Joost van den Vondel: Adonias. 1661.
Uitgegeven door dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton08436 - Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
Continue
[fol. A1r]

J. V. VONDELS

ADONIAS

of Rampzalige Kroonzucht.

TREURSPEL.

[Vignet: Elck zyn beurt, putje met emmer rechts]

t’AMSTERDAM,
Voor de weduwe van ABRAHAM de WEES, op den
Middeldam, M. DC. LXI.



[fol. A1v]
[fol. A2r]

Den weledelen heere

JACOB DE GRAEFF,

Jongkheere van Zuidpolsbroeck.

HIer wort het heiligh treurtooneel weder opgeschoven, daer Davids zoon, Salomon, die gezegende vredevorst, en dat heerlijck voorbeelt van den toekomenden Messias in zijne heerlijckheit, ter vierschaere gaet, in zijn eerste recht, het gestrenge halsgerecht over zijnen ouder broeder Adonias, die, onder schijn van d’overschoone Abizag, zijn vaders ongerepte weduwe, met ’s konings believen te trouwen, niet zonder heimelijck verstant van aertspriester Abjathar, en veltheere Joab, ten tweeden maele naer de kroon van Juda staet. Hier draven, onder zoo veele barningen van verscheide hartstoghten, de twee hooftcieraeden van een volkomen treurspel, Herkennis en Staetveranderinge, op het hooghste: want de beooghde bruiloft verandert in een bloetbancket, de bruiloftszael in [fol. A2v] een schavot, en de bruitsledekant in een graf des rampzaligen bruidegoms, en het erfkroongeschil valt tusschen bloet en bloet. Men vint’er die hier een schalck oogh op houden, gedenckende aen deze lang geslete spreuck:

        Indien men voor geen rechtbreuck schroom,
            Bedrijf gewelt
            Als ’t kroonen gelt:
        In andre zaecken hou u vroom:

Eveneens gelijck of Salomons oordeel onrechtvaerdigh waer, aengezien het tegens de natuurwet, en het recht der volcken street, waer by de jongste billijck den outsten broeder, (en byzonder onder de Hebreen, daer d’eerstgeboren eens zoo diep in de erfenisse taste,) behoorde te wijcken: maer zy letten niet van hoe groot eenen nadruck dit zy, het onfaelbaere bladt, daer het zoo klaer spreeckt, met achterdocht van valscheit te bevlecken, en anders dan waerheit, wijt afgescheiden van logentael en onrechtvaerdigheit, te leeren spreecken. Een omzichtige wacht zich wel den Heiligen Geest te wederstreven, die uit [fol. A3r] den mont van koning David, eenen man naer Godts hart, aldus spreeckt: Onder de zoonen, my van den Heere (want hy gaf my veele zoonen,) gegeven, verkoos hy Salomon, mijnen zoon, om op den troon van het rijck des Heeren te zitten over Israël, en sprack tegens my: Salomon, uw zoon, zal my een huis, en mijne kerckpoortaelen bouwen: want ick verkoos hem my ten zoone, en wil zijn vader zijn, en zijn rijck eeuwigh bevestigen, indien hy volhardt mijne geboden en rechten, gelijck heden, t’onderhouden. Deze eenige getuigenis, uit meer anderen gekozen, is alleen genoegh om in het broederlijck halsrecht Salomon te verdaedigen, eenen koning tot zoo groot eene majesteit en wijsheit geschickt, dat hy niet alleen de wijste boven alle menschen genoemt wert, maer oock in gelijckenisse komt by het hemelsche orakel der wijsheit, daer het zeght: ziet hier is meer dan Salomon. Wie zou dan dorven ontkennen dat de natuurwet en het recht der volcken wijcken moet, daer Godt zelf spreeckt, en de wet stelt? Ick nam de vrymoedigheit my zelven d’eer te geven dit treurspel uwe weledele jeught op te draegen, die, ter burgerlijcke regeeringe geboren, de burgerye hoop geeft u eens te zien bekleeden den stoel [fol. A3v] en de staetampten, ten beste van zijne stadt en vaderlant, zoo veele jaeren loflijck, bekleet by wijlen uwen grootdaedigen heer grootvader, wiens naem gy niet onwaerdigh draeght, en noch waerdiger zult draegen, als zijne dapperheit en grootdaedigheit eens in u, zijn levendigh afzetsel, op het raethuis, herleven zullen. Uwe edelmoedigheit blijckt alreede, gelijck in een voorspel, in het ridderlijck oefenen van brave paerden, om onder onze jonge ridderschap de kornet te voeren, en princen en princessen t’onthaelen. In het bespiegelen van die blijde inkomsten u ziende, vielen mijne gedachten op den kleenen Priaem, die onder de Trojaensche kornet, van edelmoedige jongelingen gevolght wert, en van wien de Poeet zeght

                Nomen avi referens,

en ick zette dit vaers op uwen rustigen draf:

                Hoe levend ziet die brave spruit
                Zijn grootvaêrs aert ten oogen uit.

Indien het u gelieve dit treurspel, voorgeval- [fol. A4r] len met den intrede van Salomons rijck, gunstigh t’ontfangen; ick zal het my tot eene onverdiende eere rekenen, gelijck toen wijlen uw heer grootvader mijn treurspel van Gijsbreght van Aemstel met zijne tegenwoordigheit verheerlijckte. Ondertusschen wensche ick altijt te blijven weledele heer,


Uwe weledele ootmoedige dienaer


J. v. VONDEL.



[fol. A4v]

INHOUT.

PRins Adonias, koningk Davids outste zoon, kroonzuchtigh in den aert, en gesteven door inbeeldinge van zijn voorrecht, stont, met heimelijck verstant van aertspriester Abjathar, en veltheere Ioab, vergeefs naer het rijck, dat hem misluckte: want de vader liet, uit kracht van Godts bevel, Salomon koningk zalven, en ten troon voeren. Kort na Davids overlijden hervatte Adonias (met kennisse der gemelde wederspannigen, uit kracht van Davids uitersten wille, ten hove met de neck aengezien,) dien aenslagh, doch onder schijn van door voorbede der koninginne Bersaba schoone Abizag, Davids ongerepte weduwe, by Salomon ten huwelijck te laeten aenzoecken: maer de jongste broeder roock de schalckheit van den outsten, belaste, na rijp beraet, Banajas, overste der hofbenden, Adonias en Ioab met der doot te straffen, en bande Abjathar buiten, en Semei binnen Ierusalem.

                Het tooneel is op den bergh Sion, in Davids stadt.
            Hofjoffers bekleeden den rey.
        ____________________________________

TREURSPEELERS.

            ADONIAS, Davids outste zoon.
            ABIZAG, Davids weduwe.
            BERSABA, Salomons moeder.
            REY VAN HOFJOFFEREN.
            ABJATHAR, Aertspriester.
            JOAB out veltheer.
            SALOMON, koning over Israël.
            BANAJAS, Overste der Hofbenden.
            SADOCK, Aertspriester.
            NATAN, de profeet.
            CHUSAI, hofraet.
            ACHIMAAS, Sadocks zoon.
            SEMEÏ, de koningslasteraer.

Continue
[fol. B1r, p. 1]

ADONIAS

OF

Rampzalige kroonzucht.

TREURSPEL.

HET EERSTE BEDRYF.

Adonias. Abisag.
    DE hut van Aron zingt den Godt der vadren lof:
    En rijst Abisag niet, de morgenstar van ’t hof,
    En joffrentimmer, die mijn vader Davids oogen,
    Met eene dunne wolck van ouderdom betogen,
    (5) Noch kon verquicken, toen zy hem in ’t harte scheen,
    Het leven langer reckte in d’afgeleefde leên,
    En ’t bloet, in d’aderen bevrozen, zacht ontdoide?
    Geen morgenglans, ter kimme uitrijzende, bestroide
    Het aenschijn van het oost met schooner roozeblaên,
    (10) Gelijck Natuur haer wang. daer komt die schoonheit aen,
    Zoo schoon geschapen, dat een princenhart zou lusten
    In haeren schoot, vol gloets, en blancken arm te rusten.
    Hoe reizigh muntze in al dien sleep hofjoffren uit.
    De hemel zette u haest te prijck, aenstaende bruit,
    (15) En trouwe uw rechte hant aen mijne, ô overschoone.
    Gy waert den vader lief, en zijt den outsten zoone
    Noch liever. my verlangt naer geenen blijder dagh
    Dan dat ick in uw hart de kroon eens spannen magh.
    De hemel geef het. och, gebeurde my die zegen;
    (20) Ick zou het tegens gout noch kroonegout opweegen.
    Gy schoone, belgh u niet, noch keer zoo streng en ras
    Uw blinckende oogen van den prince Adonias:
[fol. B1v, p. 2]
    De tijt verandert wel der dingen naem en orden.
    Gy waert mijn moeder: dat verbiet u niet te worden
    (25) Mijn bedtgenoote, zoo het hemelsche geluck
    Ons bey gewaerdige door banden van een juck
    Te paeren: neen gewis. quaemt gy mijn vier te koelen,
    Dat zou mijn vaders geest en assche zelfs gevoelen,
    Zoo d’overleên noch met zijne afkomste is belaên.
    (30) Ick bidde u luister toch, en blijf een luttel staen.
Abi. Doorluchtste prins, van Godt gezegent,
    Wat stroitge zulck een loof voor my,
    Die noit van u dus ben bejegent?
    Deze eer gaet boven mijn waerdy:
    (35) Oock lijdt de tijt niet dartle rede
    Zoo vroegh te voeren. het gebeent’
    Van uw’ heer vader rust in vrede.
    Ick heb mijne oogen uitgeweent,
    Het rougewaet pas uitgetogen.
    (40) De lijckklaght en het hofgeschrey,
    Jerusalem en ’t rijck bewogen.
    Het is te vroegh van bruiloftsrey,
    En bruit, en bruiloften te reppen.
    Oock leerde vader dagh en nacht
    (45) My lust in Moses wetten scheppen.
    Dat voeght het vaderlijck geslacht.
    Wat leerde ick al verborgentheden
    Uit ’s konings mont, daer Godt door sprack!
    Toen hy my ’s nachts, op mijn gebeden,
    (50) De fackel van Godts woort ontstack,
    My wees den wandel der aertsvaderen,
    En monsterde eeuwen, die voorheen
    Verliepen, of van verre naderen,
    Daer Jakobs hoop en troost uit scheen.
    (55) Hy leerde my Messias kennen
    Uit schaduwen, en ommetreck.
    Ick zweefde op Cherubijne pennen,
    En tradt de leeuwen op den neck.
[fol. B2r, p. 3]
    Hy toonde my de schets des tempels,
    (60) Zoo rijckelijck door Salomon
    Te bouwen, koor, altaer, en drempels,
    En wat geen mensch bedencken kon.
    Zijn aendacht heeft mijn’ geest ontsteecken.
    Het lustme alleen van Godt te spreecken.
Ado. (65) Het spreecken van Godts recht en wet
    Is loffelijck, doch eischt zijn stonden:
    Daer staen de priesters aen gebonden,
    Die voor ons waecken in ’t gebedt.
    Het vryen eischt oock zijne tijden,
    (70) En voeght den jongelingen eerst.
    De liefde, die het al beheerst,
    Gebiet ons in dit velt te strijden.
    Zoo gingen al de vaders voor,
    En noodden ons hun streeck te houden.
    (75) Heldinnen, die geslachten bouden,
    Verdaegen ons op ’t zelve spoor.
    Het is my ernst. ick hoop u heden
    Noch aen te zoecken by het hof.
    O schoone, ’t zy met u verlof.
    (80) Och neigh u oor naer mijn gebeden.
Abi. Dat is een donderslagh in ’t oor.
    Zou my de prins ten hove aenzoecken?
    Daer komt hy langkzaem tot gehoor.
    Bedenck u wel. leef raet met kloecken.
    (85) Verschoon uwe eer en achtbaerheit:
    Uw broeder zoeckt u niet te huwen.
    En wort uw aenzoeck u ontzeit,
    Al ’t joffrentimmer sal u schuwen.
    ’t Verzoecken staet den prince vry:
    (90) Maer kuntge my hier in geloven,
    Gy raeckt’er lichtelijck in ly,
    Of kommerlijck dien hoeck te boven.
    Wie t’ontijt vruchten plucken wil,
    Zal ’t zwaerlijck naer zijn’ wensch gelucken.
[fol. B2v, p. 4]
    (95) Wat hindert uitstel? hou u stil.
    Ontijdigh ooft valt wrang in ’t plucken.
Ado. Betrout gy ’t ons, men heeft de zaeck
    Met wijze mannen overwogen,
    En raet van aenzien en vermogen.
    (100) Gy zijt de liefste, om wie ick blaeck.
    Men zal dit aenzoeck zoo beleiden,
    Dat ons de bruit niet kan ontstaen.
    Wy vangen ’t werck niet reuckloos aen,
    Maer rijp, omzichtigh, en bescheiden.
Abi. (105) Wie zijn die raeden? meltze my.
    Zie toe, en laet u niet verblinden.
    Ga hier een luttel aen een zy.
    Wat grontvest heeft dit onderwinden?
Ado. De groote aertspriester Abjathar
    (110) Met veltheer Joab onderstutte
    Mijn huwlijx voorslagh in Godts hutte,
    O licht des rijx! ô morgenstar!
    Men zal eerst ’s konings moeder winnen,
    En houden aen by Berseba:
    (115) Zoo kan men, onder haer gena,
    ’t Verzoeck aen Salomon beginnen.
    De zoon kan zijn vrou moeder niet
    Haer bede ontzeggen, en beschaemen.
    Hoe zou den koning dit betaemen,
    (120) In ’t opgaen van zijn rijxgebiet?
Abi. Gy stut met afgezette maghten
    En maghtelozen raet uw daet.
    Wat uitkomst staet u hier te wachten,
    Indien dit averechts beslaet?
    (125) Doch is uw jeught aldus op trouwen
    Verslingert, ga te keur in ’t hof,
    En kies de bloem uit alle vrouwen.
    Een’ prins als gy ontbrack noit stof.
Ado. Mijn vader had u uitgekozen
    (130) Uit twalef stammen, waer de zon
[fol. B3r, p. 5]
    Een schoone maeght beschijnen kon.
    Gy zijt de bloem van al de rozen.
    Verquick mijn hart met uwen geur,
    En zwelgh mijn ziel in met de tippen
    (135) Van uwen mont en roode lippen.
    Waerom verschietge dus uw kleur?
    Ick hoop de honighleckernijen
    Uit uwen mont, in uwen schoot,
    Te zuigen, daer de min my noot.
    (140) Ick ga hier op ten hove vrijen.
    Daer komt nu d’oude koningin
    Ter hutte treden naer Godts outer.
    De liefde maeck’ den minnaer stouter.
    De hemel zegene ons begin.
Abi. (145) Wat my belangt, ick sta gelaeten,
    Aen ’s konings wil, en Sadox stem.
    De hemel zeegne Davids staeten,
    En waecke voor Jerusalem.
    Wy zullen ons gehoorzaem draegen.
    (150) Wat Godt behaeght, zal my behaegen.

Bersaba. Adonias.
    Adonias, dus vroegh en vierigh in het werck,
    Abisag het geley gegeven naer de kerck,
    En met een’ morgengroet den kerckgangk onderhouden?
    Dat ging zoo minnelijck, als waert gy ondertrouden,
    (155) Of eerstgetrouden, zoo ’t mij uit de trali scheen.
    Wat luistert gyze in ’t oor, daer zy u spreeckt alleen,
    Zoo stil aen d’eene zy? wat broeit hier, twist, of vrede?
Ado. Vrou moeder, durf men u ootmoedigh met een bede
    Van ver genaecken, ’k heb een vriendelijck verzoeck.
Ber. (160) Indien gy onraet broeit, zoo treffe u vaders vloeck.
    Laet hooren wat uw geest ontworpt en heeft begrepen.
    Hoe schijntge zoo verbaest, als waer het hart benepen?
    Uw aengezicht ziet bleeck, en quijnt, als afgevast.
Ado. De bleeckheit is de verf, die eenen minnaer past,
[fol. B3v, p. 6]
    (165) En jongeling, getroost van hartewee te sterven,
    Indien hy troosteloos zijn liefste pant moet derven.
    Het is uit loutre min dat ick aen ’t quijnen sla.
    Mijn leven drijft alleen op hoop van uw gena.
    Belieft uw majesteit mijn toeleg nu te zegenen,
    (170) Zoo kan my heden niet dan heil en troost bejegenen.
    ’K verwacht van uwe hant alleen ’t gewenschte goet.
Ber. Gy meent Abizag?  Ado. recht. Abizag is de gloet,
    Daer ’t jeugdigh hart in blaeckt. die schoonste, uit alle stammen
    Voor vader opgezocht, is voester van mijn vlammen.
    (175) Het zy ick waecke, of slaepe, of nederlegge, of sta,
    Abizag of haer schijn en schaduw volghtme na.
    Zy houdt mijn zinnen met haer schoonheit opgespannen.
    My lust geen spiegelstrijt, geen poort noch burgh te mannen,
    Noch met den zwijnspriet het schuimbeckende everzwijn
    (180) Te vliegen in den mont, noch, vrolijck by den wijn,
    De bloem der ridderschap met boordevolle schaelen,
    Op feest en hofbancket, te toeven en onthaelen:
    My lust Abizag nu alleen ten dienst te staen.
Ber. En wanneer ging die brant in uwen boezem aen?
Ado. (185) Toen vader overleedt, en d’oogen had geloken.
Ber. En wanneer hebtge haer hier over aengesproken?
Ado. Eerst daetlijck, noit voorheen.  Ber. waerom zoo lang gebeit?
    Waerom niet eer?  Ado. Zy heeft den rou eerst afgeleit,
    Hoewel zy jaeren lang dien rou in ’t hart zal draegen,
    (190) Ten zy een wederga die smart koome uit te vaegen:
    En jammer waer het datze, in staet van weduvrou,
    Het leven, dat elck lust, dus eenzaem slijten zou,
    En geen afzetsel den nakomeling getuigen
    Van zulck een schoonheit, daer zich engelen voor buigen
    (195) Met alle eerbiedigheit, noch noit bespieglens moe.
    Hoe dickwijl zwaeide haer mijn hart het wieroock toe,
    Als zy ten outer gingk, of quam door ’s konings zaelen,
    Gelijck een lentezon, het hofgewelf bestraelen!
    Dan eerde kerck en hof haer, als een heilighdom.
    (200) Wat oogen had in ’t hooft stont voor die schoonheit stom.
[fol. B4r, p. 7]
    En lagh ick doot of blint in dicke duisternissen,
    Dat waer my liever dan haer aenschijn lang te missen.
    Vrou moeder, had u oit mijn vaders min geraeckt,
    Zoo troost en help den zoon, wiens hart van minne blaeckt.
    (205) Gy kunt mijn vaders asch noch in het graf verblijden.
    Hem stont met maghtigen, my staet alleen te strijden
    Om eene schuwe maeght, de zuiverste die leeft,
    En daer heer vaders bed getuighenis van geeft.
Ber. ’K beken, de koning, die dees bedtgenoot noit repte,
    (210) Getuighde dat natuur noit kuischer schoonheit schepte:
    En zulck een diende hem, in zijnen lesten dagh,
    Tot ’s levens onderhoudt, daerze in den arrem lagh
    Des ouden kouden helts: maer is zy niet manachtigh,
    En schuw van huwelijck; hoe valtge dan dus klaghtigh?
    (215) Een jongelingk, als gy, in ’t blaeckenst van zijn jeught,
    Hoeft wedermin, een bruit, die leven schept en vreught
    Den bruidegom en helt in ’t velt van min t’ontmoeten,
    Den kus met wederkus, een echte schult, te boeten.
    Ontstaet u dit; wat baet u ’t liefdeloze schoon?
    (220) Eene ongevoelijckheit? de roozen op de koon
    Te kreucken, en van haer geen’ wedergroet te voelen?
    En veinstze min, dat kan oprechte min niet koelen.
    Een zoon van David blijft voor geene Abizag staen.
    Gy mooght door al het rijck ten kusse en keure gaen.
    (225) Of lust het uwe jeught de rijxgrens t’oversteigeren;
    Geen omgelegen vorst zal u zijn dochter weigeren,
    En broeder uw verzoeck inwilligen, indien
    Dit, zonder Moses wet t’ontwijden, kan geschiên.
    Bedenck u liever. laet uw liefde wat bedaeren.
    (230) Hy struickelt menighmael, die haestigh voort wil vaeren.
Ado. Doorluchtste koningin, naest Godt, mijn toeverlaet,
    Al wie een minnend hart in ’t blaecken wederstaet,
    Die noopt rechtschape min met sporen, helptze aen ’t hollen.
    Men schut geen’ donderkloot: hy moet ten ende rollen.
    (235) Zoo berst een zwangre wolck met vier en blixem uit.
    Mijn leven loopt gevaer, wort deze drift gestuit.
[fol. B4v, p. 8]
    Gy kent te wel den aert van koning Davids zoonen.
    Zy volgen vader na, die leven staet en kroonen
    Min schatte dan een schoone en aengenaeme ziel,
    (240) En, toen de maght bezweeck, noch treck tot vrouwen hiel,
    Ja ’t leven onderhiel door levende artsenyen.
    Zijn hooghste vreught bestont in wapenen en vryen.
    Als hy de harpsnaer op de hooghste toonen treckt,
    Dan hoort men ’t bruiloftsliet, Godts wijsheit, zoo bedeckt
    (245) Met loof en bloemwerck, dat men billijck hem ten prijs zeit:
    Het harpgezangk begrijpt een overbloemde wijsheit,
    Wat anders in den klanck, wat anders in den zin.
    Zoo hing hy gansch aen een van vrouwenliefde en min:
    En schoon Abizag my bezweeck in minneplichten;
    (250) Zy kanme uit vaders mont met raet en wijsheit stichten:
    Want onse bruske jeught behoeft een spoore en toom,
    Om in godtvruchtigheit, recht tusschen hoop en schroom,
    Voor Godt te wandelen, en, schuw van ’t spoor der boozen,
    Te letten hoe de quaên zich zelfs verreuckeloozen.
    (255) Had blaeckende Ammon, en staetzuchtige Absolon,
    Eer elck van beide blint zijn lasterstuck begon,
    Met zulck een raetsvrou raet geleeft; zy bloncken heden
    Noch in hunn’ vollen glans, gedient, en aengebeden:
    En noit had ick voorheen ’s rijx erfgenaem, uw’ zoon,
    (260) Den recht gewettighden, zoo reuckloos naer de kroon
    Gesteecken, dat hy ons genadigh heeft vergeven;
    Dies houde ick nu, naest Godt, van hem alleen mijn leven
    Te leene, en wensch dien dagh te leven, dat ick dit
    Noch eens verdienen magh. ick toone u ’t zuiver wit,
    (265) Waerop mijn minne mickt. och of men ’t moght beschieten:
    Dat waer noch eens van hem het levens licht genieten.
Ber. Wat eischtge Abizag van uw moeder tot een bruit?
    Dit hangt aen mijnen zoon, en ’t koninglijck besluit.
    Ga spreeck den koning zelf, uw noothulp, en uw’ broeder.
Ado. (270) Helaes, mijn aert is bloo. de voorspraeck van de moeder
    Vermagh dit op den zoon, die zijne moeder eert.
    De hemel heeft het rijck van my op hem gekeert;
[fol. C1r, p. 9]
    Schoon my de rijxkroon van den hemel scheen beschoren:
    Want ick, na Absolon, was d’outste en eerstgeboren;
    (275) Waerom al ’t stamhuis op het wettigh kroonrecht zagh,
    Toen elck my toeviel. nu by onderling verdragh,
    En ’t hemelsche beleit, en vaderlijck begeeren,
    Bezworen met een’ eedt, de jongste moet regeeren,
    Zoo buigen wy ons hooft gewilligh onder hem,
    (280) En smeecken u, verwerf dat broeder toch zijn stem
    Verleene op uwe bede, en my Abizag schencke,
    Gelijck een pant, waer by ick zijn gena gedencke.
    Wat is ter weerelt dat een zoon in dit geval
    De moeder, hem zoo hoogh bevolen, weigren zal?
    (285) Stemt uw en mijn verzoeck in billijckheit te zamen,
    Gy zult mijn bê, noch hy u voorbê, niet beschaemen.
Ber. Abizag minne ick met een moederlijck gemoedt.
    Z’ is waerdigh uitbesteet aen ’t koningklijcke bloet.
    Een die den vader minde, en onderhiel in ’t leven,
    (290) Zal Davids trouwen zoone in trouwe niet begeven.
    ’K verwachte uit haeren schoot een’ zoon ten steun van ’t rijck,
    Die zijn’ grootvader in geen dapperheit bezwijck’.
    Adonias, ’k belove uw woort ten hoof te houden.
    Mijn zoon heeft uw vergrijp van harte quijtgeschouden.
    (295) Volhardt stantvastigh en getrou tot’s levens endt.
    Gy weet hoe hy zich quetst, die majesteiten schent.
    Abizag zal u niet dan loutre deught inscherpen,
    En leeren hoe men zich de kroon moet onderwerpen.
    Wy gaen ten bergh op Godt aenbidden veur het koor.
    (300) Belieft het u, beklee mijn zijde op ’t heiligh spoor.

REY VAN HOFJOFFEREN.

ZANGK.
            HOewel wy ’t roukleet nederleiden,
                En maenden lang, op Davids lijck,
            ’t Verlies des grooten helts beschreiden,
                Met al de vromen van het rijck;
[fol. C1v, p. 10]
            (305) Noch draegen wy den rou in ’t harte.
                De rou hangt allerminst in ’t kleet.
            Den nadruck voelen wy met smerte,
                En al te bitter harteleet.
            De weezen missen hunnen vader,
                (310) De weeuwen haeren man en vooght.
            De traenen vloeien uit eene ader
                En bron van droefheit, noit verdrooght,
            By zonneschijn en by het maenlicht.
                De helt is meer dan traenen waert.
            (315) De druck zet kreucken in ons aenzicht.
                De jongkvrou schijnt te vroegh bejaert.
            Al leert de reden rou ontwennen;
            Het geeft ons danckbaer hart te kennen.
TEGENZANGK.
            Met reden eeren wy hem danckbaer,
                (320) Die zoo veel strijts heeft doorgestreên,
            En steilten, woest en onbegangkbaer,
                Met zuure trappen opgetreên.
            Zoo wy van Goliath beginnen,
                Tot dat hy out met lijfsgevaer
            (325) Reus Isbibenob holp verwinnen,
                Al viel het harrenas te zwaer
            Den bevenden en afgeleefden;
                Wie kon hem volgen, toght op toght,
            Daer zoo veel brave mannen sneefden?
                (330) Wat rampen liet hy onbezocht?
            Uit vrees van al zijne eer te doven
                Most zelf de krijghsraet hem gebiên,
            Die lang alle afgunst was te boven,
                Te rusten, om gevaer te vliên:
            (335) Een minder zou het rijck beschermen.
            Toen viel hy in Abizags armen.
[fol. C2r, p. 11]
TOEZANGK.
                Abizag heeft al ’t rijck verplicht,
            Toen d’alleropperste gehengde
                Dat zy den helt met haer gezicht
            (340) Bestraelde, en ’t leven noch verlengde,
                Uit loutre liefde, niet uit lust
            Tot wellust, zoo de nazaet weder
                Die schoonheit, waert van hem gekust,
            Vergolt, en uit den rijxtroon neder
                (345) Quaem daelen, om haer aen zijn zy
            Te zetten; zeker z’is het waerdigh,
                Maer ’t huwlijck hachelijck: en wy,
            Tot ’s jongen konings dienst wilvaerdigh,
                Begroeten hem, op ’s vaders graf.
                (350) De hemel hanthaef Jesses staf.
   
Continue

    HET TWEEDE BEDRYF.

Abjathar. Ioab. Adonias.

    ZAeght gy Adonias met Berseba den drempel
    Opklimmen, en hoe hy opwachte in Arons tempel
    Met alle eerbiedigheit?  Ioa. eerwaerdighste Abjathar,
    Ick zagh d’opgaende zon de heldre morgenstar
    (355) Abizag volgen, en de koningin geleiden?
Abj. Wat docht heer Joab?   Ioa. zy betoonde hem in ’t scheiden
    Een openhartigh hart. hy danckte haer, gelijck
    Een’ zoon van David voeght, die, d’opperste van ’t rijck,
    Des konings moeder eert, en troost wacht op zijn bede.
    (360) Daer komt de prins nu zelf.   Abj. Wat tijding brengtge mede?
Ado. De kans is eens gewaeght met een’ benaeuden geest.
    Het hart klopte in mijn lijf. zy zagh ick was bedeest,
    En hoe het aengezicht van angst zijn dootverf zette.
    Dat gaf wat achterdochts. zy vraeghde wat my lette:
    (365) Maer ick bewimpelde mijn bleeckheit met de min,
    En kreegh gehoor. zy nam het aenzoeck gunstigh in.
[fol. C2v, p. 12]
    De koningin beloofde in ’t endt mijn woort te houden.
Abj. Dat ’s d’eerste grontsteen, daer wy ’t werck op bouwen zouden.
    Houdt zy u woort ten hove, ick zie u bruidegom,
    (370) En alle ons vyanden voor zulck een huwlijck stom.
Ado. De koning zal het eerst met hofraên overleggen.
    Hier hebben Banajas en Sadock in te zeggen,
    En Nathan boven al, dies wenschtme geen geluck.
    Zy zullen niet zoo licht tot dit gewightigh stuck
    (375) Hun stem verleenen, maer den vollen raet eerst hooren.
    Zoo dat gebeurt is eerst de zwaericheit geboren:
    Want dit besluit zal dan aen alle stammen staen.
Abj. Die zijn Adonias in ’t kroonrecht toegedaen.
    Dat bleeck, toen, in den drang en ’t juichen van de troepen,
    (380) Gy met bazuingeschal zoo trots wiert uitgeroepen
    Voor erfgenaem des rijx, en zelf by vaders tijt,
    Die ’t kommerlijck belette: en nu hy doot is slijt
    De gunst tot Salomon, te wulpsch en jongk van jaeren.
Ado. De wapens kunnen hem hanthaven, en bewaeren.
Ioa. (385) Wat baeten wapens, zoo al ’t volck hier tegens kraeit?
    Urias moort roept wraeck: dat bloet is niet gepaeit.
    Al stutte vaders hals dien ingedrongen bastert,
    Een’ overspeelsters zoon: hy wort van elck gelastert.
    Het eerstgeboorterecht ontstaet u nimmermeer,
    (390) En wettight u vooruit tot koning en lantsheer.
    Toen vader zijdeloos den toom der staeten mende.
    De deught ten hove onthaelde, en haer verdiensten kende,
    Stont Abjathar en ick in eere aen zijne zy:
    Maer toen hy Amaza met ’s rijx veltheerschappy,
    (395) Zoo trou van my bekleet, beloofde in top te zetten,
    En Abjathar van ’t boeck, dat Arons dienst en wetten
    Bewaert, versteecken woude, om Sadock in zijn plaets
    Te wijden, konden wy, gequetst door zoo veel smaets,
    Niet laeten ’t recht aen u, den outsten zoon, te geven:
    (400) Doch niet als Absalon, die by zijn vaders leven
    Ten troon dorst klimmen, en hem stout naer ’t leven stont.
Abj. Dat ’s recht, en hier op rust ons onderling verbont,
[fol. C3r, p. 13]
    Zoo gy stantvastigh tijt en luimen kunt verbeiden.
    Geluckt dit huwelijck, het kan den wegh bereiden
    (405) Ter kroone: want zoo ras Abizag uwe hant
    Zal trouwen, wint uw recht meer velts door ’t gansche lant,
    Naerdien geen ander dan de koning ’s konings vrouwen
    En weeuwen, naer den stijl van Asie, magh trouwen.
Ado. En zouden Salomon, de moeder, en de staet
    (410) Niet riecken dat hier broet een heimelijck verraet?
Abj. Verraet is glimpelijck te wercke gaen door laegen:
    Nu schuwt men achterdocht met oorelof te vraegen.
Ado. Het vraegen staet ons vry, maer ’t weigeren hier by.
Ioa. Gy wont alree de gunst van moeder op uw zy.
    (415) Dat ’s meer dan ’t halve rijck, en zonder last gewonnen.
Ado. Het is gerockent, maer helaes niet afgesponnen.
Abj. Hoe nu bezwijckt een zoon van David in ’t begin?
Ado. ’K bezwijck noch niet, maer zie ’t gevaer wat dieper in.
Ioa. Indien ’t geweigert wort, men laet het tijdigh steecken.
Ado. (420) En berst het uit?   Ioa. Dit lijdt geen’ last van uit te breecken.
Ado. Zoo ’t huwelijck geluckt, hoe lange dan getoeft?
Abj. De tijt zal leeren. eerst uwe eer in top geschroeft.
Ado. Waer me?   Ioa. men hoeft geweer, noch volck, noch harrenassen.
    Uw aanzien zal allengs opsteigeren, en wassen
    (425) Den koning over ’t hooft, eer ’t iemant droome of waen’.
    Dan zal het zeil des rijx van zelf voort overslaen.
Ado. Ick durfme, tusschen vrees en hoop, dit niet beloven.
Ioa. Men zeilt eerst scherp, daer na heel ruim den hoeck te boven.
    Zoo krijght men, recht voor wint, de loef van zijn party.
    (430) Aldus leght Salomon, eer hy ontwaecke, in ly
Ado. Ick noodighde op dees hoop mijn broêrs ter offerstaci,
    Als vaders erfgenaem: maer d’aenslagh bleef, eilaci,
    Zoo plotsling steecken, als men moedigh ’t werck begon.
    Dit gaf een’ opgang aen den kleenen Salomon,
    (435) Gezalft door vaders last: en ick, die ’t hof dorst tergen,
    Kon aen den vryburgh van ’t altaer mijn lijf nau bergen.
Abj. Die misslagh leert ons dat men nu wat verder ziet.
Ioa. Wie niet durf waegen, als het tijt is, wint oock niet.
[fol. C3v, p. 14]
    Uw vader dorst den hals om ’s konings dochter waegen.
    (440) Wie niet durf waegen, is niet waert een kroon te draegen.
    Zy wort u nu met kans en voordeel aengeboôn.
Ado. Hier dreightme ’t zwaert, en daer bekoortme vaders kroon,
    Gewogen in een schael: aen ’t overslaen zal ’t hangen.
Abj. Men kan een’ prins hierom betighten, nochte vangen,
    (445) Die naer een huwelijck met ’s konings kennis staet.
Ado. Naer ’s konings bedgenoot?   Abj. hy sla het af, is ’t quaet.
Ado. Ick schroom hem achterdocht door dit verzoeck te geven.
Ioa. Zoo ’t by de moeder slechts eenvouwigh wort gedreven,
    Hoe kan de zoon dees bê haer weigeren met glimp?
    (450) Een koning stelt niet licht zijn moeders woort ten schimp.
    Men zal haest mercken hoe dit kluwen af wil loopen.
    My dunckt van ver daer gaet de gulde hofpoort open.
    Laet ons vertrecken in de hutte, eer ’t iemant zie.
    Het kan slechts hindren, zoo men ons gespreek bespie.
    (455) De koning gaet ten troon, bestuwt van alle grooten.
    De stammevaders en doorluchtste raetgenooten
    Verschijnen voor het hof, en vallen hem te voet,
    Uit ootmoedt en ontzagh. zy wenschen heil en spoet
    Aen Davids nazaet met den intrede in Godts rijcken.
    (460) Het is geraên dat wy verschovelingen wijcken.
    De moeder zal terstont ter hofzaele innetreên,
    Om, u ten dienst, den zoon te winnen met gebeên.

Salomon. Bersaba.
    Gy stammevaders, en rijxamptenaers, en heeren,
    Die Davids nazaet elck uw gaven komt vereeren,
    (465) K’zal uw miltdaedigheit erkennen, vroom en trou,
    In ’t rijck, dat ick van Gode alleen te leene hou,
    Die vader met een’ eedt verzekerde te vooren
    Dat my de heerschappy van boven was beschoren,
    En ick, zijn’ naem ten prijs, inwijden zoude een kerck,
    (470) Een goddelijck gebou, en weereltswonderwerck,
    Om Arons heilighdom, dus lange met tapijten
    Beschaduwt, diep in gout te zetten, daer Levijten
[fol. C4r, p. 15]
    En priesters wieroocken en offren dagh en nacht,
    Een ieder op zijn beurt, en toebetroude wacht.
    (475) De Godtheit is by nacht ons in den droom verscheenen
    En hemelsch licht, waer voor de schaduwen verdweenen.
    Zy boodt ons rijckdom eer en eene lange ry
    Van blijde jaeren en veel zegens aen: maer wy
    Verkozen wijsheit, om dit rijck, en zulck een’ zegen,
    (480) Door vaders wapens en grootdaedigheit verkregen,
    In staet te houden, en door kloeck en wijs beleit
    Het volck, Godts eigendom, naer recht en billijckheit
    Te stieren. hanthaeft dan mijn wettigheit, als braven.
    Gy schatbewaerders, komt ontfanght dees rijcke gaven,
    (485) En berghtze in ’t schatkoor, tot eene erfgedachtenis
    Hoe Davids erfgenaem in hen gehouden is.
    Daer komt vrou moeder, om de majesteit te groeten.
    Vertreckt, belieft het u: het voeghtme haer t’ontmoeten.
    Hofdienaers, brengt een’ stoel: zy komt ons nader by.
    (490) Geluck, vrou moeder. koom, zit hier aen onze zy.
    Den staf van Juda, uit den hemel ons gegeven,
    Aenvaerde ick liever, nu, noch by vrou moeders leven,
    Dit lot ons toeviel. ’k wensch u eeuwigh onderdaen
    Naest Godt, den oppersten, getrou ten dienst te staen.
    (495) Wat eischtge van den zoon, alree zoo hoogh aen ’t steigeren?
    Wat zoude een zoon, als ick, zijn moeder kunnen weigeren,
    Die my ter weerelt brogt, en opvoede, om gewijt
    Te triomfeeren, als geen voor noch na mijn tijt?
Ber. O zoon, wat is ’t me een troost, datge, op den troon gezeten,
    (500) Uw moeder, Davids weêu, den lijckrou helpt vergeeten,
    En haer godtvruchtigh eert! ô eerst opgaende zon,
    Wat heeftme David niet belooft van Salomon!
    Zoo Godt in u voltreckt de schets der profecyen,
    Gy zult de paelen van uw rijck en heerschappyen
    (505) Uitbreiden van den Nijl noch hooger dan d’Eufraet.
    Wat sluierkroonen voert begint naer uwen staet
    En opgangk om te zien, en worpt zich voor u neder.
    De Godt te Sion, op de cherubijneveder
[fol. C4v, p. 16]
    Der bontkist zwevende, verhoore altijt uw bê.
    (510) Een rijcke goutvloot vloeie u toe van overzee.
    De hemel bouwe uw hof, verheffe uw steên, en muuren,
    Verbinde u door een gade aen maghtighe gebuuren,
    Den vroomen tot een stut, den boozen tot ontzagh,
    En schencke u vrede, en meer dan moeders wensch vermagh.
Sal. (515) Getrouwe moeder, is uw zoon dien zegen waerdigh,
    Gebieme wat de kroon vermagh: ick sta wilvaerdigh,
    En zweere heiligh by den Godt, die eeuwigh leeft,
    En Abrahams geslacht in ons verheerlijckt heeft,
    Naer zijn belofte en eedt, te stemmen uw begeeren.
    (520) De hooghste sta getuige, en hoore wat wy zweeren.
    Genaeckme, en raeck hierop den koningklijcken staf.
Ber. Zoo sla dan mijn verzoeck, een kleene bê, niet af.
Sal. Hoe luidt het? ’k zal mijn woort voltrecken naer ’t betaemen,
    En wil het aenschijn van vrou moeder niet beschaemen.
Ber. (525) ’K verzoecke Abizag voor Adonias, naerdien
    Dit, zonder uwe kroon t’ontluistren, kan geschiên.
    Gedenck hy is uw vleesch, en bloet, uw eigen broeder.
    Hy nadert u van ver door voorbê van uw moeder.
    Hoe nu, mijn zoon? hoe dus? ontstelt u mijn verzoeck?
    (530) ’K genaeck den troon geensins op dat men u verkloeck’.
    Vergun hem dezen troost, in ’t blaeckenst van zijn minne.
    De schoone straelen van uw vaders bedtvriendinne
    Doorprickelen het hart, bykans ter doot gewont.
    Hy zoeckt gehoorzaemheit uit haeren wijzen mont
    (535) Te leeren, en te staen in ’t broederlijck behaegen.
    Dit blijckt: de broeder wou niet zonder raet te vraegen
    Aen zijn’ heer broeder, vast gestelt in ’t hoogh bezit,
    Dit stuck beginnen, om zoo loffelijck een wit
    Te treffen. ay verleen hem uw genadige ooren.
    (540) Hoe laegh vernedert zich uw vaders outstgeboren!
Sal. Vrou moeder, hoe bedroeftge uw’ zoon met dezen eisch!
Ber. De hemel strafme, zoecke ick anders iet dan pais.
Sal. Onnoosle tortelduif, helaes, gy spreeckt eenvuldigh.
Ber. De koning houme vry onnozel en onschuldigh.
[fol. D1r, p. 17]
Sal. (545) Maer ’t voeght den koning eerst te waecken op den troon.
    Wat eischtge Abizag? eisch ten bruitschat deze kroon
    Met vaders schoone bruit al teffens. blinde moeder,
    Is niet Adonias mijn outste en grootste broeder,
    Gewettight tot het rijck; indien natuur de wet
    (550) Der erfgenaemschap stelt, de vrucht van ’t eerste bedt
    Den rijxstaf opdraeght, en den jongsten zoon vernedert?
    Al ’t stamhuis weet dit, dat hem onlangs aenhing. sedert
    Heeft d’uitkomste u mijn recht en wettigheit getoont,
    Daer Nathan, door Godts last en vaders last my kroont,
    (555) En zalft en innewijdt, en noch by vaders leven,
    Om dien weêrspanneling geen’ voet in ’t rijck te geven.
Ber. Wat kan Adonias, nu hem de maght ontbreeckt?
Sal. Och moeder, riecktge noch de laegen niet? hy queeckt
    Eene adder, die verwarmt hem ’t hart haest af zal steecken.
    (560) Abizag zoeckt hy minst, maer al zijn leedt te wreecken,
    En, onder huwlijx schijn, my listigh onder ’t zwaert
    Te kruipen: maer hy wet met dien geveinsden aert
    Het slaghzwaert, dat hem dreight den wissen slagh te geven.
    Hy brengt zich heden los om goet en bloet en leven.
    (565) Aertspriester Abjathar met veltheer Joab kant
    Zich weder tegens ons. zy vliegen van zijn hant,
    En vlammen op den roof, als afgerechte valcken.
    Zy willen door de schoone Abizag my verschalcken.
    Deze is de brantpop, om in eenen oogenblick
    (570) Dien brant te stichten door al’ t koningkrijck: maer ick
    Zweer tijdigh ’t smeulend vier met luttel bloets te blussen.
    Abizag magh voor ’t jongst het gapend hooft dan kussen
    Van haeren bruidegom Adonias.   Ber. verschoon
    Dien schoonen jongelingk.  Sal. ’k vermagh ’t niet, by mijn kroon,
    (575) Doch zal het halsrecht niet uitwercken door den Satan,
    Maer vraegen eerst Godts mont om raet. men roepe Natan,
    Den heiligen profeet, en ’t hooft van Arons hut,
    Aertspriester Sadock, die de heilighdommen stut.
    Behaeght het moeder, laet dit oordeel ons bevolen.
    (580) Wie Godt om raet vraeght kan in ’t halsgerecht niet doolen.

[fol. D1v, p. 18]
Sadock. Natan. Salomon.
    De Godt van Abraham behoede Davids zoon.
Nat. De zelve hanthaef d’eer van Jesse by de kroon.
Sad. Hy legere eene wacht van englen om zijn staeten.
Nat. Hy dempe erfvyanden, die Sions opgangk haeten.
Sal. (585) Aertspriester Sadock, en gy heilige profeet,
    Geheimraên van het rijck, die beide uw wacht bekleet,
    Ten dienst des konings, en tot heil der onderzaeten,
    Wy mogen ons, naest Godt, op uwe wacht verlaeten,
    Als andren weifelen en wancklen in hun trou.
    (590) Pylaeren van dit hof, en heerlijck hooftgebou
    Der koningkrijcken, ons door Godts gena beschoren,
    Wy vonden raetzaem en hooghnoodigh u te hooren.
    Adonias verzoeckt Abizag tot een bruit
    Door moeders voorbê. laet ons hooren uw besluit.
Sad. (595) Verzoeckt Adonias Abizag door uw moeder?
Sal. Gy hoort wat hy verzoeckt.   Nat. d’alziende zy de hoeder
    Van uwe majesteit, uit ’s hemels hoogen trans.
Sad. Dat is een werck van een gevaerelijcke kans.
Nat. Hoe, durf Adonias den leeu van Juda wecken?
Sad. (600) Hy treet op kool en asch, die smeulend vier bedecken.
Nat. Laet hem uw tanden zien. waeck op, ô Salomon.
Sad. Hier smeult een oproer van den tweeden Absolon.
Nat. Een tweede Seba treckt het stamhuis op zijn zijde.
Sad. Men dempe ’t oproer, eer het uitberst’.   Nat. recht, men snijde
    (605) Die slang van Bichri weêr het hooft af tot ontzagh.
Sal. Men onderzoecke eerst wat de kroon verdraegen magh:
    Zoo wort het halsrecht best ontschuldight en verdaedight.
Nat. Gy en uw vader hebt hem onlangs begenadight,
    En uw genade wort dus lasterlijck gehoont.
Sad. (610) Het oproer wort gesterckt, zoo ’t halsrecht dit verschoont.
Sal. Wy overweegen ’t vast, en luistren met gedachten,
    Oock naer den naklanck, op dit halsgerecht te wachten.
Sad. De wijze koningk, die rechtvaerdigh loont en straft,
    Bekreunt zich luttel, zoo een hont hier tegens blaft.
[fol. D2r, p. 19]
Nat. (615) Wie billijck loont en straft, zal ’t nimmer zich ontdancken.
Sal. Een billijck koning schuwt oock lasterlijcke klancken.
    De broeder moet hier voor zijn’ broeder staen te recht.
Sad. Het kroonrecht kent geen bloet, neen zeker. het beslecht
    Dit ongelijck door ’t zwaert. wat valt hier lang te pleiten?
    (620) Adonias quetst Godts en ’s konings majesteiten.
Sal. Hoe blijckt dit? hy verzoeckt, indien het ons behaeght,
    Zijn vaders weeu ten echte, eene ongerepte maeght.
Nat. En trout hy ’s konings weeu, dan is hy daedtlijck koning.
    Aertspriester Abjathar zal ’t zalven, en de krooning
    (625) Met olihoorne en kroon voltrecken naer den eisch.
    Als Joabs degen hem dan voert in uw palais,
    Zoo staet Adonias geen’ Salomon te duchten,
    Die berght zijn leven, kan hy noch ten rijcke uitvlughten.
Sad. Al ’t priesterdom, rondom en in Jerusalem,
    (630) Hangt noch aen Abjathars, gelijck aen Arons, stem.
    Al d’oude krijghsliên, die veel jaeren met genoegen,
    Ten dienst van vader, ’t zwaert in Joabs krijghseedt droegen,
    Zien naer den veltheer om. zy beide, aen dit verraet
    Verknocht, getuigen hoe twee pylers van den staet,
    (635) De godtsdienst en het zwaert uw broeders aenslagh stutten.
    Men moet den springvloet, eer die inbreeck, tijdigh schutten,
    Of anders is ’t te spa.   Nat. gy weet hoe Isbozeth,
    De zoon van Saul snel door Abners velttrompet
    In ’t leger wert gevoert, en koning uitgeroepen,
    (640) Schoon Juda vader zalfde en aenbadt met zijn troepen.
    Zijn rijck hielt jaeren stant, zoo pal gelijck een post,
    Eer al het stamhuis wiert van dat gewelt verlost,
    Niet zonder stroomen bloets godtsjammerlijck te storten:
    Dies waeck by tijts, wilt gy u zelven niet verkorten.
Sal. (645) Heer vader dempte lest zijn schoonvaêrs overschot,
    De zeven broeders, en niet zonder raet van Godt,
    Ten zoen van Gabaon, om hongersnoot te keeren,
    Een scherp tweesnedigh zwaert. hy kon het recht verweeren
    Met Gods orakel: noch ontging men d’opspraeck niet,
    (650) Zoo lasterlijck gestroit door al het rijxgebiet,
[fol. D2v, p. 20]
    Als of de wraecklust zocht dat gruwelijck verdoemen
    Met Godts orakelen te decken, en verbloemen,
    Geensins genoeght dat hy al Sauls erf bezat,
    Ten waer men ’t overschot noch voort de borst intradt.
Sad. (655) Uw vader vont zich zelf gerust in ’t vroom geweten.
Sal. Een koning is ten toon op zijnen troon gezeten,
    Als op een hoogh tooneel, daer elck hem ziet en hoort.
    Rechtvaerdigh halsgerecht wort met een vlack van moort
    Geschantvlackt, zoo daer iet met glimp valle op te spreecken.
    (660) Hier worstelt bloet met bloet. men magh op schijnbaer teken
    Geen vonnis vellen, daer de reden tegens pleit.
Nat. Waer ’t minste blijck is van gequetste majesteit
    Verschoont men niemants schult. wort hier te kort geschoten,
    Zoo wort door slapheit haest een zee vol bloets vergoten,
    (665) Dat door gestrengheit met een’ druppel blijft geboet.
    De kroonzucht schimpt niet, ziet noch Godt aen, noch haer bloet.
Sal. Wat wort dit hart beklemt, genepen als met schroeven!
    Godt weet hoe noode ick mijn’ heer broeder zou bedroeven,
    Zoo noode als vader dien verstockten Absolon.
Sad. (670) Uw vader stopte met dat heiloos lijck een bron
    Van jammeren en bloet, voor hem en ’t rijck te vreezen.
    Die geest is weder in Adonias verrezen.
    Dees gaet zijn broeders gangk in schoonheit hem gelijck,
    Wint gunst, en spant de kroon in ’t harte van uw rijck.
    (675) Om tegens vaders kroon zich met gewelt te kanten,
    Bestuwde hem een wacht van vijftigh lijftrouwanten.
    Hy stelde een ridderschap, en veel strijtwagens toe,
    Terwijl heer vader sliep, te luttel op zijn hoe’.
    Aertspriester Abjathar, en veltheer Joab streckten
    (680) Slaghpennen aen zijn wieck. zy mompelden, en deckten
    Hun godtloos opzet, dat quam op een onweêr uit,
    Toen elck ten offer liep, op schel bazuingeluit.
    Nu popt men listigh met Abizags feestbanketten,
    Om onder bruiloftsschijn met klinckende trompetten
    (685) Dien bruidegom uw kroon te spannen om het hooft.
Sal. Hy treurt, van inkomste en staetmiddelen berooft.
[fol. D3r, p. 21]
    Zijn armen vallen kort, om zulck een’ last t’omvatten.
Nat. De milde Abizag, rijck van koningklijcke schatten,
    Indienze hem ontfange in haeren gloênden schoot,
    (690) Sluit geen trezooren voor haer’ liefste in hoogen noot.
Sal. Die zuivre maeght wert noit van hoveling besproken.
    Zy heeft heer vaders mont en oogen zelf geloken.
    Hoe zouze trouweloos zijn afkomst nu verraên?
Sad. Men magh op liefde van een wanckle vrou niet staen,
    (695) Daer ’t koningkrijcken scheelt te winnen, of ontbeeren,
    En d’outste billijcker den jongsten zou regeeren,
    Naer eisch en reden van natuure en haere wet.
    De koning hoort wel wat men mompelt van dit bedt,
    Waeruit hy voortquam, en hoe vader by zijn leven,
    (700) Niet zonder opspraeck, u ten troon heeft opgeheven.
    De grontslagh van uw’ staet, noch onbestorven, lijdt
    Den minsten aenstoot niet, en eischt gewis meer tijt
    Om zich te zetten, en begroeien tegens ’t razen
    Der dwerrelwinden, die uit twalef hoecken blazen,
    (705) En torens scheuren van hunn’ taeien wortel af.
Sal. Och, moght heer vader zelf eens opzien uit zijn graf,
    En ick, in dezen schijn, noch raet by hem gaen zoecken!
Nat. Hou u gewaerschuwt: laet uw wijsheit niet verkloecken.
Sal. Ick wil godtvruchtigh my hierop met Godt beraen,
    (710) En uitzien hoe men best alle opspraeck magh ontgaen.

REY VAN HOFJOFFEREN.

ZANGK.
            WAt is ’er nu op handen?
               Wat mompelt het palais?
            Adonias, aen ’t branden,
                Verzoeckt met ’s konings pais
            (715) Abizags hant te trouwen.
                Hoe wil dees bê beslaen?
            Die bloem van alle vrouwen
                Veel waerdiger te staen
[fol. D3v, p. 22]
            In Salomons genade,
                (720) Is eenen prins te rijck,
            En schoon. hy biet haer schade:
                Zy zal dat huwelijck
            Ontzeggen, zoo verschooning
                Ten hove gelden magh.
            (725) Z’is tegens eenen koning
                En koningklijck gezagh
            Van Godt zoo schoon geschapen,
                En waert in ’t vlacke velt
            Gehaelt door zwaert en wapen:
                (730) Als Jesses zoon, Godts helt,
            Om Sauls dochter slaghte
                Den grooten Filistijn,
            Die Jakobs heir verachte.
                Wie zal haer bruigom zijn?
TEGENZANGK.
            (735) Gevaltze ’s konings oogen,
                Zoo schiet de prins te kort.
            De kroon kan niet gedoogen
                Dat hy verheven wort.
            De jongste lijdt geen’ ouder,
                (740) Die zulck een’ aenhang hadt,
            En onlangs met de schouder
                Der koningklijcke stadt
            Ten toon wert omgedraegen,
                Op d’algemeene stem,
            (745) En Abjathars behaegen.
                Indien Jerusalem
            Deze eere moght gebeuren,
                Dat zy te prijck gezet,
            Getoont met ope deuren,
                (750) Als bruit, de minnewet
            Aen Salomon moght geven;
                Wat zouden wy aen haer
[fol. D4r, p. 23]
            Al vreught en troost beleven!
                Zy zoude jaer op jaer
            (755) Het hof met zoonen zegenen,
                Daer ’s grootvaêrs kroost in blonck!
            Wat zou ’t een gouteeu regenen!
                Jerusalem wert jongk.
TOEZANGK.
            Keer, ô zorgh des albehoeders,
                (760) Dat de schoone Abizag niet
            Door nayver van gebroeders
                Stof bestelle, tot verdriet
            Van getrouwe burgeryen,
                Heel genoeght aen ’t scepterlot,
            (765) Dat, voor Davids overlyen,
            Salomon is toegevallen,
                Uit den rijcken schoot van Godt,
            Die geene oude schat noch kent.
            d’Opperwijsheit trof haer endt.
   
Continue

HET DERDE BEDRYF.

Abizag. Bersaba.

    ’K heb ’s konings oogen, tot mijn droefheit, eerst geloken,
    En wort ten hove alree gelastert en besproken,
    Als of ick weifelde, en, lichtvaerdigh in mijn trou,
    Den prins Adonias ten troone opvoeren wou,
    Waeruit hy onlangs van de trappen neêr quam storten.
    (775) Zoo durf men reuckeloos mijn’ naem en faem verkorten,
    En stooren ’t nieuwe rijck des zoons op ’s vaders graf:
    Maer al deze opspraeck zal verdwijnen, als het kaf
    Voor ’t stuiven van den wint, koom ick gehoor te krijgen.
    Men kan met glimpen eene onnoosle maeght betijgen,
    (780) Niet overtuigen: doch eer ’t lasteren geloof
    Ten hove wint, en groeit, wort my geraên ten hoof
    Te klaegen, en in ’t licht dit ongelijck te toonen.
    Ten minste magh mijn klaghte Adonias verschoonen,
[fol. D4v, p. 24]
    En vryen voor gevaer, uit zulck een lasterstuck
    (785) Te schroomen: want hy, droef van ’t koningklijck geluck
    Misdeelt, en niet gekent voor ’s vaders eerstgeboren,
    Behoorde, zonder schult, in zijn heer broeders toren,
    Hem al te maghtigh, niet te sneuvelen, gelijck
    Een die zich met verraet indringen wil in ’t rijck.
    (790) Daer komt de koningin. het voeghtme haer t’ontmoeten,
    En drywerf uit ontzagh eerbiedighlijck te groeten.
    De hemel zegene de groote koningin.
    De godtheit zegene van ’s hemels hooge tin
    Des konings moeder. dat zy lang geluckigh leve,
    (795) En niemant ongestraft haer’ opgangk tegenstreve.
Ber. Abizag, spruit uw wensch uit een oprecht gemoedt,
    En stemt die met uw hart, verwacht van ons al ’t goet,
    Dat ’s konings kroon vermagh: maer spruitze uit een geweten,
    Van wederspannigheit en schalck bedrogh bezeten,
    (800) Zoo treffe een vloeck uw hooft, en drijve u uit het hof.
Abi. Genade, ô koningin, wanneer gaf ick u stof
    Tot onbenoegen? wat verleider zaeit mistrouwen
    En onmin tusschen ons? kon oit de zon aenschouwen
    Twee eveneensgezinde als wy, die in den arm
    (805) Van eenen koning korts noch lagen zacht en warm,
    Hem hielden lijf en ziel aen een door minzaem paeren,
    En schutten wat zijn hart kon quetsen en bezwaeren,
    En onderdrucken in dien zwacken ouderdom.
    Wy stutten elck hem, als een vierige kolom,
    (810) En vingen, toen hy storf den adem met de tippen
    Van onzen rooden mont en liefelijcke lippen.
    ’K heb hem ten uitersten onscheibaer bygestaen:
    En komt dus plotsling uw betrouwen om te slaen?
    Gy moght uw hart alleen Abizag toebetrouwen.
    (815) Geen koninginnen, geen van al des konings vrouwen
    Verdienden dees gena ten hove: en zoudtge nu
    Haer aenzien met den neck, afkeerigh stuur en schuw?
    Dat hoede Godt. dat durf, dat wil ick nimmer hoopen.
    Mijn hart, dit zuiver hart (Godt weet het) staet noch open
[fol. E1r, p. 25]
    (820) Alleen voor Berseba: gunt gy een’ ander ’t oor,
    Zoo gun genadigh uwe Abizag, oock gehoor,
    Eer gy haer ongehoort, en tegens recht en reden
    Betight. dat voeght het hof, en hoffelijcke zeden.
Ber. Geveinsde, waentge dus uw schande t’overkleên?
    (825) Hoe schoon gy ’t quaet vermomt, men ziet door ’t mommen heen.
    Woudt gy met ’s konings zoon op dit beding verzaemen?
    En most men heden my voor mijnen zoon beschaemen
    Door d’eerste voorbede en dit huwelijxverzoeck?
    Gy waert my, simple duif, in ’t veinzen veel te kloeck:
    (830) Maer veins uit al uw maght, en vlam op dertigh rijcken;
    Gy zult, als konings bruit, met geene rijxkroon prijcken.
    Den prins Adonias zal ’t eeuwigh rouwen, om
    Dat hy ter sluick dien wegh naer Davids troon opklom.
    De boosheit wort een poos bedeckt met schoone glimpen,
    (835) Maer melt den meester haest. men magh geen tweewerf schimpen
    Met majesteiten. neen, hy worstelt tegens Godt,
    Wie tegens ’s hemels wil en uitgedruckt verbodt
    ’t Gezalfde en wettigh hooft naer zijne kroon durf steecken.
Abi. Genadighste, gedoogh dat wy een luttel spreecken
    (840) Voor onze onnozelheit, en neem zoo lang gedult.
Ber. Onnozel zijtge niet.   Abi. gy zult de minste schult
    By ons niet vinden, schoon hier schult in wort gevonden.
Ber. Ick weet Adonias heeft zich niet onderwonden
    U aen te zoecken, of gy droeght ’er kennis af.
Abi. (845) Dat ’s waer, hy melde ’t my in ’t heenegaen. ick gaf
    Mijn oordeel op dien eisch, en riedt den helt getrouwelijck,
    Zoo kort na vaders doot, ontijdigh van geen houwelijck
    Te reppen; een verzoeck, dat langsaem zou beslaen.
    Maer lichter kan men minne een’ jongelingk ontraên,
    (850) Dan minnaers, heet van gloet, intoomen en regeeren,
    De liefde wil te noo ’t geliefde pant ontbeeren.
Ber. Dat gy met schijn van ernst hem ’t huwelijck ontriet,
    Stack ’t vier in ’s minnaers hart. ’k geloof u verder niet,
    Zagh door de trali, toen gy gingt naer Arons kooren,
    (855) Wat hy u heimelijck toeluisterde in uwe ooren.
[fol. E1v, p. 26]
Abi. Mevrou, verschoonme toch, met een den jongelingk.
    Hy luisterde ons in ’t oor hoe hy te raede gingk
    In dit gewightigh stuck met geene onwijze heeren.
Ber. Dat zijn de valcken die dus schalck te zamen zweeren,
    (860) Om prins Adonias te helpen aen het rijck.
Abi. Aen rijck noch kroon: maer aen een eerlijck huwelijck,
    Gelijck een’ prins betaemt, door voorbê van de moeder,
    En loutere gena des konings, zijn’ heer broeder.
Ber. Tot noch toe worden my de raetsliên niet gemelt.
Abi. (865) Aertspriester Abjathar, en Joab, Davids helt,
    En outste veltheer, bey beproefden, en getrouwen.
Ber. Twee vogels, afgerecht om dit verraet te brouwen,
    Naerdienze met den neck beide aengezien ten hoof,
    De klaeuwen willen slaen in zulck een’ scepterroof.
Abi. (870) De hemel strafme, viel dit oit in mijn gedachten.
Ber. De straf is voor de hant.   Abi. mevrou kan dit verzachten,
    Ten beste schicken by den koning, haeren zoon.
Ber. Zoo holp ick hem en my om leven staet en kroon.
    ’K verzocht het huwelijck uit alle mijn vermogen,
    (875) En vindme in dit verzoeck te schandelijck bedrogen.
    Een prins, wien ’t huwen luste ontbrack noit rijcke stof.
    Men vintze in ’t gansche rijck. hy hoeft geen schoone in ’t hof
    Te zoecken, om verraet te stichten, koninginnen
    Te trouwen, en door haer het hart des volx te winnen.
    (880) De hartquetzuur des staets, noch nauwelijx geheelt,
    Wort weder opgekrabt. hy rekent zich misdeelt
    In ’t erfrecht van de kroon. dit kan hy niet verduwen.
    De koning vont den draet: nu zal het gansche kluwen
    Haest volgen. dit verraet, in ’t heimelijck gesticht,
    (885) Wort nagespoort. het wil, zoo helder als het licht,
    Opdaegen. Salomon, in zijn beleit zoo prijsbaer,
    Kon zijn gequetste kroon genezen heel bewijsbaer,
    En heelen, zonder ’t recht te schorten: maer hy gaet
    Omzichtigh, en gebruickt gewight, en toets, en maet.
    (890) Zoo vint geen lastervlack op zijne kroon te vatten.
Abi. Ick wenschte Adonias met al mijn bloet en schatten
[fol. E2r, p. 27]
    Te redden uit dien noot. mevrou, verschoon den helt,
    Den zoon van David toch.   Ber. indien verschoonen gelt,
    Betrou de broeder zal den broeder eerst verschoonen:
    (895) Maer Godt die Salomon verhief op Davids troonen,
    Eischt dat hy ’t kroonrecht streng hanthave in zijne kracht.
    Dit voeght den koningen van Abrahams geslacht,
    Die, als het Godt behaeght, hunne eige vrucht niet spaeren.
Abi. Hou aen om uitstel, of de koning moght bedaeren
    (900) In zijn verbolgenheit.   Ber. wanneer een koning ’t recht
    En ongelijck in zijn verbolgenheit beslecht,
    Dan gaet de gramschap blint ter vierschaer voor de reden.
    De koning Salomon stapt met gewisse schreden
    Zachtzinnigh naer den troon, voor ’t storten van dit bloet.
Abi. (905) Helaes, mijn bloet wort koudt van angst en schrick, mijn moedt
    Loopt over. kan men nu geen hoop noch troost verwerven,
    En moet Adonias den doot zoo bitter sterven,
    In ’t bloeienst van zijn jeught? hoe boet men deze scha?
Ber. Zoo ’t u geraden dunckt, beproef of gy gena
    (910) Ten hove voor den troon van Salomon kunt winnen.
    Daer komt de koning uit zijn kabinet van binnen,
    Zwaermoedigh, hangends hoofts, en met dit recht belast.
    Vermurwtge ’s konings hart: ick stel my zelve vast,
    En wil beloven ’t zal aen Berseba niet hangen
    (915) Hem weder in gena, gelijck voorheen, t’ontfangen.
    Mijn zoon heeft reede uw komst vernomen. hy ziet uit.
    Verbidtge Adonias, en wort het recht gestuit
    Door uw bemiddeling: de prins, noch onverwezen,
    Verrijzende, achte zich dan anderwerf verrezen.

Salomon. Abizag.
    (920) Hoe krachtigh is de liefde in ’t nijpen van den noodt.
    Een weerelooze maeght ziet leven aen noch doot.
    Abizag komt bedruckt ten hove om troost, en midden
    Door al de lijfwacht heene Adonias verbidden.
    Zy knielt. gy komt te spa, hier gelt geen nabeklagh.
    (925) Indien voorbidden den betighten helpen magh,
[fol. E2v, p. 28]
    Bidt voor u zelve, die den prins holpt harrenassen,
    En onder bruiloftsschijn den koning woudt verrassen.
    Hadt mijn heer vader u dees schalckheit toebetrout?
    Gy blonckt aen zijne kroon, gelijck gesteente in gout,
    (930) En diende hem getrou voor andre bedtverwanten.
    Maer hy beschonck u milt met perlen en karkanten,
    En goot in uwen schoot een zee van schatten uit.
    Uw gunst en schoonheit streeck dien koninglijcken buit.
    Doch geen miltdaedigheên een wufte vrou verbinden,
    (935) Die wispeltuurigh zich van allerhande winden
    Beweegen laet, en, van staetzuchtigheit vervoert,
    Jerusalem en ’t hof in brant zet, en beroert.
    Uw schoonheit en gezagh en rijckdom, zoo veel gaven
    Den jongling prickelden om hooger aen te draven,
    (940) En zorgelijck en steil te grijpen naer den staf,
    Dien vader my door Godts gena rechtvaerdigh gaf.
    Indien u ’t huwen luste, en liepen uwe zinnen
    Op eene wederga: wy, die uw heil beminnen,
    Niet min dan vader in zijn leven, hadden u
    (945) De keur uit al het hof van zelf geschoncken: nu
    Misbruicktge uw’ zegen, en, dat nimmer wort geleden,
    Wilt op ons staetgevaer u listigh uitbesteden
    Aen broeder, dien gy jaeght in een gewisse doot.
    Hoe onlangs is ’t geleên dat hy ten outer vloot,
    (950) Verbaest een’ vryburgh zocht om ’t lijf in noot te bergen?
    En durf men mijn genade en goetheit weder tergen?
    Een die gewijt wert om Godts stammen te gebien,
    Kan dees goeds moedts en koel dien lozen handel zien?
    Abizag, kon men u dees boosheit toebetrouwen?
    (955) Hoe wort die schoone prins misleit door list van vrouwen!
Abi. Genade, ô Salomon. geloof geen los gerucht.
Sal. Geen los noch loos gerucht. wat durf de scepterzucht
    Niet aengaen! meentge uw schult te decken met ontveinzen?
Abi. De hartekenner kent de harten en gepeinzen,
    (960) En weet dat geen verraet my in de zinnen schoot.
    Hoe zoude ick eerloos, korts uw vaders bedtgenoot,
[fol. E3r, p. 29]
    En trouwe nootvriendin, my laeten blint bekooren,
    Om, tegens zijnen zin en wet, Godts uitverkoren
    Te stooten uit dien troon, van Gode u toegeleght,
    (965) By Davids jongsten wil? dat waer het heiligh recht
    Ontheiligen. ick heb my voor mevrou, uw moeder,
    Ontschuldight. wort’er schult gevonden by uw’ broeder,
    En is de prins misleit, en jammerlijck verkloeckt;
    Ick kenme vry van schult. indien men ’t onderzoeckt
    (970) En naerspoort, geene smet zal in Abizag blijcken.
    Het stont met uw verlof hem vrij op huwelijcken
    Te dencken: ’t afslaen stont aen uwe majesteit.
Sal. Sta op, kent gy u vry. ’t is dan het loos beleit
    Van trouweloozen, die ter offermaeltijt liepen,
    (975) En, op bazuingeschal, geluck heer koning riepen,
    Van alle stammen met triomfe toegestaen.
    Nu durf men weder stout dien onwegh inneslaen.
Abi. Die misdaet wert gezoent, by uw heer vaders leven.
Sal. Het bleef gezoent, waer hy niet wederom gesteven.
Abi. (980) Hy ziet niet verder dan door d’oude koningin
    Abizag t’eischen tot een bruit en gemaelin.
    Dit huwlijck stelde hy aen zijn heer broeders zeggen:
    En toen hy heden my het huwen voor quam leggen,
    Ontriet ick hem met ernst ten hoof naer my te staen,
    (985) Doch stelde my den wil des konings onderdaen.
    Hoe geeft mijn simpel hart dan stof tot achterdencken?
Sal. Men zocht door deze trou de majesteit te krencken,
    En op uw bruiloft my te dingen naer den hals,
    Met eenen naer dees kroon.   Abi. Abizag was noit valsch:
    (990) Hoe zouze op koningsmoort toeleggen ongenadigh?
Sal. Neef Joab in den aert is bitter en moordaedigh.
    Dat bleeck aen Abner en aen Amaza weleer,
    Twee helden in het spits van zijn vermomt geweer
    Gesneuvelt, daer hem ’t recht noch reên van staet te geven.
    (995) Hy wert met Abjathar van eenen geest gedreven
    Adonias, van zelf kroonzuchtigh, eenen smaeck
    Te geven van verraet, en broederlijcke wraeck,
[fol. E3v, p. 30]
    En u van ’t huwen met dien stouten prins. hier draeien
    Dees voorbeên op. men zoeckt Abizag eerst te paeien
    (1000) Met zulck een’ bruidegom, de gading van haer jeught,
    En dan, in ’t midden van de feest en bruiloftsvreught,
    Den jongsten broeder met zijn vaders zerck te decken.
Abi. Zou zich een broeders hant door broedermoort bevlecken?
Sal. Dat is gebleken aen den schalcken Absolon,
    (1005) Die speelde ’t Ammon by den wijn. staet Salomon
    Nu van Adonias een beter lot te hoopen?
Abi. Om Thamars schennis heeft zich Absolon verloopen,
    Uit een geterghde wraeck: dat schelmstuck gaf hem stof.
Sal. En prins Adonias, onterft van vaders hof
    (1010) En kroone, kan dien smaet verkroppen noch verduwen;
    Dies ziet de wraecklust uit, om, onder schijn van huwen
    Aen schoone Abizag stil door Joab, schelmsch van aert,
    Zijn’ broeder by den wijn te komen onder ’t zwaert.
Abi. De koning wort bewaeckt met zijne leeusbanieren.
    (1015) De koning zit bestuwt van hofwacht en staffieren.
Sal. Zoo dicht niet, of het gaept by wijlen voor of na.
    Men slaet gelegenheit, en plaets en tijden ga.
    De zee, by ’t schoonste weêr, leght stil en op haer luimen.
    Een storm steeckt schichtigh op: dan ziet men ’t water schuimen,
    (1020) En zich verheffen, dat het aen de starren plast.
    Zoo vindt de zeeman, die niet opwaeckt, zich verrast,
    En strijckt het zeil te spade, en kan het roer niet dringen.
    Een koning wapene zich veiligh voor bespringen.
    Wy willen schrap staen, eer al ’t stamhuis, bly van geest,
    (1025) En vrolijck by den wijn, op dat geveinsde feest,
    Eenstemmigh uitroepe, op geklanck van moortbazuinen:
    Lang leef de koning, en de koningin van Suinen.
    Wy willen tijdigh eerst de hant slaen aen dien rey.
Abi. Natuur, die my beschonckt met schoonheit, hoe beschrey
    (1030) Ick uw miltdaedigheit en schadelijcke gaven,
    Die prins Adonias, den koningklijcken braven,
    Ten val gedijen! och, had koning David my
    Gelaeten buiten ’t hof, zoo moght Abizag, vry
[fol. E4r, p. 31]
    Van achterdencken, in het bloeienst van heur jaeren,
    (1035) En buiten opspraeck, met een wedergade paeren.
    Nu is Abizag, flus noch ’s konings bedtgenoot,
    Eene oirzaeck van des zoons al t’onverdiende doot.
Sal. Abizag niet, maer door haer trou ten troon te stijgen,
    Dat’s oirzaeck van zijn doot.   Abi. ’k zal dan van d’oirzaeck zwijgen.
    (1040) De stam van Jesse ontzey noit vyant zijn gena,
    En minst den eigen zoon, die, zonder wederga
    In wederspannigheit, den vader dong naer ’t leven.
Sal. Door vaders goetheit wert de boosheit meer gesteven
    Toen Absolon, gesterckt van aller stammen stem,
    (1045) Hem sedert met gewelt dreef uit Jerusalem,
    En in zijn ballingschap gewapent naer quam zetten.
Abi. Zoudt gy uw eerste recht met broederbloet besmetten?
Sal. Met geen onschuldigh, maer strafschuldigh broedersbloet:
Abi. Het maeghschap grenst te na.   Sal. wie naer de kroon steeckt moet
    (1050) Het boeten met den hals. de kroon lijdt geen verschooning.
    Dees misdaet quetst het hart des rijx, dat is de koning,
    Het eigen beelt van Godt, op ’t rijxaltaer gewijt.
Abi. En Godt schelt daeghlijx zelf der boozen misdaet quijt.
    Zoo beelt de koning best de Godtheit uit naer ’t leven.
    (1055) De Godtheit treckt min lof uit straf dan uit vergeven.
Sal. De Godtheit in het recht ziet geen persoonen aen.
Abi. Gena kan eeuwigh, geen gestrengheit lang bestaen.
    Men geeft den koningen den titel van genadigh.
    De faem van goetheit, licht verzoenbaer, en weldaedigh,
    (1060) Verleent meer luisters aen den opgangk van uw rijck.
Sal. Noit droegh een rijck gerust twee koningen gelijck,
    Gelijck de weerelt geen twee zonnen kan gedoogen.
Abi. Een rijxzon Salomon verheught der stammen oogen:
    Hoe zouze Abizag dan bedroeven in den zoon
    (1065) Van David, die u zette in ’t gout van dezen troon?
    Geen vleier van het hof misleide u met zijn treken.
Sal. Abizag rust. het recht wort met dit tegenspreecken
    Eer aengeterght, en min geleenight, en verzacht.
    Gy wort ten hove met dees voorspraeck meer verdacht.
[fol. E4v, p. 32]
Abi. (1070) Genadighste, gedoogh dat wy ons zelven quijten.
Sal. Zoo quijt u dan heel kort. dit jammeren, dit krijten,
    Dit kermen vordert niet. nu klaegh uw hart voort uit.
    Het recht gaet zijnen gangk. kort af uw klaghte, en sluit.
Abi. Genadighste, eene maeght is teder,
    (1075) En allerteêrst in dit geval,
    Daer ’t ’s konings broeder gelden zal.
    Ick worpme aen uwe voeten neder,
    Als voor een’ vryburgh in den noot.
    Gekerm noch traenen kunnen baeten.
    (1080) Vergeefme, ick moet mijn traenen laeten.
    Verdiende Adonias de doot,
    Zoo wijt het my. is dit te stuiten;
    Gy kunt Abizag, waert veracht,
    By vaders vrouwen, dol verkracht
    (1085) Van Absolon, met muuren sluiten.
    Zoo kanze door dit huwelijck
    Den jonglingk niet ten troone opvoeren,
    Noch door haer staetzucht ’t rijck beroeren.
    O Salomon, ô licht van ’t rijck,
    (1090) Verdoof den glans der majesteiten
    Niet in uw’ broeder met de kling:
    Zoo moetge by nakomeling
    En nazaet voor uwe eer niet pleiten.
    Gena, geen recht zy uw besluit.
    (1095) Kies van dees beide ’t veilighste uit.
Sal. Rijs op, Abizag. wy, gedient by ’t meeste voordeel,
    Beloven u voor Godt door geen ontijdigh oordeel
    Noch hem, noch ’t heil des volx, noch onzen naem en eer
    Te quetsen. neen gewis: betrou dat nimmermeer.
    (1100) Wy willen ’t heiligh recht om gunst noch afgunst buigen,
    Noch op een donkre blijck maer wettige getuigen
    Het vonnis vellen; ’t zy men ’t recht uitvoere, of zwicht’.
    Zoo schroomen wy geensins ’s volx opspraeck, noch het licht.
    Dees zwaerigheit treft my, zijn’ broeder, eerst in ’t harte.
    (1105) Rijs op Abizag. God verlichte u in dees smerte.

[fol. F1r, p. 33]
Banajas. Salomon.
    Genadighste, ick verwacht, tot ’s konings dienst bereit,
    In dezen stant den last van uwe majesteit.
Sal. Hoe gaet het, Banajas? wat mompelen de lieden?
    Zal prins Adonias, of Salomon gebieden?
Ban. (1110) Elck heeft de bruiloft van Abizag in den mont.
Sal. Wat dunckt u van dees bruit, en zulck een trouverbont?
Ban. Z’is teffens rijck, en schoon, en, boven haere dagen
    En kunne, alreede wijs. zou zy den zoon mishaegen,
    Een maeght, die vader, zwack van ouderdom, beviel?
Sal. (1115) Zy kent geen wederga. de glanssen van haer ziel
    En geest, die door de wolck van ’t schoone lichaem straelen,
    Verbeelden ’t ooge, dat een engel neêr quam daelen
    In menschelijcken schijn, met sterflijckheit bekleet.
    Natuur heeft teffens al het eêlste aen haer besteet.
    (1120) Zoo ’t eerstgeboorterecht niet street met vaders orden,
    En Godt, die my verhief, wat konze minder worden
    Als koningin van ’t rijck? want schoon het hof haar riep,
    En zy, gelijck een roos, in vaders armen sliep,
    Z’is noit van hem gerept, maer zuiver maeght gebleven:
    (1125) En storf ick kinderloos, ’k wou haer aen broeder geven:
    Nu staet Adonias te vroegh op voor den tijt,
    En terght de wettigheit, ter heerschappy gewijt.
    Zoo vader David my dit voorrecht had geweigert;
    Ick waer te vrede, en hy ten rijxtrappe opgesteigert
    (1130) Met ’s volx toejuichen: nu verbintme staet en plicht
    Te hindren dat my geen onterfde sta in ’t licht.
    Heer vader spelde lang mijn’ opgang door de galmen
    Van hemelsch harpgezangk, en stroide olijf en palmen
    Den vredevorst ter eere, en zette in ’t lang en breê
    (1135) Mijn grenzepaelen uit, van d’eene aen d’andre zee,
    Van Faroos Nijl tot aen d’Eufraet, en Nimrots stroomen:
    En durf Adonias vermeten my ’s rijxtoomen
    Ontrucken tegens Godts en vaders jongsten wil?
Ban. Indien men spreecken magh in broederlijck geschil,
[fol. F1v, p. 34]
    (1140) Het voeght onwettigen voor wettigen te wijcken,
    En Godts orakelen. men magh de dertigh rijcken
    In een gesmolten niet verdeelen: dat staet vast.
    Het is geen suffens tijt. ’t gemor der burgren wast
    Alle oogenblicken aen. zoo veele aenhangelingen,
    (1145) Die onlangs met gejuich ter offermaeltijt gingen,
    Om prins Adonias te helpen op den stoel,
    Verwachten ’t woort van hem: en wiltge stil en koel
    Van ver dit aenzien: hy zal d’eerste rol herspelen.
    Het oproer kanckert in. men moet staetkanker heelen
    (1150) Met vier en yzer, eer die inkruip’ naer het hart.
Sal. Ick vindme van weêrzy benepen en benart.
    Hier staet mijn wettigh recht, daer d’opspraeck en de laster;
    Hier ’s huwlijx aenzoeck, daer ’t gevolgh. wy dienden vaster
    In ’t vonnissen te gaen, om door geen los besluit
    (1155) Te slibbren. bloetrecht eischt een klaer bewijs vooruit,
    Dat op getuigen rust van onbesproke koppen.
    Men hoeft veel stofs, om al wat gaept den mont te stoppen;
    Dies liet ick door de stadt naerspooren wat’er broeit,
    En wacht getuigen, hoe hier Joab onder roeit,
    (1160) Met Abjathar. bezet terstont de poort en vesten
    Van Davids stadt met wacht van alle vier gewesten.
    Gy hebt de Kreten en de Plethen in uw’ eedt.
    Ga daetlijck heene, en hou u op mijn leus gereet.

REY VAN HOFJOFFEREN.

ZANGK.
            Had Jesses jongste zoon niet verder
                (1165) Dan ’s vaders stal gezien,
            Genoeght te leven, als een herder,
                En kudden te gebiên;
            Hoe vrolijck zouden zijne zoonen
                Den haet en nijt ontgaen,
            (1170) En onbekoort naer koningskroonen
                Noch heerschappyen staen!
[fol. F2r, p. 35]
            De kroonzucht, nu hun aengeboren
                In ’t vaderlijcke hof,
            Komt reis op reis het hart bekooren,
                (1175) En geeft krackeelen stof.
            Hoewel de princen snel, als schimmen,
                Verdwijnen uur op uur,
            Noch zoeckenze al in top te klimmen,
                Op ’t wanckele avontuur.
            (1180) Men vint geen rust in koningshoven.
            Het hooge daelt: het laegh stijght boven.
TEGENZANGK.
            De zoons belaegen eige vaders,
                De broeder ’s broeders staet.
            Het hof krioelt van aertsverraders.
                (1185) Elck vlamt op eige baet.
            Men leght op rooven toe en moorden.
                Geveinstheit, vol bedrogh,
            Verlockt een duif met schoone woorden.
                De koning staet, och och,
            (1190) Gereet alle oogenblick te glijden.
                Biet Godt hem niet de hant,
            Hy stort, ten schimp van die ’t benijden.
                De rijcke tullebant
            Geneest geen hooftpijn, purpre broozen
                (1195) Voetevel nochte smart.
            In doornen pluckt men geur van roozen.
                De mont is niet als ’t hart.
            De goude kelck schenckt moortvenijnen.
                De dingen zijn niet als zy schijnen.
TOEZANGK.
                (1200) Godt zelf had Jesses zoon
            Ter heerschappy gekoren,
            En met den olihoren
                Door Samuël uit ’s hemels troon
[fol. F2v, p. 36]
            Gezalft by koning Sauls leven.
            (1205) Hy kreegh dan ’t rijck, niet aengedreven
                Van kroonzucht, maer door ’t hoogh bevel
                Geopenbaert aen Samuël.
            Zoo volghde Salomon die gangen;
            Dies zal hy ’t rijck, van Gode ontfangen,
                (1210) Bezitten, rijck van majesteit,
                In vrede en volle heerlijckheit.
            Laet ons ter hutte Godt gaen smeecken.
            Godt kan der boozen aenslagh breecken.

Continue

HET VIERDE BEDRYF.

Adonias. Abizag.

    WAt raet, Abizag? ô getrouwe halsvriendin,
    (1215) Hoe jammerlijck bekomt my mijne oprechte min
    En liefde t’uwaert, als een schelmstuck, waert te vloecken!
    Bespieders brullen om Adonias te zoecken.
    Ick bidde u, bergh mijn lijf, Godt geve oock hoe het zy.
Abi. Rampzalige, gy schuilt by niemant minder vry.
    (1220) Ick zitte om u verdacht, en uw verraeders streecken.
    Abizag draeght de schult: zy heeft dit stuck besteecken,
    Den prins door haere min misleit, en aengevoert:
    Abizag is de pest, die ’t gansche rijck beroert.
    Wout* gy den koning om zijn kroon en leven brengen,
    (1225) Wat hoeftge Abizag in dat lasterstuck te mengen?
    Nu wascht haer zee noch stroom van zulck een lastersmet.
    De roep is onder ’t volck. dit heeft zijn ploy gezet:
    En vlughtge herwaert aen, om noch de wraeck te tergen?
    Ick zie my zelve noch mijn leven nau te bergen.
    (1230) Verzie u: pack u voort: vertreck uit mijn gezicht.
Ado. O schoone, my terstont noch liever dan het licht,
    Ontzeghtge my uw cel?   Abi. leef raet met uwe raeden.
Ado. Ontzeghtge my uw huis? waerheene? langs wat paden
    Ontvlughte ick doots gevaer, in ’t nijpen van den noot?
    (1235) De poorten staen bezet. wat raet? geef ickme bloot,
[fol. F3r, p. 37]
    Men vangt en spantme, en fel beschuldight van een’ stercker,
    Moet een gevangen zich verweeren uit den kercker.
    De rechter is party, en gruwelijck verwoet.
Abi. Zoo barnt gemeenlijck felst een bloetpleit tegens bloet.
Ado. (1240) Och vader David, oudt te vroegh voor my gestorven,
    Wat raet voor uwen zoone?   Abi. en my, door hem bedorven?
Ado. Men zalme slaghten tot een zoen voor al het rijck.
    Abizag, stort ten minste uw traenen op mijn lijck.
Abi. Vertreck uit mijn gezicht: hier baet geen ydel klaegen.
Ado. (1245) De princejaeger blaest den horen onder ’t jaegen.
    Hy snuffelt om en om, en nadert. och wat raet?
    Bezwijckt Abizag my, in dien benauden staet?
    Aertspriester Abjathar, och Joab, berght mijn leven.
Abi. Al hadge vleugels om door d’ope lucht te streven,
    (1250) Hofvalcken zouden u beknellen in de vlught.
Ado. Nu valt een’ konings zoon zee, hemel, aerde, en lucht
    Te nau. het zweet breeckt uit, en alle haeren rijzen.
Abi. ’k Weet u geen’ schuilhoeck als een’ hollen boom te wijzen,
    In ’t out cypressebosch. onthou u daer. men zal
    (1255) U ’s nachts bezorgen door een’ dienaer langs de wal.
    Elendige, nu spoe. Godt helpe u uit den hoogen.
Ado. Leef lang, Abizag, och.   Abi. nu zal ick met mijne oogen
    Den helt niet weder zien, ten zy hem Godt bewaert.
    Hoe wort dat hooft gedreight van ’t broederlijcke zwaert,
    (1260) Dat princelijcke hooft, te schoon om af te houwen!
    Ick hef mijne oogen en mijn handen, dus gevouwen,
    Naer Godt alleen om troost. zie neêr uit ’s hemels troon.
    Beschut dat konings bloet, ter eere van de kroon.

Chusaï. Achimaäs. Salomon.
    Gestrengheit kan men hier met geen genade mengen.
Sal. (1265) Wat komt Achimaäs, wat Chusaï ons brengen?
Achi. Godt vry den koning voor den tweeden Absolon.
Chu. Godt hanthaef Davids kroon in koning Salomon.
Sal. Wat broeit’er in de stadt? is ’t beter, ofte slimmer?
Achi. Genadighste, waeck op. betrou wy hadden nimmer
[fol. F3v, p. 38]
    (1270) Gelooft dat deze pest zoo snel zich spreiden zou
    Door ’t lichaem van de stadt. wat vint men luttel trou
    Ten hove, en onder ’tvolck, aen eer noch eedt gebonden!
Sal. Gy spreeckt uit gissing?   Achi. neen, het is te klaer bevonden.
Chu. Hier baet geen veinzen meer. het gelt uw majesteit.
Sal. (1275) Verhael den oirsprong, en den voortgang met bescheit:
    Zoo kunnen wy gerust hierop ons oordeel vellen.
    Wie zijn de hoofden? wie de rot en rotgezellen?
Chu. Aertspriester Abjathar, met zijn gezagh in ly,
    En Joab, niet gekent in ’s rijx veltheerschappy,
    (1280) Betoverden den prins de kroonzucht te bewimpelen
    Met minnezucht: en, om al stil geloof by simpelen
    Te winnen, polsten ’t hart des volx, al stil vergaêrt
    By avontschemering door Bela, boos van aert,
    Die op drysprongen zich alom ter sluick liet vinden,
    (1285) En roock bedeckt de lucht van alle prinsgezinden.
    Hy luisterde wie koel van Davids nazaet sprack,
    Den prins Adonias beklaeghde, en zulck een’ krack
    In zijn gezagh geleên; doch strafteze, die rieden
    Te sluiten dat de jongste in d’eere van ’t gebieden
    (1290) Den outsten wijcken most. dan wert’er aengehecht
    De wettigheit en glans van ’t eerstgeboorterecht.
    By wijlen street men om den zin van Moses blaêren;
    Of Abjathar niet meer het wetboeck zou bewaeren
    In d’oude zuiverheit dan Sadock, die ten hoof
    (1295) Meer gunst won. zomwijl hiel hy zich als stom en doof.
    De veltheer Joab wert gelooft, die, out van dagen,
    Voor ’t wetboeck en het rijck de wapens had gedraegen,
    En avrechts zat beloont, daer Banajas het woort
    Moght voeren, en de wacht van Davids stadt en poort
    (1300) Alleen wert toebetrout. dit liep allengs wat verder.
    Men gaf’er raetsels uit. wat een’ getrouwen herder,
    Wat schaepen paste: en of een wacker wachthont niet
    Moet bassen om de koy, als haer de wolf bespiet.
    De weiflaers dongen vast naer ’t reetste in zulck een dwarling.
    (1305) Men deelde d’ampten uit, op ’t rollen van den terling.
[fol. F4r, p. 39]
    Men leght zich zelven toe, wil hier geluck toe slaen,
    Naer eene lantvooghdy, of rechters ampt te staen,
    Of rekenmeesterschap, of in den raet te blincken.
    d’Een vat des anders zin, uit wijzen, en uit wincken:
    (1310) En wat elck droomt by nacht wort ’s avonts opgehaelt.
    De hoop des gierigaerts weit ruim en onbepaelt.
Sal. Wat scheen het ooghmerck van dit onderlinge mompelen?
Chu. Eens by gelegenheit al teffens t’overrompelen
    Wat prins Adonias in ’t licht staet, en zijne eer.
    (1315) Men repte noit van u. de kroon is veel te teêr
    Om aen te raecken. zy besloten eerst te hinderen
    Te keeren die den prins in zijnen staet verminderen,
    Waerin hy is gestelt, naest ’s konings majesteit:
    En, zoo hem ’t huwelijck geluckt, door loos beleit,
    (1320) Het feest te stercken, en, op klinckende bazuinen,
    Lang leve Adonias: lang leef de bruit van Suinen,
    Te roepen. dit ’s bestemt, bezworen veur het koor.
Sal. ’K geloof mijne oogen en mijne ooren, als ick hoor
    En zie het geen men stroit. het kroonrecht let op blijcken.
    (1325) Op zulcke tuigen kan de rechter vonnis strijcken.
Chu. Achimaäs, ontvou het middaghklaer bewijs.
Achi. Godt geef de majesteit des konings eer en prijs.
    De koning lees dit bladt: zoo wort de stomme spreeckendt.
Sal. Wat naemen zienwe hier in eenen ringk getekent?
    (1330) Dit’s al van ’t zelve slagh, dat in het jongst rumoer
    Met prins Adonias meineedigh t’zamenzwoer:
    En houdt het noch niet op van wroeten en van wrijten?
    Hier zienwe burgery, en vreemden, en Levijten,
    Aenhangelingen van aertspriester Abjathar,
    (1335) En veltheer Joab. dit verraederswerck ziet ver.
    Roep Natan uit het hof, en Sadock uit Godts hutte.

Nathan. Sadock. Salomon.
    Heer koning, wat ’s uw wil?   Sad. Godt zegene en beschutte
    Den grooten erfgenaem van Davids kroone en deught,
    In ’t opgaen van het rijck, en ’t bloejenst van zijn jeught.
[fol. F4v, p. 40]
Sal. (1340) Nu wort het tijt dat wy of onze erfhaeters buigen.
    Beziet dit bladt, en hoort wat stommen u getuigen.
    Hooghwijze Chusai, en getrouwe Achimaäs,
    Beproeft in vaders dienst, verschijnen recht van pas
    Met d’ondertekening der blinde aenhangelingen,
    (1345) Gereet om onverhoets mijn troonen te bespringen.
    Gy ziet de naemen hier in ’t ront getekent staen,
    Al onder een verwart, en niemant boven aan.
    Men kan de hant van al de schrijvers onderscheiden.
Nat. Wy spelden dit een wijl. men magh niet langer beiden.
    (1350) De schelmen groeien aen in stoutheid en getal.
Sad. Zy rotten vast te hoop heel stil van overal.
    Hier roeien Davids zoons, uw broeders, listigh onder.
    Dat geeft het oproer kracht. geen vonck vat zoo in tonder,
    Als deze drift in ’t hart des staets, noch muitgezint,
    (1355) En weifelachtigh, en bereit om dol en blint
    Den andren Absolon Adonias te stijven:
    En nu Levijten met hun hant dit onderschrijven,
    (Ick ken de naemen, en die letters al te wis)
    Wort u betuight wie ’t hooft der vloeckverwantschappe is.
    (1360) Hoe komt zich Abjathar nu weder te vergeeten!
    Wat durf schijnheiligheit zich reuckeloos vermeeten!
    Wat krijght de myterkroon een lasterlijcke smet!
    Hoe voeght dees gruwel een orakel van de wet,
    Welx lippen Godt betrout zijn’ wil en wet t’ontvouwen!
    (1365) Dat ’s verre van verraet en koningsmoort te brouwen.
Nat. De koning twijfle nu niet langer aen ’t verraet,
    Te loos besteecken door twee hoofden van den staet,
    Vermomden Abjathar, en Joab, beide schuldigh.
Sal. O vader David, die zoo lang en menighvuldigh
    (1370) Door rampen wert beproeft, oock in uw naeste bloet,
    Wat komt ons over! och wat ongeval ontmoet
    Uw’ zoone, in ’t opgaen en de lente van zijn leven!
    Hoe hebt gy Absolon tot tweewerf toe vergeven
    Zijn wederspannigheit; en smette ick nu uit noot
    (1375) Het eerste halsrecht met mijn’ lieven broeders doot?
[fol. G1r, p. 41]
    Hoe stootme dit voor ’t hart! het hart begint te kloppen.
    Wie kan den lastermont der eeuwige opspraeck stoppen?
Sad. Het is natuurlijck dat uw broeders smert u raeckt:
Nat. En koningklijck, zoo gy geweckt voorzichtigh waeckt.
Sal. (1380) Men lette op middelen om ’t scherpste recht te keeren.
Sad. Gy kunt door geen gena dien boozen aert verleeren.
Sal. Men geef hem keur van beide, een’ kercker, of, het zwaert.
Nat. Geen kercker is zoo sterck, die eenen prins bewaert.
Sal. Men laete in ballingschap hem buiten ’t rijck omdwaelen.
Sad. (1385) Hy zou met ’s nabuurs maght gesterckt zijn scha herhaelen.
Sal. Al wie hem hanthaeft, staet mijn ongena t’ontzien.
Nat. Wert Absolon niet stil gehanthaeft onder ’t vliên?
Sal. Hy won geen legers, om den vader aen te randen.
Sad. Hy won de harten, die te Hebron t’zamenspanden:
Sal. (1390) Na zijn verzoening met heer vader in het hof.
Nat. Verzoent hy zich met u, dat geeft nieu oproer stof.
Sal. Men zal in Abjathar en Joab ’t oproer smooren.
Sad. Men smoore alle oproer eerst in dezen eerstgeboren.
Sal. Ick heb meer broeders: elck voor ander vlamt op ’t erf.
Nat. (1395) Zy spieglen zich aen prins Adonias bederf.
Sal. Adonias vergat het Absolonsche voorbeelt.
Sad. Zoo ruck het zwaert uit: straf dit stuck, by Godt veroordeelt.
Sal. Heer vader verfde noit de sabel in zijn bloet.
Nat. Dat steef den jongelingk, verstockt in wrevelmoedt.
Sal. (1400) Hier dingen om het rijck de broeder tegens broeder.
Sad. En zitge niet gezalft, gekroont, als rijxbehoeder?
Sal. Zoo zat heer vader oock gezalft op zijnen stoel.
Nat. Dat oproer wert gedempt, gesmoort in eenen poel.
Sal. Tot vaders hartewee, gesmolten in zijn traenen.
Sad. (1405) Wat opspraeck gaf dit niet aen Joabs oorloghsvaenen?
Sal. Noch heeft de hemel hem op zijnen troon herstelt.
Nat. Niet zonder uitstaen van het uiterste gewelt.
Sal. Hy heeft Adonias voorheene begenadight;
Sad. Den rechten booswicht, dien gy voorspreeckt en verdaedight.
Sal. (1410) Het eerstgeboorterecht misleit hem in dien droom.
Nat. Gy geeft een hollend paert de sporen zonder toom.
[fol. G1v, p. 42]
Sal. Het zwicht, en voelt bezweet zich zelf nu afgeronnen.
Sad. Het geeft in ’t renperck u den strijt noch niet gewonnen.
Sal. Men kan het temmen met een ysren montgebit.
Nat. (1415) Betrou geen hollend rijck. bedenck hoe los gy zit.
Sal. Zal nu een konings zoon voor ’s broeders slaghzwaert buigen?
Sad. Al ’t rijck, Godt zelf eischt recht. heer koning, wy betuigen
    Voor uwen troon en Gode en engelen, bereit
    Te waecken voor den stoel van uwe majesteit,
    (1420) Dat wy onschuldigh zijn aen zoo veel ramps, te vrezen
    Uit dien weerspannelingk, voor weduwen en wezen,
    En ’t gansche stamhuis, dat op uwe toezicht rust,
    Van Liban tot den Nijl, van zee en waterkust
    Tot aen het roode meer. wy bidden, wy bezweeren
    (1425) U by dit wieroockvat, laet heden triomfeeren
    Het heiligh kroonrecht, dat noch bloet noch afkomst kent.
    Zoo houde d’opperste u in eere en ongeschent.
    Zoo erve uw koningkrijck op uw nakomelingen,
    En geve Levi stof uw’ lof te koor te zingen.
Nat. (1430) Wy stemmen met dien wensch en ’s hoogen priesters mont.
    De Godt der vaderen bezegele ’t verbont
    Met David opgerecht, en heilighlijck bezworen,
    Toen u de tempelbou van boven wiert beschoren,
    En zulck een rijck belooft, dat eeuwigh duuren zou.
Sal. (1435) De Godt der vaderen ontzey den tempelbou
    Aen vader, om al ’t bloet met zijne hant vergoten:
    En zal ick nu den dolck in broeders boezem stooten,
    Met een in vaders hart, dat, op zoo streng een straf,
    In zijnen ysren slaep, noch opzucht uit het graf?
    (1440) Hoe redde ick my hier door? ontschuldigh my, heer vader,
    Nu ’s hemels majesteit en zijne troonen nader
    Dan wy, zoo laegh op d’aerde, in dit gevaer gestelt.
Sad. Schep moedt, heer koning: zijt gerust: de hemel schelt
    U deze misdaet quijt, indien ’t dien naem magh draegen.
    (1445) Gy zult den oppersten en ’t hoogh gerecht behaegen
    Door dit zoenoffer, van uw strenge hant verwacht.
    Vaer voort, voorstander van ’t aertsvaderlijck geslacht.
[fol. G2r, p. 43]
Sal. Verdaghvaert Banajas.   Sad. hy komt hier aengetreden.

Banajas. Salomon. Abizag.
    Rechtvaerdige erfgenaem van Davids rijck en steden,
    (1450) Wy komen u ten dienst gehoorzaem en bereit.
Sal. Ga daetlijck heene: straf door last der majesteit
    Den prins Adonias, en Joab: acht geen bede.
    Het heiligh slaghzwaert rust in zijne purpre schede.
    Trouwanten, haelt het. laet het recht zijn gangen gaen.
    (1455) Wy kunnen ’t kroonrecht nu niet langer wederstaen.
    Men moet Adonias en zijne rotgezellen,
    Verraeders van de kroon, ten nutten spiegel stellen.
Ban. Hier is het zwaert.   Sal. ruck uit, en lever het ons bloot.
Ban. Daer is ’t, heer koning, u ten dienst in dezen noot.
Sal. (1460) Ontfang het van ons hant, en hanthaef ’t recht rechtvaerdigh.
Ban. Ick ga. zy vlughten beide, en kennen zich strafwaerdigh.
Sal. Hier komt Abizag, root bekreten en ontstelt.
    Mevrou, gy komt te spa: het vonnis leght gevelt.
Abi. Waer berge ick my van rouwe, ô stadt, ô hof, ô heuvel,
    (1465) Hoe deerlijck is het dat een zoon van David sneuvel!
    Wat dolheit dreef hem tot dit huwelijxverzoeck?
    Och, is hier geen gehoor? Adonias wat hoeck,
    Wat schaduw berght uw lijf, in ’t uiterste verlegen?
    Nu zoeckt u Banajas met zijnen blooten degen.
    (1470) Bloetdorstigh zwaert, zoudt gy doorrijgen Davids borst,
    U dompelen in ’t bloet van zulck een’ braven vorst?
    Hoe is de broeder op den broeder dus verbolgen?
    Wat gaet Abizag aen? ick wil het voetspoor volgen
    Van Banajas: misschien wat mijn gekerm vermagh.
    (1475) Ten minste dat hy ons onschuldig’ voor den slagh,
    Een’ al te strengen slagh, dien wy niet keeren kunnen.
    Men kan een weduwe van David niet misgunnen
    Een eerelijcke blijck van onschult, klaer en kort,
    Eer dien verwezen prins de mont gesloten wort.
    (1480) Het hof zal billijck noch den stervenden gelooven.
    De waerheit wort gedruckt, maer staet in ’t ende boven.

[fol. G2v, p. 44]
Abjathar. Salomon.
    Hoe durf ick, het valt hardt, voor ’t hof te rechte staen?
    Dit stuck verdaedigen? daer komt de koning aen.
    Genade, ô Salomon. ick smeecke u om genade,
    (1485) En ken mijn lasterstuck.   Sal. dit naberou komt spade,
    En al te langkzaem by. wat stof gaf Davids zoon
    U tweemael tegens Godt, en d’eer van deze kroon
    Dus in te spannen, op verbeurte van uw staeten
    En leven, met de rot der bozen, die my haeten?
    (1490) Wanneer een staetloos man zich schandelijck vertast,
    Dat baert eene ergernis, die geenen burger past:
    Maer zoo een amptenaer met eenigh schelmstuck bloot leit,
    Dat baert eene ergernis naer maete van de grootheit
    En achtbaerheit des mans: hoe groot eene ergernis
    (1495) Geeft dan d’aertspriester, wien zoo dier bevolen is
    Godtvruchtigheit en wat rechtmaetigh is te voeden!
    Hoe komt nu d’efod weêr dit ondier uit te broeden?
    Had uw stoelbroeder, die hier staet, u niet verbeên,
    Men groeve u billijck in een hagelbuy van steen,
    (1500) Zoo diep dat gy het hooft noit zoudt ten hemel heffen.
Abj. Belieft de koningk eens genadigh te beseffen
    Mijn vaders lijden, en bloetstortinge, ondergaen*
    Te Nobe, om David, als een halsvrient, uitgestaen,
    En met der doot bezuurt, daer vijfentachtigh bleven
    (1505) Gewentelt in hun bloet, en ick, Godt woud’s, mijn leven
    Noch bergende, de maer aen uwen vader braght:
    Ick zie uw gramschap, die rechtvaerdigh is, verzacht.
    ’k Heb vijftigh jaeren, in den ring der hutgenooten,
    Gelijck aertspriester, noit vermoeit, maer onverdroten
    (1510) De wet bewaert; en, toen uw vader zat vertsaeght
    Voor ’t heir des Filistijns, de godtheit raet gevraeght.
    Ick droegh de godtskist, toen hy vlughte in ballingschappen
    Voor Absolon: en als de list hem wou betrappen,
    Quam Jonathan, mijn zoon, den balling, op zijn’ hals,
    (1515) Opwecken. zoo veel drux, en zoo veel ongevals,
[fol. G3r, p. 45]
    In ’s vaders dienst bezuurt, behoorden ’t hart te roeren
    Om niet ten allerstrengste een vonnis uit te voeren,
    Gelijck mijn schult verdient aen uw gewijde kroon.
    Godt hanthave op dien voet u op uw vaders troon.
Sal. (1520) Gy hebt de godtskist trou voor vader heêngedraegen,
    Achitofel ondeckt in zijn doortrapte laegen,
    En vaders rampen lang in zijnen dienst geproeft;
    Een zaeck, by elck bekent, en die geen blijcken hoeft.
    Ick wil uw dootschult met uw diensten noch vergoeden.
    (1525) Vertreck naer Anathot: uw acker kan u voeden.
    De vloeck aen Ely, en den struick van Ithamar,
    Gespelt te Silo, treft de kruin van Abjathar,
    En Eleazer blinckt in Sadock, nu herboren.
    Hem is ’t aertspriesterdom in ’s hemels raet beschoren.

Ioab. Sadock.
    (1530) Aertspriester Sadock, och wie berghtme in doots gevaer?
    Ick vlughte, en grijpe uit noot de horens van ’t altaer,
    Voorheen den vryburgh van Adonias, den droeven.
    Hier wil ick sterven, en het uiterste beproeven,
    En duicken in Godts hutte, en sterven op uw wacht.
    (1535) ’K was lang, als Abjathar, voorheene ontwijt, verdacht,
    Oock eer Adonias, van angst des doots benepen,
    De horens van ’t altaer voorvlughtigh had gegrepen.
    Beschutme, eerwaertste, die nu ’s konings hart bezit.
Sad. O grijze veltheer, vlught gy herwaert? wat ’s uw wit?
    (1540) Ick kan uw leven noch uw misdaet niet verschoonen.
    Dit’s nu de tweede moort begaen aen ’s konings zoonen,
    Of eer de derde: want gy trapte op Absolon,
    Misleide Adonias, en dreighde Salomon.
    Uw boosheit houdt geen maet in ’t ende van uw jaeren.
Ioa. (1545) Eerwaerdighste, gy kunt alleen mijn leven spaeren.
Sad. Dat is onmogelijck: uw vonnis leght te vlack.
Ioa. Verzoeck gena.   Sad. zoo kreegh ’t gewijt gezagh een’ krack
    Ten hove. niemant durf voor vloeckgenooten pleiten.
    Gy quetste meer dan eens des konings majesteiten.
[fol. G3v, p. 46]
Ioa. (1550) Mijn tijt is kort: ick ga met eenen voet in ’t graf.
Sad. Geen ouderdom ontgaet de wel verdiende straf.
Ioa. Magh Davids volle neef dan geen gena verwerven?
Sad. Noch min dan Davids zoon, die van uw hant most sterven,
    En ’s konings broeder zelf wort nu genade ontzeght.
Ioa. (1555) De koning zit te streng in ’t eerste halsgerecht.
Sad. Zoo raeckt men eens aen ’t endt van alle vloeckverwanten,
    Die reis op reis te stout zich tegens ’t kroonrecht kanten,
    En zellef tegens Godt, en zijn gewijde wet:
    Want Godt heeft Salomon op ’s vaders troon gezet.
    (1560) Gy weet hoe David sprack: Godt gafme veele zoonen,
    Maer wijde Salomon ten nazaet op mijn troonen,
    En nam hem tot een’ zoon, gelijck een vader, aen,
    Om trou, naer Moses stijl, de stammen voor te staen.
    Zoo wort gy door den mont des vaders zelf geoordeelt,
    (1565) Die gaf den erfgenaem des rijx een heerlijck voorbeelt
    Van eene rijcke kerck, die hem te bouwen stont.
    Hoe durftge, dan vervoert door mijn stoelbroeders mont,
    U innebeelden, dat gy met uwe eedtgenooten
    Den recht gewettighden mooght schuiven en verstooten,
    (1570) Adonias ten dienst? of achtge David slecht,
    Dat hy het outste van het jongst geboorterecht
    Niet onderscheiden kon, of immers al te spade?
    Neen zeker, nacht en dagh ging hy met Godt te raede,
    En ’t hutorakel, sterck gedreven van Godts geest.
    (1575) Gy draeght u recht als een die Godt noch menschen vreest.
    Zal Salomon, gelijck Godts mont belooft, regeeren,
    Zoo moet gerechtigheit en ’t kroonrecht triomfeeren.
Ioa. My wort dan alle hoop van leven kort ontzeght?
Sad. Uw lasterstuck was niet verweerbaer in ’t gerecht.
Ioa. (1580) ’t Gewijde kleet plagh wel misdaedigen te bergen.
Sad. Men wachte zich den leeu van Juda dus te tergen,
    In ’t sluimren: want komt hy t’ontwaecken al gesteurt,
    Dan wort alle ongediert, dat hem beschimpt, verscheurt.
    Daer hoort men al den bergh met een geschrey vervullen.
    (1585) Adonias is doot. de leeu vaert voort met brullen.
[fol. G4r, p. 47]
    Helt Banajas genaeckt. berey u: het is tijt.
    Hy sterft onheiligh, die het hoogh altaer ontwijt.

Banajas. Ioab.
    De prins Adonias most zijne dootschult boeten,
    En knielde voor dit zwaert gewilligh aen mijn voeten.
    Gy ziet het noch van bloet gepurpert en bespat.
    Heer Joab, al vergeefs gevloden, en gevat
    De horens van ’t altaar, geen’ vryburgh voor uw leven.
    Het vonnis leght gevelt: hier helpt geen wederstreven.
    Gij zijt oock out genoegh, om d’ algemeene schult
    Te boeten. schep dan moedt, en neem dan voor ’t jongst gedult.
    Ontschuldigh ons, dat wy, van hooger hant gedwongen,
    Een recht, dat duuren zal op aller eeuwen tongen,
    Uitvoeren, in den dienst des konings, uwen heer.
Ioa. Gedoogh ten minste dat ick mijne zaeck verweer.
Ban. (1600) Vergeefs. gy kunt hier door geen troost by ’t hof verwerven.
Ioa. Welaen, ’k getroostme dan hier aen ’t altaer te sterven.
    ’K verzoeck ten minste dat gy naer den koningk zendt.
    Misschien bedocht hy zich. Een rechter kan in ’t endt
    Van zin veranderen: dat ’s meer dan eens gebleken.
Ban. (1605) Het recht is heiligh. durft gy ’t vonnis noch bespreecken?
    Zie toe dat gy de straf door weêrspraeck niet bezwaert.
Ioa. Noit was mijn hart in ’t velt voor ’s doots grimmas vervaert:
    Dat tuight dit lichaem, dicht getaistert van quetsuuren,
    In ’t vechten op een heide, in ’t stormen op de muuren,
    (1610) In ’t waden door den stroom, en ’t steigren op een rots.
Ban. Hoe toont de veltheer dan door ’t vliên zich luttel trots,
    In ’t aenzicht van de doot? wie rustigh sterft, sterft heerlijck.
Ioa. Wie voor Godts outer in het harnas sterft, sterft eerlijck:
    Maer ’t routme schandelijck te sterven op dien voet.
Ban. (1615) Getroost u evenwel, naerdien gy sterven moet.
Ioa. Om Godt ontzeghme niet een’ bode heen te zenden,
    En hoort naer ’s konings last, dat zal het recht niet schenden,
    Noch niet verzwacken. sta mijn bê zoo luttel toe.
Ban. Ick ben dit sammelen, dit ydel uitstel moe.
[fol. G4v, p. 48]
    (1620) Trouwanten, gaet terstont den koning noch eens vraegen.
    Volhardt hy by zijn’ last, zoo volge ick ’t hoogh behaegen.
    Men brengme flux bescheit
    Van ’s konings majesteit.
Ioa. Hoe los en wanckel staen de staeten
    (1625) Der weerelt! ay ziet Joab aen,
    In dezen schijn, van elck verlaeten.
    Men ziet de wisselbaere maen
    Dan heel, dan half, dan nieu, dan onder,
    In ’t ent berooft van al haer licht.
    (1630) Wat is een prins en veltheer, zonder
    De zon van ’s konings aengezicht?
    Noch komt de maneschijn weêr boven:
    Maer zoo ick ’t hooft nu onderhael,
    Een nacht zal al mijn’ luister dooven
    (1635) Voor eeuwigh. stapelt altemael
    Mijne oorloghsdaeden aen de wolcken;
    Zy worden nu niet eens gedacht.
    Wat baet het dempen van de volcken
    Der Idumeen, of van ’t geslacht
    (1640) Uit koning Ammon, of Syrieren?
    Wat baetme dat ick, zonder zorgh,
    Aenvoerde Judaes leeusbanieren,
    En d’eerste klom op Sions borgh?
    Wat baet het dat ick twintigh jaeren
    (1645) Bekleede ’s rijx veltheerschappy,
    En Davids hofraet holp bewaeren?
    Men treet al ’s konings bloet voorby.
    Ick sta hier veegh, ter doot gedaghvaert.
    Wie keert den slagh van ’t blinde slaghzwaert?
Ban. (1650) Daer komt mijn lijftrouwant. heer Joab, sta nu vast.
    Wat hoore ick, dat my druckt!   Ioa. hoe luit de jongste last?
Ban. Dat ick u daetelijck van ’t outer af moet rucken,
    En leveren uw lijf den koning in twee stucken.
Ioa. Welaen, ’k getroostme dan te sterven aen ’t altaer.
    (1655) Maer gunme een luttel tijts: dat’s buiten uw gevaer.
[fol. H1r, p. 49]
    Mejoffers, laet geen’ rou uw harten overstulpen.
    ’K heb overspeelers, op mijn’ hals, in staet gehulpen,
    My aen Urias moort door hunnen last besmet,
    En wiesch de schantvlack af van dat geschantvleckt bedt.
    (1660) Waer Absolon verschoont, geen Bersaba zou leven:
    Veel min zat Salomon zoo diep in ’t gout geheven.
    Nu sterckt dees bastert, dus moortdaedigh en verwoet,
    Zijn vaders testament met Joabs edel bloet.
    Nu Banajas, vaer voort, aen ’t plucken en aen ’t rucken:
    (1665) Daer is mijn borst, mijn hals. hou Joab in twee stucken:
    Maer Godt, die uit een wolcke aenschout dit ongelijck,
    Verscheure Salomons of na zijn nazaets rijck,
    Uit onverzoenbre wraecke, aen twee oneffe deelen,
    Hier ’t hooft en daer de romp, door bloedige erfkrackeelen.
Ban. (1670) Gy koningslasteraer, geen konings ongena
    Geeft u dien slagh, ô neen, maer Abner, Amaza,
    Die twee rechtvaerdigen, van u al t’ongenadigh
    Mishandelt, zonder schult, zoo godtloos en moortdaedigh,
    Verdaegen Godt om wraeck. het bloet drupt op uw hooft.
    (1675) Wat staenwe langer, als van ons verstant berooft?
    Trouwanten, vaert vry voort. de bloethont bast noch stouter.
    Vaert voort, trouwanten, voort, en ruckt den schelm van ’t outer,
    Naer achter in de hutte. ick volge u op de hiel.
    Hy storte ’t godtloos bloet daer uit met zijne ziel.

REY VAN HOFJOFFEREN.

ZANGK.
            (1680) WAt maer verbaest onze ooren!
            De prins, zoo hoogh geboren,
                Adonias is heen.
                Och, waer hy noch verbeen.
            Een prins, zoo schoon geschapen,
            (1685) Is al te vroegh ontslaepen.
                O edelmoedige aert,
                Hoe leghtge door het zwaert
[fol. H1v, p. 50]
            Gevelt op ’t grazigh outer.
            Zoo wort een bloem door ’t kouter
                (1690) Van haeren steel gesneên.
                Die jonge frissche leên
            Zal hy voortaen niet reppen,
            Noch lucht en adem scheppen.
                Daer leght nu al de roem
                (1695) Van zulck een koningsbloem.
            Och Hagits zoon, wat vleier,
            Wat booswicht, wat misleier
                Beweeghde u, al te rijp
                Van oordeel en begrijp,
            (1700) Dus tegens uw’ heer broeder,
            Der stammen hooft en hoeder,
                Te wrijten op den hals?
                Wat is de weerelt valsch!
TEGENZANGK.
            Een prins, getoomt van zede,
            (1705) Leeft met zijn’ staet te vrede,
                En houdt zich aen het lot,
                Hem toegeleght van Godt:
            Maer ongetoomde zinnen,
            Die zonder Godt beginnen,
                (1710) En, vlammende op het heil
                Der staeten, boven ’t peil
            Van hun vermogen stijgen,
            En worstelen en hijgen
                Naer hoogheit, storten neêr
                (1715) Ten halve van hunne eer.
            Had dees zich zelf geoordeelt
            Naer ’t broederlijcke voorbeelt,
                Noit waer hy snel en kort
                Zoo laegh ter neêr gestort.
            (1720) Dat komt van reuckloos minnen,
            En staen naer koninginnen.
[fol. H2r, p. 51]
                Abizag staet hem dier.
                Wie alverteerend vier
            Genaeckt verbrant tot assen.
            (1725) O telgh, te steil gewassen,
                Gelijck een cederplant,
                Hoe treft u ’s hemels hant!
       
TOEZANGK.
            Laet ons de rosbaer eeren,
                Den lijcksleep achteraen
            (1730) Al klaegende vermeeren,
            En tijdigh sterven leeren,
                Bedaut van traen op traen,
            Die langs de kaecken rollen
            Uit oogen, dick gezwollen,
                (1735) En root en uitgeschreit.
            Laet hof en alle steden
            Zich weêr in ’t roukleet kleeden,
                Noch onlangs afgeleit;
            Toen David uitgeblonken
                (1740) Met al zijn majesteit
            In ’t graf lagh neêrgezoncken.
                Vlecht lijckkrans en feestoen
                Van loof en eeuwigh groen.
            Dit licht heeft uitgescheenen.
            (1745) Adonias is heenen.

   
Continue

HET VYFDE BEDRYF.

Salomon. Banajas.

    HOe ging het, Banajas?   Ban. indien men ’t zeggen magh,
    Behouden ’s konings gunst: het recht heeft zijn beslagh.
    Genade, ô koning: laet mijn’ nootdienst u behaegen.
    Men hoort de lijcken der weêrspannigen beklaegen,
    (1750) Die ’s konings ongena zich haelden op den hals.
    De joffers kermen luit: de stadt is vol geschals.
[fol. H2v, p. 52]
Sal. Heer Banajas, sta op. zoo wort mijn wil voltrocken.
    Dat komt van kroonzucht, en het wederspannigh wrocken,
    En wrijten tegens Godt en Godts gezalfde maght.
    (1755) Verhael heer broeders endt. het koningklijck geslacht,
    Mijn broeders, neven, en princessen mogen leeren,
    Dat stam noch afkomst geen gerechte straf kan keeren.
Ban. Ick spoorde, op ’s konings last, heer broeders stappen na,
    En sloegh zijn voetspoor door mijn hazewinden ga:
    (1760) Gelijck de jaeger plagh te volgen in het daegen
    De veltstreeck, daer de dou van ’t gras lagh neêrgeslagen,
    Tot dat hy ’t leger vont, daer zich de bange ziel
    Van ’t afgejaeghde harte, uit hoogen noot, onthiel.
    Bespieders roken hier en daer een merreckteken,
    (1765) In ’t out Cypressebosch. hier had hy zich versteecken,
    In eenen hollen boom, dien hem geen vyant wees.
    Wy luisteren een poos, en hooren hoe de vrees
    Verzucht in naerheit, daer geen zon noch daghstrael doorschijn.
    Men riep: ay prins, schep moed: schep moed: koom vry te voorschijn,
    (1770) En toon u zelven, en uwe onschult aen den dagh.
    Hy daelde op deze stem, en gaf zich bloot, en zagh
    Het schemeren van ’t licht door loof en bruine bladen,
    En klaeghde in ’t endt bedruckt: helaes, ick ben verraeden.
    Dat had Abizag, die my hier wees, niet belooft:
    (1775) Doch is zy dus belust, beholpen met mijn hooft,
    Zoo hou het van den romp. laet d’aerde ’t bloet opslorpen,
    En ’t hooft in haeren schoot, gelijck een’ bruitschat worpen.
    Zy magh het kussen, als de bleecke mont noch gaept,
    Tot dat het in dien schoot, als in zijn grafstê, slaept.
    (1780) De kroonzucht kent noch bloet, noch afkomst, recht noch orden.
    Wat was Adonias? wat is hy nu geworden?
    Geen koningk op den troon, naer aller volcken recht,
    Natuurlijck, buiten strijt, van Godt hem toegeleght,
    Maer een misdaedige, een verraeder, een verwonnen.
    (1785) Het is gerockent, maer het werck niet afgesponnen.
    Alle eeuwen zullen my verweeren west en oost:
    En hier op sterve ick, Gode en zulck een doot getroost.
[fol. H3r, p. 53]
    ’K vergeef ’t heer broeder, my te krachtigh, en te maghtigh.
    Hy proncke met dien klanck en naem van broederslaghtigh.
    (1790) Dat isme liever dan regeeren, zoo ’t hem lust.
    Nu Banajas, vaer voort. sla toe. ick sterf gerust.
    Laet d’overspeelster, die haer bastertkint holp wijden,
    Laet vaders asch zich vry in ’t marmergraf verblijden,
    (Zoo ’t weereltsche beloop den overleên verlicht,)
    (1795) Dat Salomon zijn’ troon op ’t lijck des broeders sticht.
    Hy knielt op dit beklagh, die flus zoo moedigh steigert,
    In top van uwe kroon. mijn hant en slaghzwaert weigert
    Tot drywerf toe den slagh te geven aen uw bloet.
    Het hart klopt in mijn lijf. ten leste scheppe ick moedt,
    (1800) En roepe: ’s konings wil, niet mijnen wil geschiede,
    Met eenen ’s hemels wil. geen valsche waen verbiede
    Den slagh te geven aen de kroonzucht, die ’t verdient,
    En Godt, noch Godts gerecht, noch David heeft ten vrient.
    ’K voltreck hier op den last, van hooger hant ontfangen.
    (1805) Hy stort ter aerde, en sterft, en gaet der vadren gangen.
    Al ’t hoftrouwantschap roept uit eenen mont gelijck:
    Lang leve Salomon, ten dienst van Gode en ’t rijck.
    De boschgalm juicht het na wel drymael, telckens flaeuwer.
Sal. In ’t scheiden sluit de bant der bloetverwantschap naeuwer
    (1810) En naeuwer om het hart, dat voelt dien harden slagh.
    De hemel sterckme, dat ick dit uitharden magh.
    Het kroonegout blinckt schoon: maer gout met bloet te sprengen
    Misverft den glans van ’t gout. de noot leert dit gehengen.
    Hoe ging het entlijck, en wat nadruck gaf dit voort.
Ban. (1815) Bedruckte Abizag, die den boschgalm juichen hoort,
    En in een’ schuilhoeck van het bosch zat wechgescholen,
    Quam, als een brullende leeuwin, uit duistre holen,
    Die van haer jongen door den jaeger wert berooft.
    De vlechten vliegen wilt om schouders hals en hooft.
    (1820) Zy komt op dat gerucht door bosch door braem gevlogen.
    Een helsche razerny ontsteeckt haer brandende oogen.
    Zoo valtze plotsling door den drang op ’t stervend lijck,
    Bezwijmt om Davids zoon, bemorst zich zelf met slijck,
[fol. H3v, p. 54]
    Verscheurt haer kleeders, borst, cieraden, en gewaeden,
    (1825) En leght’er stijf en stom. geen rou kan ’t hart verzaden.
    Ten leste komtze tot zich zelve, en berst dus uit:
        Mijn zoon Adonias, och koningklijcke spruit,
    Hoe zijt gy ingeleit door reuckelooze raeden!
    Giet traenen over ’t lijck. stroit lijckcypressebladen.
    (1830) Cypressebosch, legh al uw bladers teffens af.
    Al ’t rijck geleide hem naer ’t vaderlijcke graf.
    Och, waer hy, als een helt, in ’t harrenas ontslaepen.
    Ter weerelt is voortaen geen vreught voor my geschapen:
    Ick wees hem, loos misleit, dien boom tot eene wijck,
    (1835) En koom te spade, om uit zijn’ mont een wisse blijck
    Van mijne onnozelheit te trecken, u te toonen
    Dat my geen scepterzucht, geen glans van koningskroonen
    Bekoorde, om Salomon te stooten uit den staet,
    Van David en van Godt hem toegekeurt. ô smaet,
    (1840) Alle eeuwen zullen nu Abizag schuldigh achten.
    Helaes, ick vreesde hem t’ontdecken met mijn klaghten,
    En toefde veel te lang. het is te lang gebeit.
    ’K heb dien misleiden prins te wreet mijn hof ontzeit,
    Uit angst en vreeze voor zijn’ broeders ongenade.
    (1845) De slagh is nu gegaen: dit kermen komt te spade.
    Zoo kermtze, en jammert flaeu op ’t lichaem in het stof.
    Men heft haer op, en brengt het princenlijck in ’t hof,
    Met eene rosbaer, om te zalven naer de wijze.
    ’t Gedije Gode alleen en uwen stoel ten prijze.
Sal. (1850) Hou stant. roep Semeï met Sadock hier voor my.
Ban. Hy komt gedaghvaert, en het hooft hangt op een zy.

Semeï. Salomon. Sadock.
    Genade, ô koning. och, hy durf het naulijx hoopen,
    Die aen den vader zich te schendigh dorst verloopen;
    Den vader, balling en versteecken van de kroon,
    (1855) Door geen uitheemsch gewelt, maer van den eigen zoon,
    Noch vloecken, lastren, en een’ snooden bloethont schelden,
    En, dat noch hooger loopt, hem en zijn trouste helden
[fol. H4r, p. 55]
    Ten berge af steenigen, ten schimp van zijn gedult.
    ’K bekenne, ick steeck te diep in onverzoenbre schult,
    (1860) En bidde u om gena. toen David triomfeerde,
    En over ’s rijx Jordaen naer Sion wederkeerde,
    Verneêrde ick my voor hem, uit rouwe en harteleedt.
    Hy zalfde mijne schult, bezworen met een’ eedt.
    Wil nu de nazaet streng mijn oude dootschult wreecken,
    (1865) Zoo ben ick lijveloos: zoo valt’er niet te smeecken.
    Maer gy, die vader in genade geensins wijckt,
    Kunt zedigh slechten al wat u verongelijckt.
    Zoo komtge David en zijn heiligh voorbeelt nader.
    Zoo trooste my de zoon, als eertijts zijn heer vader.
Sal. (1870) Ick weet wat David my belaste wijs en stil.
    Gy deelt met Joab diep in vaders jongsten wil:
    Noch zal men ’s konings eedt niet licht in u onteeren.
    Uw straf genaeckt. laet zien wat ons de tijt wil leeren.
    Let op uw konings woort, en luister naer zijn stem.
    (1875) Ga heene, bou een huis hier in Jerusalem.
    Men zal een waeckende oogh op uwen wandel houden,
    Om ’t rijck te veiligen van alle misvertrouden.
    Ten welcken dage gy, verlaetende uwe streeck,
    De voeten verder zet dan onze Cederbeeck,
    (1880) Zult gy de nieuwe schult en d’oude voort betaelen:
    Dies wacht u ’s konings vloeck op uwen hals te haelen.
Sem. Gelooft zy Salomon. voorwaer hy oordeelt recht.
    ’K bezweer die wijze wet, en blijve ’s konings knecht.
Sad. Het lustme in Salomon den vredevorst t’ontmoeten,
    (1885) Die alle erfvyanden, aen ’t outer van zijn voeten,
    In stof ziet leggen, en zich buigen voor Godts troon.
    ’K verwacht in Salomon een’ andren Davidszoon.

EINDE.

[fol. H4v, p. 56: blanco]
Continue

Tekstkritiek:

vs. 1224: Wout er staat: Wou ’t
vs. 1502: ondergaen er staat: onderdaen