Willem Dircksz Hooft: Door-trapte Meelis de Metsselaer. Amsterdam, 1623.
Uitgegeven door Arjan van Leuvensteijn en Jeanine Stuart, Vrije Universiteit Amsterdam.
Red. Ton Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton039260 - Ursicula
Deze tekst is met inleiding en annotaties in boekvorm verschenen (Uitgaven Stichting Neerlandsitiek VU / Nodus Publikationen, Amsterdam / Münster 1999) hiervan een pdf.
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd
met een asterisk. De fractuurletter is in een aparte kleur weergegeven.

Continue
[fol. A1r]
W.D. HOOFTS

Clucht

Door-trapte Meelis
de Metsselaer.


Op de Reghel.
    Als de Man in Zee is varen,
Komt de Buerman ’t Wijf bewaren.
[Vignet: stadswapen van Amsterdam]

’T AMSTELREDAM,
Voor Cornelis VVillimsz. Blauw-Laken, Boeck-ver-
cooper in ’t Sint-Jans-straet, int vergult A.B.C.


[fol. A1v]
        NAMEN DER PERSONAGIEN.

Sytien  { een Varent Mans Vrou.
Melis
Griet 		{ een Metselaer.
de Metselaers wyf.
Styntie   { de Vrou uyt de Comeny.

Continue
[fol. A2r]

D’EERSTE UYTCOMST

Sytgen uyt al huylende.

              NOotlijck en bedruckt bevijn ick is het scheye,
              k’Heb sulcken droeven giest, dat ’kmewel tot water sou schreye
              Hoe’k mijn krop neer swelch, hoese mijn mierder opwaers parst
              Ick moetet uyt krijten, want me dunckt dattet me te sijen uytbarst,
              (5) Sulcken moeyen jonghen man selck die de hiele soomer moete misse
              En in d’onstuymighe zee, voor Duynkercke legghe visse
              Mijn dunckt datme de tijdt, wel hondert jaer sel valle langh,
              In as ick varder daynck, o mijn, maeck ick men hiel bangh
              Wantet nu oorloch is in wort hy daer e vanghe
              (10) Soo wort hy lichelijck van heur op e hanghe,
              Maer hoe licht avontuert ien Zeevarent man oock sijn vleys en sen bloet
              Dat om ien buyck vol broodt, ’t is niet wonder (segh ick) datter de moet
              Als sy’t al over dayncke terstont niet en gaet legghe
              Daer van mocht hy int of scheye goe man wel teugheme segghe
              (15) Lieve wijfje, mijn leve hetme gien reys soo swaer voor e staen
              Als nou dese, die’k op heden mien an te gaen,
              En voort int Schip tredende borsten hem de tranen uyt sijn ooghe
              En de mijnen oock: de seylen op e haelt sijn met ien voorwint uytme gesicht e vloghe,
              Gien dingh wroecht mijn mier als dat hy soo gheweldich was betreurt
              (20) As icker noch om daynck duncktme datme ’t hart an duysent stucke scheurt,
              Och ick kan qualickies van moeylickheyt bedaren.
Griet.      Wel Melis Tijssen hoorie onse buer wijfje daer niet huylen en baren.
Melis.     Och jae’k wijfje jans, maer ick wist niet dat sy het was.
              Ay kom trooste wyer ien lutje, ick bid jou ras, ras,
              (25) Ick gis dattet daerom is dat haer man van daech in Zee is e teghe
              Kom treen wy by heur en sien hoe de saeck is gelegen.
Griet.      Wel Sijtgen buur hoe staeje hier soo bitterlijck en huylt?
Melis.     Wel spreeck jy niet isser ienighe swaricheyt die in jou schuylt.
Hij geeft haer een doeck. Daer veecht jou traentjes of, wiltet teghen ons openbare.
Sytje.      (30) Och neen: maer ick bin moeylick dat mijn man soo treurich is van me e vare
              En al men surch is dat hy blyve sel of datter ien arger mocht uyt spruyte.
Griet.      Wech wech, laet die malle fantesy vry weer te rugh stuyte.
Melis.     Jae voorseker Wijfje, och moer, jy krijght hem wel weer t’huys voorwaer.
Sytie.      Jy sechtet, maer ick weet niet, of het also briet of klaer
              (35) Sel wesen of het ien duyfjen had e lesen.
[fol. A2v]
Griet.      Och jae Sytje buur dat sel wel gaen, k’sou daer niet eens voor vrese,
              Set jou hart op ien goe stee, je sint mal datie jou hier in sout quellen
              Tis maer ien mymery, die jy jou selfs voor ooghe gaet stelle:
              In siet toe dat jy jou sinnen daer niet al te seer in verwert.
Sytie.      (40) Jae ksou wel maer te beklemt, te benaut, te bedruct is nou men hart,
Melis.     Nou nou Sytie buur, bedwinght jou klaechelijcke stemmetie,
              En voor dees banghe suchies, soo gheeft liever soon stijf bremmetie,
              Set swaricheyt ter sy, neemt an ien vrolijcke sin
              Want al de treuricheyt vret as de kancker in,
              (45) Jae jy sout hier deur in teeringh kenne rake
              Want jou twie oochiens bruyn, jou voorhooft, jou neus, jou mont, jou kin jou kaken
              Souwen hiel veranderen, je sout uit e put worden as ien doodt die over bien qualick het vel,
              In jy sout in sulcken tormentasy leve, of jy lach in een barnende hel,
              Ghelijck onse Lijsbetie bonefaes, die doort misse van heur man so langh gingh knaghe
              (50) Tottet te laet was, jae gien Doctooren konnen heur helpen by wie men oock gingh vraghe,
              Daynckt dat quammer door sulcx dat sy niet in tijdts gingh vlien,
              Jae se teerde so schoon uyt, datie mit ien keers door heur lichaem con sien
              Dit quynen duerde* jaren langh, ten lesten het syt op e gheven,
              En in dien jy me dus voort gaen wou, soutie ooc wel haest verkorten je leve,
              (55) Daer van set gien swaricheyt voor datter swaricheyt is.
Griet.      Ja kijck Sytie al dese dingen spruyten uyt ien bekommerde kommernis
              Tis tot een exempel dat hy jou dit heeft gaen verhalen.
Sytie.      k’Danck hem vande waerschouwingh k’weet niet met wat deucht dat icket sel betalen,
              Heer hoe fraeyties en hoe gheschickjes kan hy reedenere.
Griet.      (60) Dat doet dat hy by veel verstandighe het gaen verkeere.
Sytie.      Dat siemen wel aen sijn aensicht en aen sijn neerslaghen ghesicht.
Melis.     Hoe vaertet Sytie is de swaricheyt wat vant hart e licht.
Sytie.      Och jae, mocht jy slechts altijt as ien vertrooster by my blyven.
Melis.     Voor mijn ick souwer in alles wel wille gheryve.
Griet.      (65) Wat sech jy?    Melis. As datwet wel souwe doen haddewe slechs de tijdt.
Griet.      Dat is oock so, o mijn ick gae, hoor, hoor, hoor, mijn kijnt dat krijt.
Melis.     Doet soo men wijfie ick moet sulcx doent prijsen
              En tis oock moerlicke liefde datme de kyerties sulcks gaat bewysen.
Griet Ians binnen, Melis blyft by
Sytien staen.
Melis.     Maer jou man as hy thuys is, hetty jou dan al wat besint,
Sytie.      (70) Och jae.    Melis. Het verheughtme dat je het so wel iens bint,
[fol. A3r]
Melis      Maer tis vremt dat hy jou dan so licht kan begheven.
Sytie.      Wat sou hy doen we moeten vande Zee leven,
              Want hy kan geen Ambacht, en met leech gaen en raecktme niet voort.
Melis.     Nochtans duncktme ist ien dingh dat niet en behoort
              (75) Voor ien ghehylict man, want hy liet zijn wijfie in droefheit en in klagen.
              Voor mijn ick nam liever ien hennepseel ommen hals en ging wat drage
              Voor de goe luy, ier ick sulcken troosjen soo langh allienich liet.
Sytie.      Hy sou wel mee, maer te beschreumt is hy, hy maer en durft niet.
Melis.     Dat most hy setten ter sy en doent door liefde van sijn vroutje,
              (80) Want dan sou jy ierst sien sijn lieft, sijn eed, sijn troutie,
              En ’t sou jou wel aenghenaem wesen (soo’k vermoe) om sien,
              Want het is ooc onlustich voor een Vrou so langh te slapen allien,
              En het soetste* soet ’t gheense ghewoon is, moet soo langh ontbeere.
Sytie.      Wat souck doen, k’moet sulcx voor dees tijdt uyt mijn weere,
              (85) Daynckt dat ick hem soo swaer val te missen as hy mijn doet.
Melis.     Wat jy bint seker mal dat jy sulcx plaetst in jou ghemoet,
              Wat mien jy dat hyt soolangh sonder vrou kan maecken,
              Och neen moer, de ierst de best, so haest alsse slechts an lant rake
              Want dat scheepsvolckie is te hettich alsse in langh geen vrouluy hebben e sien.
Sytie.      (90) ’t Kan Beuren, dan ick loof qualijck dat van hum sulcks sel schien,
              Want ick weet dat hy soo hiel hietjes niet en is e bakert.
Melis.     Soo hoor’k is hy ien drooghen slapert, en gien mannelijcke wakert,
              Voor mijn en ist gien deech ast mijn wijfie gien twiemael s’nachts wil ghehenghen.
Sytie.      Jae k’gis datie dan over hebt meuchie wel int Gasthuys brenge.
Melis.      (95) Ja segge, met het overschot stelden ick jou in wel mier me te vreen.
Sytie.      Soo geeft al op trouwen ick siet wel an de raddicheyt van jou leen
              Dat jyt geweldich haestichjes sout kunnen of klaren.
Melis.     Jae k’wou slechts dattewe een cartieruyrtie t’samen in een hoppesack e nayt ware,
              K’mien datie wel haest smaeck inme soeticheyt kryghen sout.
Sytie.      (100) Wat sout wesen je slacht mijn je bint al me out inne kout,
              Ick gis datie wel ien ander tot hulp sout behoeven.
Melis.     Ay secht dat niet, voor dat jyt met mijn hebt gaen beproeven
              Ist jou sin gaenwe datelijck t’samen in jou huys.
Sytie.      Wel wat sout dan wesen, waers onse kat toch, puys puys, puys,
              (105) Ja wel wat dunckje, klincksnoer is al me ien visie
              Ick wou jou wel te roer staen al had icker sulcken vijftich an ien risje,
              Daer van ist al om niet hoe seer dat jy oock pocht,
              Och vaer je bint al drooch daer is met jou gien vocht,
              Tis jou maer slechts te doen om een soet slordich praetje.
Melis.      (110) Jae gaet daer mitmen op an, en siet of ick bin sulcken drogen matie,
              k’Wed ick jou wel haest sou helpen uyt dit vermoen,
Sytie.      Jae wel k’sout schier bestaen, je maeckme voorwaer schier groen,
              Ghenomen ick sulcx toeliet je mostet teghe niemet kalle.
[fol. A3v]
Melis.     Hebt daer gien surch voor dat icket me sel laten ontvalle
              (115) Al watter gheschiet sel blyven onder de Roos:
              Daer van weest niet beschreumt waerom wordt jy so bloos,
              Ick bidt datie mijn deuse iene bee wil verliene.
Sytie.      Wech, wech, ick saey dat soo, ick hebbet niet gaen miene.
Melis.      Wel scheerjeme dan hoe maeckjeme toch soo barnent hiet
              (120) Mijn dunct dat almen goetien rechte voort over eynt schiet,
              Wat jy hoort seker jou woorde niet in jou hals te trecke.
Sytie.      Nou nou, je selt ien reys sonder mit jou te gecken,
              Maer hoe legghe wy’t best an dattet jou wijf niet ontwaer en wort.
Melis.     Al wel, och daers gien faeyl an, jae gantschelijck gien schort
              (125) K’sel jou brenghen daer ons niemant kan bespien.
Griet Ians in haer deur staende en
roept Melis.
Sytie.      Och hout jou mont ick heb jou wijf met een swinck e sien
              Dat sy dit vanme wist hoe schricklijck souseme of male
Griet.      Ay vaer komt toch in huys, twort doncker ick moet oly hale.
Melis.     Wel an Wijfje ick volch jou datelijck voort:
              (130) Wat duycker dats te spytich datmen wijf ons daer verstoort.
              Wel hoe selle wy’t nou best an gaen legghen,
              Jae kweet ick sel te nacht teughender mit ien jammeringh segghe
              Als dat ick groote buyck pijn heb, in dat ick moet gaen kacke,
              In mit ien swaer ghekerm sel ick nae het secreet gaen sacke
              (135) En schick jy dan te slapen in jou after huysje,
              Dan sel ick de schuttingh over wippe en koome by jou soo stil als ien muysjen,
Sytie.      Dat is al wel bedocht, dat sou soo hiel onbillijck niet gaen.
Melis.     Wel wat dunckt jou willewet daer op late staen.
Sytie.      Och jae.    Melis. Wel laetme daer ien soet soentien op snoepen.
Griet Ians weer uyt en treet by haer.
Griet.      (140) Wel Vaer je komt niet duncktme of ickje al gae roepe,
              Of is onse buur wijfjes hart noch even seer beknelt.
Sytie.      So seer niet, khebt door troosten van jou man wat uyt men sin e stelt.
Griet.      Och dats goet dat hy’t soo wel het kunne maecke,
              Nou Vaer ’t wordt tijdt datwe t’samen in huys rake.
Melis.      (145) Och Jae.
Griet.      Nou buurwijfje hout die fantasy* uyt jou ghedacht
              Hier me wenschen wy u een goe gherustighe nacht.        Binnen.

[fol. A4r]
Griet Ians komende uyt de komeny,
met ien Oly kan in heur hant.
Griet.      Jae wel wat beleef ick al inme ouwe daghen
              Daers de Oly op het half pijngje ien hiele blanck op e slaghe
              Daer van nam ick in de plaets moeytjes groenlantse Walvis traen,
              (150) Die comtme vry wat minder als d’ooly te staen,
              En indiense so duer blijft mien ick altijt traen in* me lamp te gebruycke,
              En ofse segghen datse stinckt nochtans kan ick dat niet wel ruycke
              Men moet nou ter tijdt wat soberen want alle dingh is hooch van prijs,
              En men steeckt soo kleynen beet in sen mont niet of het geeft eckcijs,
              (155) Daer van gae icket nou op ien aer benier schicke
              As onse man langher wat groens lust, praet icket altemael weer sticke
              En sech vaer scheyter uyt het is nou te kostelijck dit doen,
              Daynckt asser wat van quam datwe ons wel op het lest uyt het nest souwe broen,
              Jae met sucken dreyghement gae ick hem dan neder sette,
              (160) Waer deur ick gans uyt blus sijn hettighe hiete hette,
              Wat sou ick doen, ick sie wel alle dingh is kostelijck en duer
              Daer by wort ien mensch schier op e geten vande huys huer:
              By namen die neeringh doet, die soo wat voor de hant woonen,
              Moet als hy yet ruyms wil hebbe int jaer gheven hondert kroonen,
              (165) Daer van woone wy slechte luytjes hier op het nieu werck after of
              Want wy Ambachts mannen hebben, in die winnent niet so grof
              En we moeten ons van ien daghelicks dach heurtje bedroope,
              Nou twort tijdt dat ick nae huys gae loopen,
              Of ick kreech aers door ’t langh blyven wel een grimmich ghesicht,
              (170) Want onse man sit by doncker, hy het in huys gien licht.        Binnen.
Sytien weer uyt, hebbende berou van ’t gheen sy Melis belooft heeft.
Sytie.      Wat heb ick gaen bestaen ick durft schier niet beginne,
              Waer was flus mijn verstant? waer waren toch me sinne?
              Hoe was ick doch soo mal dat ick hem ’t jae woortie gaf,
              Gans kruys hadt ick hem hier ick seydent hem weer af
              (175) Dan nou ist al te laet ’t moet nou soo voort gaen strijcke,
              Maer voor ierst dien ick wel iens door sijn glase te kijcke,
              En sien of hy al met sijn wijfjen is te bet,
              Och jaey, ick vliech in huys, dus met ien radde tredt.
Binnen.

[fol. A4v]
Melis met syn wijf legghende op het
Bedt, kryt aldus.
Melis.     Och, och Wijfje, almen lijf duncktme wort tsamen ewrongen*
              (180) O mijn buyck, o mijn darmen, o mijn hert, o mijn lever, o mijn mildt, o mijn longen,
              Och hoe veel pijn dat ick heb ick moet alevewel van ’t bet.
Griet.      Wel hoe krijt jy dus hart, wat isser dat iou let.
Melis.     Maer men dunckt dat ick de loop heb soo ’k wel te deegh kan voelen,
              En men dunckt datter schier ien duysent Krijschluy inme darme sinne e kryoele
              (185) Och waer is toch mijn broeck, men dunct ickme schier besecht.
Griet.      ’Kweet het niet, treckt mijn rock an ier jijt hier int bet lecht.
Melis.     Och, och, dat sel ick doen.    GRIET. Hoe vaerje keunjet klare.
Melis.     Och iae, hadieu, o mijn hoe wilck trarare,
              Och, och, wat heb ick oock ien onlyelijcke pijn,
              (190) Mijn dunckt dat icket quaet ghenoegh heb dat’k de after deur vijn.
Hy komt buyten de plaets deur.
                  Wat dunckt iou luytges kan ick niet geweldich stemmich liegen,
              ’Klaetme voorstaen datme de duyker dus wel souwe bedriegen,
              Nou men dunckt ten is gien tijdt dat ick hier langh stae,
              ’Tis best dat ick strack metme voorghenome werck voort gae.
Hy springt
over de
Schutting.		Griet Ians uyt zynde, verwondert waer
hy so lang blijft, staet inde afterdeur
vande plaets en roept hem.
Griet.      (195) Dat hy soo lang wech blijft dat doetme grootelijcks verwondre,
              Hoe ist vaer selje haest iens voor den dach komen dondre,
              Wel hoorje mijn niet daer ick soo hartich krijt.
Melis.     Och jae ’k wijfje.    GRIET. Wel haest iou dan, siet toe dat jijt wat korties of bijt.
              Wat gort segen ons voor so lang te kacken en te pisse.
Melis.      (200) Ick kom ’ksoeck vast na een pampiertje daer ’kme naers me sal wisse
Griet.      Doet soo men vaer soo’n maeckje de laeckes niet begaet.
Melis.      Ay ic bid iou gae jy in ’kmach niet velen datje so lang inde kout staet.
Griet.      Neen ick doe dat niet voor datje hier byme sult wesen.
[fol. B1r]
Melis.     Gans elimalimente wat bin ick rechtevoort vol vresen,
              (205) Noyt heb ick mijn leven soo deerlick e weest in de ly.
Griet.      Wel hoe is het vaer, komie mijn haest by.
Melis.     Jae strac, nou ick moeter weer over want sy staet na me te wachte,
              Waer sinie wijfje, waer sinje moer, Heer hoe doncker binnen de nachte,
              Het moeytme datie nae men e wacht hebt soo overdadich langh.
Griet.      (210) Wel hier stae ’k hoorie niet int portael vande gangh.
Melis.     Maer wijfje ie hoort jou in de nacht dus niet uyt te sloope,
              O mijn ick bin soo slap, men dunckt dat almen ingewant uyt me lijf is e loope.
Griet.      Jae k’looft seker wel, maer is de pijn wat vergaen.
Melis.     Och jae, Ay kom late wy hier niet langher inde kout staen.
Sytien uyt met ien verkierde rock over
haer narm.
Sytie.      (215) Noyt mochtme ter werelt ien dingh qualicker locke,
              Want nouket wel bekijc het Melis mijn rock voor sijn wijfs an e trocke
              As icket wel bedaynck watter al deur komen kan duyncktme datme hart toe sluyt,
              Och hier deur surch ick breect al de Bommel uyt,
              En beurt dat so selse mijn voor elck ien Schenne,
              (220) Danse hettet niet e sien, ick kant wel weer ontkenne,
              As hy slechts door vrees niet en klapt,
              Dan ick daynck dat niet, hy is veel te arch en deurtrapt.
Binnen.
Griet Ians met Melis haer man uyt al kyvende.
Griet.      Waer hebie te nacht e weest, jou kermer, iou kreunder jou clager
              Sechtetme, fluck, jou deurtrapte olicke hoere jagher.
Melis.      (225) Wel nerghens.    Griet. Wel hoe comje dan an dese verkierde rock
              Jy seltet clappen, of ic slaeder op met dese beusem stock.
Melis.     Ick wetet niet.    Griet. Dat liech jy jou vleyer jou schoon spreker,
              Weet jyt niet ick wetet wel iou meynedigen echtbreker,
              Het is Sytie buurs rock ick kanse wel ande donckerheyt vande kleur,
              (230) Wech sech ick ’t gat uyt, ras voort buyten de deur.
Melis.     Ay niet wijfie het is door buerschap e schiet, het souie me wel nooste
              Want so’k op ’t secreet gaen sou suchtese so swaerlijc datkerwat ging trooste
              Seker anders wijfjen en isser niet e schiet.    Griet. Wat deed jou roc dan uyt
              Spreeck segh ick uyt jou mont, of ic touje op jou huyt.
Melis.      (235) Ic sel.    Griet. ras oock sonder ienighe lorlinghe te draeye,
[fol. B1v]
              Siet toe datie mijn gien ooren aen en gaet naeye
              Want ick selt wel hooren aen jou segghen oft waer is, dan of jy liecht.
Melis.     Neen seker, geloof men, ick selie doen oprechte reyne Biecht,
              Hoort toe soo as ick by haer bet stont en troostese is de rock allensins van me lijf e seghen,
              (240) En deur de donckert lijcktet wel heb ick d’heure inde plaets van de jouwe e kreghen.
Griet.      Soo liecht al voort hout daer dat isser vuer,
              Ick selme rock oock strac weer halen en strijckender lustich deur,
              En gaet oock strack uyt mijn ghesicht of ick selie de beck breke,
              Jy selt iou leve jou voeten niet mier by my onder steke.
Melis.      (245) Ay laet dat toch, isset e buurt het is me van harten liet.
Griet.      Ick wilt doen stater buyten, so wayt jou de roock inje oogen niet.
Griet Ians binnen, Melis blyft staen
spreeckt dese woorden.
Melis.     Foey hoe spijt me, dat ick juyst ien onrechte roc heb e nome
              Sonder dat, sy haddet haer leven niet te weten e komen,
              Daer nou al de bille soo schendich sinne verbroeyt
              (250) In altijdt sel icker van heur om an mijn ooren worden e loeyt,
              K’mocht wel om vry wat wille dat ick dit had gaen schouwe
              Want ick mien datwer gien gherustigher huys om selle houwe,
              Soo dat ick alme leven sel wesen e schent,
              Wat duycker, dat ick hier erghens licht sach ontrent
              (255) K’souwer an kloppen, en houweme of ick wat wou koope
              Want dus barrevoets dien ick niet langh by de straet te loope,
              Soo’k wel kijck, sie’k inde komeny licht door een gleep
              K’mach kloppe.    Styntje. Wie is daer.    Melis. Ick Styntie om een paer pont seep.
Styntie doet haer deur open.
Melis.     Och Styntje houtet mijn ten beste dat ick jou dus vroech kom verge,
              (260) Ay lieve je moetmen een uyrtien of anderhalf herberghe.
Styntje.   Wel hoe dus onghekliet wel sinie vol of sat?
Melis.     Och neen, me wijf het me uyt e jaecht, k’heb woorden tegen heur e hadt.
Styn.        Wel waerom?    Melis. Ick wetet self qualick, ’t is om een leur en seur
Styn.        Ist aers niet treet in huys, ’t sel wel over gaen tusschen jou en heur.
Binnen.
[fol. B2r]
Griet Ians uyt met Sytiens rock over
haer narm.
Griet.      (265) Ick selder deur roocken want ick hebber mijn tanden lustich op e wet,
              Jae k’sel make datter de hiele buert of waghen sel byget,
              Sel sy mijn Man dus snachts vanme sy of gaen troone
              Krijch ickse onder mijn kluyve ick selder met dese vuysten croone,
              Het soume niet moeyen wast noch wat moeys, maer sulcken flaers,
              (270) Sis soo mooy niet van Backes (al sech ick het selfs) as ick bin voor me naers
              Hoe kreech hy toch sin inner die rechte mal oene
              K’loof niet of hy het haer ’t hooft in een sack e steke, en hetter voor ien Totolf gaen soenen:
              Ick gis aers niet, want sen lust sou aers wel hebben vergaen,
              Wel mijn dunckt dat ick hier vast blyf staen:
              (275) Nou dats gangh, hier kom ick veur haer deur,
              K’mach cloppe.    Sytie. Wie is daer so vroech marges veur.
Griet.      Ick Sytje Buur. Igut kon icker nou slechts bedrapen.
Sytie.      Jae ick legh noch op men bet, ick moet noch een lutie slape.
Griet.      Ay komt ien lutien vuer, ick hebje noodich een woortie te spreken.
Sytie.      (280) Ick kom ick bin noch niet te deech e kliet, daer van gaeck mijn hooft uyt tet veynster steken.
Griet.      Wel persoonagie binie daer, kenie deuse rock wel.
Sytie.      Neen ick.    Griet. Dat liech jy jou overdadighe catsvel,
Sytie.      Lieghe, wel dats fraey je mochtet niet vol mondigher segghe.
Griet.      Jae niet waer Beeldt: ’t lijct wel ick selt je noch wat pronter moete uytlegge
              (285) Jy weet wel wie te nacht by jou quam, of ken jy hem niet die ick mien.
Sytie.      Och neen Griete buur ick heb niemet vande nacht e sien.
Griet.      Niet e sien dat loof ick wel, maer jy hebtet wel gaen voele,
              Maer me Man mien ic sticke hoers daerie te nacht jou lust me hebt gaen koele,
              Die gaf ick mijn rock an, door sijn noot so hy sey dat hy te rasser sou komen vant bedt,
              (290) En doen hy by jou was, en ic hem riep hy dees voor mijn thuys e brocht het
              En langhtseme oock weer of jy seltet jou beklaghen.
Sytie.      Ick weetse niet, wat selme dese eerroofster hier plaghen.
Griet.      Eer roofster, jae wel, me dunckt dat ick niet spreken en kan,
              Dat bin jy jou straet varcke, ick selt segghen teuge jou man
              (295) As hy t’huys komt hy mach goe slocker wel legghen en vare,
              k’Wedt als hy weer uyt tijt dat hy jou wel int spinhuys sel late beware.
Sytie.      Dat meuchme jou doen, wat dit onwetende sticke vleys,
              Het is mijn roc niet, noch ic weet van jeman niet noch ien reys,
              Hy mach by ien aer e weest hebben wat dese Kyvekater.
[fol. B2v]
Griet.      (300) Dat weet ic beter comt eens of en roert voor de deur jou snater.
Sytie.      Of kome jou kol, k’wou niet dat ick sulcx gingh droomen,
              Ick houwer mijn te goedt toe dat ick by sulcken weermaecster sou kome.
Binnen.  Daer van gae’k haddieu ’t sop is de cool niet waert.
Griet.      Jae wel k’springh uyt men vel kloop schier om na men staert,
              (305) Kol weermaecster wat sackecrente comtse mijn hier verwijte,
              Tis vreemt dat’kme van boosheyt niet van men kaer gae ryte,
              Jou beseten en uytghereden en uytghebruyden meer
              Hebt jyt hart steeckt jou hooft buyten de deur iens weer,
              Foey jou, foey iou, jou schantvleck van veel vrouwen
              (310) Komter uyt sech ick, k’sel jou op jou bachuys touwen,
              Jou geel peer, iou wuw, jou aensicht as ien grijns,
              Jou langhe Aepen Bachuys, jou Adder vol fenijns,
              Jou gortighe Varcke, jou hoer van alle hoere
              Dat iou de duycker datelijck moet op marcke voere,
              (315) Jou sletvinc, jou sleeplende, jou aensicht as men gat,
              Ic selmen roc weer hebben isser aers recht inde stadt,
              Komter uyt sech ic, comter uyt ic selt iou betalen
              Had ic iou, k’sout licht uyt jou hoerachtige cop halen,
              Jou Sijch soomer, iou soutsack, jou neus as ien troffel,
              (320) Jou dralydreetster, iou schijnheylich, iou sloftoffel,
              Jou drie os clos, iou luypster, jou schoon van alle schoone
              Ic sel jou eer voor de gantsche Burgery vertoonen,
              Jou hanghlip iou hooft soo dick as ien roompot,
              Jou vuyle olicke swyn ie moet al mee int schot:
              (325) Komter uyt sech ic noch ien reys benie ien vrou met eere,
              Hebie gien schult wilt iou dan verdeffendeere,
              Wel spreeck iy niet, of kenje niet, iae tis iou veer best,
              Dat ic iou creech ic gaf iou datelijc de rest,
              Jae iy raecte voorseker niet levendich uyt mijn poote
              (330) Want ick souie met dese opsteker het hart of stoote,
              Had ick jou slechts datelijck buyten iou huys,
              Ic sou aers niet met iou leven as de cat doet met de muys,
              Om dat ic iou niet en heb souc mijn bloet wel drincke
Styn uyt.  Komter uyt segh ic, of ic sel iou glasen uyt klincke.
Styntje.   (335) Wel Grietie buur hoe dus onrustich in onstelt.
Griet.      Dat loof ick wel myn schiet craft inne ghewelt.
Styntje.   Van wie?    Griet. Vraechie van wie, maer van ’t vuylste creatuer datme sen leven mach ontmoeten,
              O dat ickse hier had ic souse met sulcken marge gift groeten
              Dat sy haer leve sulcx niet meer sou bestaen
Styntje.   (340) Ay noemtseme toch wie iou dese trots en spijt het e daen,
              Set iou moet wat neer en wilt iou wat bedaren.
Griet.      Och ic can qualijck tis te moylic datmen is ervaren,
[fol. B3r]
              K’heb niet een lidt an men lijf of het staet en schudt en trilt.
Styn.       Ay settet over, ic bid datie iou toch wat stilt,
              (345) Want jy sout dus doende wel ien poopelsy op iou krijghen.
Griet.      Och ic bin so haers e kreten dat ick naemen aem gae hyge:
              Och ic can qualijc langer op mijn bienen staen.
Styn.       Daer sit wat, en wiltme jou teghenspoet toch verslaen.
Griet.      Dat sel ic doen, iy weet wel hoe onse Syties man hem gisteren in see het gaen begheven.
Styntie. (350) Och Jaec.
Griet.      Wel luystert dan watse te nacht met onse Melis het bedreven,
              So haest as haer man ’t seyl was quamse schryende thuys met een droef gheluyt*
              Ic en onse Melis dat hoorende liepen al onse best uyt,
              En stelden haer te vreen vant beste dat wy konde,
              En door dien datwe soo ien langhe poos by haer stonde
              (355) So huylde mijn kijnt, ’t welc ic de mam gaf en datelijck weer sliep,
              En hy bleef so lang by haer staen dat ick hem wel tweemael riep,
              Ten lesten gingh ic by hem en vraechden of hy niet in huys sou kome,
              Twelc hy ooc deed, en t’lijct wel datse doe bestemt hadden en voor e nome
              Dat hy snachts after over sou comen dat op ien gheseyde tijdt,
              (360) Dat hy ooc ghedaen het, want met ien luyt ghekryt
              Seyde dat hy de loop had, waer door hy om t’ riest myn roc het an e schoten
              En door dien hy so lang bleef hettet mijn ten lesten verdroten,
              Soo dat ic van me bet seer hastich bin e staen
              En riep hem waer hy bleef, doch is mitmen in huys e gaen
              (365) Heel* beschreumt, want hy e blust had al sijn lusten,
              Soo ginghen wy na ’t bedt daer wy t’saem so langh rusten
              Tot smorghens dat’k me kliede en doen ick wel toe sach,
              Sach ick dat onse Sytiebuurs rock inde plaets vande myne lach,
              T’welck mijn gheweldich qualick gingh behaghen,
              (370) Soo dat ick ien beusem stock e nomen heb, en hebber onse Melis me tgat uyt gaen jaghen,
              En strack bin ick op de bien e teghen met dese volle moet,
              En heb het Sytie dus opter hieter daet begroet,
              Jae dat ickse e kregen had, ick souwer mijn handen aen hebbe gaen schenne.
              En ’t mieste datmen noch moeyt, dat is datset noch wil ontkenne,
              (375) Daer icket nochtans wel weet, want onse Melis hettet miest beleen.
Styn.       Jae wel ick hoorme doof aen dese nieuwe reen,
              Ick haddet haer noyt betrout de daghen van men leven.
Griet.      Ick al, ic sweer ick selt de Schout van desen dach in handen geven.
Styn.       Doet dat niet sinje mal, wilie wel doen houtet dicht,
              (380) Snye jou neus Grietje jy schent iou hiele aensicht,
              Wilje e raen wese, swychtet dattet niemet komt te weten,
              Want dat het de Schout wist die sou noch mit jou willen eten
              Daer van bid ick jou dat jyt altemael uyt jou sin stelt.
Griet.      Ick sel niet, kwil men rock weer hebben, al soutme kosten gelt by gelt.
[fol. B3v]
Styn.       (385) Ist iou om de rock te doen, stelt dat an mijn, dat sel ic wel make,
              Datse ier ien half uyr ten eynde gaet in iou huys sel rake,
              Wel wat duncktie, och Heer, dat icket sou doen dat ’s allien om vree.
Griet.      Maer wat rae jyme souck niet mal wesen dat ic het dee.
Styn.       Neenje, want men moet gien quaedt met quaet betalen,
              (390) Daer van laet icker gaen, ic selse van iouwent wegen over den hekel halen
              Wel wat sech jy Grietie buer, ist iou vanie sin,
              Och moer, ie moet speulen dect toe de pot daer’s ael in,
              Want raectet onder de man se schrijvent wel inde Almenac by andre boertighe dinghen,
              Of coment de Sangers te weten se sellender wellen lietgen of singe.
Griet.      (395) Het is ooc waer, jy raetet wonderlijcke wel.
Styn.       Tis iou wil dan, is het niet? dat ic heen gaen sel.
Griet.      Och iae.    Styn. Maer iou man moetie ooc weer in nemen, ie meucht hem wat beschrobbe
              Hy sit tot onsent, hy quam huynochtent hiel barvoets duer ’t slijc slobbe
Griet.      Jae dat schaet hem niet, sulc werc sulc loon,
Styntje.   (400) Tis de waerheyt ic can iou in dese reen niet doon,
              Komt langtmen heur rock ick selder de iouwe voor beschicke,
              Se sel ’thert niet hebbe, datse se mijn onthoudt, iae ’kwouse slechs dorst kicke.
Griet.      Doet so, as ickmen oock wel bedaynck isset oock best dat ’k het versus.
Styntje.   Ast oock is, nou dat’s gangh, hadieu tot flus.
Griet Ians binnen, Styntje na Sytjes
met de rock.
              (405) Jae wel wat gaen Adams kyeren al beschrijven,
              ’Khebt daer quaet genoegh ehadt, dat ic het inde rechte creuck heb kenne drijven,
Sy klopt. Nou ’kmach gaen dat ’k mijn bootschap voort of hack.
Sytie.      Wie klopt daer weer.    Styntie. Ic Sijtie, die iou garen sprack.
Sytie.      Ay wacht ien ommesien, ic sel datelijc by iou wesen.
Styn.       (410) Doet dat, wat wil icker ien ochtent ghebetge voor lesen.
Sytjen uyt.
Styn.       Maer Sytge buer, ic sie iou met ien verwondring an.
Sytie.      Waerom.    Styntge.   Maer datte te nacht sulcx hebt bedreven met onze Grietges man,
              Wat jy mocht ter werrelt niet beginne veel grover.
Sytie.      Het binne iockes sy liegheme valschelijck over.
Styn.       (415) Ay en secht dat toch niet, want ick weet beter bescheyt,
              Want Melis hettet beleen, en met sijn eyghen mont eseyt,
[fol. B4r]
              Als dat het waer is, daer van belijdt het mee ierder swaerder mach uyt rijse,
              En ooc deuse iou stomme rock, gatet genoechsaem uyt wijse,
              Dat ick hier com en doe ’k om gelt noch om schat,
              (420) En hadt icket niet edaen, de Schout haddet al in handen ehadt,
              In dan soudt over al rake, ’twelc my van iou noch sou moeye,
              Want iy keunje betren in dat quaet noch uyt jou roeye,
              Het soume noch moeyen datie om de eerste reys fout worden e schent,
              Daer van geeftmen Grieties roc en jou schult vry teuge mijn bekent,
              (425) Ic sweer dat icker teuge niemet ien woortie sel of kicke.
Sytie.      Loof jy me dat.    Styntje. Och jae wel hoe dus te huylen en te nicke,
              Verpijnt jou en wilt met jou reen voortgaen.
Sytie.      Ick sel tis waer het is e schiet, maer hy hettet half teugeme wil e daen,
              Want hoe dat ick hum wech stiet hoe hy dichter by my quam vlye.
Styn.*     (430) Daer sou de duycker me speule dattet mijn yemant doen sou as icket niet wou lye,
Sy haelt de Dan dat is vruchteloos dat ic nou dus kal,
rock.       Nou haeltmen heur rock en verhoet jou weer voor sulcken val.
Sytie.      Ick sel.    Styntie. Ja wel wie sout op sulcken wijfje vertrouwen.
Sytie.      Hier isse    Styn. Daers de jouwe.    Sytie. Ay wiltet toch wat by jou houwen
              (435) Dattet mijn man als hy t’huys komt niet en wordt verwijt.
Styntje.   Dat sel ic doen, haddieu siet toe datie iou voortaen eerlijck quyt.
Sytie binnen, en Styntien haelt Melis
uyt haer huys.
Styn.       Waer sinie hier Melis.    Mel. Al hier.    Styn. Jy moet dese roc by jou wijf gaen draghe.
Melis.     Docht icket niet dat jymen oock sout comen plage.
Styn.       Jae niet waer, jy bint after over schouwer ien fray giest,
              (440) Is dit eers ghenoech datie sus schoet op ien aer mans liest,
              Je seltet iou leve niet verantwoorde keune voor de vrome.
Melis.     Wel waer van niet, sulcx isser wel wyser en rijcker over e kome.
Styn.       Jae acht jyt so licht, nochtans ist voor jou wijfien ien kruys,
              Kom gaet midme se verwacht jou met de roc vast in huys.
Melis.      (445) Och ick durf niet se sou me weer ’t gat uytdryven.
Styn.       Sy sel niet daer wil ic iou wel borgh voor blyven,
              Daer van treet met mijn vry uyt met ien vryicheyt in.
Melis.     Wel dats ie voor dan, hoe wel ick noch hiel beschreumt bin.
Styn.       Jae as jy bint, ick siet wel datie verandert van fasy,
              (450) Ygut wat sel hy van ons hooren ien heerlijcke predecaty.

EYNDE.     Anno 1623.                     W.D.H.
[fol. B4v: blanco]
Continue

Tekstkritiek:

vs. 53: duerde er staat: deurde
vs. 83: soetste er staat: soetse
vs. 145: fantasy er staat: fantafy
vs. 151: in er staat: n
vs. 179: ewrongen er staat: ewongen
vs. 351: gheluyt er staat: gheulyt
vs. 365: Heel er staat: heel
voor vs. 430: Styn. er staat: Syn.