Joan Paffenrode: Klucht van Sr. Filibert genaemt Oud-Mal. 1657.
Eerste, ongeautoriseerde druk; door de auteur verbeterde druk in 1663.
Uitgegeven door Marti Roos
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton071890 - Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk. De tekst is grotendeels gezet in de fractuurletter. Deze is in een aparte kleur weergegeven.
Continue
[fol. A1r, p. 1]

DE

KLUCHT

van

Sr. FILIBERT

Genaemt

OUD-MAL.

Op het Spreeck-woort:

Als Oud-Mal begint te scheuren, soo is’er geen stoppen aen.

EERST

Gespeelt by de Kamer, vernieuwt uyt liefde,
Binnen GORINCHEM, op den
12. Meert, 1657.

[Typografisch ornament]

TOT GORINCHEM,
_______________________

Voor Sander Vinck, Boeck-verkooper, Anno 1657.


[fol. A1v, p. 2]

INHOUDT.

Turpe* senilis amor.

                DEn Ouden Filibert, die vryden aen Laurette.
                Sy spotte met sijn liefd’ hy kan se niet versette.
                Coenraedt en Harme, met sijn Dienaer, en haer Meyt
                Die hadden onderwijl een aenslagh saem bereyt.
                (5) Men maeckt den Ouden wijs, daer sal een Mand’ af dalen,
                Daer sal men hem dan mê in sijns liefs venster halen,
                Hy gaet: en half om hoogh getrocken in de mand
                Soo word se vast gemaeckt, en hy stracx aen gerand
                Van Coenraed en sijn maet, die achter uyt gesloopen,
                (10) Gelijck als ratel-wacht na vooren komen loopen.
                Weerhaen en Bely door, de mand raeckt in ’t gesicht,
                En Signeur Filibert die wort ’er uyt gelicht.
                Men rooft hem stracks sijn gelt: men veynset t’overkijcken,
                En laet hem onverhoets al willens door gaen strijcken.
                (15) Weerhaen nu vol en dol gesoopen van den buyt,
                Valt beestigh aen sijn heer, dies moet ten huysen uyt.
                Maer als dit Bely hoort, hout Filibert te vooren,
                Indien dat Weerhaen klapt, dat ’t alles is verlooren.
                En dat de Vader dan ’t sal toestaen nemmermeer:
                (20) Dies rust den Ouden niet, of heeft sijn Dienaer weer.
                Die stracx met Bely gaet een nieuwen aenslagh smeden:
                Men maeckt den Ouwen wijs, Laurette is te vreden
                Om met hem deur te gaen, men stelt de tijdt quancksuys:
                Hy gaet, maer is soo ras niet in Laurettens huys,
                (25) Of wort van d’eerste twee al wederom gegrepen.
                Men dreyghd, men wil hem stracx gaen na de stock toe slepen,
                ’t Gelt dat hy by sich heeft, dat wort hem dol gemaeckt:
                Door bidden hy in ’t endt noch vry en los geraeckt.
                Hier op gaet Gedeon korts met Laurette trouwen,
                (30) Weerhaen met Bely, en ’t geen dat ’er was gebrouwen,
                Dat wiert doe Filibert, maer al te laet gewaer,
                Verfoeyt sijn dwaesheydt, en sit met de handt in ’t haer.

        _________________________________________________

PERSOONEN.

 Sr. Filibert,Een oud vryer.
 Weerhaen,Filiberts Knecht.
 Bely,Meyt van Laurette.
 Laurette,Een jonge vrijster.
 Coenraed,
Harme,		}Twee braves.
 Volckier,Vader van Laurette.
 Gedeon,Een jonck Man, vryer van Laurette.

Continue
[fol. A2r, p. 3]

DE

KLUCHT

Van

Sr. FILIBERT.

Filib.   HEt spreeckwoort seyt niet te vergeefs, ’t zijn stercke beenen die weelde konnen dragen,
            Dat bevind’ ick nu aen mijn selven in dees mijn oude dagen.
            Wat helpet, ofje alles watje droomt al hebt en geniet?
            Als Venus eens de ooren op steeckt, se maeckt haest, dat het je altemael ontschiet.
            (5) Ick was noch onlancx geluckiger als den Grooten Turck, of de Koning van Marocke,
            Maer hoe ras is mijn al mijn weelde en groot genoegen ontrocken.
            ô Ghy blinden bengel, kleyn Venus dertel wicht,
            Ick was ’er voorwaer te oud toe, om soo te treffen met uwen schicht.
            En was ’er dan geen quartier voor sulcke grijse haren?
            (10) En kon ick mijn oude bocht dan niet ongeschent bewaren?
            Waerom most ghy dit blakend’ vyer noch in desen boesem komen voen,
            Daer ick niet beter geweten heb, of ick was al gelubt sonder seer doen.
            Ick docht nu om geen trouwen meer, ja ick kan met eeden verklaren,
            Dat ick om de ney-korf niet en heb gedacht gehad in lengte van jaren.
            (15) Maer wat raed? dat heeft het nu al wegh, gedane dingen en hebben geenen keer.
            Laurette heeft u vryigheydt gestoolen Filibert, en g’en krijghse je leven niet weer.
            Maer, als ick al ter deegh de saeck ga overleggen,
            Wat valter alsoo veel op mijne liefde te seggen?
            Sy is noch Hoer noch Dief, en ick min haer in eer en deught,
            (20) En datje dat meent, ’k en ben noch soo out niet, al ist dat men al wat veer heught.
            De luy zijn daerom juyst niet out, om dat se wat lang waren in ’t leven,
            Ho ho, daer zijn van die ouwe knockers, die ’t de jonge wel in haer pap souwen t’eten geven.
            Men sou ’t my soo niet aensien, maer ick heb noch al een jonck hert in ’t lijf.
            Maer waer staet geschreven, dat een Out Man oock niet en magh dencken naer een Wijf?
            (25) Daer is Corstiaen, Krelis Francken, en Jan Oyevaers, ’t zijn ouwe, maer noch happige basen,
            Den ouwen Jan Teunisse Bolbaken, en Joris bulleback, ’t zijn byget noch mannen als hasen.
            Doen Tijs Melisse dick-bil tachtigh jaer was, doen moster de Meyt noch eens aen,
            En laet ons niet veer loopen, is ’er noch korts tot grijse Joris niet eene quaeye steeck gegaen?
            Dat men den ouderdom wil versmaeyen, dat zijn maer vise vasen,
            (30) Een man is ’er noch goet toe, soo lang als hy een veer van de mont kan blasen.
            Maer hola, ’k mocht maken, dat desen brief aen Laurette quam ter hant,
            Waer uyt sy voor eerst sal mercken mijn uytstekend’ verstant,
            En als se dan mijnen rijckdom daer eens gaet nevens voegen,
            ’k En twijffel niet, of het een en ’t ander sal haer wel genoegen.
            (35) Mijn Dienaer hou. Weerh. Mijn Heer.  Filib. Ghy moet stracx naer Laurette gaen.
Weer.   Dat ’s gang.   Filib. Soo haestigh niet, hoor hier, blijft noch een weynigh staen
Filib.   Je selt eerst ter* deegh hooren wat ick segge wil, en past me de kop niet te breken.
Weer.   Wel dats wat anders, maer konje dat niet seggen sonder spreken?
[fol. A2v, p. 4]
Filib.   Swijght segh ick, en verstoort u niet. Weer. Ick maghtje bidden baes
            (40) Watje doet en ontstelje niet, ’t mochtje al te met komen te schieten in je blaes.
Filib.   Desen brief verstaje wel, die selje Juffrouw Laurette selfs in handen geven,
            Seght, dat ick hem in hare liefde brandende heb geschreven,
            Voeght by de leverantie een baselos manos, of een Frans compliment,
            Snijt vry wacker wat op, want ick weet hoeje in die konst ervaren bent.
Weer.   (45) Komt het op opsnijen aen, soo verseker ickje, dat het huwelijck haest klaer is,
            Want ick kanse soo stoffeeren, dat ick dickwils selver meen dat het waer is.
            ’k Wou mijns gelijck in die materie wel eens sien in thien mijlen in ’t ront:
            Al segh ick het selfs, daer gaet haest niet een waer woort uyt mijne mont:
            Maer een leugentjen om beste wil, soo men seyt, en is geen sonde:
            (50) Ick salje dat klaren uyt een eeckje, je hadje leve geen bequamer persoon gevonden.
Filib.   Hoorje wel datje me de Juffrouw van mijnent wegen wat fatsoenelijck groet,
            En ick sal ondertusschen u wederkomste met groot verlangen sien te moet.
Filibert gaet binnen

Weer.   Men magh wel seggen, dat hijlicke soo schielijck komt als ’t kacken.
            Maer laet sien eens op wat fatsoen sal ick nu de Juffer aen packen,
            (55) Ick magh mijn harange hier en daer larderen met een woort Frans,
            Want daer ben ick vol af, en ’t is wel de meeste moode altans.
            Maer hola, ick most al pratende het huys niet verby loopen.
Hy klopt en Bely roept van binnen.
            Klopt daer yemandt?   Weer. Ja, so ’t u eerwaerdigheyt gelieft, so doet eens open.         Bely uyt.
Bely.  Monsjeur wat is je geliefte?  Weer. ’k Sprack je Juffer geeren.  Bely. ’k Salter seggen
                                            wacht een oogenblick.                                             Bely gaet binnen.
Weer.   (60) Monsjeur seyd se, wat bruyme de pry, se spreeckt soo wel Frans als ick.
Laurette komt uyt, Weerhaen spreeckt haer stracks aen.
Weer.   Mijn heerschap doet door mijne mond aen u-liede sijne salutatie,
            Sich recommanderende op een duym naer een voet in des selfs goede gratie,
            Daer nevens ootmoedigh versoeckende, dat g’ hem wilt helpen uyt sijne tribulatie,
            Want hy sweert by kruys en kras, dat is by groote conjuratie,
            (65) Dat het hem niet moogelijck en is te lijden de overgroote vexatie,
            Die hem wort aen gedaen door een carnale instigatie.
            Och of mijne welsprekentheydt dee sulcken operatie,
            Dat ’er uyt jouwe mont vloeyden een favorabele pronuntiatie.
Hy levert met een groote reverentie den Brief aen Laurette.

Laurette leest den Brief overluyt.
                        Laurette sins ick eerst de strale van uw oogen
                        (70) Gesien heb, is my heel mijn vryigheydt ontoogen:
                        Vergeeft ’et my, dat ick dees stoutheyt heb bestaen,
                        Het was u schoonheyt, die my daer toe raeyden aen,
                        Die schoonheydt, die my noch sal duysent doôn doen sterve,
                        Soo’ck niet in korten tijdt uw hulp en troost verwerve,
                        (75) Dies hoop ick, nademael dat ghy my hebt gewond,
                        Dat g’ oock de geen sult zijn, die my weer maeckt gesond,
[fol. A3r, p. 5]
                        En dat in ’t schoone lijf soo goeden ziel sal woonen,
                        Die mijne trouwe min met wedermin sal loonen.
                        Ick wensch geen grooter goet, als u genegen hert,
                        (80) Twee letters uyt u mont genasen Filibert.

Laur.   Souwen mijn oogen wel schemeren, of kan ick niet wel lesen,
            Want ick en kan niet geloove, dat dien ouden nar soo geck sou wesen.
            Wie is je Meester goelijckert?   Weer. Ick ben de knecht van Signeur Filibert Me-Vrou,
            En dienvolgende soo is mijn persoon een dienaers dienaer van jou.
Laurette scheurt den brief aen stucken.
Laur.   (85) Loop geck loop, wat magh den overgegeven sot beginnen.
            Is je Meester met de kop gequelt, of heeft hy alle drie sijn vijf sinnen?
            Kan dien oude semelaer sijn selven noch niet houden gerust?
            Wort hy kreveligh, hoorje wel, seght hem dat hy eenen besem-stock kust.
            Wat gaet den dreumelaer over, dat hy hem derf verkloecken,
            (90) Om een jonge Meyt, als ick ben voor hem ten huwelijck te versoecken?
            Hy heeft wel wand tot het Schip, sou ’k meenen sijn gat staet ’er wel naer.
            Hoor hier gortige Conmissaris brengt me geen Brieven meer van den ouden preutelaer,
            Ofje krijght voor port een voet in ’t gat en de huyt dicht vol slagen,       Laurette gaet binnen.
Weer.   Betaelje het brief-loon soo, soo magh hy sijn Brieven selver dragen.
            (95) ’k Wed ick geen schrijvens aen haer meer en behandigh, neen by gort,
            ’k Had liever, dat hyder op een ander tijdt franck op setten als dubbeld port.
            Ja wel ick magh nu eens naer mijnen Baes gaen, en brengen dese aengename maren,
            En doen hem een mondeling verhael van sijn schriftelijck wedervaren.
Weerhaen gaet binnen.
Filib.   Wat of se seggen sal denck ick soo se ter deegh op mijne vloeyende stijl let,
            (100) Soo geloof ick, dat se over mijne welsprekentheydt niet weynigh sal staen verset.
            De jonge kael-baerden mogen al me leggen schrijven en vrijven,
            Maer ’t is maer wisje wasje, en daerom en ken’t niet beklijven.
            Wacht u van soo eenen ouwe kop, daer steeckt wat anders in,
            Maer mijnen Dienaer Weerhaen blijft my al wat te lang uyt naer mijne sin.
Weerhaen uyt.
            (105) Moogelijck sal ’t droncke bloeyken sijn boden-broot ergens sitten verdrincken.
Weer.   Dat heeft hy niet qualijck geraden, hoe willen hem die portpenningen in d’oore klincken.
Filib.   Wel wat dochjer af, had haer niet een groote blijtschap omvat.
Weer.   Ja al eveleens of se buyckpijn of den dullen tand-sweer had.
Filib.   Ick weet wel dat se datelijck haer genegentheydt tot mywaerts ginck nijgen,
Weer.   (110) Ja hadje voorje Vaer gekomen (naer se sey) je hadje Moer konnen krijgen.
Filib.   ’t Is sulcken aerdigen diertje se heeft haer loopjes op een prick.
Weer.   Met onwillige Honden ist quaet Hase vangen, je selter een blauwtje loopen, dat segh ick.
Filib.   Wie en sou hem oock niet vergapen, aen sulcke doorploeghde brocken,
Weer.   Je meughter wel van roemen, je schriften worden tot scheurens toe getrocken:
Filib.   (115) Ick doe wat dat ick wil, als ick de pen eens treck van achter ’t oor.
Weer.   Al schreefje datje besuckt wiert, je klopt voor een doof mans door,
            Je briefje heeft groote operatie gedaen, morgen sal men ondertrouwen.
Tegen het volck.
            Naer ick die Juffer aen sie, soo lietser liever hangen, eer se nam soo eenen ouwen.
            ’t En sou hem oock niet dienen, naer ick de saeck heb ondertast,
            (120) Want se sou hem uyt de Zael smijten, al hief hy hem met bey de handen aen de Mane vast.
            ’t En is geen peertje voor sulcken Ruyter, sy sou sijnen dissel-boom aen stucken hollen
            Ick moet ’er om lacchen hy praet van hylicken, en sijnen deessem en sou niet rijsen, al ginck
                        men hem een half uer met een Vrouwe hant rollen.
[fol. A3v, p. 6]
Filib.   Wat kreeghje voorje brengen aparentlijck al een dicke vette duyt,
            Je moet haer eer niet stelen, ick ken haer liberaelheyd, spreeckt recht uyt.
Weer.   (125) Datse niet gierig en was, bleek daer uyt, datse de brief scheurden, en de stucken gink weg smacken
            Daerse, indiense nauw siende was geweest, een halve weeck schoon me had konnen kacken,
            Van drinck-geld praten, hoor eens Baes, ’k souje raeyen dat je op een ander-mael,
            Geen brieven meer bestelden, want sy souse voort senden voor algarben na de kust van portugael.
Filib.   Nu seght my eens begonse niet wat van goed postuer te spreken.
Weer.   (130) Al een lutje.   Fil. Wat seyse doch. Weer. je gat stond beter naer uytrecken seyse als naar insteeken
Filib.   Maer nu om kort te maken, wat was eygentlijck haer besluyt.
Weer.   Bruyd heen seyse, en soo je Weer komt, soo krijghje hondert stocken op je huyt.
Filib.   Ba hola dat ging grof, daer souwen jonge melckmuylen sich al aan stooten,
            Maer ik en mijns gelijk, die weten wel datter de meysjens niet geern so ten eersten ontbloten,
            (135) Lichtveerdigheid in de vrouwen en was by my noit niet bemind,
            Nu sweer ick, dat ick van nu aen haer noch eens soo seer sal hebben besind.
            Ghy toond inder waerheid Laurette, dat ghy niet en bent van die lichte kooyen,
            Die niet anders en doen, als* voor de gaende en komende man op te tooyen,
            En spelen dan, de eerst die komt, kip ick hebje, hael over het net
            (140) Soo dat de luy al gevange zijn, en hebben noch qualijck een voet in huys geset,
            Ja seker, benje van die aerd, soo souje recht mijne slagh wesen,
            Want indien ick al van die wulpse dinger aensloegh, dan soume staen te vresen,
            Dat ick in de plaats van signeur Filibert sou worden monseur Cornaer,
            Dat is, datse men een paer osse pluymen sou schencken tot een Nieuwe-Jaer,
            (145) En je kend wel dencken, dat me dat niet al te wel en sou gelijcken,
            Daerom sweer ick met eenen duren eed, dat ick Laurette noit en sal beswijken,
            Maer het sal haest etens tijd wesen, kom laet ons naer huys toe gaen.             Filibert binnen.
Weer.   Als oud-mal begind te scheuren soo en isser oock geen stoppen meer aen.     Weerhaen binnen.

FILIBERT. WEERHAEN.
Weer.   Sout niet waer zijn meenje, ked daer ick sweerdie by sinte Celi
Filib.   (150) Je bend soo van pas te geloven, je seggen is altijdt geen Euangeli,
            Meenje evenwel, datter geen fout aen wesen sal, of se sal hier komen verby.
Weer.   Ik weet niet, waer hy aen twijfeld, je weet immers wel dat ick geen leugenachtig wijf en sy.
            Ick ben versekert datse op dese tijd hier verby moet komen,
Filib.   Ja wel soo’t niet waer en is, soo meughje van de Duivel droomen.
Weer.   (155) Gaet hier maer wat wandelen, je seld haer wel haest werden gewaer,
Filib.   Dat je eens die straet wat in ginckt, en keeckter eens naer,
            Maer alsje se verneemt soo mochtje me met een vaerd komen waerschouwen
Weer.   Ick ga henen, en ick sal een wacker oogh in’t zeyl houwen.
Filib.   ’T is sulckenen olickert, hy is de Duyvel self te slim,
            (160) Me dunckt ick sie hem al weer nae me toe komen lopen als een schim,
            Maer laet ick mijn vijf sinnen nu wat gaen by malkander vergaren,
            Want ick meenje dat met een Ciceronise eloquentie te klaren,
            Letter eens op met wat een aerdigheid ick haer mijne liefde sal geven te verstaen.
Weerhaen komt syn best uyt-lopen.
Filib.   Daer komt hy. Weer. setje trony in de ploy.   Filib. by get daer komtse aen
Laur.   (165) Hoe staet het Hemels blau bezaeyd met gulde sterren,
            Al is de wegh vry Langh noch schijnt het my niet verre.
Filib.   Godin die weer in mijn hebt nieuwe vlam verweckt*
            Die d’as mijns ouderdoms had over langh bedeckt,
            Ghy hebt in mijn weerom de groene lust herboren,
            (170) Hoe wel de liefde hier was over langh bevroren,
[fol. A4r, p. 7]
            Y siet u Dienaer aen, hy biet u aen sijn trouw:
            Ey neemt hem tot u Man, hy neemt u tot sijn Vrouw:
            Soo ras en toont ghy niet tot hem te zijn genegen,
            Of ’t gelt vloeydt in u schoot gelijck een gulden regen.
Laur.   (175) Wat fatsoen is dat, dat men yemandt soo in sijn woorden valt, seght ouden druyp-vinck.
Weer.   Hy heeft ’er wacker af, dat kan ickje verseeckeren, y get het gater soo klinck klinck,
            Ja ’t gelt dat ’er in sijn huys is, dat en sou men niet konnen gelooven.
            Hoort het oock niemandt, die ons de keel af snijt, om den aep te rooven.
            Hy heeft maer niet veel meer, als een miljoen aen contanten, behalven dat hy noch te buyten staet.
            (180) Men sou ’t hem wel soo niet aensien, om dat hy juyst soo uytwendigh niet gekleet en gaet.
            Maer gisteren heeft hy noch een tonnetjen aen den grooten Tarter verschooten,
            Dan ’t waer maer hoy gedorssen, dat ick sijn middelen sou willen begrooten.
Filib.   Ick sal jou Meestres maken van al mijn Landt en zant.
Weer.   Hy heeft van dit jaer noch drie hondert acht-en-seventigh Mergen en een half met Boogaert geplant,
            (185) En dan heeft hy noch ontrent weynigh minder voor sijn eygen provisie laten hoyen,
            Dat sijn Landen achter malkander lagen, tut tut se streckten van hier tot de Bergen van Savoyen.
            Hy past soo veel op een Hofstee wech te geven, als een Boer op een scheet.
Filib.   Je selt gedient worden, als een Princes, en je selt alle daegh in je Fulp gaen gekleet,
            Ja je selt stracx de helft hebben, van al mijn Meubelen, rente-brieven, en Huysen.
Weer.   (190) Je vergeet de Amaraude, Saffiren, Robijnen, Diamanten, ’k sou seggen als Sarcken, maer om
                        niet te liegen, soo groot als plavuysen.
            Ick weet wel se souje van selfs naer loopen, dat se maer eens je schatten sagh,
            Want het blinckt tot onsent van ’t gesteente, dat mer soo wel kan sien by nacht als by dagh.
Filib.   Dat had ick haest vergeten, ick sal oock stracx naer de trouw met je deelen,
            Alle mijne gereede penningen, als mede alle mijne Juweelen.
Laur.   (195) Ick weet voorwaer niet wie de wijsten is van dese bey,
            Want den eenen is vry met de kop gequelt, en den anderen leutert de key.
Filib.   ’t Geen dat ick segh, dat meen ick, wy komen hier niet om te mallen.
Weer.   Je hangt een tour Peerlen boven ’t hooft soo groot als Kaetsballen.
            Wat hoef ick ’er om te liegen, ick sal ’t niet seggen, als ’t niet waer is,
            (200) Daer sitten tot onsent rechtevoort noch acht of tien Klercken en schrijven aen den inventaris,
            Die hy dan van meening is u te stellen ter hant,
            Slaet hem de koop toe segh ick, je krijght je leven geen nobelder quant.
Laur.   Wat rijdtmen desen drasbroeck, ’k segh sooje me weer begint aen te raecken,
            Dat ickje een paer souffletten sal geven voorje winderige kaecken,
            (205) Wat quelt my desen hoddebeck, dese giet leugen, seght eens roffiaen,
            Wie raeyd jou en je gecke Meester soo stout, datje mijn dus derft randen aen.
            Zijn ’t niet twee moeye vogels, se souwen bequaem wesen om met haer beyen
            Voor moolicken in de Boomen geset te worden voor Exters en voor Kreyen
            Was ’er stinckender rogh in Zee, hy sou my komen aen boort.
Sy wil wech gaen, Weerhaen hout haer vast.
Weer.   (210) Ist moogelijck Juffer, y kant wese soo latet wesen, staet ons noch een woort.
Laur.   Het sal noch schoonder komen denck ick, wat sullen dese Ezels noch beginnen
            Haddaer knabbelt op dat mont-stuck en vergaert je yle sinnen.
Sy geeft hem een soufflet.                                                    Laurette binnen.
Weer.   Daer salje de Duyvel over halen, die ’k huye morgen dreet,
            Wat bruyme dat Vercken ô blommerherten was dat een smeet:
            (215) Se kostme by men siterna haer leven niet beter raken,
            ’k En heb geen tanden te veel moer, je behoef se me soo niet los te maken.
[fol. A4v, p. 8]
            Y lieve Baes kijck e reys, en staet mijn neus niet krom,
            De Goden willen geven, dat my nu niemant tegen en kom,
            Daer ick mijn gramschap op los breeck, en op uyt ga storten,
            (220) Want hy en sou mijn handen niet ontgaen, of ick sou hem eerst een voet korten.
Filib.   Ey lieve bedaerdje wat, en ist moogelijck soo set dees quaetheyt wat uyt je sin.
Weer.   Ick ben te seer geaffronteert, en als goey luy quaet worde dan hebben se de Duyvel in:
            Soo los voor de kop te vloeyen, dat kan ick mijn leven niet vergeten:
            De kop staet me soo los, ’k sou rechtevoort veel liever vechten als eten.
Filib.   (225) Steeck op. Weer. ’k En steeck niet op of ’t heeft eerst bloet gekost.
Filib.   Komt ’er stracx den eenen onverlaet, of den anderen, soo wordewe bey wat afgerost.
Weer.   ’k En kan men niet bedaren, voor dat ick ermen en beenen daer heen heb sien vallen
            En een deel bollen daer heen rollen, al eveleens, als Kaetsballen:
            Och dat ick nou in ’t hacken en houwen eens mocht boeten mijnen lust.
Filib.   (230) My dunckt ick hoor daer yemandt, ’k machje bidden houdje doch gerust.
Weer.   Ten scheelt me niet, wie wil.
Coenraed komt uyt geloopen, en treckt stracx van leer.
Coen.   Wat valt hier veel te schrappen,
            Lustje wat te vechten, kom hier ’s oock kleyn bier te tappen?
Weer.   Wat brostme dien vent, soo los te trecken van leer?
Filib.   Och ick seydje wel van te vooren, waerom maeckteje soo veel gebeer?
            (235) Nou hebbewe ons gat niet qualijck geschrapt, we hebben onsen rechten Man gevonden,
            Naer ick dit spel aensie, soo en is hier anders niet te verwachten, als het lijf vol wonden.
Coen.   Ick weet niet wat men houdt, dat ickje niet en vermoord alle bey.
            Flucx segh ick wind-gat steeckt men dien degen op, of den hont schijt in de schey.
Filib.   Steeck op, ey lieve steeck op, of wy sullent ons bey beklagen.
Weer.   (240) Als jijt me belast soo moet ick ’et wel doen,   Filib. die keerel souwer niet na vragen
            Daerom soo wachtje doch van een onhebbelijck woort,
            Want de vent, alsje wel siet, is te lijdige verstoort.
            ’t Sal best zijn, dat we ons deur packen, hy heeft de gramschap met heele emmers ingeswolgen,
Weer.   Ey get vogel hoe wou ickje aen je vodden sitten, dat ick mijn Meester niet most volgen.
Sy gaen binnen, Coenraed roept Weerhaen weerom.
Coen.   (245) Hoor hier Weerhaen een woort.   Weer. Neen ick vertrouwje niet vrunt.
Coen.   Een man een man, een woort een woort, ’k verklaerje ’t is op jou niet gemunt.
            Seght men eens is den ouden schijtebroeck al wech. Weer. ’k En sal niet metje spreken,
            Of je selt men eerst dat eyntje stael weer in de schey steken.
            ’k Magh dat geflicker in mijn oogen niet lijen.   Coen. Wel had daer dan.
Weerhaen komt by Coenraet.                         Coenraet steeckt sijn geweer op.
Weer.   (250) Akermalemente kerel, hoe gingje daer soo uytsinnigh an.
            Mijnen ouden Baes heeft de koorts op ’t lijf, en de doot op de lippen:
            Je most soo niet te werck gaen, of de ziel sou hem wel ontslippen.
Coen.   Wat schorte jou, datje soo de gecke Maey speelde. Weer. ’k Was uytsinnigh door een klinck
            Die ick daer soo datelijck van die besuckte Juffer Laurette ontfinck:
            (255) Ick wou voor den Baes (gelijck ick schuldigh ben) soo op mijn fatsoen wat makele,
            En sy gaf mijn een klap dat ’t kraeckten, had daer sey se, dat ’s voor je kakelen:
            ’t Vyer sprong uyt mijn oogen, en ick wist niet of ick staen, of vallen sou.
Coen.   Nou nou je moet ’er al wat af verdragen, of het noch eens wiert je Meesters Vrouw.
Weer.   Sijn vrouw? maer te grijpen, hy salder sijn neus wel af vegen.
            (260) Ick heb die Juffer al in haer gat gesien, ’t en sal niet zijn met dien degen.
Coen.   Wat anders gepraet, datje sin in haer Meyt hebt, heb ick al met een half oogh af gesien.
Weer.   Hebtjet uyt een boeckje gelesen, of verstaeye de tooverkonst misschien?
Coen.   Wat souje seggen vaer, dat ick eens wist te maecken,
            Datje in korten tijdt kont aen die Meyt geraecken.
[fol. B1r, p. 9]
Weer.   (265) Meenjet?   Coen. Meene, keddaer, daer is mijn rechter hant.
Weer.   Flus saeghjer uyt, als een bulleback, en nou benje de braefste kerel van ’t Lant.
Coen.   Kom ga jy eens met me, we sullen buyten jou scha een pintjen aen gaen leggen,
            En daer sal ickje dan onsen ganschen aenslagh gaen seggen.                 Bey binnen.
           
Weerhaen loopt d’een deur uyt en d’ander weer in, en stracx weer uyt komende seyt.
Weer.   Hoe duyvel quamen se soo ras uyt mijn gesicht, daer ick soo neerstigh heb rontom geloert,
            (270) Het is al eveleens of ’er de Duyvel had wech gevoert.
            Ick liep door de bier-steegh, en ick snapten den hoeck om verby de twee Sluysen,
            En soo voort het Boter-bruggetjen over verby de Weert in de drie Vleer-Muysen.
            Ick vraeghde Man en Maegh, al wie me tegen quam sprack ick an,
            En doen wiert me geseyt, dat se stonden en praten voor de blauw Satijne Bier-kan,
            (275) Hem na speelden ick, en ick snapten de Vis-merkt over, neemt dien brief me riepen de Vis-prijen.
            Y lieve kijck e reys seyen se, waer of Weerhaen soo winderigh na toe magh tijen?
            Ick liet haer praten, en ick faggelden al weer aen voort,
            Maer doe begonnen de jongens te roepen, de vent hetter een vermoort.
            Verseker seyen de luy heeft hy eene neerlagh bedreven,
            (280) Dat lieghje niet docht ick, al kentjet wel, ’t is me wel gebeurt van sijn leven.
            Eyndelijck uyt vrees van ’t rappaelje te krijgen aen men gat,
            Soo begost ick me weer te begeven op mijnen gewoonlijcken trat.
Coenraed en Bely komen uyt.
            Maer wat raed, ick dien Bely en Coenraed wel nootsaeckelijck te spreken:
            Daer zijn se beyegaer, wat heb ick kijckens na jouluy gekeken:
            (285) Ick heb geloopen als eenen schijtenden hont de heele Stadt op en neer.
Coen.   En wy van gelijcken, hier sage we je, en daer verloore we je weer.
Bely.   Hoe gaet ’et hebje al eens van de saecke met den Ouwen gesproocken.
Weer.   ’k Heb hem soo braef als ick magh met leugens de oogen uyt gestoocken,
            Je sout niet konnen gelooven, hoe aerdigh dat ick die dingen doe.
Coen.   (290) Wanneer sal ’t aengaen? Weerh. ’k En kan hem niet houwen hy wilder met ten eersten na toe.
Coen.   Hoe eer hoe liever, laet ons het yser smeden terwijl het heet is.
Weer.   Wel ick ben gemaeckt, sorght ghy lie dan, dat alle dingen gereet is.
Bely.   En jy most passen, datje precijs ten een uer voor ons deur waert.
Weer.   Wel aen ’t is soo geseyt, elck past dat hy sijn dingen ter deegh klaert.            Al samen binnen.

FILIBERT. WEERHAEN.
Filib.   (295) Ist waer datje seght, of soeckje me met een yle hoop te verblijen?
Weer.   Je bent de geluckighste Man, dieder geleeft heeft in lange tijden,
            Want je selt van desen nacht noch slapen in je liefs erm.
Filib.   Soo ’t wel uyt valt, keddaer ick salje eens nobel vullen dien derm.
            Maer y lieve seght men eens, hoe hebje se noch konnen bekooren
            (300) Daer se mijn brieven niet aensien wou, en mijn woorden niet hooren.
            Ick moet bekennen, datje, waerachtigh een kerel van de ander werelt bent.
Weer.   Ick sie wel datje de ouwe spreeckwoorden niet al te seer bekent.

                            Winterse nachten,
                            Vrouwen gedachten,
                            (305) Hulding der Heeren,
                            Dit zijn drie dingen die licht verkeeren.

Filib.   Maer kom seght men eens hoe hebje dese saeck dus beleyt.
Weer.   Dat sal ickje seggen, je moet weten ick sta al heel wel by de Meyt,
[fol. B1v, p. 10]
            Die setten ick de saeck eens louter op haer conscientie:
            (310) ’k Weet sey ick, datje by je Juffer hebt seer secreete audientie.
            Dat en dat moet je voor men doen, waer van ick haer de een geheel vertoogh:
            ’t Is je altemael soo ongeweygert sey se, als een vuyst in je oogh.
            Hoor eens sey ’k soo, kenje maecken, dat mijn Meester jou Juffers affexie kan genieten,
            Ick en kanje niet veel seggen, maer daer sal eene goeye voor jou overschieten.
            (315) Spreeckje de woorde sey se, sou ick daer op mooge vast gaen:
            Soo vast als een muer sey ick weerom, spreeckt ’er my voor aen.
            En gisteren achtermiddagh in de schemer-avont soo quam se me tegen,
            Hoe gaet ’et al met de seve* saken sey ick, hebje al een luchje gekregen.
            ’k Hebber goeye moet toe sey se, ja ick hebbet al ree soo ver gebrocht,
            (320) Dat se al begint te waggelen, en al in twijffeling is gerocht.
            Je bent een Meyt, als een kruyt sey ick weer, maer je moet daer in continueeren,
            Laet mijn met de smert begaen sey se, en van daegh komt se men onversiens abordeeren.
            Klaer is Kees, Weerhaen sey se, laet je Meester nu komen als hy wil,
            Als ick haer soo hoorde spreken, soo docht me dat ick van blyschap van mijn selven vil.
            (325) Met dat de klock een slaet, soo selje maken voor ons deur te wesen sey se, en dan selje
                        eens hoesten,
            En dan sal ick de venster open doen, een mand neer laten, jou Meester op halen, en brengen
                        hem by onse Juffer te roesten.
Filib.   Ick spring schier uyt mijn schoenen soo uyt gelaten ben ick in de vreughd,
            Al leefden ick noch hondert jaer ick en konje niet vergelden dese deughd.
            ô Weerhaen Weerhaen, wat sal ick noch een Man van je maken.
Weer.   (330) Daer sellewe daer naer van spreken, wilt nu die reden staken.
            Maer benje oock wel versien van duymkruyt, dat is spetie in manibus
            Want ick sou niet geeren sien, dat we souwen staen kijcken als twee honsfotten flus.
            Je most bylo met je by hebbende penningen de beloofde honorable vereering komen begrooten,
            Of se souwen ons als twee vagebonden wederom ten huysen uyt stooten.
Filib.   (335) Breeckt je hooft niet, ’k heb soo wel gesorght, dat daer niet aen en schort.
Weer.   ’t Kan met meer reputatie geschieden, dat ’er over schiet, als dat ’er komt te kort.
Filib.   ’k Sal maken dat alle ding wel is, en mijne liberaliteyt genoegh laten blijcken.
Weer.   Je moet weten, ick sou niet geeren hebben dat we als kousse* voor scheermessen
                        souwen staen kijcken.
De klock slaet van binnen een uer.
            Hier zijn we by het huys.   Filib. Dat ’s een bylo ’t is een, y ras een reys gehemt.
Weer.   (340) Ick sie ’t heele foutjen* noch aen stucken, sooje dien blinden yver niet betemt.
Filib.   Y lieve hemt. Hoest eens segh ick, ’k en kan niet langer van haer dueren.
Weer.   Ja wel wilje niet swijgen, soo seljet heele spel verhoetelen metje malle kuren.
Weerhaen hoest eens, Bely seght van binnen.
Bely.   Ben jijt Weerhaen?
Weer.   Jaeck, gaettet aen.
Bely.   (345) Ist Heerschap daer?
Weer.   Ja ras maeck klaer.
Bely komt en opent de venster en seght.
Bely.   Waer is je Heer?
Weer.   Hier laet maer neer.
Bely laet de mand af.
Bely.   Al met gemack.
Filib.   (350) Sack mantje sack.
[fol. B2r, p. 11]
Filibert klimt in de Mand.
            Nou en ontbreeckt men niet anders als voor een korten tijdt te hebben Jupiters macht.
            O elekaerten wat sou ickje gaen maken eenen langen Amphitruoos nacht.
            Hael op mijn lieve Beli, hael op. Weer. Maer als jy boven waerd, dan mostje niet met me gecken.
Filib.   Daer is mijn hand, ’k en sal soo ras niet boven wesen of we sellenje oock optrecken.
Weer.   (355) Nu wacker dan hael op. Bel. Hy kon niet swaerder wegen, al had hy loodt in ’t gat.
Weer.   Je treckt by get evel eens, of je van daegh niet gegeten en hadt.
Coen roept van binnen.
Coen.   Komje Harmen, waer blijfje. Bel. Wat hoor ick voor reboulje?
Weer.   Sluyt de venster soo na alsje kend, want naer ick hoor, soo ist de Patroulje.
Beli doet de Venster aen.
Bel.     Ick sal de venster wat aen setten.   Filib. Maer datje men immers niet en vergeet,
            (360) Ick en ben niet bangh, maer aen yder haer hanght een druppel* sweet.
COENRAED. HARME.
Coen.   In twintigh Jaer en was de Stadt noyt soo vol straet-schenders en dieven.
            ’K sou meenen, dat dat eenen happige vogel was, diewe gister avont een erm van’t lijf hieven.
Har.     We sullender nu wel schrick onder brengen nu we de last hebben van den Officier,
            Dat we twee-drie-mael op een plaets mogen kloppen, en met scherp geven vyer.
Coen.   (365) ’K heb daer een musquetton met drie vier dosijn lopers gelajen, daer kan ikse soo mee larderen
            Datse met eene scheut niet anders als vergiet-testen en schuym-spanen en representeren.
Har.     Wat duyvel sou men soo laeyen, ’t is om hutspot te maken van een mens.
Coen.   Ja daer vraegh ick veel naer, ick lappet haer sleghts door de pens.
Har.     Maer Coenraed hebje niet een Orientaeltje me dunckt ick sou wel eens stoppen.
Coen.   (370) ’K heb wel Toback, maer geen Pijpen, willewe tot Lichte Stijn eens aen kloppen.
Har.     Besieme die lakens eens.   Coen. Ho, ho, al gesien, een Boer met een pieck.
Filib.   Och daer me krijgh ick een half hondert kogels in mijn gat, och ick word wervel-sieck.
Har.     Nou hebbewe Toback en Pijpen, maer aen ’t vyer salt ons noch onbreken.
Coen.   Wel dewijl datter niemand is, die wy ’t uyt de oogen konnen slaen, soo laet ons in
                        de Kortegaerd eens aengaen steken.                                            Bey binnen.
Filib.   (375) Beli, Beli, Beli, och komt doch, die maets zijn al verby.
            Och blijf ick hier langer, soo sterf ick noch van de poplecy.
De Vader van Laurette roept van binnen.
            Wel wat hoor ick daer noch voor geraes, sal men den heelen nacht opblijven?
Bely spreeckt oock van binnen.
Bel.     Och Filibert!   Filib. Och Beli!   Bel. Hoorje mijn Meester wel kijven?
De Vader van Laurette.
            Wel Beli hoor ickje daer noch, flucx segh ick, datje me stracks te bedde gaet,
            (380) En dat ickje niet meer en hoor.   Filib. ’k versoeck vriendelijck, datje men eerst neer laet.
Bel.     Och Filibert, wat raed? ’k en derf de venster niet meer genaken.
            En noch veel minder op of toe doen, want mijn Meester sou het hooren kraken.
Filib.   Y helpt men eerst om laegh.   Bel. Waerje daer, dan vraeghden icker niet nae.
Vader van Laurette.
            Wel selje te bedde gaen Beli, of wilje hebben dat ick eerst eens opsta?
Bel.     (385) Och Filibert ’t is me van herten leed, dat ickje daer soo moet laten hangen.
            Maer y lieve roept Weerhaen toe, hy salje wel een Leer langen,
            En als jy maer weer beneden bent, soo is de meeste swarigheyt uyt de weegh,
            Ick sal dan de mand flus wel eens binnen sien te krijgen met een veegh,
            Goeden nacht Filibert.   Filib. Och Beli wilje me nou begeven?
            (390) ln grooter anghst en vrees, en was ick noyt van al mijn leven.
            Och Weerhaen, waer benje, konje me nou helpen hier van daen.
Weer.   Dewijl datje niet vliegen en kent, soo en isser geen raed, of ick most om een Leer gaen.
[fol. B2v, p. 12]
Filib.   Gaet niet maer loopt, och of ickje een paer vleugels kost wenschen,
            Want ick ben soo lijdige bang voor het weer komen van die rouwe menschen.
            (395) Och Weerhaen, datje eens wist, hoe seer dat ick ben verveerd!
Weer.   Wat noot heb jy, je slacht Mahomet, je hangt tusschen hemel en eerd:
            Naer ick sien kan soo souje Uylespiegel in den Bye-korf niet qualijck gelijcken.
Filib.   Och lust jou noch te spotten, daer ick van vreese by naer beswijcke?
Weer.   Selje me nou van je leven wel weer geven een overtolligh woort?
Filib.   (400) ô neen ick, mijn alderliefste Weerhaentje packtje doch voort.
Weer.   Heughtje noch wel, doen ick lestmael droncken was datje van quaetheyt schier opje tanden
                  knarsten?
Filib.   ’k En salje men leven niet meer bekijven, al dronckje, datje de luyssen op de kop aen
                  stucken barsten.
Weer.   Nou sou ’t wel Monseur Weerhaen wesen, maer soo dra en sou men niet beneden staen,
            Of jy honsfot, jy droncken beest, dat sou al weer den ouwen gang gaen.
Filib.   (405) Gaet doch, ’k en selje mijn leven geen honsfot meer naer ’t hoofd smijten
Weer.   Wel ick sal mijn best gaen loopen, nou is hy soo bang, dat hy sich wel sou beschijten.
            Siet soo loop ick henen, om te gaen halen een Leer,
Coenraed en Harmen lacchen van binnen.
            Och Baes den Baers is vergalt, daer komen de bullebacken al weer.
            Kruypt doch in je schelpen, dat se je niet en komen te ontdecken,
            (410) Want kregense je in haer kluyven, sen souwender bylo niet me gecken.
            Ick magh gaen sien om een goet henen komen.   Filib. ick sterf van ongenucht.
Weer.   Pots hondert slapprementen duyck onder, en maeckt geen meer gerucht.
Weerhaen loopt wech, en Filibert duyckt neer in de mand.


COENRAET. HARME.
Coen.   Dat je dat meent, ick en heb geen leggende renten, hoe duyvel sou ick ’et maecken?
            Ick moet finantie soecken maet, wil ick aen de kost geraecken.
            (415) Eergisteren avont soo klopten ick eens aen tot de kockel-Weerd,
            ’k Sou meenen dat ’er pollen en snollen waren, ja hoeren als peerd.
            ’k Sou dit sootje sey ’k soo wel lichtelijck voor me me snappen,
            Dat selje wel laten ouwe kennis sey de kockel-weerd, ’k selje liever een paertje laten tappen.
            Je weet wel, seyd’ hy, hoe slecht dat het met de neering loopt altans:
            (420) Als men niet een vloerduyf en hielt, een eerlijck Man stirf wel van honger bykans.
            Jy selt de quaetste niet wesen, en ick selje eens weer vet in je melck brocken,
            ’k Hebber seyd’ hy een op til, dieje wacker haest eens weer sal op docken:
            Heugetje noch wel hoe datje dien Advocaet lestmael lubden de tes:
Har.     Kreeghjer wacker af, jaje?   Coen. ’t Was leght se men daer een Rijcxdaelder of ses.
Har.     (425) Je mocht de Duyvel?   Coen. Ja hy most ’er noch anders haer laten.
            Voort sey ’ck je moet me, y neen seydy, en hy langde me noch een paer Ducaten.
Har.     Maer alsje sulcke dingen doet, en geefje dat den Officier niet aen?
Coen.   Sou ick alle dingen aen brengen, wel dat sou men schoon staen.
            Met diergelijcke beuselingen moet men geen Officieren moeyen,
            (430) Want sulcke schaepkes souwen de keel af raecken en voor ons dood bloeyen.
Har.     Maer sout al evenwel waer zijn, dat ’er van den voorschreve kockel-Weert is geseet,
            Dat hy t’Antwerpen voorlede jaer sijn derde Brant-merck geprospereert heet?
Coen.   Hoort Harmen wy zijn oock noch niet begraven: Je behoeftem dat soo scherp niet toe te bijten.
Har.     Sijn Huysvrouw, naer ick hoor, heeft ’er ook een paertje.   Coen. Wel soo en hoeven set
                        malkander niet te verwijten.
            (435) Hy is die hy is, ’t is een goed slocker, en ick heb mijn reden dat ick voor hem spreeck,
            ’t Is een van mijn beste hoonigh-biekes, ick hebbe doorgaens den vryen hou en steeck,
            Ick drincker mijn selven dick soo ront, dat ick naer mijn adem moet hijgen.
Har.     Ja hy en sal hier al me geen hondert jaer blijven, of hy sal wat op sijn rockje krijgen.
[fol. B3r, p. 13]
Coen.   Maer Harmen wat kraeckje quaeye nooten.   Har. Wat Duyvel is dat voor een mand?
Coen.   (440) Dat ’s geen Haven om verby te zeylen, die dient eens aengerant.
Har.     Sooder eenen dief in is, die moet ick eens in hondert duysent stucken kappen.
Coen.   Dat was te veel moeytens, maer laet ick ’er een half hondert koogels door lappen.
Har.     Wel dat magh ick wel lijen, hebje daer lust toe, tsa lustigh geef eens vier.
Filib.   Ick niet, y neemt de seve gulden, schiet niet, y is ’er quartier?
Har.     (445) Het lagh my op de leen, dat ’er eenen dief in most leggen verhoolen.
Filib.   ô Manne ick ben onschuldigh, ’k en heb mijn leven de goey luy niet ontstoolen.
Coen.   Wat laet ick eens af branden.   Filib. Y neen, y lieve neen, och ick maeckme schier vuyl.
Har.     Hout op wat wilje je kruyt leggen verschieten aen soo eenen stinck-Uyl.
Coen.   ’t Is maer om eene scheut te doen.   Filib. Och wilt u doch bedaren.
Har.     (450) Wat een hant vol bloet en kanje oock niet helpen, wilt den bloed het leven sparen,
            ’t Is beter dat men Kesijn Meester Hans, daer noch eene stuyver aen verdient.
Coen.   Wel Harmen om dat jyder soo voor spreeckt, soo is hem het leven verlient.
            Maer hy moet uyt de mand, ga jy eens met een snap tot magre Joris een leer halen.
Filib.   Y ja neemt die moeyten, ick salderje geeren voor betalen.             Harmen gaet binnen.
Coen.   (455) Maer seght men eens hoe benje daer geraeckt ghy ouwen schavuyt?
Filib.   ’k En ben noch schelm noch dief.   Coen. Maer de galgh sietje ten oogen uyt.
            Ick meen, begint men je eens eenen voet of twee langer te recken,
            Dat men geen kleyne dieveryen en schellemstucken uyt dien hals sal trecken,
            Want in langen en sagh ick ’er geen dieder soo diefachtigh uyt sagh.
Filib.   (460) Men seyt dat de ouwe luy krimpen, maer soo als hy praet, souwen se noch wel langer wor-
            den in haren ouwen dagh.
Harmen komt met een Leer.
Coen.   Kom ras set aen de leer, dat we den honsfot daer uyt halen.
            Nu voort her uyt, wel hoe sal men hier noch lang dralen?
            Maecket me kort segh ick, of ick legh wel eens an.
Filib.   Y praet doch van geen schieten, ick haest men immers soo veel, als ick kan.
Coen.   (465) Hebje niet een tou byje, dat wem vleugelen en binden de handen?
Filib.   Ick bidje op alle vrientschap en brengt me doch in geen schanden.
            Wat of se noch met me doen sullen?   Coen. Dat men gemeenlijck met sulcke voogels de.
Filib.   ’k Verklaerje, dat ick noyt kint en de krijten, ja niemant een stroy in de weegh le.
Coen.   De kerel seyt het self, nu moete we ’t immers gelooven,
            (470) Maer wie weet waer desen fielt van dese nacht al heeft wesen rooven?
            Sa tastewe’m in de sack, om te sien, hoe ’t daer magh wesen gestelt.
            Siet hier leggen de mosselen, docht ick ’t niet wel.   Filib. Het is mijn eygen gelt.
Har.     Noemje dat noch u eygen, datje eerlijcke luyden hebt ontdragen?
Coen.   Het salder wel uyt komen als hem de Heeren wat scherp ondervragen.
Filib.   (475) Se mogen vragen wat se willen, ick seghje noch eens dat ick een eerlijck Man zy.
Coen.   Je komt ’er al heel wel af raeckje met een geesseling en een brandtmerck vry.
            Maer ick vrees dat hy so veel op sijn hoorens sal hebben, dat men sal praten van opknoopen,
            Dan ’t quaetst komt tijts genoegh, we mogen van sijnent wegen het besten hoopen.
            Maer laet ons eens visiteeren wat dat ’er al in dit sackjen is.
Sy gaen een weynigh aen d’een sy, Filibert treet een tree twee of drie
op sijn teenen, en loopt daer naer door.
Coen.   (480) Wat Duyvel sien ick, me dunckt dat ick onsen gevangen mis.
Har.     Ick wou datjet eens gesien had, hy ginck eerst een tre of ettelijck soetjes voort kuyeren,
            En doen nam hy sijn neers in sijn erm en ginck al sijn best voort schuyeren.
Bely uyt.
Bely.   Wat dunckje vrienden, hebbewe dat spel qualijck uyt gespeelt?
Har.     We sellen oock maken, dat beloof ickje, datje niet sult wesen mis gedeelt.
[fol. B3v, p. 14]
Coen.   (485) Dan mostewe honsfotten wesen, dat we haer souwen kooreman speelen
            Neen we hebbent met ons vieren besteecken, en we sellent oock met ons vieren deelen.
Weerhaen uyt.
Weer.   Ha ha ha ha, ick lagh dat ick me schier bepis.
Coen.   Benje daer Weerhaen, waer of den bangen bloet geloopen is?
Weer.   Aen de galgh denck ick, wat Duyvel is ons daer aen gelegen,
            (490) Nu kom aen laet ons den buyt parten, want ick sou geeren eens vegen.
Bely.   Ja het sal best wesen eer we ontdeckt worden, dat we ons hier maken van daen,
            Kom wille we den aep deylen, soo laet ons hier in ons voorhuys gaen.     Al samen binnen.
Filib.   Ick docht in ’t eerste dat ick ’et besterven sou, maer nu begint de vrees wat te verschieten,
            Maer wat Duyvel wat sou men malkanderen oock soo wellekom hieten!
            (495) Ick sal ’t by gort niet vergeten, al leefden ik noch hondert jaer,
            Doen hy van schieten begon te praten, soo meenden ick, dat ick al in d’ander werelt waer.
            Wie hevet oyt gehoort, de vent begon van een half hondert koogels teffens te seggen,
            Ick schrick, als ick ’er om denck, men dunckt dat ick hem noch sie aen leggen.
            Gelijck twee brullende Leeuwen soo gingen de keerels aen:
            (500) ’k En kan den hemel niet genoegh dancken, dat ick haer handen noch ben ontgaen.
            Het quam my wonder wel te pas, dat ick noch soo rap kon loopen,
            Want ick vreesden niet anders als dat se me levend souwen ’t vel af stroopen.
            Maer waer magh Weerhaen wesen, ick heb hem in twee dagen niet gesien,
            ’t Is eenen bangen bloet, hy sal van schrick ergens sieck leggen misschien.
            (505) Of sou hy denck ick, noch wel geraeckt wesen in hare handen,
            Dat sal voorseecker wesen, ’k wed hy sit vast en pronckt in ysere banden.
Weerhaen uyt.
            Daer komt hy, wel hoe dus het hoeyken op een sy?
            Ja ja al weer ’t gat vol, foey desen droncken pry.
Weerhaen singt.
                            Hoe keeck dien Duyvel uyt de mand, ha ha ha
                            (510) Het was de braefste poets van ’t landt, ha ha ha
Filib.   Ick heb soo veel als ick doen kan, dat ick mijn gramschap bedwinge,
            Den reeckel weet, in wat swarigheyt dat ick geweest ben en komt hier noch singe.
            Ick en hebje in twee dagen niet gesien, droncke vuylick, waer hebje geweest,
            Wel selje je Meester geen antwoort geven? wat quelt me den droncken beest.
Weerhaen singt.
                        (515) Het is de Boeren niet wijs te maecken fa laldira, &c.
                        Hoe dat wy Monseurs aen de kost geraecken fa laldria, &c.
Filib.   Hy heeft voorseecker in ’t eene mothuys of ’t ander sitten drincken,
            Maer hoe komt hy aen splint, want hy plagh na ’t gelt als een koey na mosqueljaet te stincken.
            Wat Duyvel hy maket al te grof, ick laet hem morgen gaen en geef hem sijn loon.
Weer.   (520) Ick heb den bruy van de Duyvel, verstaeye dat wel, van jou, en van mijn eygen persoon.
Filib.   Gaet voort naer huys ’t is schand’ datje dus loopt lancx de straten,
            Hy is soo droncken dat hy niet staen en kan.   Weer. Wat magh de geck al praten.
            Ick droncke zijn, ’k en ben niet meer droncken als ghy.
Filib.   Dit sal de leste mael wesen, dat ick dese beestigheyt van je ly.
Weer.   (525) Seker Baes je bent verslabbeseert, ’k en ben niet beschoncken.
Filib.   Neenje, maer je hebtje gat vol.   Weer. Wat bruy jyme je bent selver droncken.
            Al benje mijn Meester noch thien mael ick krijgh den bras van je gekijf.     Gaet binnen.
Filib.   Ho ho dat gebruy most af wesen sey Jaep, en sijn Buerman soende sijn Wijf.
            Je selt geen buffelse Kolder dat sweer ickje tot mijnent meer verslijten,
            (530) Hebje die parten in je gat je meught se wel uyt schijten.
            Nu sien ick wel dat het waer is, dat mijn nabuer my dickwils heeft geseet:
            Die sijn selven een Schaep maeckt seydy, die maeckt dat hem de Wolf op vreet.
[fol. B4r, p. 15]
            Hy en is niet weert, dat een Oudt Man sich om sijnent wil dus sou quellen,
            Maer wat is ’et, als ick al voorgenomen heb daer order in te stellen.
            (535) Dan komt hier eenen Buerman Teunis, en daer een Buervrouw Nel,
            En willen met gewelt, dat ick het hem om harent wil vergeven sel,
            Maer ick en sal soo geck niet meer wesen, dat wil ick hem wel belooven,
            Al songen se soo schoon als Lijsters, sy sullen kloppen voor eenen dooven.
            Sijn paspoort is nu geschreven, als wast dat ’er ons heele geslacht voor badt.
            (540) Hy sal nu ’t gat uyt danssen, al had hy een planck voor sen gat.               Binnen.
BELY komt d’eene deur en Weerhaen de ander deur uyt.
Bely.   Wel hey wat wil dit seggen dat Weerhaen dus gaet boomkens tellen,
            Dus met de Mantel om d’ooren, voorseker moet hy sich ergens in quellen:
            Ick moet hier van ’t finael hebben en randen hem eens aen,
            Wel hoe dus mistroostigh, goeden dagh Monseur Weerhaen.
            (545) Hoe benje dus melancolieck, wat sou men soo loopen druylooren,
            Heb je eene quaeyen dobbel gehadt, of hebje je maeghdom verlooren?
Weer.   Och Bely mijnen Ouwen is soo uyttermaten uytsinnigh quaet,
            Hy heeft my mijn paspoort gegeven, en voort gejaeght op straet.
Bely.   Wel waerom.   Weer. Ick heb hem met mijn droncke gat seyd’ hy willen houwen en kerven,
            (550) En ick weet ’er soo veel af als ick weet van mijn sterven.
Bely.   Wel hy, hoe is de nar dus in de boonen geraeckt?
            Wech wech dat ’s niemendal, die peys moet zijn gemaeckt.
Weer.   Hy is te seer gestoort, je meught het wel beginnen,
            Maer ik weet wel van te vooren je selt ’er geen goet garen van spinnen.
            (555) Al de vrienden en de bueren hebben al voor me getreden in de bocht,
            Maer hy toonden hem soo ongelatigh, dat hem niemant spreken en mocht.
Bely.   Kacke by daegh, ’k sal maken datje weer by hem komt tot jou eygen genoegen.
Weer.   Je waert een Meyt van d’ander werelt konje me die slagh voegen.
            Het was kleyn swarigheydt had ick mijn gelt noch van onsen buyt,
            (560) Maer dat is al door ’t keel-gat geloopen, ick wil seggen verbruyt.
Bely.   Maeckt jy geen swarigheydt segh ick, en wilje met sulcke leuren niet quellen,
            Kijckt mijn eens aen, ick, ick segh ick selje dat stellen.
Filibert uyt.
            Maer hola daer komt Filibert, ras maeckje wat aen d’een zy.
Weerhaen verschuylt sich wat.
            Wel Signeur Filibert, dat ickje noch gesont sie, dat maeckt me geen kleyntje bly.
            (565) ’k En kanje niet seggen, hoe seer datme je ongeluck heeft gespeten:
            Heer wat heb ick in twee drie dagen krijtens om jou gekreten.
            Datjet niet levend ontkomen soud’, dat had ick mijn hert aen stucken gevreest
Filib.   Ja lieve Bely het is oock na genoegh met me geweest.
            Dichter by mijn doot, en in grooter perijckel was ick noyt van al mijn leven,
            (570) Als ick ’er aen denck soo kan ick noch wel schudden en beven.
Bely.   Maer hoe ontquamjet doch?   Filib. Se waren besich te oversien haer gestoolen munt,
            En ick dat siende en stont niet lang stil, gelijckje wel dencken kunt.
            Ik speelden loopen is een goet geweer, maer men moet hem by tijts daer van dienen,
            ’k En had men leven niet gelooft, dat men noch soo kan loopen met ouwe bienen.
            (575) Maer wat sey Laurette doch.   Bely. Die was of se de dootverf had geset,
            Ja se was soo ontroert, dat se datelijck most gaen naer bedt.
            Gisteren was se een weynigh beter, maer doen se quam te hooren,
            Datje Weerhaen had wech gejaeght, soo storten se stracx weer in, en was erger als te vooren:
            Helpt me te bedt seyse, want ick krijgh weer een koorts, als een peert op ’t lijf.
Filib.   (580) ô Nar der narren, daer ben ick oorsaeck van door mijn onverstandigh gekijf.
[fol. B4v, p. 16]
            Waerom en langhtme niemand nu een mes, dat ick mijn selven de keel af steke.
            ’T is best, dat ick mijn selven flus ergens ga ophangen, om my van mijn selven te wreken.
Bel.     Siet Laurette die vreest, dat Weerhaen sich nu niet sal ontsien te seggen alle katte quaet,
            Ja dat hy mogelijck al jou vryagie nu sal gaen brengen op de straet,
            (585) Want dats’ seker, hy sal met sijn droncke gat loopen klappen en snappen,
            En hy isser niet een haer te goed toe, om ’t heele secreet van de Mis daer uyt te lappen:
            En seydse, als mijn vader de saeck dan eens quam te verstaen,
            Als een uytsinnigh mens soo sou hy tegen my te werck gaen,
            En Weerhaen was de rechte man om in onse amours te gebruycken,
            (590) Sonder dattet mijn vader gewaer wierd, of kon ruycken.
Filib.   Och Laurette ’k wil geren bekennen, dat ick my tegen u soo groflijck heb vergist,
            Dat ick niet weerdigh en ben, datje me laet ruycken daer je hebt gepist.
            Och Beli konje niet vinden om Laurettens tribulatie te stelpen?
Bel.     Daer is maer een eenigh middel om dit quaed uyt de weegh te helpen,
            (595) Dat’s datje maeckt Weerhaen metten eersten weerom te bekomen in je geweld.
Filib.   Kan ick hem met geen woorden bepraten, ick sal hem bewegen met geld.
Bel.     Ja soo ’t niet te laet en is, want ick sou wel half vreesen,
            Dat hy al by den eenen Joncker of den anderen sal verhuerd wesen,
            En soo dat is, soo sulje geen kleyntje je sotte haestigheid betreuren, dat is gewis.
Filib.   (600) Laet hem verhuerd wesen soo hy wil, ick salder hem van daen krijgen, soo ’t met geld te doen is.
            Maer y lieve doed me de vriendschap datje eens over-al wild omhooren,
            Had daer koopt daer een paer hose voor, en je selt noch soo veel hebben ken j’em ergens opsporen.
            Doed je best, je kend veel doen, want ick weet dat hy over je vrijd,
            En datje dien-volgenden al diep in sijn goede gratie zijt.
            (605) Ick sal oock datelijck doen vernemen aen alle Stadts hoecken.
Bel.     Ick sal om jouwent wil veel doen.   Filib. Ick bidje wild doch soecken,
            En soo j’em ergens kond aentreffen, soo send hem me datelijck weer t’huys,
            Soeckt hem te bewegen, soo’t mogelijck is, en seght dat alles is geschied door abuys:
            Je meester heeft groot leed-wesen, kenje seggen, dat hy hem tegenje heeft laten opmaken,
            (610) Hy sal wel weer komen als jy hem versekerd, dat hy in sulcken aensien by my sal geraken.
            Want als hy dat van jou hoord, soo sal hyder soo vast op gaen als een muer,
Bel.     Maer of ick hem kon achterloopen, wilje dat ick hem weer in huer?
Filib.   Och ja, souje niet? ick geefje last en volkome Procuratie,
            Want het moeyd me al te seer dat Laurette is in sulcken tribulatie.
Bel.     (615) Wel ick gaen naer hem uytsien.   Filib. En ick sal soecken tot dat ick hem vin,
            Men magh wel seggen, niemand quam in swarigheyd, of hy brachter sijn selven in.

Filibert binnen.
Weerhaen komt weer voor den dagh.

Weer.   O blommerherten Beli ick en kon me niet van lachen houwen.
Bel.     Wat dochtje van dien handel?   Weer. Je bend hagenavent van alle Vrouwen.
Bel.     Wat seghje evel, schoot ickje dat niet lustigh rond?
Weer.   (620) Gelijck een Tellenaer met sijn aers-gat, soo speeldeje met je mond.
Bel.     Ick weet hoe men die ouwe verliefde gecken moet met de neus leyen,
            D’een oogenblick kan ickse doen lacchen, en ’t ander weer doen schreyen.
            Ick wist dat wel, dat ick dat wel sou brengen te weegh.
Weer.   Ick hadje men leven noyt aengesien voor sulcken Helle-veegh:
            (625) Je soud bylo raed weten, om een roof voor de Hel te halen.
            Wat dunckje, die een paer giet-leugens schuldigh was, sou hy met haer en met mijn niet
                        ruyterlijck konnen betalen?
[fol. C1r, p. 17]
Bel.     Heb ickje daer niet wacker uyt de nood geholpen, al wasset buyten jou vermoen?
Weer.   Geholpen? ick weet niet wat men houd, dat ickje niet dood en soen.
Bel.     Maer hola, ’t is meer als tijd, dat ick naer huys ga trentelen,
            (630) Want anders en hoor ik van onsen Ouwen niet anders, als kijven en entelen.
Weer.   Wel latewe onse saken klaer maken, soo wordewe van geen ouwe knorpotten meer gebruyt.
Bel.     Daer sellewe tavond van spreken.   Weer. selje oppassen.   Bel. ick sal opje passen als Harmen
                        op sijn fluyt.                                                                                    Bely gaet binnen.
Weer.   Ick moetter noch om lacchen, hoe aerdigh foptense dien Ouwen.
            Je bend niet qualijck van tong-reep gesneden moer, me souje voor mondig mogen trouwen.
            (635) Ick wist byloo niet datjer soo louter wat achter geven kond:
            Ick meende dat ick’er af had, maer se sou mijn verby liegen, of ick stil stond,
            Maer nu moet ick naer huys gaen, en onderwegen by mijn selfs overleggen,
            Als ick by Signeur Filibert kom, wat ick al sal weten te seggen.
            Heeft Beli getoont dats’et spel wel uyt spelen ken,
            (640) Ick meen oock te laten blijcken, dat ick geen slecht soldaet en ben.                        Binnen.
FILIBERT. WEERHAEN.
Filib.   Soo datje wederom in gratie by my zijt aengenomen,
            En als je wild, je kend hoe eer hoe liever weer t’mijnent in huys komen.
            En we sellen vrienden wesen als te voren.   Weer. Je vriendschap komt een beetje te laet.
Filib.   Dat kan ick niet begrijpen.   Weer. niet? ick sal maken datjet verstaet.
            (645) Je bend van dat volck, die de put vollen als het kalf is verdroncken.
            Ick ben jou knecht niet, ’k heb al een ander heer.   Filib. Je mocht de Duyvel.   Weer. ’T is
                        al gekloncken.
Filib.   Wat seghje? hebje verbonden by een ander Heer.
Weer.   ’K segh ja en hy heeft my al eenen goeden penningh op de hand gegeven.   Filib. Wel
                        brenght hem weer.
Weer.   Daer weet ick niet wel raed toe sonder de konst van Nigromantie,
            (650) Want het is al besteed in den bier-winckel, aen wijn, bier, toback, en diergelijke substantie.
Filib.   Hoe veel wasset, datje van dat voorschreven heerschap hebt genoten op de hand.
Weer.   Soo ras alswe de huer eens waren, soo gaf hy me twee rijcks-daelders argent contant.
Filib.   Wel dat ickje de twee rijcks-daelders weer gaf, en dat j’em dan saeght te verspreken.
Weer.   Ik sou men eerst by de luy gaen verhuren, en dan sou icker weer de kat in steken.
Filib.   (655) Je kond seggen datje huer nocht duert, en dat ickje niet wil ontslaen.   Weer. Dan was ick een
                        braef quant!
            Dan sou ick moeten liegen, en dat sou ick niet willen doen om al de Koeyen van Brabandt.
Filib.   Wie had jou dat toe vertroud, datje je Meester soo ras soud’ konnen begeven?
Weer.   En wie had jou toe vertroud, datje jouwen trouwen dienaer soo ras sijn paspoordt soud
                        hebben geschreven?
Filib.   ’T is uyt een ouwe haestigheydt geschiedt, en ’t is me leed, wat wilje meer?
            (660) Soo je niet weer by men en komt je seld oorsaeck wesen van de dood van je Heer.
            Wat meenje, daer ouwe lie aengewend zijn, die en konnense soo niet verlaten.
Weer.   Maer hola, ’t is tijd dat ick van hier ga, ick sou mijn tijd wel verpraten.
Weerhaen maeckt de mijne van wegh te willen gaen; Filibert hout hem vast.
Filib.   Ja wel sooje wegh gaet, soo segh ick noch eens datje desen ouden man vermoord.
            Sta wat, y lieve sta wat.   Weer. wel ick staje noch wel een woord,
            (665) Daer wil ick geen honsfot over wesen, maer je mostet wat kort maken,
            Want ick sou anders by mijnen nieuwen Meester in ongenaey geraken.
Filib.   Praet me van geenen nieuwen Meester, ik versoeck vriendelijck dat je by my blijven seld,
            En heeft hy je een paer rijcks-daelders gegeven, geefs’em weer, had daer ist geld.
Filibert geeft het geld aen Weerhaen.
[fol. C1v, p. 18]
Weer.   Nu voel ick eerst Signeur Filibert, hoe dat ick tot je ben genegen!
Filib.   (670) ’T is me van herten leed, dat je oyt een quaed woord van men hebt gekregen.
Weer.   Keddaer, alle maets goey maets, vrienden als Olyfanten.   Filib. je heb onse vryagie immers
                        niet gebracht op straet?
Weer.   Kenje me niet beter? ick op straet brengen? malle praet.
            Ick ben soo dicht als een seef, men sou ’t met geen nijp-tangen uyt desen hals trecken,
            Ho, ho, eer ick klappe sou, soo most me men al eerst een el of drie langer recken.
            (675) Maer ’t sal best zijn, dat ick hoe eer hoe liever, dat geld ga brengen weerom.
            Ick sal dan datelijck t’huys komen, soo ras als ick daer van daen kom.
Filib.   Wel doed soo.   Weer. ’T sal geschien.   Filib. Ick sal je komst verwachten.
Filibert binnen.
Weer.   Al heeft hy al een lutje gekeven, twee rijcks-daelders kan al weer wat versachten.
Weerhaen binnen.
COENRAET. BELI.
Bel.     Wat dunckje Coenraed, heb ick dien aenslagh niet wel beleyd?
Coen.   (680) Wat kan ick anders seggen, als de waerheyd? je bend een peerel van een meyd
            ’k En hadder geen kans toe gesien, hadje Weerhaen van sijn Meesters haet niet
                        konnen bevryen,
            Maer al evewel, hoe seld gaen, seld houwelijck met hem en jou haest gedyen?
            Hebje wat goets in ’t sin, soo maket kort, en slaet hem de koop toe,
Bel.     Ja wel of ick’et segh, of dat ick het swijgh, ick ben het dienen al moe,
            (685) Wy hebben daer eenen Ouwen die niet en doet als knorren en kijven,
            En dat sal oorsaeck wesen, dat ick’er niet langh sal soecken te blijven,
            En dat ick me te eer sal geven aen de man,
            Hy sy eens anders niet, die sijn eygen wesen kan.
Coen.   Dat seet men gemeenlijck. Maer we dienen al evewel Weerhaen noch wel eens te spreken.
Bel.     (690) Ja die is te sticken als een ael by de staert, wie weet in wat gat dat die magh steken.
Weerhaen uyt.
            Hy is by loo noch niet veegh.   Coen. Als me van de Duyvel spreeckt soo is hy dichte by.
Weer.   Hoe naer besoigneermen hier vast in onse aenstaende schelmery.
Coen.   Ye seld niet meer eerst raeyen, maer laet ickje eens wat seggen,
            ’T is goed, datje hier komt, want we dienen de saeck wel te overleggen.
Weer.   (695) Wilje daer af praten, dat kan soo drooghs monds niet geschien.
            Coen. Maer het haperd hier aen den besten.   Weer. Wil ick’er je eens een paertje laten sien?
Coen.   By men siterna hy heefter af.   Weer. Gaet me, segh ick, ick salje ruyterlijck* laten tappen.
Coen.   Je seld ons goeye koop me troonen, als jy de witte wild uytschrappen.
Bel.     Maer sou dat wel voegen, dat ick dus met jou luy me ga?
Coen.   (700) Wech, wech met die muyse-nesten.   Bel. Ick selje volgen, maer ’t is best
                        dat ick dese weg insla.
Coenraed en Weerhaen gaen eenen wegh, ende Bely
gaet eenen anderen wegh naer binnen.
COENRAET. HARME.
Coen.   Ick geloof, dat desen Ouwen is de patroon van alle gecken.
Har.     Daer aen sie je wel, dat een Vrouwen haer meer als seve Peerden kan trecken.
            Maer naer mijn gissingh, soo begevewe ons al wat te vroegh op straet.
Coen.   ’T is beter een paer uren te vroegh, als een oogenblick te laet.
            (705) Kom gaenwe* in dese stoep, en houwe ons hier verborgen.
Har.     Om sulckenen deur-treck te krijgen, soo sou’t men niet vervelen, al duerdent
                        van nu tot morgen.                                 Sy begeven haer in een stoep.
FILIBERT. WEERHAEN.
Filib.   Dat Laurette noch soo op me verslingerd sou worden, wie had dat oyt derven vermoen?
Weer.   Daer uyt kan men wel sien, dat geluckige gecken geen wijsheyd hebben van doen.
[fol. C2r, p. 19]
Filib.   Datter nou yemand derft seggen, dat hy geluckiger was als ick, die liet ickje datelijck
                        doorrijgen.
Weer.   (710) Dat sullens’er wel wachten, se weten wel dat je van ’tvolk zijt die gemeenlijk de kaert krijgen.
Filib.   Ghy en Beli hebt veel in de saeck gedaen, ick sal oock maken datje wel geloond zijt.
Weer.   Y houwje hoeyen op, dit is de milde vogel, die snottebellen te grabbelen smijt.
Filib.   Ick en laetse niet geeren ongeloond, die yet aen mijn verdienden,
Weer.   ’T is sulckenen goeyen hals, hy sou de stront uyt sijn lijf douwen, en vereerense aen sen
                  vrienden.
Filib.   (715) Nu alle jock op een stock. Meenje datje niemendal en vergeet.
            Sou de wagen oock al klaer wesen.   Weer. Die is van nu of al gereed.
            Maer apropo van wagen, ik hebje hier en daer soo al wat verschoten.
Filib.   Ick salt je weer geven, wil me den uyt-geef eens begrooten.
Weerhaen haeld een Briefken voor den dagh, en begint te lesen.
Weer.   Voor eerst twee schellingen aen de Voerman om haver te koopen, want hy se,
            (720) Dat hy haver me nemen most, alsoo hy niet en wist waer hy na toe re.
            Item, een Vaentje met de voorschreve Voerman* verteerd, om voor kleynder
                        dagh-gelden te hueren, onder ’t kitten.
            Noch heb ick de jongen byte-buer een paertje vereerd, die twee bancken by een hingh,
                        om gemackelijck te sitten.
            Noch een halve schellingh gegeven aen teer, daer de wage me is gesmeerd.
            Item, noch volgens de ouwe kostuymen, twee bier aen de maets tot een foytje vereerd.
            (725) Item, noch twee stuyvers en een half aen brandewijn moeten betalen,
            Aen Arien Ariensen ruym-keel, die de peerden met een snap uyt de wey gingh halen.
            Het schrijven en vrijven van de rekeningh, onkosten, van pen, inct, en pampier.
            Dat steld den rendant ter discretie, dien daerom per memorie alhier,
            Alle het loopen en draven van den rendant word mede gestelt ter discretie,
            (730) En dan sou hem hier boven noch komen eene gulde dertien stuyvers,
                        acht penningen in spetie.
Filib.   Wel kom aen ick saldje weer geven, eer het my uyt de memorie gaet.
Filibert geeft hem het geld.
Weer.   Wachje van de luy, die by leven en sterven altoos maken eenen effen staet.
Weerhaen keert sijn Briefken om.
            Maer hola, ick docht wel, datter noch yet aen most schorten.
            Hier staet noch een rijckx-daelder aen de Voerman op de hand gegeven, die men hem met de
            haver weer sal korten.
Filib.   (735) Kom laet icketje oock weer geven, ’t is eveleens of icket nu geef of daer naer.
Weer.   Daer was anders geen haest by.   Filib. Ick vergeetet anders had daer.
            Ick heb voor best gedacht, dat ick mijn Koffer soo lang laet thuys blijven:
            Tot dat ick ’et van doen heb, dan kan ick ’er tot allen tijden om schrijven.
Weer.   Dat sal best wesen, dat heb ick oock al by mijn selven overpeyst,
            (740) Want ick weet wel van outs, datje niet geeren met veel bagage en reyst.
            Maerje dienje wacker van gelt versien te hebben, want misschien totjen dagh van trouwen,
            Sullewe ons op d’een secrete plaets of d’ander moeten verborgen houwen.
            En op onbekende plaetse (alsje weet) heeft men selden groot crediet.
Filib.   Ick heb die hondert Rijcxdaelders die ’k gisteren ontfing me genomen.   Weer. Wel soo en treurewe niet.
Filib.   (745) Ick word’ groen Weerhaen, als ick denck om ons aenstaende speele varen:
            Ick wilje wel verseeckeren krijgh ick se in mijn vermogen, ’k en sal haren Maeghdom
                        niet sparen.
            Ick liet me liever hangen, eer ick het Kasteel datelijck niet en besprong.
Weer.   Maer al soetjes al sachjes, y lieve het Meysjen is noch jong.
[fol. C2v, p. 20]
Filib.   Laet ick eens op de Wage wesen, ick sal lustigh mont aen Jans kint speulen.
Weer.   (750) En ick wil wel een schelm wesen soo ’k een Brugh over ry sonder te heulen.
            Vat jy de Juffer by ’t hooft, en maeckt datje wat te raken past,
            En ick sal de Meyt soo onder handen nemen, dat se een half uer naer haer muts tast.
Filib.   Wat sal hier een praetjen van om gaen, men dunckt ick hoor al seggen,
            Wou Gedeon al me aen Laurette vryen, hy mocht ’er sijn broeck by neer leggen.
            (755) By lo dien ouwen heeftem de vrijster braef door de neus geboort.
Weer.   Dats sonder twijffel, dat hy noch al veel spottige woorden hoort.
            Maer wat vragen wy daer naer alswe de Bruyd hebben in ons klouwen.
Filib.   Ja ick en salder geen teeringh om stellen, al sagh ick hem met beyde handen de kop krouwen.
Weer.   Maer het sal tijdt worden laet ons wat dicht aen de deur gaen.
De Klock slaet twee van binnen.
Filib.   (760) Och Weerhaen meenje datse al gereet sullen zijn.   Weer. Dat sou ick immers hoopen,
            Hier zijn we aen het huys, ’t is by lo fiat, de deur staet aen en open.
Filib.   Wat dunckje, sou ick wel onbeschroomt mijn intre mogen doen?
Weer.   Jaje, maer je moet wat wachten voort kraken van je schoen.             Filibert treet soetjes in.
            Dat gaetter op aen seyd’ Meysje, en se nam ’t hemt tusschen de tanden.
Weerhaen oock binnen.
Coenraet en Harmen komen voor den dagh.
Coen.   (765) Se seynder bey al in, sa laet s’ons aen gaen randen.
Coenraet en Harmen gaen oock in ’t huys.
Coenraet komt singende uyt, op de wijse van Ale-moer en Janne-man.

                        Nu seljet niet ontloopen,
                        Alwaerje noch soo vals,
                        Men sal u op gaen knoopen
                        Aen uwen besten hals:
                        (770) Ghy zijt het rechte raven-aes,
                        Men sal u laten droogen,
                        Soo mooghje dueren. Filib. Soetjes Baes.
                        Ick hoop ’t sal zijn geloogen.

Coen.           In eene val twee ouwe
                    (775) Wie had oyt schoonder vanxst
Filib.           Dit zijn weer d’ou rabouwen
                    Och och ick sterf van anxst.
Coen.           Komt meester Hans haer aen haer gat
                    Hy helpts’ haest voor den Duyvel.
Filib.           (780) Och ick voel in mijn broeck al nat.
Weer.           En ick al stinckend suyvel.

Coen.   Wel dat wou waerachtigh wesen, dat we dese quanten dus hebben ontmoet.
Har.     Ick loof dat we de Capteyn hebben van al de dieven.   Coen. Hoe luypt hy onder den hoet.
Hy licht hem den hoet op.
            Wel hey, wat sien ick hier dit is weer den ouwen schellem.
Har.     (785) ’t Macht dat ick niet seggen en derf.  Coen. Y wijckje eens Harmen ik sellem.
Har.     Je selt niet schieten segh ick, je benter te goed toe datjer de handen aen schent.
Filib.   Och Weerhaen.    Weer. Och Baes.   Filib. Dit ’s weer dien uytgelaten vent.
Weer.   Ist moogelijck vrienden, soo wilt desen Ouden Man doch het leve sparen.
Coen.   Indien men je jong opgeknoopt had, jen soud’ nu niet stelen* met je grijsen haren.
Filib.   (790) Ick bidje Mannen gelooft me, ’k ben schellem, dief, noch schavuyt.
Coen.   Als de Beul de bermhertigheydt, soo siedje de deught ten oogen uyt.
[fol. C3r, p. 21]
Har.     Maer wie weet waer se al hebben wesen rooven dese twee gasten,
            Misschien, dat se al een fortuyntje gehadt hebben.   Coen.   Kom late we se eens betasten,
            Wat droes wat voel ick hier.   Har. Ick geloof datjer me geckt.
Coenraet haelt het sackjen met gelt uyt sijn sack, en toont het aen Harmen.
Coen.   (795) ô ouwen galgh-dief waer hebje dit nu weerom geteckt?
Filib.   Ik sweerje ’t is gelt, dat ick selver heb by my gesteken.
Coen.   Van wat geslacht datje bent, sal aen de wapens blijcken, als je rugh eens wort bekeken
            Die ick soo vol brant-mercken, als een Klad schilders rock vol vlacken gis.
Har.     Na ’k hem aensie, soo geloof ick, dat hy al acht of thien mael gegeesselt, en een reys of twee gehangen is.
Coen.   (800) ’t Sal hem moogelijck haest weer beuren, dat by door een hennepe venster sal moeten kijken,
Har.     Ja komt hem men Kesijn Hans aen sen gat, die is te fix op sijn konst so moet hy ’t zeyltje strijken.
Weer.   Je doet de goede Man ongelijck, hy heeft al sijn leven voor een eerlijck Man gegaen.
Har.     Desen hoddebeck sal oock wat seggen: wy hebben den eenen betast, sa hy moet ’er oock aen.
Harmen haelt het gelt uyt de sack van Weerhaen.
            Dat de schelm nou de drommel hael.  Weer. ik hebbet voorwaer van mijn Meester ontfangen.
Coen.   (805) Daerom selje oock met je Meester aen eene galligh hangen.
Filib.   Och Weerhaen ick sat noyt op heeter koolen, y siet hoe trillen mijn been.
Coen.   Voort met de vagebonden.  Filib. Y lieve Mannen, waer wilje met ons heen?
Weer.   ’t Is seker een eerlijck heerschap, die niemandt heeft ontdragen noch ontnomen.
Coen.   Ja hy slacht de stront denck ick, hy is misschien van de goeye gekomen.
Filib.   (810) Wat selje dan al hebben alsje ons hebt gebrocht in schand.
Weer.   Ick verklaerje vrienden je hebt ons tot ons onschult aengerand.
Coen.   Kom peurewer maer me voort, en brengen se in der muyte.
Weer.   Hebt deernis met uwen evenaesten: Hy krijt immers tranen met tuyte.
            Je selt het noch beklagen, datje ons dus onnoosel gaet berooven van ons gelt
Coen.   (815) Desen schijtebroeck wil oock niet swijgen, ’k segh datjet malle backus toe houwe selt.
            Of ick salje datelijck wacker tweemael op een plaets passen te raken.
Weer.   Wel alsje so woud te werck gaen, so souje wel van meer eerlijcke luyden schijtebroecken maken.
Har.     Wat dunckje willewe de honsfotten laten loopen, we hebben korts al eene goeye van haer gehad.
Weer.   Datje dat woudt doen, ick souje houwen voor de braefste kerel van de Stadt.
Filib.   (820) Och laet ons maer loopen, ick salje het gelt laten houwen.
Coen.   Dat hebje wel te seggen, want je sout niet een duyt geven van ’t jouwe.
Har.     Kom kom latet ons kort maken willewe se laten loopen, of willewe se doot slaen?
Weer.   ’k Machtje bidden resolveert tot het eerste, want het laetste en staet ons niet aen.
Har.     Wat was ’er aen gelegen, dat we dien ouden stompert vast lieten loopen,
            (825) Want wy souwender geen zy by konnen spinnen, of hy ’t al met den hals most bekoopen.
Hy maeckt Filibert los.
            Maeck los slechts de vuylick.  Coen. Hebje melijen met de vent,
            Soo betoonje waerachtigh, datje eenen goethertigen bruyer bent.
Har.     Maer datjet weet fijn Man, je wort op sulcken conditie ontbonden,
            Datweje aen riemen sullen snijen, sooje oyt weer op dievery wort bevonden,
Filib.   (830) Ick bidje geloof me, ’k heb mijn leven niemant te kort gedaen.
Coen.   Ho ho je komt noch gelt in de hant denck ick, sa packe we hem weer aen.
Sy maken de mijnen of sem willen aen grijpen, hy wijckt wat aen een sy.
Weer.   Och Meester als jy wech bent, soo sullen se me villen en braeyen,
            Want ick sie wel datset geweldigh op den ermen Weerhaen hebben gelaeyen.
Har.     We mogen dien ouwen wel laten loopen, de doot sal hem het stelen* haest verbien,
            (835) Maer in desen jongen potteboef, sou de vrees noch wel wat goets wercken misschien.
            Daerom soo moet men hem de schrick ter deeg in ’t hert drucken.
Weer.   Och heerschap soo je me verlaet, soo trecken se me noch in duysent stucken.
[fol. C3v, p. 22]
Filib.   De Man is onschuldigh, ’k machtje bidden laet de kerel gaen.
Har.     Ja ja maeckje hier noch veel woorde, soo moet ickje eens met eenen slagh de kop af slaen.
Hy treckt van leer, Filibert wijckt aen een sy.
Weer.   (840) Och Meester, Meester begeefjeme.   Filib. Ick moet wel, of het sou hier leelijck stincken.
Filibert loopt wech.
Har.     ô Bloet hoe bang was den dreutelaer, doen hy de Sabel sagh blincken.
Sy lacchen met malkanderen.
Weer.   Nu kom maeckt me los op dat ik me lacchen magh.
Weerhaen wort ontbonden.
Coen.   Aerdiger poets geloof ick, dat niemant sijn leven speelen en sagh.
Har.     ’k Wed hy in d’eerste acht dage niet weer in onse handen en sal geraken.
Weer.   (845) Sou jem veel sulcke veeren uyt sijn gat trecken, je sout hem metter tijt wel kael maken.
Coen.   ’k Wed dat hy van al sijn leven soo niet was aengerant.
Weer.   ’t En sal niet lang lijen of mijn Heer mijn vrienden salder deunen van singen lancx ’t Lant.
Har.     Soo moet men die ouwe gecken van den gulden tong-reep snijen,
            Want sy zijn niet beter weert, als se jonge Meysjes derven vrijen.
Bely uyt.
Bely.   (850) Ick sou meenen dat hy sijn sottigheyt duer genoegh heeft betaelt.
Coen.   Wat seghjer af Bely, kost hy sijn leven wel beter sijn aen gehaelt?
Bely.   ’k Sou ’t meenen, je sout hem de amoureuse pijlen soo doende wel uyt sijn gat trecken.
Har.     Ja wel komet op straet, hy kan de Stadt niet houwen, soo sullen se met hem gecken.
Coen.   Begeve we ons hier van daen, en laet ons t’onsent den buyt deelen.   Har. Wel kom.
Weer.   (855) Maer sootje geliefden, ’k had eerst geeren mijne eyge patrimoniale penningen weerom.
            Ick heb se met al te aerdige leugens geluyst van onsen Ouwen.
Coen.   Dats meer als reden, had daer, we mosten jou je gelt by lo niet onthouwen.
Har.     Kom packe we ons van hier, maer laet ons elck een bysond’re wegh in slaen.
Weer.   De voorsichtigheydt is de Moeder van de wijsheydt. ô bloet hoe wilt nu op een drincken
                        gaen.
Al samen binnen.
Filib.   (860) Dewijl de purgatie niet gewerckt en heeft, soo heeft se men oock niet veel konnen baten,
            Maer ick heb al wat verlichting bekomen, tsedert dat ick men heb doen laten:
            Dat ’er mijn bloet soo swart uyt sagh, quam daer uyt na mijn verstant,
            Dat het gelijck als gekoockt als gesoyen is, door den amoureusen brant.
            Hoe ijl is mijn dat hooft! ’k en kan niet een oogh toe doen om te slapen,
            (865) ’k En doe in ’t bedt niet anders, als recken en strecken, keeren en wenden, geeuwen
                        en gapen.
            En als ick dan begin te dencken om mijnen armen Weerhaen,
            Al wast, dat ick half doot van vaeck waer, soo souwet datelijck over gaen.
            Wat of se noch met den armen bloet gedaen hebben? hoe vinnigh waren se op hem gebeten?
            Ja naer ick se aen sagh, soo waren se niet een haer te goet, om een keerel levend op te eten.


VOLKIER. LAURETTE. GEDEON. BELY. WEERHAEN. komen al samen uyt.
            (870) Wel wat is dat voor volck? Wel hoe wat sien ik hier?
            Laurette, Gedeon, en ook den Ouden Man Volkier:
            Daer ’s Bely, Weerhaen oock, hoe schemere mijn oogen?
            Hy ist, ghy mist, hy ist, ’t gesicht heeft u bedrogen.
            Wel wat of dit bediet? ’t is Weerhaen anders wel, want het sien is geen bedrogh,
            (875) Ick moet men hier wat verbergen, wat sel hier uyt sueren sey den Backer en
                        hy kackten in den trogh.                                    Hy gaet wat aen een sy.
Volk.   ’k Heb Gedeons versoeck ons vrienden voor gedragen,
            En nademael ick speur eenparigh wel behagen,
            Ja dat een yeder is genegen tot uw trouw,
            Soo schenck ick u mijn kint en Dochter tot een Vrouw.
            (880) Ick wens u alles goets, en dat den hemel geven,
            Dat ghy veel jaren meught in vrede samen leven.
[fol. C4r, p. 23]
Ged.    Mijn tong valt veel te swack, om u te seggen danck
            Beleefden Oude Man: ick sal mijn leven lanck
            Aen u, en aen u huys verplicht mijn selven houwen,
            (885) Dat ghy my d’eere deed, aen u geslacht te trouwen.
Laur.    Maer Vader wijl g’ons hebt dees goetheyt nu gedaen
            Soo heb ick noch een be.   Volk. Wel doet se ons maer verstaen.
            ’t Most veel zijn dat w’ aen u Laurette weyg’ren souwen.
Laur.    Dit is dan myn versoeck, dat Bely oock magh trouwen
            (890) Met desen Jongeling, die ghy daer by haer siet.
Volk.    ’k Wil dat haer trouw met d’ u saem en gelijck geschiet.
            Sy heeft ons wel gedient, ik ben tot haer genegen.
            Ick geef s’ u aen u hant, en wensch u ’s hemels segen.
            Kom laet ons binnen gaen, en overleght met my,
            (895) Wat dat ’er noodigh voort tot uwe Bruyloft zy.                 Al samen binnen.
Filibert komt weer voor den dagh.
Filib.   O elemalementen hier is de kous geen kleyntjen in duygen,
            Och hoe voel ick mijn selven nu van groote sotheyt overtuygen!
            Nu word’ ick eerst gewaer, hoe schandelijck dat ick ben aen gehaelt!
            Ist moogelijck dat ik soo veer door de gecke liefde ben verdwaelt!
            (900) O Bely, O Weerhaen, hoe dorstje soo schandelijck liegen?
            Met sulcke doortrapte leugens sou men de Duyvel en sijn Moer bedriegen.
            Nu sien ick ô schelmen, datge desen aenslagh met den anderen hebt gemaeckt,
            En dat ik door u lie selfs mijn gelt tot tweemael toe ben quijt geraeckt.
            Doen mijnen Knecht lest twee drie dagen aen een had op getrocken en gedroncken,
            (905) Was ick verwondert, hoe hy aen ’t gelt quam, maer ’t waren mijn schijven, dieder doen kloncken.
            ’t Is om door ’t garen te springen: ick word’ ontroert in men gemoedt,
            Als ick denck dat se mijn gestoolen gelt sullen by een brengen voor haer huwelijcks goedt.
            Ja wel soo trouwloos heeft noyt geen Knecht sijnen Meester verraeyen:
            O fielt der fielten men behoortje levend ’t vel af te stroopen, en daer naer te braeyen.
            (910) Maer wie wil ick ’et wijten, als mijn selven, het was mijn eygen schult,
            Dat ick soo geck waert, dat ick niet kont mercken, dat my so spottelijck de kap wiert gevult.
            Och hoe sal men nu met me gecken, men sal seggen, soo most de geck varen,
            Heeft hy nu sijn gat gebrant, laet hem gaen sitten op de blaren.
            Het sal best zijn, dat ick mijn een tijdt lang ga houwen van de straet,
            (915) Tot het gelach van ’t volck een weynigh over gaet.

            Ghy vryers wie ghy zijt, indien ghy wilt beminnen,
            Soo doet ’et in u jeught, en wilt niet oud beginnen.
            Indien ghy malle wilt, malt jonck, en u bedaert
            Wanneer de Kerck-hofs blom u hooft besilver haert:
            (920) ’t Is jonge lieden werck te vryen, en het paren
            ’t Voeght beter aen de jeught, als aen de grijse haren.
            Mijn tijdt was schier verby, mijn zand-gelas ten end,
            Ick had des levens loop by naer heel af gerend,
            En noyt had in dees borst de minne-vlam gebleken:
            (925) ’k Was hard en steeck-vry voor Cupidoos vinnigh steken.
            Als ’k yemandt sagh verlieft, ick spotte met sijn pijn,
            Ick lachte met de min, nu lacht de min met mijn:
            En ick moet af geleeft my tot een spot begeven.
            Het schijnt, dat yeder eens moet sot zijn in sijn leven.
            (930) Krijght elck een dwase luym, ick kreegh de mijne spaed:
            Elck mensch moet kooten, maer koot liever vroegh als laet.

Semel insanivimus omnes.

[fol. C4v, p. 24: blanco]
Continue

Tekstkritiek:

fol. *1v Turpe er staat: Tuppe
vs. 37 ter er staat: tee
vs. 138 haer ontbreekt(zie de uitgave van 1663 vs. 134)
vs. 167 verweckt er staat: beweckt
vs. 318 seve er staat: selve
vs. 338 kousse er staat: kinsse
vs. 340 misschien voor toutje (zie de uitgave van 1663 vs. 340)
vs. 360 druppel er staat: druphel
vs. 697 ruyterlijck er staat: ruytelijck
vs. 705 gaenwe er staat: gaeuwe
vs. 721 Voerman er staat: Voermaen
vs. 789 stelen er staat: steken
vs. 834 stelen er staat: steken