Abraham Bormeester: ’t Nieuwsgierig Aegje. Amsterdam, 1664.
Uitgegeven door drs. G.C. van Uitert
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton011560 - Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

Continue
[fol. A1r]

’t Nieuwsgierig

AEGJE,

DOOR

A. BORMEESTER.
Wie in nieuwsgier’ge lust, lichtsinnig, haast te voet-was,
Dien wees veeltijds het end, dat zijn begin niet goet-was.

Gespeelt op d’Amsterdamsche Schouwburg.

[Vignet: Perseveranter]

t’AMSTERDAM,
By Jacob Lescailje, Boekverkooper op de Middeldam, naast de Vismarkt.
in ’t jaer 1664.


[fol. A1v]

AAN ZEEKER VRIENT.

DIt stof is vande Zee als pik in brand gestooken,
En heeft het lekker smout van Aegje fel doen kooken,

PERSONAGIEN.

Aegje.
Sioert Wiebis, haar Man.
Freek-buur, een Schipper.
Picaron, gepronkten Gaudief.
Carbonkel, Hoerewaart.
Belle-coleur, Hoerewaardin.
Aneta, een Snolletje.
Iaco,
Herry,
Hanske,		 } drie Iongmans.
Klara, een Buurwijf.
Continue
[fol. A2r]

’t NIEUWS-GIERIG AEGJE>

EERSTE UYTKOMST.

Aegje. Sioert.

Aeg. BReng me scheep taat, hoe is ’t? leet je ’t hagje sincken?
Sioe. Ie hebt je wet ebrouwen Aegt, je meught ’et selfs ook drinken:
    Ik gaf je wel verlof, maar sie toe, Aegt, ik seg sie toe.
Aeg. Dat ik veur neem vaar, deynk vry dat ik dat doe,
    (5) Wel hey, benje gek, hoe dus, getseegent ’et,
    In je iene oog schijnt de son, inne in ’t aar reegent ’et.
Sio. Hoor Aegt, je ben jong, inne wulps, inne mooy,
    Inne sukke drie dingen by melkaar schieten selden rooy,
    ’t Is of ’t men sinnen raakt, soo ben ik in bedrukkenis.

[...]
[fol. A2v]
Kerrement hoe wilse prijke ongder dit vreemt geway,
[...]

TWEEDE UYTKOMST.

Picaron.

HA! Maletiempo, ô! endeloose daagen,
    Die mey suo drukken, en suo onverdraglayk plaagen,
    Ach! da mey de fortuun in deesen hoogen noot
    Eens toelaghte slegt met een buyk vol broot,
[fol. A3r]
Daar ’k ik wl drey daagen op heb gaan vasten,
[...]

DERDE UYTKOMST.

Carbonkel. Bellekoleur. Aneta.

Car. WAer zeyn meyn schotlammeren? hoola, woor es al ’t gediert? Bel. De schaapen zeyn te vree, hay ogh den bok dus tiert.
Cor. Hau zeydy daar suo lank allen by die schrobbers gebleeven?
Bel. Als gey meyn man zeyt, sal ’k ik ou reekening geeven,
    Wooren da schrobbers! da liegdy als een fiel,
    Het wooren beylooy Portugeesen, haar mantels vol fluwiel,
[fol. A3v]
    Die heb ’k ik op gepast, en trouleyk waar genoomen,
[...]
[fol. A4r] Bel. Wa manqueert ou, gesooye, gebraaye, gebakke,
[...]
VIERDE UYTKOMST.

Freek-buur.
Fre. BLijft by de pink Aegje, ay lieve weer toe dit tieren,
    Ik moet ummers tijt hebben om mijn dingen te bestieren.
[...]
[fol. A4v]
    Was ik ien westvaarder, ’k wodt de helft verslimmeren
[...]
    Aegt mach waghten, wel ja, wet duysent sankten,
    Ik heb nach tijds genogh met heur te langkterfankten.            binnen.

VYFDE UYTKOMST.

Aegje.

Aeg. AEgje blijf by ’t schip, Aegt, hoorje niet hoe Freek-berd,
    Aegje kom kus me de blaas, wet rijt me deuse peek-sterdt,
    Wet of dat gangsegat mient, vylt hy me de kap!
    Dat ’s mis, ik sweert by men besjes wipperdewap,
    Sou ik wachten tot dat hy sen erswissen uyt e loope-het,
    Giensins, ik moet iens sien of deuse stadt gien oopen-het,
    Men moertje het wel ekalt van ien seeker neef,
    Neef Ian van Spanjen, soo weer as ik leef,
    Wist ik ’em te vynde, ik gink ’er naa toe schoffele,
    Die man sou seekerlik overal met me heen toffele,
    Maar dat is uyt de kijk, dat is voor ditmaal slip,
    Best neem ik an me selfs het beste geselschip,
    Ik heb de biesen in de sak, daar magh ik op vertrouwen,
    Die sellen my ter noot het hooft wel booven houwen,
    Wel heeden, hoe doet ’em dit op! hoe doet ’em dit veur!
    Hier sweeft niet as Gejuffert, of ten minsten ien Sinjeur;
    Nou moeyt ’et me niet dat ik hier ben komme vaaren,
    Hier soume jonger worden, en ontsluypen de sluypige jaaren,
[fol. B1r]
    My gesicht dat drayt, ik mis me selfs schier
    In al dit geweemel, en in al dit geswier;
    Wel, of dit volk heur beurs soo rijkelik gespekt is,
    ’t Lijkt of voor de Prins egeevelt en edekt is,
    He, he, he, heeden wat is ’t hier reyn, en perfekt.

Zy blijft haar verwonderen, Picaron uyt.
Pic. Ba, wa wil dit zeyn, dit is een wonderleyk aspekt,
    Woor uyt ’k ik paays in kort wa wonderleyks te hoope,
    Het scheynt een Poëtesche, of een tweede Kliope,
    Een Ambassatriece van ’t Heeliconsche rot,
    Het leykt beylooy wel een eklips inden bry-pot,
    Het leykt een vreemt planeet, een vreemt vervlooge gast,
    Die met hoor poppenkraam op Venus Karmis past,
    Het leykt een nichteke dit wonderboorleyk teeken,
    ’k Ik neem de stautigheyt met haar een woort te spreeken,
    Met promissie Nichteke, wa mokt gey suo alleen,
    Heddy geen geselschap, ogh wilt gey ’er geen.
Aeg. Hier wil ’t waye, amy! hier koomen byster vlagen,
    Is dit neef Ian, soo selt van daag niet daagen,
    Hier ben ik inde ly, en inde Conkel strongt;
    Wangt sulke groote gekken kijke je de woorden uyt de mongt.
    Hoe tier ik me best! wel vrient, ik heb gien kennis anje,
    Jy noemt mijn Nicht, hiet jy neef Ian van Spanje?
Pic. Hau, kent gey mey nie meyn Lieveke, mon coeur,
    ’k Ik ben ou Cauwezijn, je swie vot Serviteur.
Aeg. En sieje dat uyt ’et oog, dat ken ik niet gelooven.
Pic. Mafooy gey geleyckt ou Moeyer van onderen tot booven,
    Meyn geest getuygde mey suo draay als ’k ik ou sag,
    Dat ongetweyfelt ou Moeyer in ou oogen lag,
    ’k Ik kreeg door ’t hieele leyf een groote alteratie,
    Mey dogt ’k ik kende ou van weesen en van faacie.
[...]
Aeg. Wel dit lijkt schier ien saak die ik half versteen-kan,
    Wangt men seyt het bloet dat kruypt daar ’t niet geen-kan:
    Dit komt te schielik op, wet engel het jou hier ebrogt,
    Ik heb soo eeventjes nach om jou edoght:
    Men moêr het veul ekalt, dat heugt my ongdertuske.
Pic. Wel kom meyn Nichteke, seyt wel-kom met een kuske.
Aeg. Ja seydse, daer woont Neef Ian die een grooten handel het,
    Van Antwarpen op Spanjen, en dat is een groot kadet,
    En naa dat ik sie, soo ben jy de selfste kerel.
Pic. Suo ben ik ook meyn Lief, mijn lang-gewenschte perel,
[fol. B1v]
    Wa mokt gey suo alleen, ogh kom dy hier om meyn,
    Segt mey de oorsaak lief, ’k ik sal ou behulpleyk seyn.
Aeg. Ik kom hier om ’t gesicht van deuse stat haar schoonheyt,
    Om dat my Freekbuur sey dat die soo schoon ten toon leyt,
    Kijk, dat is ien schipper daar ik meê overvoer,
    Maar toen hy ’t schip vast had, beval hy my het roer,
    En peurde steewaart in, ik miende te beswijke:
    Want waarom kom ik aars as om de stat te kijke?
    Wat had ik ook te doen, ik peurde voort naa stee,
    En nam wat noodig was op staende voet ook mee,
    Te weeten, hondert guldens om my selfs te bedroope,
    En keek ’er dwars van af, ik dogt loop, wilje loope.
Pic. Ha! gelukkige vrau, den heemel send ou hier,
    Gey sult van mey genieten het aldergrootst playsier,
    Gebenedeyt seyt gey, da gey met mey versellen-mooght,
    ’k Ik sal ou brengen daarghe ou leeven van vertellen moogt:
    Maar heeden es ’t te spaay; Mevrau doet mey de eer,
    En gaat per company hier bey tot ons Compeer,
    Daar naar sal ’k ik meyn bloem als een Princes logieeren,
    En morgen voor de noen de geest recareeren.
Aeg. Dunkt jou dat goet Neef Jan, ik slenter dan wel meê.
Pic. Beveelt gey mey de Sorg, en geeft ou wel te vreê.

SESTE UYTKOMST.

Freekbuur.

Fre. NOu ben ik bekaayt, en wel ter deegen bedeest,
    Want se sellender koomen, of se hebben ’er al eweest,
[...]
[fol. B2r]
    Maar ’t is geloogen, dat wil ik graag bekennen,
[...]
    Hier helpt gien beeter raat, als strak in alle hoeken,
    Naa dit verlooren wijf op ’t alderscharpst te soeken,
    Of laaten se om roepen as ’t op ’t lest al nout,
    Wie ien kint gevonden heeft van dartigh jaaren out,
    Al sou het my, en heur op ’t alderhoogst ook spijten,
    ’t Is al ien lekkre peer, elk selder in willen bijten.

SEVENDE UYTKOMST.

Picaron. Aegje. Aneta. Belcoleur. Carbonkel.

Pic. GRatioose, eloquente vrau, u stem es louter melodey,
[fol. B2v]
Bellecoleur, Aneta, uyt.
Belle. ANeta, Aneta, wel, besweymt gy bey ou serviteur?
[...]
[fol. B3r]
Aeg. Dat ken ik niet verby, ’k wil ook om zijnentwil niet kreuken,
[...]
[fol. B3v]
    En morgen sullen wy doorsnuffelen alle weyken.
[...]
[fol. B4r]
            Wy raakten soo minnelik aan den dans,
[...]
[fol. B4v]
    Meyn lieve Kooningin wil dy my nu verlaate,
[...]
[fol. C1r]
    ’l Ik raad da gey ’t verruylt, en wisselt dit, voor dat,
[...]
[fol. C1v]
Herry. Boer, betaalt ou gelag, wa duyvel is da slaape!
[...]
Smyt Aegje om ver, gaat bnnen en slaat de deur toe.
Aegje. Og heer! og heer! neef Jan, og heer! ik ben vol vreese,
    Help Freekbuur, help, help, wat mag dit weese?
Hans. Hey roept de nikker aen, hey es een toovenaar.
Aegje ryst overeynd, zy hangen haar de Bakermat op ’t Hooft, en stooten haer van d’een tot d’ander.
Aegje. Ogh! ogh! ik arme mens, hoe kom ik in ’t gevaar,
    Hoe geen die reekels an, hoe heb je ’t veur enoome.
    Is dan de nikker selfs op my te land ekoome?
    Og! heer, og! lieve heer, hoe kom ik dus vermaalt,
    Ik ben nou selfs van me eyge selfs verdwaalt,
    En sie ik regt, soo is al ’t gebroetsel uyt der hellen,
    En al ’t vervloekte rot, om my, og lacy! te quellen:
    Stoot jou vaars dochter, jou schelmen, jou hongkt, jou droeskop,
    Stoot jou susters moer, dan stootje van je vrientschop,
    Iou luys-hongden, og! heer hoe is mijn hart beneepe,
    Sel men ien eerlikke vrou, soo rukke, en soo sleepe?
    Weer sie je me veur an, veur ien wolf, of veur ien beer!
    Soo help dan heemel, help, en geeft me mijn eygen weesen weer!
[fol. C2r]
Freekbuur uyt.
Freek. Daar leyt nou al de moet, daar leggen al de lusten,
    Wist ik nou ien waar in, ik gink ien poosje rusten,
    ’t Compas is van de pen, ik ben al vande streek.
Aegje wordt Freekbuur gewaar.
Aegje. Og! Freekbuur benje daar! help, help, hoorje niet Freek.
Freek. Mijn beenen knikken al, en ’t hooft knikt naa de voeten,
    Recht of het seggen wou, gaat, daar wy slaape moeten,
    Mijn hart klopt dat het dreunt, hier is my ’t uurwerk ontstelt,
    ’k Sweert dat my de reuzel in ’t lijf tot waater smelt,
    Ik verlies mijn sinnen, om ’t verlies van ’t arme wijfje;
    Wet aapespel is dit, dit lijkt een dronkenmans komfertijfje.
Herry. Dees karel loopt voor gek, hey meynt by es een vrau.
Aegje. Och! Freekbuurtje help, help, Freekbuur ik ben in ’t nau.
Freek. Wet raatelt deuse gek, wet ryt me deuse quibis.
Aeg. Ik ben jou Aegje vaar, de huysvrou van Sioert Wiebis.
Freek. Loop uyle broedsel, loop, je bent van sinne berooft.
Aeg. Ke daar, gelooft dan immers de tuyten van men hooft.
Freek. Siet hier, hier is ’t te doen, hier wil wat achter schuylen:
    Hoe is ’t! hebje jou verruylt? of wod de droes niet ruylen?
Aegje. Och! mijn lieve Freekbuurtje, helpme uyt deuse hel.
Freek. Ik weet waarachtig niet of ik ’er om huyle, of om lagge sel.
    Is ’t Aegt? sy is ’t, dat sweer ik by men soolen,
    Hoe komje dus in de broek, en onder ’t volk te doolen?
Aeg. Dat ken ik nag niet seggen, ey! breng me ande schuyt,
    Het is ien hiele karnijk vol als ik ’et jou ontsluyt.
Freek. Ik sie wel wat ’er is, ay! vrienden leetse loope,
    Sy is van d’ien, of d’aar arglistig onderkroope,
    S’is vreemt in deuse stat: en vreemt is haast verleyt,
    En ’t volk valt hier wat ligt, in vryigheyt geseyt.
Jaco. Es ’t ernst, Cammeraat, verkoop geylie ook brillen?
Freek. Sinceer vrient, ’t is ernst, voorwaar ’t en zijn geen grillen,
    Ik hebse in mijn schip selfs hier ter stee gebrogt,
    En buyten mijn gedult, de hiele nagt gesogt.
Hans. Da ’k ik een Schipper was, ’k ik sau dees bootsman huuren,
    En geeven hem het roer, hey soud wel feynkes stuuren.
Herry. Al was ’t Compas ontstelt en heele streek ogh twee,
    De stierman es te fiks, by voert den seylsteen mee.
Freek. Kom Aegje, gaawe deur, ik moet dit werk deurgronden,
    Ik ben al lacchent bly dat ik jou heb weêr evonden,
    Kom gaawe naa de schuyt, dan benje half t’huys:
    Wie schaa met schande leert, die draagt een lastig kruys.
    Jy meugt Antwerpen wel met eeren den neers toekeeren.
Iaco. Fiat, wy sullen haar met vreugt een stuksken convooyeeren.
Speelende binnen.
UYT.
[fol. C2v: blanco]
Continue