Gerrit Hendericxsz van Breughel: Boertighe Cluchten Amsterdam, 1610.
Uitgegeven door dr. J.A. van Leuvensteijn
Met een bijdrage van drs. P. Koning
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden
¶  Tafelspel van vier personagien, als Bouwen en Pleun, met Gobbert haren sone, die met Coten spelende, een wijf crijcht, trou met eenen Pepercoeck Geyltgen. — Ceneton015690 — Ursicula
¶  Tafelspel van een personagie, een droncken boer, die door dromen nuchteren wort. — Ceneton015740 — Ursicula
¶  Een cluchte van d’een ende d’ander twee soldaten, eenen ouden boer, met een jonghe boerin zijn wijf, ende een aerdighe weerdin. — Ceneton015780 — Ursicula
¶  Cramer met liedekens — Ceneton015710 — Ursicula
Zie ook: Het tweede deel van Breughels Cluchten (1612). Deze teksten zijn ook afgedrukt in J.A. van Leuvensteijn, De kluchten van Gerrit Hendericxsz van Breughel. Diss. VU-Amsterdam, 1985.
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk. Het enig bekende exemplaar, in de KBH, is aan de bovenzijde te kort afgesneden; waar de tekst onleesbaar was is hij aangevuld naar de herdruk van 1613. De fractuurletter is in een aparte kleur weergegeven.
Continue
[fol. A1r]

Breughels
Boertighe Cluchten.
Van Bouwen en
Pleun, ende van Gobbert haren
Sone, die met Koten spelende een
wijff crijcht, ende trout Geyltgen
met eenen Menisten Koeck.
Met een Cluchte van eenen droncken Boer:
Oock van twee soldaten die eenen Boer plun-
deren, gaende mette Boerinne te bier.
Noch van eenen Cramer met
veel oubollige Liedekens.

Reden-rijckelijck ghecomponeert: Door
G. H. van B.

[Vignet: fleuron]

t’ Amstelredam.
By Gerrit Hendericxsz van Breughel, voor Wil-
lem Adriaenssz Ockers, Boeckvercooper inde
Warmoes-straet opten hoeck vande
oude Brugh-steech, 1610.


[fol. A1v: blanco]
[fol. A2r]

Aende Eerweerdighe, Deuchdenrijcke Lieff-hebberen der Reden-rijcker Brabantsche Camere binnen Amstelredam.

EEn yverighen geest, ghemeensaemlijck bedacht:
Wel hakende na Const, heeft simpelijc ghewracht
T’geen dat een slecht verstant, heeft by sich selfs begrepen
Nau wetende een roer, als welbenierde schepen:
(5) Doch d’ eel Rethorica, nam aen met goet verdrach
Het gheen een leerent spruyt, deed’ comen aenden dach:
T’wert minnelijc vertoont, speelwijs, door jonge sinnen
En vriendelijck aenschout, by dien die Const beminnen
U Prince sy de eer, den Hooftman nevens dien,
(10) Beminders generael, voor wien dit moest geschien
Oock dien die hun persoon, goetwillich ginghen keeren
Om hun ghegheven les, in Reden-rijck te leeren:
Soo wel tot Boerticheyt, als tot de wijsheyt eel,
Rethorica doen liet, ghebruycken haer Tonneel:
(15) Minerva quam aldaer, om wijsheyt niet t’ontbreken
En oock Mercurij om schoon reden uyt te spreken:
Den waerden schoonen tijt, verloopet menichfout
Die maeckt de Conste jonc, den mensch daer tegen out:
De traecheyt deed’ haer best, te wieghen my int slapen,
(20) Maer d’ yver wederom, den lust by een quam rapen:
Sant my int Cabinet, van Reden-rijck beleeft,
Die Penne metten Inct, sy my in handen gheeft:
Op dat t’ geen schier verghing, door vochticheyt en mot
Niet soud’ vervallen heel, noch eeuwich zijn verrot:
(25) Dies inder Consten vlyt, byna zijnd’ nieu herboren,
Ghevoeghet heb by een, dat bynae was verloren:
En tot der Consten eer, die t’ goet hert niet verveelt,
Brengh’ ick het inden druck, na dien het is ghespeelt:
[fol. A2v]
[Om dat d’ gemene man, hier by mocht rechtlic mercken,]
(30) Dat Boeren soo wel vreucht, als Edellieden wercken.
Onnooselheyt is slecht, hoochmoedicheyt baert schemp
Dus mijn goetherticheyt, neemt aen Ambrosi Kemp,
Want die zijn meerder eert, gheen eere sal verliesen,
Soot blijckt, Rethorica Verbiest, heeft willen kiesen:
(35) Tot Hooft, man, Heer en voocht, om dat hy met begeert
Die wetent-rijcke Const, ghestadich heeft ghe-eert
Een will’ghen groenen Tack, vercierden haer prieelen,
Op dat der Herders schaer, int groen mocht cierlic speelen
Dies door het trou beleyt, en soet ageeren cloeck,
(40) Wort Reden-rijck begheert, ge-eert door vanden Broeck
Met d’ armen sy Verreyck omhelst met een beloonen
Dat hy zijns levens tijt, by haer wil blijven woonen:
Het Rethrozijnlick ampt, besorcht doorAubrebies
Dien Kina assisteert, op dat schimp noch verlies
(45) D’eel Conste crencken mocht, die noyt yet heeft ontbroken
Den wens haers ondergancx, zijn oogen heeft geloken,
Mits siende t’ Fondament, soo sterckelijck bepaelt
Dat t’ schijnt onmoghelijck, ter neder zijn ghehaelt:
Gheen ghenoechdoende eer, can ick d’ eerwaerde geven
(50) Door wien Rethorica, dus hooghe is verheven:
Dat is den wijsen Raet, d’ eersame in Hollant,
Met min ghesticht van die verdreven wt Brabant:
Door Rethrozijnschen lust, tot d wit Lavender schoone
Om d’ eel Rethorica, te stellen soet ten thoone,
(55) Die byna scheen verbaest door Momus spotterny
En Soylus schimpicheyt, als eeuwich haer party
Maer een lief-dragent hert tot Rethorices Conste,
Bout Reden-rijck in eer, al wt Levender Ionste.

                        Den allen uwen mede-liefd’-draghenden
                                Vrient, Bedenct u t’ is tijt.


[fol. A3r]

Tot den goet-
gunstighen Leser.

SEdighen Leser neemt int goet
Het gunt men om vermaken doet.
Want ick niet conde laten naer,
Te brenghen dit int Licht voorwaer:
(5) Op dat een droef bezwaerden gheest
Hierin mocht thert verquicken meest.
Want u het eerste Batement,
Veel nieuwicheden maeckt bekent:
Hoe Bouwen ende Pleun zijn wijf,
(10) Te samen treden int ghekijf,
Om Gobbert, die den Vaer begheert,
Dat hem de Moer een ambacht leert,
Waer teghen Pleun haer bitter stelt,
Sy hout door boosheyt lustich t’ velt.
(15) In plaetse van het werck seer rou,
Sy Gobbert gheven wil een Vrou.
Het welck den Vader seer verveelt
Nae dien hy noch met Coten speelt,
Want Geyltgen door reyn liefds versoeck,
(20) Hem trout met een Menisten Koeck.
[fol. A3v]
    Ten tweeden, hoe een droncken Boer,
Niet recht betreden cost den vloer:
Neemt met sich eender volle Can,
Die drinckende hy maket wan:
(25) Dies hy daernae heel vol en sat,
Hem leyt te slapen inden pat:
Hy droomt, en in hemselven praet
Hoe d’ wijff al voor zijn bedde staet,
Te kijven, mits hy t’ goet berooft,
(30) Maer werpt de Canne na haer hooft,
Ontwaket doort gheluyt ghemeen
Hemselven vint helaes alleen
Beclaecht zijn sonden menichwerff,
Seyt selfs te zijn een aerden scherff.
    (35) Ten derden, hoe soldaten twee,
Een ouden Boer beroofden mee:
En namen oock zijn wijf te bier,
Die met hun maecte goeden chier,
Opt lest sy sanck met die waerdin,
(40) Een Lietgen soet na haerlien sin
Den boer voor die Taveerne kijft,
Waerom zijn wijff daer sitten blijft,
Sy seggen hem, boer onghefaelt,
Wildy u wijff, t’ ghelach betaelt:
(45) So crijcht den Boer het wyff met scha
[fol. A4r]
En loopt met eenen stock haer nae.
    Ten vierden, dit u vreuchde bringt,
Een Cramer die veel deuntgens singht,
Hy meent daerme te winnen ghelt,
(50) Maer laes ontfanghet niet een spelt,
Niet dan alleene bier en kost,
Waer me te vre hy wesen most.
    Neemt danck’lijck so t’ geen t’ hert u biet,
En datmen hier voor ooghen siet.
(55) T’ doorsoecken sal u gheven smaeck,
Op dattet sy een soet vermaeck
Wanneer u Fantasie wil,
Doen dencken veel, en zwijghen stil.
Tot Lesen maect u dan verplicht,
(60) Want geensins dit den mensch ontsticht
Maer brenghet zware hert genucht
Dit is alleen de waerde vrucht.
Nu segghen mocht een wijsen Clerck,
Wat Conste is dit Boeren werck.
(65) Cleen const ist, datmen Conste laeckt,
Ten sy men eerst wat beters maeckt.
Want men veel eer d’ oncruyt beschout,
In d’acker die een ander bout,
Want dat sulck mensche selfs aengaet,
(70) Moet wesen goet, en gants niet quaet.
[fol. A4v]
[Eens vraeghden een seer Boertich geck]
Wat dinghen heefter gheen ghebreck.
Off t’ moeste juyst volmaket zijn,
Ick niet daer by ghelijck het mijn
(75) Maer by een Boerticheyt ickt ghis,
Ghelijck het in sich selven is.
Ick acht dat menich seyt en meent
Van andren dit te zijn gheleent.
En leende niet d’ een vrient van d’ aer
(80) Ter werelt dan gheen kennis waer.
Want soo ick hierin yet vergheet
Ick bid u houdet in secreet.
Men can niet meer voortbrenghen, stil
Als d’ eel verstant ghehenghen, wil.
Neemt aen mijn gonst, en thert vol vlijt
Wt slevens Ionst, Bedenct tis tijt.
U. L. Dienstwillighen Dienaer,
G. H. van Breughel.

[fol. A5r]

SONNET.
_________________________________

WIlt comen nu ter baen, ghy Soylus broeders al
Doorleest dees Cluchten diemen u alhier vertoont
Maer hoe dat Bouwens soon, met Geyltgen wort gheloont
Haer hebbende ghetrout in d’ wulpse jonckheyt mal,

(5) Om tsaem te zijn ghepaert, int aldergrootst’ ghetal
Daer toe dat Pleune hem heeft grootelijcx ghetroont
Hoewel den Vader hem ooc dicmaels heeft verschoont
So wil den Gobbert slecht, niet acht op d’ ongheval,

Doch hebben wil een wijff, met slechtelijck opmercken,
(10) Veel boerticheydt schijnt slecht, voor meest al Momus Clercken
Soo dat hem menich wel hierin mocht heel verstooren,

Niet denckend’ dit wt jonst, gheschiet om vreuchts verstercken,
Soo wie ’t verbet’ren can, bewijset met de wercken,
Oft anders wensch ick hem als Midas Ezels ooren.


[fol. A5v]

SONNET.
_________________________________

    G ’lijck Phebus d’ aerd’ belicht op zijnen gouden wagen
E n t’ Manen silver met zijn gouden Toers verdooft
R ontom ’tblau Firmament sweeft met zijn blinckich hooft:
I a somtijts Eclipseert, s’ ghelijcks zijn vele daghen
(5) T ot noch toe wijdt en veer belicht met Breughels vlagen
V ermaeck’lijc voor de jeucht, wel waert te zijn gelooft:
A en allen oorden mach dees faem niet zijn gherooft:
N ae ooc, en eer Fortuyn hem bracht seer zware plagen

(10)  		B lyd’lijck hy heeft ghestelt, soo menich Liedt in dicht
R een-rijck’lijck na de Const, nu mede brengt int licht,
U yt liefd’ dees Speeltgens die de jeuget doet verblijden
(15) E lck soo hy is ghesint, t’sy Boertich, of dat sticht:
G ’lijck van Apoll’ en Pan, als t’ vonnis wert ghesticht,
E ensinnich luttel zijn, dat d’ een prijst veel benijden
L aes Redens aert te recht. heeft altoos veel bestrijden
                                                        Wie faelt mach keeren.
Continue
[fol. A6r]

Tafel-spel van vier
Personagien, als Bouwen en Pleun,
met Gobbert haren sone, die met Co-
ten spelende, een wijff crijcht, trou met
eenen Peperkoeck Geyltgen.
________________________________________

Bouwen eerst wtcomende, spreect.
EEns hoorden ic spelen, verstont de reden, wel
Hoe de jeucht wort verleyt, dat my t’ onthouwen staet:
T’ is noch soo langhe niet verleden, snel
Eens hoorden ic spelen, verstont de reden, wel
(5) Maer ons kint ick op een Ambacht besteden, sel
Consenteret Pleun indien sy ’t toe introuwen, laet
Eens hoorden ick spelen, verstont de reden, wel
Hoe de jeucht wort verleyt, dat my t’ onthouwen staet.
Hola hou, waer zijt ghy Pleuntgen maet?
(10) Om hooren mijnen raet, comt datelick buyten.
Pleun.
Wel doch Bouwen, wat reden wilt ghy uyten?
Zijnse van firtuyten, ons dat ontbint.
Bouwen.
Jae sy, tis van Gobbert dit wel versint
Ons eenich kint, die nu is out en groot,
(15) Waert niet tijt dat hy voor onse doot,
Conde winnen zijn broot, in zwerelts erven
[fol. A6v]
Pleun.
Hoe Bouwen, wy sullen noch so niet sterven,
Wy mogen den cost verwerven, noch alle dry:
bouwen.
Ick word’ vast out ende traech aen allen sy
(20) Dus vallet voor my, suer veel te winnen.
Pleun.
Jesus Bouwen waer me becommerdy u sinnen
Can ick met spinnen, me niet doen profijt?
bouwen.
Meende ghy niet dattet my seer spijt,
Dat ick altijt, my tot spaeyen moet verstercken,
(25) En Gobbert die stelt hem geensins tot wercken
Hier soudy op mercken, en na t’ kints profijt sien
Pleun.
Bouwen al u preutelen heeft niet te bedien
Ten sal niet geschien, hoe seer ghy gaet tieren
Gobbert is te zwac, siet doch wat manieren
(30) Gaet ghy versieren, en maeckt veel gheschals
Oft wildy ons sone brengen om den hals
Ick wedde hy en sals, niet connen herden.
bouwen.
Maer wat sal hy int eynde dan werden?
Segghet sonder terden, tot mijnen belief,
(35) Die niet wercken wil wort wel een gaudief,
Soomen besief, geen goet wy hem connen nalaten.
Pleun.
Hoort doch eens desen hang-gat praten
wie weet tot wat staten, ons Gobbert sal comen
bouwen.
Conde hy een Ambacht, tsoude hem ooc vromen
[fol. A7r]
(40) [Twert so genomen, dat ghy of ick hem ontviel]
Wat waer* hy meer als eenen armen fiel
Oft eenen kackhiel, on broot te beden.
Pleun.
Ick sou u om een haer wel met voeten treden
Jae wel wat reden, spreect vanden soon de vaer,
bouwen.
(45) Pleun vraecht de lieden oft niet is waer,*
Tgheen ick allegaer, u legghe voor ooghen,
Ic hebt so lief als ghy dat hy mocht dooghen
Dus moet ic poogen, hem te crijgen by een baes
Pleun.
Wat maect desen Eselscop doch al gheraes
(50) Segh op dwaes, wat Ambacht sou hy leeren
bouwen.
Maer t’ snijders Ampt, te maken fraey cleeren,
Dan mach hy met eeren, comen by de luy.
pleun.
Sou hy een spitluys* wesen, segt soete Truy
Ja wat gebruy, hy sal niet by mijnen leven.
bouwen.
(55) Maer laet hem dan gaen opt linnen weven,
Soo comt hy even, aen vele hemden fijn.
pleun.
Sou Gobbert onsen sone eenen Pelsser zijn
Neen hy, meendy mijn, te maken dul Bouwen
Ic sou u om een haer voor de tanden douwen
(60) Mijn vuysten doen schouwen, dus hout den bec
bouwen.
Ja wel ghy acht niet met allen* wat ick vertrec
Ick en ben niet gec, hoe meuchdy my dus quellen
[fol. A7v]
Laet hem ons by een Bontwercker bestellen,
Die hebben warme vellen voor de winter coel
(65) Sy doen haer dingen gemackelick op een stoel
Geen arbeyts gevoel, bedwinght dese basen
Pleun.
Maer sal ons kint dan leeren int haer blasen
Wat meuchdy rasen, hy salt leeren niet.
Bouwen.
Nochtans waert best dat hy leerden yet
(70) Bestellen wy hem siet, aent Tinnegieten
Dat werck sal u immers niet verdrieten
Voorwaer sy ghenieten, profijt seer veel.
Pleun slaet Bouwen.
Hout daer ende daer, ghy crijcht u deel
Desen Bouwen scheel, dats voor u crackeelen
(75) Sal Gobbert leeren lepelen steelen
Tis om te verveelen, dat ghy my maect gram
Bouwen.
Maer oftmen maecte dat hy aen lijndraeyen quam
Dees wercken hun niet lam, voor allen saken.
Pleun.
Ick hoor ghy wilt hem leeren stroppen maken
(80) o Bouwen u kaken, jeucken met u huyt.
Ick rade u te maken dees redens besluyt
Ist sermoon haest wt, so meuchdy zwyghen.
Bouwen.
Pleun conden wy hem aent houtsagen crijghen
Voorwaer die winnen veel ghelts altemet
Pleun.
(85) Hem liever met eenen in het Tuchthuys set
Soo leerden hy net, raspen ende saghen.
[fol. A8r]
Bouwen.
Coopt hem een bierboom om bier te dragen
Die hebben t’allen daghen, onbesorchden dranc.
Pleun.
Leert hem liever na de herberch de rechten ganc
(90) om hem te dragen manck, of creupel van leden.
Bouwen.*
Wilt hem dan by eenen Leydecker besteden,
Die comen luttel beneden, maer blijven opt dac,
Pleun.
Dats waer boer of hy dan viel en zijnen hals brac
vallende strack, van boven haest tot ondere
(95) Ick rade u best te zwijghen besondere,
Oft met vuysten ick dondere, op u lijff.
bouwen.
Ick sal zwyghen Pleuntgen mijn lieve wijf
Maect gheen ghekijff, bid ick naer desen.
Ick bid u macht zijn, soo latet nu wesen
(100) Dat Gobbert gepresen, wat leerden ons kint,
Daer hy schier of morgen den cost mede wint
Dit recht versint, tsal hem eens vromen.
pleun.
Tot alle het voorgaende sal hy niet comen
Waerder wat wtgenomen, dat mocht hy doen
bouwen.
(105) Schilderen is immers fraey alsmen can bevroen,
Heel geestich int saysoen, en cluchtich voorware
Pleun.
Ghy hebt recht zijn handen staen wel daer nare
Hy en ghy te gare, zijt aerdich en subtijl.
[fol. A8v]
Laet hem Smeden leeren, en spelen met de bijl*
(110) So mach hy onderwijl, haest meester wesen.
pleun.
Maecter liever eenen Moriaen af mits desen
Of een kruysmuyl wtgelesen, hoe zydy so mal
Hy en salt niet leeren, ja gheenich van al
Dat u bot gheschal, hier my derf vermanen
bouwen.
(115) Maer metselen is me goet sou ick wanen
Dese drollige hanen, hebben so wel gelt eenpaer,
Van steygheren, als* van haren arbeyt zwaer
Of datse na den ouwevaer, sien ter halver weken
pleun.
Immers bouwen brengdy my meer aent spreken
(120) Hy mocht den hals breken, o luysighen schalck
Vallende van de leer met eenen back vol kalck
O schijtvalck, hoe sydy doch sulcken geck eenen
bouwen.
Maer is timmeren quaet, neent sou ick meenen
Fortuyn can verleenen, hier deur hem veel goet.
pleun.
(125) En oft hy hem dan hiele mette bijl inden voet
Waer dat niet soet, seght slechten duypen?
bouwen.
Oft laet hem nu liever leeren het Cuypen
Voorwaer die suypen, wel lustich den wijn
En zijn meest den tijt vrolick ende fijn
(130) Sal dat niet goet zijn, sonder verdrieten,
Wat segdy nu Pleun?
[fol. B1r]
Pleun.
Bouwen zwycht, of tranen wt u ooghen vlieten
Die sult ghy ghenieten, door u verwijten,
Wat winste brengt ghy, byna dry mijten,
(135) Al soudet u spijten, Bouwen hang-gat slecht,
Gheen Ambacht sal nu leeren onsen knecht,
Oft ghy vele secht, ick vragher luttel nae.
Bouwen.
Malle moer mal kint, seytmen vroech oft spae
Ick wou wel weten dra, niet om verflouwen
(140) Wat ghy inden sin hebt?
Pleun.
Onsen Soon te laten een meysgen trouwen
So is hy behouwen, mach doen wat hy wilt.
Bouwen.
o Pleun int praten zijt ghy wel soo milt,
Ick bid u doch stilt, alsulcken callen,
(145) Schaemt u dees woorden te laten ontvallen,
Slachtende den mallen, hoe blyfdy dus dom?
Gobbert.
Hey Vaer wat gheeft ghyder doch om,
Ick sal zijn Bruydegom, met een fraey dierken,
Ja nemen daerin mijns herten playsierken,
(150) Door Venus vierken, com ick aenden druyl
Bouwen.
Dats waer ghy oprechten Goossen botmuyl
Ay plompen uyl, wie wil haer bedroeven?
Een van deus aes, die niet en can toeven
Nemende t’ haerder behoeven, sulc Jongen vent
Pleun.
(155) Ja Bouwen t’ is sulck een Meysgen excellent
[fol. B1v]
Dat hem bekent, den cost wint te veuren,
Wanneer can hem beter Houwelick ghebeuren
Gheen arbeyt beseuren, is dat niet wel bewelft?
Gobbert.
Vaer ick crijch me een wijf als de best te Delft
Bouwen.
(160) Gobbert aende helft, waerdy het vroedere,
Hadt ghy ghenoech, o slechten Broedere,
Maer uwe Moedere, is so mal als ghy.
Pleun.
Ick rade u Bouwen te zwyghen vry
Oft ick sal dy, weer lustich aen gaen tasten,
(165) Soect ghy my te beschamen voor dese gasten
Ick wil u belasten, dat u t’ zwyghen is best.
Bouwen.
Wel aen, sal ickse eens sien voor het lest,
Die Gobbert wten nest, heeft comen rooven,
Dan wil ick oprecht al u segghen ghelooven,
(170) Doch als een dooven, na u luysteren neerstelijck
Ick acht dat wy en sy zijn tsamen even rijck,
Om haer soet bekijck, ben ick te seer belaeyen.
Pleun.
Wacht wat, sy gaet byde buerhuysen naeyen
Tot heur verfraeyen, ooc wandelen inden dach,
(175) T’ is niet lang gheleden dat ick haer sach,
Hebt wat verdrach, en toeft een weynich,
Haest sult ghy sien het dierken seer reynich,
Dat certeynich, met Gobberts liefd’ is besmet,
Het is soo fier, en van soo aerdighen tret,
(180) Heeft ledekens so net, als een Goddin ick gis.
Siet daer coemtse.
[fol. B2r]
Geyltgen comt wt ende spreect.*
Och of ic mijns herten droefheyt mocht versoeten
En hem sage die honger en dorst verslaende is:
Mocht ick nu doch hier hem eens ontmoeten
(185) Die mijnen lust can stelpen, en commer boeten
Soo ware verdreven, veel pyne en smart,
Mocht ick eens sien den vriendelicken loeten,
Dien ick door liefde beminnende wart,
Waer mach hy doch wesen in zwerelts desart
(190) Langer absent te zijn can ick niet verbeyen:
Waer mach nu doch wesen mijn eygen hart?
Die de paerden van Hollant niet sullen scheyen.
Was ick by hem wy souden ons vermeyen
In Venus boogaert t’ hert zijn vermakende,
(195) Doch ick sien hem niet in eenighe valleyen,
Dus blyve ick staechs in liefde blakende,
Och waer nu de liefste my genakende,
Die ick beminne op eere en in deucht:
Ick verneme hem niet dus blyf ick hakende,
(200) Na Gobbert Bouwensz, die soete Jeucht.
Hola daer is zijn moer, nu word’ ick verheucht
Die moet ick sonder toeven aensprekende wesen
Nu wed ick dat my is nakende vreucht
Ick sal haer eens roepen om drucx ghenesen
(205) Hoort hier Pleuntgen mijn schoonmoer gepresen
Segt my hoe ghy en Gobbert varende zijt,
Pleun.
Hoe soudet wesen, noch al wel in dit crijt.
Maer Geyltgen hoe ist met u nu ter tijt?
Geyltgen.
[fol. B2v]
Hart en zwart, ick vaer me wel met vlijt,
(210) Maer grooten strijt, comt my seer haestich an,
Dat ick u liefste soon niet te spraeck comen can
Waer is hy dan, Pleunmoer my dat ontbint.
pleun.
Gobbert,Gobbert, comt hier mijn kint,
U liefgen bemint, die is hier ter steden.
Geyltgen.
(215) Gobbert Bouwenssz lief t’ hert is te vreden
Nu opten dach van heden, verlangde ick na jou
Ick ben wel gerust, verdreven is den rou
Nu ick aenschou, u vriendelijcken persoon*
Ick sal u wyf zijn, ghy mijn man schoon
(220) Na out gewoon, niet scheyden eer de doot, scheyt
Gobbert.
Liefste seker dit my sonder aenstoot, greyt,
Waerin ons de noot, leyt, sullen wy lyden tsamen
pleun.
Bouwen wat dunct u van dit meysgen met namen,
Sullen sy na t’ betamen, niet een fraey paer, zijn?
Bouwen.
(225) Desen lecker sou wel eenen goelicken vaer, zijn
Hoe moechdy so naer, zijn, seght malle Pleun?
Men mocht beter wat geesselen onsen Seun,
Wat liever deun, comter nu doch int lichte,
Ick moet eens besien dese Venus Nichte,
(230) Die int lodderlic gesichte, ons kints had behagen
pleun.
Desen vier canten boer dingt seer om slagen,
Meendy my te plagen, flocx hout den beck, dan,
Wel siet doch eens desen lieven gheck, an
[fol. B3r]
In t’ heele vlec, can, geen viercanter boer woonen,
(235) Ick sal u sekers ten lesten met vuysten croonen
Gantsch niet verschoonen, om al u wrijten.
Bouwen.
Gracy Pleun, wilt my doch niet smijten
Ba om vyf mijten, raeckt ghy wel te paert,
Ick bid u doch stilt en wort eens bedaert,
(240) En my verclaert, wanneer de kinders trouwen?
pleun.
Hout daer en daer, so sal ic u opt backus douwen
Nemen kinders vrouwen, segt kinckel out,
Bouwen.
Ick segh u Pleun dat ghy by tijts op hout,
Om onsen Jongen rabout, word’ ick gheslagen
(245) Voorwaer ick salt Sinte Barnaert claghen
Noch seg ick tallen daghen, hy is maer een kint.
Gobbert.
Vaer zwycht, u backus vliegen vangen gewint
Want t’ herte bemint, mijn Geyltgen gepresen
Bouwen,
O buermeyt hoe ist, oft hoe salt noch wesen?
(250) Hoe bent ghy aen desen, onsen Sone gheraeckt?
Geyltgen.
Maer inde kermis daer soeten koeck best smaect
t’ savonts alst Jonc volc maect, het meeste vryen.
Bouwen.
Wat doch, schelt malcander quijt, latet betyen
Of condy u niet lyen, dats meer als ick weet.
Pleun.
(255) Bouwen, bouwen, de vuysten staen weer gereet
Werct ghy altoos leet, dit wert God geclaecht.
[fol. B3v]
Geyltgen.
Het waer seker wat schoons, voor een teere maecht
Dat t’ ghene haer behaecht, sy sou verlaten
Wat mach den goelicken vaer doch praten?
(260) Voor niets so en aten, wy t’samen soeten koeck,
Niet waer Gobbert Bouwenssz?
Gobbert.
Ja Liefste, achter de Cramen in eenen hoeck
Daer was t’ versoec, tot het sterven tsaem te leven
Doen ick op trou u een peperkoeck ginck geven
(265) En smulden die even, eer wy scheyden van een
Souden wy malcander quijtschelden, sekers neen,
Want wy int gemeen, hebben opgeten ons trouwe
Geyltgen.
Dus coop is coop.
Bouwen.
Besiet doch eens onsen leckers Vrouwe
(270) Ja wel wat nouwe, d’ eene is als de rest:
Dese goehert heeft Cobbert genomen wten nest.
pleun.
Bouwen voor t’ best, raed’ ic u backus te snoeren,
Gaet van hier, loopt by u droncken Boeren,
Oft ick sal u so loeren, dat het u heucht,
(275) Drijft ghy den spot met de soete Jeucht
Flucx ghy meucht, so ghy wilt zwijghen,
ghy sult so heerlick wat opten kop crijghen
Geven u vuysten-vyghen, met allen seer veel.
Bouwen.
Wildy my niet slaen, soo beloof ick by mijn keel
(280) Te zwijgen geheel, maer noch eens te spreken
Wijff wanneer sal ’t Bruyloft zijn?
[fol. B4r]
Pleun.
Maer over dry weken,
Dan gaen sy te preken, op die tijdt ist ghestelt.
Bouwen.
Waer me salmen Bruyloften, Pleun hebdy gelt?
Niet eene helt, heb ick inder tassen gheladen,
pleun.
(285) Bouwen hout rust, laet ons daerom raden
Of ter ongenaden, gheraect ghy heel en al
Geyltgen.
Vaer byden naesten raet men u niet roepen sal
Maer by gheval, suldy wel wat weten,
Hoe wy t beschicken.
pleun.
(290) Hout ghy maer rust, stopt den mont met eten
Wanneer ghy zijt geseten, aent eynt vande banc
Geyltgen seyt sy weet raet voor spijs en dranck,
Want metter ganck, de speelnoots dat bestellen.
Bouwen.
Geyltgen comt doch hier wilt ons vertellen
(295) Redens byder ellen, hoe ghy dit eerlick besluyt?
Geyltgen.
Maer lest was een van mijn speelmeyts de bruyt
Elck was een karnuyt, om wat aen te bringhen
Daer ontbrack niet van alle lieffelicke dinghen,
Soo ick onderlinghen, u sal verhalen bloot,
(300) Die tot een Backer diende bracht alderley broot,
Bloem gans sackerloot, om pankoecken te backen
Den Cruyniers meyt hadde beyde haer sacken
Heel vol gaan packen, met alderley specery.
Bouwen.
[fol. B4v]
Ick meene voorwaer dat lijckt dievery, fy.
pleun.
(305) Wel wat raest ghy, het zijn behendicheden.
Geyltgen.
Een Coopmans meyt ginck met haesten treden
Inden kelder beneden, moer hoort doch dat,
Vullende eenen pot wt t’ Hollantse botervat,
T’welcke sy rat, inde bruyloft ghinck senden:
(310) Noch een ander van onse groote bekenden
Speelde den behenden, int slachters huys.
Die bracht vele Lams vlees, dit hiet quansuys
Dat het door abuys, hadden geten de honden
Inde Brouwery wert onder de Turf gevonden
(315) Tot dier stonden, een moy half vaetgen bier,
Bouwen.
Ic segge noch, t’ schijnt divery by gans fier.
pleun.
Hout op van sulck getier, off ghy vangt slaghen
Geyltgen.
Een Joffrous meyt heeft sonder vertragen
Ten selven daghen, met een spel wt haer mou
(320) Een Calckoen in d’oore gesteken, seyde Joffrou
Of den Calckoen wel sou, vande pest zijn gestorven
Na de vuylisschuyt die te dragen heeftse verworven
Doch die wel dorven, brenghen byde Bruyt:
een bancketbackers meyt brocht suyckerbeschuyt,
(325) Dus costen nau een duyt, de bruyloft eenpare
So helpen de dienstmeyden malcander te gare,
En dit hebbense voorware, my mede toegheseyt
pleun.
Wat dunct u crijcht Gobbert niet een fijne meyt
[fol. B5r]
Sulcx my wel greyt, sy can inde noot, vlijten
Bouwen.
(330) T’is diverye al soudy my opt hoot, smijten
Gobbert.
Ten is niet vaer, dat en heet maer doot, bijten,
T’sal u gans sackerloot, spijten, dat ghy ’t secht.
pleun.
Geyltgen gaet na huys, schict alles te recht
U lief, mijn knecht, Gobbert slaen ick gade,
Geyltgen.
(335) Adieu dan vrienden, het wort nu heel spade
met corten berade, ick alles beschicken sal,
Adieu Gobbert lief, mijt allen ongheval.
Maer lief eens gekust voor al.
Gobbert.
                Goeden nacht mijn schoone.
pleun.
Bouwen comt hier hoort mijnen Sermoone
(340) Ick rade u persoone, hoort, siet en zwijcht,
Wat op de Tafel comt u deele ghy crijcht
Niemants betijcht, van waer het is gecomen.
Bouwen.
Ba neen ick, wy crygent als den vromen,
Al waert schoon genomen, wie raecket hier aen?
(345) Ick mocht so veel seggen ghy soud’ my slaen,
met de spit, en geen ghebraen, in de bruyloft eten.
pleun.
Vrienden vaert wel die hier zijt gheseten,
My sou wel vergeten, na huys ras te spoen
Bouwen.
Dats waer, ick moet me, daer ist al te doen
[fol. B5v]
(350) Te dooden de Cappoen, en de beenen te houwen
Onsen Gobbert sal in ’t jaer der kinders trouwen
FINIS.
Continue

EEN TAFELSPEL
Van een personagie, een droncken Boer,
die door droomen Nuchteren wort.

DAt is een biertgen, dat is een nattgen,
Geen beter soudemen brouwen moghen,
In sulck plasiertgen, vol ick mijn gattgen
Dat is een biertgen, dat is een nattgen,
(5) Ic wou om een siertgen, te vollen mijn vattgen
So mocht ick dan drincken groote toghen:
Dat is een biertgen, dat is een nattgen,
Gheen beter soudemen brouwen moghen.
Of dat mijn wyf sulcx traende wt haer ooghen,
(10) Ick souse haest affdroogen, om te winnen baet,
T’ is trouwen niet goet datmen vrouwen slaet,
Wt enckel quaet, moestment niet beghinnen
Ick sou in haer oogen spouwen door minnen
Droogent om t’ gewinnen, met vuysten wt.
(15) O say, immers heb ick van daech redelic gekuyt
Tot den lesten duyt, sal ict noch verteeren,
Dan blijvender noch wel alle mijn cleeren,
Want ick mach ontbeeren, nu den paltrock wel,
Ick hope dat het noch langh somer wesen sel,
(20) Door veel cleeders gequel, steken my de vloyen,
[fol. B6r]
Hy struyckelt.
Hola Caronge, so slim most ghy niet schoyen
Eens onder wegen poyen, is de besten vont
Hy kijct na de Kan.
Wel brocht ick met my niet een kanne terstont?
Daer ic goetront, moest een minglen voor betalen
(25) Diese verschuylt heeft mach de Nicker halen
Ick sal so lange dwalen, datmense vint:
Hier moestse immers wesen, of hier ontrint,
Wie duycker begint, met my den Alf te steken
Ja ginder heb ickse alreede van verde gekeken
(30) Niet qualick spreken, mont maect geen gheraes:
Keeltgen avous, ick dancke u profaes,
Wasser een edelen baes, die moestet wachten,
Al drinckende moestmen vreucht verpachten
Hy drinckt.
Ay by gans crachten, t’ is noch al d’ oude bier,
(35) So ick fluskens selver was smakende hier
Ick soude wel schier, met de kanne hier blijven,
Het bierken doeghet vet aende ribben beclijven,
Pots vier en vijven, wt mijn cleederen ick barst
Gans bierenbroot hoe is mijn buycxken geparst
(40) Van eenige garst, is geen beter bier gebrouwen,
Hy stronckelt.
Hola hou, ick can qualick den pat houwen,
Dus wil ick introuwen, my stellen wat neer
En proeven desen goeden traen noch meer,
My rouwet seer, niet meer hebben me genomen
(45) Bon provofaes, wel moet het my becomen.
Tot alder vromen, singh ick eens wter borst,
Maer eerst ghedroncken voor den grooten dorst,
[fol. B6v]
So belet een drooge corst, geen helder clincken
Hy singt op de Voyse: Wy willen noch
t’ avont ons schouken doen rooken.
    Ick wilder noch t’ avont mijn buyckjen vol drincken,
(50) Al soud’ ick geldeloos thuyswaert hincken
Hier buyten der stadt, en vollen het buyckjen
Wt dit soet kruyckjen, vant Delfsche nat.
    Van herten moet icker meer vreuchden bedrijven,
Al souder mijn broeck en paltrock blijven
(55) Non fortse wiet leeft, dus moetmen dan veghen
Het bierken te deghen, soo langhe ment heeft.

My dunct dat my den vocht lepel begheeft
By gans creeft, van dorst ick smacht int lesten
Hier ben ick immers in drooge ghewesten
(60) My dunct ten besten, te tyen op de been
En spoeyen my weder na de herberge heen
Dats ganck certeen, sonder teghen te segghen
Hy valt om verde.
Hola Crengetgen hout tret, niet te blijven leggen,
By wittebroots weggen, en slapen op den pat
(65) Wel wat een crachtigher bierken is doch dat
Ick segget plat, het grijpt my byden coppe,
Hier blijf ick niet leggen, ick wil staen oppe,
Halen vanden selven soppe, vrolick onghetreurt
Zijn dagen noyt vremder en is ghebeurt
(70) Den dijc is gescheurt, dunct my sonder mincken,
Elcken tre meen ick in d’ Aerde te sincken
Dus soudemen allincken, wel breken den neck,
Hy stronckelt.
Hola hou, immers ist waer dat ick u vertreck
[fol. B7r]
[Raecten ick aent heck, dan waer ick ghenesen]
(75) Gans pincxsternakepeen, hoe salt noch wesen?
Ick mercke by desen, te zijn moede gegaen
O paerdesterten had ick een kan van een vaen
Ick en lietse niet staen, voor sy was heel uyt
Gans muysenesten sat ick doch in mijn schuyt
(80) Ic wed om een duyt, te roeyen voor thuys
Daer goet bier is, en drincken my heel buys
Maer dit cruys, doet therte niet ontfoncken
Hy stronckelt ende valt.
Daer leg ick weer, ick ben nu doch droncken,
En heel beschoncken, ist niet een droeve saeck?
(85) Evenwel heb ick int bier so goeden smaeck
Maer nu comt my den vaec, geheelic overvallen
Goeden nacht, hu hu, ick can niet meer callen
Wel sonder mallen, oude ballen, een kan gepoyt
Laet drincken, drincken, ic ben noch niet beroyt,
(90) Ay wijfgen schoyt, ghy selfs om den ouwen
Sacht, sacht, ick slape al immers introuwen
T’ bier wort eerst gebrouwen, en daerna getapt,
Mijn wijf recht even als den Coeckoeck clapt,
Met eenen snap snapt, sy de oude Sermoonen
(95) Michi Pieter Claessen, men sal het u loonen
T’ paert eet boonen, Koeyen haver, goeden cost,
Griet, Griet, aldus ghy nu niet praten en most,
Het is beghost, en van daghe houtmen op,
Ic salt u vergelden, wie geeft my daer een schop,
(100) Aen mijnen cop, wel ick salt u verleeren
Vangt datte, alsoo salmen u tracteeren
Sonder verveeren, flucx wt mijn ooghen.
[fol. B7v]
Hy ontwaect.*
Ay my, den slaep die heeft my bedroghen
Na het betooghen, heb ick seltsaem ghedroomt,
(105) Eerst scheen ick om mijn wijf te zijn beschroomt
Een peert getoomt, verdronck ick so sy seyde,
Sy stont daer met alle mijn kinders en schreyde
Ja overleyde, datse leden groot ghebreck,
En ick antwoorden als eenen droncken geck,
(110) Willende sonder vertrec, haren mont snoeren
Wantse my beschaemde voor vele Boeren,
In sulck rumoeren, bleeff sy al even quaet
Sprekende vileynich, en bleeff opstinaet
Dat ick op der daet, my moeste verstooren
(115) Grijpende een pot, en wierp die na haer ooren
Int aenhooren, ontsprong ick wten slaep,
Nu ist al ydelheyt t’geen ick daer wt raep
Arm sondich knaep, wat mocht ick bedrijven
Bedroefden mensch waer sal ick nu blijven?
(120) In boosheyts verstijven, is mijn goet verteert
Onachtsaem doorgebracht, d’welc my nu deert,
Na boosheyt gekeert, in s’ werelts erven:
O onnutter mensch als dees broose scherven,
Soect te verwerven, s’ werelts grooten schat
(125) Zijnde niet meer als een broos aerden vat
Verongeluct dat, can seer haestich breken:
Hier by mach den mensche zijn gheleken.
Na Schriftuers spreken, in sonden opgevoet
En alles so geerne na s’ herten lusten doet
(130) Niet denckende onvroet, dan na ydele staten,
Maer niet zijn als Aerden crancke vaten
[fol. B8r]
[Swack boven maten, en in sonden verschoven,]
Weynich denckende opt Hemels hier boven
Welcmen moeste loven, door wijsheyt voordacht
(135) Maer helaes staende alleen op s ’werelts macht
Welc ongeacht, geen menschen can beschermen:
So ons God niet genadelick wilde erbermen
En onser ontfermen, wt ghenaden groot,
Op dat wy ontvlieden de eewighe doot
(140) Hierom minjoot, moestmen met afgrijsen
Versaken het Aertsche, en t’ Hemels prijsen
Hemselven bewijsen, ootmoedich ende slecht,
Op dat God met ons niet trede int gherecht
Maer yeder een goet knecht, werde bevonden
(145) Af-stervende wellust des vleesch vol sonden,
En niet worden bevonden, als aerde vaten cranc,
Vrienden met oorlof, neemt doch in danck,
T’ presents ontfanck, wtwyst ons met namen,
Dat wy broos als scherven zijn alletesamen
(150) Gods zeghen Amen, u byblijve door vlijt.
Wt Levender Ionst, Bedenct u t’ is tijt. 

FINIS.
_________________________

Den roeckeloosen mensch, voortgaande ongebonden,, al,
Let meer op wellusts wensch, dan op zijns zielen sonden,,val,
Maer God die t’ quaet verdoof, int eynde wel sal rechten,, siet
Door Hope, Liefd’, Geloof, verloren gaen zijn knechten,, niet.
_________________________
Continue
[fol. B8v]

EEN CLUCHTE
Van d’ een ende d’ ander twee Soldaten,
eenen ouden Boer, met een Jonghe Boe-
rin zijn wijff, ende een aerdighe Weerdin.

D’een.
SOo moestmense loeren.
D’ander.
Soo moestmense betrapen,
d’een.
Der slimme Boeren,
d’ander.
Die daer houden veel Schapen
d’een.
(5) En wy haer ontvoeren, met grooter rumoeren
In allen plecken.
d’ander.
Hoe haest zijnse ghereet?
d’een.
Alsmen haer wat wil opdecken,
En sonder gecken, de ribben smeeren.
d’ander.
(10) Sy moeten ons gheven
d’een.
Wat wy begheeren.
d’ander.
Onghelijck off even,
Hier toe wordense ghedreven, van ons bysonder
d’een.
Daer wy’t al halen,
[fol. C1r]
dander.
(15) Is een groot wonder.
deen.
Sy moetent betalen
dander.
Met gouden Realen, ofte stucken van vieren
deen.
Daer niet en is
dander.
Crijghen wy ’t met tieren.
deen.
(20) Wy vanghen niet mis.
dander.
T’ zijn de oude manieren.
Dese arme dieren, wy niet en ontsien.
deen.
Die ons quyt willen zijn moeten geldeken bien
Alsmen flus sach geschien, byden lesten buyt,
dander.
(25) Wel tsa laet ons die deelen tot eenen duyt,
So moghen wy weer uyt,sien na ons profijt
deen.
Daer is de gherechte helft tot een halve mijt
Mits ghy een snoeshaen zijt, sal ic recht deelen.
dander.
Gaen wy nae de taveerne.
deen.
(30) Sonder te crackeelen.
dander.
By een schoone deerne,
deen.
Drincken halve en heelen,
[fol. C1v]
D’ander.
Wy moghent soo gheerne
D’een.
Lappen door der keelen.
(35) T’ mach ons niet verveelen, tgelt moet wanderen
d’ander.
Hoe wel zijn wy gheraect
d’een.
Beyde by malcanderen,
D’een als den anderen, is al even goet.
d’ander.
Dat d’een schier denct, den anderen wel doet.
(40) Laet ons met spoet, om proffijte schoyen.
d’een
Dan moghen wy weer met rusten poyen
T’herreberchjen wtroyen, alsomen best can.
d’ander.
Weet ghy erghens noch advantage dan
Laet ons eele man, daer nae toe gaen treden
d’een.
(45) Hier wat voort ten is niet langhe gheleden
Creghen wy eenen boer die schijven heeft.
d’ander.
Daermen boter om coopt?
d’een.
Jae.
dander.
Ick wedde dat hy die noode gheeft.
d’ander.
(50) Men moet wat onbeleeft met hem handelen daer
dander.
[fol. C2r]
A1 zwoer hy wit en zwart, ic geloofden geen haer,
Hy moeste daer naer, ons de handen vullen.
deen.
Ic rade dat wy daer henen gaen sullen
Daerna wy smullen, en spelen moy weer.
dander.
(55) Clopt ghy eens aen, ick staen wat van veer
Maer tijts genoech seer, sal ick u by comen
deen die clopt ende roept,
Hou sick hou.
Den Boer van binnen.
Wiens cloppen wort daer vernomen?
deen.
Doet open, tis al vrient.
Boer,
(60) Al vrient, ick en mach gheen deur ontsluyten,
Off seght wie ghy zijt.
deen.
Ick ben al vrient.
Boer.
Wildyt niet segghen soo blijft daer buyten
Vuylste der guyten, maect ghy hier rumoer.
deen.
(65) Doet op segh ick, ghy vertwyffelden Boer,
Oft inden vloer, sal ick u deure loopen.
En dan suldy het noch met slaghen becoopen
Daerom doet open, ghewillich uwe deur.
Boer.
Wat seghdy Signeur?
dander.
(70) Flucx comt hier veur, daer blijven van u veeren.
[fol. C2v]
Boer.
Wat is u begheeren?
deen,
Dat ghy moet opdocken,
dander.
Een somme ghelts,
deen.
Wy niet en jocken,
(75) Of met sulcke stocken, salmen u ribben meten
dander.
Tsa langt ghelt, off ghy wort ghesmeten,
Goet werc ghequeten, aen een gierigen trawant
Boer.
Och ick heb gheen ghelt.
deen.
Ras, ras, flucx ghevet my inde hant,
(80) Of ic slaen u quant, dat uwe penssen craken.
Boer.
Ick en hebbe niet inde werelt.
dander.
So wilt finantie maken.
om voor alle saken, te houden tsaem vrede.
Boer.
Ick ben een schamel out man.
deen.
(85) Soo moet ghy mede,
En slaghen in stede, van eten ghenieten.
Boer.
Aensiet mijnen ouderdom.
dander.
Rasch wilt dan het ghelt wtschieten.
So naect u geen verdrieten, men sal u verschoonen
[fol. C3r]
Boer,
(90) Hoe-veel wilt ghy hebben?
deen.
Maer twintich croonen,
Moest ghy ons toonen, minder niet een blanck.
Boer.
Twintich Croonen.
dander.
Jae.
Boer.
(95) Ick en hebbe sekers gheen ghelt.
deen.
Dat is weer uwen ouden sanck,
Creupel en manck, wort ghy noch gheslaghen.
Boer.
Och Heere Godt wie sal ick het claghen?
Dat my alle daghen, sulc overlast gheschiet,
dander.
(100) Voort, voort, sulcken langhe prologhe niet.
Maect datter is yet, off het cost u leven.
Boer.
Hout op, hout oppe, men sallet u gheven
Hebt compassie even, off wat medelijden.
deen.
Barmherticheyt die stellen wy heel bezijden
(105) Tot allen tijden, want ghelt moeter wesen.
Boer.
Maer sal ick gheven datter niet en is.
dander.
Het moeter doch zijn, ick segghet mits desen,
Oft wy sullen u lesen, een andere lesse nu.
deen.
[fol. C3v]
Gheckt ghy met ons, oft ghecken wy met u?
(110) Wy slaen wel ontwee, al u ghesonde rebben.
Boer.
Wat wildy van my armen duyvel hebben?
Niet een halve webben, heb ic in mijnder macht
Hoe condy dat in u herte bevroeyen.
dander.
Wy nemen dan mede
deen.
(115) Schapen en Koeyen.
dander.
Peert en slede.
deen.
Gansen die broeyen.
dander.
En steken op der stede, u huys inden brant.
De Boerinne comt gheloopen.
Hout op mannen, hout doch op de hant
(120) Het sal u becant, van my worden ghetelt.
Hoe vele wildy hebben?
deen.
Juyst twintich Croonen.
Boerinne.
Daer zíjnse, my doch niet meer en quelt,
dander.
Zijnse niet te licht, ist al wichtich ghelt?
deen.
(125) In dees coomenschap selt, wel moghen passeren
Boer,
Ghy sout wel maken mijn hooft aent zweren
Door het travailleren, dat ghy my doet.
[fol. C4r]
dander.
Adieu Moeyer.
deen.
God gheve u gheen meerderen rampspoet.
(130) Wy willen over voet, nu lustich gaen bancken
dander.
En vullen ons buycxken met goede drancken
Den pot van twee blancken, wy mogender tegen
deen.
Wy comen aende taverne en blijven niet verlegen
waerdinne ter degen, tapt om gelt wt minnen
De waerdinne.
(135) Wel gasten ick sal, comt stoutelijck binnen,
Ick sal beginnen, te tappen met playsier.
wat lust u mannen, belieft u wijn ofte bier
Ick hebbes hier, van als dat ghy begheert
dander.
Tapt Rotterdammer.
deen.
(140) Maer van gheen steert.
waerdinne.
U niet en deert, het is wt een volle ton.
Den boer ende boerin comen wt.
Ick en gheloove niet datter onder de Son
Ongheluckigher mensche is gheboren.
boerinne.
Hoe soo Kees?
boer.
(145) En isser niet twintich Croonen verloren.
Die wy van Coren, eerst hadden ontfanghen
Ay sulcke dieven waren weerdich ghehanghen
[fol. C4v]
Want sy pranghen, den onnooselen huysman
Boerinne.
Nu wel Cees stelt u eens te vreden dan
(150) Altijt niet en can, het wesen voor den wint,
Boer.
Tis goet voor de ghene die het soo versint,
Maer ick bevint, te wesen onlijdelijck.
Boerinne.
Nu dan man ick sal me soon brengen aende dijc
Dan worden wy weer rijc, na tverlies van desen
Boer.
(155) Tis haest gheseyt, maer t’ can qualick wesen
Het sou met vreesen, veel voeten op daerd’ brengen
Boerinne.
Maer ick sal door den dach int water plenghen,
Daer me de melc mengen, soomen dan beschout
In onse botter doen ick overvloedich sout
(160) Dan salse menichfout, int gewichte weghen
Dus Cees mijn man wilter niet knorren teghen
Ic ben niet eens verlegen, dit voren te comen,
Dus moet den merct gang zijn waer ghenomen
om tot onser vromen, te ghewinnen proffijt,
Boer.
(165) Wijff u waere wel diere vercoopende zijt,
Maer spoeyt altijt, haest te comen na huys.
De boer gaet binnen, de boerin gaet met melc te merct.
De weerdin spreect.
Avous soldaet.
deen.
Danck hebt soete buys.
dander.
Waerdinneken siet ofter niemant voorby gaet
[fol. C5r]
(170) Daer ons eenich quaet, van conde ghenaken
weerdinne.
Ic en sien niemant op den wech, dus wilt maken,
Lustich voor alle saken, seer goeden chiere
deen.
Daerop brengh ick u eenen halven biere.
dander.
Ick wachter viere, en sal u doen bescheet.
(175) Want mijn kele is nu daer toe bereet
En ooc ick weet, ghy en zijter niet voor vervaert
deen.
Wat dunct u of wy cregen een ghelatte Caert
Lustich nae den aert, om t’gelach te vinden.
dander.
Nu dan, laeter een comen.
deen.
(180) Schaepken wilt ons een nieu Caert ontbinden,
Tis voor de vrinden, geeft ons een schoone,
weerdinne.
Daer isser een speelt ten eersten om een Croone,
Dan hola den loone, schrijf ick op een haertgen,
Vrienden siet daer staet effen een paertgen,
(180) Is het te vele ick salt wel verminderen.
dander.
Ba neent, wy zijn susters en broeders kinderen,
Moeten sonder hinderen, van malcandren leven,
deen verschiet de Caert.
Root ofte zwert, om de Caert te gheven
dander radet.
Root.
deen.
(190) Tis schoppen seven, die is immers zwert.
[fol. C5v]
dander.
Nu op dattet dan haest ghewonnen wert
Niet lang en mert, seght hebdy vijff bladen?
deen.
Jae ick, en weynich tot mijnder schaden.
Dies ick onbeladen, heb lustighen rom,
dander.
(195) Non fortse, en ick looper mede om
Te weten uwen roem, is mijn begheeren
deen.
Maer ick hebbe twee Asen, twee Heeren
Met eeren, is dat al wt ende ghewonnen.
dander.
Teghen sulcken roem ic niet spelen sou connen
(200) Het is ghelucx jonnen, en bynae moorden
Tis verloren, dus kijck ick aen allen oorden
Oft ick yemant hoorden, die dat weer betaelt:
Gins comt een Boerinne.
deen.
Weerdich is die inghehaelt
(205) want door haer onghefaelt, ghy revenge crijght,
dander.
Ick bid u dat ghy doch een weynich zwijcht
Na de facie betijcht, comtse herwaerts dwalen
Ick salse met beleeftheyt gaen binnen halen
Sy moet doch betalen, wat hier is verdaen.
(210) Goeden dach suster spreect ghy niet eens aen
Niet voorby te gaen, eerst eens ghedroncken.
boerinne.
Ick dancke u Mannen.
deen.
[fol. C6r]
Sonder u schade, het is u gheschoncken.
Comt naerder, wy sullen tsamen kennis maken.
Boerinne.
(215) Ick heb grooten haest.
dander.
Coemt in wilt wat rusten voor alle saken,
Geluck moeyer, wilt smaken, dat u is gebrocht.
boerinne.
Ick danck u vrient, hebdy ’t my toegedocht
T’wort weer versocht, aen u een vrientlicke dronc
deen.
(220) Ick wachtet kint.
boerinne.
Seker dat bier is noch redelijcken jonck
Niet dat ic pronc, maer moettet te dege proeven,
Nu crijch ick smaeck.
dander.
Wie sou nu doch willen hemselven bedroeven
(225) Laet ons toe toeven, malcanderen dan,
Ick breng u waerdinneken een halve kan.
Drinct cloeckelijck an, t’moet rontom comen.
weerdinne.
Laet voortgaen, twort in danck ghenomen,
Buerwijf t’ uwer vromen, soot my ghecomen is.
boerinne.
(230) Ick en sal voorwaer me niet dobbelen mis,
Lantsman vant fris, suldy my doen bescheet
deen.
Laet comen den back, ick ben haest bereet
Maer ofmen wat ontbeet, waer dat quaet.
dander.
[fol. C6v]
Neent, waerdinne brengt ons wat salaet
(235) Nu opter daet, wy moeten wat schoven.
waerdinne.
Siet daer is wat dat ons God van boven
Verleent, wilt met loven, dit tsaem ghenieten
Boerinne.
Laet ons eens drincken.
deen.
Avous, dit sal ick tsamen wel binnen gieten
(240) Laet u niet verdrieten, my te doen nae.
dander.
Tast toe vrienden, eetet doch wat salae,
En spoelt dan drae, het groen vande Lever.
boerinne,
Het wort u ghebrocht Jan de wever,
Zijt ghy een milt ghever, ghy wort aengenaem.
waerdinne.
(245) Siet hier noch een gerechtgen goet en bequaem
Geselschap eersaem, wilt vreuchde voortbringen.
deen.
Waerdinnetgen wilt ons een deuntgen singhen,
Dan onderlingen, sal u t’boerinneken verschoonen
dander.
Laet ons nu int dal van ghenuchten woonen
(250) En vrientschap toonen, als die edele jeuchden
Het weerdinneken singt op de voyse: Soud’men dees edele gilden, niet dienen om haer gelt.
    Ghy ghilden vol gheneuchden
Die veel te biere gaet:
Gheniet ghy duysent vreuchden
Van Vroukens delicaet,
[fol. C7r]
(255) Draecht niet als die ondeuchden
Daer roem aff over straet.
De weerdinne spreect.
Buerwijf ghy comt my heel weynich te baet,
Ay lieve laet, doch u stemme oock hooren.
boerinne.
Voorwaer ick segghet u van te vooren
(260) Om tsoet orbooren, singt voor ick volch nae
    Een Meysgen met een knechtgen
Lestmalen tsavonts spaey
Tsaem hadden een ghevechtgen,
Sy toonden haer soo fraey,
(265) Doch hy scheen wel een slechtgen,
Een Coeckoecx Paepegaey.
    Soumen die edele gilde
Niet dienen om haer ghelt,
Daer loopter veel int wilde
(270) Die reed’lijck zijn ghestelt,
Int bedde gaen seer milde,
Doch dat dient niet ghemelt.
    Hoe lustich ist te speelen,
Cunst om cunst nae den aert,
(275) Den maechdom God beveelen
D’een Cunst is d’ander waert,
Een lecker beetgen steelen,
Maeckt therte niet bezwaert.
    Ghy Princelijcke gheesten
(280) Die Venus mint opt ronst,
Den minsten met den meesten
In eeren houdt de Const,
[fol. C7v]
[Tot sulcke blijde feesten]
Toont doch malcander jonst.
deen:
(285) Daer smaect een dronck op voorwaer introuwen
Wie soude nu rouwen, zijn jonghe leven?
weerdinne.
Holla dese kanne en is niet gheschreven
Het moest wesen even, ick salse schrijven.
dander.
Drinct dat doch wt wy willen niet kijven
(290) Maer vrienden blijven, also dat behoort.
deen.
Boerinneken lustich om te houden accoort
Moet ghy singhen voort, een vrolijck Lietgen.
____________________________________
De Boerinne singht een Liedeken: op de voyse: Het souder een maghet ter Heyden gaen.
    Het ghinck een Maechdeken door het wout
Jae hoeden haere Schapen.
(295) Dies haer ontmoeten een knaepjen stout
Die badt om een byslapen.
    Sy seyde nu knaepjen laet my gaen
De Lammers moet ick weyden.
Ten ware doch niet heel wel gedaen
(300) T’onteeren die groen heyden.
    Hy wierpet maechdeken int groen gras
Met een soo fieren moede,
En haesten hem tot zijn werck heel ras
Dies hy hem lustich spoede.
    (305) Knaepjen laet staen siet wat ghy doet,
Ick salt de Heeren claghen,
[fol. C8r]
Maer doen hy in zijn werck had moet,
Creech sy selfs me behaghen.
    Nu raed’ ick alle Knaepjens dan,
(310) Die daer soo gheerne Minnen.
Dat sy niet eer daer scheyden van
Voor datse raecken binnen.
dander.
Dats een goet eynt en een goet beghinnen
Ic brengt u wt minnen, want de keel is drooghe
deen
(315) Hay de paden groenen, den dijck wort hooghe,
Wy keeren na tbetooghe, den Hasepat in.
dander.
Het gheldet u dan, eens ghedroncken waerdin,
Tis een goet ghewin, wy moeten vrolijck wesen
waerdinne.
Het is gheseydt op zijn Vries midts desen
(320) Een soentgen ghepresen, niemant achterhaelt
deen.
Wie weet wie noch dit ghelaechsken betaelt,
Laet ons onghefaelt slechts vreucht bedrijven
Den Boer comt mismoedich wt.
Waer droes mach dat vertwijfelt wijf blijven
Heb ick niet reden om kijven, of worden gram?
(325) Ic salt haer vergelden, ick wou sy maer quam
O Griet achterlam, is dat te merct ghegaen
wat al proffijten moetse nu hebben ghedaen
Twaer wel om seer saen, achter wt te varen.
Jesus, Jesus,wat heb ick doch al bezwaren
(330) In hondert jaren, noyt man had sulc verdriet.
[fol. C8v]
Is my niet overlast vande soldaten geschiet
En nu sou Griet, int winnen haer quijten,
Ick sorch datse thuys brengt geen dry mijten
Soudet my niet spijten, waer machse zijn?
(335) Ick sorch, ick sorch, te biere oft te wijn:
Flus comtse fijn, ende vrolicken thuys:
Heere Godt wat heb ick in mijn hert een cruys:
Ic moetet dees weerdin vragen sonder schromen
Segt buerwijf hebdy mijn wijf niet vernomen?
waerdinne.
(340) Stracx isse ingecomen, eerst op staenden voet
boer.
Dacht ickt niet wel, dat heur doch halen moet
Den nicker onsoet, en slepen met den haere:
Seyd’ ic niet datse erghens te biere waere
Dat haer de maere, ry met den Tuyten.
(345) Ou Griet, Griet, comt stracx hier buyten
Zijn dat dingen die stuyten, die ghy bedrijft?
waerdinne.
Vrient comt binnen voor deure niet en kijft
Coemt byde luyden, en spreect met bescheet
deen.
Wel huysman wy doen u vrouken geen leet
(350) Ic wil dat ghyt weet, eens ghedroncken voor al.
boer.
Ist de manier dat de vrou te biere gaen sal
dander.
Neen: maer niet alsoo malle te callen.
boer.
Segh Griet, waer ist ghelt doch van allen
Dat ghy hebt vercocht?
[fol. D1r]
boerinne.
(355) Het ghelt vande boter is al doorghebrocht
Met dit soet geselschap, en de melc ghestort
boer.
Dacht ick niet wel, soo te wesen begort
O Griet ghy wort, noch wel heerlick ghesleghen
boerinne.
Tis gheen noot, daer set ick mijn deucht teghen
(360) Noyt was ick verleghen, om een ouden grijs
deen.
Jae moeyer dat sal wesen de beste wijs
Ghy behaelt noch prijs, vanden ouden trawant
dander.
Wel boer dunct u noch gelt te comen inde hant
mits ghy door onverstant, tgeselschap verstoort
deen.
(365) Wilt ghy u wyff hebben Boer rechtevoort
Soo moet ghy alst behoort, ons ghelach betalen
dander.
Voort, voort, honts fot, sonder langer te dralen
U wyf moet mede, al soudy worden ontstelt.
weerdinne.
Nu nu gasten, den Huysman niet seer en quelt
(370) Hy sal dit ghelt, wel seer gheerne gheven.
boer.
Wat gaet het u aen, seght valscher teven.
Hoe salt noch even, met u hier nu zijn?
weerdinne.
Wel vrient dus prats niet, ick spreke voort mijn
Want bier en wijn, hebben sy tsamen ghepoyt.
boer.
[fol. D1v]
(375) Och vrienden ic hebbe niet, ghy hebt my beroyt
En geldeloos gemaect, als bleeck voor desen
deen.
Ten baet niet, dit ghelach moet betaelt wesen
Segt Keesgen vesen dock op of ghy moet met.
Boer.
Nou wel ick sal.
dander.
(380) Weerdinne maect ons de rekeninghe net
Met cort opset, betaelt den Boer het ghelach
weerdinne.
1,2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16, vier vanen men mach
Niet gaen met gerekent lach, 2. sal ick goet schrijven
Eenen schellinck de vaen tot mijnen gherijven
(385) Aen bier sal blijven, 27. stuyvers int gheheel.
Boer.
Is het bier soo dier.
waerdinne.
Het is Rotterdammer, dat cost juyst so veel
Van binnen moet ic hebben 2. gulden 1. stuyver.
Want sy hebben den cost opghebanct al suyver,
(390) Noch 12. stuyver van een kanne wijns voorwaer,
Dit te hoope ghetelt, dat maket dan maer
Juyst allegaer, vier Carolus guldens even.
Boer.
Daer is vier en dry, wilt dry stuyver weder geven.
weerdinne.
Dats voor de Caerte, die was niet gheschreven
(395) Huysman verheven, ick danc u hertelijcken seer.
deen.
[fol. D2r]
Adieu waerdinneken.
waerdinne.
Adieu goede gasten comt doch haest eens weer
Als ghy sulcken buyt meer, hebt tsaem vercregen
Boer.
Ick wil wel dat mijn ghelt u niet sal verweghen
(400) My dunct te degen, ghy wel rekeninghe hout
dander.
Alsoo moestmen hebben dien ouden rabout
Hem is wel geclout, tghelt wt der tassen
deen.
Dus moeten wy sien yemant meer te verrassen,
Loopende langs der gassen, Boer kijct de hielen
Boer.
(405) Gaet nu vry deur ghy luysighe fielen,
Een galghe ghy beyden noch beschijten sult.
Den Boer teghen zijn wijff.
Maer Griete.
Boerinne.
Wel Kees.
Boer.
En is dit immers niet altemael uwe schult?
(410) Dat ic onverdult word’ geplaecht aen alle enden,
Ay Griet, Griet, dat u de droes moet schenden
Gewaer werdent u lenden, o ghy oolijcke teeff,
Of het sal schade wesen dat ick leeff.
Boerinne.
Om u quade woorden ick niet veel en gheeff
(415) Ay lieve neeff, nau schier twee boonen.
Boer.
En zijn wy niet daer quijt twintich croonen
[fol. D2v]
Boter en melck, seght stuck vlees seer erch
Ja en dan noch vier gulden inde Herberch
Hoe soude een mensch dit connen verdraghen.
boerinne.
(420) Ick gaff die om u te beschutten voor slaghen
Want met uwen behaghen, isset hun ghetelt,
Het was doch immers onser beyden gelt
Sydy daerom ontstelt, ic had u liever laten slaen.
Boer.
Jae en dan haddense soo te wercke ghegaen
(425) om ossen, Koeyen, en Schapen mede te nemen,
Soeckende ons van alle goederen te ontvremen
Daer nae onse huys ghesteken inden brant.
boerinne.
Hieromme gaf ick hun t’ghelt in de hant
Mits dat wy onse pant, mochten behouwen
Boer.
(430) Waerom gingt ghy doen als de lichte vrouwen,
In de taveerne, ons gelt en goet verdrincken bly?
Boerinne.
Maer Keesgen vaer, ick ghincker maer voorby,
Sy hebben doen my, daer inne ghetoghen.
boer.
Griet ick weet dat het altemael is loghen,
(435) Selfs sydyer ingevlogen, als een duyf int slach
boerinne.
Tis wel, tis wel, ick droncker al vry ghelach,
Hadt ghy ouden saggelaer my niet comen halen,
Doen dedense u het heele ghelach betalen
My dunct sonder falen, sy hadden geen ongelijc
Boer.
[fol. D3r]
(440) Met reden dat ick nae mijn wyff kijck,
Soumen dus worden rijc, Jae achter wt varen.
boerinne.
Ay sachtgesouten ghy bytse seker gheen blaren
Men moet somtijts vergaren, om wesen soet
En sulcken vrouken als ick haer willeken doet
boer.
(445) Wat seghdy daer?
boerinne.
Niet, dan dat de mannen de vrouwen gerieven
boer.
En doen ickt niet?
boerinne.
Ja tot uwen believen
Ic sou wel meer segghen, maer dat blijft int vat
Boer.
(450) Hebt ghy ghebreck?
boerinne.
Ick segh u immers dat
In dorp noch stadt, wort dit van vrouwen geleden.
boer.
Soo soo, hout ghy u noch te onvreden
Of hebdy heden, quaet te doen genomen voor
boerinne.
(455) Dan soudy u vrouwe helpen, en doen na behoor
Soo soude ick, drasbroeck gheen ander soecken
boer.
Gans lijden, pots darmen, ghy doet my vloecken
Voorwaer u herssebecken salt ontgelden noch
boerinne.
Wel siet nu eens desen lieven hang-gat doch
[fol. D3v]
(460) Wort quaet och, om de waerheyts verwijten,
Boer.
Griet zwijcht, of ic sal u voort backus smijten
Ghy droncken seughe, derfdy spreken zwijn?
Boerinne.
Beghint ghy eens, ick staen mede voort mijn
wat sal dit noch zijn, seght vercleumden Boer.
(465) Ghy dwingt my niet, of de droes met zijn moer,
Ick wilde loer, dat ghy thert hadt en beghost
Boer.
Hout daer en daer, aldus wort ghy opghedost
boerinne.
Ghy ouden Rabout sult ghy vrouwen slaen
Ick sal my seer saen, wel te weere stellen.
(470) Ghy en sult my nu niet langher quellen
Met slaghen byder ellen, com ic u weer te keer
Boer.
Hout op Griet, hout op, en slaet my niet meer
De ribben doen my seer, want ghy vinnich slaet
Boerinne.
Wel doch waeromme maect ghy my dus quaet
(475) My met vreden laet, wilt van gekijf sussen
U en de duyvel bant ick beyde wel opt kussen
Eermen de moet sou blussen, so u wort verhaelt
Boer.
Bylo Griet, het sal noch worden betaelt
Morghen onghefaelt, of alst comt te pas
boerinne.
(480) Ick wilde datter anders gheen werck en was
Dan sulcken Kees hang-tas, te benieren.
Boer.
[fol. D4r]
Ghy hebt een quaet backus.
Boerinne.
Kees ick en begheere u niet te vieren,
Ick wou de gieren, u al hadden verscheurt
Boer.
(485) Griet, Griet, het wert seer haest u beurt
Ick wed ghy betreurt, dit soo ick meens
boerinne.
Hebdy het herte soo beghint dan eens
Ic ducht meer geweens, sal u als my naken
Ick sal u dat aensichte noch soo vermaken,
(490) Dat ghy sult raken, inde pottebanck opt lest
boer.
Ghy doet wat ghy wilt.
boerinne.
Dat ghy sult zwijghen raed’ ic u voort best,
Broeyt den Hennen-nest, ghy wilt niet wercken
boer.
Hoe ringhelt my nu dit beseten Vercken,
(495) In alle percken, rout my dat ick u nam.
boerinne.
Dat is waer, doet het niet Jan achterlam
Die daer quaetst me toe quam, was ic ochermen
Ouden, couden Grysaert die niet cunt verwermen
My, die int kermen, ben sulck vreuchdich wijff,
boer.
(500) Ghy zijt een vileynighe sack in al u bedrijff
Ick wou de droes u lijff, had t’Aken gevoert
boerinne.
Ick rade u dat ghy den beck wat snoert
U niet en roert, aen mijn zeer wat te veel.
[fol. D4v]
Oft ghy crijcht noch soo lustich u deel,
(505) Jae raect gheheel, in seer zwaren verdriet.
Boer.
En sal ick u dan doen zwijghen niet?
Ick wedde Griet, ten sal zijn gheen Jock
Her, her, hier vinde ick eenen effen stock,
Ay vuyle marock, nu wordy afghesmeert
Boerinne.
(510) Daer en ben ick met allen niet voor verveert
Ic draey om den steert, en laet u achter kycken.
Boer,
Tsa, tsa, nu can sy my qualick ontwycken,
Het ghelt u, nu suldyt rechtsinnich becoopen
boerinne
Het is best dat ick my stelle aent loopen
(515) Want den ouden doopen, can niet volgen na.
Boer,
Crych ick u niet dat sal wesen scha.
FINIS.
Continue

EEN CLUCHTE
¶ Van eenen Cramer hebbende te Coop
veelderley drollighe Liedekens.

HAspelen, ende spillen, naelden en brillen
Coopt doch van my die wat coopen willen
Ick gheef goeden coop op desen termijn.
Lint, lint, koussebanden lint, nestelen fijn
(5) Cammen, Cammen, die heb ick met reden:
Ay vrienden gunt my t’gelt hier ter steden
oft hebdy heden, niet met allen van doen
[fol. D5r]
Soo mach ick my aent op-cramen spoen:
Doch na het bevroen, so ben ick edelen geest
(10) Dunct my, even gheraect in een vrolicke feest
Waermen plach meest, te vercoopen gesangen,
Ba die heb ick, en wilse voor den dach langen
Gaen voort mijn gangen, daer zijnse met hoopen,
Ick duchte men sal die hier wel vercoopen
(15) De kele gaet open, en ick terstonts beghin,
Hey dats ganck, met eenen luchtigen sin.
        Wie verholen wil vryen,
    Op goeder ghestadicheyt,
    Die hout dat wachterken te vriende
    (20) Soo schieter hem gheen groot leyt.
Ten is niet al gheloghen voorwaer gheseyt
Al ist een out deuntgen, t’is soet om hooren me.
        Waer wilt ghy my voeren,
    Willem dirickse
    (25) Int Lantgen byde Boeren,
    Aechgen Ariaens dochter,
    Int lantgen byde boeren,
    Aechgen Ariaens kint.
Elck deuntgen bynae om t’beste beghint,
(30) Alsment versint, het volghende gaet heel coel
        Mijn lief en boel, sy had een rocxken an
    T’rocxken dat was heure, de ployen waren mijn,
    Wy ploydent in malcanderen,
    Den eenen ployt den anderen,
    (35) Het moest gheployet zijn.
Wie coopter nu twaelf voor een dozijn?
Ick salse u wel fijn, singhen sonder treuren
[fol. D5v]
        Ic souder wel schiere mijn kap verscheuren,
    Van datmen nu hoort en siet ghebeuren,
    (40) Van veel proper Meysgens fijn,
    Die geeren ghehiliket wilden zijn
    Heur lobbetgens net, staen fraey gheset,
    Som gheblancket, is haer aenschijn.
Vrienden dats het eerste vande dozijn,
(45) Noch sal ick fijn, singhen onverflout.
        Is dat den wech naer Turenhout
    Goet schipperken hou,
    Den rechten wech die is ghebaent
    Mijn Heere, mijn Heere,
    (50) Lit on fire lire lire lire, lit on fire lire lire lou
Van veel te singhen ick grooten dorst crijgen sou
Dies ick wel wou, eens drincken wt minnen
        Hoe luyde riep de leeraer op der Tinnen
    Die tsavonts droncken wesen wil
    (55) Moet smorghens vroech beghinnen,
    Siet dat ghy in tijts ter herberghe gaet
    Eer dat een ander u plaetse beslaet
    Hy is wijs diet can versinnen.
Hy drinckt eens.
Coragie dit gaet altemaelen binnen,
(60) Gesmeert wt minnen, de kele t’mijnder vromen.
        Den ruyter heeft zijnen trommelstoc genomen
    Om eens te trommelen den dubbelen slach
    wy zijn voor Terrowaen ghecomen,
    Int gevecht, nu trommelt op zijn recht
    (65) Als een Overlantsen knecht.
Dat trommelslagertgen was sekers niet slecht
[fol. D6r]
Maer heeft haer berecht, die zijn trommel droech,
Daer hy op sloech, met een luchtighen sin.
        d’Illeman die keeck wt en in,
    (70) Hy sachse comen de schoon waerdin
    Hy sachse comen ghedreven
    Sy hadder een stooter van botter ghemaect,
    Den dubbelen wasser bleven.
Ick wed dat die Claddorie wert bekeven
(75) Mits datse even, haer eerken liet te pant.
        Anneken die riep moort en brant
    Ter eeren van alle Vrouwen,
    Isser niemant nae noch by
    Dat ick mijn eer mocht houwen,
    (80) Saechdy’t eens dat ic mijn eer mocht houwen
Maer wie mocht haer in sulc perijckel stouwen
Oft Bouwen, niet selfs in laste was vry
Doen hy barmhertich song tot dien ty
        Comt my niet meer so na so by
    Ghy sack ghy pry
    Comt my niet meer so na so by
    Ghy weet wel waer.
Doen was Goossen in grooten ghevaer
doch hy mocht van daer, hebben gebleven saen,
(90) Doen hy sanck na d’oude vermaen,
        Willen ons Coeyen dan niet stille staen
    So mogense ongemolcken aender heyde so heyde
    So mogense ongemolcken voor den herder gaen.
Een troosteloos meysgen isser qualicken aen
Een slechten haen, is een onnoosel duypen me.
        Mijn moeder hiet my snyden gaen
[fol. D6v]
    Sinte gaer laisse
    Mijn vader hiet my laten staen,
    Encore, encore.
    (100) Sinte gaer laisse.
Dese Lietgens dienen waeltge, praeltge toedie
Welc op deser ste, non point duyts spreken bey.
        Tant que vivray, soo ben ick noch niet doot,
    Je serviray, mijn lief in haren schoot
    (105) Jusques autant, dat haren buyck wort ront.
    Son aliance, c’est ma fiance, son coeur & mien, & la mien,
    & chien,* vide tristesse, vive liesse, puis que d’amour
    Jay tant du bien.
Dit dacht den hont me, dat het was al been
(110) En hy loosden reen, niet dan koten en uyen
        Twas den Pater van sint Truyen,
    N’osere vous mon belle amy
    Hy sou zijn nonnen te merct gaen cruyen,
    Je vous enprie, n’osere vous mon belle, mon belle
    (115) N’osere vous mon belle amy.
Ick heb sulcken dorst tot in mijn knie
Ick vous enprie, geef moy te drinc un groot teu.
        Et vous Egillomette,
    N’avez vous point du feu:
    (120) Ouy Monsieur dict elle.
    J’ay encoor ung peu:
    Puis il vous fault aller, sur ung petit chambrette
    Quand vous allez douveljemette,
    Quand vous irez vous.
(125) Dit gaet in my, inde qua lieden den droes
Tis doch goet moes, voor leecken en jonghen
        Twee quartieren van een Caertspel
    Heeft my mijn lief ghesonghen
    My heefter soo rijcken Boermans soon,
[fol. D7r]
    (130) Van mijn soetelief ghedronghen.
Dat gaet passelijck met corte spronghen
Maer veel dolen om haer lief so te ongherustere
        Pieronelletgen mijn lieve sustere
    Wildy nu mede na duytslant gaen
    (135) o Broeder seyde sy, broeder bouwen
    Na duytslant doch en com ick niet
    Want had mijn moedere my laten trouwen,
    Ick waer in dese groote schande niet:
    Dan groet my mijnen Vader seere
    (140) mijn lieve suster fier margrietgen me
    Dat sy haer eertgen bat bestelle
    Als Pieronelle, haer suster de.
Een goede waerschou volcht oock wel me,
Ieder is t’onvre, om het minnen quansuys
        (145) Brocht ick dan vreemde lammeren thuys
    Mijn moeder jaechde my achter uyt
    So hey, over gheen hey
    mijn moeder jaechde my achter uyt, tso hey.
Tis al het rechte volckjen soo ick u sey,
(150) Te planten den mey, met goet behaghen.
        Het avont gespeel, al tot de lichte daghen,
    Dat doet een jonge meysgen wel
    So cleynen kintgen draghen.
Hoe behaecht u dat, wildyer niet na vragen
(155) Tot allen dagen, lijcket drollich genoech.
        Den Coren-tas die daverden
    En d’oude moeder loech.
    T’was een soo Jonghen Cuypers knecht,
    Van hey, so hey, die corte slagen sloech.
[fol. D7v]
(160) Al songhe ick van nu tot morgen vroech
Tot ongenoech, creech ick geen gelts gerieff
Dan om noch wat tijts verslyt geen dieff.
        Hechjen ick heb u also lieff
    So doen ick willen teppers niet,
    (165) Ghy weet wel hou,
    Sus mijn lieff hout mondeken tou,
    Dit bid ick ou.
Door lang singen ic weer wel dorst crygen sou
Dies ic wel wou drincken als in den beghinne.
        (170) O min, o minne
    Doet dat tot mijnen ghewinne,
    Al op een saecht, bedde my draecht
    By mijn vriendinne.
Sulcx brengt doch veel vrientschap inne
(175) So yeder een bekinne, na den ouden thoon
        O vrouwe, o vrouwe, o vrouwe,
    Dit heefter gedaen uwen soon
    Maer datter mijn dochter niet pissen en can
    So syder wel was ghewoon:
    (180) Sy pleechet te losen in een cleyn sausier.
    Nu can sy’t niet doen in een grooten mortier.
Goey vriendekens gaet dat niet heel fier
Het is wel schier, dat beste van drie.
        Den smit die smeet een nagel in hare knie,
    (185) O smit sey sy smedelaer tmoet hooger, hooger
    smit sey sy goet smedelaer t’moet hooger zijn.
Elck om het beste gaet lustich ende fijn*
Sy dienen op dit termijn, gans niet gelaect
        Daer ick door de boonen ginck
[fol. D8r]
    (190) Naekt, naekt, moedernaekt:
    daer vraechde my mijn soetelief
    Off ick van boonen was ghemaect,
    Och neen ic soetelieveken, ick ben vonden,
    In een boonen bladeken, lach ic ghewonden
    Van sinte knick, schottelen draeyen
    (195) Blaes balc naeyen, ou lanteernen die lap ick.
Is dat niet lieffelicken heel goet schick
Soo ick, mick, zijnde nau halff beschoncken
        Hy wierpse neder in haren schoot,
    (200) Datse cloncken,
    doen warent niet dan Malien root
    die daer bloncken,
    Hey joch hey, die der bloncken.
Ba sulcken deuntgens doen thert ontfoncken
(205) Blijft niet sitten proncken, of coopt my uyt.
Hier volghet beste noch met soet gheluyt.
        Neeltgen Backers is de Bruyt
    Keuren hoe koel so waeyt den wint,
    Sy heeft ghetrout so vuylen guyt,
    (210) Dat proper kint,
    Keuren hoe koele, koele, koele,
    Keuren hoe koel so waeyt den wint.
Was dit oock quaet, nae het soetelick begint
Ba neent, het bint, en doet in liefde vromen
        (215) Ghy meucht op mijn bedde comen,
    Maer en comt my naerder niet,
    Comdy my naeder, ghy zijt een verrader
    Comdy my naeder, ghy dient my niet.
Het soude zijn te laet alst eens was gheschiet,
[fol. D8v]
(220) Het alderbeste Liet, volcht nu achter an.
        Maer zijt ghy niet een wonder man
    Mach ick niet singhen dat ick can
    maect u vande wenderen, den binc, den binck
    maect u vande wenderen, den binck is thuys.
(225) Immers en ontfanghe ic helder noch cruys
Soudet wesen abuys, hoe gaet dit int wercke?
        Teghen Diemen over leyt Ouderkercke
    Daer drincken die creusighe, leusighe boeren
        soo droncken als een vercke:
    Loop boeren loopt, melckt u Koe,
    (230) Hebt sint Felten toe, trant tra ra.
Tis tijt te scheyden wt, want het wort seer spa
dus sing ick dra, hebbende t’peert byder teugelen
Nemet in danck die boetsen van Breugelen.
        Heeft dat schellevisgen dan geen vleugelen
    (235) Hey tsa tsa,volcht my na,
    Songhen al die veughelen.
FINIS.
Continue

Tekstkritiek:

fol. A7r, vs 41 waer er staat: maer
ibid. vs. 45 niet er staat: nirt
ibid. vs. 53 spitluys er staat: spitlu y
ibid. vs. 61 allen er staat: wallen
fol. A8r, voor vs. 91 Bouwen. er staat: boer.
fol. A8v, vs. 109 leeren, er staat: seeren,
ibid. vs. 117 als er staat: ols
fol. B2r vóór vs. 182 spreect. er staat: spreectt.
fol. B2v vs. 218 ick aenschou, er staat: ick aenschon,
fol. B2r vóór vs. 103 ontwaect. er staat: ontwaectt.
fol. D6v, vs. 107 & chien,= est sien,? er staat: & chieu,
fol. D7v vs. 187 fijn er staat: sijn