Jan van Daalen: Klucht van de kale edelman - 1657.
Uitgegeven door dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton02071 — Ursicula — books.google (British Library)
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

Continue

[fol. A1r]

Klucht van de

KALE

EDELMAN.

Door

JOANNIS van DALEN.

Gespeelt op de Amsterdamse Schouburgh.
ANNO 1657.

[Vignet: gravure]

t’ AMSTERDAM,
__________________________

By Ian Iansz van Santen, Boeck-verkooper, achter de Oude
Kerck, aen de Zuyd-zy, ANNO 1657.



[fol. A1v]

Namen der

VERTOONDERS.

Pieckedenise, Een kael Edelman.
Snaphaen, Zijn Dienaer.
Helena, een Rijcke Iufvrouw.
Boutje, haar Kamenier.
Naeyster.
Spaens-koopman.
Glase-maker.
Franse-kramer.
Waerdt.
Engels-makelaer.
Huys-heer.
Hooghduytse Baecker.		 }
}
}
} 		Crediteurs van Pieckedenise.

                            Op de Reegel.
                De hedendaeghse Vrijery
                Bestaet al meest in zulck gevry,
                Als ick u stel voor oogen.
                Een vrouw die vast haer zinnen stelt,
                Op geen persoon, maer op het gelt,
                Die wort veel tijts bedroogen.


[fol. A2r]

De Klucht

Van de

KALE EDELMAN.

Eerste Uytkomst.

Pieckedenise, of de kale Edelman met Snaphaen uyt.

Edelman. NUw ick door groot practijck, gekreegen heb dit kleet,
    Zoo is de beste raet, die ick ter werelt weet
    Dat ick ter wijl ick nu weer ben van grooten aen,,sien
    Terstont uyt vrije gae, maer ’t ken geen open baen,, sien,
    (5) Helena is te Rijck, en adelijck van bloedt,
    En ’t meeste dat mijn quelt, dat is ick heb geen goet
    Maer in mijn adeldom soo wil ick haer wel veur gaen
Snaphaen. Hoe wil jey aen de meydt soo wil ick noch niet deurgaen
    Ick had schier aers gedocht, te nemen voort de wijck,
    (10) Maer eer jey jouw zinnen lecht, is Helena al heel Rijck?
    Mijn dunckt het alderbest dat jy ’t eerst onder vraegden
    Ick loof in Amsterdam ben noch al rijcker maegden,
Edelman. O neen, als ick haer heb, zoo staeck ick al mijn Rouw,
Snaphaen. Kom dan is’t dubbelt wel, want siet eens heer, met jouw
    (15) En kander een beetje niet in diepen nog in droogen,
Edelman. haer goet is wel zoo veel, dat ick naer mijn vermoogen
    (Gelijck ick ben gewent) kan leven als een Prins.
Snaphaen. Wel heer ick zey uw strackx, dat ick schier was van ’t sins
    Te woonen op en aer, maer nou wil uw sweeren
    (20) Indien jy mijn maer koopt een nieu pack Bruylofs kleeren
    Dat ick jou niet verlaet,
Edelman. Ick zel dat doen o ja.
Snaphaen. Wel kom dan heer,
    Je meugt hoopen daer eens gelt geweest is, daer komt het wel eens weer.
Edelman. Dat hoop ick oock, zie daer, jey most dan datelijck knap, gaen
    Bestellen dese brief,
Snaphaen. Wel heer jou trouwe Snaphaen
    (25) Die zel dat heel wel doen, kom an langh mijn de brief,
Edelman. Hou daer is de voorbo, aen mijn volmaeckte lief,
Snaphaen. Hoe is het een voorbo, dan heb ick niet te schroomen
    Loop voorbo gaet voor uyt, zeg dat ick datelijck zal koomen
Edelman. Wel schelm wat is dit? gooy jy de brief zoo wegh?
Snaphaen. (30) Hoe isset geen voorbo?
Edelman. Ja wel soo waer ick zegh
[fol. A2v]
    Datmen zoo dommen siel, als jey bent geen zal vinde,
    Ick zegh het is en brief, waer in dat mijn beminde
    Zal zien de groote liefd, die ick daer in ondeck
Snaphaen. Wat jey zeyd een voorbo, ick ben bylo niet geck,
Edelman. (35) En brief is een voorbo, hoe meugje men zo quelle,
Snaphaen. Wel kom geefse men dan, ick zelse gaen bestelle.
    Is ’t niet aen Helena, die adelijcke Jufvrouw,
Edelman. O ja die ist,
Snaphaen. Kom an ick benje nou zo trouw, zo trouw,
    Gelijck en luys.
Edelman. Hoe als en luys, die laet hem te licht vangen,
Snaphaen. (40) Maer hy is weer zo trouw, hy laet hem met zijn meester ophangen.
Edelman. Zo waer hy heeft gelijck, maer hoor als jyser geeft,
    Zo neemtje hoet fraey of, en vraegt haer mooy beleeft
    Of het haer oock gelieft, dat ick haer een kom spreken,
Snaphaen. Wel heer ick zel dat doen, wil jy jou hooft niet breken.
                                                                    Snaphaen binne.
Edelman. (45) Fortuna helpt mijn nuw, en endicht togh mijn leet.
                                                                    d’Edelman binne.

Helena, met Boutje uyt.

Helena. Jey praet gelijck ick zeg niet beter als gy weet,
    En neem ick wou nuw al, ick kan alleen niet trouwen,
    Mijn voogden zullen oock het houwelijck ophouwen,
    In dien de Jonghman is van minder staet als ick.
    (50) Zy hebben oock gelijck, want ziet het is een strick
    Die lange jaren duert, voor een van twee haer leven.
Boutje. Ja wel ick zeg als noch, als ick mijn ga begeven
    Te trouwen, ick nemer een al had hy niet een duyt.
    Als hy is van mijn zin.
Snaphaen. Roept binne. Hoe isset binje uyt?
Helena. (55) Ga Boutje na de deur, zie wie daer zo mach tiere.
                        Snaphaen uyt, en zeydt.
    Mijn heer wenst jou veel goets, en na alle heuse maniere,
    Zendt hy uw desen brief,
Helena. Wat is jou heer voor ien?
Snaphaen. Hy zijdt hy heeft jou lief, trouwes ick machje me wel zien,
    Nou Jufvrouw ’t gaetje wel, ick ga weer packen mijn biese,
Helena. (60) Maer hoor hoe hiet jou heer?
Snaphaen. Mijn heer hiet Pieckedenise,
    Tis een rijck Edelman, maer hoor een woort in ’t stilt,
    ’k Geloof hy wil jou wel hebben, alsje hem maer hebben wilt,
Helena. Wel dat komt zeker schoon, wegh, wegh, roept noch zo luydt,, niet,
    Jou heer die danst noch wel, al danst hij met de bruydt,, niet.
    (65) Kom wil hy anders niet?
Snaphaen. Ja hy verzoeckt ofje hem gelieft te woort te staen,
Helena. Nuw hy ’t beleeft verzoeckt, zo zal ick ’t hem niet of slaen,
    Zegh dat hy datelijck komt omtrent te half achten,
Snaphaen. Wel nou ick ga dan heenje meugt hem voort verwachten.
                                                                Snaphaen binne.
[fol. A3r]
Boutje. Mevrouw ’k verlangh al vast wat datter mach in staen,
Helena. (70) Na datje hem hebt gehoort, zo meughje me eens raen,
    Wat mijn nu staet te doen,
Boutje. Me-vrouw ay wilt niet vreese,
    U wenschen neemt een endt,
Helena. Wel hoort ick zal hem leesen,
Aen de volmaeckte uytsteeckenste Jufvrou, me
Jufvrouw Helena,
    Volmaeckte Helena, uytsteeckenste der maeghde,
    D’eefese kuysgodin, wordt van u gemannierdt,
    (75) Ghy geeft den Phenix guer, die heel Arabien vierdt,
    Geen Flora met haer Lent, mijn ooyt zoo zeer behaegden,
    Had Paris Priaems soon, die Troojen brocht in ly,
    Op Ida u gesien, daer hy ’t oordeel most strijcken
    Van Pallas Iuno zelf, en Venis des gelijcken,
    (80) De Grieckse Schoonheyt niet, maer D’appel die had gy,
    Had ick u maer soo wis ick sou u niet verliese,
    Maer sluyten in mijn hardt, en seggen harte schat,
    Ick heb u nouw soo wis als ghy den appelhat,
    Ghy zijt mijn Helena en ick u PIECKEDENISE.

    (85) Is hy zoo Rijck van goet, gelijck hy is van Reen,
    Zoo zeg ick hier recht uyt, dat hy, en anders geen
    Mijn Bruydegom zal zijn ick wil en sal nu Trouwen,
Boutje. Me vrou, ick zeg als noch, ick loof het sal u rouwen,
    Dat ghy zoo kuerigh zijt allenigh op het goedt,
    (90) Ick loof het is haest tijt dat hy nou komen moedt.
Helena. Ick schick mijn dan wat op, ’t is beeter nou als laeter,
    ’k Verlangh na dat hy komt gelijck een vis na ’t water,
                                                        t’ Zamen binnen

De Edelman, met Snaphaen uyt.

Edelman. Ick leg u vast en wacht, op de leuningh van de stoep,
    wel hoe ist?
Snaphaen. Komje moeter voort na toe,
Edelman. Stil roep,
    (95) Zoo luyt, niet, wel wat bescheydt heeftse uw’ gegeven?
Snaphaen. Het is gelijck ghy zegt, dat jy uw’ heele leeven
    Zout slyten als een Heer, gelijckje bent gewent.
    Kom ’t half acht moetjer wesen en ’t is aldaer omtrent,
Edelman. heeft sy dat selfs bestemt, de tijt van half achte?
Snaphaen. (100) Wel jase en ick zy noch je meugt hem dan verwachten.
Edelman. Haer weesen hoe stingh dat, wanner gy gaeft de brief?
Snaphaen. Heel aengenaem, en wel de Brief die was haer lief,
Edelman. Kom an dan ga ick heen, maer ’t slimste datter quaet,, is,
    Dat is ick heb geen gelt, wel aen de beste raet,, is
    (105) Dat ick iets koop op dagh en verkoop het voort contant,
[fol. A3v]
    Maer ’k heb geen meer krediet, o alder schanden schandt.
    Daer is geen beeter dingh als dat ick kordt ga vrijen
    En zet het haer zo na als ’t immermeer kan lijen,
Snaphaen. Dat is het alderbest ick wouje maer begon
    (110) En soo het niet en luckt, zoo ga ick metje deur, voort met de noorder zon,
    Maer heer ick denck daer wat een raedt die wonder goet,, is,
    Ick heb aen haer bespeurt, dat zy heel hoog van moet,, is,
    Daerom zoo doe jy voort dees penningh omje hals,
    En maeckt Helena wijs, (al is het zoo wat vals,)
    (115) Als datje bent wat groots, ja een Ridder van dees order.
Edelman. Wie hoort dees penningh toe?
Snaphaen. Ay wat en vraeght niet vorder,
    Het is mijn pellegift, ick heb het van mijn peet,
    Ja ’k hebse staegh bewaert, al schoon dat Jy ’t niet weet,
    Hier in mijn onderbroeck, want had jy ’t oock geweeten
    (120) Jy had hem vast geset voor drincken of voor eeten,
Edelman. Ze staet mijn wonder wel,
Snaphaen. Ick sey haer datje waert een fray Rijck Edelman,
    Maer jee hoe mooy is ’t biesje ’t heeft een nieuwe hals bant an
    Maer heer al wat ick doe dat is om ’t nieuw pack kleeren,
    Want ’k lijck een palm-boom ’k ben swinters en somers even groen
Edelman. ’k Zelje wat leeren
    (125) De wijl gy zelver zegt, dat zy is hoogh van moet
    Zoo kon het lichtelijck zijn dat zy vroegh na mijn goet,
    En is dat zy dat doet zoo zal ick haer wel noemen
    Een groote zomme gelt en jy moet dan noch roemen
    Van twee drie mael zoo veel, als of ick ’t niet zeggen wou
    (130) Ja wat dat zy mijn vraegt, zoo zeg jey maer mevrouw
    Het is wel eens soo veel zijn goet is zonder weer,, ga
    Zijn afkomst is heel groot, hy noemt jou niet op veer,, na
    Int ’t kort zeg eens zoo veel, op alles wat zy vraeght
Snaphaen. Ick zeg wel ses mael meer, indien het jou behaegt,
    (135) Ick zel dat Juffertje, wel sien in slaep te wiegen,
    Kom gaen wy datelijck heen en tijen an het liegen
t’Zamen binnen
Helena met Boutje uyt.
Helena. Maer boutje is het waer? ben ick soo net gehult,
    Hoe staen mijn locken dan?
Boutje. Elck haertje is gekrult
    De lockjes fray van swier, ick zag nooyt geen bequamer,
Helena. (140) Hoor boutje als hy komt, brengt hem in dees kamer
Boutje. Mevrouw ’k verlangh al vast dat ick hem eens zal zien
Helena. Het is een Edelman als ’t die is die ick mien
    Men dunckt an ’t levery maer hoe zou Leonore
    En nicht Cornelia en noch meer andre hoore
    (145) Wanneer ick was de Bruydt, ick wed Juffrou Margriet,
    En Adriana nicht, en Maddelena oock niet
    Waren wel te vreen, zoo ick haer voor gingh trouwe
[fol. A4r]
d’Edelman, of Snaphaen klopt.
Boutie. Me vrou daer wort geklopt, wilt u ter zijen houwe
De Edelman met Snaphaen uyt,
Edelman. Goenavont jonge maegt? is schoon Helena in
Helena. (150) O ja hier ben ick Heer,
Snaphaen. Nou wacker maeckt begin
Edelman. Na wenselijcke wens kom ick u Juffrou zegge
Snaphaen. Dat ’s een Jufvrou is, dat weetse wel, dat hoef Jijer niet uyt te legge,
Edelman. Dat ick u schoonheyt kom begroeten met een groet,
Snaphaen. Dat se schoon is, dat weetse me al wel, Jou rechte slechte bloet,
Edelman. (155) En dat ick u naer waerdt niet kan kongratuleeren
    Voor eerst ick soeck pardon, dat ghy ’t wil exkuzeren
    Indien mijn stout versoeck u schoonheyt niet behaegt
Snaphaen. Je bent al geexkuzeert, en ick heb ter oock gevraegt
    Ofjer koomen mocht of niet, en se sey noch zelf ja al wilset nou niet weeten,
Edelman. (160) En de wijl de liefde mijn dwongh,
Snaphaen. Ja wel is dit vrijen? zoo is het mijn vergeeten,
Edelman. Mijn Engeltje, zoo was dat ick bedocht
    Te zenden u dien brief,
Snaphaen. Wel ick hebser gebrocht,
Edelman. ’k Hoopje zult mijn verzoeck niet of slaen
Snaphaen. Zoo wijs isse immers wel zou ick hoopen,
    Wat weetje anders niet te zeggen, soo laet ons weer na huys toe loopen,
    (165) Ick wed hadje mijn tong je hadder al langh bekoort,
    Maer ick verzoeck een bee, dat is ick maer een woort
    Toch met je liefste spreeck,
Edelman. Wel nou* ick ben te vreen,
Snaphaen. kom staet dan wat ter zijen,
    En hoor te deegen toe, ick zel voor u gaen vrijen
    Jufvrouw wat voor dach is ’t van daegh?
Helena. Wats dit voor een
Edelman. Het is mijn dienaer,
Snaphaen. (170) Ja maer Jufvrouw wy staen al kluchtigh met malkaer
Edelman. ’k Seg Snaphaen datje swijgt, en spreeckt alsje moet spreecken,
Boutje. Wel foey het is en schandt, dat de knecht over al zijn mont komt in steecken
Snaphaen. Als ick zel swijgen hou jy dan oock jou backus toe,
    Het is om beste wil al ’t gene dat ick doe,
    (175) Maer kom ick zel nou wel swijgen tot datse me wat vragen
Helena. Maer doet hy dit wel meer?
Edelman. O Ja meest alle dagen,
    Daer zijnder noch soo veel hy ist niet alleen die ’t doet,
    Maer mijn huys is een huys vol van weelde en overvloet,
    Daer niet ter werelt ontbreeckt ze hebben watse begeeren,
    (180) Dan ’t is waer die qua konsiquensy hoorden ick niet te laeten tolireeren
    ’k Beken dat wel maer ziet ick ben zoo wat
    Goet over mijn dienstboon, en al ’t volck ja zoo dat,
    De mijsjes vooght, en de dienaers schier heer,, zijn
    En om dat voor te koomen zoo zou mijn grootst begeer,, zijn
    (185) Op u volmaeckte beelt, dat ghy wout weesen vooght
[fol. A4v]
    Over haer, en al mijn goet, ja ick bidt dat ghy beoogt
    U dienaer met een lonck van liefde en genade,
Helena. Mijn Heer meent ghy ’t in ernst?
Edelman. O Ja ten zal u oock niet schade
    Ick ben een machtigh Heer, mijn goet is wel soo veel
    (190) Als ghy niet Sout vermoen, allenigh voor mijn deel,
    Zoo heb ick aen Contant wel hondert Duisent gulde,
Helena. Zijt ghy noch Jongelingh want weeuwenaers hebben schulde
Edelman. Ick ben noch Jongelingh
Helena. Wel dat is noch heel goedt,
    Hebt ghy geen Ouders meer?
Edelman. O neen alleenigh van mijn bloedt
    (195) Zoo heb ick noch twee broers d’een hiet Colicoquelle,
    En d’ander Kakerlakoe,
Helena. Maer zijn die al getrout?
Edelman. Ick sal het u vertelle,
    Ick ben de alder Jongst, de middelste is getrout,
    En die is heel Jaloers. Het welck dat mijn rout,
    Hy is van ons geslacht de alderwijste proncker
    (200) Maer wat ist hy heeft de naem, van de Jaloerse Joncker,
Helena. De minne nijdt is quaet, maer u vader wat waer dat voor een?
Edelman. Dat zal ick van ’t begin tot ’t ende u ontleen
    Door dien mijn vader in de melisi had behagen,
    Zagh hy op d’artelery, oock wiert hem op gedragen
    (205) De velt-maer-schalcks staf, ja veltheer ginnerael
Snaphaen. Daer sijnder noch zoo veel, hy noemtse niet altemael
    Kom Jufvrouw luystert eens, ick zal mijn Heers tolck weese,
    Wel hoor, drie van zijn vaders waren goe luy, ze worden van mijn geprese,
    D’eerste was een kaptijn, de tweede en vaendrigh en de darde een soldaet,
Edelman. (210) Jou ondeught gaeter zy,
Helena. Is’t soo zoo is het quaet,
Edelman. Me vrou ten is soo niet, dat wil ick Jou wel sweeren
Snaphaen. Kom hier, heb jy niet geseydt, dat ick sou dubbeleeren,
Edelman. Ja het ander maer dat niet.
Snaphaen. Ho, ho, ’t is dan wel,
Helena. Men heer verstoort u niet want na ’t geslacht zel
    (215) Ick niet zien, als t’ander mijn behaeg,, is,
Edelman. Wel ’k hoor met iver toe, wat dat mevrou haer vraeg,, is.
Helena. Maer u gelt is dat zoo veel gelijck ghy hebt genoemt
Edelman. Ja, en noch vijftigh dubbeloenen want ick hou niet van die veel roemt,
Snaphaen. Hoe zegje vijftigh pompoene? je heb wel hondert
    (220) Pompoene en duysent komkommers in je tuyn?
Boutje. Ick ben verwondert,
    Is die heer zoo rijck, wel vrou weest nou toch ree
    ’k Hoor hy heeft oock en tuyn?
Snaphaen. O ja goen dag hofstee,
Helena. Zoo hebt ghy oock en tuyn?
Edelman. Ja sloote, en gebouwe
Helena. Hoe sloote?
Snaphaen. Ja sloote, kom dat zel ick u wel ontvouwe
    (225) Wel vraegje sloote, mevrou hy heeft wel soo veel;
[fol. B1r]
    Ja zoo veel slooten, dat hy de meesten deel
    Niet van doen heeft, maer ’k mien grendel sloote,
    Mael sloote, hangh sloote, die zal hy haer verkondige.
Edelman. Neen, ’k zal door ondanckbaerheydt mijn zelven niet bezondige,
    (230) Want daer is niet ter werelt of ’k hebt van alles,
Helena. Zoo hebt ghy oock wel huyse en alderhande vee
Edelman. O ja ick togh Me-vrouw,
Snaphaen. Hy meent onder de brugge al de kack-huyse,
    En sijn prinsepaelste vee, bestaet in zulcke luyse.
Helena. (235) Maer heer hoe hoestje zoo? hebje dat langh gehadt?
Edelman. Een dagh of anderhalf, niet waer?
Snaphaen. Me-vrouw hy lieght wat,
    Hy heeft die hoest wel gehadt wel hondert duysent dagen,
    Daer heb ick het romt geschoote, ’k wed hy men nou altijdt zel vragen,
Helena. Dan zou men heer niet wel zingen kinne door dien hy altijdt zoo braeckt,
Edelman. (240) Hoe, ’k heb wel met mijn gezangh wel meenigh vrouw vermaeckt:
    Mijn knecht die praet zoo wat, hy komt me altijdt stoore,
    Dan ’k hoop datje wel haest de wel klinckende Orgel-pijpen zult hoore,
    Van mijn Nachtegaelse stem,
Snaphaen. Ja de klanck van heur gekt, dats daer zijn hert na hoopt,
Edelman. Ick heb geweest Opper-zanger van een Koningh,
Snaphaen. Ja die daer ’s winters met de Star loopt.
Helena. (245) Hoe oudt is men heer dan wel?   Edelman. Omtrent de dertigh jare,
Snaphaen. Wat hy heeft zoo veel gave, hy kanse niet al openbare,
    Want ziet hy is wel over de tsestigh, ja over de tnegentigh jaer.
Helena. Wech, wech, zwijght stil, jy bent een leugenaer,
    Mijn heer ick loof uw best, en heeft al uw zeggen klaerheydt,
    (250) Gelijck ick dit wel zie, zoo zegh ick in der waerheydt,
    Dat ghy en anders geen, de schaemt die hout mijn tongh,
Edelman. Me-vrouw gelooft het vast, ick ben noch maer zoo jongh,
    En dat voor al mijn schat, zoo sloote, huyse, hoove,
    Zelf Kresus graegh voor zwicht, oock mooght ghy vast geloove,
    (255) Dat ick heel deughdelijck ben, en adelijck van bloedt.
Snaphaen. Zoo schipper hael opje zeyl, terwijl de windt is goedt.
Helena. ’t Geeft mijn dan vreemt men heer, dat ghy na mijn komt kijcken,
    Wiens goedt geen meer en is dan dertigh duysent pondt,
Edelman. ’t Zal blijcken
    Dat ghy mijn heel vernoeght, wanneer ick dat maer heb,
Snaphaen. (260) Zoo lustigh spin maer voort, te zoomer weer en web,
Edelman. Ick loof uw oock Me-vrouw, zoo ick eerst kom te sterve,
    Dat ghy en anders geen, mijn groote goedt zal erve,
    Zoo roerent, als onroerent, hebbent, en toekomet, neen
    ’k Hou van geen houwelijcks voorwaerde, want men ziet wel dat die geen
    (265) Die dat doen, daerom menighmael in twist raken,
    Maer ick zal jou vol komen Ligetima erfgenaem maken,
Helena. In dient zoo is verzien, ick jou dan oock men heer
    Van ’t geen ick heb geseydt,
Boutje. Me-vrouw je hebt ummers meer,
Helena. Ja dat heeft zijn bescheydt,
    Dat staet noch zoo in’t wilt, daer most om prossedeere,
Edelman. (270) Ick heb daer aen genoegh,
Snaphaen. Hy zal geen meer begeere,
[fol. B1v]
    Nou moer jy hebt hem al, je zit mooy inden druck,
    Wel benje luy dan eens, zoo wens ickje geluck
    Komje most voort jou goet, by mijn Heers groote goet leggen
Helena. Neen, Neen,
Edelman. Mijn Engeltje zulck af slaen hou ick voor toezeggen.
Helena. (275) Ick niet men heer, neen, neen, dat was noch alte dra.
Boutje. Hoor heer, als mijn vrou twee mael neen zeyt, zoo meentse eens ja,
Helena. Neen noch zoo niet, ick moet de zaeck eerst onder taste,
    Maer heer waer woont ghy toogh?
Boutje. Me vrou ick weet het wel,
Edelman. Gelieftme te vergaste,
    Ick nood uw rechte voort tot onsent op Banket,
Helena. (280) Wel heer ick slaet niet of,
Edelman. Kom gaen wy t’zamen heen,
Helena. Ick niet,
    Wel neen om d’opspraeck van het volck zoo moet ick dat noch mijen,
Edelman. Door u voorzichtigheyt zoo doet gy mijn verblijen
Helena. O ja een dochters eer die is heel rat geraeckt,
Edelman. Gaet geeft men koetsier last, dat hy de vergulde karos vaerdigh maeckt,
    (285) Maer de straet is oock schoon, en smal, ick sout schier zelf niet raede,
Helena. Hoe heer voor mijn neen ’t hoeft niet.
Snaphaen. Hoor hoe maeckt hy de bravade,
Edelman. Mijn Engel komt dan strack, met uwen kamenier,
Helena. Wel heer ick zal dat doen,
Edelman. Hoort dochter komt eens hier
    Je weet wel waer het is?
Boutje. Ja heer dat bonte huys met die gout leere kamer:
    (290) Men hiet jou de Rijcke vrijer.
Edelman. Dats waer,
Snaphaen. Geen bequamer,
    Houwelijck, (meysje) als ick en jy slechs mee
Boutje. Dat was geen wonder dingh,
Snaphaen. Wel neen, ben jy haer kamenier, ick ben sijn kamerling
Boutje. Ja mijn korfje had lang vol geweest, had ick sulcke roosjes wille plucke
Snaphaen. Kom geeft men eens en zoen,
Boutje. Wegh, wegh, hoe zal ’t hier lucke
Snaphaen. (295) Wel kameniertje, wil jy ’t dan niet doen?
Boutje. Wel neen, ick heb meer van wigen gekost als jey van op voen,
Edelman. Nou Engeltje lief ick gae dan heen en sal uw stracks verwachten,
Helena. Soo doet,
Edelman. Hier mee beveel ick mijn gestaegh in u gedachten.
d’ Edelman en Snaphaen. binne.
Helena. Maer Boutje zegh recht uyt staet hy u oock wel an,
Boutje. (300) Heel uyter maeten wel, het is een Edelman
    Zoo heerlijck van postuer, als ooyt mijn oogen zagen,
    Maer staet hy u wel aen, ick moet u oock eens vragen,
Helena. Dat wees mijn kleur wel uyt, want ick kreeg bloos op bloos,
Boutje. Ick zegh, (waer ick als jey) dat ick voor hem niet koos
    (305) Een graeffelijck parsoon, ja Prins der monarghijen
    Maer Jufvrou is’t niet zoet zoo t’samen staen te vrijen?
[fol. B2r]
Helena. Wel ja het is wel fray, maer men is soo verbaest,
Boutje. Kom Jufvrou maecktje ree de tijt genaeckt al haest.            t’Zamen binnen.

De Edelman in zijn huys en zeyt.
    Mijn huys dat is wel groot in ’t sal wel heerlijck toonen,
    (310) Maer daers geen huysraedt in, hoe sal ick dat verschoonen
    Mijn meubelen staen verset, en nouw mijn mantel mee.
    Dan dats een kleynigheyt ick zel nu haest in vree
    Weer leven als een Heer. Die niet meer kan begeeren
    ’k Zal op mijn mantels gelt, mijn liefste fraey trackteren
    (315) ’k Wed ick door gauwigheyt, noch worden zal haer man
    Want die suptijlijck lieght, die zeydtmen dat wel vrijen kan.
    ’k Zal haer van stonden aen (zoo dra zy komt) mijn trouw,, bien,
    Maer als ick ’t wel bedenck, ick weet niet wat ick zou,, bien,
    Wel aen ick weet noch raet, dees penningh is heel goet,
    (320) Nu ben ick weer te paert, die raet verfrist mijn bloet,
    Haer kuysheyt, en haer schat is daer ick ’t meest op hoope,
    Hoe wel datter nu veel na lichte schoonheyt loope,
    ’k Heb oock wel schoonigheyt by nacht en dach verzelt,
    Maer ’k sterf die wereldt of, en zoeck nou niet als gelt,
    (325) Mijn dunckt de zoomer tijt en teelt geen schoonder Roose,
    Als witte en roode Roose die in haer aenschijn bloose,
    Haer asem geeft de reuck, aen leli en fiool, wel benje daer?

Snaphaen, uyt en zeyt.
    Ja de mantel is verkoft, en alle dingh is klaer,
Edelman. Waer hebje dan ’t Banket en oock de wijn gelaten?
Snaphaen. (330) Wel men docht dat ickje met yemandt hoorde praten,
    Daerom heb ick het altemael inde kelder gebrocht,
Edelman. Mijn trouwe Snaphaen dat hadje dan wonder wel bedocht,
    Kom laet het daer maer staen, tot strack alsje de tafel gaet decke,
Snaphaen. Wel waerme zel ick dat doen? Hoe je most niet metme gecke,
Edelman. (335) Kom weetje geen raet, neemt het schoonste laecken van ’t bedt,
    En ziet ofje dat zoo wat ergens te parsen zedt,
    Of gaeter op zitten, nou je most niet langh,, staen,
    En neemt die ses witte komme die daer after in de gangh,, staen,
    En maecktse schoon, en doet in elk het zijn
Snaphaen. Goede maedt,
    (340) Daer noemt hy in een aem al ons hele huys-raedt,
Edelman. Maer wat hebje al voor wijn?
Snaphaen. Roo, en Witte, en Spaense, met een Rijnse bleecker.
    En een kan Rotterdammer bier, maer ’t slimst wy hebbe geen beecker,
    Maer tot de Wijn heb ick elck een bysonder glas
    De knecht hulp men dragen t’was goet dat die tuys was
    (345) En de wijn-kooper zey, je zoud en reys dencke om de ouwe schulde
Edelman. Dat zal ick heel wel doen, maer hoe veel kreegje op de mantel,
Snaphaen. Net twintigh gulde,
    Daer zie jy ’t overschot, ’k hebt schier altemael besteet,
Edelman. Langh mijn dat in mijn zack,
Snaphaen. Dat waer my seecker leet,
Edelman. Wel, jy kent het niet bewaren,
[fol. B2v]
Snaphaen. Al beeter als zommige kassire,
    (350) Die voor haer meesters gelt, wel lustigh gaen plisire
    Neen ick zel dat niet doen, maer houwen de kas zuyver en klaer,
    Ben ickje niet een trouwe briefdrager, Ja een trouwe leugenaer?
    Jou meyt, jou knecht, jou al, welhoe ’k wilje kassier oock weese
    Maer heer daer valtmen wat in, dat is, ’k begin te vreese
    (355) Dat de nayster hier koomen zel, wantse riepme na,
    Wacht Snaphaen, ’t ga mitje tot jouwent om gelt, en ick zy neen noch ja,
    Maer de mijn dingen of, en quam zo datelijck strack,, tuys
D’naeyster klopt
Edelman. Daere isse dan zegh dat ick niet in ben
Snaphaen. Loop dan je best in ’t kack,, huys,                D’Edelman* binne

De Naeyster uyt en zeidt.
    Wel Snaphaen, hoe hadje strack zulcken grooten haest?
Snaphaen. (360) Wie ick Naeyster?
Naester Ja Jy, je liept wel zoo verbaest,
    Gelijck offer imant waer, die je wou verrasse,*
    Waer isje Heer?
Snaphaen. Die is weer uyt.
Naeyster Ja wel ick weet het te passe,
    Als hy uyt is waer is hy heen?
Snaphaen. Hy kijck na zijn wissel, wat weet ickervan
Naester Wacht hy al me wissel slacht hy d’Hoogduytsers dan
Snaphaen. (365) Je kent oock wel een reys weer komme,
Naeyster Wel nou,* maer zegh dat de Naeyster voort gelt hebben wil.
Naeyster binn.

De edelman uyt en zeidt.
    Ja als ick zel klapayster
    Om datje mijn alamoode beffen zoo verdurven hebt
Snaphaen. Hoe hebjet gehoort?
Edelman. Wel ja, als ker op let, soo verstaen ickje daer van woort tot woort.
Koopman klopt
Snaphaen. Na ’t kackhuys na ’t kackhuys,                 D’Edelman binne

De Spaense-koopman uyt en zeydt.
    Aondi soste uw meester is niet in akase?
    (370) Ick ben de Koopman met de wissel brief
Snaphaen. Wegh, wegh, metje rase,
Koopman. Iste porsible fablisie fala de Spanjole sinjoor?
Snaphaen. Wegh jou speck
    Of kom en rijs hier, ick lapje wel goet koop voor je beck,
Koopman. Aondiva ka a gorre, dese virconnigo in onse straetje
    Ick benne te vreen vinneka,
Snaphaen. Wat vinje daer maetje?
Koopman. (375) Een klap op de kabes, Iou maldit rapaes,
Snaphaen. Blijf staen jou schelm,
Koopman. Non keere                                            Koopman binne

De Edelman uyt en zeydt.
    Stil, stil en maeck geen meer geraes,
[fol. B3r]
    De man die heeft gelijck de verschijn dach is om en ick mostse wel acksepteeren
D’Glasemaecker klopt
Snaphaen. Na ’tkackhuys, na ’tkackhuys, wil jy weer om in ’t kackhuys keere

De Glasemaecker uyt en zeydt.
    Wel vrijertje waer is jou heer den Edelman?
Snaphaen. (380) Wel baesje hy is nu uyt wou Jy hem spreecken, dan
    Zoo moetje weer komen,
Glasemaecker. Wel Ja, ick heb zijn wapens geschreven,
Snaphaen. Hoe bin jey een glasschrijver, en een glasemaecker zoo kan jey heel wel leeven
Glasemaecker. Ja ’k toch maer je heer heeft oock glas van mijn gekoft en ick kom nouw zamen om gelt,
    Ziet ick wil ’t nou hebben met wil of met gewelt,
    (385) Dat is al mijn glas, datter in dat groote schip leydt
Snaphaen. Dat schip is in Ostinje, en als ’t weer komt zel ick eens hooren wat het schip zeyt,
Glasemaecker. Voort zeghmenje heer
Snaphaen. Ick zegh datje liever metje eygen hamer sla
    Voorje kop dat je een boer os valt
Glasemaecker. En ick dorsje met die mantel wel dra
    Dat jy in de grondt zackt, datter maerje hant en hoet uyt blijft om mijn te groeten
    (390) Of ick neemje wel strack by een van bey jou voeten,
    En gooje zoo hoogh, zoo hoogh, dat al hadje en kar met broot
    Noch afterje gat hangen datje noch doot
    Zelt weese van honger eerje beneen,, komt,
Snaphaen. Ja ga jy maer heen jy bent zo slecht niet als en boertje dat eerst uyt veen,, komt.
Glasemaecker. (395) Kom ick zel hem een steeboo stueren die kale Edelman.
    Ick zel dan mijn gelt wel vinden.                            Glasemaecker binnen

De Edelman uyt en zeydt.
    Wel ick ben blijdt, dat jy ’t dan vinden kan,
    Ick laet het daer op staen, maer wat is mijn dit een schand ’k moet voor mijn krediteure
    Gaen dat schuylen in ’t sekreet,
Snaphaen. Na ’t kackhuys, kackhuys, kackhuys, gae heen in’t kackhuys treuren.
d’Edelman binne
De Franse kramer uyt en zijt
    Bon soyr mon bonami, is vottre monseur niet in lamason
Snaphaen. (400) Ha, ha, ha, ha, ha,
Kramer Porqvoy lagh jy my uyt garson,
Snaphaen. Wel ja, ha, ha, ha, voort gaet hier uyt de kamer
    Wat bin jy voor een quant?
Kramer. Si swie de Franse Kramer
    Ick heb de kleer gemaeckt, voor votre grand monseur,
    Heel toete alamood
Snaphaen. Zoo binje dan een schreur?
Kramer. (405) O wie Moseur ick ben,
Snaphaen. Mijn heer kan jou schrift niet lesen
    Jey moet het hem zelf zegge wat al die itemen wille weese
    Zoo van treck koort, voeringh, en van knoope sy en lindt,
Kramer. Monseu oordeel hier van als van de kleur de blindt,
Snaphaen. Wat bin jy een wael?
[fol. B3v]
Kramer. Non ni monsu ick ben gebooren
    (410) Ala vile de Pari,
Snaphaen. Wegh ick mach jou spraeck niet hooren,
Kramer. Noktans uw votre heer parle bon goe fransoy
Snaphaen. Ja jouw hoort hy aleven wel niet garen,
Kramer. Owie, owi, monsue, mafoy
    Ick moet heb larsian moy.
Snaphaen. Hoe veul, is het?
Kramer. Combien omtrent de wiete hondert
Snaphaen. Hoe veel is dat?
Kramer. Monsue wees niet poerwondert,
    (415) Hy heeft noch flus gehaelt de belle fijn siapjou,
    Van hondert troy florijn, hy zy dat hy zou trou
    Grandamosel dees Stadt, hy koft poer haer de hans,,schoen
    En oock nu bel plumay, met stricken op sijn dan,,schoen
    Dan noch een broddelje, in Duyts geseydt draeg ban
    (420) Een pack en mant Rojael gesjammereert met kan
    Daer is noch meer van outs, de lindt, de pordka,,nons,
Snaphaen. Hy houtje backus toe, want ick kan geen wa,,lons
Kramer. Ick wil niet hou toe, moy boeys, Iou tretere Iouw laron
    En voele voe aveck mooy, ick klop op votre toete, al met een grand baton,
Kramer binne
De Edelman uyt zeit.
    (425) Ja loopt an de galgh daer meugje wat bedare
    Wel ick kan vijfdarhande tael, dat ick voor supperkargo gingh vaere
    Of ly voor facktoor en handelde in Comissi, elck een hulp mijn wel voort,
    Of had ick nou het gelt, dat ick wel eer ley onder de koort
    Als ick inde kaetsbaen party speelde
    (430) Of in het ticktack bort of met de kaert want het mijn niet verscheelde
    Wat Spellen dat het waeren, want over alwaer ick tuys            D’waerdt klopt,
Snaphaen. Naet kackhuys, kackhuys, kackhuys, kackhuys loop al weer in ’t kackhuys,
d’Edelman binne

De Waerdt uyt en zeyt.
    Ho Snaphaen, wel waer is Pieckedenise?
Snaphaen. Die zitter al warm in, hy zelder niet bevrise
Waerdt. (435) Hoe dat, is hy dan, daermen om de peper vaert
Snaphaen. Neen toch, wel hoe praetje zoo heer waert
    Maer ’t ruyckter wel zoo starck als pijpkneel, neutemescaet, of peper
Waerdt. Wel hy is voor zeecker deur,
Snaphaen. Neen, neen, toch niet degelijck zeeper,
Waerdt. Ja wel ick had anders te lang voor niet opgepast,
    (440) Want dan had hy eens een vrient of een vriendin* te gast,
    Dan was het huys in roer met danse en met speelen
    Je heer hoort wonder graegh de heldre maegde keelen
    De Klaversingel oock, de Basviool en fluyt
Snaphaen. Hy docht, gelijck het waer, en kort lietjen is haest uyt,
    (445) En oock een leeg vat, klinckt het alder meest
Waerdt. Ja dat is waer Snaphaen
Snaphaen. Wat ick wou men heer zoo wel wou als ick, we zouwen weer datelijck knap gaen
    Tot jouwent tuys leggen, degelijk ick wou men heer weer tot jouwent tuys lagh,
[fol. B4r]
Waerdt. En ick niet, want ’t waer licht noch grooter slagh,
    Hy mochtme zoo veel van ’t nieuwe als van het ouwe geve.
    (450) Nou zegt hem veel goeds ick kom wel eens weer,            Waerdt binnen

De Edelman uyt en zeit.
    Jy Hospus hebt genoegh geschreve
    Als ick tot jouwent een bael, of een maeltijdt heb gehadt,
    Met al de groote, ja de beste van de stadt,
    Daer ick dan tegen speelden om d’een of d’aer Cola,,si,
    Ja die tijdt is verby, want nuw och la,,si,
    (455) Zoo woon ick hier en ly staegh honger en dorst
    Wat ben ick een huys vol vreught, ja daer is niet een borst
    Die na mijn Companie niet wenste by Jufvrouwe
    Want met danse speele en zingen,                            De Makelaer klopt
Snaphaen. Wiltje backus toe houwe.
    Na ’t kackhuys, kackhuys, kackhuys, kackhuys,
    Kackhuys, kackhuys,                                                d’Edelman binne

De Engelsemaeckelaer uyt en zeidt.
    Hoe die doe booy?
    (460) Is jes meester no Thom?
Snaphaen. Wat is dit voor tael, dit is al weer geen Rooy,
Maeckelaer. Hoe kenni no Englis? Ioer ser speeck veel tale
    Ick wou zegh an Ioer ser, ick weet nouw dartigh bale,
    Heel ferri goet, en schoon de Indiaense rijs
    Heel Tru uo black van kluer en littel oock van prijs,
Snaphaen. (465) Hy komt geen meer te beurs.
Maeckelaer. Hoe heeft hy no mots kora,,si
    Ick moet noch heb monni van dubbelde korta,,si
Snaphaen. Hy doet nou grooter dinge
Maeckelaer. Wie is ses maeckelaer?
Snaphaen. Ho niemant aers as jou, kan jy ’t oock maecken klaer,
    Je kreygt wel hondert daelders tot een enckelde vereeringh.
    (470) Want hy vrijdt een Jufvrou, en jy most maekelaer wesen van de fijne neerin
Maeckelaer. Ga heen bo hang joer sem joer Rabenhack joer dogh,
    Ioer Raskel, Ioer foel, Ioer inpedente Rogh
    Kom hedder, ick podie in mier packed,
Snaphaen. Wie in jouw engelse staert,, man,
    Ja alsje maer eens wilt, ick ben niet voorje vervaert,, man
Maeckelaer. (475) Ick kald Ioer ser To marre marning voor de Lord
Makelaer binne

De Edelman uyt, en zeidt.
    Ja dat meugje vry doen en op de buers daer schryvense men oock al mord
    Want die daer maer eendagh of twee, of een postdagh apsent,, blijft,
    Zoo zeggense, hy is al gefaljeert, want wy weeten niet waer die vent,, blijft
    En ’t zou met mijn oock wis weese, dat ick om ’t houwelijck niet liet,
de Huys-heer klopt
Snaphaen. (480) Na ’t kackhuys, kackhuys, kackhuys, kackhuys,
    Kackhuys, kackhuys, kackhuys, eerje ymant ziet
D’Edelman binne
[fol. B4v]
De Huys-heer uit en zeidt.
    Hoe is dit huys uyt gewoon ’t is offer varckens tuys leggen
Snaphaen. Ja beste-vaer datje hier strack was, je zout het dan niet zeggen
    Dan komt hier en Jufvrou, daer men heer me trouwen zel,
    S’is wel hondert duysent gulden Rijck,
Huysheer. Wel.
    (485) Komt die hier?
Snaphaen. Ja strack en als hy die heeft, dan zel hy al sijn kredituers betalen
Huysheer. Wel nouw, ick zelder vast voort eendeel by malker gaen halen
    En brengense hier, in ’t presensi van de Jufvrou
    Wil die ons dan betalen, dan ist goet, zoo niet zoo zou
    Ick haer raen, datse hem lustigh souwe klouwe
    (490) En dan raeck het houlijck of, dat zal hem dan zoo rouwen
    Dat hy voort wegh treckt, want een blaeuwe scheen, valt de minnaers zuur,
    En als hy dan wegh is, zoo hang ick mijn huys van stonden an weer te huur.
Huysheer binnen

De Edel-man uit en zeit.
    Wel Snaphaen wie waer dat, die daer zoo stil was? de huys-heer?
D’Baecker klopt.
Snaphaen. Na ’t kackhuys, kackhuys, kackhuys, kackhuys,
    Kackhuys, kackhuys, kackhuys, kackhuys, als een muys weer,
D’Edelman binne

De Hoog-duytse Baecker, met een Kindt uyt en zeydt.
    (495) Sus, sus mir schofeleyn ie sult hir, u vatter seen,
Snaphaen. Is dit mijn heers kindt? of mijne?
Baecker. Ioe hers kindt.
Snaphaen. Nouw de moeder wat ’s dat voor een?
Baecker. Das een schune Iouffer, ich ben maer de baghger
Snaphaen. Komt laet ick het eens zien
Baecker. Hou daer hes is nu waghgor
Snaphaen. Dat dunckt men oock dat’t wacker is, ’t heeft zulcke groote ooghe, en gans geen ooren
Baecker. (500) ’t Schal des te besser zeen, al kan het schuen nigt hooren
Snaphaen. Maer me dunckt het ruyckt zoo vuns
Baecker. Io t’heeft een schuenen Reuck
Snaphaen. Die reuck ruyckt selver wat queltmen dese scheuck
    Zou ’t zoo ruycken als’t gebraen was, zoo moegjet zelf vreete
    En de moer loof ick is me van ’t laecken daer der de Bruyt een huyck of liet meete
Baecker. (505) Ne heer de motter is erligh al is jo scheun arm
    Igh haeb her das geredde, moor zi och haerm
    O lieber getruijer Her, zi wasser Io bald te slof,, in
Snaphaen. Hy gaet hier van daen wat queltmen dese Mof,,in,
Baecker. Kom lasse wy gaen mir jonge Piegedenise uw vatter is nighs t’hous:
Baecker met het kindt binne.

De Edelman uyt en zeydt.
    (510) Ick zou dat vroutje wel genomen hebben maer ick was doe niet goet trous,
    En ick zou het noch niet zijn, ten waer dat dese Rijck,, was,
Snaphaen. Ja soo loof ick vast dat Viane, of Kuylenburg jouw alder naeste wijck,, was
[fol. C1r]
Edelman. Ick zal de kraem-vrou dan oock een hondert-pont geven voor haer eer
Helena of Boutje klopt
Snaphaen. Na ’t kackhuys kackhuys, kackhuys, kackhuys,
    Kackhuys, kackhuys, kackhuys, kackhuys, kackhuys heer,
D’Edelman, binne

Helena met Boutje uyt.
Snaphaen. (515) Ho, Jufvrouw,
Helena. Waar is je heer?
Snaphaen. Inde beste-kamer by de ruyckende Juweele,
    Ick zel hem roepen,
Helena. Neen, neen, het mocht hem licht verveele
    Maer was dat je heers meyt die daer eeven van de stoep trat?
Snaphaen. Neen dat was een vrouw, met iets leevendigs datter mijn heer vereert hat,
Want hy is zoo goedt arms, hy geeft al, al zin de luy niet poover,
(520) ’k Zel hem roepen, Heer, Heer, Jou zon is hier, de donckere wolck is over?
Ja wel t’ruyck daer starck ’k loof hy heeft muskus in zijn zack,

De Edelman uyt en zeydt.
    Mijn Engeltje wellekom,
Snaphaen. De mijnen oock,
Edelman. Gaet Snaphaen, strack
    Na binnen, maeck dat het heerlijck en fraey,, is
Snaphaen. Schiet jy maer lustigh hoogh, jey krycht die papegaey,, wis,
Snaphaen binne
Edelman. (525) Mijn lief ick hiet uw noch eens welle-kom,
Helena. Mijn dunckt ick uw verlet,
Edelman. O neen ick was daer doende met een t’ som
    Gout, zoo van eendartigh duysent gulde
    De luyde brochten het men daer effen tuys, en ick reeckendent voor qua schulde
    En ze hebben men noch gelt gegeven en dat maer tegen drie parsent,
Helena. Wel wis
(530) Dat’s toch weynigh,
Edelman. Ja maer, ze weeten dat het by mijn wel bewaert is
    Daer heb ick de sleutel niet. ’kzouje aers eens in de kamer leyden
    En men mantel hangter oock in,
Helena. waer is de sleutel?
Edelman. Die heeft een van mijn meyden
    En ze bennen allegaer uyt, kom de knecht magger na toegaen,
Helena. Is het hier dichte by?
Edelman. Een uyr vijf, ses hier van daen
Helena (535) Wat benje slecht waer zou de knecht zoo vart gaen dwale
Edelman. ’k* Heb men knechts met men meysies verlof gegeven datser hart souwen op hale
    Ze hebben d’eene karos mee en reijen van mijn eene hofste in d’aer,
Helena. Je zeyt al goeder tier,
Edelman. Ick zelje zegge waer
    Om dat ick ’t gedaen heb, ick vreesde voor het snappe
    (540) En dats ons gevry tegens elck een mochte klappe
Helena. Dat hebt ghy wel versint,
Edelman. Och waert ghy toch mijn Bruydt,
Boutje. Mevrouw ay zegt toch ja hy schaeyter aers licht uyt
Helena. Nouw het zal wel gaen,
[fol. C1v]
Edelman. O pronck van alle vrouwen,
    k’Sal u in Amsterdam, een lust hof late bouwen
    (545) Van gladde Mermersteen, en op het hoog gebouw
    Uw Heerelijcke beelt vol schoonheyt, ja me vrouw
    ’k Zal oock een Ledikant, van Jaspes steen doen houwe
    En blinckent hijasent, waer in wy staegs beschouwe
    Het mindelijck onthael hoe d’een den ander kust,
Helena. (550) Mijn heer met uw’ verlof want ick en heb geen rust,
    Voor eer dat ick het weet waerom gaet gy toch dragen,
    Dees penningh omje hals?
Edelman. Die won ick in tornooy, waer van mijn lof gaet wagen
    De heele werelt deur, dit is des Keysers beelt
    Ick schenck het uw op trouw,
Helena. Mijn liefde leyt en speelt
    (555) Heel met mijn achterdocht zou hy zoo rijck wel weese?
    Zijn woorden zijn wel goedt, maer echter noch de vreese
    Die drijft mijn als een Schip, dat van de eene zy
    Een starcke windt bespringt terwijl een krachtigh ty
    De andere kant bestormt,
Boutje. Mevrouw ay wilt niet vreese
    (560) Als hy u maer behaegt gy hebt genoech,
Helena. Zijn weese
    Behaegt mijn wonder wel, maer ’k hou te veel van ’t gout,
Boutje. Licht komter niemant weer, en ziet je wort vast out
    Dat ick zoo waer als jy, ick zou hem ’t ja woort langen
Helena. Ick zal nuw het geluck, geheel in waegh schael hangen
    (565) En volg zoo voort uw raedt ick voel het groot gewelt,
    Mijn stierman overheert, en ’t schip te gronde velt,
    Zoo dat ick word (Helaes) door hoop en vrees gedreeve,
    En weet niet hoe ick wil.
Edelman. Mijn lieve leve
    Wat praet gy van ter zy? geeft my het ja woort dra,
Boutje. Wat ick uw bidde mach mevrouw, ay zegh tog ja,
Edelman. (570) Aenvaert mijn onder Trouw,
Helena. Wat wilt gy hier mee zegge?
Edelman. Na dien mijn lief ’t gelieft zoo zal ick ’t uyt gaen legge,
    Gelijck dees penningh is, heel ront en zonder ent,
    Zoo zeg ick dat mijn liefde oock me zal zijn, ’k bekent
    (575) Uw voeght een schoonder man, maer dit wil ick u sweere
    Dat gijer geen en vint, die uw, zoo hoog zal eere
    Noch houwen zoo inwaert gelijck als ick zal doen,
Helena. Ick neem het hier op aen, dat mooght gy vry vermoen,
    Als gy geen schulden hebt, zoo zijn wy eens gezinde
    (580) Ghy zult aen mijne liefd ick sweer geen ent oock vinde.

Snaphaen verbaest uyt en zeydt,
    Men heer een woortje in vryigheyt, hoor, zoo als ’k ick de tafel gaen decke zouw,
    Zoo kommender een deel van je krediteure,
Edelman. Wel nouw
    Zegh dat ick niet in ben

Al de Krediteurs van binne.
Kredituers. Doe op wy weete wel dat hy in huys,, is.
[fol. C2r]
Edelman. Zeg jy weer neen,
Snaphaen. Hoorje wel, men heer zeyt zelf dat hy niet tuys,, is,
Helena. (585) Wel liefste wie is daer?
Edelman. Het zinne luy die brengen men gelt,
    En ’t komt nouw niet te pas,
Kredituers. Doet de duer op of wy doen ’t met gewelt,
Helena. Wel Engeltje brengense gelt, ay wilt dat toch ontfangen
Edelman. Neen liefste ze zouwe men toch niet als gout langen,
    En dat is ofgezet,

De Krediteurs verbaest, uyt en zegge gelijck.
    Kom Heer wilje ons nouw gelt langen of niet?
Edelman. (590) Wel ja ick toch, maer ’k bidje vrinde, ziet
    Wie dat hier by men is,
Huys-heer. Ja, ja, dit is je vrijster,
    Zegh Jufvrouw wil jy ons betalen?
Helena. Hoe kom jy luy om gelt? wel wat de plyster,
Glasemaecker. Wy moeten hebbe, twaelf duysent ongerse guldens elck een gulde een Duckaet,
Snaphaen. Ja zoo veul aeckse guldens (dat zin schellinge) hadje die maer maet,
Edelman. (595) Wel vrinde je zult het hebbe, wat neemje onnutte zorg,, aen,
    Heb wat gedult,
Waerdt. Ja als de Juffvrou wil borg,, staen,
Helena. Ick; neen ick toch niet, want siet ick schijer uyt.
Edelman. Wel hoe dat kan niet zijn, ick hou jou voor mijn Bruyt,
Helena. Neen, neen, je zult van mijn met dese naem noeyt proncke
Boutje. (600) Vrouw hy slacht dat volck, die van ’t vleys roeme en hebbe van ’t sop niet eens gedroncke,
Helena. Ja wel men beleeft wat in een kleet, maer meerder in een vel
Snaphaen. O, o, o, o, o, zeg heer waer is mijn penningh?
Edelman. Wel
    Die heeft de jufvrouw op trouw, en ick wilse ook hebbe, want ick geen berou,, heb,
Snaphaen. Hier mijn pillegift, mijn pillegift,
Helena. Wat pillegift?
Snaphaen. Dieje van mijn heer op trou,, heb,
Helena. (605) Wat die penningh? hou daer loopterme byje kale heer.
Edelman. Neen, neen, die moetje houwe,
Helena. Wegh wegh, jou uytlock, ick spreeckje mijn leeven niet weer.
Helena, met Boutje binne.
Edelman. Ick bid Mevrouw vertoeft, gaet gy mijn zoo bejegene,
Snaphaen. Ja ’k docht wel, dat het nae die zonne-schijn, weer lustig sou gaen Regene
Koopman Kedises sinjoor?
Edelman. Wel ick heb niet te zeggen,
Naeyster. En wy luy al,
Glasemaecker. (610) Hoor, zoje niet betaelt, zoo loof ick sy ’t beklagen zal,
Kramer. Exkuse mooy monsuer ick moet heb mooy lars,,jan
    Ick meen jy waert un duck, ten mins un grand mars,, jan
Edelman. Ja ben ick oock,
Maeckelaer. Kom hedder en langh mijn dan monni ser,
Edelman. Wel wacht,
Waerdt. Hoor zooje mijn geen gelt geeft, zoo zel ickje zoo onzacht,
    (615) Op schaffe, dat hetje zel heugen, datje by mijn gewoont,, heb,
Huys-heer. En ick zelje kroone datje zelt zegge dat ickje gekroont,, heb,
Baecker. Genediger her, igh kam daerom ogh zoo bal
[fol. C2v]
    En de motter wol haben, al zo het en, Red ligs kint is dat iert eens zeen schal,
Edelman. Ick zalje allemael ten volle betalen, behalvende Huys,,heer
    (620) Want ’k heb gewoont, dat men knecht menigamael zy, voel, we zitten als in een sluys,, heer
    Zoo stickent is het glas,
Huysheer. Dat moet ick gaen bezien, want daer was eerst niet eenen gat.
Huysheer binne
Snaphaen. Nouw muyse weest vry gaen, want je hebt en arge kat,
Edelman. Kom staet allemael, heel dicht achtermalkander.
    Ick zelje gelijck betalen, dats beter als d’een voor en dan d’ander,
Kramer. (625) Sis wie kontan monseur, uw sarviteur wil altijt Travalke porvoe.
Edelman. Het is om groote reen, daer om dat ick dit doe.
Snaphaen. Heer hout vijf oogen vast, je hebt de hoogste prijs,, wis.
Edelman. Zoo, je luy most wel staen, eer ick de rechte wijs,, mis
    Zegh staeje luy nou wel zoo langh ick gelt,
Kredituers. Ja heer.
Edelman. (630) Kom Snaphaen ga nou voort, want ick kom nooyt niet weer
Soo als de Krediteurs docht after malkander staen, stoot de Edelman, Tegen de afterste, datse allemael onder de voet valle, en loopt met Snaphaen binne,
Naeyster. Op Spanjer.
Koopman. O katzjor de porkus.
Glasemaecker. Staet op Frans,, man,
Kramer. Ha filoe de pondnuff, alon volgh,
Waerdt. Daers geen kans,, man,
    Om te krijgen, (blijf maer) want zy luy zijn al voort,
    Jy after haeltse niet, dus weest zoo niet verstoort,
    (635) Jy lijckt de quaetste niet, schoon jeyse zoo wat bars,, hout,
Maeckelaer. Ick wou zy waren henck, te zamen aen een dwars,, hout.
De Huys-heer, verbaest uyt en zeydt,
    Wel vrinde wat was dat, wie liep daer zoo rat deur?
Baecker. Der dienaer met zen her,
Kramer. Die Trettre, en manteur,
Glasemaecker. Zegh waerom hielje hem niet?
Huysheer. Hoe, ick was inde kelder,
    (640) Daer staet noch eendeel wijn (heel aengenaem, en helder)
    In vlessen, Spaens, Frans, Rijns, ick hebse al geproeft,
Waerdt. Kom drincken wy die op,
Glasemaecker. Ick ben niet meer bedroeft.
    Want ick ben nou geleert, en zal mijn voortaen mijen,
Huysheer. Daer staet oock veel Bancket,
Naeyster. Waer beste vaer,    Huysheer. Ter zijen
    (645) In ’t zalet,
Maeckelaer. ’k Taeck het, en, hou sopper,
Kramer. Atandê,
    Monsuer de vien poer ons de damens de mansjê.
Huysheer. Die zorgh die ben ick quijt, want ick die kale heer,, laet,
    En stel mijn hart gerust, en kom hier me nooyt weer,, maet.

UYT.
J. van Dalen.

Continue


Tekstkritiek:

vs. 167: nou er staat: uou
vs. 227: weesrijm
vs. 230-232: weesrijmen
na vs. 358: D’Edelman er staat: D’Edeman
vs. 361: verrasse er staat: verransse
vs. 366: nou, er staat: non,
vs. 440: vriendin er staat: vriend in
vs. 513: de tekst van dit vers is moeilijk leesbaar en deels gereconstrueerd.
vs. 536: ’k er staat: ’t