Lullius Kuttasius (= Pieter Boddaert?): David en Batseba. ca. 1789.
Uitgegeven door drs. G.C. van Uitert
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton057140 — Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

Continue
[p. 1]

DAVID EN BATSEBA

OF

OORLOG, PEST OF HONGERSNOOD,

Groot Beroemd Zedespel

in

Drie Bedrijven

door

LULLIUS KUTTASIUS.

[Vignet; typografisch ornament]

Gedrukt te Haarburg

Bij Lubbert Neukgraag,

In de Gekroonde Lijfmoeder.


[p. 2]

Door het Komitteé van algemeene
    voortteling goedgekeurd.


NB. Geen Exemplaaren worden voor Echt
    Erkend dan die door een der Leden
    van het bovengenoemde Committeé
    zyn Ondertekend.

                    Johan Christoph Zaadbal,
                                        vt.


[p. 3]

TOEGEWIJD

AAN

MARIE ANTOINETTE,

EN

MAD. DE LA MOTTE.


Aan wie beter dan u beiden, Voorstanders der Onkuisheid: zoude men deeze weinige bladzijden kunnen opdragen; ontvang dezelve met die Achting, met die warme Liefde, waarmede gij zo menigmaalen de Mannelijke Roede uwer favoriten ontfing.
Vaart wel!


[p. 4]

VERTOONERS:

DAVID, Koning van Israël.
NICOVEL, Vertrouwde van David.
URIAS, Marquis van Jericho en Gemaal van Batseba.
NATHAN, Propheet, Advocaat en Makelaar.
BERTRAY, Koppelaar.
Eenig gevolg van David.

Het Tooneel verbeeld een der Zaalen in het
        Paleis van David, te Jerusalem.
Continue
[p. 5]

DAVID EN BATSEBA

Groot Beroemd Zedespel.



EERSTE BEDRYF.

EERSTE TONEEL.

DAVID, (zittende) NICOVEL.

NICOVEL.
ô Groote Koning die in ’t Philisteindsche Land,
In alle kutten hebt uw styve lul geplant;
Myn vorst, wat doet uw hier, vol zorg en ongenuchten,
Eer het morgenrood genaakt. zoo eenzaam zuchten.
DAVID.
    (5) Indien gy lullen wilt, zoo lult van Batseba!
NICOVEL.
    Urias Huysvrouw vorst?
DAVID.
                                          Urias Huisvrouw, ja!
Ik zat op ’t keukendak, met wellust overladen,
En zag haar in een badt haar blanke leeden baaden;
[p. 6]
Ik zag haar een quartier gantsch naakend voor myn staan!
(10) En langs haar zwarte kut haar blanke vingers gaan;
My dunkt ik zie nog hoe zy in zich zelve moerde,
Terwyl ik my op ’t dak goddoome kaaleboerde!
NICOVEL.
    Wat raad, ô Vorst, voor ’t vuur, dat in uw boezem brand!
DAVID.
    Die raad is donder kort — Urias moet van kant!
NICOVEL.
    (15) Van kant juist niet myn Vorst, hy wil wel hoorens draagen!
Gy kunt toch over hem in ’t minst u niet beklaagen;
Hy is een goede sul. Steeds tot uw dienst gereed,
Die voor uw na Japan zou loopen om een scheet.
DAVID, [driftig opstaande.]
    Japan, of niet, ik kan het denkbeeld niet verdraagen,
(20) Dat zy Urias een’ge liefde toe zou draagen,
Hy is haar Bedgenoot, dit denkbeeld maakt my mal,
Ik duld niet, dat hy meer op haar bandeeren zal!
Ik lubde met dit staal, hoe vreemd u zulks moog schynen,
’t Is toch Godluisme waar drieduizend Philistynen,
(25) En heb hun klooten, schoon elk ’t een wonder acht,
Aan Sauls Dochter voor een halscollier gebragt.
    Ik wist voorheen een troep slecht volk byéén te raapen
En stal uit Achis-land de koeiën en de schaapen,
[p. 7]
En bragt dien Wrede-vorst zyn eigen goed weerom,
(30) Doch ’k zeide ’t was een buit geroofd uit ’t Jodendom,
Waarop hy my met derd’half pond Tabak beloonde,
En my, voor ’t oog des Volks, als zyne Veldheer kroonde,
Ik maakte my toen ter tyd reeds by elk een geducht;
De Koning is voor my zelfs uit zyn hof gevlucht!
(35) En zou Urias my myn hartenslust doen derven;
Neen! ’k zal haar Neuken, en haar Echtgenoot moet sterven!
NICOVEL.
    Bedaar, ö groote Vorst! vreest Nathan want gy weet!
DAVID, [hem driftig in de reden vallende.]
    Ik schyt* in jou, in hem, en Nathan de Propheet.
NICOVEL.
    Vergun uw dienaar voor uw voeten nêergeboogen,
(40) Dat hy nog eene raad mag stellen voor uw oogen.
Gy weet de hoogte van het keukendak is kleên,
Zet ’er een ladder aan en klimt ’er overheen,
En ik zal zorgen dat Urias smoorlyk dronken,
Ginds in ’t Waapen van Gomorra ligt te ronken,
(45) Daar gy intusschen op zyn Ega’s ledikant
Hem ’t fraaiste hoornenpaar van agttien takken plant.
DAVID.
    Rys op — ik zal uw raad op morgen reeds beloonen,
En u voor ’t oog des Volks als heer van Joppe kroonen;
[p. 8]
Zorg dat Urias voor tien uuren dronken zy,
(50) Ontvangt voor het gelag, dan deze beurs van my.
Geen tyd zal ooit het vuur, dat in myn brand, verkoelen,
Toon my de klooten eens, die zo veel jeuks gevoelen,
Verzuim geen oogenblik, dat my iets zoets bereid,
Myn opgerichte lul staat styf voor de eeuwigheid.
David vertrekt.
NICOVEL.
(55) Nooit zag ik zulk een Vorst in myn geheele leven,
Hy wil voor uit — doch is zeer moeilyk naar te streeven.

Einde van het Eerste Bedryf.
Continue
[p. 9]

TWEEDE BEDRYF.

EERSTE TONEEL.

DAVID, (dronken binnen komende.)
’k Ben afgeneukt en zad, ’k heb ’t zaad uit myne klooten
Zo even in de kut van Batseba geschooten!
Die donderpadde is by myn ziel een lieve meid,
(60) Ik heb dat Nicovel zo even nog gezeid;
Maar die verdoemde vent wil nimmer my gelooven.
Nu, dat raakt niet met al, ’k zal haar de pot wel stooven,
En man als Nicovel, die nimmer koeken heeft,
Beschyt een Batseba, die van ’t neuken leeft,
(65) Maar zagt, wat blixem neen, ’t is toch geen donderpadde,
’k Liet nooit myn klootzak door een stinkend dier bekladde
Ik ben een man van smaak, en die ik heb geneukt,
Gevoelt nog dat haar kut zelfs van herinnering jeukt,
Ik moet die lieve meid daar gindsche eens bekyken,
[Hij wil naar ’t vengster gaan, doch struikeld
over een Tafeltje.]
(70) Wie loop je tegen ’t lyf — wat donder, wil je wyken,
Goddome, ’k zie geen mensch, ’k ben evenwel niet zad,
Ik heb in geen drie quartiers, een enkele drup gehad,
Kom jongens, haal een fles — wagt, ik zal er zelfs een haalen.


[p. 10]

TWEEDE TONEEL.

DAVID, NICOVEL.

NICOVEL. (die schielyk opkomt en David omverloopt.)
Genâ! ô groote Vorst!
DAVID, [in het oprijzen zijn sabel trekkende.]
                                      Dat zal ik u betalen,
(75) Jouw Philisteinsche hond; maakt nou je testament.
’k Heb lang een pik gehad op jou vervloekten vent!
NICOVEL.
Genade groote Vorst!
[Ter zyde:]
                                  Is David eeuwig dronken?
DAVID.
Wel nu laat hooren eens: of ben je weer beschonken,
NICOVEL.
    Myn vorst, den Philistein trekt ginds en herwaars aan!
(80) ’t Jordaansche leger zwicht reeds voor zyn legervaan!
Zy zweeren dat ze u (zo ze u krygen) lubben zullen!
DAVID.
    Hoe donder maak ik dat — dit is, ’k ben stom geen kullen,
Wat weerlicht zeg je dat — maar zagt naar allen schyn,
Zal nu Urias — ’t is by twaalven — nuchteren zyn?
[p. 11]
(85) Toe roep hem ijlings.
[Nicovel vertrekt.]
                                        ik Zal hem op de voorpost zetten,
Dan zal den Philisstein hem het allereerst verpletten,
En dan neem ik zyn wyf, Godluysme was hy dood,
Wat doet dat blixemskind toch op de waereldkloot?



DERDE TONEEL.

DAVID, URIAS.

’k Verschyn hier voor uw oog ö vorst op uw beveelen,
(90) Geen aangenaamer maar kon ooit myn zinnen streelen,
Gevoelig voor de eer, die ik zo straks genoot,
Wagt ik slechts u bevel, en tart een wissen dood;
Gebied, myn vorst, gebied!
DAVID.
                                            Zyn dat nu Fransche passen?
Maar hoor, den Philisstein komt ons van daag verrassen.
(95) Vlieg naar uw Regiment, ik maak u Generaal,
Haal uit myn kleerkas maar een rok.
URIAS.
                                                          ô Vorst! myn staal
Zal steeds geducht zyn, voor die geen, die u beleedigen,
Ik zal u en u volk, tot in den dood verdeedigen!
[p. 12]
DAVID.
Nu dat ’s daar aan toe; zeg wil je een borrel?
URIAS.
                                                                        Vorst!
(100) Ik heb chocolaad gebruikt — ik heb ’t wat op de borst.
[Hy vertrekt met veel buigingen.]



VIERDE TONEEL.

DAVID, NICOVEL.

DAVID, [Urias na bijtende.]
Wordt met den Philisstein met pyl op pyl doorschooten,
En treft het niet uw hart, het treft voor ’t minst uw klooten
[Tegen Nicovel.]
Toe haal nu gaauw een fles.
[Men hoort het gerucht van de aannaaderende Philissteinen.]
                                            Wat maakt dat vee een kak.
Daar is nog ypocras steek die maar in uw zak.

Einde van het Tweede Bedryf.
Continue
[p. 13]

DERDE BEDRYF.

EERSTE TONEEL.

DAVID, BERTRAY. [De Overste Lijfwachten met Vaendels en Muziek.

DAVID.
(105) Men zingt hoezee, men juicht wy moogen zeegepraalen,
Ik moet nu myn triumph met edelen wyn betaalen,
De pyl zy deeze nacht op het fraaist geillumineerd,
En elke hoer, op wyn en manglen getracteerd,
Men brengt Urias lyk als Generaal ter aarde,
(110) Nu hy gestorven is, erken ik zyne waarde,
Ik zal zyn Ega ondertusschen troosten gaan,
Zy zwicht gelyk het heel-al voor standaart of voor vaên.
BERTRAY.
Daar is Nathan de Propheet.
DAVID.
                                            Die komt my filliciteeren,
Toe haal terstond een fles, wy zullen bottelleeren.


TWEEDE TONEEL.

DAVID. NATHAN. NICOVEL.

NATHAN.
(115) ô Man, naar ’s Heeren hand, zo lang als Zon en Maan
[p. 14]
In ’t blaauw azuur blason des Hemels zullen staan!
Zo lang de Bergen tot aan ’s Hemels hooge transen
Opspringen zullen, en de Heuvels contredanssen,
Zo lang het Joodsche volk zich Heer der Aarde noemd,
(120) Zoo lang zal ook uw naam by ieder zyn beroemd.
DAVID.
    Verdomd, dat ’s mooy!
NATHAN.
                                        Myn zending zy u nu gebleeken.
Vergun my nu direct als Advocaat te spreeken.
[Hy doet een Tabbaard aan.]
            ,, Een zeer voornaam en dapper Heer,
            ,, Had duizend schaapen, en veel meer,
            (125) ,, Welke hy slechts had aantetasten,
            ,, Om te tracteeren zyne gasten.

Maar ach een arme bloed had slechts een eenig Lam,
Hetwelk hy hem ontstal, en voor zich zelve nam,
ô Vorst! wat diend men met die kaerel aantevangen?
DAVID.
    (130) Wel, dat ’s Godhelpme klaar: een schaapendief moet hangen,
NATHAN.
    Vorst — Batseba is ’t Lam!
[p. 15]
DAVID.
    Godlubme, ben je mal!
[tegen Nicovel]
    Of kul je my — wat of ik hier van denken zal!
NATHAN.
    Myn principaal, om u geen tyd te doen verliezen,
Vergunt u, Oorlog, pest, of hongersnood te kiezen.
DAVID.
    (135) Koos ik den oorlog, gy en al uw duivels vee
Blyft rooken by den haart, en gaat toch nimmer mêe,
Koos ik den honger daar zou ik je niet mêe kullen,
Want schraalen tyd of niet, jelui blyft eeuwig smullen.
Goddome ik kies de pest, en hoop daar by nog dat
(140) Jelui den eersten kool moogt krygen aan je gat.
[Nathan vertrekt terwyl zy allen schreeuwen:]
    De Pest! de Pest! de Pest!
NICOVEL.
    Myn Vorst uw keus is wys!
DAVID.
                                            Kom, kom, ’t is opperbest.
Haal Mariamne, met Katoo, Lisette en Saartje,
Bestel voorts by Radie voor elk een Amandeltaartje,
(145) En brengt een Zee van wyn.


[p. 16]

DERDE TONEEL.

DAVID. BERTRAY.

BERTRAY.
                                                    ô Dodelyk verdriet!
ö Ysselyke rampen — myn Koning weet gy ’t niet!
De Pest, holt in Galop, langs steegen en langs straaten,
Geen enkel Hoerhuis is Goddome vry gelaaten,
De Tymers vallen onder het kwaadspreeken dood,
(150) Ginds sterft een donderhoer in eene moddersloot;
Daar sterft een Grenadier al dansend met de Hoeren,
Terwyl een Bombardier sterft onder ’t Kaaleboeren.
Een ander gaat er heen terwyl hy Sodomineerd,
Een meisje geeft den geest terwyl zy zich branleerd,
(155) Men ziet een ry van volk, als dood ter aarde zinken,
Zy sterven, vloekende, terwyl zy vriendschapdrinken.
DAVID.
    Leeft nog myn Batseba?
BERTRAY.
                                            Ja Vorst, ze ontkwam de Pest!
    En uw wynkooper ook.
DAVID.
                                        Dan schyt ik in de rest.

Einde van Het Derde en Laaste Bedryf.

Continue

Tekstkritiek:

vs. 38 schyt er staat: schynt (vgl. het slotvers)