Arnoldus Cobbault: De pyl der liefden. Amsterdam, 1609.
Gebruikt exemplaar: UBL 1192 H 26.
Hieruit twee liederen op heldinnenbrieven: Oenone aan Paris en
Penelope aan Odysseus. De volledige tekst van de bundel bij de DBNL.
Continue

DEN

PYL   DER

LIEFDEN

[Vignet: Sic itur ad astra].

T’AMSTELREDAM,
By Wilhem Iansen, Boockvercooper, inde
Warmoosstraat, in de Hoochduytse
Bybel. 1609.




[fol. D5v]

Oenone Liedeken op de wyse van
Almandj de son Altese.

I.

CUpido Godt der minnen,,
    Die mijn hert hebt doorknaacht,
    Met dijnen wulpschen booch,
Nu toont ghy licht van sinnen,
    (5) Dat ghy tgheluck naar jaacht
    End’ altijdt vliecht om hooch.
        Ghy worpt u listich ooch
    Op swerelts broosse goet.
    U Liefde met gelt voet
    (10) De deucht is luttel acht
    T’gelt is der liefden tracht.

II.

Hoort Paris ongetrouwe
    Myneedich ende loos
    Oenone droef geween
(15) Die onlancx was u Vrouwe
    U uytvercoren roos
    End’ uwe vreucht alleen,
        Oenone end’ anders geen
    Was u lustich vermaeck
    (20) End’ dyner liefden raack
    Oenone was u vreucht
    End snoer van dijne jeucht

III.

Ben ickt niet die u leerde
    Aller gedierten vanck
    (25) En ghy waart mynen knecht
[fol. D6r]
Sijt ghy niet die my eerde
    End my tot minnen dwanck
    Door u soet vleyen recht
        Sijt ghy het oock niet segt
    (30) Dien ick beminde ras
    Daer ick een Nymphe was
    End dagelijcx begeert
    Om myne schoonheyt weert.

IIII.

Antwoort nu eens met reden
    (35) End naar de waarheyt vrom
    Sijt ghy dien Paris niet?
Die dijn liefd’ heeft ghesneden
    In onsen Eycken boom
    Daar de reyn beeck om vliet
        (40) Met dit besworen liet,
    Eer sal Xanthi Rivier
    Te rugge deynsen hier
    Eerick u lief getal
    Oenone laten sal.

V.

(45) Wel Xanthi water gaten
    Waarom vertoeft ghy noch
    Dat ghy te rugge deynst
Want Paris heeft verlaten
    Oenone mat bedroch
    (50) End listelijck geveynst
        Om Helenam hy peynst
    Helena vals end’ licht
    Die Griecken landt onsticht
    Een lichte Vrouwe saan
    (55) Moet voor Oenone gaan.

[fol. D6v]

VI.

Hebb’ ick u niet ontfangen
    End tot mijn Voocht gestelt
    Doen ghy een herder waart
Daar Phoebus my quam prangen
    (60) End’ om liefd’ heeft gequelt
    Doch liet ick hem beswaart
        U Paris licht van aart
    Steld’ ick voor sulcken Godt
    End’ noch drijft ghy den spodt
    (65) Met my die ben doorwont
    Van liefd’ in t’ herten gront.

VII.

Iaa nu ghy wort verheeven
    End wat geluckich zijdt
    Door der Fortunen radt
(70) Hebt ghy my heel begeeven
    End Helenam gevrijdt
    Gerooft voor uwen schadt
        Tis waar u Vaders Stadt
    Is meerder als mijn Lant
    (75) Troyen hooch wel gemant
    Is grotter dan het velt
    Van Oenone gestelt.

VIII.

Dats waar, maar u Oenone
    Int Phrygansche bosch
    (80) En is oock geen boerin.
Helena is wel soo schoone
    End’ van gedaante losch
    Paris in uwen sin
[fol. D7r]
        Oenone niet te min
    (85) Helenam booven gaat
    In suyverheyt end raat
    Want sy heeft willich dan
    Verlaten haren man.

IX.

Paris dat ick u vleye,
    (90) Is niet om dyne Croon
    Noch oock om Troyen vry,
Waarlijck ick niet verbeye
    Dijn Conincklijcken Throon,
    Noch oock om heerschappy
        (95) Maar dit beken ick dy
    Dat mijn versuft verstandt
    Om u in liefden brandt
    Want Vroukens vaten swack
    Sijn onderdrucket strack.

X.

(100) Denckt niet dat ick u soecke
    Om Priami schoon,, kint
    Oft Hectors snaar te syn,
Neen daaglijcx ick vervloecke
    Dat onder u bewindt,
    (105) Quam t’ Goddelijck verschijn,
        Ghy gaaft den appel fijn
    Aen Venus u Voochdin,
    Een ydele Godin,
    Venus vol lusten seer
    (110) Oncuysch en sonder eer.

XI.

Daar was doen voort te speuren
[fol. D7v]
    Dijne lichtverdicheyt
    Die ghy ghenoech beweest
Dat ghy t’ aansichts coleuren
    (115) Verkoost voor de wijsheydt
    End’ voor de deugden meest
        Hoort ongestadich geest
    Nu doet ghy eeven soo
    Dat ghy Helenam snoo
    (120) Met haren Griecxsen treyn
    Stelt voor Oenone reyn.

XII.

Prince leest met verstanden
    Oenone bleeck pampier
    End’ mijn clacht ooverweecht
(125) T’Comt niet van dyn vyanden
    Die Griecken met getier
    Tot wraake niet beweegt
        U trouw’ Oenone fier
    Die van haar eerste jaar
    (130) Was u Vriendinne claar
    Wilt noch op dit termijn
    Dijne Beminde zyn.

                FINIS.



[fol. D8r]

Penelope Liedeken, op de wijse van Den
tijt is hier,, Datmen sal vro-
lijck wesen.

I.

    GElijck men siet
    Een Tortel duyve schreyen
    End vol verdriedt
    Als weduwe vergaan
    (5) Een troubel liedt
    Hoortmen haar treurich spreyen
    Omdat sy niet
    Haar gaiken heeft ontfaan
    Maar droevich vliedt
    (10) All’ ander duyven saan,
Alleen slijt sy nu haren,, tijdt,
End schout der vogels scharen,, wijdt,,
Oock getrou haar te paaren,, mijdt,
        In suyverheyt voortaan.

II.

    (15) Soo ist met my
    Ulysses ongenadich
    End’ traach zijt ghy
    Om t’ huys comen weer
    Gelooft dit vry
    (20) Penelope gestadich
    Verwacht onbly
    U lancksaam wederkeer
    Daaglijcx ich stry
    Met Antinoum seer,,
[fol. D8v]
(25) Pysander wilt my houwen,, mee,,
End’ nemen in syn vrouwen,, stee,,
Terwijl ick my betrouwe,, ree,,
        Op u mijn man end’ Heer,,

III.

    Oorcondt my toch
    (30) Wat landt heeft u verborgen
    Ulysses och
    Waar mach Ulysses zijn
    Want ick ben noch
    Vol ancxsten end’ vel sorgen
    (35) Oft door bedroch
    Ghy u verstaket fijn
    De liefde doch
    Is een jalours venijn
Ick ben alleen in droefheyt,, gaar
(40) T’ net dat ick daachs heb’gebreyt,, claar,
Ontweef ick snachts met arbeyt,, swaar,
        Om u de liefste mijn.

IV.

    Troyen vermaart
    Heeft opgeweckt de Griecken
    (45) Troyen onwaart
    Beweent der Griecken cracht
    Troyen hoovaart
    Is nu ghecort zijn wiecken
    Troyen beswaart
    (50) Is van ons t’onderbracht
    Troyen onaart
    Kent nu Ulyssera sacht
Ilion welck verheven,, was,
End Hector cloeck van leven,, ras,
[fol. E1r]
(55) Sijn oneert end, gebleven,, ras,
        Onder der Griecken macht.

V.

    Doch suer verwerf,
    Och wilde t’ hooft der Goden
    Dat Troyens erf
    (60) Noch waar in sijn geheel
    Troyen versterf
    End’ haar vernielde dooden
    Sijn mijn verderf
    End’ ongeluckich deel
    (65) Dat ick u derf
    Ulysses cloeck end’ eel
Och oft der reyn Godinnen,, kerck,
Noyt waar ontwijdt van binnen,, sterck,
Sulcx was wel losser sinnen,, werck,
        (70) End’ aangeroert te veel.

VI.

    Oft wilde Godt
    Den overspeelder woedich
    Ghy Paris sot
    Waart inde Zee versmoort
    (75) Doen ghy quaem tot
    Menelao voorspoedich
    Met dijn wulpsch roth
    Aan Lacedemons boort
    Omt schoone lot
    (80) Helenam rooven voort
Och oft ghy doch schaap hoeder,, slecht,,
Gebleven waart den broeder,, regt,,
Van Oenone valsch voeder,, knecht
[fol. E1v]
        End’ haar min had verhoort.

VII.

    (85) Soo soud ick wis
    Van man berooft niet blijven
    Noch met droeffnis
    De lange nachten stil
    Alleen onfris
    (90) In ydelheyt verdrijven
    Maar nu ick mis
    Doch teghen mijnen wil
    Troost Ulyssis
    Hit tot mijn coude kil.
(95) Nu moeten wy den langen,, dach
Laertes ick die prangen,, mach
Telemach’ die verlangen, plach
        Dus leven in geschil.

VIII.

    De Griecken al
    (100) Zijn weder thuys gecomen
    End’ met geschal
    D’autaren* maken vet
    Der Griecken tal
    Heeft nu de wraack genoomen
    (105) End Troyens val
    Wordt ons nu overset
    Op Rhaesi stal
    Men met verwonder let
Alleen derf ghy u Vaderlant
(110) Ulysses listich nader,, hant
Dat ghy oydt den verrader,, vandt
        Delon end’ quaat belet,

[fol. E2r]

IX.

    Ghy wordt alleen
    Van de Fortuyn beslooten
    (115) End’ ongemeen
    Tergt u Neptunus snoot
    Om dat met een
    Ghy d’ooch hebt uytgestoten
    Cyclop niet cleen
    (120) End’ ghewont tot der doot
    Lijdt sonder reen
    Verwervet eere groot
Ulysses cloeck gepresen,, oudt
Hoe dorst ghy doch soo wesen,, stoudt
(125) Dat ghy noch sonder vreesen,, soudt
        Priam brengen in noot.

X.

    Wat goede windt
    Sal dy my weder senden
    Soo ghy my mindt
    (130) Ulysses haast opschiedt
    Ick hebb’ ons kindt
    Geschickt aan allen enden
    Naar Pylos blindt
    Pylos weet van u niedt
    (135) Naar Sparten sindt
    Sparten my in druck liedt
Maar misschien ghy in vreughden,, leeft
Met een ander die jeugden,, heeft
Penelope vol deugden,, sneeft,
        (140) Van outheyt denckt ghy siedt.

[fol. E2v]

XI.

    Terwijl Mars woedt
    Om Troyen u benijdet
    End’ dat den vloet
    Van Neptun u verdringt
    (145) Comt liefden gloet
    End’ my met sorg’ bestrijdet
    Ghy wort met bloet
    Met tranen ick bespringt
    Een plaach onsoet
    (150) Ons alle beyd’ omringt
Maar ghy ontgaat de bylen,, wreedt,
Hectors, end’ my dickwijlen,, eedt
Cupido met sijn pijlen,, heedt
        End’ my verwonnen dwingt.

XII.

    (155) Prince mijn Man
    Penelope dijn Vrouwe
    Eyst van u dan
    Snellijck te comen t’huys
    Soo veel ick can
    (160) Ick my op u vertrouwe
    End wacht u van
    Troyen oft Thetys sluys
    Comt uyt den ban
    End’ neemt wech dit gedruys
(165) Comt haast mijn man met breder,, eer
My die ghy t’huys een teeder,, deer
Liet, sult ghy in u weder,, keer
        Vinden oudt end’ vol cruys.

                            Arnoldus Cobbault.

Continue