De bruiloft van Teeuwis en Klaartje. Amsterdam, ca. 1786.
Uitgegeven door Marti Roos.
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton104440 — Facsimile ex. UBL 1106 F 36 : 8 en ex. UBA Mini 562 : 8 bij Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
Continue
[fol. A1r]

De BRUILOFT

VAN

TEEUWIS en KLAARTJE.

KLUGTSPEL.


VERTOONERS.

TEEUWIS, Bruigom.
KLAARTJE, Bruid.
KRELIS, Vader
KNIERTJE, Moeder		}van TEEUWIS.
SIEWERT, Vader
DIEWERTJE, Moeder
LUCAS, Broeder		}
}		van KLAARTJE.
MAARTJE, Zuster van TEEUWIS.
PANSARD, een Fransche Kok.
Zingende en Danssende.
BOEREN en BOERINNEN.
JORIS,
FRANS,		}Muzikanten.

Het Tooneel verbeeldt een Laan, met een
Boerenhuis aan ’t eind.
Continue
[fol. A1v]

EERSTE TOONEEL.

KRELIS, JORIS, FRANS.

KRELIS.
NEem jy lui tusschen deze Boomen
Maer plaets; klim op; hoe! zou je schroomen?
Die Tonnen, staen ter deegen wel.
Maer Muizekanten, wacht! ik zel,
(5) Jou beiden, eerst een Glaesje schenken,
En met een volle Fles bedenken.
Het Brullofts-volk komt aenstonds hier.
Daerom, stel jy lui het Plaisier
Vast in, en Zaeg maer op! laet kaiken,
(10) Wat Deuntje past het best te straiken?...
Nou, dat ’s het zelfde. Zaeg maer voort
Gelaik het op een Brulloft hoort.
JORIS.
Ja, Vader Krelis, dat zyn Zaaken
Die wy bylo wel zullen maaken.
FRANS.
(15) Voorzeker, wy verstaan dien trant
Trots d’aller besten Muzikant,
KRELIS.
Wel nou, dat’s goed... Maer, daer is Maertje
Main Dochter, met de Broêr van Klaertje.
[fol. A2r]
Hoor toe, zy komen zingend an!
(20) Speul jy lui ’t zelfde Voisje dan.


TWEEDE TOONEEL.

KRELIS, LUKAS, MAARTJE, de
Muzikanten speelende.

LUKAS, zingende. Stem: Van ’t Savojaardsche Meisje.
    ,, ’t ZOet, dat de Min kan geeven,
        ,, Verheugd een ieders Hart,
    ,, En doet ons vrolyk leeven,
        ,, Bevryd van alle smart,
    (25) ,, Als men het zoet genoegen
        ,, Maer smaekt van Wedermin,
    ,, En ’t Maisje zig wil voegen
        ,, Naer ’s Knegtjes Wil en Zin.
MAARTJE.
    ,, Ai, Luikes! ’t mogt wat wezen,
        (30) ,, De Vraijers praeten zo,
    ,, Om Vraisters te beleezen;
        ,, Hun Vuur is als van Stroo,
    ,, ’t Is driftig in het branden,
        ,, Maer ’t duurt een korte poos;
    (35) ,, ’t Berokkend schade en schanden,
        ,, Die duuren voor altoos.

[fol. A2v]
LUKAS.
Werentig neen, je moet niet denken,
Dat ik jou Eer zou durven krenken;
En dat ik dan myn Afscheid nam,
(40) Nae ’t blusschen van myn Minnevlam?
Zo niet, myn Schat, myn Uitgeleezen;
Ik wil jou trouwe Minnaer wezen,
En eindelyk met jou, wel te vreên,
Als Teeuw met Klaer, in ’t Hailyk treên.
(45) Zeg, Maertje! zou je dat je niet laiken?
MAARTJE.
Neen Teeuwis! ’k zel het niet bekaiken.
Mien jy, dat my de Hailikslast
Zo zoet schaint, dat ik daer al vast
Naer trachten zou? Alschoon dat Klaertje
(50) Nou is getrouwd, denk niet dat Maertje
Daer toe zo gaeuw besluiten kan;
Hoor, Luikes! ik wil nog gien Man.
KRELIS.
Zy wil gien Man, maer wel een Minnaer,
Die ze eens zel maeken overwinnaer.
(55) Heur Mortje sprak net zo, voorheen;
Maer denkje, dat ze ’t miende? neen!
Nou, dat ’s tot daer aen toe: op heden,
Moet elk maer al zen kracht besteden
[fol. A3r]
Om, bai het slorpen van den Wain,
(60) Recht vrolyk en vernoegd te zain.
                (Eenige Boeren komen met Tafels
                  en Banken, die ze in de Laan
                  ter neêr zetten.)
Kaik, daer komt Jaep, en Teun en andren,
En brengen ’t Boeltje by mekandren,
Van Tafels, Banken, en dat goed,
Dat op een Brulloft wezen moet.
(65) Zo, jongens! zet die Ingstrumenten
Hier nou maer neêr; en span de Tenten
Van Boom tot Boom, daer gints wat heen,
Of ’t reegende, en ’t mooi weêr verdween.
Maer jy lui moet geenzins vergeeten,
(70) Dat je ons hier ook wat brengt om te eeten,
En Wain en Bier: Gaet haelt het hier,
En neemt dan saemen jou plaisier.
Ik gae op alles order stellen,
En zel het Paer hier heen verzellen,
(75) Met al het Brullofts-Volk ’er by.
Maek jy met Maertje jou vast bly,
Hoor, Luikes! ’t Zel de Maid niet deeren;
Wil haer maer lustig caresseeren.
En Muizekanten! gae terwyl
(80) Jou gang. Het Volk komt in der yl.


[fol. A3v]

DERDE TOONEEL.

LUKAS, MAARTJE, de Muzikanten Speelende.

LUKAS zingt, terwyl hy MAARTJE by de
hand vast houdt. Stem: ’k Ben een
Prinsje van de waereld.
    ,, ALderzoetste lieve Maertje,
    ,, Zou ’t niet voegen, dat we een Paertje
        ,, Wierden, op myn Zusjes spoor,
    ,, En gelaik jou wakkre Broertje.
    (85) ,, Immers ben ik ook een Boertje,
        ,, Dat wat Pit heeft agter ’t Oor.
    ,, En gelaik enz.
MAARTJE.
    ,, Luikes, wat leg jy te kallen,
    ,, ’t Schaint je bent van zins te mallen.
        (90) ,, Maer, hoe kom je toch zo groen?
    ,, ’k Wil met jou wel Bruiloft houen,
    ,, Maer ik denk geenzins om ’t trouwen:
        ,, Wil dat met een ander doen.
    ,, ’k wil met jou enz.
LUKAS.
    (95) ,, ’k Zel jou echter blyven minnen,
    ,, En die strengheid wel verwinnen,
[fol. A4r]
        ,, Zou ik hoopen, door den Tyd.
MAARTJE.
    ,, ’k Laet met hoopen jou betyen;
    ,, Maer ik rae jou, dat j’ in ’t vryen
        (100) ,, Niet te los of driftig zyt.
    ,, ’k Laet met hoopen enz.
Zie, gints komt al het Volkje tevens,
Al danssend aen; elk is vol levens;
En ’t jonge Paer treedt bly voor uit.


VIERDE TOONEEL.

TEEUWIS, KLAARTJE, KRELIS,
KNIERTJE, LUKAS, MAARTJE,
eenige BOEREN en BOERINNEN,
de Muzikanten geduurig tusschen beiden speelende.

MAARTJE vervolgt.
(105) WEes welkom Bruigom.
LUKAS.
                                                    Welkom Bruid.
Wees welkom, Paer! met all’ de Vrinden.
KRELIS.
Nu moet de vreugd zig laeten vinden
Op deze plaets, daer toe geschikt,
Kom Speellui, die elks Hart verkwikt,
[fol. A4v]
(110) Door ’t stryken op het nobel Veeltje,
Zaeg op, ik voeg voor eerst myn Keeltje
Daer tusschen, met een bly geluid,
Tot eer van Bruidegom en Bruid.
Krelis zingt.
    ,, Speel en zing nu met malkander,
        (115) ,, Blyde Landjeugd, stoei en streel,
        ,, By het klinken van de Veel;
    ,, Min zo zuiver de een den ander,
        ,, Als dit Paer elkander doet.
        ,, Och! het minnen is zo zoet.
        (120) ,, Och! het minnen is zo zoet.
KNIERTJE.
Wel Vaêr, dat mag ik zeeper hooren.
KRELIS.
Jae, Moêr, dat streelt jou Hart en Ooren,
Niet waer? je weet wel, ’k bin ien Man,
Die jou... wat zegje?...
KNIERTJE.
                                  Plaegen kan.
KRELIS.
(125) Jae plaegen, naer jou zin, ook Kniertje?
Doch meest maer voor een klein Kartiertje,
Dan is dat Plaegen ook al uit.
[fol. A5r]
Kom aen nou, Bruidegom en Bruid.
Zing ook, en dans en spring te saemen.
TEEUWIS.
(130) Dat doen we Vaeder naer betaemen;
Kom hier myn Bruidje, wees met my
Van Harten vergenoegd en bly.
KLAARTJE.
Dat zel ik ook wel deeglyk wezen,
Myn Bruigom! waer voor zou ik vreezen?
TEEUWIS.
(135) Voor niets, myn schat; ik min je teêr,
Ik kusch en streel je, en ’k zel je meêr
Vermaek nog trachten toe te voegen,
En geeven, dat je zeld vernoegen.
(hy zingt.)
        ,, ’k Zel je schenken, waerde Bruid!
    (140) ,, Meer als u myn Mond kan zeggen,
        ,, ’k Zel je schenken, waerde Bruid!
        ,, Meêr dan u myn Tong beduidt.
KLAARTJE zingt.
    ,, Wel ik mag dat ook wel lyen,
        ,, Want waer trouwt men anders voor,
    (145) ,, Ik hou van gien veinzeryen;
        ,, Maer ik gae altyd recht door:
[fol. A5v]
    ,, Waerom zou ’k my zelv’ benyen?
        ,, ’k Volg gewillig het Huwlyksspoor.
    ,, Waerom enz.
(hier wordt gedanst.)
KRELIS.
(150) Zo dat is recht; zo moet het wezen.
LUKAS.
En wat zeg jy, myn uitgeleezen?
Spreek je ook zo, dan is ’t met ons klaer,
En dan zyn we immers haest een Paer?
MAARTJE.
Je bint zo schielyk in jou zaeken.
(155) Die Neut laet zig zo ras niet kraeken;
Daer is zo veel aen ’t Hailik vast.
LUKAS.
ô ’t Hailik is een zoete Last,
Als men dient met mekaêr wil dragen.
TEEUWIS.
Nou, Zusje! wil het ook maer waegen.
(160) We kennen Luikes voor een Borst,
Die hups is, en als ik het dorst,
Gelyk ik het wel miende, zeggen;
Je bint gien Hen, die zonder leggen
Jou Leven ook verslyten zel.
(165) En hy ’s een Haentje, dat ’er wel
[fol. A6r]
En dapper uit ziet, dat zen Spooren
Recht scherp heeft, en nog niet verlooren.
KLAARTJE.
Dat ’s wel gesproken, Bruigom!... Maer
Daer zyn myn Oudtjes mit mekaêr.



VYFDE TOONEEL.

KRELIS, KNIERTJE.

KRELIS.
(170) HA! welkom goeje Vader Siewert;
Wees welkom, Maet! met Moeder Diewert.
KNIERTJE.
Nou zyn de Vrienden al byéén.
Kom gaen we naer de Tafel heen,
En schikken we alles naer genoegen.
KRELIS.
(175) Daer komt de Kok, die zelt wel voegen.



ZESDE TOONEEL.

PANSARD, met twee Keukenjongens en al de overige Persoonen op het Tooneel.


PANSARD.
HA! quel plaisir! c’est bon, c’est bon,
Ze eb ier pour vous, zo skoon ze kon
[fol. A6v]
De la viande, de kebraaden,
Ou du rôti; de Carbonaden,
(180) Et du Jambon, parbleu! zo pront,
As hum maar steek kan in den mond.
Garçons! pourvu, orne la Table!
SIEWERT.
Wat zait die Vent? vertelt hy Fablen.
KRELIS.
Wel ’k weet niet wat hy zait, voorwaer.
(185) Maer ’t is een Kok; hy ’s, ruim een Jaer
Geleên, in Amsterdam ekomen,
En heit sints Melk van my enomen.
Nou gun ik hem de Penning weer.
Het is een Fransman.
PANSARD.
                                By mon Eer
(190) Je suis un Parisien kebooren,
Ze eb le bon goût nok niet verlooren.
Ze eb à la Cour kediend; ze weet
Wat jour à jour les Dames eet;
Ze eb pour le Roi de Fleis kebraaden.
KRELIS.
(195) Al is ’t wat rood, dat kan niet schaeden,
As ’t aêrs maer gaêr is, dan is ’s goed.
[fol. A7r]
PANSARD.
Non, non! warakt hum fopt ze zoet.
Ze zek niet van de kleur ; ze spreeke
Van mon Metier, dat ze eb ekeeken
(200) Dans les Chaudrons, ou dans la Keet,
Ou la Marmitte, as daar uit eet
De Koning van de Frankeryke.
KRELIS.
Mogt jy in die zyn Ketel kyken?
PANSARD.
Oui, Monsieur! à mon honneur.
KRELIS.
(205) Nou, gae dan maer.
PANSARD.
                                        Bonjour Monsieur.



ZEVENDE TOONEEL.
SIEWERT, KRELIS, KNIERTJE,
TEEUWIS, KLAARTJE, BOEREN
en BOERINNEN.

SIEWERT.
WAerom deed jy die Snaek der Snaeken
Hier komen?
KRELIS.
                      Om ons te vermaeken?
[fol. A7v]
Hy bragt ons nog wat vreugde by.
SIEWERT.
Kom, gaen wy maer wat aen een zy;
(210) Moer Diewert, zet je naest my neder.
KRELIS.
Jae, zet je maer. ’k Zal heen en weder
Wat Wain gaen tuppen; en dan ’t Vat
Beveelen aen main Knegt, die rad
En vlug is; die zel dan wel schenken.
KNIERTJE.
(215) Dat ’s goed Vaer! wil ons maer bedenken
Veur eerst, en laat de Jonge Lui
Vast danssen, zingen, al den brui.
KRELIS.
Daar is voor ons al wat voor handen.
Nou zet je! zet je! rept je tanden.
(220) Kom, Bruid en Bruigom aen den Disch.
              (Het geheele Gezelschap zet zig aan
                de Tafel, op een Boer en Boerin na,
                die terwyl een Menuet dansen. Na
                den Dans staan ze allen op: en
                KRELIS vervolgt.
Nou dunkt me, dat het nodig is,
Dat elk het Paar vereende Menschen,
[fol. A8r]
Al ’t beste Heil koom’ toe te wenschen,
Hoor, jonge Luidjes! ’k wensch je dan,
(225) Al wat jou Hart vernoegen kan;
Dat Veepest nooit jou Stal mag plaegen;
Dat al jou Koeijen willig draegen,
Op dat je steeds van jaer tot jaer
Meer Vaerzen wint; dat gien gevaer
(230) Van Ziekte ooit aen jou Schaepen kleeve;
De Runderkudde u alles geeve
Wat gy begeert van Melk en Room.
Maer, ik vermaen je ook, dat je vroom
En eerlyk zyt in uwen Handel,
(235) Getrouw en deugdzaem in uw Wandel.
Dat je ook jou Hart en jou Gemoed,
Niet aen de Schatten kleeven doet.
Dat je, als je melkt uit volle Speenen,
De Koe niet brengt tot op de beenen;
(240) Zo dat ze, maeger, dor en schrael,
U geen gewoone Tol betael’.
Voor ’t ovrig, dat je lang meugt leeven,
En dat jou Hailik vrucht mag geeven;
Dat jy veel Jongens krygt, die meê
(245) In wainig Jaeren Melk naer Steê
Heen voeren, fluks op jou geboden,
Dan heb je met gien Knegts van noden.
[fol. A8v]
AL TE SAMEN.
Wy wenschen ’t zelfde, bly te moê.
TEEUWIS en KLAARTJE.
En wy, wy zeggen dank daer toe.
Een BOER en BOERIN zingen.
    (250) ,, Laet ons nu dit Hailik kroonen
        ,, Met gejuich en Dans en Zang;
    ,, Laet ons alle Blydschap toonen;
    ,, Vreugde moet ons Hart bewoonen.
        ,, Dat dit jeugdig Paer eerlang,
    (255) ,, Fraeije Dochtren, braeve Zoonen
        ,, Uit hun blyden Echt ontvang’.

De vier laatste Regels werden door ’t gantsche Gezelschap herhaald, dat vervolgens te samen danst.
Continue