Cornelis de Bie: Hans Holblock, bestaende in een waen-wijse sottigheyt,
en laet-dunckende wijsheyt. Brussel, 1702.
Uitgegeven door Marti Roos.
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton010030 — Facsimile bij Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
Continue
[fol. π1r: blanco]
[fol. π1r: frontispice]

FERT ODIA VERUM.
KLUCHT
VAN
HANS HOLBLOCK
WILLENDE SYN
Geuse Predicant
Sonder verstand.
door
C. DE BIE
Anno 1702.
WAERHEYT BAERT NYT.



[p. 1]

KLUCHT

VAN

HANS HOLBLOCK,

BESTAENDE,

In een Waen-wyse Sottigheyt,
En laetdunckende Wysheyt.

OP DEN SIN:

Botte laet-dunckentheyt is qaelyck te verdraghen,       
Om de hooveerdigheyt, twee van de grootste plaeghen
Die veel bedrieghen, want sy willen Meester zyn
    En hebben het verstant als van een morsich Swyn.

Al syn sy noch soo bot,
Het prysen maeckt hun sot.

DOOR

CORNELIO DE BIE.

WAERHEYT BAERT NYDT.

[Vignet: houtsnede, drukkersmerk]

TOT BRUSSEL.

By GEORGIUS DE BACKER, Boeck Drucker in de dry Morianen, in de Bergh-straet.

✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲✲

M. D C C. I I.



[p. 2: blanco]
[p. 3]

INHOUDT.

HAns Holblock een onwetende Idioot, getrouwt aen een Letter-wyse en Rycke Coopmans-Dochter, by naem Sibil, ervaren in de Geuse Bybel-sinnicheyt, cryght den roock van ydel glorie in’t hooft, om te geraecken tot een verheven Bedieninghe van Borgemeesterschap oft Predicantschap, connende lesen noch schryven, en alsoo daer toe bequaem als een Esel om Haesen te vanghen: nochtans roemende op syn niet-wetenheyt, wort van Goddefroy syn ghebuerman (wesende eenen Tafel vrindt, Pluymstrycker, en Mondt-fluyter voor t’gesicht) om de smeerbrocken, ghepresen, en achter ruch uytgejockt. Het gebeurt dan: dat de Weerdin (waer by dese twee Mackers al den dagh een ordinaris Sopien van rooden Sol op naemen) te verstaen gaff: dat haer Oom een Geuse-Prêker overleden was, en syn Ampt van groot in-comen open viel, waer over den voorseyden Goddefroy aen Hans Holblock in’t hooft blaest daer toe bequaem te zyn, het welck hy ghelooft en sich inbeld t’selve heerschap voor gelt sou crygen, en alsoo betrouwende syn ydel hope doet een dobbel maet van den claeren schencken die hy ten besten geeft aen Godefroy voor synen goeden raet en aen den Advocaet meester Coenraet om te maken een Request tot het becomen van het voornoemt Prekerschap, sonder te mercken dat sy met hem den aep hielen. Waer-en-tussen verschynt Sibil, om Hans Holblock op te lichten, vallende in’t twist met de Weerdin, soo danich datse (malcanderen verwytende alle leet) ten lesten aen een gheraken en vechtende ghescheyden worden.
Mr. Coenraet (om noch meerder corts-wyl te ontmoeten, en aen den Peir-pot te geraken met Hans Holblock) had voor den selven een Request gemackt, dat hy aen het Magistraet voor-draeght. Om het Predicantschap daer mede te versoecken en hem sou volghen: soo wanneer hy conde begrypen en uytlegghen een vrage te weten: Hoe den Vader was ghenoemt van de Kinderen van Sebedaeus t’ghene Hans Holblock aen nemt te doen, op dagh van beraedt die hem ghegeven wort, sich betrouwende op de diepsinninge wetenschap van Sibil syn Wyf om dese hooge Questie te doen solveren, de welcke (kennende syn Waen-wyse sottigheyt) hem met allen ernst soeckt te doen verstaen: dat Sebedaeus in de voorschreven vraege genoemt wert den Vader te wesen van syne Kinderen, en kan even wel dat niet begrypen, en meynende begrepen te hebben treckt naer het Raedt-huys, al waer hy qualyck uyt valt om de verkeerde en belaggelycke Antwoordt die hy gaf raeckende tuyn noch staeck, en wordt oversulckx in syn dwaes Versoeck verclaert niet ontfanckbaer, en alsoo met eenen Nihil op syn Request t’huys, comende geraeckt aen t’vechten met Sibil die hem leert Preken en de Psalmen singhen van genade, op de maet van stock-slaghen daer sy hem med’ ontmoet en hertelyck begroet.


[p. 4]

TUSSEN-SPREKERS.

HANS HOLBLOCK, eenen Laet-dunckenden Bottaert
    vol ydel glorie, en konnende lesen noch schryven.
SIBIL, een Geuse Bybel-suster syn Vrouw.
LAURETIEN, hun Dienst-meyt.
GODEFROY, eenen Mondt-fluyter.
Mr. COENRAEDT, eenen Voykacken Advocaet.
Eenen Borgemeester, dry Schepenen, ende eenen
    Consergie oft Collegie-bewaerder. Een Weerdinne.

[Gravure, Icarus komt ten val, met initialen G.B.]

Hoog gevlogen,
Licht bedrogen.
Continue
[p. 5]

EERSTE BEDRYF.

Hans Holblock alleen uyt.

        HEt averechts bedryf des Wereldts handelinghen
        Sal my noch eens van spyt in’t Narre-schip doen springen,
        By de cranck-sinnige, en seer dul-coppich maekt;
        Om dat ick dickwils denck, hoe menich Man geraekt
        (5) Tot groot Officien, die niet een sier en weten
        Niet weert te riecken daer ick maer eens heb ghescheten,
        En nochtans cryghen sy veel eer, profyt en winst
        En watter valt oft niet, Hans Holblock cryght het minst,
        T’is onverdragelyck, en qualyck om te lyen.
Goddefroy ligghende van boven in de Venster.
        (10) T’is waer, syn Meester (om de keyen uyt te snyen,
        Van die bewaeyt syn) en is nievers oyt ghesien:
Hans Holblock. Ick laet my voorstaen: dat ick d’eerste plaets verdien
        Van’t Borgemeesterschap, tot Amsterdam. God. Naer reden
        Hy waer een schoon capoen, en was hy maer gesneden.
Hans Holblock. (15) Ist wonder; aengesien ick soo ervaren ben
        In alle wetenschap, al segh ick t’self... k’ beken;
        Dat binnen Leyen geen Doctoors als ick en weten
        Van de gheleertheydt: God. Iae behalven die hoy eten:
Hans Holblock. En ten is oock niet vremt, wanneer ick eens bemerck
        (20) Myn overwys verstandt. God. Hondtslager van de Kerck
        Heb ick hem lanck ghekent, mach hy daer op wel stoeffen,
Hans Holblock. Wie datter comt oft niet, ick kan hem over-poeffen
        En thoonen dat ick wel verdien een iders gunst.
Godefroy. Broeckschyten en stouffen, is hedendaeghs geen cunst.
Hans Holblock. (25) En schoon dat ick altydt was d’eerste in studeren
        En sou daerom oock wel connen een Landt regeren
        Om myn tael rycke faem en niemand’ myns ghelyck
        In de welsprekentheyt, ick staen altydt en kyck,
        En blyf al even cael... een ander ondertussen
        (30) Die gelt te gheven heeft en bot is, raeckt op t’kussen,
        Het is de dommicheyt des wereldts, dat is claer:
Godefroy. Hy seyt het sottelyck, en meestendeel is’t waer.
Hans Holblock. Een ieder moet nochtans voor myn gheleertheyt ruymen.
Godefroy. Hy is daer med’ verciert als een kick-vors met syn pluymen:
[p. 6]
Hans Holblock. (35) Ick ben van Edel stam, clockmoedigh, en valiant.
Godefroy. T’is beter styf gheblasen als syn tongh verbrandt....
        Hy wilt uyt bottigheyt meer als een ander weten
        Al had hy het Latyn met heel pollepels geten,
        En A. noch B. verstaet... wat dunckt u van die daey.
        (40) Soo gaet het hedendaeghs, al is’t dat het niet fraey
        Voor wyse-lie en staet... met stoeffen, en met craken
        Gaen bottaers altyt om, die hun veel hoogher maken
        Als datse zyn in schyn... soo doet den desen oock,
        En sulcken ydelheyt vergaet op’t lest als roock.
Hans Holblock. (45) Al ben ick noch soo wys, ten can my nerghens baten.
Godefroy. Dat sulcken gecken als hy is, geen broodt en aten
        Het graen waer goeden coop, maer nu soo styft het noch
        Om dat geten wordt van een beseyckte rogh
        Als dese blaeskaeck is... den Heer wilt my verstercken:
        (50) Dat ick onthouwen mach den handel van syn wercken,
        Die weert syn ghenoteert, als die van Don Quixot...
        Syn Wyf is wys genoech, maer hy is meer als sot...
Hans Holblock. Wie scheld my met den naem, k’sou my daer over wreken.
Godefroy. De waerheyt is gheseyt, al mach men die niet sprecken...
        (55) Ick kom hem by de handt: dat hy my wel verstaet
Hy comt af en verschynt by Hans.
Hans Holblock. Het is onlydelyck, als het niet wel en gaet.
Godefroy. Ick wensch u goeden dagh, myn Heer hoe gaen de saecken...
        De Wet is weer verset, men dienden u te maken
        Stadts Borgemeester, maer t’can wesen dat gy t’bent.
        (60) Wat datter is ghedaen, is aen my onbekent...
        Myn Heer mach ick gheluck aen u daer over gheven.
Hans Holblock. Men denckt niet eens op my ten is niet om te leven
        In sulcken onghelyck, k’en treck het my niet aen
        Al ben ick niet en sier: God. Ghy hebt nochtans ghestaen
        (65) Den eersten op den keus, dat heeft ghenoch gebleken,
        En syde niet en sier? waer aen mach dat ghebreken?
        Een soo ervaren man, die ryck is en gheleert:
        Dat men die niet en kent. Hans. Het gaet nu heel verkeert.
Godefroy. Een Eelman* soo volmaeckt als gy niet aen te trecken.
Hans Holblock. (70) Dat is om datse zyn veel erger als de gecken
        Oft uylen, die niet meer inde geleertheyt sien
        Als in een wetsteen, en by nacht met d’uylen vlien.
        In’t landts welvaeren blint, wat ick daer van wil segghen
        Ghenoegh bekent is. God. Jae, en licht om uyt te legghen
        (75) Aen die t’ gelooven wil: Ick staen geheel confuys,
        Gy slecht de schildpad, die is over al in t’huys,
[p. 7]
        In’t Spaens, Duyts en Latyn, al watmen can bepeysen,
        Gy hebt de werelt over al gesien in’t reysen
        En nievers niet geweest, in alle taelen vast,
        (80) Die weet waer t’ ieder schort, al hebt gy noyt getast
        Den pols van hun gebreck: die in’t landt van de blinde
        Heeft langhen tyt verkeert onder de Geus-gesinde
        En is uyt Geel geraeckt daermen veel sotten siet....
        Wort die gegaen voor by? ick en verstaen dat niet.
Hans Holblock. (85) T’is soo gelyck ick segh men peyst op geen geleertheyt.
Godefroy. Om dat het net van uwe hersenen verkeert leyt
        Soo dat immers gis: Hans. T’can syn, waer aen t’mach liegen
        En is my noyt geseyt: God. Die iemand: wil bedrieghen
        Als u, heeft ongelyck, Hans. K’heb de Philosophi
        (90) Genoch gehoort nochtans: God. Inde Theologi
        En inde Rechten soo ick heb hooren verclaeren
        Syt gy Licentiaet: Hans. Van over seven Jaren,
        Dat blyckt aen myn verstant tot Loven wel bekent.
Godefroy. T’Antwerpen in het dulhuys oft wel daer ontrent.
Hans Holblock. (95) Men moest de bottaers die Officien solisteren
        Eerst ondersoecken, en wel scherp examineren
        Oft sy hun Ampt verstaen, gelyck ick wel sou doen
        Als t’daer op aenquam, maer... God. dat waer het best fatsoen
        Die d’haver heeft verdient sal t’minste daer van crygen
Hans Holblock. (100) De Esels schreeuwen t’ meest, geleerde moeten swyghen.
Godefroy. T’is schande datmen met de wyse lie soo leeft.
Hans Holblock. Gelyck een hoer die spelt, en dan de Caert vergeeft
        Soo staen ick nu en sien: God. Wee wee die t’soo verbruyen:
Hans Holblock. Elck mensch heeft syn gebreck gelyck de Meertse-buyen
        (105) T’ syn sotten die het doen, en weten niet een sier
Godefroy. Dat is nu over al soo t’schynt de oud’manier....
Hans Holblock. Dat k’Borgemeesteer waer ick souse uyt doen schyten....
        Maer, t’is best dat ick swygh, sy crabben oft sy byten
        Diemen tred’ op den teen. God. Gy spreckt met groot verstant
        (110) Als eenen Advocaet. Hans. Waer toe treckt uwen tant
        Comt aen ick geef een maet. God. Sout gy my eens beschincken
        Met most oft rooden sol. Hans. Seght maer wat gy wilt drincken,
        Anys, gebrandewyn, oft versen heckenpost.
Godefroy. Het is my even eens als het my niet en cost:
Hans Holblock. (115) Ten comt daer niet op aen begheert ghy aqua vita
        Datmen lanck leven noemt, wat dunck u maetien. God. ita.
Hans Holblock. Is dat ghebrandewyn oft rooden Sol gheseyt
Godefroy. Ouy Monsr. ouy, en mackt geen swaricheyt
        Dat dier is smaeckt het best. Hans. K’en salt daerom niet laeten:
Godefroy. (120) Geleerde mannen van verstandt is’t goet med’ praten:
[p. 8]
        Als t’geene rekels syn, en al te liberael:
Hans Holblock. Gelyck ick ben. God. en oock ervaren in de tael
        Van de al-seggentheyt... Hans Wat heeft dit te bedieden
        Den winckel is hier toe, sou iemandt van de lieden
        (125) Hier overleden zyn. De Weerdin. Den geusen Predicant
        Myn oom is doot. God. soo is d’Officie van cant.
Weerdin. Jae Godefroy, hy wort eylaes van daegh begraven:
Godefroy. Begraven, is dat soo: dat zyn de beste gaven
        Die t’ Magistraet vergeeft, d’Offici is wat raers.
Weerdin. (130) Sy is voor t’minste weert wel duysent guldens s’jaers.
Godefroy. Die u ghelycken sou. Hans. Ras brenght twee suyker koecken
        En schenckt ons rooden Sol... ick moet dit ondersoecken
        Wat van de waerheyt is God. ick wel voor seker weet
        Dat gy sult Preker zyn. Hans. gelyck ick my vermeet.
Godefroy. (135) En daerom dient van daegh d’occasi waer genomen,
Hans Holblock. Laet op die Coopmanschap noch eens een maetien comen,
        Daer is te veel aen vast, want ick die cryghen can.
Godefroy. En twyffelt niet, ghy syt al te geleerde man
        Die t’Bybeltien verstaet... avous myn Heer, laet drincken
        (140) Op de ghesontheyt van de Heer die u sal schincken
        D’offici als ghy wilt, dat weet ick al te wel...
Hans Holblock. Hoe sal Sibil myn wyf een stoute hellebel
        Staen sien als ick die heb... avous vrindt Godefroy...
        Myn Wyf is Bybel vast, en sulcken erghe proy
        (145) Dat sy al t’ geen sy weet my lichtelyck sal leeren:
        Dat ick niet en verstaen. God. Dat’s in’t Examineren
        By u mocht zyn, t’ waer goedt. Hans Wat is dat woord’ geseyt?
Godefroy. Het is een woord: waer in dat steckt veel swaericheyt,
        Als men u vragen sal: Hans. Wat valter veel te praten
        (150) Dat sy dat woord (als sy my vraghen) achterlaten,
        Soo gaen ick seker vast, en ben dan Perdicant.
Godefroy. Heer Domine gy thoont te hebben groot verstandt,
        Al dat gy niet en kundt sal u Sibil wel leeren.
Hans Holblock. Ick sal aen u het voor sanghersschap vereeren
        (155) Dat’s Keuster van de Kerck... God. Heer Domine k’ neemt t’aen.
        K’ heb naer d’Officen nu lanck genoegh ghestaen....
        Nu leef ick weer op hôp: Hans. Wel daer op eens gedroncken
        Soo haest als t’lyck is van den Predicant ghesoncken,
        Dan presenteer ick my aen t’Borghemeesterschap
        (160) Die dees Offici geeft: God. Hy sit nu op den trap
        Van d’ydel glorie, cost hy daer aen gheraecken:
Hans Holblock. Waer Meester Coenraet hier, k’ sou een Request doen maken
        Dan wart gecloncken Broer, Weerdin. Hy drinckt ghebrandewyn
        Hier binnen in het huys... daer sulde vryer syn,
[p. 9]
        (165) Want ghy daer by wilt gaen, oft ick sal hem doen roepen.
Hans Holblock. Iae; daer sal ick noch wel een stoopken med’ versnoepen:
        ’K ben bly dat ghy dat seght. Avous Heer Advocaet,
        ’K betrouw my wonder vast op uwen goeden Raet,
        Die ick van over langh heb hoogh’lyck hooren prysen.
Goddefroy. (170) Myn Heer ghy kent hem wel, een van de eerste wyse,
        Van ’t Dulhuys t’ Amsterdam.Coen. My dunckt hy spotter mé.
Goddefroy. Ontschuldight my, want hy waer geren Dominé,
        D’offici is niet wegh, daer aen is gelt te winnen
        Soo ghy hem dienen wilt. Coen. Is hy wel by syn sinnen
        (175) Om sulcx te nemen aen. God. In alle taelen vast,
        Daer hy niet een van can. Coen. ’T is eenen grooten last
        Om Predicant te zyn. Hans Daer ’s wynigh aen gelegen,
        Maeckt my maer een Request, daer niemant iet can teghen
        Uytwercken meer als ick... myn Heer verstaet dat wel,
        (180) Hans Holblock is myn Naem, aen mynen megesel
        Genochsaem wel bekent, begint gy maer te schryven.
Coenraedt. Dat doen ick op’t Comptoir, k’ sal uwen Dienaer blyven,
        Betrouwt u saeck op my. Hans Een man van groot verstant
        Als ick, en dient die niet te wesen Predicant?
Coenraedt. (185) Gewis, en ’t sal soo zyn tot ieders wel behaegen.
Goddefroy. Hy is ghemeestereert, en wort noch alle daeghen
        Geleerder als Calvin, en daer by is ’t een man
        Van groote qualiteyt, en dat hy niet en can
        Weet syne Vrouw’ noch best, die aen hem wys can maken
        (190) Al t’ geen hy weten moet. Coen. ’T zyn geene clyne saken
        Hy sal voor d’ander gaen, soo ’t is in myne macht.
Goddefroy. Die eelder is als eel, en van de outste dracht
        In ’t Kempen Landt bekent, en sou men sulcken menschen
        (Gelyck Hans Holblock is) voor Predicant* niet wenschen,
        (195) Een ieder spreckt van hem wie dat ick tegen koom.
Weerdin. ’T was oock een deftigh man myn overleden Oom,
        Die preeckte wonder wel voor de Gereformeerde,
        Het principaelste Volck syne geleertheyt eerde,
        Hy was oock een publicq Notarius daer by.
Goddefroy. (200) Het Wyf is al soo ergh, en publiquer noch als hy.
        Dat sy eens preken mocht, de Kerck te clyn sou wesen
        Om d’overloop van ’t Volck, soo net en uyt-ghelesen
        Is sy in het Dispût, datse al menich Paep
        Daer in beschaemen sou, sy houd daer mede den Aep....
Hans Holblock. (205) ’T can wesen, maer ick wensch: dat ick eens aen mocht kycken
        Myn Wyf en die te saem, wie eerst sou moeten wycken
        In ’t redekavelen, myn hiel de overhant
        Want s’ is te Bybel vast, en d’eerste Disputant;
[p. 10]
        Van ’t heel Seeuse gewest... God. Sy comt daer aen ghetreden
        (210) En siet als een Leeuwin. Sib. Dat heeft genoech syn reden.
        Gy Esel als ghy bent, is dat met ’t Lyck ghegaen
        Van onsen Dominé, gy Honsvot, Luteraen,
        Ghy stinckbrock, soo moet ick van deegh u huyt eens touwen.
Hans Holblock. Gans blommen herte, zyn dat slaghen, scherpe klouwen
        (215) En vuysten, k’ben ontheupt en altemael ontbilt.
Sibil. Soo moet men een Cornel van ’t horendragers gilt
        Onder de ooghen sien, en dorsen sonder vlegel.
Coenraedt. Den Man die crimt in een veel erger als een Egel
        Wat sou men eenen Man soo ongenaedigh slaen.
Sibil. (220) T’ is by provisi maer, ick salder anders aen,
        Dat hy maer eens en spreckt, soo hem wat meeder lust.
Hans Holblock. Holla, ick heb genoch, ’k hou my daer me gerust.
Goddefroy. Wat boose beest is dat, sy doet my self verschricken,
        Waer ick daer meester af, ’k sou haer naer t’ Rasphuys schicken.
Coenraedt. (225) In wat Capittel staet die boose Appel-teef.
Hans Holblock. In’t eerste by S. Job. Sib. Als ick u noch eens geef
        Wat meer, dan moeght gy ’t in den Bybel annoteren
        In wat Capittel dat ghy moet voor-taen studeren.
Coenraedt. Dat promoveert seer wel om Predicant te zyn.
Sibil. (230) Wie soo een sottebol; een sat en ruyich Swyn,
        Voor wie sou desen Predicant toch konnen Preken,
        Voor Vorssen die als hy geheele nachten queken.
Hans Holblock. Gy lieght, gy Pekel-hoer. Sib. Houd dat noch eens gy vlugh.
Hans Holblock. Dat sy den kreuplen oock en creegh een kruck in den rugh. binnen.
Goddefroy. (235) Wat boose Wyf is dat: ô droes is dat gheslagen.
Sibil. Dat hy te veel heeft mach hy naer het Gast huys dragen.
Goddefroy. Ick gaen, ’k en moey’t my niet ick sien ’tis een sottin,
        Ick deck den Pot vast toe, want daer is Paelinck in.
Coenraedt. Ick gaen soo med’, want hier en is geen eer te haelen.
Weerdin. (240) Wie datter gaet oft niet: Hans sal ’t gelach betaelen.
Goddefroy. ’Tis emmers soo geseyt, ick heb gedaen myn best
        Om hem te prysen, en ghy sult voor u Request
        Niet anders crygen vrindt, hier valt niet lanck te blyven,
        En heeft Hans niet veel gelt, Sibil mach’t met haer kyven
        (245) Af-kerven soo sy can, wy zynder binnen uyt.
Sibil. Sou ick betaelen? neen, ’k en geef geen halve duyt,
        Heeft hy den kuer verbruyt, den fiel mach daer voor sorgen.
Weerdin. Gy Vercken, geeft my gelt, ick en wil hem niet borghen,
        Zyt ghy het Wyf van Hans, betaelt voor uwen man.
Sibil. (250) Dat en sal ick niet doen; ick heb den bras daer van.
        Soeckt daer gy ’t vinden mooght geen eerelycke Vrouwen
        En houwen fielen aen, die daer Bordeel mé houwen.
[p. 11]
Weerdin. Ghy Luysteef, Labbecack, ghy meircat, is dat waer
        Ick vliegh u in’t gesicht, en laet u niet een haer
        (255) In uwen Tuytebant, sout ghy my dat verwyten
        Gy scheyt-fenyn, ghy Hoer, k’ sal u de keel af-byten
        Kom ick maer aen u lyf: Coenraedt hout haer vast.
Coen. Ick bid u weest gerust.
Sibil. Ey laetse maer vry gaen; soo haer een sneken lust
        Dweers door het kaken vleesch, mach sy in tyts vry comen.
Weerdin. (260) Verdraegh ick dan dat spyt, sy heeft myn Eer ghenomen,
        Ick wilse aen het lyf. Goddefroy houdt haer tegen.
        Ick seg u laet my gaen.
Godefroy. Dat en sal ick niet doen het sou te leelyck staen.
Weerdin. Gy onbeleefde soegh. Sib. Die twee voor een kan schryven
        Dat bent een rechte soegh. Weerd. ’K heb liever doot te blyven,
        (265) Als sulcx te hooren tot myn onschuldt van dat Wyf.
Godefroy. En treckt u dat niet aen, ten is maer tyt verdryf,
        En drinckt een sopien saem. Weerd. Sy heeft myn Eer gestolen.
Godefroy. Ick sal’t wel maken sey den Smit, en hy en had Yser noch Colen.
Sibil. Laet haer vry comen want ick en ben niet vervaert....
Weerdin. (270) Gy sout al veel meer doen al oft g’er niet en waert,
        Gelyck de Tooveraers met ’t Vercken en haer vigghen.
Sibil. Gaet siet, wat ghy te Rotterdam hebt laeten liggen
        Daer men noch daegelycx d’af-setselen van siet.
Weerdin. Wat seght ghy daer gy vlug. Sib. De lie seggent maer ick niet
        (275) En daerom* quamt ghy hier om een nieu Maeght te werden
        Dus nemt dit soo ghy wilt. Weerd. Ten is niet meer te herden.
Coenraedt. En treckt u dat niet aen, ten is maer een sottin.
Sibil. Het Ey niet beter en can wesen als de hin.
Weerdin. Ghelyck de Mussen zyn gewoon naer ’t Uyl te vlieghen
        (280) Soo swiert sy naer haer pols. Sib. Ick heet u daer aen liegen,
        Doet ghy my dat eens goet, gelyck ick goet can doen
        Al dat ick heb geseyt. Coen. Het en is geen fatsoen
        Malcanderen alsoo met de waerheyt t’ overtuygen.
Sibil. Ick salse op myn knie noch als een wisch doen buygen
        (285) Quam sy maer slechts eens aen, ick sloeghse al te mat
        Dat sy t’ ghedencken sou. Weerd. Sibil kust gy myn gat,
        Ick sluyt de deure toe en laet u daer staen kyven,
        Gelyck sy is gewoon met groen en appel Wyven
        Den heelen dagh te doen. Sib. Die u verweten lest
        (290) Dat gy met uwen Oom den Preker waert te nest
        Gecropen, is’t niet waer? Weerd. Gy lieght, maer naer u seggen
        Is’t synen kneght* geweest, die men heeft vinden leggen
        Met u niet langh geleen, in’t Coren, is’t niet waer.
Sibil. Nee valse logeners, t’ was t’ Meysen by u Vaer
[p. 12]
        (295) Als gy terwylen u liet van een Hop-man kussen
        En sned’ daer naer syn Bors; dat men u ondertussen
        Gevangen daerom nam, en is’t niet waer ghy vlugh.
        Het Brandt-merck sulcx getuyght, dat staet op uwen rugh.
Weerdin. Helpt Hemels, wat ick hoor, myn Heer wilt dat onthouwen,
        (300) Ick sal die Tooveres naer t’ Rasp-huys noch doen stouwen.
Sibil. Ghy Vercken doet dat vry, ick hier nu vast beken:
        Dat ghy een Vercken zyt, en thoont eens dat ick ben
        Een Tooveres, ghy Hoer, dat k’ u sal doen proberen.
Weerdin. Jae, jae gy Tooveres, ick segg’et, en sal’t geren
        (305) Proberen als gy wilt, ghy vuyl en ruyich swyn,
        Mackt gy m’een Vercken, soo moet ghy een Tooveres zyn:
        Want ick ben eenen mensch als ieder wel can mercken,
        Kunt ghy niet Tooveren als gy my maeckt een Vercken?
Godefroy. T’is waer sy heeft ghelyck, ick gaen daer med’ naer huys,
        (310) Eer ick betoovert word, ick maeck by tydt een Cruys. binnen.
Hans Holb. uyt. Is’t hier noch niet gedaen, ick mach wel sitten wachten
        Naer Meester Coenraedt, die hier noch wel sal vernachten
        Soo hy noch langer blyft by soo een Hoeren Rot.
Weerdin. Het is een rechte Hoer, die haeren Man voor sot
        (315) En borsse-snyer scheld, met onverstandigh tieren,
        Die eel is soo hy seyt, maer meynt de twee quartieren
        Van synen Neers misschien, sal ’t geen schoon Predicant
        En fray Voor-sanger zyn, gelyck den slechten quant
        Sich voor heeft laeten staen... Gaet met u Cassidoni
        (320) Vry wegh naer u Quartier, sy sal uyt uwe troni
        De salmen singhen op de noten die daer staen
        Dat haer Crab-nagels zyn, k’en treck u niet meer aen.
Sibil. Myn tongh is niet bequaem, om daer op meer te spreken.
Hans Holblock. Soo laet ghy u van selfs dan in’t Proces versteken
        (325) En gaet met schand naer huys, thoont dat gy meester bent.
Sibil. Den beul isser te goet toe, dat hy syn handen schent
        Aen soo een Claverbeck, men moet de hoeren schouwen.
Hans Holblock. Had ick dat oock gedaen, k’ en sou myn hooft niet krouwen
        Van al de slaegen die ick heb ghehadt, en wel gevoel.
Sibil. (330) Dat kan ick noch wel doen, dus houd vry uwen smoel.
al binnen.

✲ ✲ ✲ ✲ ✲
✲ ✲ ✲ ✲
✲ ✲ ✲
✲ ✲
✲


[p. 13]

SIC MEMINISSE NOCET

[Gravure, een vrouw schilt appels]

        Gedachtenis van t’ quaet by Eva al te stout,
        Door d’Appel-beet ghedaen, in’t aensien dickwils rout.


[p. 14]

GELYCKENIS.

Den Appel schelt, maer niemandts Naem,
Dan maeckt hem t’schelden niet infaem.  

        DEn Appel, die schoon bloost, is aenghenaem in d’ooghen,
        Schoon dat ons Eva door den Appel heeft bedroghen,
        Wanneer sy daer in beet teghen t’Ghebodt van Godt,
        Ghelyck oock Adam ded: en was al even bodt.
        (335) Den Appel wordt ghekent aen het Coleur der Schellen,
        Soo als men ’t Graen oock kent in’t aensien van de pellen
        Daer het med’ is becleedt: den Appel segh ick noch
        Den oorspronck is: dat het Serpent met valsch bedroch
        De bleecke doodt eerst in de Weereldt heeft doen comen:
        (340) Adam en Eva oock het groot gheluck ontnomen
        Van t’ Aertsche Paradys, daer sy zyn uyt-ghejaeght;
        Soo wort den mensch om d’onghehoorsaemheyt gheplaeght
        Wanneer hy Godt vergramt door syn bedreven sonden,
        Daer men soo dickwils als versmoort wordt inghevonden
        (345) En dat-men selden met berouw daerom eens sucht.
        Het gheen hier comt te pas in dees’ leersaeme Clucht:
        Hoe dat den mensch uyt hooverdy noch meer wil wesen
        Als dat hy wesen can, en geren wordt ghepresen
        Al is hy noch soo bot, jae A. noch B. verstaet,
        (350) Meynende dat hy t’ is, en al te Boven gaet:
        Dat d’ ydel glori doet daer veel med’ zyn beseten
        Die meer, als die gheleert en wys zyn, willen weten;
        En weten niet en sier van d’edel wetenschap,
        Maer raecken sinneloos ten lesten op den trap
        (355) Van de niet-wetentheyt, waer wilt den sot dan blyven
        Die soo veel weten wilt, als by die geren kyven
        Gelyck de Wyven doen want hy schiet ver te cort
        In ’t Disputeren als hy af-ghetrocken wort
        Met stocken op het lyf: t’ is beter dan te swyghen
        (360) Van ’t geen men niet en weet, en slaeghen toe te cryghen,
        Jae als een Appel wordt gheschelt en wordt infaem:
        Dat comter af van die wilt schelden iemandts Naem.
Continue
[p. 15]

TWEEDE UYTCOMEN.

Goddefroy en Coenraedt uyt.

Godefroy. NOyt aerdiger crakeel en sagh ick al myn daegen.
Coenraedt. Twee vrouwe furien zyn qualyck te verdraeghen.
        (365) Sy meynden t’ stuck voor goet en ’t quamper oock op aen.
Godefroy. K’en can van lacchen qualyck op myn beenen staen.
        Hadden sy ons ontgaen, t’ had niet wel af-geloopen.
Coenraedt. Als Hoeren kyven, brenghen sy veel vuyle hoopen
        Van oneer voor den dagh en schandelyck verwyt.
Godefroy. (370) De brocken comen uyt van alle vuyligheyt,
        Wanneer den Haet en Nyt hun personagi spelen
        Gelyck het daer wel bleeck. Coen. In Naem en Faem te stelen
        De Vrouwen meester zyn als-men hun maer eens roert*.
Godefroy. Dan worter eenen Crygh met vechten uytgevoert,
        (375) En ’t Cap ghetuygh ontsnoert, sy crabben oft sy byten.
Coenraedt. Het ginck te grof, malcanderen soo uyt te schyten,
        En daer by te verwyten d’een d’anders hoerrery
        Daer ick noyt van en wist. God. Wel hoe; en wist ghy
        Van desen handel niet, dat heb ick lanck gheweten:
        (380) Hoe dat Moey alleclap te voren heeft gheseten
        In een publieck Bordeel, daer zyn noch kinders van.
Coenraedt. En is sy noyt getrouwt. God. Jae seker, maer den Man
        Wirdt Boodts-gesel, en is naer Indien ghevaeren,
        Als haer den Schouteth quam met hoerery beswaeren,
        (385) En ded’ verhuysen uyt de Stadt van Rotterdam.
Coenraedt. En wat is van Sibil. God. Die is op eenen cam
        geschoren, want sy heeft als Moey de selve perten
        Van hoerrery in ’t gat. Coen. Och hoe sou my dat smerten
        Dat ick had soo een Wyf. God. Sy weet oock haeren pol,
        (390) Dat Hans noch niet en weet. Coen. Ick heb den buyck al vol
        Is’t sulcken vleesch sop, ick en salder niet med’ koken..
Godefroy. Sy had oock haeren pot van ’t Maeghdomschap gebroken
        Eer datse was getrouwt, en houd noch eenen boel.
Coenraedt. Sy sou wel preken: datse stont op eenen stoel.
Godefroy. (395) Jae, s’is heel Bybel vast en souder veel beschaemen.
        D’een foy en d’ ander kack, Coop-vrouwen van vuyl-cramen.
[p. 16]
        Swyght van die vuyligheyt, den achterclap is quaet,
        Een reden datter veel comen daer door in haet:
        ’T is schand en sond daer van veel achterclap te spreken.
Godefroy. (400) Het gaeter wonderlyck. Coen. Het zyn menschen ghebreken
        Van’t geen men en siet vol amereus bedryf... Hans Holblock uyt.
Coenraedt. Hans Holblock*: comt daer aen, geteeckent van syn Wyf.
Godefroy. Soo is hy autenticq met vyf-en-twintich Crabben.
Coenraedt. Soo vaeren sy die hun aen sulcken Wyf beslabben.
Godefroy. (405) Sy sal hem wel bedabben, ick blyf in mynen nest.
Hans Holblock. Myn Heer; hebt gy wel eens gepeyst op myn Request,
Godefroy. Hy heeft ghedaen syn best, om u te helpen maecken
        Daer door een Predicant, als t’is geseyt: Coen. ’T zyn saecken
        Van importansi Maet: sie daer ’t Request is claer.
Hans Holblock. (410) ’T sou zyn een spytigh werck: dat ick het niet en waer.
Godefroy. K’en twyffel daer niet aen: oft gy sult seker wesen
        Den eersten Predicant, en hoort het maer eens lesen.
Coenraedt leest het Request.
Aen de Hooghmoghende Heeren, Borgemeester,
en Schepenen van Amsterdam.
        OOtmoedelyck verthoont Hans Hoblock, die te voren
        Hier uyt de Kempen quam van Keyenborgh gheboren,
        (415) Niet veer van Sottegem: hoe datter is van cant
        D’oudt Predicantschap, t’ geen hy om syn groot verstant
        By desen pretendeert, mits dat hy can doen blycken
        Dat in nietwetentheyt hem niemant mach ghelycken
        In’t Landt der blinde, daer* den Koninck siet heel scheel
        (420) Van waer hy t’ Narre schip voert daegelyckx naer Geel:
        Om die dwaessinnigh zyn en geck daer vast te setten,
        Een Man van grooten Naem, daer wel dient op te letten
        Als hy sich presenteert, en naer d’Offici vraeght;
        De Heeren sullen sien hoe geck dat hy hem draeght:
        (425) In syn scheel, wys, vernuft, ende nietwetentheden
        In’t Dul-huys best bekent, daer men hem can besteden
        Om wyser noch te zyn dan sotter als hy is,
        Examineert hem wel in syn ghesteltenis:
        Men sal daer aen licht sien, hoe men ’t daer med’ moet stellen
        (430) Als m’ hem eens ondersoeckt, en niet te veel wil quellen,
        Een reden dat hy hem tot d’ Edel Heeren keert
        Met een laet-dunckentheyt, niet al te hoogh geleert:
        Maer in de wysheyt geck om Predicant te wesen,
        En t’ is oock seker: dat men noyt en heeft voor desen
        (435) Soo eenen geck ghesien, seer wys in lotery,
        Sibil dat is syn Vrouw veel wyser noch als hy.
        Soo zynse even nae, daer med’ & cetera.*
[p. 17]
Coenraedt. ... Ras onderteeckent dit op dat het vast sou blyven....
Hans Holblock. Ick set een ronde O, want ick en can niet schryven.
Coenraedt. (440) Wel gerecommandeert om Predicant te zyn.
Goddefroy. Sy preken uyt den boeck, en weest in geene pyn:
Coenraedt. Cunt ghy wel lesen dan: om ’t woordt wel uyt te leggen.
Hans Holblock. Neen ick myn Heer, maer ’k sal’t den Boeck wel laeten seggen
        Aen ander die het verstaen,... ’T Request is wel gemackt,
        (445) Gy hebt den naghel oock recht op het hooft gerackt...
        Maer wat hebt ghy toch voor van myne Vrouw te spreken,
        Wanneer ick staen op Stoel can ick daer van wel Preken,
        Wat staeltien dat het is, en mis ick ievers in
        Sy is heel Bybel vast, en kent den Geusen sin,
        (450) Om my, als ick daer uyt ben alles aen te wysen,
        Want sy is daer in noch veel meer als ick te prysen....
        Ick gaen daer dan med’ door naer ’t Borgemeesters huys.
Godefroy. ’T is Stadts Vergaederingh men vint hem nu niet t’huys;
        Gaet self in vollen Raedt u saeck Recommanderen,
        (455) Dan is’t een dobbel Not, om u te Promoveren,
        Als u de Heeren sien, en vraeghen wie gy zyt.
Hans Holblock. Dat staet in het Request. Coen. Jae, Gaet want het is tydt,
        Soo ghy noch langer toeft, een ander sal u schaey zyn,
        Die voor comt, die is eerst. Hans. Een ander, dat sou fray zyn,
        (460) ’T is tydt dan dat ick gaen. binnen. Coen. Daer en sal geen gelach
        Gebreken, soo hy met ’t Request comt voor den dach.
        Ick moet vernemen: hoe dat dit noch uyt sal vallen
        Met desen Simpelen. God. Hy sal den Bot vergallen
        En wort hy maer gehoort en eens gheexamineert.
Coenraedt. (465) Die sot en ryck zyn, worden meest ghepromoveert. Binnen.

Continue

DERDE UYTCOMEN.

Hans Holblock. uyt

        HIer ben ick by ’t Stadt-huys: om myn fortuyn te maken
        Waer ick ’t Request maer quyt, daer alle myne saecken
        Van ’t geen ick pretendeer, net in geschreven staen:
        Maer het is best dat ick daer med’ self binnen gaen,
        (470) Als my de Heeren maer en gheven hun Audiensi
        En hooren myne Ciceronse Eloquensi.
[p. 18]
Consergi staende ter syden quansuys voor het
        Stadt-huys met syn sleuters in de handt.
Consergie. Dat moet een Advocaet van syn afferen zyn
        Die recht comt heen-waerts aen, want hy spreckt goet Latyn.
Hans Holblock. Verstaede gy my dan. Conser. Het sou connen gheschieden,
        (475) Om dat ick ’t heb’ gehoort. Hans. Dit heeft iet te bedieden:
        ’K en twyffele niet eens: oft ’k heb’ dat ick versoeck...
        En waerom niet, een Man, verstandich, en seer cloeck
        In uytspraeck can licht doen een groote Operasi
        Door syn welspreckentheyt in claer Prononsiasi,
        (480) Gelyck ick heb soo vast als mynen A. B. C.
Consergie. Wat soo een man versoeckt, dat valt hem altydt mé,
        En daerom can’t Fortuyn u nerghens in ontdraeyen.
Hans Holblock. Dus sal d’Offici my oock in myn handen waeyen.
        Die ick versoecken com.... Borgemeester uyt.
        Daer is hy die ick soeck.... Myn Heer soo ’t u gelieft,
        (485) Te hooren maer een woordt en datge my gelieft
        (Eer iemand’ anders comt) is allen myn verlangen...
        Waer-over datge dit Requestien wilt ontfanghen
        Daer ick iet mede vraegh dat u niet schaden can,
        Want ghy het aen my geeft. Borg. Wat bendy voor een man.
Hans Holblock. (490) Hans Holblock, die oock in Offici soeckt te komen,
        Van d’ouden Dominé, wiens doodt ick heb’ vernomen,
        En weetende dat niemandt is daer toe bequaem
        Als ick, soo weet ick wel, dat het seer aengenaem
        Sal aen de Heeren zyn: om my dees’ Gift te schencken
        (495) Van’t Predicantschap: siet... Hy geeft het Request.
Borg. Ick sal daer eens op dencken.
Hans Holblock. Ick bidde leest het eens... Hy leest...
        Borgemeester lacchende naer het lesen, Spreckt
        ... Ick heb’t seer wel verstaen,
        Ick salder soo terstont med’ in Collegi gaen...
        Vertoeft een oogenblick... Binnen
        Hans. Dat sy ’t oock vrylyck lesen
        En sien wie dat ick ben... ’K hope Predicant te wesen...
        (500) Myn dinghen die gaen vast en zyn van groot verstandt
        Te speuren in ’t Request... Wordt van binnen gebelt.
        Daer ick den Supliant Consergie binnen.
        En Solisteur van ben op hope van te cryghen,
        Daer ick toe ben bequaem; maer ick moet noch wat swygen.
        Consergie uyt.
        Myn Heer zyt ghy die naer het Predicantschap staet.
Hans Holblock. (505) Ick bent Heer Cnaep, ick bent. Conser. Wel dan vrey binnen gaet.
[p. 19]
De Gordynen open, en verscheynt de Collegie van de Heeren.
        Borgemeester. Dit is den Baes die aen ons hier komt presenteren
        Syn wel gemaeckt Request, ghelyck ick aen de Heeren
        Heb voor-ghelesen, om te maken Predicant,
        Want siende dat het is een Man van groot verstant
        (510) Naer ’t segghen van ’t Request, sal naer het Oordeel hooren
        Van myne Heeren, sonder iemandt te verstooren
        In’t geven van syn Voys, en sonder lacchen seyt
        Wat hem dunckt van den Man, en syn ervarentheyt
        In het Request bekent. Hans. En ben ick niet te prysen.
Borgemeester. (515) Wanneer m’u onder vraght gy moet dat dan bewysen.
Hans Holblock. Myn wysheyt is bekent aen Goddefroy, en Coen
        Dat myne Vrinden zyn. 1. Schep. Daer med’ is veel te doen.
Hans Holblock. ’Tis waer myn Heer, ’t is waer, die gelt heeft, oft goy Vrinden
        Sal licht al wat hy soeckt, schoon dat hy sot waer, vinden,
        (520) Ick meyn vercryghelyck het heden-daeghs al gaet.
        2. Schepen. Besonder iemandt die soo wel beschreven staet
        In een Request als gy. Hans. Dat weet ick wel myn Heeren,
        Dat is de reden dat ick oock com solisteren.
        3. Schepen. Hans Holblock is u Naem. Hans. Een Man van ’t Landt der blinde.
        3. Schepen. (525) Om Predicant te zyn. Hans. Jae van de Geus gesiende
        Die blindt zyn, en niet en sien. 1. Schep. Jae als u Coninck scheel.
Hans Holblock. En daerom quam ick uyt de Kempen hier van geel.
        3. Schepen. Gy bent misschien een Paep, en soeckt ons te bedrieghen
        Gelyck het dickwils gheschiet. Hans. ’Ken wil daerom niet liegen:
        (530) Al dat ick hier beleyd’ en segh in vollen Raedt
        Dat zyn geen loghenen, ’k ben weerlyck Apostaet
        Soo gy ’t gelooven wilt, en met een Bybel Suster
        Getrouwt in dese Stadt. Borg. Dat stelt ons dan geruster,
        Als het aen ons soo blyckt, en ’t houd ons uyt geschil....
        (535) Hoe is u Vrouw genoemt. Hans. Myn Heer sy heet Sibil,
        Niet al te byster goet, maer men moet wat verdraegen
        Die Predicant wilt zyn. 1. Schep. ’T is soo, ’k moet u eens vraegen,
        Ons Heer als hy quam in Jerusalem... en sat
        Hy toen niet op u Broer. Hans. ’K en heb’ noyt Broer gehadt,
        (540) Myn Vader was een Boer, die men noyt sagh verkeeren
        Met daer ons Heer op sat, gelyck nu doen veel Heeren,
        Die daer van zyn gemaeckt, ’k en weet niet wie het was.
        2. Schepen. Al dat gy seggen wilt, comt hier soo veel te pas
        Gelyck een slagh in de d’oogh, oft brillen voor de Uylen
        1. Schepen. (545) En saeght gy noyt: dat d’Esels ryen op de Muylen
        Die wenschen Predicant van Amsterdam te zyn.
Hans Holblock. Een Esel ben ick niet. 3. Schep. Soo bende dan een Swyn,
[p. 20]
        Oft wel een vercken, dat syn selven comt vermeten
        Van ’t Bybel schrift soo veel als Predicant te weten
        (550) Daer ghy naer solisteert, dat blyck aen u Request;
        Wat weet ghy toch daer van? Hans. Soo veel gelyck de rest.
Borgemeester. Soo vraegh ick u eens dan... Verthoont u vry wat naeder.
        Datmen u beter kent: hoe was het dat den vaeder,
        Der Jonghe kinderen van Sebedeus hiet?
Hans Holblock. (555) Die heb ick noot gekent, daerom en weet ick ’t niet,
Borgemeester. Ick oock niet... evenwel moet ick het noch eens vraghen,
        Wie dat hun Vader was... Hans. En geeft my maer twee daegen
        Om te studeren tydt, waer dat hun Vader staet
        Ick daer en tussen weet. Borgem. Ick u bepeysen laet
        (560) Tot morghen, comt dan weer, wy sullen u afferen
        Verrichten, en misschien, als dan oock accepteren
        Het gene ghy versoeckt, want ghy het weten cunt,
        Dan sal d’Officie u geren zyn gegunt...
Hans Holblock. Myn Wyf die weet het wel, sy sal het aen my segghen:
        (565) Dan gaen ick seker vast, als ick het uyt can legghen.
        3. Schepen. Hoe dat den Vader hiet. Hans. Hoe dat den Vader hiet,
        Van alle Kinderen van Sebedeus. Borgem. siet
        Dat ghy ons dat bediet. Hans. Van Sebedeus Kinderen..
        Het is een hooghe vraegh om syn verstandt te hinderen..
        2. Schepen. (570) ’T is waer, dus let’er op. Hans. ’K sal ’t weten, jae ick weet
        Dat ick d’Offici heb’, gelyck ick my vermeet
        Als ick studeren mach, daer valt niet aen te faelen...
Borgemeester. Dan zyn de Heeren oock gereet u in te haelen.
Hans Holblock. Ick gaen daer med’ naer huys, en morghen wederom... Binnen.
        1. Schepen. (575) Gelyck ick dat bemerck, den sot is geck oft dom...
Borgemeester. Wy moghen somwyl wel eens hebben tydt genuchten,
        En ons vermaeck in nieuwe Boetsen, ende Cluchten,
        Anders men loegh niet eens. 2 Schep. Wie mach den schryver toch
        Geweest zyn van ’t Request, waer in hy geen bedroch
        (580) Gemerckt heeft soomen siet, maer alles aengenomen
        Voor waerheydt en daer op is hy by ons gekomen.
        3. Schepen. Het was moy weer by hem, den Hoet stont op d’ een zy,
        Hy sal noch suffen inde vragh. 1. Schep. Oft sotterny:
        Waer door hy het Dispuyt niet licht en sal ontknoopen
        (585) Al wist hy ’t van syn wyf. Borgem. Soo laeten wy hem loopen.
        1. Schepen. Hy sal nochtans vast hopen, want ’t is een sotten teun.
        2. Schepen. Wy hebben morghen weer daer med’ eens onsen deun.
Borgemeester. Want dat hy morghen inde vraegh weer comt te missen
        Ick vrees dat ick my noch van lacchen sal bepissen:
        3. Schepen. (590) Wy sullen ’t speltien sien, en maecken ons by tydt
        Als ’t wat te bont gaet, dan den Sebedeus quyt. Binnen.
Continue
[p. 21]

VIERDE UYTCOMEN.

Sibil en Laurettien haer Dienstmeyt uyt.

Sibil. ICk vrees dat mynen Vent noch sal in ’t Cot geraecken
        Dat hy hem (soo ick hoor) wilt Predicant doen maecken.
Laurettien. Wel ick geloof het wel: dat hy het wesen sal.
Sibil. (595) Siet dees sottin eens aen, ghy spreckt gelyck een cal
        Oft rechte straet-Clappey: Die lesen can noch schryven
        En nievers van en weet, waer wilt die toch al blyven
        Met syn palullen, daer niet anders in en steckt:
        Als stront en dermen, ’k en weet wat u gebreckt
        (600) Noch te gelooven: dat den sot sich sou vercloecken
        Iet dat hy noyt en sal vercrygen, te gaen soecken.
Laurettien. Wat weet ick hoe het gaet: het gelt heeft sulcken cracht,
        Datmen n’en sot daer door meer als n’en wysen acht.
        Besonder hier te Landt, daer ons de overlasten,
        (605) Cael-maecken, en doen menigh ryck man dickwils vasten,
        Die uytgegeven is. Sibil. Soo waert my dobbel schad’:
        Dat Hans daer gelt voorgaf. Lauret. Ick weet hy staet daer na.
        Maeckt vry u Bors gereet. Sibil. Ick liet hem liever vueren,
        Naer ’t Dulhuys, als te sien soo averechtse kueren.
        (610) Dat soo een satterick, noch Predicant sou zyn:
        Die noyt heeft gestudeert, en als een koey Latyn
        Can spreken, is ’t niet waer; sou die d’Offici vraghen.
Laurettien. Dat ’k soo geluckigh waer ick sou hem alle daeghen
        Den Bybel naer gaen draeghen, tot op den Preckstoel, dan
        (615) Sou ick om syn respect haest cryghen eenen man,
        En nu wel tegen danck crygh ick niet eenen Vryer,
        En cregh ick die daerom, dan waer ick al veel blyer
        Als ghy met Domine. Sib. Ghy siet naer u profyt,
        Waer hy in ’t tabbegat ’k schou hem en u licht quyt.
        (620) Ghy sout een vercken om de hesp licht ongans wysen.
Laurettien. Die vist op syn gety, is hedendaeghs te prysen.
Sibil. Daer en is niet van waer, en daerom hout den beck,
        Men maeckt geen Predicants van eenen sot oft geck.
        Dus swyght Laurettien oft het sou u seker schaeyen..
Hans Holblock. (625) Sibil, het is al claer. Laur. En wist ick ’t niet te graeyen,
[p. 22]
        Ick wensch u veel geluck.... Hans. Ick danck u. Sib. Geckter med’
Hans Holblock. Laurettien heet u Meester nu vry Domine,
        Ick uyt d’ Examen com (die wel is uyt gevallen,
        Behalven eene vraegh.)* Sib. Ghy comt met my wat mallen.
        (630) Want ick geloof u niet, ghy bent een kakel bey
        Die van het Sothuys comt, een dwaes, en rechte key...
        De Heeren zyn niet geck: om soo een man te kiesen
        Voor eenen Domine, ghy sult ’t Proces verliesen,
        Dus en gaet niet meer voort......
Hans Holblock. ’K en heb maer eens gemist van ’t geene sy my vraeghden.*
        (635) Hoe wel sy gaeven my noch tydt om te versinnen
        Tot morghen, dan sal ick ’t Proces verseker winnen...
Sibil. Wat vragden sy u toch, ick ben daer keurich naer....
Hans Holblock. Sy vraeghden my: oft ick wel wist, hoe dat den Vaer
        Van Sebedeus hiet. Sibil. Van Sebedeus?.. Hans. ’K wil seggen
        (640) Van syn Kinderen. Soo ick dat uyt can leggen,
        Dan ben ick Predicant. Sibil. Jae van syn Kinders wel.....
        Wat antwoordt gaeft ghy hun... Hans. Gelyck ick u vertel,
        Dat ick het niet en wist... Sy saeghen op malkanderen,
        En deden my noch eens van hier daer naer veranderen.
        (645) Oft ick het segghen sou, s’en wistent selver niet,
Sibil. Sy loeghen eens met u. Hans. O neen... ’T is oock geschiet:
        Dat sy my vraegden: oft ick oock wel conde weten
        Wie dat het was, daer onsen Heer had op geseten
        Binnen Jerusalem: oft niet en was myn Broer....
        (650) ’K sey neen, terwyl myn Vaer geweest had eenen Boer,
        En geenen Broer en heb’, die noyt en heeft met Heeren
        Verkeert als d’Esels doen, en daer med’ meest verkeeren...
        Was dat niet wel geseyt: Sib. Hebt gy het soo verbruyt?
        Soo sulde Predicant zyn gelyck als Hanneken uyt.
Hans Holblock. (655) Ghy zyt een ydel tuyt, hoort my eens voorder sprecken.
Sibil. Gy hebt met hun gespot, sy sullen ’t op u wreken,
        En misschien noch wel steken in ’t Rasp-huys sotten quint.
Hans Holblock. Nochtans soo waeren sy met mynen clap ghedint....
Sibil. Maer seght eens, en begint geen nieu disput te raecken
        (660) Hoe sult gy ’t met de vraegh van Sebedeus maecken.
Hans Holblock. Dat weet ick als gy ’t seght, Sib. Hoe vraeghden sy u dat.
Hans Holblock. Ghy bent een Eselin: dat ghy dat niet en vat....
        Sy vraghden met een woort: oft ick hun wist te seggen
        En sonder missen oock wel weten uyt te leggen:
        (665) Hoe dat den Vaer van Sebedeus kinderen hiet....
        Was dat geen hooge vragh; Sib. wel-hoe wist gy dat niet.
        Sy seyden wie het was in ’t vragen: om te thoonen
        Oft ghy ’t begrepen had. Hans. Ick sey: wil my verschoonen
[p. 23]
        Seght in wat Salm dat is: ey seght eens was dat quaet,
        (670) ’K moet weten in wat Salm dat Sebedeus staet,
        En wie syn leven heeft ghelyck ghy seght, beschreven,
        Niet eenen van hun al en can my antwoort geven
        Soo loegen sy daer med’ en waeren heel daer uyt.
Sibil. Ick segh noch eens, gy hebt de heele kuer verbruyt,
        (675) Sy soecken maer met u den rechten Aep te scheren
        Daerom blyft beter t’huys, ick merck dat u afferen
        Niet al te wel en staen: dan houd ghy noch u gelt.
Hans Holblock. Myn saecken staen nochtans ghelyck een blom op ’t velt...
        Seght my waer dat het staet, ’k sal beter daer op letten.
Sibil. (680) In ’t Dulhuys dommen Geck, daer men u vast sal setten:
        Sy vragen u om dat gy Sebedeus zyt.
Hans Holblock. Wel ghy Sottin, ’k heet Hans, ick sien ’t is meer als tydt:
        Dat ghy in ’t Cot gherackt als gy ’t niet en cunt vatten
        Ick weeter nochtans med’ te doen al groote fatten,
        (685) Dat gy my segghen wout waer Sebedeus staet.
Sibil. ’K segh dat gy ’t selver zyt, gaet naar de Calverstraet
        En houd’ de beenen wat van die men daer siet slaeghen:
Hans Holblock. Dat ick hiet Sebedeus, s’ en souden ’t my niet vraeghen,
        Ick ben genoech bekent. Sib. Jae voor een Sebedé
        (690) Gelyck gy selver seght, maer geenen Dominé.
Hans Holblock. Ick staen in het Request, dat gy noot hebt gelesen,
        Voor Domine genoemt. Sib. Het sou wel connen wesen:
        Dat hy noch sotter is als ghy, die ’t heeft ghemaeckt.
Hans Holblock. ’T is Meester Coenraedt, daer ick lest was by geraeckt,
        (695) Is hy niet wys genoech. Sib. Jae gecker als de Gecken
        Die hem doen schryven: om Sint-reyn-uyt te trecken.
Hans Holblock. Dat’s vals hy schryft van Geel, ’t Request is al te net.
Sibil. Dat iemand vraeghden aen ons Dienst-meyt Lauweret,
        Hoe dat den Man heet van Sibil u Vrouw.....
        ..... Hans. Wel sy moet seggen ick.*
Sibil. (700) En heete gy niet Hans. Hans. Jae om dat uyt te leggen:
        Ick sal ’t soo wel als gy nu sonder brodden segghen:
        Dan ben ick Predicant, dat ’s seker en gewis....
        Ick set u noch soo veel, dat ick niet eens en mis.
Sibil. Ick sal terstont eens sien: oft gy het noch sult weten...
        (705) Hoe hiet den Vader van de Kinderen van Sebedeus...
Hans Holblock. ..... Dat heb ick weer vergeten. Laur. Wel Sebedeus, geck.
Hans Holblock. ’T is waer ghy hebt gelyck, ick daer med’ soo vertreck.
Sibil. Vertoeft, en wacht noch wat: hoort ick sal ’t noch eens vraeghen,
        En want ghy ’t niet en weet, geeft ick u hondert slaeghen
        (710) Ghy dwasen Sottenbol.... Lauret. Hoort my eens aen...
        Wie was den Vaeder van de Kinderen van Sebedeus?...
        .... Hans. Dat heb ick wel verstaen...
[p. 24]
        ... Wat seght ghy? Lauret. Sebedeus, cunt ghy dat niet onthouwen.
Hans Holblock. Den Duyvel en is soo vals niet als de Vrouwen.
Laurettien. In ’t vraegen noemt sy hem. Hans. Dat’s waer, en ’t is oock recht.
Sibil. (715) Hoe heet Hans mynen man. Lauret. Wel Hans gelyck gy seght.
Hans Holblock. Is ’t soo, nu weet ick ’t wel, ghy moet my niet meer quellen,
        Ick sal ’t de Heeren, nu soo wel als ghy vertellen..
Sibil. Wie was den Vader van de Kinderen van Sebedeus?
Hans Holblock. Wel Hans, is dat niet waer? Sib. Den Nicker hael u Hans:
        (720) Is’t Sebedeus niet? Hans. Wel jae, dat segh ick oock.
Sibil. Soo is’t. Hans. Soo hebde dan twee mans?
        Hans, en Sebedeus, cunt ghy my dat ontkennen....
Sibil. Dat u, segh ick noch eens, den Bitebouw moet schennen,
        Wie spreckt daer af gy dief. Laur. Seght Jouffrouw maer eens naer...
        Als ghy dat vatten cunt, voor seker is’t dan claer...
        (725) Gy moet u Herssenen op haere woorden slypen,
        Dan zyt ghy Domine, cunt ghy dat maer begrypen...
Hans Holblock. Jae in myn armen.... soo.... Hy cust Sibil.
        Laurettien. Stae af, let op u saeck.
Sibil. Hoe heet den Meulder ons ghebuereman Jaeck....
Hans Holblock. Jaeck, die ken ick wel, want hy al dickwils Graen comt haelen.
Sibil. (730) ’T is Jaeck, en is’t niet waer. Hans. Daer aen en can niet faelen.
Sibil. Hy heeft twee kinderen. Hans. Dat is al waer,
        Die ken ick oock seer wel. Sib. hoe heet nu hunnen Vaer.
Hans Holblock. Wel Jaeck de Meulder, dat heb’ ick lanck gheweten.
Sibil. Den Vaer der Kinderen van Sebedeus dan, moet Sebedeus heeten,
        (735) En is dat niet waer? Hans. Voor seker soo.
Sibil. Hoort dan: Ick vragh u op een nieu: hoe heet den Vader
        Van Sebedeus Kinderen? Hans. Wel Jaeck de Meulder.
Sibil. .... Ten is niet om te leyen,
        Gy zyt een rechte beest, een groote pry der pryen
Laurettien. Seght Sebedeus, cunt gy dat noch niet verstaen.
Sibil. (740) Ick en treck my den Sot der Sotten niet meer aen,
        Want hy is herseloos die nimmermeer sal leeren.
Hans Holblock. De Kinderen van Sebedeus, heeten Sebedeus. Sib. Wel Heer der Heeren
        Patienci my verleent... Ick vragh u naer den Vaer,
        Maer naer syn Kinders niet. Hans. Dat weet ick wel, dat’s waer,
        (745) En daerom noem ick hem van boven en van onder.
Sibil. Al dat gy seght is vals, voor-waer het geeft my wonder,
        Dat ick het noch verdraegh. ’T is altydt even nae.
Laurettien. Als sy het noch eens vraeght, ick bid u seght dan jae.
Sibil. ’K en wil den botten Boer niet eens meer hooren spreken,
        (750) Want hy is erger als een Calf van seve wecken....
        Wie was den Vader van de Kinderen van Sebedeus. Hans. Jae.*
[p. 25]
        Laurentien is’t niet wel. Lauret. Neen gy-en slechten bloedt.
Hans Holblock. Ick bid’ u schryft het dan met Cryt in mynen hoet,
        Dat ick t’ onthouwen mach: Lau. Maer Meester wat sal’t wesen,
        (755) Oft dat geschreven staet, want gy en cunt niet lesen.
Hans Holblock. Wel als ’t de Heeren sien, en is’t dan niet genoegh.
Sibil. Gy zyt een Vercken, en u moeder was een Soegh,
        Loopt voor den droes*, want ick en wil u niet meer hooren,
        Ick een geraecktheyt crygh, wilt gy my langer stooren,
        (760) ... Laurettien hoort eens aen... Hoe hiet
        Den Vaeder van de Kinderen van Sebedeus?... Sebedeus is’t niet
        Soo. Lauret. Jae. Sib. Hoe hiet Hans den
        Man van Sibil?... Hans is’t niet soo...
Laurettien. Jae. Hans. Dat kan ick oock wel segghen,
        (765) Om dat ick ’t ben, en beter weet dat uyt te legghen,
        Als Lauweret ons Meyt... Hoe hiet myn Wyf Sibil...
        ... Sibil, en is’t niet soo, wat dunckt u van die Spil,
        Als ick het seggen wil, g’en moet my niet meer vraegen.
Sibil. Ick sal syn botticheyt al lanck genoech beclaegen....
        (770) Waer ick den Sot maer quyt, eer hy my langer stoort,
        En maeckt soo sot als hy... Lauret. Ick bidde hoort
        Naer ’t geen ick noch eens vraegh... Op dat den Sot der Sotten,
        Wat beter syn verstandt daer op mach laeten botten,
        ... Hoe hiet Lauret ons Meyt?... Lauret, en is’t niet waer?
Laurettien. (775) Wie twyffelt eens daer aen, ten is niet dan te claer.
        Sy wort daer in genoemt. Sib. Hoe hiet den Vaeder
        Van de Kinderen van Jaeck de Meulder? Jaeck de Meulder,
        Is’t niet soo? Lau. Jae. Hans. Dat heb ick wel gehoort.
Laurettien. Wel aen dan, als men vraeght, peyst op het leste woordt,
        (780) En die sal’t zyn. Hans. Jae jae ick heb’t al weg en sal’t oock wel noteren
        Hoe hoogh geleert men is, men leert noch met studeren.
Sibil. Hoe hiet den Vaeder van de Kinderen van Sebedeus; Hans. Die sal’t zyn.
Sibil. Den Nicker hael den Vent, ’t is erger als een swyn:
        Dat Sint Anthonis quelt... Seght Sebedeus beest,
        ... ’T en is niet te verdraeghen.
Hans Holblock: (785) Seght Sebedeus beest. Sib. En verdient ghy geen slaeghen,
        Seght Sebedeus beest, wel wat is dat geseyt?
Laurettien. Ick bid’ u voor het lest, en mackt geen swaericheyt,
        Wilt het hem noch eens vraegen, wie dat den....
        Vaeder van de Kinderen van Sebedeus is gheweest.
Hans Holblock. (790) Seght Sebedeus beest, Sib. Ick souw’er de popelsy van crygen.
Laurettien. Gy averechtse geck wilt van de beest maer swyghen,
        En antwoordt op haer vraeg. Hans. En sprackse van geen beest?
        Wel dat sey ick haer naer, en is’t niet wel gheweest?
        D
[p. 26]
Laurettien. Ick sal van lacchen my op ’t lesten noch bepissen.
Sibil. (795) Wie is den Vaeder van de Kinderen van Hans.
Hans Holblock. Siet die Sottin eens aen, ick doense selver missen
        ’K en heb’ geen Kinderen, sou ick niet schoon staen sien.
Sibil. Och laeghde op een Rat, want ghy zyt myn ruien.
Laurettien. Seght anders niet, als Sebedeus...
Hans Holblock. (800) ’T is wel. Lau. Wie was den Vaer van de Kinderen van Sebedeus.
Hans Holblock. Sebedeus. Lau. Soo moet het gaen ’t is wel....
        .... G’en mooght het niet vergeten.
Hans Holblock. Ick heb’t soo vast, oft met een Cram in myn gat waer gesmeten,
        ... Ick gaen daer soo naer toe.
Sibil. Ick bid’ u laet hem gaen, ick ben syn sotheyt moe.
Hans Holblock. (805) Myn Wyf is maer een koe, en wort hoe langhs hoe quader.
Sibil. Gaet aen verbrilt de kuer... Binnen.
        Hans alleen. Sebedeus heeten de Kinderen van Sebedeus Vader.
        Jack de Meulder heeten de Kinderen van Jaeck,
        Ick heb het wel verstaen, dat is de heele saeck.
        En ick en heb’ geen Kinders, nochtans woord’ Hans geheeten,
        (810) Soo swygh ick dan van Hans, ’k en moet daer van niet weten
        En om niet te vergeten.....
        Sebedeus, en Jaeck den Meulder en ick daer by, heet Hans...
        Wel soo dat vercken spreckt, soo spreckt sy van dry Mans,
        ..... Sou sy daer med’ verkeeren...
        Ben ick maer Predicant, ick sal haer dat wel leeren...
        (815) Ick gaen, ’t is meer als tydt soo recht toe naer ’t Stadt-huys*
        Word ick maer Predicant dan staet Sibil confuys... Binnen.
        Weynigh Pause.

Continue

VYFDE UYTCOMEN.

Verschynt den Borgemeester als voren met dry
Schepenen in Collegie aen een Taefel.

Borgemeester. ICk wensch de Heeren hier te saem een goeden morgen,
        In ons Vergaederingh om voor het recht te sorgen,
        Dat ons bevolen is. 1. Sche. Quamp nu eens voor den dagh
        (820) Den sotten Suppliant, wy hadden nu gelach.
        2. Schepen. ’T is waer, maer evenwel het schuym van de rabouwen,
        Can ons bedriegen, want ten is niet te betrouwen
        In dees gelegentheyt: schoon dat hy hem gelaet
        Een Idioot te zyn, en soo onnoosel staet,
[p. 27]
        (825) Daer uyt can al veel quaet in desen handel groyen,
        En daer om en sou ick den Esel niet meer moyen
        En hem van hier doen spoyen, soo hy ’t noch eens verbrilt.
        3. Schepen. ’T is sulckx dat wonder is, wie hem gelooven wilt,
        ’T can wesen eenen filt, mits hy hem derft vermeten,
        (830) Te seggen meer, als wy wisten oft selver weten,
        Hy heeft’er meer bescheten als ons, geloof ick wel.
        2. Schepen. Wy moghen onsen deun met soo een Apenspel
        In plaets van leegh te zyn, tot tydt verdryf wel hebben,
        ’K en stoor my daer niet in, ten is maer eenen Sebben,
        (835) Daer geen gal in en is..... Consergie uyt.
        .... Myne Heeren soo ick speur,
        Is dyen suppliant van gisteren daer veur
        Die geren het faveur had’ om eens in te comen:
        Want ’t hem geoorloft is. Borg. Als wy hebben genomen
        Ons resolutie, en dat men belt, niet eer
        (840) Hem ons verlossen draeght. Cons. Ick sal’t soo doen myn Heer:
        En voegen my daer naer. Binnen. 2. Sche. Te recht en wel met reden.
        1. Schepen. Ick sou hem van nu af vry laeten binnen treden,
        Om syne sottigheden te hooren tot ons vreught,*
        En ’tis goet tydt-verdryf..... Borghemeester belt.

        ..... Consergie uyt. Wat is s’Heeren begeren.

Borgemeester. (845) Seght aen den suppliant dat hy mach compareren,
        Wy sullen syn Afferen afwysen.... laet hem in.
Consergie. Seer wel.... gaet binnen Vrindt u saeck heeft goet begin,
        Gelyck ick aen den sin van d’Heeren wel can mercken.
Hans Holblock. Soo gaen ick seker vast, den Heer wilt my verstercken,
        (850) Dat wel gelucken mach daer ick om binnen gaen.
Consergie. Gelyck ick heb’ ghehoort, soo is het al gedaen,
        En weest in geene pyn. Hans. Dat gaeter dan op henen...
        Want waer is datge seght, u drinckgelt is verschenen.

Borgemeester in den Raedt.

        Hans Holblock, bendy daer, want u verdraeyt verstandt,
        (855) Begrypen can ons vraegh, soo bent ghy Predicant.
Hans Holblock. ’K hou jae, dat ick bycans daer van wel iet sal segghen.
        2. Schepen. ’T is goet als ghy ons maer de saeck weet uyt te leggen:
        Hoe dat den Vaeder hiet van de Kinderen van Sebedeus.
Hans Holblock. Dat weet ick nu te vast.... Myn Heer hy hiet aldus....
[p. 28]
        (860) Ey wacht maer wat tot fleus... hy draeght n’en Buffelsen Keulder,
        Hy hiet myn Heer... hy heet ghebuereman Jaeck de Meulder,
        En is dat nu niet waer, ick ken hem al te wel...
        3. Schepen. Dat is’t beginsel weer van het voorgaende spel...
        Kent gy syn Kinders oock. Hans. Jae, den ousten van hun dryen
        (865) Die sien ick al den daegh met de Moelen-keir ryen.
        2. Schepen. En gy op d’Esel daer gy van gekomen zyt....
Hans Holblock. Daer sitten de Heeren op ghelyck gy self belyt,
        Dat daer ons Heer op sat als hy quam in de Stadt Jerusalem gereden
        Myn Heer en is’t niet waer, en geef ick u geen reden.
        (870) Van myne wetenschap ghelyck de Predicants,
        Uytlegghen de Schriftuur? 1. Schep. Jae, daer ontrent bycans
        Gy siet scherp sonder Bril om d’Uylen te gaen soecken,
Hans Holblock. Die zyn niet veer van hier, men vintse in de boecken,
        Die averechts zyn gedruckt, en noot oock letterwys,
        (875) Waer in sy dolen als Adam in’t Paradys,
        Daer hem den Engel op het lest oock uyt quam jaegen,
        Weet gy de reden wel, dat moet ick oock eens vraegen.
        3. Schepen, U rugh verdient veel slaegen gy plompen Bybel Boer,
        En styf gekackten Uyl, gy ongeslepen loer.
Hans Holblock. (880) Ick en hou maer den toer, in’t vraegen, wat can’t letten?
Borgemeester. Dat men u licht daer om in’t Tucht-huys sou doen setten...
        Wie meynt ghy, dat ghy voor hebt, eenich Uylen saet?
Hans Holblock. Ick en siender maer vier hier sitten in den Raet.
        2. Schepen. Uyt onse hooge gaet: oft gy sult vast geraecken,
        (885) In plaets van u, een Esels Predicant te maecken.
Hans Holblock. Gelyck de Esels zyn en al te sinnen swack. Binnen.
        1. Schepen. Den Simpelen disputeert ab hoc en dan ab hac,
        Oft hy niet wys en waer, en erger als de Sotten.
        2. Schepen. Het is ons eygen schult: dat wy daer mede spotten,
        (890) Niet beter als den geck naer huys te laeten gaen,
        Want die daer mede spot en heeft niet half gedaen. binnen.

        De Gordynen gheschoven.

        Goddefroy uyt.

        ’K verlange als een Kraey, die heel verswaeckt naer regen
        Geduerigh gaept, hoe het met Hans Holblock is gelegen
        Den Geusen Predicant: wat hy op syn Request
        (895) Voor Nihil heeft ghehadt, soo hy maer is geweest,
[p. 29]
        Op ’t Raet-huys daer en heeft geen tydts genucht ontbrocken,
        By d’een en d’ander die hy daer van heeft gesprocken,
        En hebben onvrocken syn sotte Meesterschap,
        In de nietwetentheydt en Appel-wyven Clap,
        (900) Daer hy med’ omgaet.... Ick ben keurich om te weten,
        Want iemandt die is met Laet-dunckentheyt beseten
        Die loopt gelyck beseten, en soo lanck Quispelsteert,
        Tot dat hy iemandt vindt die syne dreck aenveert:
        En wordt daer med’ beteert, gelyck men ’t aen veel lieden
        (905) Die ’t wyste willen zyn, al dickwils siet geschieden:
        Dat sy oock worden sot, en al veel sotter zyn,
        Als die sy willen aentrecken een sots Beggyn...
        Ick sien den Quackman daer, die steenen scheynt te tellen,
        Soo suylhooft hy van veer, wat mach den geck toch quellen:
        (910) Ick moet dat weten, want ’k en ben sulckx niet gewent.
        N’en blinden Huyben is by d’Uylen best bekent...

Hans Holblock uyt.

        Hoe dus mistroostich Hans. Hans. Om dat al myne spillen
        In’t asschen liggen Vrindt, want sy my niet en willen
        Noch en begeren voor een Geuse Predicant....
Godefroy. (915) Wel waer aen licht dat toch. Hans. Sy seggen aen’t verstant,
        En is dat geen schandt voor al myn gebueren.
Godefroy. Wat wilde daer med’ doen, ’t is’t Rat van Avonturen,
        Dat draeyt dan hoogh, en leeg... Wat vraeghden sy u toch.
Hans Holblock. Ick sien de wereldt steckt vol valsheydt en bedroch,
        (920) De duyvel mocht daer naer d’Officien solisteren....
        Sy vraeghden my een vraegh, die ick naer lanck studeren
        Vergeten had, schoon dat myn wys bedaeghde Meyt,
        My ’t selve seven mael en meer noch had’ geseyt...
        Nochtans de Heeren selfs de Questi niet en wisten,
        (925) Maer loeghen met my soo, dat sy hun schier bepisten.
Goddefroy. Wel seght eens waer op brochten sy de vraegh te pas?
Hans Holblock. Sy vraeghden my op ’t lest wie Sebedeus was,
        Ick oft den Meulder Jaeck: ’k sey Jaeck naer myn onthouwen,
        Gelyck my was geleert van twee verscheyde Vrouwen...
        (930) En was ’t niet wel geseyt... Wat dunckt u van de saeck?
Godefroy. Dat gy van de Kinderen van Jaeck....
        Den Meulder Vaer soud’ zyn, hoe cost gy dat bethoonen.
Hans Holblock. Is’t myn Gebuerman niet. Godd. Gy waert heel in de boonen,
[p. 30]
        Als ghy u soo verliept, gy armen slechten bloet,
        (935) Gy hebt de kuer verbrilt. Hans. En was het dan niet goet?
Goddefroy. Gelyck een vuyst in d’oogh. Hans. Ick heb’ hun wel doen swygen
        En op myn vraeghen een root aengesicht doen crygen,
        Jae, soo beschaemt gemaeckt: dat sy uyt boosheydt my
        Door-sonden, was dat wel? God. Gy waert een botte pry,
        (940) Had ghy gebleven by u vraegh, en hun doen segghen,
        Wat daer van was. Hans. Als sy het niet uyt en conde leggen
        Soo was het niet van noo, ick vreesde voor het slot:
        Van het Rasphuys als sy my uytmaeckten voor eenen sot:
        Dat was de oorsaeck dat ick haestich wou vertrecken.
Goddefroy. (945) Maer Hans, gy zyt nochtans soo cloecken Herssebecken,
        Om maer te houden als n’en Koeckkoeck op den sanck
        Der Geuse Psalmen, maar het gaet te dickwils manck.
Hans Holblock. Ick was hun evenwel meester in’t argueren:
        Hadden sy my verstaen. God. Dat doet het hoogh studeren,
        (950) Daer niemandt uyt en kan. Hans. En is’t ergo niet waer?
        Ick schelde den Borgemeester voor een logenaer.
Godefroy. Ergo ghy hebt gelyck, waerom moest gy dan ruymen?
Hans Holblock. Om dat het Esels zyn en Uylen sonder pluymen:
        Dat ick geen Predicant en ben, dat is hun schult.
Goddefroy. (955) ’T is waer, die Coninck is in’t sotten-huys gehult,
        En met windt opgevult behoorden voor te ryden...
Hans Holblock. Dat sey den blinden oock als hy scheel Grietien vryden,
        Die op twee Krucken sprongh daer hy med’ gingh ten dans
        En sy had maer een been. God. Gy zyt n’en drolligen Hans,
        (960) Die soo verbrilt syn cans, valt lichtelyck in duygen.
Hans Holblock. Ick laet hun het fenyn der Prekers selver suygen,
        Dat connen sy getuygen die my niet en verstaen,
        Schoon ick hun in’t disput genoch heb’ overgaen.
Goddefroy. Dat gy ’t noch niet en zyt sal ick noch lanck gevoelen.
Hans Holblock. (965) Laet ons de swaericheyt te samen af gaen spoelen,
        Ick geef een Kan oft twee, ’k ben ’t disputeren moe,
        Krygh ick een nieuw disput met ’t Wyf, dat heb’ ick toe,
        Want ’t is een boos Serpent, gewoon altydt te kyven.
Goddefroy. En daerom is’t oock best noch wat van haer te blyven,
        (970) Sy is te moyelyck, en al te scherp getant....
        Hier zyt gy meester, en t’huys bendy overmant.

Binnen.
Continue
[p. 31]

LESTE UYTCOMEN.

Verschynt Laurettien alleen aen ’t Spinnewiel,
Sy singht al spinnende.

        BEnt het niet een swaere pyn,
        Maeghet teghen danck te zyn,
        En te leven in verdriet,
        (975) Alsser niemandt om en siet,
        Die van my maecken kom een Vrouw,
        Als ick geren wesen sou,
        ’K doen my te kort soo ’t niet en wordt,
        Want ’k weet best, waer dat my schort.

Serbande.

        (980) Om ondertussen den brandt te blussen,
        Van’t minne vuur, dat menich hert ontsteckt,
        Gelyck als den iever, hoe langhs hoe liever,
        Een keurige Vreyster daer toe verweckt,
        Die niet en can rusten: oft soecke haere lusten,
        (985) By eenen Vryer die syn liefde ontdeckt.

II.

        Maer ick krygh hem by de handt,
        Waer Hans Holblock Predicant,
        Dat is seker en ghewis,
        Want het mynen meester is:
        (990) Die op den Preckstoel nu sal staen,
        En ick met den Bybel gaen,
        Gelyck een Meyt van qualiteyt,
        Die gheluck wordt toegeseyt.

Serbande.

        Dan cryght Laurentien somwyl een vettien,
        (995) Van d’een en d’ander die Hans heeft van doen,
        Om hem te sprecken wat hy sou Preken,
        Waer op ick singhen sal naer myn faitsoen,
[p. 32]
        Dat die hun vermeten, iet te willen weten,
        En Geck zyn, draegen eenen sots Caproen.

Sibil uyt.

        (1000) ’Tis waer gelyck gy singht, toch swyght ick hoor hem comen,
        Soo sat ghelyck een beest. Lau. En hebt ghy niet vernomen,
        Oft hy d’Offici heeft, en is nu Domine?
Sibil. Jae als te voren eenen botten Sebede,
        Wat souden sy daer med’ doen als in’t Cot te setten,
        (1005) Dat waer syn rechte plaets, om alsoo te beletten,
        Veel sotte Coopmanschap, dat ick beclaegen moet,
        Gelyck hy al den dagh tot myn verdriet stets doet.

Hans sat en droncken al singhende uyt.

        Doctoors en Advocaets,    }
        Die hebben al veel praets, } Bis.
        (1010) Den Predicant daer by,
        Is erger noch als sy.
        Hun reden doen soo groot gewelt,
        Dat d’een de Ziel eyst, d’ander ’t Gelt,
        En ’t Lichaem oock daer by,
        (1015) Wie is den besten van de dry.
Sibil. Gy met u sotterny had’ ghy wel konnen Preken,
        Om Predicant te zyn. Hans. Had’ gy my ingestecken,
        Ick was het al geweest, gy Vercken als gy bent.
Sibil. Swyght droncke beest, want gy wilt blyven ongeschent,
        (1020) Ick sou u licht bekent voor al de werelt maecken,
        Met een blou oogh oft twee, en sne’en in uw’ kaecken.
Hans Holblock. Dat sou my moeten raecken van bey, maer niet van vers,
        Gy Vercken segh’ ick noch. Sib. Eet speck uyt mynen neers,
        Want ick een Vercken ben, gy vuyl onnutten bengel.
Hans Holblock. (1025) Nu swyght myn suycker doos, Sinte Michieltiens Engel,
        Die ick soo seer bemin... Sib. Stae af, ghy plompe beest,
        Die ievers weer in eene Motkas zyt geweest,
        By uwe Hoeren is’t niet waer gy Luyse-vanger?
Hans Holblock. ’T can zyn gy maeger-teef, gy Queck-pot, ick verlanger
        (1030) Veel meer naer als naer jou, dat u den nicker hael.
Sibil. Want gy my noch eens maendt, ick u terstont betael,
        En uyt u backes crab: u oude saters oogen,
        En legh die op u kaeck. Hans. ’Ken kan het niet gedoogen,
        Dat myn respect voor ’t volck hier soo wordt g’affronteert.
Sibil. (1035) G’en zyt noch niet genoch van my gemeestereert,
[p. 33]
        Om Predicant te zyn, dus zyt gy door-gesonden,
        En soo gy my lanck bruyt ick jaegh u voor de honden.
Hans Holblock. Gy pry dan gaf ick u de Duyvel voor u loon.
Sibil. Ick heb’ de Duyvel van jou, van my en u persoon,
        (1040) Dus swyght van dien thoon, eer gy toest valsche snaeren.
Hans Holblock. Dat Vercken sal op ’t lest noch voor den Duyvel vaeren,
        Oft wel een Duyvel baeren, want ’tis te boosen aert.
Sibil. Ick smeer u rug in twee: dat gy niet sat en waert.
Hans Holblock. Gy pry, ’k en ben niet sat, maer gy zyt selver droncken.
Sibil. (1045) Jae, van ’t suur bier, dat gy my dickwils hebt geschoncken.
Hans Holblock. Swyght oft ’k geef u twee floncken dat gy ’t gedencken sult:
        Dat ick geen Predicant en ben dat is u schult,
        Zyt gy niet wel gehult, ’k sal u de cap af-trecken,
        Daerom en terght my niet, oft anders ’k sou u necken.
Sibil. (1050) Gy, gy, gy laffen hondt, gy beest en satte Pry,
        Dat wil ick stracx eens sien eer ick dit langher ley,
        Houd dat en dat, ick sal u noch de keel af-byten.
Hans Holblock. Hebt gy die perten in u gat gy moghtse vry uytscheyten,
        Nu sien ick waer te zyn, dat dickwils is geseet,
        (1055) Die syn self als een schaep houdt wordt van den Wolf gefreet,
        Soo wil ick oock dan nu in een Wolf veranderen,
        En roepen liever al de Nickers by malcanderen
        Tot hulp, om eens myn leet te vrecken, als te laet
        Te woonen in den hoeck daer onsen Bessem staet...
        (1060) Houd’ dat gy vuyl laudaet, ’k en wilt niet meer verdraegen,
        Nu ick u onder heb’, geef ick u duysent slaegen...
        ... Dat zyn de Vrouwe plaegen, gevoelde dat nu wel.
Sibil. Want ick maer op en raeck, dan springh ick uyt myn vel,
        En roep de heele Hel tot hulp om my te vrecken.
Hans Holblock. (1065) Soo is het beter u in tydts den Cop te brecken.
        Houdt dat en dat gy soegh. Sib. Laurettien staet my by,
        En helpt my van den fiel en schelm, eer dat hy my
        doet sterven, ick sal u een heel nieuw Cleet vereeren.

Laurettien uyt.

        Nieu Cleeren dat waer veel, ick sal hem wel verleeren,
        (1070) En helpen u daer van: ghy boef laet gaen,
        Oft ick sal u alsoo den Cop aen stucken slaen...
        Houdt dat en dat... sie daer, nu cunt g’u beter vrecken
        Als flus. Hans. Helpt Vrinden, helpt eer dat dees Verckens brecken,
        Myn armen, hals en been. Sib. Neen neen, daer en is geen
        (1075) Genade voor den boef. Hans. Soo comde over-een,
[p. 34]
        Met onsen Beul gy hoer, die kan wel stroppe drayen.
Sibil. Hans Holblock het is waer, g’en sult geen tweemael grayen,
        ..... Wy sullen u wel payen....*
        Laurettie slaet maer toe dat niet beseyen valt,
        (1080) Houd dat en dat. Hans. Ick sien den Bot is hier vergalt,
        Den armen Predicant moet nu ’t gelach betaelen.
Laurettien. Gy seght de waerheydt daer, en ten sal oock niet faelen,
        Om u de oogen uyt u Saters-cop te haelen.*
Hans Holblock. Ick ben gestropieert, houd op ick geef den geest.
Laurettien. (1085) Denckt dat gy in den Crygh van Wyven hebt gheweest.
Hans Holblock. ’Tis wel geseyt, gy beest, had gy daer van gebleven.
Laurettien. Dat moest ick doen myn Heer, ick vreesde voor u leven,
        En nu behoud’ ghy ’t noch. Hans. dat haer de nicker haelt.
Laurettien. En maent u Wyf niet meer sy heeft u nu betaelt. Hans. Binnen.
Sibil. (1090) Sulck een betaelingh sal hy noch al lanck gevoelen
        Ick moest den iever die hy had’ tot Preken wat vercoelen,
        Want hy was veel te heet en branden als een vuur,
        Naer de Officie, en nu soo siet hy suur,
        Mits hy die niet en heeft, ’t geen ick wel wist te voren,
        (1095) Dat soo geschieden sou, want hy is geck geboren,
        Maer tot geen Predicant, hy meynde dat hy ’t was.
Laurettien. Ick meynden ’t oock, maer het comt my nu qualyck te pas
        Wat geef ick om den bras, hy can syn selven stillen,
        Om syne bottigheyt, hy is vol cromme spillen,
        (1100) En dwaser noch als sot, en van een clyn verstandt,
        Die A. voor B. niet kent, wilt wesen Predicant.
Sibil. Die Predicant wil zyn behoort alsoo te vaeren,
        Heeft hy syn poort verbrandt, dat hy sit op de blaeren,
        En solisteert niet meer om Predicant te zyn,
        (1105) Die zyn wilt dat hy niet en can, is als een swyn,
        Dat m’in de neus een Rinck oft Diamant wilt steken,
        Daer ’t med’ vroet in den dreck, die bot is mach niet sprecken.

EYNDE.

Continue

Tekstkritiek:

vs. 69 Eelman er staat: Eelmam
vs. 194 Predicant er staat: Predicnat
vs. 275 daerom er staat: doerom
vs. 292 kneght er staat: keeght
vs. 373 roert er staat: roet
vs. 402 Holblock er staat: Holblocb
vs. 419 daer nazien Port. ton. 87-21
vs. 437, 634, 699, 718, 751 en 843 weesrijm
p. 22 boven (22) er staat: 22)
vs. 815 Stadt-huys er staat: Sadt-huys
vs. 629 vraegh.) er staat: vraegh.
vs. 758 droes er staat: droos
vs. 1078 en 1083 dubbelrijm