Daniel Heinsius - Poemata Latina et Graeca

DANIEL HEINSIUS 1580 - 1655

Daniël Heinsius, afkomstig uit Gent, sinds 1603 hoogleraar Grieks in Leiden, was een veelzijdig dichter. Hier volgt een deel van de tekst van de laatste en meest omvangrijke editie van zijn verzamelde gedichten: Poemata Latina et Graeca verschenen in Amsterdam (1649).
Facsimile bij Ursicula — Andere exemplaren: KBH 759 K 5, Staatliche Bibliothek Regensburg Lat. rec. 273, UBGent G 7084, UBL 563 G 14.
Appendix: enkele gedichten die niet in de Poemata van 1649 gepubliceerd zijn.
Uitgegeven door dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Met bijdragen van dr. J. Bloemendal, dr. H.-J. van Dam en drs. P. Koning.
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

[fol. *1r: frontispice]

DANIELIS HEINSII

POEMATUM

EDITIO NOVA,

longe auctior.
Editore

NICOLAO HEIN-
SIO, DANIELIS
FILIO.

AMSTELODAMI,
Ex officina Ioannis Ianssonij.
Anno 1649.

[fol. *1v: blanco]
[fol. *2r]

DANIELIS HEINSII

POEMATA LATINA

Et

GRAECA;

Editio post plurimas postrema,
longe auctior,

[Vignet: Vivitur ingenio]

AMSTELODAMI,
Apud JOANNEM JANSSONIUM.
____________________
M D C XLIX.

[fol. *2v: blanco]
[fol. *3r]

Nobilissimo Amplissimoque Viro
D. CORNELIO
vander MYLE,

Equiti, Domino de Myle, Dubbel-
dam, Baccum, Alblas &c. Academiae
Lugduno-Batavae Curatori

DANIEL HEINSIUS
S.P.D.

ANni jam sunt plures, Vir Nobilissime, cum oblectationes nostras, hoc est, mentis occupatae diverticula, illustri tuo nomini inscribimus. Crevit interim lectoris studium atque ardor, & cum eo noster animus: qui quo ulterius in literis progrederetur, majorem cum antiquitate erudita, ac praesertim sapientiae doctoribus, consuetudinem atque usum contraxit. Quorum antiquissimi sunt Pythagorici; ita autem eruditi, ut unius hujus sectae (& tum plurimae extabant) maximam in disputando rationem Aristoteles habuerit. Ii ergo, cum propemodum è coelo sapientiam in terram atque ad nos deduxissent, quam Poëtae primi, iidem qui & primi Philosophi, animae divinae, & quae aliquod ad tempus tantum, coelo sic volente, [fol. *3v] mutuatae hominibus videntur, soli ante excoluerant; tanta Musicae, praesertim verò Poëticae invasit eos reverentia, ut coelestes orbes & amoenos illos ignes, quorum naturam, motus atque intervalla, quemadmodum ab illis acceperant, primi in terris descripserunt, Poëtas esse traderent: concentum autem ita delicatum edere ac jucundum, ut beatae animae, postquam naturae corpus redidissent, sola ista voluptate fruerentur. Hos secutus fuit generis humani Siren & inusitatum naturae prodigium, Atheniensis Socrates. qui in Poëtarum quasi educatus gremio, eadem omnia, cum Poëtico praesertim incalescit furore, de Poëtice commemorat. Raro autem temperare sibi potest, quin quacunque de re dissert, ex Pindaro, Sophocle, Euripide, Pythagorico Aeschylo, sed praecipue Homero, versiculum aliquem, aut aliquod venustius dicendi genus, saepe superesse, saepe & expresso autoris nomine, admisceat. Sed ante omnia, operae est audire, cum de primo pulchro in musêo suo, quod sub platano illi ad Ilissi ripam Plato fabricavit, cum amoribus suis, formosissimo adolescente Phaedro, disputat, quibus eam offerat praeconiis. Nam cum, ut diei forte erat medium, eo differente supra caput streperent cicada, suavissimam occasione hac fabellam è foecundo pectore depromit. Fas [fol. *4r] quippe ipsas, quae tum canerent, homines fuisse quondam, sed qui ante Musas ipsas viverent in terris. Illae ergo cum in terris nascerentur, & quae ante in coelo didicissent, ea canere coepissent, ibi voluptate tanta delibutos fuisse omnes ac perfusos, ut sine cibo ac potu, rerum omnium obliti, perpetua cantarent. dum ignari tandem expirarent, & in locum hinc communem, tanquam somno placido sopiti, abirent. Ex illorum genere cicadas esse natas, quibus hoc Musarum munere concessum, ut sine ullo pastu, pura & innocua hac oblectatione vitam sustineant. donec redeant ad Musas: quibus nunciare solent, quis earum singulas hic colat. Alios quippe, ut diversa hominum sunt studia, Calliopen, alios Terpsichoren, alios Uranien, neque paucos Eratonem, eam quae amoribus praeesse creditur, dum vivunt, celebrare. Quae sine dubio, è narratiunculis Pythagorae, cujus capsas omnes, omnes pyxides ac arcas Attica haec Venerilla penitus exhauserat, delineata sunt. Musas interim, quas septem veteres credebant, nihil aliud quam septem illas esse stellas, quas ingenium moresque hominum ac fata moderari, docta credidit antiquitas. quae cum intervallis imparibus, proportione tamen certa distinctis, sonum edant admirabilem, ubi jucundissimum hoc coeli ar- [fol. *4v] canum, homines qui ibi se vixisse meminisent (nam sic Pythagorici loquuntur) in terris primum prodidissent, ibi animos coelestes, cum in loco hoc inferiore suam quisque Musam, à quo essent oriundi, agnoscerent, nisi si sui penitus obbrutuissent, aut bonorum studio ac facultatum mentem animi pollutam corruptamque haberent, prae divina illa voluptate ipsum quoque corpus neglexisse: donec à servitio illius prorsus vindicati, ad originem redirent suam, totamque voluptatem illam toti usurparent, cujus ante vix imaginem tantopere amplectebantur. Caetera, ut vides, conveniunt. uni tantum rei à natura diligentius prospectum velim: ut, quemadmodum cicadae, ita solo quoque rore viverent Poetae, aut, ut mavult Socrates, sine cibo, sine potu ullo, vitam sustentare possent. Nunc vero ita comparatum, ut nonnulli hodie famelici ac miseri, nunnulli mera tantum ventis mancipia, è cicadis scarabei fiant aut crabrones, & coelestem artem turpiter prostituant. Quare mihi quidem sic videri solet, qui pro dignitate eam colat, Regem oportere esse aut Philosophum. quorum nihil deesse illis, hi quam minimo egere solent. utrique vero vitam suam & quas profitentur disciplinas, à contemptu vindicare possunt. Quod divina illa sapientiae lumina, Pythagoram, Parmeniden, Me- [fol. *5r] lissum, Cleanthem, Xenophanem, Empedoclem, fecisse satis constat. qui, qua erant vitae continentia, eam quoque tanquam dotem ad Poësin contulerunt: cujus dignitatem nemini gratificati sunt. Neque nostra alia est ratio, ubi ex professo, ac praesertim (quod in libris De contemptu mortis, ut & albi, à nobis factum) sapientiam tractavimus, qui nec in lusibus aliud nonnumquam argumentum amavimus. Quod si minus alibi sublime est, maximos autores habet, & fortasse non minores sapientiae magistros. Ego sanè cum hoc olim adolescens agerem, ut Poëticam facundiam, quae numeris instructa ad divinitatem mentis & aeternas rationes propius accedit, causa alterius, quod veteres fecisse intelligebam, quanto possem studio excolerem, cujus unicum autorum ferè & ducem, coelestem Scaligeri animum fuisse mihi libentissime recordor, malui, ut olim apud te locutum me memini, nescio quid somniare, ac ne nihil agerem, amorem quondam, qualis Platonica Respublica est, imaginari, quam Principibus ingratis Musas meas consecrare: libertatis meae usque ad jocos istos tenacissimus. quos qui aut sugillant aut non capiunt, eos magis aequum est ex nostro & antiquitatis, quam ex more illorum, nos vivere. cum praesertim nullis litteris instructi, nisi quas perverse didi- [fol. *5v] cerunt, quantum liceat ignorent. Tibi vero, Vir Illustris, tanquam Deo tutelari, iterum haec consecramus. ad cujus admirationem, tanta post editionem primam facta est accessio, quantam capere vix potest animus, aut voluntas candida fateri. Non eramus nos tanti, ut, quis esses, cum abunde Academiae, Patriae autem, cujus inter primos Batavicae Nobilitatis clavum jam tenes, tribus ilustrissimis legationibus, duabus ad Henricum Magnum, tertia ad Ilustrissimos Venetorium Patres, probasses, etiam in nobis testari velles. de quibus ita es meritus, ut quidquid hic sumus, tibi cum paucis, quod ignorat nemo, acceptum feramus. Verum magnitudo tua, quod ad Deum immortalem proxime accedit, ita se existimabat fore illustriorem, si in eum sua benificia conferret, in quo nihil alienum agnosceret, & quem opus suum merio vocare posset. Ab hac mente tua, divina illa profiscitur humanitas. Quae profecto mens tua, nisi semper eadem, hoc est, supra omnia externa esset, mutari cum fortuna posset & converti: quam nunc intra se complectitur, ipsamque, quanta potest esse maximus, involvit. Haec est illa virtus, quam Heroïcam vocavit primus Aristoteles. quam in nato suo Priamus commendat: nos in ipso vultu tuo & in oculis videmus, quoties in Aca- [fol. *6r] demiam hunc venis, & pro ejus cura quam tueris, in studiorum rationes ac Musarum sacra inquiris. Nemo enim hic est, quem non solo prope intuitu, tanquam Phoebus aliquis, Musarum verus dux & praeses, lubentiorum reddas, quem non de amore tuo erga studa humanitatis penitus securum esse jubeas. Quas virtutes, ac praesertim istum erga litteras affectum, cum ipso lacte imbibisse, aut à Patre tuo maximo heroë accepisse, & cum haereditate quasi adiisse videris. Qui vir summus ac incomparabilis, per omnes prope ordines, ad augustam ad excelsam tandem Praesidis evectus dignitatem, nullam eruditionis praetereundam sibi esse partem credidit. In Poëtice autem eos fecerat progressus, ut hoc uno nomine censeri potuerit. Cujus, tanquam amuletum quoddam, ut auctoritatem profanis opponerem, Poëmatium in fine libri hujus olim divulgavi. qualia nonnulla apud te extare memini: digna quae caeteris ostendant ac persuadeant, etiam hoc tempore praeclaros viros, longe aliter quàm vulgus otiari, neque minus admirandos esse cum remittunt animum, quam cum intendunt. Non enim ratione sed magnorum hominum exemplis, jugulandi sunt, qui eruditioni bellum ac humanitati indixerunt. Accipe ergo, Musas has, Virorum maxime, ingenui parentis [fol. *6v] filias. quae servire nulli didicerunt, nulli ingenuitatem suam spe aut mercede addixerunt, nullum praeter te Patronum denique hactenus agnoscunt: cujus beneficia ari, si possent, ad diuturnitatem insculperent ac ferro. nunc quod unum possunt, nomen tuum, si non ad aeternitatem, certe ex officio praescribunt.

[p. 1]

DANIELIS HEINSII

SYLVARUM

LIB. I.

In quo Epithalamia aliaque ejusdem
generis ac characteris.

DOMINICO BAUDIO suo S.

OFFERO tibi, vir Clarissime, novum hunc libellum: & in eo varia, ut nomini respondeat. Etiam lepida quaedam & festiva, nihil minus tamen quam impura aut spurca. Nuptias aliquot celebravimus, & imprimis Grotii nostri: viri, quem, ut nosti, difficillimum est laudare, quia ut merito laudatur, ita satis non potest. Haec nunc ad te eunt: non ut legas tantum, verum etiam ut censeas. Character, in primo praesertim libri, fere uniformis est: qualis nasci in praesenti re solet, cum dicendum est aliquid, aut flagitium est tacere. Amyclis nosti quid evenerit. Saepe tamen melius succedit haec temeritas, quam si vivos ungues diu rodas, & agendo omnia, nil agas. Scis, nisi fallor, Claudiano genus placuisse quoddam mediocre dicendi, quod acumen quidem nullam affectat, & propterea commendat magis id quod habet. Tertius quem una damus, argomento differt & charactere. Hujus vero vel inprimis patrocinium, οὒκ ἂναφροδίτῳ viro commitendum fuit:

Qualem te patriae custodes Dii genuerunt.

& qualem, ipsum Homerum nostrum, olim fuisse non ignoras: qui, ut Aristoteles observat, etiam jocorum autor fuit. Neque de Margite jam loquor, è quo nata est Comoedia (plane is enim periit) sed in ipso libro, quo Graecorum res ad Trojam prosequitur, Iovi suo, minime severo, hercule, Deo, thalamium è nubibus aedificat, mirus [p. 2] faber: in quem lepidus Κρονίων, molli quaedam cogitatione liquescens, optimam Iunonem suam, cujus meminisse raro aliàs solebat, omnia causantem, suaviter amplectitur, & cum conjuge illa sua & sorore, hoc agit, cui sola conjux sufficere poterat. Quod si nihilominus haec malevoli arrodant; vae illis, qui majora à me non expectant. Efficiam enim, cum ad epos serio, aut cothurnum, aut philosophorum scita me convertam, ut judicii sui dent poenas: tantae illis gravitate os obstruam. Non enim (ut ne hic quidem ab Homero recedam) Iupiter minus expedite fulmen tractat, cum aetatem suam in Iunone fatigavit, nec Patroclo minus ab Hectore periculi fuit, quod recenter ab Andromache veniret. Vale, noster amor, & certissimum saeculi decus.

Epithalamium in nuptias Hugonis Grotii,
& Mariae Reigersbergiae.

VIderat armorum vacuas incedere gentes,
Et Batavas cessare manus, complexaque Martem
Cypris, & aeternos aspirans vultibus ignes,
Hactenus his, inquit, satis est confidere telis;
(5) Quod superest, concede meis. gens omnis Amorum
Risit, & auratas manibus strinxere sagittas.
Caetera gestat humus: medio Cytherea resedit
Gramine. formosus socios Hymenaeus Amores
Claudit, & extinctos paulatim suscitat ignes,
(10) Auspicium solenne sui. Nemus arbore multa
Surgit, & Haganam gremio cmplectitur urbem.
Illic sollicitos deponit Curia vultus,
Et tristes lachrimas & noxia verba reorum
Abripit, & lenes Zephyrus diffundit in auras.
(15) Venerat huc blandis Mariae complexibus haerens
Innocuus Vates. illam trans aequor ponti
[p. 3]
Nereidumque domos patriaeque è littore terrae
Vexerat, aspirans faciles Cythereïa ventos,
In Batavos: huc fata vocant, huc vellera ducunt
(20) Quae triplices nevere manus. Aspexit euntem
Pulcher, & è Divûm numero praestantior omni,
Nec vulgo metuendus Amor. bisque omnia tela,
Bis pharetrae concussit onus, bis singula lustrat,
Et patrias percurrit opes. Pars ferrea tota est,
(25) Et non dissimilem ferro promittit amorem.
Hinc gemitus tristisque dolor, lachrimaeque sequuntur
Semper, & ad surdos dominae convicia postes.
Sunt & odoratis Libani quae caedere sylvis
Festivus consuevit Amor. pars ultima tantum
(30) Cuspide munitur: sed quae, si dicere verum
Vatibus, & lusus fas est novisse Deorum,
Crinali non major acu, tamen ossibus ipsis
Haeret, & attonitam percurrit, vulnere mentem.
Praeterit has omnes, nec enim tum cura, sagittas,
(35) Aut opus esse videt, geminasque educit ab alto
Humentes vatum lachrimis. Has Thracius Orpheus
Senserat incumbens deserto languidus Haemo.
Et non oblitos fato transmisit amores.
Senserat has casto juvenis quem perculit igne
(40) Asteris: & si quem taedis felicibus ussit,
Aut famâ donavit Amor. pars humida multo est
Ambrosiae succo, semperque virentibus herbis,
Quas Cyrrhae producit apex. pars triste venenum
Et non innocui praetendit spicula ferri.
(45) Arripit extemplo quae visa est pulchrior harum,
Eque oculis acres accendit mollibus ignes
Ridentis Mariae: volucremque hoc igne sagittam
Imbuit, & totos juveni dimittit in artus.
Pertentatque animi latebras. Ille inscius ora,
(50) Et risus faciles, nec duram in virgine formam,
Diligit, incipiens, & adhuc securus amorum;
Nollet abesse tamen. Batavis discedere certa est
Finibus, & rursus patrias defertur in oras.
[p. 4]
Aspicit absentem, totusque in imagnie formae
(55) Vertitur, & ventos animo metitur & undas.
Paulatim gemitus, paulatim vota sequuntur,
Et quicquid plebs laesa solet. mox carmina manant,
Et doctae lachrimae: lachrimae ac vulnere manant,
Victurusque dolor. Sic quondam Cous & Umber,
(60) Et si quem Veneri laesum dilexit Apollo,
Quisque suas seros lachrimas dimisit in annos.
Ergo omnes Mariae complentur nomine cerae,
Felicem tabulae Mariam chartaeque loquuntur.
Coeperat infelix majores volvere curas,
(65) Et Tragicos tentare modos: ter pulpita Cypris
Fregit, & audaces fluxerunt crinibus hydri,
Delapsisque hederis frontem mitissima myrtus
Circuit, & Paphiae velarunt tempora vittae.
Ah quoties moestos ad laeta negocia vultus
(70) Transtulit, & coecos celando prodidit ignes,
Ardoresque suos turbataque civibus ora,
Et gestus quos suasit Amor! jam displicet illi
Si quae visa fuit reliquis praestantior olim,
Et formae subeunt fastidia. vota relinquunt
(75) Finitimas urbes, patriaeque excedit imago
Sensibus attonitis. pelago mens errat, & undae
Fluctibus abripitur, propriosque in pectore versat.
Quid faciat? duris abiturum curia nodis
Detinet, & vinclis mentem gravioribus urget;
(80) Plus dominae promittit humus. Sic Sestus Abydum
Traxit, & una duos facies conjunxit amantes,
Quos crudelis hyems, quos saevum discidit aequor.
Littera quae tristes domini facies denunciet aestus
Mittitur, & docto pinguntur carmine curae,
(85) Spemque fovet juvenis. nondum tamen omnibus illa
Flectitur obsequiis, & adhuc sine conjuge noctes
Et matris praefertur amor. Quid, dura, negare,
Aut differe potes quantum tibi contigit uni?
Illius attonitae sperarunt oscula matres
(90) Virginibus cessura suis. quos sola recusas,
[p. 5]
Qualibet amplexus emissent dote puellae.
Stet licet haec virtus, Boreas ubi frigore duro
Saevit, & humanae nequeunt mitescere mentes;
Accurrent soceri. soli tibi fata dederunt,
(95) Quicquid saeva negant. Utinam, si dura fuisti,
Nec formosa fores: poteras contempta videri
Quae dilecta noces. Seu te laus aemula tangit
Vatibus antiquis, & non delebile fato
At cum Phoebeo diffusum lumine nomen;
(100) Consule quos ortu populos, quos lumine sero
Spectat pulchra dies: seu te facundia major
Et plausu populi crescentis copia linguae;
Cedentem toties divinis vocibus Hagam
Aspice, cum justis causarum fortis in armis
(105) Staret, & adversas premeret sub judice partes.
Accessit sublimis honos, majorque videri
Purpura. Quanquam ô si teneris succumbere posses
Vatibus, & nostras nimium non spernere Musas,
Post rabidas tigres, post tristia corda leonum,
(110) His pudor est non posse capi. quis cedere nollet
Laudibus, & famam venturi admittere saecli?
Interea tristes augeri pectore curae,
Nec se flamma capit. subit ire, & quaerere ponto
Eximios vultus: tantum praetextus eundi
(115) Quaeritur, ut salva stet majestate Cupido.
Hunc quoque pulchra Venus lepido concedit amanti.
Ergo iter insistit, finisque Valacria voti
Et tellus petitur Neptunia. solus eunti
Jungitur & vatis sequitur vestigia vates.
(120) Sic quondam dubius fraternis ignibus autor
Astitit Amphion: sic vidit lumina Phoebes.
Et fratri exhibuit geminam Leucippida Pollux.
Ipsa manu faustum genitrix Aeneia puppim
Appulit, & laeti senserunt omnia nautae.
(125) Totaque tum primum terris praelata Batavis
Risit, & excelsas erexit Veria turres.
At vero, ut vidit speratae lumina Divae,
[p. 6]
Speratos orbes oculorum, & virginis ora,
Haesit, & infelix incerto palluit aestu;
(120) Haec illi vox prima fuit: gemitusque subinde
Ad partes venere suas. haec semper amanti
Sufficit, & primas peragit facundia causas:
Dum sensim dubiae sederunt pectoris undae,
Tempestasque animi coecusque evanuit horror.
(125) Tum pariter vires mens ingeniosa Venusque,
Commisere suas. tum, qualis ubique videri
Quantaque consuevit facundae gloria linguae,
Adfuit, & partes sese diffudit in omnes.
Non tot sollicitum diversos Protea vultus
(130) Assumpsisse ferunt, cum tristibus undique vinclis
Cingeret Atrides, arctoque includeret orbe.
Nec toties alios admittunt alba colores
Vellera, cum nondum Tyrium duxere venenum.
Paulatim dat victa manum, metuitque videri
(135) Ferrea, nee veterum patitur meminisse laborum.
Quis tanto Batavas damnavit judice formas?
Cur vilis tibi terra tua est? cur postera discet
Exemplo peccare tuo, quaeretque juventus,
Fluctibus & saevis aliquid debere procellis,
(140) Nec tuto flagrare domi? saltem addite Divi
Annorum seriem, causasque involvite nocte:
Aut si nulla latent discrimina, me quoque fata
Adjungant comitem: ne sim prudentior ullo
Quem Valachris blando Nympha inflammavit amore
(145) Et noctu faciles solatur pectoris aestus.
Felices animae! vobis nunc Hesperus Oetam
Deserit, & faustam promittunt sidera noctem.
Felices animae, toti jam destinat orbi
Grotiadem Natura suum. Stat praescia rerum
(150) Et teneras expassa manus, quae tollat alumnum,
Obvia Calliope. quicquid ridebitur illi
Et primum male facundo tentabitur ore,
Carmen erit: donec patriae se vindicet uni,
Et justa Batavum moderetur voce Senatum.

[p. 7]

Epithalamium in nuptias Ioannis Milandri, Domini de Poederoije, Principi à secretis, & Mariae Hohenloiae.

IAm prope bis denae fugerunt ordine messes,
Et totios successit hyems, cum praemia laudum
Victrices populi viderunt cingere laurus
Nassovios postes. scit corniger omnia Rhenus.
(5) Et saepe Hesperio mutatus sanguine Mosa.
Ipsa Venus bello gravidas contingere sedes
Horruit, ac quanvis Getico dilecta marito,
Fugit. & imbellis (quid enim qui mallet Iberi
Vulnera mille pati, levibus succumberet armis?)
(10) A foribus concessis Amor. cum Principe vivit
Coetera turba suo, furtimque elabitur aetas
Omnibus, & primi pereunt victoribus anni.
Viderat, hoc quondam, domuique ut parceret uni
Jupiter, horrorem Batavis secedere terris
(15) Jusserat armorum: vacuum Cythereïa regnum
Occupat. insurgunt levibus certamina telis,
Nil metuende viris, desuetaque corda puellis
Paulatim incipiunt mitescere. Primus in hostem
Incidit, arcanos cui fas cognoscere sensus
(20) Principis, & vulnus Poedroïus abstulit heros.
Prima domi vidit, vacuum clangore tubarum
Castrorumque metu, tuto cessare cubili,
Primaque cessantem flammis imuniscuit aestas.
Ille quidem nollet, primosque ulciscitur ignes,
(25) Et pudet aetatis memorem servire senectam:
Nec videt esse Deam: dum captus imagnie tali
Fata minor sequitur, melusque indulget amori,
Quem plus pisse videt. Non tales Cyntha vultus
Nubibus exeruit, cum plenis lucida fulget
(30) Cornibus, & totos mortalibus imputat ignes.
Nil sic Phidiacae, nilt tantum Mentoris olim
Formavere manus: nec Coae viribus artis
[p. 8]
Talis ab aequoribus patriisque emersit ab undis
Sensim nata Venus; quanvis spumae undique circum
(35) Vincere nescirent niveos candoribus artus.
Vix talis Phrygio sub judice constitit olim
Cum meruit vicisse Deas: vix Tyndaris olim
Evertit tali Priamum pulcherrima vultu.
Haec stupet infelix, trahiturque, omnemque rigorem.
(40) Exuit antiquum: veluti magnetica ferrum
Ducere gemma solet. quanvis illi omniae cedant,
Cogitur ire tamen, dominasque agnoscere vires
Eminus, & certas naturae admittere leges.
Sic quoties oculos, quoties formosa puellae
(45) Ora videt, quotiesque ebori certantia colla
Aut nivibus puris, quas necdum lumine primo
Cynthius, aut solvit delapsus nubibus imber,
Vel duri laesere pedes; quotiesque genarum
Purpureos, sed enim quos candor diluit, ignes,
(50) Aspicit infelix; pudor est menimisse senectae,
Paulatimque suos mens obliviscitur annos.
Aesona sic fama est, sic fama est Aesona quondam,
Post virides herbas & non innoxia verba,
Aetatem nescisse suam: plus virginis ora
(55) Et teneri mores, & vis intacta juventae,
Quam Medea valet. minus est quod carmina posunt
Quanvis attonitae deducant cornua Lunae,
Quam formae divinus honos. His utitur herbis,
Et puer est, lascivus Amor: post saecula mille
(60) Nondum illi teneros laeserunt saecula vultus,
Aut vitae crudelis hyems. Jungantur eodem
Tot menses pariterque dies, tot lustra, tot anni,
Quot nec fatidicas fama est duxisse Sibyllas,
Et totum Pylii vincatur saepius aevum;
(65) Quem dominae vultus, quem tangere lumina possunt,
Jam primaevus erit. redeunt animusque vigorque
Cum Veneris nato, collapsaque dfluit aetas.
Saepe illum Dryades, seape illum in gramine Nymphae,
Formosae Dryades, formosae in gramine Nymphae,
[p. 9]
(70) Viderunt, medios cum Sol accenderet aestus,
Flectere cornipedem, brevibusque includere gyris,
Aspectante Dea. Stupuit vicina juventus
Displicuitque sibi: spatio seu saepius uno
Stringeret indignantem animo, viresque superbas
(75) Frangeret, aut cursu volucres praeverteret auras.
Illa animum viresque dabat, totamque juventam,
Eminus & priscos oculis afflabat honores
Adoremque viro. Non sic Tritonia virgo
Viribus exhaustum senio subduxit Ulyssem:
(80) Nec sic, cum varii redierunt tempora veris,
Et primum Zephyrus foecondas elicit herbas,
Exuit antiquos serpens Epidaurius annos.
Felices oculi, seu vos fatale venenum
Spargitis, & nostro mansuras corde sagittas,
(85) Seu vobis superi, seu vobis sidera vires
Asscripsere suas, totusque indulsit Olympus
Sufficere te humanae spaciumque extendere vitae,
(Audiat ipsa licet Lachesis duraeque sorores)
Vobis cuncta licent. nec nos contendere contra
(90) Possumus, & sacras obnixi ponimus aras.
Vos modi, sed faciles mitesque, accendite curas:
Nec Dea dura veni. si semper parcere guadet
Supplicibus Diana suis, si Gorgonis ora
Dirigit in sontes, visosque ulciscitur hasta
(95) Cecropis, & solos invadit Delius hostes.
Te quoque donavit geminis natura sagittis,
Et puer armavit gemino Cythereïus igni.
Sortem disce tuam. nullum est sine cuspide numen.
Nec tibi succubuit quisquam de gente pudenda,
(100) Indignusve tuis submittit pectora telis.
Sed cui consilii, cui vis non ultima fandi,
Nassovios inter titulum sibi vindicat actus.
Caetera quid referam non aspernanda Deorum
Munera? quid longo fulgentes ordine gazes,
(105) Et quicquid sapienter ames? errore sub illo
Volvitur, & per te volvatur plurimus orbis.
[p. 10]
Tu quoque pauperiem, virgo, laudare memento,
Et specta patienter opes. non utilius aurum est,
Quamvis Socraticae conentur plurima charthae.
(110) Stat precio dos ips suo, nil indiga laudum,
Autorem complexa Deum, qui tempra nutu
Dirigit, & totum regno complectitur orbem.
Ah quoties saevos percussit fulmine postes,
Nec clausae cessere fores, cum limina centum,
(115) Et duri vectes, multusque in limine custos,
Et circum Danaën servaret ahenea turris!
Non alias toto tam dira tonitrua coelo
In terras vibrasse ferunt. saepe aethere puro,
Et nondum emerito fulserunt sidera Phoebo,
(120) Moerorem testata Dei: saepe ordine verso
Nondum elapsa suos flexerunt sidera cursus:
Dum sapiens blandis infusus virginis ulnis,
Pro Jove munus erat, preciumque indutus amoris,
Paulatim rutilo descendit plurimus auro.
(125) Tu quoque pande sinus. nec te foecundior illo
Terreat, aut fulvus nequicquam depluat imber.
Huic niveos vultus cassumque oppone pudorem:
Plus in dote tua est. Nec te maturior aetas
Et quae purpureis albescunt tempora canis
(130) Tum moveant, quam certus amor. Sic nata Saloni,
Et facie praestans & primis nubilis annis,
In gremium jacuit longaevi effusa Catonis,
Et patriae sacros gavisa est tangere vultus.
Sic Venus Anchisen teneris dum condidit ulnis,
(135) Edidit Aenean: quo tota à sanguine Roma,
Et rerum domini primum fluxere Latini.
Talibus Egerie quondan dictavit in ulnis.
Quod jus cunque foret: nec pulchram incumbere Divam
Canitie piguit, nec longos horruit annos.
(140) Ipsa parens frugum, Cretaeae in vallibus Idae
Iasiona suum frugum, viridi quem foverat aevo,
Nunc quoque semper amat; postquam illum serior
Attigit, & sparsi nivibus cessere capilli.
[p. 11]
Nunc quoque Tithoni lepidae conjuncta senectae
(145) Memnonis alma parens, roseo tot saecula vultu
Fulget, & ignavas aspectu discutit umbras.
Nec nocet amplexu veterem fovisse maritum,
Sed Cephali lascivus amor, sed callida noctis
Gaudia, sed blandis juvenem cinxisse lacertis.
(150) Hinc Dea mane rubet, teneroque offusa pudore
Prodit, & erectos vix audet tollere vultus.
Sed tibi nec matres Grajorum è finibus ortae,
Romanaeque nurus, vivendi exempla dedere,
Aut mores finxere tuos, quos nota libido
(155) Et non insolito traxerunt saecula luxu:
Sed patrii ritus, castisque exculta Batavis
Una verecundas praescripsi regula leges.
Nec tibi lascivos pudor est non tangere vates,
Et quicquid peccare docet. sors illa virorum est,
(160) Eruere annales, scelerumque inquirere formas,
Quos aliquid nescire nefas, quos ponere jura
Criminibus Natura dedit. doctrina pudorque
Non bene conveniunt. decet ignorantia castas,
Et quantum liceat tuto nescire fatetur
(165) Quam thalamo sacravit Hymen: cui tangere vittas
Legiferae Cereris sacrisque assistere fas est.
Sed neque torpori gelido tristique senectae
Virginitas devota tua est: qua pectore toto
Uritur infelix. nec quisquam ardentius illo
(170) Optavit tenero primum percussus amore
Sidereos ignes tot increbescere coelo,
Et tardum properare diem. nec gratior ulli
Hesperus auratos formosus protulit horas,
Et tibi nocturnas plusquam sermonibus horas,
(175) Et plusquam nimio ducendum est tempora somno:
Quae simul ingratam damnabunt tempora lucem,
Ad juvenum descendet opus; totumque maritum
Afferet, aut, formosa, tuis desumet ab annis,
Namque utbi divino tepefactus membra jacebit
(180) Molliter in gremio, circumfususque lactertis
[p. 12]
Dulcia festivae libarit munera vitae,
Eque tuo primum manarit spiritus ore,
Spiritus, aethereo quem nectare dia Juventus
Imbuit, & casto flagrantem afflaverit igne;
(185) Protinus inverso properabunt stamine fata,
Ad limen reditura suum. sic volvere jussit
Jupiter, & duras vetuit properare sorores.
Quippe è deliciis, quippe è complexibus illis,
Debita Poedrojae soboles promittitur arci.

Epithalamium in nuptias Adriani Manmakeri, Equitis, & Mariae Berchemiae.

SUmpserat insibnem vario discrimine cestum
In terras abitura Venus, quem pontus & aether
Vere novo, quem sentit humus: quo tacta repente
Parturit, & laeto testatur gaudia vultu,
(5) Muneribus formosa suis. jamque undique Divam
Hauserat, & casto gremium pandebat amori
Qua ferret formosa pedem: thalamoque corollas
Ipsa suo, mixtas fundebat floribus herbas.
Carmina ne desint (quis enim non carmine gaudet?)
(10) Nupturam solantur aves. his vatibus illa
Jungitur, & coelm tepidis complectitur ulnis.
Straverat & summas Zephyris felicibus undas,
Et placidas fraenaret aquas; delapsaque summo
Aequore, foedundo Neptunum sparserat igne.
(15) Tertia lux illam patriis insistere regnis,
Irrita librantem vacuo vestigia ponto,
Viderat. egressam Valachrae cepistis arenae;
Hospitium praedulce Deae. Non gratior illi,
Immimet aequoribus, praetentaque littora Cypros
(20) Porrigit, erranti statio fidissima nautae,
Saepe illic madidos fertur siccare capillos,
Saepe illic lascivit Amor: positaque pharetra
Cum face, cum jaculis, venientem littoris aestum
Aut fugit, aut sequitur fugientem: instatque vicissim
[p. 13]
(25) Fluctibus, & motis instantes effugit alis.
Saepe illum delectat ager, sed saepius errat
Urbibus in mediis: mediis plerunque vagatur
Urbibus, & castos animis inspirat amores.
Plus nunquam quod ludat habet. par gratia morum,
(30) Et formae divinus honos, simplexque venustas,
Sponte sua mites ludentibus inserit ignes.
Nec laedi non gaudet amans, nec edere curae
Abnuit & nutrit festivum pectoris aestum,
Applauditque sibi: dum pulchri indagine vultus
(35) Cingitur, & nullos metuit, nisi captus, amores.
Saepe etiam veniens aliquis de genta Batava
Integer, & blandum fato delatus in orbem,
Saucius egreditur: vectusque per aequora, saepe
Respicit extantes ardenti pectore turres.
(40) Majus adhuc restabat opus, quo vertere cestum
Et vires Cytherea suas, quo spicula cuncta
Optaret lascibus Amor, dignissimus ore
Quolibet, & quovis juvenis dignissimus aevo,
Saepe illum facili tentarat vulnere Cypris,
(45) Saepe illum graviore manu Cythereïus ales,
Cum terris aliis aliisque insisteret oris,
Oblitus patriae. frustra tamen aspicit omnes,
Frustra aliquas non durus amat: sic fata jubebant.
Occupat ignarum Berchemia: primus in illa
(50) Sistitur infelix, centumque ulciscitur una:
Sanguinis antiqui Berchemia; dives avorum,
Et laus ipsa suis. sed quantum Cynthia Phoebo
Cedit, & estinguit formosos Cynthia vultus
Stellarum, cum tota nitet; tantum eminet inter
(55) Virgineas pudor & divina modestia dotes.
Illis luminibus Venetae cessere puellae,
Et dat Roma manus. illis componitur orbis,
Et pariter cedit. Veneris victoria quanta est,
Aut quantum est vicisse duas sub judice, qualem
(60) Antra nemusque darent: qualem procul urbe remotum
Obtulit in solis eductum saltibus Ida!
[p. 14]
Plus tibi concessum est, Berchemia: vincis ubique,
Quamvis in patria, quamvis Nereidas inter:
Illo judicio cunctis praelata puellis,
(65) Quo lustravit humum, quo pulchras mille puellas
Vidit, & insignes alio sub sidere formas.
Et vinci patiare tamen. nec cede neganti
Magne animi juvenis: Si quid communia vatum
Pro te vota valent, quos tu miseratus amantes
(70) Immitem dominae suevisti frangere mentem
Mollibus officiis & blandae flumine linguae;
Tandem victor eris. Pro te Parnassia rupes,
Et Musae faciles & non crudelis Apollo
Incipiet facunda loqui: tecum ibimus omnes,
(75) Omnes perpetuis evincti tempora lauris,
Musarum quos tangit amor, quos respicit autor
Carminis: & supplex formosam affabimur agmen.
Me miserum, cur dura manes, tantumque recusas
Quantum optare soles? cur nec suspiria, nec te
(80) Humentes tangunt lachrimae, nec verba precantis?
Saxea, si nescis, non ille immitis & asper,
Sed flecti facilis, pronusque audire querelas
Et luctus miseros, lamentaque tristia vatum.
Nec meruit sordere tibi. si gloria census
(85) Quaeritur, aut urnae non aspernanda potestas;
Ostendunt tibi fata virum: nec dignior illo
Quisquam nocte tua est. Sed prosit gratia morum,
Sed prosit misero clementia. qualis amanti
Saepe fuit, talem meruit non durus amorem.
(90) Ipse egomet, quanvis pelago divisus & undis,
Sensi animum, miserande, tuum, luctusque notavi,
Et tecum gemui, quanvis ignarus & absens;
Saepe etiam nullo stupuit mens nostra doIore;
In te causa fuit. pars nostri vixit in illa,
(95) In qua tu dominam nescires flectere, terra.
Nec non & Veneri, nec non & plurima nato
Pro te vota tuli: nec non & carmine duras
Flectere tentavi, quo gaudent numina, mentes.
[p. 15]
Vicimus, ô Superi. laetas Humenaeus ad aures
(100) Fertur, & optata victor statione recepit
Gaudia, jam promissa sibi: sed gaudia tantum
Sunt promissa tamen; quae jam vicina videntur,
Percurruntque animum, defixaque sensibus haerent.
Jam tibi suscepit speratam Cynthia noctem
(105) Solvere. jam Phoebus, quoties caput exerit undis
Purpureum, quoties obducit gurgite vultum,
Obligat optantem nil jam nisi basia mentem.
Jam tua labuntur tibi tempora, jam tibi grata est
Lux, ut quaeque perit. quaecunque elabitur hora,
(110) In lucro, miserande, tibi est. jam fessus, & aegro
Proximus, insomnes exerces pectore curas.
Aut si quis miserum lentis sopor irrigat alis,
Somnia cernuntur veras imitantia taedas.
Sic thalamis praeludit Hymen. Berchemia vultum
(115) Applicat absenti, rursusque elabitur ulnis.
Ah quoties illi niveis formosa lacertis.
Haeret in amplexu (quid enim non somnia possunt?)
Basiaque indulget. forte & non basia tantum.
Sed virgo post illa manet. quae restat ab illa
(120) Altera, tam tutae non est abitura voluptas,
Nec nimium metuenda tamen. quod luditur illic,
Fas & jura sinunt. Sic se Natura tuetur
Vindex ipsa sui. sic post immania saxa
Et quae Deucalion non recta sparserat ossa,
(125) Humani generis melius reparatur origo.

Epithalamium in nuptias Cornelii Nicolai,
Senatoris, & Corneliae Pauli.

STat procul extremum qua fulcit vertice coelum
Tellurisque humeris curvatus consulit Atlas,
Fatrorum formosa domus. qua dicitur olim
Japeto genitus, terram formasse parentem
(5) Sanguinis, & nostros finxisse in pulvere vultus.
Stat matrona Venus, positisque in limine pennis
[p. 16]
Perpetuo mansurus Amor, vulgusque volantum
Arcet, & infidos foribus propellit Amores.
Ante alias, Spes lenta sedet, vultuque sereno
(10) Ridet, & instantes à tergo respicit annos.
Ipse puer totum, quacunque it, spargit in orbem
Gaudia cum lachrimis & mixtas nectare curas,
Et non insolitos, juvenum solatia, luctus,
Ipse manu, vitae placidas molitur habenas,
(15) Fataque disponit: nec tristia vulnera semper,
Sed diversa movet. Paret, dominumque fatetur
Atropos, & jussae peragunt sua fila sorores.
Quaeque jubet, sequitur triplicis concordia fusi.
Nec simile est quod crescit opus. pars stamina lenta
(20) Tardaque, pars faciles meruit laetosque labores.
Exitus in dubio est. Rapiunt sua vellera quenque
Fatalesque oculi, nec durae gloria formae.
Te quoque (nam memini) crudeles volvere curas
Septima jam spectat, laesoque elabitur, aestas.
(25) Vix tanti Priamus lustrisque obsessa duobus
Olim Troja fuit. quanquam tot pignora divûm,
Et vix cessurum superis lassarit Achillem.
Non tamen hic ferro, nec saevis cominus armis
Res geritur. non tela volant, non plurimis atris
(30) Impetus obsessas bllistave concutit arces.
Sed multo gemitu, sed, quies concedere saxa
Quanvis dura queant, precibus, moetisque querelis,
Dulcia festivae pulsantur moenia Divae.
Po foribus stant castra viri: quas noce serena
(35) Obsidet, ac clausos spectat sua vulnera postes,
Quos frustra lachrimis soloque oppugnat amore.
Tum quotiens Phoebes nocturnos aspicit ignes,
Felicem toties, facilis cui contigit ardor,
Endymiona vocat: leipdo quem victa furore
(40) Detinuit, lentoque irrorans membra sopore
Condidit, & totis vix jam dimittit ab ulnis.
Non sic Sicanias accndunt suplhura cautes,
Aetnaque tota calet; quoties fuligine nubes
[p. 17]
Fertur in oppositas, proprioque absumitur igne.
(45) Et semper pars una perit. nec talis ut olim,
Haeret in ambiguos: nec festinata libido,
Sed divina rapit constantes gratia sensus,
Et prius est sanctusque calor. Sic Pyramus olim
Arsit, & exarsit juvenem Babylonia virgo.
(50) Nec magis illorum tenuit concordia mentem.
Sed magis hos disjunxit Amor: quantusque Batavos
Dividit & Valachros Nereus secat aequore fines,
Saepius infaustum pelago discernit amantem.
Mens vicina manet. totque obsistentibus undis
(55) Sponte sua pulchram dominae defertur in urbem.
Nec Flissinga tenet pariter cum corpore votum,
Quanvis grata satis, quanvis hic aëra primum
Hauserit, & primos vitae libaverit usus,
Et dulci imbuerit Musarum nectare mentem.
(60) Haga tenet vinctum divina compede pectus,
Haga tenet vinctum, vinctum non deserit Haga;
Astraeae Venerisque domus. quam plurima cingit
Fagus, & hospitio lenique amplextitur umbra
Ardores juvenum, pronasque in vulnera Nymphas.
(65) Plus tamen ante oculos dominae versatur imago,
Et tenet astrictos oculis Cornelia sensus,
In partesque rapit varias, perque aeqora tanta
(Quod genus hoc hominum? quaeve haec tam certa potestas?
Urit, & assiduos absenti suscitat ignes.
(70) Nec modus est, tristesque dies ducuntur & horae:
Nox tamen auget onus. pariter tempusque locusque
Admonet infelicem animum. sopor exulat omnis,
Et fieri quod possit, adest. Sic carpitur absens
Pectora: dum rursus patriam moestosque Penates
(75) Deserit, & rerum dominam delabitur Hagam.
Hic videt & metuit. minus est praesentia formae
Quam quod vellet amor. nec tantum basia prosunt,
Quantum sola nocent. Di talem avertite morbum
Mentibus: aut nostros saltem miserare labores,
(80) Aeneadûm formosa parens. si credimus ultro,
[p. 18]
Et tua percussa testamur numina mente.
Si procul Ausonios inter gentesque tuorum
Ipsaque quae vidit collapsae moenia Romae,
Te coluit, nunc laesus amans, nec durus & excors
(85) Creditur accensas nimium torsisse puellas.
Quas faciles hic semper habes. Priameïus ex quo
Debita praelatae tribuittibi praemia formae
Pastor, & huc illinc Phrygiique venere Penates.
Non facilis, nunc, Diva, veni, si pectora curis
(90) Non queis ante calent: cum primos duceret annos
Laesus, & incertos (quis enim non?) pasceret ignes.
Hic coelo plus debet amor. sic omnia constant,
Et vitae assiduus per te, Dea, volvitur ordo,
Nec frustra Uranien docti dixêre parentes.
(95) Et jam Diva faves. patitur Cornelia vinci,
Nec jam dissimulat quas nollet prodere curas;
Succumbitque tibi, tandemque admittit amantem.
Ipsa Venus longos animi miserata dolores
Tempora praecipitat, volvendaque sidera ducit
(100) Ocyus, & nullam patitur subsisere lucem.
Ipsa manu fausta teneros componit amantes,
Speratamque jubet toties procedere noctem.
Sol abit hinc: illinc, Veneris qui praesidet aulae,
Legatum quem mittit amor, cum dulcia bella
(105) Nunciat, & tristes miserorum ulciscitur ignes.
Ocyus exiliit, formosaque prodidit ora
Hesperus, & laetae praelusit sidere nocti.
Ille avidus rerum, cunctas effundit habenas,
Collectumque diu vix jam dispensat amorem,
(110) Et septem, felix operum, obliviscitur annos.

Epithalamium in nuptias Adriani Blyenburgii,
Equitis, Praetoris Dordraceni, & Sara Roveria.

ADvenit sperata dies. victricia serta
Inter honoratos, Batavorum insigna, fasces,
In foribus suspendit Amor: laetusque satelles,
[p. 19]
Lictorum immixtus numero, turbaeque faventum,
(5) Praetorem comitatur Hymen: interque secures
Ludit, & optatos taedarum ventilat ignes.
Perque vias passim, thalamis felicia vota
Concipit, & festo restatur gaudia cantu.
Conveniunt castaeque nurus, puerique, virique.
(10) Omnis Hymen Hymenaee canit domus. assonat Echo,
Et jam non dubios populo diffundit amores.
Hoc totum, Blypurge, tuum est. suprema potestas
Diluitur, rerumque alius tibi nascitur ordo.
Felix sorte tua. quantum dare numina possunt,
(15) Indulsêre tibi. Batavi regina Senatus
Dordrechtum cui prima dedit cunabula mater,
Et proavos de stirpe sua: quos plurima tollit
Gloria, quos longo commendant ordine fasti.
Accessêre Deae, Parnassia numina quondam,
(20) Nunc patriae; postquam cunctas Helicone sorores
Transtulit, & doctas Lugdunum vindicat artes,
Et decor, & felix facundae copia linguae.
Vix juveni praedulce viri, praedulce parentis
Nomen, & è primo conjunctis omine taedis
(25) Par generi fortuna suo geminataque venit
Erectis animo non aspernanda potestas,
Et Quaestoris honos primis maturior annis,
Quaeque Monetalem ratio determinat artem.
Mox proceres inter primaque in sede locavit,
(30) Qua Vahalin Mosamque suo cum flumine Rhenus
Colligit, & primam patria praelabitur urbem.
Accessit secura sui generosaque virtus,
Et simplex, sed casta, fides: & pectore eodem
Ingenii nix dulcis, & aemulus ardor Olympo:
(35) Mensque hilaris, semperque suis juvenilior annis;
Fortunae nec lege minor. Quae laeta renidet
Hactenus, & nullo turbat tua tempora nimbo:
Ni Venus incurrat puerique volatile ferrum;
Ni pacem interrumpat Amor, fatumque puella
(40) Dispendet formosa suum: nisi dulce venenum
[p. 20]
Haereat, ex oculis conceptum & virginis ore.
Vultus in urbe fuit, viridi pulcherrimus aevo,
Nobilitate sua veterumque insignis avorum;
Effigies sedesque Deae, quam Golgos & Idae*
(45) Arva colunt Cypri. nec enim Cythereïus ales,
Cum face, cum pharetris, formosaque mater Amorum,
Tantum aras aut templa colit, quantum ora genasque
Virgineosque oculos, primaevaque membra juventae.
Hoc calet infelix, visaque in Gorgone dulci
(50) Uritur. ingeminant. haustae sub pectore flammae:
Quas nec celsus honos, nec lux veniensque cadensque,
Nec dulces epulae, nec Bacchi munera, nec nox,
Nec toto prohibet conceptus pectore somnus.
Et somnus quo laedat habet. Roveria praesens
(55) Imminet absenti, mediisque intervenit actis.
Plus tamen est, noctem quod vindicat improba rerum,
Quam toties diversa negat. nox omnia reddit
Sopito. vigiles respondent omnia sensus,
Et tanquam in speculis divina occurrit imago.
(60) Excitus, ardenti praefert sua gaudia vultu,
Vellet adesse tamen quod amat, propiusque perire
Optat, & accensos quos nollet, saucius, ignes
Diligit, & sequitur. Dordrechti moenia sordent;
Cum formis damata suis: nisi quatenus uni
(65) Natales bis jure suos debere fatetur,
Quae tulit & dominam: quam nunc felicior Haga
Possidet, & totum pariter sibi poscit amantem.
Huc abit, huc toto connixus pectore fertur:
Dum videt, optatque oculos ardore moratur
(70) Cominus, & praesens praesenti carpitur igni.
Quoque magis spectat, magis uritur. illa dolores
Votaque, quae procul à domina conceperat absens,
Diluit aspectu, pariterque accendit amantem.
Et seu dure negat, seu laeto blandior ore
(75) Spem fovet. & dulci praereptam temperat arte;
Hoc magis accendit. timor hinc, spes ducitur illinc,
Nec satis indulget misero, nec sufficit illi
[p. 21]
Quicquid sperat amans. quantum placet inclyta virgo,
Et decor & facies in virgine, displicet illi
(80) Virginitas amor: viduum quoque nomen amando
Damnat, & exactos ardore ulciscitur annos.
Igne suo Dominaeque suae moestissimus heros
Carpitur. hinc coelum, proprio quod pectore gestat,
Hic Venus impellit, dubioque accenditur aestu.
(85) Non capiunt humiles heroum incendia mentes,
Quos toto premit igne Deus. subsessor, & ultor
Majestatis Amor, privato in vulnere vires
Temperat, & modicis impellit pectora curis
Ignorata sibi. cum Dis, genitisque Deorum,
(90) Dis genitus, majorque Deus, concurrere gaudet;
Et coeli dominos in coelum dirigit ignes.
Praeterit imbelles aut deserit. aethere summo
Ludit, & aetheris intentat mentibus arma:
Mox placidus, blandusque suae solatur & ultor
(95) Saevitiae, cum finis adest, cum praemia reddit
Militiae suprema suae, cum cedit amori
Virginitas devota sibi: qua languidus, & jam
Emeritus donatur amans. Post vulnera, post tot
Quas male damavit steriles sine conjuge noctes,
(100) Advenit sperata dies; quia gratior omni
Nox instat sperata die. Roveria dulcis
Vincitur, & captas victori porrigit ulnas,
Datque manus. tristes abeunt à limine curae,
Et gemitus. Spes sola manet, quae tempora longa
(105) Damnat & antevenit, blandaque in imagine pendet,
Et nondum instantem queritur procedere noctem.
Quid dulcis non audet Amor! multabere Virgo
Parte tui: quantis damnata ac tradita flammis
Victima! quos animo ille ignes, quos pectore motus
(110) Concipit! obtutu stupt, aspectuque minatur,
Et saepe attonitos oculorum conjicit orbes
In praedam quam spondet Hymen. sic Martius ales,
Sic Jovis invicti trepidantem è nube columbam
Armiger, aut nondum depulsam conspicit agnam
[p. 22]
(115) Matre sua, visamque ardet, totaque remotam
Spe tenet, & necdum potitur. Pavet illa minantem
Et rubet, & tota perfundit virgine vultum,
Et magis irritat, quem nondum extinguit, amorem,
Haud impune tamen. lux occidit. aurea caelo
(120) Nox pariter victorque urget. poscitque piari
Fervidus, annoso percussus vulnere mentem,
Et crudum intendit gremio grasssator amorem.

Panegyricus in Chronicon Eusebianum, sive
Temporis Thesaurum, à Iosepho Scaligero
editum.

[1606]
BEnaci proceres, quos virtus addidit astris,
Ejecere suis crudelia numina regnis,
Nec patiens res tanta sui, si tempora recte
Ponimus, & longos saeclorum evolvimus orbes,
(5) Ex quo Romulides Hunnorum terror Alanus,
Veronamque suam pariter, terramque suorum
Fixit, & hostilem Venetos deduxit in urbem,
Exitio majore sui; nihil arma, nec enses,
Nec tantum trabeae, nec longi insignia regni,
(10) Quam Fortuna potest. quae de victoribus una
Ludit, & ereptis melius vestitur opimis.
Primus ab invictis toties cum certa tulisset
Hostibus, & fausto congressus proelia Marte
Caesar, in adversam direxit pectora sortem,
(15) Et regnum, Fortuna, tuum, totamque parentum
Eripuit seriem poscentibus omnia fatis.*
Seu quia naturae spatium transgressus, & aevo
Aemulus, angusto subduxit pectora mundo;
Seu nati virtute sui, qui saecula terris
(20) Reddit, & antiquum restaurat gentibus aevum,
Antiqui vindexque sui. Scit Graja vetustas,
Jupiter aeterno postquam successit Olympo,
Et terra profugum Saturnus sustulit aurum,
Ex illo Libyas vicinaque Syrtibus arva,
[p. 23]
(25) Et si quis dubias Nili sibi vindicat undas,
Nondum certus adhuc, aut qua manifestus arenis
Colligit, & raros excusat fluctibus imbres;
Quaesivisse Deum; veteres quaesistis Athenae,
Oraque subjecto leviter distracta Peloro,
(30) Ausoniis exculta viris, quae prisca remisit
Nomina, cum Latiis latuit quaesitus in oris.
Quanvis fatidicae toties cecinere Sibyllae.
Et sacro jacuit toties totiesque sub antro
Egeriae conjux: quanvis cum consule Roma
(35) Viveret, & certum trabeis inscriberet annum.
Quanvis grata suis ventura nepotibus olim
Eusebii donasset opus, qui saecula cuncta
Conderet, & totum servaret gentibus orbem,
Quas distinguit humus, quas omnis dividit aetas,
(40) Ignorata sibi. Nam quanvis saepe vetustas
Expugnanda fuit, quanvis tot vulnera membris
Duxerit infelix, quoties Theseïus heros
Pars non una sui, medio quaerendus in agro,
Et rursum jungendus erat, cum fraude novercae
(45) Occidit, impulsu volucrum distractus equorum,
Aut Amphioniis notissima fabula Thebis
Infelix juvenis, materni praeda furoris;
Plus tamen est, quem non populi videre, nec urbes,
Invenisse Deum, totque annum saecula retro
(50) Reddere sepositum, totoque arcessere coelo.
Stat Meroë, longis qua circumfunditur undis,
Accusata tibi, coloeque intenta Canopus,
Et frustra resono gavisae Memnone Thebae.
Stat Mithrae gens sacra suo: queriturque, nec aris,
(55) Nec tot cornipedum caesis reperisse sub extis,
Depositum, Sol magne, tuum. stat Graecia mater,
Temporaque Alpheus Pisaea vinctus oliva,
Victoresque suos & praemia longa suorum
Confessus debere tibi, quos caeca vetustas
(60) Abstulerat tenebris, totoque exemerat aevo.
Quanvis vana suis indixit tempora fastis,
[p. 24]
Mendax saepe sibi, quanvis annosque diesque
Jupiter Eleae decepit pulvere pugnae.
Quae nox, ô Superi, coecaeve ignavia mentis,
(65) Hactenus obsessos hominum caligine sensus
Involvit, totumque genus? tot saecla virorum
Ilustresque animas? cur nunquam Delphica rupes,
Aut volucres, Dodona, tuae, Clariique vetustas
Numinis, Ismeni vel qui bacchatur ad undas,
(70) Responso juvere suo? Xantique beatae
Explorata fides, siccaeque habitator arenae
Et frustra genitor Pellaeo creditus Ammon?
Cur non ambiguas miserunt numina sortes,
Tantaque tam longis jacuit depressa tenebris
(75) Relligio? nostro, Superi, cur redditis aevo
Quod mundus nescivit adhuc? cur saecula cuncta
Jam tenebris damnata suis conceditis uni,
Quo nullus virtutis honos, quo tempora desunt
Artibus, & solum faciunt nil scire beatum?
(80) Seu te Triptolemi, seu te Gangetica vixit
Bellua, seu totum Cybele circumtulit orbem,
Seu quo Bellerophon sapientes prodiit undas
Nixus humo: Phoebusque suas tibi, luce renata,
Quas male suscepit Phaëton concessit habenas,
(85) Endymioneae seu re praesentia Lunae
Afflat, & occulto sopitum condidi antro?
Haeremus taciti. virtutis maxima nostrae
Laus angusta tibi est. stupor est quo magna coluntur
Numina. Sic taedas cum mystica jactat Eleusis,
(90) Haeret in ambiguo trepidae pars maxima turbae
Cunctaque miratur. juvat ignorantia veri,
Et satis est horrere Deum: pietasque pavore
Crescit, & ignaris majestas mentibus haeret.
Aut ubi quaesitum toties totiesque repertum
(95) Liniger instanti populo demonstrat Osirin,
Conditaque insani deducunt orgia mystae;
Plebs credit quod nescit adhuc: stupet insia turba,
Et pietas coecos animis instillat honores.
[p. 25]
Quae tibi nam nostrae persolvant praemia Musae?
(100) Quae merces sat magna tibi est? quae carmina curis
Non indigna tuis? aliis diuturna petuntur
Nomina, venturos inter mansura nepotes.
Et longaevus honos. quicquid tibi reddere possit,
A te tempus habet, tua mundus saecula currit.
(105) A te principium venientis ducimus aevi;
Proles vera Deûm. Quicquid mortale tenemus
Eripuit natura tibi. non munus Iacchi,
Non Veneris fregit natam ad coelestia mentem,
Submisitque tibi pavidus sua tela Cupido;
(110) Indignus virtute tua, nisi Iupiter illic
Esset, & ignavis cessissent fulmina telis,
Quae cessere tibi, non gens lasciva puellae
Imbelli dubios flexerunt lumine sensus,
Et consanguineae certissima mortis imago
(115) Somnus iners, vitae pars ignavissima nostrae.
Sic tibi nec torpor nec desidiosa voluptas
Propositum suspendit opus, nec defuit annis
Tarda suis, semperque sibi mens institit ipsa,
Dum longum successit iter. qua caerula Tethys,
(120) Qua nondum Oceanus diverso nomine dictus,
Incipit infusus medias distinguere terras,
Et rursus geminis Alcidae finibus exit.
Quos natura secat populos, aut dividit aër,
Aut fluviis diversa suis interluit unda,
(125) Pectore cuncta tenes: ignota atque invia cunctis,
Et totidem populorum artes, & nomina rerum
Nec Phoebus veniens, nec cum se condit in undis,
Conspexit plus mente tua. non terminus illi est
Quae bene divisum Borean pars mittit & Austrum
(130) Nec qui luminibus subtertrahit aëra nostris
Invidus, & latum finitor dividit axem.
Quod centum populis, quod toti sufficit orbi,
Laudis summa tuae est. pereant discrimina rerum:
In te mundus erit. toties mirabimur unum,
(135) Quot Vesper populos, populos quot respicit Eos.
[p. 26]
Sic tua cum fessas superent praeconia Musas,
Accedit tacito furtiva calumnia morsu,
Et solus populo qui sis quantusque fatetur
Livor iners animi: dignos tibi reddit honores
(140) Aemula gens, nomenque auget, quod tollere Phoebus
Nescit, & attonitae nequeunt augere Camoenae.
Namque ubi supremo rerum stetit ordine virtus
Divitiis innixa suis, quam tangere nescit,
Impetit infelix & sic probat ardua, livor.
(145) Sic ubi cedentem Iovis armiger ire per aethram
Deserta molitur humo, primum agmine denso
Infirmae comitantur aves, dum nubila supra
Fertur, & adversos eludit fulminis ictus.
Pars infra trepidat, pars sese attollere frustra
(150) Nititur infelix, pars aethere fertur ab alto,
Et solis miseras explet clangoribus iras.
Invidia praeeunte, animo majora capessis,
Nec major virtute tua es. quot despicis infra,
Tot simul ingenti testesque hostesque parasti
(155) Nomine, cui testis virtutis, sufficit hostis.
Nec tua quae nullis clausa est sapientia metis,
Sed virtus generis generisque invaditur ordo,
Stirpsque invicta Deûm. Sic Guillandina papyrus,
Jam toties convicta tibi, Burdonia monstra
(160) Eruit è tenebris: regnique eversor aviti
Hadria de tantis queritur superesse ruinis,
Quod miretur adhuc: & de tot millibus uni
Majorum titulos totamque incumbere gentem.
Haud aliter, Divis si fas componere Divos,
(165) Veronamque tuam primo deducere coelo,
Jupiter, Idaeis cum primum missus ab oris,
Curetum chorea, versoque ad pectora ferro,
Et centum cinctus Corybantibus, aethera summum
Scanderet, & primos libraret fulminis ignes;
(170) Dictaeo genitum Cretes finxere sub antro,
Et civem fecere suum; finxitque sepulchrum
Livor, & aeternum tumulo foedavit Olympum.
[p. 27]
At neque Saturnus genitor, suprema Tonanti
Gloria: nec fortes animi laudesque tuorum
Laudibus accessere tuis. nihil addidit illis
(175) Quicquid demit humus, populique ignava libido.
Omnia tollantur saecli monumenta vetusti,
Si quid Scaligeris adscribunt tempora Divis,
Et quicquid Fortuna dedit, reddatur inerti
Invidiae: tantos proavorum tolle triumphos,
(180) Et pulchrae pereant, virtutis praemia, lauri,
Regalesque aquilae, priscaeque insignia gentis;
Tanto major eris, quanto plus incipis esse:
Et minimum est in laude tua laudata tuorum
Progenies, à te stirpem numeramus avorum,
(185) Et quicquid fuit ante, tuum est. tu sanguinis autor,
Et finis virtutis eris. tecum occidet illa,
Et generis series à te ducetur in omnes,
Quos olim Verona tulit. numquam inclyta virtus,
Autores proavos, & nomina longa suorum,
(190) Miscet laude sua. Decii, fortesque Camilli,
Majores generis primosque habuere parentes
Quos Natura dedit (melius sic incipit ordo)
Et pariter proavos, pariter junxere nepotes
Nobilitate sua. Stet quolibet ordine virtus,
(195) Incipiet debere sibi quod quisque parenti
Imputat, & nullis deducet nomina fastis.
Ipsa sui compos, titulis incumbere nescit
Anxia. Sic Peleus minor est collatus Achilli,
Nec tantum genetrix, nec tantum Jupiter illi
(200) Quantum Troja fuit. minor est Cythereïa mater
Quam pater Aeneae, medio surreptus ab igne,
Et Thusco toties sudantes sanguine campi.
At vos magnanimi reges, regumque parentes,
Hunniadae proceres: quos inter maximus armis
(205) Caesar, ovans animi, Phoebo castaeque Minervae
Assidet, & lati miratur limen olympi,
Quem circum ingentes litui, fractaeque secures,
Et detracta suis dependent hostibus arma;
[p. 28]
Hoc gaudete die, qui totum vindicat aevum
(210) lllustri merito magno gaudete nepote,
Qui modo, non inter galeas ensesque suorum,
In templis, Verona, tuis, ubi nubibus aequa
Mausolea sui testantur funera regni;
Sed domitis late populorum erroribus, ingens
(215) In mundo suspendit opus: cui nulla nocebunt,
Aut nocitura suas evertent tempora leges.

In Obitum Rudolphi Snellii, Mathematici Pro-
fessoris, Veteraquinatis Batavi: cum publica ora-
tione à Guilielmo Coddaeo, linguae Sacrae Pro-
fessore, celebratus esset.

FOrtunate senex, quem non inimica Minervae
Impulit ambitio vanis incumbere curis,
Nec populi plausus & inania murmura vulgi
Avertêre altam Musarum à tramite mentem:
(5) Quem tranquillus amor veri, duscisque lubido
Virtuti inscriptas sophiaeque evolvere chartas,
Detinuit, sanctoque infecit pectus honesto:
Jam tibi formosi panduntur limina coeli
Aurataeque fores, quarum percussus amore
(10) In terra peregrinus eras, semperque beato
Lustrabas oculo majoris moenia mundi.
Seu te Lugdunum tenuit, domus hospita Musis,
Felix voce tua, semperque assueta doceri
Autores rerum numeros, Samiique renati
(15) Argumentum ingens: seu, quae tibi lumina vitae
Indulsere olim Veteres, tua gaudia, Nymphae,
Iselides Nymphae: quae leni murmure quondam
Nascentem, & castis primae excepêre lacertis.
Nunc quoque quae rapti circundant corpus alumni,
(20) Intentae semper choreis, tumulumque volenti
Attollunt, patrioque involvunt cespite civem.
Hic quoties doctae donarent ocia Divae
Et consueta suae differrent munera curas,
[p. 29]
Excludens populi pariter solisque calores,
(25) Ingenti cinctus ramorum atque obsitus umbra,
Urbano procul à strepitu, sublimia coeli
Tecta pererrabas, perque aurea sidera jam tum
Diffusus, pulchros habitabas aetheris ignes.
Qui tibi nunc, divine senex, circum undique terris
(30) Erepto, occurrunt pariter, circumque voluti
Concentus edunt varios, aeternaque fundunt
Murmura, sed sensus non admittentia nostros.
Hic quoque, ne magno tellus concedat olympo,
Aut ingrata tuas Lugdunum atque impia laudes
(35) Tristibus involvat tenebris, cogatque sileri;
Ille tuae sidus patriae gentisque Batavae,
Numinis interpres magni, coelique sacerdos
Haud minus ingentes solvit Coddaeus honores.

Epicedium cercopitheci defuncti, ad Petrum
Scriverium.

ILicet occidimus, nec erant tua munera tanti,
Ut nullos possem, Scriveri, ducere somnos,
Ut nox tarda mihi, nocte ipsa tardior iret
Importuna dies. tenebras damnamus inertes,
(5) Et tenebrae fiunt invisae tempora lucis.
Sol quoque jam nobis pariter, suavissime, tecum
Occidit, & tecum fugerunt sidera noctem.
Tu domini festiva quies, tu sola voluptas,
Tu post compositas & portus & ocia curas,
(10) Tu blandum solamen eras: tu vespere sero,
Tu cum lux aderat, primoque rubebat Eoo
Mox ventura dies, tu cum nox lumina coelo
Spargeret, & terris ignavam induceret umbram,
Haerebas humeris, gremioque, aut pectore nostro.
(15) Quin & adulanti similis, similisque roganti,
Languentes si forte thorus susceperat artus,
Astabas, pariterque optabas ducere somnos.
Hac caelebs mercede fui, nec taedia lecti
[p. 30]
Sensimus, & nullas vagitu impendimus horas.
(20) Sed tecum Musisque simul, divisimus omne
Quod somno licuit positis subducere curis.
Mox ubi formosus tenebras excusserat aether,
Ignarus torpere diu, fessusque quietis,
Ad faciles iterum gaudebas vertere lusus,
(25) Aedibus in mediis domino spectante lacunar
Scandere, vel tecto pariter vinclisque solutus,
Arboreos saltu solitus transmittere ramos.
Aut corpus tenui libratum fune per auras
Mittere: non aliter, quam cum molimine docto
(30) Subtilis tremulam deduxit aranea telam,
Iam proprium decurrit opus, conspectaque longe
Decipit, & filo dubium est tollatur an Euro.
Aut cum jam Batavae portum tetigere carinae,
Neptuni de gente aliquis, pernicius aura
(35) Fertur in antennas, rursusque relabitur iisdem
Funibus, & vento citius consistit in imo.
Saepius incertos edebas corpore motus.
Quales sylvigenae Nyseïa numina Fauni,
Aut exsultantes Satyri, cum corniger Evan
(40) Signa movet, fervetque aeris tinnitibus aether,
Et Naxos saltata Deo; componere gestus,
Et formare modos, agitataque flectere membra
Gnarus, & ingratas saliendo avertere curas.
Talibus illecebris si qua est aut gratia doctis
(45) Vatibus, & magnos Phoebeïa munera possunt
Exorare Deos, non tu, dulcissime rerum,
Taenaron, & moesti spectabis limen Averni:
Nec te Cerberei, metuentem incognita quaeque,
Terrebunt sonitus, ternaeque in gutture linguae.
(50) Non patrem Pelopis, quamquam tibi mensa placebat,
Aspicies epulas semper sperare paratas.
Non prolem Danai, tantum pietatis amator,
Aspicies fundo periturae incumbere lymphae.
Non Ixionios, imitari caetera doctus,
(55) Spectator repetes, totiesque imitaberis orbes:
[p. 31]
Sed mites animas, devotaque pectora quondam
Artibus ingenuis, nostrisque ante omnia Musis,
Inter odoratos nemorum gelidosque recessus,
Et liquidos fonteis, aeternaque munera veris,
(60) Et semper virides Musarum praemia lauros,
Lusibus, & vario rerum oblectamine falles.
Cedet Aretullae volucris, Stellaeque columba,
Quaeque senis Teii tenues mandata per auras
Detulit, & blandos domini transvexit amores.
(65) Discedet toto festivus gramine passer,
Cui quondam teneros morienti Lesbia vultus,
Luctibus, & pulchros lacrimis corrupit ocellos.
Cedet & Eois Nasoni missus ab oris
Psittacus, humanas edoctus tollere voces,
(70) Quamquam illi exsequias volucrum longissimus ordo
Iverit, & ruptis nudarit pectora pennis.
Et quem funesto vixisset Papinius ore,
Pro Meliore suo gemuit, lenisque Secundus
Inseruit nullo perituris tempore chartis.
(75) Cedet & ipse tuus, quanquam facundior illis,
Tot lingua mentitur aves, tot murmura voce
Scriveri mutare solet, quot maximus aër
Educat, aut totis errant animalia terris.
Haud aliter quondam sinuosi in gurgite ponti
(80) Carpathius juvenis, rerum cui nota potestas,
Et coecas reserare Deûm per carmina sortes,
Fit fera, fit volucris, variamque abjectus in alvum,
Sibilat, aut verso mugitus intonat ore,
Aut responsuras latratu percutit auras.
(85) Vix quoque se, quamvis meliori sede recepta,
Huic ferret se Maera parem: quamquam aurea notis
Addita sideribus, priscum fateatur amorem:
Et quae fallentem reditus agnovit Ulyssem.
Issaque discedet, victuris lusibus Issa
(90) Vatis nota tui, quamquam omnibus Issa puellis
Blandior, & cinctis lascivior una columbis:
Et nunquam gutta positos decepit amictus
[p. 32]
Stertentis domini, colloque incumbere jussa,
Persensit gemitus, & notae gaudia mentis.
(95) Nec queror exstinctum (quis enim crudelia Divûm
Vertere jura potest immotaque fata sororum?)
Si nati morimur, si nec Sarpedona quondam
Jupiter eripuit, tenebrasque inflexit Averni,
Totque Deûm nati Phrygio cecidere sub hoste.
(100) Ereptum, Fortuna queror. Sol pronus in undas
Hesperias, toto gaudentem corpore vidit,
Intentumque epulis positis, epulisque remotis
Et vix subducta choreas deducere mensa:
Idem mane novo defunctum lumine corpus
(105) Vidit, & indigno lacrimas in funere nostras.
Tum quoque, cum Clotho vacuam Lachesisque teneret
Iam fato cessante colum, saevasque negaret
Haec atque illa manus, media plus morte natantes
Attollens oculos, dominum suspexit amice,
(110) Bisque vale dixit, blandoque bis edidit ore
Murmura, quae surdas poterant perrumpere cautes,
Et leti dominas, & fas inamabilis orci.
Tu quoque (sic visum Superis, rigidoque superbae
Stant adamante fores, nec votum janitor ullum
(115) Crudus & indomitus Stygias transmittit ad undas,)
Extremum extremumque vale, tellusque jacenti
Sit lenis capiti, nec dura coërceat umbram.
Quod superest, si non Pario tua marmore surgit,
Et domini sublimis humus testatur amorem;
(120) In titulo vives: chartaque exstabit in illa
Marmora quod vincat. nec te tua nesciet aetas,
Nec te posteritas aevo vixisse priorum.

Propempticon in abitum Frederici Sandii, cum
maximam in patria dignitatem consecutus, tituli
Iuris causa Galliam peteret.

SI quid adhuc, Divi, devicto restat ab hoste
Quod ponto liceat, nec jam consumpsimus omne
[p. 33]
Pro patria votum, cum publica sacra diesque
Fecimus, & victos pelagus donavit Iberos
(5) Matribus, & timidis pro libertate puellis;
Hoc uno probet esse aliquem, cui cura Batavi
Nominis est, nostras qui sustinet aequore terras.
Plus uno ratis ista vehit. tot vota locorum
Et totam dubiis patriam commisimus auris,
(10) Et quicquid praestare Deis vel publicus horror,
Vel suadet communis amor. Sic Thesea quondam
Littore cedentem trepidae vidistis Athenae:
Nec tantum nato genitor timuisse putatur,
Quam regi gens tota suo. Te non minor annis
(15) Exspectat genitor, nec tam felicior illo
Quam nati par laude sui: non utilis armis,
Sed pacis tranquillus honor; cui nescia rerum
Tempora securas iverunt prima per artes:
Donec compositos evexit purpura mores,
(20) Et patriam praeferre sibi, jussasque secures
Tandem Socraticis decuit praeponere chartis;
Sat felix, nimiumque, suo si languida fato
Lumina, supremo nati saturasset amore,
Et reducis laetos lassasset in oscula vultus,
(25) Jam finem visura suum suprema senectus.
Sospite sed quicquid patria rebusque luendum est,
Sit totum Fortuna tuum, dum major ab illo
Surgat, & antiquis patriae succedat habenis.
Hoc totum, Neptune, tuis speremus ab undis,
(30) Et fas sit debere tibi: si nulla petuntur
Vellera, nec primis venti pelagique periclis
Auratam mercamur ovem: sed debita laudi
Praemia, sed magnae seros virtutis honores,
Solamenque Astraea tuum: quae saecula nostra
(35) Et desolatas cum linqueret aethere terras,
Munera rara quidem, sed non indebita, genti
Concessit superesse suae, quae fascibus aequis
Et sic mansuras fraenaret legibus urbes,
Invidiam factura Deis: cum pilea sanctae
[p. 34]
(40) Libertatis apex, & magni censor honoris
Annulus, & sacrum digitis inducitur aurum.
Sed pars magna suo titulum praemittit honori,
Et nudum modo nomen amat. te prima sedentem
Inter honoratos accepit curia patres:
(45) Principiumque tibi quo non majora supersunt,
Voti finis erat. praecessit purpura nomen
Quod legum consultus habet. cum prima petuntur,
Iam suprema tenes. Felix Aurelia tanti
Muneris, expensi felix: quem solvis honorem,
(50) Accipis: & tanto plus est petiisse quod optat,
Quam donasse tibi. Per dura pericula ponti,
Per dubios fluctus, & coecas cautibus undas,
Invenies, quod quisque dabit. Quid patria nostra,
Aut tantum Batavi de te meruere Penates,
(55) Quos fugis? An tanti est alienas visere terras,
Ne pontum metuas? Itachive exempla secuto
Pars laudum est errare tibi, magnusque locorum
Spectator venies? Abeas quocumque libebit,
Vel Libycos aestus, finesque binominis ultra
(60) Fluminis, aut nondum positi discrimina mundi:
Vel quicquid vagus Alcides, vel corniger Evan,
Praemisit Superis longarum errore viarum;
Iam nusquam privatus eris: fortuna sequetur
Lugentis patriae. feriant hanc aequora puppim,
(65) Nutabunt patriae diverso litore sedes;
Naufragiumque hoc gentis erit. dolor ibit in omnes
Et populi sors tota tua est. Non fluctibus unquam,
Nec tantum Boreae licuit peccare Notoque,
Nil tantum commisit hyems. non moesta Calypso
(70) Cum festinantem lacrimans dimisit Ulyssem,
Vittaque jactatum gelida suscepit in alga.
Nec cum Cecropidae mediis errastis in undis,
In pontoque urbs tota fuit: populusque relictis
Moenibus, ingentes pelago commisit Athenas.
(75) Nec tantum Phrygios cum terruit unda penates,
Mox Divos, Romane, tuos. Pendemus ab aura,
[p. 35]
Et levibus ventis, facieque undaeque polique,
Quos patriae conjunxit amor. Sin prospera cursus
Servent fata suos, & nostro litore sistat
(80) Quae puppim tulit aura tuam; gaudebimus una,
Et communis erit quae te fortuna reducet.
Accurrent trepidae, populi pars una, sorores,
Et vicina domus, cognataque turba tuorum,
Et si quae Superis suspendit forsitan olim
(85) Pro te vota Deis, nondum confessa calores
Virgo casta suos: aut si quae nescia vultus
Accurret visura tuos, immixtaque turbae
Hauriet occulto victuras pectore curas,
Indulgens miseranda sibi. Sic Pelea quondam
(90) Viderat in coetu juvenum pulcherrima Tethys
Finibus Aemathiis redeuntem, aut Cecropis urbe,
Cum primas aleret curas, dubiisque caleret
Ignibus, & magnum sic jam sponderet Achillem,
Atque aliqua è matrum turba, cui filia longas
(95) Unica servat opes, & limine surgit avito,
Fallaces metitur aves, atque omnia de te
Sperat, & incertis generum fore credit ab astris,
Aut levibus parrhis, aut oscinis omine corvi.
Quicquid erit, seu morbus amor, seu caeca voluptas,
(100) Seu Superûm lex est & inevitabile fatum,
Ne tibi sit tanti steriles deducere lunas,
Et male foecundos consumere molliter annos;
Ut nunquam pater esse velis. Satis approbat unus
Connubium, qui te talem*prius edidit orbi;
(105) Et nati virtute sui magis inclyta mater,
Quam si casta suos duxisset conjugis expers
Sed sine prole, dies. aliquid debetur amori;
Et vitae pars una perit. somnusque jocique
Et mentis dominae rapiunt sine fraude puellae,
(110) Quod permittit opus. quisquis sibi vindicat illud
Quod superest, sat laudis habet. cum cuncta dedisti
Poscenti patriae, patriae quoque poscitur haeres,
Qui post fata tuis quod desit suppleat annis.

[p. 36]

DANIELIS HEINSII

SYLVARUM

LIB. II.

Iani Rutgersii, Regii in Suecia Consiliarii è
Batavia abeuntis Propemticon.

AEolii fratres quorum sub numine surgit
Pontus, & illaesae decurrunt aequora puppes,
Hoc terris servate caput: cui junctus Apollo
Aeternusque Helicon dubiis committitur undis,
(5) Et patriae sperata salus. si tota precatur
Imploratque suos regina Batavia Divos,
Et gens indigno Musarum oppressa dolore.
Nam neque sic moesto juvenis divulsus Oresta
Phocaeus, neque sic mediis deprensus in umbris
(10) Aegides stupuit, cum victor sidera retro
Alcides peteret, clausoque evaderet orbe,
Custodem referens, tenebrarum è nocte silenti,
Centum ora, & centum torpentem colla catenis;
Ut nunc immenso curarum involvimur aestu
(15) Phoebi sacra cohors. Nec tu tamen ardua coepta,
Invictosque animos pone, et sublimia vota,
Spes & amor patriae juvenis: quamquam aequora tanta
Undarumque obstent montes, tam saeva minentur
Frigora: quamquam Arctos vicino sidere, quamquam
(20) Immitis Boreas speratum diligit axem,
Et glaciem & fractos molitur ab aëre nimbos:
Nec te detineant lachrimae vultusque paterni,
Et fraternus amor, circumfusaeque sorores,
Non alii, quos celsus honos è stirpe tuorum
(25) Extulit, & nostris affixit gloria rebus,
Illustres animas, claraeque ab origine gentis:
Quorum humeris quanta est populi fortuna recumbit.
Nec te detineat patriae praesentis imago,
[p. 37]
Non pulchri aspectus nemorum quos possidet Haga,
(30) Astraeae Venerisque Deae gratissima sedes,
Haga voluptatum genitrix, genitrixque laborum;
Totque urbes hinc inde aliae: vel quae tibi lucem
Prima dedit, primumque indulsit munera vitae.
Quamquam illam rex indomito cum flumine Mosa,
(35) Et Linga, & genitor Vahalis circumerrat aquarum,
Quamquam olli curas omnis tristesque dolores
Diluit, & grato solatur munere Rhenus.
Hoc quodcunque vides, qua coeli ingentia tecta
Incubuere solo, terramque amplexus inertem
(40) Tot circum flammis diffunditur aureus aether,
Quaque impacatum terras praelabitur aequor;
Virtutis spacium est. hanc metam illustribus ausis
Indulsit Natura parens, tum cum aethere ab alto
Ignea victurae libavit semina mentis,
(45) Aeternosque animos imbelli in corpore clausit.
Si non Aeoliden Ithace, non Thessala tempe
Ardentem Aeaciden, non septem terga minantem
Taurorum Telamoniaden, Salaminia rupes,
Non antiqua Pylos felicem nectare linguae
(50) Nestora, non dominae Atridas tenuere Mycenae;
Tu quoque, sit quamvis formosa Batavia mater,
Foederibus regum tantis, tot laeta trophaeis;
Ingentem diffunde animum, qua sidera currunt,
Et patriam metire immensae finibus aethrae.
(55) Tempus erit, cum plenus opum, cum plenus honorum,
Irritaque expertus magnarum praemia rerum,
Pollutas nullo laudabis crimine Musas,
Occultosque lares: ubi vitae tuta petentem
Ocia, tranquillo lustrabit lumine virtus.
(60) Seu procul ignavo gaudentem excedere vulgo,
Porticus accipiet, torvo dilecta Catoni,
Audacis nutrix animi, constansque laborum:
Seu qui Socratico diffundit nomine verum,
Ignotus populo sapiens, vicinus Hymetto,
(65) Ilissum trepidantem inter fonteisque salubreis,
[p. 38]
Fessum aulae, dulcis sophiae circumdabit umbra.
Saepe etiam regum curas, & tristia bella,
Et quicquid gelido Oceanus sub gurgite volvit
Monstrorum; effusas informi corpore phocas,
(70) Et nil balaenis debentem immanibus orcam,
Non infacundo mecum perfusus Iaccho,
Lugduno in media referes: ubi mollia curis,
Tempora compositis Musisque indulget Apollo.
Interea causas alii, & civilia jura
(75) Defendent, patriaeque evolvent litibus urbes,
Quae quondam tibi cura fuit. Nunc maxima rerum
Majestas, & sceptra vocant: nunc purpura nobis
Invidet, & Regum non expugnanda voluntas.
I, fatis accede tuis, rebusque futuris,
(80) Et laetos admitte Deos: Sueonumque potentum
Regnatorem, animo excelsum, fretumque juventa,
Et laudum spe, disce sequi: sive horrida castra,
Riphaeas inter glacies septemque Triones,
Figit, & armatum circumdat frigore Moschum:
(85) Seu spumantis equi sudore undantia colla
Assuescit tonitru murorum, & fulmine Mardis:
Seu pacis molitur opus; Gottoque volente
Arctoas late componit legibus urbes.
His rerum auspiciis, tantoque insignis honore,
(90) Pone sequens magni exempla & vestigia Diickii,
Numquam olim patriam aspicies inglorius Hagam.

Iacobi Augusti Thuani Apotheosis.

FElix, quem longae meditantem incommoda vitae,
Regnorumque vices, nec stantem legibus aulam,
Tollit summa dies: fatoque occurrit, & ultro
Eluctantem animam, poscenti indulget Olympo.
(5) Non illum ingrato perfudit flumine Lethe,
Nec questus humiles indignosque ore cientem
Nequicquam, ardenti Phlegethon circumstitit amne:
Sed totam pertaesus humum, fortisque malignae
[p. 39]
In sese alternis redeuntem fluctibus aestum,
(10) Intactas sceleri sedes, semotaque regna
Fortunae imperiis, nullique obnoxia fato,
Optat, & incertis immunem casibus aethram.
Illic attonitam majori numine mentem
Pascit, & errantis perlustrat moenia mundi,
(15) Sceptrorumque obitus coelo miratur, & ortus.
Haud secus Anchisa genitus, post tristia bella,
Et ponti furiis Martisque agitatus Ulysses,
Invasere Deos: terrasque hominesque perosi,
Excessere humiles angusti corporis artus.
(20) Te quoque non aliter, regni fidissime custos,
Auguste, infelix patriae labentis imago,
Defixa ante oculos conceptaque sensibus olim,
Humanis docuit paulatim excedere rebus.
Te quoque, lex eadem fati, caelestibus umbris
(25) Addidit, heroasque inter, vix cognita terris
Veri immota fides, nullis concussa locavit
Aularum illecebris. Quo postquam regia virgo,
Quae nunc sidereos inter Dea volvitur axes,
Iustitia aspexit venientem; occurrit, & omnem
(30) Splendore insolito assurgens implevit Olympum.
Adventum sensere Deae Titanius orbis,
Et laeti stellarum ignes, & pallida Phoebe:
Sentit, & intranti sonitum dedit arduus aether.
Olli Relligio, casta ac sine sordibus ullis,
(35) Haerebat lateri, primos amplexa parentes,
Et tantum innocuo pietatis nomine dicta;
Rixarum immodìcos jure aversate nepotes.
Relligio, quae bellorum nunc maxima causa,
Pacis & obsequii quondam mitissima nutrix,
(40) Priscas ipsa suo jungebat foedere gentes:
Necdum in mille vias nequicquam scissa modosque
Necdum picta comas, multosque imbuta colores:
Qualis cum varium coelo caput extulit Iris,
Et multa oppositas percurrit imagine nubeis:
(45) Sed candore oculos intacto, lumine mentes
[p. 40]
Perfundens, tantumque genas, formosaque membra,
Carbaseosque sinus, tenui perfusa cruore:
Quem quondam magni soboles aeterna Tonantis,
Terram inter coelumque suum, trabe fudit ab alta
(50) Saucius, & totum moriens divisit in orbem.
Tali Diva habitu, talesque imbuta colores,
Ambrosium late adveniens, difflavit odorem,
Osculaque incumbens dulci libavit alumno.
Namque olli, medias Syrtes mediasque Charybdes
(55) Inter, & extremum scopulos quos continet aequor,
Antiquum scrutatus iter (ceu nata parenti,
Nullos passa thoros, nullos experta calores)
Haeserat. illam olim prima jam stante juventa,
Illam autem, vita jam discedente, vocarat.
(60) Nequicquam; furias inter, bellique procellas,
Et captas hominum diverse indagine mentes.
Quippe ubi vis cordi atque nefas; discordia terra,
Et praeda invalidas lassare & caedibus urbes,
Pax visa est pietasque viris, quos tristis Enyo,
(65) Et stimulis diversa suis afflavit Alecto.
Stabant & castae, juveni sua gaudia, Musae
Non quas Pindus alit, nec quas Parnassia rupes;
(Quanquam illas quoque, supremo de vertice Pimplae,
Excivit quondam, cum leni carmine, mille
(70) Ignotas volucrum pugnas, legesque tuendi
Aucupia atque artes. venturo tradidit aevo)
Sed quales Solyme, magnarum conscia rerum,
Ante omnes, gremioque suo produxit Idume.
Nec procul astabat, miseris incognita terris,
(75) Libertas, comitata virum, dum vita manebat:
Libertas, qua non Superis acceptior oris:
Veri prisca parens. quam recto examine & aequo,
Nullae regum irae, nullae avertere secures.
Illam coelicolûm genitor, ne vita lateret
(80) Anteacta in tenebris, & posteritatis amore
Rerum incorruptam dederat morumque ministram:
Ni vesanus amor scelerum, turpisque lubido,
[p. 41]
Famam frustra hominum lucemque exosa lubido,
Terra avertissent pavidam, coeloque dedissent.
(85) Atque ea, dum clara rutilantem in luce tuetur
Ingentem immensumque virum, cui Gallia tota,
Tota suum debet Celtarum gloria nomen;
Bis medium complexa, bis haerens voltibus illius,
Olli caniciem velavit protinus omnem:
(90) Omnem caniciem, sertisque & olentibus herbis
Velavit, lauruque caput praecinxit honestum:
Caniciem, plenam quam majestate verenda,
Rex olim, regisque sui pars magna Senatus,
Horruit, & nullo fregerunt saecula luxu:
(95) Non contactus opum, nec honorum insana lubido.
Quae simul ac coeco dimittit pectore, nunquam
Infandam coeco dimittit pectore pestem;
Virtuti propior, vanaque ab imagine ducens
Fallaces animi spes, & sublimia vota:
(100) Incumbensque sibi. quantoque immensus & amens
Altius assurgit, tanto magis aestuat ardor.
Haud secus ac, toto cum spargit nubila coelo,
Atque imis fumum eructat fornacibus Aetna;
Ipsa suos pascit, & iisdem pascitur, ignes.
(105) Ergo olli, subito pulsa ceu nube, Iuventus
Adstitit, & priscae rediere in pectora vires.
Quaqua autem, primo mergentem ex aequore Phoebum
Et fugientem inter, vastus protenditur aether,
Omnia deducti lustrat miracula coeli.
(110) Heic videt errores hominum, causasque latentes
Aut terrae ancipites, & prima exordia rerum:
Signaque tendenti contra obluctantia mundo;
Defixas species flammarum altéque repostas,
Palantes alias passim, passimque vagantes.
(115) Unde suos Titan, unde Hesperus exerat igneis,
Bina minsteria & binos sortitus honores:
Seu Phoeben seu Matutam deducit, Eôo
Surgentem è thalamo, picturatoque cubili;
Maturae Venerisque simul certissima cura.
[p. 42]
(120) Unde Helice formosa, oculisque ardentibus apta:
Tantis apta oculis, tot pulchris orbibus ardens,
Quanquam illi nomen veteres fecere Minori:
Et qui consequitur succinctus plaustra Boôtes.
Nerea cur metuant Arcti, pontumqe fatiget
(125) Orion iratus, & altum misceat aequor.
Est locus, Hesperiae domitos ubi conspicit Indos
Ignipotens Titan, crinali fulgidus auro.
Illic res hominum, totasque ab origine gentes,
Fataque fortunasque virûm, & Mavortia bella,
(130) Caelarat Natura parens: regeisque duceisque
Francigenas, tantique, ut erant, primordia regni.
Illic, è media terrarum clade, videres
Audacem Pharamondi animum, post tristia Romae
Excidia, & sparsos Italorum in finibus hostes,
(135) Sensim emergentem coelo, fortemque Capetum,
Unde omnis series, & longus ducitur ordo.
Nec non & rabiem, nostrique incendia belli,
Caelarat referens: quaeque ipse ex ordine, longo
Includens operi, seros perduxit in annos:
(140) Ingenteisque viros, & coelo autore creatos,
Seu Phoebi, seu belligeri Mavortis alumnos.
Jamque sub imperium Francisci, jamque Leonis,
Auro intertexto triplici gemmisque tiaram
Gaudentes toto spectares agmine Musas.
(145) Gaudebant Divae, attollebant lumina Divae.
Ipse ultro Lyciam maternaque littora Deli,
Bis mille hinc atque inde viris comitatus Apollo,
Coelo posteritas quos admirata reponit,
Celtarum ad fines dilectaque vorterat arma.
(150) Quas fera vis Mavortis, & ira immitis Enyus,
Confestim toto pavitantes orbe fugabant.
Namque aliis foede certatum est sanguine & armis,
Et sua collisit geminos discordia reges.
Ergo aspectari cruor undique, & undique ferrum,
(155) Tendentesque manus coelo, Pacemque vocantes,
Tristi cum fremitu, cumque horrisono ululatu.
[p. 43]
Ante omnes, belli intrepidum, variumque per hostem
Exultantem animis, & versicoloribus armis
Ius regni media ex acie sceptrumque petentem,
(160) Erricum aspiceres; invictum in saecula nomen
Ingentem Erricum: quem ferro atque aere coruscum,
Ferro atque aere humeros solido pectusque rigentem,
Portabat sonipes: indignatusque teneri
Instantum clamorem inter gemitusque cadentum,
(165) Ignem oculis, acrem volvebat naribus ignem.
Ille autem, quantus Boreas, vel turbidus Auster,
Invisam agricolis nubem pecorique minantem
In mare provolvit; galea conspectus, & altam
Candentis quatiens cristae de vertice sylvam;
(170) Iuratum totis frangebat viribus agmen.
Atque illum aversis fugiens jam Manius armis,
Ibriacos juxta celebri nunc nomine campos,
Adversam trepidus sortem incusabat, & urbem
Immensam Paridis luctu incendebat inani.
(175) Ipsa videbatur laeto Pax candida vultu,
Delabi coelo, atque infractam visere gentem.
Contra autem, infesso discedens agmine Mavors,
Extremas Boreae sedes, desertaque regna,
Ibat, & incultas Edonum accendere gentes.
(180) Quem demens Furor, & Rabies, Pallorque Metusque,
Et Vis, & miseranda Fames cingebat, & Ira,
Informes visu facies, & tristia Egestas.
Iamque instauratis surgebant oppida muris,
Templaque divorum foedis prostrata ruinis.
(185) Iam virides lucos, & opacum frigus ab umbra
Quaerebat, pecorique suo solatia pastor
Monstrabat fontes, & amictos frondibus amnes.
Iam deserta sui vertebant rura coloni,
Pecatisque hilares ridebant civibus urbes:
(190) Iam Pietas, jam cana Fides, jam laeta ridebat
Erigone, terris non aspernata videri.
Ipsa inter primos magni mens alta Thuani,
Jura dabat, rectoque animos fingebat & aequo,
[p. 44]
Iam veri dociles, sacrasque admittere leges.
(195) Quin etiam, certo dilectas foedere Musas
Iugebat. quarum aeterno devinctus amore,
Tot rerum ingratas ponebat pectore curas.
Aut priscas censebat opes, & commodat regni:
Aut Martis soboli, positis dum vivitur armis,
(200) Regibus ignotum, Musarum inspirat amorem:
Aut regni dominas affando detinet aures,
Impellitque animos, aut tristes temperat iras.
Saepe etiam, vitae comitem, rebusque gerendis
Assiduum livorem, & agentem nubila sortem,
(205) Quos magnae pater omnipotens concurrere laudi
Iussit, & excelsas urgendo attollere mentes,
Sustinet. haud aliter, quam cum procul urbe viator,
Ante diu coeli faciem rimatus, & auras,
Excipit excussa stagnantem grandine nymbum,
(210) Aut raucum tonitru, aut praemissi fulminis alas.
Nec minus & gestis proavorum instabat, & acri
Urgebat studio, venturam in saecula molem;
Immortalem animi molem: quam nulla vetustas,
Nec ferri vis ulla, nec ulla injuria fati
(215) Evertet. non si toto molimine livor.
Et conjuratae concurrant undique linguae:
Nec si rupta iterum in Superas tellure resurgens,
Centum audax manibus frondosum impellat Olympum,
Impius Aegeon, formidatusque Typhoeus
(220) Frustra coelicolis, & vento armatus & igni.
Illic, &, quaecunque aevo memoranda priori,
Et praesens defuncta malis ingentibus aetas
Pertulit, aut fati domitrix dedit ignea virtus
Laudum argumenta magnarum, & grandia coepta;
(225) Quantum aulae superest, quantum majoribus orsis;
Mandabat chartis: seque intexebat & illis:
Altae mentis opus, tot regum extendere fando
Nomen, & instantem populis avertere noctem.
Saepe etiam culti libabat gaudia ruris,
(230) Villabonique hortos (ea menti prima voluptas,
[p. 45]
Cum Sol justicium terris indiceret, & cum
Iam dulces Procne Zephyros comitata rediret)
Muscosi caput ad fontis projectus, & undae
Ingenuo fugientem invitans murmure somnum;
(235) Rostrorum oblitus trabeaeque, oblitus honorum.
Nec pudor, aut peponi malo subducere rorem,
Aut matutini frigus defendere coeli,
Aut vitem manibus duxisse, aut arboris altae,
Nec jam ultro ferrum metuentis, stringere ramum.
(240) Sic Divi vixere olim: sic dulcia rura,
Ipsos jam pertaesa homines, Astraea colebat.
Heic Sophie jucunda, domos diffusa per omnes,
Constrictos vario solvebat nectare sensus.
Seu Stagira suas argute effunderet artes:
(245) Sive animorum ortus, & diae semina mentis,
Tum quae corporibus maneat natura relictis,
Magnus Aristocles sublimi panderet ore:
Altave Zenonis paulatim assumeret arma;
Assultus contra varios sortisque ruinas
(250) Obducens animo virtutem: ut pectore lato
Impiger Alcides, villosi terga leonis;
Seu regem Hesperium, seu diram invaderet hydram,
Aut sacros alio donabat carmine vates:
Aut majus tendebat iter, sublimis & ardens;
(255) Alte puniceo subvinctus crura cothurno.
Nonnunquam & chara lenibat conjuge curas;
Unanimo dulci quae respondebat amore:
Quanto non Itacho conjux, non casta marito
Alcestis, non quae medios comitata per igneis
(260) Te infelix Capaneu, & rupti foedera lecti,
Squallenteis adiit nigra fuligine maneis.
Mox etiam, suprema illam cum rata tulissent,
Victus amore, sequi dilectam perstitit umbram:
Non secus, ac vates, Rhodope quem vidit & Haemus,
(265) Eurydice, misera Eurydice, bis denique capta,
Solantem curas, & saxa inculta trahentem!
Invisam ducens nullo oblectamine lucem:
[p. ]
Non Cereris, non qui Lethaeo è gurgite terras
Irrigat, & fessos cura interlabitur artus.
(270) Nunc demum, luce aetheria defunctus & aura,
Heu conclamatam toties, complexus amantem,
Coeli inter choreas, & gaudia pura vagatur.
Parte alia, quantum non laetus sanguine Maurus,
Non Scytha, non diri facinus videre Geloni.
(275) Quantum non truculentae olim Busiridis arae,
Admisere nefas, nec si cui jure latenteis
Avertit radios mersus caligine Titan;
Rex tantis fatorum undis furiisque superstes
Armorum pater, & pacis certissimus autor.
(280) Caeditur, & festae moriens subducitur aulae.
Quem non mille acies, non Belga invictus & acer
Non regno tum mixtus Iber, non Teutones alae,
Non tota Oenotria incumbens, non oppida tanta
Terruerant obsessa armis, non sulphuris atri
(285) Ignea, quae rupem, quae totam everterer urbem,
Tempestas; non Farnesio de sanguine ductor,
Magnus Alexander, (Dii, si quae est cura nepotum,
Det poenas tam saeva dies) securus & expers
Armorum; populique ipsa plaudentis in urbe.
(290) Illum excedentem, regno concedere visa,
Flevit, & averso fugit Pax aurea vultu.
Illi omnis moesto consedit Gallia luctu:
llli omnes summo Parnassi in vertice Nymphae
Efflebant amnes: illi Aoniae Aganippes
(295) Arebant rivi, arebant Pimpleides undae,
Et coeca obductum stupuit ferrugine coelum.
Atque heic Ausoniis descendere ab oris
Aspiceres, bellumque artox impune moveri,
Et sua confertos ardere in funera cives.
(300) Iuxta Tisiphone succincta immanibus hydris,
Arma inter trepidosque duces errabat, & altum
Cocyto è medio ferri aspirabat amorem.
Heic Anchoranum impavidum, cassoque furentem
Ardote imperii, quanto non Martius olim
[p. 47]
(305) Seianus, non immanem Catilina minatus
Vim libertati trepidae, pacique togatae,
Fecerat. atque illum coepta inter inanìa, demens
Pone sequebatur eonjux, deformior omni
Eumenidum populo, totamque imitata Megaeram.
(310) Illam carminibus fama est & tristibus herbis,
Vecordes populi vortisse in proelia mentes:
Ast aliis foedo sensim invadebat amore,
Ignaros animos, & vinci nescia corda.
Uni namque Erebi sedes, Stygiamque paludem,
(315) In scelus & saevos Hecate transcripserat ausus,
Tartareasque artes, & quicquid nocte sub ima
Claudit inaccessa superis caligine terra.
Nec procul hinc, Rex primaevus, sceptrique potitus
Tum demum auspiciis, sancto inflammante Senatu,
(320) Infandum occultis cingebat viribus hostem.
Ipse pater, clara iam dudum sede refulgens
Coelicolûm, quem Borbonidae comitantur euntem,
Heroes Divis geniti, Divûmque patentes,
Victores animos, & non superabile pectus,
(325) Ardenti nato sublimi afflabat ab aethra.
Illum ter flagrantem oculis coeloque minantem,
Conjugis & toto Furias Acheronte cientem,
Cernere erat; dux Virtraeus quod tendere contra,
Et jure oppositos auderet cludere posteis.
(330) Quem mox ingenti trajectum vulnere costas,
Temporaque & largos spargentem sanguinis imbres,
Passim ostentari coelo terrisque videres
Discerptum manibus caput, & deforme cadaver.
Illam autem (namque hoc praesaga effinxerat arte
(335) Venturum, longumque illic deduxerat orbem
Fatorum) ultrices cingebant undique flammae,
Et truncum in cineres collapsum ambederat ignis.
Iamque propinquantem ripa, qua fumeus amnis
Migrantes animas coeco transmittit Averno,
(340) Horruit umbrarum genitor perculsus, & omnis
Adventantem, Acheron: quartamque sororibus atris
p. 48]
Addidit. heic Celtas, Phlegethonti proxima, manes
Spirantem saniem & tortos implexa colubros,
Terrifico admonitu taedarum exercet & ignei,
(345) Commissasque odiis urget civilibus urbes.
Talia perlustrat, seseque in imagine tota
Agnoscit, rerumque vicem miseratur & orbem,
Nec secus ac Lunae imperio, (seu flectit ad ima
Oceani, ex imo seu tollit gurgite currum,
(350) Caelatum argento currum, bigasque potenteis)
Idem eadem accedens toties totiesque recedens,
Littora nunc tangit, nunc vitat littora pontus:
Sic modo turbari furiis, modo munere Pacis,
Aspicit incertam patriae mitescere gentem:
(355) Felicemque vocat, nec dignam hoc nomine, mortem.
Vitam autem contra, instabilem, coecamque futuri,
Mille inter nymbos animi, tristesque procellas:
Atque illam ante alias, magnis quae proxima rebus
Assidet infelix, raptique Ixionis instar,
(360) Fortunae incumbit radiis; nunc alta minaxque.
Nunc humilis, dominaque iterum depressa ruente.
Atque ita dum volvit transacta, animoque reponit,
Annalesque suos Naturae explorat ad unguem;
Heic dicto prius, & visu mirabile, sacrae
(365) Coelicolûm patuere fores, totumque repente
Purus, & electro similis, circumdidit aether.
Constitit heic, passimque oculis errantibus, haurit
Heroas animas, & libertatis amore
Intrepidas: quarum indignas post talia dextras,
(370) Paulatim tenebris induci & inertibus umbris
Involvi (quae mortaleis lex excipit una
Postquam illos dulci defecit lumine vita)
Laudum immortali merito donavit honore.
Heic sedet, heic summum percurrit mente parentem;
(375) Artificem tantorum operum, finemque modumque;
Immensum, ingenitum; sese in se, ac cuncta, tenentem:
Heic natum, jam victorem, jam vulnera, jam vim
Frustra intentatam, veterisque insignia poenae,
[p. 49]
Perfossum latus, & manantes sanguine vultus,
(380) Victaque tormenta, profligatosque dolores,
Toti appendentem caelo terrisque, tuetur:
Quique mare ac terrae tractus, coelumque profundum
Complet, & ex aequo suspensam spiritus aethram,
Haurit inexpletum, propriusque amplectitur; olim
(385) Semper adoratum & defixum pectore numen.
Nos quoque, mendaci pietatis nomine & umbra,
Insidias irasque, & bella infanda, tegentes,
Texentesque alios flexus aliosque reflexus,
Ridet, & errandi studium miratur inane.
(390) Heic quoque, si qua manet vitae inferioris imago,
Gaudia tanta inter superûm & jam parta trophaea,
Conjugis antiquae teneros reminiscitur ignes.
Fors & purpureo, ut quondam, venerandus amictu,
Ius aequum ex alta sublimis sede profatur:
(395) Aut caelo plaudente omni, plaudentibus astris,
Res patriae laudesque suae deducit, & alte
Intonat ingentes, repetens ex ordine, fastos.
Mendacesqne autorum animos, quae plurima terras
Incolit, ac seros illudit turba nepotes,
(400) Lustrat, & aurato venientes arcet Olympo.

DANIELIS HEINSII

SYLVARUM

LIB. III.

In quo Funera.

Manes Scaligeri: Apotheosis.

EST via, quae primum coelo manifesta sereno
Pandit iter magnis virtutibus. omnis in orbem
Ardet, & errantes per coelum colligit ignes.
Stant flammae ingentes stellarum, & purior aether,
[p. 50]
(5) Illustres animas, postquam atro è carcere ventum est,
Accipit, & pulchro venientes lumine cingit.
Illic Aeacides, illic, post tristia monstra
Libratasque domos coeli, quas maximus Atlas
Sustinet, & summo nutantes vertice fulcit,
(10) Constitit Alcides, saevaeque oblita novercae
Pectora, sideribus mediisque immiscuit astris.
Ante alios longe heroas longeque refulgent
Benaci proceres: quos non incognita virtus
Extulit, & durae rursus pressere ruinae,
(15) Fortunaeque vices, & inexpugnabile fatum.
Sub pedibus fracti fasces, curvaeque secures,
Sceptraque nunc inversa jacent, sacrique tiarae,
Solamen regni veteris totidemque dolores.
Nec non & regum exuviae, perfossaque centum
(20) Arma locis, clypeique immania vulnera passi,
Loricaeque hosti detractae in limine pendent.
Inmedio, quondam pulchro percussus amore,
Naturae incumbit gremio sacrisque lacertis
Caesar, & insueti spectat miracula mundi;
(25) Purpuream indutus chlamydem, quam divite gemma
Ipsa parens rerum multoque illuserat auro.
Illic principia & nascentis semina mundi
Aspiceres ferri passim, passimque vagari,
Paulatimque alias aliasque assumere formas.
(30) Nec non & variis animalia quaeque figuris
Coelo efferre caput: durosque asurgere in armos
Corpora taurorum, natosque ad tristia bella
Fervere cornipedes, suspensaque volvere crura,
Et librare pedum alterno vettigia passu.
(35) Illic & volucres scindentes aëra pennis,
Et totam Oceani vasto cum gurgite gentem,
Fecerat alma Deûm genitrix. Ille, abdita rerum
Et genera & formas, primasqueab origine causas,
Illis luminibus lustrat, quibus omnia quondam
(40) Eruit, & seros vetuit nescire nepotes,
Quae coelum irradient flammae, quis sidera pascat
[p. 51]
Spiritus, & terram mediis infixerit undis.
Infra orbem geminum, Nereîque undantia regna,
Insanumque videt Borean, coeloque minantes
(45) Aeolios fratres, cogentesque aëra nubes:
Et pluvios rores, & gratos frugibus imbres.
Ipsa immota manet nullis obnoxia ventis
Heroum sedes, & laeto involvitur igni.
Illuc Iuliadem rerum pulcherrima Virtus
(50) Duxit, & in tuta pressum statione recepit
Invidiae jaculis, & saevae afflatibus hydrae:
Quam quondam omnipotens alto submovit Olympo,
Septem orbes, septem vibrantem in proelia linguas:
Caetera serpit humi: solum in sublime venenum
(55) Spargitur, & foedo virtutem invadit hiatu,
Cognatasque Deis animas & pectora tentat.
Ollis fata negant sublimem irrumpere sedem,
Ni prius infandam dederint in vincula pestem.
Illam insultantem frustra, frustraque vomentem
(60) Tartareum virus, spinosaque verbera caudae
Intentantem oculis, vi contra immobilis heros
Fregerat, & certo spirantem eliserat ictu.
Ergo ubi pervenere locum sedemque beatam,
Extemplo immensae cesserunt cardine valvae,
(65) Et patuit formosa domus, tectoque recepit
Magnanimum heroem. primumque ex ordine mater,
Ambrosiae succo mortaleis perluit artus,
Annorumque domat vires, turpemque senectam
Exuit, & lethi ignaros aspirat honores.
(70) Haud aliter mediis surgentem ex ignibus Oetae,
Alternos humeros semustaque membra moventem
Perruptorem Erebi mactatoremque ferarum
Alceiden videre Dei: juxtaque Iuventas
Astitit, & laetos humeris injecit amictus.
(75) Accurrunt proceres, antiquae stirpis origo,
Assurguntque viro: totoque ex agmine major
Caesar, in amplexum lachrymis occurrit obortis,
Deduxitque manu, solioque excepit avito,
[p. 52]
Et primo memorat longaevam à sanguine gentem:
(80) Tot Divos, Verona, tuos, Hunnumque ferocem,
Fractum animis, totoque ejectum corpore regni,
Nec laeto auspicio fundatam Antenoris urbem.
Heic coeli sedet in medio, Phoebumque cadentem,
Vel quantus veniens roranteis discutit umbras,
(85) Astraque metitur radio, serumque Booten,
Semotamque Helicen, strictumque Orionis ensem.
Nec non & spatia Annorum, Mensesque, Diesque,
Temporaque & certis descriptum legibus Aevum,
Omnia quae quondam populis obscura per orbem
(90) Prodidit indulgens studio, totamque per aethram
Spargit ovantem animam, vastoque immittit Olympo.
Salve ingens coeli decus: &, tua sacra per orbem,
Per populos urbesque omnes & regna ferenti,
Sis felix: nostrique memor, procul aspice tetram
(95) Invidiae pestem. quae te, quanquam aetheris alti
Invectum sedes, & sidera summa videntem
Sub pedibus, sequitur: vanisque exercita curis
Nondum divinos patitur requiescere manes.

In defectum Lunae, qui supremam Scaligeri noctem praecessit.

QUod moesta Phoebe non, ut ante, vultum
Indulsit orbi, sed tenebricosis
Noctem profundam duplicavit umbris,
Cessitque tota destituta luce:
(5) Non illa fratri cornibus retusis
Submisit igneis ante mutuatos.
Nox illa nostra est. Caesaris propago,
Lux prima mundi, vita litterarum
Chaos minatur, nunciatque noctem.
(10) Qualem nec olim perfidae Thyestis
Fecere mensae, cum fugatus ora
Avertit ausis palluitque Titan,
Diemque solis non dedit Mycenis.
[p. 53]
Plus execrandum est, quicquid orbe toto
(15) Luent tot anni, posterique pendent,
Centumque retro sentient nepotes,
Ingrata Divis quod meretur aetas:
Cum densa terris nox scientiarum
Caliginosas invehet tenebras,
(20) Mergetque ritus pristinos & artes,
Suoque quicquid imputabat aevo,
Cujus serenum non tulere vultum.
Hac nocte moestos deserit jugales
Formosa Phoebe. cras abire Titan
(25) Minatur orbe. Barbari sequuntur.

Epitaphium I.

REgius à Brenni deductus sanguine sanguis,
Qui dominos rerum tot numerabat avos,
Cui nihil indulsit sors, nil natura negavit,
Et jure imperii conditor ipse sui,
(5) Invidiae scopulus, sed coelo proximus, illa
Illa Iuliades conditur, hospes, humo.
Centum illic proavos & centum pone triumphos,
Sceptraque Veronae, sceptrigerosque Deos,
Mastinosque, Canesque, & totam ab origine gentem,
(10) Et quae praeterea non bene nota latent;
Illic stent Aquilae priscique insignia regni,
Et ter Caesareo munere fulta domus:
Plus tamen invenies quicquid sibi contulit ipse,
Et minimum tantae nobilitatis eget.
(15) Aspice tot linguas, totumque in pectore mundum.
Innumeras gentes continet ille locus.
Crede illic Arabas, desertaque nomina Poenos,
Et crede Armenios Athiopasque tegi,
Terrarum instar habes: & quam Natura negavit
(20) Laudem uni populo, contigit illa viro.

[p. 54]

Epitaphium II.

INvidiae domitor, monstrorum interritus, in quo
Improbitas vires fregit & ira suas,
Tanto animis major, quanto crudelior hostis
Verteret in sacrum tela cruenta caput;
(5) Dîs genitus, Divis nunc redditus, hic jacet, hospes,
Iuliades, quantum claudere terra solet.
Occidit & saevus Trojae populator Achilles,
Hectoreos cineres Ilia clausit humus.
Clausit & Ajacem Rhoetei in littore ponti:
(10) Exuvias ingens Herculis Oeta tulit.
Iuliadem tantis aequalem heroibus, aequa
Nominibus tantis terra Batava tegit.
Virtutem ne quaere, hospes; patet orbis uterque:
Non alio virtus clauditur ulla loco.
(15) Coelum animis, orbem heroes virtutibus implent.
Quod superest, tellus quaelibet apta tenet.
Mausolea tegunt priscos insignia reges;
Unde illi generis gloria prima venit.
Regibus hoc satis est. toto jacet altior orbe,
(20) Qui propriis totam laudibus implet humum.

Epitaphium III. Temporis Emendatori.

LUx illa terrae, cujus ultimi nomen
Novere Seres, quem perusta gens Phoebo
Indi loquuntur, cujus impetum Livor
Adhuc tremiscit, ut leonis extincti,
(5) Nec profuturis eminus petit telis,
Semen Deorum, Caesaris sui proles,
Iocus protervae ludicrumque Fortuna,
Sed major ipsa pallidoque livore,
Et utriusque victor, hoc jacet busto.
(10) At ne quid aevi saeculique vis possit,
Diesque longa deleat viri nomen,
Quo majus urbis altiusque nil vidit,
Devinxit ipsum Scaliger sibi tempus.

[p. 55]

Iosepho Scaligero, linguarum prope omnium perito, Temporis Emendatori, antiqua Astro-
logia illustratori.

SOlus qui totum discendo exhauserat orbem,
Naturae sibi vix sufficientis opus,
Omnia conatus pervaserat omnia, proles
Caesaris & vidit nil superesse sibi.
(5) Iam puero Graji, puero cessere Latini,
Dat puero victas Martia Roma manus.
Insequitur Phoebum (tanta est audacia mentis)
Et pariter per quas proficit ille vias.
Gens Arabum cedit, cedit gens conscia Nili,
(10) Et qua Nilus adhuc dissimulatus abit.
Cedunt Armenii, cedunt Persaeque Syrique,
Et si quem medio conspicit orbe dies.
Tendit in occasum, sed postquam cesserat ortus:
Hic quoque quae discat, caetera doctus, habet.
(15) Tempora restabant: vastum complectitur aevum,
Et toto major tempore, tempus obit.
Quid superest Natura? pudet. jam exhauserat orbem,
Si dederis caelos; hic quoque mente fuit.

Iosepho Scaligero, viro supra laudem.

PRoles regia, nominisque vindex
Et sui simul & simul suorum,
Qui menseis veteres diesque & annos,
Certo limite finibusque clausit,
(5) Cujus saecula nunc eunt & horae,
Et qui tempore profuturus omni
Sibi tempora primus obligavit,
Cujus qui numero carent labores,
Bis sex Herculeos premunt labores,
(10) Solus omnia, terminusque voti,
Quidum pristina quaeque reddit orbi,
[p. 56]
Et nondum genitos docet nepotes,
Totum laudibus occupavit avum,
Et ne debita sanguini Deorum
(15) Novus sidera permearet hospes,
Suis sedibus ordinavit astra,
Et coelum meruit, quod ante vidit,
Dignus Caesare maximo virorum,
Et cum Caesare maximus virorum,
(20) Quem laus amplius haud deceret ulla,
Et qui laudibus haud faveret ullis,
Major qualibet altiorque laude;
Quaeris, quod sibi praemium relinquat
Stupor Scaliger eruditiorum?
(25) Digno heroibus exitu potitus,
Toti concidit invidendus orbi.

Querela.

MIselle vates, lachrymisque lugende
Suspiriisque, quotquot exprimi possunt.
Ex ore, & imo pectoris penetrali;
Adhuc moraris illius sequi manes,
(5) Cujus süavi nunc carebis aspectu
Et ore semper? Ah miser! tibi quales
Ivere Soles, cum vocatus & gratus,
Semperque onustus carminum pia mole,
Illos penates laetus hospes intrabas,
(10) Virique vultum & ora conspicabare,
Quo nil Olympo majus aspicit Titan,
Nihil secundum pulchra conspicit Phoebe.
Ibi illa vostra blanda dona Musarum,
Dulcesque lusus usque & usque poscebat,
(15) Nec tu petenti promere illa nolebas.
At nunc beato separatus amplexu,
Miser vagaris solus, & gravis luctu
Moestos ocellos perpeti rigas imbri,
Errasque passim: qualis avio in saltu
[p. 57]
(20) Privata caro compare ingemit turtur,
Aut nata matrem sola luget amissam,
Nondum jugales passa nata complexus:
Vel quae, sub umbra populi sedens moestae,
Lugubre carmen integrat soror Procnes,
(25) Raptosque foetus, quos arator implumes
Absente matre nesciaque subduxit,
Plorat, nec ullum luctibus modum ponit.
Fessusque lachrimis, lachrimis tamen gaudens,
Noctem querela ducis, & diem fletu.
(30) At ille toto nunc remotus it murido,
Totisque terris, in virentibus campis,
Ubi suavis sibilat tepor venti,
Favoniusque lenis instrepit ramis,
Et aura pulchros frigerans parit flores,
(35) Et fons per herbas candido strepens lacte
Puros lapillos inter, irrigat terram,
Lenemque somnum manibus piis suadet,
Avesque voce tinnula solum mulcent,
Inque arborum trementibus comis vivunt.
(40) At sacra circum lympha Tethyos purae,
Defendit imbres & nives pruinosas,
Polusque dulci delicatior somno
Molles rosarum desuper pluit nymbos,
Et liliorum lacteas nives spargit,
(45) Sonantque laeto pascua undique applausu,
Sylvae cachinnis, antra personant risu,
Umbrae choreis, vocibusque jocondis.
Ibi illa turba nota posteris saeclis,
Myrto capillos implicans Dionea,
(50) Comisque lauri virginis, per herbosos
Colles vagatur, & diem joco ducit.
Ibi ille terris notus omnibus noster
Et aemulandus vivit omnibus saeclis.
At tu beato separatus amplexu,
(55) Adhuc moraris illius sequi manes,
Cujus suavi nunc carebis aspectu?

[p. 58]

Threnus.

QUalis perpetuo natorum pallida luctu,
Et duris Niobe exercita funeribus,
Stat misera in saxo, cui guttatim undique lympha
Hinc atque hinc moesto depluit è Sipylo,
(5) Aut quales nondum oblitae fratrisque suique
Stant lachrimis udae jugiter Eliades,
Infelix Phaëthusa, & ramis obsita Phoebe,
Et totidem ramis obsita Lampetie,
Quas neque grata Ceres, neque curarum exitus omnium.
(10) Humida nox blando detiner obsequio,
Sed Matuta parens semper, formosaque semper
Inveniunt madidis sidera corticibus:
Tales Dî lachrimas, talem aspirate dolorem
Heu misero nimium numina saeva mihi.
(15) O pater, ô nostrae quondam tutela juventae,
O anima mihi dilectior atque oculis,
Quoi ego consuêram tristem lenire dolorem,
Et capitis sacram sistere canitiem!
Tecum deliciae, tecum omnia gaudia nostra
(20) Fracta jacent: tecum funditus occiderunt
Munera cuncta Deûm. nec quae nos cunque juvabant,
Nec mihi jam lux haec, nec mihi grata dies.
Ipsa etiam, quae te praeeunte, ah perditus olim,
Dulcia Musarum gaudia contigeram,
(25) Haec quoque tecum abiere hinc omnia, ceu vapor
Ludibrium ventis spargitur Aeoliis.
Nec mihi blanda placent Musarum gaudia, nec mi olim
Promere stat maesti delicias animi:
Sed qualis virgo, castae conjuncta parenti,
(30) Sedula maternis vortitur in studiis,
Quam juxta radiique & viminei calathisci,
Arma, jacent, suetae debita militiae:
Ipsa haeret superincumbens, gratumque laborem
Assiduis usque deproperat digitis:
(35) Tum si mox eadem chara est orbata parente,
Sideraque accendit, seque, suamque domum:
[p. 59]
At fusi calathique jacent procul heu deserti,
Et misero pecten volvitur è gremio.
Sic mihi Musarum tecum omnis gloria sordet,
(40) Et penitus nostro diffluit ex animo.

Thyrsis, Ecloga Bucolica, in obitum ejusdem.
Aegon, Mnasylus.

AMissum tristi longaevum funere Thyrsin,
Thyrsin, delicias pastorum, & gaudia ruris,
Amissum flebant pueri, Mnasylus & Aegon.
Flebant, & lachrymis ingentibus ora rigabant,
(5) Flebant & populi, flebant armenta, gregesque.
Sed tamen ante alios longe maestissimus Aegon,
Saepe illi solitus, cum nox obscura capellas
Cogeret, & maestos arceret matribus haedos,
Saepe suos illi recitare assuetus amores,
(10) Et durae fastus Amaryllidis. ille senectae
Oblitus propriae, propriosque oblitus amores,
Praebebat facilem pueris cantantibus aurem.
At puer infelix, amisso Thyrside, solus
Errabat, mare vicinum vicinaque circum
(15) Littora: vel Rheni spatioso proximus alveo,
Crudeles Divos & flecti nescia fata,
Poscebat Thyrsin: sed nec crudelia fata,
Nec Divi ereptum reddebant funere Thyrsin.
Saepe illum immemorem serae decedere nocti
(20) Hesperus invenit lachrimantem, & dura vocantem
Sidera nequicquam. saepe illum invenit eundem
Lucifer. errabant solae per devia caprae.
Tum quoque Mnasylum viridi complexus in alga,
Talia jactabat nil respondentibus undis.
(25) Ecce peregrino redeunt è littore puppes,
Et cum nocte pecus, redeunt cum nocte juvenci:
Omnia cum redeant, cessat mea gaudia Thyrsis.
Septima formosos coelo nox extulit ortus,
Et toties juga jam bobus detraxit arator,
[p. 60]
(30) Et matutinos decussit bucula rores:
Thyrsis abest. absentis adhuc vestigia littus
Exhibet, & frustra, quocunque in littore passus
Thyrsidis apparent, hic & vestigia figo;
Perque eadem errantem nox occupat, & videt Eos
(35) Altera, nec vacuae cessant plangoribus horae.
Interea pecudes, nullo pascente, per herbam
Vicinas comitantur oves: moestaeque juvenca
Noctis in adventum vicina armenta sequuntur.
Lac quoque, sit quamvis jam formosissimus annus,
(40) Aret in uberibus: nec me mulctralia, donum
Thyrsidis extremum, nec quae mulctralia plenis
Admovet uberibus, ceu quondam, Thestylis urit,
Extinctique animo languent Amaryllidis ignes
Carmina jam sordent (nam cui mea carmina cantem?)
(45) Et mihi discedens tamen haec armenta reliquit.
Et dixit moriens: post me pulcherrimus Aegon,
Aegon hos calamos, mortis solatia nostrae,
Inflabit; tanto reliquis dilectior Aegon,
Quanto pulchra suo capra est villosior agno.
(50) Quanvis saepe meos servavit Tityrus haedos,
Et mihi saepe suos Mnasylus rettulit ignes,
O dilecte puer, tu nunc cantabis in illo
Littore nec nostras unquam obliviscere Musas,
Ipse etiam tumulo facies solemnia nostro,
(55) Ipse apium, ipse hederas, ipse humida lilia carpes,
Extremamque meis intexes ossibus umbram.
Atque aliquis forsan Lethaeae in gramine ripae
Deferet erranti tua carmina: cum mare Thyrsi,
Cum Thyrsin scopuli, percussaque saxa sonabunt.
(60) Audiet extinctus post se sua nomina Thyrsis,
Audiet, & priscos animo revocabit amores:
Audiet ipse suam, laetusque agnoscet, avenam.
Nec tibi linguarum contagia, nec mala Codri
Iurgia sunt metuenda: petat licet omnia livor.
(65) O dilecte puer, tu nunc in littore pasces
[p. 61]
Has pariter, pariterque tuas, quas ante tenebas.
Nos procul hinc (nec enim non cedunt omnia fatis)
Persephones pascemus oves: ubi purior aër,
Et vivi fontes, & sponte innoxia taxus,
(70) Nec mare littoribus pugnat, nec flumina ripis
Diluviem meditantur, amant & flumina ripas,
Et mare tranquillum securam allabitur algam.
Haec Aegon, Aegona suo Mnasylus ab antro
Excipit, & tristem solatur carmine curam.
(75) Sidera, quae blandos hominum spectatis amores,
Egressi terris juvenes, quos aethere summo
Fixit, & aeterno sacravit Iupiter auro,
Vos etiam quondam pars hoc in littore nostri
Cantabat Thyrsis: nunc vobis proximus ipsis,
(80) Ipse suas coelo vobiscum conspicit agnas.
Et favet, ut quondam, pastoribus, & pia ducit
Otia: nec tristes aspirat ab aethere ventos.
Quaque movet, Zephyri accedunt, imbresque furentes
Comprimit & Borean, & agentes nubila Coros.
(85) Forsitan & pascit, ceu quondam pavit in herba,
Nubibus in mediis: & nostro gaudet amore.
Nec Deus Arcadiae numen praesentius illo est,
Nec Deus Arcadiae certet cum Thyrside jungi.
Thyrsis & infestas extinxit frugibus herbas,
(90) Et segeti gratos defendit sentibus agros,
Et lolium infelix, & inertem ejecit avenam.
Horret humus, squallet rapto Parnassia rupes
Thyrside, nec coetus hominum respexit Apollo.
Thyrsis & ignotum pastori repperit annum,
(95) Errantemque suo distinxit limite mensem,
Aequalesque dies, & priscum reddidit aevum.
Thyrsis & antiquos docuit procedere ritus,
Quo Cereri gratus sua praemia messor in umbra
Solveret, ingentem aspiciens securus acervum,
(100) Quo tibi, magna Pales, sacro de sulfure fumum
Fecerit, & festum pastor transmiserit ignem:
Cum lauro velantur ovilia, castaque laurus
[p. 62]
Lustrales latices & noxae oblivia versat.
Nunc quoque humo, pueri, saxoque inducite laurum,
(105) Thyrsidis, & pura spargantur frondibus undae.
Undam alii spargent, tumulo lac inferet Aegon:
Lac Aegon, Mnasylus aquas è flumine vivo
Hauriet, & saevos arcebit nunc quoque soles.
Non tamen & nobis solatia parva reliquit,
(110) Discedensque, meis extremum amplexibus haerens,
Pignus habe hoc dixit: nec quisquam ex agmine vestro
Munera nulla feret. reddent haec munera vobis
Extinctum Thyrsin. Nec tu monumenta Menalcae
Despice, quae nobis Riphaei è frigore ponti
(115) Misit, & Arctois è montibus ipse Menalcas.
Nec tu pauperiem puer aspernabere nostram,
Nec proavos meditare, ingentia nomina, nostros.
Mille greges illis Benaci fluminis undam
Libabant: centum tondebant pascua tauri:
(120) Omnibus errabant ter centum in montibus agnae.
Nunquam illis, nunquam teneris lac defuit hoedis;
Pars quoque pressa fuit. saepe haec mihi vespere sero
Narrabat genitor, coelo notissimus ipsi
Antiquus Corydon: quem nunc procul altera tellus
(125) Detinet, & toto circumfluit amne Garumna.
Omnia fata tulere, & habebunt nos quoque fata,
Talia cantabant pueri: cantantibus illis
Hesperus extremam veniens abrupit avenam.

Idyllium Graecum, cum Epitaphiis, infra, inter
reliqua Graeca, invenies.

Manes Lipsiani. In obitum Iusti Lipsii Epicedium.

FElices Grudii, patriae florentis imago,
Olim nota magis, cum pax dilecta Camoenis
Viveret, & nullum sentirent saecula ferrum;
Nunc primum lachrimis magni gaudete Batavi,
[p. 63]
(5) Si quid in hoste juvat. vel, si victoria cura est,
Cedimus, & solo submittimus arma dolore:
Totaque Lugdunum posita convertitur ira,
In sedes ventura tuas concedite luctu,
Et lachrymis ignoscat Iber. saepe arma virosque
(10) Exuit, & medios pietas secura per hostes
Per ferrum sibi fecit iter. concedite: Lipsi
Ibimus inferias, longumque intrabimus agmen,
Moenia, quae magnus Batavis conjungitApollo.
Vox aevi divina tui, cui viribus oris
(15) Arcadis attonitae cesserunt flumina linguae,
Blandaque Sirenum miseris vox cognita nautis,
Cur istos cineres, cur tanti nominis umbram
Tellus una tegit, cum te veniensque cadensque
Phoebus, & hunc totus tumulum sibi vindicet orbis?
(20) Nos quoque, Lugdunum quos non incognita nutrit,
Musarumque aeternus amor, te judice tantum
Despecti querimur, subtractaque munera nobis,
Ingenii laudisque tuae, quae plurima Leida
Vidit, & ignotos patriae libavit honores;
(25) Mox damnata tibi. nam tecum gloria nostra
Substitit, atque alium rursus concessit in orbem.
Non aliter quam cum patiens sudoris Ulysses
Palladis obsessa Danais avertit ab arce
Callidus effigiem, vincendaque Pergama vicit:
(30) Tum primum Phrygii sine vi cecidere, sine armis,
Et meruit jam Troja capi: nec victor Achilles,
Aut Agamemnoniae tantum potuere Mycena,
Nec volvenda dies. sic tecum nostra juventus
Haesit, & infelix in te conversa pependit.
(35) At saltem cineres potuisses credere nobis,
Et manes donare tuos: felicior isses
Elysias valles, sedesque ac regna piorum.
Hic tibi supremum soluisset carmine munus
Juliades, soboles stirpsque incorrupta Deorum:
(40) Cui neque par nomen series visura nepotum,
Nec gens ulla dedit. nostris quem Gallia terris
[p. 64]
Transtulit, infelix, laudumque oblita suarum.
Nos quoque non viles animae quocunque vocamur
Sive excelsa loqui, seu leni currere gyro,
(45) In laudesque exire tuas, facundia Baudi,
Olim nota tibi, nunc tanti muneris haeres:
Quin etiam genti nil concessura Latinae
Mens Grotî divina mei, tibi nomen & urnam
Poneret, & mitem praestaret carmine terram.
(50) Nunc quoqe, tot quanvis gladii, tot saeva minentur
Tela virûm, Mavorsque alio nos claudat in orbe,
Ibimus, & nostra tumulum statuemus in urbe,
Ibimus, & quamvis mendacem ornabimus urnam,
Ibimus, & falsum ponemus carmine nomen.
(55) Scilicet ignoscet serorum turba nepotum,
Grataque erit pietas, & non indigna favore.
Atque utinam, qua se tenebris Matuta relictis
Exerit, & fesso discedit lumine Titan,
Omnibus in terris & toto posset in orbe
(60) Servari pars una tui, nunc Creta Tonantem
Vindicat, & sola tegitur Tirynthius Oëta.
Quod si digna fuit gens de tot gentibus una
Nobile depositum cinerum servare tuorum,
Certe Roma fuit: quae te collapsa parente
(65) Crevit, & antiquas potuit calcare ruinas,
Terrarum victrixque sui; postquam impius urbem
Vandalus, & saevi rapuit dementia Gotti.
Nam tibi nec Brenni feritas despecta Camillo
Expugnanda fuit, Cimbrove oriunda juventus,
(70) Servorumve ignava manus, non compede rupta
Spartacus, & victas Libyam qui transtulit Alpes:
Sed longaeva lues, damnataque saecula Divis
Omnibus, & toto veniens grassator ab orbe
Barbarus, aeternam juratus tollere gentem,
(75) Aeneaeque Deos. minus est quod poscit in illa
Conditor, & primum meruit qui fascibus annum,
Quin etiam, prisco si quid restabat ab Ilo,
Quod nec Troja tulit, Vestae penetrale, focusque
[p. 65]
Assaraci, medioque ignis servatus in igne,
(80) Iverat, & longi serie concesserat aevi,
Hoc quoque (pro fortes Decii, manesque Latini)
Turpiter exutis Romanus stabat in armis.
Perte tela gerit: Martique incognita nostro
Obsessas aries ballistaque concutit arces.
(85) Ergo jure suam merito translatus in urbem,
Romanam pressisset humum cinis ossaque tanti
Funeris, & septem poteras tibi sumere montes,
Vel quacunque urbs tota tua est: ni docta negaret
Porticus, & quisquis rigido metitur honestum,
(90) Id manes curare tuos, dum corporis expers
Spiritus angusti transcendat limina mundi.
Hic quoque si quid agis, si quae tibi cura tuorum est,
Atque aliquo nostras percurris lumine terras,
Imbelles juvenum curas & inertia rides
(95) Pectora: quos tecum simili contendere laude,
Et tibi vix tutum scribendi accedere callem
Infelix persuasit amor. Sic Jupiter olim
Risit, & è summo Salmonea vidit Olympo,
Nymborum fremitus imitantem, & vana cientem
(100) Murmura. Sic quondam tenues concretus in artus,
Alcidae magni, tanto minor, induit arma.
Interea, quae terra tuam complectitur umbram,
Illic Roma tua est. illuc urbs tota Quirini,
Et Capitolina descendet Jupiter arce.

Epigramma I.

CUm tristes obitus & magni funera Lipsî
Audiit, & caepit credere Terra parens,
Tota minax & adhuc civili immersa cruore
Sustinuit gladios terra Batava suos,
(5) Utque erat interspersa genas & pulvere foeda,
Flevit, & inferiis debita dona tulit.
Continuoque suos ad se properare poëtas,
Et tumulo moestum scribere jussit opus.
[p. 66]
At vos, Posteritas, candori assurgite tanto,
(10) Atque iterum victus cedere discat Iber.
Hoc primum est, saevum gladio quod vincimus hostem.
Plus est, quod pietas vincere nostra solet.

II.

IUpiter infernas cum mortuus isset ad umbras
Excepit cineres maxima Creta Dei:
Mox idem patrio cum jam successit olympo,
Iactavit cineres maxima Creta Dei.
(5) Risit, & ex illo nil quicquam credidit orbis,
Cretaque sic dubiam coepit habere fidem.
Tu quoque, quae cineres & docti nomina Lipsi
Terra, licet Musis non aliena, tenes,
Tu quoque docta cave, ne fias fabula, tantos
(10) Si capit haec homines, & capit illa Deos.

III. De postremo Lipsii scripto Lovanio,
ad urbem eandem.

AMplius aeterna cum nil restaret in urbe,
Lipsius aeterna quod repararet ope;
Amphitheatralis cum starent moenia circi,
Staret & in muro tristis arena suo,
(5) Retia mirmillo pavidus vitaret & arma,
Et gemini tectis vultibus andabatae,
Iam catapulta suas ballistaque rumperet arces,
Vineaque occulte dissimulata foret;
Venit, & ipse sua melius moriturus in urbe,
(10) Postremum patriae reddidit autor opus.
Sic sua fatalis periturus margine ripae,
Cantat, & ipse sibi funera poscit olor.
Scilicet ignoscant ingentis moenia Romae,
Et potior Roma terra Brabanta fave;
(15) Haec quoque laus jam tota tua est. nam nomen ubique,
Hic meruit tumulum Lipsius ipse suum.

[p. 67]

IV.

Ad Iosephum Scaligerum, primarium
saeculi virum, de Epicedio in Iustum
Lipsium ab eodem conscripto,
& candore ejusdem.

REgia progenies, quem nobile nomen avorum,
Et livor dubium non sinit esse Deum,
In quem dispositae concurrunt undique gentes,
Quas furor, aut rabies, aut suus error agit;
(5) Invidia major (quam ni contemnere posses,
Virtutis poteras non meminisse tuae)
Candida posteritas lachrimas mirabitur illas,
Quas tuus in Lipsi funera fudit amor.
Causa fuit dispar, virtus communis utrique,
(10) (Si modo quis similem se putat esse tibi.)
Hectora sic quondam conspexit ab aethere Juno,
Nec Priamum siccis torva Minerva genis.
Stant intra mortale genus convicia recti,
Terraque quos fines, hos quoque livor habet.
(15) Invideant homines: solis bene cognita Divis
Fert precium virtus indubitata sui.
Ergo eat infelix, qui deprimit ardua, livor,
Et Superos aliquid jam sciat esse Deos.
Bis fleat infelix: & te dum tangere nescit,
(20) Et se dissimilem dum videt esse tibi.

V.

Ad eundem, & alterum scientiarum vindicere
Isaacum Causabonum.

UNica quos geminos eduxit Gallia soles,
Belgica queis nuper gloria juncta fuit,
Imperium vobis, vobis fortuna duobus
Incumbit patriae, sollicitaeque rei:
(5) Nec*minus & livor. partem sibi sumat uterque.
Hic quoque post Lipsi funera vester erit.
[p. 68]
Non habet infelix alios quos tangere possit:
Hic sedet, hic totos statque manetque dies.
Crescit, &, ut crescat, virtutibus haeret in ipsis,
(10) Vix quoque sublatus cum pereunte perit.
Impiger Alcides, totam cum sustulit aethram,
Invidiae pariter triste ferebat onus.
Hoc quoque quam coelum majus fuit. hinc sua Juno
Hinc gravis Eurystheus difficilisque fuit.
(15) Ille feris populisque & tota major ab hydra
Stabat. at invidiae sic quoque sensit onus.
Quid faceret? Divis juratum transiit amnem,
Et Phlegetontis aquas: hic quoque livor erat.
Quid faceret? corpus medios conjecit in ignes,
(20) Et sua spectanti tradidit arma viro.
Hinc quoque cum pharetram Poeantius abstulit heros,
Cum pharetra junctam sustulit invidiam.

VI.

Lusus ad Apiculas.

MEllificae volucres,
Quae per purpureas rosas,
Violasque amaracumque
Tepidique dona veris,
(5) Legitis suave nectar,
Tenerae cives,
Et seduli coloni,
Et incolae beati
Hortorum redolentium,
(10) Gens divino
Ebria rore;
Agite, ô meae volucres, age, gens vaga nemorum.
Agite hinc abite cunctae,
Et tumulum magni cingite Lipsiada.
(15) Illic domum laresque
Vobis figite, figite:
Illic vestri
[p. 69]
Copia mellis,
Haereditasque fertur ad vos denuo
(20) Debita, quam vobis quondam sublegerat ille.
At invidos malosque,
Et quem non Venus aurea,
Quem non amat Cupido,
Quem non amant lepores,
(25) Quem non amat venustas,
Quem non amat Suada,
Illis acutis protinus
Figite cuspidibus.
Ut si quis malus impiusque, tendat
(30) Mel illud roseumque nectar, illas
Coeli delicias cibosque Divûm,
Impio male vellicare morsu;
Protinus undique & undique & undique & undique punctus,
Calamisque, vocibusque,
(35) Et eruditis morsibus,
Concidat extincto victima Lipsiadae.*

VII.

Ad Genium Ideae Lipsianae.

PAter leporis aurei, novumque mel Deorum,
Pincerna nectaris meri, sacerque promiconde,
Seu te liquore mystico, Cupidinumque rore,
Venusta Cypris imbuit, tuumque Diva pectus
(5) Liquore perpluit suo, vel Evius bimater
Thyrso virente perculit, nec usitata jussit
Vi numinis raptum sui, sed entheata verba
Sensusque limpidissimos brevem rotare in orbem:
Nidore dum te musico tuamque adimus aram,
(10) Procul profana gens eat, quae te tuumque nomen
Vecors inersque deprimit praepostero favore.
Nam nostra, quae nec te, pater, nec se capit, inventus,
[p. 70]
Tuos adire perfurit reconditos lepores.
Exanguis, aegra, discolor: cui misella*febris
(15) Vires negavit masculas & igneum vigorem
Orationis floridae, quam sponte natus ardor
Et Tulliana perficit lex simplici nitore.
At tu secute neminem prius, sequende nulli,
Dispar eras sic omnibus, ne par tibi sit ullus.

Epigramma in Thraseam, quem imperfectum
edi vetuit.

CUm suus, & toto jam corpore liber ovansque
Elysias staret Lipsius ante domos,
Occurrêre animae ingentes, quos porticus olim
Vidit, & aeternos misit in ora viros:
(5) Zeno pater, torvusque à paupertate Cleanthes,
Et quos, sera licet, Martia Roma tulit.
Aspicit audacem pro libertate Catonem
Tractantem manibus vulnera rupta suis.
Nec procul hinc Paeti, sed tristis & aspera visu,
(10) Occurrit facies, dissimilisque sui,
Cum laetus libansque Deo, quem liber adibat,
Secura Stygias morte petebat aquas.
Horruit, ut vultum Lipsi venientis & ora
Vidit, & hos gemitus moestaque verba dedit:
(15) Quem Nero damnatum voluit, ne viveret unquam,
Tu nasci prohibes, & jubet ille mori.

[p. 71]

DANIELIS HEINSII

HIPPONAX.

DOMINICO BONTIO suo S.D.

TERTIus hic annus agitur, Reinere Bonti, ex quo ita viximus, ut quaecunque animos conciliare solent, eorum nihil nobis deesse videretur. Aderant quidem ante omnia (quae vel singula sufficere poterant) amor mutuus, consuetudo arctissima, in eodem collegio eadem & studium. Parum hoc nobis videbatur. Accessit domestica necesitas, & sub lare eodem, quale ab amantibus optari solet, invidendum plane contubernium. Ab hoc tempore, parum crevit tua dignitas: animus vero & mores eandem constantiam professi sunt. quod certissimum bene constituta mentis est indicium. Nemo enim ferre honores potest ut oportet, nisi qui eos nunquam pluris fecit quam debuit. Mihi equidem commiseratione viri sapientis digni semper visi sunt, qui humiliter ambire possunt quod superbe postea ac insolenter gerant. Magnum quippe ac erectum ingenium, quemadmodum externa ista non recusat, si contingunt, ita tanti unumquemque arbitratur, quanti sunt quae sibi debet. Inter quae vel primum est, firmitas animi: quae ubicunque stat fortuna vel recedit, nihil indiga cujusquam, se tuetur, & virtute sua se involvit. In hoc autem libro, talem me exhibeo, qualis esse soleo, cum nihil fingo. Quamquam sane nunquam altius humana mens assurgit, quam cum perturbationes, quas è vita Stoici excludunt, ad facundiam admittit. Si praesertim violenta sunt, & ardentem sua sponte indolem impellunt. Homines scelestos nosti me odisse: talem hic leges. Scis praefracte eos semper contempsisse, qui cum nihil laude di- [p. 72] gnum egerint in vita, literas ac literatos, dies totos allatrare solent: eundem hic invenies. Gravitatem, ni fallor, ac severitatem meam, numquam accusare soles: ne hic quidem quicquid est vernile ac amoenum, ejeravimus. Scis, nonnunquam ludos meos ac amores, quibus more maximorum hominum, languentem excitare stylum soleo, cum ad focum tecum sedeo, aut in mensa animum remittimus, non illibenter cantillare. eorum, ne quid desit, partem, quamvis sane exiguam, hic habes. Qui enim minus liceat hoc nobis, quam quae nocte somniamus, versibus includere? Cum praesertim saeculorum omnium exemplo id fiat, Ne antiquos hic adducam, quid divino Caesaris Scaligeri ingenio, aetate nostra circumfertur excellentius? quid autem severius? Unum ejus librum evolve: ubique Lesbias, Adamantias, Lollias, Martias, Crispillas, Pantheas, Telesillas, Pasicompsas, & quas non? invenies. Quanquam sane parum etiam in iis de professione sapientiae remisimus: cujus plurima praecepta hac occasione nobis exciderunt. Ut omittam, quaedam ibi esse, ad quae sanus aspirare nequeam. Quae, cum calor animum reliquit, tanquam lector alieni operis, expendo. Ita enim res se habet: etiam qui vim amoris nunquam sunt experti, ejus tamen, styli causa vel argumenti, saepe induunt affectus. Quod à Rhodio apud Graecos, ab Andino, Romae factum est. Ut omittam, quibus exercitium res ea fuit, sicut quae praecipiuntur à Rhetoribus. Recte autem Plato, maximum naturae subsidium, amorem esse, dixit. Quare idem ille, sacra hujus Dei, ad philosophiam contulit. Tantum ut furore ejus, dictionis sua granditatem praetexeret. Quod profani non intelligunt. Sed haec alibi. Nihil enim apud te excuso: apud quem dissimulare serum est, quae jam forte audivisti.

[p. 73]

===

PRO SE,

In barbaros quosdam, qui sub verorum Iuriscon-
sultorum & Medicorum nomine, bonas literas
allatrant, iisque poëtarum nomine invi-
diam conflant. quo ostenditur, qualis
esse vere literatus debeat.

QUem vos poëtam turba leguleiorum,
Dictatis esse, vosque, qui nihil, praeter
Coi magistri sensa quinque, legistis;
Non qualis olim fluxit in modum fontis,
Ionicorum suavitate verborum
Nulli secundus, aemulus poëtarum:
Sed semirosa frusta, semiconcocta,
Interpretumque nauseantium nugas,
Inelegantes, languidas, merum frigus;
Hunc vel Latinae vel reconditos Musae
Sales Pelasgae nosse, non negat livor.
Hunc, ô leporum clinici & venustatum,
Et Gratiarum bustuarii vespae,
Quas Graja novit Musa quasque Romana,
Gens inficeta, serva grammatistarum,
Et nata tantum scire, quae miser vendit
Vel litterator ebrius gravi fastu,
Vel imperita turba paedagogorum,
Quos tu sequi coacta semper, odisti;
Hunc, indisertum publica negat voce,
Quicunque montem ter trium Camoenarum
Accessit unquam, nobilemque Pirenen.
Quid quod fititor acer omnium rerum,
Sed ante tinctus litterario lacte,
Non imperitus helluo Pelasgorum,
Non inquilinus verna, non peregrinus,
Sed aurearum municeps Athenarum
Quas fama coelo tollit, ac velut civis,
Gradu citato passibusque inoffensis
[p. 74]
Per disciplinas& scientias fertur,
QuaecunqueGraii sub recessibus veli
Armarioque clausa divitis linguae
Mentes abarcent & manus profanorum.
Non ille Sophia dulce nescit arcanum:
Nec si quid olim comis& Dei plena
Stirps Sophronisci lusit aut Aristonis,
Sedens in umbra, cui chorus cicadarum
Et lene murmur mutuabat Ilissus,
Hausisse tempfit, non fenis Stagiraei
Amplos recessus: five ventilat causas.
Ortusque rerum: five publicas leges
Fert civitati, perficitque virtutem.
Non elegantis dulce mel Theophrasti,
Non qua Cleanthis porticum colit turba:
Secura fati sola, nec sequi lenta
Seu vellit aurem Parca, seu Deus ducit.
Non quae renatiscita dictat Euphorbi,
Etore magno masculoque fermone
Eternitatis explicat modos nostrae,
Mentemque faecis forde purgat humanae.
Non Atticorum lenis hospes hortorum,
Et eruditus institor voluptatis,
Pellace fuco cuncta quae trahit secum,
Ignotus illi est. non. fagax Aristippus.
Haec praeter, artes & Quiritium ritus,
Moresque, & omnes pervagatur annales,
Aut fessus altitractat impetus Tulli,
Et quae minatur Grajus artifex verba:
Sive impotente Midiam quatit voce,
Qualis Molossus acer aut Lacon fortis,
Cervum trementem versat aure sublata
Montes per altos, bruma cum nives spargit:
Seu fortesuppar Aschines lacessivit:
Sive in Philippum fulmen exserit linguae.
Quid quod nec ille credit esse seclufus
Legum salictis, queis ubique turgetis?
[p. 75]
Quanvis nec alto spectat è tribunali
Vultur reorum lachrimasque manantes,
Largasque captat divitum clientelas,
Nec formularum cantor errat in circo,
Et aucupatur syllabarias fraudes.
Quidquod nec exul esse, nec relegatus
LibrisGaleni credit, & fenis Coi?
Haec non recocta, juris instar hesterni,
Miserligurrit: ut famelicus civis,
Vicina circum turba cum facit sacrum,
Iejunus exta corrogat bovis cruda,
Proserpinaeve captat in via cooenam,
Autscurra notus, circulator ararum,
Ictum minanti supplicat facerdoti:
Seddelicata, sed venusta, sed lauta,
Non transmarino rore, sed suo, tincta.
Interpretumde faece non bibit vappam,
Non efurit protrita semigraecorum
Tenebrionum frusta, non lutum forbet:
Non credit ulli litterario lixae:
Nonbarbarorum pallidus fame vivit.
Sed vel salivam nobilis meri ducit
Ut matre nata est: vel dapes, inaccessas
Paucisque notas, tractat; ebrius Graii
Nota Lyaei ferculisque conviva.
Haec inter, ut rumpare, si vacat, livor,
Crepesque, largum qui tibi parant fletum,
Tractat lepores & jocos poëtarum.
Infamelicum quendam & scelestissimum, fuum
& omnium eruditorum, ac pracipue mortuorum,
obtrectatorem: cujus nomen, ne charta
polluantur, hic dissimulatur.
Nfame monstrum, noctis impiae proles,
Vibexque detestanda nominis nostri,
quis ufquam Et si litterarius mysta,
[p. 76]
Consentiente non tacebitur fama,
Quidvis, canis protervet quid Deos manes,
Et offa rodis, jam sepulta, jam caffa
Vitalis aurae. qualis improbusbubo
Aut strix remotis errat in fepulchretis,
Et sparsa, semitecta, vellicat membra.
Quinhuc iter molire? quin minas tandem
Huc vertis istas, & petis remorsurum!
Non, ut tremens puellaveellppuueerr laesus
Matris sinum capeffit, & fugam nectit,
Aut ejulatum non viriliter tollit,
Cedam furori vel calumniae tergum:
Sed, ut leo jejunus, imparem praedam
Morfu fatigat, dentibusque sub crudis
Authinnulum concerpit, aut latus dama:
Sic arma tollam, sic paratus invadam,
Os illud audax, impudens, venenatum.
Nec hactenus nil egit impetus noster.
Jam fufus, & subactus, & triumphatus,
Fama superstes nominique, non ceffas
Diri furoris. si quid, ô pecus, sentis,
Brutum, suillum, si quid ingeni restat
In mole tanta, nec pudore decocto
Defecit in te masculae vigor mentis,
Laudisque cura, necte faucibus nodum,
Qualem Lycambae suasit inclytus vates,
Turpemrepulfam nescius pati vates.
Quod si triente destitutus aut nummo.
Auferre restem creditoribus poscis,
Et triste naulum portitoris inferni;
Vel faenerato, vel mea fide sumas.
Soluta res est. Quid morare jam verna?
Quid muginare? quid, trifurcifer, ceffas?
Quid siderato lumen aetheris magni
Purgare differs &venefico vultu,
Piaculare Ditis inferi sacrum?
Sceleste nescis, quid furor poëtarum
[p. 77]
Et ira possit, quos, faventibusDivis,
Mens jungit astris, fama confecrat terris:
Cumpectus altum consciumque virtutis
Suaeque laudis, ictibus lacessitum
Linguae dicacis, intumefcit, ut ponti
Insanus horror faevientibus Coris,
Vocesquemandat indolis fuae testes
Victura bilis pertinacibus chartis.
Non ipsa Divum mater eluet Tethys,
Nontempus omne quicquid haeserit labis.
Quin foedus & probrofus, & minor fama,
Ibis per orbem, donec igneam lucem
Diana terris imputabit, & Phoebus.
Jam te superba pervicaxque deposcit
Heinsî Camena: jam tibi diem dicit.
Jam, si lubebit, experite, quid possit
Vis vividae virtutis, & calor mentis
Invictus, acer, non parabilis cuiquam,
Vel arte inepta, vel labore, vel cura,
Quae vos, minuti Satrapae, coquunt semper.
Nonquos Olympi numinumque vis major
Aeternitati destinavit & famae;
Quos tu protervis morsibus petis semper;
Olimfuturos: cum tuo, ô lutum, ô caenum,
Lasciviens catella mejet in busto,
Et haec caduca scripta, quae miser vendis,
Non una blatta permeabit: aut scombros,
Et fulphurata, fracta vel tegent vitra,
Araneamve, vel puerperum murem.
Cumdisciplinae diligentis exemplum,
Omnis tiara purpuraque contemptor,
Inauspicatovulturi dabis coenam;
Cruci patenti mancupatus aut furce.
Cujusproterve candidate, nunc probris
Divos lacessis, & minacias fundis:
Tum nuda rostris unguibusque adulantes
Totam per urbem membra different corvi.
[p. 78]
Vel oppidum famelicus pererrabis.
Nidoris augur, aucupator ollarum,
Et execratus esuriginem lentam,
Fumos culinae transfugas adorabis,
Aut ambulabis in cavaediis solus,
Frustraque largas intueberiscoenas,
Erpromicondis stabis omnibus supplex:
Velobseratos ejulabis ad postes,
Ceamquemaestus naniam recantabis:
Et quicquid usquam virulentiae turpis
Scelestalingua fudit in caput nostrum;
Spectaculum crudele. dum fame victus,
Nil impetrantem vinculo gulam franges;
Terrae bidental publicum, lues caeli.
Quemnon amicus funerabit aut vespa,
Sed lictor, aut, conductus asse non toto,
Trahet cadaver ad Gemonias tortor;
Ter expiandus, ne quidattrahat noxx.
Non sic abibit, quippe claudicans poena
Raroscelestum liquit antecedentem.
Tum, carnifex, Megaera, vel foror quaevis,
Armatataedis, quas fugatus in scenis
Oresta vidit, vel cruentus Alcmao,
Divos Olympi vindicabit & Manes,
Quos pestilenti voce semper afflasti.
Etad tribunal auferere, non ibis,
Cretisseveri: protinusque, inauditus,
Lassabis omnes solus AELaci paenas.
Nec hic fames ceffabit, & gravis venter:
Quin Tantalêam surrogatus in mensam,
Dapes procabis, perpetim recedentes:
Aut fiquidescae non refugerit dextram,
Stabit Celaeno, cum fororibus binis,
Quae non amico cuncta polluat tactu:
Diraeque tristes aut Alastores saevi
Latus flagellis tresviralibus scindent.
Utdelicatas propter accubans lances,
[p. 79]
Spectes paratam, nec ligurrias, cooenam.
Haclege nostrum, si videbitur, nomen,
Ut Corsicanus aut Molossus, allatra.
Hipponax, ad. Thaumantidem, in quo vita, studia,
moresPoeta, tum qua ex iis petitur volupras,
ex vero defcribuntur; in equo
conceptus.
forte nugas inter ocioforum,
Squi nocteprima limenoblident usque.
Nec mane summo nec meridie desunt,
Adhuc amari serio vacas cuiquam;
Parumper audi, quae dolore mens victa,
Mens viribus defecta, mens tui plena,
Ardetprofari.Non ego Deos omnes,
Qualis juventus freta brachiis centum,
IngensTyphoeus, vel Mimas, vel Ageon,
Invadere, ô crudelis, ô ferox, tento.
Nec ut reclivis Ossa Pelion gester
Aut Ofsa Olympi grande fulciat culmen:
Sed saucius, sed ebrius tuo vultu
Minorque mentis, qualis impotens Maenas
Novo furore plena, si Deum posset
Evadere, arder tota: nec tamen ceffat
Pertasa thyrsi, sauciare se thyrso:
Sic delibutus viribus tuae vocis,
Etdelibutus viribus tuae mentis,
Adurorusque: non profanus, aut exlex,
Non infimade plebe degener sanguis,
Non laureatus erro, non poëtaster,
Auceps culinae divitumque mensarum,
Inanitate plenus, & fame ficcus::
Nonpurpuratae suaviludius turbae,
Etprostitutor virginum Camoenarum..
Qualespropolas versuum pudendoruin
Nonunatellus saepe donat huic caelo:
[p. 80]
Quos circulatrix eruditio sola
Etcommeatus impudentiae pafcit.
Non ociofus liminum salutator,
Formaeque iners spectator & puellarum:
Quales subinde Leida semipatronos,
Nostri Lycei transfugas, foro donat;
Comptos, venustos, elegantiae vernas,
Scitos, dicaces, bellulos, capillatos,
Suave olenteis mure de peregrino.
Pictos, perunctos, deque capsula totos.
Quos larga vestis turbat, aut nimis stricta,
Aut indecentis annulus comae torquet,
Seu ventus illam strinxit, aut manus dura.
Semper trementes pallidosque sub dio,
Ne Phoebus audax, dum vagatur impune
Orbemque lustrat, igne candidos urat
Tingatque vultus: ne quid imber immitis,
Ne quid pruina nixque desuper peccet.
Ne gutta roris fortuita, vel pulvis
Sufflaminandae sparsus impetu bigae,
Nemusca turpis, vel culex inurbanus,
Graffator importunus, inverecundus,
Ne mobilis festuca, pertinax lappa,
Haerere certa; ne volatiles pappi,
Aut fudor acri concitatus inceffu,
Jus omne praeter & Quiritium leges,
Fraedet nitenteis aut coinquinet cultus.
Haec una quippe cura tangit heroas,
Nil scire doctos, aemulosque doctorum.
Haec cura fixum versat & coquit pectus,
Negotiorum summus huc redit finis.
Hi virginum fectantur&colunt limen,
Ne blanda defit occupatio menti.
Quod ni fritillus, aleaeque pernoctes,
Fomesque amoris & medela testudo,
Lyraeque cantus voce mistus humana,
Et fermo lautus basiisque conditus,
[p. 81]
Fastidiofos, nil agendo defefsos,
Otlecter usque, susciterque languentes,
Ignavitas absumat, aut fuus torpor:
Tali veterno mens hebefcit ac squallet.
Haec blanda pestis, illecebra tam dulcis,
Tum Comus & chorea, tum procax risus,
Et nictus, & screatus, & salax tussis,
Imaginosos virginum tenent fenfus,
Ut lotos olim remiges Ulyssseos:
Et servitutis spe morantur incassa
Annos amori debitos maritali.
Sic flos juventae primus effluit furtim,
Fastidiumque Cypridis moraturae
Formam senectae non locabilem tradit.
Atinsolens amator, inscius fraudum,
Phoebi facerdos innocentis &Clius,
Oberratusque: negligensque Musarum,
Autdulce limen intuetur, autDivam
Supplex adorat, duciturque, nunc vultu
Miferbenigno, nunc amabili dicto.
Quodfauciofub corde vivit, utquondam
Neglectus ignis ventilantefubdio
Viviscituussqquuee:: cum per aridasfrondes
Viam capeffit, aut inutiles ramos.
His aula gaudet, quosque possidet mores,
Urbstota sentit, & togata gens discit.c
Haec gens superba liminis tui custos,::
21 { Rivalitate certat impari mecum,
Etfortenomentractat arrogans nostru’m;
Secura famae, carminisque venturi
Saevi, tremendi: quod per ora doctorum
Lasi poëtae Musa perferet vindex.
Qualis Lycamba spretus impio vates, cor
Authostibus crudelis hostis Hipponax,
Armatus uno fat superque scazonte,
Mucrone quovis torsit acrius telum.
Sichosdicaces, has caniculas nostras,
[p. 82]
Illitteratos, litterarias feles,
Segneis, inerteis, oscitantiae mystas,
Natos Vacuna, Murtiae facerdotes,
Ni barba docte culta, doctius tonsa,
Difcrimen addat, semifoeminas tantum,
Imbelle pondus desidis pavimenti
Terraequematris, quosvel improbus livor,
Autmens egena laudis, aut Deus quisquam
Male advocatus, armat in pios vates;
Notis peruram stigmatisque: non ferri;
Sed claudicantis acrimonia venae,.
Et choliambo non inaniter facto.
Qui debilis tardusque parte suprema,.:
Infiget altos hostibus tamenmorsus,
Et in cruoremerget aemulatorum,
Os atquerostrum, luridosque genuinos.
Non his fecundus esse glorior, Diva,
Nec arte tali nomen aucupor magnum.
Nonhis, nec illis esse molior suppar,
Quos criminosa lingua nutrit& pafcit,
Vitalis aevi quam diu trahunt lucem.
Quos ni lepore vel Latina velGraja
Tingatvetustas, litteraeque dent cultum,
Humanitatis omnis eruditrices,
(Quales supremosCuriae videt patres,
Pluresque nobis candida fide junctos,
IllustrisHaga, mater inclyti juris
Et aequitatisHaga: qualis ingenti
Altum tribunal ore Grotius complet,
Phoenix Batavus, faculi stupor nostri:
Nequa virorum labe nomen aspergam
Quos alma virtus plebe segregattota);
Fori togatos jure vultures dicas,
Picafque inerteis, aut monedulas veras,
Auri sequaces; pellices crumenarum,
Hirudinesque patrimonii lauti.
Necinteristosnomen aucupor Diva.
[p. 83]
HIPPONAX. 83
Necquoshonorum gloriaeque prurigo
Semperpetaces pallidosque dimittit,
Votipotitisamplioradum spondet.
Sed innocentis cultor innocens Musa,
Non criminosae, non famelicae Musx,
Nonquae reorum faeva lachrimas vendit:
Seddisciplinas sed scientias omnes
Amaenaversat, imbuitque se pleno
Beata cornu: barbarosque, non hili,
Non affis, aut unius aestimat flocci.
Quae cum furore pectus impulit sacro,
Totoque coelo replet entheos sensus,
Humananescit verba, nescit ingenteis
Fraenaremotus, impetusque sublimeis:
Annosque mille, saeculumque non unum
Mortalitatis immemor suae cernit,
Et sterorum laeta praecipit laudem.
Hacraptus ala, raptus impetu tali,
Niljudicantemddeeggeenneerrmmoorroorrplebem,
Aeternitatis candidatus & fama,
Rectique custos: pertinax honestatis
Sancta fatelles, unicaeque virtutis
Non efferendus testimonio quoquam,
Nec deprimendus civis ullius probro.
Sed tutus uno teste consciae mentis,
Muroque aheno fultus arduum pectus,
Nonpaenitere, non redargui culpa;
Integritatis, innocentiae muro.
Quemnullusardor civitatis infanae,
Non vulgus infidele pristinis rebus,
Non terror aut lex infolens tyrannorum,
Non aemulantum quicquid invidentumque est,,
Impellatunquam, nonDiespiter totus,
Si fulminantemsavus exerat dextram,
Orbemque fractum vertat in caput nostrum.
Parvo beatus: cumque purpurae fulgor
Et sceptra defint, mente maximus regum:-
[p. 84]
Quaecunque ab ortupontus alluit primo,
Maeotis usque qua refunditur lympha,
Contemnere ausus, ceu caduca, ceu vana,
Morique nata; praeter ingenivires. i
Quas cumbenigna, nec noverca, sedmater,
Natura donat, moxque perficit cura,
Jus triste lethi temporisque non sentit.
Nec supplicare natus improbe cuiquam,
Quamvis togatos ante fulgeat patres,
Aretque, quantum circinator aestiva
Circumvagari luce milvius possit,
Solusque totas condat Africae messes...
Nec natus, ultra quam dedere vel donant,..
Laffare Divos infolentibus votis;
Haudpauper usu quem necessitas poscit,,
Et laetus illo; candidusque divinae:
Serenitatis & suavis interpres;
Utnon egenus, sic parabilidives.
Nec spem fovere natus imparem sorti:
Quaepulchra, quae fucata, quae levissemper,
UtThais autGnathana, vel procax Phryne.
Spondere larga, nec datura quae spondet,
Vmbra futurilactat irritam mentem:
Sedvota linquens immodesta, non nostra,
Pra sentiumque raptor, omne venturum
Fatis resigno, vel rapacibus ventis.
Nec me curulis sella Nonii torquet,
Nec consularis quod Vatinius struma,
Jurat secures, pejeratque per fasces:
Nec quodVacerra, fraeditatis infanda,
Equesque factus nonvolentibus Parcis,
Summam theatri laetus occupat sedem,
Othonis audax Rosciaeque contemptor:
Quod faenerator Alphius, miser Codrus,
Vix cimicis posseffor unius nuper
Aranexque, jura figit ac leges,
Ducentiesque vel trecenties caenat.
[p. 85]
Necquodsuperbus Mana, notus Hifpana
Pacis redemptorpatriaeque largitor,
Viam citatis publice terit mannis,
Etobviorum voce semovet turbam.
Haecintueri paena ne sit immensa,
Infanda, perpes; qualis ultimo in monte,
Scythia nivalis inter horridas cautes,
Jovis minister, cor jecurque Titanic
Pertondet usque, Thoebus accipit fessum,
Musaequedulces, &beata Lugdunum:....
Centumque chartis involutus elabor,
Sedemquemuto. Nunc Solonis antiqui,
Nunc me Lycurgi, temperantia fortis ir
Morumquenota, rursus accipit pubes,
Eturbe donat. Nunc Platonis aeterni
Non inquinatam faece Romuli aut nostra
In civitatem mente deferor tota:
Murosque lustro, notus hospes ac gratus,
Quos Sophronisci docta condidit proles,
Faxveritatis, dulce cymbalum Suada,
Promusque lenis Atticae venustatis;
Silenus ore, mente proximus coelo.
VelquaeCleanthes dissidentibus cunctis
Et Zeno fixit, grande porticus fulcrum.
Cui tristishorror negligensque tonderi
Prisci Catonis robur addit immenfum,
Despector audax Aggerontis & fati.
Hicme ferenae fulgor excipit lucis
Diesque fuda. qualis ardet innubis
Et fulget aether, parte turbidus nulla,
Quemnonhyems infana, non minax imber,
Non nixpenetrat cruda, non inaequales
Vexant procella, turbinesque ventorum.
Hic exul erro laetus & meae spontis,
Supraque vulgus omne victor incedo,
Vitamque fingo more ductilis cerae;
Vanae spei metusque semper immunis:
[p. 86]
Sodalitatis cultor integrae tantum,
Summisque notus, infimis tamen gratus,
Candoremorum, vique simplicis recti,
Cuifucus omnis frausque dissidet longe.
Huic mepudica mater, huic parens, autor
Morumprobatus, indolesque munita
Cultu Sophorum, continenter infuevit.
Non sycophanta, non calumniae structor,
Non laedere osfacetus autprobi nomen:st
At hostis acer impigerque scribendi,
Nec flere natus, ut puer lacessitus,
Siquis protervenomen impetat nostrum:
Sed ire contra certus ingenîtelo,
Vel si nepotem praestet Aaci fama,
Et arma fabricata Mulcibris dextra,
Invictus, imperterritus, ferox, gester,
Septempliciquemuniatcaput scuto.
Qualis superba mente filiusDauni,
Ferrocorufousundique, undiquesquamis
Horrensahenis, ferturarce suprema,
Acer, refulgens, hoste cominus viso,
Quemspe lacessit, jamque diripitvoto:
Autqualis ingens amnis, imbre nutritus,
Emonteprono volvitur, timens sisti.
Mens namquehonesta, contumeliam turpem
Inferre nescit, nec petita succumbit.
At si quis ultro comitate, vel leni
Benignitate, quae coagulum vitae,
Compesbonorum est, vindicet sibi hoc pectus;
Tenebitusque, dum superstes ufurpo
Vitale lumen, nonfolubilinexu.
Cui namque cordis mica restat excelfi,
Autgratumoportet vivere, aut moriingratum..
HeicHeinsiani summa vertiturvoti,.
Sic esse notus mille saeculis poscit,
Sic per virorum gestit ora differri.
Hac viva, non fucata pectoris nostri
[p. 87]
Et certa imago est; non coloribus ducta,
Sedcandido lepore simplicis chartae:
Quae, fraudis expers, vatis indolem reddit,
Styloqueducit, &nepotibus feris
Datintuendos mentis intimae vultus.
Nec invidere natus ullius laudi,
Quae curamentes saepe desides versat,
Nonalta corda spiritusque coelestes.
Non Hectoris vim, non Achilleï fortis
Haec cura tangit, igneosque Tydidas:
Nonpectus ingens cedere inscii Ajacis
Hirtumque robur, pestilentia haec intrat:
Quempolcher ardor, eminere consuetus,
Etcuranon ignava debitae laudis,
Dejecit acri mente, neutiquam livor.
Nonipse regum rex supremus Atrida,
AmyntorisquevelMenaetii natus,
Nonmellecujus fermo dulcius fluxit
Senex trisaeclus, peste ringitur tali.
Nec ista tabes efficacis Alcidae
Peredit artus, & thoros lacertorum:
QuemnonAmazon, non tricorporus fregit
Tagi tyrannus, nec leone cum savo
Recisa semper & repullulans Hydra.
Sed inprocorum laude dirutam plebem
Irosque transit, fordidosque Thersitas:
Vir quippe magnus, invidentia nulli,,
Sed laude certat, publicaque virtute.
Haec semita est augusta, regius callis,
Simplex, apertus: quem volentibus Divi
Labore pandunt, non volentibus cludunt.
Sed inficetus torpor, incubus laudum,
Rubigo mentis, pulchra negligit lentus
Morasque nectit: mox pedissequus Livor
Iners inertis, pone dirigit gressum
Dolensrelictis, aspicitque non recto
Uritquevultu, quae nec assequi sperat...
[p. 88]
Non perduellis, non Iberiae vixi
Fautor dolofus, immemor sacramenti:
Sed civis usquequaque patriae fidus,
Morique certus, fata si manum poscant,
Terramquemorsu figere ultimo promptus:
Non vi tremenda roboris vel armorum,
Nec mole formidabilis Gigantea,
Aut corpore ingens, ut Cyclopii fratres:
Sedqualis olim fertur acer Oenides,
Parvus videri, mentis impetu victor,
Solaque laudis semper aestuans cura.
Haec flamma nostros non domabilis fenfus
Perurit usque (nam fatebimur verum)
Somnosque rumpit. Hoc potentiusnumen
Vel siderum vis, pectori indidit nostro
Themistocleum. quippe gloriae curam,
Sitimque llaudis&lubidinem blandam,
Vix ipsa Lethenoninertibus tollit,
Vix navigata Styx, &ultimi Manes.
Namque illud omne quodmoramur inluce,
Soporis instar aut imaginis vanae,
Redire nescit, cum semel calor vitae
Et hocpufillum quodtepescit in nobis,
Trans septa linguae dentiumque diffluxit.
Tot Xanthus olim volvit inclytas bello
Fortesque dextras, Iliique sub celfis
Cecideremurisplurimi Deûm nati:
Homicidaque Hector, inclytusque Sarpedon,
Stravere terram: nec marina Peliden
Servasse mater fertur, aut fuum mater,
Quae mane pulchras pandit aetheris valvas.
Lux namque certa terminusque stat cuique.
Sed fata agendo limitesque mortalis
mitesque mort
Extendere aevi, res opusque virtutis,
Viriquesors est, haud inertis haud segnis.
Nec mepudendo mater edidit partu,
Imbelliave notus extulit sanguis:
[p. 89]
Sed Martiali gens adorea compos,
Pejusque leto, pejus inferûm portis,
Exofa nomenservitutis ignavae.
Nec paenitenda mater edidit terra.
Quanquamuniversi civis esse contendo,
Inorbe natus, civitate contentus,
Quam Phoebus ambit, autor igneae lucis,
Atherque totus, fons originis nostrae,
Nec una tellus claudit indolem nostram,
Angusta laudi quam meretur hic ardor
Tamenfub auras Ganda protulit primum,
Regina quondam flosque Belgicae Ganda,
Nutrix Deorum Ganda, Caesaris mater:
Quam tauriformis Liza, Liviae junctus,
QuamCala pulcher limpidusque spectari,
Scaldisque cingit, ipse fluminum princeps.
Sedme superbus hostis, & ferox bello,
Nostraequementi semper aequa libertas,
Britanniasque Galliafque, vix natum,
Lustrare adegit. hinc recepit errantem,
RegalisHaga: ppoosstt Walachriae littus.
Hic innocentis verpueritiae fluxit,
Umbrae fugacis instar, aut brevis somni.
TumFrifiorum parva, sed tamen grata,
Sedes Minerva, plenioribus Musis
Et arte donat, dum Bataviae rursum,
Amica Phoebo gens, amicior Marti,
Traxit volentem, nobilisque Lugdunum
Non inquieto fixit anchoram morsu.
Hic, Diva, versor usque; patriae vestrae
Nec inquilinus degener, nec ignotus.
Hicme furentem ardore posthumae laudis
Blandique honoris, magna Caesaris proles
Provexit ultra; dux superbus andendi
Et certus autor: nec molestus exactor,
Sed callidus laudator ingeni nostri.
Ut ardua cervice cornipes pullus,
[p. 90]
Plenus juventae viriumque, caelum omne
Hinnitibus lacessit, & solum tundit;
Tum, si magister plausibus ferit pectus,
Jubamque mulcet, starejam loco nescit,
Fraenumque mordet creber, & vomit spumam::
Sic aestuantem mentis indolem nostrae
Herois inflammavit inclyti fermo,
Oratioque, nunc amica, nunc alta,
Cordisperurens intimum penetrale.
Hac disciplina fultus, & timens probri,
Nonmentis ignem flore Bacchico fregi,
Tricongiana laude fortis athleta:
Necamphoras-ficcare doctus ad leges,
Palmam pudendi muneris tuli victor.
Nonhelluo profundus, aut merus gurges,
Non impudens popino glorior dici,
Aut sedulus catillo;ventris abdomen
Augere natus, ipse ventris appendix.
Non immodestus infolensque conviva,
Sedparcus oris, invicemque dicentis
Auditor acer: si quid impetus pulcher,
Et spes serenamentis augurat veri,
Olimprofari pluraposterisnatus.
Non ut severo tristis horream vultu,
Qualem fuisse Marsyae ferunt victi,
Qualisvevulgo turba paedagogorum,
Umbratilis propago, fordibus nata,
Exosa lucem, ne quid effluat forte
Aut ore migret, usque muffat ac pallet:
Autplena turpis arrogantiae, spernit
Quicquamprofari, ni supercili nubes
Frontisque& oris vultuosa majestas,
Severa, tertiata condiat dicta.
Quos nobilis mens horret, ut lutum, ut caenum,
Ut litterarum probra, traduces Phoebi
Adulterinos, putidos, inexpertos
Urbanitatis & facetiae cuncta,
[p. 91]
Tenebrionesnoctuasque Musarum:
Sed ut vicissim dulce temperem sacrum
Mensae lubentis, innocentibus dictis,
Jocisque amoenis, elegantibus, laetis:
Non more Ionum prurientibus faede,
SedAttico lepore comiter sparsis:
Quos ipsa virgo, quae parentis è casto
Nata est cerebro, non rubefcat effari.
Nec ut bimatrem totus horream Divum,
Blandi leporis & lubentiae patrem;
Memor Lycurgi Pentheique discerpti,
Queis Evius neglectus, haud stetit parvo;
Sedvelitari, non inanibus, verum
Necimmodestis usque poculis suetus:
Dum mens rigata, leniterque percussa
Et fauciata, sentit impeettuussprimos,
Infaniamque amnaabbiilleemm Jovis nati,
Cui cessit Indus, & superbagensterrae
Dum maeror omnis pectore exulat toto,
Facetiasque linguagannit ac tinnit.
Modimperatrix ut suprema sitmensa,
Festivitas jocosa, vel sitis sola;
Sermonedulci provocata, non arte,
Ft candidae fodalitatis aspectu:
Qualem Camoenae Deliusque non horrent.
Non conjugum tentator aut thori casti
Feror per urbem pipulo maritorum,
Nonganeo, non maechus: antra lenarum
Obambulare suetus integram noctem,
Et arbitrari non trioboli scorta,
Summaenianis quae morantur in lustris,
Libidinofae mercimonium cellae..
Nec saepe tali saucius malo vixi,
Vetus furoris, & Cupidinum ludus.
Quamvissuperbum Rossa possidet nomen,
Doctae palaestra non inutilis Musae
Curae levamen, & poëticae flabrum.
[p. 92]
Quae saepe gaudet suscitabulo tali,
Pennaque amoris rapta, Pegasi ritu
Coelum lacessit, nubibus caput jungit,
Et se Deorum contuberniomiscet:
Sed temperamen legis & bonae mentis
Servare doctus, integerque vivendi,
Mores honesto subdidi, Deo vitam.
Hac dote fretus, non Olympicas tento,
O Diva, sedes: non superbus affecto
Limen Tonantis, desidisque Saturni
Laxare vincla: nec truces Aloïdas,
Etquicquid audax Phlegra contulit quondam,
Armare rursus in palatium caeli:
Sed in tuum cubile molior gressum,
Si jus piumque est: non procacis aut faevi
Raptoris instar, sed precario, Diva.
Tuiclientem, supplicem vides, Diva.
Quem non libido faeda, fervor infandus,
Pudendus, excors, mente devium jactat,
Sed sanctus ardor visque numinum major:
Sed arduae virtutis, indolis rarae,
Mirator ignis, somes aetheris magni.
Quippeipsa virtus corpore emicans pulchro,
Major videri pulchriorque confuevit.
Ut flos sub unda, vitreove sub fonte
Pellucidove rore, gratius fulget.
Hac obstetricis natus, obstetrix ipse
Veri latentis, melle Hymettio plenus
Vates canebat: quem cicuta cantantem,
Et plebs cicuta dirior, dedit leto.
Sednec genarum lene purpurans ostrum,
Orbesqueblandos mollium papillarum,
Sororiantes, mobiles, premi natos,
Et os leporis, os facetiae sedem,
Constringere hinc & inde, vitis in morem,
Qux claudere ulmum gestit, impotens solvi,
Vir clarus horret, Socratesque non damnat,
[p. 93]
Nec nos piandum, Diva, ducimus crimen,
Hinc liberorum seminarium dulce
Domum pererrat; gens faceta, gens blanda,
Mercespudoris praemiumque materni.
Hicordo rerum est. sic renascimur quisque.
Sic Terra mater, ficca, folibus fracta,
Defecta dulci rore, caelitis lymphae
Ardet potiri. nec severior Caelus
Terrae potitur, inque conjugis latae
Sinum beatus imbre labitur multo.
Hinc Liberi parentis inclytum munus,
Frugesque blandas, munus inclytum vitae,
Natosque fontes, filiasque foecunda
Producit herbas, & plicatiles flores.
Quaecunque Phoebus candicantibus bigis,
Sororque Phoebi noctiluca perlustrat,
Haec cuncta Cypris, stirpsque Cypridis pulchre
Pennata, taedis nuptialibus jungit.
Nec tu potentes, Nympha, despuas Divos.
Ovultus, ô rex omnium venustarum,
Ocrux luesque mentis, ô gravis tortor,
Oinfolens tyranne pectoris nostri!
Medea nostra. quae nec improbo rhombo,
Nec Thessalae canentis ore vel succo,
Mentesperuris: sed venefico vultu,
Sedluminumfulgore, fascino mentis,
Linguae veneno blandientis. ô Circe,
Oblanda Siren navigantis, ô illex,
Oscopulus altae mentis, ô Camoenarum
Suavis Malea, nec Charybdis invisa.
O Scylla quovis auspicatior portu,
Onaufrago vix improbanda tempestas,
Oillecebra amara, nec minus dulcis,
O officina cladium, sed optanda.
O paena mitis, aegrimonia ô fautta,
Ovis amica, laeta noxa, mors, vita:
Nutrix furoris, unicumque solamen.
[p. 94]
Festiva labes, quae nec arte Musarum,
Nec expiari februis potest ullis.
Fatale monstrum, quod nec ullus aedilis
Aut victima procuret aut pio ritu:
Seu te lexna sava, seu tulittigris,
Immitis, implacata, durior ferro,
Sive aestuantis horror expuit ponti,
Septentrionis cum minae recrudescunt,
Et imperator fluctuum Nothus crebras
Movetprocellas, Africusque non ceffat;
Admittequestus, quos miserrimusvates,
Amore vates saucius tuofundit,
Amore savo, non domabili, immenfo.
Quid amplius vis? ô mare, ô solum! accendor,
Quantum nec Atna necsuperbus Alcida
Neffi cruore delibutus exarfit.
Quid amplius vis? pectus illud invictum,
Et supplicare nescium, manus tendit.
At non mali vis ulla, non minae ferri,
Non hoc tyranni, non propagines regum,
Non victor hostis, impetrassit à nobis.
Nectupoëtas, imperita vel dura,
Caeli ministros nunciosqueDivorum,
Nec tu arroganti mente nec gravi fastu
Aeternitatem, quae tibi manet merces,
Inelegantis more despuas vulgi.
Quodcunquenatum est, mors reflagitat tandem,
Et debiti instar dura poscit exactrix.
Gens sola felix, quam benignior Paan
Aspexit olim cuin fororibus doctis,
Fatumtriumphat & triumphat aetatem,
Quae savalente cuncta deterit morsu.
Hanc posce dotem, quam superba gens nescit,
Gens imperita, gens profana, rivales.
Quos Parca turpis, ceu pecus vel armentum,
Imbelle, brutum, victimario natum
Prabere colla velsecuribus privis,
[p. 95]
Ducet sub umbras, cum suprema lux fulsit,
Nulli intuendos postmodo, utiles nulli.
Hos tu maritos, quos calumniae tantum
Juvant inertes, architectonas fraudum,
Labem bonorum, ceu venena, ceu pestem
Inominatam, ceu cadaver immundum,
Et fulgure ictum, Diva, despuas multum.
Si pectus illud igne neutiquam segni,
Sedpuriore, sed simillimo nostri,
Faber Prometheus, machinator augustae
Rectaeque mentis, temperavit ac finxit.
Si pulchra virtus non refûgit hunc sexum.
Trahuntque vobis pensa nobiles Parca,
Non indecora laudibus, nec aversa.
Qualis Sabina vel Latina gens matrum
Vixisse fertur, & Lacana non una:
Amazonumque turba, ferreos imbres
Perrumpere ausa, spe duellicae laudis.
Veldocta Sappho, quae faventibus Cypri
Cyrrhaeque Divis, aequat-impares Musas,
Dulcisque Myro, nobilisque Praxilla.
Nec prosedarum more laminam specta
Auri nitentis, quamrecondidit terra
Parens Deorum, ne quid aëri nostro
Contagionis imputaret aut fordis.
Sed faeda plebes, triste Ditis arcanum
Tulit sub auras, hinc scelesta vis lucri,
Hinc gleba fulgens, decolorque pars terrae,
Effascinatrix blanda mentis humanae,
Fas omne rupit:&quod ardet in nobis
Cooelique restat, usque detinetpessum.
Hanc intueri semper, unice vita.
Sed ingeni felicis inclytas vires,
Moresque puros, nescium doli pectus,
Innoxiumque fraudis, &carens fuco.
Non instarhorum, quos amabilis fermo,
Spondere quidvis fermo cuilibet largus,
[p. 96]
Et factiosa lingua voxque commendat,
Tinnire doctos, re fideque sublestos.
Sed qualis olim turba rege Saturno,
Nondum marito fulminante Junonis,
Necdum tonante, primulumque barbato,
Non ambitu corrupta, nec fame lucri,
Terras colebat, moribus suis tutas.
Nondum fonabat tristibus forum caufis,
Nec ante mortem squallido reum vultu
Damnabat ipsa morte saevior judex:
Sed Dîs am.ca natio poëtarum,
Gens nata cooelo, mixta cooelitum turba,
Urbes tenebat, civibus dabat mores:
Non impetu, non viribus, sed exemplo.
Heic in reducta valle, solibus festis,
Sacrum virenti cincta pampino crinem,
Vel fronde cincta semper innubae lauri,
Divûmnepotes sanguinemque cantabat,
Quosprima tellus extulit pares Divis.
Suosve amores, gaudiumque risusque,
Nulli nocentis dulce ludicrum Musa,
Donabat annis, & perennibus chartis.
Vel qualis olim, foederis pii cultor,
Vocalis Orpheus, Ditis inferi lucos
Et regna vidit, caede conjugis maestus.
Stetere Manes, horruit fidem vatis
Aulae tyrannus, impigerque Cocytus
Repressit amnes, igne turbidos multo.
Stetitpropago non amabilis Beli,
Cruenta, difpar, faeda nuptiis labes,
Taedaque dulci, cessit Aeoli natus
Vani laboris, & protervus Ixion:
Natusque Terrae, praeda vulturis saevi:
Et qui Deorum nectare ebrius quondam,
Nunc & benigna Tantalus caret cooena.
Nec janitor trilinguis, horror Umbrarum,
Alludereusque crura destitit vatis,
[p. 97]
Quinipsa tristis anguicrinium turba
Stetit fororum, lachrymasque vix pressit:
Cum casta conjux, empta casibus tantis,
Lucique jam vicina, vatis ex ulnis
Frustra gementis, & manu prehenfantis
Heu membra jam non membra, rursus effluxit.
Hac juncta lege, juncta vinculo tali
Talique amore juncta, nominis tali
Praecone felix, ibis omne per tempus.
Et saeculorum saeva jura perrumpes.
Non te Lycoris luce nominis vincet,
Non Deliae laus, non Corinna, non Phyllis:
Vultumque cujusluminumque fulgenteis
Corrupit orbeis triste passeris funus.
Non cura vatumprisca Battis & Lyde,
Quas fama caelo tollit, aut Ulyssea
Notae per orbem castimonia conjux:
Quae pura vitae bis decem per autumnos,
Fertgrandemunus, eripitque se fato,
Quaeque inter ignes prodidit maritales
Suprema castae signa mentis Evadne.
Has inter olim stabis, ô meum sidus,
Over serenum mentis, ô dies festus,
O& fecunda Cypris, & Charis quarta,
Triplex Minerva, quadruplexque Suadela,
Novemque Musis una dulcior Musa,
Vel ingenî lepore, vel venustate.
Sisblanda tantum, sis benigna, sis mitis,
Memorque famae, trade posteris nomen,
Quae nuncprocatur, ingeritque se, Diva.
Ipse ardui damnatus& reus voti,
Figam trophaeum nuptialibus Divis:
Ingenstrophaeum: quod nec impius livor,
Divinitatis livor omnis arrofor,
Nec temporum profunda deleat tabes.
Quodpulchrius sublimiusque Mausoli
Olim fepulchro stabit, &Colosseo
[p. 98]
Labore majus & labore Chaldaeo,
Evertat omnes subruatque rivales.

Inmaledicum quendam pedagogum, quisoli
sibi eloquentiam vindicare folet.
INepte, vecors, impudens magistelle,
Dictator imperite pubis indoctae,
Cui dexteram armat quotquot occidunt foles
Immane sceptrum; nonUlyfficum sceptrum,
Nec quale quondam Tethyos puer magnae
Jurafle fertur, contumeliis fractus;
Šed expedita, sed superba, sed longa
Minaxque ferula: cui modestiae custos
Et prima nutrix virgidemia accedit;
Terrorjuventae, clunium fatigatrix:
Quid in disertos probra dirigis vates,
Virosque damnaspaedagogico fastu
Quos famacoeloconfecravit&virtus,
Laudemquesolus eloquentiae poscis?
Ponehanc inepte noctuine perfonam,
Omitte curam. non capit decus tantum
Umbra atque pulvis. Petus intrat augustum
Sublime, pulchrum, dissimillimum vestro,
Herous ardor. qui seientiis pastus,
Et educatus fruge plurima rerum,
Oratione mafcula, ignea, audaci,
Et promiconda sensuum profundorum,
Torrente quovis concitatior fertur:
Sententiafque vibrat impetu ingenti;
Nonfaltitantes histrionis in morem,
Verniliterque putidas, meras febres:
Sed indices vigoris, ingenî testes,
Queis versat animos audientium & pectus:
Ballista qualis aut molarisimmensa
Vitortus, altas pulfat urbium turres.
Seucopiofus fusiorque delectat
[p. 99]
Et Tullianus sermo: seu magis strictus,
Monstrans lacertos, instar Herculis nudi.
Seu Socrateo melle depluit totus,
Lenis, venustus, Attico madens fucco:
Seu cum Quirites aemulatur intonfos,
EtseCamillis omnibus parem praestat,
Restricta, casta, dictionis augustae,
Non delicata, nec procax, nec infulsa,
Nec impedita, sed severa majestas.
Attuimperitos, vel, miser, capillatos,
Jejunitate dictionis oblecta.
Cujus, supina, mollis, oscitans, fracta,
Elumbis, aegra, vixque anhelitum ducens,
Equilabantis instar, aut bovis fessi,
Vix inchoato qui fatiscit in clivo,
Postquam in foporem collocavit astanteis
Oratio, nondeficit, sed expirat.

Ad Suavissimam puellam.

DUlcis puella, mentis ultimus nostrae
Et ferus ardor, quo calebimus semper,
Donec suave flammeaejubar lucis
Phoebique laetos intuebimur vultus;
Puella dulcis, cum volentibus Parcis
Nunc hanc supremam mittimus tibivocem.
Nonquo rigentem cautis instar immota,
Magisque surdam praeliantibus ventis
Et fluctuante tangat. Hadria mentem:
Sed ut superba, saeva, pertinax, dura,
Nunc hoc triumpho perfruaris extremo
Vale cruenta. nos vagabimur posthac
Terras per omnes, exules tui vultus,
Simulquepatriae: posterisque venturis
Non eluendum judicabimur tantae
Ferocitatis & superbiae crimen.
At tu proterva spernis aure quas jacto,
[p. 100]
Precesque ventis impotentibus fundo.
Quodcunque vota sidus opprimit nostra,
Ethactenus frustratur irritam mentem,
Seutrossulorum nil agentium.ttuurba,
Fasticiosa, illitterata, desultrix,
Infesta Musis, feu ferociae mater
Formae venustas, ingenique vis larga,
Sive improbarum virginum comes turba,
Quae tinnientes&loquaculae semper,
Nil praeter enses cum comantibus cristis
Etgloriofos somniant cataphractos;
Virtus repelli nescit. altiorquovis
Majorque cafu, sola frangitur nunquam,
Nec ad tribunal sistitur puellare;
Supra secures imperantium & fasces.
Hac fretus & munitus unica dote,
Quocunque nos Fortuna quo ferent venti,
Sim naufragus, sim nudus omnium atque expers?
Reges procabor, & domesticos regum.

InRochi Honerdi, Supreme Curie Senatoris
Thamaram &Auriacum, Tragedias.
AUgustioris inclytum togae lumen,
Decusque cuncta temperantis Astraeae,
Quae veritatis lance librat exacta
Momenta legumjudicemque non audit,
Nunc & Camoenis grande pondus Honerdi,
Autoritate vel daturus exemplo;
Sic te per omnes fama spargat aetates,
Nomenquemille saeculis tuum tradat,
Utnos faventeis sensibusque defixos,
Facunde vates, in tuas rapis laudes:
Dum carmen audax exeris cothurnatum
Inter libellos & fori graveis curas.
Talis Sophocles, Atticae parens scenae,
Nunc civitati jura dixit& leges,
[p. 101]
Nec indiserto flexit ore Thesidas:
Nunc in theatro, meta laudis humanae,
Famam Tragoedi publico tulit plausu.
Vis quippe rerum, tum severa majestas
Invate, servant non minus Senatorem,
Togaeque princeps, syrma gestat atque implet:
Sive impotentes voce laffat Ajaces,
Caedemve jactat & nefas Oresteum,
Virumquematris tradit Oedipum famae,
Omnesque vexat naenias poëtarum.
Te sanctus ardor aut Batava libertas,
Ad alta natum, semovent rudi vulgo.
Et nunc ruentis grande Belgicae fulcrum,
Nassoviorum Martiale tormentum,
Fatalis horror aestuantis Albani,
Per te superstes atque in ora venturus,
Altum supremopulpitum gradu tundit;
Olimbjuventae primus impetus nostrae.
Nunc sanctiore concitatus afflatu
Reges adornas & duces Idumaeos,
Phaedrasque & omnes dedocet Clytemnestras
Sonare vates, impiasque Medeas,
Indigna stupro, sed tamen stuprum passa
Afratre virgo; nata maximi regum,
Summique vatum: sceptra quem pedo quondam
Mutasse sacrae credimus vetustati.
Ne desit horror & scelus theatrale,
Pietasque vatis, legibus suis constet:
Vatisseveri, qui Deo vovet tempus
Quod ociatur, patriaeque quod cessat.
Encomium Reipub. &urbis Brugensis, cumab
ejus Magistratu publice aliquoties, ac honorifice
exceptus esset, conscriptum.
Moaena princeps urbium venustarum
QuascunqueBelga Sol tuetur & lustrat,
[p. 102]
Aquosa Bruge, magna mater & nutrix
Aternitatis, officina Musarum,
Opes Minerva, patrimonium Phoebi,
Quam prona adorat vultibusque summissis
Gens litterata, gens ubique diffusa,
Etordo non plebeius eruditorum:
Cui nonbenigna certet ingenî laude,
Largaque messe copiaque doctorum,
Urbs Celtibera, non Libyssa, nonGraja,.
Non imperatrix ipsa gentium Roma
Potens alumnis, quasque possidentusquam
Remi nepotes & potentis Aeneae.
Noncivitatum quicquid est remotarum
Sub axe nostro, vel sub axe non nostro.
Haec invidendas jactet aedium moles
Aptasque coelo: mercimoniis felix
Sit haec vel illa. Tu Mekerkios, Diva,
Fruteriosque, nobilesque Raevardos,
Pameliofque, Curtiumque non unum,
Vulcaniosque, Modiosque, tu Nansł
Jacta labores cum laboribus Colvi.
Meosque amores dulce Lernuti pectus,
Cuivitam Hyella, cui Cupidinum tela
Debent ocelli: cui lepos Dioneus,
Etbasiorum suaveolentium nectar:
Tu transmarinis artibus Pelasgorum
Linguaque tinctum pectus acre Wingardi,
Pluresque, quos laus confecravit & fama
Avo nepotum saeculoque venturo.
His, Diva, si quid nostra tinniet pulchrum
Et audiendum, nota posteris, Musa,
Dignumque laudis, Heinsium licet jungas.
Quem tu benigna comitate, vi blanda
Humanitatis & lubentiae cuncta,
Sic occupatum, Diva, sic tenes vindum,
Ut caeterarumfi quid urbium est usquam
Sit inquilinus omnium, tuus civis.

[p. 103]

Ad Gustavum Magnum, Sereniss. Suecorum
Regem, res in Germania gerentem, cum Panegy-
ricum ei suum offerret.

REx summe Regum, terror orbis armati,
Spesliberi, speess certa sub jugummissi,
Septentrionis ominosa tempestas,
QuampalletAuster, ultima tremunt Gades,
Adhuc adiri si vacas, nec immensam
Auguste, rerum cura distrahit mentem,
Seu jam Visurgin, five nobilem Rhenum,
Sive Albin armis fulminas reluctantem,
Seu Manus, & Viadrus, hinc & hinc fessum,
Et Boius acer, & Moguntiae civis,
Circumstat;ut jam legibus tuis cedat,
Quicunque nuper viribus tuiscessit;
SeutorvusIster inclytam parat laurum,
Ubiique, limes ultimussubactorum;
Seugratulantum vocibus locum praebet
Obsessa populi comitate majestas;
Haec victor oculo, sed benignus, admitte,
Qui cuncta flectit, cuncta dirigit solus:
Non è cathedra pulpitoque prolata,
Utsedem in arctam convocatus auditor,
Et eruditae circulusjuventutis,
Transmissa mente& aure non satis fida,
Oblivioni vel silentio tradat:
Sed orbe coram, vasta qua patet tellus:
Quae tota vix quas solvit exprimit laudes,
Et quemvidet stuperque non capit tota.
AMICE LECTOR,
Quofdam Hipponacteos, feu, claudicantes, inter Extemporalia
invenies. Interim conclufionis loco, rectos bes
neque quicquam minus quamtristes lambos, qui in
Superiori editione legebantur, non ut partem libri, sed
Seorsim, hic reliquimus.
[p. 104]

Ad Dominicum Baudium, in obitum uxoris,
Iambi recti, ἀρχαΐζοντες.

SEveritatis temperator&joci
Venuste Baudi, cujus imbre nectaris
Meroque melle scripta perpluit Venus,
Et dicta, & omne quicquid estufquam tui;
Non transmarina, non Pelasga, sed Remi.
Fratrisque confors; ipsave Anex parens;
Qualifque folis stat videnda Gratiis,
Carens amictus, non venustatum tamen;
Peculioque corporis dives sui,
Privaquelaude; non potens odoribus
Offuciaque, quam magis plebes colit;
Quis advocatus non ut expedit Deus,
Expectoravit spiritum tibi marem,
Nervosque mentis, &lubidinem viri;
Dum fata maestus comparis gemis tuae,
Quam compotivit AggerontisDis pater?
Quaenuncoberrat regna per Proferpinae
Sacrosque campos, &Deis gratum nemus;
Dilecta tantum, quantum amabitur brevi
AutPhyllis, aut censenda moribus Chloe:
Vel si quod ufquam myrothecium videt
Facetiarum Phoebus aut Diespiter;
Vel Luna mater: five Lucinam velis.
Quae partumeis praesidet puerperis;
Foecundusheros, seminisque Baudii
Non inviderë certus indigentibus.
Quae te suavi prole mactabit patrem,
Et morficatim flammeis labellulis
Adlufitabit, & columbatim premet
Os illud, ipsis ambiendum Gratiis.
Amplexibusque vinnulis venustulis,
Et delicatis basiationibus,.
Catulliana qualis extitit seges,.
[p. 105]
Dissuaviabit usque: five cum paras
Quidexperiri dulce, sive ingratiis.
Hacspe querelas & supercili Chaos
Remitte nobis. nec bimater Evius
Curas edaces execratus & gravem
Mentis senectam, defit in partes suas;
Praestes choreae, seminarium joci,
Ludi tribunus, Cypridis coagulum,
Etdux amoris, & choragusgaudii.
Vergensque primum cymbiis pauxillulis
Minutulisque, rem pitissando gere:
Carchesiifque littus extremum lege:
Dum pectus aegrum vim falutarem fugit,
Manumque vitat, & favet doloribus.
Nonimmodestis non capacibusscyphis,
Hylaeus olim quos amabat& Pholus;
Sed parciore, sed verecundo Deo.
Ut navita olim palmulis radit folum,
Cautusque vitat impotentia freta,
Dumponitunda, dumque Jupiterpedem
Utrumqueposcit. Sive Rhenidiligis
Suave nectar: five quod Celtae ferunt.
Ni fors Ibera mavelisvel Cretica;
Cenfor peritus arbiterque non levis,
Fugaxque numquam nec relictor agminum,
Cum Bacchus & res strenuum poscit virum:
Sed innocentis gaudii memor tamen,
Et obseratae non amicus amphora,
Lamnaeque, terris quam Deus recondidit.
Sicflore sensim toxicoque Liberi
Ethoc veneno fascinatoris meri,.
Ceu Marsa abactus Thessalaque nania,
Inominatusibit in ventum dolor,
Et anxitudo mentis, & molestiae.
Hac lege nostram mancupo tibi fidem,
Paratus omne, quod moves, periculum
Subire tecum: five parcenti manu
[p. 106]
Stat velitari; feu meracioribus
Mentem lubido est fauciare ductibus:
Curasque, & omne quicquid aegrimonia est,
Primo pedatu dislipare te paras;
Eliminatus ut truat maerorpedem,
Et se relictis migret è praecordiis.
Non inficeti combibonis ut vicem,
Quem non Camoenae non venustates vident
Xanthique potor intuetur Delius,
Uterque Bacchas ante bacchantes eat
Infaniendo: verum, amabilem in modum,
Et qualis olim fertur antiqui senis
Natasse virtus, Thessalas inter tubas.
Et civico cruore manantis manus.
Aut Sophronisci comis ut fuevit puer,
Medulla fandi, blanda Siren & Venus,
Nil scire doctus, omnium gnarus tamen:
QuemCliniae propago, quem rorans merum
Demit severis, &venustis adstruit.
Censen’, quidumbrae fabulaeque imagines,
Et fastuosae gens gerat Proferpinae,
QuosCnoffii quos Aaci damnet forum,
Minosque diris additus nocentibus,
Curare vivos? An mori virum decet,..
Et esse luciquamtrahis superstitem?
Trux& feverus adsidet furentibus.
Maestusque semper. Occidit sanguen Jovis,
Et tot sub undis volvit ingentis viros
Liquor Scamandri: flevit immanem Hectorem
Conjunx parensque. fluctus ut fluctum trahit,
Lunaequepergunt interire, sic abit
Mortale saclum. lex venit nascentibus,
Necis potiri, cum jubet necessitas,.
Pausamque vitae primus involvit dies.
Quod si benignus ejulatuum, genas
Etora turpirore commendes miser,
Puerpuraque vel secundusprasica,
[p. 107]
Plangore cuncta maestus incendas tuo
Lessuque inani; num minus stat atrium
Crudele Ditis, & riget ferro domus,
Quam triplici cervice pellatrat canis,
Damnasque longi Sisyphus moliminis
Etinfolentis Tantali colit furor?
Vin’ esse temet legis aeternae excipem
Tuosquetantum? Fors & expetittibi.
Functamlabore, nuncfruisci gaudio,
Laetamque divis interesse coetibus;.
Quaemillepestis corpore anclavit suo,
Necisque mille. Necpotentior lues
Vincidolentem pressit Alceidae manum,
Torofque, & acrem pectoris valentiam,
Et discolorem exsorbuit vim sanguinis:
Cumtriste munus Oenei partu satae.
Evisceravitbajulum caelivirum..
Sicusque noctu faeviebat & die
Qui viscera olli caecus ambedit dolor..
Quo victa saepe, necpotens silentii,
Imposque fandi, sed quiritari memor,
Festivitatis indolem stitit tuae;
Vagorevitam flebili evitans tibi,
Etominosis ejulationibus.
Qua noxia essenoxavatibus folet,
Bonaque mentinon levemfraudem creat.
Verum ut relabar ad venustates tuas,
Orsusquesocco nil cothurnatumcrepem:
Sed qualis olimDavus in scenam venit
LippumSimonem tangere andax & vafer,
Velquae talento Pythias mungitsenem,
Cumcaptat auras & subinde humum fugit::
Nunccompedum folutus & tristis jugi
Liber vagaris, quo serenus impetus
Et nata magnis indoles mentem trahit..
Dotis benignae candidatus & cliens.
Hanc esse quippe natio mortalium
[p. 108]
Aetati agundae non inutilem autumat;
Etjus fateri est. ni Trebatius gravis,
Confultus aequi, juris antiqui sciens,
Diffentienteis oggeris sententias.
Hac & tepentis suscitabulum foci,
Dapisque blandae prabitrix est & meri,,
Columna vitae, dulce fulcimen domus.
Hocinstitores & propolarum manus
Etgens inepta farcinatores viri,
Copaeque avara, maxumae vatum cruces,
Negant negare: queis, venustis versibus
Ineruditam nunquam adiveris manum.
Nonfi trecentis, quotquot occidunt dies,
Puris jambis, aut trochaeorum pede,
Amice, placeslachrymare nescias
Inelegantes inverecundas aves.
Sic ante doctas excubant semper fores,
Redire certae, dum Moneta fulserit
Regina rerum, maxumi proles Jovis,
Ne forte Divam despuas eimodi.
Non ut feverus Euclionis in modum,
Vivas sepulti pertinax nomismatis,
Sedlaetus usu, nec molestus promere.
Nunc intueri necpudor nec fas vetar,
Si quid venustum, si quid inclutum veget,
Genasque, & ora, virginesque pupulas..
Coram arbitrari, verbaque elegantia,
Et aestimare si quid in finu latet;
Sententiamque ferre de tot voltibus,
QuotCyprisufquam Cypridisque por videt::
Pedemque figere in puellarum choris,
Festivitatis non peregrinae virum..
Haec esse quidni suspicer nectar tibi,
Et lac, & omni dulcius papavere?
Si nec leaena nec tibi mammam dedit
Hyrcana tigris: nec ferocientibus.
Septentrionis intonata filiis..
[p. 109]
Immitis undapectus eduxit tuum:
Sed blanda mater, & Camoenarum chorus,
Festivitatis lene momen infitae
Et dulce flabrum. Cynthius tristeis negat
Amare posse, nec favet maerentibus.
Liber severos semovet thyrso viros,
Aptus choreis& suavibus jocis,
Putumque nectar lachrymantibus dedit,
Fugare curas. hoc trucidat vim mali,
Internecatque si quid in venis latet,
Solvitque habenas & guberna pectoris,
Cum lene ferpit, & cerebri fit potens.
Tummens vagatur;& Jovis tentat domum,
Vehitque nubesinter, &vitat solum.
Tum Spes amica gliscit: alma Veritas
Tinnire docta quicquid in solum venit,
Fidesque regnat, cornua assumit miser,
Abitque turpis in dierectum dolor.
Haec inter arma blanda Liberi patris
Humens subinde lingua suaviter seret,
Argutaleni rore pellacisDei,
Quemfenfit Indus, & minata vim polo
Terrae juventus, Rhoaecus & torvus Mimas,
Ipsasque voces irrigabimus mero,
Umbramque guttis: quae sub ingenti specu
Magna parentis ficca temetijacet.
Vovebimusque, terra tam levis premat
Caput beatum, quam sibi vixit gravis;
Dum dulce caeli lumen haufit & diem,
Compos doloris usque & aegrimoniae.

[p. 110]

DANIELIS HEINSII
ODARUM LIBER.
N.V. Ioanni Forestio, Suprema
Curia Senatori.
Unquam anteaiti temporis recordor, quie
inprimis illud, quo suavissime una viximus,
in mentem veniat: quo, eodem animo
in iisdem aliquamdiu adibus fic
viximus, ut eafdem disciplinas ac autoves
pariter evolverimus. Graecos autem vel inprimis,
quosScientiarum principes ac veros duces, cum non igno-
Tares, accuratam iis ac non interruptam noctes diesque
operam navabas. Ante cateros Homero. quem quo loco
habuerint antiqui, ignorarestudiosus omnium nonpoteras.
Qua praludia cumgravioribus scientiisfeliciter ac
optimo successupramisisses, optime de patria tot annos
meritus; Suprema nuper Curiaproceribus affcribi meruisti.
De quibus, ut &summatum virtutibus tum
eruditionetua, aliquandofufius asturi cum fimus, patere
interim ut hic libellus, qui nunc primum cateris accedit,
pramittatur. In quo Odas aliquot, & plures quidem
Graeco charactere scriptas, exhibemus. Quem cum leges,
antiquorum simulstudiorum, & exacti pariter nobiscum
temporis memoriam, gratissima, utspero, recordatione
revocabis ac reprafentabis tibi: ejus vero vel inprimis,
qui, quemnon mutavit animum, tot novis ac recentibus
prafertim beneficiis obstrictum, obiter sic offerendum,
smo.confecrandum, judicavit. Vale nostrum decus.
[p. 111]
ODE,
Ad Illustriff. & Excellentiss. Virum:
Dominicum Molinum, Patricium Venetum,
de Sereniss. ac Invictissima Venetorum Rep. deque
ejusdem Reipublica Optimatum, ac inprimis
AloifiiMolini, fortitudine
ac constantia.
Vm nostra pubes, agminibus parat
Afscripta vestris, nomen ad ultimas,
Illustre terras, Histriamque
Imperio levat impotenti;
Sunt&Camoenas munia quae decent
Moline. nec nos, infoliti licet
Bellorum, & audacis Gradivi,
Faederibus sociisque paétis.
Arcemur. est & res animi, neque
Servire nati nectrepidi, metum
Exosa libertatis arma,
EtVenetos memorare honores...
Laudanda virtus difsimiles fugit.
Turpesque mentes. non ego degener,.
Nec laudis intactus calore,
Auspiciis titulisque vestris.
Dicam Pelasgos, dicam Amathuntida
Ceffiffequondam, regnaque quae Jovi
Reptata, Phaeacasque, Pyrrhique
Imperium, duplicisque Ulyssei.
Dicam invidendos Oceani thoros,
Fremente Ibero, pactaque conjugis
Fidemque magnae. quae pudicis
Nereidum comitata turmis
Jusdicit undis: haud fecus ac mari..
Obsessa toto mater Achilleï,
[p. 112]
Centumque constipata Divûm
Concilio, venerata Ponto
Formosa Doris. nec mihi fas patres
Silere: nec fas, ut decus imperi
Faetosque majestate vultus
Purpurei trepident tyranni:
Uthinc opaca rex Athesis coma,
UtindeBenacus, liquidum caput
Submittat; olim invictus, acer,
Indomitis animosus armis.
Dicam superbo munere Danduli
AdjectaGrajis moenia, Bosphoro
Vicina: dicam Lauredani
Grandem animum, geminasque palmas.
Nec raro in undis immiserabiles
CeffiffeThracas, regnaque Nereï
Perculfa; seu Zeni profundo,
Seu pius incubuitCianus.
Coelo receptum dicam Aloïfii
Pectus Molini.quogravius nihil
Fundata libertas in undis
Adriacis, animoque majus
Conspexit: exquo, confilium potens
Pervicit autor, non prius obvium:
Antenoris quo tecta & aras
Hostibus eripuit pudendis.
Quanquam hinc Iberus, Marte minax gravi,
Hinc Caesar, illinc Aeneadûm parens
Instaret: hinc Celtae cruentum
Vrbibus incuterentpavorem.
Quo laetum in auras Medoacus pater
Impune coepit tollere verticem,
Sedemque manfuram Camoenae
Euganeis reperêre in oris:
Dicamnepotes;hunc domitimaris
Clarum trophaeis: hunc sapientiae
[p. 113]
Invictum, & adversis Ibero
Confiliis patriaeque amore,
Etcuiquam ameno cedere nescium
Favore Musarum. Oneque fordida
Contaminatus plebe sanguis,
Nec thalami vitio minoris
Extinctus ardor! ut male Romuli
Permista taedis cum popularibus,
Stirps versa retro, fervientes
Imbuit obfequio nepotes.
Vobis, futuroquod superest, ferar
Vixiffe.vobifcum, integra si parat
Servire tellus, liber, imo
Vel medio tegar Hadriano.
In expeditionem Indicam ad Sereniss. Venetorum
Rempub.iifdem modis, quibus saculareHoratii
carmenfubAugusto àmatronis Romanis
cantatum acfaltatum
est.
Iva, quam caelo generatus alto
Trous Antenor, patriae superstes
Fixit, aeternamque dedit profundoin
cumbereponto,
Saeculis nec bis superata sex, nec
Vllius ferri metuens nec auri,
Thrax licet, totoque animosus Indo
Instet adulter
Virgini intactae; ferus ille & acer
Et maris terraeque tremor Latina:
Bosphoro siquamovet, &vadosum
Circuit aequor;:
Mille Grajarum dominatus urbium;
Hic fugax bello, meliorque furto,
Callidus tactas precio redemptor.
Vertere mentes:
[p. 114]
Sitmodus ferro Superos precamur
Civico. noti coëant in unum
Ausones: juncti coëant amici in
Foedera Belgae.
Sive quos prisco tenet obligatos
Servitus Regi, patiensjugari:
Sive, quos sanguis melior superbum
Egit inhostem.
Quicquid è Troja saperest, supersit
Hadria in magno, dominumque fractis
Rebus Anex, sociatus illic
Arceathostis.
OmnisHifpanum premat institorem
Mota libertas, ratibusque Iberi
Fomitembelli populemus Indum
Lecta juventus.
Hoc parensferos agat obfecratus
Posteros, qua caeruleum cubile
Sol adit pronus, croceusqueEoo
Surgit ab ortu.
Hoc suis matres praeeant alumnis,
Hoc sciat nutrix, & adulta virgo:
Nulla pax terris nisi post subactum
Restat Iberum.
AdReinerumBontium, amicorumfuavissimum,
hospitemsuum, discessurus: Invidiam pafci in
vivos, mortuisparcere.
Am ter benignum ver aperit caput,
Etter nivali sidere Jupiter
Decuffit arbustishonorem,
Etviridemfoliisjuventam;
Ex quo beatis ocia ducimus
Inscripta Musis, optimeReineri,
Et dura curaruin perosi, &
Carnifices animidolores.
[p. 115]
Saepeinnocenti laetitia diem
Et non severi munera Liberi
Traxisse tecum, saepe totas
Dulcibus eloquiis recordor
Junxisse noctes; candidus ingenî,
Et si quam amica fata dabunt viam,
Nec inclytae pulchraeque laudis,
Nec decoris moriturus expers.
Sed livor altis ceu comes additus
Incumbit aufis, nec timet igneas
Tentare victurasque mentes,
Dum superest, patiturque cerni
Mortale corpus, mox ubi corpori
Tardosuperstes spiritus, aethera
Perrupit, &victrix sepulchri
Calcat humum, populosque fama
Volat per omnes; stat procul& premit
Os turpe vulgus: nec tumulum petit,
Nec tangit aeternos honores,
Etcinerem prope confecratum,
Favetque rapto. fio Semeles puer....
Saevam Lycurgi fustinuit manum:
Sic magnus Alceides, supremum
Comperit invidiam domari
Non ante bustum, mors rabiem domat,
Redditque seris praemia manibus
Non ante concessura vivo
Gloria, quoddabit interempto.
Hicordo rerum est. Non ego quem vides,
Amice Bonti, dedecus aut pudor
Egisse sub tectis iifdem
Arguar, aut male notus hospes.
Seu me beatum Socratica ferent.
Vixisse chartae, feu tibi credita
Stagira, seu duriCleanthis
Porticus, & rigidi Catonis:
Seu Diva Golgon quae colit & Paphon,
Olimjuventae pars meliormex,
[p. 116]
Transmittet in seros nepotes
Innocuum lepidumque nomen;
Seu quicquidolim moliar arduum,
Phoebi facerdos immeritus mori:
Nec Tanarumpost fata &urnam,
Nec tacitum subiturus amnem.
Non si trecentis invida fibilis
Attollat ora imbellis inertia,
Quamvertere in se cogitarma
Impatiens popularis aurae
Laudumque virtus; confilii tenax,
Solamque honesti currere femitam
Perfuafa: nec cessura retro
Plebis ad arbitrium volentis.
Attu, nihil quo candidius polum,
Pulchramque Phoebi conspicitorbitam,
Quem fatadisjungunt dolentem,
Pectore constituas amicum.
Nec auspicati foederis immemor,
Ventis amoremtrade rapacibus,
Quemposteridiscent, necuno
Fama loquax celebrabit aevo.
Haclege, mensamsaepe subultimam,
Cumvinaregnant, totaque mens patet,
Infunde craterae capaci
Dulcis amicitiae liquorem.
AdErycium Puteanum, hospitem, & amicorum
intimum.
20
On sic Oresti fidus astitit suo
N Phocaeaquem tellustulit,
Cum matris igne vultibusque territus
Lassavit ultrices Deas;
Quanta, hospitalem postquam inivimus larem,
Tecum mihi concordia est.
Non si per igneis ire candenteis pares,
Amice, & ultimum latus 1.SeptenODA
[p. 117]
Septentrionis defatigatum minis,
Et aspero crudum gelu,
Velquavagantem pressit Alcides pedem,
Gadesque terrarum extimae
Ponto cadentes audiunt Phoebi rotas;
Ignavus accurram comes.
Nec si leaenae vis resurgat igneae,
Capramque conjungat leae,
Dapesque nostras ore&unguibus trahant
Ditis venenosa striges,
Quales paratis astitere ferculis,
Profana Phinei cohors,
Usquam revellar. sic potentibus Deis,
Sic Delio visum fuit.
Nec si trilinguis Taenarum servet canis,
Audacis Alcidae labos;
Tecum recufem, Puteane, pallidas
Invisere Vmbrarum ddoommos,
Sedesque noctis, npiisque manibus
Inenatabilem Styga,
O&meorum prima pars fodalium,
Sacrumqueposteris caput!
Non ut tremiscas triste livoris malum,
Et saeculi diras aves,
Quas imperita tollit indignatio
Inproximum coelo genus,
Aut inchoatis hactenus laboribus
Musisque subtrahas manum:
Sed ut superbus inter ignavos eas:
Adoreaque nobilis
Ipsoque laudis gloriaeque lumine
Imbelle proteras pecus:
Qualis ministra fulminatorisDei
Cum credidit coelo caput,
Inaltiora fertur; obstrepentium
Secura, quas tellus habet:
Nubesquepennascindit, & flammam Jovis
Contra intueri nil pavet.
[p. 118]
Vel ut cruentis perjocum vibicibus,
Qualis Lycambeus gener,
Premas inertes; five pungendo lubet,
Seu forte caesim mavoles:
Non parcere ullis certus invidentibus;
Virtute sat potens tua.
Seu te Menippi seu Bionei juvant
Non inverecundi sales,
Nihil dature longa quod mergat dies
Aut impotens oblivio;
Ipso furore major allatrantium:
Ut saeva tigris aut aper
Abitmoloffos inter, & pedem struit,
Dentis relicturus notam.
AdGilbertum Iaccheum, Philosophie Profef-
Sorem: cumsupremum in Medicina gradum
confecuturus esset.
Valem per aestuantis Africae sinum,
Insana quem torret dies,
Pugnae lubido, vel dapis cruda, rapit
Interritae prolem leae;
Seumugientes inter astitit greges,
Taurumque luctantem premit,
Oviliumve pervagator omnium,
Fert molle balantum pecus;
Talem sciendi fervor atque audax calor
Mentem penetravit tuam,
Amice, magnis praedicande vatibus,
Nec unius Phoebi decus.
Ocui parentis sacra Naturae parum est,
Causasque novifle & modos:
Quas caeca Phoebe Nereo reddat vices,
Cum sponte cedentes aquae
Fugêre littus quotquot occidunt dies,
Rursusquetellurem premunt:
[p. 119]
Gens unde tantas Acoli tollat minas,
Terram quis impellat tremor.
Quae civitatem cura firmet.& status,
Invicta quem virtus beet:
Ni nunc per herbas & medendi munia
Machaonis curae trahant:
Necemque fistere & moram lintri dare
Mortale quae tollit genus,
Pulcher Cupido invitet & laudum fitis.
O omnia ausurum caput,
Quaecunque summo Pelii in cacumine
DictafleChironem ferunt,
Postquam impotentis spiritus Achilleï
Matri redonasset sux,
Troja dolores Iliifque maenibus
Suprema venturos mala:
Phoebique natum, cum manu retexuit
Inexplicabileis colos,
RaptumqueDiti Virbium terris dedit,
Viragini munus Dex.
Quos inter olim stabis, herbarum potens,
Suprema gentium salus,
Sic profuturum fama fert Promethea
Tentare coelestes domos,
Ignemque terris transdere ignaro Jove,
Nostris quod accedat bonis:
Ni mille pestes, mille morborum agmina
Diram secuta sint manum,
Febrisque multa, quaeque divinam lues
Partem venenorumtrahit.
Quas ire contra, nec pedem retro dare,
Gentis tuae memor, para.
Non te tacebit posteris oblivio,
Et cuncta qui livor premit.
Non Scotus audax, unico minorJove,
Cum per recedenteis viros
Effuditagmen: sanguinisque prodigus
Ardore Mavortis furit. Non
[p. 120]
Nonsumma Thule. quaeque gens Hibernix
Tellura consumptajacet.
Quorumsuperbis additus praeconiis
Illustre per luces jubar.
Ode Pindarica, in obitum Scavole Sammar-
Atermea,
thani, Galli.
Strophe.
Divûm genitrix regiaGanda,
Quam saepe Parnassi novis
Floribus ac fertis,
Freti juventa dulcibusque Musis,
Qualia Phoebeae volucres
Gratiarum amaenis
Sublegunt ex hortis,
Decoramus; nunc, mea Mater,
Haud usitatam gentibus Italis
Deprome paxillo chelyn,
Carminis Ausonii reginam.
Quaquondam Dircaeus olor,
Devio calore raptus,
Ismeni nobilis amnem
Personuit, dominasque Thebas.
Carmen novum,
Antistrophe.
Carmen querulum, flebile carmen,
Lugubre carmen poscimur:
Quale tenebrosa
Seu populi, five ilicis, sub umbra,
Integrat infelix Ityli
Mater, invidenda
Artifex Musae perpetuae;
seu pallida languet
[p. 121]
Nox, seu relictas lux repetit vices.
,, Nam triste fatorum ac grave
,, Omnibus incubuit semperque
,, In terris incumbet onus;
,, Invidumbonis, nec unquam
,, Mortalis, legibus folutus
,, Extitit inferiae paludis.
Epodus.
At paucis immortalem
Sub pectore ignem accendit
Japeti soboles divina:
Pauci trans Acheronta nigrum
Septemplicemque Avernum,
Se, populosque suos,
Et reges, populi ductores,
Cumfceptris, cumque tiaris,
Aternitatis in finu locarunt.
Quos inter, Sammartane, tuus
Flammeus emicuit vigor:
Sive Mantuanae
Vectus alitis penna
Pulchram patriae pubem educis:
Sive Thebanae volucris
Amulatus anfractum,
Atherem natas, secasque
Nubium avios tractus:
Sive animas, Musis acceptas
Traducesque coeli,
Faecunda mater Gallia quas dedit,
Nigro teneri non finis sub Orco.
Strophe.
Quod Thracia
Stirps Calliopes, inclyta cantu,
[p. 122]
Vovisse frustra creditur.
Namque sub amplexu
Effluxit umbra flebilis mariti.
Tu Styga, tu leges Triviae,
JusqueAgefilae magni, &
fores haud unquam
Referatas vatibus ullis,
Audax Deorum semen, amabili
Linguae veneno, patriae
Civibus innumeris, quos lethi
Involvit fatale chaos,
Pandere ausus es: tuosque,
Magne heros, Taenarae paludis
Solvere compedibus clientes.
Antistrophe.
Rarum decus:
Quodposteritas lege fepulchri
Etlonga subducetdies.
Me tamen, haudfrustra
Longe sub Haemi nobilisquePindi
Saltibus edoctum choreas,
Et lyrae modos The
banae, amor pertentat,
Batavorum è littore curvo,
Quăbellicofus cautibus affilit
Neptunus, allabi tuum
yus adad tumulum, cum clango- Ocyus
reingenti. ut, cumpurpurei
Fulminis fatelles, incola
altorum montium, repente, ex
Aërepraecipitat profundo.
Epodus.
Quam circum sylüaeimmense
Omnisque clangittellus
[p. 123]
Remigio volucri percussa.
Hicte, magnanimum patriae
Tristes levare curas
Viribus eloquii,
Aurigamque simul, Musarum
Aternos flectere currus
Haudindecorum, voce canam superba, illustri:
quam late Europa parens
Audict, & choreae foror
Explicabit Echo.
,, Nata cooelitum virtus,
,, Famae volucris laeta amplexu
,, Crescit, immensi patiens
»Temporis, neque infames
"Horret aemulos, nec ullum
,, Dentis invidi morsum.
Quamtibi, perculsusvirtute
Ebriusquetanta,
Auro refulgente
refulgentemut pateram &
Magni facerdosDeliipropino.
mero,
Epimićton, five Vagum, in obitum lettissime
Suavissimaqueconjugis Ermgardis
Rutgersia.
Valis avia turtur,
Viduata dulci compareinfelix nfelixgemit,
Noctemque ducit tristibus querelis,
Deserta, misera, nec modum
Ponit flebilibus modis;
Talisego, mea Vita, mei
Nescius, infelix, neque mentis
Compos misera, solamunamque,
Temeaquaero, te mea posco,
Nec tameninvenio,
MeaErmegardi, dulcis Ermegardi.
Sinobissua vota Deus suus,
[p. 124]
Si fata importuna darent,
Qui nunc omnibus excidimus
Deferti, miserabiles,
Non faxum fierem, aut lapis,
Non arbos, neque avis vaga,
Sed lachrymae, lachrymae fierem,
Mea Ermigardi, dulcis Ermigardi.
Felix Niobe, felix Sipylo
Quae destillat ab imo:
Animi sensim vulnera maesti,
Semperque liquefcit
Indefefis anxia curis.
Sic liquescam, sic senescam,
Necpeream, quamvis peream,
MeaErmegardi, dulcis Ermegardi.
MeaErmegardi, luxmea,
Quondam ferocientis
Domitrix invicta juventa,
Cordis hujus machina, inexpugnabilis,
impotens,
Lex pudoris, officina temperantiae, domus
Anchora universa,
Mentis hujus imperatrix, & triumphatrix mea,
Nunc animilaceri,
Fluctuantis, nec sui,
Naufraga tempestas,
Cui me relinquis, ô mea,
Mea Ermegardi, dulcis Ermegardi?
Si mori tecum haud licet,
Nam tecum decuit mori,
Vivendo liceat mori,
Dum vivimus, moriamur.
Memoria nobis, sola qux superest, tui,
Infixa manet sensibus imis,
Indomabilis, recens:
Et nova semper, semperque comes,
Amissa monitrat, nectamen exhibet:
[p. 125]
Sed afflat, urit, & necat, nec extinguit,
Mea Ermegardi, dulcis Ermegardi.
Communis quoties tori
Pignora aspicio miser,
Traducestuosmeofque,
Imaginem solam tui;
Toties miler videre
Tecogor, neque, quam volo,
Video, ut quondam,
Sed video, ut peream,
Imaginem solam tui.
Hocquoquenunc superest,
Ut videam te, ne videam,
Mea Ermegardi, dulcis Ermegardi,
Si potuit manes arcessere,
Eurydices, tenera Eurydices,
Threïcius vates fidibus,
Solisque Musis Taenarus viam pandit;
Non aliudmajus
Precium lyra, meique,
Ardorisque, Deos rogem,
Quam, ut tecum tumulo tegar,
Atque, ut tecum abeam, tecum obeam, miser:
Ut, quocunquelubet, tecum abeam, mea,
MeaErmegardi, dulcis Ermegardi.
Scolion in Invidiam.
INvidia, heroumcomes,
Tecum fim assidue, tecum habitem, Dea,
Nil natum meditans humi:
Seu gens inominata Sycophanta,
Alumna noctis, imperitiae tribuni,
Occulto in antris perstrepunt veneno:
Seu Paedagogus Jupiter
Fastus indomiti parens,
Animi ingentis, pulchri, immoti, Ut
[p. 126]
Ut puppis medium quae secat Adriam,
Ut ruinque percellit latus.
Sola nervos, sola vires,
Sola spiritus ineffabiles,
novos, ministras,
Sola transcribis polo.
Sic rigidi vigor Alcidae
Monstrorum domitorque ferarum
Sidera perrupit,
Dominaeque Juventae
Roseo sedet in gremio,
Interque Divos,
Satur aethereo nectare & almae
Ambrosiae dapibus vagatur.
Sic Iuliades,
Caesaris invicti foboles,
Humeris latrantum vocibusque vectus,
Supra homines interque Deos radiat.
Sic Zulichemi mens sibi conscia
Integritatis, nec memor
Trahentis in sepublicum Moneta,
Nominis aeterni genitrices
Joveprognatas,
Omnibus invitis,
Quos ambitio tenet attonitos,
Mediam traduxit in aulam:
Sic coelo genitus calor
Grafwinckeli, Batavis
Quem Delius Delphis dedit,
Cura major opum,
Subfidiovacuos omni,
Suobeat clientes,
Amulantibus altior.
Haud fecus ac croceum
Titan, mane novo
Cum furgit ab unda,
Communicat omnibus aurum.
Invidia’s
[p. 127]

Scolion, sive, Hymnus, convivialis ἀρχαΐζων,
in Amorem Graecorum more scriptus.

ACris, ignipotens Amor,
qui per freta ponti,
& terrae sala
& aetherem volas profundum:
tibi squamigerum pecu,
tibi bucera saecla,
tibi simae naribus caprae,
tibi caesiorum folva vis leonum;
& pictae famulant volucres.
vage, pinniger, sagitta-
tor, levipes, domitor Deorum,
Volcanigena, Venerilligena,
arbiter lubentiarum
& doloris officina.
namque tuo simul ac
mens saucia deviavit oestro.
sanguen albet, ora pallent,
trepidat miser animus.
tum virginibus, si qua matris
in complexibus haesitavit, igna-
ra languidi furoris,
rubor p0eniceus colorat ora,
lachrymaeque prodeuntrapau-
latim, doloris filiae.
te seorsum, magne Divûm,
sterilis labascit orbis,
& frangunt elementa fidem,
glutine cuncta tuo, quae
vincta cohaerescunt.
tuis namque pharetri-
potens sagittis,
[p. 128]
saucius inclutus aër
daedalam procat parentem:
tum maxuma coeli
porta desuper tonit,
laesusque fulgurat Iovis,
Pluvioque rore de-
scendit, & Cererem parit.
& propaginis florum,
vitigenamque liquorem.
at juvenis, quoi facilem
pronus porrigis aurem,
olli pupula flagrans,
Vesca, nonmetuens viri,
molle supposivit
humidumque latusculum,
pedisque pedibus pepigit & manibus manus.
ergo petulis ocellis,
& patentibus labris,
quae risus roseus serenat,
& protervitas grata, ar-
gutula usque & usque
nictat atque adlusitat.
ibi illa molta, blanda,
delicata geruntur.
membra quippe lactea
tenera tremula liquida
mollia conduplicantur.
volta juncta concalescunt
teneris cito gemitibus,
concurruntque labellis
purpurae fores labellorum.
animaeque murmurantes
tuo volnere victae
blandos trahunt suspiritus:
donicum resolutis
languidi cadunt medullis.
adsis ô teneri, suavisoni, dux bone, gaudii;
[p. 129]
vage, pinniger, sagitta-
tor, levipes, domitorDeorum,
Volcanigena, Venerilligena,
arbiter lubentiarum.

DANIELIS HEINSII

ELEGIARUM

LIB. I.

ADRIANO MANMAKERO,
Equiti,

SIcut alii aliunde, ita nos plerumque ex ipsis
literis remissionem petimus earum:
&quam ex intentione animi molestiam
haurimus, eam in voluptatestudiorum
deponimus.quorum oblectationes ipsa coru
varietas suppeditat. Meminiin Zelandia cum effemus.
quotum, causa nuptiarum clarissimi amici, aliquot confluxeramus, is de rebus crebro incidisse fermones qua tum agebantur, & hilaritati omnes, quosdam etiam Amori, ne vel nihil vel aliud agerent, litasse. Convenerant
quippe aliquot è sequiore sexu, ut honesta, ita, non sine genio &Sale: quod coagulum optimum nuptiarum
effecreditur. Hasermone, utfit, & elegantia, animum
plerisque oculosque oblectabant. Mihi quid evenerit
nescio, certeargumentum in quo luderem inveni: minime operosum & molestum, sed quod nuptialifesto conveniret,
ne velplane illiteratum meum esset orium, aut
àchariis aliena remissio. Equidem quemadmodum in
vita nunquam mihi placuit philofophus qui nunquam
rifit, ita in scriptu eos probo, qui cum Musis gratias
conjungunt, &leporessalva verecundia, venustatem
citra obscenitatem, amant. Rerum naturam mihi vide..
[p. 130]
multa voluptati tempora, unum etiam amori dedit.
Hyemis austeritatem veris excipit amaenitas, quam amoris
tempestatem jure dixeris. Aër quippe magnam.
omnium parentemfuaviter amplectitur. qua diviniplenaseminii
, flosculos & herbas usque ad delicias reddit.
Aves, ut levissima natur & progenies, ignemfuum muficefatentur
, & simillima poetis canunt quia uruntur.
Nobis ultra oblectationem nihil quaritur, & ut quidam
in vino & epu’is prater hilaritatem nihil amant, comes.
Sationes verò& intemperantiam aliis relinquunt: ita
nosfecimus, qui cum Musis Deum hunc conjunximus,
cujus causa eas alii relinquunt. Tibi autem ideo hac inscripsi
, vel ut fultem agnoscere beneficia videar, qua non
Solvo: vel quod optime à malevolis tueri hac possis, qui
occasionem eorum nosti. Vale.
DANIELIS HEINSII
ELEGIARUM
LIB. I.
Elegia I.
AdAdrianum Manmakerum, Equitem, &c.
Ic mihi concedat dubiam victoria palmam,
Nec veniat misero Lalia dura mihi,
Sed qualem sibi speret amans, cui pectora primum
Insolito tetigit vulnere saeva Venus,
Ut nimium faciles admisi protinus ignes,
Et volui demens credulus esse tibi.
Laudabas vifae nondum mihi lumina Nymphae,
Laudabas oculos raraque verba Deae,
Quaeque verecundo primum districta pudore,
Paulatim meminit lingua diserta loqui.
[p. 131]
Obstupui, dubiusque tuis in vocibus haesi,
Et volui flammas antevenire meas.
Vesper erat: primas conjunxerat undique formas,
Nosquoque qui fausto sidere junxit Hymen.
Nil mihi cum cunctis: placuit pro qualibet illa,
Et puto rivali proxima forte fuit.
Tumverogeminas hauserunt pectora curas,
Etduplices motus mens generosa tulit.
Dispereat, fiquis mediis securus in ulnis
Alterius, dominae colla videre potest.
Sicubi par furgit, trepida gladiator arena
Emicat, & vifo cominus ense venit.
Sic ruit inpugnam, totasque exardet in iras
Et subito vires miles ab hoste capit.
Sederat (hoc maestae Thetidi donabat) Achilles,
Inthalamo, cultu dissimulante virum:
Cum malèdefertos fleret Menelaus amores,
Et Danaas felix posceret aura rates;
Nil poterat prudens, &erat facundus, Vlysses,
Etpopulo reditum sic sua fata dabant:
Hectoranescio quis tecto vidisse paterno
Rettulit, & galea tempora dura tegi:
Addidit&vultum, gestusque habitumque furentis,
Nec fors quempremeret dissimulabat equum:
Protinus excussis gremio cum pectine telis,
Implevitvalidam Pelias hasta manum.
Mequoque, cum possem stimulos evadere amoris,
Amulus admonuit, confiliumque dedit.
Altera lux aderat, pariter convenimus ambo
Inthalamum, memini, quo mea vita fuit.
Lalianontotos, ut eras, distincta capillos,
Pandebas faciles officiofa fores:
Spirabant oculi, praerepti munera somni,
Et species vera simplicitatiserar.
Tumvero nimium tarde periisse putavi,
Et dolui quondam nón potuisse capi.
Sicubi formosam thalamo prodire Lacenam,
[p. 132]
Luminaque aspexit semiadoperta Paris,
Languentesque genas, & adhucspirantia noctem
Optavit tenera cingere colla manu;
Protinus Ocnonen zephyri rapuere notique,
EtPhrygios ignes ventus & unda tulit.
Vos quoque Lugdunum veteresque ignosciteNym-
Exciderant animo nomina vestra meo.
Nos quoque trans ponti crudelia regna vocamur,
Nos quoquequo visum est ventus& unda feret.
Nontamenutventos metuam vel turpiter undas.
Difaciant tanti Laeliapossit emi.
Spectet anhelantem specula rivalis ab alta,
Et timidis clausas sentiat esse vias.
Adnabo dominae turres & littora nota,
Qua fua natalem Veria monstrat humum,
Veria cum flammis Grotî vitura meisque,
Si modoquid nostrum saecula sera ferent.
Satmihi si fidos non aspernetur amores,
Et leviterdicat, Tu quoque noster eris.
Attibi, praesentem cui fas est cernere Divam,
Cui tractare oculiscommoda.nostra licet;
Sic tibi Di faciles & sint in amoribus aequi,
Nec veniat tristis, sed magis aequa, Venus:
Sic tua formosum circundent brachia collum,.
Cujus ab aspectu luminibusque peris;
Incipe gaudentem monitis formare puellam,
Et miseri causam semper amantis age.
Illa meo discat paulatim carmine tangi,
Paulatim nimias spernere discat opes.
Etdiscat supereffe sibi: jamque altera cernat
Saecula: nec vulgi spes velit esse suas.
Audeat à sacris aliquid sperare poëtis,
Etsciat autores vatibus esse Deos.
Non ego te dominamque tuam ventura tacebunt
Tempora, necblandam quam mihi fistis opem.
[p. 133]
Elegia 11.
Dli pereat, quisquis pharetratum pinxit amorem,
Nepopulis tantum cognitus esset Hymen,
Qui puero infanas infanior addidit alas,
Etpariter taedam saevaque tela dedit.
Hinc temere erramus, levibusque exercita ventis
Labitur, & portum nostra carina fugit.
Non satis est castas thalami cognoscere leges,
Et socios ritus, jura marita, sequi:
Fecimus armatas aliquid non velle puellas,
Et vitio nostro est lentus & asper amor.
Optamus dominae crudclem faepius iram,
Et metuunt nullas gaudia nostra moras.
Nec simplex animi, nec semper callida tangit,
Necsemper facilis difficilisve juvat.
Felices nimium, quos non operosa voluptas
Occupat, & latos innocuosque tenet
Rustica queis collum gravibus circundidit ulnis
Uxor, & amplexu gaudia certa dedit.
Aspicis ardentes ut ament in gramine tauri,
Et suade facili gaudia sumat avis.
Nec studium est illis, Veneris nec praemia desunt,
Necqueritur clausas ille vel illa fores
Quem simul hauferunt, pariter pofuere furorem:
Et modus, & placidi finis amoris adest.
Ipse ego, quam vellem thalamo contentus abissem,
Duma rudis & nullo saucius igne fui,
Nuncquoque nescirem quidvatum numina possint,
Necmihi cinxisset laurea serta caput.
Scilicet è multis aliqua conjungerer unus,
Nec mihi pro taeda quilibet esset amor..
Nunc nocet autores flammae coluisse Camoenas,
Et toties quovis, & sine lege, feror.
Haud aliter, nondum teneri securus amoris
Expertusque tuam Cressa puella manum,
[p. 134]
Constitit Aegides: aditum cum milledederunt,
Ettotidem reditum praeripuere viae.
Nos quoque respiciat de tot nunc millibus una,
Quaedubio certum reddere possit iter.
Etfaciemvidi, quam nec contemnere possum,
Et vidi geminas, sidera nostra, faces.
Respicias nostros felix Ariadna labores,
Nec mihi crudelis, blanda puella, veni.
Nil mihi cum Theseo, nec curvo in littore Naxî
Vela per immites ire videbis aquas:
Solaque nequicquam volucres testata marinas,
Perfidiam rupta veste querere meam...
Nec mea ridentes invadent oscula Panes,
Nec mihi deferto Bacche fruere thoro.
Sit licet & Penthei nex & mihi nota Lycurgi,
Et cadat ante tuos India tota pedes:
Nec male mordaces credatur tollere curas
Temporapampineus qui tua cingit odor.
Etmihi jam certo praeeunt in amore poëta,
Etstabilem fixit Grotius ante ratem.
Ibimus ô felix tua per vestigia vates,
Nesapiens soli non videare mihi..
Cur tibidum castis aliquid tentatur in ulnis,
Ocia nos praestet defidiosa sequi?
Cur toties spectem misero tua gaudia vultu,
Quae tibi securus gaudia praestat Hymen?
Aut egoculpabor facto aut abfolvar eodem,
Etsimilis nobis causa duobus erit.
Ne modo quae pro te valuit facundia supplex,
Nunc similem nobis ferre recuset opem.
Cuiplacet exemplum, coepto ne prodar in ipso,
Res est, si merui, digna favore tuo.

[p. 135]

Elegia III.

Ad Reinerum Bontium, Medicum, hospitem
suum.

HOc erat, infelix Walachras cur tangere terras<
Sollicitus timui, difficilisque fui.
Namneque metristes Boreas qui possidet undas,
Nec pluviae largus terruit Auster aquae:
Nonmare, nonscopuli, non omina visa per omnem,
Nec male conspectae detinuistis aves.
Poffum ego funestas pelago ridere volucres,
Nec metuam faeta proximus ire cani,
Nec temere offendens titubansque in limine primo
Propositum lavus pes mihi sistat iter.
Bis redii, bis me, redeuntem finibus illis,
Perculit, & fegnis nunc quoque languor habet.
Languorhabet:nec ut ante tamennovusille recenf-
Etquinecfolitam quaerere gaudet opem. (que est,
Seutetigit virus, feu me gravis ira Deorum,
Seufuror invasit, sed puto virus erat;:
Hauserunt miseri penitus contagia sensus,
Mensque suo majus corpore vulnus alit.
Nec tamen erravi Libya per deviasolus,
Nec mihiferpentum dira venena nocent,.
Necvaga fectantem tumidi laesere cerastae,
Necmisero vulnus tristis echidna tulit:
Necquae faeva sitim diffundit corpore dipsas,
Cumgelidae lethicausa bibuntur aqua:
Neclevior cenchris, nec cenchride mitior aspis,
Quae bene Romanumdedecusulta fuit,
Cummaletentatum duxitCleopatra soporem,
Etgelidum traxit corpore mortis iser.
Nonquae sanguineoshaemorroïs explicat artus,
Nec cuiquam subiit nomen arena dedit,
Nonseps exiguus, scytaleque exuta senectam,
Cummediotristis frigore saevit hyems:
Non qua bis gemino sava amphisbaena veneno,
[p. 136]
Bis geminum cauda virus & ore vomit.
Blandior his cunctis, sed & his crudelior ipsis,
Attulit hoc nobis dulce puella malum."
Aspexi geminos (quid enim spectare noceret?)
Ridentes oculos, & doluere mei.
Perque meos, sensim furor hic delapsus in artus
Venit, & ex illo tempore laesus eo.
Nec piget ardentem, tanta est vesania, morbi,
Et peream, ni non difplicet ille mihi.
Nec minus erodunt crudeles viscera cura,
Etmiserum vulnus, vulnere laetus, alo.
Nec minus & terras ubi caeca condidit umbra,
Annua nox nobis & vigilanda venit.
Quid mihi nunc vires prosunt habitusque medendi,
Quid medicae princeps alter & alter agent?
Quid nunc Pergamei pro me aut sapientiaCoi,
Ettibi tam doctas caetera posse manus?
Omnibus ut lectae veniant è montibus herbae,
Gratius hoc nobis quàm medicina malum est,
Elegia IV.
AdGasparum Vosbergium, postpactas
inducias.
Bitishoc vultu, Walachrasque intrabitis urbes,
Qui, bello posito, gaudia pacis habet.
Nec tibi, Vosbergi, patriae bona tanta ferenti,
Aquora difficiles aut dabit aura vias.
Nos quoque quos longe communibus ocia rebus.
Mollia delectat nec nisi docta sequi,
Hactenus optando (quid enim conceditur ultra?).
Gens pia, gens vobis non aliena sumus.
Nec mihi tam placeat patriae contingere sedes,
Et quae nunc domino destituuntur opes,
Exiguamque domum, priscosque habitare Penates,
Et proavis cultos posle piare Lares,
Quam ne quis positisfraudem commisceat armis,
Autpopuli savus commoda turbet Iber.
[p. 137]
Forsitan & possum patriae deponere curam,
Etpossum vestra civis in urbe mori.
Nec primusveniam, nec sum peregrinus in illa:
Hospitium nostrae praebuit ante domo.
Testor majorum cineres & busta meorum,
Quosbene sub facili Veria claudis humo;
Nil gravibus vinclis opus est saevisque catenis,
Injiciatblandasuna puella manus;
Frotinus haerebo teneris circundatus ulnis,
Oblitus patriae, cum patriaque mei.
Et nuper didici Walachras non temnere formas,
Et tali lepidum vulnus ab hoste tuli.
Nec mihi mortali placeat sapientia major:
Nempe Ithacus prudens nec male cautus erat;
Et potuit blandas Sirenum evadere voces,
Nec potuit blando tactus amore vehi.
Haerebat toties peregrino in littore puppis,
Occurrit quoties forma venusta viro.
Et modo solventem tenuit conspectaCalypso,
Et modo quae Phoebo nata parente fuit.
Sic pius Aeneas Libyca cum constitit urbe,
Hac tenuit cunctas anchora sola rates.
Nonpelagus classem, collum tenuere lacerti:
Nec miserum venti, sed retinebat amor.
Vix Atlantiades illos dissolvere nexus,
Vi xpotuit monitis Iupiter ipse suis.
Unius ingremiotum spes surgentis Iuli,
Et gentis dominae deficiebat honor.
Pene erat ut nullos habuisset Roma Quirites;
Aut, quod nunc Roma est, Africa terra foret.
Me quoque quid mirum est, si sic patriaeque meique
Et possim Batavi non meminisse soli?
Nec vacet haerentes collo removere lacertos,
Necvacet à caro littore ferre pedem?
Cunjugis abrupit cum Protefilaus amores,
Et Danaûm demens maluit armasequi,
[p. 138]
Ne dominae frustra teneris properaret ab ulnis,
Iliacam meruit tangere primus humum.
Ferreus est si quis dominam non ardet ubique,
Nec patriam credit, quam suusignishabet.
Atnos exilium terris metimur & undis,
Nec tamen exilium terra vel unda facit.
Civis erat Sesti media Leander in urbe,
In patriae clausus moenibus, exul erat.
Me quoque Zelanda claudas regione licebit.
Sic fieri civis vester & esse velim.

Elegia V.
Ad Apollonium Scotum, cum Hagam adfu
premum Senatum vocatus esset.
TAm tibi fit felix, tam fit facilifque levisque,
Qui bene defertur, nec male cedat, honos,
Ettibi contingatnostras conjungere Musas,
Et vitae comites semper habere Deas,
Quam neque precipuamvenies male gratus in urbem,
Scotte, nechic nobis non adeundus eris.
Hictibi praebebunt virides solatia rami,
Etrequiem curisproximasylva dabir.
Saepefub arboribus fugies aestumqueforumque
Et Dryades latebras, & dabit herba thorum.
Saepe locum tanges, ubi reptavisse Secundus
Dicitur (haec illi terra paterna fuit.)
Saepelocum tanges, quem tangere Dousa folebat,
(Hocetiam functus munere Dousa fuit.)
Seulachrimas rapto nec dulcia carmina nato
Solveret, &cineri debita justa daret.
Seu teneram blandis mulceret vocibus Echo,
Alterius folitam claudere verba suis.
Illa nec antiquos Narcissi praetulit ignes,
Cuisua formosae flamma fuistis aquae,
Nec memor ipsa sui gelida reddebat in umbra,
[p. 139]
Quaebenenesciretnecprior ipsa loqui.
Tuquoque saepe petes tremulis è frondibus auram.
Lenior à motis frondibus aura venit.
Tu quoque saepe cades viridi semotus inherba
Apopuli curis, necminus ipse tuis.
Hictibiquae velles dictabunt carmina Nympha,-
Et tibiquo gaudes nobite crefcet opus:
Carmina, quaequondam populis cantare folebat.
Regia progenies, maxima cura Dei.
Qualia Cecropia nunquam legistis Athena,
Epatrio quamvis vertice nata Dea est,
Non Academeo celebratae nomine villae,
EtquondamMaceto grata Lycea seni:
Nec quae Socraticam delectans frigore mentem
Adpuramplatanus gaudia praebet aquam.
CediteGrajorum sapientes, ceditevates.
Etremove lauros Martia Roma tuas:
Largiorhumano centumque Heliconibus acto
Et procul à Phoebo, spiritus ille venit.
Quamvis Smyrna suum toties mireturHomerum,
Necminor ore, suum Mantua jactet opus.
Illi thuricremis veniens regina Sabaeis,
Submisit trepida regia sceptra manu.
Nectibiquos nolles testes adhibere poëtas,
Aut humiles animas, terra Batava tenet.
Nec tibi divinas non pandet Grotius aures:
Hoctibi, plena licet litibus, Haga dabit.
Nos quoque Lugduni placide gens vivere nata,
Quosmalenec tollit, nec male torquet honor,
Saepius Haganam folito veniemus in urbem,
Hoc quoque nunc quamvis saepe teramus iter.
Et tibi quam tractas lenibunt carmina curam,
Et levius fiet quod grave credis, onus.
Elegia
[p. 140]

Elegia VI.
AdPetrum Cunaum Nonni Bacchica editarum.
CIngecomam laetosque hederis involve capillos,
Et domitum praelo fortiter adde meruni.
Omnes ut pereant cedantque è pectore curae,
Etprocul in ventos discat abire dolor.
Sic tuus advenit mediis bellator ab Indis,
Et tulit Eoo Liber ab orbe pedem,
Sic, Cunaee, acies adversaque contudit arma,
Ipse suoplenus munere semper erat.
Pampinusumbrabat gaudentem frigore vultum,
Implebat mediam frondibus hasta manum,
Astabant Satyri, lascivaque numina Panes,
Faunorumquemanus pone secuta fuit.
Et Bacchar, Paphios vino miscere calores,
Pronaque festivos urete turba deos.
Haec tibi dat Nonnus. Nonni praecepta secutus.
Ingenii curas tristitiamque doma.
Aspicis ut faevum totus modo tendat inhostem,
Etmodo, depofita casside, totus amet
Utmodo det Veneri, modo detsua temporaMarti,
Etmododet proprio tempora longamero.
Ut modo formosam Beroen, modo diligat Auram:
Ampele nunc captum, nunc Hymenre tenes.
Sic quinontulerant caelum expugnare Gigantes,
Formosae digiti fustinuere caput:
Etquas affiduis turbarant caedibus Indi,
Disposuit conjux mox Ariadna comas.
Perfidus Aegides, ne Liber perfidus esset,
In sola miseram destituebat humo.
Quae tibi tum, miseranda fuit, cum sola jaceres,
Quae mens, quae species? qui color oris erat?
Cumprocul implerispectares carbasa ventis,
Spectares tortas remige stare vias.
[p. 141]
Vidit in ignota pavidam tellure Lyrus,
Clamantemprofugum Thesea: solus abis!
Nec te nostra fides, nec te tam firma morantur
Foedera? nec nostro tactus amore manes?
Vidit in ignota miseram tellure vagantem,
Etnon dedecuit flebilis ora dolor.
Vidit, &ut vidit, fluitantes preffit habenas,
Et dixit Satyris: Lentius ite Dei.
Detersitque manu lachrymas, risumque reduxit,
Etlepidum Thesei continuavit opus.
Tuquoquequem tractas prudens imitare Lyaeum,
Terque illi comites tres simul adde Deas.
Nec tibi turpe puta divino humescere rore:
Proposuit ficcis omnia duraDeus.
Felix qui modico perfundit nectare Musas,
Castalias quamvis Graecia laudet aquas.
Felixqui modicis indulgens haustibus, ignem
Ingenii vates suscitat ip se sui.
Nectibi turpe puta pulchram exorare puellam.
Nonmale cumBaccho Cypris amica facit...
Sicnedeficiatsemper qui tenditur arcus,
Ocia cum curis jungere disce tuis.
Elegia VII.
Inamicam, quefalso alteri nupfisse nun-
ciabatur.
Vae placuit nobis, quamvis vix visa fuisset,
Alterius nunc est facta puella viri.
Nil juvat ignavis animum consumere curis,
Niljuvat hic fati de gravitate queri.
Vinceris aut vincis, lege hac certamina constant.
In medio posita est aequaque palma jacet.
Andromachen tenuit, quafdam non abstulit Hector,
Nec Paridi primus tam bene cessit amor.
Cesserit Oenone quamvis & Tyndaris illi.
Catera gens fato dissimulata latet:
[p. 142]
CumPelopis formosa rotis avecta fuisset
Exitium multis Hippodamia viris,
Quamlibet attoniti centum flevere procorum:
Unusqui lepide diceret, uxor, erat.
Errat& in regno Veneris Fortuna vagatur,
Praecipue est illic quod Dea semperagat.
Forsitan& demens nocuit secordia nobis:
Nec satis intentus, nec bene cautus eram:
(cst
Alteriusquejacet, ne sit nullius in ulnis,
Etfapit, & veniadigna puella mea est.
Quicquidid est, viresanimumque àvulnere certum
Sumere:sumenti sit Venus aequamihi.
Non jacet incassum media venator in herba,
Si fugit& primus vincula rumpit aper:
Nec gemit infelix vacuos qui respicithamos,
Cum tremulum fallax lineasensit onus.
Dum sedet, elapfamque sibi non cogitat auceps,
Saepe aliam rursus caffide cepit avem.
Tuquoq;, siqua mea est, ignosce Walachria culpae,
Inque alia nobis non inimica veni.
Elegia VIII.
Ad rivalem.
Dicebam, desistemeos invadere amores,
Dicebam, misero parce nocere mihi.
Nunctibi, quam sentis, Veneris gravis ira luenda
Nunc tibi, si nescis, impetus ille nocet. (est,
Ipsa manu Cytherea suosdefendit alumnos,
Etpuer inpromptu spicula semper habet.
Nonut sanguineatingantur caede sagittae,
Nec cadat ut faevus cuspide fixus aper.
Sed monet armatus: teneros ne laede poëtas
Si quis amas, nostro si quis ab igne cales.
Utmarepiscatorcymba vagus intrat, & intrat
Flumina, privatasnontamen intrat aquas,
Sic tibi quod ludas toto quaeratur in orbe:
[p. 143]
Sub dominovivat, vivere si qua folet.
Versibus alteriuspartam tibi quaerere noli.
Hoc pudor, hocprobitas, hoc vetat ipsa fides:
Hoc vetat hicarcus, qui non impune sagittas,
Nec sinevulneribus spargere tela folet.
Quique ferit vatem, vatemquoque vindicat ipsum.
Vique suovivattutus ab hoste cavet.
Hoc niveivatum mores meruere fidesque,
Hoc pia simplicitas, ingenuusque pudor:
Hoc amor innocuus meruit, meruistis & illae
Ingenii, qualesnescit avarus, opes:
Queislegor, & toto non sum male cognitus orbi,
Etmihi, qui vincit caetera, venit honos.
Dixit, & in tergovolucres sonuere sagitta,
Nec tamen in dextra non fuit una manu.
Attibi nunc tantam Nemesis mea provocat iram,
Et meus est in te qui male saevit amor.
Ettamenest aliquid quod nos debere fatemur,
Est aliquid noster quod tibi debet amor.
Namcum me, Walachris quantum distam ab oris,
Divideretflammisunda maligna meis;
Alloquionostram fovisti & voce puellam,
Ettuapro mevox officiofa fuit.
Atqueutinam liceat, ne non fim gratus abunde
Utquetibi referam quae meruisse puto,
Uliuissiinngremioprotetua facta referre.
Hacequidem gratus lege fuisse velim.

[p. 144]

DANIELIS HEINSII
ELEGIARUM
LIB. II.
MAXIMILIANO VRIENTIO, V.N.

LIbellum hunc meum tibi offero, mi Vrienti,
five tuum potius. Vel quia nostrum amplius
non est, quodpromissionis lege jam debetur:
vel quia tuum fecisti, quicquid est
enim humanitatem tuam sum expertus, ut debere ea videar,
qua nondum promisi:que promisi autem sine scelere
differrenon possim. Haret animosemperque harebit iste
dies, cum in patria urbe nuper vultum illum tuum pressi
& invasi, cujus defiderio iter meum imputabam.. Neque
(pesfefellit. Vidi qualem legi, & ex ipso aspectu, animi
Scintillas haufi. quibus penitus accenfus, hoc tantumprofeci,
ut impatientius abfentiam illius ferrem, cujus pra-
Sentia expleri non poteram. Hac videlicet felicitatis nostra
est conditio: cum spe ipsa evanescit. Et quemadmodum
qui manum minus arcte compressam, aqua implere
folent, non elabised clapsam esse sentiunt: ita puncto perit
quicquid optamus.Inter vota nostra miseri diffluimus,
ad metam illam imus, ad qua nunquam redituri, semperproperamus
.Manet tamen recordatio humanitatis tua
& delectat: neque in oculis, ut vulgo ajunt, sed in ipsa
mentepenitus versatur.Videre hercle videor studium illud
tuum, cum infirmis pedibus, animo integro, venientë
exciperes: cum eunti, ubi pedes non poteras, equo adhareres:
nec in urbe tantum sed &extra eam longissime deduceres
, & defectu membrorum solo amore largiter suppleres:
cum privatim magnos, publice (ea autoritas est tua)
maximoshonores exhiberes. Pro quibus omnibus, animum
banc accipe, & illius testem, exiguum, sed tamen festivum,
huncfaetum. Etenim quemadmodum nonnulli pumiliones
aut nanos regibus offerrefolent, quibus vacui se
oblectent: itanos, dumsapientis confultos tractamus, oblectationes
nostras ad te mittimus. Vale, ô decus nostrum,
&majora à nobis expecta. DANIE145
[p. 145]
EL EGIARUM
LIB. II.
Elegia. I.
Adurbem Gandavum, cum primo eampost
inducias petiisset: & de Maxamiliano
Vrientio.
Nntiquae turres dilectaque tecta meorum
Ettantumpuero cognita Ganda mihi,
Si merui tua rura, parens, calcare domosque,
Et quae grata meos tangit arena pedes,
Da veniam: procul externis è finibus adfum,
QuaBatavamNereus aequore pulfat humum.
Artibushicprimos Musisque impendimus annos,
Innocuusquetuishostibus hostis eram.
Odimus, infestus patriae quia vivit, Iberum,
Odimus: haec sceleris summa caputque mei est.
Non ego civiles armavi in praelia dextras,
Inque tuos movi perfidus arma lares.
Nonego priscorum rapui delubra Deorum,
Necspoliata meo crimine busta jacent.
Çaedibus abstinui, truculentaque praelia fugi,
Nec tua praeda meas crefcere fecit opes.
Caetera paupertas pro me non noxia dicet,
Ettantum steriles vita secutaDeas.
Viximus immunes scelerum, nisi tangere sacra
Musarum scelus est, istaque castra sequi.
Tu quoque, magna parens, crevisti carmine nostro,
Etmemini nomen saepe vocare tuum.
Hostibusin mediis tibi sacra peregimus olim:
Hoc mihi libertas illa Batava dedit.
Haec fuerant: nunc Diva fave. tua moenia rursus
Hospes ovans subeo: tu modo Diva fave.
Nontamen aeterni contingam vt Caesaris arcem,
In qua caelesti vagiit ore puer,....
[p. 146]
Ingentesque Deum moles, & publica faxa,
Et quae stant mediis multa videnda viis.
Lisapater, comitesque, & vosignoscite Nympha,
Indigites patriae Dijque Deaeque mer:
Plus patria nobis patria servatur in urbe,
Seque aliquid majus maxima Ganda dabit.
Vrientius accipiet venientem laetus amicum;
Ille mihi magno Caesare major erit.
Amplectarquevirum, mediasque effusus in ulnas,
Deficiam lachrymis, deficiamque loqui.
Dî fidei testes, & tot pia numina vatum,
Numinaperjura non temeranda manu,
Grajorumque fales, vulgoque incognita tempe,
Quaetotiesoculosdetinueremeos,
Sicmihi fit nunquam strepitus audire tubarum,
Nec socia laetos caede videre viros,
Flandria sic reduci veniat non aspera vati,
Etprocul à populo me meus abdat ager,
Dulcia securae meditantem commoda vitae,
Quam lepor & Musis pascat amica quies;
Ut mihi perpetuae vivunt sub pectore curae,
UtVrientiinnostro pectore vivit amor.
Ahquoties animopraefentem amplector amicum,
Carminaque infelix, ceuplacitura, lego,
Mensque sibi credit, viresque à judice tanto
Sumit, & ipsa suum fervida nutrit opus.
Saepemeae videor contingere maeniaGandae,
Etquae vix memini tecta videre, colo.
Plus tamen in tota nihil est quam Vrientius urbe,
Et minor est patriae quam mihi vatis amor..
Scilicet aeternos conjungunt numina vates,
Altior est tardis mentibus illa fides.
Illa fides puros conjungit pectoris ignes,
Ardentesque animas, cordaque plena Deo:
Qualia nec regum auratis dant limina valvis,
Etsemperpavidasceptra tenenda manu.
Non domini fasces, invisaque vatibus arma,...
[p. 147]
Et tantum miseras bella datura nurus:
Sed pia simplicitas, livorisque inscia virtus,
Puraque mens animi, candidiorque nive:
Et pudor, & cuiquam noninvidiosa fupellex
Carminis, & vulgus quas sibi nolletopes.
At vigor aeterno veniens sublimis Olympo,
Qualia mortali non licet ore loqui,
Despectorque animus rerum, supraquetyrannos
Spiritus. audaci seu libet ire via,
Armaquesaeva virûm & crudeles dicerepugnas,
Vel quaemagnanimus jura cothurnus habet.
Seu levibus castris teneri decurrere Amoris,
Qualia saepe mihi porrigit arma Venus.
Moribus his, inter civiliabella nefasque,
Etpropriosparsas saepe cruore manus,
Invidiamque ipsam, Vrientî pius ardet &Heinsî,
Cunctaquemanfurus saecula vincet amor.
Elegia II.
Somnium.
AN miserifalfaluduntur imaginesensus,
Cum fua jam totus corpora somnus habet?
Annealiquidmens ipsa gerit, neque fallitur omnis,
Nec nihil ex vero somnia nostra trahunt?
Somnia noctis habent, quod non oracula vatum,
Quodnequeant tripodes dicere, Phoebe, tui.
Fagus erat: fagum viridissima cinxerat herbis
Area. quamjuxta myrtea sylva fuit.
Sylva fuitVeneris (Venerem dixiffeputato)
Alterius non haec signa fuere Dex.
Scindebatviridem deducto gurgite campum
Rivus aquae purae caetera gramen erat.
Caetera dum specto, media Iovis arbore corvus
Sedit, & in puro fonte natavit olor.
Venit, &extemplo(quid enim non somniapossunt?)
In viridi virgo candida sedit humo.
Illius in gremium demissis leniter alis
[p. 148]
148 DAN. HEIN SII
Candida neglecto gurgite venit avis,
Collaque, gaudenti similis, libavit & ora
Ora quidem pennis candidiora suis;
Sed nimium torva faciem contraxerat ira,
Asperaque immitis laeserat ora furor.
Tumfragili dulcem dimisit gutture vocem
(Utputo vox maestae vel morientis erat)
Qualia Maeandri redeuntibus edit in undis,
Prasciacum fatidicitur efle sui.
Illa reluctantem medias dejecit in herbas,
Deque suo gremio sava removit onus.
Sic cecidit, gremiumque una lucemque reliquit,
Etmoriens tristem corpore pressit bumum.
Venit & annosus media Iovis arbore.corvus,
Venit ovans animi, laetaque signa dedit.
Quem bene vix totis venientem fustulitulnis,
Etgremio nigram laeta recepit avem.
Finis erat somni. somni tamen haesit imago
Senfibus atque oculis non abitura meis.
Quxfieram causas (causae latuere rogantem)
Conscia quaerenti singula dixit anus.
Quae placuit virgo, virgo tua, dixit, amica est.
Purpureus vatis pectora signat olor.
Carmen uterque canit feliciter, albus uterque
Hic niveus pennis, moribus ille suis.
Vita reliquit avem pariter gremiumque puellae:
Ettibi cum vita finis amoris erit.
Corvus amans senior: senior praefertur ab illa.
Ingenio non est gratia magna tuo.
Dixerat. obstupui, voxque arida faucibushaefit,
Etdidici certam noctibus esse fidem.
Elegia III.
Ad Franciscum Sweertium.
E tenet intentum geminae Cylleniusarti,
Et dubium natus Pleiade monstrat iter:-1
Curaque se partem nunc hanc nunc vertitin
illam, Altera
[p. 149]
Altera dum Musas, altera tractat opes.
Nos steriles laudes, & inertis praemia voti
Pergimus, &vitae commoda nulla sequi:
Sed modo Socraticae solantur taedia chartae,
Et modo majorem porticus alta videt:
Autubi blanda Venus sopitos excitat ignes,
Sum mihi materies, fum mihi semper opus.
Nec mea discordes exercent somnia venti,
Nec mea turbatae vota morantur aquae:
Nec peregrina meas impellunt aequora merces,
Necpelago clausas detinet unda rates.
Cumdominam vidi, nihil est quod restet ab illo:
Constitit, & portum nostra carina tenet.
Nec nisi nos, Sweerti, teneros mercamur amores,
Nec nisi nos Veneris tristia damna movent.
Basia si pepigit, meruit formosa vocari,
Etprecium pacti muneris, illud habet.
Sequoque si dederit, fatis est si carmina reddam:
Haec bene qui solvit, praemia magna dedit.
Non alias prisco noverunt tempore merces,
Quospopulosnondum saucia terra tulit:
Cumpariter ferrum, pariter quod quaeritis aurum,
Prascia tot fraudum dissimulare thumus.
Omnia quae salva poterant virtute teneri,
Illa parens cuivis, cuilibet aequa, dabat.
Nec nocuit mitem carpsisse è vitibus uvam:
Obvia pendebat vitibusuva suis.
Nil nocuit pomum, pendebat in arbore pomum.
Haec poterant salva simplicitate legi.
Atque aliquis collum tenerae cingebat amica.
Cingenti thalamuın gramen & herba dabat:
Blandaquequot tulerat compactis basia labris,
(Hoctunc innocuus fine manebat amor)
Totdomina flores glandesque ex arbore lectas
Reddidit: his precium tum quoque rebus érat.
Senfim aliquis majora dedit; pulchramve colum-
Aut aliquam, nido demere jussus, avem. (bam,
Paulatim
[p. 150]
Paulatim pecudes raptaeque à matribus agnae,
Etpreciomentemsollicitavit ovis.
Nec pietas aberat, sed adhuc in moribus omnis
Cenfus erat: probitas nomen habebat opum.
Credibile est illo veteres regnasse poëtas
Tempore: gens illo tempore digna sumus.
Impietas terris, mox fluctibus eruit aurum:
Non meruit faciles impetus ille vias.
Primus adhuc purum fraudes invexit in orbem,
Quem gelido natum vertice Maja dedit.
Fabula nota quidem, sed non & cuilibet, illa est:
Res tamen autores fertur habere Deos.
Pleïas umbroso puerum celaverat antro,
Quodfureret Iunodebuit ille tegi.
Cingebat viridi nascentem populus umbra,
(Herculeasnondum presserat illa comas.)
NonVeneris deerant myrti, dilectaque Phoebo
Nonfua cypressus, non sua laurus abest.
Iupiter ex alto folitus descendere caelo,
Saepius hac cooecum nocte tenebat iter.
Inthalamo fulmen cum majestate jacebat:
Sic bene fallebat, sic bene tectus erat.
Nox quoque, quae tollit discrimina cuncta Deorum,
Abstulerat vultus: omnia nocte latent.
Trescomites tantum, proles Latonia, Phoebus,
Et qui caeruleas numine torquet aquas.
Mulciber his gressum, quamvis his junxerat impar,
(Tumprimum claudo coeperat ire pede.)
Ventum erat ad montem.puerum videre jacentem,
Et facies visa est digna parente suo.
Fraus tamen in vultu emicuit manifesta jacentis,
Sed fraudi in puero quis locus esse potest?
Sic abeunt furtim. tenero jam pascua rore
Et virides herbas sparserat orta dies.
Viderat errantes bis sex in gramine cervos
Phoebus, & ad pharetrae respiciebat onus.
Nusquam erat. admontem fua fert vestigia rurfum,
[p. 151]
Et relegit per quas venerat ante vias.
Territus exemplo dum Lemnius astitit illo;
Et sibi jamvacuas conspicit esse manus.
Venerat armatus dilecta forcipe dextram.
Senfit & aequoreus tertia damna Deus.
Quidfaceret? vultu ter pallidus haefit eodem
Etfua percussus lumina fixit humi.
Et puer, & genitrix, & cognita damna duorum,
Etnox, & tenebrae, fuspicione carent.
Primus abit Phoebus, primus pervenit ad antrum:
Mox sequitur Phoebum junctus uterque Deus.
Protinus ut venêre, videt sua quilibet arma.
Singula sub cunas traxerat arma puer.
Iupiter agnoscittenerae vestigia mentis,
Et puer hic nobis utilis, inquit, erit.
Utilis& terris, & faevis utilis undis.
Navitajampuppes jam tua vela para.
Iam video totis impleri carbasa ventis.
Exigua est tellus: adjiciatur aqua.
NuncBoreaprimum, nunc Africe nomenhabebis.
Hactenus humanis viribus aequa licent:
Pergit in ignotum vesana pecunia pontum,
Nec fatis est fati conditione mori.
Diriget hic vectas peregrino è littore puppes,
Nec minus & terra dulcia lucra dabit.
Quisquis amas lucrum, lucri venerare potentem,
Extaque fer tepidis, & cadat agna, focis.
Mox tamen inventa liquidum testudine carmen
Addet, & à Musis proximus esse volet.
Parva loquor: quintus cum fexto accesserit annus,
Incipiet quovis dulcius ore loqui.
Felix, quem placido nascentem lumine cernet,
Seu sequitur Phoebi, seu tua castra Venus.
Dixerat: astiterant fatales omnia nentes,
Etdigitos fusis applicuere Deae.
Di faciant illo videat nos leniter ore,
Utque folet, largas det tibi semper opes.
[p. 152]
Elegia IV.
Ad lanum Rutgersium, poëtas, ac prepracipue
Homerum & Hesiodum, primossapientia
autores esse.
U I putat aeternos tantum oblectare poêtas,
Aut modonugarum somnia vana sequi,
Illi nec faveant Musae nec pulcher Apollo,
Etprocul à sacro limine sempereat.
Nec pateant fontes, quos non nisi docta bibisset
Ingenii tantas Graecia nosset opes.
Omnia,, Rutgersi, primum docuere poêtae,
Cum rudis&& simplex& nova terra fuit.
Sunt quoque qui Divis solitos accumbere vates
Regia Saturno sceptra tenente ferant.
Sunt quoque qui credant, magni primordia mundi
Vatibus aeternos exposuiffe Deos:
Et series rerum, cunctasque ex ordine causas,
Multaque quae vulgo non penetranda latent.
Talia cantabatmediis in fluctibus Orpheus,
Aquoreae primum cum patuere vix,
Territa cum pubes & adhuc ignara carinae,
Aurea Phrixeae terga petebat ovis.
Talia cantabat, cum robora dura canentem
Et lenes numeros sylva secuta fuit,
Et rapidae tigres. rapidas tigresque leasque,
(Hi fuerant homines) prima tenebathumus.
Omnia suppressa feritas ratione regebat;
Nullus honos veri curaque laudis erat..
Plurima Musxus primum videre Linusque,
Sidereos obitus, dissimilesque vias.
Hi.quoque magnorum primo reperere Deorum.
Etgenus& vires, & docuere suos.
Principio tali Sapientia venit in orbem:
Quae quia grataparum nec speciosa Dea est,
Lenibus attentas numeris defluxit in aures.
Mollius, hoc velo dissimulanda fuit.
[p. 153]
Omnibus eripuit positam sub judice palmam,
Quem vitrea genuit Nympha Meletis aqua.
Nympha fenemgenuit: vel sic quia sancta vetustas
Non nostri docuit sanguinis esse virum.
Quot segeti spicae, quot sunt in vitibus uvae,
Arborequot frondes, vere moventur apes,
Quot tremulis summa crispantur fluctibus undae,
Seu prior abcessit, seu nova furgit hyems,
Tot species rerum tot nomina nomina plura
Aut species plures, magnus Homerushabet.
Seu cadit urbs sensim lustris obsessa duobus,
Telemachi metuit seu duo lustra pater.
Aspicemagnanimum (non est imbellis) Achillem,
Sed nimium praeceps, & sine mente, ruit.
AspiceNestorcos, non sunt sine viribus, annos.
Quae moveantfortes arma disertus habet.
Dumtrepidat Priamus, dum spes accendit Achivos,
Vulnus in Atridae pectore fecit Amor.
Deperit& poscit Briseida: virgine rapta
Aacidae ceffant bella moveremanus.
Sic levibus pereunt & stant ingentia caufis,
Et minimi nutu ponderis alta cadunt.
Hinc trahitur totum Mars & differtur in annun,
Et trepidos, ritu fulminis, Hector agit.
Iupiter ex alta mortalia despicit arce.
Mortales superis nil fine posse vides.
Hoc fine, nequicquam Danai vertuntur in hostem,
Hoc fine, remfrustra Troica turba gerit.
Aspicejactatum post praelia rursus Ulyffem;
Alterius dices illa fuisse viri.
Tot licet infelix ventos patiatur & imbres,
Et toties gelida frigora nocte ferat,
Omnibus his pariter plus est metuenda Calypso:
Lenones oculos blandaque verba parat.
Et modo festivis properantem detinet ulnis,
Etmodo turbatas callida monstrat aquas.
Hinc quoque ceratam deducit in aequora puppim,
[p. 154]
Dirigit& cursus, & sibi vela facit.
Fluctibus abripitur posito velamine, nudum
Saevus inAlcinoi littora ventus agit.
Quidtibi vis, Fortuna, tamen? quid perfida geris?
Auxilio felix non fuit ille tuo.
Omnia cum rapias, totum sibi linquis Ulyssem.
Exuvias tantum, Diva, natantis habes.
Hae tibi, vel toti pelago donantur & undis.
Sicquoque cum deerunt omnia, dives erit.
Hinc animosa suos instruxit porticus hortos,
Unicaquam virtus, nec comitata, juvat.
Serius est magno quicquid miramur Homero,
Ulterius nullum Graecia novit opus.
Credite, posterius doctae vidistis Athenx,
Quid bene conveniens, quid sine laude foret.
Namneque tum notum sapientia nomen habebas,
Nec fuerant septem pectora docta viri:
Nec Samiae fuerant audita silentia linguae,
Et non sollicitos qui putat esse Deos:
Nec quem Cecropiae letho misere cicutae,
Cui nocuit verum, sed sine nube, loqui.
Penelope procul est, & adest pulcherrimaCirce,
Necproperat blandae jungere membra Dex.
Videratindignis juvenes horrefcere setis,
Nec sua mutatos ora movere viros.
Illa voluptatis sunt praemia. flecte carinam,
Et scopulos, quisquis perlegis ista, cave.
Credite coelestes animas.post fata supersunt,
Multaque corporibus non adeunda vident.
Aspicit Ajacem (Stygias tranaveratundas)
Aspicithic comitespost sua fata suos.
Trocris in amplexu Cephaliformosa recumbit,
Haeret & extincto nunc quoque juncta viro.
Quid tibi ventorum referam cum nomine vires,
QuaBoreas caelum parte vel Eurus agat?
Bis duo sunt illi, numeros auxere minores
Postmodo: paulatim crefcere cuncta solent.
[p. 155]
Quid referam coelum? stant quaelibet ordine signa
Invenies partes quaeque subire suas.
Pleïades septem, quamvis sex esse putentur
:
(bis:
Eminus. obducit nubibus una caput.
Volvitur Orion, sed & hunc quae respicit Ursa:
Cum geminam cernas, utraque ficca manet.
Visquoquenon una est medicis quibusutimur her-
Haec aliis prodest, scilicet, illa nocet.
Has quoque distinxit. varia est natura locorum
Et series: totam carmine pingit humum.
Scitbene qua currus levibus lectatur habenis,
Scit bene qua pugnax arte regatur equus.
Ditibi concedant magnorum maxime vatum,
Laetusutin viridiggrraanmine fempeerr eas.
Nec statuat duras in teProferpina leges.
Conveniunt umbrae molliajura tuae.
Scilicet Ismarios ex quo Dea vidit amores,
Ingeniis nostris aequior esse solet.
Nec minusilla tibi faciles accommodet aures,
Nec minus illa tuo gaudeat ore cani.
Est locus extremos Phoebi venientis ad ortus,
Oceanus nullum qua sibi fecit iter.
Rore madent tenerae ventisque tepentibusherba:
Perpetuo Zephyri rura beata tenent.
Floribus& quovis vestitur terra colore,
Ver quia perpetuum est. ver sibi terra facit:
Nec nisi maturae dependent vitibus uvae,
Nec nifi quae possis carpere mala vides.
Haec quoque si spectes, sunt aurea. talia quondam
Hesperidum campos mala tulisle ferunt.
Saepe ubi fecurijacuere sub arboris vmbra,
(Securos populos arboris umbra tegit)
Frondibus immistae afflantur violaque rosaeque,
Etcingitmeritum sponte corona caput.
Nec studium quemvis, eadem nec cura moratur..
Hic properat, sedet hic: hic canit, ille tacet.
Transtulithuc raptos iterum Menelaus amores:
[p. 156]
Hacetiam scimus dicta fuisse tibi.
Haecquoque terra tuam gremio complectitur um-
Hospitiumque tibi vatibus apta dedit. (bram,
Magnepaterfalve. nec se tibi jungere tellus
Audeat: ex alto spiritus ille venit.
Nec tibi praeripiat meritam, me judice, palmam
Mantua: vix quamvis illa secunda tibi est.
Illa tuo purum deduxit flumine rivum.
Furior est lymphis & minorilla tuis.
Sic pelagi è falsis, nec quae sine fluctibus, undis
Exiguae dulcis copia manat aquae.
Nec minus in vastum pelagus difunditur orbem,
Nec minus ingentem fluctibus ambit humum.
Proximus huic longo, nec non & laudibus, aevo,,
Quem gelidis ortum finibus Ascra dedit:
Quem sua vicinae puerum docuere Camoenae
Carmina. Parnassus non procul inde fuit.
Sederat, ut fama est, desertae in vallibus Afcrae:
In manibus pini virga sedentis erat.
Pendebant aliquae prona de rupe capellae,
Pafcebant aliqui non procul inde boves.
In medio, placidasque inter passimque vagantes
Per teneras frondes, ipse sedebat, oves.
Hos populos illi dederat fortuna regendos:
Non alias usquam pauper habebat opes.
Terrapedum pulsu visa est vicina moveri..
Respicit: àtergo tres videt esse Deas.
Bis totidem parvi linquebant culmina collis.
(Exigui juxta culmina collis erant)
Una tenens laurum, lauroque evincta capillos,
(Calliopen Grajo nomine turba vocat)
Haec tibi dant, inquit, quae cernis praemia, Musa,,
Haec tibi sunt ista sceptra tenenda manu.
Et tibi ne certent magnorum praemia regum,
Tutus ab infidiis omnibus illa geres.
Tutus ab infidiis, viridi securus in herba,
Inviridi fusus membra jacebis humo,
[p. 157]
Utque soles, tardos stimulis impelle juvencos,
Útque soles pecudes pafcere pasce tuas,
Nosquoque pauperies paucis laetissima rebus,
Nosquoque simplicitas non operosa juvat.
Ettibi ne desint facilis compendia vitae,
Terra parens segetes, & dabit amnis aquas.
Quodfatis est, cuivis tribuit natura deusque,
Luxuries nullum novit habere modum.
Dixerat, & summa pertentat tempora lauro,
Etleviterpura tempora tingit aqua.
Fons erat illimis vicini in vertice montis,
Quemvolucrisvelox ungula fecit equi.
Hauferat hinc paucas, ut erant sine sordibus, undas,
Spargeret ut sacras hoc Dea rore comas.
Tinctus abit vates: cum lumina protinus illi
Occupat infolitus membraque torpor habet.
Fusus humi dulcem carpit tenerumque soporem,
Quastabat. gelidum praebuitherba torum.
Mane erat: educit pecudes in gramina rursus,
Etcalami sparsas carmine cogit oves..
Spontesua quidvis facili veniebat ab ore,.
Nec vitio durum, nec rude carmen erat.
Viderat intonsi juvenem cui colla capilli
Primaque pingebat flore juventa genas:
Hicquoque pafcebat patrias in montibus agnas.
Curaque vicinos fecerat una duos.
Diligit hunc sensim, nec erat non dignus amari,
Sedprohibent Parcae caetera: raptus obit.
Ultima perfolvit juveni solatia rapto,
Materiem vati suppeditabat amor.
Mox Thetidis laudes, Thetidique ut Pelea quon-
Unanimi vitae foedere junxit Hymen. (dam
Hincterram, terraeque canit praecepta colendae.
Hocquoque vix restat: caetera tempushabet.
Quid noceatBaccho, quo quaeque fit ordine vitis,
Etquo fit melius constituenda modo.
ForfanAristai veteres his junxerat artes,
[p. 158]
Et quae sollicitas aera morentur apes:
Qui, placeant flores, quae proxima gentis origo.
Quae loca, quas latebras agmina parva petant.
Addidit herbarum proprios cum viribus usus,
10-
Et medicam docuit, caetera doctus, opem.
Quidmemorem pulchros terrae quos prodidit, ig-
Ortaque quae coelo lapsaque signa canit? (nes,
Idxosque Deos. & qui, dum format Achillem,
Centauri monitus instituentis erant.
Jupiter infano suspendit in aequore molem:
Aquoreistellt sundique cedit aquis.
Hanc quoque descripsit, faciemque habitumque
Prodidit,, &justum continuavit opus. (corum
Quid memorum priscas heroidas, extaque vatum?
Addidit & magnos ultima cura Deos.
HicChaos antiquum, primique exordia mundi,
Cunctaque paulatim nata fuiffe vides.
Cummare, cum tellus, cum sidera mixta jacerent,
Cum facies mundi nulla vel una fuit.
Caetera gens, horum vestigia pone secuta est
Quae docet. ex illis fontibus unda venit.
Difcite Pierides titulos condicere vestros.
Cur aliis vester cedere pergit honor?
Tu quoque, Rutgersi, cum detrahat omnia livor,
Vatibus intactum crede fuisse nihil.

Elegia V.

Ad Davidem Lindanum, de ejus Phyl-
lide, in qua tertium Theocriti idyllium
prope ad verbum exprimitur.

NOn sic ingratum Corydon cantabat Alexin
Perditus, & duro vulnere tactus, amans
Qui pulchram docuit refonare Amaryllida
Ut tua vita tuo carmine dicta fuit. (sylvas,
Atque ita sim felix, nec me mea vota morentur,
Et videam patriae tecta solumque mex,
Ut mihi dulce foret tecum, Lindane, vagari,
[p. 159]
Et pariter tecum pascere posse pecus.
Hoc decuit Phoebum.Phoebus cum matribus agnos
Pavit, & errantes in sua tecta tulit.
Pavit& ante pecus cum Cypride pulcher Adonis,
Et Veneri gratus pulcher Adonis erat..
Phyllis amans & amata, vagantes clauderet agnos,
Ettibi vicinas curreret inter oves,
Illa tibi plurescomponeret ordine cannas,
Et stipulam vati materiemque daret.
Nec procul hinc, junctis in vallibus ipsejacerem,
Dives opum quas fors ipsaque ferrethumus.
Haurirem patrias gelidis èfontibusvndas,
Sedaretsubitam spica paterna famem.
Nec fugeremglandes. abeat Bacchusque Ceresque,
Quos furor& rabies visque secuta fuit.
Hic procul à strepitu, procul à clamore meorum,
Quossua civilis cogit in arma furor,
Cessarempatulae viridi sub tegminefagi,
Autubi diffunditpopulus alba comam,
Vel quidepronis revolutus collibus amnis,
Temperat arentem, frigoris autor, humum:
Nec pinguem requiem captanti aut munera somni,
Narraret pavidas anxia fama nurus,
Bellaque quae nostrum penitus diffusa per orbem,
Adducunt focias in sua fata manus:
Sed facilem vitam securaque in ocia nato
Vita mihi facilis nec nisi laeta foret.
Hic canerem dulcesSiculi pastoris amores,
Qui Latioper nos incipit ore loqui,
Daphnis ut infelix nimio flagraverit igne,
(Sauciusille tuo Nais amore fuit.)
Fluminaque& fontes erraverit altaque circum
Culmina, qua flammas Atna sub astra vomit.
Atna vomit flammas, flammas in pectore Daphnis
Celabat, nulla restituendus ope.
Fundebant lachrymas vicino in flumine Nymphae,
Augebat patrios quaeque puella lacus.
[p. 160]
Quid faceret? qualis nix primo faucia fole
Liquitur, & lympha est quae modo dura fuit:
Sic abit in lachrymas, sie moaesto pectore Daphnis
Carpitur, & frustra nomen in ore gerit.-
Naida clamabat: reddebant Naida sylvae:
Nec tameninstanti saeva ferebat opem.
Nocte alius lentos Amaryllidis ardetamores:
Tityrus interea carmine pascit oves.
Tityre coge pecus, sed ne feriare caveto.
Aspicishic caprum? cornibus ille ferit.
Cur Amarylli tuum nunc denique linquis amantem,
Nec leviter Vrquefoles, fnuombmisocpornofsppiecciteansdlaeniter antro,
Deliciasque tuas, me, velut ante, vocas?
Nunc male barbatus tibi fum, fimusque videri.
Nympha tuo cogor perditus igne mori.
Aspicis hos luctus? utinam nunc denique fiam
Instar apis, circum quae tua tecta volat.
Poffem hederas inter filicemque impune vagari,
Quae tibi circundat, Nympha superba, caput.
Nuncfcio quid fit amor: gravis est Deus. ille leanz
Haefit in vberibus, sylvaque mater erat:
Qui mihi nunc totis ferus ah ferus ossibus ardet.
Incipe pastori basia ferre tuo,
Onimium formosa. sed & sic faxea tota es.
Nigra superciliis luminibusque veni.
Irrita sint quamvis, gratum sunt basia munus.
Quammetuo, pereat ne tua ferta tibi,
Carpta meis digitis: apio quam fecimus ante,
Cumque apiopartem mixte corymbe tenes..
Quid mihi nunc fiet misero? tu surda moraris.
Littus habe vestes, accipe corpus aqua,
Hic ubi nunc thynnos aliquis piseatur in alto.
Etsi non peream, fat tibi cafus erit.
Senfimus hoc nuper.nam cum miser usque rogarem,
Num tibi curamei vel super ulla foret;
Haesit, & in nostris paulatim emarcuit ulnis
[p. 161]
Quam tenui, nullos & dedit herba fonos.
Veraque dixit anus, cribri cum verteret orbem,
Callida quae spicas granaque legit heri.
Vreris infano nil commiserantis amore:
Et tamen hanc capram nunc quoque vanus alo,
Quam toties Memnonis Erithacis atra poposcit
Filia: nam foetus edidit ante duos.
Scilicet illa feret quae nunc tibi munera fordent..
Ecce oculus dexter post mea verba falit.
Conspiciamne oculos ergo illius hic ubi pinus
Sibilat, interea carmina pauca canam.
Si forte aspiciat nostros miserata dolores
Dum canimus: nec enim ferrea semper erit..
Talia cantabat Siculi pastoris avena
Carmina, pascentes quae didicistis oves.
Talia sublegeret cantantibus aurea nobis
In patria, veniat pax modo, Phyllis humo.

ElegiaVI.
In Cupidinem Bruxellis juxta labyrinthum
artificiose factum, qui è fonte aquam jaculatur.

QUisquis in ambiguo toties totiesque volutus,
Nunc sequeris gressus nunc fugis ipse tuos,
Non haec causa viae est, nec tanti nominis error.
Aspice naturae, seu libet, artis opus.
(5) Aspice qui lympham madidus de fonte Cupido
Vibrat, & ipse suam gurgite tingit humum.
Non illum genuit claudo Cytherea marito,
E Nymphis genetrix illa vel illa fuit.
Non face, non jaculis, non saevis ignibus urit.
(10) Pro jaculis frigus, pro face mittit aquas.
Qualibus optarit nimios abstergere soles
Delia, cum multo victa labore jacet.
Cecropis accedat posita cum casside parma,
Sentiet hic nullas saeva Minerva faces.
(15) Accedant gelidas hausturae Naides undas,
[p. 162]
Virginitas illis salva futura sua est.
Accedat Bromius, quamvis vesanus & excors,
Amittet rabiem, cum volet ille, suam:
Cornua deponet vibrata saucius unda,
(20) Nec cuiquam soliti causa furoris erit.
Iupiter huc veniat, nullo mutabitur auro:
Iupiter huc veniat, non abiturus olor.
Spicula quae cernis, sine vi sine vulnere manant,
Et prohibet solam missa sagitta sitim.
(25) Non hic in patrias Cinyreida mitteret ulnas,
Nec lethi Hippolyto causa pudenda foret.
Byblida nec fratris vetito torreret amore,
Inque suae similem verteret autor aquam.
Castius hac nihil est. tota est sine sordibus ullis,
(30) Frigidior glacie, frigidiorque nive.
Ullaque ne ducant tremulae contagia lymphae,
Hospitibus raro janua clausa paret.
Ipsa Venus veniat natis comitata duobus,
Ipsa Venus clausas sentiet esse fores.
(35) Semita sola patet, dubios quae ludit eundo,
Et vario caecum tramite signat iter.
Erret in hac Theseus, Theseus sine fine redibit,
Et referet semper, qua tulit ante, pedem.
Illic perpetuae texuntur frondibus umbrae:
(40) Perpetuas umbras dat locus ipse sibi.
Dumque alios ludit, pariter se vindicat aestu,
Ut procul à puro gurgite Phoebus eat.
Et ne virgineae patiantur crimina lymphae,
Et ne vel radiis laesa tepescat humus.
(45) Interiora tenet gelidus, neque deficit, humor,
Et procul ex imis fontibus unda venit.
Stat super armatus solis (quis crederet?) undis,
Et solas undas ejaculatur Amor.
Sentiat hunc, nullos si quis desiderat ignes,
(50) Frigoraque ardoris poscat amica Deum.
Sentiat hunc, ipsum si quis vitabit, Amorem,
Causaque nullius fiet amoris Amor.

[p. 163]
Elegia VII.
Ad Ioannem Reigersbergium, poëtas
facile& constanter amare.
E mihi fit tanti, merito gestare corymbos,
N Etviridi lauro tempora jure tegi,
Aut inter veteres nondifplicuisse poëtas,
Necminusà tota posteritate legi,
Ut toties nostros aliquis traducat amores,
Et fragilemdicat vatibus esse fidem,
Caelestesque animos lentas admittere curas,
Etquasi torporem desidiemque pati.
Hocfacinus Pran cunctique avertite Divi,
Nec Veneris proles, nec sinat ipsa Venus.
Est aliquidMufis pariter commune, Deoque,
Quiferit& semper pectora nostra tener.
Utduo majores sumunt incendia vires,
Ut fulgor gemino major ab igne venit,
Autubi mensBacchi dubiis impellitur auris,
Difficiles motus dissimilesque capit,
Etmodo, sed totas, subito propendet in iras,
Et modo, sed toto, Cypridis igne calet:
Sic, ubi vis Phoebi pariterque accedit Amoris,
Plus ira Veneris pectora nostra premit.
Tumpariterjungit, pariter se miscetuterque,
Etpariter flammas & sua tela movet.
Saepeego cum vellem faciles effundere versus, i
Optavitenero tactus amore capi.
Saepe etiam finxi, nimium ne languidus essem,
Nec bona tam, vulgo sed meliora, dedi..
Ipsa per ardentes loquitur Cytherea poëtas,
Etminusà Musis impetus ille venit.
QuodNemefisquondam potuit, quod pulchra Ly-
Crede mihi, Divae non potuere novem. (coris,
Adde quod accenfos irritant carmina vates,
Et lenocinium mens sibi nostra facit,
Cunctaque credibili fingit majora videtque,
[p. 164]
Et favet infelix ignibus ipsa suis.
Caetera celantur, quaevifque in imagine forma
Etlabes animo dissimulata perit.
Mascula fit: talis Tritonia fertur ubique.
Paeta sub Idaeo judice Cypris erat.
Sit facie tristi, sit pallida: talis ab illo
Quo fuerat Iuno tempore victa, fuit.
Saepe agilem nostro legisti in carmine Rossam,
Parva tamenmultis visa brevisque fuit.
Sic perii, causasque mihi cur semper amarem,
Nec bene quae possem vincula ferre, dedi,
Absolvique faces & faeva Cupidinis arma,
Et voluiinnocuas Cypridisesse manus.
Sive erat incomptis, nec adhuc ornata, capillis,
Visa est simplicitas carmine digna cani:
Sive aliud deerat, ne posset compta videri,
Ingenio cooepit comptior esse meo.
Sicego fex messes perii totidemqueDecembres,
Et cineri vires auxiliumque tuli.
Nunc mihi crudeles alio vertuntur amores,
117
Materiemque meam terra Valachra tenet.
Vixequidemvultus formosaque lumina vidi;
Protinus incalui, protinus ictus eram.
Hauferunt gemitus Domburgi littora nostros,
EtNymphae lachrymas vix tenuere suas.
Haecquoque nonnullis meruit taciturna videri,
Etnimium raro, nec nisi jusla, loqui.
Me decus ingenuum, teneraeque modestia forma,
Mepudor in casta virginitate juvat,
Nominaque invenio flammis aptissima nostris,
Ut. velut infusa Pallade, crefcat amor.
Crefcit, & ingentes animo concepimus ignes,
Crefcit, & ardorem, nunc quoque, laesus alo..)
Sic ne non peream, plus veris laudibus addo,
Et nocet autori, credere velle sibi.
Da nobis Hecuben, tam multos nesciet annos,
Da nobis miseram Baucida, dives erit.
[p. 165]
Sitturpis macie, longisque exercita curis;
Hanc gracilem dicam: sic mihi verba dabo.
Sit faciem fit nigra manus: ceu Tibure missa
Protinus intactum carmine vincet ebur.
Donamus faciem, donamus quidlibet illis,
Et formae artifices ingeniique sumus.
NonHelene tanti, quamvis formosa putetur,
Ut Phrygios bello frangeret ultor, erat:
Cui, licet è Leda genitae cygnoque parente,
Maonidae formam conciliavit opus.
Felicem nimium tam lenta Cypride vulgum,
Quosdubiatantum cufpide tangit Amor.
Innos sanguineas, certissima tela, sagittas,
Et semper pharetrae mobile versat onus.
4
Pectora deficiant vatum: ceffabit.& illi
Nil facient taedae, nil suus arcus aget.
Sordebitpropriafaevum rubigine ferrum.
Extinctusdomitor fulminis ignis erit.
Tequoque felicem, gemino qui saucius igne,
Audiat ipsa licet lux tua, saepe cales.
Certius ex alta bis mittitur anchora puppi,
Et tenet instabiles uncus uterque rates.
Certiushoc fateor. sed nos crudelis in una,
Etnimiumconstans, sed pia, cura tenet.
Non perit in cunctis, si quis non haeret in una.
Ludit, &è quavis gaudia certapetit.
Exigit à nobis meritas constantia paenas,
Etdamno est probitas, ut folet, ipsa sibi.
Di facerent, nostrae vellent quoque Icire puellae
Carmen, & hic illis cognitus esset honos:
Tam faciles omnes, quamnonsine amoribus essent,
Nullaque laus salva virginitate foret.
Quaeritur, infelix toties cur perdita Sappho
Occiderit.vates ingeniofa fuit.
Non illam gravidi lana tenuere quasilli,
Nec varie docta pingere norat acu:
Necbene crefcentem trenulo percurrere telam
retine.
[p. 166]
Pectine, quod faceret nil nisi carmen erat.
Dicitur arsurum prius exarsisse Phaonem,
Etpuero flammas praeripuisse suas.
Ahquoties illi lentos objecit amores,
Ah quoties dixit saucia, serus ades!
Ah quoties testata suas est carmine curas,
EtVeneris blandum carmine pinxit opus!
Nec tantum dubios semper sectamur amores,
Sedlegem thalami pectora nostra ferunt.
Cum tacitas sedes inamaenaque regna subivit
EtStygios Orpheus constitit anteDeos,
Credidit Ixion, &qui fugientibus undis
Inmediosemper flumine quaerit aquam,
Etnotae Danai diverso crimine natae,
Legitima vates semper amare fide.
Solus amor noster tenebras perrupit Averni,
Quasquedomos homini mors dare sola potest.
Plus tamen incertis animus jactatur in undis,
Mens ubi, cumsperat, plus tamen aegra timer.
Acceduntveteres, blandissima turba, poëta:
Praecipue, cujus pulchra Corinna fuit.
Qui docuit cunctos, quod non nescire poëtas
Tuquoque, perlecto carmine, certus eris.
Et qui Callimachum patrios deduxit ad Vmbros,
Etcui perpetuoposcitur igne focus.
Teïus in sylvam lepidos deducit Amores,
Ettenerum myrto sedulus agmen agit.
Extinctum post fata Bion deploratAdonin,
Flebiliusque ipsa Cypride fata gemit.
Ferreus est lectis si quis non vritur illis,
Hippolyto quamvis durior illa legat.
Liber eram, memini, nec me mea Rossa tenebat,
Simichidae juxta forte jacebat opus,
Et Batti faciles, & noti Daphnidis ignes,
Et laesus patrias Tityrus interoves:
Ingemui, veteresque iterum rediistis amores,
Et placuit simplex non operosa Venus..
[p. 167]
Hicpomo teneros aliquis mercatur amores,
Huic precium formae dulce columba venit.
Protinus& carmen rediit: cum carmine rursus
Coepit amor vires, coepit habere dolor.
Spes quoque paulatim vires asflammait eundo,
Spes stimulos addit: spes sibi vela facit.
Spes acuit blandos &callida pascit amantes,
Credulitas quamvis vatibus ista
Sisyphe sic volvis rediturum è culmine saxum:
Invidiampoenae spes tua semper habet.
Attibi qui lentos inclamas saepe poëtas,
Ne noceat nati Cypridis ira, cave.
Quapharetram gestat qua spargit saepe sagittas,
Hacsocios vates vindicat ille manu.
Elegia VIII.
nocet.
1
In obitum Frederici Taubmanni, cum ab co
Plautum manu morientis inscriptum &
adse missum accepisset.
Valis maestaparens, cum jam suprema mina-
Atropos, &vergit non reditura dies, (tur
Exiguum charae munus dat & oscula natae,
Atque ait, hoc nostri pignusamoris habe.
Illadatumfervat, matremque agnoscit in illo,
Et matris, parvum fit licet, instar habet:
Non aliter saevi, Taubmanne, in limine fati,
Cumpremeret sacrum mors inimica caput,
Inscriptumnostro misistinominevatem,
Qui tibi deliciae qui comes usque fuit,
Qui tibi longaevam ventura in saecula vitam,
Nec leve post cineres nomen habere dedit.
Agnovigratamque manum ductusque labantes,
Quiputojamdextrae deficientis erant.
Hac quoties specto, toties Taubmannus in illis
Spirat, & ante oculos ceu redivivus adest.
Sapeetiam lachrymae maesto labuntur ab ore,
Et subeunt animo mors pietasque meo,
[p. 168]
Et subit ista fides: quam nunc post fata superstes,
Doctus in Elysia valle poëta colis.
Hic tua vituri veniunt ad foaedera vates,
Etjungit teneram qualibet umbra manum.
Occurruntque tibi. Pars priscae munia vitae,
Pars Musam & studium, pars rogat una domum.
Injiciunt aliisertos in tempora flores,
Dant alii, quales sponte ministrat humus.
Deducunt alii, longaque exercita febri
Membra, sub arboribus sub foliisque locant.
Hic lenem Zephyrus venienti assibilat auram,
(Hos Zephyrus campos haec locasemper habet)
Frigoraqueindulget, sed mitia. totaque Phoebi
Ardentis radios telaque nescit humus.
Laurushumum viridesque involvunt undique myrti.
Illa domus vates hospitiumque tenet.
Quaque sedent, violis sudat pia terra rosisque,
Et calcant teneras sub pede veris opes. (Eos,
Namque ubi mane novo pulchrum caput extulit
Ros cadit affiduus, totaque terra madet:
Quotque cadunt guttae, totidem sine semine furgunt
Ingenui flores, quos suus humor alit.
Atsuperimpendent capiti cum vitibus ulmi,
Quaeplenumgestant nectare semper onus:
Sedquod sponte viris summo de stipite manat,
EtGanymedeanon eguere manu. (quam est,
Nec cibus ullus adest, nec abest tamen. invida nuf-
Apponitque suas terra benigna dapes.
Talia Saturno duxit sub rege vetustas
Tempora, cum terrae mixtus Olympus erat,
Errabantque Dei passim: contentaque parvo
Nullarum probitas non erat instar opum.
Sub lauri foliis densaque à vitibus umbra,
Crystallo quavis purior unda cadit.
Unda cadit prono de pumice. quaque virentem
Sulcathumum, trepidat; necleve murmur abest.
Quale ubi vere novo cinxere examina regem,
[p. 169]
Certant unanimes edere murmur apes.
Hac, si vera canunt, quisquis se proluitunda,
Oblitus vitae fata prioris agit,
Ettristes gemitus lachrymasque è pectore deler,
Nec memor est lethi, nec memor ipse sui.
Inmedio, Phoebi gelida de fronde corollam
Nectit, & è myrto pulpita condit Honos.
Illic innocui recitantfua carmina vates:
Pars Elegos, sed quos scribere jussit Amor,
Pars Sylvas faciles natosque ex tempore lusus,
Pars ignes Lyricos, pars Epigramma canit.
Hic sedet, & priscos Lotichius ardet amores:
Hoc nullum majus gens tua nomen habet.
Necnegat hoc Naso, lateri cui proximus haeret,
Nec negat hoc Nemesi nunc quoque junctus amans,
Nec negat hoc Veneris puer & Cythereïa mater,
In terris alium vix habitura parem.
Affidet, & totis indulget basia labris,
Autjunctum in chorea fert Tunicata pedem.
Claudiaquam sequitur rivalibus aemula curis,
Primus amor vatis primaque cura fui.
Ille manu medica Phoebique potentibus herbis
Saepe aliquam vellet quaerere laesus opem:
Mox ubi pulchra videt ridentis luminaNympha,
Gaudet, & ardori jam favet ipse suo.
Exulat è toto funesta Tragedia luco,
Et qux sanguineas cogit in arma manus.
At festiva sedet lepido Comoedia vultu,
Nixa pedem socco, caetera ferpit humi.
Hanc colit ante omnes Vmber, tua gaudia, vates,
Quem decimam credunt ex Helicone Deam:
Cui Veneres omnes, omnes risere Lepores,
Forsitan& palmam Graecia victa dedit.
Nunc quoque, si quando redeunt ad pulpita ludii,
Haud mora, quaeque suam deserit umbra domum,
Etspectaturi properant per graminamanes,
[p. 170]
Ipse quot immensus gramina campus habet,
Hunc sequeris passim viridem, Taubmanne, per herbam, Seu confedit humi, sive theatra
Atte Sinplicitassequitur, Risusque Salesque,
Viventi comitesqui tibisempererant.
Festivisquejocis, quorum tibi copia larga est,
Elyfionulli cedis in orbe locum,
Veltibi suppeditat faciles Elegeïa versus,
Adnumeros qualis nunc mihi sponte venit.
Vel ecaelo propiora canis terramque perofa,
Saepe Dei natum carmine, fape Deum. QualiacantantemmirataGalaelgarpaequondam,
Imposuit capitidebita serta tuo.
Quicquidagis, dumlacte tibiJjuunnccttooquelitamus
Carmine, formosum linque poëtanemus.
Ipse ego constituam tumulum tibi maestus inanem,
Quotquot erunt anni, parvaque dona feram:
Pallentes oleas, nec tactas frigore lauros:
Delius has, illas flava Minerva colit:
Et, quae caesa semel non est victura, cupressum,
Etgratum lachrymas quae tibi munus erunt.
Eliciamque tuam verbissolemnibus umbram,
NecDitis rigidas experiere fores.
Scilicet Orpheae dedit hoc ProferpinaMusa,
Gam rite Himarium sollicitaret ebur,
Elegia IX.
In natalem P. Ovidii Nafonis diem, ab coproximum
qui natalis Minerva.
AN
Nte duos, fulvi vectorem velleris, ortus,
Sol adiit medio nata Minerva fuit.
Altera lux oritur festis de quinque Minerva,
EtDiva auspicium bella colentis habet.
Qur, licet uberius Pelignis favit aquofis,
Romanas tamen est inter habenda, dies.
-Illa dies terris Nafonem contulit: illa
[p. 171]
Sydus inocciduum perpetuumque dedit.
Protinus excepit nascentemAeneïamater,
Et pueri cunas ducere jussus Amor.
Nec lucis memor ipsa sux, Tritonia virgo
Adfuit, & Phoebus Pieridesque Dex.
Equibus una foror jam motam sustulit urnam:
Altera sic monitisillius orsa loqui,
Vive puer, dixit: septemque assurgitemontes.
Infelix Helicon, gloria prima, jaces.
Ingeniovincat Tyberinus, vincit ut armis.
Non aliuma Grajis fata dedere parem.
Transtulit Aeneas huc Vestae numen, & ignes:
Transtulit ille ignes huc, Cytherea, tuos.
Almepuer, puerique parens, assurgite nato,
Addat & adfeffoshunc quoque Roma diem.
Ille verecundis dictabit verba puellis,
Quae scribat domino quaeque relicta suo":
Aut gemet in foribus non exauditus amator:
Autdominae lentam follicitabit opem.
Et modo praecipiet, tenerum modo tollet amorem,
Etmedici partes conciliator aget.
Nuncspecies formasque alias inducet, & annum
Lapsaquefub terras ortaque signa canet.
Etnusquamdeerit facundae copia linguae,
Grataque simplicitas, mobilitasque viri:
Necdulcisquanquam in minimissapientia rebus,
Quaevim nonrigide praecipientis habet:
Etquicquid longis vix suadetGraecia chartis.
Non alio Delphis Delius ore canit.
Quod superest, Fortuna fave, sed fata minantur,
Etpluviam caeli discolor arcus agit.
Eloquar an fileam lachrimae sua verba morantur:
(Verbaque cum lachrimis mixta fuifle ferunt.)
Nec magis aut Cremerae, Ticini aut caesajuventus
Autelades superis ulla pudenda fuit:
Nec magis infaustum Romae fuit Allia nomen.
(InterCaesareasatra fit illa dies!).
[p. 172]
Finibus in Scythicis, ultraque binominis Istri,
Ille tuusquondam, perfide, doctor erit.
Non Venushoc natos de se sperare jubebat;
Ardorum genitrix, Aeneadumqueparens.
Tristibus hic elegis patriam plorabit ademptam,
Nec Ponti gelidam dissimulabit humum.
Qualia deferta Philomela sub arbore, natis
Orba repente suis, aut viduata, gemit.
Qualia Maeandri toties redeuntis in undis,
Aut canit, aut fertur, jam moriturus, olor.
Hicfati immemorem distringet carmen in Ibin.
Archilochi diris dignior ille fuit.
Dixerat: ingemuit. vocem tenuere forores.
FletVenus admonitu, flet male gratus Amor.
Indoluit Phoebus: sublectaque verba forori
Rettulit, ante oculos visus adesse, mihi.
Dicta dies aderat, primasque Aurora tenebras
Purpureisnondum tota premebat equis.
IpseDeum vidi. seu tactae mentis imago,
Seusomnus fuerit: nec puto somnus erat.
Lava Dei myrtum, dilectaque serta gerebat:
Compofitum fidibus dextra tenebat ebur.
Littoreaque premens leviter mea tempora myrto,
(tem
Sacra dies haec est, & celebranda tibi,
Sacra dies, inquit: quae primum lucis in auras
Nafonem populis, & tibi Roma, tulit.
Hanc ego, seu Lyciam, maternaque littora calco,
Seu Boreae sedes tesquaque, laetus ago.
Necpudet;& referam, quanquam pudet(omniava-
Sciredecet; caelum vatibus omne patet:)
Nosquoque laesit Amor, volucrisque potentiaDivi,
Etfatis in caelo fabula notafumus.
Nec loquar aut Chionés pulchraeque Coronidis
Autveterem Daphnes, aut, Hyacinthe, tuum,
(ignem,
Etquemcunque suo deducit carmine noster,
Cumfacies versas nobile cantat opus:
Pelignis memini vixisse salubribus olim.
[p. 173]
Causa fuit faciesgrataque forma Dex.
Nympha fuit, vultu (si quicquam credis amanti,)
Digna Deo natis coelicolisque coli:
Clara, genus Solymi, Solymo cognominis:à quo
Sulmonem patriam scis habuifle fuum.
Ulteriora sequor. studiis non illa Minervae
•Dedita, nec sylvis arboribusque, fuit.
Non illi juvenes, non illi stamina curae:
Non radio docte, nonbene pingit acu.
Carmen amat tantum, nostrasque amplectitur artes:
Carmen amat tantum, nostraque sacra colit.
Negligit & formam. facies sine cultibus ullis,
Etmagis hoc ipso, cultibus orba, placet.
Hocquoque jam (quis enim propria non tangitur
Materies nostri magna furoris erat. (arte?)
Saepe canit vultuque ipsum commendat Homerum,
Quique suas Afcrae gramine pavit oves:
Saepe lyrae dulcem digitis accommodat artem,
Alcaeique animos, Stefichorique modos.
Nondum haec Ausoniae celebrabant numina Nym-
VixMusas Latii tum coluere viri.
Cura viri lituus, clypeusque, &cafsfis, & hasta.
Pars propriam, positus rure, colebathumum.
Matrefub immiti ducebant pensa puellae:
Autplus aut folitum quaeque trahebat opus.
(phx:
Incalui fateor: nec spes affulsit amanti.
Haec quoque quo minor est, hoc magis urget amor.
Deferui coelum, Pelignaque saucius arva
Ingredior; forma dissimulante Deum. (tem.
Et modo cantantem sequor, & modo plectramove-
Nunc plectrum moveo, nunc prior ipse cano.
Et placui, sensi: nisi si placuisse putavi.
Scis quam de facili cornua sumat amans.
Nil tamen obtinui, vixque oscula frigida carpsi.
Hae quoque luctando, nec, nisi victa, dedit.
Atque aliquidvolui. sed enim, probitasque pudorque
Ingenuus tenuit, simplicitasqueDex.
[p. 174]
Festa dies aderat, Phrygiis qua vectus ab oris
Constituit Solymus moenia prima suis.
Conveniunt matres ex ordine. virque paterque
Quilibet, & quaevis festa celebrat anus.
Nec pudor hic positis in vino ludere mensis,
Necpudor instabiles nocte referre pedes,
Nympha petit latebras, praetentaque fontibus antra.
Forte illi inmanibus docta Corinna fuit;
Aut aliquid Sapphûs, nec enim fuus ardor amanti
Singula noscendi tempora longa dabat.
acingunt undique rivis
1
Collishumo furgit, quem cing
Sylva tegit collem, frigore grata suo.
Hortus inest sylvae latissimus, altera pendet,.
Altera pars plana est, utraquejuncta sibi..
Omnis ab arbitrio locus est seclufus: ab omni
(HalantesZephyros excipe)ventusabest.
Sol quoque abett omnis:nisi cum jam cedit, & auro
Illudit foliis arboribusque suo.
Fons strepit in medio, lapsusque è culminesumma,
Perflores trepidat, quos suus humor alit.
Denfa falix fontem, fontem viridissima myrtus
Rosquemariscingit: nec mea laurus abest.
Nympha petit fontem: ficcaque in margine vestem
Ponit, humivestem: caetera tingit aquis.
Membra nivemvincunt, que nondum Soletepefcit,
Impuri nondum quam tetigere pedes:.
Quaeque superfuso commendant omnia rore,
Commendant speciem sponte nitentis, aqua.
Subsequor ignaram: vulgoque remotus ab omni,
Solvor in amplexus, Nympha Latina, tuos.
SumqueDeum fasius. faslo negat. ultima restant:
Nec nisi cessifiet viribusilla meis.
Victa pudore gemit, patriamque relinquit&urbes,
Errat & in folis incomitata locis.
Luna latet novies, totiesque recolligit ignem:.
EtSolyme precium virginitatis habet..
Mota meis favit precibus Lucina puellae,
[p. 175]
Sponte, suo blandum tempore folvit onus.
Negligit infantem, gelidaque sub arbore ponit:
Et potuit quemvis ille movere Deum.
Venit ovis, jusluque meo lac praebuit illi:
Multaquemel flentisuppeditavitapis:
Indolui laefus: puerumque, altricis egentem,
Lactanti, patrio tactus amore, dedi.
Forte illicPhrygiae matrona è sanguine gentis
Enixa est: una quae fuit orba die.
Strixpuerum rapuit: nutrixque doloribus aegra
Supposuit faetum, matre juvante, nieum.
Deferui Nympham. visa est indigna parentis
Nomine: vifameo non fatis aptathoro.
Calliope sacragenitum circuntulit unda,
Etquae de tenero nomen amore gerit.
Nec femel ad cunas cecinit Cythereïa mater,
Et puero somnos conciliavit Amor.
Vixseptem addiderat bis denis menfibusannos,
Cum patriocoepit dulcius ore loqui.
Spontefuaversustenero decurrit ab ore,
Ad numerosveniunt verba ligata suos.
Et calet, & quovisprimaevustangitur igne.
Uno hoc difsimilis, caetera matrishabet.
Pluspatriae tamen artis habet. vigorillepaternus,
Laetaque vis fandi, non habitura parem.
Multaque quae vulgo non pervidere poëta.
Non nisi coelestes impetus ille capit.
Desine jam faciles mirariin carmine motus,
Et dulce eloquium, plenaque verba Deo,
Ingeniumque viri, quo nil faecundius ufquam est.
Parscaeli, &nostri sanguinis ille fuit.
Sola Venus nocuit, nec amici Caesarisira.
Debuerat vati mitioresse suo.
Debuit& nobis. (nisi sidiversa movemus:
Et puto jani copi non bona verba loqui.)
Scilicethoc merui, cum de coelestibus unus
Imperiolauros auspiciumque dedi.
[p. 176]
Scilicet hoc merui, cum tela emissa per auras
Atia, victrices constituêre rates.
Cum quibus edomitum Rectori cessimus orbem,
Et rerum moles Caesariana fuit.
Quod potui feci, nihil ut mortale teneret,
Etpropriamlucem conspicuamque dedi.
Altera luxDivam genuit, lux alteravatem.
Artifici meruit proximus esse Dex.
Illa dedit puppim, Scythicas qua finderet undas,
Auxilium miserae praestitit illa viae.
Hac tibi, quam pictis fas est adjungere Fastis,
Haec tibi, quae sacros inter habenda, dies.
Dixerat. obstupui: coelumque albefcere fenfi.
Luxque simul nata est, & celebrata mihi.
Elegia X.
Infontem purissimum, insylva nonprocul
Gerardimontio.
Ons perlucidior vitro, nive purior ipsa,
Nympharum hospitiuni, Naiadumque domus,
Quem circum gelidae defendunt folibus umbre,
Etmultae coryli multaque quercus amat,
Pertaesus nimio spirantemfrigore ventum,
Etpontiassiduas follicitasque minas,
Adtelaetus eo, patriae vix redditus orae,
Finibus è Batavi littoribusque maris.
Accipe me: sic te, non lapsus ab arbore ramus,
Non ullae pecudes, nullaque turbet avis:
Sic qui nunctrepidant per humum decurrere rivi,
Etnunquam facilés impediantur aqux,
Sic puro tremulae claudantur marmore lympha,
Quásnon pura fatis folaque claudit humus:
Sic semper fitiant formosas Naïdes undas,
Et castae Dryades quas tua sylva tegit:
Sic veniatDiana tibi poscatque lavari,
Sic foli veniat conspicienda tibi:
[p. 177]
Sic longe fugiat Satyrorum impura juventus,
Virginibus folisut tuus humoreat:
Accipedefessum nimiis solisque viaeque.
Astibus, & ficcam frigore pelle fitim.
Namque ego nec Chii malim purissima Bacchi
Pocula, necmalim pura Falerna sequi.
Felix, eui fatis est quantum natura propinat
.Omnibus, & cuivis justa ministrat humus.
Quem non immodicae possunt corrumpere menfx,
Nonmolles epulae, non operosa Ceres,
Poculaque occultas leti ducentia causas,
.Et nocitura sibi prodigiosa sitis:
Sedgaudet manibus falientem ducere lympham,
Autpurammadidode love sumit aquam.
Sic ego crediderim priscos vixisse parentes,
Quosvitae innocuae sponte trahebat amor.
Tesupravirides circundant undique rami,
:Datque tui saturo, cum lubet, herba thorum,
Cuivariae vestes, omnis cui purpura cedat,
Et quae bis Tyrio murice lana madet.
Oego sic possim tranquille ducere vitam,
Ignotus populo, notus at ipse mihi!
Sicmihi paulatimveniat non pigra senectus,
Tardaque mors, felix terminus ipsa sui.
Non egomagnorum spectem convivia regum:
Satmensae comites unus & alter erunt.
Qualis noster amor, nostrae pars maxima mentis
Vrientius, ô Musis & mihi dulce caput!
Vel qualis Morinae notissimus incola terrae,
Quo nil candidius Belgica tota tenet.
Qui centum aligeros volitantes vidit Amores,
Luminibus circumdulcis Hyella tuis.
Ipse tua nectam viridem de fronde coronam,
Tu mihi pro lympha Bellerophontis eris.
[p. 178]
Elegia XI.
InGandarum, cum eam denuopost indu-
cias videret.
Afareis dignata parens celeberrima cunis,-
Etpost majores vixgenitura Deos;
Hoc quoq;, si fas est, titulis adjunge tuorum.
EBatava vatem qui tibi venit humo,
Liber, & impatiens dominas admitteregentes,
Et tuus, &laudi natus, & alta sequi.
Catera sunt hominum: Deus est in pectore vatum.
hospitium nostra numina mentis amant.
Hinc decus, & centum ventura in saecula virtus
Mercedem à tota posteritate petit.
Quam neque tecta tibi sublimibus altacolumnis,
Nec genitus Caesar, nec tua templa dabunt:
QuamvisLiza pater, quamvis hinc rector aquarum
Scaldis, & inde tuam Livia tingit humum:
Ruraque vasta tibi media spectanturinurbe,.
Et formosa tua crescit inurbe Ceres.
Omniaperrumpunt & eunt in saecula charta,
Nominis autores: caetera mortis erunt.
Vivit, & in folis spectatur Graecia chartis,.
Acceptumque fuisvatibus esse refert.
Quantaque nunc superest Musis debere fatetur,
Et vetira est nostro carmine Roma mori.
Te quoque perlaudes fas est assurgere nostras,
Altaque victurum tollere in astra caput.
Non mihi Parnassus dominaeque in vota forores,
Nec precibus Pacan follicitandus erit.
Vrientius occurrat, fatis est. Helicone relicto
Inveniam Musas, & fatis oris erit.
Dicam animos in bella tuos, saevosque tyrannos
Nunquam impunetuas sollicitasse manus:
Exactosque duces toties, quos turpiter aufos
Quidlibet, in fraudem vis fua saepe tulit,
[p. 179]
Salve invicta parens, populorum invicta tuorum,
Vel sine militibus non habitura parem:
Sola triumphorum genitrix & causa tuorum,
Etfola auspiciis non superata tuis:
Digna nec invifos includere maenibus hostes,
Digna nec imperium laetavolensque pati.
Nonindigna tamen posito sic vivere bello,
Et pacis longa commoditate frui.
Omniadebentur tranquillae commoda paci:
Ante alias ingens haec Dea numen habet.
Plustamen ante omnes hinc nos debere fatemur,
Etminus est quicquid cuilibet illa dedit.
IlHa mihi Vrientî dulces invadere vultus
Obtulit, & pura pectora juncta fide.
Hocfatis, haec rerum fors est extreme mearum.
Hic modus, hic voti terminus ipse mei est.
Ibimus, & geminadevinti tempora lauro,
Dicemus laudes, maxima Ganda, tuas.
Tumgeminas, Pax alma, tibi sacrabimus aras,
Et cadet ante tuos alba columba pedes.
Sic pariterjun@ique animis in saecula mille
Ibimus, & famae dulce teremus iter.
Elegia XII
Libri conclusio.
Hactenus angustas lepide transmittimus undas,
Et peragit cursus nostra juventa suos.
Cumdomitae bellis acies, cum nomina regum
Materies possent carminis esse mei;
Non animi vires, non defuit altus Apollo,
Et poteram tanto digna furore loqui.
Pectora (nam memini) stimulo percusserat Evan,
Etgravis in dextro crure cothurnus erat,
Jam poteram Grajis aliquid debere poëtis,
Nec nihil ardoris, nec nihil artis erat.
Grotius applausit, populoque ignotus in ipso
[p. 180]
Ter pede percussit curva theatra suo.
Spiritus assurgens, nec jam levioribus aptus,
Ibat, & ignavam despiciebat humum.
Mane erat: egredior, sic Dî voluere, penates:
Sic mea festivus fata regebat Amor.
Forte fua, totos ut erat turbata capillos,
Utque erat à somno languida, Rossa venit.
Candida simplicitas placuit: subitoque cothurni
Pondere depofito, factus amator eram.
Rifit, & ostendens gremium Cythereïa mater,
En ait orchestram, magne poëta, tuam.
Ex animo reges saevique abiere tyranni,
Et subii Rossae blanda theatra meae.
E violis scenam contexuit alma Diorie,
Eviridi myrto pulpita fecit Amor.
Ingremio coepi levibus decurrere foccis.
Hoc opus: hoc vires materiemque dedit.
Materies haec laeta fuit, tragicisque videbar
Questibus, &maestis aptior esse modis.
Rofia, domi servans miserum proscripsit amantem.
Nuncquoque pars operi convenit illa meo.
Candidaposteritas, vestro date serta poëtae,
Atque aliquis myrto dulce coronet opus.
Tristis opes fortuna meas divisit Iberque:
Vindicat hic partem, vindicat illa suam.
Hocsuperest, quantum fatis est post funera, laudis,
Ne metuam à nulla posteritate legi.

nec mente constant. Non profecto magis, quam qui umbram propriam gravantur, cum in sole incedant. Vale.

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

ARGUMENTUM.

HErodes Ascalonita, post innumera flagitia, post multorum, etiam suorum, in primis Mariamnae conjugis, quam impotenter, post obitum desideravit, caedem, nato Dei Filio, orbis Servatore, cujus natalem locumque sydus conspectum Magis nunciarat, cum è terris suis, pueri videndi gratia exciti, inscio tyranno, moniti in somno, rediissent, atque is nasciturum Bethlehemi Regem didicisset; in oppido atque agro bimulos mactari jussit. Haec argumenti summa est.

[p. 212]

PERSONAE.

ANGELUS, προλογίζων
HOSEPHUS.
MAGI TRES.
ANGELI plures.
HERODES.
LEGATI.
MARIAMNE, uxor Herodis.
TISIPHONE, caeteris Furiis comitata.
ANNA, Prophetis.
SATELLITES.
SENEX.
MATRES BETHLEHEMITICAE.
NUNCIUS.
MATRES HIEROSOLYMITANAE.
Chori duo primi, Vatum ac Piorum, tertius
tertius Senum Hebraeorum, quartus
Militum Romanorum.

[p. 213]

ACTUS PRIMUS

ANGELUS

HIc Betlehemi tecta surgentis jacent,
Parvaeque turres; aula nascentis Dei
Et prima nutrix. hic Idumaeae soror,
Miraculorum mater & regum parens,
(5) Iudaea tellus, claudit extremum latus.
Ubi sceptra quondam Rex Iessaeus tulit,
Victasque gentes traxit, & belli potens
Diu vacantem voce distinxit chelyn.
Hic Goliathus, stirpe Titanum editus,
(10) Solum cruentus stravit, imbelli manu,
Victique in uno mille cesserunt viri.
Illic Orebi prima discedunt juga,
Tellusque surgit, carminis sacri memor:
Cum rector orbis jura dictavit suae
(15) Bis quinque genti: solaque adventum Dei
Testata, sacram flamma distinxit viam.
Huc ipse quondam legifer venit Deus;
Nomen pavendum, nec satis notum suis:
Quod lingua trepidat victa, mens horret loqui.
(20) Quem fulgurum vis densa, quem coeli tuba,
Immane tonitru cinxit, ac visu abstulit,
Et intuendum sola majestas dedit.
At illa, duris mancipata e vinculis
Phari superbae, patrium flexit Deum,
(25) Arasque multus rite perfudit cruor.
Mox vindicata, vota damnavit sua,
Fecitque Divos: dumque partitur scelus,
Mens à parente tota deflexit suo.
Qualis puellae virginis primus pudor,
(30) Quam lege thalami casta devinxit parens
Lachrymisque multis: illa, taedarum memor,
Purum cubile servat, & legem thori,
[p. 214]
Parvosque natos, conjugis votum sui
Suumque, fida nutrit, ac nescit nefas:
(35) Mox, si protervus incidit menti furor,
Amare primum sponte dediscit virum;
Tandem ardet alium tota, nec meminit sui.
,, Inusitato crimini fecit viam
,, Incertus error, foedaque ignorantia:
,, (40) Diuque, multos inter & nullos Deos,
,, Stetere gentes. Vicit errorem metus,
,, Mortaliumque mentibus fallax malum,
,, Horror Deorum. prona successit fides,
,, Audaxque quidvis tollere in coelum furor.
(45) Tum templa & arae. quemque, non ingens humus,
Non picta coeli tecta, non clausit mare,
Traxere in aedem, docta quam struxit manus,
Fraudisque mater ars, & humanus labor.
Nec sat furori est. quisque divisit suos,
(50) Et sacra mille, mille distinxit modos.
Pars flammeum Titanis immensi caput,
Pars astra mundo lapsa diverso colit.
Illinc Gehinnae vallis, & dirum nefas,
Quod Caucasi pruina, quod Taurus ferox
(55) Totaque trepidus mente refugiat Scythes:
Fremitus cruentos inter, & tristes modos,
Stat execrandi conscius sacri pater.
Natumque laetus spectat, & torret, suum.
Hinc pisce Dagon junctus, hinc, duplex genus,
(60) Immanis Asterotha, & infamis Peor,
Et numen omne Belus, & Sors, omnium:
Hinc mente demens quique perculsa colit.
Septem vagantes additos vitae Duces.
Hinc gens Canopi, prima fallaces sibi
(65) Mentita Divos, Isidis luctum suae
Et non repertum questibus fratrem sonat,
Sistrumque tollit. illa, latrantes Deos,
Et mugientes, mente percussa vocat.
Illic opertos Atthis inducit choros,
[p. 215]
(70) Sacrasque Eleusis jactat in flammam faces:
Fidesque sceleri majus accedit scelus,
Furor tacendi. celsa Parnassi juga,
Deno dicata numini, totidem colunt,
Uno relicto. quaeque Parnassi comes,
(75) Alto Cythaeron verticem miscet polo,
Terramque pingui findit Ismenos vado,
Evan vagatur. semivir Panum chorus,
Et insolentem Maenades cingunt Deum:
Rotantque in auras deviae crinem nurus.
(80) Et nox pudori, crimini obtentus furor,
Impune mentem laxat, & suadet nefas.
At qua triforme Doris admittit salum,
Qua fabulosum terra Typhoeum tegit,
Supraque magnos Aetna flammarum globos
(85) Diu negata voluit in coelum via,
Tentata Diti semita incussit metum,
Et rupta tellus. Sacra palantis Deae
Taedasque matris Enna dotalis colit:
Semperque natum quaerit, & semper gemit.
(90) Nihil relictum est. ebrios laudant Deos;
Etiam furentes. omne per pronum it nefas.
Quodcunque lex coërcet aut damnat pudor,
Virtus Deorum est. perfidi fulmen tenent
Adulterique. sive sub pluma latet,
(95) Sive in juvenco mugit infelix pater,
Fluitve in auro: sive sub sexu latet,
Virumque amator ponit, & mutat Deum.
Quod quisque peccat, Graja gens coelo dedit,
Colitque in aris. Roma suscepit nefas
(100) Misitque in omnes: velaque errori suo
Pedemque laxat. Qua triumphatas videt
Sol ire gentes, & Quiriti limitem
Simulque terris figit extremum mare,
Arae sequuntur, templaque, & magni Dei
(105) Gentis Latinae. Sacra victoris sui,
Simulque habenas, Barbarus discit puer.
[p. 216]
Qua crudus Ister claudit errantes viros,
Cultorque Mithrae Tigris, & fluctu minor
Inobsequentes volvit Euphrates aquas,
(110) Pontisque Araxes immemor, terram premit;
Ubique Roma est. illa, quos fecit Deos,
Indixit orbi. Jupiter coelum tenet,
Neptunus undas, tertiam frater domum.
Nihil relictum est. cuncta divisit furor.
(115) Terram, polumque, tergaque immensi maris
Alter creavit rector, atque alter tenet.
Quem prisca lex fatetur & solum docet
Iudaea, damnat. cui per aras victimae
Cecidere toties, tot boum fibrae litant,
(120) Cultus superbos tot sacerdos induit,
Uterque cui consulta respondit lapis,
Nunc veritatis obrutus silentio;
Egenus, inconsultus, ignotus jacet.
Tellus parentem tota seclusit suum,
(125) Negatque latebras, parva nascentem domus,
Nec tota, cepit. jacuit in lucem datus,
Totoque major orbe vagivit puer
Inter juvencos. Ipsa paupertas suum
Celare regem poterat, & corpus Deum.
(130) Nondum latemus. prodit infantem polus,
Nec ante natum sydus, ingenti face
Parvum cubile lustrat, ac monstrat larem:
Ducitque gentes, prima quas Pboebi coma
Perfundit auro, laeta cum surgit dies:
(135) Suoque coelo credit adventum Dei
Mirata Persis. major accessit fides;
Natum tyrannus credit, & lethum parat.
Nec sic abibit crudus ac vecors furor.
Timete matres. vester hoc pendit cruor
(140) Sentit que venter. noster in tuto est metus.
Iungantur irae. mille concurrant licet
Surgantque reges, usque ab Eoo mari.
Suumque nobis Roma bellatrix neget,
[p. 217]
Quem fraenat orbem, nulla pars mundi vacet;
(145) Succurret aether. fulmen in partes trahet,
Tonitruque vires addet infanti suas
Ruptaeque nubes. Parva quin etiam loquor,
Nec digna nobis. ipse succurret Pater,
Unumque terrae solvet, aut franget, latus:
(150) Fractoque mundo, tutius mundi simul
Frangentur artes, & tyrannorum minae.
Aut, si latendum est, Phoebus obducet diem,
Totaque nocte pignus involvet suum
Priscumque rebus genitor inducet chaos.
(155) Non sic eundum est. parva succurret via,
Puerumque condet. Memphis ereptum feret,
Fidumque matri pandet Aegyptus sinum.

CHORUS

Vatum & Piorum.

NIle, foecundi Meroes beatae
Terminus regni, genitorque terrae,
(160) Cujus arentes melius maritas
Imbribus campos, aliusque & idem
Semper haud uni veniens colono;
Sive, cum septemgeminus profundo
Immines ponto, totiesque lympham
(165) Dividis, solo dubius colore;
Sive, qua nulli bene visus unquam,
Inter extremos Libyae recessus,
Abditus terris, veniente Phoebo,
Tutus occurris: nec adhuc repertos
(170) Ulla gens orbi reseravit ortus.
Invident omnes. tibi sat latere est:
Ne tuos quisquam, sibi vindicando,
Polluat fontes. meliusque mundi
Diceris flumen. Dominum fatetur
(175) Memphis, & totas veneratur undas,
[p. 218]
Prona currenti: recipitque fessum,
Et tuos ripa reficit labores.
Talis abruptis Cataracta vinclis
Fregit instantem, quoties superbo
(180) Invidet cursu. trepidans teneri
Surgit, &, montes imitata, coelum
Verberat unda.
Intonant ripae: pavidus tueri
Diffugit pastor. Melior sed idem
(185) Tangis Aegyptum, pluviaeque, genti,
Et superfusis imitator undis
Aetheris magni, steriles liquore
Diluis terras; licet omne nubes
Nesciat coelum, licet imbre nullo
(190) Tota damnetur regio, nec udis
Serviat Austris:
Largior campis, neque ditis undae
Parcus, Aegypto venias precamur.
Sentiant glebae, neque sicca tellus
(195) Imbui pugnet, variisque vincat
Floribus annum.
Rex, pavor Regum, comitique nato
Sub tuos Virgo comes it lacertos.
Cedat infelix, mala qui fatetur
(200) Isidis raptae, patriumque turba
Plangit Osirin.
Iam, sui monstrum populi Deusque,
Deserat sacras crocodilus undas:
Colla librata melius securi
(205) Praebeat Apis.
Ille, dum motae furit Ascalonae
Atra tempestas, & Idumus horror,
Pinus incertis ut abacta ventis,
Et procul portu trepidans relicto,
(210) Fertur huc illuc. Quibus ah quibusque
Sedibus, saevum fugies cruorem,
Et feros ausus? truculentus imber
[p. 219]
Colligit nubes, & adhuc minatur.
Nox ruit terris. Abeas licebit,
(215) Sive te Proteî Pharos, & Canobus
Abdet errantem, meliorve Memphis,
Sive, quae magni Macetae superba
Voce, post terras pelago subactas,
Inclytas turres populo Quiriti
(220) Et triumphandam patefecit aulam,
Sive qua Cancri medio sub aestu
Gentibus nullae comitantur umbrae,
Nota montosae regio Syenae,
Sive desertae Catabathmos orae,
(225) Sive, qua Phoebo resonant propinquo
Memnonis chordae, celebratque portis
Gens Iovis centum spatiosa latae
Moenia Thebae;
I procul, terra patriae relicta;
(230) Spes & oppresso rediturus orbi
Dulce lenimen, nec inhospitali
Praeda tyranno.

ACTUS SECUNDUS.

JOSEPHUS.

COeli propago, debitum mundo genus,
Sed ante mundum, cujus adventu fidem
(235) Oraculorum magnus absolvit pater,
Centumque vates, prisca quos aetas dedit,
Hos in Penates, tectaque angusto specu
Habitata venit; gentis angusto memor,
Pactique veteris, nulla quod solvet dies:
(240) Totumque Olympum parva suscepit domus.
Vidi, ipse vidi: mane vix primum novo
Noctem fugarat nuncius Phoebi dies;
Cum subito, ab alto lapsa tempestas polo,
Inusitato cuncta fulgore induit.
[p. 220]
Dum gelida torpent membra, dum sanguis coit,
Vultumque tacitus figit in terram pavor;
Allapsa tectis, hinc & hinc, fulsit cohors,
Partita turmis, qualis in campo stetit,
Evulsa primum signa cum poscunt manus
Aut castra reges dubia solliciti movent.
Adhuc stupemus. vota consumpsit sua
Nondumque credit misera paupertas sibi,
Et haec senectus. Saepe vox perdit viam
Solaeque lachrymae mente perculsa fluunt.
Sedet, parentem prima quae peperit suum,
Spectatque natum pavida & autorem parens
Orbis suumque. vixque adhuc credit sibi,
Cum credat uni. spectat attonita, ac pavet,
Oculosque nunc huc trepida, nuncilluc, jacit.
Interque matrem, virginemque, haerent adhuc
Suspensa mentis gaudia, & castus pudor.
Videt micantes igne caelesti genas,
Suique similes. quale, cum doctae manus
Ostro recenti candidum illudunt ebur:
Aut qualis, ante tota quam surgit dies,
Rubore coelum praevio Aurora imbuit,
Primamque purae purpuram nubes trahunt.
Videt serenae frontis insuetum jubar,
Majusque terris. Ille, complexum petens,
Et è pudico dulce subridens sinu,
Matrem fatetur, Illa, non nollet quidem,
Et, esse, sentit. casta sed pietas tenet,
Totiesque mentem sancta virginitas subit,
Quoties amorivela permisit suo,
Natumque cernit. Saepe, cum blandas puer
Aut à sopore languidas jactat manus,
Tenerisque labris pectus intactum petit;
Virginea subitus ora perfundit rubor,
Laudemque matris, virginis crimen putat.
Quid, casta, trepidas? indue affectus tuos,
Totoque natum collige amplexu, parens,
[p. 221]
Sed nupta coelo: mater unius Dei,
Et casta virgo, castior mater tamen,
Non te lubido foeda, quae mentem rapit,
Amorque demens igne transfixit jecur:
Non cultus auri, praedaque Eoi maris,
Regale formae gemma corrupit decus,
Quae cura primam semper aetatem tenet:
Sed sanctus ardor, quaeque despectas negat
Exosa terras, corporis legem sequi,
Mentem voluptas una pascebat tuam,
Magnique vates: quos Iordanis vada
Videre quondam numinis plenum sui
Tonare carmen, & triumphales modos
Laetosque terris, qualis extremam Styga
Venturusolim frangeret genti puer,
Ingens, tremendus: plena quam coelo daret
Coeli potentem, mater immunis tori.
Sed ante cunctos, sanguinis nostri parens
Autorque generis, parva quem Bethle tulit,
Bethle, juvencis apta pascendis humus,
Pecorumque nutrix, grata nunc caelo domus,
Seu, cum paternos inter erraret greges,
Vixdum juventae flore perfusus genas,
Seu, cum, supremo dedicatam numini,
Rector potenti flecteret terram manu,
Et invidendo regibus victor comam
Velaret auro, fata quod jungunt polo,
Et natus infans; Regis adventum fui
Spondebat orbi, Regis afflatu sui.
Haec mente tacita saepe volventem prius
Fixamque in uno, sancta pascebat quies.
Quam, non Lyaei dona, non mitis Ceres,
Altusque tota nocte delevit sopor,
Non spes diurnae: cuncta quin constans sibi, ac
Praesens futuris, ante versaret fides.
Ignara tantum, fata quam coeli legant,
Cui hoc Olympi rector addicat decus.
[p. 222]
Ignara: donec, sponsa, mox conjux poli,
Quae castitate virgines vicit, sua,
Et prole matres, gentibus patrem suis,
Orbi salutem, regibus regem dedit;
Foecunda toties unico foetu parens.
Viderepartum confciae caeli faces,
Non ante natae. perdidit noctem jubar,
Et absque Phoebo noster illuxit dies.
Videre gentes, littore Eoo procul
Quos claudit orbis, Solis exortum sui,
Unumque tellus tota conspexit larem.
Beata, casto collige infantem sinu,
Dei tuumque. collige infantem, parens
Quem sentit aether, pallidae gentes pavent,
Et vagientem regna terrarum tremunt.
Quis gemitus aures pepulit infelix meas?
Rursum vocamur. Credimus, rerum parens,
Et ominosa sufficit noctis fides.

MAGI TRES,

PRIMUS, SECUNDUS, TERTIUS.

PRIM. O vita fallax, fronte quam non aspera,
Tot officinam cladium pectus tegis!
Aspicere natum voluit, ut letho daret.
,, SEC. Non tot recessus abditos aether habet,
,, Non inferi, non terra, non totum mare,
,, Quot aula, quam deserta vis recti fugit,
,, Impervia aliis semper est, semper suis.
,, Ut unda dubia volvit implicitas aquas,
,, Pedemque fallit secta in ambiguum via,
,, Sic, abrogato simplici vero ac fide,
,, Ars ludit artem, fraude decipitur dolus,
,, Primumque vetus est, si quid exoritur novum.
,, Quid? quod tyranno semper accedit comes
,, Obtector animus mentis, atque inse latens:
[p. 223]
,, Quantoque dirus ac magis caedi imminet,
,, Hoc magis opertus mille in anfractus abit.
,, Sic ossa volucres tecta nocturnae legunt,
,, Et in sepulchris foeda desaevit fames.
,, Excelsus, atque erectus, ac fidens sibi,
,, In publicum diffusus, ut caelum, pater,
,, Gaudetque retegi. Quantus Heroden fuit
Eruere latebris numini aeterno labor;
Quem, non iners caligo, non nox abdita,
Non pectorum profunda, non manes latent!
TERT. Adstat superbus, bella qui caelo gerat,
Qui fata sistat, astra qui retro trahat,
Et destinata sceptra. par dignum Deo!
Quem saevientem, dira miscentem ac minas,
Regum imperator flectit è cunis puer.
PRIM. Repetere patriae tecta, post visum larem,
Cui totus aether jura submittit sua,
Divinus acta nocte dictavit sopor.
Ut fraudis autor, arte deceptus cadat,
Suique precium sceleris, elusus, ferat.
SEC. Juvat inter astra mente congesta vehi,
Caedesque & iras fugere, & humanum nefas.
TERT. Sed ecce Regem coelitum monstrat cohors:
Victumque somno mulcet, ac volvit manu.

ANGELI

Qui in superiori theatri parte cunas Domini ducunt, ac subinde monstrant.

FUlgor immensi parentis, lucis immenfum jubar,
Obses aetheris solique, pignus aeternum Dei,
Cujus adventu subacta jus remittunt Tartara,
Et vafer minora serpens regna miratur sua
Qui reos vix expiando subdidit lethi jugo,
Quo jubente, nox recessit, & tenebrosum chaos,
Quo jubente, natus orbis, nata rerum exordia,
Aridamque belluosus ambiit terram latex,
[p. 224]
Qui poli suspendit orbes aetheris magni faber;
Languidum, jubente somno, sponte submittit caput,
Et genis custodientis cuncta, subrepit sopor.
Coelitum pulchri Quirites, Regis aeterni cohors,
Syderum distincta flammis qui tuemur limina,
Hinc & hinc cunas jacentis ducimus, somno dati.
Ecce tellus, ecce coelum, sospitatorem Deum:
Quo jubente flamma sacrum Mosei tinxit pedem,
Nec virum repressa laesit, vimque submisit suam.
Ecce, cui tribunal ignis jura dictanti dedit,
Quo vehente per suprema nubium, tellus tremit,
Sedibusque evulsa ab imis vasta subsidunt juga,
Ecce, saeculorum origo, temporum fons, se prior,
Agminum terrae polique ductor, armorum parens.
Ecce qui pacem reducit, ecce, qui caducifer
Foederis magni sacerdos, lapsa conjungit Deo;
Natus infans, lac puellae ducit, ac serpit sinu,
Et fuga, regnator orbis, munus orditur suum.

CHORUS

Vatum & Piorum, ut ante.

BEthlemi veteres exigui lares,
Et tantum gregibus nota mapalia,
Quis tantus superum respiciat favor,
Ignorant dubii, solliciti rogant,
Quos Judaea tenent oppida, quos solum,
Clari progenies & genus Isaci.
Cedit Roma tuis tota Penatibus,
Terrarum dominis nota Quiritibus.
Stet Tarpeja licet, culmine nobilis,
Mundi quae pavidos arx premit impetus,
Tercentum spoliis inclyta gentium,
Certent attonito templa licet polo,
Captivisque opibus, quas tulit Occidens,
Autprimoveniens Phoebus ab aethere,
Aut Seres patrio vellere divites,
[p. 225]
Aut devictus Arabs, aut celebris fuga,
Et versa melior Parthus arundine,
Stet Caesar domito dives ab aequore,
Et curru populos vectus eburneo
Terrae conspiciat totius ac suos;
Ignoti superant. cedite, cedite,
Hebraeis soboles orta parentibus,
Invitis solium regibus occupat.
Quis tam sollicito nascitur aethere,
Quem caelum loquitur? cui, male consciit
Antiquis praeiit syderibus, novum,
Monstravitque viam gentibus ultimis?
Exorto, pavidi constiterunt Magi
Et Mithram veterem dedidicit sequi
Gens edocta polum: cum medio die
Nocturnum micuit, nec cecidit, jubar.
Cessêre excubiae pervigiles poli,
Et quae castra suis signa tenent locis.
Mutato rediit nomine Lucifer,
Et dici voluit, ne foret Hesperus.
Quin Phoebe, dubiis quae vehitur rotis,
Tantum non proprio lumine discolor,
Plenis tota licet fulserit ignibus,
Fraternis abiit victa caloribus,
Et fratri solitas exhibuit vices.
Titan, syderea purpureus coma,
Armatum radiis exeruit caput,
Et secum vacuo vidit in aethere
Sydus stare novum. vidit, & horruit,
Ac pene attonitum destituit diem.
At vos niveae comites Lunae,
Auro coelum spargere natae,
Nigrae sobole signea noctis,
Quae foecundum volvitis annum,
Spatiisque aequas volvitis horas,
Et modo, multo
Flore comantem spargitis herbam,
[p. 226]
Et progeniem veris amoeni
Ferrugineum violae crinem,
Tempestivo spargitis imbre,
Modo torpentem glacie multa
Sistitis undam; cedite cunctae,
Et jam victos pergite coelo
Condere vultus, aliud media
Luce vagari
Palluit aether; tanto vestris
Clarius unum, quanto Regum
Maximus ille, qui subjecto
Natus in orbe
Toto major nascitur orbe.
Eventura patent. jam rapimur polo,
Et quicquid tegitur, mens videt ignea.
Non ille Ausonia spicula dextera,
Nec pessum valido diriget impetu,
vs. nn pessum er staat: peilum
Aut vastis quatiens templa molaribus,
Murorum tumidas disjiciet minas:
Aut qualis, populis cognitus omnibus,
Et nuper Solymis cognitus arcibus,
Obsessis aries imminet urbibus,
Aut ballista, ferox spargere cuspides,
Et centum veniens exitium viris,
Aut non innocuo vulnere scorpio;
Lentus viperea seu perimit nece,
Seu contorta rotat pondera vi gravi,
Et turres subito rumpit aheneas:
Sed raucum tonitru, cum lubet, & minax
Torquebit patrio fulmen ab aethere.
Stat lentus tumidi spiritus Africi,
Et torvus Boreas, stat domino Nothus:
Quo percuffa maris terga satellite,
Et raptas pelago disjiciet rates:
Aut tranquilla reget syderibus freta;
Fessis blanda ferens ocia navitis.
Reges, sollicitum perpetuo genus,
[p. 227]
Et regno pavidum, sed cupidum tamen;
Nunc spes saltem avidas ponite, nunc metus.
Non terrae, imperii finibus additae,
Quantas nox operit, vel retegit dies,
Non gentes domita, pompaque nobilis,
Et protrita ducum turba minacium,
Regnum dat miseris, regibus eripit.
,, Regum solus erit maximus omnium,
,, Quisquis Rege minor (nec fieri negat)
,, Hebraeo, timidas subjiciet manus.

ACTUS TERTIUS.

HERODES, LEGATI,
ad inquirendum de puero missi.

EX quo superba sceptra gestavi manu,
Parêre didici. nulla pars regni, malo,
Metuque dubio, nulla pars curis vacat,
Labore nulla. quodque dominanti, jugum,
Et servitutem cuncta subigenti reor,
Post sanguinem ferrumque, post ipsum scelus
Et odia pene exhausta, metuendi omnibus,
Nondum timemur. Foeminae imbellis vicem
Regum tyrannos tulimus, & Romae minas.
Successit Oriens. Somnia, & coeli faces
Repente visae, quicquid & delira mens
Pertaesa longum, dictat aut sperat, jugum,
Regem minantur: cujus imperio dies
Ventura nullum, nulla gens ponat modum:
Qui sceptrum Olympo terminet, famam mari.
Ea cura Superis restat, is versat labor:
Arcana quorum sola gens Judae capit,
Aut sola nescit: fata quae ponit suis
,, Divos tuetur plebs, & acceptos colit
,, Arte imperantis, qui, nisi immodicam premit,
,, Intraque metas lege praescripta tenet,
,, Quod quisque mallet aut pavet, numen vocat,
[p. 228]
,, Et imperantes arte sub vertit sua.
Submittat animos Roma; terrarum potens,
Et fascibus superba: det Caesar manus,
Astrisque nostris cedat, ac mundum exuat,
Si regna caelum parturit, regna eripit.
Mercede nulla sceptra deponi placet,
Auctore nullo: nec jubenti paream.
Sint fata, sint consulta, sint coeli minae.
Non, si ipse gentis autor, ac spes sanguinis
Semper futuri, tota cui stirps incubat,
Quantus Giganti cum Palaestino caput
Avulsit, adstet, lege perrupta inferum,
Regnumque poscat jure, poscenti annuam.
,, Obnoxium est regnare, si stellae licet
,, Auferre, quicquid ratio vel virtus dedit;
,, Et syderum sub jure, majestas jacet.
Quid fata possint, nostra quid possit manus,
Docenda gens, ignava, rumorum anxia,
Et plebs, soluta legibus, lex Principum.
Securus ortu regnet àprimo puer,
Gades sinistra, dextera Gangen premat,
Si effugere regna nostra, si vires potest.
Nunquam animum inertem gerimus, aut forti damus
Tergum imminenti, si quis increpuit metus.
,, Tranquilla pavidos sceptra, magnanimos decent
,, Afflicta. vires mens ab adversis capit,
,, Languet secundis. Saeva, praedura, aspera
,, Armant feroces fata: cedentes premunt.
Non si inter astra, quae futurum nunciant,
Ubi.celsus Atlas aetheris librat domos,
Nidosque rector alitum implumes fovet,
Cunas reponat, tolli & elabi sinam.
Ubicunque tegitur, eruam, evulsum traham,
Avidamque caede nobili aspergam manum.
LEG. Solymae superbae Dux, Idumaeum genus,.
Cui templa, jam collapsa, cui sedes datum
Reficere & aras, veteris arcanum Dei;
[p. 229]
Quemcunque tulimus, cecidit in vanum, labor.
Praerupta, devia, invia, emensi sumus.
Ut cum latentem, caeca per vestigia
Venator indefessus explorat feram,
Notisque inhaeret ac favet, si quas videt:
Dum dubius error, luce consumpta, patet,
Speique praedae vacuus, & praedae, redit.
Seu patriae clam tecta, & antiquos lares
Petiere, seu clam, Rege decepto, latent;
Excidimus. aura dubia rumoris vagi,
Rediisse memorat, nec struit dictis fidem.
HER. Visone puero, patrium repetunt solum,
An non reperto? natus imperio puer,
Quis? unde? quo parente? qua spe, qua domo,
Possessa domino regna rapturus venit?
Quae nosse, primum muneris vestri fuit.
,, Mandare, Regum est. jussa mandantis sequi
,, Primum est: secundum, rite mandata exsequi.
,, Plus, quod ministro sponte praescribit fides.
,, Parere minumum est. latius, cum Rex jubet,
,, Regis jubentis mens & utilitas patet.
LEG. Seu prisca Babylon nobiles edit viros,
Pictum figuris docta quae caelum legit,
Et fata condit, sive Persarum inclyti,
Prope geniti inter astra, venerunt Magi,
Seu terra fluviis media nascentes tulit;
Sua quisque loquitur: quisque venturum videt,
Fovetque, Regem. studia magnates trahunt
Huc dubia & illuc: plebis insanae furor
Sequitur praeitque. Conscii vatum, pavent,
Et obsoletis incubant oraculis,
Chartisque inerrant, quas sinistrorsum legunt.
Quisque invenit, quod speret, aut credat sibi.
Tellus duobus cincta fluminibus jacet.
Hinc Tigris, hinc foecundus Euphratae liquor
Sec ludit aditus, verque perpetuum loco
Indicit. aura mitis ac Zephyrus pater
[p. 230]
Semper recenti flore distinguit solum,
Sacrosque lucos perstat, atque herbas parit.
Pars monte sensim assurgit, & caeli viam
Indulget, exhibetque praesentes Deos:
Quos arae & ignes semper accensi vocant.
Hic Bileamus, Isaci gentilibus
Dira imprecari jussus, afflatu novo
Novoque raptus numine, excussit suum.
Hic (horret animus scaeva, nec fanda, eloqui)
Albescere omnem vidit ex imo polum,
Novumque nasci sydus: illustre, inclytum,
Seris Iacobi destinatum posteris:
Tremendum Edomo, quique praefractus gerit
Sceptrum Moabus. hunc Idumais dari
Finem tyrannis, hunc peregrinis metum.
Id, Rege nato, gentibus signum dari,
Claro, superbo: regna qui flectat manu,
Qui mille regum spolia captorum trahat,
Et liberali vindicet causa, jugo
Quos impotenti servitus pressos tenet.
Hic turba mentes mota sollicitas habet,
Dominosque jam pertaesa praesentes sequi,
Caelo futuros poscit, & mutat fidem.
Utcum serenum, Tethyos primum fuae
Perfusus unda, Lucifer tollit caput,
Noctemque claudit; quisque venturum videt,
Aut jam videt venisse, dum dubitat, diem:
Sic quisque, nato sydere, haud nato prius,
,, Praedicta volvit. dulce libertas bonum,
,, Majusque cum speratur, attonitos agit,
Et varius error, quem superstitio trahit:
,, Regnisque dubiis efficax semper malum,
,, Pietatis umbra. Plus sacerdotes nocent.
Hinc gens Sadoci pervicax, hinc legibus
Armata, leges Pharisaeus destruit;
,, Intentus aulae. Cum professum puniat
,, Rex ambitum, velatus, ac simplex, nocet.
[p. 231]
,, Severitas, ac vita, quae vultu tegit
,, Arcana, vultu regnat, ac plebem trahit.
,, Diversa Superi jura cum terris habent,
,, Permista, miscent regna, vel fraenum exuunt
,, Vulgo insolenti. Tolle regnanti metum,
,, Autoritate nixa majestas perit,
,, Quam lex tuetur, paena nutantem tenet.
Vesana populos vota turbantes agunt.
Sub rege regnum quaeritur, nusquam est novum,
Et jam probatur, res in ambiguo labat.
HER. Quicunque rector, quicquid ubicunque est tenes,
Seu te venusta Solyma porticibus colunt,
Bobusque & aris, sive, quod circum patet,
Sublime, candens, aetheris magni solum.
Partes vicesque numinis summi tenet,
Seu numenhic mentimur, & caelum tenes,
Tarpeje genitor, orte Saturno patre,
Qui cuncta jam Romana, qua Sol it, vides;
Displode tonitru, perfidos vates feri,
Ut ubique reges stare praesentes sciant,
Frustraque nostris manibus elapsi cadant.
Aut vos, habenas curribus junctis date.
Raptus per auras sequar, ut invisum genus,
Cum Rege nato rapiam, & allidam solo:
Avibusque membra sparsa per campos traham.
LEG. Incerta origo, nec fat exactum genus
Nascentis. aula nulla, nusquam insignia
Fulgentis ostri: non ministrorum manus.
Cubile foenum. turba pastorum assidet,
Creditque quicquid rumor ac vulgus ferit.
Pars Betlehemi vatibus visum ferunt;
Pars, nec repertum,*dubia diversi canunt.
Nec laudat eadem, quisquis, exosus nova,
Favet imperanti. Pars feroces spiritus,
Rebusque motis impetum opponi monet:
Nec negligendum minuma rectori probat:
Pars vindicari posse contemptu autumat
[p. 232]
,, Quod quisque trepidat. Fortem & impavidum arguit
,, Despector animus, ac suae sortis memor.
Sic ille magni terror armenti leo,
Quamquam avidus ira, pavidum & indignum premi
Ultra juvencum, spernit, instantem opprimit,
Jubasque & armos caede luctantis lavat.
Cui temperatrix ratio si accedat comes,
Brutis negata-quicquid adversum cadit,
Seu subita proceres arma divisi movent.
Seu mota plebes unius partes agit,
Componit, usu doctus, & flecti docet
Populos rebelles. Sic gubernator ratis,
Temone modico vim procellosi maris
Fluctusque vastos, arte, non vi, temperat.
Nunc vela vento laxat, ac fertur, suo,
Nunc cedit, obliquatque in adversos sinum,
Et pugnat usu, supparoque auras legit.
Sic cornipes superbus, ac stare inscius,
Sessore modico gaudet, ac alte gradum
Glomerat superbum: pressus, excussum trahit.
Effusus idem saepe, nec fraeni memor,
Fraeno remisso cedit, aut cursum premit.
Sic Luca bos, immensus, obtutu minax,
Montisque adinstar, turre & instructus viris,
Jussus magistri patitur, & Mauri manum.
Ne sperne modica, quisquis imperii regis
Momenta: nec, cum saeva tempestas ratem
Fert, contumacem stringe luctando pedem,
Ventisque & undae naufragum indulge latus.
Quinpotius animi vela turgentis lege.
,, Consilia plus efficere, quam vires, solent.
HER. Sol, qui coruscam rebus alluces facem,
Sceptrumque, regni insigne, quod dextra gero,
Furiaeque veteres, noctis antiquae genus,
Et quas perempta conjuge addidimus novas,
Natisque caesis; vos, Deae, testes voco
Sceleris futuri. lenta consilia execror,
[p. 233]
Abominorque. Quicquid immane, efferum,
Inusitatum, mens adhuc intus parit,
Fugio proboque: sponte, & invitus, sequor.
Vel Betlehemi tecta convellam solo
Pastoribusque, rapta, convulsa, ingeram:
Vel caedibus ferroque grassatus, necem
Per mille mortes, unus unius dabo.
Si fata coelitesque praecludunt viam,
Imisque verti summa jam Divis placet,
Ibo, inferis munitus: ac tota Styge
Regnum minantis destruam caeli fidem.

CHORUS Senum Hebraorum.

FElix, quisquis tacitum vitae
Securus iter tenet, ignotus
Rerum dominis, nec sublimi
Cognitus aulae. qui sepositus
Rure paterno, non turbatae
Populi strepitu fremituque tubae
Pacis alumnus, messibus hornis
Vacuos curae supputat annos.
Quotiesque manu sua poma legit,
Primae repetit tempora vitae:
Fastosque suos, non principibus.
Sed foecundo notat autumno.
Et natales, semper faciles,
Similesque sui, fusus in herba,
Inter laetos operum comites
A se domita temperat uva.
Dulces epulas, non Oceani
Praeda remoti, volucresque, alius
Quas orbis alit, sed cultus hero
Distinguit ager. Sive hospitium
Platanus praebet diffusa comis,
Avium cantu celebrata vago,
Seu sylva vetus; nusquam paries
[p. 234]
Squallidus auro, sed quem circum-
fusae nemorum densis texunt
Frondibus umbrae.
Supra immensus volvitur aether:
Placido sponto Sol condit equos,
Solitos repetunt sydera cursus,
Formas ducit Luna minores;
Aulaea, quibus cingitur orbis,
Sedes populis omnibus una.
Vertit propriis arva juvencis,
Faenus nulla lege negatum
Persolvit humus. Post exactae
Munia lucis, fessum repetit
Tranquilla quies. nec magna nimis,
Et quae sortem non excedunt,
Jam compositum, somnia ludunt.
Cernit domitos errare boves,
Aut depulsos matribus agnos:
Spemque diurnam, quam mente fovet,
Non mendaces cernit aristas.
Parvum tectis strepit examen,
Et festivi circumcursant
Limina nati. nec securos
Unquam fallunt vota parentes.
Quaenascentemdomus excepit,
Videt ignavum reptare senem.
Certo redeunt tempore lunae,
Solesque suos occupat ipse.
Sic viventi sponte obrepit
Suprema dies: oculosque premunt
Non optata non sollicita
Morte natantes, eadem rursus
Successuri in fata nepotes.
Non Herodae rabiem trepidus
Sparsosque videt propria toties
Caede Penates. non Romanos
Tremit ad fasces, & quae toto
[p. 235]
Circumvolitant orbe secures.
Non, Isacidis possessa prius,
Nunc ignotis transcripta gemit
Regna tyrannis.non insolito
Tangitur astro. Sua regna tenet.
Coeloque colit semper eodem,
Quae per proavos transmissa suos,
Securus arat regna colonus.

ACTUS QUARTUS.

MARIAMNE. TISIPHONE, reliquis
Furiis comitata. HERODES.

MAR. Adsum recluso noctis ignavae sinu,
Coecisque latebris, sparsa Mariamne comam,
Notis cruentae caedis, etiamnum tremens,
Pridem peractae. Sensit homicidae nefas,
Et tot suorum sanguine undantem domum,
Mors ipsa rerum meta, & extremum chaos.
Adhuc, relictis impiorum sedibus,
Inter nocentes gradior, & medium scelus.
Conveniat omne vulgus infernum licet,
Poenisque gens ubique devota ultimis,
Ubicunque lucem dirus Herodes trahit,
Plus inferorum est. Polluit vultu diem,
Animoque noctem turbat, & manes ciet,
Vesanus, exlex. Agitat autorem nefas,
Et quae merentes verbere assiduo ferit
Mens cuique, Erinnys propria, & infandum scelus.
Quid restat ultra, saevus ut crescat furor?
Lucem intueri cogimur, jussae mori.
Vitam cruentus rapuit, ut mortem neget,
Olim sepulta. Liceat, extinctae semel,
Periisse. liceat nocte sub tota tegi.
Liceat, quietem, manibus solis datam,
Pati peremtae. liceat, ignarae omnium,
[p. 236]
Quaecunque trepidi mente perculsa pavent,
Quaecunque dubiis suadet ambiţio ac furor,
Crudelitate conjugis tota frui.
Quid functa rebus, functa jam luce ultima,
Mihique sero reddita, ad monstrum vocor,
Quod palleat Natura, quod tellus tremat,
Et fugiat aether? Quaeritur rerum parens
Ad sanguinem caedemque: cui flectunt genu
Invita noctis regna, & umbrarum pater.
Excessit homines, saevit in coelum sitis.
Hausti cruoris. Prima vim sensit domus,
Convulsa ferro. conjuges, nati, jacent.
Jugata taedis, quas cruento praetulit
Thoro Megaera, quinque natorum parens,
Avo, parente, fratre rapto, liberis,
Foecunditatis praemium ac forma, tuli,
Caput recisis dirutum cervicibus.
Eatur ultra. Cur adhuc cessant faces,
Saeva sorores! Vertite huc iras, & huc
Vallata colubris ora, & immanes comas.
Inauspicatam rabiem, inauditam, hauriat,
Caedesque spectet trepidus ac verset suas,
Vindex sui ipse. TISIPH. Sequimur, ultrices Deae,
Sequimur tyrannum. Vincat audendo nefas,
Quod nusquam & usquam est. se quoque exemplo sui.
Spargantur ora facibus. hydri sibilent,
Totumque Avernum pectore attonito trahat.
Mens suis devota diris excidat tota ut sibi;
Avioque errore demens vim regentis nesciat.
Qualis aurigam citatus, non suum, currus rapit.
Heic Megaera ducat umbras: ut ferox, utque impotens
Erutos vultus sepulchro, quos cruore ac caedibus
Pallido demisit Orco spectet, ac viso tremat.
HER. Sive ominosus, pervicax, Stygius sopor,
Pertentat animum, nocte sollicita gravem,
Seu mens futuri sceleris intuitu stupet;
Inversa Solyma moenia ac tecta, intuor,
[p. 237]
Murosque duplices. Alter in tenebras abit
Sol, alter ortum, geminus aspectu, petit.
Video minacem conjugis vultum meae,
Qualemque merui. video funestum caput.
Quid, clare Titan, aethere excussus fugis?
Quid ora facibus petitis, immites Deae?
Quid ante manes impium manes vocant?
Me terra adepta, misceatur Tartaro,
An ignibus, nil distat, an vasto mari.
Dum vita superest, pateat ad crimen data:
Nedum ocioso lubeat ad mortem rapi.
Necdum inferos subimus. Hanc posco moram.
Immane liceat agmen animarum prius
Praemittere umbris: quas, imago nobilis,
Et caedibus perfuncta, sub terras sequar.
Quid arma rursum quatitis, infernae canes?
Stringatur ensis, Mille sufficiam inferis.
Aut sic reclusum pectore admoto induam,
Fati occupator. Quippe, quid, lux addita
Luci, pavores inter ac spes exhibet,
Quod non decora morte commutet lubens,
Invisus aliis, aut tremens semper sibi?
Quid terga vertis, anime, quid lucem fugis?
Adversa quisquis trepidat, in mortem ruit,
Discriminum desertor, ac vitae fugax.
,, Ignavia est perire, cum praestat mori.
Quid ora, conjux, vultu & amplexu petis?
Sepulta parce. parcite immanes Deae,
Pridem ista patimur. Quisquis infandum nefas
,, Admittit in se, mente tranquilla licet,
,, Quanquam superbus solio, & imperii potens,
,, Utrumque habenis temperet terrae latus;
,, Supplicia sceleris patitur, impatiens sui,
,, Suosque manes ipse praescribit sibi.
Quo rapior ultra? cum polo cumque inferis
Commissus adsto. Regna, quae Superi negant,
Vel tollere audent, inferi ac virtus dabunt:
[p. 238]
Quaeque arma Solyma fregit, atque Arabum, manus.
Ego ille, sacri cultor ac vindex loci,
Qui templa, jam collapsa, qui sparsos lares,
Et derelictum numen eduxi polo.
Dîs derelictus ac polo, Diris agor,
Meique compos, castra larvarum incolo.
Quid iste fert tumultus, & vultus truces
Defixi in unum? quo triumphatus vehor?
Quis vincula hinc injecit, hinc tergo imminet?
Fulgere magnum cerno jam in tunica ducem,
Tonantis instar: astra quam mille ambiunt
Intexta circum. Cerno captiva agmina,
Pars ipse pompae, dux cathenati gregis;
Vultu irretorto torvus, atque animi minor.
Regem superstes video, & haeredem fero.
Possideor, occuporque, vivusque efferor:
Iam folia nostra natus insedit puer.
Nec quisquam opem vocatus obsesso feret?
Non arma templis rapta, non thalamis, dabit:
Non Romuli jurata concurret cohors,
Ditemque ferro sistet, ac retro premet?
Porro Quirites! Tartarus terram tenet,
Conjurat aether. tota libertas perit.
Invicta si gens numen invitum colit,
Auguste, munus vindica ac praesta tuum.
Heu, Heu, Heu, Heu.
O pectus! ô mens! ô tropaeorum decus,
Queis tecta victor sape decoravi mea,
Nunquam arma coram veritus adversa obtui,
Aut in procella sanguinis, parcus manu!
Quem nulla vis pervicit, aut immanitas,
Heic virginali more lamentum exequi!
Heu, Heu, Heu, Heu.
Quod non tyranni, non Latinorum minae,
Non ulla terris gens, relegata ultimis
Ante impetrasset. non Scythes, non Sarmates,
Et quisquis usquam ponte Danubium secat.
[p. 239]
Ferrum occupetur. Texta costarum ultima
Contaminatus sanguis ac vita exeat.
Ignave, vecors, occide, haeredis tui
Processit astrum. Sceptra ut invadat mea
Pastoribus prognatus Hebraeis puer,
Legesque terris figat, ac reges premat?
Ut victus uni, praeda nascentis trahar?
Prius astra, coelum, Tartarus, venti, mare,
In saxa rupesque, abditum, abreptum, ferant,
Aut hic profanae membra divellant Deae.
Vivatur, ut regnetur: ut regno excidat,
Qui nostra demens regna despondit sibi.
Huc è latebris, si lubet, tandem move,
Huc, si lubet, vim verte, subsessor meus,
Armisque confer arma, jungantur manus,
Accedat aether, astra sub signis eant.
Quid terga coelo, jam nocenti, nec tuo,
Inominatus, teter, obvertis pavor?
Totus licet spargatur hinc illinc polus,
Inter ruinas fortis, ignarus fugae,
Aut sceptra vi tutabor, aut fractus cadam.
Testor Deorum quicquid in terris colit,
Aut finxit olim quisque diversus sibi,
Quod Roma, quod gens Graeca, quod Solyme stupet
Celatque, quod Sol primus aut ferus tremit,
Templisque & aris, & boum caede astruit;
Seu vera sequitur quisque, seu nemo; omnium
Sectator& neglector, ac tandem mei,
Desertor, omnes advoco, attestor, rogo,
Regnare liceat. Sceptrum & imperium integrum,
Cui saeva fata, cui minantur sidera,
Diu tueri posse nec cuiquam obsequi,
Omnes, nec ullos, posco, nec posco, Deos.
Ipso regendi jure non quoquam minor,
Non inferis coeloque, dum Divi abstinent
Ambire nostra, rebus exuti suis,
Nullusque nobis regna disponit polus.
[p. 240]
Quid dira jungis ora, quid, conjux, premis?
Non, qualis olim purpura ac mixta nive
Ardens, coaevas ante fulgebas nurus,
Orientis Oriens, mille votorum furor:
Sed Dite digna, digna familia inferum,
Nec nostra, nec jam tota, post facinus meum.
O imperantis digna majestas thoro!
O dulce vinclum mentis, ô blandus furor!
(Nam prisca subeunt) ô juventutis calor!
Primaevus, acer, impotens, fraeni inscius!
O sermo, quondam mentis obsessor meae.
O taeda nuptialis! ô Hymen recens,
Vocesque quondam tot voluptatum illices!
Quas execranda coede foedavi miser,
Exlex, cruentus tortor, atque idem reus;
Idem nocentis ultor, atque idem nocens;
Meorum Erinnys omnium, nunc & mea.
Jam parce, conjux. Testor infernas domos,
Et quicquid usquam Phoebus aspectu fugit;
Dolui peremptam. Lachrymas sero dedi,
Animumque letho saevior pressit lues.
Subiit voluptas saepe genialis thori,
Similisque Phoebae, summus imprimis, decor;
Sed occidenti. Si qua juranti fides
Restat sub umbris, si quis est sensus super,
Nec, luce rapta, vetera cum luce excidunt;
Amore nimio conjugis saevi jaces.
Odisse mallem. Fateor, invitus licet,
Poenituit unum. Fateor, immitis licet,
Gemui peremptam. Casta si ferro jaces,
Et solus error, conjugis tractum diu
Delusit animum; justa & exequias dabo.
Placemus umbram. deprecor vultum ac minas,
Genuque nixus, supplices tendo manus.
Absiste, conjux. Plura quid, Pluto, moves?
Jam littus Acheron totus excessit suum,
Et obseratas Tartarus pandit fores.
[p. 241]
Nunc signa demum maesta Tisiphone mover:
Hydrisque cincta, dirum & illaetabile
Deducit agmen. Hinc Alexandra graves
Intentat iras, nube terrifica minax.
Illinc tiarae flebile ostendit decus
Aristobulus.frater hinc fratri comes
Sedet perempto. Viscera intueor mea,
Immanis, atrox tortor, atque idem parens.
Hinc longus ordo, teter, atratus, sedet;
Damnatque, jam damnatus, autorem necis.
Quid ille, vultu immitis, ac virga gradum
Firmanslabantem? Fallor! an tremulum caput
Feffumquesenioveteris Hyrcani procul,
Adhuc cruentum, video? Jam satis est, Dex,
Poenarum, & ultra. Condite obscenas faces,
Dirae forores. Inferos nosco meos:
Qualesque feci, sensi, & aspexi, Deos.
AN. Fata
AN.
ANNA. JOSEPHUS.
Fata gentis! Ios. tot subactae cladibus.
Quae spes fugato restat?Ios.Ægyptus teget.
AN. Carcerparentű?Ios.portus eadem atque anchora
AN.Otristenomen! Ios.profperum nobis diu.
AN.Quo pressa pietas. Ios. impiospressit mare.
AN. Pharaonis aula? Ios. noster & Pharao fuit.
AN.Sedes tyranni? Ios. nunc tyrannis invia.
AN.Iam vetita, & interdicta? Ios: dum jussit Deus.
AN.Moses quis illi dux viae? Ios. dux Moseï.
AN.Quo rapitur aetas prima? Ios. quo suadet salus.
AN.Vix natus, & nunc exul? Ios, ut fugiat necem.
AN.Quis innocenti vini parat? Ios. faevus, nocens.
AN.Quis machinator caedis? Ios.Heroda furor.
AN.Quid casta mater? Ios. vix dolori par suo est.
AN.Quid dulcis infans? Ios. Regnat, ubicunque est pater:
AN.O spes suprema! ôvota! Ios. spemfirmet fides.
[p. 242]
r> AN. Periere cuncta. Ios. non perit, quisquis latet.
AN. Et haec senectus. Ios. tuta promissis Dei.
AN. Huc dulce pignus siste. Ios. ne lateat, cave. (ram.
AN. Da jungere os vultumq;. los. Rex prohibet ino-
AN. Tempus negatur lachrymis? Ios. hostis negat.
AN. Minor fugato, Ios. fugit, ut eversum premat.(lis.
AN. Quid regnum Iudae? Ios, premitur, ut crescat ma-
AN. Et spes piorum? Ios. surgit, ac nescit premi.

HERODES. SATELLITES. SENEX.
HER. Tandem aestuofus mente subsidat furor; Dum statuit aliquid, dubius, atque impar sibi.
Siccum profundum volvit ex imo mare
Aolius horror, Furus hinc, illinc Nothi,
Mixtus procellis Africus, cui pareat
Immanis unda nescit, acparet tamen
Domino cüique. donec incubuit sibi,
Totumquepelagus una tempestas agit.
Habet, peractum est.Ite, famulorum cohors,
Ubi Betlehemi tecta surgentis prope
Despectat Hebron, ite, & immeritam manum,
Quoscunque messis altero amplexu fovet
Sinuque matris, tollite, acletho date.
Sic inferis litare Tisiphone monet,
Hanc inferorum victimam poscit pater;
Dubius futuri. Quippe, ppe, jam natum cani,
Hos inter, ima folia qui fundo eruat,
Ac summa vertat, nostra si desit manus.
Nec finibus telluris aut caelo capi
Quicquidparatur. Tremere concussamStyga,
Savire manes, vixque rectorem pati.
Terlimen atrumpatuit admisso die,
Terpostibus convulsa subsedit domus,
Nixaeque aheno sponte cecideruntfores.
Ter ipse custos signa latratu dedit.
Sive alterum Natura molitur Deum,
Scu
[p. 243]
r> Seu sceptra mutat orbis, ac regna excutit,
Sive arma veteres fracta Titani movent,
Et sic resumunt; nostra quem Bethle parit,
Ubique Rexest. quisque nascentem videt.
Primus, ferox, vesanus, infomnis diu,
Autnoctium sopore perculfus, feror.
Ut turbinem cum versat imbellis manus,
Tortumquemulto verbere in gyros agit,
Viresque ab ictu sumit; huc illuc volat
Rotata buxus, spatiaque involuit fua.
Extremasummam strinxerat nox orbitam,
Circumque tardus egerat plaustrum fenex;
Cum ruere subito vifa, & impelli solo,
Regalis aula: quaque per ruptum via
Patuit cacumen, lapsus, aut terrae datus,
Ducente Phoebo, praevio astrorum choro,
Nostro superbus fedit in foliopuer.
Excussus animo somnus atque oculis abit.
Arma, arma, posco. Turba dum trepidat comes,
Aut lenta ceffat; ultimo è terrae sinu
Invasit aditus faeva Dirarum cohors,
Mentemque inhibuit facibus, atque hydris manum.
Sicconfili impos, lucis exosus moram,
Autplebemotadubius, aut regni metu,
Lassus fatigo Tartarum, terras, Deum.
Et regnaquisquam speret, aut regno incubet?
Non ficCharybdis vasta, nunc haustasvomit
Nunc forbet undas, naufrago infamis situ,
Versumque fundo torquet ac reddit mare;
Utmensregentum dubia, seu fraudesparat,
Seu vitat, aestus inter alternos agit,
Etnunquameodem trahitur, & semper suo.
Hinc fors fecunda spirat, ac pene affluit,
Dignata tecto tota vix ullo capi,
Fidemque voto praestat. argentum vetus,
Etquicquidufquam volvit Eoum mare,
Huc fluxit, heic opima tot Regumjaçent.
[p. 244]
r> 244
DAN. HEINSII
que:
Adstat superbus miles ac praedagravis,
Gemmisque & auro squallidae fulgent nurus.
Spectate victi. pectore interea abdito
Tortorcruentus, ceu flagellis, intonat,
Et confcius, se teste commissum tremit:
Palletque lentis ac perit vibicibus.
Parum est. novas invitus ad poenas agor.
Dvm patimur aliud, aliud ordimur nefas.
Hoc coelites vel inferi absumant caput
Pejusque perdant, quam perire intelligo,
Ni recta video, quaeque mens suadet, sequor:
Phaselusut citata, quam remis agit
Acrisjuventus, & lacertorum toris,
Si fortevis remisit, aut primus calor,
Atque illam in altum prona tempestasrapit.
Accingere anime, subita confilia exequi.
Oppressa tandem longo & infolitometu
Solvaturaetas, sequerestituat sibi.
Annis duobus quicquid in lucem dedit
Urbs quae timetur, tolli & extingui placet.
Hos inter, orbis terror ac damnum, puer,
Sublatus, orbifpiritum ac lucem dabit
Quamquisqueturbat. Dira pridem saecula,
Faedata luxu, quicquid est, pessum trahunt.
Hinc ocium torporque, dominantigravis,
Etplebis exlex animus in reges furit.
Sicsegne corpus, dapibus ac vino diu
Somnoquepastum, sanguine infesto grave,
Opemmedentisurget, ac poscit manum.
Torpore deses imperî moles labat,
Vitioquegentis turbida, ac longo situ,
Praetumidajactat membra. mittatur cruor.
Quod quifque meruit, innocens aetas luat.
,, Quos paenatransit, corripit paenae metus.
SAT. Succumbit animus, sanguis albefcit, pavor
Horroregelido pectus astrictum premit.
Infirmaut aetas, nullius sceleris capaх, 1
[p. 245]
r> 245
Mortemque nondum merita, spargatur solo?
Ut rapta matrum pignora è gremio secet
Cruentus ensis? siste crudelem impetum.
» Quod ratio non dat, tempus ac spatiumdabit.
,, HER. Supplicia semper aliquid injustum trahunt,
» Quod publico tuetur ac pensat bono,
,, Quicunque regni sceptra non timidus gerit.
>>Benignitati quisquis obvertit latus,
,, Nec aequa ferre didicit, aut regem pati,
,, Crudelitatis nomine invisum gravat.
,, Vertuntur odio recta, vis sceptri perit,
,, Nisi imperantis firmat obsequium metus.
Paretis? andespicimur, & nomen sumus,
Frustraque vinclo nobilem premimur comam?
SEN. Ut tanta matrum turba supplicium ferat?
HER.Quaecunque Regem peperit, ut Regem luat.
SEN. Plectaturuna. Her. nulla sic paenas dabit.
Plectantur omnes. una jam paenas dabit.
SEN. Cur mille miseris partus unius nocet?
HER. E mille miseris una ne evadat manum....
Dedatur unus, mille subducam neci.
SEN. Cur Rex timetur? HER. Rex timet. SBN.regno,
an sibi?
HER. Utrique, SEN. puer est. HER. & fuit quisquis
regit.
SEN. Ignotusorbi.Her.nempe, quem natus movet.
SEN. Parce immerenti.Her.nempe, quo fiat nocens.
SEN.Plebs vana trepidat.HER. amplius sperat tamē.
SEN. Regemque fingit. HER. Rege sublato, cadet.
SEN. Ne crede famae. HER. saepe neglectam nocet.
,, SEN. Et cede populo. HER. saepe permissus sibi
,, Regum tiaras transtulit populi furor.
SEN. Mens alta inermi bella cum sexu fugit.
HER. Foemineus animus foeminae questus pavet.
SEN. Miferare matres. HER.exui patrem quoque.
SEN. Miserare natos. HER. & meos, tellus habet.
SEN.Quosprimavitę sors fovet.HR.prima auferet.
[p. 246]
r> SEN. Lac matris inter? HER. Laste respergi fine;
Magis tamen cruore. lac reges juvat,
Sed vagientes. sanguis imperium decet.
SEN.Per spes paternas.HER.una adhuc superest mihi
De matre. SEN. quae nunc nobilem firmat domum
E stirpe Iudae. HER. Sola quae causa est mali.
SEN. Farens, parentis fas & affectum cole.
HER. Regnum, parentes, conjugem, natos voco.
Natura regno cedit, ac regno exulat,
Etjus, & aequum. justus est, quantum fat est,
Injustus alibi, dum fit intentus sibi.
SEN. Circumstat omne vulgus, ac miseris favet.
HER. Praedam superbus, quam videt, rostro petit
Retor volucrum: caetera incafsfum strepit
Gens omnis, aut, vi territa, in nubes abit.
SEN. Submitte pectus. spiritus da turgidos
Recte admonenti longa quae docuit dies.
Unum senectus, viribus fessis, habet
, Salubre regnis ac sibi, vim confili.
HER. Annisque & animis regna tutati fumus,
Nec vis juventae defuit quondam ac vigor,
Nec nunc senectae ratio maturae deest.
Armis subactos, pace subigendos reor.
Et haec cruorem poscit, SEN. Invitus licet,
,, Moderare, fusus cruor ad autorem redit.
,, Obsequia modicus suadet, immodicus fovet
» Inobsequentes, ac suas vires docet.
,, Nescire proprias obsecuturum decet.
»Timete Reges. quisquis in populum furit,
,, Favet furenti. Iustus irritat dolor,
,, Cogitque quidvis posse. confumpto metu,
,, Postrema miseris ipsa formido perit,
,, Auderque quidvis velle, qui sperat nihil.
,, Favoreconstant sceptra. vi vis interit:
,, Et destituta, prima regnantem petit.
,, Invidia pressos tollit, erectos premit..
,, Quem lenis aura civitatum deserit,
[p. 247]
r> -,, Communis odii naufragum involvit mare.
Nescitis, alto quotquot imposuit loco.
Fortuna, quotquot purpurae afflavit decor,
Quid cuique liceat. defidem regis manum
Quodtemperamen inter, ac summumnefas:
Clementia quid distet immanis rigor.
Haec Diva quondam, triste & ignavum Chaos
Miserata, formis quaeque distinxit suis;
Zonam tueri jussa, quae leni fovet
Hinc frigore, hinc tépore, sublimem domum
Fulgentis aethrae, temperatrix omnium.
Regumque mentes habitat, ac flecti docet:
Et aequitate cuncta perfundit pari.
Sic constat orbis: cuncta sic legem tenent.
Necipse, miti cuncta qui nutu fovet,
Ut quisque facinus audet, aut spernit regi,
Poenis paratus, protinus lapsos premit.
Nec vim trifulcam, telaque armata manus
In noxium distringit ac vibrat caput:
Sed editum cacumen aut rupem quatit,
Sterilesque cautes, aut latebrofas specus.
Nunc alta Libani robora impulsi tremunt,
Nunc tacta Horebi pecora percussi jacent:
Solusque generi parcit humano pater.
Idemille, gentis rector ac princeps suae,
Si prole matresdamnet, aut sponso nurus,
Quoties tyrannum parturit terrae latus;
Redibit horror dirus, ac priscum chaos:
Et quicquid usquam est, fiet antiquum nihil.
HER. Properate famuli. SEN. Tardus ad poenam
venit
,, Maestusque, quisquis, mente composita prius
"
Delicta pendit. vix abest, quin exigat
Paenam lubens laetusque, qui punit cito,
Ametque inique facta, quae punit lubens..
Nec crimenullum vindicem poscit manum.
Fama, astra, vates, Rex novus, dubios agunt,
[p. 248]
r> Versantque populos.mota plebs, plebem movet,
Detur furori tempus, exiguum licet;
Quae sponte oboritur, sponte tempestas cadet.
HER. Effeta senio verba nequicquamjacis,
Laudator acti temporis, nostri immemor.
Cessatis? ite. jussa jam dudum exequi
Decuit, ministri. verba non tolluntmoram.
SEN. Per hancsenestae messem, & albentes genas,
Tremulumque, quod jam fatadeposcunt, caput,
Venerarenumen. sacra quae struxit manus,
Autoris eadem sacra ne evertat manus.
HER. Regnum regentinumen, ac sceptrum, reor.
Quod restat, umbra somnii, ac fermomerus.
Ni.pprroovolluutteegenibus, hincgressum moves,
Hic strictus ensis pedibus eripiet viam.
CHORUS MILITUM
ROMANORUM.
Vi7d1& aarruumm Deagentium,
Quam pulcher Tiberis rigat,
Quae, septem edita collibus.
Regumcolla minacia,
Et quicquid tremit Occidens,
AutSol exorienspavet,
Secura imperiipremis;
Quisme Triptolemi, tuis
Aut Medea draconibus,
Raptum restituat mihi,
Raptum restituat tibi,
Victarum Dea gentium,
Quam pulcherTiberis rigat?
Non jam civica, ceu prius,
Exercet pavidam manus:
Non jam classica, non tubae
Somnos excutiunt breves.
Non maesta trepidant nurus:
HERODES.
[p. 249]
Abductisnec inhospita
Squallent arva colentibus.
Saturni redeuntdies,
Et, quas deferuit diu
Terras, Erigone colit.
Jamprisci generis pater,
Ferro postibus obdito,
Saevam composuit domum:
Etjam reddita publico
Antiqua auguriosalus.
Qua summum premit Hadriam,
QuaThusco oppositos mari
Fines explicat Aufonis,
Pax Martisfobolem tenet.
Pax secura virentibus
Cingit tempora pampinis,
Pax spicis redimit comam.
Enses ac galeae graves
In falces redeunt suas.
Ferrum, vomere se teri,
Etduruspatitur chalybs.
Festis laeta calentoppida lufibus:
Et proscripta licentia
Antiquas repetitvices.
Pubes, nuncjaculo levi,
Nuncdisco terit aut equo,
Hosti temporaquae dedit.
Et nunc pulvere fordida
Campi, nune oleo nitens,
Lymphae Virginis inclyto
Paffimdenatat alveo.
Pastor, cum grege languido,
Dulci carmine temperat
Vim caeli, ac gelida specu:
Quamjuxta trepido pede
Somnos conciliat latex.
O laeta ocia Formia!
[p. 250]
Lucrini ô tepidi lacus!
Bajarum ô medii dies!
Osola Elysiis aemula vallibus
Lassi temperiesmaris,
Campanivia littoris,
Lis Baccho ac Cereri vetus!
OGaure, ô viridisqui juga Massici
Evan vitisator tenes!
OBacta, ô Eleleu pater,
Curas vertere gaudiis,
Procerasquoque fraxinos,
Imis sedibus, efficax!
O Praeneste, Deûm domus!
Odivortia Tiburis!"
O praenobile Tusculum!
O laeti nitor Antii!
Hic junctum sceleri scelus,
Quantum Massagetae rigor,
EtTaurus tremat & Scytha,
Casishospitibus ferox,
Avum, jam senio grave,
Lentum ducit ad exitum..
Et semper miseris dies,
Primo deterior subit.
,, Atas, ceu dubius vapor..
,, Elapsa, attonitos premit.
Sparsa temporibus nive,
Primae decipiuntcomae.
,, Clam quisque eripitur sibi.
,, Quicquid praeteriit, fuit.
,, Nullilux eadem redit.
,, Nulli lux eadem manet.
Donec meta novissima
Includit spatium breve,
Et mors follicitis adest.
Quam nox irremeabilis,
Er fax, &lachryma, & rogus,
[p. 251]
Et lex ultima Taenarus,
Et longus sequitursopor.
,, Solus se fruitur diu,
,, Qui praefentibus incubat,
>>Nec quicquampatitur rapi,
,, Quod fors profperior dedit.
UtQuinquatribus, aut brevi
Festo cum potitur puer.
,, Cras ferum est: hodie datur,
,, Quod totum annumeres tibi.
Vita, ant carpitur, aut perit.
VictarumDeagentium,
Quam pulcherTiberis rigat,
Quis me restituat mihi?
Quis me restituat tibi
ACTUS QUINTUS.
MATRES BETHLEHEMITICA,
Hierofolymam aut alio cum infantibusfugientes.
PRIMA, SECUNDA, TERTIA.
qua inscena animo linquit, ac deinde
adseredit.
Rr. Succurre tellus: abditos aperi simus,
Vel tota nunc dehifce:depofitum tege
Miserae parentis. Oscula, infelix, habe,
Sedsumma, sed funesta. Quid risu, puer,
Moraris-animum? quid meos luctusgravas,
Tuosque nescis? Dusce solamen thori,
Quid os lacerto stringis ac vultum premis
Odulcis aetas, dulce, & infelix onus!
Adest satelles. quid manum, fati inscius,
Uberibus abdis, reque maerenti ingeris?
L6
[p. 252]
,, Nescire primum est cuncta, postremum, nihil,
,, Cumlaeva fors minatur, aut miseros premit.
SEC. Incumbeterris nox, & amplexu pio
Tuere matres. desit hic mundo dies,
Rebusquepereat. triste Sol ponto caput,
Vel conde Averno. Si quis afflictosvidet,
Si sancta pietas vindices reperit Deos,
Nec omne coelo numen irato excidit,
Latere liceat. Unde, quo, retuli pedem?
Quidtrepida volui? quicquid evasi, sequor.
Hucprimum anilluc imus? utrinque imminet
Quodfugio, utroque fugio, necfugio metum.
Defecit animus. lux abit. corpus folo
Exanime, lapsis viribus, fessum cadit.
Erepe misera, quo negat gressus sequi.
Quo pavida tendis? Nullus hic furto locus
Latebrisque nullus obsidet matrem ferus
Natumque tortor. Una spes miseris adhuc,
Velnulla, restat. parte in extrema, abdita,
Larispaterni, plurimo ignotum situ,
Multisque dumis obsitum squallet specus.
Quidcassa demens volvo? quid reditum paro?
Hic dubia mors est. certa redeuntem manet.
TER. Sublimis aegre anhelitum pulmo trahit.
Defessa trepidant membra. pars periit mei,
Parsuna superest. impius binos folo
Allisit hostis.unus afflictae super
Fulcimen hic est, unus extinctam tenet.
Onate, matri summus ac serus dolor!
Opatris os vultusque, quem primo tulit
Lucina nixu! voce qua primum parens
Sum dicta quondam, jamque postrema vocor.
Quosunageminos hora, quos venter tulit,
Nunc una rapuit. liceat extremo frui,
Eodemque primo. Mitte lamenta ac preces:
Sequiturministra cadis à tergo manus,
Crudelis, excors. igne sanguineo genae Ardent:
[p. 253]
Ardent: cruentum dextra mucronem premit.
PRr. Qui vasta caeli tecta, qui terram quatis,
Aut parce nato, genitor, autmatrem feri.
Si crimen est peperisse, vel ventrem feri:
Autnati in ortus sponte revocentur suos.
Hic tutius latebit infelix puer.
Evolve dextram: nubibus ruptis preme
Aufus nefandos. nec reus tantae necis,
Toties cruentus ante, jam toties nocens,
Et antematrum sanguinem, Herodes cadat.
Subsequitur audax raptor, & ferro imminet.
Accedegenibus prona, dum natus latet,
Pectusque letho oppone. Si quae olim tibi,
Fastidiislassata, Lucinam tulit,
Siquaeparentemnuncupat, si quae virum,
Siquae, intuenti praefidem vitae diem,
Admovit ori pectus, ac lacte imbuit,
Si cura matris nota, si pietas, fuit,
Etdulce nomen; parce genitrici unius,
Unique parce. ne duos fatum trahat.
Abiit, relicta matre, nec matre. auferor;
Pignusque, quodiripitur, infelix sequor.
TER. Quid, luce destitutus, in lucem redis,
Jam penemediam mortis emensusviam,
Defertor anime? miser, ad Heroden redis.
Heic mille mortes. Certa defunctum quies
Et tuta recipit. heic acerba immanitas
Et cruda, manes auget insolita nece.
Heicimmerentes tantum & innocui cadunt:
Heic inter orbas orba, communi gravis
Luctu meoque, misera cum miseris feror,
Et interumbraseo, nec invenio meas.
Extra tyrannum mortis imperium jacet
Patetque. pejus aliquid Herodes nece est.
Hacspe revixi? Terra fugitivam accipe;
Prope& fepultam, quam bene hic fortis mez
Ignara jacui, pulvere ac caede obruta.
[p. 254]
Hoc de duobus unicum fervat parens.
Dulces gemellos, matris è complexibus,
Spemgentis atque aetatis effoetae ultimam,
Saepe ambienti fata & immitem manum,
Lethi minister, dirus, immanis, furens,
Adhuc rubentes pene de partu abstulit..
Ne denique aliquid esset afflictae super,
Morsque orbitati terminum ac vitae daret,
Vitam negavit liberis, mortem mihi.
Vivendo moritur saepe, qui vivit miser..
NUNCIUS. HERODES.
NREVO
TUN. Infanda dictu, dira conspectu, horrida,
Revolvit animus, Regii jussi memor,
Et obsequentum. Non viam lingua expedit,
Nonvox. foluti poplites fübtus labant,
Pedumque trepida fallit errantem via.
Attonita partes, mens, ad antiquas redi.
Effare. nullam patitur Herodes moram.
Stat torvus ira, lachrymisque immobilis,
Acfupplicanti: qualis irato mari
Immensa, fluctusinter ac venti minas,
Cautes, vel auctus caede Marmaricusleo,
Erupe praedam mille balantum videt,
Quosventre rabidus stravit, acleto dedit.
Leve est, quod omne trepidet humanum genus,
Jussifle. sceleris ordinem expectat fui.
Repeteretotum sanguinem auditu expetit.
HER. Expone propere caedis indictae modum,
Etquoparentum quaeque sublatum tulit.
Nun. Vixdum orta totam nox obumbrarat diem,
Etjamtrahebat astra; cum extemplo, velut
Effracta nubes, subita quae in terram ruit,
Coelum solumque torquet, ac gyro rapit,
Aut vastus amnis, mole perrupta furens,
Cum pecore testa, stabula cum armentis trahit.
[p. 255]
Tremuere cuncta. Nox, dies, ensis, fopor,,
Saevus satelles, obvia impellens manu,
Permiscuere vota materna ac metum,
Fugam, querelas, lachrymas, iram, preces.
Utquaequepatuit prima, vim sensit, domus.
Parsmagna ferrum nescia excepit sui,
Somnumquemors inclufit. Hic cerebri jacet
Putamen, illicvulnere afflictum caput.
Hic pes cruentus: sanguine hic faedae manus:
Hicmembra lacera: truncus hic impos sui:
Dumquisque cunis rapitur, ac matri excidit.
Necdum ominanti triste & infolitum scelus.
Pars ense savo pectus effossi jacent,
Haustoquejugulo: magna pars propere folo
Allisa: pars discerpta, pars undisdata.
Nec tota cunctis contigit mors. haud vacat
Conferretantum. si quis est felix, perit.
Pars palpitat, pars una, semineces adhuc
Attollitoculos, membraque in paenam movet.
Haec inter, urbem fama perculfam quatit,
Matrumquecomplet corda. Pars, orbae volant,
Pars, prole rapta, frustra in absentem furit.
Ut faeta tigris, longa per vestigia
Relegere natos sueta, quos fonipes tulit,
Si forte raptor, puppe sublatus, moram
Objecitunda, savit alto in littore,
Nec vim furoris patitur, aut explet, fui.
Abit, redit, vagatur, incurrit, tonat:
Refpondet aether, terra mugitu fremit.
Pars impotentes inferit caelomanus,
Pars astra voce incendit, ac Divos ciet,
Pars torpet, obstupetque: pars terrae sedet
Defixa: parsdivulfa componit sinu
Tollitque membra: pars reluctantes neci
Scrutatur ore, atque ipso in amplexu cadit.
Huic animus alta nubes suppresus later,
Dolore victus, nec doloris jam memor,
[p. 256]
Primam expetitae mortis ingressus viam.
Plus metuit altera turba, quo spes est minor.
Uterque dubias pariter affectus rapir.
Haec subito natum tollit: haec toti incubat,
Vulnusqueposcit. illa subductum tenet:
Quaeritque latebras, nec tamen latebras videt.
, Uttrepida pullos mater imbelles tegit,
Cumvultur auras remige infesto secat,
Et immerentem circuit penna larem,
Ter impetu delapsus, aut praedo Iovis.
Pars haeret uni. Pars parentem dividit,
Geminosque retinet: lapsaque invultuspares,
Dumdubitat, utritimeat, utrumque objicit
Certo furori. Sequitur haec inter ferox
Immanis hostis, sequedubitanti inferit,
Etutrumqueraptor dissipat letho pari.
Dummaestagenibus admovet dextram parens,
Precesque lachrymis miscet, ac nectit moram,
Alter cerebro raptus excusso jacet,
Altercruentumcorde mucronem excipit,
Etfupplicantisora perfunditcruor.
Pars ubera inter, inter innocuas dapes,
Ignara rerum, vulnere immiti cadit:
Et sanguinem cum lacte permistum vomit.
Haec, ungue carpit ora: parslaniat comas,
Pectusque tundit: haec amictus diripit,
Arafqueprensat, quas, cruentas, deferit.
Haec dubia, pignus inter & ferri minas
Dumvolvitoculos, membra, quae tenuit, tenet
Dissecta ferro. pars humi lapfospremit
Invita, quos tuetur, immitipede:
Titulumque lethi, dum tinet, pietas habet.
Necuna, dum devitat intentam manum,
Totoque natum brachia moventemirrita
Et vagientem misera complexu premit,
Questusque tollit, jacuit extincto comes:
Castisque inulnis casa percussum fovet.
[p. 257]
Pars maesta, supplex, crine difsuso, sui
Pertasa, mortem, pignore erepto, rogat:
Solamque lucem, fessa vivendi, impetrat:
Nato superstes ac sibi. Pars occupat,
Dolore victa, tristius lethi genus,
Animosa cunctas inter, ac sanguis vetus
Abramidarum, spiritus patrios adhuc
Animosque retinens stirpis, Hoc, inquit, placet
Rex summe rerum, tota gens ut concidat
Antiqua lessa? Sic, pater, caelum annuis?
Infceptra sic reducis antiquum genus?
Sic virga decantata, de genteinclyta,
Terris, obumbrat ultimum Phoebi diem?
Sic astra nunc aequamus, &mundi faces!
Hac dextera, crudelis, immanis, ferox,
Invicte pueros inter ac matrum neces,
(Furtiva Idume veniat, & specter, licet)
Aut victimas has eruam, aut prima occidam.
Haec fata mater, veite contectum extulit
Ferrum, ac recepit protinus jugulo abditum.
Feralishorror tecta vicosque obsidet,
Etsparsa tabes. ipsa, ceu funus fui,
Vrbs luget ac lugetur. Hinc terrorgravis,
Hinc lachrymae questusque palanteis agunt.
Orbaeperemptos, hos & has raptos, fremunt
Orbi atque vidui, quisquespem generis gemit,
Vulnusquefentit.forma noneademmali,
Idemqueubique squallor, ac similis fui.
HER. Super astra victa gradior, & fatum premo.
Sive inferis, seu cura jam superis sumus,
Regnum tenenti nulla lux tollet mihi.
NuN. Tanto cruore quod stetit, magno stetit.
HER. Quid ille, regum natus exitio puer,
Cui cecidit aetas omnis, ac paenamdedit?
Nun. Seu fraude vatum, seu ministerio poli,
Utquisque vulgo credit, ac vulgus sibi,
Subductus, aut elapfus,Ægyptum tenet.
[p. 258]
HER. Nunc totus ardet animus, atque exaestuar,
Nunc fluctuatur cor, & exundat, meum.
Despectus atque inultus utlucem traham,
Victusque pueri jura & imperium feram?
Non sic in armis gens rebellatrix manum hanc
Experta quondam est, saevaque Antigoni manus,
Et Parthus acer: quosque ferrum hoc abstulit,
Et nunc sub umbris ultimi manes tremunt.
Ferte arma, ferte tela. Iam Memphin peto:
Ut busta Regum vetera cum cinere eruam,
Propinqua coelo, vel domum, secessibus,
Ambagibusque, & irrepertis fraudibus,
Mille involutam, evolvam, &explicitamdabo.
Oblite rerum! victor Ægyptum premi.
Gentis Latinae claustra, Romanus finet?
Nec jam arma terrent prisca? sic notus suis
Augustus ultor? cujus unius manu
Aurora tota cecidit, & tergumfugae
Devictus orbis, regna victori dedit.
Non sic abibit. stirpe cum eversa, eruta,.
Ubicunquetegitur, vel supremi numinis
Complexu & ulnis abditum, vita exuam,
Funusque, post tot funera, extremum cadam.
AdesteDirae; fivedubitantes sequi
Lassasque, nostrum defatigavit scelus,
Toties vocatas; sive Furiarum satis,
Et inferorum pectore hoc clausum gero;
Adeste tantum. Fornicem impofitum prius
Ardentis aethrae fessus excutiet fenex,
Arctosque ficcas subditum involvet mare,
Quarum illa Grajos, illa Phoenicas videt,
Quam subitum & atrox defit Herodae nefas..
Inpropria vertor. Sat peregrinus cruor
Vrbi immerenti fluxit. accedat meus.
Superest Iudae sanguine ac regno edita
Prolesparenti, quique nunc thalamos tenet
Salomae fororis.victimae hae Regi cadant,
Dubiamque certa cade tutentur domum. MA
[p. 259]

MATRES HIEROSOLYMITANA.
ANGELI.
Dvicess animae, quas ante nefas
Lethum rapuit, quas subductas
Vitae pelago, nuncportus habet;
Non vos illic spes sollicitae,
Non ambitio, nondira fames
Exercet opum; majorhabenti:
Nonfaevities, graflata semel,
Quae fecurosinvasit adhuc,
Finemque dedit, vixdum expertis,
Nosse malorum. Nunc parta quies,
Interque pias, fati immemores
Laetosque dies, ducitis, umbras.
Nos tot votis lassata fugit
Morssub domino, perque affiduos
Rapta furores volvitur aetas,
Ingrata sibi. suadetque mori,
Nec posse datur. Non irati
Dextra Tonantis, nonOceanus,
Dirum facinus tegat, acplenos
Sanguine rivos.Redeat pontus,
Redeant veteris sacla Noachi,
Cum, damnato sceleris mundo,.
Sola superstes domus una fuit;
Vix tot caedes tantumque nefas,
Quae damnatum perdidit orbem,
Eluatunda.
Non qui clarae turres Sedomae,
Etflammatae tecta Gamórae
Perdidit ignis. non si totus
Eat in flammas, ruptisque ruat
Nubibus aether.
Miserum juxta mortale genus,
Spes ambiguas interque metus!
[p. 260]
Ite parentes, ite ac tantis
Sobolem votis poscite Divos:
Thalamo ludat festivus Hymen,
Laeta resonent atria pompa,
Festis resonet plausibus aether,
Cumnascentem lux prima videt.
Ite, haeredes tollite natos,
Etspes longe mittite vestras:
Ite, ac steriles damnate nurus.
Quicquid laeti poscimus, hic est:
Huc vota cadunt, funesta sibi.
,, Quotquot caeli ducimus auras,
,, Horae spolium cuncta moventis
,, Ludusque sumus, cum tota favet
»Fortuna, magis post votafurit.
,, Levis, ac nulli speranda diu,
,, Quantumcunque est, quod prona dedit;
>>Pluseripitur, cum faeva nocet.
ANGELI.
Te, squallidae parentes, membra jam terris date,
Quae, cruore delibutae, germen emittant novum,
Inclytum. pavoris expers. Iam juventus nascitur,
Quae per ignes, per rotarŭ dira tormenta ac cruces,
Numini pulchros dicabit victimarum spiritus.
Quae tyrannorum cruentas caesa lassabitmanus:
Etviam monstrabit orbi, sanguinis compendio,
Qua patet supremus aether, praevio primumDuce,
Quem, Deo nunc grata, Memphis abdito condit sinu
FINIS HERODIS
INFANTICIDA.

[p. 261]

DANIELIS HEINSII

DE CONTEMPTU MORTIS

LIB. IV.

Viro Nobilissimo, Amplissimo,
IANO RUTGERSIO
Ser. Suecorum &c. Regi Consiliario,
Exlegato.

QUi memoria maiorum nostrorum, heroicam poësin, in Italia, penes quam illius laus stetit hactenus, gravi opere aliquo ad leges suas revocarunt, Pontificibus, Caesaribus, ac Regibus, ingenii sui monumenta inscripserunt. Nos, Rutgersi, frater iucundissime, ad domesticum patronum, sive temporum calamitas, sive harum literarum, quae tum inter prima habebantur, vel contemptus vel incuria deduxit. Quorum omnium solatia, in virtute tua et amore optimorum studiorum, habeo. Ut iudicium omittam, ad quod prima huius saeculi ingenia iam provocarunt. Nam in caeteris, sic vivere incoepimus, ut contra sapientiae fastidia, ab efficacitate illius et praestantia remedium sumamus: ea autem, quae revera nihil praeter apparatum quendam nudum habent et fortunae strepitum, suo modo metiamur. Quisquis sacras mentis occupationes aestimat ut debet; mihi princeps est. qui beata sapientiae contemnunt studia, non pluris ea facient, si iis supplicemus: nobis autem, id quod sapiente viro est dignissimum, perierit; magnitudo animi, et contenta sorte sua felicitas. quibus equidem, nec illi, qui largiri posse caetera putantur, maius aliquid aut luculentius a Deo consequuntur, aut donare nobis possunt. De reliquis qui eo usque se abiiciunt, hi ipsi viderint. Hoc, [p. 262] ut spero, nec invidia negabit, nos, heroicam poësin, iterum ad argumentum suum, hoc est, apicem humanae ac divinae sapientiae, transferre hic conatos esse. In quo Orpheus, Linus, ac Musaeus, tota denique illa prima sapientiae familia, aut invenit eam aut constituit: nisi quod Christiano altius fuit ascendendum. Vale frater iucundissime.

____________________________________________

QUid mentem eripiat tenebris, quid pectore letum,
Seu mors sponte vocat, seu tela adversa minantur,
Eximat attonitis, animasque asscribat Olympo,
Sanguine lustratas terrae pelagique potentis,
(5) Et fati, nostrique, canam. Tu virgine natus,
Et vitae Rex ipse, fave. tu, maxime, vati
Auxilium, tu finis eris. Tibi nostra carina
Sistat inoffensum supremo in littore cursum.
[p. 263]
Namque tibi Graiorum omnis sapientia servit,
(10) Et Musae quaecunque tibi famulantur, & omnis,
Ut semel exorta est tua lux animoque refulsit,
Interit extemplo, longeque avertitur, error.
Nec minus & nobis, Rutgersi, in limine primo
[ed. 1670: Ante alios quos aut annis prudentia maior
Aut Musae aspiciunt, Rutgersi, in limine primo]*
(15) Advenias, auresque adhibe. seu munera nostra
Jam tangis, floresque legunt tibi mille, Camoenae,
Ut nuper, variasque legunt cum floribus herbas.
Codanum seu jam superas mare. seu tua Mavors
Regius, extremum patriae conversus ad axem,
(20) Ocia tota tenet, debellatorque trionum,
Jam triplici effulgens auro formaque decorus,
Districtum, nullaque tibi jam parte vacantem,
Possidet, & Moscho sperata e frigore laurus;
Quicquid id est, quocunque agitas in littore curam,
(25) Heic mecum ignavi paulum obliviscere leti,
Et foedum indignumque viris dimitte timorem.
Ipse tibi, qua Mosa pater, pulcherrimus errat,
Et Lingam Vahalimque uno complectitur amni,
Arboribus cinctam, & foecundo gramine, ripam,
(30) Dispiciam, vento expertem, Phoeboque furente.
Heic te Cecropides Musae, & mea maxima cura,
Magnus Aristocles jam nunc expectat, & aurae
Indigenae, viridesque parant occurrere Nymphae,
Extremo Borea redeunti, & finibus Arcti.
(35) Principio pueris (namque hinc exordia prima
Ducere praecipio) cum sensim intendere mentem
Coeperit, & vocem moliri infirmior aetas,
Custodem iunge assiduum, vitaeque magistrum,
Qui vitiorum odia, ac cultum virtutis honestae,
(40) Et dulcem sensim discendi instillet amorem.
Illum adeo, neque foeda Venus, neque Massicus humor,
Afflarit resides animos, & inertia corda,
Ne furtim incautus contagia ducat alumnus,
Ingentisque animi pulchro desuescat amori.
(45) Illum autem primis mirari discat ab annis
[p. 264]
Protinus: illius primos ab origine fontes,
Mente adeat secum, divinaque semina lustret:
Ut quondam omnipotens genitor, postquam humida regna,
Et terram, & vigiles coeli suspenderat orbes,
(50) Unum inspirarit, totiesque inspiret ab alto,
In lucem quoties venturus concipit infans
Aetherium motum, & iucundae exordia vitae:
Omniaque ex ipso jam tum deducat Olympo.
Nec de corporibus fluat, & post corpora restet,
(55) Non mixtus, non compositus, purissimus in se.
Non undae pars aut flammae, non simplicis aurae,
Non terrae. quanquam omniparens, quanquam omnibus altrix,
Quanquam tot facies animantum uberrima gignit,
Omnibus & dulcem pariter respondet amorem.
(60) Quanvis & Cererem, quanvis & munera Bacchi
Didit, & arboribus gelidaque exuberat unda:
Ut ventura simul transactaque saecula volvat,
Et rerum eventus dubios, formasque, locosque:
Tum mille egregias paulatim excuderit artes
(65) Usibus humanis; cum vita informis & excors,
Volveret in solis ignavum montibus aevum.
Quod neque flamma potest, nec humus, nec mobilis unda,
Nec purus mixtusve aër. nec si quid ab illis
Aut partem trahit, aut vireis deducit inerteis.
(70) Ergo, non stellarum orbes, non lucidus aether,
Nec Lunae albentes radii, aut Titanius orbis,
Quanquam igni illustris formoso ac cornibus aureis,
Et picturatum toties decurrit Olympum,
Quantum animus possunt. nec se illi aut sedula tellus
(75) Audeat, aut vasti facies componere ponti.
Nec vero immensus quanquam in se vertitur orbis
Aetheris aurati, terramque amplectitur omnem,
Quanquam tot populos urbisque ingentibus ulnis
[p. 265]
Continet, includit meditantem assurgere, supra
(80) Coelum omne, & proprium naturae accedere fontem,
Aeternum coeli regem, vitaeque parentem.
Praecipue, quoties altae penetralia mentis
Reclusit, quoties in se divertitur ipse,
Aversatus opum splendorem, & commoda vitae,
(85) Et quos ambitio mendax suspirat honores.
Ille etiam, vitiorum undas, foedosque tumultus,
Et tempestates subicit: populoque subacto,
Praecipiti insano, turbasque inferre parato,
Ipse sibi imperium & fasces transcribit honestos,
(90) Purgatam includens intra sua gaudia mentem.
Illa autem, excelsa sedem sibi legit in arce,
Indefessa, vigil: quantoque e corpore tardo,
Longius exierit, tanto magis ardua fertur,
Orbem extra, & geminos coeli septemplicis axes.
(95) Non secus ac quondam tenebris & carcere rupto
Immitis caveae, volucrum regina, repente
Dat plausum coelo ingentem nubeisque relictas
Praeterit, & versis ad Phoebum elabitur alis,
Seque auras intra liquidas & nubila condit.
(100) Ipsa igitur jungenda sibi est, in seque vocanda,
Omnibus a rebus quas circumvolvitur aër,
Et quaecunque agitant mortales pectora curae,
Aut coniurati collectam abducere sensus,
Mente relegandi tota, sensimque domandi.
(105) Ne procul evectam terris, secumque putantem,
Aut rerum causas, aut magni semina mundi,
Culmine dejiciant tanto, volvantque deorsum
Reginam, famulorum instar, quos nulla lubido
Pulchrorum, nudique animum percussit honesti.
(110) Namque ubi tranquilla sese in statione locavit,
Atque in se abscessit penitus, seque ipsa recepit;
Tum neque mors illam, nec iners Acherontis avari
Circumstat formido, atque illaetabilis horror.
[p. 266]
Ac neque pauperies, neque vis inimica, nec ullus
(115) Fortunae fative aries, tum moenia pulsat
Pectoris indomiti, terrorve advertitur ullus,
Cum semel ascendere arcem delubraque mentis
Illustres animae, coeloque autore creatae:
[ed. 1670: Quippe haeret defixa sibi mens, nescia rerum.]*
(120) Nec si terrifico fremitu ruat arduus aether,
Sentiat, aut tantae speret superesse ruinae.
Hanc adeo vitam, ex vero quae vita vocanda est,
Principium leti divino prodidit ore
Magnus Aristocles: quia sensim excedere rebus,
(125) Et nullo insuescit paulatim corpore niti
Mens animi, sensusque excelsa avertitur omnes.
Hinc quibus affixa est penitus praestantibus ausis,
Hanc animi vim nitentis pulchramque quietem,
Continuant leto, dulcique in imagine perstant,
(130) Ignari necis, & vitam inter gaudia fundunt,
Terrore haud ullo, haud ullo intercepta dolore.
Hanc vitam in terris coelo delapsa canebat
Phaenaretae soboles. cui nulla a stirpe relicti
Iugera ruris erant, nulla usquam armenta per herbam
(135) Pascebant, nulli vertebant arva iuvenci,
Nulla domus, nulli maiorum in limine vultus,
Nullus honos, nulla in patriam populumque potestas.
At supra fortunam animo processerat omnem,
Liber & intrepidus; primaque in origine pulchri
(140) Fixus & attonito similis, dulcique furore
Suetus humum fugere, & mortales linquere curas:
Praecipue, venturum olim praevertere secum,
Molirique animo, & paulatim addiscere letum;
Mentem abducendo rebus, corpusque premendo
(145) Ingenti imperio. dum sensus sub iuga victor
Mitteret, atque omnem rationis subderet hostem.
Totam illum perhibent hyberno sidere lucem,
Et gelidam hyberno medioque sub aëre noctem,
Duxisse, immemorem iuxta vitaeque necisque,
[p. 267]
(150) Et libare dapes, & inertes ducere somnos;
Dulcibus affixum curis, animoque fruentem.
Ac neque praecipitem pluviam, coeloque ruentem,
Nec super excussa crepitantem grandine nimbum,
Nec Boreae horrorem immitis sensisse nec Austri:
(155) Usque adeo cunctos requierat pectore sensus.
Ipse autem, membris, & inani parte relicta
Corporis, ignarusque sui, super ardua tecta
Coelicolûm errabat, celsoque instabat amori,
Devius, & pulchri divino percitus igni.
(160) Cuius ab obiectu, radios, & pontus & aër
Concipit, & lato quae pendet in aëre tellus.
Candenti quales per noctem absistere ferro
Cernimus, & crebram tenebris aspergere lucem.
Hinc pulchrae in terris facies, campique virentes,
(165) Hinc fontes, nemorumque oculis gratissimus horror:
Hinc pecudes, formaeque* avium, vitaeque* natantes,
Exiles utcunque sibi deducere partes.
Haec idem, gelidam formosi ad fluminis undam,
Sub noto platani hospitio, proiectus in herba,
(170) Cantabat: multum verba inter singula mulcens,
Caesariem Phaedri liquidam, atque argentea colla.
Hactenus, ut foedis populum Pandione natum,
Ignibus arceret, mentemque ab imagine pulchra
Duceret ad fontem. cuius, licet aethere ab alto
(175) Tot rivi in terram, & species, & nomina manant,
Ipsum haeret, fixumque manet, neque cedit Olympo:
Et longe attonitam trahit ad spectacula mentem.
Sic cum purpureus radios per tecta domorum,
Aut nemore in magno, per opacas arboris umbras,
(180) Sol jacit. ipse ingens ingenti corpore, nusquam
Vel coelo egreditur, vel nostro intervenit orbi.
At laetis ea signa oculis cum luce viator
Intuitus, surgitque animo, totumque repente
Cogitat absentem: quantus, cum mane recenti
(185) Attollens caput Oceani rutilantibus undis
Fertur in occasum, vel cum sua signa recenset,
[p. 268]
Et magnum coelo ingrediens convertitur annum.
Idem ubicunque dabat latebram nemus, aut specus atrum,
Aut late diffusa comis errantibus arbos,
(190) Omnia divinis loca vocibus, omnia dulci
Implebat monitu, & coelestis murmure linguae.
Qualis pampinea pendens e fronde cicada,
Solamen senis agricolae, rurisque voluptas.
Curae illi virides rami: totumque per aestum,
(195) Rore madens parvo, parvosque amplexa penates
Pura inter laetum deducit gaudia carmen.
Haec idem moriens, dulcesque amplexus amicos,
Singultus inter medios abitumque canebat;
Haud aliter summo digressus limine & aevi
(200) Finibus, ac si lento olim confectus amore,
Nequicquam lento patriae confectus amore,
Post longas hyemes, & taedia mille laborum,
Linqueret exilium: parvos tum denique natos
Visurus, sanctamque domum, notumque cubile.
(205) Nec secus educens gelidae medicata cicutae
Pocula, quam si vere novo cum pingitur annus,
Et lux Cecropidis, Baccho gratissima, vênit,
Flore comam multo, & frondenti vinctus anetho,
Nectaris in mensa latices libaret, & ultro
(210) Rorantem pateram sublato educeret auro.
Illum ergo patriae frustra flevistis Athenae,
Illum Nymphae omnes, illum Nereides omnes
Extinctum flevere: illum Tritonia virgo,
Actaeos inter colles, desertaque Thesei
(215) Littora. nec questu assiduo cessavit Hymettos.
Illius quanquam volucres, quanquam omnia mella
Vicisset moriens suppressae flumine linguae.
Te furiis, saevisque odiis moriente tuorum,
Phaenaretae puer, albentes ter rupit amictus,
(220) Ter laniata comas, terris discedere visa est
Infelix Sophie: ter euntem maxima Pallas
Obvia detinuit. tandemque in pectore nati
[p. 269]
Haesit Aristonidae, gentique insedit iniquae.
Hos igitur ductus atque haec exempla premendo,
(225) Prima quidem pulchro pandetur semita leto,
Et recta e terris dabitur via; si neque rebus
Haereat, aut curas in se traducat inertes
Semotus fixusque animus, neque cedat amori,
Luminibus qui sponte sua gratissimus usque
(230) Insinuat, nareisque aliquo contingit odore,
Aut tactu mille insidias molitur & ori,
Aut captas totidem insidiis circumvenit aureis.
Quippe hinc, principio non intellecta voluptas
Nascitur, & lenes intentat pectore motus
(235) Illa quidem primo, multaque intervenit arte.
Mox autem, & sceptro patrio, pulchraque tiara
Exuit, & formas paulatim vertit in omnes
Palantem, & magnis nequicquam ardoribus actum.
Exilium quamvis saepe indignatur, & aethram
(240) Suspicit infelix, & quem dimisit Olympum
Fixus humi, multaque inter caligine septus.
Scilicet ignavos deludunt plurima sensus,
Perque vias quinque ingenii mentisque ministras,
Obscurus vitio, morbove illabitur error,
(245) Aut spatio. Nam sponte sua concurrere menti,
Ut magno inter se devincti foedere reges,
Festinant oculi, nec mens aversa tuetur,
Imperio postquam est dejecta & culmine veri,
Fallentes: gaudetque adeo, deceptaque turbam
(250) Decipit, & densam diffundit plurima noctem
In populos, nullamque fidem non invenit usquam.
Nonne vides, ut saepe alios mentita colores
Aëra per liquidum formosa expanditur Iris,
Sole sub adverso, radiisque obliqua refulget?
(255) Hoc sine nil magnum fieri & memorabile jactant
Attoniti vates, oculisque autoribus usi,
Paulatim blandis suadentes omnia dictis.
Nam modo praecipitem coelo Saturnia mittit,
Audacem ad Turnum: nunc torvum affatur Achillem,
[p. 270]
(260) Inspiratque animos, & saevas sufficit iras.
Illa quidem nusquam est. quippe igni illustris & auro,
Fulgentes radios, multoque ardore trementes,
Nubibus impingens mediis Phoebeïus orbis,
Decipit incautos adverso lumine visus.
(265) Sic oculis pulchrum mirati currere Solem,
E terris, dixere Deum: Lunamque per aras,
Supplicibus votis, & falso farre piarunt.
Nec visu tamen ulla magis cui credere possis,
Discendi ratio est: cum saepe & lumina fallant,
(270) Seu facie decepta loci, sive aëris ictu,
Et magis incertos frustrentur caetera sensus.
Hinc amor, hinc pestes animorum: hinc credula semper
Spes, hinc relligio fallax, vanusque Deorum
Error, agens nubem immensam, populosque per omnes
(275) Europae, lapsusque Asiae, qua maxima Roma,
Victrices Aquilas immenso praetulit orbi.
Hinc metus ille acer, primoque in limine leti
Haud raro exhaustis incumbens viribus horror.
Quem ni docta parens, arcani conscia veri,
(280) Dum molles animi, dum sponte inflectitur aetas,
Evertat ratio, mox ipsa invita recedit,
Et victo haud laetos avertit pectore vultus.
Nil igitur credendum oculis. mens sola tuetur,
Nec fallit: mens sola audit, necque decipit unquam.
(285) Quin etiam pulchro conatu avertit, & usu
Vitali, aeterno libatam numine mentem,
Quicquid agit sensus, sensuque illabitur acto.
Nonne vides, quoties nox circumfunditur atra
Immensi terga Oceani terramque polumque,
(290) Cum rerum obduxit species obnubilus aër,
Nec fragor impulsas aut vox allabitur aures,
Ut nullo intuitu mens jam defixa, recedit
In sese, & vires intra se colligit omnes?
[p. 271]
Ut magno hospitio potitur, seque excipit ipsa
(295) Totam intus: ceu iussa Deûm discumbere mensis.
Nam neque sic illam solido de marmore tecta,
Nec cum porticibus capiunt laquearia centum
Aurea, tot distincta locis, tot regibus apta,
Quaesitaeque epulae, Tyrioque instructus ab ostro:
(300) Ut gaudet sibi iuncta, sibique intenditur ipsa,
Ipsa sibi tota incumbens, totamque pererrans,
Immensa, immensam spatio, longeque patentem.
Seu dulces inter latebras Heliconis amoeni,
Et nunquam arentem nemorum divertitur umbram,
(305) Foecundum pleno exercens sub pectore numen:
Seu magno forte [1649: qui jam] in in populo dicturus, inerteis
Explorat voces, & verba decentia pectit, [1649: nectit,]
Cuncta animo saepe explorans, cuncta ante pererrans,
Quam linguae temere officio committit, & oris.
(310) Seu causas rerum occultas & semina volvit,
Et queis foederibus conspiret maximus aether,
Neptunusque pater, tellusque, atque omnia gignant:
Siccaque concurrant liquidis, frigentibus ignea,
Quae nunquam passa interitum volvuntur eodem
(315) Ex aliis: eademque manent, mutataque surgunt.
Sive altum virtutis iter subducit, & almas
Molitur leges, queis fortunata iuventus
Pareat, ac pace imperium tutetur & armis.
Nam neque tum primi comites surgentis Eoi,
(320) Sub ramis volucres incendunt aëra cantu,
Latratusve canum, fremitusve auditur equorum.
Quippe tacet nemus omne: tacent urbesque feraeque.
Sed neque tum pictis gemmantes floribus horti,
Nec liquidi fontes, nec saxa virentia musco,
(325) Nec coeli apparent aulaea, & splendidus ordo
Astrorum, volucresque vagae, faciesque ferarum,
Nec magno Oceani diffusum gurgite corpus:
Caeteraque inter se innumeris distantia formis.
Namque & humus spatiosa, suos induta colores,
[p. 272]
(330) Quos Phaëtonthis equi illustrant caligine pulsa,
Cum lucem infundunt rebus, jam nocte peracta,
Circum oculis mille illecebris, & mille figuris,
Blanditur, passimque aciem traducit ovantem:
Multaque per noctem, quoties Latonia vultum
(335) Exerit, & totum subduxit nubibus orbem,
Obiicit attonitis, incorruptissimus aether,
Lumina quae rapiunt oculorum, ea concita porro
Illiciunt mentem: ne qua consistere possit,
Et vitae assiduum nectunt mortalis amorem.
(340) At neque virtutem, neque si quid corpore toto
Pulchrius est, oculorum acie lustramus: ut artes,
Quaeque tenet primas vitae Sapientia; coeli
Inconcussum, ingens, & non mutabile donum:
Nec pulchrum, pulchrique apicem, cui nascimur omnes.
(345) Adde, quod in sese rapitur mens sola, Deumque
Fertur in autorem, sursumque attollitur ultro,
Quanquam aliena loco, propriisque ex sedibus acta:
Ut gravis incerto si sidat in aëre tellus,
Aut levis incumbat terrae penetralibus ignis.
(350) Huc autem, in sese revocata, a corpore toto,
Omnibus & rebus, tandem ut seclusa feratur,
Proximus huic labor & vincendi janua leti est.
Nonne vides, ut terra sibi festinat & aër
Coniungi, flammaeque leves, & mobilis humor?
(355) Non aliter primae mens nostra accedere menti
Ardet, & ex ipsa rapitur caligine sursum,
Vulcano assimilis: subito seu forte coortus
Urbibus in mediis, sive illum incautus arator
Sparsit, & undanti nequicquam occurrit, in altum
(360) Sponte sua rapitur, nubesque & sidera lambit.
Jam quoque sponte sua, flammaeque assurgeret instar,
Intendentis iter sursum, flammamque petentis,
Ni gelida & coelo premeret contraria moles.
Quae prius heic subigenda diu, multumque domanda est,
[p. 273]
(365) Non rastris, durisve ligonibus, aut bove juncto
Multum invertendo. Sed enim vi mentis & usu
Expugnanda prius tardae contagia matris,
Et luxus elementa, modis haerentia miris.
Nec magis agricolam suadebo intendere messi,
(370) Ne sterilis vires impuna assumat avena,
Aut infelices dominentur frugibus herbae:
Quam male foecundas vitiorum incidere fibras
Pectore, quam totas errorum exurere sylvas,
Si quem cura manet divinae incumbere menti.
(375) Ut domita tandem tellure, exsurgat in altum
Ignis, & occultae purgentur semina flammae:
Nec depressa solo maneant, cum postulat usus,
Lustratas animas aeternis jungere rebus.
Nec tibi sit victus ratio postrema, sed acres
(380) Desidiae stimulos modicis avertere mensis,
Et quas Naturae sponte indulgentia donat.
Si non appositas incurvant pondere lances
Viscera tosta boum, volucremque incognita mittit
Phasis, & extremo quae pascit in aequore Nereus.
(385) At virides adsunt herbae, telluris alumnae,
Lactucae, malvaeque leves, coenaeque Deorum,
Innocuae caules, lapathumque, acceptaque ventri
Intuba, nec crassum mox inductura soporem,
Et quae Palladia carpuntur ab arbore dona;
(390) Uvaque pampinea paulatim educta sub umbra,
Seu nova, seu veteres expressa est arida succos,
Aut malum irriguum, aut prunorum cereus ordo.
At Cererem non celat humus, nec deficit unquam,
Exiguus, natusque sitim restinguere rivus.
(395) Has epulas mensasque olim posuere Cleanthes,
Carneadesque pater. Spectabant sidera magnos
Artifices veri, deserta in valle sedentes,
Et totus dabat aspectum coenantibus aether.
Obducunt animum distentae sanguine vires,
(400) Ne coelo attollat faciem, sed mollis, & excors,
In Venerem ruat, & foedos suspiret amores:
[p. 274]
Nec magnum leti contemptum in pectore versat
Uvidus assidue, multoque oppressus Iaccho:
Oblimatque aciem versae ad sublimia mentis.
(405) Contra autem, quoties in se tenuissima fertur,
De rebus quanquam exiguis, ceu numine tacta,
Jam felix, jam plena sui, defixa moratur.
Votorum ut penitus, penitusque oblita laborum,
Non nocti, non Phoebe tibi, discedere victa
(410) Gestiat, aut alias meditetur volvere curas.
At magis, immotae quoties jam dedita formae
Haeret, & aeternae; mundi praevecta quod usquam est,
Et rerum quascunque tenet vastissima moles.
Quae licet immensos aperit qua cernitur artus
(415) Undique, tot membra ostentat, quot terra polusque
Explicat ante oculos; tamen, & compagibus iisdem,
Iisdem principiis, atque ortu surgit eodem.
At supra, rerum genitor sedet, omnibus expers
Seminibus, menti occurrens, supraque locatam,
(420) Sublimem hunc aequo suspensum examine circum,
Ultima quem proni definit linea mundi,
Supra materiem leti, supra omne, quod usquam
Carpitur, & primum vitales exit in auras,
Natali luce involvens. ea prima voluptas,
(425) Hoc vitae auspicium venturae fata dederunt,
Hoc pignus pater omnipotens, hoc denique leti
Dulce rudimentum: mens ut lustrata, suique
Assueta imperio, naturae iuncta quiescat
Aeternae fixaeque, Deumque intelligat una;
(430) Jam pulchri patiens, quantum fas corpore iunctam,
Ignavosque habitantem artus, terrenaque membra.
Illum autem, nostris iterum seiungere rebus
Convenit. Haec via prima datur, qua discere numen
Incipiunt animi, primaeque occurrere menti.
(435) Ut si corporeum, & nigrae concedere morti,
Aut genitum factumve neges: quae singula nobis
Conveniunt, nescitque Deus. Sic surgere primum
Aude hospes, limenque aperi flammantis Olympi.
[p. 275]
Quin etiam, immensus veluti atque illustris amictus,
(440) Quem mille artifices vultus ac mille figurae
Undique circumeunt, & lato circulus auro,
Deducenda tibi, tellusque, & pontus, & aethra;
Corpora nunc oculis quaqua obversantia nostris;
Ut magnum invenias ac non mutabile numen.
(445) Huc ubi pervenit nostrarum maxima rerum,
Crescit, & ulterius, seu per vestigia, tendit:
Jamque illi omnipotens, posito velamine, circum
Apparet. videt aeternum, immensumque tuetur:
Oceanum vitae ingentem formasque caducas
(450) Eluctata, vagas semper, semperque natantes:
Ut cum Carpathio, aut Ionio in magno,
Volvitur, & ventis & fluctibus obvia pinus.
Atque ea ne certo nequeas deprendere, neu te
Tristis, & infelix, nequicquam exerceat error,
(455) Utque animo penetrare acri magis ardua possis,
Ipse Deus toto manifestus numine terras
Intravit; pulchri effigies totius, & omnes
Detulit ignaris aditusque expressit Olympi.
Hinc trinum, non nota prius, miramur in uno,
(460) Et semper geniti damnatam sanguine mortem.
Quippe adeo pater omnipotens, lex ultima rerum,
Deflectens in se assiduo, seque ipse volutans
Purum intus, letique omni contage remotum,
Concepit, fuditque suo de numine numen,
(465) Mens totus, mentemque suam, totumque quod ipse est.
Cuius in amplexu, dum se, pariterque quod usquam est,
Aspicit, & nati foecundum exercet amorem,
Omnia produxit, vastumque effinxit in orbem,
Sublimesque animas ignavos fudit in artus.
(470) Hinc lucem dulcemque diem libamus, & auras
Ducimus aetherias, magnaeque exordia vitae,
Cuius in excelsa defixit semina mente.
[p. 276]
Quae, velut attritu silicum, cum flamma repente
Dissilit, ingentes, in se decurrere iussa,
(475) Concipit & radios, & magnos concipit ignes.
Quos famae in gremio positos, Dea laeta per auras
Abripit in populos, serosque amplexa per annos
Posteritas tenet, & leti secura vetustas.
Nam sacer aeternusque, nihil contingere maius
(480) In terris animus, coelo demissus ab alto,
Se potuit. non si pulchro se involvere Phoebo
Tendat, & astrorum mediis immittere formis.
Nec natum Clymene, summo licet aequore coeli
Flecteret alipedes, patriosque accenderet ignes,
(485) Altius excessisse homines terramque putandum est.
Quam cum seposito diversae a corpore mentes,
Admisêre Deum. quam cum, formosus Aristo
Quem genuit, jam magna canens, nec cognita vulgo,
Aspicit alato genitorem incedere curru,
(490) Coelicolûm: quem tota acies comitata Deorum,
Viginti circum ordinibus diducta, cohortem
Explicat, & magnos in se convertitur orbes.
Hoc opus, illustres animae, dum corpore clausae
Degitis, exercete. hoc jam considite portu:
(495) Huc versam pelago e medio subducite puppim:
Heic supra populorum undas, & inertia vota,
Et regum solia, & dominorum assuescite sceptra,
Ire viam, terrae ignotam, & mortalibus aegris.
Primus ego, magna ingrediens sacraria vates,
(500) Arboribus clausa, & circum obnubentibus umbris,
Aoniam qua nulla notant vestigia rupem,
Instituam lustrare animos rationis egentes,
Et secum exortam coelo secedere mentem,
Praecipiam, licet in media tellure vagantem.
(505) Atque heic depictae facies in limine primo
Astabunt, fractis immanes cornibus amnes,
Cocytus, tristisque ardor Phlegethontis avari,
Et Leti tremor, & nigri vis pallida Leti.
Tum pulchri quaecunque animos sub nomine ducunt
[p. 277]
(510) Intexam, dum vita manet, dum corpus inane
Volvimus, & primo ignari deflectimus ortu;
Clari ingens operis, vixque enarrabile textum.
Principio, quicunque poli venere sub auras;
Sponte sua, sive hoc ratio dedit inclyta; pulchri
(515) Sublustres radios mortali in corpore versant,
Vestigantque alte, & magno rimantur amore.
Namque alii (lato suspensam hanc aspice coelo
Congeriem) verrunt abiegnis marmora palmis,
Aut freta decurrunt gelidis exercita nimbis,
(520) Et versas alio convectant littore merces.
Effodêre alii venas & viscera matris,
Ditem usque, atque Acheronta atrum, noctisque recessus.
Tantus amor terrae, tantumque ab origine prima
Deficiunt. Mavortem alii letumque lacessunt,
(525) Ut patriae ingentem referant cum laude triumphum:
Atque hos, magnanimi fasces, & eburneus axis,
Ereptos populo, trahit ad fastigia rerum.
Educunt natos alii, parvosque nepotes,
Venturam generi seriem, & solatia leto.
(530) Occupat interea non observata senectus
Errantes animas, versasque ad caetera mentes,
Nec pulchri memores, nec soli incumbere vero.
Mors autem, longe absentes, longeque vagantes,
Interea dum vota calent, dum ducitur aetas,
(535) Antevenit. Qualis celsa sub rupe columbam,
Illa quidem natos dulceisque revisere nidos
Deproperat, gratamve suis circumspicit escam,
Venator subito accipiter deprendit, & atris
Unguibus impediit, spesque intercepit inanes.
(540) Illa autem, secura prius, neque conscia leti,
Vitam interceptam media sub nube relinquit.
Haud aliter mors saepe manum volventibus ardua
Injicit in medio, primaque in sede reponit
Errantem, & caeco luctantem in carcere mentem.
(545) Cuius opus, non argenti fulgentis, & auri
[p. 278]
Caelati infectique ardor: non gloria Martis
Didita per populos, nec ebur fascesque superbi,
Quae nunc attonitis accendunt pectora curis.
At vero, immotos in se convertere vultus
(550) Lustratae puraeque animae: quam grandia semper
Gaudia circumstant, & non aliena voluptas.
Quo neque degeneres fluxaeque e corpore curae,
Nec leti imperium moestusque admittitur horror.
Quippe & principium vivendi, & terminus, heic est:
(555) Unde & sidereae coelestia semina mentes
Deducunt, tenduntque iterum, cum mole sub atra
Corporis, e tenebris veluti, aut e luce maligna,
Ingentes oculos intendunt lumine toto.
Exutaeque nihil maius, nihil amplius usquam
(560) Inveniunt, neque jam ulterius contendere possunt.
Ut cum flumina vasta, diuque exercita cursu,
Seu pater Euphrates, seu longe exortus Hydaspes,
Oceanum invenere, manent. neque labitur ultra,
Nusquam circumscripta suis jam finibus unda.
(565) Haud secus illa, diu facies jactata per omnes,
Sistitur heic tandem, factoque heic fine residet,
Aeternum mansura polo terrisque superstes.
Namque illud, quacunque patet pulcherrimus aethra
Flammifera polus, incumbens pelagoque soloque,
(570) Ardebit, mente incolumi, mentisque parente.
Scilicet & rerum nunc foecundissima tellus,
Una parens frugumque eadem, pecudumque virûmque,
Stabit, anhela, tremens, squallenti torrida vultu,
Flammarumque globos liquefacta ad sidera mittet,
(575) Cum gemitu fluviorum, atque indignantibus undis.
At super horrendo mugitu maximus aether
Concutiet trepidantem; abruptis undique nimbis
Fulmina praecipitans, tempestatesque coruscas,
Et late ambusti volvent incendia montes:
(580) Vastus Athos, multaque coma conspectior Haemus,
Gargaraque, & Rhodope, Tmolusque, & Pindus, & Oeta,
[p. 279]
Herculeusque [1621: Emathiusque] Erymanthus, & imbrifer Apenninus.
Ipse pater densam provolvens pectore noctem,
Immanesque humeros glacie liquefactus & ora,
(585) Excutiet lapsis axem cervicibus Atlas.
Pondere quo polus omnis humo ruet, & ruet omnis
Tellurem sparsis involvens ignibus aether.
Aurea nec coeli evadent simulachra, nec ipse
Oceanus genitor, spumoso turbidus alveo,
(590) Gurgite qui rauco solidum circumtonat orbem.
Quare agite, & mentem peritura evolvite mole,
Aeternosque animos certis affigite rebus.
Hoc opus, obscuro digressus corpore & umbris,
Spiritus, & caeca membrorum lege solutus,
(595) Persequitur, totusque in se diffunditur ipse.
Et letum, non exigua jam parte peractum,
Excipit, atque animum poscenti reddit Olympo.

DAN. HEINSII
DE
CONTEMPTU
MORTIS

LIB. II.

ARGUMENTUM.

HActenus affixam tenebris, vitamque per omnem
Sensibus obsessam, coeli ad primordia mentem
Duximus, & patriae errantem donavimus, ante
[p. 279]
Funere quam summo mortales exuat artus.
(5) Nunc munire animum vera ratione docebo
Ante obitum. da, nate Deo, dum pectore maior
Spiritus exoritur, felixque illabitur ardor,
Hactenus ignotum populo decurrere campum.
Regum ordimur opus, terrorem attollere supra
(10) Fatorum, letique avidi semperque minantis,
Palanteis animos. quo nec suprema potestas
Sponte sua vexit trepidos; nec purpura, nec quae
Signa per evictas attollunt plurima gentes.
Hoc circum, quodcunque poli fulgentia tecta,
(15) Et late extremis describit finibus aether,
(Ut vero semota procul sententia dictat)
Fortunae domus est. Quam magni rector Olympi,
Mutantem summis ima, & sine more ruentem,
Dirigit, ac pressis ex alto adducit habenis,
(20) Providus: ipse autor rerum ac suprema potestas.
At quantum penetrare homini ratione negatum est,
Eventusque animo, & caecas distinguere causas,
Fortunam miseri dixere. Hanc tristis Egestas,
Et Labor, & miseranda Fames, & mille dolores,
(25) Et totae morborum acies comitantur euntem.
Ergo ubi, curarum in medio saevissima mater
Deposuit Natura hominem, coelestibus ortum
Seminibus, vitae impatiens in limine primo,
Personat ingratas querulis vagitibus auras,
(30) Et nasci invitus, superos testatur & astra.
Quoque magis flammae liquidos sub pectore motus
Hausit, & aeterni radios libavit Olympi,
Hoc magis ignavi detrectat corporis artus,
Ut male conveniens animo atque ignobile pondus.
(35) At quibus egelidus circum praecordia sanguis
Torpet, hebentque animi moribundo in corpore vires,
His neque libertas studio, neque meta laborum est.
Quin magis atque magis portu tremuere sub ipso:
Admoniti quanvis Fortunae crebra minantis
[p. 281]
(40) Fluctibus, & saevas experti numinis iras.
Usque adeo totis insedit sensibus error.
Quocirca, trepidae meditari incommoda vitae,
Suadebo, ancipitesque vias tristeisque dolores,
Funditus ex imo pavor ut se pectore migret:
(45) Illius inque locum subeat tranquilla voluptas,
Et vitae despectus, & alta incuria leti:
Queis sine nec dulces fas est deducere luces,
Nec coelo, oblitam terrarum, attollere mentem.
Ac neque monstrandi labor impendendus inanis,
(50) Quae sua quemque premat sors, aut invisa sequatur.
Ante oculos namque innumeris volitantia formis
Objecere Dei damna, ingratosque labores,
Funeraque, ignaris mortalibus. impius ex quo
Japetionides aeternum sustulit ignem,
(55) Et nondum genitas damnavit munere genteis.
Sive, ut prisca canunt maiorum oracula vatum,
Et melius chartis divini prodita Mosei,
Postquam interdicta libavit ab arbore fructus,
Telluris soboles, & nostri sanguinis autor.
(60) Hinc fera diluvies seriesque immensa malorum
Protinus incubuit generi: comitesque dolores
Et maiorum agitant contagia foeda nepotes.
Cuncta autem, neque qui numeros rimatus arenae est,
Delius, & veteres populorum oracula Delphi,
(65) Nec Dodonaeae referant ex ordine quercus.
At libertatem, coeli super ardua tecta
Aetherius posuit genitor: quo pergere magnae
Festinant animae, moestisque excedere rebus
Corpore deposito, totamque intendere mentem.
(70) In primis, ne quae fati venientis imago
Occurrat trepidanti, interque, errore recepto,
Nequicquam capiat securae gaudia vitae;
Virtutem excelsam induitor, quae pectore toto
Contemptum insinuet rerum, vitaeque, necisque,
(75) Ardenteisque intus stimulos accendat honoris.
Quam tibi, vel vitae ratio regina tuendae,
[p. 282]
Et leti sola imperio sapientia major,
Vel veterum repetita dabunt exempla virorum:
Seu Phoebo, seu quis Mavorte invictus & armis,
(80) Pertulit instantem sublimi pectore mortem:
At servare alios longeque arcere decebit,
Quos pavor ille agitat, sensusque obsedit inertes.
Nec tam contagem horruerim, aut quae crimine coeli
Ducitur, & totam paulatim pascitur urbem,
(85) Orta lues. fuge singultus lamentaque, pubes,
Et moestos gemitus, saevasque in pectora palmas,
Et quaecunque adhibent natorum in funere matres.
At non sic Scythiae populi, & quos Thracia nutrit,
Thracia frigoribus damnata, & tristibus auris;
(90) Namque ubi quisque videt coeli spirabile lumen,
Et primum admissus sub lucem vagiit infans,
Exululant cuncti pariter, gemituque sequuntur,
Et mistum lachrymis plangorem ad sydera tollunt.
Scilicet errorum memores, memoresque malorum,
(95) Et quibus infelix sub curis ducitur aetas.
Contra autem, laeto venientem murmure mortem
Excipiunt, faustosque vocant, quos optima rerum
Eripit è tenebris, tutaque in sede reponit.
Sed neque facundos suadebo accedere vates,
(100) Plurima dictantes, teneris quae mentibus hausta,
Terrorem leti ingeminant, & imagine multa
Circumerrant animum: ne coelo attollere pectus
Discat, & infractos gelida formidine sensus.
Sive ater Phlegethon mista caligine & igni,
(105) Undantem exhalat nebulam: sive undique, caeco
Pallenteis novies Styx ambit gurgite manes:
Seu cum Tisiphone tortos implexa colubros
Intonat, & tristes intendit sontibus iras.
Seu Curae in foribus stabulant, Luctusque, Dolorque,
(110) Scyllaeque, Harpyiaeque, ardentiaque ora Chimaerae.
Seu Priami magnusque Asiae populator Achilles,
Deiectis nequicquam oculis, Acheronte sub imo,
Multa gemit, lucisque animum dulcedine pascit.
[p. 283]
Demens! quem nec servitii pudet aethere in alto,
(115) Ut dulces redeat post fata in luminis oras.
Hos illi Troiae proceres, hos maximus Hector,
Optarent animos, cum Xanthus caedibus atris
Heroum traheret spumantem turbidus amnem:
Aut cum Priamiden perfossum vulnere multo,
(120) Traiectumque pedes ambo, ter moenia circum
Volveret, & Phrygio gemeret sub pondere tellus.
Dii vocem, Dii custodes virtutis avitae,
Tollite de medio. nec sit mihi discere tanti,
Sub gelida quecunque latent tellure reposta:
(125) Tota licet longas meditatur Graecia laudes,
Fortunatorum nemorum, similesque recessus
Roma antiqua canit. quos puro candidus amni
Irrigat Eridanus, praeterque innoxia rura
Labitur, & nunquam morientes educat herbas.
(130) Nec minus, imbelles animas, quibus igne medullas,
Mobilis Aeneadum genitrix, Cythereia fixit,
Vitare admoneam: dum leni carmine fingunt
Molle genus, sexumque colunt rationis egentem,
Et cui rara viam coelo constantia fecit.
(135) Virtutem quippe excutiunt, nervosque rigentes
Pectoris, illecebrae, mentique exosa voluptas.
Quin potius, doctis Academi insistere sylvis
Expediet, dulcesque senis demittere in aures
Cecropii monitus, & dicta undantia melle.
(140) Est quoque culta viris antiqui porticus aevi,
Munimentum ingens, & duro robore fultum,
Tempestatem animi contra, letique pavorem:
Quo non ulla magis trepidos sententia firmat,
Nulla magis duros adigit perferre labores,
(145) Et fati immodicas elidit pondere vires.
Prima, ut fama tenet, posuit fundamina quondam
Amphitryoniades, iussis agitatus iniquis
Rege sub Eurystheo: postquam Styga reppulit atram
[p. 284]
Victor, & emeritus laudum, tulit aurea mala,
(150) Magnorum postrema operum. quem pone secutus,
Impiger, & multi patiens sudoris Ulysses;
Mox alii atque alii: gens nulli pervia sorti,
Casibus aut dubiis, ipsique impervia leto.
Nil deforme viris, nisi quod pulcherrima virtus
(155) Nescit, & intactum vitio damnavit honestum.
Nec metuendum ultra. non si ruat aethere toto
Iupiter, & rupto subsidant omnia coelo.
Caetera Naturae imperium, ceu sidera mundum
Lapsa per immensum, communi lege sequuntur:
(160) Nec secus excessere orbi lucemque relinquunt,
Quam cum purpureum Lunae premit orbita solem,
Aut Lunae exclusit radios Cybeleia mater.
Aut motus cum terrificos haustusque locorum
Accipit, obsequiturque eadem iustissima tellus;
(165) Fatorum comites, & mundi ingentis imago.
Hi neque Naturae fieri ratione docebunt
Terrorem leti egelidum. quia quicquid ab illa est,
Aeternum immotumque manet, neque tollitur arte,
Aut usu assiduo. nec enim non usserit ignis,
(170) Aut sursum ferri assuerit densissima moles.
Ille autem, neque cunctorum praecordia iuxta
Sollicitat, sensimque ingens dediscitur horror.
Hos sectare igitur, curamque interfice leti.
Nec forte obfuerit versantem extrema Catonem
(175) Obiecisse oculis, dum saevi in limine fati,
Fortunam increpitat, libertatique jacenti
Immolat inconcussum animum, pectusque resolvit,
Et quaecunque tulit gentis documenta severae,
Zenonis prolapsa domus magnique Cleanthae.
(180) Ni rigor exsuperans atque inclementia multos
Arceat, ingenuos Naturae exscindere motus
Aggressa audaci studio, duroque labore:
Et magis invitet facilis sapientia mentes:
Nec nisi sponte Dei praescriptam abrumpere lucem,
(185) Actaeus sub morte canens oracula vates,
[p. 285]
Censeat, & patri soboles aequaeva Tonanti;
Una salus nostro generi, & vitalis origo.
Quin potius, magnum Othryaden, Thebisque profectum
Ductorum intuitor: clypei qui tegmine salvo
(190) Exultantem animam mediis immiscuit astris.
Romanos autem ante alios, interrita bello
Pectora: tum quoties trepidae in discrimine palmae
Fata manus, patriaeque anceps fortuna poposcit,
Et blandae vetuit libertas parcere vitae,
(195) Devicta toties referentes morte trophaea.
Contemplator item spatium seriemque vetusti
Temporis, ac metire animo quodcunque peractum est;
Aspicies raptis alios succedere: porro
Ex illis aliam atque aliam succrescere prolem.
(200) Non aliter, quoties elato gurgite Rhenus,
Sive imbri insolito, seu tempestatibus auctus,
Innumerum post se veniens rapit agmen aquarum.
Unda undam trahit: illa novam super attrahit undam.
Sic atavis proavisque, supervenere parentes,
(205) Et longe post nos venturum ducitur agmen.
Praeterea, si rite animo subieceris ante,
Illorum quos quemque suo tulit ordine letum,
Virtutem, mentemque altam, praeclaraque facta:
Lumina tot periise virûm, tam certa videbis
(210) Pectora, sanguinei tot fulmina tantaque belli:
Aenean Anchisiaden, superisque minantem
Ardentem Aeaciden, & vim Telamone creati,
Immanes septem volventem in proelia tauros.
Adde tot egregias animas, Heliconis alumnas:
(215) Moeonidae decus aeterni, magnumque Maronem,
Et Coum Samiumque senem, superisque secundae
Mentis Aristoclen: divino cuius ab ore
Dulcius aërio manavit nectare sermo:
Quanquam illum & coelo, & longis maioribus ortum
[p. 286]
(220) Neptuni de stirpe, tenet mirata vetustas.
Adde animas, adde heroas quos vidimus ipsi;
Iuliaden magnum inprimis: qui mente sub una
Omnia complexus, perque omnia saecula vectus,
Gentibus eripuit lumen, coeloque dicavit.
(225) Ergo tot populi attoniti didicere, tot urbes,
Egressum terris: & sensit turbidus aether,
Nec soli radios expressit pallida Phoebe.
Ante & magnanimo nil quicquam Caesare maius
Tempora per fastosque suos distincta vetustas
(230) Produxit: quem summa dies tamen addidit umbris,
Et nunc undoso praelabitur amne Garumna.
Quin etiam cecidisse altas cum molibus urbes
Aspicies, simul effusam per saecula retro
Incipies, totumque aevum dimittere mentem.
(235) Ipse vides: jacet ante oculos, orbique ruinam,
Et sparsam tota ostendit per moenia mortem
Roma parens: quanquam spoliis immanibus alto,
Et tot culminibus quondam se inferret Olympo.
Parva loquor: nec digna satis vertigine tanta:
(240) Saepe etiam virides parvo post tempore campos,
Vidimus e medio Neptuni assurgere regno.
Et mare nunc medium est, ubi veris tempore primi
Securos memini duxisse in gramine somnos.
Praecipue, tecum ipse puta, quot moestus amicos
(245) Extuleris. quoties lachrymas excusserit ingens
Moeror, & infelix alieno in funere luctus:
Et quantus comitum paulatim excesserit ordo.
Nec non & proprias cuiusque introspice laudes,
Et percense animo, & veluti praesentia volve;
(250) Hunc laetum, hunc niveis conspectum moribus: illum
Eloquio, & captos mulcentem carmine sensus:
Hunc indivulsae coniunctum foedere vitae,
Omniaque expertum quondam: perque aspera tecum,
Et casus dubios vitae, & discrimina raptum.
(255) Jam grati soles, exactaque tempora noctis
Mille modis, parcusque latex rorantis Iacchi,
Sermoni infusus medio, blandique lepores,
In mentem veniant, & non reditura voluptas.
Jam loca congressu celebrata, acceptaque quondam,
(260) Seu iuga, seu ripae virides, muscosaque saxa.
Credo equidem, gemitum ex alto, & suspiria duces,
Optabisque sequi tandem; jam solus & unus,
Et toties miser, & dulci frustratus amore.
Haud secus ac quondam divulsus ab agmine magno
(265) Aut dama, aut caprea infelix, quam fervidus Umber
Dum premit, & sylvam latratu personat omnem,
Speluncae pastor subeuntem clausit. At illa
Stat noctem, mutumque premit conclusa dolorem.
Longe illi fontes jam vivi, pascua longe,
(270) Consuetique greges, & amicum frigus ab umbra:
Nec nostro infixi labentur pectore vultus,
Vel Vrinti, vel, Dousa, tuus, dum vita manebit.
Nec tuus (heu antiqua fides ignotaque terris!)
Lernuti: quem nunc medium dum findimus aequor,
(275) Eripuit non aequa dies. ne laetus abires,
Et plenus plenusque mei, cum fata vocarent,
Elysias sedes: haec tecum saepe revolvens,
Et tristem nostro solatus carmine mortem.
Quid fratres, gratasque nurus, castasque sorores,
(280) Et quos blanda tibi coniunxit gratia lecti,
Jam referam? comitemque thori, dulceisque propinquos,
Et quae prima tibi quondam dedit ubera nutrix,
Et prima excepit gremio, charosque parentes,
Jam raptos, laetosque alibi, jam tristia rerum
(285) Evectos? Nam posse ipsas cum corpore mentes
Extingui, res nulla docet. furor impius egit
Mortales, diversa sequi vestigia vero,
Brutorumque animis torporem affingere nostris.
Ah tibi ne tam foeda, puer, persuaserit autor
(290) Imbellis. quanquam & patrias praescribat Athenas,
Et multam referat Romano e carmine laudem.
Heu fuge crudeles scopulos, & naufraga saxa.
Quippe etenim, si corpus humo cum cedere iussum est,
Jam nusquam est pars haec ingens, qua vivimus una,
(295) Omniaque in terris gerimus; jacet ilicet omnis
Et spes, & ratio virtutum, & nomen inane
Relligio, cultusque Dei, quem tota vetustas
Amplexa est, vitaeque olim promissa voluptas
Venturae, laetusque ardor, qui pectora famae
(300) Admonet, instantemque docet contemnere mortem.
Adde, quod in terris nihil est velocius illa,
Et formas subit extemplo quascunque locosque;
Nunc fera, nunc volucris: nunc priscae moenia Romae,
Nunc petit Aegyptum viridem, fontesque latentis
(305) Ambiguos Nili & Libyae deserta peragrat.
Abdita nunc terrae ingreditur. nunc proxima Soli,
Inter & errantes per coelum volvitur ignes:
Et sola aeternum videt indefessa Tonantem,
Proximaque assequitur, coeptisque audacibus urget.
(310) Quoque magis toto diversa a corpore fertur,
Hoc magis immensas diversa a corpore vires
Explicat; ac victrix membrorum incedit; & ultro
Evolat ad superos, propriisque enititur alis;
Parte carens omni: ne iunctam ex partibus ullis,
(315) Diducat suprema dies. His adde, quod intra
Se rapitur, magnaeque instar convertitur aethrae,
Quo properat, formaque habilis jam tendere certat,
In gyrum assidue, & circum metatur eundem;
Fons motus & causa sui: vitamque ministrat
(320) Prima, nec alterius deductam e fontibus haurit:
Adde his imperium soli quod convenit: & quod
Corporeasque premit pestes, omnemque coërcet
Immunem ratione animum, turbasque cientem:
Adversumque nihil, nihil est quod destruit intus
(325) Puram in se, longeque alia contage remotam;
Nec ferrum capit, aut incussi vulneris ictum.
Adde, quod in toto nihil est, quo vergere possit,
Quod fieri pars illa iterum. non terra, nec aër,
Nec mollis liquor, aut rerum purissimus ignis.
(330) At neque pars (ne falsa adeo consuesce doceri)
Corporis est animus. tenues ut fusus in auras
Occidat extincto. nec enim conclusus, & utre
Conditus, aut sparsa veteri fuligine testa,
Deficit effracta, pariterque extinguitur humor,
(335) Aut vestem sequitur diductam immobile corpus.
Adde his praecipue, blandae quod tempore vitae,
Ingluvie,* longoque aevo, tardaque senecta,
Et morbis trahitur mens, internuncia tantum
Aeternae intactaeque animae, non ipsa. nec unquam
(340) Carpitur infelix, aut solvi posse fatetur.
Longe igitur molles Gargetti excedere fines
Praecipio, blandosque hortos. saepe inter amoenas
Umbrarum latebras, & qua se plurima tellus
Induit in florem, vario formosa colore,
(345) Occultus tegitur, furtimque allabitur anguis.
Heu quanto melius divinae oracula vocis
Excuties, vatesque ipsos (non omnia vates
Vera negant, aut falsa canunt) seu dirus Ulysses,
Seu pater Aeneas, populos, post funera, raptos,
(350) Ante obitum videt, & seriem perlustrat avorum:
Seu cum Tantalides furiis agitatus Orestes,
Multa pavet, quacunque pedum vestigia fixit,
Et matris nondum extinctam circumspicit umbram.
Nec nihil est, quod summus honos Acheronte sub imo
(355) Solvitur, & tanquam praesentibus omnia reddunt
Quid superant. quod vix Siculis allapsus arenis,
Et ludos, & sacra parat Troianus, & omnes
Evocat ad cineres, tumuloque affatur ab alto.
Saepe igitur, tecum ipse, tuos jam lumine functos,
(360) Percense, & rebus jam nunc assuesce futuris.
Paulatim incipies vivendi addiscere finem
Esse aliquem, quo sponte sua delabitur aetas.
Non secus ac nervo si quando excussa sagitta est,
Illa volat, tenuesque secans perlabitur auras
(365) Protinus, & nusquam, nisi jam defixa, quiescit.
Aut velut in circo, cum se effudere quadrigae
Faucibus e pictis; volat irrevocabilis axis
Raptus equis: donec spatiis exinde peractis
Substitit, & summum circumivit cursibus orbem.
(370) Ipsa monet mors quemque sui. Nonne aspicis ultro
Ante oculos, ut nulla dies sine funere, Solis
Condat equos pelago, roseisque emergat ab undis?
Quin etiam, tellus tumulos ante ora tuorum
Exhibet ipsa tibi, monumentaque luce carentum
(375) Cernimus assidue, mediisque erramus in umbris.
Haec tacite demissa iuvant in pectora: ne mors
Obruat immemores, subitoque invadat inertes.
Omnia praetereunt, finisque ab origine prima
Fit propior propiorque sibi. Sic laeta iuventus
(380) Paulatim moritur, tarda accedente senecta:
Morsque sui est quodcunque fuit, quodcunque sub oras
Excipit aetherias venientem, & limina vitae.
Naturam quoque saepe animo percurre* parentem,
Haud ingrata dabit tantae solatia curae.
(385) Corpora prima vides quanto molimine rerum
Intereant, magnam meditentur ut omnia mortem:
Ut funus terrarum & vasti indicat Olympi,
In se qui assidue mutando labitur ordo:
Donec summa dies, haec circum ingentia texta
(390) Solverit, & cinerem supremum exegerit ignis.
Ipsae etiam pecudes armentaque laeta per herbam,
Sponte sua, seu vi, concedunt omnia leto.
Ipsae etiam volucres, liquido cum murmure, dulces
Deposuere animas: quamvis incommoda nulla,
(395) Nullam aut pauperiem, aut vitae sensere dolores.
Innocuum levibus transmittunt aëra pennis,
Quaque volant, reperere aliquam sedemve laremve.
Fluminaque, & sylvae victum tribuere volentes,
Curaque parva, domi similes educere natos.
(400) Nec requies, quin vel moriens philomela sub umbra
Dulce canat: quin & funesto gutture cygni,
Maeandri ripas, & flumina nota Caystri,
Pertentent, laetamque invitent carmine mortem.
Sive illis stimulos imo sub pectore numen
(405) Versat, agitque animum maioris lumine veri:
Sive illis ratio, nostris e mentibus, addit
Exiles radios: quos vitae tempore summo
Elicit, & virtus Naturae educit in altum.
Vere novo, quaecunque comis felicibus arbos
(410) Nascitur, aut viridis prolectat semina tellus
Herbarum, e gremio, vitam illis frigore duro
Intercepit hyems. ustaeque, haud saepe resurgunt,
Candenti glacie, & Boreae stringentibus alis.
Saepe etiam Nymphae, mediis in montibus ornum,
(415) Saepe etiam Nymphae, contactam aut fulmine quercum,
Aut ulmum, aut saevo percussam vulnere pinum,
Ludorum memores, & quas duxere choreas
Sub foliis, luxere: illa haud reditura sub auras
Occidit, & nullas jam texit frondibus umbras.
(420) Quid florum genus omne canam, dilecta parenti
Pignora? quanquam illis angusti terminus aevi
Includit volucrem prima cum pube iuventam.
Nec tantum posuere caput, cum grandinis horror,
Aut Eurus, graviorque decus breve perculit imber;
(425) (Quam mallent roseos formosi pascere vultus
Luciferi, & niveos Aurorae ducere succos!)
Quondam etiam, immites radios Hyperionis alti
Expertos, penitus vitalis deficit humor,
Et moestam lapso planxerunt corpore terram.
(430) Sol quoque deficiens, leti argumenta futuri
Saepe dedit, quotiesque attollit lumina vesper,
Occidit, & nata moriuntur sidera luce.
Illa quidem reditura, vale, vale, omnia dicunt,
Sub tenebris quoties texerunt tristibus ora,
(435) Aut cum laeta dies poscente accedit Eoo:
Multa tamen latuere diu, fugiuntque videri,
Aut prorsum intereunt, postquam implevere tremendos
Fatorum monitus, & laesi numinis iram.
Nec non arcta tenet leti confinia somnus,
(440) Seu cum multa quies victosque altissima sensus
Alligat, ignarosque alibi quodcunque malorum est:
Seu cum errantem animum diverso a corpore solvit,
Immensamque docet per se consistere mentem.
Quae saepe excussis, ceu libera, fertur habenis,
(445) Per loca corporibus clausa, & distantia longe,
Et libertati nondum praeludit adepta.
Jamque monet properare alio, quo maxima quemque
Evocat, & misso petitur certamine palma.
Nec vos arguerim, coeli qui limina, quique
(450) Venturam vitae faciem, lucemque serenam,
Gaudiaque, aeternam posito quae corpore mentem
Excipiunt, multo jam nunc praecurritis ante;
Sensibus evecti, quantum sors corporis aegri,
Imbellesque sinunt leges, divisaque iura.
(455) Ante alios, genitorum ipsum: quem mille cohortes
Aligerae circumvolitant, iussisque ministrat
In turmas glomerata, poli formosa iuventus:
Quaeque homini praenosse licet, quantumque futuri
Conscia, divino monitu praedixit Idume;
(460) Alloquio coeli, & superûm dignata favore.
Nec vos, qui mundi extremum quo vescimur omnes
Aëra, morborum auspicium, causamque malorum
Asseritis: saepe autumno letalibus austris
Impulsum, subitoque aestu, subitisque malignum
(465) Frigoribus: saepe accenso divinitus igni.
Quem nec Poeoniae potuerunt flectere curae,
Sed mors sola potest; nullorum causa dolorum,
Sed requies finisque altae placidissima mentis.
Quippe illam, sedes animarum, innoxius aether
(470) Excipit, & tristi defunctos corpore cingit.
Nec qui corpoream e leto consistere molem
Arguitis: quippe & tellus, & debilis aër,
Et flammae vigor, & flammae contrarius humor,
Materiem leti moribundo in corpore versant.
(475) Sunt, quibus horrorem immodicum letique pavorem
Conciliant vanae species, & mortis imago,
Aut menti modus ante diu praecognitus: acsi
Mors aliud foret atque aliud, graviusve minusve
Extincto. seu tela manu fabricata Cyclopum
(480) Immittat pater, & tanto caput obruat igne,
Terrifico insurgens tonitru, coelumque per omne
Inter se fracto impellens cum murmure nubes:
Seu centum super incumbat crateribus Aetna,
Seu totum fugientem animam circumstrepat aequor,
(485) Aut montis simulachrum, ingens e gurgite monstrum,
(Qualia multa mari mediisque in fluctibus, altas
Circumerrant puppes, armenta immania Nerei,)
Hauriat: aut lato tellus discedat hiatu.
Saepe metum peperit vis importuna doloris
(490) Conspecta ante oculos, impressaque sensibus: aut cum
Incubuit morbus gravior, vel vulnus ad ossa
Incussum totis descendit viribus. Atqui
Nec dolor est in morte gravis: dolor omnis abactus
Ante obitum, cum luce perit. Quaecunque timemus,
(495) Aut tulimus, dum vita manet, dum spiritus; una
Abscedunt, cum blanda suo de corpore vita
Diffluit, & tenues animus differtur in auras.
Quin etiam vitae fungentem munere, sensus
Deficiunt, linquitque animus, puramque quietem
(500) Praebet, & extremae similem, nulloque dolore
Torpet, & attonitam trahit in consortia mentem.
Vanum igitur causamque sui dedisce timorem,
Aut supera, morbumque fuga virtutibus hostem.
Atque ideo (saepe illud enim quoque profuit illis
(505) Quos deformis agit leti metus) aspice crebro,
Quos saevi ante obitum morbi durique dolores
Exercent, aut queis fugientis tempore vitae
Imminet, & nigra mors circumvolvitur ala:
Nec non & quos illa tulit, quos vita reliquit,
(510) Aspice: collapsasque genas, pallentiaque ora,
Oblitosque oculos iucundam ducere lucem.
Et quaecunque patent moesta ac deformia visu
Sensibus humanis; cum magnus transiit hospes,
Et, coeli, excedens, sese in convexa recepit.
(515) Qui simul angusto vacuum pro corpore mundum
Induit, & spacium immensi possedit Olympi,
Ipse suos longe collustrans despicit artus:
Ut quondam celsa e specula, aut e rupe, viator,
Neglectos positosque procul despexit amictus.
(520) Sunt quibus illecebras pavidis, ut vincula captis,
Injiciunt, linquenda domus, patriique voluptas
Ruris, & exculti proavis felicibus horti:
Aut dulcis coniux, natique parentibus orbi.
Corpore quae posito, nec jam superesse putandum est,
(525) Si non angustos excedunt corporis usus,
Nec desiderium superest aut cura fruendi.
Sed neque tempus idem fati, neque terminus aevi,
Metaque. namque alii subito, nil tale timentes,
Corporibus teneris (ceu flos quem conspicit Eos
(530) Tollentemque caput coelo & formosa rubentem,
Hesperus immiti veniens proscindit aratro)
Surgentem prima vitam cum luce relinquunt.
Felices, quibus ante annos, secura malorum,
Atque ignara sui, per ludum elabitur aetas.
(535) Seram alii mentisque inopem venere senectam.
Heu quibus impulsi vitae (dum vita manebat)
Fluctibus! heu quoties ingratos surgere soles
Videre, & soli ingratas succedere noctes.
Ah miseri, quibus acer amor lucisque cupido
(540) Corde haesit pavido. luctantes gurgite vasto,
Mille inter scopulos, saxisque haerentia saxa,
Littoribus proram obvertunt, sedesque quietas
Naufragio in medio fugiunt, patriamque vocantem.
At quondam optato cum primum in littore puppes
(545) Constiterunt, pelagi emensae quodcunque pericli est,
Post Scyllae rabiem, formidatamque Charybdim,
Et sale quassatam dubio ventisque carinam,
Oceano, patri rerum, & tibi maxime Nereu,
Vota coronati solvebant debita nautae.
(550) Nec tamen infelix Hecube, cum Pergama flammis
Versa videt, captosque Deos, tractumque per aras
Laomedontiaden, crudeli occumbere ferro,
Et caedem Polydore tuam, sparsosque cruore
Pelidae thalamos, longaevae incommoda vitae
(555) Nescit, & immites nequicquam plurima Divos,
Voce vocat, moestamque optat non ducere lucem,
Et Priamus, Pyliusque parens. Sed laeta iuventus
Fortunae obsequiis, & adhuc intacta dolore,
Felicem metuit vivendi absolvere cursum.
(560) Quid memorem, quemque ut doceat jam serior aetas,
Aspera quanquam absit durae violentia sortis,
Velle mori? cum tardus hebet sub pectore sanguis,
Et morbi adveniunt: nec jam pars corporis ulla est,
Utilis aut curis, aut fortibus utilis armis.
(565) Ipsaque mens, veluti, cum jam Titanius orbis
Pallentes radios caligine tingit & undis,
Languet, & extremam patitur succedere noctem.
At vos, dum superat vigor ille intactus & acer,
Dumque calent ferventque animi, dum robora corpus
(570) Sufficit indomitum, venturi in tempore leti
Contemptum exercete viri. Sic magnus Achilles,
Totus adhuc plenusque sui, Phoebeïa tela,
Et flammam Alceides funestae* pertulit Oetae.
Hinc adeo, veri studium mentisque vigorem,
(575) Moerorem contra assiduum, foedosque tremores,
Et breve vivendi spacium, sub pectore cuivis
Condidit omnipotens genitor: quo maximus ille
Exuitur leti pavor, atque extenditur aetas.
Sic Graiûm antiqui proceres, quos fama reponit
(580) Dis ipsis inter genitos, magnique Quirites,
Concessere quidem fato, quo tempore fixa
Eripuit series quemque, atque immobilis ordo;
Sponte sua; seu quem saevi tulit area Martis.
Quod superest, totum venturi temporis aevum
(585) Adiecere suo. clausique* in corpore, saepe
Robustos gemitus hirsuto è pectore mittunt;
Virtutis memores, & libertatis amore.
Ut cum fortis equus Pisaeae victor olivae,
Aut quem sanguineus saeva ad certamina Mavors
(590) Deposcit, fremitusque virûm, lituosque tubasque,
Nunc misero datus agricolae, pede creber inertem
Pulsat humum, patriamque domum testatur & ignem
Naribus, & curvum collo aversatur aratrum.
Tum quoties tota ante oculos consistere visa est
(595) Posteritas, quoties extemplo gloria dulcis
Vivendi post fata, ardorem incussit honestum;
Continuo totis vanescit mentibus horror
Imbellis, laudumque ultro succedit imago.
Nec tristis leti facies, nec nomen inane,
(600) Evertent solido firmatas robore vires
Pectoris, aut caeco quatient molimine mentem.
Hoc vero auxilium imprimis adhibere memento,
Fatorum terrore animum perculsa iuventus.
Nec frustra toties, iterumque iterumque monebo,
(605) Exercere aciem mentis, fatique latentem
Expectare diem, cunctosque invadere factis
Quotquot ab Eoo venientes littore soles
Exerit Oceanus. Sic vitae impenditur omnis,
Et late producta patet quae ducitur aetas,
(610) Virtutis spatio descripta, & laudis honore,
Quam nec summa dies, nec sors intercipit ulla.
Nam patet immensum, longeque extenditur extra
Fortunam vitamque animus, suaque omnia secum
Vindicat, & terris non interitura relinquit.
(615) Nec labor insolitus veniat, nec credere coelo
Neglectos non aude artus: seu Sirius agris
Flaventem exurit segetem, seu frigore saevo
Adversis Boreas defixit flumina ripis:
Nec totis dubita sudorem indicere membris.
(620) Paupertas durusque labor, fregere pavorem
Immitis leti. Nec raro incomptus arator,
Callosusque manus, & multo sole perustus,
Incumbens stivae, & sterili, dum viveret, arvo,
Aut pastor, Iove sub gelido producere noctem
(625) Consuetus, veluti redituram tempore parvo
Deposuit vitam, patriasque effudit in auras.
Nec mihi displiceat, qui saepe pericula gaudet
Stare caput circum, dubiisque increscit, & altam
Virtutum segetem media depascit in herba;
(630) Fortis ab adversis meliorque ad singula, rebus.
Sola docent adversa mori. res pectora figunt
Sensibus, & coelo non respexere, secundae.
Adveniet tempus quondam (ne quaere moneri
Praecepta, & nigri contemptum addiscere leti),*
(635) Cum tristes animis infligunt vulnera curae.*
Adveniet, cum sponte tua discedere vita
Et moestam optabis nequicquam abrumpere lucem:
Seu rapta infelix desertum coniuge lectum
Plorabis: seu, nata, procis jam mille petita,
(640) Jam devota thoro, jam primos pacta nepotes,
Ante fores thalami, & ridentis Hymenaei,
Occidit, & fato spes intercepta fefellit:
Seu patri similes ipsa inter gaudia natos
Extuleris, nequicquam amens victusque dolore.
(645) At nos urgenti rationem opponere morti
Tendimus, apprime tunc, cum laetissima ridet,
Nec quicquam ingratum sors non adversa minatur:
Nunc saeva, interdum facilis, quanquam omnia dura
Expedit, & tristes penitus cognoscere casus,
(650) Et rerum scopulos, & moestae incommoda vitae.

DANIELIS HEINSII
DE CONTEMPTU MORTIS
LIB. III.
ARGUMENTUM.

Bella vocant, foedaque animi formidine mortis
Solvendi, prius arma manu quam tollere miles
Incipit, & lateri custodem accommodat ensem.
Crescit opus pariterque ardor, quanquam ardua restant,
(5) Debita nec iustis indulgent tempora Musis
Ocia, speluncaeque cavae nemorumque recessus,
Et scatebrae fluviorum, & grati vatibus amnes.
Nec nos Pausilypi colles, nec consita myrtis
Mergillina tenet, fusaeque ad littora glaucae
(10) Nereides: nec nos viridis Sebethus, ab antro
Prospicit umbroso, gelida qua plurimus herba
Cingitur, & dulces citrorum e floribus auras
Spargit odoratus Zephyris fragrantibus aër.
At non pura deest, at non tranquilla voluptas,
(15) Quanquam inter strepitus, quanquam inter gaudia vulgi,
In sua conversam penitus subducere mentem
Sensibus, & toto jam nunc subducere leto,
Si qua fata sinant: summoque e vertice Pindi,
Belgarum populis decerptam ostendere laurum.
(20) Hanc mihi frondentem tumulo defige sub alto,
Rutgersi, postquam atra dies exegerit olim
Infractum terrore animum. nam caetera coniux,
Communesque tibi, si quae est fiducia lecti,
Persolvent tacito deserti in funere nati.
(25) Jam mihi principio, generosi Martis alumnus,
Cum primum aetherias vagitum attollit in auras,
Devotus nasci patriae mortique futurae
Sentiat extemplo, luxumque eiuret inertem.
Illi adeo procul a cunis ignava Voluptas
(30) Absistat, somnosque leves Patientia nutrix
Conciliet, ventosque pati condiscat & imbres.
Sive illum in medio castrorum interrita mater
Edidit, & clypeo nascentem sustulit horrido
Enitens: seu forte domi, dum proelia miscet,
(35) Et crudum genitor defendit moenibus hostem.
Nec non & gladios fulgentes, telaque tangat
Sanguine respersa, & suspensa in limine primo
Instrumenta necis. Tum, si quae, praevia morti,
Aere procul longo sonuit tuba, corpore toto
(40) Gestiat, & pulchro jam nunc occurrere leto
Promittat, tenerasque manus & brachia jactet.
Mox & purpurea vix dum lanugine malas
Inscriptus, fremat arma vigil, noctemque sub atram
Aestuet, ardentes excussus pectore somnos.
(45) Atque illum aspiciens matrona e turribus altis,
Aut longe hostili sub culmine regia virgo,
Intactam primo tabescens vulnere mentem,
Horreat infelix: seu prima exordia cernit
Irarum, torvosque oculos, gressumque minacem:
(50) Sive incompositas voces, incomptaque membra.
Omnibus, aeternae quibus est custodia curae
Mentis, & idem animus generoso occumbere leto,
Imbellis toto prohibendus corpore torpor,
Et quae mollicies sensus oblimat inertes.
(55) At vos praecipue, quos duri gloria Martis
Exercet, tolerate, viri, quemcunque laborem,
Protinus, & totas animorum intendite vires.
Vos & cornipedem a teneris inflectite: vobis
Auspicia armorum, & belli simulachra ciendum
(60) Crebrius, & magnos tranandum saepius amnes,
Aut salsum adverso frangendum pectore pontum.
Saepe etiam, ardentem cum Sol accenditur orbem,
Millia multa viae gradiendum, aut corpus in auras
Librandum, connixum hastae. tum vimine iuncto
(65) Iliceae crates, mediisque in vallibus ingens
Palus, & impulsus crebris gemat ictibus aër.
Nec non & tenuis delectet victus, & asper,
Tyronem, quo quemque tulit fors obvia quaeque,
Et gelidae, quanquam glacies stetit horrida circum,
(70) Haustus aquae: fessusque via fractusque labore
Immenso, quamcunque premat sub corpore terram.
Sic bello asseritur virtus, sic foeda voluptas
Interit, & leti paulatim exscinditur horror.
Nec duros operi nocet intendisse lacertos,
(75) Aut coelo firmasse animos. invicta iuventus,
Rupibus in mediis scopulisque educta, sub Arcto,
Quaerenda est; sulco lassata & caedere fustes
Quadrifidos. quos nullus amor vitaeque suique
Imbuit intrepidos, opibusque affixit & auro.
(80) Profuit & primos Venerem fugisse per annos,
Et sero blandas Hymenaei accendere taedas.
Hinc vigor, hinc vires solidae, morituraque primam
Ante aciem soboles, ferroque invicta iuventus.
Praecipue, dulcem patriae primaevus amorem
(85) Imbibat, & deforme viris horrescere discat
Servitium: semperque animis infixa recurrat
Libertas, victorque hostis. quantum ille minetur
Exitium, captaeque domo, natisque thoroque.
Tum tot saevitiae facies, & sanguine toto,
(90) Atque animis centum, centum si fata dedissent,
Dedecus avertendum, & captae opprobria vitae:
Cunctaque virtute in terris gladioque parari,
Et vitae precio. quam sponte aut pallida tabes
Exiget, aut totis incumbens viribus ardor:
(95) Nec melius, quam cum, summo in discrimine rerum,
Aut peilo aut stricto mucrone educitur acer
Spiritus, ire foras dignoque evadere leto.
Non illum longae trahit inclementia mortis,
Nec dolor imbellis lachrymas, cum summa minantur,
(100) Exprimit aut gemitus. sed adhuc arrectus & ardens
Dilapsus, magnoque emissus vulnere, lucem
Transit in innocuam, meritoque occurrit Olympo.
Sed neque secretos sapientum insistere calles
Praecipiam. decet arma rudis constantia recti,
(105) Nec crebri monitus, sed honesti cultus & aequi,
Exemplo incumbens maiorum, & fortibus ausis.
Ducitur exemplo melius Mavortia virtus.
Quin etiam hortatus heroum, & grandia verba,
Cum patriae rebusque monent impendere vitam,
(110) Profuerit versare manu: si nescius artis
Praecipue sit sermo, brevisque, & fortis, & ardens,
Arma inter genitus: qualem sub casside fundunt
Romani Graiique duces, cum jam instat Enyo,
Et steterunt utrinque acies, nescitque morari
(115) Arrectus sonipes, & lentis pugnat habenis.
Nec minus excelsas armasse in proelia mentes
Tyrtaeum memorant, qua pinguia culta Galesus,
Seu pater Eurotas, invicto interluit amni,
Tyrrhenae quam signa tubae, lectumve, priusve
(120) Auditum, quam prima manu praeluderet ira,
Et iunctis pariter miscerent proelia signis.
Caetera parce puer: nec te sapientia dulcis
Nequicquam, aut discendi ingens circumegerit error.
Nec mihi Stagirae veteris tristisque Cleanthae,
(125) Cum patriae res poscit opem, pervolvere tyro
Incipiat placita, primasque inquirere causas,
Et rerum series. quanquam fuit utile multis,
Quid fortem deceat, qualem sapientia ponit,
Vestigasse prius: nec non et, robore quantum
(130) Corporis indomito, rabieque & caede ferarum,
Intersit ratio, belloque interrita virtus,
Nec spe nec precio, sed soli obnoxia pulchro;
Naturamque animae, & totum perdiscere verum.
Talibus imbutus studiis, doctaeque Minervae,
(135) Et Sophiae gremio, & casti rectoris in ulnis,
Cliniades, ut fama refert, eductus, ad arma
Devenit, galeaque genas inclusit & ora.
Nec quisquam antiquo prognatus sanguine Thesei,
Aut acreis Spartae populos, aut turbine tanto,
(140) Trinacriam afflixit omnem, patriosque perosus
Fregit Erechthidas, totumque exterruit aequor.
Nec dubitem, imbutos illis, venisse sub alta
Pergama, Peleiden invictum pectore & armis,
Et geminos reges, & quem Salaminia tellus
(145) Edidit, immemorem leti: seu nube sub atra
Troas agit, circum caligine fusus & umbris,
Jamque optat cum luce mori: sive Hectora contra
Ardentem, immenso provolvit robore saxum.
Est in Thessalia herbosa, qua Pelion altum
(150) Deficit, & rarae densantur frondibus umbrae,
Vallis, ab obiectu nemorum diversa, nec Austro
Obvia, nec Boreae. Zephyrus perlabitur herbas
Lenis & erranti similis, floresque comantes
Parturit, aut genitis foecundas sufficit auras,
(155) Et tepidos rores, & amicum e collibus imbrem.
Illic magnanimum, ut fama est, eduxit Achillem
Iunctus equo Chiron. quo nec facundior alter
Semiferos inter, morbosque avertere dextra
Promptior, aut altas ad laudem effingere mentes.
(160) Atque heic, dictamnum viridem, succosque salubreis
Poeoniae, panacenque sui de nomine dictam
Autoris, quamque ipse suo de nomine dixit
Pelides, studio immenso nutribat & arte.
Et quae praeterea diversos gramina succos,
(165) Aut vires de matre trahunt. quas prima vetustas
Tradidit, & seri vix accepere nepotes;
Parthenion, polionque, & vix nunc cognita terris,
Nepenthesque, balinque: & quam, si credere dignum,
Primus Atlantiades Circeo in littore visam
(170) Effodit, primusque agili monstravit Vlyssei.
Radix nigra quidem, niveo sed proxima lacti
Flos albet, flavetve aliquo subpallidus auro.
Non illam superent, quas usquam maxima tellus
Educit, pulcherque suo Sol elicit igne,
(175) Aut vires magicas arcere, aut solvere captas
Dulcibus illecebris animas, aut denique coelo
Illustres oculos purgatae attollere mentis.
Caetera distincti variabant vitibus horti.
Hic crocus, hic loti veteres, pictique hyacinthi,
(180) Spirabant dulcem foliis humentibus auram:
Noti olim in terris primi. nunc mille colores
Solertes operae, ac rerum provectior usus,
Repperit, & totum distinxit floribus annum.
Haec inter, vitiis immotum leniter aevum
(185) Transibat, curvaque senex in valle sedebat.
Saepe illum curae defixum & suavibus herbis,
Aut leges animae, & Naturae arcana latentis
Rimantem, penitusque absentem pectore toto,
Vidit nata dies: saepe illum invenit eundem
(190) Exortus sero formosus lumine vesper.
Valle sub adversa, platanis pendentibus atrum,
Stabat, & occultis horrebat frondibus antrum.
Queis subter volucres Auroram mane recenti
Purpureo e thalamo foribusque exire parantem,
(195) Gutture mulcebant liquido, nemorisque per umbras
Auratum radios meditantem immittere Solem.
Illic venatu assiduo, crassoque cruore
Imbutus, defessa solo deponere membra,
Caesarum incumbens spoliis tergisque ferarum
(200) Sueverat, & serum Peleides ducere somnum.
Quem torvus, parcoque mero, multoque labore
Durabat senior. nec raro ad proelia dextram
Formabat puero, clypeoque aptabat & hastae.
Ac tum, saepe gravi testudine, tristia bella
(205) Heroum, forteisque neces cantabat, & ausus
Ingenteis, cum Graia manus jam posceret arma,
Et magnum tolli e gremio spectaret alumnum.
Tum super incumbens lachrymisque amplexus obortis,
Jam galea cinctum, jam gressum ad castra moventem,
(210) Dicitur has sancto fudisse e pectore voces:
Nate puer, genitrice Dea, te maxima tellus
Nunc vocat Assaraci, Simoisque, & Xanthus, & audax
Anchisae soboles, & amicus caedibus Hector.
Primus ego, summi prognatam in vertice Pelii,
(215) Succisam virides ramos, ferroque rigentem,
Ipse tuis jam nunc aptavi viribus ornum.
At clypeum, lato spatiisque immanibus amplo
Complexum texto Oceanum, terrasque jacentes,
Ignipotens dabit, & nigro Cyclopes in antro.
(220) Illic & nunquam defessum surgere Solem,
Et Phoeben plenam aspicies, summumque per orbem
Errantes alias aliasque ex ordine fixas
Flammarum effigies, cognati lumina coeli.
Nec non & thoraca dabit, galeamque micantem.
(225) Sed tibi nec clypei ingentis gestamen, & aere
Inclusi ferroque artus, nec caerula mater,
Avertet leges fatorum, & Iupiter autor.
Hic Chiron, artesque omnes, hic Thessala tellus,
Herbarum genitrix, hic victus cessat Apollo.
(230) At proferre manu contractae tempora vitae
Fata sinunt: totumque patet virtutibus aevum.
Nec verò spes finge animis, pedibusve salutem
Quaere puer, tergumve obice. qua dextera cunque
Non deerit, Troesque cadent, tutissimus ibis.
(235) Imbelles alii latebras, aditusque malignos
Nocte sub obscura, tenebrasque & furta, sequentur.
Audendum tibi, nate Dea, mediumque per hostem
Pectore nitendum; qua Mars densissimus urget,
Et ferro via sola patet. Sic Pelea quondam,
(240) Sic prius Alciden memorant, quos regia coeli
Inserit agminibus stellarum & lacteus ordo.
Nam tenues animas, crassa compage solutas,
Accipient loca pura, & formosissimus aether:
Ast aliae, vitiis depressae, in Tartara sident
(245) Sponte sua, magnumque errabunt inter inane,
Incustoditae laxati vincula mentis.
Sic prisci docuere senes. Pars maxima nostri
Aeterna est, quae cuncta gerit, neque cernitur ulli.
Hanc neque tela manu iuvenum vibrata, nec ensis
(250) Haurit, & intactam transmittit vulnere bellum.
Quod superest, mors tota tenet. Hoc aspice circum
Sub pedibus, vastique oculos e vertice montis
Circumfer. quodcunque premis, quodcunque tueris,
Occidet, aut leto similes vanescet in auras.
(255) Hi quoque, care puer, quos nunc complectimur artus,
Troia licet, saevusque absit procul hostis & arma,
Exitio tamen ipsa dies dabit. exitus idem
Imbellem fortemque manet. mors omnibus aequa est.
At laudes leto immunes, vitamque quod ultra est,
(260) Crede tuum, pulchrosque ausus, & semina coeli,
Interea, dum fata sinunt, & laeta iuventus,
Immensum, quacunque patet, diffunde per orbem.
Dixit, & amplexus medium dimisit. at ille
Vix dextram insinuans dextrae, vix pauca profatus,
(265) Feralem Priamo quatiens cum vocibus hastam,
Armatum extemplo saltum dedit. horruit ima
Vallis, & umbrosas nemorum fragor impulit auras,
Et tota intremuit tellus sub Pelio alto.
Haec equidem novisse velim. nam caetera Mavors
(270) Impedit, & firmanda aetas praesentibus ausis.
Caetera sunt discenda manu, praeque omnibus unum;
Omnia dura pati, & quaecunque incommoda membris
Inducunt, corpusque domant. Patientia vires
Intendit, sensusque docet succumbere menti.
(275) Nec leve Dianae studium tentare vetabo,
Seu leporem, seu forte iuvat deprendere cervum,
Spirantemque, & adhuc halantem solvere, ferro
Frustra obluctantem, pedibusque extrema moventem:
Nec gravius, multoque magis sudore luendum,
(280) Sive ursus sese informis tulit obvius ultro
Umbroso e nemore, aut deserti e culmine montis;
Seu mixtum transactus aper vomit igne cruorem;
Ante canum strage immensa, multoque superbus
Sanguine, quam toto penitus venabula ferro
(285) Hausit, & extremo constravit vulnere terram:
Seu validum saevumque in equo subsistere taurum
Suasit amor pugnae, & propior Mavortis imago.
Tempore sic prisco cruda atque edura iuventus,
Ultro illudebant leto, letique premebant
(290) Virtuti adversum terrorem, animisque fugabant,
Centauri Pholoe geniti, domitorque ferarum,
Et Pollux, & Castor, & Oenides Meleager.
Nec pudor, imbellisve metus, nec iura vetabant
Audentem, aut ditem vicino e littore praedam
(295) Subvectare humeris, aut forti abducere rapto
Armatis ferro, mugitum ad sidera sursum
Tollentem, & multa conspersum caede iuvencum.
Quin etiam, qua vasta jacet desertaque tellus
Ardentis Libyae, qua Nilus nascitur, & qua
(300) Turgidus Euphrates praerupto labitur alveo,
Bella feris gens tota gerit, pariterque leonem,
Non secus ac si totae acies in proelia tendant,
Aut circum foveis veniunt, aut vulnere multo,
Et rauco sonitu clypeorum, atque ignibus, urgent.
(305) Saepe viri magnam circumstant agmine denso
Cratibus & longis protecti corpora villis,
Indutique artus agrestis tergora tauri,
Speluncam, flagrisque impellunt aëra. donec
Fulminis in morem, aut hyberni gurgitis instar,
(310) Egreditur, saevoque obtutu incendia volvens
Intonat horrendum. Non sic tremit arduus aether,
Cum super Indorum scopulos & confraga saxa,
Labitur immanis, resonatque ad littora, Ganges;
Maximus ipse suo, bis denisque amnibus auctus,
(315) In mare provolvens sinuosam amfractibus undam.
Jamque per obstantes, post vulnera maior & iram,
Vertitur, & densos telorum disiicit ictus.
Olli instant, supraque alii. dum sanguine multo
Fractus, & exhaustis procumbit viribus hostis.
(320) Est quoque, digna viris, Martique agnata voluptas,
Interea dum bella silent, dum dulcia castris
Ocia miles agit, positis aut luditur armis,
Accipitris summo pendentis in aëre pugnam
Rem nostri spectare aevi. Volat ardea longe
(325) Aut grus, aut magno connixus remige milvus,
Nubibus in mediis. ille, ut dimissus herili
Insonuit pugno, terramque adrasit & imum
Strinxit iter, sensimque agiles surrexit in alas;
Fertur in attonitum, visumque allabitur hostem:
(330) Aut ascendentem sensim, ac suprema petentem,
Insequitur, gyro indulgens, & turbine multo;
Jam propior, propiorque instans. aut corpore toto
Imminet, & prono frustratus pondere fertur
Assimilis labenti. illa haud ignara nocendi,
(335) Rostro arcet tentantem aditus, laterique minantem,
Et varios supra assultus infraque parantem;
Aëre vix pendens liquido, atque immobilis alis.
Ille urget, fessamque premit. dum victa pavensque
Decidit, acceptamque cani dedit icta ruinam,
(340) Aut raptam ad dominum falcato pertulit ungue.
Praecipue tamen, aspectus Mavortis, & arma,
Consertaeque inter se acies, formidine turpi
Exsolvunt animos: cum vulnera crebra tuemur,
Et prope tot mortes, quot tela excussa per auras
(345) Librantur, strictisque viri mucronibus instant,
Undique & effuso spectantur sanguine rivi,
Atque expirantum fremitus in morte minaces.
Ac velut in campis, meditantem proelia primum
Exercent, pavidam belli, simulachra iuventam:
(350) Sic strages recte in medias cumulosque jacentum,
Ducitur aetate a prima Mavortis alumnus:
Ut mors ipsa minas paulatim evicta remittat;
Addiscenda diu. namque assuetudine multa
Vincitur, & sensim mens obdurata rigescit.
(355) Ac neque tam solidi ferro thoraces & aere,
Nec leves ocreae, & cristati vertice coni,
Quam lucis decet angustae contemptus & aevi,
Mavortis sobolem, natasque ad proelia mentes.
Quippe vides, animo armatas exire phalangas,
(360) Contemptuque magis leti, quam tegmine vasto
Immanis clypei: triplex licet, & licet igne
Incoctus Chalybum, ferratos respuat ictus.
Namque ferunt, vires illum cum colligit omnes,
Hoc saepe instructas acies perrumpere solo,
(365) Invictos heroas, & agmina sistere tota,
Scutisque, gladiisque, & acutis horrida telis.
Nec refert, quibus aut terris, aut sanguine creta,
Corporis aut spacio quanto, decurrat in hostem
Vis animi: saepe explosi quae fulminis instar,
(370) Quamvis exiguo veniens e corpore, qualem
Tydea magnanimum Graii cecinere poëtae,
Arma viri, pariterque virum ruit aeqore campi.
Ille vel Alceiden superet grandemque Typhoea,
Immanes humeros, & latum pectoris orbem.
(375) Sic cum pulvereus totum rotat aëra turbo,
Exortus dum bella gerunt contraria venti,
Procumbunt piceae passim, platanique valentes,
Et fagi Iovis, & densae radicitus orni.
Omnia nam superat leti contemptus, & acer
(380) Invictusque animus. nihil illi triste minaxque,
Qui mente intrepida potuit, concurrere fato,
Iussus, & urgenti subito non cedere leto.
Quicquid in adversis posuerunt numina castris,
Unda quoque, & tellus, lucisque obtutus, & aër,
(385) Audendo, pulsoque necis terrore parandum est.
His Macetae vicere armis, Romanaque pubes,
Terrarum domitrix. his cessit viribus orbis.
Nec nobis animi, nec nobis vivida virtus
Desit adhuc, fortesque irae. nec tempore nostro
(390) Effoeta est tellus: quae bello interrita corda
Edidit, & priscos dedit in certamina reges.
Sed longo certoque opus est cum viribus usu,
Et primis animos horroribus ante piandum,
Saepe aliquid pulchrum audendo. seu praeda cruore
(395) Empta placet, sive incursus tentare per hostem.
Dum victus magis atque magis tremor occidit, & dum
Stare sub immoto consuescit pectore sanguis.
Fidentes genitor per saeva pericula Mavors
Respicit: ipse manu clypeum galeamque comantem
(400) Obiicit impavidis, victorque impune fugaces
Proterit, & certas cedentibus ingerit hastas:
Nec quisquam tergum Deus aspicit. Ergo age, sensim
Pro patria rebusque tuis conscripta iuventus
Disce mori, pulchramque armis impendere vitam.
(405) Nascenti calcanda semel via publica leti est.
Sic Natura tulit. nec si quis corpore toto
Pallidus, exanguisque metu, genitricis in alvum
Divertat, totaque caput tellure prematur,
Evadat. stant fata Dei, stat ferreus ordo.
(410) Una patet, mediumque vacat directa per hostem
Semita, nec turpi opprobrio, nec cognita morti:
Qua ferro densata acies, & plurimus umbo,
Sponte vocat ducitque viros. Sic sidera migrant
Heroes: magni sic scandunt aethera manes.
(415) Nam simul ardentes, saevae in certamine pugnae,
Pectoribus stimulos incussit regia virtus;
Et pulchram laeta implevit victoria mentem,
Tum patriae infelix facies, natique focique;
Hac omnes dextra innixi, letoque ruendi;
(420) Continuo neque tela pavet, neque respicit hostem.
Ipse autem, toto jam maior corpore, jamque
Terribilis, totusque oculis immanibus ardens,
Ingreditur. quaque arma movet, seque arduus infert,
Pallorem, trepidamque Fugam, moestumque Pavorem,
(425) Atque omnis facies terrorum in proelia ducit.
Namque videmus, ubi sonitum tuba Martia raucum
Edidit, & torvo crepuerunt cornua cantu,
Protinus ut totos animus descendit in artus,
Irritatque necem, & medium se immittere in hostem
(430) Deproperat: neque genua labant, neque sanguine vincto
Cor trepidat. quanquam circumstent undique ferro
Millia multa, ruantque equitum peditumque catervae,
Densaque telorum tempestas, & tonitru vis
Ignea, quae gentem, quae totam everteret urbem,
(435) Emotam quatiat tellurem e sedibus imis:
Multaque missa neci volvantur corpora passim
Quadrupedumque virumque, & leti ignobilis horror,
Haereat ante oculos, totoque erumpat Averno.
At saepe interea, rerum fidissima coniux,
(440) Multum heu vota facit, lachrymasque altaria circum
Fundit, & imbelles trepidant in limine nati:
Illum autem, media sociorum in strage jacentem,
Immotum, rupisque instar, nondumque feroces
Compositum pressumque oculos, post proelia victus
(445) Horruit, & longe conspectum expalluit hostis,
Nec referre puta, patriaene in finibus orae,
An quacunque datur, superas emissus in auras,
Spiritus egreditur, sursumque per aëra tendit.
Omnis in obiecti pariter via limite coeli
(450) Desinit: idem aeque terras amplectitur aër;
Et quas frigoribus Boreas immitibus urit,
Et quas zona tenet candenti proxima Phoebo.
Nec piget extremo Batavum sub Sole secantem
Aequoreas cautes, & circumstantia cete,
(455) Exhalare animam. quanquam neque funera mater
Respexit, natique oculos pressere rigentes.
Saepe etiam, Titanem extra, radiosque diei,
Et vitae spem depositae, mortemque sub ipsam,
Instantis retinet contemptum pectore leti.
(460) Nec refert, tumulone aliquo condatur & urna,
An nudus jaceat deserto in littore truncus:
Dum Phoebi facies, adversum in pectore vulnus
Arguit, & dulci sic libertate fruuntur,
Et patria, & longe venturi e stirpe nepotes.
(465) Talibus auspiciis coelo crevere potentes
Oebalidae primum. nulla illis moenia, nulli
Urbem olim, nulli cingebant oppida muri.
Nec bello fas oppositos praetendere vallos.
Tela simul murique, animus, non cedere leto
(470) Doctus, & invicti precio percussus honesti.
Nec fas, lamentis miserandam accendere matrem
Sidera, virtute erepto pro coniuge nato,
Et patrum invalidis, & libertate nepotum.
Sed scuto impositos tollebant laudibus artus,
(475) Et multo undantes siccabant sanguine vultus.
Nunc quoque, Dii, priscae memorem virtutis & aevi
Aspirate animum patriae, tot vulnera passae.
Seu Pax respiciat tranquillos foedere Belgas
Aeterno. quae jam miseros post tempore tanto,
(480) Sanguine fraterno madidos, nec tota, revisit.
Sive undae bellorum, & tristia fata, minentur
Hostibus invictas inter se evertere gentes:
Sed potius Pax laeta veni. tibi moverit arma
Hactenus, & multo lassarit funere Mavors
(485) Flandrorum populos, contemptoremque Batavum
Lucis, & in toto meditantem proelia ponto:
Usque vel Oceano qua Sol devexus, ad Indum
Volvitur occiduum, nostroque obvertitur orbi.
Nec mihi, Diva parens, magni incunabula Ganda
(490) Caesaris, optarim peregrino in littore vitam,
Quam patrias inter senior dediscere Nymphas
Armorum strepitum, moestique incommoda belli,
Et circumfusum spumis candentibus aequor
Cattorum scopulos; aut Lizae proximus; aut qua
(495) Fluviorum Scaldis genitor, torvusque videri
Livia, sublimem ingreditur pulcherrimus urbem,
Et treis in medio populorum illabitur undas.
Sin tantum abnuerit nobis Discordia votum,
Et quae nunc patriam populosque exercet Erinnys;
(500) Haerentem dulci exilio, solabitur acer
Rhenus, & incassum nunquam imploratus Apollo,
Aut Musae comites, quae circum flumina, circum
Lugduni gelidos exercent ocia rivos.
Heic magnis animis, nec inerti numine, nostras
(505) Dicam acies, vinctasque uno sub foedere gentes:
Vangiones, Celtamque agilem, Cimbrumque, Britannumque,
Euganeosque sinus, pulchramque Antenoris urbem;
Foetam armis, foetamque animis & laude virorum.
Quam mediis habitantem undis, ac iura profundo
(510) Ponentem pelago, thalamis sibi rector aquarum,
Centum amnes, centumque trahens ad festa sorores,
Iungit, & attonitas vocat ad spectacula gentes.
Illa autem refugo turrita e gurgite surgit,
Invictosque premit populos, suaque omnia longe,
(515) Aspicit, & latum circumerrat puppibus orbem.
Et qui nunc Geticis Mavortem detinet oris
Multa reluctantem, Regnoque avertit Iberum:
Sive illi iusto discedit Sarmata bello,
Gens laeta insidiis, laudeisque oblita suorum,
(520) Et binos inculta pavet Livonia reges.
Seu Boreae glaciem, nec tutum frigore Moschum
Fulminat, & gelidas percurrit sulphure cautes:
Quem visu horrendae facies, Estique, Gothique,
Finnique, Lappique, incincti pellibus ora,
(525) Totaque circumsistit hyems. Ille impiger armis,
Nec coeli furiis nec tempestatibus impar,
Quadrupedem indignantem animis, vincique negantem,
Temperat, aut doctas solatur munere mentes,
Aut sacrum capiti primaevo inducitur aurum,
(530) Et Sueonum faciles non dedignatur habenas.
Quicquid ero, quaecunque animum fortuna sequetur,
Nec leti metuens, nec Phoebi intactus amore,
Heroum meritas transmittam in saecula laudes.

DANIELIS HEINSII
DE CONTEMPTU MORTIS
Lib. IV.
ARGUMENTUM.

Nunc tibi, nate Deo, mundi melioris origo,
Extremum, quod restat adhuc, decurrimus aequor,
Omnipotens. tibi mortali de sanguine creto,
Nec coeli minus invicto terraeque parenti,
(5) Ius vitae arbitriumque sui, mors tota remisit,
Et fracti cessere Erebi cum fontibus amnes.
Felices hinc morte tua, primordia lucis
Ducimus, & victi tenebras calcamus Averni.
Prima adeo leti faciem, caecosque tumultus,
(10) Corde recursantes dubio poenamque trahentes,
Subdidit alma fides, magni complexa Tonantis
Immensam sobolem assidue: quam protulit, aevi
Impatiens, semperque in se conversus & haerens
Aeternus vitae genitor: velut aethere in alto
(15) Flammantes radios, formoso e lumine, Titan.
Illum igitur, longe conspectum, atque omnia luce
Complentem nunquam occidua, perque omnia numen
Tempora fundentem, cunctorum oracula patrum,
Et longus venturum olim praedixerat ordo
(20) Isacidûm, sceptri gens non ignara futuri,
Extra orbem letique vias: ubi nulla piorum
Gaudia, cura necis, volucrisque includeret aevi
Festinata dies. Quippe illuc ducere vates,
Attonitos coeli monitu sacroque furore.
(25) Illuc tot Cananaeae amnes, viridesque recessus,
Fluminaque, & dulci manantes nectare lucos,
Arvaque coelesti vix decedentia mundo
Arboribus patulis, foecundaeque ubere glebae.
Illum omnes heroum animae, quas saecula prisca
(30) Ediderunt, videre, inter curasque laboresque,
Et leti terrorem, & moestae incommoda vitae.
Illum & Lamechides, sceleri gentique superstes
Humanae, cum praecipites ex aëre nimbi,
Montibus undarum gravidi, coelumque per imbres
(35) Ingrueret terris, terrasque involveret aequor,
Illum & foecundus genitor, cui natus ad aram
Astabat, generis tanti & spes sola nepotum,
Jam vinctus pictasque genas pulchrosque lacertos,
Eductumque atro tincturus sanguine ferrum:
(40) Ni puer ex alto volucer demissus Olympo,
Libratum, sacra cervice averteret ictum.
Illum, oculis quanquam captus, pater Isacus, illum
Canities Iacobi longaeva, in limine leti,
Vidit ovans animi: vel cum se immanibus ausis
(45) Luctator coelo opposuit, natoque Tonantis.
Illum etiam, dux intrepidus per devia Moses
Additus erranti populo, conterritus hausit
Saepius, aut fessis praeeuntem, aut numine fractas
Instaurantem acies: aut cum caligine multa
(50) Vestitus, totoque ardentis culmine montis,
Bis quinos monitus ingrato panderet orbi.
Ante alios autem, imperio fidibusque decorus
Magnus Iessides, ingentes pectore motus
Praesensit, totumque animo concepit Olympum,
(55) Et consanguinei regnum viresque superbi.
Nec secus ac longe conspectum affatus amicum est.
Quin etiam, tanto perculsus numine, tristis
Visurus Phlegethonta negat, manesque profundos,
Attonitus, laetusque animi certusque salutis
(60) Acturus: quanquam medio deprensus Averno,
Et circum obsessus gelidae caligine mortis;
Pactorum memor, & promissi pignoris haeres.
Hinc pulchros memorat sceptri venientis honores,
Et regem, terrae dominum, fatique potentem,
(65) Portendi: virga indomitos qui proterat hostes
Ferrea, iusta animum si quando incesserit ira.
Huius in adventum, stimulis percussus iisdem,
Et coelo plenusque Deo, nova saecula condit
Maximus Amosides, regum haud indignus avorum.
(70) Ille et, criminibus pulsam, terrisque fugatam
Astraeam, coelo comitem descendere ab alto
Aspicit ingenti puero. quo frausque dolusque,
Et leti metus, & tristi vis proxima leto,
Desinat, & fracto mitescent tempora ferro.
(75) Nec stabulis se inferre lupus cessabit, & agnis
Acclinare latus: iunctaeque informibus ursis
Pascere securae media de nocte iuvencae.
Nec pecudes inter totisque armenta diebus
Nequicquam formae saevorum errare leonum.
(80) Nec quinque, ac totidem, dictantes fata puellae,
Nescivere diem, coelo quae iungeret alto
Depressas errore animas, certosque furores,
Visaque mandarunt foliis. Sic tempore ab omni,
Et vix jam prima crescentis origine mundi,
(85) Dilecto occurrit populo: seque omnibus unum,
Adventumque suum, dulcemque ostendit amorem,
Terrorem ut leti horrificum, moestosque pavores,
Vita idem, vitaeque autor, formidine captis
Tolleret ex animis, summo dum missus Olympo,
(90) Ferratos magno erueret molimine postes
Eumenidum, gentesque atro subduceret orco,
Ereptas leti imperio, & crudelibus umbris.
Ac veluti, si quem laetae sub flore iuventae,
Versat amor, primaque animum dulcedine tangit
(95) Casta Venus, nequit expleri, pictosque pudore
Miratur lustratque oculos, nutusque loquentis
Observat, sequiturque pedum vestigia passim
Obvia, nec pulchro meminit discedere vultu:
Haud aliter, summi non enarranda parentis
(100) Progenies, nunc hac terras sub imagine, nunc hac,
Lustravit, praesensque suis occurrit ab alto,
Et comitem dedit, & rebus coniunxit egenis:
Corpore dum nostro, terras intrare parantem,
Suscepit, nostroque hausit de sanguine, tandem,
(105) Nupta Deo, totumque parens illaesa pudorem.
Protinus exortum, tenebris cedentibus ultro,
Ceu nato post astra die, gens omnis Iessae,
Promissis infixa animos, sparsaeque per urbem
Relliquiae tenues veterum sensere piorum;
(110) Jam desiderio exhausti, jam mentibus aegri:
Optantes eadem cuncti, pariterque precati,
Depositum vitae, pignusque ante ora tueri,
Atque oculis coram domitorem expendere leti.
Ut cum magna domus, digressu exercita pridem
(115) Grandaevi, quem sola videt, quem sola parentem,
Sola diu jam dixit avum, spemque omnis in uno
Fixit, & assiduis lassavit sidera votis;
Si quae illum patriae carisque parentibus olim
Prospera lux longis venientem sistat ab oris:
(120) Illum adeo, multis si jam volventibus annis
Accipiant reducem; certatim hinc turba nepotum,
Hinc castae matres, hinc certant oscula natae
Praeripere, & laetas diffundunt atria voces.
Hunc igitur, seu mane novo Tithonia coniux
(125) Ardentem Phoebi radiis praevertitur ortum,
Seu cum candentem medio regit aethere currum,
Et sero Oceani condit sub gurgite Titan;
Unum animis specta; totoque in pectore conde,
Tot quondam insidiis, tot tempestatibus actum.
(130) Sive illum virgo infelix, castissima rerum,
Magali locat in medio, foenoque reponit
Plorantem, & nostro singultus ore cientem.
Seu Nilum petit exilio, patriosque penates,
Heu puer, & multo quaesitus sanguine linquit.
(135) Quem propter, dum dulce caput vix tollit in auras,
Tot blandae cecidere animae, mediasque per urbes
Attonitae planctu ruperunt pectora matres:
Sive illum genitor pallentis circuit Orci,
Et longe populo semotum, in culmine sistit
(140) Verticis abrupti: seu dirae incommoda gentis,
Et totam Solymae crudelis sustinet iram.
Sive illum, quem non animi capit igneus ardor
Humani, non coeli obices, non ultimus aër
Includit, tellusque pavet convulsa tonantem,
(145) Exercet miseranda fames, morbique laborque,
Pondere sub nostro assidue culpaque gementem:
Seu cum purpureus toto de corpore sudor
Dimanat, tristeisque Acheron horrore tremendo
Mortis in adventum gelidae, perlabitur artus,
(150) Et totum jam nunc animo praegustat Avernum.
Praecipue, cum terram inter coelumque profundum
Sublimis, latus effossum, squallentiaque ora,
Gentibus ostendit pavidis: letoque sub ipso
Inclinat caput, & stillantem sanguine vultum.
(155) Haec crebro repetens animo, crebroque revolvens,
Dulcibus indulge lachrymis, vitamque per omnem
Illis vulneribus, illoque in sanguine moestus
Circumerra: mentisque oculis humentibus hauri,
Ceu praesens, luctantem animam, Ditique necique.
(160) Haec inter, veluti venturam ad singula, mortem
Intuitor, ne quae rerum subrepat inanium
Cura, vel illecebris blandae capiare iuventae:
Oblitusque tui, tantoque oppressus amore,
Ingentem precibus vitae venerare parentem,
(165) Aeternamque Dei sobolem: tot saecula frustra
Patribus expectatam olim, votisque vocatam:
Cui nec lanigerûm manantes sanguine fibras,
Nec pinguis tauri ardentes suspendere ad aras
Viscera profuerit; quamquam alte in cornua surgat
(170) Jam primum, crescatque animis. sed pectore ab imo
Flagrantes gemitus crebro, & suspiria duci,
Erroresque animo repeti, vitamque peractam;
Talibus instando, crebroque, eademque monendo.
Magna Dei soboles, tibi enim tibi pectora moesti
(175) Solvimus, & salsos lachrymarum effundimus imbres.
Heu genitor, rerumque opifex! heu patris imago!
Heu totum vitae pelagus! totumque profundum!
Tene olim, coelo venientem, urbisque per omnis
Brachia tendentem miseris, morbosque fugantem,
(180) Et Regis tantum aetherii praecepta canentem,
In terris, leto dedimus? tene, optime, cum jam
Vulneribus tergum effractus, flagrisque cruentus,
Deficeres, nostrosque artus, ceu pignora, supplex
Ingereres nequicquam oculis, divellere ferro
(185) Humanae potuere manus? at territus aether
Haesit, & obscena latuit caligine Titan.
Tunc etiam dulcem mixto cum sanguine lympham
Reddebas moriens, venturae pignora vitae,
Et totum rupto fundebas corpore amorem,
(190) Visceribus mediis eductum, & pectore toto.
Nos scelerum facies, aeterne, explevimus omnes.
In te poena ruit, nostraeque iniuria culpae,
Et lapso generi mors intentata, per artus
Exhausta est, invicte, tuos, ne vita periret
(195) Omnibus, aut leti sub mole immota jaceret,
Plena metu, plena imbelli formidine & umbris.
Tu serus, tu mane animis illabere nostris,
Tu solus totusque fave. te spiritus unum
Induat: incumbatque tibi, jam functus & exors
(200) Casibus assiduis, & inerti corporis usu.
Talia cum gemitu, seu vox exacta sequatur,
Seu nullus linguae strepitus se didat in auras.
Haec adeo, dum vita manet: seu laeta iuventus
Corpus agit solidum, seu nondum effoeta senectus
(205) Exercet toto defectas sanguine vires.
At vero, postquam ossa calor jam linquere coepit,
Ultimus, & leti suprema advolvitur hora,
Cum jam haeret lingua infelix, visuque sub ipso
Diriguere oculi; tum vero, intendere mentem,
(210) Tum magnos gemitus praesertim, ad sidera volvi
Edico, & totum precibus convellere coelum:
Tum mitem versare animo dulcemque parentem,
Cuius in aeterno fixa est clementia nato.
Sentiet omnipotens, & opem, miseratus, anhelis
(215) Sistet, & attonitis, oculisque offundet ab alto
Instantis speciem formosam & gaudia vitae.
Unum hoc praecipue, si quae est fiducia vero,
Et coelo demissa iuvant praecepta, monebo
Assidue: quantum precibus contendere fas est,
(220) Posce Fidem, posce intrepidus, certusque potiri.
Illam coelicolûm genitor, cum numine terram
Fundaret, solidumque undis includeret orbem,
Edidit, auxilium lapsis in Tartara rebus.
Illa polos penetrat, longeque in saecula mittit
(225) Ardentes transacta oculos, venturaque lustrat,
Et coeli sequitur tot per convexa Tonantem.
Picta sinus, picta undantem per nubila limbum.
Heic genus heroum, coeli quibus atria Diva
Reclusit, seriem longaevam a sanguine primo,
(230) Pectine sollicito, multaque intexuit arte.
Stant terni proceres, stat magno foedere nixa
Progenies, totum terrae promissa per orbem,
Stellarum similis. stat torva Aegyptus, & omnes
Sudorum facies, & foeda incommoda regis.
(235) Et jam servitium pertaesa, & triste tyranni
Imperium, coelo armata & famulantibus Euris,
Ibat laeta acies. Heic atram incumbere nubem
Fecerat ordinibus: medioque ex aëre, flammae
Fulgentes radios pulchrumque albescere lumen
(240) Nocte sub obscura. Jamque illos gurgite in ipso,
Instantum immemores, mediisque incedere in undis,
Cernere erat. dabat egressum fugientibus aequor,
Et sponte immensos sternebant aequora montes.
Nec longe Debora, & Gedeo, & formosus Iephta,
(245) Incedunt, humeris conspecti, & pectore lato:
Omnes pollicitis vatum, virtutibus omnes
Invicti, monitisque animos ingentibus acti.
At natus Manua, spaciosa in valle leonem
Connixus dextra illidit, tergoque revulsas
(250) Murorum portas & ahenos sustinet axes,
Rupis inaccessae, aut frondosi culminis instar,
Intonsus, setisque rigens immanibus heros.
Nec procul hinc tactum Iordani interritus amnem
Insistit senior, quem turbo abruptus in altum
(255) Mox, & candentes rapiunt super aethera bigae.
Illum caeruleas afflatu accendere nubes
Cornipedûm longe aspiceres, comitemque per auras
Brachia jactantem nequicquam, & vana moventem.
Nec non & iuvenes, primaevae robora pubis,
(260) Oblitos leti, flamma in fornacibus ingens
Lambebat, perque ora viris & eburnea colla
Hinc inde errabat paulatim innoxius ignis.
Atque heic porticibus subnixam, & mille columnis,
Praetextam cedro molem, ad fastigia summa,
(265) Instabat Solyme venturo attollere Regi;
Templum, immane, ingens, pulchrisque Orientis amoeni
Conspectum donis, & barbarico elephanto.
At vates, unum attoniti, visisque subacti,
Unum omnes, defixi oculis animisque, tueri.
(270) Illum autem, qua parva jacet despectaque Bethle,
Et requies pecori, & pecoris dilecta magistris,
Ignotum terris, nec quicquam tale minantem,
Ubera siccantem in gremio materna videres.
Quem senior, multumque animo rimatus, & ante
(275) Venturum edoctus generi, quam lumina vitae
Linqueret; exanguis jam aevo, accurrensque, tremensque,
Protendensque manus ambas, arcteque prehensum
Vociferans premit, & lachrymis affatur obortis.
Parte alia, tenues animae, vitaeque silentum,
(280) Emergunt tumulis: quas vox emissa, sub auras
Elicit, & turpes discedunt corpore morbi.
Tantus honos, magnae tanta est fiducia Divae.
Ipsa aeterna sedet, summoque intenta parenti,
Haud unquam immotos declinat luminis orbes,
(285) Praesentemque videt: genitumque ante omnia natum
Saecula, nec nostro meritum succumbere leto,
Toto ardet versatque animo, totoque reponit;
Jam vitae dominum, nil jam mortale tenentem:
Nec jam humiles, ut quondam, artus, aegrosque trahentem,
(290) Sed nostros tamen, et, nostro cum corpore, longe
Praevectum strepitus, & victi limen Averni.
Cui simul incubuit, roseisque infusa lacertis
Pressit adoratum coelo caput; omnia late
Nubila discedunt, tristisque e pectore cura
(295) Vanescit, letique cadit densissimus horror.
Non aliter, cum blanda tenet clementia terras
Aëris, exactisque simul cum nocte tenebris,
Formosum parat Eous sustollere vultum,
Et Solis jam venturum praenunciat aurum;
(300) Vix summae nutant segetes, summoque recidit
Littore, nec canis indulget fluctibus aequor.
Illa etiam, quanquam flamma stridente per artus,
Respicit innocuos, tutaque in pace reponit,
Et totum morte in media diducit Olympum:
(305) Quantus erit, quantusque animos caligine pulsa
Excipiet, fessae statio suavissima vitae.
Illam autem insequitur laeto Spes candida vultu,
Et sublimis Amor. quem coeli examine, nullae
Formarum facies, aut pulchri avertit imago.
(310) Quid tantum dilecta suis promisit alumnis
Porticus, aut Stagira potens attollere vero
Pectora, vicinoque senex collatus Hymetto,
Dulcior eloquio perculsas flectere mentes?
Quanvis Elysios depingat plurima campos
(315) Phaenaretae soboles, solique incumbat honesto,
Nec leti nequicquam animis instillet amorem;
Multa canens, quae nec divina oracula vatum
Non cecinere prius. Sic, cum vestigia lustrat
Densa ferae, terramque impressis naribus haurit
(320) Vestigatque canis; nunc huc nunc vertitur illuc
Et sese augurio infelix oblectat inani
Errantis, repetitque eadem, sequiturque relicta
Exululans: montesque procul campique resultant,
Et longe, nemore e medio respondet imago.
(325) Illa latet, solumque sui diffundit odorem.
Namque diu, primum Assyriis in finibus orta,
Aegyptum mox foecundam permensa, Pachynum
Contigit, & doctas Sapientia venit Athenas;
Larga quidem, multamque trahens e fontibus undam:
(330) Non tamen expurgata satis, nec sordibus expers.
Abramidae qualem, prisci gens hospita Nili,
Accepisse ferunt, summoque e numine natus
Hausit, & in terris divino prodidit ore,
Cui semper tranquilla Fides innixa recumbit.
(335) Hanc deposce igitur votisque ardentibus urge,
Venturisque intende animum, & praesentia temne.
Quin etiam vitiorum odium & virtutis amorem
Posce frequens. mors impuras formidine carpit
Exercetque animas: Furiaeque ante ora vagantes,
(340) Terrifico admonitu taedarum, & tristibus hydris,
Supplicia intentant miseris, poenasque minantur.
Quas probitas, quas prisca piis a mentibus arcet
Simplicitas, rectique ardor, neglectaque terris,
Uda genas, sparsa incultos Metanoea capillos:
(345) Visu haud laeta quidem, sed qua non aptior ulla,
Aut coeli reserare fores, aut tollere leti
Terrorem, moestasque animis abstergere curas.
Felices nimium, quibus his se iungere solis
Contigit, & vitae comites assumere tantas.
(350) His haere, his assuesce lubens, his pectora firma.
His neque te Musarum Helicon, nec mollia vatum
Carmina, regalesque epulae, multusque Lyaeus
Avertat, Somnusque pater, qui nocte sub atra
Volvitur, & fessos curarum illabitur artus.
(355) Nec legum tristisque fori sapientia discors,
Paeoniusque labor: quem nunc male turpis egestas
Commendat; coelo quondam Phoeboque parente
Exortum; si vera refert, ambage sub illa,
Graecia, nil ultra vires mirata decusque
(360) Egregiae dignaeque Diis autoribus artis.
Sed neque dulce poli studium, lapsusque tueri
Aetheris assiduos, & quae simulachra vagantur,
Aut certis aurata locis immota quiescunt.
Mittendum est animum longe super aethera, longe
(365) Aurorae thalamos supra, & laquearia mundi
Ultima: si leti tibi cura excedere fines,
Et vitam gustare prius penitusque requiris,
Ante suo tardi quam cedant corpore sensus.
Sed neque magnarum properanda negocia rerum,
(370) Et quaecunque humiles invitant praemia mentes,
Aeterno rege abducant vitaeque parente:
Aut sublimis honorum ardor, defixaque terrae
Nunquam expleta fames auri. quantum illa veneni
Intulit humano generi, quantumque relicto
(375) In terris animi patitur sordescere coelo.
Ut cum sepositum teritur rubigine ferrum,
Neglectum simul agricolis, & inutile bello:
Sive hastas iuvat, & volucres armare sagittas,
Vomere seu duram splendenti invertere glebam.
(380) Ergo iterum subigi tellurem iterumque monebo
Obstantem, tardosque, ut pridem, avertere sensus,
Usibus humanis, totamque avertere mentem
Sensibus: & certis immotam affigere rebus,
Ex quo deceptos coluber formidine turpi
(385) Involvit, pulchroque hominem non passus in arvo,
Immunem leti imperio traducere vitam.
Illic sub tremulis argutae frondibus aurae
Assidue suspirabant, & odoriferum ver
Spargebat tellus, spargebat lacteus aër.
(390) In medio fons purus aquae, niveaeque videri
Crystallo similis, formoso natus in horto,
Quattuor hinc totas atque hinc obeuntia terras
Flumina fundebat, latis solatia campis.
Quippe illinc musco virides, interque lapillis
(395) Distincti niveis, certabant currere rivi,
Et tutos summo suadere in margine somnos.
Quarum temperie madidasque aspergine ripas,
Herbarum partu assiduo ridere putares.
Ridebant ripae, ridebat roscida tellus.
(400) Nec pictae florum facies, cantusque volucrum,
Usquam aberant, vallesque cavae, collesque supini.
Ipsi autem, nullo contacti corda dolore,
Et vacui curarum, aut circum in gramine laeto
Plaudebant choreas, aut fontes propter opacos,
(405) Ignaros operum condebant carmine soles:
Aut rerum perculsi animo novitate, recentem
Naturae genium, & magni primordia mundi
Lustrabant, pictosque oculos flammantis Olympi:
Quotque dies, tanto surgentem corpore Solem,
(410) Quantus coelo ardet, flagrantem lampada volvens
Per spacium mundi immensum, vultumque comantem.
Nec non & terras animalia sparsa per omnes
Tum primum, primaque omnes ab origine causas.
At nimbos segetum, quos terra inculta ferebat,
(415) Ambrosiae tinctos succo & vitalibus auris,
Afflabant Zephyri errantes, messemque perennem,
Non sulco genitam, non curvae falcis egentem,
Et sponte ex ipso manabant aëre mella.
Nec minus & multum coelo nemus, arbore densa
(420) Surgebat. quarum in medio, pulcherrima longe,
Aetherios panaceae imbres, rorisque beati
Aeternos latices, nigrae medicamina morti,
Spirabat Vitae foliis felicibus arbos.
Saepe sub hac, ut fama refert, flagrantibus ambo
(425) Involvit radiis, & luce ardentis Olympi
Maiestas vicina Dei, totamque iuventam
Afflabat vox una, & inenarrabile murmur.
Saepe Dei soboles, clara se in luce refulgens,
Exhibuit, turba aligerûm comitata, per aethram
(430) Delapsa, rursusque polo discedere visa.
Altera, laeta quidem, blandisque uberrima pomis,
Quam foeda ingluvie spirisque immanibus ingens
Cingebat coluber, Diti sacer. heu quibus ille
Perditus insidiis rerumque ambagibus orsus,
(435) Impulit, attingi vetitos decerpere fructus.
Ex illo, labor insolitus, terrorque, metusque,
Invectumque nefas terris: curaeque, dolorque,
Et foeda ignotam traxerunt crimina mortem.
Quam supero natus genitore, in faucibus Orci
(440) Perculit attonitam, domitoque autore paventem,
Fulgidus exuviis spoliisque intravit Olympum.
Continuo exorti iuvenes, gens edita coelo,
Gens invicta fide, gens turpis nescia culpae:
Quos neque poenarum species neque mortis imago
(445) Terruit ulla: nec immiti superaddita leto
Saevities, fractique artus, admotaque flamma
Visceribus vivorum, & inundans sanguine tellus;
Ut quondam, Superis, vitaeque adversa parenti.
Tantus amor, Ditis domitas perrumpere vires,
(450) Et, vitae super astra sequi, regemque ducemque,
Protinus invasit vacuas formidine mentes.
Quanquam illum solio formosus continet aether
Aurato; tamen, & praesenti numine, terras
Implentem proprias, coelique e limine pulchros
(455) Aspirantem animos. Qualis, cum mille per hostes
Elapsus, dux impavidus, stat in aggere valli
Victor, & instantes spoliis accendit amicos:
Illi autem, neque tela vident, neque sanguine duros
Perfundi spargique humeros, dum vita receptos
(460) Deserit, inque ipso morientes aggere linquit.
Ipsi igitur, coelo intenti, mortalia supra
Extulerunt aciem versae ad sublimia mentis,
Venturaeque animo lustrabant gaudia vitae,
Assidue; Venerem aversi, licitosque Hymenaeos
(465) Saepe etiam, castaeque domus solatia natos.
Pars quippe in solis ducebant montibus aevum,
Et nemorum spaciis, aut per deserta viarum
Errabant, exosi homines, saevosque tyrannos
Vitantes, structosque dolos, rabiemque nocendi;
(470) Tuti inter latebras tantum, & spelaea ferarum.
Pars tumulos inter monumentaque luce carentum,
Quos idem addiderat coelo pulcherrimus ardor,
Fortem exercebant animum, letoque parabant.
Pars, quanquam populi in medio, turbaque piorum,
(475) Instantem veluti versabant pectore mortem
Assidue, vitae immemores; corpusque domabant
Terrarum exilio: delictaque moesta luebant
Diluvio lachrymarum, actoque ad singula luctu:
Infandamque necem pendentis ab arbore Regis
(480) Insculpti impressique animos. sic linquere terras,
Et veram soliti moriendo invadere lucem;
Ardentes velut effuso prorumpere cursu,
Si quando exigeret saeva inclementia vitam,
Aut rerum genitor collapsos solveret artus.
(485) Primus ab excussa gelidi formidine leti,
Morte Deo geniti, subito discedere coelum,
Saxorum quanquam in medio nil territus imbre,
Isacides vidit iuvenis, natumque parenti
Jam iunctum, dextraque simul de parte micantem.
(490) Ille quidem, primusque tulit certusque, coronam
Insignem, fulgentem auro gemmisque coronam,
Inscriptusque polo legitur radiantibus astris.
Hunc alii, rursusque alii mox deinde secuti,
Flammae instar: quae sponte sua petit aethera magnum,
(495) Exorta aut nigro in nemore, aut in culmine montis,
Vestiti circum arboribus. volat illa per auras,
Restingui indignata, licet cum fontibus omnis
Undique & agricola, & curvus concurrit arator.
Unde viris vis tanta? Unde hic in mentibus ardor,
(500) Nec blandis vitae illecebris, nec cedere morti?
Sola Dei praegressa viam certissima proles,
Victores animos, coelique afflavit amorem,
Immotamque fidem. qualem neque Tartarus ater
Excutit, aut mortis vis importuna minantis.
(505) Ante etenim adventum geniti his Regis, & ante
Humanae quam foeda Deus contagia labis
Abluit, & misso lustravit pignore terras,
Haud frustra aeternam spondebant omnia mortem.
Nec quicquam ante oculos, leti nisi tristis imago,
(510) Astabat, maestoque Acheron horrore premebat,
Desertas Superis animas neglectaque corda.
Quorum atrox, immensum, atque insuperabile pondus,
Missa Dei soboles, fessa cervice gementum
Abstulit, & trunco moriens suspendit ab alto.
(515) Haud secus, ac si quis connixum corpore toto,
Curvatumque artus Atlanta, humerisque tenentem,
Ingentes astrorum orbes, onus exuat ultro,
Et cum sideribus totum subducat Olympum.
Quin etiam, nostra penitus sub lege teneri,
(520) Mortalesque haurire auras dignatus, ut omne
Depressum tenebris, pridemque in Tartara missum,
Erueret leto genus, & pallentibus umbris,
Morte sua, gentemque aliam, nova pignora, tellus
Tolleret, immemorem scelerum, letique pavorum.
(525) Heu amor! heu invicta fides! jacet altus Olympi
Rector humi, nostroque ultro se corpore cingit,
Et tantum haud ullam patitur de corpore sordem.
Quin etiam, coelo ignarus terraque teneri,
Dilectae sedet in gremio genitricis, & ore,
(530) Quo nubes, pelagique iras, ventique remittit,
Oscula materno partitur dulcia collo,
Virgineisque genis. illi pudor, aemulus igni
Eoo, vultumque horror demittit honestum,
Et tacitus stupor, & magni reverentia coeli.
(535) Nam quis te, puerorum ô formosissime, nostras
Speret adire domos, moribundaque sumere membra,
Et vitam hanc leti sub conditione, pacisci?
Nate Deo, quis tantus amor, quae tanta lubido,
Humanum servare genus: ut inhospita terrae,
(540) Et nostro indignam nasci de sanguine gentem
Respiceres, antrique ignota in parte jaceres?
Tene ah sustinuisse decem fastidia mensium
Inclusum materno utero? ten’ sanguine multo
Turpatum, tristeisque genas, coelestiaque ora,
(545) Excelsum statuisse atra de morte trophaeum?
Jamque tibi pecudum vigiles ante omnia cingunt
Pastores, tuguri exiguum, & penetrabile culmen
Immiti Boreae, matutinaeque pruinae,
Parvaque dona ferunt, cernuntque in limine primo
(550) Insolitos coeli thalamos, & virginis aureae.
Atque utinam vestri, ô pueri, pars magna laboris,
Servassem pecudes, pecudes in finibus iisdem
Servassem: Lycidasque aliquis, vel pauper Amyntas,
Insomnes illo duxissem tempore noctes.
(555) Victori certe umbrarum letique futuro,
Duxissem viridem circum incunabula laurum:
Quanvis tristis hyems gremio constringeret omnes
Arboreos foetus, florem neque panderet ullum,
Nec spes aut Hyacinthe tui foret, aut Amaranthe.
(560) At de suberibus prompsissem dulcia mella,
Aut pressum lac de calathis, quae copia ruris:
Aut incomposito certe, quae prima voluptas
Pastorum pueris, cecinissem carmine laudes
Virgineasque tuasque: nec hinc aut pulcher Alexis,
(565) Aut partem Galatea sibi subduceret ullam.
At non sidera vasta, Deum nescire fatentur,
Angusta quanvis sub paupertate jacentem.
Nec tantum potuere, humili de cespite culmen
Congestum (quale incultus festinat arator,
(570) Horrida cum saevae circumstant frigora brumae),
Indutique humiles abiecti corporis artus,
Omnipotens quantum mens, & sublimis imago
Aetherii genitoris, & indescripta potestas:
Quantum, quae terrasque omnes, pontumque profundum,
(575) Et coeli liquidos maiestas sustinet orbes.
Jamque domo procul exciti, dictantibus astris,
Adveniunt longe Nabathaeo e littore vates.
Nec minus aetherii iuvenes, circum undique culmen
Exiguum, choreasque agitant plaudentibus alis,
(580) Et totus rerum artifici descendit Olympus.
Nam quanquam neque Tarpeias bellator ad arces
Ibis ovans, procul augusto comitante Senatu;
Murali neque tormento Mavortia rumpes
Moenia, nec clusas perrumpes ariete portas:
(585) At raucum tonitru, quo fractus dissilit orbis
Terrarum pontusque; tuum est. tu ardentibus astris
[p. 330]
Transfixum, multo percurris fulmine mundum.
At Boreas tibi servit, at igni armatus & auro
Orion. At Pleïades, septemque Triones,
(590) Nocte atra, sedesque tuas & limina servant.
At vero, quacunque pedum vestigia figes,
Ad tua perculsi cessabunt nomina morbi,
Et caeco Pluton animas dimittet Averno.
At te, terribilis leti Ditisque potentem,
(595) Aërias equitantem auras, nubesque secantem,
Circum acies fusa aligerûm, atque exercitus omnis
Coelorum, qui nascenti se junxerat ante,
Aeterna evectum Capitolî in sede locabit:
Excipietque iterum venientem, & nube serena
(600) Fulgentem, nostrosque humeros, nostrosque lacertos.
Tum, simul horrisono fremitu, tua buccina Gangen
Percurret gelidamque Helicen, mors tota remittet
Pallentes populos, & dulci luce carentes.
Salve autor, salve omnipotens, qui sanguine nobis
(605) Effuso patriam peperisti, & munera vitae.
Salve ingens leti domitor, quem corpore toto,
Tertia lux nigris venientem excepit ab umbris.
Continuo fractam senserunt omnia mortem,
Iamque triumphatum penitus penitusque subactum
(610) Audacem colubrum, morti qui vincula primus
Laxavit, totumque Erebo dimisit in orbem.
Hinc, leti immemores, venturo incumbimus aevo,
Et vitae egressi tenebris, donamur Olympo.

[p. 331]

SUMMA DOCTRINAE
quae singulis libris

DE CONTEMPTU MORTIS
continetur.

LIB. I.

TOtus liber primus προθεωρίαν continet Platonicam: sine qua hoc argumentum solidè tractari non potest. Quippe, cum mors tantum sit corporis, dandam esse constat in hac vita operam, ut quae pars est immortalis, ea in colenda mente tota occupetur: objecta ejus, quantum potest fieri, sequatur, atque assidue intueatur: ipsa denique, quandoquidem id sumus quod est mens nostra, teste Socrate, rebus omnibus omissis, ad se atque in se revocetur. Agit ergo liber hic de separatione mentis à corpore & sensibus. quam Plato, mortis in hac vita principium dicebat. Qua ut recte instituatur,
Habendam diligenter rationem, docet, ut ab ineunte aetate, viri praestantes & ab omni improbitate alieni, puerorum educationi praeficiantur.
Quos vel ideo ab omni vitiorum contagione alienos esse oportere, ne puritatem animi, alumni sibi crediti, à teneris inficiant. & divinitati ejus, contemplando, perpetuo vacare assuescant: utque omnibus sepositis, de sublimitate ejus ac autore, qui est Deus immortalis ac aeternus, cogitent. Ac inprimis,
Illum ex traduce non esse, neque à corporibus & cum illis generari, sed à Deo inspirari.
Non esse corporeum, neque ex elementis mixtum, neque ullum denique eorum corporum, quae vulgo elementa dicimus.
Idque vel ex eo constare, quod futura videat, praesentia intelligat, tot praeclaras artes atque disciplinas excogitaverit. Eum enim esse, qui humanam vitam ab ini- [p. 332] tio formaverit, instruxerit, in ordinem redegerit. Quorum vis neque in illis quatuor conspicitur corporibus, neque in ijs quae ex illis componuntur.
Atque idcirco, neque Solem aut Lunam, magna illa corpora & lucidissima, neque stellas cujuscunque ordinis aut loci, multo minus, mare aut terram, cum praestantia illius, conferendam esse.
Diffundi autem ita late, ut nec ab aere, neque ab ipso aethere, circumscribatur, sed haec omnia cum meditatur, transcendat: ac inprimis cum ad Deum, à quo ortus est ascendit.
Hoc praestare non posse, nisi in se abeat, nisi curas reliquas ableget, nisi avaritiae, ambitioni, reliquisque vitijs renuntiet, nisi sui juris sit, nisi imperium in eam partem, quae dicitur ἄλογον, sibi vindicet, nisi se ab omni perturbatione vindicatum includat sibi, nisi mente penitus fruatur. quae est flos quasi animi, & in suprema parte, tanquam arce quadam, collocata. & quo longius a corpore recessit, eo longius à mortalitate & corruptione abest.
Ideo, dandam esse operam, ut crebro rebus magnis intendatur, & inprimis sibi: ut sensus subjiciat, & ab illis quam longissime se segreget: ne cum operatur & praeclaris cogitationibus intenta est, deorsum retrahatur, aut mortales curae, à quibus isto modo quam longissime abit, rationem operantem interturbent.
Quia, quoties hoc modo sibi vacat atque in se reflectitur, longissime a metu mortis, paupertatis, atque ipsius fortunae violentia ac potestate abest.
Idcirco Platonem, talem vitam, mortis principium dixisse, siquidem à corpore paulatim ea ratione abducitur, humanas res excedit, usu denique omni corporis se abdicat. Adeo, ut qui in hoc statu moriuntur, sine sensu mortis è vita abeant, & quietem hanc suavissimam, cum morte continuent. quod de Archimede & aliis nonnullis, fertur.
Hanc esse illam quam in terra Socrates professus est. [p. 333] qui hoc unum toto vitae tempore egit, ut domaret sensus, excitaret animum. Qua occasione, longa de laudibus atque instituto eius παρέκβασις inseritur, ac praecipue de ejus pulchro: quod est proprium animi à sensibus separati objectum, & legitima ad mortem praeparatio.
Ejus igitur exemplo, curandum esse, ut à rebus omnibus mortalibus, inprimis verò sensibus, mens abducatur. ut in ordinem auditus, tactus, gustus, olfactus, & ante omnes, visus, cogatur. Qui praecipuus satelles atque janitor, ad mentem omnia transmittit, & plerumque falsas illi inserit opiniones. cum non raro & caeteri, & ipse, omnium certissimus, decipiantur ac decipiant.
Quo vitio aut errore, primos homines, maximeque antiquos sapientes, qui poëtae fuerunt, multa persuasisse hominibus quae falsa sunt. Ut cum Iridem, non tantum admirati sunt, sed & Deam finxerunt esse: sine cujus ministerio, nihil inter Deos geritur. Quam tamen constat, nihil aliud esse quam diversorum colorum φάσμα, ex radiorum solis reflexione in oculos incurrens.
Id si evenire potest visui, multo magis reliquis quoque evenire posse sensibus, qui imbecilliores atque incertiores sunt.
Hinc amorem spem, similesque perturbationes, quemadmodum & falsas de religione opiniones, quae terrarum orbem pervagatae sunt, sed inprimis, de quo agimus, terrorem mortis, esse natum. Quae nisi expugnentur à teneris, nisi mens à sensuum contagione ac persuasione abducatur, fieri non posse, ut ullus veritati sit locus. eam enim solam esse quae videt, solam quae audit, solam quae non fallit. Solam, quae, ut Plato loquitur praeclare, ἀυτὸ καθ᾿ ἀυτὸ ἕκαστον ἐπιχειρεῖ θηρεύειν τῶν ὄντων, inprimis, ἀπαλλαγεῖσα ὅτι μάλιστα ὀφθαλμῶν τε καὶ ὤτων, καὶ ὡς ἔπος εἰπεῖν, σύμπαντος τοῦ σώματος, ὡς ταράττοντος, καὶ οὐκ ἐῶντος τὴν ψυχὴν κτήσασθαι ἀλήθειάν τε καὶ φρόνησιν, ὅταν κοινωνῇ.
Ea autem quantum possit, cum àsensibus, ac pracipue
à visu, se sejunxit, nunquam apparere magis quam no- [p. 334] cte. Nunquam enim firmius in se recedere atque ibidem haerere, quam cum nocte intempesta meditatur. Quia eo tempore omnia externa sensuum objecta, ac praesertim visus, sunt sublata. Non enim coelum formas suas oculis insinuare, non terram. Solem quoque, qui illustrat omnia, absentem quasi agere: neque quicquam auribus tum objici, quemadmodum interdiu. Quae ut infinita sunt, ita infinitis modis mentem perturbare. Ejus autem in se penitus defixae ac conversae, voluptatem esse tantam, ut excogitari nulla in hac vita possit quae ad partem ejus aliquam accedat.
Eandem, ubi sola sibi vacat & versatur secum, excitari magis sui desiderio ac inflammari: sensus autem contra, vitae desiderium & corporis amorem inducere, cum in consilium & partem cogitationum adhibentur.
Certum autem esse, sicut inter sensus, visus est certissimus, sic qua non videntur, esse certissima ac praestantissima. Ex quo sane apparet, quanto ea quae sentiri non possunt, dignitate ac praestantia, sensuum objecta excedant. Qualis est virtus, sapientia, ac ipse Deus immortalis.
Hoc evincere ipsam mentem, quae ut est pulcherrima ac praestantissima, ita & natura sua ad pulcherrima, se & Deum nempe immortalem, ferri. Quod autem contra agere videtur, non ab ipsa, sed à corpore esse ac sensibus. quibus, teste Socrate, non aliter quam clavis pertinaciter affixam haerere. Unde ingens ille mortis horror. Quos ut suo munere fungatur, revellendos esse. Nam ut elementa singula, alia sursum, alia deorsum tendunt, ita animum, ad instar ignis, sursum semper ferri. Qui in alieno loco & non suo, frustra nunc constringitur. Ut si terra in aëre, ignis in terra, contra naturam, cohibeatur. Extra quem vere vivet, quia per se vivet. neque horrore mortis commovebitur, quia horror ille proficiscitur à sensibus: tum & mori discet, quia mors, est, corporis atque animae, quae inter se cohaerent, separatio. quae hac ratione discitur atque exercetur. Atque haec quidem [p. 335] prior pars, & quasi via, qua ad solidum contemptum mortis pervenitur.
Altera est, ut ipsa mens nostra, postquam sic à sensibus est separata, cum objecto suo conjungatur. quod est Deus.
Atque illam, en per se quidem ferri. Hic verò iterum obstare corpus & tellurem, coelo inimicam. Quae cum inter nos & animae objectum, interjecta sit quasi, maximamque hanc lucem intercipiat, non minus animam ab ejus sordibus purgandam, quam à lolio purgatur tellus. Quare, idem faciendum quod fit ab agricolis: evellenda atque extirpanda esse omnia corporis vitia, ut mens ad objectum suum libera assurgat.
Huic rei inprimis conducere vitam sobriam & simplicem, atque ab omni luxu remotissimum victum. qualis ibi praescribitur. Nihil quippe magis animum à mortis contemptu & objecto suo separare, quam ciborum luxum & ebrietatem.
Quippe si animus, cum plane suae spontis est sibique totus intenditur, quanvis in re levi occupatus, (qualia sunt minora quaedam studia, de quibus supra dictum est) reliquorum obliviscitur, nec vivere se meminit; quanto magis cum aeternas formas, & objectum immutabile amplectitur, & quicquid extat in hoc orbe, praetervehitur?
Extra quem, solus Deus est, idem qui ubique est; simplex, non compositus. Qui occurrit ei, sublatamque secum extra omne illud quod mutatur aut interit, hoc est, extra mortis regnum & interitus, in quo versamur dum hic sumus, reponit.
Hanc esse primam voluptatem hujus vitae: pignus autem certum, & quasi tyrocinium ac rudimentum futurae. Ut nimirum mens purgata, Deum cogitet, & quantum potest fieri, intelligat.
Hunc illius scopum, hoc illius centrum esse, in quo consistit.
Quo ut perveniat, iterum, quod ante dicebatur, agen- [p. 336] dum esse. Etenim quemadmodum mens nostra separanda est à sensibus, ut tam nobile objectum intelligat: ita Deum ut intelligatur, ab humanis rebus separandum esse. Hoc autem fieri, primo quidem ἀφαιρέσει, hoc est, si ab eo separetur quicquid proprium est hominis, & vicissim ipse ab ijs segregetur. Exempli causa, si corporeum, mortalem, genitum aut factum, negemus.
Deinde, si ab elementis quoque & corporibus è quibus cuncta constant, eundem segregemus: denique hoc toto universo, tamquam veste pulchra atque admiranda, ut Platonici loquuntur, eum exuamus. Quia ex his nihil ad essentiam illius pertinet: simplicitatem veròejus haec etiam involvunt. Quae simplicitas, semper, & ante omnia, in Deo statuenda est, quia contrarium eius maxime cum Deo pugnat. Ideoque non immerito Theologi, inter attributa Dei, primo omnium occurrere simplicitatem docent. quia ipse in nullo continetur, sed totius entis est principium.
Atque hinc sensim ad perfectionis ejus attributa perveniri: quale inter caetera, omnipotentia atque infinitudo ejus est. quae, respectu temporis, aeternitas, respectu loci, immensitas vocatur. Nam de vita quae in Deo est, qui primum vivens recte dicitur, infra agitur, ubi de aeterna generatione Filij.
In quibus Dei attributis, quia plus periculi est situm quam in reliquis, conjiciendos esse oculos in eum, qui proprietatem Dei & naturam nobis, quatenus cognosci eam fas aut necessarium existimavit, abunde exposuit. Deum nempe filium, qui cum esset vera imago Dei, & aeterni pulchri; ipse Deus, & cum patre ipsum pulchrum, nostro corpore indutus ad nos venit.

[p. 366]

DANIELIS HEINSII

EPIGRAMMATA,

ET ALIA

POEMATIA,
inter quae & juvenilia, nonnulla, ex
tempore conscripta.

In reliquias Caroli Clusii post ejus obitum
editas, & Orationem funebrem ab
AelioEverardo Vorstio de
codem habitam.

FLorae sacerdos, candidatus herbarum,
Quascunque Phoebus spectat aut alit tellus,
Non nostra tantum, sed remota, sed quaevis,
Quampontus ambit aut Olympus involvit,
Ereptus orbi Clusius, tamentotum
Spargit per orbem non minus suos flores.
Illum diserta voce Vorstius nuper,
Florum peritus, & peritus herbarum
Vitae perenni consecravit & famae;
Victurus ipse non minus celebrato.
Musa corollam nectite hoc & hoc dignam,
Non in bicorni monte. qua secat nubes
Parnassus ingens, seque cum polo miscet.
QuospraeferatisClusius dabit flores.
In libellum fuamDe Tragaediefecundum Aristotelem
constitutione, ad Rochum Honer dium, cum
Tragediemfuam Thamara nomine inscripram
edidisset.
Honerdi, medias inter doctissima curas
Ocia qui, vulgo non imitandus, agis,
[p. 367]
Nuncquoque regalem non dedignate cothurnum,
Netibi pars vitae defidiofa foret;
Accipe quae paucis tibi festinavimus horis,
Dum tuus ardentem praecipitavit amor.
Ipse liber (nec enim quicquam manifestius)utro
Crevit, & ad finem sponte cucurrit opus.
Est aliquid jussis non mollibus ire per altum,
Etquae non liceat spernere, velle sequi.
TalisOlympiaci perfufus pulvere campi,
Nescius inmeta constitit acer equus:
Talis, ab ingenti dum fertur fluminis alveo,
Ignarus medias navita fulcat aquas..
Forsitan haec qui scire volet, quem gloria tanget
Scenica, quem leges, unus & alter erit:
Lectoremque suum, si quis desiderat artem,
Ipsa sibi brevitas simplicitasque dabit.
Sint cito, sint nullo quamvis properata labore,
Post Thamaram sero scripsimus illa tibi.

In urbem Gandavum, cum ex ejusdem urbis
turri eam conspiceret.
DIvorum genitrix, hominum suprema voluptas,
Aspice quam late regia Ganda patet.
Longum iter est quodcunque vides.stat Caesare di -
gna,
Et regni ante oculos totius instar habes.
Bisduo concurrunt fluvii, venturus in urbem
Rex Scaldis, comites tres sibi sumit aquas.
Ipsa parens nutrixque sua est. sibi sufficit undam,
Vicinussegetem sponte ministrat ager.
Hincdomus Astraeae populis dat jura forumque,
Hinc Mavorsalia clausus in arce later.
Septemurbes urbs una aequat. si paenitet urbis,
Ruspete: rus ingens urbs tibi nostra dabit.
Murorum oblitus formosos incolis hortos,
Et prope jam nescis maenibusilla capi.
[p. 368]
ContraxitNatura orbem.tam prodiga nusquam est."
Totius specimen molis in urbe dedit.
In cellulam in urbeGandavo, in quanatus est
Carolus Quintus.
TErrarum domitor, plus quovisCaesareCaesar
Carolus, haccprimum ferpere coepit humo.
Salvete, ô domus &magni incunabula Divi,
Quemmundogenitum Ganda superbadedit.
Privatos urbes aliae mirentur alumnos:
Quis credet cives nos habuisse Deos?
In Nobilissimam Brugarum Vrbem, cum aliquoties
ab Amplissimo ejus Magistratu
publice exceptus esset.
AMoena Princeps urbium venustarum,
Quascunque Belga Sol tuetur, aut lustrat,
AquofaBrugemagna mater & nutrix
Aternitatis, officina Musarum,
Domus leporis, elegantiae sedes,
Taberna comitatis, hospitum portus,.
Suavis, diserta, perpolita, sed tota:
Quam prona adorat, vultibusque submissis,
Gens litterata, gens ubique diffusa,
Et ordo non plebejus eruditorum:
Cuinonbenniiggnna certet ingenî laude
Largaquemefle copiaque doctorum
Urbs Celtibera, non Libyssa, non Graja,
Non cui patrima nomen imputat Diva,
Non imperatrix ipsa gentium Roma
Potensalumnis, quasque possident usquam
Remi nepotes, & potentis Anex.
Non civitatum quicquid est remotarum,
Sub axe nostro, vel sub axe non nostro.
Haec invidendas jactet urbium moles,
det
[p. 369]
Aptasque coelo, nubiumque rivales
Miretur arces, mercimoniis felix
Sit haec vel illa. Tu Pamelios Diva,
Fruteriofque, nobilesque Raevardos,
Damhouderofque, tu Mekerchios Diva
Vulcaniosque, Curtiumque non unum,
TuGisolinos, Modiosque, tu Nansi
Iacta labores cum laboribusCruqui,
Meosque amores, dulce Lernuti pectus,
Cui vitamHyella, cui Cupidinuni tela
Debentocelli, cui lepos Dionaeus,
Etbasiorum suaveolentium nectar.
Tu transmarinis artibus Pelasgorum,
Linguaque tinctum pectus acre Wyngardi,
Fluresque, quos laus confecravit& fama
Avonepotum, saeculoque venturo,
Quot aut arenas unda volvit, aut fluctus.
His, Diva, si quid nostra tinniet pulchrum
Et audiendumnota posteris Musa,
Dignumque laudis, Heinsium licetjungas.
Quem tu benigna comitate, vi blanda
Lenique nexu, nec folubili vinclo
Humanitatis, & lubentiae cuncta,
Sicmancipatum, Diva, sic tenes vinctum,
Ut caeterarum quicquidurbium est ufquam,
Sit inquilinus, debito tuas civis.
In urbem Gerardi Montium.
Delicia coeli ac terrae, quam plurima tempe,
Et gelidi saltus sylvaque multa tegit;
Oquamtememorem! vix pulchri gaudia ruris
Excluduntmuri, mooenia claudir ager.
Peneurbeminvadunt Satyri castaequeNapex,
VixDryades possunt non habitare domos.
Mons superincumbit: media fons lacteus urbe
Dissimulat puram, nec tamen abdit, aquam.
[p. 370]
ODivûm domus, ô nostrae fax unica Musae!
Difficile hic non est numine digna loqui.
Quis carmen neget? hinc occurrit Castalis ipsa.
Paulum tolle oculos: heic Helicona vides..
Ad Paulum Buzanvallium Regis Christianif
fimi legatum, proTheocritofuo.
Dumtenetinfractos civili roboreGallos
Publica pax, populo saepe vocata tuo;
Tityrus& pulcher Corydon, simplexque Comatas,
Et tibiquaedonet muneraDaphnis habet;
Daphnis arundinibus melior, sed Tityrusore:
Hicdomini pecoris pastor: at ille, fui.
Fistula sed multis senium contraxerat annis,
Etpropejam longo tempore muta fuit.
Nosvarias fordes, nos longi incommoda faecli
Sustulimus, propera vulnera facta manu.
Offerimus tibi pacis opus. quiCeltica dicat
Arma ducesquetuos, alter & alter erit.
Tempora, daveniam, tua si mea dona sequantur,
Etstudeam domini forte placere mei.
Si tibi Mars nocuit toties gentique tuorum,
Hoc mihi nuncprofit, quodtibitriste fuit.
AdMusas Cornelii Rekenarii, apud quas
Theocritumfuum Amstelodami inchoavit
& abfolvit.
AMstelidesDiva, Rekenaria numina, Musa,
Hospita gens, patriae nomine juncta mihi,
Auspicibusvobis, reus hospitiique novique
Carnminis, has grates Heinsius autor agit.
Et(meministis enim)vobis, pia numina, primum
Testibus, hoc ipsum crefcere coepit opus:
Primaque in his tectis manus ultimaque addita coepto-
Et nimiumgratam sape tulistis opem.
[p. 371]
Simichides vobis aliquid debere fatetur:
Et Corydonvobis quod referatur habet.
Nonmeamens patriae candori detrahet orae,
Nec minuam laudes, Flandria nostra, tuas:
Simplicitas mihi cura mea est, & honesta voluntas:
Exulat è toto pectore vanus honor.
Quicquidid est, vobis aliquos referemus honores:
Vos eritis famae pars quotacunque mex.
Atquealiquis cernens Siculi monumenta poëtae,
Heinsiaca quae jam sunt meliora manu;
Protinus adjunget comites vos: aequaque laudis
Debita pars vobis, pars erit aequa mihi.
Sic iterum salvete Dex: comitesque laboris,
Nunc iterum comites nominis estemei.
InEcho, five Imaginem locofam Iani Douse,
Domini Nortvici & Cattendici.
Nuper inumbrosum dum Pan divertitur antrā,
Qua nata è gelida rupe susurrat aqua,
Cum furit&medio fol insanissimus astu
Immodico ficcam sidere torret humum:
Adstabant prisci comites. hinc Daphnis amator,
Hinc melior sparsas cogere Thyrsis oves,
Dum furit, & junctas percurrit carmine ceras,
Et veteres ignes & sua fata canit;
Responsura cavis aberat quae vallibus Echo
Reddit amatoris ultima verba sui.
Sylvaque, seu totis inspirat sibila cannis,
Sive suos ignes fataque, muta tacet.
Quid faceret?? Deus ille acres propendet in iras,
Nec bene rivales fertur habere suos,
Quid faceret? passim per devia rura vagatur
Saxaque: pertotam devius errat humum.
Pervenit hinc illinc, &, quam non repperit usquam,
Nordwici profugam repperit esse Deam.
Amulus ingemuit: dumque omnia scire veretur,
[p. 372]
Dum sibi praelatum quaerere suadet amor, (tum
Dum tremit& properar, dum torquet in omnia vul-
Dum cupit & metuit credere: Dousa fuit.
Dousa meusdoctae dictabat carmina Nympha,
Ingenio Divam fecerat ille suam.
Diriguit, veteresque animo dum colligit iras,
Substitit, &maestus condidit arma dolor.
Dousa meus quondam (vetus est injuria facti)
Surripuit calamos, Pan Tegere, tuos:
Dumveteres vatis Siculi percurrit avenas,
Tristiaque agresti carmine fata canit:
Cyprisut infufum gremioploraritAdonin,
Cumpuerivecors inguina rupit aper.
Tunc sibi praereptam Pan indignatus avenam,
Vix lachrymas fertur continuisse suas.
Hoc quoque restabat (nihil est immitius uno
Dousiada) totos exuit illeDeos.
Vox surrepta fuit. restabat vocis imago:
Hanc quoque Nortvicum contulit ille suum.
In Rhetorica Aristotelica Introductionem
GerardiVossii.
DUmpatriae tectis patrium defendimus hostem,
Etperagitmunus caffis & hasta fuum;
Taxabiit: pacis cum nomine, vosquoque Diva
Pierides, maestam deferuistis humum.
Ceffit & infelixFacundia, prima Dearum,
Ceffit, &ut vidit, muta dolore fuit.
Guria restabat: sed non cui ceffleratolim
Vel furor Antoni, vel, Catilina, tuus:
Quam melius doctis iterum deducit Athenis,
Dum Stagiratuas Voffius haurit opes.
Di tibi dent, cunctis quod non benenostrapoëtis
Tempora, temporibus laurea ferta tuis..
Gedant arma toga. semel imperterritus Ajax
Nonpotuit lingua vincere, sape manu.
[p. 373]
LeonardoVoochdio, supreme Curie assessoris
patronomaximo.
OS patriae vindexque tua, quo sospite nunquam.
Nescia facundae curia vocis erit,
Idem qui faciles subducis in ocia Musas,
Nepereat Batavis debita fama tuis;
Definetantarum praeconia poscere laudum:
Nemea per tabulas nomina quaere tuas.
Plus tibidebetur, quam quod perfolvimus ulli::
Sufficiunt aliis carmina, nulla tibi.
Felices nimium, qui tantum carmina debent,
Cumpar officio est ipse poëta suo.
Nospia posteritas victos fateatur oportet:
Nec fatis est ullum quod referamus opus.
Hactenus invitos laus expugnavit amicos,
Atquealiquem fecit versibus esse sibi.
Nunctrahimur: fero nimium pudet esse poëtam,
Posterior meritis est mea Musa tuis.
Ad lanum Dousam, cum eiHefiodumfuum
adolescens admodum offerret.
:
AScrai calamos &junctum nomenHomero,
Accipedevotum, maxime Dousa, tibi,
Qui faciles Musas, si quicquam credimus illi,
Vidit, & errantes audiit inter oves,
Etmodoqui pastor tuleratvirgamque pedumque,
Sustulit audaci laureafceptra manu.
Mel dedit huicglandesque suas Parnassia rupes,
Quaeque fitimpepulit Pieris unda fuit.
Vagiit hic interpecudes Cyrrhaeque puellas,
Etpuerin cunis coepit amare Deas.
Seusocias quaeris: sociae vixere Camoena.
Seu socium quaeris: Deliusipse fuit.
Nilpropius Musis fuithoc, quas quaerimus omnes
Fraefentes habuit ille poëta Deas...
[p. 374]
In nuptias Casparis Vosbergii, & Barbare-
Tanhusis.
Ptatus toties& tot dilatusin annos,
A’dsuajamtandem tempora venitHymen.
Ipsemorae precium diuturnaque taedia pensat,
Et steriles noctes diluit aequus Amor.
Seu faciem spectes, nihil est nisi virgine dignum,
Illasusque animi perstat in ore pudor.
Sive animi vultum: leges perferre maritas,
Et foli didicit posse placere viro:
Etmatronales tali cum foedere mores,
Etdocte famulas flectere posse manus.
Ahquotiesdices, Nimium natura negavit
Virginibus!minus est quod sibi turba petit! (est?
Quidreferam cenfum, quem nec contemneretutu
Huncvulgo sapiens, nec male vulgus amat.
Aspicis& parvum qui se tibi donat lülum.
Haecquoque dos ad te non onerosa venit.
Illepudicitiam vel solo vindicat ore
Matris, & abfolvit gaudia prima thori:
Quamqueprobat castam, sterilem negat esse paren-
Sponsorem lepidum posteritatis habes.
Quisdubitet certos à te sperare nepotes,
Qui nondumgenitor jam pater effepotes?
Aliud.
(tem..
Tirps non degener optimi parentis,
Nec laus ultima maximi Senatus,
Quemnon cacus amor, nec impotenti
Cypris devia fauciavit itu,
Et qui spicula vana machinatur
Imbellis puer, arbiterque formae.
Infanus furor, & levis juventus;
Sed mens provida, patriaeque nata,
[p. 375]
Seupacemmoderatur inter arma,
Et fuffragia dirigit Walachra;
Seu, magnaeThemidos gravis satelles,
Justum gentibus indicas & aequum:.
Tandem sidera nec maligna fata.
Non inertibus annuêre votis.
Iampost munia cuncta postque honores,
Diceris quoque publice maritus:
Iamnoctes quoque confecrabis illi
Cuitotpatriae dies dedisti.
Ipsahaecgaudia pura basiorum,
Istae deliciae facetiaeque,
QueîsCyprismadet & madent Amores,
Laticlavia purpurasque spondent,
Et fasces meditantur& fecures.
Privatum nihil est, nisi voluptas,
Et castae Veneres Cupidinesque;
Nec domestica turba liberorum,
Sedjurisdominus togaeque vindex.:
D Isto à sanguine poscitur Senatus.
In Pauli Rubenispraestantissimi praetoris,
Isabella Brantia, nuptias.
Lle decus rerum, cedit cui tota vetustas,
Et pariter Coae Parrhasiaeque manus,
Ausus inaccessos heroum ducere vultus,
Sacraque divina principis ora manu,
Cesserat ignoto (quis enim non cedit?) amori,
Et tenerae lusus virginitatis erat.
Pinxerat in toto festivum pectore vultum,
Mortales lepide tangere nata Venus.
Ahquotiessaevas conatus fallere curas
Arte sua, cessir vistaque terga dedit!
Ahquoties blandam dominae duxerefiguram,..
Conantemque iterum destituere manus!
Exorandus erat facundo Brantius ore;
[p. 376]
Sedniveum pectus, qualia Phoebus amat.
Etmagis accendit soceripraestantia mentem,
Quem celebrem tanto nomine fama canit.
Sed tamen& flectit focerum tangirque vicissim,
Et similem similicaptus amore capit.
Cumquefuojungit germani nominelaudes,
Etmerito fratrem vindicat ipse sibi..
Iam patuit toti virtus Rubenia mundo,
Lectoremque sibi, qua patet orbis, habet.
Haec quoque persuadent. cedunt genitrixque paterq;
Datquoquepaulatim victa puella manum,
Iam tibi felicem, juvenis dignissime, noctem
Numinaconcedunt, nec negatipsaVenus.
Incipe festivos focero debere nepotes,
Etsimili totam prole beare domum.
Sicqui saepe soles alienum ducere vultum, -
Pingendo melius, jam dabis ipse tuum.
In Emblemata Horatiana Othonis Venir.
Socraticos fontes & linguae divitis uber,
Etquicquidfacriporticus omnis habet,
QuicquidDemocritus risit, quod flevit ubique,
Qui sapiens caecum condidit autor opus,
Etquicquid Samiae dixere silentialinguae,
Et qui sollicitosnon putar esse Deos,
Vidit, &exiguum contraxit Flaccus in orbem,
Nullius addictus verba magistra sequi.
Vidit&Otthonis mens aemula, nec mora, caelum
Sumpfit, & hinc nobisgloria furget, ait.
Hactenus humana sapientiavoce locuta est:
Nuncprimum humana pingitur illa manu.
In Dominici Baudii Poemata.
BAudi, quem proprio Genius donavit Iambo,
Et lepor, & priscae simplicitatis amor,
[p. 377]
Et nivei mores, & quam nec dicere possum,
NonprotritaVenus, non peregrina tamen,
Sanctaque libertas, nec cuiquam obnoxia virtus,
Vix sceptris pavidassubdere nata manus;
Talia, Saturno quondam sub rege, poëtas
Credibile est magnissape dedisse Deis:
Talia, festivis cecinisse poëmata Grajis,
Faecibus obductos credimus ora viros:
Libera cum tellus, & adhuc sub vatibus esset
Vel terror scelerum vel pietatis honor:
Seu libet audaci leges praefcribere Baccho,
Paret, & ad leges flectitur ille tuas:
Seu libet ingentes irarum effundere motus,
Archilochi nunquam doctior ira fuit.
Quidmetuis? magnis virus solenne poëtis
Invidiam? rifum non feret illa tuum,
Inamores abOthone Venio pictos & editos.
Cum primum patrio vifa est ègurgiteCypris
Tollere sparsa caput rore fluentis aquae,
Qualis erat, talem venienti reddidit aevo,
Et fecum jussit vivere Coa manus.
Paulatimniveae cedebant corpore gutta:
Iurares tremulum furgere semper opus.
Lava videbatur lymphis illudere palma,
Stringebat tenues altera palma sinus.
Doctior Otthonis tot dextera finxit Amores,
Quot gemitus & quot gaudia nutrit Amor.
Armatipharetris occurrunt undique Divi,
Attollunt rigidas, sed sine luce, faces:
Etquamvis maneant, geminas librantur in alas:
Etnilcumnoceant, spicula saeva gerunt.
Si fas est, Venusipsa tuo concedit honori,
Iam totiesnati cuspide laesa sui.
Sifas est, similes, Veni, speramus Amores,
Savius armatos, & magis innocuos.
[p. 378]
Erotopagnium.
HEsterna mea lux mihi luce imprefferat udum
Basiolum, dulci dulcius ambrosia.
Erubui: colloque incumbens languidus, igneaque
Opponens tremulis lumina luminibus,
Demisso capite ac defixis vultibus haesi,
Et dixi, misero, sic, mea Vita, faves?
Necmora, subridens lepido sufflavit ab ore
Ima nescio quid dulcius ex anima.
Moxque iterumque iterumque iterumque iterumqueafflavit
Udumnescioquid nescio quid tepidum,
Quod penitus penitusque receptum sensibus imis,
Omnem externaret pectore sensum animi.
Nunc feror infelix anima fine, nunc miser erro,
Perque vias omnes me fine solus eo.
Ahmiser, ah quaerit sese Heinsius. heimihi, tene
Vendere tanti unum, lux mea, basiolum?
Sic equidem est. animam misero subducis amanti,
Inque tuo nunc me pectore, Rofla, geris. (veri,
Ah lachrymer? quid agam?lachrimis nequit illa mo-
Quaetantumlachrymis pascitur usque meis.
Basiolum poscam: totusque in vultibus haerens,
Halitibus pascar illius, illa meis.
Sic mihi, sic certum est. animam sic rursus eandem
Inveniam, rursus perdere si potero.
Innuptias N.V. Adriani, Dom. de Mathenes
&Opmeer, Academia Curatoris &c. &N.V..
Henrica Verdoes.
FormosaHarmoniescastas cum venitin ulnas,
Iamjussus patria cedere Cadmus humo;
Adfuit, & doctus citharam percurrit Apollo,
Et ter tres comites ex HeliconeDex:
[p. 379]
Nullaquenonpriscos Superûm cantabat amores,
Etdigitispressum sollicitabat ebur.
Hac diva, memores quae quondam inventa dedisset,
Solverunt merito praemia digna viro.
Justius hos doctae thalamos accedite Musae.
Nonignota Dex, nec peregrina via est.
Hicubi Lugdunum Phoebo gratifsima surgit,
Et veteres famam nunc Heliconis habet.
Argumentadabit magnarum ingentia laudum,
Heroumtitulis utraque fulta domus.
SeuMathenesiam lubeat deducere gentem;
Vix finem longae nobilitatis habet:
Seu veteresDousas, quorum notissima nobis
Formosae genitor virginis arma tulit:
Ausus in ignotas populis irrumpere terras,
Et nece venalem primus inire viam.
Nec tamenhancgentem, Diva, ignorare potestis:
Exillo vester sanguine Dousa fuit.
Plustamenest, ipsis quod dat quoque praemia vobis,
Etcuram vestrae profperitatis habet.
CedatAgenorides.namque hic, si caetera defint.
Musarum pater est, utfuit illedecus.
Innuptiascognati Vastelii, &cognata
Wastelitristes
Barbara Denderia.
Ateities,, totiesquos vidimus, ignes,
Vidimushunc, qualem vix dicere carmina possunt,
Vix quoquequi qui fecit vulnera credatAmor:
Cummodo conatus tremulos eludere pisces,
Auxilium flammis esse putaret aquas,
Et modo dilectis formosam includeret ulnis,
Etdominz lentam sollicitaret opem.
Nil erat. infelixjam defperare falutem
Etdominam, tanto tempore fessus erat.
Vidima nunc tandemVeneriformosa viroque
[p. 380]
Ducitur, & thalamum casta puella petit:
Qualis cumDanaas tenuerunt crimina puppes,
Conciditad laesos Iphigenia Deos.
Damna movent Superos.Bacchi caper imbuit aram,
EtCereri, spicae noxia, porca cadit.
Et Fauno modo capra venit, modo duciturhaedus:
Frondibus haec Fauni graminibusque nocent.
Hic, modo quae flammis miserum torquebat aman-
Offerturcupido, non moritura tamen. (tem,
Pergite formosae nobis illudere Nympha.
Placatur sola virginitate Venus.
In exequias virigenerofi Nicolai Dyckii, Harlemi
asilio lacobo Dyckio, Legato Regio, Harlemenfi
& ipso, celebratas.
QU Vi prope lustra novem vicinum terruit hostem
Dyckius, & presso nomen ab hoste tulit,
Cuidextram, Ostende clausam cum linqueret ur-
Hostis mirator Nassoviusque dedit; (bem,
Nunc redit in patriam vita privatus & avo;
Etquam defendit sanguine poscit humum.
Sic redeunt, quos pulcher honos, quos patria tangit,
Etvitaememores non finit esse sux.
It toto exequias Harlemum, urbisque Senatus,
Et tanquam nati claudere funus amat.
Legatussequitur cum majestate parentem
Filius:hoc illi gens peregrina dedit.
Solus pompa sibi, solus patriaeque patrique,
Necplus splendoris quam pietatis haber.
Annales Batavi primo repetantur ab aevo,
Etquicquidnovit confcia fama canat:
Nec talemhaec flevit, nec ralem urbs vidit alumnű,
Ex quo libertas sanguine coepit emi.
[p. 382]
In P. Papinium Statium, & precipue illius
Sylvas, à 1. Casperio Gevartio emendatas, & illu-
Stri Viro Benjamino Maurerio, Legato
Regio, domestico Apollini, in-
Scriptas.
Fraternas acies, nec Homeri nomenAchillem,
Sedqualem experta est Deïdamia virum,
Condidit augusto doctoque Papinius ore,
Qui prius& Sylvas non grave lusit opus.
Quas Melior, quas Stellatibi, pia pectora misit,
Sedtantumpura pectorajuncta fide.
Flebilis illa quidem, tamen has incuria major
Laeserat. horrebant omnia, faeda situ.
Arebant fine luce comae, fine dulcibus umbris,
Solaque nox umbram, sed duplicata, dabat.
Ingenii lucem Gevartius intulit illis.
Arboribusquesuam reddit, ut ante, diem.
Aque tuisradiis, Auberi maxime, lucem
Sperat: & ipse suam donat habere tibi.
Sic qua desertae fuerant fine numine Sylvae;
Inscriptae Phoebo, pars Heliconis erunt.
InAbrahamiMylii, de antiquitate lingua
Belgica Commentarium.
Foecunda ingenii, pulchrae ditissima linguae,
Ingentes aluit Belgica magna viros:
Sedneglecta suisquos ipsa eduxit alumnis,
Et, velut orba parens, pene relicta fuit.
Illumsponte sua Latiae traxere Camaena,
Hunc pellex rapuit Graecia, blanda loqui.
Est & Idumaex cui grata est gloria palma,
(Notior antiquis nulla corona fuit.)
Mylius ingemuit, terraeque dat oscula; nectu
Ogenitrix tali laude carebis, ait.
[p. 382]
Audiat, externos si quis sibi poscit honores,
Et tibi, quamdebet, ferre recufat opem.
Dixit, & infigens tabulae mentemque manumque,
Patronum patriae pene jacentis agit.
Quod nusquam est alii Latium mirentur amentque:
Cui debes, civem Belgica mater habes.

Ad Ermegardin Rutgersiam, Iani Rutgersii,
Sororem unicam, uxorem suavissimam, cum
primò esset gravida.
Siete Dii, mea dulcis Ermegardi,
Meum cor, mea suavitas, meum mei,
Mearum requies ineptiarum,
Etsinistepidimodusque amoris,
SicteDiifaciant brevi parentem,
Ut ex te Heinsiolum Ermegardulamque
Lubet, lux mea dulcis, intueri:
Qui patris genio, pudore matris,
Confundat, mea lux, utrumque nostrûm;
Te mihi, tibi me, atque utrique utrunque.
Quare, si quid agis, venusta nostra,
Siquid ègremiominaris illo,
Illopraetumidoque turgidoque,
Reddeprotinus: aut tibi Ermegardin,
Aut mihi Heinsiolum, aututrique utrumvis.
Ut utrunque in eodem uterque denuo,
Meum cor, mea vita, basiemus.
Ipse in Heinsiolo meam Ermegardin:
Tume in hoc, vel in hac, mea Ermegardi.
In Eustathii Swartii Analecta, V. N. Iacobo
Dyckio Legato Regio domesticopatrono,
inscripta.
Ualis, cum Lyciam maternaque deferit arva,
Et Cyrrhae dominas visere Phoebus amat,
[p. 383]
Surrexere Dex. redeunt animusque vigorque,
Et cunctae veniunt ad sua plectra manus.
Haec parat heroos, numeros parat illa minores
In Venerem: tragicum tertia cantat opus.
Ille favet cunctis, meritamque ex ordine laurum
Dividit: immunes nec finit esse Deas.
TalisHyperboreo postquam migravit ab axe
Dyckius, inque sua vivere coepit humo;
Occurrêre viro Latiae Grajaeque Camena,
Et si quem Phoebi mysticus afflat amor.
Swartius hos inter, domino, gratissimus autor,
Inscriptum curae fert melioris opus.
Ille suasvultu placido dignatur alumnas,
Et fovet, & docta fertque probatque manu.
Talis Thufcus eques, talis Busbequius olim,
Cum Pharia dictas à bove liquit aquas.
Regia res amor est Musarum: regia res est,
Cumpereant reges sceptraque, nolle mori.
Aspicequid nostro Mecenas tempore possit:
QuaspeperitMusas jam colit ista domus.
InPlautumà Iano Grutero, post Ciceronem,
emendatum.
Lludgrandedecus, quo se Germaniajactat,
Nec non Belga tamen quem putat esse fuum,
Cui, lecto Cicerone, nihil restare putabit
Romani quisquis flumina mellis amat,
Ingenii metas famaeque egreffus, in alto
Contiguas Divis coepit habere domos.
Laudibus hic potimurque suis fruiturque beatus,
Sed tamen & laudes astruit ipse suas.
NecMusas putat esse satis, quas Graecia mater
Terquondam ternas credidit esse Deas.
Adjungitdecimam. quae dum sic culta legetur,
Dicetur pariter restituisse novem.
[p. 384]
In mirabilem casum Turonensem: in quo, fracto
tabulato, reliquisque lapsis aut lasis, sola
Regina Constitit immota.
CVm Vm traherent nuper tecta insidiosa ruinam,
Necjam commissum trabs sibi ferret onus;
Pars, Augusta, tuo quae pressa est corpore, sola
Substitit, atque ipso pondere tuta fuit.
Cervicem intrepida, coelum qui sustinet, Atlas,
Et tutelares supposuêreDei.
Incolumi te stante, tui sensere ruinam,
Incolumes, quamvis tot cecidere viri.
Nonpoterant, nisi lapsa, tibi sic parcere tecta,
Nec si lapsa fores, parcere testa tuis.
Innuptias Ioannis Pollionis, & Christina
Polyandra.
HEspere, qui ferae defunctus munere noctis,
Idem manenovo, nec minus, alter eris,
Sic tibi det multos juvenum spectare calores,
Et toto quicquid Cypris in orbe gerit,
Nec tua praecipitet venturus lumina Phoebus,
Nec Dea, quae Phoebo pravia mane venit;
Pande fores roseas indignaque nubibus ora,
Et Triviam, comites & tibi junge tuos:
Hoc rogat infelix juvenis, qui pectore toto
Vritur, &justam te sibi poscit opem.
Arder, & ipse suos testatur Pollius ignes,
Hybernas folito tardius ire dies.
Nec negat hocvirgo: sed nollet: & hactenus uri
Non didicit: quamquam nunc quoque vulnus
habet. (amori.
Scit quoque quid fit amor, quanquam pudor obstat
Et vinci metuit, sic quoque victa tamen.
Er numerat cunctas, sed noctem cogitat unam:
[p. 385]
Hoc saltem illaesa virginitate licet.
Solve metus clari castissima nata parentis,
Non tibi, si nescis, illa timenda venit.
Terret & oblectat timidas Cytherea puellas,
Etpuer est, quamvis tela minatur, Amor.
Ludit, & ut ludat, geminos committit amantes,
Et spolium à vestra virginitatepetit.
Vectigal petit ille suum. quid nupta recufas,
Quiddubitas? rapta virgine, mater eris.
Iaım generum debes, debes Christina nepotes,
Iammatri, quantum praestitit illa tibi.
Hoc genitor pariterque rogat vir saucius. alter
Utgenitor fiat, fiat ut alter avus.
Albo Everardi Vorstii, Magnifici
Rectoris inscriptum.
Louiplecia en medendi
AusAfclepia duplicisque Phoebi,
Fatorum dominas ministrat herbas,
Quidnos foederis intimique amoris
Poscisdulcia nec neganda signa?
Non si perpete concitatus aestro
Totos Phocidis aestuem furores,
Et Phoebi Lycium potentis antruın,
Imos pectoris explicem receffus.
Sat testem fidei dedisse nomen,
Et saltem memores notasse ceras.
Nobis caetera differenda crede.
Non haec ductibus exarata paucis,
Et tantum manibusterenda nostris,
Sed quae per geminum volabit orbem,
Canae Tethyos& foli viatrix,
Olim publica charta nos loquetur.
Phoebo praestite perpetique fama
Cumnepotibus ista res geretur.
[p. 386]
In Animadversiones ad Sacrum Novi Faderis, praesertim Syriaci, contextum, autore
Ludovico de Dieu.
Viandenmortalibus,
7Ir coelitus mirande, vir pignus Dei,
Quoscunque lato terra complexu tenet,
Etcirculari Phoebus aspicit rota,
Quemprimo ab ortu, qua serenat aetherem,
Accedere ausus, vixque nascentem sequi,
Belgarum adusque claustra, & extremum mare,
Victum superbus & triumphatum trahis;
Quae lingua laudes digna prosequi tuas,
Edocte quasvis? Seu Palaestino placet
Difertus ore, five Chaldaeo, aut Syro,
Sive Aethiops perustus, aut felix Arabs;
Obstrictus omnis Ortus applaudet tibi,
Et ora solvet. Omnis intuebitur,
Non fabulofis aut sepultis ritibus,
Romana queîs gens&Pelasgorum tumet,
Emancipantem, larga quae dedit manus,
Et autor ipse muneris tanti Pater:
Qui foedus immortale mortalis Dei,
Mortalis, immortalis, ac fsemperDei,
Viam falutis, disciplinam gaudii,
Quod cuncta vincit, fine temporum caret,
Totgentium fulgore perfundis novo:
Emenfus ante, quicquid ignotum, abditum,
Et involutum vox Prophetarum canit,
Oraculorum qui sub obtentu latent,
Et veritati regiam pandunt viam.
Adest labori seque sufficit tuo
Rex ipse rerum: five facundus sacrum
Imples theatrum, mente sublimi, ignea,
Et verba fundis plena veraci Deo:
Sive in nepotes ingenî vires tui,
[p. 387]
Aternitatis candidatus, explicas,
Nondumque natos lumine involvis tuo.
Caeli facerdos, posteris sacrum caput,
Amor piorum, quos amabili jugo
Sponte ac volentes vitae adexemplum trahis,
Haeres paternae laudis atque adorex,
Quem voxdiserta, digna majestas polo,
Alte recepta confciorum mentibus,
Obliviofofegregat silentio,
Coloniana spes opusque, sanguinis
Inusitatigermen, ut facundiae;
Sic te favorbenignus, ad metam vehat
Consentientis eruditorum chori,
Sic cuncta discas, cuncta doctus asseras
Quae barbarorum faeda destruxit manus,
Sic involutum quicquid, aut reconditum
Imperviumque, charta coelestis tegit,
Tecumperitus orbis afsfcribat tibi,
Famaeque livor ipse subscribat tuae;
Ut auspicato afsurgit ac plaudit tibi
MensHeinsiana, prisco amore faucia
Laudis tuorum: Goliique Sol recens
Exortus orbi. nec minus capax tuae
Et fautor ardens Imperator gloriae.
Ad Serenissimam Venetorum Rempublicam,
cum Italiam Philippi Cluverii eidem
ipseinfcriberet.
REgina Ponti, fulmen Italae terrae,
Orbis voluptas, quam superba majestas
Dolensque vinci, legibus suis tutam
Infixit undis, indomabilem terris;
Tuas ad aras, orbis arbiter magni,
Et ordinator, & peritus emenfor,
Et omnium lustrator, omnium exactor,
Ex orbe toto, mente quem tenet fixum,
[p. 388]
Illustre munus, Italam dicat terram.
Ut quae voluptas, quaeque culmen est rerum,
Etfons, & omnis elegantiae meta,
Tibi imputetur, Diva, maximae rerum,
ITALICA TELLUS, PRINCIPI ITALAB TERRA.
In Philippi Lansbergii Commentarium.De
motu terra, deque aspectabilis caeli
typo.
MEtator ille fyderumremotorum,
Et impeditae veritatis interpres,
Nullifecundum magna quem tulitGanda
Caeli latebras, ultimosque secessus,
Recludere orbi, saeculisque venturis;
Nuncmajor annis, & propinquior coelo,
Cui semper instat semper incubat mente,
Movere terram, stare perdocet caelum.
Senex, senectae perspicacis exemplum,
Senex, juventa perspicacior quavis,
Quam falsus error, aut opinio veri,
Pellace fuco continenter involvit,
Terraeque fixam fixa detinet Terra;
Quis te, beate, quis beatior spirat?
Cui tot laborum, gloriaeque jam parta,
Et veritatis, & fui, polus centrum est.
InFurium acMegaram. Lufitanos cum Filium
novo& profano cultui publice de¬
dicarent.
Megara Furii, & Megaera Furius,
Uterque mango veritatis ac Dei,
Natum Molocho, plurimis spectantibus,
Votam dicatam confecrarunt victimam.
Parens uterque, prima pars piaculi,
In hoc theatro, quo dicatus est puer,
Stetere
[p. 389]
Stetere pulla veste, veste squallida,
Passis capillis altera, alter lurido
Tetroque vultu, qui dicatos Tartaro
Et obsidentes busta terreat striges.
Nec ominose defuere lachrymae,
Quas atra mens, & confcientia gravis,
Haud sponte diris exprimit nocentibus.
Tandem parentum victima, ac pompae caput,
Piacularis venit in scenam puer,
Vivum cadaver, discolor, dispar sibi,
Etinquinatisconcolor parentibus.
Pullus Molocho confecratus est color,
Solos Molochi qui facerdotes decet,
Colore ab ipso quos Camillos dicimus.
Locus Molocho destinatus ac facer,
Si quae Syrorum ritibus datur fides,
Ipsique si quid creditur nato Dei,
VeroGihanna nuncupatur nomine;
Mox puniendis dedicata sontibus,
Et inferorum nuncupata nomine.
Hanc ore diro, gestibusque mimicis,
Solos Molochi quod facerdotes decet,
Passis capillis altera, alter lurido
Tetroque vultu, dum dicatur victima,
Parens uterque praetulit spectantibus,
Megaera Furii, &Megaera Furius,
Duohistriones qui Gehennam dedicant,
Natosque secum qui Gehennae dedicant.
Sic cumMegaera Furius noster furit.
In obitum Ioannis Buxtorfii Patris.
SI fas est, vir magne, tuos accedere manes,
Quem candor niveus, quem tibi junxit amor;.
Perculso, quacunque patet, cum gentibus, orbe,
Privatos gemitus ad tua busta fero.
Europa ingenti lachrymas effundit alumno:
[p. 390]
Tecum pars Asiae prima, sepulta jacet.
Nec tantum infelix Solyme sua damna recenset,
Quae visa est iterum, te moriente, mori:
Cum victa victrix Babylon sua pectora tundit,
Etjungit lacrymas utraque laesa suas.
Necjam faemineum sibi vindicat illa laborem,
Quae melius tali stat recidiva manu:
Nec tumuli post busta tui memorentur Iones,
Nec se Pyramidum nobile jacter opus,
Nec Mausolei pendentia fornice tecta,
Nec testata suum cornibus araDeum.
Omnia priscorum post se monumenta reliquit
Quae terris cineres monstrat, amice, tuos.
In obitum Iani Gruteri optime de omni erudi-
tionemeriti.
I fas est, pietasque finit lugerebeatos,
Quos speratadiu sustulit atra dies,
Inferias, Grutere, tibi, tua cura, Camoena,
Et, perculsa tuo funere, Roma, venit.
FletTiberis, septemque rigant sua culmina montes,
Etquisquis gemini culmina montis amat:
Servatis qui faepetibi tot civibus olim,
Aptavit capiti debita ferta tuo.
Necmodus aut lachrymis, aut lex queat esse dolori,
Publicaquam toties tantaquecausa ciet:
Ni truculenta tuo lusisset stamine Parca.
Invidiam culpae detrahit illa suae.
Exilium mortemque tibi, dum vita manebat,
Indixit, nulli parcere certus, Iber.
Vidisti patriam cum libertate cadentem,
Etprofugum profugi deferuere tui,
Quaeque tibi vita fuerat jucundior ipsa,
Ante oculos periit bibliotheca tibi.
Infelix, patriaeque tuae vitaeque superstes,
Flevilti, extremum non properare diem.
[p. 391]
Quod superest, morti merito fatisque negatum est,
Et quicquid post nos restat, eritque, tuum est.
Vixisti, vitae series nunc incipit act;
Quae doctae precium sedulitatis habet.
In obitum Petri Colonii, Danielis
filii.
Praefidiummisera spesque interceptasenecta.
Cuijam crudelis vita futura sua est;
Sic subito, sic totus abis Sic, denique, de te
Iam praeter lachrymas vis super esse nihil?
Iamtibi maturos genitor spondebathonores:
Tu quoque quod nolles, voverat ipse suos.
IamMacetae campos evectus & alta Sophorum
Dogmata: jam multis, te quoque, major eras.
Vincebat coaeli studium, quo totus abibas;
Tam similis patri, quam pater ipse sibi..
Iamdulces genitrix de te spectare nepotes,
Et dici genitor jam properabat avus.
Invidit funesta lues, spesque abstulit omnes.
Sic mihi, sic matri raptus, & ipse tibi es.
Restabantjam pauca tibi, sed plurima nobis,
Quostuus accendit, non-fatiavit, a
Unadies vetuit, primumque abrupit amorem,
Et secuit vitae stamina coepta tibi.
Tum quoque, ne tempus vacuum virtutis abiret,
Parsque foret vitae discolor ulla tuae,
Fatales moriens docuisti vincere leges,
Et primo vitae tempore, malle mori.
amor.
In obitum Thoma Erpenii.
Vi primum è tenebris Orientem adducere So-
Coepisti in Batavos, ô decus omne tuis,
Tene etiam suprema dies mortalibus umbris
[p. 392]
Addidit? & mores nil potuere tui?
Nil niveus candor, nil sancta modestia, nil mens,
Qui caeli in terris incola semper eras?
Tot jam annos mensesque, tuopendemus ab ore;
Seu totum hoc ratio, feu fuit acer amor:
Acer, & infolitus, qui me tibi junxerat uni;
Saepe etiam passusvix meminisse mei.
Tu Grajorum adytis immersum, & inertib umbris
Iussisti ad portus flectere vela tuos.
Et nunc inmedio luctantem gurgite pinum
Deferis. heu fati lex inopina mei!
At saltem pressissem oculos in morte natantes,
Hausissemque anima deficiente tuam!
Tot falten excelsas fixissem pectore voces,
Quot frustra effundit, jam moriturus, olor.
Quin etiam, nomenque meum morientis in ore
Perstitit; & totus, tum quoque, noster eras.
Vita aliis erepta sua est: nos odimus. & fas
Cum Sole interris deficiente mori.
In Antibarbarum Sixtini Amame.
Mproba majorumquae nata est tempore primum
Barbaries, nostro tempore pulsa fuit.
Graecia nata fuit: Latiae crevere Camoenae,
Quisque sua Musas fovit & auxit ope.
Nec summi procerum, nec Regum prona voluntas
Defuit. ex illis pars quoque nostra fuit.
Orta dies fuerat. sed, quae, vix orta, repente
Occidit, & noctem sentit adesse suam.
Has tenebras inter dubiaeque crepusculalucis,
Altera fax oritur, nec prius orta dies.
Sol oritur, Sixtine, tuus: quo vindice, rursus
Barbaries cedit, quae reditura fuit.
Nec tibi Phoebeam fatis est decerpere laurum,
Quam Latium, vel quam Graecia docta gerit:
Pectus Idumaeo caluisti accenfus amore.
[p. 393]
Nobilior nulli lecta corona, tua est.
Laurum alii sibi quifque gerant. tibi palma parata est.
Hanc Oriens foli nectit, amice, tibi.
Infiliolumprimogenitum N.V. Constantini
Hugenii.
Atus inexemplum, semperque Hugenius annis
Major, & artificis grande parentis opus,
Quem genitor cunctos patriae formavit in usus,
Et tantum similem noluit esse sibi; *
Nunc pater est, spectatque suos cum conjuge vultus:
Quosmistus pariter signat uterque parens.
Nectantum primo genitoris nomine gaudet,
Et castae effigiem votaque matris amat;
Sedmonitus sancti exemplo curaque parentis,
Obstrictum nato se videt esse suo.
In Poemata Iacobi Zevecotii, minoriformà
impreffa.
post rerumDominam Deamque Romam,
Etseptemgeminos in urbe montes,
Tot arcus titulisducum superbos,
Et certantia nubibus theatra,
Thermas, pegmata, porticus, coloffos,
Visosnonfemel, & femel relictos,
Post pressos cineres Maronianos,
Et qui, post Heliconios recessus,
Primas Pausilypus ministrat umbras,
Seu toto Zephyrum moratur anno,
Seu certos reditus itusque ponti,
Dulci temperie videt, nec horret,
Etconchas legit eminus marinas;
Post tristes sapientiae labores,
Et quicquid stupet aut colit juventus;
Haec primo Zevecotius sub aevo
[p. 394]
Ante urbem patriam laresque visos,
Applaudentibus exhibet Batavis:
Pudentes elegos, sed elegantes,
Et fortes, & amabiles jambos,
Et tristes laqueos adhuc minantem
Ipfadebilitate choliambum,
Etfastumtragicigravem cothurni,
Sed quem Hifpania Cecropisque tellus,
Nostris, utreor, invidet theatris:
Et quicquid stupet aut colit vetustas.
Haecdecem potes imputare chartis.
Haec praestat tibi pusio libellus.
In Gerardi Thibautii Gladiatoriam artem, Symbolo
ac pramio ab Excellentissimo Principe
Mauritio Nasovio, &c.
donatam.
Nter fegeminas ferro concurrere dextras,
Fortunae fuerat, nunc erit artis, opus.
NonhocRomaparens, quamvis Mavortia, non hoc
Lectorem docuit Graecia tota suum.
Temporibus nostris, ipsa se teste, vetustas
Vincitur, & fefsas dat superata manus,
Artis inops: totus quam dum considerat orbis
Tyronem unius se videt esse viri.
Hanc, rude donatus, Vejanius intret arenam;
Intrata est numquam, dicet, arena mihi.
Threcius audebit cum Myrmillone sub armis
Stare, nechic illi jam metuendus erit.
Hanc Samnis teneat, teneat qui provocat, artem,
Ignavo neutersanguine tingethumum.
Hanc colit, hac nostrum Thibautiusimbuit aevum,
Hanc nondum genitis nobile donat opus.
Nec negat hoc, Martis foboles, Nassovius Heros
Etjam victori praemia certa dedit:
Instructorque operis, plausuque opibusque parenti
[p. 395]
Adfuit, & partem vindicat ipse sibi.
Quaelibet arguto peragenda est judicecausa.
Hac à non victo Principe palma datur.
Epithalamium Iacobi Golii, &lestissime virginis
Rhenoburga Vergoefia.
Vem fines patriae, notasque excedere terras,
Doctrinae suasit, sed peregrinus, amor,
Qui totum in Batavos visum sibi vexit Eoum,
Et Phoebi veteres exorientis opes,
Sideradum magno sequitur labentia mundo,
Euclidaeque aditus, & grave pandit opus,
Obtulit intento dulcem Vergoesia vultum,
Atque oculos, totus quos habitabat Amor.
Qualis, cum Paphiam percuffit vulnere matrem,
Aut cygnum fieri de love fecit avum.
Non sic Erigone fulget, dilecta parenti,
Non Ariadnaeae flava corona comae,
NonHelice, non quae crudelibus eruta vinclis,
Iure aliis passa est Andromedea capi.
Obstupuit perculfus amans, Oriente relicto.
Elapsus docto pectore cessit Arabs.
Excidit attonito divinus pectore pulvis:
Succedit formis omnibus una recens.
Metiturspatiis descripta aequalibus ora,
Quae nunc follicito picta rubore madent.
Miratur, teretesque manus, gressumque, sonumque,
Etquicquid caste non nisi sperat amans.
Tantum optat fieri, quae quondam inspexerat, attra,
Atque oculis totidem posse notare fuum.
Quoque trahit, sequitur: sequiturdum victa secutum,
Ettotamprecium sedulitatis habet.
Sidera quodfuerant, nunc est Vergoesia, coeli
Extinxit cunctasuna puella faces.
[p. 396]
Epithalamium Iacobi Musii, Cognatifui, &leitissima
virginis Martina Ioachima, N.V.
Alberti loachimi, ad Sereniss.
MagnaBritanniaRegem
Legatifilia.
Larum sanguine fascibusque, Musi,
Et per tot titulos celebre nomen,
QuaMosam Vahalis superbus ambit,
EtLeccam fibijungit affluentem;
Quatriplex spatiatur, & Senatus
RectoremBatavi salutat amnis;
Felix, cui dominae faventis ardor
Totas ignibus imbuit medullas:
Nunc felix magis, &magisbeate,
Cui, dulci genio paris juventae
Etdulci obfequio perusta mentem,
Totam se dedit, annuitque vinci.j
Jam tuto tibi, jamdaturvolenti,
Per tot gaudia mentis evagari,
Etdifponere vota quae morantur.
1am totam licet aestimare noctem.
Felix moribus & decore forma!
Felix laudibus & decore famae!
Felix, quem dedit, altero parente!
Quem facundia, quem severa virtus,
Totterrisvenerata Regibusque,
Et fastidia temporum fuorum,
Paetis Helvidiisque praenitentem
Magni laudibus inferuntCatonis.
Quemnunc libera jussa Principesque
Belgarum stupet Albion loquentem.
Felix, qui comiti comes per undas
Ad Britannica regna cum volabis,
Vres NereaNereique natas
Laso pectore: desidesque ventos
[p. 397]
Adspectacula festa convocabis!
Hic quot fluctibus intumefcet aequor,
Quot nox, aethere lapsa, promet ignes,
Tot suspiria, basiisque mixta
Linguaemurmurablanda supputabit,
Et tota Thetis incalescet unda.
Dum terrae simul, & simul beato
Languentis dominae sinu receptus,
Lentum pectoris edomabis aestum.
Et dulces patriae domos revises.
Hic Hymen tuus, & tuus Cupido,
Flammarum moderator & profundi,
Qui subducta dabunt legentque vela,
Et per transtra forosque cursitabunt,
Quem portum Batavae, dabunt carinae,
Huncportum gemino dabunt amanti.
Ad Castorem&Pollucem, Bellimontie do
mus, cum uterque Licentiam in utroque lure
reportaret.
DVplexgloria maximi parentis,
Quo nil cultius eruditiusque,
Nil facundius elegantiusque
Iactant Mattiaci, colunt Batavi,
Quem Rex Sarmata, Sarmataeque terror,
Belli destinata fulmen universi,
Getarum moderator, inter arma
Nostro foedera comprobata voto
Totis viribushorruit loquentem,
Etpacemtimuit, timendus hosti;
Quae vos gaudia, quae fovent parentem,
Cumpares studiis, pares juventa,
Pares ingenio, pares amore,
Pares laudibus eruditionis,
Inter tot scopulos, tot inter undas,
Et fluctus dubios, scientiarum
[p. 398]
Ad summum videt enatasse culmen,
Et parem Themidis referre honorem?
SicCastor geminus, suoque dignus
Frater Castore, Castoris gemellus,
Pares sideribus, pareshonore,
Quamvis sidera cuncta metientem,
Hinc atque hinc dubium trahunt Tonantem;
Utvosgloria, sed duplex, parentem.
Qui nuncsaucius utriusque amore,
Utrumque inter, & utriusque amorem,
Versatur dubius, negatque scire,
Tantum cum sciat, hunc videns & illum, -
Uter fit prior altero duorum,
Cumsolus fit uterque par duobus,
Et par, nec prior altero, sit alter,..
Nec par aut prior altero, sit ufquam.
CaroloMartinio, cum adsummum Iurisprudentia
eveheretur gradum.
Quisque suos Divi veteres coluistis amores: Et pretium caeli prisca juventa fuit. "
Iasiona Ceres formosis condidit ulnis:
Endymion, Luna judice, pulcher erat.
Virbius acceptum Triviae bis rettulit esse,
Etgeminam lucem munus amantishabet.
Formofae notus Veneris, dum vixit Adonis,
Post mortem Assyriis continuatus, amor.
Tithono Cephaloque suos partitur amores,
Aethereas pandit quae Dea mane fores.
Pierides, vestram meruit Rhodopeïus Orpheus,
Et sensit Thamyras, sed male gratus, opem.
Ageriae placuisse suae Numa fertur, & antro
Dictantem monitus detinuifle Deam.
Una Themis placuit tibi, Carole: sola Dearum
Implicuit dulces in tua colla manus.
Hujus in amplexus juvenis nunc ducitur. hujus
[p. 399]
Connubii dotem, non male pactus, habet.
Libertas capiti, digitoque inducitur aurum:
Hoc quoque non dubiae pignus amantis erit.
Testis adest, morum non inscia, casta Colonî,
Doctrinae genitrix, cum pietate, domus.
Quae puerum vidit, juvenem nunc exhibet orbi,
Et primam docuit laudis inire viam.
Nec minus hic, Cunaee, tibi debere fatemur::
Ille tuum posthacjure putatur opus..
Tu dominae jungis: tecum his affsistere sacris
Cogimur, &ritus, & pia verba sequi.
Heroes veterum priscis placuere Deabus,
Praemiaque amplexae fert sua quisque Dez.
Curae aliis sua quaeque fuit.tibi, Carole, nubit,
Quamfequitur semper, nunc comitatur honor.
Ad Sereniff.& invictissimum GustavumMagnum,
Suecorum Regem, &c. cum lurisconfultorum
Ordini infertus esset loannes
Cabeliavius.
REgum maxime, quem perustusacri
Moschus frigore, Sarmataquetristes,
Etseptemgemini pavent Triones;
Dum lauros tibi, victus, & triumphos,
Hostis porrigit, incolaeque ferrum,
Coelum sidera destinat, sed olim,
Necquicquam faciles negare Divi,
Aut Mars fustinet, aut amica Martis,
Taedas quae sibi vindicat jugales;
Nos nova juvenem toga nitentem,
Quem sacro Themis imbuit sub antro,
Utmagnum Agerie Latina Regem,
Invictum geniicalore, & annis,
Plenum numine, gens amica Phoebo,
Nec victi tibi mittimus Batavi.
[p. 400]
In Codicem Middoth, a Constantino Lempereur
Latineconversum. & commentario
illustratum.
Rande illud adytum, quo suprema majestas,
Terrae polique conditrix, fuifinis
Et meta rerum, continenter insuerat
Audire voces supplicantium ac vota,
Aulam faventis& palatium caeli,
Tot involutum tot recessibus clausum,
Toties renatum, denuoque collapfum,
Dum terra Iduma staret & Palaestina,
Struxêre Reges. Rursus obrutum fato,
Et jam fuorumpene cognitum nulli,
Orbi renatus Imperator exstruxit,
Cui totaIduma cedit & Palaestina.

Ad Franciscum Thysium, Antonii filium,
cum utriusque luris summo gradu
donaretur.
BEateThysi, quemjuventa, vix primos
Emensa fines, tot per invias cautes
Atrasque nubes, quot minatur Astraa;
Tuto reponit in Salaciae portu,
Et invidendo nectit anchoram morsu.
Felix senectae cura, dulce solamen
Figentis in te vota: cujus ad limen,
Sicmajor annis, gratulantibus cunctis,
Parente digno digna mittitur proles.
Ut cornipes primavus, inclyto natus
Victore, palma quem reducit Elea,
Spemvincit animis, gloriamque fuccessu:
Aut regia ales, stirpe non minor tali,
Vix nata Phoebum ferre discit, & lucem.
Mox crescet aetas, auspicatior famae,
[p. 401]
Fervorque agendo cedet, & pudor primus:
Utadditus plerumque mentibus rectis
Index honesti, sic inutilis rebus.
Hoc stirps avita proque avita majorum,
Hoc lucisurget autor, integer morum
Vitaque custos, aequus omnium laudi,
Sux severus aestimator ac parcus,
Fugaxque famae, quae procatur invitum:
Noncrudito, quotquot eminent usquam,
Vlli fecundus, &modestiae princeps.
In obscurissimas A. Perfii Satyras Commentario
Ifaaci Cafauboni illustratas.
FSt aliquidpulchrum, nihil est formosius orbe.
Quae teneant oculos plurima solus habet.
Despice. cernishumum, quae se mirantibus offert.
Omnibus illa suas prodiga monstrat opes.
Suspice. pulchra vides diffusi lumina caeli,
Innumerum partes semper obire suas.
Ut veniente die pulcherrimus aethere Titan,
Sic fugiente, sua Cynthia luce nitet.
Haec tamen, aut nubes, aut nox intercipit ipsa:
Utvideas caecos protinus esse Deos.
Unica nox totum tenebris obducit olympum,
Unica nox totam celat & abdit humum.
Sint tenebrae semper, nihil est hoc quicquid ubique
Etfugient partes omnia pulchra suas.
Non Helenen ipsam, non te male sanus amabo,
Ni videam vultus Hippodamia tuos.
Palladis hinc oculos, hinc collum pone Diones:
Sub gelida lateat nocte, peribit amor.
Hic quoque qui libro toties memoratur in uno
Flaccus, & inceptum morte reliquit opus,
Socraticas totus pallebat doctus Athenas:
Sedprope nox totus, totus & umbra fuit.
Sic latuit semper, quamvis legeretur ubique:
(est,
[p. 402]
Et prope quam notus, tam tenebrofus erat:
Suntduoqui lucent, duo sunt qui lumina reddunt
Omnibus: hic caelum purgat, & alterhumum.
Cafaubonus humum radiis, Sol purgatOlympum.
Imperii sedem servat uterque fui.
Nil mihi cum nocte est. placeat morientibus illa,
Nos homines luci dedita turba sumus.
Sinttenebrae Flacci. plus Cafaubone meretur
Luxtua. luce tuacognitus ille fuit.
Quam bene distatis! quicquid non novimusante,
Illius; &quodnunc discimus, omne tuum est.
Parodia Phaseli Catulliani, in cujusdam Afini,
expreffam ab autore in Laude Afini
effigiem.
ASellus ille, quemvidetis, hospites,
Ait fuisse quadrupes pigerrimus,
Necullius stupentis ocium pecu
Nequiffe praeterire, sive Inertiae
Opus foret litare, sive Murcia.
Ethoc negat feroculae Bataviae
Negare littus, insulasve proximas,
Sicambriam, trucemqueBaetici sinum,
Ubi iste, nuncscreator, anteafuit
Iners Asellus. heic Salaciae in folo
Rudente saepe fibilum edidit sono.
Bataviae ora, nobilisque Catta gens -
Tibi haec fuiffe & efle cognitissima
Asellus inquit: ultima ex origine
Tuis natasse dicit in paludibus:
Tuo imbuiffe & ungulas in aquore,
Et inde per tot alta littorum juga
Herum tulisse; laeva five dextera
Foret cruenta: sive agaso verbere
Utrumque durusincidisset in latus:
Nec ulla vota Vapularibus Diis
[p. 403]
Sibi esse facta, cum veniret à mari
Novissimo, hanc ad usque Musicam domum
Sed haec prius fuere: nunc ineptiis
Vacat jocisque: seque dedicat tibi,
Gemelle afellule, & gemelle afelluli.
In Epistolicas quastiones Iohannis Bevreowicii.
De vita termino.
Professor artis non habentis exitum,
Nisi advocatum numen in partes venit,
Ars artis, & lex destinatrix omnium;
Quem ponit arti terminum, servet Deo:
(5) Nec immodestè conserat caelo manum.
Successus omnis coelitus terrae datur,
Uni relictus cognitusque numini.
Qui belluoso vela committit mari
Canus magister, artis ac ponti sciens,
(10) Portu negato, non minus scientiam,,
Tuetur usu, naufraga licet rate,
Quam saepe profper, qui coronatisDeis
Laetum paterno limiti admovit pedem.
Quid speret ager, quem supremo in limine
(15) Vitae occidentis morbus afflictum tenet,
Seu lenta tabes, seu malignus ac recens
Et aestuosus insidet venis calor,
Cos erudita monstrat; ut vitae ac necis
Non ordinatrix, sic satelles addita
(20) Et praesidentis administratrix Dei.
Quem Mars in arma cogit, affectam licet
Excussit hosti non iners adoream,
Hostiquepalmam pene praereptam dedit.
Stat providus, stat omnium gnarus parens,
(25) Fatumque ducit, quo lubet, coelo datae
Director artis, non inertis non iners,
Non ociosus, negligensque nullius.
Idemque terra tollit ac coelo inferit
[p. 404]
Fati ministram, deprimitque quo lubet
(30) Inobsequentem: seu proterva deserit.
Calles apertos, regiamque semitam
Ut cornipes, quem legis ignarum ac sui.
Vix ipse habenis campus excussis capit,
Auriga circo claudit, ac metae applicat,
(35) Voti impotentis terminum ut figat sibi,
Nec cuncta credat posse, nec possit nihil.
Non ut remisse militantis in modum
Inefficax tutator agminis sui
Frustra supinas inferat coelo fugax,
(40) Sed ut volentes commodet fato manus.
Apollinaris quae scientiae caput,
Artisque lex suprema Bevrovicius
Nunc patriae commune delubrum ac salus,
Olim Machaon destinatus indiges,
(45) Poli Quirites inter antistes poli,
Tradit futuris, posterosque dedocet
Insanientis orbitam plebis sequi,
Quae vera falsis, certa turbat irritis:
Artemque fato miscet, aut demit Deo.
(50) Uni relictum prorogare limitem,
Unique notum, cognitumque nemini.
Ne curiosus quaere, quae sciri nefas,
Nec ut supremum prorogaturus diem
Quicunque morbum temperaturus venis,
(55) Sed proroganti destinatus assecla,
Securus insta. temperator omnium
Et artem, & arte fata consummat Deus.

In Amores Nortvicenses, Vincentii
Fabricii.
Dousa, patervatum, Batavi tutelaLycei,
Quo nil candidius terra Batava tulit,
Littora Nortvici campofque accendit & amnes,
In gremio dominae dum fua fata canit.
[p. 405]
Ipsa Venus, Venerisque puer, quos lusit Amores,
Quaeque Ide fixit basia mille fuae,
Inscripsit foliis: flammasque &carmina Nymphae
Hauserunt patriae, Nereidesque Dex.
Totacalet tellus, & adhuc locus uritur ipso:
Quem Phoebo junctus nunc quoque sacratAmor.
Dignus utroqueDeo vates meus, ardet utroque,
Nec Paphia, Phoebi nec minus igne calet.
Dousa meus doctos Nortvicum transtulit ignes,
Nunc afflat vates numine Dousa suo.

In urbes Bataviae Marci Boxhornii
Zuerii.

LAus eruditae gentis & decus rarum,
Cui vix juventa vesticeps genas ambit,
Vix ora signat, erudite Boxhorni,
Et jam procatur fama, jam sibi jungit
(5) Laboriosis indomabilem curis,
Quas ante fulget, ut domesticos coeli
Nocturnus ignes, quae reponit in luce
Nomen Batavum, consecratque venturis;
Debere jam se sentit ipsa Libertas,
(10) Nexum nec unquam dissitebitur tantum:
Quod cum superbis molibus, foris, templis,
Beata, dives, culta, non triumphata,
Cum civibus, cum civitatibus cunctis,
Spectanda terras nunc perambulat quasvis,
(15) Vita & Quirini civitate donata.

Eidem, cum illustrissimo Dominico Molino
publice parentasset.

QUid est diserte nec tacende Boxhorni
Posthac disertis, aemulisque summorum,
A cujus ore feriata Lugdunum
Nuper pependit, sauciata, percussa
[p. 406]
(5) Oratione flebili, nec ignava,
Sed expedita, masculaque, sed gnara
Vim questibus miscere, lachrymis pondus;
Quid est, quod Heinsi, praeco funeris magni,
Ciere lessum lachrymasque vis Musam,
(10) Et praeficarum munus exsequi luctum,
Quem fama terris posterisque venturis,
Padus Batavis Hadriaeque transmittat?
Amice nescis; inclytus licet fandi,
Et luctuosus praedicator erepti;
(15) In morte tanta, quod miserrimum, nescis,
Et pene tanta luctuosius morte,
Nec expiandum februisque luctuque:
Fuere Musa, vixit Heinsius vester,
Amice, vixit. Ille sedulus quondam
(20) Laetusque cultor dulcium Camoenarum,
Idemque laudis impotens Molineae
Et aestimator & superbus interpres,
Ardoris ipse vix fui capax quondam,
Nunc derelictus omnibus miser Musis,
(25) Perculsus, oppressusque, mutus, elinguis,
Non verba voci, sed silentium praestat
Inominato nec domabili letho.
Si quid relictum est ultimae tamen voci,
Quod lingua victa tinniat, manus signet,
(30) Qualis supremae conditur voluntatis,
Urgente fato, summa cum dies vergit,
Lex non amoena, quam tabellio firmat,
Suique testes, & domesticum nomen;
Hanc dictionem, ceu novissimam, tolle:
(35) SIBI ET MOLINO QUI SUPERSTES EXSTINCTO EST,
SIBI ET CAMOENIS HEIC PARENTAT EXTINCTIS.
[p. 407]

In descriptionem Indiae Occidentalis Ioannis
Latii, Rebus ejusdem Praefecti.

EXtremum primumque diem, qua furgitab undis,
Quaque fatigatis in mare fertur aquis,
Emenso Batavi post tergum liquimus orbe,
Et quas sol metas, navita noster habet.
Subfequitur quacunque viam fecere carinae,
Etquantum nautae mens sibi fumititer.
Latius extremi positum sibi vindicat Indi,
Et curam terrae deficientis agit.
Par patriae cuivis, par libertatis amore,
Hic quoque quo patriam demereaturhabet.
Nec tantum distincta locis miracula reddit,
Quaecunque in Batavis panda carina tulit,
Cedentis revocat finemque intercipit orbis,
Viteriusque ipso nobilefurgit opus,
Interior tantajam stat Natura labore,
Et famae accessu continuatur humus:
Excipit exhaustum par mundo gloria mundum,
Quantus in immensa posteritate patet.
Qui varios terrarum habitus, tractusque situsque,
Et descripta suo nomine regna legis,
Cum frutices, herbasque novas, ignotaque nobis
Nec quondam terris cognita monstra legis,
Plus monstris quaecunque legis mirare docentem,
Per quem, ut nata domi tam peregrina legis.

In Poëmata Iani Bodecheri Banningii.

COrpora Priamidestriase formosa Dearum
Arbitrio vidit supposuifle suo,
Cum specie lasciva Venus praelata duabus,
Trojanas victrix dilaceravit opes.
Diimelius. nunc ex aequo sententia fertur,
Non bene concordes quae vetat esseDeas.
[p. 408]
Palladaqui coluit, cui se sapientiatotam
Exhibuit puero, non minus aequa viro,
Cui tres, cui faciles ter tres risêre puellae,
Nec semel immitis pectora fixit Amor,
Tot curaeDivisBodecherus, totque Deabus,
Nunc orbi Veneres donat habere suas.
SicVenerem jungit tutelaremque Minervam,
Etquas haec focias gaudethabereDeas.
Adjice, quod fulvum quae vati nunciat aurum,
Omine ab ipsa suo Fulvia nomen habet.
Et superest Iuno, sed conjuga; non minor illis,
Dotaleis quae jam promere gestit opes.
AdN.V. Cornelium vander Myle, cum non
amplius Academia curafungeretur.
Scaligeri post fata sui, post funera Iuni
Laesa quidem nostra est Pallas, & orba fuit;
Sustinuit tamen aegra caput, maestumque dolorem,
Et facies tantum deficientis erat.
Nunc, Myli generose, tibi fortuna fefellit;
Necfolita, quanquam debuit, usa fide est.
Hactenus avulfisperierunt singula membris:
Nunc caput infelix non habet illa suum.
Adeundem, cum restitutusfibisuisque
esset.
NAtali nobis proprio, cunctisque diebus
Dulcior, & festas inter habenda dies,
Qua, Myli generofe, tibi patriaeque renatus
Vivere coepisti post tua fata tuis.
Haec primum Fortuna tibi vim tota remisit,
Etspoliumdese victaque terga dedit.
Omnibushanc lucem praeferret Scaliger unam,
Qui caput hanc fastis vellet habere suis:
Quisquis& antiquos gratus reminiscitur annos,
Et
[p. 409]
Etnondum potuit non meminisse sui.
Annales veterum primo repetantur ab aevo,
Et quo stet merito quaeque notata dies;
Cumclausos alii penetrarint milite muros,
Aut forti tulerint rapta trophaea manu;
Omnibus antistat victoria, sorte subacta
Quaejussas meritis dat superata manus.
In difputationes Festi Hommii..
Felices proavos & saecula prima parentum,
Cum simplex pietas & fine labe fuit.
Ambitio nondum venalem invaferat orbem,
Etcastae pretium relligionis erat.
At nunc infelix pietas conducitur auro,
Autmalesperatus plurima dictat honos,
Ipsa fides proitat. sic scribitur. aspice saeclum.
Quod credas alter vendit, & alter emit.
Mos nocet exemplo, quantumque accedit ad annos
Crefcit, & autorem se gravis error habet.
Venimus ad summum. scribendo involvere verum
Coepimus; & moles & sibi turba nocet.
Viderat hoc Festus, mirae brevitatis amator,
Nec minus & sacrae simplicitatis amans.
Omniaque evolvens magnorum scripta virorum,
Haec nobis, inquit, sola relicta fuit.
Nec mora: contractis infert nova lumina rebus,
Et non scribendo plurima, plura docet.
Inconventum Hage induciarum causa frustra
institutum.
FXutus Sylvae titulis, terraeque Sicambra,
EttandemMosa cedere jussus Iber,
Nec tutus victusque domi, spem ponit in hoste,
Legatosque jubet protinus ire suos.
Haga triumphalem venienti accommodat aulam.
S Promissis
41,0
DAN. HEINSIT
Promissis abeunt tempora: cedithyems.
Spectandi studio concurrit mobile vulgus,
Et solo pompa nomine, pompa placet:
Auditus, pluspace petit quam poscitur armis,
Et domini partes conciliator agit.
Hostem odit, non fallit Iber. quod quisque negaret,
Non datur. hoc precium dissimulatorhabet.
DeHugone Grotio, ab uxore carceri, in quo ad
vitam damnatus erat, erepto.
Onjugis auspicio superas effertur in auras
Grotius, & geminum munusamantis habet;
Pro tenebris lucem, cum lucis munere vitam;
Quae cum luce simul pene negata fuit.
Atvos, oproceres, jam poenam mittite & iras,
Subvobis pereat ne pietatis amor.
Aenea licuitmedios gestare per ignes
Intactum Grajis dulce parentis onus.
Eripuit tenebris proscriptum casta maritum
Thuria: nec fraudi res fuit illa viro.
Iam mortem, morti modo non vicinus, & ipso
In tenebris letho non leviora tulit.
Post vitamsuus est. è morte renascitur ipsa.
Nascenti legem dicere nemo folet.
Innuptias Ioannis Cabeliavii, & Machtildis
Hakia.
Ui toties crudas Arctoo sidere noctes
Q Pertulit infelix, difficilesque vias;
Invictus solo Dominae, quo carpitur, igne,
Spes interdubias follicitosque metus,
Codanosque sinus, infestaque milite castra,
Quaeque mari acbello saeva minatur hyems;
Suscipitur tepidoque sinu, tenerisque lacertis,
EtportumDomina blandaque castra tenet.
Victori
POEMAT. EXTEMPOR. 418
Victori (vestrum decus est) applaudite Musr.
Serta sibi, sed jam laurea, nectat Hymen.
Myrto alius faustos populo testetur amores:
Ignavi tantum praemia myrtus haber.
Plusgeritur. Victor Dominae, Phoebique facerdos,
Successu tantopraemia digna petit.
Spes vicit. felix cum spe qui vicit amator,
Atque anceps de se jure triumphat amor.
In Ideam Medicina, ex autoribus non Medicis
àloanne Beverovicio, elegantissime concinnatam.
FMedicis certamMedicinae ponere legem,
Antehac ars Medicis omnibus una fuit.
Certam è non Medicis Medicinae ponere legem,
Unius, posthacnon imitanda, fuit.
De illustrissima urbis Bredane victoria ad
Celsiss. Principem.
Erum certa falus, patriaeque& gloria Patrum,
Queis sua submittit jura superbus Iber,
Venisti indomitam fati explorator ad urbem
Ipse tui, qua nilBelgica majus habet.
Opposuit fratrem tumidi regnator Iberi,
Opposuit vires quicquid ubique suas.
Cesserunt paucis tot munimenta diebus,
Vix expugnandum fulmine cessit opus.
Fratri fratris opus cessit, ne cederet ulli,
Et spontehaeredem sensit adesse fuum,
2.
In eundem post maxima obsidionis pericula
incolumem..
Orrida tempestas clausam dumpercutiturbem
Horrida
[p. 412]
Coelum ipsum ruere in terras tonitruque putares,
Bellaque Cyclopum cominus igne geri.
Duxingensmanet intrepidus, ceu saxea moles,
Iratae quam vis undique pulsat aquae.
Nec sibi, sed mortem patriae Patribusque minatus,
Instat, & incoaeptum fervidus urget opus.
Erumpunt gemitus passim. spes tantatimore
Vincitur, ut res eit plena timoris amor.
Quis credat? minimum est urbis victoria tanta:
Cum Duce plus patriam non cecidisse fuit.
Adeundem, deferenitate caeli, post continuos
imbres, circa ipsum tempus quo expugnata
urbs est.
QUod caelum fine nube fuit, prius imbribus udū,
Cumse submisit Breda superba tibi,
Quodtantismunita opibus, valloque virisque,
Accessit laudi, Dux generofe, tuae,
Tam cito quod turres validas submisit & arces,
Et voluit, coelo sed praeeunte, capi;
BlanditurNatura parens, fortissime rerum,
Ipsaque adulanturmaenia clausa tibi.
Iusprote inpartem Divosque hominesque vocabat,
Ne tua non esset, quae tua jure fuit.
Ioanni Frederico Gronovio, cum Diatribas in
Sylvas Statianas Theodoro Grafuvinckelio
inscripsisset.
Dulcibus inripis Musarum eductus &
antris,
Quanquam exul, patria nunc quoque fama
fuae,
Dum sylvam simul, Haga, tuam, vatisque pererrat,
Qui coluit sylvas, Parthenopea, tuas;
Excolithas, tristesque abigitGronovius umbras,
Et faedam lolio deside purgat hunum.
Jamque
[p. 413]
Iamque erat, ut Phoebo Phoebeo concitus aestro,
Etsicconceptum rite dicaret opus:
Postponidoluit se Grafwinckelius illi,
Rivalis docti, non minor ipse, Dei.
Nec male, Gronovi, Batavus praefertur Apollo,
Quaeque hic natatibi, vindicat Haga sibi.
Necmalequi tantos meruit fecitqueclientes,
Patronus Musis incipit essetuis.
At, tuqui toties dicendi flumine cives
tuos, Servasti, prisco dignus honore,
Cujusinexhaustodum curia pendet ab ore,
Ipsatuisjam se sentit adeffe reis;
Accipenunc Sylvas, è quêis tibi querna corona
Nafcitur, autori laurea ferta tuo.
In effigiem EryciiPuteani.
QUem legis stupesq;, lector, hactenus, femelvide.
Talis ore, major aevo, doctor orbis, omnium
Temporumfax Puteanus, & fui compendium.
Et
quonil
In effigiem Principis Mauritii Nassovii.
HIspanae domitor gentis, fortissime rerum,
nil caelo dignius orbis habet,
Sic valeassemper, sic te tua sentiat aetas,
Sic ad pacta tibi sidera serus eas,
Nec nisi fuccedatconsors generisque piique
Sanguinis, & magno nata parente domus,
Sic faveantterrae, sic se, dum elabitur, hostis.
Felicem hoc uno sentiat esse modo:
Utnuper sperata ferox cum maenia liquit,
Spe sola adventus maenia tuta tui.
Ille metu, nos invito certemus amore,
Materies laudisjustaqueparque tuae.
Regem habeant alii.plus estregnare sub illo,
Subquo libertas omnibus aequa datur.
Ad
14 DAN. HEINSIE
Ad Gilbertum laccheum, cum VVillebrordo
Snellio Mathematicosummo parentaret.
Dilecti comites, quos Snellinomen amicos,
Et virtus meruit, nec simulatus amor,
Definiteaccenfum gemitu producere luctum
Et lachrymis, quamvis fit pietatis opus.
Tuque, licetpatrone ingens virtutis ademtae,
Invidiamjusto parce movereDeo.
Sideribus semper totique immersus Olympo,
Quascoluit terras, nesciit esse suas.
In Philippi Cluverii librum de tribus
Rheni alveis.
.>
Vlores Batavos, quĉis quondam masculavirtus
Nuncquoque successus vix dathabere pares,
Laudarunt veteres, laudarunt saepe recentes
Nec notum est toto nomen in orbe magis.
Quis tamenhoc credat? Batavus fine sededomoque
Et frustra patriam quaerit ubique suam.
Laudabunt alii victorem sape Batavum:
Cluvero patriam dante Batavus habet.
(est,
IacoboPilio, cum dispersa patruifui Martini
Vilii Poemata ederet.
Uae scripta quondam Pilius dedit famae,
Primaevus, acer mente, parque longaevis,
Iamque invidenda Septimontii fama,
Sedsparsa & obsoleta, pene jam & rapta,
Functo superstes Pilius recollegit,
Nomenque patruo perditum nepos reddit.
Dii, rara pietas, rarum & inclytum foedus!
Utrique uterque dat, quod accipit, nomen;
Rapto superstes&superstiti raptus. In.
POEMAT. EXTEMPOR. 45
In Confulatum Dordrechtanum, N.V. Cornelii
van Beveren, Equitis & c. nuper ad Sereniss.
Magna Britannia ac Dania Reges
Legati.
Uem Tamesis stupuit toties, quem Cimbrica
Privatopostquamdessit ore loqui, (tellas,
Stirpishonostanta, magni genitoris imago,
Quem spretae celebrant & comitantur, opes;
Vrbis amor primae, patriis quae praefidet oris,
Actanto fueratnomine digna regi;
Accipit undecimum fasces dilatus in annum,
Etseropatriae, nonfibi, consul erit.
Acceditpopulispesslleenta, accedit honori
Nondum pro meritis continuatushonor.
Postlaudistitulostantae, post mille labores,
Posttot sollicitas ancipitesque vias,
Post visos totiesReges, post praemia Regum,
Faederequosjunxit terra Batava sibi;
Nil laudi auttitulis superest. Vrbs accipit ipsa,
Quantum vix aliis omnibus ante dedit.
Echo de Patriastatu, ad N. V. Theodorum
Dousam lanifil. cum Patris & aliorum ejusdem
generis Poemalia ederet.
Dousz Nympha mei, de paucis me quoque certum
FacDea. sic verax fis, quod haberis eris.
Quid Patriae Batavoque meo conducere censes,
Hactenus, & suades semper amare? mare.
Heu mare, quodclausum est! ubi nunc praeclara
juventus,
Etquodnam specimen nominis edit? edit.
Aut bibit, & partis fruitur. Laus illa priorum
Interea, &virtus inclyta, tabet. habet.
Tot vero corrupta modis ac perdita quisnam
S 4
Resti.
416 DAN. HEINSIIOL
Restituet nobis saecula solus? olus.
Sanctaque paupertas, exemplaque gentis avitae.
Nam quis prae nobis jure Batavus? avus.
Torvo igitur cenfore egethaec gens editaMarte,
Praesidequo rursus fobria deget, eget.
Et quo prisca fugit concordia? quae modonulla,
Quando unquam miseros conciliabit? abit.
Quidpracelfushonos, quid caetera, quae sibi quonda
Virtute&meritis quisque redemit? emit.
Bellica res vero quid erit, silapsa feratur,
Etsideficiat nos veteranus? anus.
Quidpietas? quid relligio, quae pectora junxit,
Etnuncludibrium quid nisi debet? hebet.
Et quis finis erit, nisi nos concordia jungat?
Quid populo restat, qui modo liber? Iber.
In Tabulas Motuum Caelestium perpetuasPhilippi
Lansbergii, post mortem ejus editas.
SPectare gentes, quas utroque àlittore
renatus occidensque conspicit.
HaecGandae alumnus, pertrophaea nobilis,
Non ut molesti victor Alcides rogi,
Aut frustra iniquum Dis Aloëumgenus,
Per aggerata montium fastigia;
Sed explicato quicquid in terris latet,
Et deprehensa veritate siderum,
Caelo ante capto gentibusque dedito,
Sibi superstes, ac futurus indiges,
Terris reclusa scandit in caelum via.
In effigiem ejusdem, ibidem expreffam.
SidIdeerraa qui terris totumque relinquitOlympum;
Monstrator atheris fui,
Lampridem caeli vetus incola, corporis aegri
Pertasus, & nostri fatur,
Vmbram
POEMAT. EXTEMPOR. $487
Vmbram animi, coeloque oculos quos fixit, amicis
Sic confecrat Lansbergius.
InR. V. Francifci Gomari de Hebrea poěsi ac
metris Libellum.
LleDei primisarcana edoctus ab annis,
Prae patria placuit cui pietatis amor,
Sanctaque libertas, & amicum pectus honesto,
Et pro se intrepido qui folet ore loqui,
Postquam omnesOrientis opes congeffit, & orbem
Cumtota obstrinxit posteritate sibi;
Primus Idumaeas, sanctorum oracula, chartas
In numeros pulchra dirigit arte suos.
Dent alii protrița. Deum docet esse poëtam
lam canus, quanquam non moriturus, olor.
Virginibus si quis pudor est, nunc cedite Musr:
Carminis autorem fit fatis esse Deum.
In ejusdem obitum.
FAxveritatis, veritatis augustae
Scrutatorille, cedere inscius cuiquam,
Cum vocem& ora, scriptaque haud morinata,
Deo, sed uni, consecrata libertas
Poposcit, ille tot scientiis unus
Linguisque cultus, artibusque non unis,
Sacrae sed uni, cum scientiis cunctis,
Quashaufit omnes, artibusque linguisque
Servire natus; orbis exul, atque orbi
Ingratus, orbi raptus hic jacet tandem.
Guidetot annis, quos laboribus tantis
Sibi superstes ac reli&us exegit,
Dequeorbevicto, nec femel triumphato,
Ponit trophaeum maesta gens amicorum..
[p. 418]

In nuptias N.V. Wiboldi Douse, Nordovici
Domini, Iani Dousa nepotis, & Anna Kerckhovia
Heemulieti Domini, Magni Hollandia
Venatoris, &DynastaTutteni,
filia.
IUgduni tutela fui, belloque togaque; Musarumgenitor, tum quoque Martis amor,
Maenia cum Phoebi tumido subduxit Ibero,
Dicturasque suis omnia misit aves;
Poffidet inflammatque fuum nunc Dousa nepotem,
Inque suo, post se, sanguine vivit avus.
Belliger hunc primis Mavors sibi junxit ab annis,
Armaque pro patria gessfit avita puer.
Solum illi ferrum placuit violentaque castra,.
Nec tali autullosaucius igne foret.
IndoluitCypris, teneraeque haud immemor Ida,
Quae tenuitDousam surripuitque meum,
Cui tot deliciasaeternaque basia docto
Carmine sacravit non moriturus amans;
Huic oculos quoque formosos objecit, & ora
Exhibuit, Marti qualia saepe suo
HaeDea: quae domitis à se jam fortiter armis,...
Bellonaeproceres subfua signavocat.
Vincitur infelix. visoque interritus hoste
Submittit visaequae gerit arma Deae. Quid faciasmiserande? nihil jam casfis & hasta
Hicpoterunt.nil Mars hic, tua cura, potest..
Solus Hymen victosuperest solamen, & offert
Se tibi jam, votis ultima meta tuis..
Luna oritur, spondentque tuam tibi sidera noctem:
Cui merito cedat quaelibet orta dies.
Quae proavumfic reddetavum: natumque parenti,
Atantaductum nobilitate, dabit.
At tu, quam penes est tantae victoriae palmae,
Qux de Marte tuopulchratrophaea geris;
[p. 419]
Sanguine tam prisco generosi digna parentis,
Sceptraque Lugduni qui modo gestat avi,
AccipeNortvicum pariter Dousaeque nepotem,
Accipe divini nomen & acta viri,
Et famam, titulosq;, in dotem. haec accipe.quicquid,
De Dousa scimus jam superesse, tuum est.
Innuptias Marci Zuerii Boxhornii, &Susanna
Duvelaria.
Llenovem nupergratissima cura puellis,
Et cui non aliae tum placuere Dex,
Tandemunam praferre novem centumque puellis
Cooepit, &externo captus amore calet.
Trans mare quaeruntur thalami. Neptunia tellus
Inmediis ignem sparsit & auxit aquis.
Cuimarenontotum poterat fuccurrere & undx;
Una obstat, quae plus omnibus una potest.
Quidsuperest? Iam victa favet, jam gaudet amari,
Captaque jam, nollet non potuiffe capi.
Ardeat& totos dominae bibat offibus ignes,
Ardeat, & flammis sit minor ipse suis.
Dumpatrem matremque simul non una propago
Reddat, & hic vultum spestet uterque fuum.
Tantum nuncsuperest, ut si vel mille puellis
Praetulithanc, posthac pergat amare novem.
In N.V. Cornelium de Beveren, Equitem,
Strevelshoeckii, &c. Toparcham, sapius Legatum,
nunc Academia Lugduni - Batava Curatorem
designatum.
Dicitevirtuti preciumqui ponitisaequum,
Nec vestra invidiae pectora felle madent,
Cum Patriamagnos folitus conjungere Reges,
Mens Patriae, vindex, praefidiumque fuae,
Artibus inferior nostra vix Pallade, cujus
[p. 420]
Mercurias sedem fixit in ore suam,
Quod superest, nunc ingeniis praefectus, & ipse
Musarum praeses, quid nisi Phoebus erit?
Invesanumquendam, qui praetextu libertatis,
ad mactandum Principem Auriacum conjuratis
manum obtulerat.
Principis invicti fatalem abrumpere lucem,
Et Patriae Sacrum sollicitare caput,
Institerat jurata cohors. dextram obtulit unus,
Quodvix infestus fustinuisset Iber.
Libertas scelerisaevisque obtenditur aufis,
Romano quam nunc more Batavus amat.
Bruti ingens animum credo inflammabat imago,.
Et facinus tanti confiliumque viri.
Res stolide tractata ducem sociosque fefellit:
Causam ultranoli quaerere. brutus erat.
Inadventumfponfi Regii Gulielmi Nafsoviis
CelsissimiPrincipis Auriaci, &c, Filii, cum illustris
compos victoriaHaga-Comitisfe exhiberet.
MAgni Parentis acre & inclytumgermen,
Spectate cives, acre & igneum germen,
In quo superstes spem superstitem gentis
Illustris invictaque, ductor invictus,
Primisque ab annis victor ipse, victorem
Primis ab annis intuetur, ac semet
Spectat suosque: vixque imaginem tantam
Capit sui ipse. Vixque jam sibi credit:
Gumtotcatervas hostium, tot ardentes
Nuper, minaces, horridos, truces, crudos.
Heroas, heros sicrenatus in nato,
Ducesque Iberi sanguinisvidet duci
Trahiqueab uno. qui jugalibus taedis.
[p. 421]
Regni potentis destinatus impubes,
Tot Principum stirpsilla, Caesarum tradux,
Idem duelli candidatus ac fulmen,
Atatis audax antecessor, hanc dotem
Taedaejugali Regiaeque praemittit.
Inmortemfubitam N. V. Adriani Forestii,
Ioannis F. in exemplum pie defuncti, ac Reipub.
primapropemodum atate erepti.
Primavusmajorque suis Forestius annis
(Exequias Heinsi maesta papyrus eat)
Vixortus Patriae fol occidit. ille parentum
Spes, & primaevae conjugis unus amor,
Quaegravida, atque una testaturprole parentem,
Et sibi quod superest, nunc quoque monstrat ave
Illeautem, nulla corruptus imagine lethi,
Praefentem sibi cum fenfit adeffe Deum,
Cygneasfubitovoces vitaeque futurae
Auspicium lingua deficiente dedit.
Sicigiturpraesensque sibi praesensque futuris,
Necvitae aut vano tactus amore fui,
Occidithic, oriturque illic, ubi quisque piorum
Nafcitur& vitam, non moriturus, adit.
InPhilippi librum De tribus Rheni
alveis.
Victores Batavos, queisquondam masculavirtus,
Nunc quoque fuccessus vix dathabere pares,
Laudarunt veteres, laudaruntfaepe recentes,
Necnotum est toto nomen in orbe magis.
Quis tamen hoc credat? Batavus sine sededomoq;
Et toto patriam quaerit in orbe suam.
Laudabunt alii victorem saepe Batavum.
Cluvero patriam dante Batavus habet.
[p. 422]
Inobitum N. V. Cornelii Mylii, cum publice
àBoxhornio laudatus esset.
Totpulchras qui quondam animas Heliconis alumnas
Fovir, & afscripsit, Leida beata, tibi,
Musarum fatalis honor, virtutis imago,
Purius intacta cui nive pectus erat,
Viêturi patris foboles castaeque parentis,
Cui vix vel pietas vel tulit aula parem,
Fortuna privignus, amorsed publicus orbis,
Quinonprivato sueverat ore loqui.
Publica vox Patriae toties, vix Regibus impar;
Quos junxit Patriae demeruitque sibi,
QuiPatriae lachrimas Henrico missus adempto
In gremium effudir, Gallia maesta, tuum,
Qui LibertatisReginam accedere gentem,
Capit, & ad Venetos publica jussa tulit,
Mylius hic fitus est. Docto Boxhornius ore
Europam ad cineres sacraque busta vocat:
Venturosque vetat post se nescire nepotes
Ingenium tanti judiciumque viri;
Heinsius infelix, sibi jam vitaeque superstes,
Funeris& tanti pars, fua fata gemit.
Heinsius infelix lachrimas pro vocibus addit,
Mutus, inops animi, nec memor ipse sui.
Necminus attonitae squallent, mea, cura Camena,
Effusae in lachrimas, sed sine voce, Dex.
Misittoties natos Academia, Patrem
QuemdederatMusis nupe gemit illa suam.
[p. 423]
SatyraadN. V. Ioannem Rutgerfium, fratrem
Suum, Praga, quo àRege legatus fuerat, redeuntem,
deambitiofis quibusdam, & tamen malévolis
detractoribus, ex occasione dignitatis
Equestris, à Sereniss. Venetorum
Republic. Sponte acprater
expectationemfibi
delata.
RUtgerfi, si fortevacat secederemagnis
Regibus, &nostris aliquantum assistere rebus;
Vivimus, utdignum est animo, quem necpremit
unquam
Aspera plus solito, nimium nec tollit & inflat
Laetior, &blandaın fortuna imitata parentem:
Utnuper, meditantem aliquid, nec tale minantem,
(Nam speranda sibi propriamque excedere fortem
Spenimia, vitaeque cui disconvenit ordo,
Splendida stultitia est, &nigrae infania bilis)
Dixerunt equitemTrojano Antenore nati. (quam
Idquoquejam nobis vix difplicet. haud quia quic-
Magnum animo est vere sapientis:quem neque dulcis
Gloria praecipitat, nec falfa infamia terret:
Sedquianunc quofdam videor mihi cernere coram
Quaererefollicitos, de nobilitate vetusta
Queistantum superest semefum pignus, & acris
Invidia acmacies, Unde hic honor? hic favor unde,
Principibusfaepe& delatus Regibus olim?
Nominequid tanto dignum gerit, aut meruit quo?
Musarum genus, & tantum cantare peritus,
Aut fortafle aliquid chartis mandare pedestre,
De rebuspridem jam gestis atque sepultis
Grajorum Latiifque, aut quae Iudaeus Apella,
Chaldaeusque Syrusque alio molitur inorbe:
Deniquede monitis aequi, ac virtutibus ipsis,
Quarumufusperiit cum nummis, quos vetusaetas
[p. 424]
Signavit, pretiumque dedit, nunc utile nusquam.
addant, cenfus abest, en millia
Totquadringentis(nam reshic vertitur omnis)
Nec jus, quoniljam venalius est, & honestuin,
Necbellum patriae, nec pacem vendidit hosti.
Nec permingendam veficam praebuit ulli
Conjugis, autmagno thalamum submisit amico.
Quae foraperfonuit latratu? quis reus illo
Infelix cecidit sub judice? quis tulit actor
Praemia nequitiae, miserum qui evertit ephebum?
Nec nisi spectandi studio, mixtusque popello,
Ut ludos alii circumstant atque theatra,
Securus, totusque suus circumambulat Hagam: 7
Cernat ut attonitos subito, subitoque cadentes.
Spedubia; quoties aliquis frustratur hiando,
Utpullus sturni vel hirundinis, augur honoris:
Autquotiesmajorum aliquis de gente severa
Sesquicato sensim egreditur, vultumque
clienti
Imputat, atque aures alii jam dividit: ille
Incipit effari, mediaque in voce refistit,
Advenientealio, quem pene intercipitalter.
Haecut praetereatnunc quisque, ac caetera mittat,
Quisbonasufficiet praesepibusłauttalet unde(hoc &
Quadrupedemindomitum? qui quanto est acrior,
Ceffabitminus, & dominum magis vret edendo.
Veste alia, majore opus esttectoque focoque,
Stultitia majore: decet quae sola beatos
Temporibus nostris, totaque à mente fuganda est
Accisis tantum apta comes Sapientia rebus.
Hisego, quodnuper efpondit filiusAlbi,
Divitis& fatui; multum diversus ab illo:
Est mihi dives opumpaucisque incognita mater,
Adriacis quae cuncta procul dispensat iin undis:
Est pater invictus, Borean cui fulminat, & cui.
Iamtriplici coeleste caput circundatur auro.
Hictacitemonet, &lepide cantillat ad aurem:-
Obsonat? potat? mea sunt quae prodigit, ajo. Pafcit
[p. 425]
Pascit equum?dabitur quod erit fatis adjice servum,
. Vel geminos & adhuc non fint, mihi crede, molesta.
Nec metus est, ne mox subito ejiciatur, ut effrons
Milvius, aut quoties Romana effertur in urbe
Purpurea de gente aliquis. stat protinus agmen
Ilorantum, regemque alium, quo quemque tulit fors,
Quaerentum: quos, ut pisces in littore nudo,
Destituunt epula, raptaeque injuria cooenae.
Atquealiquisdominam egrediens perfaepe culinam
Respicit, & veteres animo reminiscitur offas.
Disbene fit, qui securum paucisquebeatum,
Et laetum tenui docuerunt vivere cenfu:
Nec, si quidmelius dedit indulgentia fortis,
Spernere, vel rebus tergum objectare secundis.
Haecubi cornipedem nobis subducet, & aurum
Impofitum cervici, & nobilitatis honorem;
Incedam quo more prius: quo saepe cohortes,
Cumfugiunt, & equum velocior abstulit hostis.
Ut, telegato, nuper, cum Boïca virtus
Fracta fuit, retroque Hunnae cessere phalanges
Attonitae, totque immemores confcendere equorum
Terga, Palatinus pedibus fervavit Apollo.
Dummanet hic animus, dum mens non deficit ista,
Prospectum sat erit. Pedites ignoscite tantum,
Gens inimica mihi; quos livor degener, & quos....
Laus aliena vetat securos ducere somnos.
Nil ego peccavi (nisi si, peccare, mereri est
Antiquum testemque fuae virtutis honorem,
Ambitione procul; quae nunc vilissima quaeque
Evehit, & turpi obsequio grassatur ubique)
Exemptus numero tunicati & forte popelli.
Iudicequo? non Rege aliquo fortique tetrarcha,
Fors nunquam auditus, fors nunquam cognitus illi:
Nec genere ex illo, qui nunc nascuntur ubique,
Dedecorum emptores, quos virtus fegregat à se,
Veraquenobilitas, & pulchri nomen honoris:
Sed Patrum procerumque illo censente Senatu,
[p. 426]
i Quonilnobilius, quo nil gravius, nihil ufquam
In terris solida sic majestate refulget:
Praecipue festis ubi convenere diebus
Tercentum: quos Benacus, quos maxima Creta,
Creta, parens legum, Iovis incunabula Creta,
lyris, &Corcyra potens, &lapygis urbes, (thos,
Atque Ithacodominata Same, & nemorofa Zacyn-
Et tot summisso venerantur poplite Reges.
Atquehaec fufficiant nunc vobis. fin malesanae
Invidiae atque odio, nec finem ponitis irae;
Mox fore nos plures video, longumque parari
Torquibus instructum post me &calcaribus agmen:
Cum turmis equitum pluet omnisGallia, & omnis
Augebitnumerummiserata Britannianostrum.
Quodsuperest, neque nos inflatos saepe petitus
Reddethonos aliis, sic sponte oblatus& ultro,
Necridere alios cessabo, five pedester
Incedam, seu vectus equo: quos nocte dieque
Ambitiotorquetmiseros, uthonoribus amplis
Anteeanttitulisque alios: aut pallidusurit
Livor, & in lepidos armat vesania vates.
Quanquam oratorem, non vatem, aut crasperituri
Carminis artificem sic me Respublica dixit.
Cento Virgilianus ad amicum, qui, postquam
ignarus cum ancilla, cui cum alii, tum Scholastici
quidamfatisfamiliares erant, congreffus
esset, prater expectationem prole ab
eaest dmatus.
¡ Lle ego, qui quondamgracili modulatus avena,
Pauca meoGallo, sed quae legat ipsa Lycoris,
Expediam dictis. t si quid meacarmina possunt,
Musa mihi causas memora, quo numinelaeso
*Infignem pietatevirum t tot adire labores
Impulerit + Trojae & patriae communis Erinnys.
Illum, non populi fascest nec ferrea jura
*Aonas
[p. 427]
*Aonas inmontes † fatis egere volentem:
Egregiusque animi † Lenaeum libat honorem,
*Orpheus in sylvis, inter delphinas Arion.
*Creffa genus Pholôe † (longa est injuria, longae
Ambages.) † non illa colo calathisve Minervae
Foemineas assueta manus, † nova pectore versat
Bellatrix, audetque viris concurrere virgo.
*Stabant, orantesprimitransmittere cursum,
*Connubiis arvisque novisoperatajuventus.
*Illa folo fixosoculos aversatenebat:
Etferruginea subvectat corpora cymba.
TrosRutulusve fuat, tnunc hos nunc accipit illos,
Nuda genu. + laxis laterum compagibus omnes,
Deponunt animos, nil magnae laudis egenteis.
Quemteloprimü, quempostremum, aspera virgo,
Dejicis? (incedunt victae longo ordine gentes,
Quam multa in sylvis aviumse millia condunt.
*Advênit qui vestra dies muliebribus armis
Verba redargueret, †juvenes, fortissima frustra
Pectora († Dii talem terris avertite pestem.)
*Haecdum Dardanio Aeneae miranda videntur,
*Sequoque principibus permistum agnovit Achivis.
*Olli servadatur,† Veneris justissima cura,
* Per tot ducta viros, † immani corpore pristis,
Tithoni prima quot abest ab origineCafar.
Connubiumvocat: hoc praetexit nomine culpam.
*Heu quid agat quo nunc reginam ambire furentë
Audeat affatu? + quis fallere possit amantem?
Abnegat, & meliora Deossedet omnia poscens.
*Certum est, in sylvis, inter spelaen ferarum,
Mallepati. †duri magnosed amoredolores
Polluto, notumque furens quid faemina possit.
Ergo iter inceptumperagunt. † fortissimus heros
Optatos dedit amplexus: & quem candidaMaja
Voce vocat, & subitaque animum dulcedine movit.
Fortunati ambo. t risit pater optimus olli,
Componens manibusque manus, atque oribus ora.
[p. 428]
*Nec sopor illud erat: potuitquae plurima virtus
Effe, fuit. † feffos quatitaeger anhelitus artus.
*Necmora nec requies. † illinc Germania bellum,
*Hinc pater Aeneas, †vasto certamine tendunt.
*Teutonico foliti ritu torquere catejas,
*Succedunt servantque vices. tamoromnibus idem;
*Idem amor exitio est pecori, pecorisque magistro.
*Heic noctemludo ducunt, †& pocula laeti.
*Indulgent vino &vertuntcrateras ahenos.
*AtRegina, gravi jamdudum faucia cura,
Vulnusalitvenis. † docuit post exitus ingens.
*Tenipus erat, quo prima quies mortalibus aegris.
Incipit. †ingeminant curae, rursusque refurgens,
*Postquam omnis longe comitu processerat ordo,.
*Fit strepitus tectis, & ferit aurea sidera clamor.
*Ter revolutathoro est. † non heic te carmine si-
Atque perambages& longa exorsa tenebo, (to.
*Matrilongadecem tulerunt fastidiamenses.
+Casta fave Lucina, † tuis heic omniaplena
Múneribus, quae fit rebus fortuna videtis.
*Infonuêrecavae gemitumque dedêre cavernae..*
Atque ea diversa penitusdum parte geruntur,
*Iam novaprogenies, † cui non rifère parentes,
*(Haud ignotaloquor) & caelo demittitur alto.
*Dic mihi, Damaeta, cujum pecus? ocyus omnes
Diffugimus visu exangues. fit tristis arator
Omnis, & agricola. † veluti quisentibus anguem
Preflit humi nitens, tumidum quem bruma tege-
*Defenfi tenebris, & dono noctis opacz. (bat,
*Causa later: + pressa est insignisgloria facti.
*Obstupuit visu Aeneas, longeque recufar,
*Arrectaeque horrore comae. † nec jam ampliushasta
Credere, nec telis occurrere virginisaudet:
*Atque opere in medio defixarelinquit aratra,
*Sermonum memor, & promissi muneris, heros.
*Nec spes libertatis crat, nec cura peculi.
*NateDea, quae nunc animo sententia furgit?
[p. 429]
*Nusquam tuta fides. † tu post caresta latebas.
*Ne dubita, nam vera vides, † mirabile donum,
Qualia nunc hominum producit corpora tellus.
*Non equidem invideo, † nec tecum talia gessi;
*Omnia tuta timens. † non omnia possum omnes.
* Accipe, daque fidem, † duri solatia luctus,
* Ni refugis † pacem aeternam pactosque Hymenxos.
* Adsit laetitiae Bacchus dator, & bona Iuno. (sunt.
* Sparge marite nuces. † nihil heic nisi carmina de-
* Quicquid in arte mea possum, † mirabile ditu,
*Nulla dies unquam memori vox eximet avo.
*Nec te paeniteat pecoris, divine poëta. (mori?
* Omnia vincit amor. † quis enim modus adfit a-
* Unum illud tibi, nate Dea, t ne temne, quod ultro
* Praedicam, & repetens iteramque iterumque monebo:
*Turpis oves tentat scabies, † & saepe fine ullis
Conjugiis † miseros fallunt aconita legenteis:
* Aut impacatos à tergo horrebis Iberos.
* Heicquondam morbo caeli miseranda coorta est
Tempestas. † alitur vitium vivitque tegendo.
* Signa tibi dicam: defcendit corpore pestis:
* Pestis & ira Deûm, † morsu depascitur artus;
* Sacra Dionzae matri. † latet anguis in herba.
* Linquere pollutum hospitium † via prima falutis.
* Fascitur inmagna sylva formosa juvenca.
* Heic tibi certa domus, certi, ne absiste, Penates.
* Credimus? anquiamant ipsi sibi somnia fingunt?

[p. 430]

DANIELIS HEINSII

ELEGIARUM
JUVENILIUM

LIBER I.

Elegia I.

HEi mihi curarum series adversa mearum,
Et nunquam faciles in mea vota Dei.
Vix bene jam primam poteram distinguere vocem,
Vix puer, infelix, & tamen exul eram.
(5) Exul eram, patriasque domos sedesque reliqui,
Ignarus patriae, nec minus ipse mei:
Quosque tuos alii mirantur Flandria campos,
Et gelidos saltus ruraque digna Deis.
Saepius audivi: patriaeque in imagine tota
(10) Mens fuit, & doluit, congemuitque suis.
Hoc unum potui: lachrimas ad nomen inanes
Effudi, & gemitus moestaque verba dedi.
Caetera felices faciant, quibus ocia sylvae
Blanda tuae praebent, nec peregrinus ager.
(15) Ad quorum patriae concurrunt carmina Nymphae,
Et pellit subitam lympha paterna sitim.
Diva parens, testor virides, tua numina, Nymphas.
Et veteres testor, numina nostra, Lares,
Non ego, sancta, tuis merui discedere terris,
(20) Nec metuenda tibi perfidus arma tuli:
Non praedas aliena tuas ad littora verti,
Nec verti rabidas in tua tecta faces.
Sum reus infelix: hostem patriaeque suumque
Fugit, & hoc unum mens mea crimen habet.
Sic Batavos fines nec inhospita venimus arva.
Hic quotque, si fas est, cognitus exul cro.
Hic
ELEG. JUVEN. REL. 434
Hic etiam doctis devovimus ocia curis,
Grajaque gens oculos detinuere meos.
Penefuit tanti patriis discedere terris,
Inque peregrina ponere gente pedem.
Ne tamen, O si quid pietas perfuadet amorque;
Paeniteat nati, maxima Ganda, tui.
Sunt mihi, quas possunt alii sperare, Camoena.
Si dubitas, natus Caefare testis erit.
Si tamen optatae renoventur tempora pacis,
Marsque pater Belgis finibus exul ear,
Non mihi civiles placeant curaeve forumve,
Nec placeat trepidis bella movere reis.
Heinsius ignotum procul hinc secedet in agrum,
Heinfius optatae tempora pacis aget:
Cumquefuisblande confundet temporaMusis,
Et patrios fines & fua rura colet.
Hic taciti laetis volventur cursibus anni,
Noverit & vatem Flandria fola fuum.
Rossa comes tantum veteres renovabit amores:
こ
Prima voluptatis pars erit illa mez.
Illa mihi noctis tacitas fermonibus horas
Etnimium longos non finet esse dies.
Intereafurgentgens dulcis ad oscula nati,
Circuet& parvam garrula turba domum:
Heinfiadesque aliquis patrio sub nomine crescet,
Inque meosvultus non grave curret onus.
Ille suosblaeso narrabit murmure lufus,
Et patrias sensim discet amare Deas.
AhquotiesRoffaeteneras procurret in ulnas,
Lataque conspecto pignore mater erit.
Scilicet& nimium puerogaudebit in uno
Effefuos oculos dumvidet, efle meos.
Sic iterum sensim nostrum revirescet uterque,
Inque aliovultus cernet uterque suos.
Rusque suaparvosditabit fruge Penates,
Nec veniet domino messis iniqua suo.
Ipsaque terra suum venerabitur aurca vatem,
:
:
Et
432 DAN. HEINSIT
Et gremio justas ubere fundet opes.
Latus aberrantes deducet Tityrus agnas,
Graminaque emissas in fua coget oves.
Hic ego fecurus, tranquilla per ocia, rerum,
Excipiam Musis tempora digna meis.
Nunc mediam fufus per humum, gelidaque sub um-
Nuncrivo incumbens praetereuntis aquae. (bra,
Scilicet haud illos abrumpent munera somnos
Publica: nec curis hiclocus ullus erit.
Tum si forte aliquem referet venisse sodalem
Autvatem è Batavo littore Rossa mihi;
Exiliam, dulcesque hilaris diffundar in ulnas:
Etmihi, quisquis erit, protinus hofpes erit.
Illafocum, tenuemque suo struet ordine mensam,
Et tenues epulas puraque vina feret,
Illadapes riguoque epulas depromet ab horto,
Qualesspontesua justa ministrat humus:
Et matutinis stillantes roribus uvas
Addet, &è calathis mitia mala suis,
Cornaque divitiasque sui donabit agelli,
Etniveae teftes fimplicitatis opes.
Forfan& occumbet media tener agnus in herba,
Etpatriamtinget sanguine pinguishumum.
Sed tamen accedent hilares ante omnia vultus:
Heinfius haec secum munera semper habet.
Necminus in calice innocuus rorabit lacchus.
Ille domat curas laetitiamque docet.
Hic ego, dum priscum placide complectar amicum,
Etrepetam vitae tempora prima mex,
Spontesua pleno decurrent pectoreMusx,
Etmihi pro Phoebo gratior autor erit.
Ahmiser, ah fruftra patriae dulcissima regna
Infelix animi sollicitusque petis.
Quo properas demens: nimios via dividit ausus.
Qua tibi non, votis sed licet ire tuis.
Elegin
ELEG, JUVEN. REL. 433
1
Elegia 11.
Fabula Roris.
Blanda comes veris, dum mea Vita venit.
Guttalevis summas humecta leniter herbas,
Te fine nam torpent formosi gaudia ruris,
Etfitit infelix & perit omnis ager.
Te rofeo quondam lachrimam stillavit ab ore
In viridesherbas ruraque, Diva Venus.
Fabula narratur toto lepidissima coelo:
Hactenus in terris non tamen illa fuit.
Expediam Superi. Venus aurea ridet, & inquit,
Diifaveant coeptis, blande poëta, tuis.
Est procul extremas Syriae felicis ad oras
Ad Libani primos terra beata pedes.
Improba non illam penetravir Graeciasedem,
Mendaces tellus non tulit illa viros.
Simplicitas habitat: niveus candorque jocusque.
Mollefolum:pastus nectare ridet ager.
Verquefuum fibi terra facit: Sol ipsa Dione eft.
Quaquevenit, Divae sub pede vernathumus.
Quae loquor afpexi (fubeunt namque omnia vates)
Parsquedomus pulchrae Cypridis ipfe fui,
Hic fatis extinctum poftquam miferata maritum eft,
Ingemuitnatae tristia fata suae.
Pulchra Venus charaegemuit difcrimina natae,
Et vidua hocipfo tempore Diva fuit.
Liber Amymonem fimul & Neptunus amarunt:
Progenies noftrae nam fuit illa Dex.
:
MaterAmymonem Venus,&(quis nescit?)Adonis,
Edidit ad ripas Byblidis unda tuas.
Aspicit hanc furvis, Semeles, dum tenditab Indis,
Natus,& ut vidit lumina, victus amat.
Estque Venus, dixit, Veneris vel filia certe eft,
EtSatyros jussit lentius ire suos.
T Vidit
434 DAN. HEINSIT
Vidit& hanc ponti qui cufpide temperat undas,
Et fimul in mediis nescius arsit aquis.
Instat amans illi Deus hinc, Deus imminet illinc,
Et veniunt faciles ad fua bella manus.
Haeret in ambiguo Venus,&, quia poscit uterque,
Quae pofcunt ambo praemia, neuter habet.
Saepe ferunt illam niveas junxisse columbas,
Et lachrimis generos follicitasse suos.
Ah quoties prifcos Libani, sua tecta, Penates
Liquit,& ad patrias languida venit aquas!
Ah quoties maestum lachrimis aggressa Lyaeum,
Detinuit tenera tigridis ora manu!
Altius naesit amor. nequeunt lachrimaeque precesq;
Cypridis, ardentes detinuisse Deos.
Quid faciat Cytherea? gemit: lachrimaeque per ora
Perque genas rivi more fluentis eunt.
In Libano jacuit, virides qua lacteus undas
Exiguo trepidans murmure Byblis agit.
Byblidis hic purus violas perlabitur imber,
Perque rofas tenui flumine rivus abit.i
TresqueDeam luces totidemque ex ordine noctes
Fama fuit lachrimas continuafse suas.
Perque domum paffim, per & aurea limina, guttae
Et tenerae thalamos emicuere Dex.
Forte puer juxta mediis erravit in herbis,
Depositaque levis cufpide lusit Amor.
Vtque Deam vidit, lachrimas excepit,& illas
Inviridi ludens spargere coepit humo
Quaque ferit,sensim violae nafcuntur ab illis,
Et rofeus florum germine ridet ager.
Obftupuit, puerosque puer vocat. ilicet omnes
Conveniunt turmae, maximaDiva, tuae.
Conveniunt Zephyrumque vocant (res digna
,
relatu est:)
Nam Veneris pulchras incolit ille domos.
Trotinus humentes excuffit nectare pennas.
Et volat,& diyos sacraque rura petit.
:
:
AdELEG.
JUVEN. REL. 435
1
1
1
Adventante Deo tremulae rifère myrica,
Explicuit virides regia tota fores.
Aspicit exultim volucres hic ludere fratres,
Multaquemirantes afpicit ire Deos.
Caussa tamen latuit. tenues per gramina guttas,
Etfubito flores furgere monstrat Amor.
Monstrat Amor, lachrimasque Deae ferit. afpicit ille,
Albaque cum violislilia mixta videt.
Quaquevidet puros puerum sparsisseliquores,
Hicvidet&flores emicuisse novos.
Haefit, &obtutuftupuit Deus ipse, fidemque
Credibile eft oculis non habuisse suis.
Chlorida gaudentem trahit ad spectacula;Nymphas
Illa suas: cunctos res movet illa Deos.
Astra ferunt illis Superûm caruisse diebus
Coaetibus, & cives non habuissesuos.
Convenêre Dei: lepidos subiere Penates.
Hospitium cunctis Cypridis aula fuit.
IpsaVenus spectat(tenerae mensversa Dionae eft)
Vlterius natam nec Dea maesta gemit..
Colligitundantes Zephyrus per pafcua rores,
Imbribus his pennas inficit illa suas.
HincDeus arentes, quoties volat, inficit agros,
Etlachrimis laetam nunc quoque reddit humum.
Nunc quoquehumus ridet lachrimis (quis credat?)
&optat
Sic Venerem lachrimas fundere faepe fuas.
Cauffapatet, facras Cythereïa movit habenas,
Et sonitum niveas edere jussit aves.
Omnia cognovi: nec enim Dea notior ulla est,
Inque meo quae plus pectore juris habet.
Digna, Venus, nostra res haec mihi visa Camoaena eft:
Nomina nam Rossae ros deditille mex.
1
०५
T2 Elegia
436 DAN. HEINSII
Elegia III.
Fabula Siderum.
ATheris è summo qui tollitis aequorevultus,
Dii vigiles noctis, noctis alumna cohors,
Currere quos toto jusserunt numina caelo
In statione sua, sed magisipsa Venus;
Ad dominam pergo, dum nox indulget amori,
Dumnox atra fuos flectere pergit equos.
Vosquoque, turba levis, vos talia gaudia quondam,
4 Etfimiles curae detinuere meis.
Vosquoque lusit Amor faciles advertite vultus,
Dum rofeas caeli curritis ante fores.
Cynthia permittit, nec inexorabilisilla est.
Endymion duram non finit esse Deam,
Nil mihi cum Phoebo: Venerem nam prodidit ille,
Iuncta suo Marti cum Dea nostra fuit.
Basia quae figam lepidi cognoscite Divi,
Aurea gens, vultus res decet illa tuos.
Vosquoque ficquondam genuit pater aetheris alti,
Perque suam jussit lupiter ire domum.
Quaequecano.quondam mihi rettulit illaCupido,
Iuffit&in fastos vera referre suos.
Omnia novit Amor, magnoque aquaevus Olympo,
Et senior cunctis est puer ille viris.
Ante reluctantem Saturni legibus orbem,
Cum placidus nondum sub love mundus erat;
Candida Simplicitas regnis habitabat in illis,
Haec Dea tam miti tempore digna fuit.
Ipsaque vix notum fuerant tum basia nomen,
Ipsaque vix notum faemina nomen erat.
Iupiter antiqua ludebat parvus in aula:
Nondum illi notum fulmen & aegis erat.
Sed modo tendebat lepori, modo retia cervo,
Velvolucrem visço decipiebat avem
Viderat
ELEG. JUVEN.REL. 437
Viderathicpulchram Cybeles de gente ministram:
Risit,& haec animo res ait apta meo est.
Quidque foret, patrem trepida vix voce rogavit,
Ille, cave dixit tangere, larva fuit.
Dulcius hac larva nihil est pater, inquit,& illi
Si liceat comitem me dare, salvus ero.
Scilicet hinc pulchras tacitus spectare puellas
Coepit,&has larvas nunc quoque semper amat.
Mox sequitur, subeunsque legit vestigia furtim,
Et pofcit faciles basia plura Deas.
Quoquemagisplacuit, placuit magis illa voluptas,
Gaudiaquehaecfinem non habuere fuum.
BisqueDeus voluit numerum praefcribere certum:
Bis voluit frustra, nec potuisse ferunt.
Ergo abiit, totidemque notas quot basia, coelo
Fixit: &has circum currere jussit humum.
Sidera quae tandem seri dixêre nepotes.
Hinc fibi non duram mens mea spondetopem.
Elegia IV.
Elegias aliquot amissas deplorat.
FLete nefas Musae: lepidi periere libelli: (bet.
Quae modo condideram carmina, ventus ha-
Quodpeperi infelix pro me tenet improbusAuster,
Surripuit faetum ferreus ille meum.
IpseDeus noftros gemuit miseratus amores,
Perditaque infelix carmina quaeritAmor.
Invia perlustrat, latebras scrutatur inanes,
Antraque percurrit saxaque cuncta Venus.
Scrutatur madido perfusam nectare sylvam,
Quam Veneres parvae, quam colit omnis Amor.
Ah periit labor ille mihi. mea cura jocique,
Etmea cum ventis pignora mentis eunt.
Atthida qui rapuit, nostros quoque sustulit ignes,
VtquondamBoreas, nunc quoque crimen haber.
T3 Quid
438 DAN. HEINSII
Quidtibi crudelis mecum eft? quis carminis usus
Est tibi? num lusus, num mea furta leges?
Digniores raptam pelago jactare carinam,
Ši quae follicitas per freta quaerit opes.
Perdidit infontem rabies tua nescia Musam,
Innocuosque modos & leve pacis opus.
Nonmea sudantes descripsit sanguine campos
Pagina, nec versas in sua bella manus.
Sed faciles curas, & gaudia prima juventa,
Etnocuit nulli quod male perdis opus.
Haudimpune feres. scelerum plectêre tuorum,
Hippotadesque tibi durus & afper erit.
Perfide, sex faxo claudare ex ordine soles:
Hoc precium, haec culpae poena futura tuae eft.
Interealevibus roris pater aureus alis,
In vacua Zephyrus luxuriabit humo.
Ille meae Vitae tenues crispabit amictus,
Inque Dex niveopectore solus aget.
Ipsa tamencunctosquaefitum misit amores,
Etvolucres Divos, agmina parva, Venus.
Ite meae parvum Veneris genus: ite puelli:
Quimea reppererit carmina, mulsa feret:
LibaqueMopsopia, aut Phrygiis è collibusuvam,
Aut aliud mater Cypria dulce dabit.
Interea tamenhaec foribus praefigite nostris,
Porticus aut si quae publica forte patet:
SI QUISHABES HEINSII TENERAS MONUMENTA
TABELLAS,
BLANDAQUE FESTIVA CARMINADUCTA MА-
Nu;
BASIABINA VENUS ROSEIS FURTIVA LABELSPONDET
, ET HIS SI QUID DULCIUS ESSE
LIS
FOTEST.
ILLA REPERTORI LIMO ARRIDEBIT OCELLO,
FLURAQUE SI POSCAS, NON GRAVIS ILLA
DEA EST,
HEINELEG
. JUVEN. REL. 439
HEINSIUS INLELIX ELEGOS SEX REDDET HABENTI
:
ILLE SUUM GRATO CARMINE CARMEN
EMET.
Elegia V.
De Mufis suis.
REgia, quam cernis nullo se tollere cultu,
Infcriptam Musis qua patet ipsa, mea est.
Ambitio triftis fastusque hinc exulat omnis,
Curaque in hac partem non habet ulla fuam.
Heinfius hic habitat, jocus hunc hilaresque lepores,
Et pofita parvus cufpide cingit Amor.
Totaque Musarum domus est. hac laetus in aula
Innocuos ducit, nec fine laude, dics.
Vanaque despecti contemnit praemia vulgi,
Etdubios cafus, & grave mortis onus.
Imperii Rex ille fui est, doctisque libellis
Imperat& chartis, nec minus ipse sibi:
Etquoties blandos circumfpicit ordine cives,
Gaudet, &à populo nil timet ille suo.
Perlegithic docti genium lususque Catulli,
Perlegit hicnumeros, culte Tibulle, tuos.
Battiadenque suum, patriis qui ludit in Umbris,
QuiquefuisGrajis cognitusante fuit.
Hiclevibus curis par ludit Teïns: illic
Simichides Siculas carmine mulcet oves:
HiclepidosMoschus calamis invitat Amores;
In choreasparvos dum docet ire Deos.
Scilicet hos cives habet Heinfius: Heinfius illic
Cum Phoebo & Mufis regna beata tenet.
Nec cuiquam debere poteft, nec supplicatulli,
Nec trepidat duras judicis ante fores.
Et regnifibi causa sui est, nil credulus ulli,
Et tantum menti deditus ipse sux.
p. 440]

Gaudentem doctae circumstant undiqueMusae,
Hinc mihispes omnis, hinc mihi fama venit.
Haec domus, haec res tota mea est. plorate tyranni,
Invideasque opibus, regia turba, meis.
Si mihi non fiti circundant atria vultus,
Gensque terit nostras ambitiosa fores:
Sedsecura quies pascit noctesque beatae,
Semotumàpopulo, grataque vita sfibi.
Sunt& opes opibus placide caruiffe: nec ullum
Pauperies Musis addita crimen habet.
Iupiter anguftas penetravit Baucidis aedes
Exiguo fultas stipite:Dousa meas.
Ille sub hoc tantum submittit culmine civem
Et Musas audit, vel canit ipse, meas.
Iupiter ille mihi est, nec enim pia facra domumque,
Aut tenuesHeinsi praeterit ille lares.
Vulgus abi sterilesque animae, mihi facra quotannis
Solvere fitgenio, maxime Doufa, tuo,
Tumquoque, quod nolim, si te visinvida fati
Surripiat nobis, muneragrata feram.
Instituam festos, tumuli certamina, ludos,
Et fimilis nobis cura Secundus erit.
Illius ad tumulum pariter, vir magne, tuumque,
Iunget amatoripulchra puella latus.
Hicquipurpureis melius premet ora labellis,
Pluraque figet ovans bafia, victor erit.
Scilicet hos novit mea quondam Graecia ludos,
Et fua defunctis basia munus erant,
Sicjuvenum pulchrae cinxere Dioclea turma,
Qui docuit puerosbasia prima fuos.
Interea, mea gens, lepidisalvete libelli,
Tuquedomus, Musis regia facra meis.
Heinfiushicnullum defendit maenibus hostem,
Nec fibi confortem nec gemit esse parem.
Divitiasque suas tacitus miratur amatque,
Et loquitur populo, vel fine voce, suo.
p. 441]

Elegia VI.
AdDidericum Doufam è Polonia reducem,
in praelium abeuntem.
FScythicis nivibus faevique è frigore Ponti
Donatus patriae vix, Diderice, tuae,
Protinus è matris tenerae complexibus ibis,
Praeliaque audebis rurfus & arma sequi?
Nec faciles Musr, nec te Venus aurea sistet,
Nectibi quae faltem vincula nectat erit?
Saepe Venus potuit quod non potuere Camoenae,
Quodquenovemnequeunt, una puella facit.
Me tenet obsessum levibus mea Vita lacertis:
Militiae titulum vindicatilla mex.
Heinfius infelix, hac sub duce, tendit ad arma:
Cum vocat illa, volat, cum vetat illa, manet.
Nec minor est Mavorte Venus: nec saevior ille,
Nec magis immitis, nec magis arma mover.
Necminor est Veneris quam saevi gloriaMartis.
Vospatriae curam, nec minusilla, gerit.
1lla virosMarti, patriae Mars tradit habendos:
Praefidio Veneris Mars juvat, illa suo.
Si dcerunt homines, hominum quis bella movebit,
Aut referet junctas ad fera tela manus?
Cum vacuum misit lapides Epimethis in orbem,
Tristia pro patriis quis tulit arma focis?
Hostis erat nullus, fuerat quia terra duorum,
Cumque viro totus foemina mundus erat.
Pardolor est nobis geminique pericula belli.
Tristia Mars spargit vulnera, spargit Amor.
Cumque dolor par fit, non eft constantiavobis:
Horrida vos tremitis vulnera,sperat amans,
Atque aliquis figi lepidis optavitocellis:
Atquealiquislaedi vix putat esse satis.
Si tamen&testes res postulat, his quoque Cypris
p. 442]

Utitur: exemplis non caret illa suis.
Mucius aeternae meruit praeconia famae,
Cum validam saevo torruit igne manum.
Novi ego qui flamma medio gauderet in igne,
Novi ego qui nullo nollet amore capi.
Silibet in mea castra veni, rursusque vicissim
Intua, si libeat, me quoque caftra voca.
Aspiciam tristes aquilas savasque bipennes,
Telaque & ardentes in tua fata manus.
Tufaciles oculos,& faepe impune minaces,
Pectoraque, &dominae mollia collamez.
Maenia tu cinges gladiis: ego colla lacertis.
Nosprecibus gremium, milite Dousa solum.
Sisuperor, fic in Peneïde victus Apollo est.
Si fuero victor, cum Iove victor ero.
Omnia Mars domuit: sed & hunc Cythereïa mater.
Avestro spolium praeside nostra tulit.
› Post superas acies & tristia bellaGigantum,
Per Libycam Mavors ferreus ibat humum:
Vtque recens victor, ferrugine pectus Ibera
Etgalea vultum cinxeratille fuum.
Dextera praefixo quatiebat spicula ferro,
Qui latus horrendum cingeret ensis erat.
Omnibus ille acies jactabat & arma Deorum,
Se quoque, qui tantae pars bona laudis erat.
Forte illi occurrit lepido Cythereïa vultu,
Quae, nifi quod talis esset, inermis erat..
Pone sequebatur lepidae vestigia Diva,
Paryaque gestabat spicula parvus Amor.
Mars Venerem risitpuerumque: nec his ait armis
Enceladus matrem sanguine tinxit humum.
RusticitasMarsquanta tua est! ignofceDione,
Deliciis dignus vix fuit ille tuis.
Quid faceret?rifit lepido Venus aureavultuu.
Hoc satis, ut Martem perdere posset, erat.
Non clypeis validis opus aut crudelibus armis
Ut caderet validus Mars, sed amore fuit.
[p. 443]

Cede pater Mavors: nisi vincere, victus abibis:
Teque capi nisi vis, fic quoque captus eris.
Quam bene neglectos Cythereïa vindicat ignes!
Ut doleant, hostes cogit amare suos.
Scilicet ex illo, socio Mars gaudet Amore,
Et Venerem, frustra quam prius odit, amat.
Tuquoque peccato fic cum Mavorte, tuamque
Linque deam posthac, Dousa, vel adde meam.

Elegia VII.

Ad Iovem.

SIve aliquod munus, Divûmque hominumque potestas,
Nunc vacat in regno, Jupiter alme, tuo,
Seu quoties erras alieno saucius igne,
Exquiris subitam vulnere fessus opem;
(5) Dic precor, extemplo veniam terrasque relinquam,
Et referam sedes ad tua tecta meas.
Forsitan & quaeras, cui sim magis utilis arti,
Et mihi quod credi non male possit opus.
Sum lepidus, sum blandus amans, quod saepe fuisti,
(10) Omnibus exemplo tres placet illa tuo.
Ambitio sedes hominum possedit & urbes:
Impatiens hic est fortis & ille suae.
Hic dominos fasces sibi vindicat, atque secures:
Ast ego, quod potero, semper amator ero.
(15) Hic ego sim, vitamque meam mea vota sequantur:
Non placet optanti sors aliena mihi.
His merui superis asscribi, Iupiter oris:
Moribus his civem me decet esse tuum.
Exiguum posco, nec quod committere nolis.
(20) Officio vites non superante meas.
Pocula praelibat tenero tua Dardanus ore,
Et monitu tutum te facit esse suo
Sic ego praelibem tedis ad oscula primum,
[p. 444]
Et primum gustem basia pacta tibi,
(25) Sive aliquam coelo Nympham speculatus ab alto es,
Seu pepigit noctes illa vel illa tibi;
Me pete, me praemitte tibi, securior ut sis.
Iudicio nunquam decipiere meo.
Protinus os ore invadam, qua tangere fas est,
(30) Labraque conjugam collaque pulchra meis:
Praeludamque tibi, meditataque basia primus
Experiar, si sint grata futura tibi.
Dicere si nequeas quantum lubet, annue tantum:
Tutius haud poteris quam sine voce loqui.
(35) Omnia cognoscam; si forte vel aspera Iuno
Aetheris aeternas excubat ante fores,
Sitne aliquis nostros Superûm qui captet amores,
Sitne aliquis fluxa quem rear esse fide.
Crede supercilio. si forte vocabere, nostro
(40) Crede meis oculis, signaque redde tuis.
Dulcia si fuerint, si te mihi digna videntur
Basia nec labris displicuere meis;
Magne pater, dicam, venias: tibi caetera restant,
Hoc quoque si nequeam dicere, signa dabo.
(45) Basia suffucient mihi, tu potiora tenebis:
Non ego promissae fur tibi noctis ero.

[Vertaald door A. Hoppestein.]

Elegeia VIII.

Ad invidum pro dominae statura.

Asia Elegia VIII.
Ad invidum pro dominastatura.
Nvide, quidnostrostotiesproscindis amores,
Quaeque mihi placuit nonplacet illatibi?
Ardua si non est, veterefque imitata Latinas,
Et nimio fessam corpore pulsat humum,
Si gremio satis illa meo est, nostrisquelacertis
Convenit, atque aliquid corpore majus habet,
Si vigor & lenes faciunt cum corporemores,
Grataque mobilitas & lepor omnis adest,
Et faciles risus, risuque suavior ipsa,
[p. 445]
Pluraquequae sensus surripuere meos;
QuidPhaedram Procrinque mihi, quid nomine jactas
Caetera? gens prisci temporis illa fuit.
Andromaches memini: sed militis illa mariti
Sanguineo conjux Hectore digna fuit.
Militis haec votum decuit: decet illa poetae,
Etvatem sese quo tueaturhabet.
Illethorum positis victor repetebat ab armis:
Omnibushic armis durior uxor erat.
Quaque ibi mentitum Phrygibus mactavit Achillem,
Sustinuit rigida conjugis ora manu.
Adde quod antiqui fuerant è rupibus orti,
Et generis princeps ultima, sylva fuit.
Sylva(quis hoc nescit?) veteres genuisse parentes
Dicitur.haecmundo semina prima dedit.
Non juvenis blandos animo versabat amores:
Vix etiam notum foemina nomen erat.
Horrida nascentem fundebant robora turbam,
Ipsaque vix natos excipiebat humus.
Rustica Saturno sub praefide defiit aetas:
Iupiter excepit, quinova juratulit.
Coepimus à pulchris aliquid sperare puellis,
Etplacidas mentes junxit amica Venus.
Sic etiam prisco vix degeneravit ab aevo
Etfoboles trunco digna parente fuit.
Asperadum fenfum, sic Dis volventibus aevum,
Mutata est feritas: parvaque turba fumus.
Fraecipue nostrae, gens infidiosa, puellae,
Quas vigor& levitas non onerosadecet.
Hoequoque (sic fama est)superi laudare feruntur,
Etbrevitasillos mobilitasquejuvat.
Iupiter è Divům toties cur venerit aula
Quaeritur, & nota conjuge: major erat.
Nonplacuit gravitas nec nostra major imago,
Nec potuit lecti taedia ferre sui.
Ad Semelensupplex, ad Naïda quamlibet ibat,
Et precium caeli parva puella fuit.
[p. 446]
Sic modo Ledaeis jacuit diffusus in ulnis,
Et nivea formam dissimulavit ave:
Et modo, sed taurus, mediis erravit in herbis,
Et fuit armento, quod fuit ante polo.
Hoc mihi si placuit, non sum sapientior illo,
Et Iovis exemplo stuitus amator ero.
Tu quoque noster amor, similem tibi posce maritum
Ne subeas oneri blanda puellatuo.
Quantus eras Polypheme: tamen Galatea refugit:
Musaquenilquicquam, nil potuistis oves,
Necquae Trinacriis errabant montibus agna,
Iungeret amplexus ut fugitiva suos..
Acidis illa tamen teneris haerebat in ulnis.
Parvus &exigui ponderis Acis erat.
Tuquoque, noster amor, venias non dura roganti.
Non ego fum tenerae poena futura tibi.
Elegia IX.
Ad Bohemum quendam amicum, depoêtria
celeberrima.
SIccinecui tantiBatavos accedere nostros,
Ut tibi fordetet terra paterna, fuit,
Ibis, & hancgentempariter pariterque relinques
Gaudiatot, mecum quae tibi Leida dedit?
Scilicet est aliquid patriis insistere terris:
Est aliquid reducem posse venire suis.
Omniafunt aliquid. tamen his majora supersunt,
Nec male nota mihi, nec male nota tibi.
Nescio quae vestris (si fas fit dicere) terris
Eminet ingenii dote puella sui.
Ingenio cunctas supereminet illa puellas,
Atque aliquid sexu, nomine majus, habet.
Invideo tua vota tibi. tu molliter illi,
Dulcia praetendens carmina, junctus eris.
Etmodo donabis quem perlegat illa libellum,
[p. 447]
Quodque verecundo possit ab ore cani.
NuncBatavûm laudes referes ipsosque poëtas,
Atqueita per cauffas omnia tutus ages.
Forsitan hos inter dabitur tuus Heinsius illi,
Atquealiquo saltem nomine notus ero.
VelTragico nuper quae fudimus ausa cothurno,
Velpotiusblandus quae mihi dictat Amor.
Quicquid id est, tantum precor ut commender ab
Etreferas, si quae grata futura putes. (illo,
Plus quoque, quam verum vel fas est, adjice nobis:
Nec dubites laudes accumulare meas.
Non ego tot terris, non tot disjunctus ab undis,
Praeripiam partes, docte poëta, tuas.
Omnia funt tentanda tibi. sub mille figuris
Vivit, & occulte ludere gaudet, amor.
Illius ingenium tacite laudabis & artem,
Ingenio pluris fit licet ipsa tibi.
Sub studio communis amor celabitur uno,
Et facile immunis fuspicionis eris.
Forsitan adventus tibi nomine basia figet.
Hinc venient animi vulnera prima tui.
Si metuis, nimiumque tuo diffidis amori,
Incipiam partes ipse subire tuas.
Scaliger ignoscas: nonfunt tua numina tanti:
Daveniam faffo, Dousa: Bohemus ero.
Non ego fum tardus, nec cui male credere possis.
Si dubites, poterit dicere Rossatibi.
Iam propero:jam Praga mihi, jam Caesaris arces
Maeniaque apparent. terra Batava vale.
Protinus accedam, nec me via fallet euntem,
Atque aliquid majus Caesare quaeret Amor.
Aspiciamvultum cujus tot carmina legi,
Quam prius aspexi, quam mihi nota fuit.
Hicaditus molles& tempora prima per artem
Experiar, si qua possit ab arte capi.
Caetera defacili venient, & verba sequentur,
Ipsaque quos jungunt carmina, junget amor.
[p. 448]
Blanditiae accedent festivaque turba poëtae,
Auxilio flammis turba futura meis.
Hisducibus cautus quid non auderet amator?
Ingenio venient quaelibet apta meo.
SivelegetNemefin, Nemesis mihi fiet in illa:
Sive aliosignes, protinus illud erit.
Dicere si qua pudor prohibebit, perlegetipsa.
Subvenietvoto charta benignameo.
Totmihi patroni, quot funt tibi Roma poëtae,
Succurrent, quorum luxuriavit amor.
Omnibus his formis meus occultabitur ignis.
Inveniam flammis nomina melle meis.
Quo feror infelix quo me temerarius error
Etmale festini pectoris ardor agit?
Caeteraquae restant pro me tibi fandarelinquo.
Da veniam votis tu modo, Rossa, meis.

Elegia X.
Ad Petrum Hondium.
SI quis erit medio Veneris qui torpet in igne,
Etvitium mentis, quod fit amator, habet:
Sit procul à nobis; ne nos damnemurin illo,
Cesset & exempli lege nocere fui.
Ingenioviget omnis amans: Venus ocia nescit,
Otia festivus ducere nescit Amor.
Tollimur, & caelos subito transcendimus, Hondi,
Mensque novos motus, nec nisi magna capit.
Carminacum cultus cum dulcia furta Tibullus
Scriberet, in gremio pulchra Neaera fuit:
Callimachoque suo, lepidos cum conderet ignes,
Cynthiade collodulce pependit onus.
Basia quot Naso rapuit, tot carmina fudit,
Ingenio flammas eliciente suas.
Nos quoque cum blandae tepefecit spiritus aura,
Et dominae mentem tangere coepit amor.
[p. 449]
Scribimus, & calamus sperataque verba sequuntur,
Dextraque festivum sistere nescit opus.
Alteraque ut collum tenuit, manus altera ceram,
Deficit in partes illa nec illa suas.
Nec folos elegos, nec folos ludimus ignes:
Omnia conanti sufficit ora Venus.
Aspicis Ascraei calamos, & dulcia vatem
Qui Siculas inter carmina fudit oves.
Haecquoque tentanti faciles accommodat alas,
Deque suis humeris ipse ministrat Amor.
Porrigit erranti geminas Cytherea columbas,
Perque suam mentem sedula ducit iter.
Cum dominam vidi, pudor est nil scribere posse:
Ingenium vires jungit & illa suas.
Cum sua Socraticis nata est sapientia chartis,
In genibus Phoebo fusus amantis erat.
Ille parens veri, summusque inventor honesti,
Quem semper major respiciebat amor,
Hauserat è blandis pueri ridentis ocellis,...
Hauserat è vultu purpureisque genis,..
Quicquid amans pulchrı divina cantat in umbra,
Qua platanus gelidam lymphaque reddithumum
Talibus auspiciisdocta crevistis Athenx:
Talibus auspiciis Graecia nota fuit.
Impia posteritas titulos transcripsit, & arti
Praefidium jussit cuilibet esse suum.
Divisêre Deos, & tot fecêre Camoenas,
Quot sapiens doctas nollet habere nurus.
Tuquoq;, qui mecum studiis communibus, Hondi,
Sollicitas multas in tua vota Deas,
Qui pariter quondam crudelia jussa magistri
Et tragicos fastus verbaque ferre soles,
Cum levibus primum sub scoeptris duximus aevum,
Temporis& vitae prodiga turba fuae,
Nunc etiam nostrisnon cessas temporaMusis,
Scilicet, & totos continuare dies;
Define tam multas pariter tibi poscere Divas:
[p. 450]
Sufficit in curas una puella tuas.
Sufficit una mihi. mulras coluére Camoaenas,
Non bene queis notum numen Amoris erat.
Quod rapiunt Muse, totum debetur Amori:
Quastribuunt partes omnibus, unushabet.
Nos Venus & natus Veneris mortalibus umbris
Surripit, & comites nescit habere Deas.

Elegia XI.
Eu furor est feu morbus amor, feu mentisimago,
Sive aliquidmagnos quod probat esse Deos;
Cogimur&Divos sequimur, fatoqueminores
Imus, & huic noxae dedita turba fumus.
Qui tenerosvultus, qui lactea colla genasque
Invidiam culpae credit habere fux,
Errat, & infelix caussas sibi fingit inanes,
Errat, & autorem nil putat efle Deum.
Omnianescimus, cauffam neque novimus ullam,
Et fatis est, si quis non sapienter amat.
Quammiser est, quemcunque juvat quod comprobatalter
Et facilem culpam quam tueatur habet!
culpam
Quem facies pulchrae quem frons abfolvit amica
Protinus, &quovis judice liber abit:
Qui sibi rivalem pariter testemque furoris
Invenit, & prudens, sed male tutus, amat:
Cunctaque commendat quae commendantur ubique,
Et nisi quod nulli difplicet illud habet.
Nos aliquis caecos, aliquis nos dicat ineptos,
Iudicium tanti nec putet esse meum.
Atque aliquis quaerat, quod non bene novimus ipsi,
Curplacethaec, oculos cur rapit illa tuos?
Cynthia lafcivisanimunmittaannggeelbat ocellis,
Ingenii contra dote Corinna fui.
Lesbia cantando, Nemesis formosa loquendo,
Gratior aspectu pulchra Neaera fuit.
[p. 451]
Nosneque formosam neque dicimus esse disertam,
Non facies culpae caussa nec ora meae;
Plus aliquid forma, plus est oculisque genisque,
Plus aliquid toto corpore, quicquid amo.
Si nihil est, tamen illa meaest: liceatque furoris
Dicere nec cauffam nec reperire mei.
Quam facile est pulchrae faciem laudare puellae,
Quae quia formossam quisque putabit, erit!
Quam facile est totas oculis affcribere culpas,
Atque aliquid pro se dicere posse sibi!
Menihil in totaplus ipsa tangit amica.
Hoc fatis est: mentem detinet ipsa meam.
CaeteraDivorumgremio commissa teguntur,
Atquealiquid caecae relligionis habent.
Sic Superis visum, sic qui regit omnia Divûm
Fataque nostra suo numine condit Amor.
In Veneris regno locus est, ubi fata canuntur.
Et totidem Parcas mater Amoris habet:
In Syriae lucis, qua se Cephaleïa conjux
Exerit, & primolumine pingit humum,
Cypridis aeternae nemus est, ubi nulla ferarum
Nec nisi quae Veneri sacra, vagatur avis.
Assyrios Divae thalamos & Adonidis hortos,
Simemini, pulchram Graecia dixit humum.
Inmediosylvae, domus è violisque rosisque
Surgit, & hanc circum pura susurrat aqua.
Elachrymis fluit illa Deae, quas fudit in herbis,
Cum rigido laesus dente maritus erat,
Cum puer infelix animam exhalavit Adonis,
Edominae pendens saucius ore sux.
Ingenuae frondes, virides fecere columnas,
Et Veneris myrti, pomaque digna legi.
Quae teneri juxta semper glomeranturAmores,
Quotvolucres aether sylvaque nutrit apes,
Cypris odorato thalamum sibi legit in antro,
Summaque divini culmina montis habet.
Pasithee juxta, juxta par dulce fororum
[p. 452]
Aurea formosa stamina pingit acu,
Nominaque intexunt propere quos jussit amantum,
Etjuvenem sequitur quaeque puella suum.
Hospuer è turbavicino in cortice signat,
Et totidem ductus proxima myrtus habet.
Nos quoque, si qua fides, myrto fueramus in illa.
Vlterius non est caussa petenda mihi.
Elegia XII.
Ad Iofephum Scaligerum.
Quidtoties nostrae commendas ociaMuse,
Et celebras lufus, Caesare nate, meos;
Nec dubitas magnis componeresaepepoëtis,
Quae facili nobis numine dictat Amor?
Daveniam fasso: minus est quod quaeritur illis,
Ettua lausnobis ponderisinstar erit.
Tyndaris antiquis impune arrisit Amyclis,
CumplacuitDiva judice, rapta fuit.
Nos quoque festivis satis est placuiffe poëtis,
Nec nimium soli difplicuisse tibi.
Etfatis est pulchris aliquid dixissepuellis.
Defugiunt magnos carmina nostra Deos.
Sinimium laudes, prima moriemur in herba,
Et nimium nobis invidiosus eris.
Est aliquid nostros leviter vidisse libellos,
Est aliquid vultus applicuiffe tuos.
Hactenus, utgratus veniam dulcisque legenti,
Et tibi festivum scribere dicar opus,
Posteritasque meos aliquid putet esse furores,
Et leviter jungat tempora nostra tuis.
Sicquoque nil magni discedet Caesaris umbra,
Nilquoque discedet, Caesare nate, tibi:
Nec minus emergit croceis Aurora capillis.
Si teneat partes nox quoque nigra suas.
[p. 453]
Nec minus ardentem miramur in aethere Phoebum,
Si tacitae regnum Cynthia noctis habet.
Nos quoque, si fas est, aliqui dicamur in illis,
Conspectu laetis quêis licet esse tuo.
Tumquoque, cum Divos majoraque regna tenebis,
Scaligeros inter, non minor ipse, Deos;
Non ego victrices aquilas Burdeniaque arma,
Nec Venetae tangam seditionis opus,
Nec toties Verona tuos mutasse tyrannos,
Sceptraque vicina non bene sumpta manu,
Non Arabas fastos, accusatosque Quirites
Temporis, & jussos certius ire dies,
Et totidem gentes intellexisse, tot urbes,
Quot geminus caeli duplicis axis habet.
Haecaliis. mihi pars miranda nepotibus olim
Materiae veniet non aliena mex.
Nam tibi nil Cypris nocuit, nihil ulla voluptas,
Nec tua qui cunctos pectora flexit Amor,
Nulla tuos unquam corrupit faemina mores,
Necdete spolium pulchra puella tulit.
Et puto major eras, nisi Iupiter ipse fateri
Nollet, & hoc sciret dedecus esse suum:
Quem toties blanda pueri laesere sagittae,
Seufuit in tauro, seu fuit albus olor.
Ergo ego tempus erit cum te, fortiffime rerum,
Ettuaperpopulos facta decusque feram:
Effigiemque tuam pariter, pariterque Tonantis.
Iupiterhic, illic Caesare natus erit.
Scilicet haec olim patrio spectabis Olympo,
Advertesque oculos ad mea sacra tuos.
Terra parens olli domitos summittet alumnos,
Encelademque suum mater habebit humus.
At tibi victores succumbent aetheris ignes,
Et domitor magni fulminis ibit Amor.
Armaque quae coeli spolium fascesque tulere
Aspicies regnis stare minora tuis. न
[p. 454]
Pendebunt fractique arcus fractaeque sagittae,
EtquocunqueDeos saepe subegit Amor.
Adjiciam: DoMITO BONA MENS VICTORE
DEORUM
JULIADESTEMPLIS DEDICAT ILLA TUIS,
Quod superest, summos cineri solvemus honores.
Nec tumulum Crete sed tibi mundus erit.
Elegia XIII.
InAmicam, quesenem rivalem praferebat.
Mnia fustinui: vix sic patientia victa est.
Sape fuit magno crimine pulsus amor.
Atque aliquisdominae speravit verbera linguae,
Atque aliquis saevos vellet habereDeos:
Quodjuvat, immodicum est: dolor est sperandus amanti.
Sic etiam medicam saepe paramus opem.
Nosquoque contemptosmelior fortuna sequetur.
Non alius tardi finis amoris erit.
Despicimur: canus nobis praefertur amator.
Quisputethoc divae posse placere mex?
Estne aliquis paucos qui crimen dixerit annos,
Autnimium juvenem non putet esse virum?
Di faciant illum spes intemerata sequatur,
Et pereat voti commoditate sui.
Tu tamen infelix cui non sat viximus uni,
Atatis cui flos criminis instar habet,
Huncsperare potes, cui nox fine crimine tota est?
Illius innoctem stulta vacare potes?
Serius hoc nihil est, nisi tantum funus & umbra.
Scilicet in leti parte cadaver amas.
Siplacethoc tantum, tumulosscrutemur & urnas,
Et quae cassa sua corpora luce jacent.
Invenies numero quod complectaris in illo,
[p. 455]
Ettibi quod malles suppeditabit humus.
Exiguum discrimen habet quem fata tulerunt,
Etquem jammagna parte tulêre sui.
Spiritus in paenas minimo pro tempore restat,
Ut doleat vitae se superesse sux.
Non ego tam segnes optarim ducere lunas.
Praeveniat fatum talia damna meum:
Naufragus ut lecti jaceam, sine viribus ullis,
Opprobriumtantum ludibriumque tibi.
Est aliquid plenisvitam posuisse sub annis,
Dum dominae possis flendus abire sinu.
Ulterius nihil est: pudor est quod restat ab illo,
Et stupor infelix difficilisque Venus.
Quispudor est, totam narrando fallere noctem,
Etproavos tantum posse referre suos?
Pergama cum Grajis primum peterentur ab armis,
Et Phrygiae lentas Graecia ferret opes,
Dumdecies flavas proscindit messor aristas,
Dumdecies tristi frigore torpet humus,
Argolicae blandi tulerant dispendia lecti,
Ettulerantvoti taedia longa sui.
Troïca res tandem fatis concedit Achivûm,
Adpatrias pergit quisque redire domos.
Debita pro charisperfolvunt dona maritis,
Etjacet ante suos quaeque puellaDeos.
Quilibet amissae pensabat damna ruinae,
Quilibet exceptoNestore, fortis erat.
Scilicet infelix, qui tertia viderat ire
Saecula, jam lecti triste jacebat onus.
Paenituit totas Pycimeden stertere noctes:
Hoc precio, tanto tempore casta fuit.
Ille fuaedemens jactabat facta juventae,
Priscaque laudando saecula fortis erat.
Pareite, ficut opes, annos numerarepuellae.
Temporedos crefcit, tempore vita perit.
Deficimus semper, spatio decedimus ipso:
Et minus accessu, quam fuit ante manet.
[p. 456]
Dispereat, quisquis pariter cum dotibus annos
Supputat, & poenam muneris instar habet.
Me vigor & levitas tumulum comitentur ad ipsum:
Excipiat cineres plena juventa suos.
Quae dominam fallunt, morti debentur & umbris
Tempora. torporem sentiat urna meum.

Elegia XIV.

Ad Michaêlem Mandevylium, medicum.
SIve aliquid sacris merito speramus ab herbis,
Seu falsum est, medicas plurima posse manus;
Confiteor morbum. mens aegra doloribus impar
Deficit, & vestrae sedulitatis eget.
Urimur, & fafsi nil dissimulamus in igne:
Urimur, &vestram follicitamus opem.
Non tamenut morbi videam speciemve genusve,
Aut videam flammae semina primamex.
Nil ego peccavi, nisi si vidisse puellam
Vincor, &ex illotempore laesus eo.
Sifuit hoc tantum, melius speramus abhoste,
Ne titulum fatiposcat amicamei.
Saucius Atrides medicas confugit ad artes,
Etmedicam sensitvulnere tardus opem.
Vulnus in Aenea felix tractabat lapis:
Γ
Qui Paridis poflet tollere, nullus erat,
Hocpariter Troes, pariter sensistis Achivi:
Hectoris hoc tactus frater & Hector erat.
EtPhrygios quisquis infecit sanguine campos,
Et Phrygiam quisquis dente momordit humum:
Totque animasuno percussit vulnereCypris,
Totque animas una cuspide fixit Amor.
Iverat antiquas Priameïus hospes Amyclas.
Aspicit hic vultus pulchra Lacaena tuos:
Protinus exarsit, si quod medicamen in herbis,
Admoveas medicam quisquis amicus opem.
Scilicet in Aamma Paridis sedabitis urbis:
Quo calet hoc pectus vulnere, Trojacadet.
[p. 457]
Affer opem laeso: Thetidi reddetur Achilles,
Et Priamus natos cernet, ut ante, suos.
Pelias umbroso, ceu quondam, stabit in Hamo:
Quas melius figat Teucer habebit aves.
Viderat intactam Chryseïda ductor Achivûm,
Succubuitque oculis protinus ipse suis.
IllaDei lauros occultaque sacra gerebat:
Implebat teneras infula pura manus.
Quid facis Atride? medicos adhibete Pelasgi:
Quae modo funt regis vulnera, gentis erunt.
Delius ignaras jaculo pecudesque ferasque
Et volucres missa cufpide tollit aves.
In populos mox ardor abit.nihil arte Machaon
Profuit, autherbis Graecia tota suis.
Corpora procumbunt, quot non periere sub hoste,
Atque aliquid majus Hectore morbus habet.
Scilicet ignavas sero properatis ad artes.
Quae tremitis Danai spicula, misit Amor.
SolusAmor regem, populos invasitApollo.
Saevior è Troia nulla sagitta venit.
Si licet& fas est, oculisppeerriiêêrree Pelafgi,
Sive sui regis, five puella, tuis.
Solus Amor vestras excludit fortior artes,
SolusAmor vestri negligit arma Dei.
Iupiter agnoscit, toties delufus ab illo,
Qui puero certassentiit esse manus.
Delius, ut fama est, &qui regit omnia, quondam
Spicula certabat mittere parvus Amor.
Fabula prisca quidem, sed non fine numine certo,
Errat, & autores fertur habere Deos.,
Astabant gemini comites: Podaliriusilli
Huic, socio junctus foedere, blandus Hymen.
Necmora, committunt volucres hinc inde fagittas.
Prima volat Phoebi, tardior alter erat:
Dumqueper immitis Zephyros libratur arundo,
Callidus inflexo poplite cedit Amor.
Cedit, & extemplo faciles suspensus in alas
[p. 458]
Vertit in adversi pectora nuda Dei.
Obstupuit Phoebus, comites risêre gementem:
Exiguumprimo tempore vulnus erat.
Vulnus eratprimo sine sanguine: qualia saepe
Virginis è gremio pendula figit acus.
Moxfluit in nervos, tenuesque illapsa per artus
Et venas & cor ossaque, pestis abit.
Quid facerent? pallet Podalirius, itur in herbas:
Proxima Dictai culmina montis erant.
Huc abit, & summa dictamnum carpit ab Ida,
Et Panacea tuam faepius addit opem.
Nil tamen hic artes, nil mens potuere nec herbae,
Carmine nil magico conscia fecit anus.
Sic periit demens, dum post medicamina quaevis
Auxilium laeso pulchra puella tulit.
Scilicet hinc ridet medicum, solusque Deorum
Quid liceat vobis scire fatetur Amor.
Elegia XV.
Ad Gerardum Tuningium
Mnia, Tuningi, merito miramur in illo,
Seu fuit hoc fatum, seu rationis opus;
Qui potuit longas fine conjuge ducerenoctes,
Neccomitem somni curat habere sui:
Nec timet infelix ne non videatur amari,
Aut socias partes, conjugis alter agat:
Sedvacuus totojacuitmultusque cubili,
Ociaque ignavae praemia noctis habet.
Haec tua, si fas est, liceat vestigia ve nobis,
Perque tuos passus protenus ire mihi.
Nec moveatnostros quoties percurris amores,
Si videor votis blandior esse meis.
Cum lepidos versus, cum mollia carmina cernis,
Et quaecunque aliquis dicere possit amans;
Quaerimus abfentem, veniat cum dote, recedam:
Et fugiam leges ipse poëta meas.
[p. 459]
Mejuvat in cunctis aliquid laudare puellis:
Haec mihi libertas conjugis instar erit.
Cum video cunctas, cuncta superabitis, inquam,
Iudicio ne fit tristior ulla meo. (illa
Haec nimium pulchra est, sed & haec, sed & illa, nec
Difplicet: haec etiam quo pereamus habet.
Moribus haec primas sibi vindicat, illa pudore:
Omnibus haec visa est pulchior, illa mihi.
Omnia nec dentur nec surripiantur amicae,
Et teneat partes quaeque puella suas.
Hoc nocuit Trojae, geminisque invisa Deabus
Pergama, vix muros sustinuêre suos.
Quid facient omnes quoties damnantur in una,
Unaque tam rarae praemia laudis habet?
Iudice me nullos Hecube ploraret ad ignes,
Nec Phrygiae lentas Graecia ferret opes.
Si Venerem spectem, nihil à Iunone requiram:
Si Iuno veniat; haec quoque Cypris erit.
Ut pariter junctae pariter venere sub Idam
Çum Paphia magni nata fororque Dei,
Mollius obliquis Paphie subrifit ocellis,
Altera diffuso pectore lata fuit,
Tertia consueta nimium sumebat ab ira,
Iupiter in causa, factus adulter, erat.
Iunoni imperium, vires asscribe Minerva;
Invenies talesilla decere Deas.
Nec damnare meum nec sit praeferre puellam,
Nec teneat mentem firmius ulla meam:
Nec fine laude sua nec sint fine crimine cunctx.
Haec meruit nasci pulchra, quod illa fuit.
Pars faciem penfar genio, pars moribus annos,
Pars redimit verbis turpiamembra suis.
Sic melius sic semper agam, fugiamque videri
Ferreus, & nunquam stultus amator ero.
Qui perit in quavis, fatis hoc, ut nesciat unam,
Etnumero tandem cedere discat amor.
Ah pudet, infanos etiam mercamur amores:
[p. 460]
Pro facie multas plurima vendit opes.
Dosjuvat in fraudes animosque expugnat inertes,
Et precium quivis accipit ipse sui.
Hoc emimus lites insanaque jurgia lecti,
Etquerulam semper difficilemque domum.
Aureanunc demum meruit Cytherea vocari,
In Batavis sedem nunc habet illa suam.
Iupiter è nobis aliquam si quaerat amicam,
Quod fuit in capra virgine, rursus erit:
Hoc fine, non caelum, non tertia regna juvabunt,
Necfatis indotem fulmen & orbis erunt.
Sunt Danaae centum postquam penetravimus In-
Et fua, quod nollet, munera misit Iber. (dum,
Ahmelius quondam, cum navita pauper & infons,
Nil veritus duras funibus esse manus,
Ibat in amplexum dominae quo fata vocabant,
Humidus, & plenus rore fluentisaquae.
Ibat inops, cymbamque fuae monstrabat amica.
Forsitan in cymba remus & alter erat.
Has habuitdotes si quis poscebat amari,
Hashabuit quisquis ducere vellet opes.
Pauperiesprimum, pietas moxexcidit auro:
Legitimus tandem saecula sensit amor.
Haec quoque pars nobis fatis est, si caetera desunt,
Ne videar leges velle movere tuas.
Non mihi dos ulla est, nec opus jurare Deorum
Numina: contingit vatibus ista fides.
Sic quoque liber ero, nec caeco vincar ab auro,
Nec thalamo leges scribet amica meo.
Tuquoque, Tuningi, vacua securus in aula,
Otia tranquillaedulcia mentis agis:
Nec faciles horas nec somnum dividisulli,
Et tua nox tota est, totaque vita tua est.
Invideat, si quis levibus succumbit habenis,
Et miserum lasso corpore gestat onus:
Somniaque ut demens alienis narret inulnis,
Mancipium domina sustinet esse sur.

[p. 461]

DANIELIS HEINSII

ELEGIARUM
JUVENILIUM

LIBER II.

FREDERICO SANDIO,
Fisci Geldriae & Zutphaniae
Praefecto, S.

OMnium philosophorum, Vir amplissime, suavissimi sunt illi, quos Socraticos dicimus. quorum exemplo libenter utor. Ii ita ab omni voluptate aberant, ut interim à deliciis honestioribus, àjocis, àfalibus
non abhorrerent: &, quod pracipuum ego arbitror
, ab αναγθησία longe abessent. Puer admodum,
Xenophontem ita avide arripiebam, ut quacunque extarent
illius, quater aut quinquies continuo evolverem.
AdPlatonemferius accessi: cumfructu tamen eo majorefortasse,
quanto hac atas plus videt, plus percipit.
Inaltero corum Socratem videbam, cujus familiam
mirabar, apud Calliam, inter epulas iis de rebus di-
Sputantem, qua illius loci essent: & interdum pocula
rorantia, si qua instituerentur, minime recufantem.
Inaltero, eundem de Amore differentem, & cum
Alcibiade ebrio temulentoque, cum taniis & floribus
liberiuscule, ut in illa urbe, ad Comum veniente, suaviter
argutantem. Postremo, sub diluculum, reliquis
adse euntibus, solus cum Agathone & Aristophane
repertus est bonus Socrates, more Homerico, bibens
ὅπιδέξια. Nimirum pectus liberale & τὸ ἐλβυθέριο
amat sapientia, qua & intendere animum & remittere
honestefolet, neque èseveritate metitur virtutem. Postquam
enim è palliolo suo & barba censeri sapientiam
[p. 462]
Graeci voluerunt
frontem,
, & indicium continentia fecerunt
Ex illo fluere & retro sublapfa referri
Omnia.
Coloniam mutavit Dea illa, & ἐν τῷ δοκεῖν habitare
crepit non in r. Quodfi illud hominibus gravibus,
&quisapientiam atate jam propemodum elapsa profitebantur
, apud homines prudentesfraudi nonfuit, quod
& tempori & occasioni aliquiddarent, necperpetuosupercilium
contraherent; quanto aquius nos veniam merebimur
, fiatate prima Venerem cum Mufis conjunximus
, & liberius paulofacris hujus Dea initiatifumus.
Quod & fobriehic à nobisfactum est, neusquam temperantia
limitem excederemus. Nec difficilius, ut (pero,
à te quàm à reliquis veniam impetrabimus, quod tibi,
viro amplissimo, καὶ τὰ κοινὰ ὀλιτετραμμύω, κα
offeramus, qua fere atatis ratione veniam merentur, si
cogites de anteacto vita tempore, quodsimulin ocio literarum
transegimus, & familiaritate illa mutua, qua
alterum alter est complexus. Quam quidemhumanitatemtuam
cum nova dignitateimminutam crederem, nisi
ultro me nuperrime literis muneribusque provocaffes.
Cum igitur tamgraviter in are tuofim, nuncfufficiet,
fibeneficiatua agnoscere me intelligas. alias de officio
cogitabimus.Elegiarum itaque mearum librum hunchabe:
quotiesque à foro tantillum tibiotiisupererit, simul
ad te & Heinsium tuum redi: acpro admirabili ingenio
& eruditionetua(quamsemper in te veneratus fum)
Musas nostrasfovereperge. Vale Vir Amplissime, Lugd.
Batav.ipsis Kal. Iuniu.
DAN.

[...]

[p. 473]
[p. 463]

DANIELIS HEINSII

ELEGIARUM
JUVENILIUM

LIBER II.

Elegia I.

Iosephi Scaligero Musas suas connebdat.

QUid mihi barbaries faciles in carmine Musas
Objicis, atque hederas, mollia serta, meas?
Nil mihi vobifcum est. fatis est, si caetera de-
Invidiam merui, nec pudet esse reum. (funt,
Degeneres animi, lepidis gens invida curis,
Nilmihi vobifcum est: me meus ardor agit.
Me lepidos procul in saltus habitataque lustra
Vatibus innocuis ruraque, ducat Amor:
Quovocat accenfos Erato formosa poëtas,
Et Veneri blandam jungit amica manum.
Ganda fave: tibi sacra fero. sternutat Apollo,
Ominaque à dextra candida reddit avis.
Ipsa Venusnuper niveo subriferat ore,
Et tulerat numeros ad sua tecta meos:
Laetaque viderunt mortales numina curas,
Carminaque attentos detinuere Deos.
Et mea nunc toto jactantur carmina coelo,
Etmea festivus carmina discit Amor.
Scilicet audendum est. tenui transnabimus aura,
Summaque rademus littora. Livor abi.
Quam juvat angustis animam submittere rebus,
Aquaque naturae dicere posse mex.
Innocui lusus Musarum, umbrosaque tempe,
Et tenerae myrti, caussaque amoris amor,
Famaque, quae doctae Veneris non aspera genti
Crede464
DAN. HEINSTE
Crederis aeterna cingere fronde caput,
Vos sequimur. via rara juvat, nec cognitavulgo.
Hoc fatis est, arctum Musa teramus iter.
Sat mihi fit blandis aliquid dixiffe puellis..
Haec mihi gens judex, haec mihi lector erit.
Hinc veniat laurus: fatis haec victoria nobis.
Militiae maneat terminus ille mex.
Non tamen ut toti nequeam dare lintea vento,
Aut mea sub duro pondere cymba gemat.
Iam mihi Burdenos mens est deducere Divos
Altius, & laudes armaque prima virûm,
Ingentefque in bella animos, & parta trophra.
Nec tamen hic parvus nilfibiposcet Amor.
Dicam casta tuos formosaque Ruppiavultus,
Et teneros mores ingeniumqueDex.
Ruppia ter felix animi: tibi maximusille
Succubuit, quamvis victor ab hoste foret.
Succubuit roseisquegenis sanctoque pudori,
Tantaque tam parvus pectora flexit Amor.
Ille, feros& adhuc stillantesfanguine vultus,
Ibatin uberibusponere Nympha tuis..
Ibat & audacesanimi deponere motus.
Sic Phoebum didicit tactus amore pati.
Illinc Iuliades nostro caput extulit aevo,
Virtutis patriae gloria, gentis apex.
Dignior illustres inter vixisse Quirites.
Haud capiunt tantos saecula nostra Deos.
O animae, o Brenni genus, invictique nepotes,
Fortunae ô triste fulmine tacta domus,
Fatorum ô domitrix, aeterni Caaesaris umbra,
Hinc decus, hinc nobis surgere pergat honor.
Iammihi mens circum trepidis subsultat anhela
Motibus, & primo laudis amore caler,
Scintillasque animo nec lentos concipit ignes,
Et rapiuntpronam ventus & unda ratem.
Livor abi, rege vela pater cursumque poëtae
Iuliade. vates regia turba sumus.
Elegia
[p. 473]
ELEG. JUVEN. KEL. 465
Elegia II.
AdNicolaum Heinsium è Galliareducem.
Rgone tamgrataspotuisti linquere terras,
InBatavosque, Heinsi, non abiture venis?
Hactenus in nostris potuisti haerere pruinis,
Nec tua mitis adhuc pectora flexit amor?
Livia jam maestis lachrimam destillat ocellis,
Etqueritur fluxam sola relicta fidem.
Dinumerat cunctas, miseranda, ex ordine noctes,
Dinumerat cunctos, sola relicta, dies.
Forsitan & pontum lachrimans prospectat& undas,
Quotquevidet puppes, tot putat esse tuam.
Etmodo crudeles causatur nescia ventos,
Etmodo turbatas nescia culpat aquas.
Et modo rumores populi scrutatur & horret,
Perfidiaeque omnes damnat iniqua viros,
Etmodo de Batavis scrutatur multa puellis,
: Et formae metuit taedia prima sux.
Saeva Venus, quantis jactatur pallida curis!
SaevaVenus, quantum pectora versat Amor!
Tuprocul horrentem metiris, perfide, Rhenum,
Et nimio vinctam frigore curris aquam.
Hic ubi turba levis teneri glomerantur amantes;
Etsequitursocium juncta puella virum.
Hei mihi, si nescis, media Venus errat in unda.
Materiem culpae quam dabit illa tuae!
Aspiciespulchras seleri pede currere Nymphas,
Etcupies saltemjungere posse manus.
Ahmiser! atque, hicdum pedibus talaria nectes,
Officiiprecium basia forte feres.
Interea longas queritur tua Livia noctes,
Et nimium tarde pergere Solis equos.
Scilicet ignoratBatavas tua Livia lymphas:.
Us.
Ut
466 DAN. HEINSII
Ut Venus in mediis ignea regnet aquis.
Ahtibi cor circum glacies tenet: ahtibi pectus,
Quae Batavis vinxit flumina, vinxit hyems.
Ferree, si te nec lachrimae movêre, necilla
Brachia, quae collum detinuêre tuum.
Ferree, si te nec gemitus tristesque querelae,
Quaeque suos poterant tangere verba Deos,
Cummaleturbato nimiis singultibus ore
Defuit in voces ultima lingua suas.
Cumtibi pro verbis, tepido modo basia vultu
Detulit, in vultus tota soluta tuos.
Sedula cum maestos genitrix vix sisteret imbres,
Adderet&: reducemjamferetille pedem.
Ille pedem referet? media qui lentus in aula
Crudeles aquilas, Martia signa, gerit?
Iupiter! ut cuncti potius pereatis amantes,
Quam fundat lachrimas una puella suas.
Scilicet hic gaudes patriis fuccurrere Belgis,
Et spolium victo victor ab hoste petis.
Hocquoque jam spectas, Veneris languefcat ut ardor,
Equetuo fenfim pectore pulfus eat.
Falleris. audacem sequitur Venus aurea Martem:
Semper amatoriproxima Diva suo est.
Hicquoque, si nescis, laesos ulcifciturignes,
Hicquoque, si nescis, dura gravisque venit.
Diifaciant, ipsum cum jam contendis inhostem,
Hic subeat vulnus quod tibi fixit Amor.
Hic subeat vultus, subeant oculique genaeque,
Quae prima ardoris causa fuere tui.
Hic subeat, qualisprimum tibi visa placebat,
Cumrudis ignoto laesus ab igne fores.
Protinus occurrent anteactae gaudia vitae,
Et fugiet firmam non fatis hasta manum.
I licet, horrentem galea complectere vultum,
Etfubeat gestus tota Medusa tuos:
Lasa Venus juncto sua fert vestigia passu,
Et sequitur greffus, corpus ut umbra folet.
Nos,
[p. 473]
ELEG. JUVEN, REL. 467
Nos, Veneris pia gens, faciles sectemur amores,
Etgremium dominae sint mihi castra mex.
Hic ego crudeles contemnam fortiter enses,
Cunctaque quae fuerint spicula missa, feram.
Diva Venus, Venerisque leves faveatis Amores:
Haec series vitae tota futura meae est,
Gaudiaque, & mites obliquo lumine risus.
Invideant somnis classica rauca tuis.
Me tantum capiant insani oblivia belli,
Solaque pax, Belgis nunc aliena, veni.
Hoc mihi pro pietate mea concedite Divi,
Rus procul ut patrium parvaque tecta colam.
Heic maneam, & mea Vita simul. sic currite fata.
Divitias alius speret, & arma gerat.
Elegia III.
Adlacobum Vischerum.
Uid toties, Vischere, meos inquiris amores,
Nec pateris flammam QU dissimulare meam?
Scilicet obductus melius confumitur ignis:
Vult fua celari nomina cautus Amor.
Lesbia vix nota est teneri formosa Catulli,
Et melius caecum Cynthia nomen habet.
Sic referet Rossam quam nesciet omnis amator,
Sic aliis olim, sic sibi verba dabit.
Hactenus instabis. de nomine deprecoruno.
Caetera fit tacito non licet esse mihi.
Inclyta Lugdunum nostros sibi vindicat ignes:
Illamei causas prima furoris habet.
Hiclepidi casses intentaque tela juventae,
Primaque militiae castra fuere meae.
Cedite Pierides, vestra Venus errat in urbe..
: Virgineas sedes occupat hottis Amor.
Non ego peccavi, si me Deus abstulit alter,
Alteriusque oculi si rapuêre meos.
V6
4
Phoebe
468 DAN. HEINSIY
urbem,
Phoebe pater, tuto si non licet esse poëtae,
Da veniam, melius miles Amoris ero.
Dousameus saevos hic olim reppulithostes,
Luminibusquamvis saucius Ida tuis.
Forsiranhọc fatum domini complectitur
Et fuit exemplum civibus ille suis.
Mesimilis languor sperataque pestis ademit:
Seu series fati, seu fuit ira Dei.
Tertiajammessis, totidem se frigora laxant,
Cum, miser, ignoto vulnere tactus eo.
Quos egonongemitus, quae non suspiria fudi?
Opposuit solas questibus illa fores.
Obitupuiprimum lepido percussus ab aestu,
Etmetuiflammam sollicitare meam.
Non aliter, charae thalamis inclusa parentis,
Adgremium matris casta puella sedet,
Quamnondumtetigit lentis Cythereïa curis,
Nec tepido strinxit vulnere primus amor.
Dumrecolit pensum, dum se miratur in illo,
Nescia fallaci vulnera fecit acu.
Ingemit extemplo: nec adhuc de vulnere certa est,
Sedfubitus primumpectora terror habet.
Vix equidem sensi dubio correptus ab igne,
Ipsaque dum metuospicula, vulnusalo.
Sicvenit in casses quos non bene linquit alauda:
Ipsaque quae vitat retia tangit aper.
Simplicitas nocuit, nocuit vicinia nobis,
Etvoluidamnoproximus esse meo.
Quidtibi de vultu referam? quid caetera dicam?
Dii faciant foli pulchra fit illa mihi.
Difpliceat cunctis, satis est quod convenit uni.
Hac specie formam vindicatilla suam.
NonHelenen laudo, de quase jactat adulter
Atticus, & rurfum Troïcus hospeshabet.
Quae placuit, Menelaë, tibi, placet omnibus olim:
Nunc quoque rivalinon caret illa suo.
QuisParidem damnet, nisi sit vesanus & excors?
InnoELEG.
JUVEN. R’EL. $69
Innocuas Thesei quis neget esse manus?
Si sapis, Atride, quisquis peccavit in illa
Conjuge, judicium comprobat ille tuum.
Nos sapiens damnet, sapiens nos culpet amator,
Nec facile abfolvat, nec, bene, dicat, amas.
Non mihi concordes ad publica verba Quirites,
Nec populus judex experiundus erit.
Rex Amor est: plebem Venus aurea negligit. odi
Alterius placitum, dum placet illa mihi.
Sibrevis est multis, longa est quae fufficit uni.
Legitimus formae crimina pensat amor.
Caetera conveniunt: aliquot superamur ab annis
Dispereat vanas qui numerabit opes.
Non mihi fors fasces, nondotes imputatullas,
Nec volui caecae debitor esse Dex.
Haec quoque Dii praestant, qui me fecêre poëtam.
Dos hederae nobis, dos mihi carmenerit.
Catera cognosces. fine nomine nomenhabebis,
Nec poteris flamma nescius esse mex.
Elegia IV.
Ad Ioannem Forestium.
posceris ad festas epulas, cupientepuella,
Hactenus in folis, Foresti, tempora Musis
Omniaponebas, &bene tutus eras.
Quidfacisinfelix? medios cur tendis in ignes,
Et properas fatum praecipitaretuum?
Desine festivae nimium confidere turbae,
Dum rudis est aetas, & rude pectus habes.
Scilicet aquaevi si speras vulnus Amoris,
Erpueri tentas tela cruenta Dei;
Non totidem tibi terga boum, quot sustulit Ajax,
Nonfeptemgeminum spicula sistit onus.
Spicula, si nescis, oculis sparguntur ab illis,
Et
470 DAN. HEINSII
Et melius Teucro pectora tangitAmor.
Perculit instantem patriae Briseis Achillem,
Seque oculis vlta est ipsa puella suis.
Vulneribus nullis, nullo penetrabilis itu,
Cum faciem Nymphae vidit, inermis erat.
At tibi fordebunt, doctorum gaudia, chartae,
Ettibi tamlonge carminis autor erit.
Necbene desuetam repetes ad carmina mentem,
Necbene Musarum follicitabis opem.
Omnia deficient: quid enim non perdit amator?
Ingeniosensim destituêre tuo.
Nec tibi deliciae nec mollia carmina vatum,
Nectibi tam gratus magnus Homerus erit.
Omnia mutantur: facies venit altera rerum,
Cumsemel ignavus serpere coepit amor.
Sic ipsi voluêre Dei, sic sidera: nostrum
Ingremiofatum pulchra puella gerit.
Iupiter insano toties percuslus ab igne,
Fatidicas illic vivere dixit anus.
Delia narratur, de virginitate toroque
Tres dominas fati confuluiffe Deas.
Atropos assensit, volvendaque fila forores
Pensaque fatales explicuere manus.
Venit, &exponens dubio sua fata parenti,
In patrios vultus collaque lapsa fuit.
Iupiter arrisit, faciemque amplexus & ora,
Hic totidem Parcas, filia, dixit, habes.
Hoc quoque jus nostris Superi tribuêre puellis:
Materies illis ludibriumque fumus.
Nec tibi, si vellent, Superi succurrere possent:
Iupiter ardori defuit ipse suo.
Fabula narratur (nisi quatenus omnia vati
Scire licet) magnis non nisi nota Deis.
Iupiter imberbis, nec adhuc à fulmine dictus,
Fulmine seposito factus amator erat.
Tactus erat primo tenerae Junonis amore,
Nec pro germana coepit habere Deam.
:
Viderat
ELEG. JUVEN. REL. 471
Viderat hoc quondam senior Sarurnus in illo,
Sed poterat casto crimen amore tegi.
Saepius accedens Cybele laudavit utrumque,
Et pietas visa est digna favore poli.
Saepius amborum conspexerat oscula furtim:
Oscula tunc signum simplicitatis erant.
Suspicionondum divosque hominesque tenebat:
Vltimus erroris terminus ille fuit.
Nunc sceleris metus in scelere est: diffidere gaudet
Inque aliomores quisque timere suos.
Interea crebro suspiria ducere coepit,
Etlepidus coepittangere corda furor.
Quaque suos gressus tacite germana ferebat,
Huc etiamgreffus contulitille suos.
Iverat huc Iuno: subito concessit eodem
Iupiter. affedit: junxit & ille latus.
Oscula poscebat. sed sola quid oscula possunt?
Necfatis è voto res ea visa fuit.
Oscula figebat: sed quid post oscula posset..
Nesciit, &morbum coepit amare fuum....
Quid faceret? laesos macies exhauferat artus,
Necvigor intoto corpore priscus erat.
Quid faceret? narrat Cybelae sua vulnera matri.
Necmora, Saturno rettulitilla suo.
Protinus admovit senior sua lumina Chiron,
Et trepidam coepit sollicitare manum.
Audiit hoc curva latitans in valle Prometheus,
Caucafeamnondum pafcere jussus avem:
Utque fuit primum teneri confultus amoris,
Rifit, & ad matrem jussit abire suam.
Corycidas rupes, Themis, & loca dicta Camaenis.
Postmodo, Boeotam forte tenebat humum.
Hic Superis responsa dabat.non Delphica faxa,
Scilicet, aut ulli cognita laurus erat.
Parüit infelix. Themidis delubra petuntur.
Templa Dex, cespes stramine tectus erat.
Huc ubiperventum est, humilem complectitur aede
Jupiter,
472 DAN HEINSTI
Iupiter, & fulmenponit ad antra fuum.
Reddita vox luco est: vocem audivêre sub antris
Naïdes, &vultus occuluere Dex:
HocIuno quodposcishabet:gremioque sub illo,
Quaspetis hicfortes & tua fatagerit.
Obstupuitcaeca perculsus imagine vocis
Iupiter:&qua tum simplicitate fuit,
Rurfus in amplexus Iunonis fertur, ut ante,
Et lepidevultum jungit, utante, fuum.
Utquenihildefit, velamina ponere jussit
Ahthalamum: vestes jussa reponit humi.
Sic pariterjunctijacuère sub arbore quadam:
Dum simul infomnum lapsus uterque fuit.
Nil tamen ulterius potuit, rursusque recessit,
Etnondum didicit, quid sibi vellet amor.
Nuncquoquenesciret, toties neque factus adulter
Implesset proprio sanguine turpis humum:
Capra viam monstravit anus, fidissima nutrix:
Hoc coelum officio fida ministra tenet.
Criminenuncquivis proprios praetervenit annos,
Et metuit faeclo castior esse suo.
Tuquoque, Foresti, nimium peccabis in una,-
Siipereas aevi commoditate tui.
Elegia V.
Ad Ianum Dousam.
Nordvicum meaVita petit.secedite Musa,
Sacraque Musarum maenia, Leyda vale.
ADousa locus ille calet. non possumus esse
Criminis immunes hic ubi regnat Amor.
Credibile est illic veteres pendere sagittas,
Credibile est parvi tela cruenta Dei.
Credibile est aliquos & nunc superesse calores,
Aut tenuem flammam nominis Ida tui.
Dousiades Musa, nimium male cognita nobis
[p. 473]
Turba, meus vobis omnia debet amor.
Scivimus hoc primum per vos impune licere,
Et placuit crimen, si modo crimen habet.
Caetera distamus, genio distamus & annis:
Hic similes erimus, maxime Dousa, tibi.
Atque aliquis nostros pariter componet amores,
Et comitem Rosse se dabit Ida meae.
Non animum aut fasces, non longi sanguinis ortum
Priscaque majorum nomina censetAmor.
Iupiter aurato Danaës flagrabat amore,
Captus ab agresti Naïde Daphnis erat.
Ille suum multo terrebat fulmine mundum,
Hic stipula sparsas conciliabat oves.
Nec minor hic fuit arte sua, nec major olympo
Iupiter: in partem pauper uterque fuit.
Defuit ambobus quantum speraret uterque,
Nec magis hic felix, nec minus alter erat.
Dite quid inferius, vel quid love celfius extat!
Hosquoque, quijungit caetera, junxit Amor.
Jupiter, & toto Superis qui dissidet orbe,
Incaluitquondam tactus amore pari.
Persephone cunctos commoverat ordine Divos:
Inter amatores Pan quoque forte fuit.
Si qua fides Grajis, Graji cecinêre poëtae,
AcceduntCererem, suppliciterque rogant.
Difcrimen Deus omnis habet, sed lupiter ingens:
Cui mare, cui coelum, totaque paret humus.
Caeteragens furgunt animis, &quisque minorum
Spe dominae pro se, lupiter esse putat.
Confilium petiere sibi responsaque Divûm:
Pars Libyci quaedam templa Tonantis adit:
ParsClarias lauros, pars Delphica consulit antra.
Omnia suspensos detinuêre Deos.
RisitAmor, motasque puer suspensus in alas,
Etmihi funt voces, & mihi laurus, ait. (inquit,
Responsumque dedit. SUPERI NISI VINCITIS,
TERTIACUI SERVIT REGIA, PRIMUS ERIT.
Dixerat,
[p. 474]
Dixerat, & blandas tenerae genitricis in ulnas
Labitur: eventus res habuêre suos.
Prima Iovis fors est: Cereris mox filia Diti
Nubit.& obscuram nunc quoque servat humum.
Scilicet ex illo miserisperamus amantes,
Nec bene discrimen ferre putatur Amor.
Invenit ex aequo similes aut efficit omnes,
Cypridis & pueri vulnus & ira Dei.
Tuquoque nos fati comites auraccipe cafus.
Ingenium sequimur, maxime Dousa, tuum.
Elegia VI.
Tertia maturis exacta est messibus aestas,
Tertia jam tristi frigore saevit hyems,
Cummihi crudeles primum placuêre furores,
Cumme, Rossa, tuus tangerecoepit amor.
Et volui demens, & tam patienter amavi,
Etmihi mens constans & fine labe fuit.
Interea durae toties fastidia linguae,
Et gemui fastus, saeva puella, tuos.
Scilicet infelix, cui solo nomine notus
Eque poëtarum lusibus esset amor.
Sic aliquis fratrem sequitur, sic nupta maritum,
Sie sequiturmatrem filia parva suam.
Ahmiser est, quisquis pietatem credit amorem,
Et simplex animi sub juga prima venit,
Nec pariter cunctas quas aspicit odit amatve,
Aut pariter cunctas judicat esse suas.
Athera sic quivis, sic pulchri lumina Solis,
Sic aliquis totam cernere gaudet humum,
Sideraque, &magno quicquid miramur in orbe:
Omnia quae quivis, singula nullus habet.
Curdominae quisquam, non, utvidet omnia, vultum
Aspicit? anne oculi crimen amantis habent?
Cur aliquis folam sibi demens spectat amicam,
Et sua privato lumine censet amor?
Cur
[p. 475]
Cur aliquis pro se formosam judicat ullam,
Nec furias omnes aut putat esse Deas?
Cur aliquis nomen dominae distinguit ab hoste,
Et placet haec nobis, difplicet illa magis?
Scilicet angusto nimium concludimur orbe.
Iudicio peccat qui patienter amat.
Hinc furor est. quivis cunctas impune puellas
Diligit aut cunctas negligit: una nocet.
Nil poterunt omnes, nec funt in crimine centum
Ut pereas. cauffas una furoris habet.
Despicias unam, centum prudenter amabis.
Ut valeas, nullas excipe: fanus eris.
Priamidesnondum fatali tactus ab igne,
Pauper erat: tectum monsque nemusque dabant.
Hic faciles Divas & numina ruris amabat,
Et totidem dominas quot numerabat oves.
Dum periit quavis, nunc hanc nunc ibat ad illam;
Nec fuit infelix, nec sine mentefuit.
Unius aspectu, bellum sibi vexit &urbi,
Atque eadem patriae flamma virique fuit.
Quisfurorest multis aliquem praeponere vultum,
Etsibimet voto velle nocere suo?
Sic pereunt omnes: sic Lesbia torsit amantem,
Et quaecunque aliquod carmine nomen habet.
Gaudia de multis rapuit sibi quisque puellis:
Exitium cuivisuna puella fuit. 1
Hocmeruit, quisquis Venerem concludereprimus,
Etvolucrem voluit vincula ferre Deum.
Errat & exultat, levibusque innititur alis,
: Necmodico claudi limite gaudet Amor.
Legibus angustas nostris sibi flammait habenas,
Etquae non didicit vincula ferre, tulit.
Nunc furit inquemvis, pariterque ulcifcitur omnes:
Omnibus inpaenas utitur ille suas.
Nos fumus immunes sceleris. cur plectimur una?
Alterius cur nos crimine fata premunt?
Si merui poenam, poenam non deprecor ullam.
Si
[p. 476]
Si placet, exemplum solus amoris ero.
Hocquoque si plus est, placeat mihi quaelibet, oro,
Danumerum saltem: non placet una mihi.
Curmagis haec minus illa mea est? non deprecor o-
Et fatis est domina posse carere mea. (mnes,
Totmihi sint gratae quot funt ubicunque puellae,
Etveniat multus, sed minus urat, Amor.
Omnibus opponit miles sua pectoratelis,
Et melius cunctas navitasulcat aquas.
Nosquoque, si fas est, superi; flagremusubique:
Non alius nostri terminus ignis erit.
Elegia VII.
Fabula ex occasione phallorum, qui in littore Batavico
reperiuntur.
PLurimanescimus.Deus est quodcunque videmus:
Dissimulant causas omnia natasuas.
Nec fluvii dulces, nec funt fine numinepifces:
EtThetis, &Thetidis littora numen habent.
Plus tamen occultis medici vidistis in herbis,
Miraque Naturae semina servat humus.
Necmodo gens Nili toties redeuntiseodem,
Nec modo foecundus munera mittit Arabs.
Nos quoque sideribus quamvis damnataque coelo
EtpropeNeptunofubdita terra sumus;
Eruimus phallos Batavi. vel littora cerne,
Qua suus àCattis nomina vicus habet;
Invenies, hospes, patriae miracula nostrae,
Et tacitae plenam relligionis humum.
Quaesieram causas:lepido Venus annuit ore.
Notaquequae nescis jam tibi dixit erunt.
Tempus eratcum nox albenti cedit Eoo,
Pallidiora suo cum facit astra die,
Cumdubia fefsi luduntur imagine sensus,
Veraque vel vero proxima somnushabet;
[p. 477]
Constitit arridens demissis leniter alis,
Parvaque succinctus spicula, parvus Amor.
Inmanibus myrtus myrtique è fronde corolla,
Et, bene si memini, parva tabella fuit;
Annales Cytherea tui: qui prisca Deorum
Saecula, per fastos continuata, dabant,
Primaque narrabant surgentis tempora mundi,
Sideraque, & caeli cuncta tegentis opus.
Omnia quae primo senior Saturnus habebat,
Et facilem nulla lege regebat humum:
Donec terra suo sensim destexit ab auro,
Et focios vitae non meruêre Deos.
Jupiter interea Dictaeo crevit in antro,
Etmiserae furtum dulce parentis erat.
Quae bene tam nato quam non bene fida marito,
Fecit ad haeredem septra veniresuum.
Blandus Amor victum paulatim venit in orbem,
Et Venus è spuma nata parente fuit.
Ad Venerem natam bis ter tria saecla feruntur.
Et totidem menses, bis totidemque dies.
Namneque tum leges socialia pactamarita,
Nam neque tum castae conjugis usus erat:
Sed pariter tellushominem plantamque ferebat,
Atque eadem puerum pomaque sylva dabat.
Quilibet infantem pariter glandemque legebat,
Etgenitrix quercus una duobus erat.
Pulchra Venus tandempecudes, hominesq;, ferafq;,
Et placido mixtas faedere junxit aves:
Pulchra Venus feros fecit superesse nepotes,
Et similem docuit quemque creare sibi.
Venerunt tenerae genialis turba puellae,
Spiculaque occulte spargere coepit Amor.
Omnia cesserunt (quid enim non cederet illi,
Blandius &quo nil fortius orbis habet?)
Omnia cesserunt: cedit Cythereïa mater.
Quaequesolet cunctos laedere, laesa gemit.
Mulciber hanc coepit Siculis praeferre caminis,
[p. 478]
Et calidum toto pectore vulnus alit.
Plus Lipare, tota plus hoc accenditur Aetna,
Et veteres curas pectore pellit amor.
Omniacessabant, flammamque extinxerat ignis,
Nec folitum quisquam continuabat opus.
Sub pedibus frustra folles jacuere foluti,
Forcipe cum lapso lapsa jacebat aqua.
Iam metuitfurvus, metuit jam claudus haberi,
Et vitium mallet dissimulare suum.
Illa quidem nollet, quoties fuligine pectus
Aspicit&nigras ignibus esse genas:
Sed veteres miratur opes. & regia Iuno
Adfuit, & mentem conciliabat anus.
Dicta dies aderat:thalamide more petuntur,
Quos Charitum docta pinxerat arte labor.
Sponfus erat Bronte nudoque Pyracmone cinctus:
Cum reliquisVeneri iuncta Thalia fuit.
Adveniunt, dominoque suo deducituruxor.
Vix Superi rifum continuêre suum.
Oscula pacturus, Venerem fuliginetinxit:
Ad choreas voluitpergere, claudus erat.
Vixlachrymas tenet illa suas: sed proximus illi
Mars fuit, & priscam spondet amator opem.
Jam novies pulchrae defecerat orbita Lunae,
Et novies plenis Luna redibat equis:
Cypria fit mater. puerum pulcherrima Nymphe
Excipit, & casta fertque fovetque manu,
Ostenditque Dex. nihil est formosius illo,
Et poterat natum dicere Diva suum.
Ora rubent illi, vultus ardere putares:
Hoc habuit patris, caetera matris habet.
Vix tribus exceptis completus menfibus illi
Et tribus exceptis solibus annus erat;
Aversaturhumum levibusque innititur alis,
Et volucri veras corpore vincit aves:
Nec gremio Nymphae, nec jam manet ille parentis,
Sed volat, & sylvas ruraque sola petit.
[p. 479]
Prospera lux aderat Saturni nomine dicta,
Quaveterem mendax Graecia cantat Opem.
Festa petunt Divi.Cretensem Mulciber arcum,
Et pharetram puero telaque Cypris emit.
Arripit ille arcum cupide tractatque sagittas,
Etpropera versat terque quaterque manu.
Sic abit, & primum defigit in arbore telum,
Quafppoolliiaattaafuis frondibus arbor erat.
Ut tetigit, tacti frondescunt undique rami,
Et sterilis circum gramina fundit humus.
Paulatim majora petit: pecudesque ferasque
Et volucres certa cuspide figit aves.
Mox petit & Divos. fiducia crefcit ab usu,
Et faciles ipsa firmat ab arte manus.
Mox etiam tectus, mox caecus mittere coepit
Tela. sagitta suum missa cucurrit iter.
Saepe ubi per caelum grassatus & aëra, quemvis
Esuperisvellet laedere, laesit avum.
Iupiter in cygnum vel se convertit in aurum,
EtSuperi regem non habuêre fuum.
Saepe ubi vel Nympham vel credidit esse puellam,
Protinus emisit spicula: mater erat.
Saepe sui Cypris gemuit de vulnere nati,
Saepe fuit nati cufpide laesa Venus.
Plus tamen infelix miserum dilexit Adonin.
Hunc amat, huncfolum nocte dieque videt.
Quis puerum nescit, natum pariterque nepotem
Patris, & è misto sanguine crimen avi?
Exuerat pondus pariterque in stipite formam
Myrrha, simulque eadem mater & arbor erat.
Natus Adonis erat. pariturae ex arbore Myrrhae
Faemineam Dryades sponte tulistis opem.
Excipiunt teneris nascentem Naïdes ulnis,
Et lachrymis tingunt mollia membra suis.
Omnibus occurrit fatum miserabile matris,
Et furor & facinus, & malesanus amor.
Sed puer haec nescit. tenera est & debilis aetas,
[p. 480]
Nec quicquam poenam quo mereatur habet.
Ergo abeunt, Nymphasque vocant è montibus: illae
Continuo cunis imposuêre suis.
Sic abeunt anni (nihil est velocius illis)
Etpuer exiguo tempore virque fuit.
Et facies supragenus est, &moribus annos
Antevenit: sciresposse placere Dex.
Et studioNymphas testatur, & ore parentem,
Et latebras solas antraque sola petit.
Mox sequitur Phoeben, humerisque è mollibus arcus
Et pharetra à tergo non grave pendet onus.
Astuserat, currusque Dei qui temperat horas
Plus media coeli parte tenebat iter,
Arvaque torrebant violenti terga leonis,
Et nimio cursu fefsus Adonis erat.
Fons erat illimis, qui summo è culmine montis
Exiguam prono rore trahebat aquam,
Quae Satyro nulli, non ipsi pervia Phoebo,
Finitimas tantum laverat ante Deas.
Arborei circum donabant frigora rami,
Cingebat gelidam pinus &ulmus humum.
Hancpetit infelix, gelidaque ut sedit in umbra,
Ponit humi vestem: caetera pinus habet.
Mox dubio summam praetentat corpore ripam,
Et tangit gelidas & pede tentat, aquas.
Aspicitastantemposito velamine furtim
Cypris, &ut stantiproxima forte fuit,
Protinus exarfit, nec enirn Dea mollior ulla est,
Et flammae veniam Muiciber ipse daret.
Viderat intonsos pueri pendere capillos,
Et teneros vultus collaque digna Deo,
Oraque quae primo signabat flore juventus
Aurea:nec pubem dissimulabat aqua.
Talia funt primum decussa cydonia ramis,
Aspera quae nondumsollicitavit hyems.
Ulterius nequiit sua gaudia ferre Dione,
Sed puerum posito victa pudore petit.
[p. 481]
Addidit& fraudem, summaeque in margine ripae
Constitit, &, salve, quisquis es, hospes, ait.
Daveniam nobis: saepe hic meus esse Cupido,
Saepius hac fertur tingere corpus aqua.
Et memini nuper profugum reperire sub illa
Arbore:quam monstrat forte cypressus erat.
Scilicet ex illo facilem possedit Adonin,
Nec puer agrestis difficilisque fuit.
Sed fugit & refugit luditque potentia fati,
Etdubios cafus alea fortishabet.
Invida Persephone simili fuccumbit amori:
Mars odii veteris semina laesus alit.
Persephone quod Cypris amat, Mars odit Adonin.
Plus odio nocuit quolibet alter amor.
Persephone nigro puerum transcribit Averno,
Nec renuit Mavors: inguina rumpit aper.
Excidit infelix animo Cythereïa mater,
Inguinaque ut fuerant faucia mandat humo.
Inguina fuccrefcunt, ut erant, veteremque figuram
Quae fuerat phalli, nunc quoque bulbus habet.
Dicitur hic saevos animorum avertere morfus,
Et rabiem dentis livida turba tui.
Quod propera legifle manu Medea putatur,
Sub sterili clausum cum tegeretur humo.
Utque erat in caelum levibus sublata quadrigis,
Cumfugeret terras hospite laesa suas;
Excidit è medio pyxis scelerata lacerto,
Excidit, & noster cuncta recepit ager.
Quae memores servant Batavi, quos publicus hostis
Turpiter obliquo lumine damnat İber.
Hactenus:& fomnus pariter pariterque Cupido
Effluit ex oculis visaque cera meis.

Elegia VIII.
De quadam.

SIt procul hinc, si quae nimium concedit amanti,
Nec meminit munus pulchra puella suum,
[p. 482]
Nec negat infelix, & si quid forte rogabis,
Annuet, & tanquam brachia victa dabit.
(5) Sic ego vix capto subduxi vincula collo,
Sic mea libertas pene sepulta fuit.
Deperii quandam (res est notissima multis)
Quae formosa satis, nec male culta fuit.
Oscula tentavi; dedit oscula: plura; negavit:
(10) Conjugii texi nomine: dixit, erit.
Obstupui, nimiumque, inquam, pudibunda dedisti.
Incipiam partes ipse subire tuas.
Hoc satis est, si sperat amans. tu disce negare,
Et melius formae jura tuere tuae;
(15) Aut ego nil poscam, vel tu nil redde petenti.
Hoc satis est, partes servet uterque suas.
Si dederis nunquam, satis est promittere semper:
Sic stabilis certa lege manebit amor.
Si dederis semper, nil jam concedis amanti,
(20) Nec mihi quod poscam, si nihil obstet, erit.
Omnia si poscam, veniat pars altera tantum:
Quod superest, donis ipsa relinque tuis.
Si cupiam noctem, satis est si basia reddas:
Oscula poscenti bis duo, deme duo.
(25) Sic mihi sit semper quod amem, quod ludere possim,
Materies operis sit precor illa mei.
Cur ego nil optem nisi quod concedere possis,
Nec veniat votis ulla repulsa meis?
Eripies nobis cum carminis ansam.
(30) Si dederis nobis omnia, mutus ero.
Si Nemesis nunquam vel Delia pulchra negasset,
Quis legeret lusus, culte Tibulle, tuos?
Naso diu fuerat sine carmine. plurima coepit
Poscere: sic totum scribere coepit opus.
(35) Plurima dum poscit, dum nunquam blanda Corinna
Annuit, hoc ipsum grande volumen erat.
Quae facilis cuivis quidvis permittit amanti,
Rustica vel stulti militis uxor erit.
Hoc decet uxores. satis est formosa puella,
[p. 483]
(40) Si dare jussa, negat, non dare jussa, dedit,
Nuper eram, memini, lepidae conviva puellae:
Hoc etiam praesens tempore Rossa fuit.
Basia poscebam paucissima: Rossa negavit.
Nil petii: vultus junxit amica suos.
(45) Scilicet haec voto gens est contraria nostro.
Fac blandam & facilem, protinus ibit amor.
Hoc teneros vates tenuit semperque tenebit
Quod nocuit. damnis turba beata sumus.
Saepe ego cum possem facilem exorare puellam,
(50) Difficilis mentem coepit habere meam:
Pomaque cum possem demissis carpere ramis,
Altius ascendi: causaque nulla fuit.
Quam miser est quem pascit amor, qui pinguia fata
Possidet, & nunquam quo crucietur habet.
(55) Si licet & fas est, plus est sperare puellam.
Iudice me voto res minor illa suo est.
Cur aliquis limen formosae fervat amicae,
Saevaque cum nota conjuge bella gerit?
Nempe quod haec tantum speratur, & altera nostra est.
(60) Illa suis grata est moribus: illa fuit.
Est mihi quae placeat, quam non contemnere possis:
Sit facilis, dotes destruet ipsa suas.
Tu quoque vel differ, vel ne concede, quod opto:
Si mea jam nolis esse petentis, eris.
(65) Diximus, erubuit: blandosque ut flexit ocellos,
Nolueram leges ipse tulisse meas.

Elegia IX.

In obitum Iani Dousae.

HActenus, ut decuit, lepido succumbimus igni,
Et sequitur ventum nostra carina suum.
Da veniam, Cytheres, novum vel quaere poëtam,
Cui sua festivus vela ministret Amor,
(5) Cui faciles cursus, cui lenes praebeat auras:
[p. 484]
Hoc satis est nobis dicere, Dousa fuit.
Haec operis pars summa mei est, hic carminis ordo:
Non alio post haec nomine notus ero.
Sed tumulum statuam, tumulumque altaria juxta,
(10) Et viridi circum cespite surget humus.
Huc veniam, tectumque meum, mea limina figam,
Huc referam sedes, maxime Dousa, meas.
Hic tibi persolvam, quae postera saecula jurent
Vatibus à priscis scripta fuisse tibi.
(15) Rossa comes veniet, pariterque habitabimus illic,
Et cineri dabimus debita justa tuo.
Votaque, cumque suis solvemus basia votis,
Inque tuo noster nomine ludet amor.
Nec mihi nox sine te, nec te sine tempora lucis,
(20) Te sine nil nostrae gaudia mentis erunt.
Sic peragam, sic semper ero: dum debita vitae
Stamina rumpantur deficiantve meae.
Tumparitertecum tumulo dissolvar eodem,
Nostraque subrepent offibusoffatuis.
Atque aliquis canus, cinerem dum spectat, amator,
Temporibusfolvet florea serta suis,
Bisqueduo fundet spumantis pocula Bacchi,
Et sacram lympha virgine tinget humum:
GandaqueNordvicumque tuos componet honores,
Nostraque confundet nomina, Dousa, tuis.
Catera quae restant, procul hinc deducet in altum
Ad sedes alias regnaque parvus Amor.
Hic etiam tecum per roscida rura vagabor,
Hic quoque juncta tuis manibus umbra ferar. Et locus, extremo qua pulcher ab aethere Phoebus,
Aethiopum primo lumine pingit humum,
Fulmine quem tactum Graji cecinêre poêtae,
Seuquia gens sacra est, seu quia sacra colit.
Curia stat Veneris, roseis innixa columnis,
E violis circum lapsa fufurrat aqua.
Hic sedet, & causas tenerorum tractat amantum,
Blandaque cognoscit jurgia, Dousa meus.
[p. 485]
Dousa meus causas tenerorum tractat amantum,
Sceptraque festiva gestat eburna manu.
Undique conveniunt Veneris per gramina turbae,
Et strepitu leni tota resultat humus.
Hic queritur lentum dominae fallacis amorem,
Blanditias alter nil valuisse suas.
Hic tacitum limen, durasque ad limina voces:
Vulnera prisca refert alter, & aster haber.
Affidet, &noxas juvenum, totidemque tabellis
Cuncta puellarum crimina signat Amor.
Dousa meus paenas vel debita praemia folvit,
Praemia vel paenas, ut meruere, suas.
Etmodo consistit, geminis modo rura columbis
Circuit, has Veneris munere semper haber:
Ex quo saevus Iber Phoebeam clauserat urbem,
Dicturasque suis omnia misit aves.
Huc sequar, huc rerum veniam pars magna tuarum,
Et referam laudes, magne poëta, tuas,
Gestaque cuncta tibi. quoties frustraverit ignes,
Etquoties votum luserit Ida tuum:
Aforibus duris quoties exclufus abires,
Et quoties felix, dissimilisque mihi.
Non ego sum vanus, nec cui male credere possis:
Necmea Musa tibi causa ruboris erit.
Si mihi laus Grajae non detrectanda Camoenae,
Et mea Romanum gloria currit iter.
Iuliades Brenni deductum à sanguine nomen
Digna suo proles Caesare, testis erit.
Vos etiam sancta, toties quas plangimus, umbre,
Officii testes postulat illa fui.
Quodsuperest, coram peraget, cum fata vocabunt,
Quae spatiumvitae finiet hora mex.
MANES DOUSICL
AdManes.
NnocuiManes, &magni nominis Umbra,
Et quicquid non fervat humus, nec subtrahit urna
[p. 486]
Sedibus aeternis Superûm, mundoque Deorum;
Quicquid adhuc Dousae superes; feu certa pererras
Astra, polumque tuum, qua columdividit ardens
Circulus, & puro stellarum colligit orbe
Errantesheroum animas; seu liber & expers
Corporis, immensi pars jam non ultima mundi;
Accipe crudeles gemitus & flebile murmur,
Nec vultus averte tuos: si candidus adsto
Pectoris, innocuusque animi, simplexque facerdos
Muarum Phoebique, & primis integer annis
Privatam merui toties decerpere laurum,
Iudice te tanto. quam, si modo fata superfunt,
Postibus infigam patriae, tumulumque quotannis
Manibus extollam ingentem, & certamina condam,
Hicquoque quicquid ero, Batavorum extrema fecut
Fataque fortunasque, & non ignobilis exul,
Vocibus infuescam folemnibus, &, tua clamans
Nomina, supremos indicam liberhonores.
I.
Ad Academia Lugdunensis membra.
Dulces amici, quos ab extremo sinu,
Quacunque puram celat aut promit facem
Titan abundis, praeviaeque puppibus
Vultum minores exerunt Atlantides,
Excelsa virtus Dousicique nominis
Fulgor ferenus luce pellexit sua;
Habet, peractum est. Funus ingentis viri
Orbis fatetur, confciusque funeris
Mundus, Batava pallet & languet die:
Totumque nubes induit caelum suas,
Atherque maetto tristis incumbit folo.
Nec nescit illud, si quis ignotuna fecat
Finu profundum, duplicesque turbidae
Notis tenebras nauta percussus pavet:
Dousamque toto pallidus caelo videt,
[p. 487]
Erratque in undis. Sancta Lugdunum tacet,
Clausitque maestus templa Musarum pavor.
Nec tota luctum percipit tellus suum,
Adhuc stupefcit. Haga defun&um tenet,
Tantumque funus una concludit domus,
Multosque fallit. Talis erepto Hercule
Feralis Oetae tristis eluxit rogus:
Priusque Divum sensit Alciden polus,
Quam terra raptum. Laudibus toto jacet
Divisus orbe. civitas artus habet,
Mundusque Dousam. terminos nomen viri
Et Sol eofdem, patriam luctus tenent
Adhuc recentes. Ibit in cunctos tamen,
Gentesque sensim tardus invadet dolor,
Et dignus illo. neminem luget simul
Quem novit orbis. Prima nos tangunt mala,
Primasque mundo lachrimas Dousae damus
Maestasque voces. caeteros junget dies
Quos causa jungit. Longus à tergo meo
Orbis sequetur: quaque tellurem tegit
Dolore tactus Dousico stabit polus.
ΙΙ.
Ad Musas Lugdunenses.
Vis me querulae procul hincDiva,
Qisme
Lugdunenses numina Musae?
Ubi per frondesZephyrusleni
Murmure lapsus, strepitu tristem
Vindicat Hagam.
Ubi Dousa meus, procul invisa
Liber ab urna, docuit folas
Resonare sibi carmina sylvas:
Recubanfque aliqua tutus in umbra,
Litibus aeger, plenusque fori,
Procul infana fugit ab urbe.
[p. 488]
Lachrimas illic, lachrimas illic,
Lugdunenses lachrimas illic
Fundite Musae.
Etcum lachrimis dicite vestris:
Quae te nostris rebus ademptum
Invida fati fustulit aura,
Rex Pieridum, Themidis proles,
Optime Dousa?
Tibi simplicitas, tibi mens recti
Confcia, nullis labefacta fuit
Sordibus aevi.
conful,
Non ambitio caca futuri,
Non promissi purpura fallax,
Non è voto peritura suo
Vana cupido mentem dubio
Polluit auro. sed tutus amor,
Spesque arcta, sui limine tecti
Positura modum, nunquam vanos
Misit in ausus; placidos inter
Secura tenens regna libellos.
Hic modo conful, modo Caesar eras:
Dominumquefuum lepido semper
Invadebant agmine Musa,
Et chartarumjusta suppellex.
Ergo aut tenero tranquilla dabas
Iura Catullo, vel quem pulchris
Cynthia quondam cepit ocellis:
Populosque tuos hilari circum
Lumine cernens, felix semper
Votique tui certus abibas;
Solus tanta liber in urbe.
Regem, Musae, plangite vestrum:
Qui non crinem Perside gemma
Post Pellaeum condidit aurum,
Qui non cunctas undique solus
Quas aurato videt aspectu
Maximus aether, possedit opes;
[p. 489]
Sed contempsit: melior regni
Idemque fui certior autor.
III.
Threnus.
Ualis pampinea pendens è fronde cicada
QAstivi placide tempora folisat
Etmodo cum Zephyro sustollitur hinc atque illinc,
Et leviter motis erigitur foliis,
Nunc lato strepitu, concussis leniter alis,
Ebria nocturnis roribus, intremuit,
Innocuamque una solatur voce senectam,
Deliciae ruris, deliciae domini:
Tum si illam pedibus ignarus forte viator
Conterit, & priscis excutit è laribus;
Languet humus, gemit amissam longaevus arator,
Etviduus noto murmure torpet ager:
Sicte, Dousa, tuam folantem carmine gentem,
Improba mors nostris abstulit ex oculis.
Atnobis superanttristes lachrimae & singultus,
Et vidua est doctis patria carminibus.
IV.
Ad Solem.
AVrigalucis, igneipoli curfor,
Metator aethra, temperator horarum,.
Avi minister, circulator aeterne,
Lustrator orbis, dissipator umbrarum,
Currus perennis ignexque quadrigae
Fraenator ingens, qui diem vehispurum,
Rursusque vultum surripis tuum mundo,
Et candicantis occulis comae flammam;
Cras è lacertis Tethyos tuae rursus
Redibis. at nox occupat meum Solem.
[p. 490]
V.
AdSidera,
Dulces alumni noctis, ignei fratres,
Parva cohortes, aurei poli cives,
Qui per ferenos atheris vagi campos
Molles choreasducitis levi planta,
Cum membra nostra molliter reclinata
Victosque sensus occupat sopor lenis;
Quidnunc, ut ante, per domum poli pictam,
Etè latebris fornicisque inaurati
Puris fenestris, tollitisfacrum vultum
Abite tandem, non videbitis Dousam.
VI.
Threnus.
Ualis primaeva jam vix aetate puella
Cyptiis haud ullis fauciavulneribus,
Sollicita primos genitrici devovet annos,
Castaque dilecto conditur in thalamo,
Tumquoties somnus victos expugnat ocellos,
Languida maternum labitur in gremium,
Intendensque suos consueta in colla lacertos,
Deficit, & dulci victa foporejacet.
At matrem subito Parcae, nil tale timenti,
Abreptam tenebris involüere suis.
Illa manet, servatque orbum deferta cubile,
Et necdummatrem credit abeffe suam,
Sed modo maesta jacet, modo per thalamum nequicquam
Candidaprotendens brachia, deficitur
Optato prius amplexu, nec colla genasque
Sentit, sed folas corporis exuvias:
Haspremit infelix, has toto corpore tangens
Anxia mens, tristes folvitur in lachrimas:
Donec
[p. 491]
Donec follicitam lento fopor interventu
Paulatim dubiis fallit imaginibus,
Turbantem somnos, & adhuc in matre jacentem,
Dum croceo rursus Lucifer exit equo.
Sic nos, Dousa, tui percufios vulnere fati
Attonitus toto pectore jactat amor,
Cunctaque turbantes gemitu, pater, ac languentes,
Separat a doctis mors tua virginibus.
VII.
Ad Echo Dousicam, quam ipse
scripsit.
Droles aëris, ultimaeque vocis
Semigarrula semimuta custos,
Quae tantum loqueris tacesque jussa,
Etfequi potes, & nequis praeire,
Vox tantum neque tota, qux quod audis
Refpondere potes, loquique nescis,
Dousae deliciae jocusque nostri,
Etfolatia desidis senectae,
Docti passere gratior Catulli,
Quam doctis numerisque garrulisque
Ciens vocibus entheae Camoena
Haganis animavit in salictis;
Dum semper canit, accipitque semper,
Nec quicquam, nisi fit locutus, audit;
Qux, Dousa praeeunte, verba summa
Extremasque soles referre voces;
Nil illo praeeunte, nil fonabis..
VIII.
Ad Musas suas..
HEinsî deliciae decusque, Musa,
Quas plus Dousa suis amabat olim,
Non illis oculis, profana Parca
[p. 492]
Quos jam condidit abstulitque nobis,
Sed Musis propriis, suis Camaenis,
Camaenis tenerisque lacteisque,
Plenis nectare Cyprio favisque,
Etsuperstitibus suo poëtae,
Quasprimis satur ebriusque flammis
Idaedulcibus haufit è labellis;
Vobis inferiasque lachrymasque
Solvit Heinsius, Heinsius superstes
Et Dousae simul, & suis Camooenis,
Actum est ilicet: ilicet valete.
Quis vos jam colet expetetque Musa?
Quisvos postmodo deperibit unquam,
Heinsi deliciae decusque, Musx?
I.
Iano Douse, fabularum in Historia Batavica
exterminatori, & veritatis
affertori.
Centrave
Um vasta proles imminens olympo,
Prostrata coelo, viribusque fractis
Dejecta, totam conderet parentem,
Fususque longam fustineret Aetnam,
Etmembra lato spargeret Peloro
Ingens Typhoeus; desides Camoenae
Dignum triumpho condidêre carmen,
Victoriaeque magna pars Apollo
Lyram foluto colligebat arcu.
Nos crimen audax matris infolentis,
Puerperamque parturireTerram
NovoGigantes vidimus duello.
Dibualdus audax, impotensque Lemus,
Arundilique faeva vis minacis,
Omnes vel Oto vel pares Mimanti,
Impune fastos presserant Batavos,
[p. 493]
Hos Dousa, collo cruribusque ruptis,
Suis, ut ante, reddidit tenebris.
Ergo Camaena perpeti quotannis.
Adoreaque, musicoque rore.
Novaque lauru, cymbiisque sacram
Bacchi liquentis irrigamus urnam.
Uterque victor, hic & hic, Gigantum:
Uterque mactus Dousa Iupiterque est:
Hic fulmine audax, ille veritate.
II.
Iano Douse libertatis vindici.
ARduacum faevo tremeret sub milite Leyda,
Templaque Musarum follicitaret Iber,
Etpariter ferrum pariterque instaret egestas,
Nec fugerent partes illa velilla suas;
Dousa, tenens dextra calamum scutumque sinistra,
Constitit, & clausa liber in urbe fuit.
Et, Manus haec famam patriae, dabit illa falutem,
Inquit, &eventum res habuêre suum.
Nammodo crudeles animumvertebat in hostes,
Etmodo victurum concipiebat opus.
Audiit, &Dousae celebrari carmine poscens,
Caeruleas Nereusvolvere coepit aquas.
Continuo turpis latebras vix invenit hostis,
Vix bene qua fugiat mollis Iberus habet.
Prodigii laus, Dousa, tua est. qui namque nec armis
Nec potuit vinci tempore, vicit aquis.
III.
Eidem, de Columbis, quibus in obsidione
vsus est.
ΤὰὶΒαταβῶν ὅτε πᾶσαν "Αρης ἐρύβησεν Ιβηρα,
Τείχια Λεγδένε πάντα πειπλύμλυο,
Δεβιάδης δορυ πάλλεν, ἐῇ δι᾽ ἤμως πόλης,
[p. 494]
Ρινοτόρω μίξας Φοῖβον Ἐνυαλία.
Αμφοτερησε ἢ χερσὶν ὁμότϊον ἤρατι κῦδου.
Τῇωπο ἔπηγεψας, τῇ ἢ μαχεατί καθμο
Ήδη παν τα λέλοιπε, κακή δι’ ἐσρβύγελο γαςήρ,
Πάντα ἢ ὁ λιμῷ τείρειο, επιλέμο
Οὐδ᾽ ἔτι ις μερόπιοι παρῶν ὁδὸς, ἐ ι’ ἔτι νηυσὶν,
Οὐδὲ δὲ ἐκ γεγης, ἐδὲ δι’ ἐκ πο ταμέ.
Των δι’ ἀτερεκἔτι μέλλεν ἐς ύςερον ἔμμματοςο
("Αΐε γδὲ δούπων αἰὲν ἐποονυωμων)
Μειλιχίη Κυθέρξα≈ φίλον δι’ ἐλέαιρεν αοιδόν.
"Ωιχελο δι’ εις Κύπρο τείχια Ε τεριθμη.
"Αρκαι η σφετέρω ταχινας ζύγνυσκε πελλας,
Οἰέτεας≈ μικρός δι’ ηνιόχοιεν Ἔρος.
᾿Αυτίκα ή μάςιγα 6 ηνία λάζειο χιρί.
Δδή διὰ πρυλέων, δδή διὰ προμάχων.
Δέστι δέ μιν γινωσκε μάλ’ αυτίκα, πολλάκι κείνες
Παιδνος έων, λυγροῖς έλκει τόρουμ.
Τὰςξλαβών αφένιε δι πέρα ούθυ πέτεποι,
Σήματα 6 φίλων γράμμα τα δεξουθίας.
Αἱ ἢ μάλ᾽ ὧρα φέροντο, παλιν δι’ οικόνδε νέοντο.
Ταῦτα ἢ νόσησαν απολλάκι μελπουπραί
Κκείσον κλεῖσον Ιβηρε πεί χθόνα, 6 μέλαν ύδωρ.
"Άμμε μεθ’ ήεριων ἐκπετόμεθα νότων.
IV.
Eidem deiifdem.
Perfidus invictam vesano milite Leidam
Cinxerat, & toto robore, miles Iber.
Terra, salumque, inquit, mea funt. via nulla falutis,,
Nulla patet puppi sentita, nulla viro.
Dousa meus, medio, spe libertatis, in hoste,
Liber, & invicto pectore tutus erat.
Ille, polus, dixit, dominum non novit Iberum:
Aëris & nobis jam via sola pater.
Hinc quoque fas nobis patria sperare falutem:
Alle mihi Minos hac fugiendus erit.
[p. 495]
Quid patriae non praestat amor? qui falleret hostem
Dousa virum nequiit mittere: misit aves.
V.
IamDousa victori.
Turpis nania, praeficaeque questus,
Ettristi pretio redempta lingua,
Et suspiria, turbidique luctus,
Et singultibus impedita verba,
Tyrrhenusque tubae frementis horror,
Erquicquid cinerique, funerifque
Pompae, muneris imputatur usquam;
Monemus procul este.Nemo ponit
Sepulchrum tibi, Dousa, sed trophaeum.
V I.
Iano Douse, viro beatissimo, votum
profelicitate, ad.Manes
ejusdem.
Elix, qui medio suppofitus polo,
Fortunae potuit tangere terminum:
Qui tanquam proprium conspicit aërem,
Etquicquid facies conspicit aëris
Nec sperat cupidus, nec male possider;
Sedfecurushabet. sic volucris vaga,
Sic piscis medio vivit in aequore.
Nobis fors miseris ultima contigit,
Queissperare licet: curaque limites
Privatosposuit, quos scelus abstulit:
Non gemmae precium fingit,
Rubri divitias amplificat maris:
Non plausum numerat plebis, & ambitum
Incertus trepidi sollicitat fori.
Non victi lachrimas vendit, & atrio
precium fingit, & infolens
Importuna locat tempora, nec fores
[p. 496]
Pulsatae dubiis fascibus intonant:
Sed somnos patitur nox, adimit dies,
EtMusx faciles. colligit otio
Quod spargunt alii tempus, & invenit
Quae vel solus agat. sic taciti dies,
Etconceffa sibi tempora diffluunt.
Sicme, Dousa, tuis manibus additum,
Fatalis veniens occupet exitus;
Nec vitae saturum, nec timidum mori.
VII.
Iano Douse, Venerum & Cupidinum
Sacerdoti.
CumDousavictus aegro
Languefceret dolore,
Etmembra jam supremo
Sopore concidiffent
Perfusa, qualis olim
Flos imbribus, novumve:
Austro cadit papaper;
Mites repente venti,
Per aërem levesque
Poli feruntur oras,
Favoniusque, blandus.
Cupidinum satelles,
Et Cypridisviator,
It nuncius, domumque
Et limen obferatae
Foresquepulfat aulae:
Quasjanitor pusillus
Semper tenetCupido:
Qui territus, Quis, inquit.
HasimpulitDeorum?
Mox pandit, ocyusque
Admittit, intimumque
Deducitin cubile..
[p. 497]
Illic misella Cypris,
Patentibus labellis,
Errantibusqueocellis,
Et femihiante dulcem
Spirabat ore somnum.
Vix excitata, mollem
Deterserat soporem;
Cum nunciantis atra
Percussa voce, rursus.
Ut ante, semipressum
Defecit in lacertum.
Mox convocat Senatum,
In curiamque parvos
Iubet venire Patres.
Stabat pusilla turba,
Et parvoli Quirites,
Deique pusiones;
Parsignibus, minutis
Armatapars sagittis;
Necdignitate cuncti
Pares, nec ore cuncti.
Hos Spes leves, at illos
Circumvolant Timores:
Hos sola Cypris, illos
Castae tulêre Nymphae.
At pars novo quotannis
Repullulant ab ovo:
Quot fiderum serenis
Nox fulgurat choreis,
Apesquepurpurantem
Circumstrepunt Hymettum.
Tum sic profata Cypris,
Quis, ô Dei, quis, inquit,
Hicocyusjugales
Fraenaverit volucres?
Vix dixerat, repente
Auriga parvus, ambas
[p. 4988]
Subaureisjugarat
Praesepibus columbas,
His Diva vecta summam
Delabitur per athram,
Etspiritum cadentis
Intercipit poëtae.
Mox rursus adpriores
Delabitur Penates.
Hic, fabricata quondam
E liliis rosisque
Amaracoque, pulchrae
Stat civitas Dionx:
Quam, sacra gens, amantes
Circumvolant poëtae..
Hic, ebrius novoque
Semper madens Lyxo,
Anacreon, perennes
Exultat in choreas,
Etmyrteo bacillo,
Tremensque cespitansque,
Cupidines fugaces,
Parvumque cogit agmen.
Atlegibusbeatam
Regitqne judicatque
Rempublicam Secundus:
Suamque tradit artem,
Leges, modumque blandorum
Et jura basiorum,
Vivitque in ore casta
EtspirituNeaera.
Hune Dousa conspicatus,
Quid, ô, moramur? inquit;
Tristes abite curae,
Sordesque pallidorum,
Et lachrimae reorum.
Sic fatus, Hagiensem
Amplectitur poëtam:
[p. 499]
Et nunc uterque pactis
Ius dicit in labellis,
Et nectare uvidorum
Et rore delicato,
Pascuntur osculorum.

VIII.

Eidem.

RUsticus Aeneas miseram cum fugit Elisam,
Süavibusque basiis
Humentes Hyadas, nudumque Orionis ensem,
Ettriste praetulit salum?
Allapsus tumulo solemnia sacra parenti,
Ludosque reddidit suos,
Curfibus& caettu, ductisque ad pectora tonsis,
Et spiculis velocibus.
Nos, melius tibi, Dousa, tuis gens dedita Musis,
Nec Cypridis laesae rei,
Dulciafolvemus certamina: qualia nunquam
Alpheus Eleo Iovi.
Concurrent lepidae juvenum, me judice, turma,
Mixtique virginum chori,
Inter odoratas myrtos & amaena rosarum:
Tenacibusquebrachiis,
Colla per obvia, labraque hiantia, melleaque ora,
Figent suave basium.
Tumqui mollius os sperato admoverit ori,
Amabilis luctae satur,
In gremium domina laeto clamore redibit,.
Festa coronatus dape,
Perfususquethymoque, & pallidulo narcisso,
Nostro sonandus carmine.
Hicpereat, qui me vel non putat esse poëtam,
Vel judicare nescium.
[p. 500]
DAN. HEINSII
IX.
Eidem, de puris ejusdemjambis.
Ambe pure purior tenellulae protervis
Rofillulae Puellulaequepafpiimlplluilciis, s&, puIedlulluaelae venustae,
Cui per ora primulum novi micant rubores,
Meroque flore Liberi trementibusque guttis,
Quibus decora luminis parens serenat arva:
Iambe pure, Dousicae cor & medulla, famae,
Tuolepore saucius stat Heinsius subinde,
Vagusque fertur huc & huc, vagusque fertur illuc,
Velut, stuporemystico repente tasta, Manas,
Abit reditque millies, gravi subacta thyrso:
Sibique vulnus intulit, nec impedita sonsit.
Χ.
Epitaphium.
SlitasViator, Dousici manes rogant
Quemterra novit, Troïcique pallida
Mater Memnonis, integerque Phoebus,
Quique emerentem surripit terrae diem.
Non isti, gemitusque tibiaeque
Inane murmur, fordidamque naeniam
Mendicant cineres, vagumque lessum,
Fractique raucos aeneatoris modos;
Sed totas tibi lachrimas remittunt.
Cui tota luctum destinat tellus fuum,
Unius pudor est ciere voce.
Tempus exiguum, moramque parvam:
[p. 501]
X1.
In harmoniam, quam paulò ante obitum audire
sibi vifus est Dousa.
Mproba cum terrae contagia, viribus folutis,
Turbidaque humani pelagi freta, naufragumque
s improbifq;curis
pontum,
Tenderet, exuviis positis, meus enatareDousa,
Ingentemque animmaamm,, nneeqq;; fordibus
Turpiter affixam, patriae dare destinasset aula;
Occurrêre Dei: quaeque aethera tinnulo rotatu
Sidera percurrunt, celeresque feruntur acta in orbes,
Exhibuêre simul sua carmina maximo poëtae,
Quae gelidi nubes animi solet invidere nobis;
Etcivem fecêre suum. Probat annuitque Olympus,
Haerentemque animam circumstrepit, evehitque menté
Matutae thalamos supra procul, & cubile Lunae;
Afscribitque sibi, nondum licet exuisset atram
Corporis antiquinebulam tamen, efficitque Divum,
Et prius è terris quam pergeret, aetheris Quiritem.
XII.
In Orationem Petri Bertii, manibus Iani
Dousa confecratam.
NclytaLugdunum, tutelaresque Camoena,
Quae vindicatae turpe conculcant jugum,
Auspiciis servata tuis gens, maxime Dousa,
Nondum subacta voce perfolvit tibi
Inferias tristes, nec adhuc famulata tyranno
Conclamat umbram sancta Libertas tuam.
Bertius exfolvit quicquid debetur ab urbe,
Tantusque nescit ore privato loqui.
Vix tamen hoc Dousae satis est quod possumus omnes.
[p. 502]
Obstricta tellus sospitatori suo
Plus nequit hoc uno: gratis licet esse, nec ultra:
Reditque totum munus autori suo.
Quas ferimus Musas, prius hic accepimus illas.
Quae dantur aliis, Dousa, redduntur tibi.
NOBILISSIMIS CLARISSIMIS VIRIS, STEPHANO, FRANCISCO, DIDERICO, DOUSIS, PATERNAE VIRTUTIS HAEREDIBUS. Nobilissimis &Clarissimis Viris, Stephano,
Francisco, Diderico, Dousis; paterna
virtutis haredibus.
Quae pietas, qui sancta fides, quae Manibus illis,
Accipe, divino stirps non indigna parente,
Nostraque conjungas tristia fata tuis.
Cunctorum ex aequo dolor est, qui spectat ad omnes,
Causaque si qua venit pluribus, aequa venit.
Necmagis hic quenquam fas est lugere minusve.
Sanguinis angusti vincula transit amor.
Quis prior hic? nulli pater est qui nascitur orbi.
Aera quis, solem quis putat esse suum? Graecia cum fixum Paridi ploravit Achillem;
E numero Tethys pars quotacunque fuit:
Hectore ter rapto, Priamo plus turba gemebat.
Maluerat nato quisque carere suo.
Quis sibi non patrem raptum aut deplorat amicum?
Quis non in proprio funere justa facit?
Plus aliquidDousae persolvitur, occidit orbi.
Quilibet ex illo funere vulnus habet.
Vos etiam Dousam, sed ne lugete parentem,
Plus proprio cuivis Dousa parente fuit.

Ode in Johannem Gernandum filium, cum
XIII. atalis anno Basilea Philofophia &Matheseos
magister crearetur.
Non ufitatis vectus oloribus,
Dircea qualem progenuit palus,
[p. 503]
Phaebeïo dilecta Nicro
Rura petam, praeeunte Rheno,
Qui de Batava ductus origine
Longe superbus per populos trahit
Vim caerulam undarum, Gradivi
Certus amor, Semelesque nati;
Primusque terris dicere profequar,
Gernande, quis te sustulerit Deus
Supraque mortales caducae
Legis, & immemorem juventae
Aquisquemecum conditionibus
Avo minores ire per impetus,
Annosque vitae negligenter
Et steriles agitare Lunas.
Jam nunc paternae debita purpurae
Afsurgit aetas, Socraticam domum
Emensa, virtutisque durae
Confiliis veniens in aevum
Munita pectus, nixaque ferrea
Antiquioris vi sapientiae:
Quali velincompti Catonis
Cor, rigidi patiens honesti,
Victore majus Caesare, fataque, &
Necessitatem rupit aheneam;
Sortem recedentem, & superba
Mente, Deos toties labantes
Avertere aequo lumina dedocens
Puroque justo, cui patriae comes
It sancta libertas, fidesque, &
Propofiti studiosa virtus.
Fortuna justis juncta securibus,
Semperque recti mens sibi confcia,
Sensimque radices sub imo
Fectore agens animosa virtus,
Remcivitatis promovet inclytae;
Primum beatis fixa scientiis,
Conversa mox altos in ufus,
Et populum vitio faventem.
[p. 504]
Sereniori qua tamen ocio
Alterna rerum tempora divides,
Occulta causarum & negatz
Invenies numeros arenae.
Quo Capricornus, quo melior Leo
Fluctu paventes sollicitet rates:
QuasnymbusHaedorum, feroxque
Amonio jaculator arcu
Intentet atras aequoribus minas,
Tortoque cautes gurgite vis fali
Impune circumsultet, undae
Imperio dominaeque Luna.
Sic arduis mens functa laboribus
Solvi vicissim gaudet, & in finu
Vitare Naturae parentis
Sollicitos populi tumultus.
Spesinnocenti maxima curiae,
Legumque custos & sceleri pavor
Venture, fallacisque turbae
Confilio patriae ruenti,
Utcunque caeli missus ad invios
Terraeque tractus gentibus imperas,
Nec vocis expertes lyraque
Nec cytharae vacui sequemur,
In Natalem.
JOSEPHI SCALIGERI.
Etrufca progenies domus,
Hvinci dolentis gloriaCaesaris,
Perregna Musarum, per amplos
Iuliade proavûm triumphos
Regesque Divos, parce pater pater,
Canumque curis subtrahe verticem.
Elt meta, ferventemque mentem
Herculeae prohibent columna.
[p. 505]
Saepe obligatus muneribus tuis
Recurrit annus, nec domino suo
Indulget aetas, invidumque
Tempus abitproperante curru.
Nobisjuventus plenaque sanguinis
Vis prima pulfat pectus, & anreus
Lanuginum pictor, virentem
Flore novo subiit genarum
Autumnus orbem. temporibus tibi
Inobsequentes ingenio nives
Spargit senectus, ausaque alta
Etpatrios animi calores
Includit aetas. jamque Deûm preces,
Et gens avorum regia caelitum
Poscunt Olympo: jam supremum
Scaligeri repetunttyranni
Humi morantem. Quod superest, tibi
Rebusque laetis, nec minus ocio
Securus indulge, & minores
Confiliis adhibe Camoenas.
Qualem, vetustis temporibus nihil
Cessura, nostri littora Nerei,
Groti, invidentem, nec Pelafgis,
Nec Latio, genuêre Musam.
Parcus bonorum commoda saeculi
Certis refignat temporibus pater,
Nec cuncta non aequus sub uno
Exhibuit sua dona coelo.
Te nec nepotum cura, nec anxia
Spes liberorum pectora dividit,
Iam tela praetervectum, & acrem
Cyprigenae pueripharetram.
Beate, quamvis nec thyasi potens,
Nec sub juvenco dissimules Deum,
Grajusque dextra fulminator
Enceladi feriasparentem.
Si nec moranti segnis inertia
[p. 506]
Virtutis ingens opprobrium, neque
Ignobili ferpens veneno
Pieridum violator Evan
Olim patentes pectoris ignei
Invasit arces; integer arduos
Visure Divos, heic corollas
Heic tepidas tibi ponit aras
Devota Musis Heinsiada manus,
Serisque natus Dousa nepotibus.
Hic, hic, pater, laetus quotannis
Propositique reus Lyaei
Diemmorabor. Vos comitum manus
Pulfate faustis sidera vocibus,
Totumque servare immerentes
Iuliaden prohibete Divos.
Iofepho Scaligero in ManiliiAstronomicis occupato,
cum illi Hefiodum adolefcens
offerret.
Helle quien
Actenus ignavo mens oblectata labore
gaudia vulgi.
Mox me sidereas tecum transcendere sedes,
Viribus innixum ingenii & sublimibus ausis,
Iuliade pater aspicies, totque aethera pulchris
Distinctum signis, & magni maenia mundi.
Quime cunqueDeus mentisque arrecta cupido
Et sanctae virtutis amor popularibus auris Altius evectum extoller; pernicibus ernicibusalis
Temporis excedam contagia. non ego sanguis
Degener, aut mentem imbellipercuffus amore,
Mollibus insuescam latebris ignobilisoti.
→Sed levibus rerum studiis desueta teneri,
Paulatimque imitata suos mens altior annos,
Altum insistet iter seu me fortuna reductum
Plausibus excipiet populi fremituque secundo,
Inter opespriscasproavorum & dulcia rura,
[p. 507]
Gandavumque meum, magni incunabula quondam
Caesaris, & nostros nunquam tacitura dolores,
Aspiciet pulchras patriae dare jura per urbes:
Sive eadem vitae series atque aspera fata,
Fata, quibus jamdudum oculos avertit Apollo,
Detineant procul à patria amplexuque meorum.
Interea primae dent haec folatia Musae,
Securae majorum operum, dum caetera desunt,
Pernassum satis est facili lustrasse chorea.

[p. 508]

DANIELIS HEINSII

PEPLUS GRAECORUM
Epigrammatum.

In quo omnes celebriores Graecia Philo-
sophi, encomia eorum, vita,
opiniones, recensentur, aut
exponuntur.
A.V. Hugoni Grotio, Hollandiae ac
Zelandiae Fisci patrono.

VIdentur mihi, Hugo Groti, vir Amplissime
, quemadmodum imperiorum, ita
studiorum fatales quadam esse & fuisse
Semper conversiones. Sive quod aliis de-
Lectetur alius five quod littera & elegantiores Musa
, finepatrociniosummorumhominum
tuerisenonpossunt: &judicia quodammodo magnatumac
voluntatessequuntur. Oppressus enim paupertate
ingens animus, nihileximium autfublime cogitare
potest: amaenitates autem litterarum ac elegantia,
postquam nihil sibi prasidii in iis nead vita quidem
commodarelictum esse videt, primo negligere, mox odif-
Jeincipit. In quarum locum lucri studium succedit &
ambitio. qua quemcunque afflavit, ex illius animopraclaras
omnescogitationes deletfacilè ac extinguit: &, quemadmodum rubigo ferri splendorem, ita vim meniis
& ardorem debilitat paulatim & corrumpit. Solet
autem evenire, vt qui vegeto ingeniofuntsupra vulgus
ac erecto, nisi sapientia conjungant studium, qua in rerum
externarum non possessione sed contemptu, animi
felicitatemponit, facillime àpropofito dimoveantur: [p. 509] ex parcum nec precium
praeclaris rebus poni nec honorem debi.
tum deferri vident. Ita, vel judicio plebeio vel magnatum
imperitia, facillime ista artes dilabuntur, quarum
confervatione ipsa continetur humanitas. Quod cum
intelligerent dostissimi superioris avi principes, omnes,
quanta maxima idfieri contentione potuit, eam in rem
incubuerunt, ut praclara illa studia, tum aliis, tum cultoribus
eorum commendarent. Quod ab horoine divina,
LaurentioMedice, in Italia, in Galliaà Francisco ejus
nominis primo, factum effefcimus. Quare utrobique
maximus eodem tempore ingeniorum praciarorum fuit
proventus: acpracipus corum, qui humaniores artes&
doctrinam elegantem, multos ante annos à barbarie
oppreffam, colerent &quasi revocarent. Anteomnia
autem Graecameruditionem, totos septingentos annos ex
Italia exulantem, fatum quoddam ac occultaprovidentia
divinae ratio, per Europam totam propagavis.
Chrysoloras enim, cum oppreffa fervitute maxima
zeGraecia, ad totius orbis Christiani principes, &corum
implorandam opem, à loanne missus esset, liberataprater
expectationem patria, cum Italia Graeciam, cum professione
ejus lingua publicam legationem commutaviť.
Itaque vir tantus, cum splendidius existimaret esse nihil,
tribus postea in locis Graecas literas professus est: primusquestudium
illarum, quantum credi vix potest, per
Europam totam excitavit. Hunc deinde Trapezuntii,
Guza.Argyropuli, Mufuri ac Chalcondyla, secuti
funt:Graeci omnes; &qui disciplinas Graecas summa
opepromoverentac industria. Ne Beffarionemhic commemorem
: virum summum, &qui eruditioneGraeca.
primus fuagentis purpuram est confecutus. Lafcarem
quoque ut omittam, qui ex illustrissima Graecorum imperatorum
familia oriundus, post legationem alteram ad
Bajazetem, unamque ad Ludovicum Galliarum regem,
longeclarissimas, Grecas Roma literas docerenon erubuit.
Utvideant profani ac fastidiofi litterarum allatratores
, nihil esse majus eo quod contemnunt: nostra
Y autem
ea littera
autem studia, supra dignitatem esse suam pariter &
captum. neperpetuo tenebrionesfuum locum pariter&
nostrum ignorent. Ita ad reliquos paulatim
translatafunt, qua eodem tempore paedagogorum negligentia
, acfatali principum fastidio, frigoreferiri
coeperunt. Nam in Gallia non pauci extitêre quine
Graecis quidem quicquam concederent. Inter quosBudaus
fuit, libellorum Supplicum magister, &Francisci
Regum praestantissimi, ad Pontificem pro tempore
legatus. Quem non puduit in tanta dignitate, omnem
in hac folaprope lingua operam locare. Tum vir maximus
Turnebus. Quorum alter, accurato, sed quodpropius
laborioso esset, alter eleganti acpolito orationisgenere,
laudem etiam nonnullis antiquorum ancipitem re-
Liquit. Caterum, quodsape admirari satis non possum,
in tam vberi magnorumfoecunditate ingeniorum, nemo
fere est repertus, ne in ipsis quidem Graecis, qui leporem GraecaMusa
, qualis in antiquis olimfuit, aut inrellexiffe
satis aut exprimerefeliciter videretur. Mufurum
excipio, Cretensem natione, qui cum admirandum
illud carmen, quod Platonis maximi operibus prasixumlegitur,
scripsisset; paulo post ab erudito principe
LeoneDecimo, non alia, ut putatur, de causa, Archiepifcopus
Epidaurensis creatus est. neque paulo post
viranimofus, aspirare adpurpuram dubitavit.Quanquamsane
illius, prater hoc& paucaitem epigrammata,
quasparsim leguntur, nihil quicquam memini extare,
Lascaris, cum diufrustra quasivissemus, tandem
nacti fumus poematia. Qua nonsunt ejusdemsanegeneris
, neque ejusdem virifamamsustinere posse videntur
. Prater enim pauca, longe optima, reliquafunt
duriuscula & obscura. Scipionis Carteromachi omnia
qua alibifunt edita, bonam voluntatem finefuccessu ostendunt.
quemadmodum &Aldi qua vidimus. Angelus
Politianus, vir ingenti praditus ingenio, nequid
Graecis ejus temporis concederet, quorum auditoria &
famamjam invaferat, poëtari quoque lingua eorum vo-
luit. Caeterum has quoque, pauca si excipias, quale est
quod in Emergentem Venerem comscripsit, & fortasse alterum,
quod in Armatam, illo genio destituuntur, qui
in antiquorum epigrammatis elucet. Ut omittam, pleraque
ne Graeca quidem satis esse. In temporibus quidem,
& syllabarum modu, easape alibi committit, qua non
raro in Latinis aliorum acerbe & crudeliter traducit.
Nam qui omnia licere Graecis arbitratur, mecum profe-
No & cum priscis autoribus nonfacit. Sed de istu alias:
cum fortasse exercendi causa animi non pauca notabimus.
Me autem puero memini (neque eorum quicquam
te latet) cum illustris vir losephus Scaliger, in officinam
quandam venisset, in qua decem à nobis versiculos,
alteris longioribus scriptos invenisset, (rem exigui
momenti aut mediocrem plane,) quod existimaret laudem
eam qua tantopere ipse excellebat, hujusfaculi
vix esse, domum cum venisset, quo candore erat, non
continuissese, quinsape exclamaret, abunde sibi satisfactum
esse: non pauca item alia, qua non decent verecundiam
illius, qui hac nunquam tanti esse existimavit.
Puto autem, ea ratione, senem divinum, eorum
qua tantopere laudaret, nihil prater studium in nobis
commendasse. Quod profecto excitavit. Paulo enim post,
cum longiusculum poëma versibus aqualibusscripsiffem.
tantogaudioperfusus est vir maximus, ut totum prope
mensem, nihil aliud amicis ad se venientibus narraret.
Neque addam tamen, qua tu eveniffe non ignoras.
Postea eorum studiorum curaaliquamdiu ita languit
in nobis, ut duobus annis, totidem vix versus scriberemus.
Nuncadargumentum veniamus. Cumfint
variaqua oblectare liberalem possint animum, nulla
mihi major videtur quam qua èepphhiillooffoopphia petitur
luptas. Non modo ea, qua in regno suo cum versatur, in
qua historia ea,
vocausas
quoquesingulas inquirit:sed
propior, aut unius simpliciter opinioneproponit, aut multorum
pariter conjungit. In quo non inutilem navaviseperam
LaertiusDiogenes.Quanquam enimfine certour-
Y4
dine.
ST2
In
dine plerumque plurima confundit, multum tamen illi ut
debeamus factum est calamitate nostra: qui in ea temporara
incidimus, adqua tantum tabulascriptorum optimorum
, tanquam è naufragio, pervenerunt. Idem
autor, planesimilem huic nostro, Epigrammatum conscripserat libellum:
in quo laudes, vitam, & opiniones
veterum philofophorum, aut attigerat, aut, quemadmodumpoëtafolent
, scribendi ex iis argumeennttuumm desumpserat.
Quem inepte satis Pammetrum inscripserat:
quoddiversis,, ut ex iis etiam qua hodie legunturmani
leguntur
festum est, versiculus constaret. Qua inscriptiones, quantifaciendasint,
supremus ddostor Aristoteles nosmonuit.
cujus exemplum fufficere hic poterat. Quippe Summus
vir omnisque vel scientia vel eruditionis princeps, cum
Homerum assidue legeret, qui in ejus scriptis extarent,
heroum Genealogiam conscripserat singulisquesingula
epigrammatia
epigrammatia tribuerat: quaduobusnon amplius versiculis,
excepto uno, quod Ajaci dederat, constarent.
quibus mirasimplicitas, affectatio nulla, dictio casta ac
Graeca, acumen rarum; non, quemadmodum Laertii,
putidumplerumque & ineptum: nihil occurrebat denique,
quod Critici de eojudicant,παχύ τε ὁ φλεγμαῦ
vov. Quiaautem in Panathenaicis Minerva circumferri
peplus folebat, in quopugna Titanum, Dea vitoria, ac eximia virorum magnorumspectabantur opera,
urbanitatis omnis ac amaenitatis parens, opus in qur
universa pariter Deorum ac Heroum gesta perfecutus
erat, T’eplum inscripserat. E quo paucosillos versus,
qui nunc Pepli nomine censentur, excerpferat Porphyrius.
Nam de tota cripti ratione ac instituto, quadam
alibi, nondum forte fatu observata, dicemus. Caeterum
id nobis in philosophis his imitandum putavimus. Neminem quippe pratermisimus eorum, qui aut magni nominis,
aut familia nobilioris esset autor. Quia autem maxime morata delectat oratio, plerisque aut patrium, aut
qui vindolem ac mores singulorum optime referret, tribuimus sermoners.
Qua cum tanta delectatione interfcribendum [p. 513] bendum legimus nonnunquam, ut Diogenemex dolio,
Epicurum ex intermundiis, Pythagora mysteriu initia
tos, crassa illa fua & πλαλυασδοίζα φωνᾷ, differentes
audire nobis videremur. Quam & Stoicis &Cynicis, non
alia de cauffa convenire putabamus, quam quod mas
cula esset &cum robore eorum optime quadraret. Ne
deHeraclito & Democrito dicam: quorum Ionismu.m
fine incredibili voluptate, etiam ab aliis expressum
nemo legit. Iam diversitatem morum, &quod sapientia
plerunque nimia est proximum, infaniam mihi cogi-
1a. Menedemus barba admodum prolixa, pileo Arcadico
, Furiarum veste indutus, eofine missum esse fe
ajebat, ut in mores hominum inquireret, &quacunque
gererentur, Diti, abiturus hine, denunciaret. Bio, cui
multum Flaccus noster debet, patria Barbarum, parente
fervostigmatia, matre meretrice, natum se pradicabat
: ut invidiam praverteret; nihil autem prater bona
animi pertinere adse ostenderet. Xenophanes, cum nibil
certo possefcirifignificare vellet, ubique dominari
opinionem ajebat: quamfestiva voce Sózov appellabat.
qualia non pauca scunt, qua nisi penitus intelligantur,
peritoblectatio. Porro hac voluptas five est aliqua, five
eam ipsinobisfingimus, tecum communem esse mihi volui, Hugo Grori, vir Amplissime. Cujus divinum
ingenium cum omnes admirentur, nescio quo pactofit,
ut in ejus astimatione nemo sibi satisfaciat, nisi qui
malejudicat: aut quacunque afsequi non potest, satis
effeexistimat, si deprimit. Tu jam puer, virosscientia,
ingenio propemodum hominem excesseras. Academiam
autem hanc cum relinqueres, quocunque ires, tecum
aliquam circumferebas: ipse hoc totum tibi quod
doceripotest. Itaque, qui nihil praterformulas aut leges
loquuntur, quoties concurrere coguntur tecum, ne hoc
quidemfibiscire videntur. Adeoin tam varia & ad
miranda eruditione tua, agre boctuentur prater quod
omnino nihil venditare possunt. lam cum littera plerunque
discendi asiduittas, ocium requirant, ne- [p. 514] gocium autem homines non raro inutiles efficiant; tu
ita munus molestissimum fustinuisti hactenus, ut quacunqueinRepublicajam
restant, aliud agendo sustinere
posse videaris. &, quodfidem quoque superat, tanquam
inocio, absolutam patria historiam occupatissimus scripsisti. quam qui olim legent, obstupefcent, SalvoTaciti
Splendore & augusta majestate, dici aliquid tamfloride,
atate nostra potuiffe, qua de re ad te fortasse brevi
in majori opere. Interim hunc Peplum nunc mitto: qui
propemodumjam nobis ipsisgratus esse coepit, quia tuum
quoque nomen bona fide intextum habet. Non potui autemminoremquam
interpriscos locum illi dare, cujus
Laus hoc faculum excedit. Vale, Vir maxime, &, ut fo
les, constanter nos ama.

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ
ΤΩΝ
ΕΠΑΙΝΟΥΜΕΝΩΝ
ἐν τέτῳ βιβλίῳ φιλοσόφων.
ΙΣ ΟΜΗΡΟΝ..
ΕΙΣ ΗΣΙΟΔΟΝ,
ΕΙΣ ΘΑΛΗΝ.
ΕΙΣ ΣΟΛΩΝΑ.
ΕΙΣ ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΝ.
ΕΙΣ ΠΕΡΙΑΝΔΡΟ Ν.
ΕΙΣ ΧΕΙΛΩΝΑ.
ΩΣ ΑΠΟ ΠΙΤΤΑΚΟΥ.
ΩΣ ΑΠΟ ΒΙΑΝΤΟΣ. Π
ΕΙΣ ΑΝΑΧΑΡΣΙΝ.
IL
ΕΙΣ ΜΥΣΩΝΑ ΤΟΝ XHNE A..
ΕΙΣ
SIS
ΕΙΣ ΕΠΙΜΕΝΙΔΗΝ.
ΕΙΣ ΦΕΡΕΚΥΔΗΝ.
ΕΙΣ ΑΝΑΞΑΓΟΡΑΝ.
ΩΣ ΑΠΟ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ.
ΩΣ ΑΠΟ ΞΕΝΟΦΩΝΓΟΣ.
ΕΙΣ ΦΑΙΔΩΝΑ.
ΕΙΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΝ.
ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΛΑΤΩΝΟΣ BI-
ΕΚ ΤΩΝ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ
ΒΛΟΥΣ
ZCKAΤΟΧΟΣ.
ΕΙΣ ΜΑΞΙΜΟΝ ΤΟΝ ΤΥΡΙON.
ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΥΤΟΝ.
ΕΙΣ ΑΡΚΕΣΙΛΑΟΝ ΚΑΙ ΛΑ
ΚΥΔΗΝ.
ΩΣ ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΙΠΠΟΥ.
ΩΣ ΑΠΟ ΒΙΩΝΟΣ.
ΩΣ ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣΙΟ
ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΥΤΟΝ.
ΕΙΣ ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΝ.
ΕΙΣ ΑΝΤΙΣΘΕΝΗ.
ΩΣ ΑΠΟ ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ ΤΟΥ
ΚΥΝΟΣ.
ΕΙΣ ΜΕΝΙΠΠΟΝ.
ΕΙΣ ΜΕΝΕΔΗΜΟΝ.
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΤΩΪΚΟΥΣ.
ΕΙΣ ΖΗΝΩΝΑ ΤΟN KITTIEA..
ΕΙΣ ΚΛΕΑΝΘΗΝ.
ΕΙΣ ΧΡΥΣΙΠΠΟΝ.
Y.6 ΩΣ
316
ΩΣ ΑΠΟ ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ:
ΩΣ ΑΠΟ ΤΩΝ ΠΥΘΑΓΟΡΙ
ΚΩΝ. こ
ΩΣ ΑΠΟ ΤΩΝ ΠΥΘΑΓΟΡΙ.
ΚΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ.
ΩΣ ΑΠΟ ΠΥΘΑΓΟΡΟΥ.
ΕΙΣ. ΕΜΠΕΔΟΚΛΕΑ.
ΕΙΣ ΕΠΙΧΑΡΜΟΝ.
ΩΣ ΑΠΟ ΤΙΜΑΙΟΥ Σ ΛΟ-
ΚΡΟΥ.
ΕΙΣ, ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΝ ΤΟΝ E
ΛΕΑΤΗΝ.
ΩΣ ΑΠΟ ΕΥΔΟΞΟΥ,
ΩΣ ΑΠΟ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ,
ΩΣ ΑΠΟ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ.
ΩΣ ΑΠΟ ΞΕΝΟΦΑΝΟΥΣ.
ΕΙΣ ΜΕΛΙΣΣΟΝ.:
ΩΣ ΑΠΟ ΖΗΝΩΝΟΣ ΕΛΕΑ.
ΤΟΥ.
: Τ.
ΕΙΣ ΑΝΑΞΑΡΧΟΝ.
ΕΙΣ ΠΥΡΡΩΝΑ.
ΩΣ ΑΠΟ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ.
ΕΙΣ.. ΤΙΜΩΝΑ ΤΟΝ ΣΙΛΛΟ.
ΓΡΑΦΟΝ.
ΕΙΣ
[p. 357]
ΕἸΣ ΤΟΝ
ΟΜΗΡΟΝ,
ΓΟΝ ΠΑΣΗΣ ΦΙΛΟΣΟ T
Τας
φίας τὰ πρίζα.
ΕἴεΜεληζιγμές, συμβὶ ἐρανόθεν προβεβη
κώς,
᾿ΑρχωνΜεστίων μήστιο 6σοφίης.
Ὡς γδ’ἀπ᾿ Ὠκεανοῖο τὸ μυρίον ἕλκε) ὕδωρ,
εσεδ τράφε θείης
Στέντωρ γεγωνώς
Κριωέων αενάων, ὦ ἄνα, ἐποταμῶν,
σεδ γεγάασιν ἀφ᾽ αἵμαλα, ές
Κήρυκας συφίης Ἑλλὰς ἀπειρεσίη.
Μένου συμβέβηκας, ατι Στένω
Πᾶσαν πλήρωσεις γιό ὀπὸς ἀθανάτο
ἔπνῶ μάλα πάντες ακέομμ, ως πι
Βροντᾶς τᾶς, ἐκ νεφέων μίγδα κυλενδομλίαν.
Αλλαμοι ἱλήκοις πανυπέρτατε. σεδ δ’
Ως ϋημβρεμέτις Ζινὸς ἀπαρχόμεθα.
Της πατάγοιο
20
δ’αείδειν
ΕΙΣ Ἡ ΣΙΟΔΟΝ,
τὸν καρπὸ Δήμητερ πεί πρίλλισε, σεσε μύ πολυγηθέα
᾿Αλδαίνεινστφίης εἰκὸς, ἅτε σταχύων,
λινόςΠυκιμήδης, Τὸν μπὺ ποῖς Δίστα 6 άγχι
≈Άσκρης εναέτης, οἰδὲν οίδεν ἀμησάμθμού
ὕπο θρεφθείς μεγαλώνυμε, χωρί
Σεδλδ
:
ἐχέτλιω
Τῇ μπὸ ἀερτάζων,ν, τιτῇ ἢ μέγα δρέπανον,
Αρτέν τ᾽ ὀκτάβλωμον, αεικέα λιμὸν ἀμιωνειν,
Παντοίης κορυφιὼ δρέψατ᾿ ἀπο᾿ ἰδμοσύνης.
στι ἀγλαόκαρπα≈θαλύσια δῶκι κομίζ
Των δε ίζειν,
Μελπόμμα γλυκερῆς ἔργα γεηπονίης≈
Σωφροσμύτια δι’ ἐδίδαξε, ἐ ὡς πλέον ἥμισυ παιτὸς
Ἐκ Μεσέων σοφίης μέτρα διδασκόμ
᾿Αλλὰ γέρον μάλα χαῖρε, πανόλβιε≈ σοὶ γδ’ἔνείκε
Πολλιώς πινυτίω γαία φυτοασορίζω. 1
ΕΙΣ
[p. 523]
ΟΞΕΝΣΙΘΑΛΗΝ.
Ἑπλὰ συφῶντὰ προταΘαλιῶ τέκε διαΜέλητα,
᾿Αγέρα κάλλισον Πλειάδα Ἑλλαδικές.
Ύδωρ δι’ εἶπε τὰ πάντα, Εὕδαλο έκδεγάαπαι
"Ούτε πανομφαίο δέρκε) Ηέλιου
Πρῶτο Α’ γρανὲν θύρως ὅπὶ χθονὸς ἀμφιπολούσας
Ἐς πόλον ἠέρθη, τ παρου δξέμαθε.
1,
ΕΙΣ ΣΣΟΟ’ΛΩΝΔ
Δῖε γέρον, ου μὲ ἄκρον ἀμαυροτάτω χει νύκτ
Παισίν Ερεχθείου τειρομθύοις ἐφάνης,
Σείαν πρῶτα μίρ αχθεί Αθυαίκοοιιςς ἀπὸ πᾶζι,
Κιανή δελοσκύζس
Εἶτταα γόμες,
λέα λυσάριθμα
ل ا
νόμος, νέον άχθου αμειλίκτοιο Δράκονιου,
όλιον ήμαρ
Θερμῶν μαλιχγίίωωνν σσῶῶνν διαμειβόριθμο
Πάτρηςδι’ αν Σαλαμίνου ἀπώσιο δέλιον
Καλώς ἀφραδέων, Ε συφα μαινόμμ?α?
ΕΙΣ ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΝ.
Οὐδ᾽ ἐμὲ τ Κλεόβαλον ἀπείρα τον τέκι Λίνδος
Ζαᾶς τᾶς βροτέας, & μα τ Ἡρακλέα,
Τὸν ορέγονὸν μου φανά της Ἑλλάδι φέγα ἔθηκα,
Θεατίξας λρασμών πλᾶθου απειρεσίων.
Ει δι’ ὀλίγα μοι πατρίς≈ ὅρη Δία≈ τ, πρίν ανάσσειν,
Κρήτες ἐπὶ σμικρῳ θρέψατε νασιδίῳ. -
ΕΙΣ ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΝ.
Οὐδὲ μάτιω Περίανδρον άριςοτόκοιο Κορίνθε
« Έτρεφε γῆς στίθμίω ἤθεθα, ὄμμα δίκης.
Φασὶ δὲ νιν πολλάς υποθημοσίας Ο αρίστας
Μεσάων ἱεροῖς αὐθέρμου ἐν ταλάροι
᾿Αλλὰ τὰμμ μιῶές τε πειπλόμνοίτ’ ἐνιαυτό
≈ Κλέπ) μνημοσύνης ἥρπασαν ἠσι γρετος.
οἱ.
PEPLus
Οἱ ἢ τυραννούστη μούσαν τό νιν≈ ἡ γδ’ άκαι ότι
Κοιρανίης άλλης ἐκ ἔθε) σοφία..
ΕΙΣ ΧΕΙΛΩΝΑ. A
Χείλων ὡ᾿κ Σπάρτας εἰμὶ ξένε. τᾶς ἢ πόληθ
Πρόςζω ἀμετέρας κάρτα τοι ἐμπεράμως≈
Χράσικα δι’ ἐς βίον εἶπον ὅσα κόνις, ἐ πολύμυθος
Οὐδι’ ἀφαμαρτοεπῆς ᾿Αἰθίδα ≈ ἐναέτας.
Μδθα γδ’ πυκνός τε & αστροπος(ιν ἐοικώς,
Α΄ σοφία μώνων το Λακεδαιμονίων.
ΩΣ ΑΠΟ ΠΙΤΤΑΚΟΥ͂..
Τὸν Μιτυλίωαῖον πρόμον εἴριδε Πιτιακὸν ἥρφ,
Τὸν σοφίζω δεινὸν φῶτα, ε Ιπορέζω.
*ὧν δι’ ἀπιθῖς, Φρύνανά μιι εἴρεο, πῶς ἐκύλιστι
Ἐν δεΐ νεν, κρυπτιὼ ἀμφιβαλών παγίδα.
θέασιζον μάλα ΠολΜλαάζ καίρια, ἢχάριν αἰεὶ
Πάτριω ἡμετέρου φημί μας έκλελέσαν.
Εἰε᾿Αλκαλός μοι ἐπέλρας, ί πλέον ἤδη;
Οὐκἐἐππο᾿᾿ ἐμοὶ γλωσῶν συκοφάσις ἀδίκων.
≈ ΩΣ ΑΠΟ ΒΙΑΝΤΟΣ.
Ἑ2λ00λ5λάάδου δρχαίης,
""HΉeρωςΤουταμίδης, ὁ σοφοῖς ἐναρίθμιου ἄλλοις
,εἰμὶ ΒΒίίααςς ὁ γέρον
Κρείσσωωνν δ’ πενίης & Υπόρθητο κατ’"Αρηα,
Παάσης ἡμετέρης γῆς κεραζομθύης
Μένα γδ’ σοφίης πλέτα βαθύς, έτε λεϊςὸς
Ούτε δο
Hi
δορύκτηςου γίνε) εν πολέμω.
10
ΕΙΣ ΑΝΑΧΑΡΣΙΝ.
’
μάτω᾿Ανάχαρι πόθ᾽ Ελλάδα κυδιάνειραν
Τῆς συφίης πολλίω ἦλθες ἐπ᾿ ἐμπορίζω,
"Οφρα νόμος τελέηπα Ελιά θερμά πολίτης
Τοῖζι γαλακτοφάγοις σοῖς εαμαξιδίους.
AM
f
$20 DAN HEINSII
᾿Αλλ᾿ ἐ τοξοφόροι(ι νόμων μέλλ, οἱ σοι δϊσὸν
Πέμπον ἀνώϊςον, Ε μόρον ἀινόμορди.
ΕΙΣ ΜΥΣΩΝΑ ΤΟΝ ΧΗΝΕΙΑ,
Θεσμοθέτης Ανάχαρζις, ὅτε Σκυθίης Σπὸ γαίης
Ἤλυθεν, Ἑλλιώων γιῶ πειερχό προ
Ἐζήτὸ σοφίζω τιν᾿ ἰδεῖν στάζιμον τε ἐ ἔργῳ
Χρήζιμον, ἐχ’ οἷη πολλάκι Κεκροπιδῶν≈
Ρητορικόν τι σόφισμα, λόγοι μόνον, ἄστατα πάντα,
Οὐδὲν πλιὼ ἔριδες & κενευφροσύνας.
Ἦλθε η Ε κοίλίω Λακεδαίμονα, μητέρα διαν
᾿Ανδρῶν κρινομέων τα δαὶ ὁ σοφίη.
Εὗρε δι’ ἐκες, Χιωδύρι παρ ἀγυγίοι (ι, γέροντα
Χιωέα, μονοβάτω, πω χώρῃ ἐν οἰοπόλῳ.-
μέγας ἱσοβοοὺς, τ πρότει
Ἥρμοζεν, έκ οι’ ἐκ δι’ ιδρώς ἔασυλο τειρομία.
Τέχνη ἔσκε γέρονία, γεηπονίμω τολυποδύειν,
Ην οἱ έν XEP C
Παῖδας ἢ σφετέρες θρέψαι ότιςακίως,
Ηςάλο λόχε προςζῶαι ὅπη θέμις, οἶκονααίξειν
καιδικαιοσύνης.Α’έργα Εὐμελέως, λέως, μέλιιμ δι
Καὶ τὰiulii ἴδραμας εἶπεν, ἀτὰρ πλέον ἐδεὲν ἄλλο
Τῆς καλῆς σοφίης≈γ’ πολε γουσάμθμο
Ταῦτα ῦτα μαθών δις,ἀνήλυθενείπεγδ’δυρεῶνΑνάλαρος,
Γυμνίω ττιιωὼν σορίζω, &’ σοφορημοσύνίω.
us
ΕΙΣ Ε΄ΠΙΜΕΝΙΔΗΝ..
θεῖο ἀνὴρ, ὁμοπάτριο, ἔν πολε Κρήτης
Ζιωὸς ἐριγδέπο, μαντοσκίας δεδιώς
Μέλψατο δι’ ὃς Κορύβαντας, ἰδὲ Κρητήϊα φύλα
Κυρήτων μεγάλων,, σῶν πολε Ζεδ τροφέων ≈
Αργώ τ’’ αυδήεσαν ἀνὰ μέλαν οἶδμα θέγσαν,
Μένιω συνδρομάδων έτι ἀλεγιζομθμίω.
Πεντήκονια ι’ ἔτη κοιμήσαλο, πρὸς ἢ ε έπλα,
Τῆς δι’ αὐτὸ βιοτῆς εἶδε τριηκό(ιαus:
Ταῦταπάλαι Κρήτες μὶ ἐείπατε πολλά άλλα -
Προσθέντες, μάλα δὴ τείρα Γιν εἰδυρίμα.
Ιλαθε
PEPLU s. 521
μύστη δ ’ Ἴλαθι Ζεδ Κρήτεαπν ἀεὶ
Οὐ μᾶνον γλυεἰὼ σιώ σφετεριζόμβροι.
ΕΙΣ ΦΕΡΕΚΥΔΗ.
Οὐδὲ τεὸν Φερέκυδες ἀγακλυτὸν ἄχου ὀλεῖται,
Πρώτον ἀληθείης Φέγιου αναχόμψε
Πυθαγόρης σοφὸς οἶδεν, ὁ τtηhiλeίxκου:≈ὃν συδίδαξας
Τζω πεί τ ψυχῆς πᾶσαν ἀληθοστύλω,
Ως μπὶ ἀπήκαν τε ὁ ἀθάναλου & αγήρως,
Θείηθ’ ἡγεμόνη σκήνες αὐδρομές.
Ταῦτα γνές, φθείρεσσιν ὅλον δέμας ὡς βρύον εἶδες,
Θυμόν τζο φθορέων εἶχεςυποτερίζω.
**ΕΙΣ ΑΝΑΞΑΓΟΡΑΝ.
Νῶν ἔμθμοι τὰ πρῶτα, τά τ’ ἐκ θνητοίσιν, ἔφηθα,
Πᾶσίν τ’ ἀθανάτοις, πρώτο Αναξαγόρα
Τὸν δὲ κοσμήσαν τα λάθω μέγα, τῇ πρὶν ἐφ᾽ ὕλῃ,
Οίζω νῦ βλέπομθμ τάξιν, ενηνοχέναι..
Χαῖρ Εὐβολιάδη φαεσίμβρολε. ταῦτα γδ ’ εἰπὼν
Νε ωεί, νεν πάσιω εἶχες υδρὶ συρίζω.
ΩΣ ΑΠΟ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ.
Τιὼ στφίης Πειθώ, τι αειασόνουν γλυκύ φίλτρον
᾿Ατθίδου δρχαίης, Σωκράτη εἰποθέεις,
Τὸν τῷ Σειλυῳ πανομοίῖον αὐτῇ ἰδέπτη,
Τὸν κανόνα μορφής, και παρ ἀμορφότατον,
Αὐτὸς, ξεῖνε, τοῦ εἰμι≈ πανοργόταλο παρά πάντας
Ἐν λόγω ἱστίναι δίκτυα & παγίδας≈
Αὐτὸς δ’ι δἐηκ έχομαι. διαθρυπτόμενου & αθύρων,
Καὶ πάλιν ἀκκίζων, ε προφα ζιζόμθμ.
Εἶμι δι’ ἐν Ἠλυσίοι ζιν ἀεὶ πεδίοι ζι γεγηθώς
Ἔνθεα βακχθύων εἰσέλι & μεθύων.
Αὐτὸ τὸ γλυκερὸν καταγώγιον εἰσει νjω,
Τὸ πρὸς τῇ πηγῆ, ὁ παρὰ τῇ πλατάνω.
Αὐτὸ Γοργίσω τύφον πατῶ, ὡς τοπάρλασερ,
Arle
$22 DAN. HEINSII
᾿ΑντιΓοφιςδύο οι ’ εἰσει τῷ Προδίκω.
Εἰσέι ἢ μηδέν φημ’ εἰδέναι "έξι ἢ μένη
Μοὶ σοφίη, σοφίης χημά κ μηδεμιῆς.
ΩΣ ΑΠΟ ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ.
ὉΓρύλλο πάϊς εἰμί ἢ αργυρότοξο᾿Απόλλων
Περσίδι σιώ, τηλᾶ πέμπε μαχεοπόμθμον,
Σωκρατικόμάλα δηρόν έπιαυτιθέντα γάλακτος,
Ως ων’ ἀπὸ μαζών παῖδα ὁ ἀγκαλίδων.
"Ημίω δι’ ἀμφοτέρη απειδεξια≈ άλλοτε απλά δεί
Κήρυξ Μαστίων ἠπό τα 6 χαρίτων,
"Αλλίλε δι’ ἐν προμάχοι (ικα κλόνον όξιν "Αρηθ
᾿Αασίδα νομήσας γῆς ὑπὲρ ἡμετέρης.
Τῷ μμ, Βαρβαρίης δε Ἑλλάδα μένα έρύαπις
Τω δι’ αν, Βαρβαρίζω Ελλάδα ξελάσας.
ΕΙΣ ΦΑΙΔΩΝΑ ΤΟΝ ΣΩ
κράτες τὰ παιδικοί, κὶ τ᾿ Ηλειακῆς καί
τινας αιρέσεως προςησάμθμον.
-ως απ’αυτό.
Εἴ τινὰ πε Φήδωνα φίλον Χαρίτεσιν ἀκέεις.
Ἠλεῖον, πατέρων παῖδὲ ποτ’ συγμέων,
* Δελοπιύης ἢ πάλιν πειρώμθμον, ἐν τὰρ ἔπι
Αὖθις δελοπώης αλχε ο απωσάμθμον,
Κω. ίδε τ
Ξεῖνε πέπον, τοῖος τοι έλω.
ἔπειτα
κεφαλτίωων μοι,
Καλὸν Σωκρατικῆς πήγνεον βυφροσυνης.
έκατ’ άκρης,
: %
αδήσεις
Οἷαγδ’ εμάασκε κα ταψήσεις
Εὐθὺς σοι θεῖο φήσα. Αριςοκλέης.
᾿Αλλ’ πως τρυφεριώμου έπαυχένιον τρίχα
Τὰν γδ’ ὅπανα φέρειν κείνω εποιχομθύω.
Ως πόλε Πηλείδαο≈κέτο μέγα, τω πριν ἔδοσης
Εν Φθίη, κλαμθύω κεῖρε Μενοικα΄δη.
πρίν έδοσης
:
ΕΙΣ
PEPLUs. 523
- ΕΙΣ ΤΑΣ ΤΟΥ͂ ΠΛΑΤΩΝΟΣ
βίβλος.
Παιδός ᾿Αρίστωνα, θεῖο πόνου, ἶχα ᾿Αθίων,
• Σωκρατικής βίβλοι μάρτυρες σύεπίας,
Ὑμέας έποιθρίας μανιούσατο για μέλιαστα,
Χείλε(ιν ἀχράντοις κείνα ἐφεζομθύη.
Αὐτὰρο καλὰ πρόσωπα & ιμερόεν σόμα Φήδρο
Γράψατο, ε μαλακό φάεα Χαρμίδεω.
Ναὶ ναι σώζετέ μοι τ Σωκράτη, αἰὲν ἐόντα,
Καὶ με τὲς δεσμός, Ε με τιθάναλον.
᾿Αλλ’ όσο εξώει, Ε αγήρα ἔατε)αίεί,
ΤῷΜελίτῳ κατά μοιλέξατε, τῷ τ΄ ᾿Ανύτῳ..
ΕΚ ΤΩΝ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ.
κάτοχο.
"Ερρεζε θηλύτεραι ὁ παρθένοι, ἔρρετ᾽ ἔρατες.
Καὶ κώμοι, καή μου χαίρετε παννυχίδες.
Χαῖρ αυτὴ Κυθέρεια δολοπλόκε≈ χαῖρε ἢ ἐστιν
Τοξότα λωβητὴρ, κέρε φαρετροφόρα
"Αλλα έρως, άλλου δε μ’ ἔχι πόθονες χάριν ἄλλω
Καὶ τὰςΣωκρχικές απούδομου ἀγλαΐας.
Οὐ γδ’ ἐμοὶ σεμνῆς σοφίης μέλει ἐκ ἄγακαι
Τὲς πωγωνιάδας, τες σεβαρβυομλίας.
Αὐτῷ δι’ εἰζορόων τρυφερώ Φαίδωνα ἐθείρξω,
Κεῖνον ἢ μαλακῶς τὴ καθαπλόμθμον,
Χαρμίδεω δι’ ὀφθαλμόν, ἀμήχανον αςρον οφιο.
Καὶ τίω Κλεινίεω παῖδει μεθυσφαλέα,
Οὐδὲν προσδέομαι Γανυμήδεα≈ οἰνοχρεῖ γδ
Αὐτὸς ἐμοὶ θεῖο νέκταρ ᾿Αρισονίδης.
ΕΙΣ. ΕΥΡΙΠΙΔΗΝ.
Ωχρὸν κἀνυπόδητον ἀεὶ σ᾽, ὦ Σώκρατες, εἶπεν ≈
Ἡ μεγαλοψύχο βίβλου ᾿Αριςονίδεω
Μένον
524 DAN. HEINSTI
Μένον ἢ βλαύτας ὑποδήσαθεί ποτέ φηζιν
**᾿Ανδρῶν εἰς ἑτάρων δεῦτα μετερχόθρον.
Νιωνδέ σοι ὑψηλὸν πεί πρῶτο θῆκε κόθορνον
Παῖς Κλειτῶς, λιγυρῆς το σόμα Μελπουθίης.
ΕΙΣ ΜΑΞΙΜΟΝ ΤΟΝ ΤΥΡΙΟΝ,
Πλαλωνικὸν ὄνια φιλόσοφον.
Σωκραικῶν μελίγηρτω ἀκδόνα μαντοσινάσων,
᾿Αρχετύπο πιςον φέξω έτη τυμέης,
Μάξιμον, αἱ Λιβάνοιο χορουτίδες ἔτρεφον Ωραι,
Δέξατο ἢ μεγάλων κοίρανα Αὐζονίων≈
Τέλιξι προτέροις πανομοίῖον, οἱ ποτ’ ᾿Αθιίης
Δένδρεζεν δρχαίοις ἦδον έφεζομψι.
Χαῖρε ὁ ἐν νεκροῖς, φίλε Σώκρατες≈ αὐτὸ ἢ φίλτρο
Τέρπες σῇ νέκταρ απεν δήμοΟι κύλικι
*Η ῥα δ εἶν᾿Αίδαο πολύ προβέβηκας ἀπάντων,
Σῇ γλυκερῇ δαμάσας Αὐζονίας σοφίῃ.
ἘΙΣ ΤΟΝ ’ΑΥΤΟ’Ν.
Ιμερόεντα Πλάτωνα, θεοῖς ἐναλίγκιον ἤρ,
Ὕπνῳ ἐγλυκερῷ κώματι θελγόμθμον,
Βρέξεττεε 6 μέλι μήδετ᾽ ὅπὶ σομάτεαι μέλιστα,
Μελλέσης ἱερὴ μάνας ἐϋλαλίης
Τέτο τεαῖς σελίδεσιν ἐπιβλύει εἰσέι
Μάξιμε, θοτάτης κληρονόμ’ υεπίης.
Τετό τοι Αὐσονίων μέγας όρχαμου αυτὸς ἔπτιεν,
Ως γάλα, μητρώων οὐθὺς δπό λαγένων.
"Ῥώμη, δηρόν ανασε, γάλα στίξασα λυκαικῶς
"He ρρισα ναι μέλι βογλυέτων.
ΕΙΣ
PEPLUS. 525
ἘΙΣ ΑΡΚΕΣΙΑΛΟΝ ΤΕ ΚΑΙ
Λακύθιω, τώ, μεὰ ἢ Σωκράτη κὶ Πλα-
τωνα, τιὼ μὲ σίω τε κὶ νέαν Ακαδη
μίαν καζασησαμθύω.
- Πολλοὶ σοῖς Ακάδημί ποτ’ ἐν κήποι ζι πέτοντο
Ὄρνιθες, σοφίης μᾶσαν ἀεισάμδροι.
Των μαρ᾿Αριςοκλέος ἡ ποικιλόφωνου ἀνδών
Ἤρξατο,≈παντοῖον φθόγγον ἀφιεμθύη,
Δεικόν,ρηττοοορόμικτον, ἀεὶ δι’ ἐτύμοισιινν όὅ μοιον,
Καλὸν Σωκρατικῆς αὐτίτυπον κραδίης.
Τὸν ἢμμέττ’’᾿ΑρκεσίλαΟι ἀκρατοπότας ἀνόρασε,
Καὶ πάλι Λακύδης αρ το μεθυσκόμμα
Δοιάζειν δεδαῶτι, ὁ ἀμφοτέρωσε ρέποντες
Δόξαντ’ ἐδὲν ὅλως, γι ποφηνα μίω
Οἷαττιιςςοινοπάτακλῳ ἀλητούς κατ᾿ ἀγγας,
Διχμώσεις κεφαλιώ, ἐπόδεις αςατίων.
Twκαι σφγιω Διόνυσο ἑκῶς κυλίκεσι δαμάσας,
"Αμφω ὀλίπτύνοντ᾽ ἤγαγλυ εἰς Αΐδιω.
ΩΣ ᾿ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΙΠΠΟΥ,
:
Εἰμὶἔους φρόνιμός τε ὁ ἐκ φρονίμων ψυετήρων,
Μένον᾿ Αριζίπωε νᾶν φρονέειν ἐρέεις.
Θυμόν γδὲ πυκνόν τε ὁ αἰόλον, ἄλλοτε δι’ άλλον,
Πρὸς παντὸς βιότε χήμα μεθηρμοσάμίω.
Δὸςλάχανόν μοι, ξεῖνε, ὁ ἐκ Διὸς ὑδαιόν κα
Οἱά τε γαζα φέρς≈ συμπεριοισόμεθα.
Πέρδικα δὸς ὁ ἄκρατον ἐμοὶ Λέσβοιο πολίτωω≈
᾿Αυτίκα σοι φήσω≈ τί λαχάνω δἐμοί;
Σωφροσύνης έραμος Ελαΐδουϊσδε του όλβον
Οὔτ᾽ ἀκτημοσύνίω πάντη Σποςρέφομαι.
Εἴη πορφυρέη & διπλών αυτίκα φήσης.
Νῦν υπό᾿ Αλέξανδρον, ναῦ δὲ με Διογλώη.
1 ΩΣ
526 DAN. HEINSII
Ταῦ
ὩΣ ΑΠΟ ΒΙΩΝΟΣ.
Εἰ γλυειώμου, ξεῖνε, διείρεαι ἠδὲ τοκῆας.
τα προφρονέως παντά τοι δξανύω.
Πάτρανν βαρβαρός είμι, Βορυθένεα ή πολίτης.
Γεινόμθυο γαίης τηλόθεν Ἑλλαδικῆς.
Ἔσκε δέ μοι γλλυυέέττηηςς ταριχέμπορους ἱερὸν ἐδὲνο
Πρίν ποτε δελούσας ανέρι λουγαλέῳ,
Πᾶν εικτὸν δὲοἱἔσκε κατάγλαπλόόνν ττεε πρόσωπον,
Πιρὸν ἀμειδήτε τέκμαρ ἀνακτορίης.
Αὐτὰρ ὁ παλλακίδα κλυτέν ἤγαγλο ὄνδε δόμονδε,
Παζι μιγνυρπύζω, χρημά τι δημοτελές.
Ἐκ τ’ φημὶ γλυέπας. ὁ μετέπειτα πανοικεί
Πέρνα), εκτελέσας πολλά, τὰ μὴ θέμιδες.
᾿Ανὴρ ἢ πρίατας ως ἐμὲκτεάτεσιν ἐοῖζιν,
Πιλλὰ δι’ ἑὸν σέρξας θῆκε με κληρονόμον.
Τὼς σοφίης επέβηρα Βίων δε του σύχομαι εί
Οὐδὲν πρὸς τέτοις ὁ φθόνου οἶδε λέγενο
ΩΣ ΑΠΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ,
Μήκιωονττέὲοὸνν οοἶἶκκοονν ὀλύμπιον, ὄφρα δέχκαι,
Ζοῦ, μετ᾿ Αλέξανδρον, θεῖον Αρισοτέλη
Κἀγὼ γδὲ κλεινόν τε ἐ ἀγλαὸν σύχομαι ε
Της μεγαλαυχή το θρέμμαΜακηδονίης≈ Τῆς
*Ηκόσμον, μείζω
Τόνδε με χθόνι
τε συρύτερον≈πάλιν ἄλλον,
χθόνιον, τοῦχε ≈ ἐράνιον.
Τοίχου ἀμφοτέρων κλέου ελάδε≈τῇ μπεί "Αρη
Μείων ἡμετέρα, τῇ ἢ δαημοσύνης.
ἘΙΣ ΤΟΝ ΑΥΤΟ’Ν.
Δαίμονα το μερόπων, τ Νικομάχε γλυετήρα,
Των ᾿Ασκληπιαδίων φέγχο᾿Αρισοτέλης
Τὸν γαύης κρατέονιου ᾿Αλεξάνδροιο πολίτίω
Καὶ τρεφόν, ὡς Χείρων το ποτε Πηλείδε,
[p. 527]
Τὸν σοφίης κρατέοντα, φέρει τότε, Ε τότε φαίνε,
Γῆς ὅτε τ πάσης ἡ Μακετὶς κρατέει.

ΕΙΣ ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΝ.

Οἷον Ὑμητλείοισιν ἐνὶ σμιώται μέλισσας,
Μητέρες ἠξίςε νέκταρου, ξεπόνεεω,
Η Τοῖον & Θεόφραςου από ςόματο μέλεχούς,
᾿Αλράντε σοφίης ἠδύταλο ταμίης,
Η Αὐτὰρ ὁ δένδρεα καλά, Εἄνθεα. Εφυτάπάντα
Γαίης ἠϋκόμα τέκνά στι᾿ Ιξερέει.
Αἰεὶ γδὲ τεπιζιν ἐφήυθμου, οἷα μέλισσας
Εὐεπίης νέκταρ μήδετο ε σοφίας.

ἘΙΣ ἈΝΤΙΣΘΈΝΗ.

Οὐδ᾽ ἄρα σὺ μνάμας, ᾿Αντίθενες, ἄμβροτες ἐπλᾶς,
᾿Αλλ᾿ ἔτι νιιῦ πολλοῖς ἐαι διὰ σόμαλου.
Σὺ προκύων γδ’ ἔηθα≈ κύων δέ σοι, αἰὲν ὑλακτῶν
᾿Ανθρώπων βιοττὶν, ἑαπετο Διογλύης.
Μών Ου γδ’ νιν ἔθρεψας, ατε σκύμνον, ταἰ ὕλαι
Λάβρον, καρχαλέον, θρέψέ τις ἀγρονόμους
Αεῖμα μέγα κλέπτη (ιν έραμοτάτας διὰ νυκτός,
Οξιώ, παροφόνον, στινέμθμοι δι’ ἀδειν.:
Χαίρετον ὑψίσε Διὸς ἀγγέλως ἦρα γδὲ ἦτον
᾿Ασκητὰ κραζερᾶς άμφω ἀεθλοσύνας.
ὩΣ ΑΠΟ ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ
Σκυνόςοία
῾Α μερόπων μαζιξ, ὁ Διὸς μεγάλοιο προφάτας,
Πάντολμο γυμνάςμάρτυς ἀλαθεΐας,
Μηδένα μας σαίνων, πάντας δι’᾽ ὑλάων κατ’ ἀγκας.
Ἐμμὶ κύων. θεῖον σ’ όνομα Διογλώης,
Μώναν τὰν δρεταν γυμνάσδοκοι * δι’ αλοχός μου.
Οὐ γδ’ τὰν αὐχάν έμμι γωαικοφίλας.
Αφράτωρ δι, άπολις, πόθον οἰκίω, δικον ἄοικον
[p. 528]
Τω μέτα μου κτᾶσις πᾶσα δειςρέφε).
Μώνα δι’ α πήρα μοι ἀεὶ ὁ βάκθρον ὀπαδεῖ,
Πιρὸν ἀκιβδάλω σκᾶπιρον ἐλβυθερίας.
Θέρμοι δεῖπνον ἔασι≈ τὸ δ’ αυτόλυτον καλὸν ὕδωρ
Διψώμες≈ κοτύλα δ᾽ ἐντί μοι ὁ παλάμα.
Ύμμες πολλὰ πέπαθε, πολύ πλήω ποθέ
Αὐτὸς δ᾽, ἐδὲν ἔχων, ἐδενὸς ἐνδέομαι.
ποθέοντες
ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΥΝΙΚΟΝ
Μένπιπον.
Εἰ μὴν ἀεὶ ζάκοτόν τε ὁ ἀῤῥιωῆ ὁ ἀπιωῆ,
*Ω ξένε, δειυαίνεις τ’κύνα Διογλύη
Ἔσι κύων ἕτερός ις, ἀεὶ κνυζών τε, ἐ ερῇ
Σαίνων, ὃν κενίδη φάτα παρερχόμψον.
Λαίθαργο δέ τις σει≈ φυλάασεο μήσε δάκησι,
Οὔατα καββάλλων, Ε τάχα καιχαλόων.
ΕΙΣ ΜΕΝ ΕΔΗΜΟΝ ΤΟΝ
Κύνα.
Εἰμὶ Κύων Μενέδαμου, Ἐριννύσι ταῖς ὑπὸ γψη
Νυκτός κυανέας παυσὶν ἐϊσκόυμα.
οία δ’ ο τρικάραν ἐν "Αΐδι πάντας ὑλακλεῖ,
Τοῖο τ βίοτον πάντα πειςρέφομες.
Καμὲ γδ’ αυτὰ πέμψε κατάσκοπον έμμῳ ἀλιτρῶν
Αγνὰ Περ(εφόνα, Ζούς τε καταχθόνιο.
Εἴσιδε τ πώγωνά μου, ἡλίκο ὶεο
Ὀρθόθριξ, ὕλα δ’ ως τις ἀεὶ κομόων.
Οταν δ’ ἐκ μελίας αἰεὶ χάδε δεξιτιράμου
Ἐμβριθᾶ κορύναν, ὡς τὸ παταξομία,
Οἷο δ᾽ αὖ πόδας ἀμφοτέρος ὑπόδασε κόθορνο,
Πίλο δ’ ευμεγέθας κράτα πεισκιάει.
Ἀλλὰ φυλάωεπε συγερόν γλύφω είμι γδ’ὑμε
Πλατῆς μεγάλῳ τ’ βίον ξερίων.
ἘΙΣ
[p. 529]
ἘΙΣ ΤΟΥΣ ΣΤΩΪΚΟΥΣ.
* Ω κρατερῶν δοξῶν ζαλάμονες, ἃ μεγάθυμοι
Κάρυκες σεμνᾶς ὁ πατέρες σοφίας,
Σωφροσύνας ὑπιφᾶ) αμύμονες, άκρα φέροντες
Τᾶς ὑψαγορίας Εμεγαλοφροσύνας ≈
Ύμμες τὰν ψυχὰν τετυλαμβάνι, ὡς τις αροτεδίς
Η ις αμαξάων ἐργάτα τὰν παλάμαν,
Οὐδὲν προσδοκόωντες, ἀμίπωτοι 6 άποινοι,
Μώναν αυτάρκη θάλετε τὸν αὐετάν
Αἰὲν ἀδέλωτοι, Ε ανέλπισοι, Ε άπεςοι
Μῶνοι τῷ μεγάλω Ζανὸς ὁμοῤῥέφιοι:
«Αλλοι δι’ αδυπάθημα μόνον τέλΘ αἰδράζι θέντες,
Αμικιναιδείαν φρούθεσαν, & σοφίαν.
ΕΙΣ ΖΗΝΩΝΑ ΤΟΝ KIT-
τιέα.
Εἰ ἐπὶ ἔφυς ις, ξεῖνε φίλου, κόσμοιο πολίτας,
Γεινό επμου στιλαν ἔνδοθεν Ἡρακλέος,
*Ακαμάτω Φαέθοντο ἰδὼν τιλέσκοπον αίγλαν,
Οἷα του ανθρώπων φόλα πολυαπερέων,
Ζανων Ου μεγάλω φάιν ἔκλυες, ὃν τέκε Κύπρου,
Κιλιέως, αὐδρὸς, ναὶ μὲ τ, εἰναρέτω,
• Τόν ποκα Σιδονίαθεν ὅπιπλών θα θάλαασταν
Ναδν κατακαυάξας πόνια ἀλιρρο
Τῷ σορία τ᾽ ἐπέλασεν ὁμοδ ε Παλλάδα ὅρμιο
Τὼς γδ ’ ᾿Αθανούων ἐς πόλιν᾿ δξικόυαν.
Ἐς ἢ Πολυγνώτω πουν ἄλυθον, ἄχει θέμεθλα
Τᾶς πολυθρυλλάτω πάγνυτό μοι σοφίας.
Ἔνθεν θέσκελοι αἴδρες ἀμημάκετοί τ᾽ ἐγλύοντο,
Σεμνοί, αμυθεί το τέκτονες συρροπίας,
Πλε το δόται, βαβίλλες, έλβυθερίας λυετήρες,
Μώνοι αὐίκαπι τὰν ἀπαθῇ κραδίας.
Τὰν ἰδέαν μικρός τις ἔξω δέμας, ἐχὶ θαατὸς,
Δύσμορφο δι’, ὡς τις γύργαθη εἰσιδέειν.
[p. 530]
Ψυχᾶς Παίδες Ερεχθή στᾶσαν ἐπὶ τριόδιο.
ΕΙΣ ΚΛΕΑΝΘΗΝ.
"Αντλὸ θεῖε Κλέανθες ἐμᾶ σοφίζω τε ὁ ὕδωρ,
Μιπόν γδ’ δόξω οἴζεαι ἀθάνατον.
Πύκτας πρὰν ἐλέγου ≈ ναῦ δι’ αὖ πυκϊηζιν ἔτικας,
Ἐν βίῳ ἀθλάσας, ὡς πάρθε ἐν σταδίῳ.
᾿Αγδ’ ἐν ἀνθρώποις κακὸν ἀδὸνα δω φατειόν,
Πολλάκι πυξ ὑπό σου πίπλε τριαξαυλίη.
ΕΙΣ ΧΡΥΣΙΠΠΟΝ.
Ωὐκ ἄρα μένον ἔἰω ἐρίδων γλύω, εἶπε κατ’ "Α-
σκρίω
Ὁπρέσβυς ζαφελῆ πρίν πολεβεκολέων,
᾿Αλλά δύο γεγάαζιν όπὶ χθονός, ἡ επί τρίση,
Ἡ δι ’ ημωμητή φησι ο δργαλέη.
Τρὶς μάκαρ, ὅσις ἔου κεῖνον χρόνον. ἡ ῥα τότ᾿ αὐδρῶν
Χρυσείων γλυκή δούτερον ᾿Ιξεφαίη.
Νῶἢ λόγων κακόχαλο αία χθόνα δήρις ὄρφρε,
Μήτηρ λόυγαλέης αὐχρὰ διχοστισίης.
Μένη δι’ έν τέτοισι τον Χρύσιπασε μεροινή,
Εἰς ἐρίδων πολλὰς ἤγαγε μυριάδας.
ΩΣ ᾿ΑΠΟ ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ.
Ζεδπάτερ, ἐκ στο φημὶ πένης δελός τε γμέθαι,
Χαλαίνων θ᾽ ἕτερον ἢ πόδα, πηρομελής.
Αὐπί ἢ πλετον Εἐλουθερίαν μοι ὅπαστεν
᾿Αμετέρας ψυχῆς ὁ σερεοφροσύνα.
Τανγὸὶ ἀναίκας ἐκτὸς ἀδέλωτίν τε φύλαξα,
Οὐδὲν δποκλίνων, ἐδ’ άεκαζόμθμ.
Αἰεὶ δι’ ἀσιμοῦ ἐ αναλγία σὺν πρὸς ὅλυμπον
Ἐκ τᾶς τλαμισύνας αυχεν ἀειρόπρα
Τως ο θητεδστη πάρου Εὐρυπῆς, λετονία
Σὸν λειοντοφόνον παῖδα εὑδρομάχχν.
[p. 531]
Αλλὰ πύλας πίτασόν μοι, Ολύμπιε τὰς γδ’ αἴοιξεν
᾿Αλκήσεις ταύταν Ἡρακλέης σοφίαν.
῾ΩΣ ΑΠΟ ΤΩ͂Ν ΠΥΘΑΓΟ-
εικών.
Πυθαγόρα πελόμεθα παλαιά τε καλά τε τέκνα,
Ωνέρου γρχαίω, τω ποκα Πανθοίδα.
"Ἄλλοι ἐν ἀλλάλοι ζιν έριδμαίνονι λόγοιδεν
"Αμμες μισέσμες τὰν αθυρέζομίαν,
Αἰεὶ δι’ ἀσκέσιες μώναν τὰ ωρᾷτα σιωπάν,
Ἶσιν ἢ ψυλᾶν ἐκυάμων ἀπέχεν≈
Ἐντί γὸ αἰδοίοιζι,μα τ παραδόντα τετρακτὺν,
Αμορφα τιώων ἴκελΟ εἰστράαν.
Πολλά μεν άλλα ε ἐπλά διδάσκομες, ἄλλοκα βα
βλοις,
"Αλλοκα δι’ αὐθρώποις ἐς λόγον ἐρχόμθμοι.
Δωριέες ἢ λαλούμες ἀεὶ Δωρίς≈ φιλεῖ γδ
῾Αστρία τιώαν A τὸν πλατυσυλλαβίαν.
ΩΣ ΑΠΟ ΤΩΝ ΠΥΘΑΓΟΡΙ-
κῶν γυναικών.
Οὐ κλένα κοσμοκόμαν, ἐκ ἄμπυκας, ἐδὲ κάτιπρα,
Οὐ μίτον, ἐκ’ἐρίων ἐργάαν ἀλακάτων,
Οὐ δάεις μὰν τῷδε≈ σαφροσύναν ἢ 6 αἰοώ,
Καὶ τὰν πενταελᾶ μέρμερον ἀσυχίαν,
Βίβλως τε ψυχᾶν μναμαία τᾶνποκα δεινᾶν,
Λάτειν τ᾿ ἀενάω μιαμοσύνας γραφίδα.
᾿Ανδράζι ἢ μῶνή ποτ᾽ ἐρίσδομες ὀξὺ νόαμα,
Καὶ τὰν αἰῶνου συώτροφον σύκλείαν.
"Αμμε γδ’ ιδμοσιύαν κρέσω τ᾽ ἐμύασεν ᾿Αθάναν,
Οἱ ωρὰν Παιποίδας, νωῦ δι’ ἄρα Πυθαγόρας.
[p. 532]
ΩΣ ᾿ΑΠΟ ’ ΠΥΘΑΓΟΡΟΥ,
≈Πυθαγόρης σοφός εἰμι≈ ἢ ἐν Σάμω ἀυτὸς ᾿Απόλλων
Ἤριζεν, ὡς φῆμή φαρι παλαιόταται.
Εὔφορα χρόμων ποθ᾽, ὁ Πανθοΐδης, ὁ κιμήτης
Κλείνε δε μ’ Ατρείδης ἐν δαϊλουγαλέη.
Μέμνημαήμου πόντου τρηϊφίλε πολεμιστω.
Νῦν δὲ᾽ αὖ τ’ σοφίης ἐς πλέον ἐξικόμιω.
᾿Αλλὰ μονόψυχόν με, δισώματον, ὦ ἄνα Λήθης,
Αὖθι μετ᾿ Εὔφορβον δέχνυζο Πυθαγόρω.
ΕΙΣ ΕΜΠΕΔΟΚΛΕΙΑ.
Εμπεδόκλεις τί τόσον μαι ἐπείγιας, ἔχει τᾶσδὶ
Τᾶς κενεοαπέδω φιλομαθαμοσίας.
Ἤδη Πυθαγόρα γδ’ ὅλαν καρύξαο σιγάν,
Μέτραις τοανταλίοις ἐς φάθ ἐξαγαγών.
Τῷ τὴν τᾶς Αἴτνας ἄδὲν δρίον≈ ὄφρα καθαρθείς
Ἔνθης εἰς ᾿Αΐδαν, καί τι διδασκόμμ
ΕΙΣ ΕΠΙΧΑΡΜΟΝ.
≈Οἷον καὶ σ’ Ἐπίχαρμε πάλαι τέκε νᾶσα τρίστα,
Πρᾶτον τῆς γλυκερᾶς ἀνίοχον θυμέλας.
Πρᾶτο δι’ἐς σκανάν τε ὁ εἰς ὀκρίβαντα μελᾶγες
Ταν εχεμυθοῦσαν Πανθοΐδα σοφίαν.
ὩΣ ᾿ΑΠΟ ΤΙΜΑΙΟΥ
ΗΛοκρέ.
ξεφύρως
ὧν ποκα Δωριέων τὸ πρικλυτὸν ἄξυ παρένθης
Ναὶ θοᾷ, Λοκρῶν ξεῖνε, πολί
Τιμαίω μέμνα(ο παλαιολάτω πολιάτα,
Ανδρός τὰν σοφίαν αὐθύω ήσι γρετάν.
Τῷ ὁ τοῖος ἐὰν τιμολογραφεῖν ανέπεισα
Τὸν πεικύδιςον πτῖδα Περικλόνας,
[p. 533]
Τὸν χαρίεντα Πλάτωνα≈ τὰ γδ’ γεγραμμθύα μια
πρίν
Εἶπε, παραφράσις ῥάμασι τοῖς ἰδίοις ≈
Εἶμου νῶν, ἅμα τῷἢ τιθανάτειραν αὐάγκαν.
Αίμα συμπαύτων του ποκα γνοεπίων.
᾿Αλλὰ θεὸνκάρρω τοδ’ι ἔμιθρος ὃς μὶ ἅπαντα
Κλασέ τε, ἐ τάξιν θᾶκε η σφετέραν,
᾿Αρχαγός, πρατεργὸς, ἐνὶ φρεσὶν ἦσι κατίχων
Παντων ωρατιτόκον ματέρα τὰν ἰδέαν.
Αὐτοκεὶ γεγαψαν, δπίατον 6 αναρχονς
᾿Αρχέτυπον κόσμω δούτερον ἐασομλύω.
Αἰπειτῶ, μεγάλοιο Θεώ, τ δέρκομες αντα
Προπρὸ γδ᾽ ὀφθαλμῶν κίνυ) αμετέρων.
Τὸν ἢ μέγας τέκτων, καθ’ ἑκισυμφράδμονα βελάν
Πράν πειτερνούσας, είτα ἐ εκτέλεσε.
Ταῦθ’ ὑπό μου μώνω μεμναμία έγραφε τιῶ,
Τοῖζιν᾿Αθίωαίοις ἐς σαφές εκθέριθμο
Εξ. μμ επιγράψας ἐμὸν ἄνυμα≈ τάλλα,μὰ τὰν Δᾶν,
Κλέπλαις έννυχίοις παντα ἐϊσκέμμα.
ΕΙΣ ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΝ ΤΟΝ
Ελεάτίω,
Η οἷον Πύρρητο ακέομθμ ζέα δῖον,
Παρμπρίδων, Μεσέων ἐι κλέθω γόνύιθρον ≈
᾿Αρχές μπί φάειθμον πάντων χθόνα 6 πυρὸς ὁρμιὼς
Τον θ’ Ὑπειονίδίω ἔμπυρον ἠέλιον.
Ἐκγδὲ τοῖο γυέθη ἀπειρεσίτων γύθο ανδρῶν≈
Μένον ἢ κρίνειν λόγον ἀτρεκία..
Αἴσθησιν δι’, ἀσαφῆτες ἐσατιν ἠπερόπουσιν,
Ἔμυώμαι, αίχές ψούδε ου ἡγεμινήν.
ΩΣ ᾿ΑΠΟ ΕΥΔΟΞΟΥ,
Εύδοξο πέλουςη≈ τὸ γδ’ ὄνομα & κλέου ἡμέων
Σημαίνα, δόξης ἐς πλέον ἱκόμθρον.
μου βίβλου μέγας έρανός, ἶσου απάντη,
Γράμματα ή, χρύσεοι ἀτερες γράνιοι,
[p. 534]
ΤέκναΣελίωκίης πυριλαμπία, νυκτὸς ὀπαδοί,
Ωράων και γιῶ νυκιφανεῖς γγυέλ.
Τοῖς νὲς πρεσδέδετή μου ἀεὶ, θεῖος ις αλήτης,
Οὐλύμπο ναέτης, συνδρομου πελίκο
"Ενθεν ἐμὸν λυκάβαντα κατήγαγον ἐς χθόνα δίαν,
Τοῖς Κνιδίων τῶτον παισί χαριτάμμο.
ὩΣ ΑΠΟ’ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ,
Τὸν σοφὸν Ἡράκλειτον ἰδὼν, ξένε, μή με παρέλθης.
Καὶ γδ᾽ ὀνήϊςόν στι λόγον ἐξερέω.
Φημὶ βίον κυκεώνα, τὰ δὲ αὐθραπεία πάντα
Πρώγκαλά μοι δοκές ῥοῦμα ἐ άσταση.
Αὐτὸς δι’ οιμώζων, οἰμωζί μθμήσε κελούω
῾Ου᾿ ἐθέλεις ≈ χαίρον οι’ ἡμέες ε’ λέγοιμ
ΩΣ ΑΠΟ’ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ.
᾿Αβδήρων ὁ μέγιςου, ὁ παντοδαὴς πολιήτης
Δημόκριτου, ἢ ὁρῆς, ἐ πολε λυπέομαι.
Κόπμες δι’ ηγέομαιη πλέονας Θαολλέας άλλος≈
Φημί παιτ᾽ ἔθμαι πλήρες τῇ ἀτόμων.
Τζωἢ γείων αυτώτο εδρανὸν ἀφερόεντα
Ἐκ τὴν ὀρούεθμοί φημι έσουμε
Εὐεςὼ ἢ μόνιω φιλέω Εκαρτ’ αγαπάζω.
Τάλλα ἢ παιδ’ υρίων, κάρτα ι καγχαλίω.
ὩΣ ᾿ΑΠΟ ΞΕΝΟΦΑΝΟΥΣ.
:
Εἰμὶ Ξεινεφαίης Κολοφώνιο, ἐν Κα τάνῃ ἢ
Ζώον, ἢ Σικελίωνῆσον ἐποιχόμ..
Οὐδὲν μὲὶ σταφές ἠμι≈ δίκον δ’ι ότι πᾶζι τετίχδας
Εχθρὸν ἀληθεΐης, δε δι’ απάτης γλυέτίω..
Ἡμὶῇε, κόσμος πλέονας πελέκια — απείρες≈
Ἐν 5 Θεόν ≈ μερφιώ φημὶ δι’ὲ κυκλοτερή.
Ὑμεῖς δι’ εβερτέζω, κενεοφροσιώης πλέοι ἀσκοὶ,
Θήκατε, τους δι’ υμέων εἰδεσιν ἐμφερέα ≈
Μοιχέν
[p. 535]
Μοιχόν τε κλέπτην τένιν ἔμυθραι≈ ὡς γδ’ Όμηρο,
Ὁμούδος προπάτωρ, οἶδε νιν δυκλεϊσας,
Τῷ ἐβλήςτιζόν νεν αθέσφατα≈ μυρία γράψας
Τῆς κατ’ Οδυσσείης, τ’ τε κατ’ Ιλιάδου.
Το ἢ μέθ᾽, Ἡσιόδοις κατάτε εχον άβραδέοιπους
Οἱα θεὸς ὁ τάλας ποιέει άθανάτες.
Εἰ μπει νεω σεφής έωι, προσέρχες≈ πας ἢ βέβηλου
Έρικ Ομηρίδης, ἠδὲ φιλησίοδ
ΕΙΣ ΜΕΛΙΣΣΟΝ.
Τεκνοῖ δ’ ὑλήεσσα Σάμου πιτέ Εσὲ, Μέλισε,
᾿Ανέρα κύδιςον του πο αειδδμείαν
Οὐμίω βιβλογράφον αν ’, ἀεικέλιον τε στφισιά,
Τῶν ἐριδαντάων, δ σοφίης φλεδόνων ≈
Αὐτὰρ δὴ πολύβολον, άμα πρέπω 6 ὀπίσω,
Οιαμς έμπειρο ναυκλίης, δράαν.
Τωε ότιςούθης πολυώνυμεν αξυ διοικεῖν,
Ἰγναίης θεράπων, ε φίλο Εύνομίη.
Φῆθα δ’ αὐαλλοίωτον ἔριμ τίδε πᾶν ὁ ἀγήραν,
Οὐδε ι κινείας, καή τοο ἀει δοκέιν.
Των ἢ θεῶν ποεί, μηδὲν ἀπορρήδίω ποτέ πέδη,
Οὐδ᾽ ἀποβῆνααπς θεῖαν ἔμώμ σοφίζω.
῾ΩΣ΄ ᾿ΑΠΟ ’ ΖΗΝΩΝΟΣ
8΄Ελεάτε.
Πατρὰφίλη, στο μενου ἐλβύθερον ἦμαρ ἐρύξω,
Δελθύειν γδ ’ ὅλως ἐδέν όπιςάκεθα.
Οὐκ ἐκα ἢ τύραννου. ἰὰ ψυχή, κ φιβείο;
Τίςκιν αναγκάσαι θυμὸν ἐριθειέα,
Τὸν θανέειν δεδαῦτα, τ ἄρρηκτον ὁ αἰαλγῆ,
Τὸν ἐ ταῖς βασαίοις αντικοουοσό πμον;
Τζων γλώσαν ἢ πρῶτα δεικών δπὸ, θυμέ, δαΐονω,
Μήν παρὰ γνώμίω των δὲ μαι ἐξερέη.
[p. 536]
ἘΙΣ ΑΝ Α’ΞΑΡΧΟΝ.
Πρῶτον᾿Αναξάρχε χαλκήλατον ἦτορ ἔλεγξε,
Ὡς ατυράννου τον λεημά τι 6 σταθερέν
Τῆς σεφίης πένθω τί σιδηρεία γδ’ ἐν ὅλμες
Κακκιφθεὶς, ἅτε τις καρτερός ακμόθεου.
Ως ειπε οἱ αψια πτίντα λέλιωτο κατ᾽, ἔέρει δ’ αίμας
Σμερδνών με βλοσυροῖς ὄμμα (ι μειδιόων
Κόπλετε, κόπλετε, φάσκεν≈ ᾿Αναξάρχεвo yб’йби
Θύλακο απενίφ, κῆρ δὲ μιιὲ τρομές.
ἘΙΣ ΠΥΡΡΩΝΑ.
Πύρρων αλλοπρόσαλλε, πολύςροοε, θάμβο ἔχε με
Σῆς πινυτοφεςσυνης άμει είδμασιώης.
Στραφῶν γδὲ νόον αἰὲν, ἐὔσειφον ἦὐθ’ ιμάντα,
Πρωτῆς μερφιώ εἴστιο ἐ στφίζω.
᾿Αλλ᾿ ὅταν ἐν μερόπεοι διακριδὸν ἔμμθμοι ἐδέν
Αμφιταλαντούων φῆπά πε, ἤδ᾽ ἐπέχων,
"Ήδη Πυρρώνειου ἐγω πάλιν, ἐς σέο λούστως
Τιὼπαραδοξοτάτίω δόξαν, ὅλως τελέθω.
Καγω γδ, πότερόνσε παρήορον ἢ στφὸν εἶπω,
Οὐ φημ᾿ ἀτρεκέως ἴδμθμοι, ἀλλ’ ἐπέχεν.
ΩΣ ΑΠΟ ἘΠΙΚΟΥΡΟΥ.
Εἰμὶ Νεοκλής πινυτὸν τέκου, όχλοαιέπιν,
Δημοκόπου θ’ ἱεροὺς ἡδυπαθές σοφίης.
"Ην δ’ ευδαιμονίζω ποθέεις, ξένε ≈ τιώ σοι ὀπάσω" ≈
Νόσφιν άτερ τε κακών, Ε χαλεπών καμάτων.
Πρὶν ἢ γραμματικῶν μέγ᾽ ἐζω κλέ,ἐν τριόδοισι
Νηπυτιουόμενου πηροδιδασκαλίδης.
Ναῦ δ᾽ αὖ λεπτολογῶ≈ τὰ δ᾽ ἐμὰ με τακόσμια γαίων,
Πρίν γραμμοπλοκίδης, ναῦ ἀτομοπλοκίω.
[p. 537]
ΕΙΣ ΤΙΜΩΝΑ ΤΟΝ ΣΙΑΛΟ.
γράφον, φιλόσοφον κὶ αὐτὸν
ὄντα
ΟἷονΜελποθίης με ἢ βαρυηχέα μίχθον
Τῶν οἰνοσφαλέων παῖδες ἀεὶ Σατύρων
"Ήπια σιλλαίνε ζιν, ανα δρυμός τε ο ύλ
Ἱζῶντες γλυκεριὼ ἀμφὶ χοροστιχίζω
Τοῖόν σοι μυκτῆρα θεοὶ θέσαν, ἀγλαὶ Τίμων,
*Ω πολὺ ἐ ςίξας, εμέγα μειδιάσας.
Ωμάκαρ, ὦ πάντων καθυπέρτερε: ἐγδ’ οἱἄνοι
Ὅσά ποτ’ ἔγραψαν, τόσα σὺ ναῦ γελάεις.
ΠΡΟΣ ΓΡΩΤΙΟΝ ΤΟΝ ΠΑ’ΝΥ.
Γρφιάδη πείπυσε, τετιμζύε πᾶζι θεοῖζιν,
Αρχων ἱςορίης, ἔρμα δικαιοσύνης,
Πᾶσαν τίω σοφίζω μεμυημλύε, δέχνυσο τέσδε
᾿Ανέρας, δ᾽χαίης ἡγεμόνας σεφίης.
Εισὶ ἢ παράκοντα — εννέα≈ της κλέου αἰει
Ἔσσεται, ἐκΜεσῶν πάντῃ ἀειδόμθμον.
Εἰἢ πειποὶ ἔασι, τι τὸ πλέον; εἷς γὸὲ χριθμὸν
Λείπων Γρφιάδης αρτιον ἐκλελέσφ.
ΕΙΣ ΤΟ, ὍΤΙ Ἡ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
τὸ πρῶτον ὑπὸ Μεστής τε κὶ Λίνε κὶ ᾿Ορ
φέως, Ὁμήρε τε κὶ Ησιόδε, μη τέτες δε,
Παρμμίδε κὸ Ἐμπεδοκλέος κὶ Μελίσσε
ἄλλων τε πολλῶν, τὸ πάλαι ἀσκηθεῖσα, κὴ
οἷον γλυναῖόν τι τῆς ποιήσεως θρέμμα ἐστι,
ἐπέτα ἢ ὑπὸ ἢ σεφικῶν ἐπιτηδευθείσα, ỳ
τὼ τέτων φιλονφκίαν τε κς Φορτικότητα.
Σποςρεφομθύς, πάλιν ὁ οθὰ Μεσῶν κοι
[p. 538]
μιδῆς, ὡς μάλισα πρεπέσης ἑαυτῆ, τυγ
χάνὴν ἀξιῶται.
Ἡ σιφίω πεφθεῖσα παλαιημέων ὑπ’ ἀοιδών,
Για παρ ἄχρανου μητέρι παρθενική,
Εἰςτὸς λελομάχαςμεταβαλληλη φύλλο αίδρας,
Τὸς Μεσῶν φθορέας, τὸὲς ἐρίδων πριπόλες.
πώγωνα Ωςδ’ ίδε δή μέγανΖώων ανακλα
Τον
τ’αλήτω
μφιρέοντα,
Αὐτὸν ἢ μαλακῶς παὶ πυρί κεκλιμών,,
Θέρμος ἀμβαφόωντα στφῶς μάλα, Ε
"Ηρα βακτειφόδόρροονν,, τ κίνα Διογλώη,
Τον θ’ Ἡράκλειτον μάλα δάκρυ ζιν ἀμφὶ
ὧν τ’ Ἐπικάρειον νὲν ἀτομοπλοκίδαν
Οὐδὲν αὐθυρέσα μεγάλη θεὸς, ὦκενὸν ἀσκὸν
Δοξοσόφο μανίης, Ελογοδαιδαλίης,
Ἑψεῖν μὲ Ζήνωνα φακιώ, ὡς πρώτστοονν,, έκανε,
κύνα ἢ ῥιγῶν, ὡς παρο ἠδ᾽ ὑλάειν,
Κλαίειν δ’ Ηράκλειτιν, ὅσον φίλον ἔπλε το θυμώ,
Τὸν δ᾽ ἀτόμες τέμνειν τὰς ἀπρανιολόγος
Αὐτὴ δ᾽ ἐς Μεσέων γλυκερὸν πάλιν ἤλυθε κόλπον
Φύγεσα, προτέρω ὧν ἔχε τὴν κομιδού.
[p. 539]
DANIELIS HEINSII
GRAECA RELIQUA,
ET QUAE È GRAECIS
SUNT CONVERSA,
Ifaaco Cafaubono V. Cl. Dan. Heinsius
S. D.
Erum illud esse non ignoras, Vir maxime
, οι ἡ μεζική, ώσπερ ἡ Λιβύη,
ἀεὶ κανέν ι κατ’ ἀκαυτὸν τίκτή τη
eiov. Qua nuperrime enim, cum Simichiden
Latine loqui docebamus, tibi.
inferipsimus, ea reddimus; sed, ut terrafelices folent,
cumfaenore. Graeca enim pramisimus. quorum Pandoramerito
agmen ducit: antiquisima Natura filia,
&, fiHefiodicasapientia credimus, τῆς ἀλληλογονίας
πρωτότυπον. Quam cum primo tibi misimus, qua
humanitas tua est, non minus acceptafuit, quam cum
olim eam dedit lupiter, ut periculum esset, ne Epimetheusfieres
, nisi Prometheus fuisses. Accedunt alia
nonnulla, qua fortasse non difplicebunt tibi: quadam
etiam, qua praceps temeritas nostra vel blanda amico
rum extorfit importunitas. Nosti autem avum, qus
nemo arbitrio suo scribit, sed alieno. Vale, faculi decus,
&nos amareperge.
Z6
Hymnus
[p. 540]
Hymnusin Pandoram Hefiodi, de qua
in peculiari ad Hefiodum libro
egitAutor.
᾿Θανάτων βασίλειαν ἀείδους ἠδὲ Οαἰδρῶν,
κρατέσσαν ΑΝόσφινάει, ἐπεὶ κατ’ ἀπείρονα
zayar
Πλαζόμθμοι λιπόμεθα θεών, ἀεσίφρονι θυμώ.
᾿Αρξάμθμοι, ὡς πορφό τα φερέσβια δώρα καλύψας,
Ἰαπεμονίδιο χολωσάμθμου διὰ βολάς
Ζοὺς κρατερός, γλυκύπικρον ἐπήγαγε πῆμα βροτπῖσα..
Ἵλαθι παζιμέλυσα, πανόλβιε, πότνα θεάων,
Ευφροσύνης δάτορα, ε δυάντησον ἀσιδῇ.
"Ως πότε γῆ τετάνυσο, ὁ ἐρανός σύρὺς ὑπαρθεν.
᾿Αμφιταλαντούχσαν ἐλισόμενου ωεί γαίαν
Τείρε ζιν ἐσεφανωτο, Εἠελία γλυκύ φέρο
᾿Αυτοκασιγνήτης ἐςέψατο κύκλα σελίώης,
Ἤδη χθών λιαροῖσι καλυψαμθύη Διὸς ὄμβρεις
᾿Ανθράπων τέκε φύλα, Ε θρυπόρε διὰ κόλπε
Ἔθνεα βοτρυδόν χρυσέων αἰετέλλετο λαών.
Χρυσέων μεν πρώτιστα αργυρέων λόου αἰδρῶν
Παμμήτωρ τέκε γάζα,θεοῖς πάντεως μεμηλός,
Ἐκτὸς ἀλιτροσύνης λυατώδεου, όκτές ανάγκης,
Τοῖζι βίον πόρε δένδρα, 6 ἢ πρότερον τέκε μήτηρ,
Πήχεας αμπετίστιζα φίλες, και ώσατο τέκνα,
Παντα χαριζορθώ», δεινὴ δι’ ἀπέκειλο θάλααπι
Οὐδὲ βίον μερόπεισιν απόπροθεν άρματα πόντο
Νῆες ἀγίνεσηον, Βορέω πνείον ἀπολιὼ,
Ααίρε Οι πεπλαμθύοιτιν αὐει μέγα κδμα θέκσας.
Τοὶ ἢ θεοὶ μερόπερσι μεμιζερι είδαρ έδεσε,
Παντοθεν αρύςερνον ανεςραφώντο κατ’ άψαν.
Ζους δι’ ὅτε δὲ χείρεσσι 6 βυρεϊ καρλί πεποιθώς
"Ον γλυέτω κρατερήΓιν ἀλυκτοπέδη(ι πελάσας.
Οὐρανόθεν βιάον τα κατήγαγλω, ἐκ ἢ διάξας
Ἰαπετὸν δολόεντα, νέης ἐπεβήσατο τιμῆς,
Δὰ τότε χάλκφον γλίου, όβριμον, ἐκέτ᾽ ἀνεκτέν,
[p. 541]
᾿Αθανάτοισι θεοῖσιν απαχθόμθμον, τέκε γαλα,
Αρεϊ πεφρικός, Ο αναιδείησι νόοιο
Ύσεραθεσμα θεών τελέσαν κενεόφρονου όρμες.
Τὲς ἢ ῥέα λείπεσκον ὅσοι ναετῆρες ὀλύμπα.
᾿Ανδρά(ιν ὠνωμόρριζι πάλαιμίγντωλο κατ’ αίαν.
Οἱἢ μπερ οἰώθησαν≈ ἀκινήπισι ἢ μόχθοις
Καὶ θανάτων συγερῇ Γιν ἐδολώθησαν ἀνάγκης.
Δώρα ἢ πάντα θεών μίνυπον≈ Ζθὲς δι’ ἄφθι τα εἰδὼς
Κρύψατο πῦρ, πενίης ἄκος ἄμμορον, ἔρμα βίοιο,
Σύμφορον υπορίης. Το μεν αυτίκα μέρμεμου εψές
Ἰαπετά, κοίλοι(ιν ἐπὶ νάρθηξι καλύψας,
Ζιῶα λαθών κλέπλεσκε, θεῶν πρόμον ἠδὲ ὁ αἰδρῶν≈
Οὐδ᾽ ὅπιν ἀθανάτων πεφύλαγελύθω, εἐδ’ ὅγε μήνεν
Εὐρυβίς Κρονίων ≈ ἐπὶ σήθεσαν ἀλύξας≈
Νήπιο ή μάλα μέλλον ἀτορέα, νηλέα, θεσμὶν
Λειπέμῳ ανθρώποισι, ο αυτός πήμαι κύρσας.
᾿Αλλ᾿ ὅτε δὴ γίνωσκε και φρένας ἔνδον εἶσας
Ζοὺς ἀπαφισκόμμα, ε αμερδόμμου φλογός αν
γης,
Δεινὰ παθών κεχόλωτο, Επόμλυου και θυμόν
᾿Αργαλέας ὀδύνας, (αἱτ’ ὠφελον ἐδ᾽ ἐγλύον το
Αμφί τε γλῶπονέκρι,ε αλμυράνῶτα θαλάσης)
Παρθένον αἰδδίζω διερῆς ἐκπλάαπατο γαίης,
Παρθένον αἰολόμορφον, ἄτερ φιλότης ανάγκης
Παρθένον, ἢ χθὼν πᾶσα ≈ ὑδατόεντες ἔναυλοι,
Οαπί τε γῇ κοίλη Γιν ὑπὸ ρίζησε κέλβυθε,
Τῇ ὁλιτέτραπλα φυτά μυρία, ο μέγας ὄλβα.
Ενθά σε τὸ πρῶτον πυρός"ΗφαιςΘέτουξε,
Παν δι’ σλοβέβλησαι δασων μερόπεσιν ὄνειαφο
Παντα θεῶν λάχες ὄλβον, ἴη γεγαϊτά απο αυτή.
Χαῖρέ μοι αὖθις ανασα, πολύλλιτε, μήτερ ἐάων,
Μῆτερ ἀπημονίης. τίνα σοι τίνα μῦθον ανάψω;
Πῶς δὲ σε κικλήσκων, σέθεν ἵλεω αὐτιβολήσω;
Χαῖρε θεῶν κρείσσα, θεῶν θεὸς ἀυτὴ έδσα,
Δημήτηρ πρέσσα, Οθυρύςερνα ᾿Αθήνη,
Ἐν χθονί
ἐ θονὶ Δημήτηρ, ὁ ἐνὶ πολέμοι (ιν᾿Αθιών,
Ἐν ἢ πόθοις Ἵμεμβ ις Κυθέρεια & μεμον. ή μάλα κεῖνο
*ύλιο,Ο, δτύνη, λευκώπιδα εἶνεκα πέρης,
Ἤπ
[p. 542]
, Ἤπιο ήπα θεός, ≈ ἐπέβλεπες ὄμματι λόθ
Ἐκ δ’ ἔβαλες πενίζω θυμορθάρεν≈ ἐπλά τε πολλά.
Χρύσεα δ’ ιμερόενου ἐπήγαγες ἕδνα ιγάμοιο,
Ἐν δ’ ἔριν, ενδ᾽ ὀκρος τε,≈ὁ ἡδὲα Κύπριδα έργα..
Τῶν ἅμα γδὲ πάντων πάλαι ἔμμοκορρεεςς,, ἐξέτι κείνα
Ὁπωίτε δὲ τὸ ωρῶτον ἐνὶ μερόπεαπ φάνηπα
Ζηνί χαριατοεπύη ≈ τπράτω δε σε φαζε γωνία
Τῶν δὲ γδὲ ἀντιτίτυξο, ὁ ἀγλαὸν ἔλλαχες εἶδο
Παρθενικής, ὤναστα, χάριν ίλβα & αἰδώ.
Τωε ἐχό του πρότο, ἔτι χιον ἀβρὸν ἀέξων, ≈
Ήβητςις χρύπον άνθο, ἔτι νέου, γδὲβολίων
Νῆῖςἐων ππάάννττηη το Κύπριδου, ἐδὲπόθοιο,
Ευεπίηςσπένδω μαλακὸν γανα. Ὅλαθι πότνα
Ιλαθι≈ δὸς δ᾽ ἡμῖν γλυκερῆς ὀπιβήμθμαι σύνῆς.
Χαῖρε πάλιν, τίλισε, θεῶν ὀποςκλίη άλκω,
᾿Αλκώμαὶ πάντων τε θεῶν πασῶν τε θεαινῶν,.
Ἑιριώης ὀχετηγέ, ἐ ἰθύντειρα κυδοιμᾶε,
Ἐλπίδα ἡγήτειρα τις ἂν στι κψὶὶ μάχοιτε
Η πολυωνυμίηι θεῶν οἱ ὅλυμπον ἔχεσι;
Δήμητερ μέγα χαῖρε, Ε᾿ Αμφιτεί τη αναστα,
Ἐν χθονὶ Δημήτηρ, Αμφιτρίτη και πόντον.
Τις, οι αύδο(ιν ἀρόμαμαι ἠδὲ φυλβύειν,
Ὅσοι έπατου τέρας(ε πέδον κρέαζι μακέλλαις,
Ὅσοι ἀμηστάμθυοι πολυγηθέα κυπὸν αὐέρης.
Ἐκλελέα, βρίθεντα, πεισφίγεσιν ἀμάλλαις,
Σὸν πρῶτὸν τε μέσον τε εἰσεάτιον πεὶ βωμόν.
Αἰὲν ἑλίσον)≈ Εελισόμλνοι, παί δώμα
Παμπλῆθές τι φέρεσι δε φατόν. Ιλαθι πότνα,
ἵλαθι’ μὴ μὲς τοῦ τις ἐμοὶ φίλου από θυμέ.
Νόσφι σέθεν γδ’, αναστα,μάτίω φυτοεργός άλως
Τετράγυον κρινειό", ὑμῶς δελός τε 6 αυτές,
Ώλκα πέρι μεγέοντε κατατρίβασιν άροτρονο
Χαῖρε πάλιν, κρείσσα θεών, κρείσα θεκινώνο
Εξέτι γδ’κείνε, ὁπότε Νέμεσις τε & Αἰδὼς,
Αἰδώς το Νέμεσις τε, θεῶν ἀριδείκετα τέκνα,
Ὑςάτω ἀθανάτων λιπέτίω χθόνα & μλύο ἀνδρῶν
Νόσφι σαοφροσμύης, παρά τοι τέλου είν άπαν
των.
[p. 543]
Χαῖρε πάλιν κρείσσα θεῶν, τραφερῆς τε καὶ ὑγιῆς
Υγεῆς ὁ τραφερῆς≈ την παλάμησιν αείμεις.
Τη μου Αμαλθείης κέρας ἀγλαὸν, ἔθαι αέρης,
Εὐφορίης μέγα σῆμα, πείσαχύσαι βεβριθός,
᾿Αμφότερον ταχύται 6 ανθεσιν≈ κατά τε γεια
ΕἰαρινέΖεφύροιο χές μεθύοντου ἐέμση,
Πηδάλιον δ᾽ ἑτέρηφι. τίθεν σέθεν άμει, θεαίνη,
Πολλά παλαιγλυέων ἐψούσαλο βιβλία φωτων.
Ἡγδ’ ἀνακτορίζω τε μόνιω κόσμοιο هفزسن 6
Σημανέειν ἡγενιο≈ ου δ’ εἰναλίη θεὸς ἦθα,
Ἐιναλίη θεὸς ἦπα≈ Τύχω δε σε φαζι καλεῖθς
Νημέθυ ἐν βένθεαπ, Θ Ωκεανοῖς γέρε
Πάντῃ ἢ απέρχεσακατ’ ἄςατον οἶδμα θαλάσης
Ἱσία τ’ ἐκπιτάσαζα, πειπλιμύοισιν ἔοικας.
Ναυτιλίη σοὶ πάμπαν ἐπούαδεν ≈ ὃς ἢ πόροιο
Νῆα ποιὼν ἐπὶ πόνον ἐλαύνε) ἄμφι ὁ ὄλσα,
Σοὶ ἀνὰ χεῖρα τίτανε σὺ ἢ μεδέκζα κατέςης
Εμπορίης πόντοιο, Ο συφορίης και γαjar.
Χαιρέ μοι, Ανταίη μεγαλώνυμε, μήτερ᾿ Ανάγκης,
ἨδὲΔιὸς μεγάλοιο≈ ου γδ’ Τιτῆι μέτεσκες
Παντὸς ἔι κρατές(ι, παρά προτέρειζι θεεῖσι,
Ῥείη πλειοδότειρα. μόνη δ’᾿Αίδαο θεάων.
Ων πάρος ἔλλαχες ἦσαν, ἔτ᾿ ἔμπιδα ταῦτα φυλάσε
Μονογμής.Εκάτη, δεινή κλωςήρου άνασσα, (σης.
Γαίης κοιρανέκρα, Εἰθύνεια θάλασσαν.
Χαῖρε Διός δέποινα, ΠοσηδάωνΟ ἑτήρη.
Χαῖρεπάλιν, κρείο(α θεῶν, κρείσσα θεαγνῶν,
"Αρτεμι θηρώτέρα, ὁ Εὐνομίη, ε "Απολλον,
Αρτεμις ἐν βήσησι, ὁ ἐννέσαι ζιν ᾿Απόλλων,
Ευνομίη δ’ αγορῆσι. Σὺ ἢ στνόεντας ἐἰσες
Η λύκα ἢ χλχλένε καλεναντίον ἐςς σκοπὸν ἔλκής ≈
Οὔτε παμέσφηλές γε, καὶ εἰ μάλα τηλόθεν ἔση,
Ἀπὸ τιτυσκομένη≈ τύχε δ’ η μάλα καίριον αὐτῆς.
τς μεγάλη βληθεῖσα, καὶ ἀασύρεσα ποδοῖῖν,
Υστίτον θανάτοιο μέλου κρυόενου αείδε.
Καὶ σε τις ἡγεμόνίω γλυκεμῆς αὐτούμα άγρης
Καν ἔλάψω πείπιπλε, καὶ ἐν νεράδεσσι λαγωόν
"Ώρουν να᾿ ἐκ κοιτίων,γλυκερὸν σκυλάκιαπν ἀγῶνα.
[p. 544]
Τοῖς ἡ μέγ’ βύφρηνεν κραδίζω, μάλα δ᾽ ἀμφὶ πονο-
στν,
Ἴχνιον ἔνθα ὁ ἔνθα διωκόμμαι ≈ πεὶ δὲ νιώ
Πολλά πεισκαίρειν, ἀεὶ δὲ ἐλελίσσεται ἀρή,
"Αγγελο σύφροσύνης θελξίφρονΘ, εἴκελο αυδίο
Μείλιον ἀγρφοσγει, μέγα απδίδε ζιν ἄγαλμα.
Χαῖρέ μοι αὖθις, ἀνατι, θεῶν πέρι μῆτιν ἐὅσα,
Κηρὸς αλεξήτειρα, παρατρέψασα ἢ πότμον
Εὐσεβέων παίδεαπ≈ νόσον δ’ι ἀπὸ πάμπαν ἀλάλκεις.
Σοὶ δι ’ ἅμα γινομθύη, νόσοι αἰόλαι, ὀξύ τι πῆμα,
Ικέλαι ὀρνίθεσαν ἢ ὀρνυμλύαισι μελίσαις,
᾿Ανδρόμεον βίον αμφι διέδραμον≈ ἐδέ τις ἔχε
᾿Αθανάτων, σέο νόσφι, Διὸς βελαᾶσιν γρήγον,
Οὐδὲ παραιλεῖς συγεριὼ μερόπεασιν ἀνάγκίω,
Οὐδὲ κασιγνήτας, (τῆσιν σ᾽ ὁμότιμον ἔθηκε
Ζοὺς Κρονίδης,) Λάχεσίν τε Ε "Ατροπον≈ Ιὕτε λέγεσι
᾿Ανδράσιν ἐσομλίοισιν ὀλικλώθεσαν ἐφεῖναι
Δαίμονα δυσφρονέοντα, Εἠθάδα κῆρα μέλαιναν.
Χαῖρε πάλιν, κρείσσα θεῶν, κρείσσα θεαινῶν,
Εὐνομίη τε, Θέμις τε≈ σὺ γδὲ κρατέκσα δικας,
“Ηκυάμοις λουκοῖζιτ, ἢ ψήφοιζι καθίζεις
Ξείνοις ἰθύνοντα δίκας & σπίφρονι λαῷ..
Κλήρον γδ’ μεδέσσα, σὺ τ μέγαν ὄλβον ἀφαιρεῖς,
Τῷ ἢ πάλιν πόρες ἄλλον≈ ἐπεὶ βασιληΐδες δόχος
Χρυσε τε πλῆθα πειέζιον, ἔρκου ἀνάκλων,
Παίγματά σοὶ τελέθει. σὺ ἢ σέφανόν τε εύχο
Τῷ πραΐζωσας, τῷ δι’ αὖ πολὺ μεῖζον ἔθηκας.
Χαῖρε μέγα κρείσσα θεῶν, κρείσσα θεαινιών,
Υστάτιον μοι χαῖρε, Ε ιμερόεντας ἀσιδες,
Μεστίων φίλα τέκνα, κακιὼ ἀπὸ λιμὲν ἀγεσα,
*Ηι θέμες ’στὶν, αναατα, τύχης ὀπίσηςον αρίσης.
In obitum illustris viri Iacobi Thuani,
Idyllium Bucolicum.
Ης ποκ’ έαρ, εΘύραις ὁ βωκόλος, άματι μέσῳ,
Ἕσδεθ᾽ ὑπὸ πλελέα συνδε οἱ καλὸς ἔσδελ᾽᾽ Αμύντας..
[p. 545]
"Αμφω δι’ δύταχθέντα κατωδύραντο Μενάλκαν
Θύρεις δι οἶο δειδὲν, ἐπεὶ πριγίνετο μώσα
Τις το θεῶν βαρύμμυες ἀνήρπασε, θεῖε Μενάλκας
TΤiιsς τυ κατεκρύψεσκεν ὑτοῦ χθονὶ, τυῖον ἐόντας
Φοῖβου γδ’ το δίδαξεν≈άἀλλααθία πάντα πιφαύσκεν,
Μῶσι δ’ αὖ τυ δίδαξε λιγύθροον οἶμον αείδεν
Α΄ δε το συρικτὰνμμεεγγααλλώνυμον ἦμες ἔθακε.
Πραθάβαι δ᾽ ἔτι καρεν, ἐόντα τύ, θεῖε Μενάλια,
Παν ἀυτὸς φιλέεσκε "Αρτεμις "Αρτεμις αυτὴ
"Εθρεψ’ ἐν δρυμεῖζι, ὁ ἐν δρυμοῖζιν ἔνωστες
Ὡς πάρα Ἐνδυμίωνα, τεῖ δ’ ὅποιμήνατο μολπᾷ.
Ιρήκωνγδ’ αειδες ἐν ἄρε(ε θέσκελον άγραν,
Αλλά το μείλιχα πολλά, τα τοι χράν αυτές ᾿Α-
πόλλων.
Οἷα και ὼν δὲ τις ἔσκες ἐρισδόντεασι βροτοῖσι,
Νείκια δέ σφιν πάντα, κακαγορίας τ’ ανέλυσας≈
Ως Ε Τ Χείρωνα, δικαιότατιν πάλαι σύντα,
Παλίω όν απαλυγξε καλαδαίοι (ι, λέγοντι
Πάντα μάλ᾿ ἰθύνων ἐς τ’ ακριβές ≈ ὅτι δ’ ὅτε σφιν
Ἐξ ἀπεικείας ἰθύνεσκες ἢ ἀγῶνα.
Τῷ σάθμαν καλέτυκὸν ἐπεὶ φίλον &πόρg
Ἐν χάριτι κρίνοις, ἐδ’ αὖ πάλιν αλλον ἐν έχθρας
Χρυσῷ ἀδήλαλο, Ε ἀνάσαι, εὁ ἄτρεπε,
Ὡς Αἴας ποκ᾿ ἄτρφι
τματῆρι σιδάρα.
Ναῦ ἀναύδατίς, τις μοι απέσβης..
Α΄ἢ Δίκα τεὸν οἶκτον ὀδύρεται, ἠδ᾽ ὀλολύσδε,
Στᾶθα ἐὸν ἑὸν κόψασα≈ καλὸν δὲ
Kaj
καλόν διέρρηξεχ ξε χιτῶνα.
ἢθανόντι,
ία τ᾽, όπιβωςμε γυρίυχιατ
δρετεί το κλαίς, ἐπαγάζε
το μέγα στναχεῦσὰ κινυραυλία
Πατείς δ’, α’ το θρέψε, εα TU πρῶτον ἔνεγκε,
Ως μάτηρ φίλον εξὸν δποϊχόμθμον, τύ
Και το πεισφίγξασα πανύστατα, καήτο φιλεῦσα,
φίλασε,
Αἱ αἱ, φατί,Μενάλκα, συκώλετό του τεὸν ἔθεις,
Μᾶλα δ’ εμα στάκαντι, τεὸν μέλθω ἀδὺ ποθειώτας
Ταὶ δαμάλαι δ’ ε φαιά καλὸν γλάγου, ὡς ποκ
ἀνησεῖν≈≈
≈Οὐ δᾶν, ἐκ ἐθέλοντι, καὶ ἐκ ἔτι λῶντι νέμεπτη,
Thuei,
[p. 546]
λαλούνι.
Τιωεὶ, ὅπα τὸ πάροιθε τεᾶς συριγου άκκον.
Πολλάκιγδ’πόλιας τε ο άζεα πάνταλέλοιπας,
Ἐνδιόων ἀγροὶζι καλά δέ τοι δὔαδεν ὕλα.
Οι δι’ όν μάλοι (ιε ἐν δαμάλαιζιν ἐτέρπου
Συρίσδων, ἅτε βῶκα ἐων, ατε τῷ νομέων με.
᾿Αλλ’ ὅκα πι κάμαλος καπυρὸν χρόα πάμπαν ἴκοίλος
᾿Αελίω φρύγλονιου, ὑπὸ σκιερά πλατανίςως
Ποίᾳ ἀὶ μαλακά, γλυκερὸν πάλιν ὕπνον ἴαυες≈
Οὐχ᾿ ὡς ἐν πολίται καθοδόντι βροτος ἄνδρες
Thusi zo Singy érti, & ἀχολίας, εἰσσούς,
Αἰσὶἢ μελεδῶνες ἀνάρζιοι ἀμφὶ ποτῶν
Ταδε του δυφροσιναι τε ο ἀσυχίη, ἐἔροι τες,
Καὶπαγὰ κελαρύσδὴ ἐν εἴαρι. Επί τους άδει
Ὄρνεχες δι’ ἀπαλόν 4 πολί κράναιζ
᾿Ανίκα δι’ α δίψα σόμα τοι Εχείλεα τέρες,
Κράνας αυτολύτω, καταλειβομίας κ καταχές,
Πίνεσκες γλυκύνᾶμα≈ λίαν δὲ πι ἦν ποτὸν αθύ,
Αδύτερον, ναὶ Πᾶνα, Ε ἀκράπις νέοιο.
Τὸν δὲ τὸν κεφαλαν, 6 τὰν φρένα, φανεί βαρύνεν ≈
Τῶν δι’ αυ ταὶ δακάλας τας τ’ οΐες αίχε πίωζιν.
Οὖθάρ σφιν βέβλεπε μάλα γλυκεροίο γάλακί
Να διαϊς, κιλα, αναύδατός μοι ἀπέσβης.
Τῷκαι το σοναχούζεν, ὅτοις φίλον όντι μελίσδειν
Κάμμες τὸ συναχδύμες αθέσφατα, θείεΜενάλκα
Ναὶ τὸ φίλου, ἐ δις 6 τι’ τεί τον αϊ, σοναχούμες
Τὰν στὰν, ἀγλαόμολπο, καλαν σύριγγα ποθεύντες.
Αὐτὰρἐγω, ναῦ τᾶδὲ κινάριον αυτίκ᾿ ὀρυξα,
Ἐν ἢ μέλου γραψω, τύμβω δι’ όλο τώδε χαραξά
ΕΣΒΗΣ, ΘΕΙΕ ΜΕΝΑΛΚΑ, ΚΑΙ ΟΥ ΜΕΤΑ-
ΚΕΙΣΕΑΙ ΑMIN
Α ΔΕ ΤΕΑ ΜNAMA, ΚΑΙ ΤΟ ΚΛΕΟΣ,
ΩΔΕ ΛΕΛΕΙΠΤΑΙ
Ὡς μὲ Θύρες κἄειδε ≈ καλές δέ μιν ἔνεσ’ ᾿Αμύνο
τας,
"Άρνα γσικίτων απαλόγρια τήνῳ ἔδωκε,....
[p. 547]
῾Ὡς ἀπ᾿ αὐτου.
Μήμε, ξείνων λῶσε, κακηγοριῶν ἐλέη Cor,
Μηδ’ εἰ τὸ φθονερῶν αὐκόω σομάτων
Οὐ μὰ γδ’ἀτρεκίζω όλιμάρτυρα, πάντας αρέσκον
Θὐκ ἔθελον≈ μή μοι τέτο θεὸς τελέσας.
Καὶ γδ’ἀληθοπινη μεμελημμου, ίσα πυλη εν
"Αδα, ψουςτίων αἶνον δποςρέφελο
Bucolicum Idyllium in obitum V. III.
Iofephi Scaligeri.
Εἴαα ερχομλύοιο παρά " Ρώμοις ῥότερε
Δάφνως βωκολέεσκε ≈ φίλον δε ὀλαλύσδε το Θύρσιν
Μῶν ἐών ≈ πίαι δι’ αὐεβάλλετο μῶν ἀοιδάν.
Οὐκίλ
Οὕτω δὴ, φίλε Θύρσι, κατέλυθες εἰς ᾿Αΐδαο,
Ασπάζιο, τρίκλιςΟυ, ὅθεν πάλιν ἐκέκ νόσου;
"Αμμιν δ’ ἐκέθ᾽ ὁρατὸς Σποίχιας ≈ ἄλγια δ’ εία
Αἰὲν ὀδυροκλύκιει τεὸν μόρον ἄμμε λέλοιπας,
τοι άσομες, ἐκέκ σTεHῖα
Ως πρότερον σύριγου ακέσιμες, εκέκμοίσας,
Τάν
με πρὰν ἐδίδασκες ένὶμεγάροισι τειῖζε
Νάπιον, εἰσέτι μικκὸν, ἔτι νέον≈ ἡὔτε μάτηρ
Πᾶδα φίλαν ἐδίδασκε πολύςροφον ἱςὸν ὑφαίνειν.
Ηύτε δ’ ήρι οράττεο ἐπὶ πρέμνοι(ιν ἀνδὲν
ἙMσoδdιεeθψδη’,ιμπεερὶότεέοκπνιονν ἐἀαενὶ πτ’ρἐωδρίῶδσαασκπεινταᾶοτιηδ,άν≈
"Ως τοι έχω παρέμιμιον, ἐμοῦ δ᾽ ἀτερεἐδδέέηποκ᾽ ἦθα.
Οὐδ᾽ ὅκα φέγα ὄροιθεκατ᾿ αἰθέρα, ἐδ᾽ ὅκα γάζαν
Νυκτός ἀμερζιπόνοιο κατακρύ ψλεν ὁμίχλα.
Οὐ γδ’ τις σέθεν ἄλλα ἐν ανδράσιν ἄδιον ἄσε,
Οὐδὲ τις ἰσοφάρισδε, καλῶς σύειγδι λεγεώναν,
Οἷον τὸ μθύρισδες. ἐγὼ≈δ’ ἔτι δύτερον οἰσεῖν
῎Αθλιον ἤλπισδόν σου αεὶ τάλας≈ ἀλλὰ τάδ’ άμμιν
Μοῖρα ἀναρπάξαντο, Ε αἱ πανδάμια άτα.
Νύν δ’ ἐμὲ μῶνον ἔλειψας, ἐμοῦ δ’ άπερ ἐν χρονὶ κει
Μοῖσαν δ’
Μαν
[p. 548]
ΜῶνΟ νόσφιν ἐμεῖο ἢ ἀτροπον ὕπνον ἰκύεις..
Άμμες δ᾽, ὡς νέοι ἄρνες διν πέρι, τὰν λύκο ἔκτα
Ποικιλία είχεθροις, πειπλάσδονται ἀν᾽ ὕλαν,
Οὔθατα ἢ τρίβοντι, κατακλαμθμες δρανάγκα,
Ὡς σέο νῦν ἔτι μοῖστιν αμέλγομες, ὡς ἔτι σεῖο
Πίνομες οἱχρεθίσε γάλα μείλιχον, εἰσέτι γὸ ζῇ
Ὅστα πάλαι κατέθηκας ἐν αὐδιάζεν, ὡς ἢ μελίσας
Κηρία σεῖο θανόντα ἐν ανθρώποι(ιλέλειπται.
Τοῖσδὲ γδ’ ἔποτε χεῖρα πολύςοι Ου έμβαλεῖ Αδης,
Μᾶνα δ᾽ ἀεὶ φουξεῖται ἀταριαρόν σόμα Λάθας,
Μῶνα ἢ Περσεφόνας ἐκ ὄψεται ἄγριον ὄμμα.
Τῶν ἢ τεῶν πατέρων φάο εἴχεται, ήΰτε καπνοί,
Πάντα ἢ κεῖται ἀπυςτι. βαγὺς δὲ ὀλικάπωεωεν
Αιών.
᾿Αλλα σὺ μὲν, τριπόθαλε γέρον, κόνις ἔοσεχη.
"Άμμες δ’ ουτάκι μάνες ἀγακλυτὰ τέκνα σελάνας
Αἴλενον ἅμαρ άγωσι, τεὸν ἀεὶ νηλέα τύμβον
Στεψεδμες σεφάνοιςι & ερσάται πετάλοις.
Δάκρυα ή σαξεδμες ὅλὶ χθενὶ, ε γάλα λουκὸν,
"Αλλά τε μείλια πολλά, τα μηδ᾽ ὤφελλε χέον το,
᾿Αὼς δ’ ώνομα σεῖο κατ’ ἀρανὸν ἀντιβιασά,
In ejusdem tumulum, Dorice.
Τίςττίίνα≈ἔπλετο τύμβους ὑπὲρτύμβω ἢτις άκρο
Ἑσδόκιμου, ξανθὼς ἐκκέχυται πλοκάμως,
Μαινομύες μέγαδήττι πανίκελου; β. ὦ ξένε τύμβον
Παιδός ἀνικά το Καίσαρ εἰστράας.
Αιεί φθόνο αμμεν ἐφέασεται, ἕνεκεν ἤρας
Παντοίας αὐετᾶς ἔδρεπεν ἀγλαΐαν.
"Άλλων ων χρίσδετε τύμβον ἀλείφα (εν≈ ὁ φθόνου αἰεὶ
Παίδεαπ μεγάλων έπσε) άμιθέων.
Aliud, expersona mortui.
Γράψον ὅλον μοι κόσμον ἐπὶ κρηπίδι τάφτει,
Τῷ Λ’ἔπι Ε γλασέων εἴδια παντοδαπῶν.
Γράψου
[p. 549]
Τράψον
≈ὃς δέ μοι αἰεὶ άψον 6 Φθόνον αυτὸν ἀμείλιχον≈
Ημετέριο σενάχοι τύμβῳ ἐφεζόμα.
• Τοῖζι ἢ δακρυχέγσα Τύχει ο Πότμου επέπω,
Μέσον δι’ἐν τέτοις θάψον Ἰκλιάδω.
Γλωσσέων γὸ πέλον ἴδεις ὅσων πεί κόσμου έργ
Κεῖνα δέ μοι λούσω πάνθ’ ὑποταοπόεπμα.
Aliud.
Μὴ τύμβον παρὰ τῷτον ἐπεοσύμμου τρέχ᾽ ὁδίτα,
Ἡρῴων μεγάλων ἐκ ἀλεγε ζύμωμου.
Καίσαρος αντιθέσιο πάϊς μεγαλώνυμο ήμίω,
"Ημίω Σκαλανών αἷμα διοτρεφέων.
Mou Μοιώ δι’ άλλοπρόσαλλο "Αρης ἐμὸν ἄλεζεν
هύχο,
Ὑψώτας πρότερον τὸ κλέου ἡμέτερον.
Μέστι δι’ υψώσαντο πάλιν≈ πάλιν οἱ δὲ μοι σύχα
Μεῖζον ἐμῶν προγόνων θῆκαι ἐς αΐδιον.
᾿Αλλά με, ὦ ξένο, τύμβον ἐμεὶ μέγαν άλλοθι θείη ≈
Νεκροῖς γδὲ κέομαι νῦ ἐν ἀμεσοτάτοις.
Πανασέ δι’ ἐπὶ τῶν κορυφῶν ἀκρείο τεθάρθω
Ιδμισκίης άκρη — συφίης κορυξή.
In eundem.
Δῖε γέρον, συνάριθμε θεοῖς, συνάριθμεἢ πισίν
Σκηπλέχων βασιλέων νήσῳ ἐνὶ μακάρων,
Κεισό μοι όλβιο αἰὲν ὑπό χθονί σῶμα μπμ ὅτως
Πολλιώ ε μαλακιώ γιῶ ἐπαμησάμμ
Ψυχίω δι ’ ἡμιθέοις άμα πατράσιν αυταρ ὄναιο
Αἰεὶ σῆς γλυκερῆς πολυμα δημοσιώης.
᾿Αμβροσίης μοι ὄναγο≈ τεἰὼ δι’ ἄρα δίψαν ακείων
Ἱπποκρύωιάδων πιθί μοι ἐκ λιβάδων.
Τέτων γὲὶ πίες αἰὲν, ἀεὶ δι’ ἀκόρες
Τῶν δὲ στι ἡ δίψη, του δέ σοι ή μέθυσες.
Δάριζωή ζώγσαν ἀεί σοι τύμβου αέξοι ≈
Αὐτοπάτωρ τέκνων ήπα γδ’ αθανάτων.
ἔκπα
[p. 550]
Erotopaegnion in Demophilen.
Τὸγλυκυμωθέσαν μάλα καίρια, ἢ γελόωσαν
Τῆς ἀναδυομδύης ἥδιον Αφρογχμές,
Δημερίπλου ἔδον δρλι παρήμα.Ο αυτάρ Ἔροςμε
Μέχρι ὁ εἰς ἐσοῦν ἔλατον Ιὐθράκισε.
Τιὼ δειριώ δι’ ἐφίλησα, τί, τε σόμα, θεῖον ἔδεθλονο
Πηθές θελξινός, τίωὶ ἀπάτης θυρίδα.
Ἡσὺ ἐ πύπουζόν κ. βαλών ὀλὰ χείλεσι χείλι
Ἡ δι’ δποκλίνομθύη Ε πλέον ἠρέθεσε.
Αυχένα γδ’ δέχμωσιν, ἑὲν δ’ ἔκρυψε πρόσωπον,
"Ως τις αναινομίζη, λάθρα δε μ’ ἀντιφίλε.
Αυτίκα ἢ κοατέςσκιν, ἀναιτομβίκο πο, ἀνάγκη,
Χεροί πει πλέγδίω πολλάκις ἀγκαλέσας.
Πολλάκι ἢ μθύριζον ἐν δασιν ἡδὺ κ ῥῆμα
Τῆς δ’ ἀπαμαβουθύης νούμαι λαθρίδίσω,
"Αρθογίος ως μύθου αφίετο, φωνή άφωνο,
Ἑρμιωεία σαφής ὄμμαλου ἀμφοτέρο.
Νῦν ἢ πίλας νιφιτοῖσι πανείκιλου ἀμφιτέ ηπα,
Τοῖς κατ᾿ ἔαρ πρώτον, τοῖς καταλέβουμίοις.
Θυμός δ’ ἐκπέταταί μου, ἐνὶ φλογοφδέσι κείνης
Ως ως ξεῖνουἀεὶ φάει ναιςτάων.
Αὐτὸς δ᾽, ὡς βέμβιξ ως ὑπό πληγή(ιλεγείης
Δινείται και γίνω, ἀμειπειςρέφομαι
Καλλιόπη εί γλωσίμεθ᾽; ἢ ἀνέα μει μίαν οἴlw
Ῥήμασιν αἱμωλίοις πείθετε παρθενικώ,
"Αστργον, φυγόλεκτρον≈ ἡ ὑμέες αυτίκα πάση
᾿Αντί μιῆς κόραι χαίρετε παρθενικῆς.
"A
In eandem.
Ἡ Πεθώ σομάτεπν ἐφιζάνξ ἡδὺ λαλούσης
Δημοφίλης≈ ὁ δ᾽ Ἔρος ρήμα (ιν ενδιάς,
᾿Αστροπῆς τ.Ζικὸς ἐν ὀφθαλμοῖζιν ἐρῶ
Μαρμαρυγάς, σήθη δ’, έδρανα τη Χαρίτων,
Τῆς δι"Ἥρης το μέτουπον≈ ἐπισκιιώιον δ᾽ ὅταν ἔλκο
"Ως έκασαμβύη, Τριτογεμές ερία.
[p. 551]
Τῆς Παφίης ὁ γίλως, ὁ δολοπλέκου, όυξ᾽ ὀνύχων μει
Μέχρι καὶ ἐς χείλη τιὼ κραδίζω ἐρύων.
᾿Αλλά, πόποι, το μπροῦ τὸ φιλημάτιον, τίνα τι
Εἴπω; τὸ φθονερόν, ε κακοτεχνότατον.
Ιλήκοιτε θεοί. κενός ἐρανὸς. & θεσιν
Οὐδενὸς ὅτε θεῆς, ἀλλὰ τὸ Δημοφίλης.
In Auream Venerem.
Δημορίλης ἔραμας≈ Κύπρις δέ μοι αἰὲν ὅπηδεῖ,
Πάντα δε μου σμύχο τωςέλι & φλεγέθει.
Ἔς ἢ τ’ άλλα μεὺ ἶσα≈ τὸ, θ᾽ ἡλικίης νέον ἄνθου,
Καὶ τοκέες≈ χρυσῳδ᾽ εἰσέζι λεπόμεθα.
᾿Αλλὰ πόθων βασίλεια παρίςτισο, ναὶ μια σὲ,Κύπριο
Καὶ τὸ στι ἑαπόιθμον μικρὸν Ἐρατάριον.
Φασί δέσ᾽ ἄνθρωποι πολυώνυμον αυτὰρ ἐχό σα
Η δέομαι χρυσῆς, ἢ ταχύ παυομθύης.
Cum amicae patriam praeternavigaret.
Χαῖρε πόλι τριπόθητε, μακάρταλον άζυ Βαταύτων
Τζω γδ’ ἐμιὼ κατέχες πότνια Δημοφίλιω.
Χαῖρε πόλι≈ πνοιας με παρορπάζερεηδ’ άλλη
καλλείψω στι λόγον ἡμιτελή
᾿Αλλα σύ μοι τέδε λέξον ἐν αζιν ἓν τίδε κείνως
Ῥημάτιον ≈ δοκέω ναὶ, φίλον ἐσόμεν ≈
Ως μέσοοιιςς κατακείμεθ ’ ἐν ὕδαζιν, ἀλλὰε ἔμπης,
Ως πάρου, αρχαίω νῦ πυρί καιόμεεθα.
Και ττάαλα
In amorem fuum.
Διστός ἔρος, διασός με πίθου καλεῖ≈ ὃς μιξὶ ᾿Αθιώης,
"Ος δ’ αν Κυπρογμές≈ τῇδε γδ’ εἰσορέω
Δημοφίλης φίλον ὄμμα,τό, τε ςόμα, πορθμὲν ἐρώτων,
Χολέων τε ροδέων πορφυρέζω πυλίδα.
Τῶν δ’ αν όημα ζίων γλυκερὸν κτύπον, ᾧ πειβομβεί
Εἰσέτι μου ο ναῦ κατὰ ὁ κραδίη,
[p. 552]
Τῇ ο Τριπλύσια φίλίω πάλιν ἔμβαλε χεῖρα,
Καὶ στφίη, Μεσέων τ’≈᾿ἐννεὰς ἡμετέρων.
Νωῦ γδ’ Σωκρατικιώ θαμβῶ χάριν≈ αἰὲν ἔχω
Θεῖον᾿ΑρίζωνΟ παῖδα πειπλοκάδίω
Νῦν Ζήντωνι προσέχω πλέον ἢ νόον μοι
Δελ Επίκτης τέρπ ἐλυθερίη
Θυμέ, κ μοι μετέωρα ελίστας ώδε 6 ώδε,
Πολλά ἢ διστάζων ρέμβεαιήλιθίως;
Η΄ Παφίη νεκάτων ᾿Αθίωαίη γδ’ υπείνειν,
Καὶ πρὶν, ἐν Ἰδαίοις ἔρεζεν, δξέμαθε.
In Demophilen.
Εἴ πόλε Δημοφίλης τὲς ἀκράπλοντας ἐκείνες
Τῶν σῶν ἐρανίαν ἀτέρας ἀνατύπος,
Τὲς ἀφατίν ιγελῶν τας ἀεὶ ε ἀμήχανον οἷον
Ὀρθαλμός, παριών, Ζοῦ πάτερ, εἰσοράς,
πάλιν≈ ἐξὸν ἔχα γδ
Οὐκ ἔι νοσήσης, ὡς ποτ, ἀφιπλάμπρο.
Φράζες μὴ κύκνα γίνη
In Stoicum quendam, festivum.
Τῶν Σπϊκῶν αἰδεῶν ἐις,ἐριςικὸς ἀφρο λιβόμβαξ,
Ὀφροῦ ἀμποτέρίω τοξοποιησάμψα,
Έκπε τάσας ἢγλύσιον ἐΰσκιον, ἐπλαβόειον
Ὡς σάκοι, ἐκ κεφαλῆς ἐς πόδας ἐκτάδιον,
Βρενθύων οἰκόνδε πυρούετο νύκτα κατ᾿ ἀκρίω,
Πολλά σοεις δύων 6 παραδοξολογῶν.
Τῷ παραδοξόταλον σαυέβη τύδ ≈ ὑπ᾿ ἀνέρι μιχῷ
Αὐτὸ πινυμλίκο σύρατο θυγατέρα.
In Hefiodum, cum eum adolefcens
admodum ederet.
Δαφνοφάγο,γλυκύμυθου, ἀνὴρ φίλου ἐμανίδη ζι,
Γῆς ἀρό της θεῖο δάκνυζιν Ησίοδου,
Πιερίδων γεί των πολυώνυμο. ὦ πόποι, ὦ Ζεδ..
Ἡ γλαφυρής ταύτης ὤνατο γήτονίης.
[p. 553]
In eundem.
Πῆμα κακὸς γείτων, ὅσον τ᾽ ἀγαθὸς μέγ᾽ ὄνειας,
Αἱ σελίδες θεία φάντό ποθ ’ Ησιόδα.
Ταῦτ᾽ ἄρα φρασάκμου, γλυκερής φίλο ἤλιθα
Γειτονίης αυτὸ ἔμμορε Πιερίδων. (Μέσης.
In eundem.
Ω μάκαρ, ὦξανθῆς Δημήτερα ἔργα κομίζων.
Βέλας᾿ Εἰριώης παι, γέρον Ἡσίοδε,
Δαίμοσιν δια ἔκπα, νέμων ἐνὶ βένθεσιν ὕλης
Ποίμνζω ἠδ᾽ ἀγέλλω ο Ελικωνιάδε.
Ενθά σε βυκολέοντα θεῶν καλὰ τέκνα θεῶντο,
Πηκίδι σῇ φίλιω τερπόμθμον κραδίζω
Η τάχα πεμπάζοντα βίας, Εμηκάδας αἶγας,
Η τάχα Ε λεπλές πηξα μπρον δόνακας,
Ἔν τε πόης λαλαγιώτα, έ αὐθεσιν εἰαρινοῖσιν,
Οἷα φιλεῖ λιγυρῶν σήθεα μηλονόμων.
αἱ τοι σκῆπλρον ἔδον, Μασέων βασιλῆα γλυέπς,
Αὐτοφυῖς θεῖον σῆμα δαημισης.
Και
Χαῖρε, πάτερ, πίδεαπ,Ε ἵλαΟάάμμμμι γχλύύοσιιο,
Αἰπόλλεε μπὺ πρότερον, νῦν δ᾽ ἀρ ἀσιδοπόλε.
In eundem.
Ὑψαγόραν ποτ’᾿ ἀοιδὸν αὐαζηθέντα"Αρη,
Η΄ φύσις αὐχαῖον δείξαλο Μαιονίδίω≈
Δεινός "Άρης μέγ᾿ ἔχαιρε, καὶ οἱ πολέμες τε μάχας τε
Κέκλετο, ὁ δίον μελπέμῳ Αἰακίδιω.
Τεδ’ ἄρα γινομθύοιο πάλαι κλύε πότνια Δηώ,
Βῆ δ᾽ ἔπε ὑψηλῆς έμ υψηλής αγκια Πιερίης.
Ἔνθ᾽ ἄρα δι κλυτότοξο ἐναντία ἦλθεν ᾿Απόλλων
Ωκαμάλ,᾿Ασκραίον δείξαλο δ’ A ≈Ἡσίοδον,
Ησίοδον φιλόμυθον, ὀϊζυρή ἐνὶ κάμη
Ναίον τα λιγυρά τα λιγυρῶν ἀγχ᾿ Ελικωνιάδων.
Aa Ως
[p. 554]
“Ως ὁ μαγίδε μόθον Πηληϊάδες ᾿Αχιλήου,
Καὶ περτέρων ὑρμας Εμπρου ἡμιθέων ≈
Αὐτὰρ ὁ γῆς δρότες, Εαφηρότα τοῖσι μάλιστα
ἘκΔιὸς ἐρανία σήματα, τάς τ’ ἔριδας.
Ὡς ἐρίδων μεγάλων διαστῶν ἀνὰ γαῖοι ἐκσῶν,
"Οςγ’ όλιμωμητίω νεεν, ὃς δ᾽ ἀγαθώ
In eundem.
Χαῖρε θεῶν᾿ Ασκραῖε, τοὶ ἐρανὸν θύμιὺ ἔχεσι,
Μήδεα ε πλήθη για ’δξανύσεις,
Μεσάων ὑπταῦτα παλαγμὲς≈ ἤτοι ἔκαθες
Πολλα πάτερ θυμῷ δίνεα & πραπίδας,
Τείρεα πάντα μαθών, πάωο γρανὸς ἐσεφάνα),
Καὶ Κρονίδα βελάς, καὶ φάθ Ἠελία,
Τις τε Σελιναίης λε που ζω φλόγα, μεταν αρέρης,
᾿Αγλαὸν αὐχαίης σῆμα φυλοστορίης.
Αρκαδες ἱλήκοιλε≈ μόνου προσέλθως έεσκε
ΠάνταΣελίωσης γνὲς πόρον Ησίοδα.
Pro Theocrito, Doricum, ad Arethusam,
&Siciliam, poëtae patriam.
Δάφνιδι της χαρίενα φίλον τόδε, σοἱ τ᾿Αρίθοισα,
"Ανθεμα, τὰ νάσω πολλά χαρισδύμω
Ἑινοιάδας, ἔκ κώρα, ἔθ ’ αμιγχύει, ἔθακι,
Πολλά πονών θυμῷ, πόλλ᾽ ἐλεασάμπρου,
Ούνεκ’ ακμαγελούσαν ἐδέρκελο πολλάκι ποίμναν
"Αθλια, τως δ’ αυλούς άμμιγα ριπλουθίας,
Τεῖσιν ἑάς που᾿ ἔτερπε βόας συρικτάΜενάλκας,
Πανί μελιφθόγεω ίστι μελισδόκιμο
*Ώλεῖο δ᾽ ὡξ’ Αίτνας ποιμάν χεδόν ἄλειο δ’ άλλα
Παίγματα του βωτᾶν, πήγματα τὴν ἀγελῶν.
ΩρχοςΟ Πολύφαμου ἐτάκελο κα ρόθι μᾶλλον,
Μαιου ἐραμαία πέτρα ἐπισδόμη.
Πάντα δένιν Μοισᾶν λίπς φάρμακα. βαν ἢ ἐ άυταί
Ἐλπίδες οἱ Σικελαν εἰς ἄλ᾿ ἀποπιάπμας.
[p. 555]
Καὶὶἐν᾿ ὀφθαλμὸν ςυγερά δεικάπσεσεν ὄρφνας
Ταλέμω αὐχαία ὡς φάτο μανθοσυύα.
“Άμμες δ’ αέλιον τιν’ ἐπαγάγομες τᾶἀοιδᾷ,
᾿Αέλιον βώτης, ἀέλιον δ᾽ ἀγέλαις.
Χαίρετε πελράων απικόμματα, χαίρελε βῶκιι≈
Χαιρελε τοασήνας ἀνὰ φιλοφροσιίας.
᾿Αφροδίτη Πάροιν
Venus Ebria. Doricum.
Α΄ καλά Κυθέρεια σὺν εξέϊ & Χαρίτεσι
Πλάζετο καθὸν ὄλυμπον, ὅπα θρόνοίσα) Ηρας
Ζειός απόιχρωμοιό ποτ’ ἀνέρας αίθοπας᾿Αδς.
᾿Αμβροσία δὲ οἱ ἀδὺ ποτέπνεεν≈ ἐκ ἢ κυπέλλων
Νέκταρου αθανάτοις κεδάζελο ταλόθεν ὀδμά.
Ρίνα μαύοἱ τύψεν γλυκερὸν ποτόν≈ α ἢ γελούσα
Ἐκ κυάθων ἤρυσε Ε ἔκπιε≈ πολλά δ’ Ερωτι
*Εγχές μειδιόωντι ≈ μεθὰ δὲ οἱ ἐκ νόον ἔστι.
Νῦν ἢ, μεθυσφαλέοισα, κατ’ οὐρανὸν συρὺν ἀλᾶται
Καὶ χθόνα πᾶσαν ἐφέρπφ, Ἔρως τὼς ἀνέρας ἕλκων.
Τὰς ἢ κόρας Κυθέρεια. Φυλάασελε μή τις ἀπαιτῇ.
Α΄ μανία μὺ αρέδας, ἀτὰρ νόον ἀνδρὶ δαμάσδα.
In Gloffarii Graeco - Latini veteris Bon.
Vulcanii editionem.
Βιβλοφάγο ποτέ καιρὸς ἐκήνυλο (θρίξ ἀνὰ μέσον)
Δαρδαλέον δοιῶν γλωσόκομον λαλιῶν,
Ῥωμαίων πρυτανεῖον ἐφέςτων, ὅρμον᾿ Αθιωῶν,
Ἑλλάδος αρχαίης ἔνδιον ἰδμοσυνης.
Ἔκλυε δι’ Ηφαις Ο μάλα δεινά πεπονθότο αυτοδ
Γέντο δι’ ἰὰν σιβαρόν καρλερος ἀκμόθετον,
᾿Ααμέθελον Μεστίῖον ἀκέφισε πολλα μεγήσεις,
Βῆ δι’ ἴμῳ ἐς φύσις, βῆ δὲ ἴμδμ ἐς χράνες.
•Κύπρις ἐμειδιάασκε≈ νέοι δι’ ἀνὰ δώματ’ "Ερφλες
Ἔπλαρον, ἐςχράνος πατρὸς ὅποιχομθύς.
[p. 556]
᾿Αμβολαδὶς ἢ τύπονιο νειώιδες αμμεγαΜέσας,
Οὐδὲ λόγον Βρόντεω ποίειν, & Στερόπιω.
Μυσέωνμέρμερου ἐσμὸς ἐπέκτυπεςΦοία έφύατε,
Μέσου ἐτων, τέχνης δι’ ἰχανάα γλυκερῆς.
Ῥαιςῆρας δὲ ὑπὲρ ὦμεν ἀείραίο κυλλοποδίαν,
Γέντο ἢ πυράγιο δεξιτερῆφιν ἑζω.
Δεινὸς ἔιω, ἀγέλας ἔξω πόνου. αὖε πεί χρών,
Αὖς ἢ Κελτάων ἤθεα Εποταμοί.
Ἰταλίης λάλον ἔδας ἐπύθετο τοῖο πονεῦντα,
Εγράμμου φήμης ατεν Μέλια.
Είχετο ἢ κραζεροῖο κόπε≈ τὸ δ᾽ ὕςερα πάντ’ Ιω.
Οὐδὲ τίσον τουχέων οἱ μέλεν Αἰακίδεω,
Οὐ τόσον Αἰνείας πείχετο νόσφι σιδήρο
Τοῦχε σάκο, πυκνίω νόσφι πυρὸς βεέζω,
Βαρβαρίης ἔμφ ἔρκθ, ἔρίῳ μεγα πασιν ὄνειαρ,
᾿Αμφὶ νεηγμέων ζήθεα μεσοπόλαν.
Ἵλαθι Λεγδένιν, Λιπαρή πέλες≈ ἵλαθι Φοῖβε,
Σικελίδου γαίης ἡμετέρη προφέρα.
Ἥφαιστν ἢ λαχόντες ἐμοὶ χαίρειτε Βαταυί,
Βαρβαρικών γλωσσέων κηλίδ᾽ ἀμερσάμμων.
Χαίρετε νινη πόνε μακαρίζετε καινοτομενία
Ἑλλαδικία Ῥώμίω, Ἑλλάδα Ῥωμαϊκή.
In Iani Dousae Annales.
Δέσα θαλασοπόρων Νηρήϊον αἷμα Βαταυάν,
Δᾶσα διοτρεφέων ἐκγεγκὸς πατέρων.
Ἥρα Ποσηδάωνι φέρανε τοῖο γλυέθηη,
Ἥρα φέραν τοῖς πριν πατείδου ηγεμό(ινς
Σημ᾿ αὐίδηλον ἔθηκε τίδ’ εαποκλύσι (ιν ιδέπτη,
Πάμμεγα κύδα ἑῶν αϊνύμου προγένων,
Αεγδόνα πολιῖχου ἐων, σωσίπολις,
P Ριγεδανών
ανα
σκεδάσας ἔγχεα Ωσαμέων
Πατρίδου ήδει μόθυμο ακινό ακινό υψ
Πρὶν φόνον ἐνορέῃ, νῦν φθόνων ουεπίῃ.
6 ἑαυτῶ,
[p. 557]
InPaulum Leopardum, in vita quidem
ludi praefectum: post obitum autem,
praestantissimis scriptis
nobilitatum.
Ἑλλογίμων σοφὸν ὄμμα, εἱςορίης πείπυρον
᾿Αζέρα, Λούπαρδὸν γῆ κατέχὶ φθίμον,
Πολλά κατηχήσαν τα νέων φιλοπευθέα λαὸν,
Πολλὰ ἐ εἰς ἤθη χρηστά, ο συμαθίζω.
Ναῦ ἢ σοφῶς βίβλοι ζιν ἀγήραον ἔλλαχε μοῖραν
Εἰν ᾿Αΐδεω, κύδος κρείττονου ἢ θανέειν.
Χαῖρέ μοι, ὦ θνητοῖςι βοηθός, πάντα διδάξας
Παίδας ενὶ ζωοῖς, ανδρας ἐνὶ φθιμθύοις.
In obitum Adriani Gulielmi Zelandi, juvenis
medicarum rerum & linguarum
Orientalium peritissimi, qui in
Ifaaci Cafauboni manibus
expiravit.
Τὸν μέγδυ ἡβητῆρα, ἢ ἀνδρά(ιπᾶζι θαητόν,
Ηλικίης πρώτης μέτρα παρερχόμον.
Τὸν σοφὸν ᾿Αδριανὸν, Νηρηΐδου ἀςον αρέρης,
Τὸν γλυκερῆς ταμίζω ἐπλὸν ἀκεςορίης,
Ιλώστεις δ᾽ αὖ πάστη (ινότης κλυτές εὔχε) Ἠὼς,
᾿Ανδρομέης σοφίως ἐς πλέιν ἱκό εκθρον,
Ύστατα ή οριλιπόντα τὸ πατείδου ἱερὸν ἕδας,
Καὶ φιλίζω, πολλῆς εἶνεκεν ἱςυρίης,
Χερσὶν ἐνὶ γλυκερήζι Κασωβονίοιο θανόντα,
Αδυκετίν γαίη κούπہ ἐν ἀλλοδαπῇ.
Ζεδπάτερ, ὣς τις ἵκοιτο ≈ ἐς Στύγα,φερτάτε ἀνδρῶν
Μέχρι καὶ εἰς Αἴδεω χερσί κομιζόμμα.
Aa 3 In
[...] -->
[p. 558]

In Cebetem, ejusque Tabulam.

κείνου
Καὶ σὲσὲΚέβης, αραπίδες κεκασμδύων, αἰὲν ἀκέω,
Σωκρατικοῖςγεγαώτα παλαι καταρίθμων άστοις
Κείνω γδ’ θανάτοιο παρήγορο αυτό
αυτὸς ἔηθει,
Τὸν ποθ᾽ εἱ ἀφραδέιντες αταπτιλέησε όοο,
Κεκροπιδῶν ἔιραψαν ὁμηγερέες πολιήται,
ουδέτων τέκτονες ἄνδρες, ἀληθοσκύης ὀλιέριο.
Τις καὶ Πυθαγέρας σιφώς απομάξας δόξας,
Ως τοπάροιθεν, ὁμοίῖα τοῖσι πιραύσκαν
Χρείων ανθρώποι (ιν ἀμηχανέςσιν σιν ἀραγῆς,
Δηλά τώρ, 8ο μύθοιιεὁ αἰνιγμοῖζιν ἐλικτά≈
Ος πόλε ο βιότ
Στεινιώ μλύ τὰ πρῶτα, το δ’
loariἐωραν, μακιιώ τε ὁ ὄρθιον, ἐδὲ κατάντη,
Ἡμῖν ἡγεμένουσας≈ ἐπεὶ κακιᾶν τ᾿ ἀρετίαντο
Οἷα ζωογράφου τις ἀνὴρ, αδειώζιου άλλων,
Εἰκόνα δακτυλόδικλον ἐπὶ μερόπιον ἔθηκας.
πάτον, ἠδὲ Εσἶμεν,
θις ἐλαφρίω,
Inscriptum Aristotelis Politicis ab autore,
cum ca publice interpretari
inciperet.
Οὐκ ἄγαμαι πόλεων ἰθύντορας αἱολομήτας,
Ψαδέων κρυμνόων τέκτονας ἀργαλέας,
Ἡλυλάλας, σκολιὸν ἢ και φρένας ἦτορ ἔχοντας».
Πάντα δὲ ἑλικτά, σαφές δ’ ἐδεὲν, ἐδ’ ὑγιές.
Μισοῖμι μισεῦν τα, πριπλύξαιμι δ’ ἑταῖρεν,
Ζευπάτερ, ἐδ’ εἴνω φαινοπροσωπόφιλα.
Πηλείδεω σέργοιμι≈ πέλοι δέ μοι οι Στυγός αἴσης
Αἱμύλα κωτίλλαν, αλλο δέ τε φρονέων.
[p. 559]

In obitum P. Pauwii, Anatomi
& Botanici celeberrimi.

Καὶ σὺ, φίλου μακαρῖτα, ἢ ἄγριων ὕπνον ἰκύεις,
Κηρὶ κλὶ ἐγκύρσας πᾶζιν ὀφειλομβύη
Κεῖσαι δ’, οἱ μει, ἀναυδος, ἀνήθητε, παρόμοιο
Τοῖς ὑπό σου το πάλαι τῆδ᾽ ἀνατεμνομφίοις.
Καὶ βοτάναι σοὶ πᾶστη, ἰδ᾽ ἄνθεα, τὰ πριν ὅλαλε,
Δούτερον αὖ ζώφ, Ε φύλ᾿ δξοπίσω.
Αὐτὰρ τῆς βοτάναισινίδ᾽ ἀνθεσι πᾶσιν ἐφεςὼς,
Κείσαι ἀπιυθηκὼς ἠδὲ μαρανόμ
In Cyclometrica Lansbergii.
᾿Αθανάτα σοφίης πρὶν ὑπερχθονίζω ἀναβώνων
Οἶμον ὁ Λάναπεργού, στιν ἢ κεραυάμφο
Χριςιανοῖς ζαθέοισιν ἀληθοσκώης γλυκό φίλτρον,
Εὐεπέη γλώσσης εἰς ἄνα 6 σελίδων,
Νῦν πάλιν Εὐκλείδαο νόον προσέθηκεν ἀγαυὸν
Δέλτοις αενάοις, κυκλομετρησάμενου
Πᾶς ἐπ᾿ ἀληθείη πεπλασυλία≈ ἱερὰ δ’ αυτῆς
Ἴχνια & πάντη θεσμαμετερχόμενου
Ουλέ μοι ὦ Φλάντζαν ὕπαλιν κλέθω≈ δλέ μοι εὖχος
Γάνδης μητρὸς ἐμῆς, χεῖρε ή φραδμοσυνης
Χαῖρε ὁ δυσεβίης τε καὶ αγχινόσιο μενοινής
Νῦν ὑδρακλείδης, ὁ πριν υδρχθόνιος.
In Iani Rutgerfii Varias Lectiones.
Βίβλε φίλη, τίνου ἐπί; τις ἢ τίνου ἐπὶ γλυέθλης,
Μυριόμορος,σοφόν χρῆκα ὁ ἀθάνατον;
Βίβλες τις ἡρίων σ᾽ ἐλοχούσατο; ίς ἢ ἀνδρῶν;
Τέκνον τοαταίων πληθόμθμον χαρίτων;
Τῶνγὸ ἴη τριάς 6ει, 6 έννεας ἔπλε το Μασέων
Σοἱ δ᾽ ἕνι Μεσάαν σμήνεα Ε Χαρίτων.
[p. 560]
Τοὺς μὲ ἐγώ, τοὺς δ᾽ αὖθις ἐμοὶ πάλι Φοῖα ᾿Α-
πόλλων,
Δάφνης τ ἱερῆς χερσὶν ἐφαψάμμο
Παρνησές γδ’ ὅλες τε ε Ορχομός εκάλυψε,
Η΄ Μεσέων μήτηρ & Χαρίτων κραδίη.

In Davidis Haeschelii Augustani
obitum.
Ζώης μοι, κήποισινόν Ἠλυσίοιςι γεγηθώς,
Ζώης δ’ ἐν θαλίαις Οἰχέλιε μακαρον
Μηδ’ ετἴηηςς κκλαιι γαίξει ανώνυμου ήδ’ αΐδηλου,
Πᾶσαν ἐπεὶ πινυτῆς πλήσαο Εσελίδων≈
᾿Αρχήωνσελίδων, τὰς σφῶν ἀπελύσεις δεσμῶν,
Σωγρήσας θανάτο μυριάδει γραφέων.
τοι έξω, σοφίης γλυετήρι,
Μήτηρ, δ᾽ Αὐγέςη
Ἑλλάς, μήτηρ δδεσυφίης, θυγάτηρ.
δευτερόπομον, ἐ
Πολλῶνγοοὶἱ τεκέων σωζομθρων, ἔτεκες.
ἐς ἠελές γλυκύ φέγχου, تاس
In PetriMontani Belgicam.
Γὴ Βελγῶν πείπυσε, θεῶν ἀπο κῦδα έχεσα,
Παυτοίης αὐετῆς μῆτερ άριςοτόκε,
Τιςσε, φίλη κόσμησε, Εἐς τίδε κάλλου ἔθηκε;
Τις πεὶ τοπαλίζω χεῦέ σοι ἀγλακο;
b Το, ξένε, Μοντάνοιο δεισόνουν σοφὸν ἦτορ,
Στησε πείβλεπον τὸς & αριπρεπέα,
"Ἔθνεα δ’ αἰολόβολα, πόλεις τ᾽ ἐχαράξατο πάσας,
Τὰς ὁ ἀναγνῶναι νῦν ἐ ἰδεῖν διωατίν.
Τιςδέ νιν ἔτρεφε γῦα, φάθω δ’ ἐς διον ἔνεγκε;
6 Γάνδη Βελγιάδων ἡγεμονὶς πόλεων.
Τῶν δὲ τις ἀνδρὶ φερίσῳ ἐς ὕστερον ἔστη αμοιβή,
Πατρίδα καλλίςιω αμφιβαλόνι χάριν;
Η Κῦδα ἀεὶ κύδιστν≈ ἵν᾿ ἀθάνατον βίον εύρη.
Τῇ νεν γέναιθύῃ δὲς βίον ἀθάνατον.

[p. 561]
In Lycophronem Clariss. viri Erasmi
Schmidt.
Α’ πρὶν᾿ Αλεξάνδρφα, Λυκόφρονα δξ αδύτοιος
Σφίγια κατ’ αρχήνω έννεπε μουνομθύη,
Θεῖα Ἰκλιάδηςμετεφράωτιτο, ρήμαζι ῥῆμα,
Τζω ή χάριν χάριν πᾶσαν ἀμειψάμενο.
Νῦν δὲ μιν αὖ θεόληπιου Ἐράσμια έλλαβεν ἀνὴρ
Ε΄ χέρας, ἐξ ἴσε φέγου επεισόμενο,
Γερμανίης δαδόχου, επισφόρου ὥσε τις ατήρ,
Νύκτα κατ’ ορφναίζω, πατρίδα ξαναδύς.
Πιερίδες χαίροιτε≈ τὸ πᾶν σκότου ὄιχεται ήδη
Τῆς λαβυρινθώδες δυσβάτε δύεπίης≈
Μένοι γδὲ φοιβοιο φίλιω σαυιᾶσιν ἀκοιαν
Φόιβο λοξαγόρα μάνιες ἀκρότατοι.
Votum pro vitá & morte, libris De
mortis contemptu praefixum.
Μήτε βίον συγέςιμι, κακῶν γλυνήτορα πάντων,
Μήτ᾽ αὖ ἢ θάνατον, πᾶσιν ἀπεχθόμενον≈
᾿Αλλά, ο εκλελέστημι, τύχη κάρτιςτι παλαίσας,
Τὸν δ᾽ αὖ προσβλέψας αντα προσερχόμενον ≈
᾿Αμφοτέροις ἀλίνακτου ἐων δομείτου εin
Οὕτω μοι ζώειν, Ε πάλιν αὖ πανέξν.
Iambus, qui in fine eorundem
librorum legitur.
Τοιαῦτα τοίνιω τῷ φόβο παωςήρια,
Τε πᾶζιν ἀνθρώποισιν ἐμπεφυκότου,
Κείεπω παρ ἡμῶν, τῆς φιλεζιν ἐντυχεῖν.
Κοινός 28’ Ἑρμῆς τη δι’ ἀπαλλαγή κακῶν.
Χρὴ δ᾽ αὖ προθύμως, λεὴ ἢ γλυναίως φέρειν
῎Αφυκλον ὂν τὸ λεῆμα 6 πεπροίον..
Aas ᾿Απαξα.
[p. 562]
Απαξαπλῶς γδὲ εἰσάπαξ πορβιτέα.
Οὐδ᾽ ἄσει τὸ χεύσφον εἰσδε δορκότα,
Η΄ λέκτορα φῶς, μὴ πόλιν κατασρέφειν
Μοίρης ἀναδᾶς τὰς πανυςτίτις ὁδες.
Οὐδ’ οἱ σιδήρῳ τις κατάφρακτο δέμας.
Χαλκοκρότοιζιν ἐγκαθερχθείη δόμοις.
᾿Απροπέλας— ἂν, καμάχετου φύζιν
Οὐδ᾽ εἰ θεῶν ναοῖσὶν ἐκρύψας ἔχοι,
Βωμοῖζιν υπέδιλον ἐγγρίμψας πόδα.
μηφόβοι ζιν μηδέδαλίαις λίμ
Εξαθένα μοι μηδὲ θηλύνε κέαρ.
῾Ὡς ἀζενάκτως ἀτρόμως τ᾽ ἔχὲν ἀεὶ,
Άριστα τὸ ζῶ ὁ κακανδρίας ανοι
Διατρέχοντας, ὡς γαλίωαίξω ἄλα,
Κέρδου φέρειν φάσκοιμ τὲς δ’ ἄλλεςλόγες≈
Οὐκ ἂν πριήμίω ἐδενὸς πορὸςτὸ φρονεῖν,
το
In Filium Dei Hymnus, instar ejus qui
apudHeliodorum, libro tertio,
inThetinlegitur.
Τὸν θεῖ ὑμνᾶυξν≈ ποῦ μεγάλοιο θε
Ὃν τέκεν ἀγνοτάτων παρθένο ἐκ λαγόνωνο
῾Αγνιλάτης μητρὸς παρθένα αγνοτέρας.
Αιθέρου υψίσ.α Οχθονός δυρυόδε
Οἰκοδόμον, πατρὸς σύγχρονον αενάς..
Σπῆ δ᾽ ἐν αὐχεύῳ θυκέ σε γενόμψον,
Ποιμέζιν ἀγραύλοις χάρμα, Ε οἰονόμοις.
Καὶ σὺ καὶ ὀλλυμθύοις παισινι ορχόμενους
Ἤδη ἀνελπίςες, ἐν ξυρό ισταμίες,
᾿Ανέρι δειλαίω πάνλη ἐἰσκόμενο,
"Αιδου ἐκ μυχάτων ῥύσας Ε θακάτε,.
Αυτίποι Οι θνητῶν, ὁ πρίμα άθανάτων.
Ἡ εἰσιν ἐλήκοις στῖζιν ἀειγλυέτα.
Τὸν θεν ὑμνᾶμδυ≈ πτῷ μεγάλοις θεῦ,
Antiqui
[p. 563]
→ Antiqui Poëtae epigramma, in semiaridum,
qui stipem aut nutrimentum ab
Adriano Caesare petebat.
Η΄ μισύ με τέθνηκε, τὸ δ’ ἥμισυ λιμὸς ἐλέγχ
Σῶσίν με βασιλεδ μεσικὸν ἡμίτονον.
Caesaris responsum.
᾿Αμφοτέρως ἀδικεῖς, Ο Πλατέα & Φαέθοντα≈
Τὸν μψὶ ἔτ᾽ εἰσορόων, τεδ᾽ ἐπολειπόμενου.
Politianus Caesaris disticho refpondet.
Οὐδετέρος ἀδικῶ≈ τὰ γὲ ἄπνοον ἐκετι λύσφ
Ἥλιον,ἔμπνε γ᾽ αὖ Πλοτεί κ᾽ ἐδὲ μέλλ.
Heinsius Caesaris disticho refpondet.
Οὐδετίρες ἀδικῶ, μητ᾿ ἠέλιον βιοτούων,
Μήτ᾿᾿Αΐδίω, πανά τις πρὸς μέρου ἀνιάσις.
Iambi autoris, qui certamen Philistionis
&Menandri edidit..
Οἱ πᾶσιν ἀρέσας ἐν σοφοῖς ποιήμασιν,
Οἱ τὸ βίς τιὼ πρᾶξιν ὀπιδείξας σοφοίς
Μένανδρου ὁ σοφός, νιῶ πάλιν παρανέω,
Χαίρειν προτάξας τοῖς νέοις ἀκέεσιν≈
Οι πως έκαςου με ἀκέων, Ε μανθάνη
Τὰ τὸβίς συθεῖον, Ιω ὑμῖν φράσω,
Παρηγορῶν ἕκαζον εἰς τὸ συμφέρον,
Ἔχων ἀγῶνα πρὸς Φιλιζίωνα νικῶ,
Τὸν τερπνὸν, ἐ φιλητίν, ε βιωφελή,
Ἐκτ
κ μέρου εκλεγξύ των αραγμάτων.
᾿Αρξόμεθα λοιπὸν τῆς πεὶ τ’ τύχης σοφῶς.
Aa 6 Quos
[p. 564]
1.
Quos autor ita concepit.
Οἱ πάντας ἀρέσας, πᾶσι διὰ αποδῆς γεγώς,
Οἱ παντὸς ὑμῖν εἶδου πιδείξας βία,
Πράξεις θ’ ἀπάσαι, ή θεατρική ική χάρις
Πειθώ τ’ αφυκία, ως ὑπὸ σωμυλμάτων,
Πολλῆς τε σοφίης, Ε λόγων ἡ λυσεβείων
Οὐκ "σιν ὅσις ἐχε τιςθεωμιζύων
Μεθ᾽ ἡδονῆς ἀπῆλθε, βελλίων θ᾽ ἅμα,
Μένανδρου ὁ σοφός,νιῦ πάλιν τὸ δεύτερον
Γνώμας ἀρίστας 6 σοφωτάτας λέγω,
Χώρειν αρετάξας τοῖς φιληκόοις νέων.
“Ὅπως μυηθεὶς τέσδ’ έκαςΟ τεςλόγες,
ὧν ἀυτὸς ὑμῖν ἀυτίκ᾿ ὀπιδείξας τύχω,
Ὁδὲν διέλθη, ὁ καλορθώση βίον.
"Έχω δδ᾽ ἀγῶνα πρὸς Φιλιζίωνα νιώ,
Ταπάντα τερπνὸν, χρήσιμόν τε πρὸς τρόπον,
Ἐκ της ποθ᾽ ἡμῖν πανσόφως εἰρημθύων.
᾿Αλ᾿ ἀνιτάξων εἶμι τὰς παραινέσες≈
Αρχή ή κείπω του ὑπρ’ τύχως λόγων.
Inscripti versiculi Hippocratis editioni
Faesianae, ex dono Reineri Bontii.
Είνσιάδεω σελίς εἰμι≈ φίλῳ ἢ φίλο νιν ἔδωκε,
Ἐσόμενον πιζῆς μαρτύριον φιλίης,
Βονιάδης, ίητρὸς ἐν ἱκτροῖσιν άρις,
Ἐν ἢ φίλοις πάντων φίλταλο ὧν μερόπων.
Ad Ifaacum Cafaubonum, in nescio quem,
natione, ut ferebat ipse, Cretensem,.
à quo linguae Graecae imperitus
dicebatur..
᾿Αρητὴρ σοφίης, καὶ ἀληθοσιώης αγερήχε,
Σκαπλόχων βασιλέων θρέμμα, Καστωσόνιε,
[p. 565]
Ἐσί τις ἐν Κρήτεαπ, Διός μεγάλοιο πολίτης,
Ψευδέων κληρονόμο πατρόθεν ἐνδαπίων ≈
Οὗτός σ’ Ἑλλαδικῆς ἀσκήμονα (Τις κε πίθοιτο;)
* Γλώσσης εἶδε μίνου, καὶ μένα οἶδελέγενο
Θαύμα επεί έποιθροισί ποτ᾿ ἀνδράσιν ἐ ηδ’ έμοιγε
Οὐδὲν θαι μάσιον καὶ παρ ἔπο δοκέλ
Κρητίζειν ἐπεὶ οἰδὲν ἀληθοσιώης μέγα πῆμα
Κρῆς, ἐλλιωίζειν δ’ οἶδε Κασαωβόνια.
Secundum caput Sancti Ioannis ex Aristarcho,
five Exercitationibus Sacris, in
Nonni Metaphrasin.
᾿Αλλ᾿ ὅτε δὴ τρίτον ἦμαρ ἀνήγαγε θέσκελου ἠώς,
Ἐν Κανᾶ, ἐν Γαλιλαία, έξω γάμο αυτὰρ ἐκείνῳ.
Παρθενική μετέεσκε θεητόκου Ιω ἢ καὶ αυτός
Ἰησᾶς κείνοισι συνέσιου, ἠδὲ μαθηταί.
Οἶνε δ’ ἐλλείποντα (ἀμύμονι γδ’ γλυκὺ δειπνον
Εὐφροσύνη κεκέρασο,) θεηγόρο έννεπε μήτηρ,
Μήτηρ παρθένο εἶπεν, ἑὸν γόνον εἰσορόωσα
Οίνου τῇδε λέλοιπε, φίλον τέκος, ἐπλὸς ἑπαρα
Δαυτός θελξιγάμοιο≈ πάλιν δ᾽ ἡμείβετο κανα
Μῆτερ ἐμὴ, ὦ ξινὸν ἐμοὶ πέλεν, ἡ δὲ σοι αυτῇς
Ούπω μοι θείοιο προσήλυθε παύμαλου ώρη.
ἐκέκλετο δμώεσαν, πάντα τελέσσας
ο λέξειες και οἱ πείθεθς ἅπαντας.
ἢ δύω ὕδατα ἀγνᾶς
Μήτηρ
Κεῖνα απορ
Εξ δ’ ἐκεῖ ἀλλήλοισιν≈ὁμοίϊοι ἀμφιφορῆες,
Μητρητάς δ’ ἔχαδον τρεῖς
Τω ποτ’ ἀπὸ λύμας λυμαίνετο λαός Ιέδα.
Αὐτίκα δμώεσσιν ἱμοβροφίοισι κελύφ
᾿Αμφορέας πλήσεητέ μοι ΰδαλα, οἱῇ μάλ᾽ ὦκα
Αὐτὲς από πλήσαντο, καὶ ὑδαλο, ὡς ἐκέλευε,
Πάντας ἐπεςέψαντο. πάλιν δ’ οὖ Χρισός ἔειπε≈
Σπού (ατε νῦν,φίλα τέκνα, ε ἀντλήσαιλε τίδ᾽ ὕδωρ
Αὐτὸς τὸ των χούζαπε, Ε οἴσετέ μοι τίδ᾽ ἔενδον,
᾿Ανέρι δ’ οἰνοπλῆρι παρέχετε. τοὶ δ᾽ ἀὸ ἄνακι
Πάντες μλύ πεπίθοντο, ≈ οἰνόπλῃ τίδ᾽ ἔνεγκαν.
[p. 566]
Αὐτὰρ ὅγ᾽ οἰνόπλης ὡς γούστατο νά μαλ
Τιὼ πρὶν ἀμειβομβριο φύσιν 6 αληθέαμορφήνο
(Οὔπω γδὲ πόθεν ἦεν ὅπιςτι το, τοὶ ἢ μάλ’ αυτό
Ἔγνων οἱ μιν ἔνεγκαν ύποθρηζῆρες άγανοί)
Νυμφίον ὡς σφε καλέσας, διδ προ (οθέγξατο μύθως
Πας απὶ ἀνὴρ ὑμώνειον ἐνὶ μεγάροισιν ἀσίδων,
Προό τα πραίὲν ἄριςον ἐΰχρουν οἶνον ἀφύσ
Αὐτὰρ ἐπεὶ μέθυ λαρὸν ἔδει φρένας ἀνδρὸς ἑκάτε
Δαιτυμόνων, πάλιν ἄλλον ἐλά πηνα τᾶδέ παρίχι.
᾿Αλλα σὺ μὲν, φίλε, τόνδε, τήδύτοι τον ε αμείνω,
Εὐφροσύνης γλυετῆρα, πανυςτακόν μοι ἀφύουφς.
Πρῶτον μὲν τόδε θαῦμα θεῖ γόνου κὺς ὕφηνε
Ἐν Κάνᾳ, ἐν Γαλιλαία, ἐἰὼ δ᾽ ἀνεδείξατο δύξιω.
Πίςδυσαν δ’ ὦ ἄνακι ο ἡγεμονῆς μαθηταί.
Αὐτὸς δ᾽ αὖ μὲ ταῦτα, ὁ ἡ θευείκελο αυτό
Μητήρ, σὺν ἢ γνωπὶ, ἀγακλετοί τε μαθητή,
"Αςυ Καποναέμ μετεκίαθον ἀγχιάλοιο
Παῦρα μὲν ἤματα κεῖθι μετ᾿ ἀλλήλοι ζιν ἐόντες.
Καὶ γδ’ Ιεδαίοιζε θεοςυγίεσεν ἑορτὴ
Τιώ τωρ Πάλα καλόζιν, ἐπήλυθε τα χάριν αυτός
ις άλλες.
ὃς Σολύμων ἱερῶν πόλιν εἰσαφίκανε.
Νηδ ’ ἐν θυόεντι φιλέμπορον δύρετο λαὸν,
Πωλέν των έντων ἑλικάς τετεβόας, Ε πόσαμήλων,
Μήλα, τρήρωνάς τε πελειάδας, εὗρε ἢ πολλές
Κερμοτίκες, πλέτοιο μιμηλότας, ανέρας
Τες δι ἄρἰδὼν χερσὶ σιβαρὴν ποίηζεν ἱμάπλίω,
Πάντας δ ’ Ιξελάασκε πυώδια ἔκτηθε νης,
Σιν δ’ ἐλικάςτε βίας & πτώεα, σὺν ἢ ὁ ἀυτὰς
≈ Ἐξέχει λάνῖο φιλοπλέτοιο τραπέζας.
Βἶπε ἢ πιπράσκονίι πελλάδας, ἄραλε ταῦτα,
Ταῦτάμοι ἄραλε πάντα, μὴ ἀφραδίηζεν έιν
Οϊκόνμε μετῆς ὀλυμπος, οἶκον αοικον
Ἐμπορίης τελέκαθε, φιλογυρίης τε δοχεῖον.
Τετύνειν εἰσορόωντες ἀνεμνήσαντο μαθηταί
Δέλτοις πε ζαθέαι (ι απάλαι κεχαραγμένον ἔμωμ,
Ὅπι τοῦ ζῆλός με κατήθεεν ἔνδοθεν οἶκε.
Αὐτὰρ Ἰκδαίων κεχολωμένου ἔννεπε λαὸς,
[p. 567]
Σήμασιν ἓν ποίοι ζι ὁ ἔργμα(ιν ἄμμιν ἔδειίξας,
Ὅλι σὺ κεῖνοῳ ἔκπα, πατήρ δε σοι άμβροττης
"Ος δ’ ἀπαμειβύμθμα πάλιν ἔέννιιεεππεε,, λλιύραζε νηόν
Τόνδε μοι, εἰκι θέλητε, ε εἰ φίλον ὄμμιν ἔηC
Κἀγώ μιν πριαποίζιν ἐν ήμασι δούτερον αὖθις
Ἐκλελέζω. Τοὶ δ’ εἶποναμοιβαδὸς ἄλλοθεν άλλο
Εξε τεαπιράκιν τα πριπλομένοις ἐνιαυτοῖς
Νὲν μέλις δξετέλεστιν ἀγακλυθοὶ ψοὶ Ἰάδα,
Καὶ σὺ πάλιν τριτοῖζινὲν ἤμα (ιν αυτὸν ἐγείρεις;
Αὐταρὁ κοίρανο≈ εἶπεν ἑὸν δέμας≈ οἱ ἢ μαθηταί
Τέτο σαφῶς ἐνόησαν, ὅτι τρίταλον με φέγου
Χρισός από νεκύων παλινόςιμωές φάθ ἦλθε.
Καὶ τύτε θεσπεσίαι ζιν πίςδυσαν σελίδεαπ,
Τω τε λόγῳ, τ’ ἔειπε θες μεγαλώνυμα μός.
Αὐτὰ δὲ ἱερὸν ἄξυ διερχομένο καθ’ ἑαυτὸν,
Πολλοὶ ἐὸν πίςδυσαν ἐς ένομα, πολλὰ μὲν ἄντα
"Όμμαζι δερκιόωντες υπέρτερα θαύματα έργα
Αὐτὸς δὲ ἐδενὸς ἀνδρὸς ἐκεῖ πίς ζε
Πάντας ἐπεὶ γίνωσκε, καὶ οὐκ ἐπιδεύετο πάμπαν
Μαλυρίας ἑτέρο, βρύτεων νόον ὄφρα δειείη
Μένο γδὲ σάφα οίδεν, ο ως φρεζίντι προινά.

Pro Alcinoi à se editi Introductione
Platonica.

᾿Αλκίνοον βασιλῇα περικλυτὸν ᾖδον ἀοιδαὶ
Μαιονίδες, κήπου κοίρανον ἀθανάτου.
Καρπῳβριθομένου, μήλῳ δ᾽ ἐπὶ γείτονι μήλῳ
Φυομένῳ· νυν δ᾿ ὃς δεύτερος Ἀλκίνοος
(5) Σωκρατικήν τινα κῆπον ἐμήσατο τηλεθόωντα,
Αὐτὰρ καὶ μείω καὶ πολυκαρπότερον.

Amatorium somnium.

Εἶδον ἐγὼ τρυφερὸν χθὲς, νήδυμον, οὐ φατὸν ὕπνον,
Τῆς ἀναλελλομένης σύνδρομον ἡριπόλης
[p. 568]
Καὶ γδ ’ ἐμοὶ ῥαδινή παρεκίκλιτο πτῆς ἐρατεινή,
Η πάλαι αστργου & σιβαρβυσμένη.
"Ήδη ἢ τρυφερός ἐπεπτύνετο λεως χροϊ κέρης,
Στήθη δ᾽ ἀμφοτέραν ἰἱ πάνυ θερμόταλα.
Ἤδη ἢ χλιαρή καλεχδύατο παιδός αϋτμή
Ηπαίου ἡμετέμο μέλει, δια ζυμάτων
Πνεῦμα ἢ τὸ ὕπνων μαλακώτερον αυτές ἃμιλλον,
Χείλε ζιν ἀχράντοις χείλεα ποξάπμα.
Ταῦτα ἢ μηδομένες μοι ἐφίπλα) ἠπύτα κώνωψ,
Σεὶ κέρῃ δὲ ἡμῖν ὕπνον ἀπεσκέδαζε.
ἩΚύπρις σ᾽ ὀλέσφεν, ἀνάρεσε, παιδός έραννῆς
᾿Αρπακτήρα, γάμων ἡμετέρων προδότω.

In Amicam, quae alterum praetulerat.

Ναὶ νὰὶ, τὸ γλυκερὸν, τὸ ποθενόταλον παρά πάσας
Κωράζιον, ψυχῆς τὸ πλέον ἡμετέρης,
Τῆς ὅπὶ μειλιχίων τε λόγων ὁ ἀπὸ φρενὸς ἦσαν
Ἐλπίδες ἡμέτεραι ο φρένες εκκρεμέες,
"Αλλον ἔχε και νύκλα φιλώτερον ἀντ᾿ ἐμὲ ἄνδρα,
Ωπόσοι≈ οἱ ἢ πάλαι δίλτατοι, είχίμεθα.
Κύπρι, σὺ δ’ ἀλλοτυρί(αλλο εκ πλεν ἢ τεὸς
"Αρης,
Εἰς ἐμὲ μιμή ζω σὸν πόζιν, ὦ Παρίη.
Χαῖρε κακή, βροτολοιγέ, μιαιφόνε, χαῖρ ἐμὲν ἄχθου,
Αἰεί μοι γλυκερὸν πήκα συριζομένη.

In pulices & culices à se interfectos, cum
ab iis totam noctem Swindrechti
exagitatus esset.

Ἐνθάδε κωνώπεσσιν ὅλην τὴν νύκτα παλαίων
ψύλλαις τ’ ἀγχιμάχοις εὗδέ ποθ’ Εἱνσιάδης≈
αὐτὰρ ἀνιστάμενος στυγερῆς ἐξ ὄρθριος εὐνῆς,
πολλοὺς εὗρεν ἑῇ χειρὶ κατακταμένους.
[p. 569]
Περσεφόνη, σὺ δὲ δέξαι ἀνάρσια*φῦλα καμόντων,
Νυκτιλάλους, ὕπνων ἡμετέρων φθορέας.

In effigiem suam, à nobili pictore
delineatam.

Εἱνσιάδου τὸ πρόσωπον≈ ὁ δὲ γράψας νιν, ἄριστος
Τῶν γραφέων, ὅσσους ἠέλιος καθορᾷ.
Ἄμφω δ’ ἀλλήλοιν ἐρισάσθην≈ ὃς μὲν ἀείδειν
Τόν γράψανθ‘≈ ὃς δ᾽ αὖ γράψαι ἀοιδοπόλον.

Quomodo vinum sit bibendum
inter amicos.

Ὤφελε μηδ᾿ ἐγένου ποτ᾿ ἐνὶ μερόπεσσι Λυαῖε,
Μηδέ σ᾿ ἔτικτεν ὅλως ἐκ Διὸς ἡ Σεμέλη≈
Λίην γὰρ δύσχρηστος ἔφυς χαλεπός τε πελάσσαι≈
Οὐ φευκτὸν πάντῃ χρῆμα, καὶ οὐ παριτόν.
(5) Ὃς γάρ σε στυγέῃσιν, ἐνὶ φρεσὶν ᾗσιν ἀέξει
Νηφάλεον πένθος, τὸ στόμα δ᾿ οἱ δέδεται.
Οὐδ᾿ ὅγε συσσίτοισιν ἔπος φίλον ἐκταμιεύοι
Δύσμορος, οὐδ᾿ ἑτάροις ἀνδράσιν ἐν θαλίῃ.
Ὃς δέ σ᾿ ἄγαν φιλέῃσιν, ἀνύμφευτόν τε πίῃσιν,
(10) Ἀμφότερον καὶ νοῦν καὶ πόδας ἀστατέει.
Πολλάκι μὲν βάζων τόπερ ἦν ἄῤῥητον ἄμεινον,
Οἷά τις ἐν πεδίῳ πῶλος ἀφηνιάσας.
Ὃς δὲ μόνος σοφός ἐστιν, ὃς ἂν πίνῃσι, γαμίσκων
Τὸν Βρόμιον Νύμφαις, τὴν Χάριν Ἁρποκράτει.

Idem Latine conversum, ex tempore.

Dii facerent natus nunquam esses, Bacche, nec esset
Te propter Semele de Iove facta parens.
Usu difficilis quippe es, tangique recusas,
Vitatu pariter pessimus atque aditu.
(5) Qui nimium namque odit, ei sub pectore fixa est
Sobrietas tristis, linguaque vincta manet:
[p. 570]
Nec gratum in mensa convivis promere distum,
Aut inter socios fundere verba potest.
At qui multus amat, nec Nymphis jungere curat,
(10) Non pede, non animo constitit ille suo:
Saepius effundens, quod dictum postmodo nollet,
Ut loro in campis se sine jactat equus.
At sapiens bibet, ut thalamo conjungat eodem,
Et Bromium Nymphis, & Charin Harpocrati.

In Dominici Baudii De induciis
Belgicis libros tres.

=== "Αρεα θυμολέοντα, μέγαν μήζωρα φόβοιο,
Μοίρης ἀνδρομέης τέκτονα θαρραλέον,
Αίμαι ελύθρω κεχαρκότα, τειχε(ιπλήτως
Ληϊςῆρα κακὸν Βελγίδα συρυχόρα,
Πολλοὶ ἐφημίζαντο, Βατανών εν δαϊ λυγρῷ
Ἦπρἀτάρβητον Ε νόον ἐκθέμθμοι,
Ουτά τ᾽ ἐλουθερίης ὕτο σύνομίης τ’ ἐμόγησαν,
Προσδοκίη δόξης &πότε πουζομένης
Αὐταρ‧ὁ Βαυδιάδης θερείκελο, αἰθέρι κύρον
Πολλῇτῇ σοφίη ἐ πιθανολογίῃ,
Eἰριώνω λάχε μενου, ἑαῖς βίβλοι ζιγεραίρειν,
Μητέρα Μεστίων, δρχὸς ἀοιδοπόλων.
Φοῖβε, ου δι’ εἰν ἑνὶ φπωωιί δδυυοοῖῖνν αὐτάξια δής
Μᾶσαν Μαιονίδεω, ἐλόγον Ἡροδότο.
Τοῖς πρότερον γδ’έκαςαιτοῖς ἱεροῦσε μέμηλες
Τοῖσι μὲν οι μέλπειν. τοῖςι οι ου ἱστρέφν.
Μένου όλ’ ᾿Αστροπαιου ἐπεὶ πειδέξιος σπο
Πρίν αυτε τῇ μολπή, ναῦ δ᾽ αὐτὰρ βυεπίη.

In eosdem.

Εἰριών φιλόμαζε, τες παρά πίνι βωμό,
Τιώδ’ ανέθηκε τέρων Βαυσιάδης σελίδα,
Εὐεπίης πηγή καλλίρροου, εννεάκραν,
Νόσον τερπνολάτη σὺν διαγραψαμμο
[p. 571]
“Ως ποῖε, δηρὸν ἄπωςο γλὶ τραφερῆς τε ὁ ὑγχῆς,
Δθυτέρον αὖ πάτρίω ήλυθες ἡμετέρην
"Αλλα λιπὸν ἑτέροιζι, τὰ μηδ’ ὠφελλε γλύοντο,
Οἰμωγές κταμένων, Ε φόνον αργαλέον,
Εἰκόντων κατ’ Αρηα‧ πάλιάξειςτε βαρείας
Τῶν πρὶν κτεινομένων δηΐω ἐν πολέμω.
Σοὶ γὸ μένη, αναατα, πόθοι φιλίη το μέμηλες
Καὶ συρίη πάση, Ο κλυτές δύεπίη,
Δωρά τε Μεσάων ἐρικωδέα‧ παρἢ σοὶ αἰεὶ
«Θελξίνους μολπαὶ, παρἢ χερεστασίας,
Κρητήρ τ’ σύζώρα κεκερασιμίου ήδέ είν
Ανθεον εὖ όζων, δφροσυνης θεράπων.
"Αλλοι σηκόν "Αρησ άκα το και δήριν
Τούχελι κοσμείτων αιμαι δυομθύοις,
Τοῖς κόρυς ἀμφὶς ἄρηρε, Ε ἀκράπλασα κυδοιμέν
Επλαβόειο ἴτυς, τεῖχα Ἐνυαλία
Μένοι δι’ Εἰρικώης γλυκεραί σάλπιγξες ἔαρι
Μεσοπόλοι, Πειθᾶς τέκνα φυγοπλολέμα.

In Socratem Platonis, & Alcinoi Introdu-
ctionem in Platonem, à se editam,
Parodia Homerica.

Ἔσι γέρων Προτούς τις, ΑπόλλωνΟυ με υποδμώς.
Νημερτὴς ἢ, σοφός τε, Ε ακριβέως καταλέξας
Ὅλιτοι ἐν μεγάροισι κακόν τ’ ἀγαθόν τε τέτυκται,
Πάντα ἢ γινόμδμου πειρήσεται, είκε διώη),
Κρυπλαδίοις όάροιζε. δεασύμμόν τυπο αλύξαι.
Πολλά παρέξ γδ’ φησι παρακλιδόν, αλλοθεν άλλα,
Λοξα μάλ’, αχλυύεντα, μελαίνη φρικὶ καλυφθείς.
Οὐδ’ εἴ κεν δέκα μοι φωνή, δέκα ή σόματ’ είνα
Πάντα τοι δξερέω ὁλοφώνα τοῖο γέρινιο.
Ἔσι ἢ τις τοι, ξεῖνε, Ε᾿Αλκίνοο θεοειδής,
Παῦρα μὺς ἀλλὰ μάλα λιγίως, πεὶ τοῖο πιφαύσκων.
Τόνδε μάλ᾿ ἀσεμφέας ἐχέμψει φρεσί, μή σε λάθηβιο
Κείνου γδ’μόνο εἶδε νόον θείοιο γέρον.

[p. 572]

In Inscriptiones Iani Gruteri.

Ὅστα πάλαι σήσαντο νέης αναθήματα νίκης,
Πολλοί αρειμανέων Κάστερες Αυσονίων,
Όσα πάλαι σφετέρης υπατήια φέγχεα "Ρωμης
Εἴσατο, πατρώης ἔκτοθι δγλοσιώης,
Ὅστα πάλαι πολέμοιο μεμηλότες ἡγεμονῆες
Γράψαν ἐπὶ σκύλοις, γράψαν ότι λαφύροις,
"Όσα πάλαι ωραπίδεσιν αὐηρότες ανδρες ἔθεντο,
Ἱερὰ παντοίων ἔμεθμαι ἀθανάτων,
Γράμμασιν ὅσα σοφοῖσιν ἑοῖς ἐχάραξαν ᾿Αχαιοί,
Χρυσός, ὁδοὶ, ναοί, τείχεα, θύπλα, λίθοι,
Πάντα κόνις μία κρύψε, Ε ἐκ ἔι φυκτὰ πέλοντο,
Αἰνύ,υμαι γλαφυρός κῆρες ἔβαν καμάτος.
Πάντα οι’ ἔναλλα φέροντο πάλαι πάλαι, ἃμοι
ἀνάγκης,
Ναὶ ἐλάθεσης
Ἔνθεα εβωμής γράμματα Εξοάνων.
Ἡτοι, ἄναξ Κρόνε, δεινὸν ἀνηλεὸς ἦτορ ἔχεσκες
Πιερικῶν λίζω αμμορον ἀγλαϊών.
Πάντες ονείδιζον σοι αμειλιχο, οἷον ἐποίεις
Μνημοσύνης ἁπαλῶν σήθεα θυγατέρων.
Οὐδὲτελὼ Γρετῆρε τάδε φρένα
Τυπτὰ ἢΜεστάων ἔντεα δὺς πριΰβης.
Αὐτίκα Σκαλανὸν ἕλο μέγαν, εἶλαρ ἔσεσθαι
Σιωὸς ἐριγδέπε πατρί μαχεοποπίω.
Ἴστωρ δ’ Ωκεανοῖο φίλο παῖς ἔπλετο Ῥώσ
πολλῇ κιδνάμμμμα προχοή,
᾿Ανάτυπον σάλπιγιου ἐὸν ςόμα καλὸν ἄειρε,
Όρθια δ’ έλθόντου αρὸς κλόνον ἄδε μέλη.
Εὐοῖ ἐὓς Διόνυζα ὀλίαχε, ταῦτα λελογλώς
Ρούματα, νυμφίων σύννομου ὀπλοτερέων.
Οἰοπίλοι δ’ ἐχόρδυον ᾿Ορειάδες, ἔβρειου Ηχώ,
Πατί φίλω λεπτές πηξαυλίη δόνακας.
Ενθα θεός τοι ἔδωκε λίκω μέγα κύδου δρέπας,
Λαξ δὲ νιν ὑμετέρῃ ἔρθασας ἠνορέη.
Ἠράμε θα κλέα ἐπλόν‧ ἐὴ, Κρόνου, ὁ πρὶν ὅιστὰς
Οὐδεῖ πολλὰ παθὼν καὶ τοι ἐρεισάυψ
[p. 573]
*Ιὴ, ἰη, Γρετῆρε, φίλαι φίλαι εἴπατε Μέσαι,
Εἴπατε δ’ αρχαίων ιέμθμοι χαρίτων
Στυγνὸς ἀμαλδινεσκεν ἐν Κρόνου και δέπη
Χρυσόν, ὁδὸς, ναός, τείχεα, θύπλα, λίθος
᾿Ανάκρονο Γρετῆς ἐπάλιν εἴρυτο χάρτη
Χρυσόν, όδες, ναες, τείχεα, θύπλα, λίθος,

In libellum Orationum Themistii, quas
Petrus Pantinus Latine reddidit, ipse
verò in lucem dedit.

Ἔσι ὁ ἐν νεκύει παραίφαζις," σει θανόντων,
Ταῦτ᾽᾿Αίδη καί σοι Περσεφόνα αυτα λέγει,
Παντῖνο σοφὸς εἶπε ὁ ἔπλαρεν‧ εἶπε ἢ τιώδε,
Τζὼ τέκε πρὶν θνήσκον, ἐς φάθ ἐρχομένου.

In hederam, à qua, aliquamdiu intolerabili
pedis dolore ex clavo afflictus, reme-
dium sibi petierat.

Τὸν πόδα μου πρώζω τετυλωμένου, ἐς σε πέφευγα
Κισε φίλο, φύλλον δ’ ἐκ σοῦ ἀμεριά μου,
Ἐνδυκέως ἐπέθηκα, ὁ αὐλίπο αυτίνο βήνω,
Πρὶν πολλαῖς ὀδιύαις δηθά βαρινόμενο.
Κιοσέ, Διωνύζοιο φίλον θέλω, ἐ πθε σεῖο
Λήσομαι ἀχνύμενο, ἐδ᾽ αναπαυόμενου,
Κραί ή θυμήρες ψυχρόν σέρβα ἐκ στο τούξω,
Παιαν φίλ᾿ ὀθείης, λάτει δ’ ἐϋφροσύνης
Ἐςπόδας ἐκ κεφαλῆς μου ὀνήσιμο όφρα γλύσιος
Τὸν πόδα μὲν σώζων, κράτα δ’ ὅπισκιόων.

In eandem, Doricum.

Τὸν πόδεὰ ἢ καιὸν τετυλωμένο ἄθλια κείμαν,
Οὐδ᾽ ἦν τὰς ὁ διύας παρφα ζις ἐδεμία,
[p. 574]
Οὐδ᾽ ἔρπεν δωάμαν‧ κιατῶ δ’ ἐπίθανα πέταλον,
Καὶ ταχυραςώνας τω πίνω ἠθανόμδυ.
Τῷνως τιν, φίλε κιατε, διανεκέως χάριν ἐξω,
Τᾶςδε βοαθείας αίαχαρισδόμεν
Αἰεὶ τὸ σέφανον ποιήζομες ἐν βάθει οἴνω,
Κουπώνων ἀνέμω κράτα τα τα απόμενοι
"Ολι μοι ἀπιόδωρε, βιοαπύε, κιατε φίλοινε,
᾿Αρχά γαθούνας ήθει ὁ αὐτεμίας.

In Epitomen Physicorum Aristotelis Gilberti
lacchaei, Doricum.

Τέκνον᾿Αρίζων, μεγάλῳ σαμάντορα κόσμῳ,
Είπε θεὸν, κάρυξ μων ἐπωρανίων,
Πτανὸν ἐπεὶ Διὸς ἄρμα κατ᾿ ἀρανὸν εἴσιδε μῶνθ.
Τίῶον ἢ πλανς διερῳ ἐποιχόμενον
"Ωλυμπον πυρόεντα, θεῶν ἢ καθὲ ἕνδεκα μοίρας
"Αφθαρτον τρακιάν παντᾶ ἐφεασομένων.
Αὐτὰρ᾿Αρισοτέλης κόπμον λάχε, τοῖο προφάτας,
Τᾶς σοφίας κάρυξ μῶν ὑπωρασίτω,
Διχθὰ ἢ ταῦτα δέδαστη‧ ἀπείριτα φύλα δ’ έαζε
Τὰν παραφρατάν των μεταρρχαπιμένων,
Ἐσμὸς μυριόφων ω, ἀθέσφαλιθω‧ ς πεπι τάκε
τᾶς σοφίας.
74 πεποιθώς
Θεῖα Ἰακχῆ
Νωῦ δι ’ ὀλιγοῤῥάμων, πολυϊδρεία
Σαμίον χαρίεν θᾶκε τίδ᾽ ἀμφοτέρων.
Τωονν ππαραβραατέν των ἐπεὶ έκθεκθρον τ
Πόλλ᾿ ἀφελούν, πληω γράψατο του
τ’ ἀμελάσας,
προτέραν.

In obitum Bonaventurae Vulcanii.

Ἥραιςον κλυτότεχνον αμύμονα, τωδ᾽ ἐπὶκόλπο
Βρεγμέων ούχα γη Βαταβῶν κατέχε
"Ος πότε πορθμούσας ἐς 16ηρίδα μέσαν᾿Αλαγών
Ἤλυθεν αν ταύτίω τίω φιλομε(οτέρω.
Ἡρήςῳ ἢ θανόνι σωιώλετο Κύπρις άκοιτις,
Βρεγιέων ούχου, 6 χάρις Ελλαδική,

[p. 575]

Iano Rutgersio in Sueciam abeunte, votum
ad halcyonas.

᾿Αλκυόνες πόντοιο γαλιωνίανθο ανασας
Μέναι ἀκυμάνια μητέρες διπλοίης,
Νωῦ ἄλα μοι φορέστησε, δϊἵλεω έμμε γλύοιπο,
Παι είν᾿Αθίωαίης παῖδὲς ἀλὸς ῥοθίης.
Εἰ δέμει ὅπου ἀνὴ γλυκερὸν σύθ ὅρμον ἵκοιτο,
Ἰδμοσυνης άκρον. Ε φιλίης κορυφή,
Ὕμμεν ἐγὼ πάλιν αίθε λεχώϊον ύμνον αείσω,
Ὠδι(ι μογεραῖς ἀμοιπειχομλύτης.
*Οφρα,φίλας τίνωμῳ αμειβαίζω χάριν άμφω,
Ὄρνιθες Μεσέων ὄρνι(ι Νηρεΐδων.

In Germaniam Philippi Cluverii.

Κελτπὶ αὐειμανέες, τις ὀλὶ σκότου ἔχραεν ὑμῶν,
Τις δ’ ὁπὶ ληθοσκύλω ήγαγε τοτιτίζως
*Ἡ ῥα μάτζω πάλαι ἦτε πολυαπερέες, πολύφυλος,
Δόξῃ τ᾿ αὐτιθέω συνδρομει ἠελία.
Κελτε φίλοι, πῇ σὸν κύδος πολὺς πῇ πολύολια
Ἔθνεα; τῇ πύργων ἠλίβατοι σεφάναι;
Πῇῇ θεών θεραπεῖαι, ἰδ᾽ ἤθεα ποικιλίβελας
Πῷ δ᾽ εἰ τὰρ ἡροφων τέχναι ἐγερζιμίθων;
Ταῖςπάλαι ἡςράππεσκες Ενυάλιον καιγαίζω,
Γῆς πάσης προφέρον ἐν σακίων παταγω.
Ναὶματ, ἴχετο πάντα‧ κακορραφέων ἐπεὶ Αἰἀν
Ἔμπεσε πάντολμου, χιλιάδες τ’ ἐτέων.
Οὔνομα ὁ μικρό τεον ώλετο, ε τόδε λίζω
᾿Αμφήριςον ἐὸν, κεῖται ἀγὼν γραφίδα.
Μέσαι Κελμάδες, τίνι δὲ κλέου ἄρερε τᾶτος
Τις δ’ ἀπὸ τις δι’ ἡμῶν ληθεδόνα σκεδάσαι;
Κλοβεριω τόδε κδδου αέξε), ὃν τέκε Κελώς
Μεσοτάκου μήτηρ, εξέαμε(οτόκον.
Ναῦ δ’ άρα λεγδένε πεικιδνάωρο μέγα τεῖχο
Ρίῶε, ταλαντούσας πρίν πιλε ὁ δικάσας
Κελτῶν ἀγλαὰ τέκνα, τέκ,φίλε, ἐ το δέδεξο, [
᾿Ατζέςως ἀφόβως ωρές σε πορθόριθμον.

[p. 576]

In Petr. Bertii Tabulas Orbis universi.

Οἱ πρὶν ὅλον κ7’ κόσμον ἀνίδιμο, ὁ πρὶν ἀγαρὸς,
Ο πρὶν αναπλύξας θεῖον Αρισοτελής
ΝαῦΧρόνε στὶ, βιόδωρε, βιοφθορε, κύδε ἔρε,
Κόσμον ὅλον γράψας αντε το Βεριάδης.
"Οφρ’ αυτό, κόσμοιο πάλιν διὰ παντὸς ἵκοιτο
Η πολυθρύλλητα κοσμογράφο σεφίη.
᾿Αλλά σὺλάζεο κοσμον ὃν αὔθετο σοὶ, Χρόνε δαῆμον,
Καὶ κλέα οἱ ποίει κόσμῳ ὁμε χρονέειν.

In Itinerarium Ioannis Isaaci Pontani,
carmine ab eo descriptum.

Ανδρά μοι ἔννεπεΜᾶσα πολύτροπον, ὃς μάλα πολλά
Πλάγχθη. Ὁμηρείη φὴ πάλαι δυεπίη.
Αἰναρέτω τ᾽ ἤειδὲν Ὀδυσσεα,6 πόνον ανδρὸς
"Αζτα & πολλὸν χῶριν ἐφικο μπές.
Νήρες τ’ εἰναλίας, τάς τε σέρφ αλμυρὸν ὕδωρ,
Υγράτε λιμνάων βένθιαΕλιμένων.
᾿AΑντοδυρούς ΠοντᾶνΟυ ἐμὸς πέλε‧ πολλά θαλάσης
Κύματα, ε πολλόν χῶρον ἐφικόμα
Μαιονίδίω πάλιν άλλον Ὀδυσσεϊ δίζετε Μέστη,
Μαιονίδεω άλλον δίζετε Πιερίδες.
᾿Αλλαντί και τάδε θυμος; ἐπεὶ πολὺ φέρτερο ἄλλων
Αὐτὸς ἑῆς κήρυξ ἔασεται ιςορίης,
Εἰςμεγάλων πρηκλήρ τ’ ἔργων, έπεων δέ τε ρητήρ.
Ω Ακεριάδη, νων δι’ άμα Μαιονίδη.

In Commentarios Danicos ejusdem.

Ποντάνε τέκο‧ εἰμί πατὴρ δε με πέλλ᾿ ἀξίταλλε
Κιμβροήμων δι’ αρχειων ελλύ ξανύω.
Οἷαπάλαι πολέμιο μεμελημένος, έλαπεταν
Δυσμιώ ε πράτίω ήλυθον ἠελία.
Πάτρα φίλη, σὺ δέδιξο τες δι’ ανάκειμαι ανακίι,
Πρώτη στῆς ἀρετῆς κύδου ἐποι ζομένη.
[p. 577]
Τὸς σφετέρες Ῥώμη, τὰ δι᾿ Ἀχαιῶν παῖδες Αχαιῶν.
Κιμβρογχυῶν πράξεις γράψατο Κιμβεςγχμής.

In Ubbonis Emmii Rerum Frisicarum
Historiam.

Ἡ χάρις Ἡειδότοιο μελιςταγές ἠπρίπυμα
Ιάδου τρχαίης ἐστὶ εσυεπίης.
Εννέα γεν Μεσις όπιγραψαμένη σελές αυτό,
Αὐτὴ τῷ Μεσέων ’ βζί μοι ἡ δεκάτη.
Αὐτὰρ Θεκυδίδας βαρύ σόμα, τὸ μὲν ἀγῶνας
Βίβλος εἶπε μόνον τοῖς τότε γινομένοις
Αὐτὸς δι’ ἐσομένοισί ποτ’ αὐδράζιν ἐκτολυπούσας
Στους κτήμα σοφὸν, πάντολε δι’ ἐσόμεμον
Ἐμμιάδεα δε λόγοι(ιν ἐπέπλαρεν ἡ χάρις ἀμφοῖν,
Καὶ πλέον ἢ κείνοις ἡ χάρις αμφοτέροις.
Κτήμα γδὲ ἄμμιν έδωκε δέσο μπροι Γιν ἀγῶνα
Τᾶτο μεν οὐεπίης, τᾶτι δι’ ἐτητυμίης.

In Paraphrasten antiquissimum Ethicorum
Aristotelis, à se inventum, editum,
conversum, & in publica Biblio-
theca iterum repositum.

Τιώδε στὶ, αὐγυρότοξε, ὁ ἡ πολιχου ᾿Αθιών,
Λεγδένε ζαθέης τείχια ῥυσμένη,
Είνζιάδης ανα βίβλον ἐθήκαλο σἱ οτί βωμ
Εὗρε δὲ νιν πολλαῖς ἐν παραριπλομύ
Εὖνιν πατρὸς ἑὲ ὁ ἀνώνυμον, ἀλλὰ ἐἔμπης
Εὖ παραφράζεσαν θεῖον ᾿Αριςοτέλη.
Οὕτω εΔιϊβωμὸν αἰώνυμον εἴσατο Κέκροψ,
Ζοὺς ἢ πατὴρ ταύτη χαῖρε λεπωνυμίη.

[p. 578]

In Ioannis Heurnii, ad librum Hippocratis
De natura hominis Commentarium posthumum.

ne συφές Εὑργιάδης; πᾶ φάρμακα μυρία κείνε
Τῶν τ᾽‧ὅπιχειομθύων, Όπιπααπομθύων
Ἐν Διός, ἐι μακάραν‧ τὰ δὲ τοι νῦ παύτα βέβηκεν,
Ὡςπόνες, ὡς Βορές λαίλαπες, ἢ Ζεφύρα.
Ὡς πάρα Ἱπποκράτης Αχερεβιάδος σόμα λίμνης
Δύσαλο, τ’ἰδίης δύνες άπιςορίης
᾿Αλλὰ πόθεν νῦ ταῦτα τὰ τεύχεα; ποῆς ἔἰι κείνε
Λείπε), ε πατέρου κληρονόμουστφίης.
Κῶνα τύχελι πατρός αμύμονο αναθέσιο
Ἡμετέρε λοιμὸν κρατὸς ἐποςρέφε).
Καὶ τύδὲ νῦν βροτέηςφύζιο ωείπυρον ἔροπλρον
Πατρὸς ὅποιχομένε παρίιθεῖ ἐκ σελίδων.
Ως πάρου Ἡρακλέου Ποιανιου ὅπλα κομίζων
Περούμενου Τροίζω ἔλυθεν Ἰλιάδα.

In ejusdem scripta posthuma
retrogradum.

Ευρνιάδης πάλαι ἐν χθονίοις ὧν, ἀγλαὸν ἶχα
"Έλλαχεν ἢ σοφίῃ, ἐ πάλι βιβλιλικές.

In Apophthegmata à Gerardo Tuningio
aliquot linguis collecta.

Οὐκ ἄγαμαι πολύμυθον ἀμετροεπῆ τ’ ἀγορητικώς
Οὐκ ἄγαμαι πόν τα κύμα. ζιν εἰδόμθμον
Μεζοπόλον, πείφοιλον, ἀλώμθμον ἔνθα ὁ ἔνθα.
Τιν δι’ ἀθυρόγλασον τίς δέχε) συρίζω;
᾿Αλλὰ, φίλο, τίδε ναιχί καλὸν καλὸν, Ιωις ἀνά-
κτων
Μήτε δείγλωσα μήτ’ ἀφαμαρλοιπής
[p. 579]
Ὡς Λακεδαιμονίων ἐκ ςήθεου ὁ βραχύς ἔρόφ
Μῦθα, ἀτὰρ πυκνῇ μιγνύμμου χάριν.
Ταῦτα δι’ αναγνώσεις τις, ἐνὶ φρεζίν (εν ἀγάσαι,
"Ανδρα πολύγλωσσον, ε φιλοπαυροεπή.

In Bibliothecam Publicam.

Ψυχέων παμβασιλείαν ὁρᾷς σοφά μυκοωσῶν/μνηοωσῶν,
Γαίης Αὐσονίης, ξεῖνε, καὶ Ἑλλαδικῆς,
Ἡσυχίης πρυτανεῖον, ἔδουνός, ὅρμον ᾿Αθιώνες
Ἱρὸν γηθοσιώης, ναὸν ἐλουθερίης≈
(5) Θνητοὶ ἀεὶ ζώοντες, ἀεὶ λαλέουσα σιωπή.
Ἀνδρῶν οἰχομύων ἐνθάδε ναιετάς.
Οὔπω τοίην Κροῖσος ἄναξ βασιλείου ἔναιεν,
Αὐτὰρ ὁ Φαιναρέτης παῖς καὶ Ἀριστοτέλης.

In novem Lyricos, Doricum,
è persona Pindari.

"Αλλοι μὲν παύσδονι ὁ ἀδέα πολλά χέοντι
Φόρμιγχου λιγυρᾶς ανδρες ἐφαψάμψοι.
Σταριχόριο καλλόὸν αἴθα σπιππρρέέππςφ≈≈ Αρχιλόχῳ ἢ
Πικρὰ ῥές συγερᾶνμέτρα κακαγοριᾶν.
᾿Αλκμαν δὴ γλυκύς ἐνα εἼσυκου αγριάδης
Αιλινον οἱμώσδε μοῖσα Σιμωνίδεω.
Τὸ πένου ᾿Αλκαίοιο πολύ προβέβακεν απαίτωνς
Βακχυλίδα πειθώςτάθεσιν ἐμπέφυε≈
Αὐτὰρ᾿Ανακρείονι νέον μέλι Μοῖσα κέρασε.
Τὰν δεκάται Σαπφώ φαμ’ Ελικωνιάδα.
Ταῦτα μέλη τιώσιζιν, ἐμοὶ δι’ ἄρα Διὶ μώνες
Τὰν βρον τὰν παύτες λείπετε 6 σεροπάν.

In Lacedaemonios qui recenter
Hagam advenerant.

Ω’ Λακεδαιμόνιοι, κρατερὸν ἐ δράϊοναίμα.
Παϊδος ἀμωμα τω χαίρετέ μοι γλυεῖς,
Bb 2 Ὑμέας
[p. 580]
Ὑμίας εἰστρόων μέγα τέρπομαι, ὡς ἔκ λαύσων
᾿Οθρυάδειο βίλη, ἠδὲ Λεωνίδεω.
Κείνω γδ’ μέγα θαῦμα & ανασίου (ι χίπιω,
Τλήσαντε συγερών λαίλαπα δυσωμέων,
Ψυχάν παρθερθέω γλυκεράν, βελέων δ’ ἐνὶ χαρμα
Αδοκίμω πατάγοις ὡς τὸ τις εἰλαπίνα.
Ὕμμιν ἢ Ζοὺς δοίη ἔχαν κοτύλου τε ἐ άρτον,
Λιμῳ ὁ πενίᾳ πολλά μαχεοταμίοις.

In Gerardi Mercatoris Atlantem, labore
Petri Montani, diligentia & sumptu
Iodoci Hondii, editum.

Οὐρανὸν ἀξερόεντα γέρων κυριέυθμο "Άτλας,
Ἑλλάδο᾽ ἐπι φόρτον μυθοτόκοιο λαχών,
Πολλά καμών ώμοιζι σιδηρείοι ζιν, άειρε,
Εἰς Α’ ἐτέων πολλὰς στάσηεν όλυμπιάδας,
ΠολλάΔιὸς≈κρυερή(ε παλινόμμα νιφάδες
Πολλά δι’ υαθε καμών λαίλαπι μεινουλsίiνnο
Οἷα Λ’ ἐνὶ νεφέεαπ πατήρ πος έπκι βέλεμνα,
Κυδιόων βροντῇ, κυδιόων τεροπῇ.
Αὐτὰρ οἱῖς πιπίδητο, πόνῳ δι’ υπό γυῖα λέλιωτο,
“Ὑδακ ε πολλῳ γήραϊ πειρο εάμα.
Πληϊάδες σ’ ολόλυξαν ἐὲν πατέρ εἰζορόωπες,
Κρυψάμαι και πυκνιών ὄμμαθ᾽ ὑπτινεφέων,
Οὐκει δι’ αλοι αωρτο πελώριον, ἐκότι δι’ αἰθήρ
Ως πτέρου δρχούσης κίοζιν ἐμβέβας.
Γήραυδος δι’ υπέδυ πάλιν ερανὸν ἀτερόεντα,
Ἡμεδαπός, τοκίων πτῆς από Φλανδριακών.
Πρῶτα δέ τοι ζείδωρον άσεςηρίξατο γαύλω,
Παντα ή μέτρησεν νάματα ποταμές
Μοντάνε οι οἱ ἐπῆλθε 6’Ονδιάδαο μροινή,
Οὗτο χαλκογράφων κῦδα, ὁ δι’ ιδμοσυνης.
Χαίρετε γαίης τέκνα ≈ νέου πάλιν αὐτὰ γέροντα
Φλαιδειακῶν "Ατλας ἦλθεν ἀπὸ πόλεων.

[p. 581]

Idem Latine.

Pleïadum genitor, cui tellis athera fixum
Et mentita polum Graecia ferre dedit,
Curvus erat, magnosque humeris libraverat axes,
Ec stererat multas festus Olympiadas,
(5) Tot nivibus, saevo toties perculsus ab imbri,
Et toties pennis, Core vel Eure, tuis,
Tot gravibus telis, quot lupiter aethere torquet,
Seu tonitru ludit, fulmine sive suo.
Dum senio tandem, dum multis debilis annis
(10) Et nimio victus membra labore fuit.
Pleïades moestum quoties gemuere parentem,
Et sua texerunt nubibus ora suis!
Nil erat. ibat onus, pronoque ardebat olympo
Cedere cardinibus aetheris aula suis.
(15) Gerardus subiit caeli stellantia tecta,
Ille meus, civis, Flandria nostra, tuus.
Ac primum validam suspendit pondere terram,
Et radio cunctas cedere jussit aquas.
Montani pariter, pariter mens subvenit Hondi:
(20) Hic scalpro, calamo doctior ille suo.
Gaude, maxima terra, novus tibi Flandricus Atlas
Quod nequiit senior ferre, subivit onus.

In Editionem Ptolemaei Petri Montani
& Iodoci Hondii.

Κόπιον ὅλον τροχόεντα, πρίδρομον ἀμφὶς ἐόντα,
“Αρμασινουτάων, νῆτον ατε μεγάλίω,
Ζυμὸς ἐπερανίοιο πρικλυτὸς ἔπλαζε τέχνης.
᾿Ὠκεανὲ δ᾽ ἱεμῆς πῆξεν ἐν ἀγκαλίζιν.
᾿Ανάτυπον δ᾽ ἕξεν ἄλλον ἑτεκτήναντο παλαιιὶ
᾿Ανέρες, αρχαίης ἔγκυοι ἰδμοσυνης.
Πρώτο 5, Πτολεμαίε, φάθ ωείπυςον ἔθηκας,
Κόσμον ὅλον μικρῳ τάχει δειξάμψο
[p. 582]
Καὶ ποταμὸν ὑρὶ πάντα, εύρέα νώτα θαλάσης,
Καὶ πόλιας κόσμε τέκνα πολυασερέας.
᾿Αλλὰτάδ᾽ ἦμαρἐπ᾽ ἦμαρ ἐπεμβεβαώς βαρὺς αἰῶν.
Παύτα μετατρέψας τέρπεται ήἠδδ᾽’ ολέσεις.
Αίξεις δ᾽ ἀλλοπρόσαλλο ἐς αλλοτρίζω τρέπε μορο
Σχήματα δ’ δέχαίων κίνειν ἐνομάτων.
Πανταἢ κόσμον ἄκοσμον ἐπήκατο παντα δ’ άμείβε
Τῆς Πτολεεμμααφφααίίηηςς έμπαλιν ἱςορίας.
Τοῖα πεπνυμθύω Μοντάνιου Ονδιάδηςτο
᾿Ανέρε κηδεστά, συν δ’ ἅμα συγγμές,
Γαῖδω ἔνω ω τε νίιωτε, Εὄνοματ᾿ ἄλλοθεν
Σύννομα τῇδὲ μιῇ ἐξετέθω σελίδι.
Χαίρετε κοσμοδότα, Ζἰωὸς δ᾽ ὁμοτέχνῳ ἐόντε,
Οὐρανὸν αὐτοῖζιν ναίελον ἀθανάτοις.

In Dominici Baudii Poëmata.

άλλα
Τὸν Φοίβῳ φίλον αἴδρα,τ & Χαρίτεσιν ἀπεχβῆ
Βαυδιάδίω, ἀφελᾶς τέκνον ἐλευθερίης.
Τὸν Νυμφέων ἐλατήρι νόμες γράψαντα Λυαίως
Η θέμις ἡδείης ἐστὶ χαλιφροσιώης,
Χάρτης εσομλίοις ὅδε δείξε),οίου Ξεσκε
Φίλο ανὴρ γρετῆς, ἐχθρὸς ἀταθταλίης≈
Ἐπλοῖςγδ’ κλέου ἐπλὸν ἐμήζατο, τοῖζι ἢ μᾶμον
Ων κακομηχανίη ςήθειν ἐμπέφυε.
Παῖδα δὲ οἱ γλυκύπικρον ἐγείνατο πρῶτος Ἴαμβονο
Αὐτοπάτωρ, ἰδίης, ὡς Διὸς ἐκ κεφαλής,
Οἱααὶ προτέροισιν αναψάμμου βρόχον ἐχθροῖς
᾿Αρχίλοχου, τριαῶν πῆμα Αυκαμβιάδων.
Ἀλλα, φίλο Διόνυσε, παρίςτιζο σεῖο ποιητή
Εμπεδα, μὴ φθονερῶν αὐτιά(η σομάτων
Κάλλου δ’ ίζων ἔχει λόγοις τέλο ίζον ἐπείη
Τάςδ’ ϊν᾿ ἀπάγχη) πᾶς συγέων χάριτας

[p. 583]*

Pro Monobiblo.

Ταῦτα σοὶ, ὦ Κυθέρεια, νέων τροφέ, μῆτερ ἐρώτων
Ἀντιθεῖ ἐκ πάσης Είν Γιάδης κραδίης.
Ἀλλὰ με ἵλαθι κείνῳ, ἵν’ ἱμερός ασαν ἀοιδίων,
Καὶ μὲ ταῦτ᾽ ἄδη πολλῷἔτι γλύκιον.
Εἰ δέ σοι & πέλεται καταθύμια, ε τίύδι λέξον:
Ἀντί γδ’ "Ηφαισον σε τεὸν ἐκκαλέζω.

In librum De Mundo, Aristoteli vulgo
ascriptum, cum eum interpretaretur.

Ἄτλαντι μεγάλῳ κρατεροὺς βεβαρημὲνῳ ὤμους
Ἄμπαύειν καμάτων εἴπετε Πιερίδες.
Κόσμος ὅτι, τροχόεντι σὺν οὐρανῷ ἀμφὶς ἐόντι,
Ἄστρά τε πάντα μιῇ χειρὶ περιστρέφεται.

In Cupidinem, qui Bruxellae è fonte
aquam jaculatur.

Κυπρογενοῦς ὁ πτηνὸς, ὁ τοὺς φλογόεντας οϊστοὺς
Ὑιεὺς πανδαμάτωρ χερσὶ τιτυσκόμενος,
Ὅν Διὸς ἐν μακάρεσσι μέγας νόος αἰὲν ἐθάμβει,
Καίπερ ἐρίγδουπος νεφεληγερέτης,
(5) Χαίρετε χαίρετ᾽ ἐρῶντες, ἑην δε σβέσσατ᾽ ἀνίην·
Ἀντὶ γὰρ ἀσβέστου νῦν πυρὸς ὑδροχοεῖ.

In Glossarium Graeco-barbarum
Iohannis Meursii.
Ἑλλαδικῆς ωείπυςον ἐπεὶ κλέθω ἄλεζεναἴης
"Αρης πανδαμάτωρ, τιδ’ άμαΒαρβαρί»,
Οὐκ ἔτι δὲ μλύεν Ἑλλὰς ἐν Ἑλλάδι ≈ τις κιπίθοιτος
Ἑλλαδική γλώσση μίγνυτο Βαρβαρική.
[p. 584]
Φωναὶ δι’ ἀλλήλι ζι πάλαι μίλλω. ἐδ᾽ ἴα γήρυς
Ὁ μγόνει ζιν ἔω τοῖςποτὲ γινομθύοις.
Καὶ μόγις ἰω ξυνετὴ τοῖς αἰδράζιν, ὃς πιλε γάζα
Ελλάδα αὐχαίης τίκλε παλαγμέας.
Μένω Μαρσιάδη & τῦτ᾽ αἰέθηκαν αεθλον
᾿Αινας Μέσαι μητέρες δύκλεΐας.
Νῦν γδὲ Βαρβαρίη τόσον χρόνον αὐτιπαλαίσας,
Το κλέψω ἐξ αυτῆς σύρατο Βαρβαρίης.

Idem Latine.

Postquam Grajorum delevit nobile nomen
Mars domitor rerum, mixtaque Barbaries,
Graecia jam vix Graeca fuit, quis credere possit?
Linguam etiam traxit improba Barbaries.
(5) Misceri & voces quondam coepere, nec illa
Quae fuerat priscis, tum quoque lingua fuit.
Vix illam capiant, quos olim tempore primo
Edidit antiquos Graecia docta viros.
Soli Meursiadae donarunt praemia tanta,
(10) Aeterni matres nominis Aonides.
Nam qui Barbariem tam multos dispulit annos,
Huic venit ex ipsa gloria Barbarie.

De mirandis Bataviae Iosephi Scaligeri.

Ignorata tuae referam miracula terrae
Dousa, peregrinis non habitura fidem.
Omnia lanitium hic lassat textrina Minervae:
Lanigeros tamen hinc scimus abesse greges,
(5) Non capiunt operas fabriles oppida vestra:
Nulla fabris tamen haec ligna ministrat humus.
Horrea triticeae rumpunt hic frugis acervi:
Pascuus hic tamen est non Cerealis ager.
Hic numerosa meri stipantur dolia cellis:
(10) Qua vineta colat nulla putator habet.
[p. 585]
Hic nulla aut certe seges est rarissima lini:
Linificî tamen est copia major ubi?
Hic mediis habitamus aquis (quis credere possit?)
Et tamen hic nullae, Dousa, bibuntur aquae.

Idem Graecè.

Ὑμετέρης ἐρέω νηπευθέα θαύματα γαίης,
Δουσιάδη, δύσπιστ’ ἀλλοδαποῖς ἀΐειν.
Ἐνταῦθ’ οὐκ ἀρκοῦσ’ ἐρίοις ἱστῶνες Ἀθήνης,
Πῶϋ δὲ φροῦδον ἃπαν εἰροπόκων ὀΐων.
(5) Ἄστεα χειροβίους οὐ χωρεῖ τέκτονας ἄνδρας≈
Ἐργασίμης δ᾽ ὕλης ἔστ’ ἀχόρηγον ἕδος.
Σιτοδόκους πυροῦ σωροὶ ῥηγνῦσι καλιάς≈
Βούβοτος ἡ γαίη δ᾽, οὐ φιλόπυρος ἔφυ.
Ἄπλετοι ὧδ᾽ οἴνοιο νενασμέναι εἰσὶ πιθάκναι≈
(10) Οὐδενὸς οἰνοπέδου δ᾽ ἐστὶ φυτηκομίη.
Οὐδαμὸς ἢ σπάνιος τῇδε σπόρος ἐστὶ λίνοιο≈
Ποῦ ποτὲ δ᾽ εἰσὶ λίνου πλείονες ἐργασίαι;
Οἰκίαι εἰσὶ μέσοισιν ἐν ὕδασιν. τίς κε πίθοιτο;
Ὑδροποτεῖ δ᾽ οὐδεὶς ἐνθάδε, Δουσιάδη.

De iisdem Danielis Heinsii, admodum adole-
scentis, cum exerceretur a Scaligero.

Pauca tibi referam, sed quae mihi mira videntur
In Batavis. at tu, maxime Dousa, fave.
Omnia Palladiae complerunt oppida lanae,
Laniferas hic quis pectere discit oves?
(5) Plurima cum fabris fabrilis copia ligni est:
Ligna tamen vobis omnia terra negat.
Plus Cereris nusquam est: vix hanc tamen educat usquam
Terra parens, bubus officiosa suis.
Dolia sunt hic, Bacche, tui plena omnia: suntque
(10) Plurima, cum non fit vinea, vina tamen.
[p. 586]
Nullaque gignendis lassantur pascua linis:
Linificas lassant hic tamen illa manus.
Tantalidae nos, Dousa, sumus. circundamur unda,
Et tamen hanc ipsas quis bibit inter aquas?

Idem Graece.

Ἵλαθι Δουσιάδη, τὰ τεῶν μεμάθηκα Βαταυῶν,
Παῦρα, λίην δὲ φέρω θαύμασιν εἰδόμενα.
Εἴρεα μὲν πάσας σφίσιν ἐπλήρωσε πόληας·
Εἰροπόκους δ᾽ οὐδεὶς ὧδ᾿ ὄϊας κομέει.
(5) Ξυλοκόποι πέλον ἄνδρες ἀπειρέσιοι ξύλα θ᾿ ὧδε·
Ἄξυλoς αὐταρ ὅλη γῆ πέλει ἡμετέρη.
Πάντη δώρα πέλει Δημήτερος. οὐδέ μιν ὑμέων
Ἔτρεφε γῆ, βουσὶν πλεῖστα χαριζομένη.
Πᾶς δὲ πίθος Διόνυσε σέθεν γέμε. πολλοὶ ἔασιν
(10) Ἀμπελινοὶ καρποὶ, ἄμπελος οὐδε μίη.
Οὐδὲ λίνοις ἁπαλοῖσι καταβρίθουσιν ἄρουραι·
Τὰς δὲ λίνα πλήθη χεροβίων παλάμας.
Τανταλικὸν γένος ἐσμέν≈ ἐπεὶ ποταμοῖς στεφόμεσθα·
Τίς δὲ τόσων γεύει Δουσιάδη ποταμῶν;

In editionem Historiae Georgii Logothetae.
à Georgio Dousa Constantinopoli
repertae, à Theodoro Dousa
fratre ejus editae.

Δεξιάδης εἴδωλον κειζώσις τοκή,
Οὗ ἢ κασιγνήτο κληρονόμο σοφίης.
Ος ποτ’ αἰειμανέων Βατάβων απο, τηλόθι πάτρης
Μέχρι ἐἐς Θρηκῶν ἦλθεν αὐειμανέων,
Ἤθεας ὁ βοὸς εἶδὲ πόρον μέγαν, ὃν Δεὸς ἡ βᾶς
Νήξαῖο, ποὺς δ’ Ηρης ἤλυθεν ἀνεσίη,
*Ῥώμίω δ’ εἶδε νίζω, σοφίης φάθω, εὖλμα θεμίστων,
Τῆς παραπιπέσης λείψανον Αύζονίης,
Μσίαν
[p. 587]
Μεσέων δ᾽ ὄργαναπολλά παλαιών γράμματα φωτῶν,
Κεϊθί ως ἐκ μέσης ρύσταλο βαρβαρίης.
Δεσπάδης νῦν ταῦτα, κασιγνήτοιο θανόντου,
Ἐς φάο ἐκ δυσπώ ήγαγε Κιμμερίων.
Ωςπόλε ὁ Κάστωρ ἑτερήμερο ἐξανάτειλε
Το Πολυδοκείς δυσαμλύκ φαεου.

Idem pene ad verbum Latine.

Dousiades, nunquam morituri patris imago,
Hares fraterna Dousiades Sophiae,
Quem procul armisono à Batavo, patriaque relicta,
Vexerat ad Thracas impetus armifonos,
Venit & usque Bovis trajectum: quem prius Ino
Iunonis durae naverat imperio.
Te quoque Roma recens, Sophiae lex, gloria legum,
Iam prope collapsae terminus Ausoniae.
Heic & Musarum multa instrumenta, vetustos
Barbarie libros sustulit è media.
Quae nunc Dousiades, fratris post funera rapti,
Producit tenebris eruta Cimmeriis.
Haud aliter Castor alterna luce refulget,
Fost Pollucei sideris interitum.
In Germaniam Cluverii.
Κελτοὶ ἀρειμανέες, τις ἐπὶ σκότου ἔλεκεν ὑμῶν,
Τις δ’ ἐπὶ ληθοσκώνω ήγαγε τιοτιτίζω;
*Ηραμάτων πάλαι ἦτε πολυαπερέες, πολύφυλοις
Δόξη τ᾿ αὐιθέω συνδρομοιἠελία,
Κελί φίλη πῇ σον κῦδα πολὺ; πῇ πολύολια
Ἔθνεα, πῇ πύργων ἠλίβατοι σεφάναι;
Πῇ ἢ θεών θεραπείας, ἰδ᾽ ἤθεα ποικιλόβολα;
Πῆ δ᾽ ἀταρ ἠρίων τέχναι ἐγερ Γιμόθων,
Ταῖς πάλαι ἐςράπλεσκες Ενυάλιον και γαύζω,
Γῆςπάσης προφέρον ἡ σακίων πατάγω;
[p. 588]
Νὴ μὰ τ, ᾤχετο πάντα≈ κακοῤῥαφέων ἐπεὶ αἰῶν
Ἔμπεσε παύτολμου, χιλιάδες τ’ έτίων.
Οὔνομα ὁ μικρό τεὸν ἄλειο, ε τόδε λίζω
῾Αμφήρισεν ἐων, κεῖται ἀγὼν γραφίδου.
Μέστη Κελιάδες, τίνι δὴ κλέου ὠρορε τέτο;
Τις δ’ Σπο τίώ δ᾽ ἡμῖν ληθεδόνα σκεδάσαι;
Κλαβερίῳ τίδε κῦδο αέξε), ὃν τέκε Κελτίς
Μεζοτικου μήτηρ ζέα μεζοτόκον.
Νῦν δὲ ἄρα Λεγδένο πεικιδνάμδυο μέγα τεῖχο
Ῥώῶε, ταλαντούσας πρίν πολε ὁ δικάσις
Κελτὸ ἀγλαν τέκνα, τέκου, φιλε 6 τὸ δέδεξο,
᾿Ατρέςως ἀφόβως πρὸς σὲ πορδυόμθμον.
Inscriptum Lexico pentaglotto, Hebraico,
Chaldaico, Syriaco, Talmudico, &c,
Valentini Schindleri, cum iis
linguis primo se dedisset.
Είνβιάδε σελὶς ἥδε, ἢ ἀγλαὰ πάνταμαθόντα
Ευρήση πολιὸν γῆρας ἐποχόμψον.
Νῦν δὲμιν᾿Ανθολίη καταδέξε) αίδρα γδ’αἰεὶ
Οὐ καλὸν Ἑλλιώων μούδεσαν ἀδιάειν.
In Dionyfii Catonis Monita, & Publii Syti
Mimos, à Iofepho Scaligero Graece redditos
, ejusdemque in Maximi Planudis
& Theodori GazaeGraecorum
versiones, cenfuram.
᾿Αθανάτω δύο φίδτε, δαημισυώμο ποτ’ ἀγαςὼ,
Ρυσάπίω προτέρης Ἑλλάδα βαρβαρίης,
Μάξιμο, όνομα πελὺ καθ’ Ἑλλάδι, Ο Θεόδωρος
Πανσιφθω ≈ Ελλαδικῦ δὲ αἵματα αμφοτέρω.
[p. 589]
Αὐτὰρ ἡ Ἑλλάδα Ἑλλὰς Ἰελιάδης μεγαλόφρων, -
Αὐσονίων πατέρων κῦδου ἐρυατά μου,
Των ὑπὸ δερὶ παλαιά κατήμω ζεν Ἑλλάδος αία,
Πᾶσιν ἢ σφετέριω ώλεζεν ἀγλαΐζω,
Ἑλλάδα, τωὶ ἔτ᾽ ἐδταν, ανελλάδα, τὸ ἢ σοφιστά
Ἑλλάδα, ἀγλώσσω δείξε ὁ ἀλλοδαπώ. -
De Aesopi Fabulis & ejus sapientia, in
editionem quae adornabatur.
Ὅσων Ἑλλὰς ἅπασα & Αὐσονίη μεγάθυμος
Οἱ φρὺξ φραδμοσύνιωκτή(ατο 6 πινυτιώ.
Μένος ὁ συρίζω ἀπεμάξαλο πᾶσαν Ὁμήρε,
Σὺν Ε᾿Ὀδυσσείης σύν τε ≈ Ιλιάδος.
Πρῶτός τοι ἐ πᾶσαν ἀπώκιζε τω πρὶν ἐσαν
Των μερόπων, ζωοῖς μίγδα χαρισάμθμος.
Κερδώς Οδυοπούς σει≈ λέων δὲ οἱ στὴν ᾿Αλελλούς
Καὶ βάτραχον ὁ μῶν εἶδεν αἰιπρεπέα≈
Παύτη δι’ αἰδρομέζω δήεις φρόνιν, ἠδὲ ἐἔργα
Αὐτὸν ἢ Κρονίδίω πᾶ (ιν ἐφιστάμμον.
Ω’ πούδων μελέδημα, ὁ ἀνέρα πάντα πινύσκων,
Ωπαίξας απεδῆς ἄξια 6μελέτης.
InBatrachomyomachiam, ejusdem
editionis.
Οὐδὲν ἐν αὐθρώποι ζεν ἐπήβολον ἐδὲ λόγοιο
Οὐδ᾽ οὐδαιμονίης φημὶ ἐ σύςτιθίης,
᾿Αμφίβιο πᾶς ὧδε βία βίθη παντα, 6 ὕδωρ,
Καὶ πάλιν αὖ τρᾶγλας, ὁ μυοπανδυσίας.
Ησαί τε νίκαι τε, φιλοφροσύναι τε δέχεος
Καὶ πάλιν εἰμιών, ὁ πολέμε ποροφάσης.
Φρέδες, οὐνομίαιτε Εἀθανάτων ὅπις
αγνής
Παζιν ἐφιςαυθίαν, παν Η μετερχειούτων
Πηλοβατέων πλῆρες επρ ὕδωρ,πᾶσαι δε
Πλήρη ι’ άπαν άθακάτων έρχεα, Ελε Επεμβίας.
τ’ άγκyajs
[p. 590]
Παντη Λ’ Υμβόας, παύτη Φυσίγναθο ήρως,
Παΐτη Λειχομυλών φύλα, Ε᾿Αρτοφάγων.
Οἵη γδ’ σοι τῇδε μυών βατράχων τ’ ἀγερόχων
Εἰζιδέειν, τοίη & μερόπων γλυκή.
In Aristarchum fuum, & Nonnum,
S. Iohannis Euangelistae interpretem.
Βέλγης μπώ λόου εἰμί≈ τέθηπα ἢ θεῖον Όμηρον,
Ἑλλαδικῆς μέσης δρχον οϊαστάμμο.
Χριστανών δι’ αὖ θεσμα σεβάζομαι ἐδ’ ἄλα δείξω
Οὔτε θεών άλλων, ὅτι θεκχμέων.
Μύθων οι αὐτὶ, τέθηπα μέγαν λόγον≈ αὐτὶς Μεσῶν,
Κείνίω τίω ἱεριώ, βροντῇ ἐἴσκοεπύζω,
Δαινυμθύς μαζιλῆος ὁμέσων & Διονύσα,
Οὐ Διὸς, ἀλλὰ θεῖ μάντιν ὁμοῤῥοφία.
των ή φιλαρχαίων πάλιν αὐ πάλιν εὔχομαι ε
Παντὸς ἀκιβδήλε δεινότατος θεράπων.
Ὑδάτιον προβέβαλα, καθάριον, ἔκγονον αἴης,
Νέκταρος ἐρανίων, ἔτοι ἀκηρασία.
Ξείνης δ’ έτι άγαμαι σε (ορισμψον αύθος αοιδῆς≈
Ηδυ απο, δρχαίης δ’ Ελλάδος & μετέχον,
Τις ίμοι ἓν μεμφοιτο; μόνον μὴ χώες Νόννε,
Ἰλιακίὼ Μᾶσαν Νειλιακής τορςφέρειν.
Indoctissimam Hebraicae, Chaldaicae
& Syriacae linguae collationem
LudovicideDieu.
Βίβλε, τί δηθύνεις; τί με, δύσκολε, τόσον ἰαπις
Τῶν σῶν χαλκοτύπων δύσμορον ἀμβολίη.
Τὸν δὲ ἄγαν ποθέοντα παρανίκαγήρας ἔπει(ες
Ἐλπίδι δ᾽ ἐς πολικώ συθὺς ἀρχόμεθα.
Νωῦ δὲ μιι ἀασταςή, τέκος, ἔρχεαι, όσον αγανά
Μητέρου εἰς συνιιω ήλυθε παρθενική
TPOEMATA
[p. 591]
Τηλόθε πε γλυστῆρου απόωροθι, τηλόθι πάτρης
Πλαζομθύη, κομιδῆς νόσφι Οαρμαλιῆς.
τι κκέέννசσலο்υ ὄναιμι; τι η σέργον τι κομ
Φάρμακονν,, ἢ φιλίης μιπὸν ὀφειλόμθμον;
᾿Αλλατί κομίζεις
β. Χαλδεύων
Ἐς κοινωφελίζω κτῆμα, εἰδμοσιώλω.
τὰ πειτί, εἙβραίωντε Σύρωντι ≈
᾿Αντολίη δ’
ind
β.
ανάκειμαι≈ ἔχω δε τοι δαντα κέκβυθο
Λαῶν τριωτιτίων μνήματα Οσελίδες.
B.Β. ΓIραψάμμος τις ζί;β.θεώνυμ,ου ἀγλαός ανήρ,
Κύρυξ χριστανῆς θέσκελ- λυσεβίης.
Ηρά μοι ἀχραντε συφίης φαθυ,ἠρά μοι εἶπις
Τέκνον≈ἀαμμώμητον πατρὸς ἀριζονόκ.
Αὐτοδαῦ Λοδόβικον, ἐράσμιον, ἐρανόφοιτον,
Μεζοχαρή, κοινῆς δείκελον θύνοΐης.
β. Ναΐδδαε Ηεῖ νέα ἦλθεν εωσφόροω≈ αὐτολέῃ ἢ
Δυσμάων ἀδειὴς ἤλυθεν αὐτολίη.
Γλώντας, δ’, οι πρίν τειχθα δεδαία), εἰς ἓν ὕρυνε,
Ὡς μίαν, ὁ μὲνο πᾶσαν ότιςάμμ.
In Apostolica Acta ab codem
illustrata.
έμπαλιν
Τοξοφόροις᾿Αράβεαπ, Ο Αἰθιόπιοι, Σύροις τε
Φῶς≈αναδὺς, τέ των δ’ ἔμπαλιν ἐκ σελίδων
Θεσμώ ερανίων κεδάσας σκοτόεανταν≈ὁμίχλιω
Νύκλα μετ᾿ ὀρεναίζω, ὡς≈τροχός ἠελία,
Πράξιν᾿᾿ΑΑπποοςςοολλιικκιιώώὁὁ θεώυμα ἔξελε γυκτός.
Φημίξε ταυτίω πράξιν, ᾿Απιςολικιώ,
InEpistolicas Quaestiones Ioannis Beverovicii,
De Vitae termino,
Εἰςβίος. ἓν βιότοις τέλος μερόπεαι κατ’ αίαν,
Εἷς μέρος, εἰς θάνατος πᾶζιν ὀφειλόμθμος.
Τες μλύ γδ’ βροτολοιγός "Αρης θανάτοιο μεμηλούς,
• Τος ή Ποσαδάτων κύμασι τερπόμθμος,
Λεμάς
[p. 592]
Λιμός δ’ αν ολοιμός, ἀθέσφαλα κῆλα θεοῖο,
Η" πόλιν ἢ πολλὸν λαὸν ἐποιχομθμες
Τὲς δ’ ἔρις, ἐκ ὀπιεικτὸν ἀθέσφαλον αὐδρά(ι πῆμα,
Τὸς δὲ ὁδὸς εἰς ᾿Αἰδίω ἦγλυ έτοιμοτέρης
Πολλοὶ δὲ ἱητεοὶ ὁ ἀπειρέζιοι και γάζαν,
Φάρμακα δ᾽ αὖ πάντη, πάντη ἀκιςορίας.
Πολλῶν δ᾽ εἰς ᾿Αΐδιο μελαγχλαίνοιο κέελούπων,
Οὐδὲ μιῆς ἀκάτι πρὸς Στύγα, πρὸς θάνατον,
Πολλῶν δὲ ἰητρῶν κατ᾿ ἀπείρονα γαίαν ἐόντων,
Πολλῶν δ᾽ ἐγλξέσων, ήδ’ ὅτι παοσομθύων,
Εἷςβίου, ἓν βιότοιο τέλΘ κατ’ ἀπείρονα γῆλω,
Εἷς μόρους εἰς θάναλο πᾶσιν ἐωρχόαλο.
In Ideam S S. Theologiae Ludovici
Crocii.
Τέκνον ᾿Αρίςωνον ἢ ἑὸν νόον ἀμφιπολούων,
Παιδα περί ὡς ἰδίουγείνατο των Ιδεδ.
Θεῖος ἢ Κροκίοιο νόος, νόον ἀμφιπολύων
Δέλτων τοῦ ἱερῶν, γείναλο τίω Ιδέα.
Το μαὶ ᾿Αρίζωνος τόσον προφερέςερος, δασον
Λείπὶ ὁ ἱερῆς ἡ χθονίη σοφίης.
In arcam libris onustam, qua servatus
estGrotius.
Μετῶν κτῆμα κιβωτές καλεί σε μπλέ ἐς χορὸν ἄστων:
Ζοὺς μέγας, ἢ Ζηνὸς τέκνον Ελδυθερίη -
Θεῖον ἐπεὶ μὲ πίτμον ἐς ἠελία τέκες αυγό,
Καὶ πάλιν ἐκ θανάτε ρύσιο Γροκάδι. س
Δευτερόπολμέ μοι έλε, βιῶν δὲ μαι ἔμπαλιν άρχε,
Σως με τὸς δεσμὲς, ζῶν με ἢ θάναλον.
[p. 593]
In Ideam Medicinae ex autoribus non
medicis à Iohanne Beverovicio
concinnatam.
Ἰητρὸς μὲ ἀνὴρ πολλῶν αὐτάξιος ἄλλων,
Εἶπεν Ὁμηρείη νητρεκέως σοφίη.
Παν των δ᾽ ἐκτὴρ αὐτάξιος, ὃς Ε ἀπείρες
Τὸπρὶν ἀκεςορίης ἥρμοσ᾽ ἀκιςορίη.
"Ως τ᾿᾿ Ασκληπιάδας τε Μαχαονίδας σε γλυέσθης
Οὔτ᾽᾽ Ασκληπιάδας, έτε Μαχαονίδας.
In Philippi Lansbergii Tabulas motuum
Cooeaelestium perpetuas.’
Goraised
Οὐρανὸς ἔνθα ἐ ἔν θα θεῶν πεικαλλὲς ἔδεθλον,
Ἐμπυρον, αἰθερίοις ὄμμαζι λαμπόμθμον,
Παιδ ἔτ᾿ ἐόντα Φίλιππον ἐἐδδὲέξαττοο νέςδέ
Γαίης έκλελαθών, ατραζιιδι ’ ενδιόων,
Κενυμθύῳ κινεῖτο σὺν ἀτερόενία μελάθρῳ,
Αςὺρ αυτὸς ἐὰν, γλόθεν ἐξαναδύς.
Ναῦ ἢ πάλιν, πρὶν γαγαν ἀμείβεπας Δ
"Αςροονν ἐν αὐθερίοις ἄτραζιλαμψός
Οὐρανὸν ἤγαγε δούρο, Εατερόεντα
Αθάνατον θνητοῖς μνήμα χαριατά,μυμος.
Διόςοἶκε,
όμθμος
κέλουθαι,
Iambi Tragoediae Herodi Infanticidae
praemissi.
Σκυὴ πάλαι λέλοιπε, ε
Τὸ, τ’T
χορηγία,
ὀφρύωμα τιπάλαι πραγωδίας
"Ἄλλοις μέλὰ γδ’ ἄλλα, πλίως διοῖν μόνοιν,
Γράφειντε σεμνῶς Ε βιῶν. νιῶ δ᾽ αὖ πάλιν
Χορηγίας τε ὁ χορᾶ λελοιπότος,
Τραγωδίαιει παρα πληθύςπόλις≈
βίου τε σύμπας Ελεώς χυροςατεῖ.
[p. 594]
In A. V. Erycii Puteani Medicaeam
Historiam.
Συγάμβραν
Τὸν κεατερὸν Μεδικαῖον θρήνον αἷμα Λατίνων,
Ἔγχεϊ Ε θυμῳ πάντα δαμασάμθμον,
᾿Ανδρῶνμητρυιά μεγάλων ἐδάμασε βαθεία
Νυξ μάλα, Ε λήθης κῦμα παλιρρόθεον.
Ἐῤῥύκιος δ’ ἐμὸν εὐχου,᾿Αρήϊον αἷμα Συγά
Ρύστατο νιν, Μεσεων ἐκ κλέος ἀμφιέσεις,
"Όμβρον δι’ συεπίηςχρυσῶν κατεχούατο
Ως δ πολε γ’ παιδός Ζούς Ζοὺς μέγας Ἀκρισία,
Παυροεπής,γοργοῖς ἡ στρὸν ν στρὸν νόον ἀμφικαλύπλων
"Ρημασι, Μοιράων φάρμακον ήδ’᾿Αΐδε.
Ναώ δι’ "Αρης ζωζώ αιώμθύειν μπ ΜέσηΓιν ὀκόλλα,
Ἐῤῥυκίῳ Βελγές, Βελγίδι δι’ Αυσονία.
ه ا ش
το κείνα,
Idemprope ad verbum Latine.
IngentemMedicaum, Hetrusco è sanguine Martis,
Omniaqui ferro subdidit atque animo,
Saevanovercavirûmmagnorum injuria noctis
Subdiderat, Lethes fluctibus implicitum.
Eryciusmeacura, Sicambri è sanguine Martis
Servat, &àMusis donat habere decus,
Eloquiique viro auratum superingerit imbrem,
Haudfecus ac natae lupiter Acrisii;
Pauciloquus, sensusque altos fermone rotundo
Includens, fatiquae medicina foret.
Musarum nunc saevus habet Mars munere vitam,
Erycii Belgis, Belgidis Ausonia.
[p. 595]
Decima Virgilii Ecloga Dorice reddita
à Daniele Heinsio, admodum
adolefcente.
Τὸν πύματον χαρίσαιο σόνον μοι τίνδ᾿Αρέθοι(α
Μικκὸν ἐμῳ Γάλλῳ, τὸ ὁ ἀγνοίησι Λυκωρίς,
Μελπέμῳ ἐν καλώ εἴη≈ ἔπη τις ἀνήνατο Γάλλος
Οὕτω τὸν Σικελοῖςμε κύμα(ιν ὅκκαφέροιο,
Μήποχ᾿ ἑὸν Δωρὶς συμμίσγοι αλμυρὸν ὕδωρ.
"Αρχεο≈ δειλαίως Γάλλω είπωμες ἔρατας,
Μέστρανέως στηχή θάμνως τράγοντι λέκειρας.
Μέλπομες & κωφοῖσι≈ ποικρίνον) αἱ ύλας.
Ποῖανέμη τῆμα, ποῖ, ὄμμ᾽ ἔχεν ἄλστα κῶραφ
Ναϊάδες, συγνώὅκα τάκετο Γάλλου ἔρ
Οὐ μὰν Παρνασοῖο τόκα κλέτας, ἐδὲ τὸΠίνδο
Ὕμμιν τόσα μέμαλ᾽, & δι’᾿ Αονία᾿Αγανίπωα.
Τίώον οβυκαίεις τον᾿ ἐρημάδι κείμθμον ὄχθα
Μαίναλο, οἱ ή λίθοι κρυερῷ κλαύσαντο Λυκαίως
Μᾶλαπέριξ ἔςακι, Εἐκ αἰδὼςλλάαββεετινα
M τὸ λάβοι ποίμνας αἰδὼς, ὦθεῖε μελεκτά,
ΜάλαΕ ὠυτές 16οσης παρ ὕδασι καλὸς"Αδωνις.
Ἦνθεν δι’ ἀοπόλοιβραδέες συν ποιμίες Ιώπον.
Χειμερίας ἢ μάλ᾽ ὑγρὸς≈ἀπὸ δρυός ΙὖθεΜενάλκας
Παντεςανηρότων≈, ὁ πόθου πόθεν; Ιώθεν ᾿Απόλλων.
Κήρα, Γάλλε τάλαν, τι τὸ μαίνεαι; α ἢ Λυκωρὶς
"Αλλῳ ἀνὰ νιφάδας, ὁ ἀνὰ σρατὸν οἰκτρὸν ὁμαρτεῖ
Ηνθεε ἀγροίκῳ κεφαλᾶς Σιλβανὸς ἐλύτεῳ,
Νάρθακας χλοερὸς πεὶ ἢ κρίνα μακρὰ τινάσων.
Παὶ δὲ πι᾿Αρκαδίας θεὸς Ιώθε, ἢ εἴδομες αυτος
Χυλοβέρουπόμθμον χαμαράκτας, κινναβάρειτε,
πα, ἔφα,τέλο ἔσα; Έρως Th≈δι’ ἀλεγίζες
Hv
Καλ
Οὐ δακρύων αὐιαρόςς Ἔρας, έχ᾽ ὕδα
Οὐ κυλίσοιο ωτίσοιο μέλιος ἄα), φύλλων ἢ ἢχίμαιρας.
Ὡς ἢ μάλα συγνός, Τὰ απμ Ωρκάδες ἄσετε φάσκε,
Ωρεζιν ύμε τέροιζι, μόνοι δέδα τις ἀοιδᾶς
Ωρκά
[p. 596]
Ωρνάδες, ὡς γλυκερῆς τόκα τ’ ὡςει τ’ ἀμὰ κές το,
Αἴκεν ἐμὸν σύριγξ ὑμά ποκ᾿ ἔρα τα μελίσδος.
*Ώρελον εῖς ὑμέων κηγω πέλον, με νομούς τις
Ὑμετέρας ἀγέλας, η τραξίμω ἀμπελιεργός.
Ει τομαραφυλλίς μοι έξω, αἴτ’ αυτός Ακιώτας,
Ειθ’᾿ ἕτερον μελέδαμα≈ τίδ᾽ εἰμέλας ’ 6σιν ᾿Αμικώς
τις;
Καὶ τὸ ἴον μέλαν᾿στὴν ὁμᾶ ὁ ὁ Ὑάκινθο)
Σύν μοι εἰν ἰτέηβιν ὑπ᾽ οἰναφέοι ζιν ἔκειτο,
Φύλλα δέ μοι Φυλλίς σεφάνων δρέπεν, ἅδὲν ᾿Αμύν-
τας,
«Ωδε ψυχρὸν ὕδωρ, μαλακοὶ νομοὶ ὧδε Λυκωρί,
«Ωδε νέμη, ὧδ᾽ ὁ προϊών χεόνου άμμε μαραίνοι.
Νδν δ’ αρ ἐμ᾽ ὦ φρόνωςο Ἔρως δεινωμετ’ "Αρηϊ
Ὅπλοις ἐν μέσοιζι ἐ ἐχθοδαποῖζιν ἐρύκει.
Ταλόθι δὴ τύνη τᾶς πατρίδου (ἐδὲ πιθοίμαι)
᾿Αλπείας τε μόνα νιφάδας, ψδχός τε το Ριώω
Νόσφιν ἐμεδ ἐσαρῆς≈ «Α μὴ τὸ τιρῖγο ἰἀλοι,
Μή τυ διαχίσδοι μαλακὸν πόδα παγὰς ἀτειρής.
Βασύμαι χ᾿ ὅ, τι μοι το μελύδριον έκπεπόναται
Χαλκιδικόν, Σικελώουριξω πω μύο άυλω.
Φαμί μπὶ ἐν ξυλόχοι ζεν, ἐνὶ αυταέωί το θηρων
Ῥέον αγων ≈ ἀπαλοίσι δ’ ἔρος ἐγράψεται εμὸς
Δένδρεζεν≈ ἀλδήσῃ τάδ’ ἀεὶ, ἅμαδ’ όμμ’ δἔρωτες.
Σὺν ἢ τέως Νύμφαις μέγα Μαίναλον ἀμφιπολασῶ.
"Η κάπρον φλογίοντα διώξομός & με κολοσει ૪૬
Παρθένιον κρύου ὀξὺ κυσίν διαλαμβάνεν άλσο.
"Ήδη ανὰ κραμνώς δοκέω, Εεριβρόμα ὕλας
Βασκέυψας, Πάρθε ἢ βιδ ποριάλλεν οἷςὸν
Κνώσπον≈ ὡς κεν ἐμᾶς τόδὶ ἔοι γλυκὺ θέλκτρον
≈≈≈ἀνίας,
Καὶ θεὸς ὅσγε κακοῖζιν ἱλάσκοι το βρετέοισιν.
Αψαρὁ᾿Αμαδρυάδες,θυμῶ ἄπο, ππᾶᾶνν ἢ μέλισμα
"Αμμε πέλδ’ αυ τὰπάλιν ἐρμέ τω ἐκρέ τω ύλα.
Οὐχ᾿ ἀμοι ποκα τῶον απαλλαξαία το μόχθοι≈
Οὐ δι’ εἰ χεμαίνοντο άδανΕβραιο πίοιι,
"Η νίφα Σιθονίων διερό χλώδου οροίμαν,
Οίδ
[p. 598]
Οὐδ᾽ ὀκόταν φλοιός πολέης αυχένς) ἀδρῶς
Αἰθιόπων ἀγέλας ὑπὸ καρκίνῳ ἀμφὶ νέμουμε.
ΠαντόςἜρος κρατές χ’ αμεῖς εἰκωμες ἔρφία.
Ταῦτα θεαὶ σφέτερον μέλψαι αρκείτω αοιδόν,
Μέσφα καθεσδέμθρου τάλαρον πλέκο ἐκ μαλα-
λαω.
Πιερίδες, ναὶ ὕμμε τίδε μεγαλύνετε Γάλλῳ,
Γάλλῳ, τω πόθου άμμιν αέξαλαιένέφ’ ωρας
Χλωραί ὅσιν κλάθρας ημουνέινιστιριδύοις.
᾿Αλλ’ αναδή, σκιά ένα μελισδόντιον ἐπαχθής,
᾿Αρκούπω σκιά κ βλαβερόν, σκιά λάϊον αύξ.
Σέπε κορεθεῖσαι, νύξ γδὲ πάρα. σὅθε χίμαιρας.

Ἰσακίῳ Κασαυβονίῳ τῷ πάνυ
Δανιὴλ ὁ Είνσιος.

ΚΑὶ τούτων μέν ἃλις, τὸ τοῦ λὀγου, ὥσπερ τῆς δρυός.
Τὸλοιπὸν, εἰμὶ ποικιλίαν τινὰ καὶ δύνα-
μιν ἐν τῷ γράφειν όπιδείξαθαι βελόμβου,
ἔπειτα ποιήσεις ταυτα, σοὶ ἔπεμπον, Βλιτομάμας,
Αφροδίτη φίλη, ἀτεχνῶς τις, ὁ ὑπὲρ τὸς ἱπωο-
κράτες ψεῖς ἀπειρίκαλα έγλυσμών, Ε οι κι αλλά
πιο παχύδερμέν τε 6 υαδες παρά τοῖς πάλαι ανθρώ
πιον ὂν λέληθε. Ἐπεὶ ἢ τῦτο μόνον ἡ βελλίσης εκεί-
γης ἀπολαύσει πού μοι δοκῶ ποιήσεως, ὅτι αὐδεί
φίλῳ καὶ οίῳ σοι, παρὰ πᾶν λόγων εἰδα καὶ σου
φίας τὰ πρώτα ὄντι, ἐμαυτὸν ὑπλύθινον καθιστά
ναι βελόυθμου, τὸ τῆς σῆς κρίσεως τὸ ἀκριβές έμε
πολήζομαι, σε οίμαι ἔξειν πᾶν αρᾶγμα. Κυριώτε
τεν, εἰ τύχει, τὸ μίνῳ σοι δόξαν ἡγόμθμον, τα
ὑπὸ παντὸς τὸ δήμε καὶ τον βολάν ἐμπαισωπεία της
ἀμφοτέρων. Γελοῖον ἓν (8 γδὲ;) Ἱπατόνικών τινα,
Η ε Καλλίαν, μα Δία, ἢ ᾿Αλκιβιάδίω, ἐν᾿Αθλώαις
παρά τυνόμων ψηφοφορεῖν δίκαιονεί, σε ἢ τοὺς το
ἄκρα τὸ πιάτων ἐληλακότα, ε ἐδενὶ τὴν πρα
τείων παραχωρήσαντα παιδείας ἕνεκα καὶ αὐετῆς,μα
Μεγαρέων, φασὶν, ἐδὲ ἐν λόγῳ γλυέπτες ἐδὲ ἐν α
ριθμ.
[p. 598]
ριθμώ. Τοῖς μαὶ πολλοῖς ἐν ὅτι ὁ φίλον δοκείτω
ἐγὼ δὲ σοι πολλῶν οὐεργεσιῶν μικράν τινα Σπομνημο
νδύσας χάριν, μήτε μεγάλίω γον μήτε από θυμέ
σοι οἶμαι μπεὶ δὴ ἔσαν, μίνῳ τέτῳ αὐεσκόμενο,
παντὸς ἐμαυτῷ ἀγαθῶ τιμηστήμω. Ἔρρω(ο, το
μέγα δ’ Ελλάδα πρόβλημα, Εστω γίνωσκε, ὡς
έδε που ζουπίς με τ’ παρά σε δύνοίας Εφιλίας αὐτί
χεθαι,ε πολλά τέτε ἕνεκα πράγματα παρεξομβύς,
εἰ ἐὅλης ῥαψῳδιῶν ἀμάξης ἐνδέοιλο.
[...]

[p. 598]

Idyllia aliquot Theocriti Latine reddita.

THALYSIA.

Sive, Idyllion VII.

TEmpore nescio quo mecum Eucritus ibat Halenta,
Moenibus egrediens, & tertius ibat Amyntas:
Nam Cereri sua sacra simul Phrasidemus agebat
Antigenesque meus; duo pignora dia Lycopei,
(5) Si quid adhuc prisca de nobilitate relictum,
A Clytia & Chalcone orti, qui prodidit undam
Burean, petrae innixus. circum undique fontem
Populus & densis ulmus concluserat umbris,
Frondibus hinc illinc tremulis superimpendentes.
Asia (10) Vix medium calcamus iter, nondumque sepulchrum
Antiqui apparet Brasila, cum Creticus hospes,
Insigni occurrit Musis dilectus amore,
Cui Lycidasnomen, caprarius. id quoque quivis
Protinus agnosset, cultu testante laborem.
(15) Namque humeros hirsuta viri circumdabat hirci
Lana, novospirans commissa coagula lacte,
Pectoraque hinc illinc veteri deformia peplo
[p. 599]
Circumjectus erat, ramumque agrestis oliva
Dextera gestabat. mox blando heic incipit ore,
(20) Luminibusplacidis, versoque ad gaudia vultu:
Simichida, quonam media de luce vagare?
Cumfomno indulgent sub sepibus usque lacerti,
Nec tumulis gaudens fummis prosultat alauda?
Anne epulas jusius petis? aut è civibus ulli
(25) Vinavolanscalcas? ita te properante per agros
Ad foleas omnis resono lapis assilit ictu.
Huic ego sic contra: Lycida bone, quicquid ubique est,
Pastores cunctos messoresque inter, avenam.
(Dulce mihi gratumque)tuam, celebratque canitque.
(30) Fors tamen haud nostrae cedant tibi sibila cannz.
En sacrum properamus iter, dum caetera turba
Debita frugiferae peragunt folemnia divae,
Primitiasdulces. namque illis divite cornu
Ardua faecundae distendunt horrea messes.
(35) Verumage, commune hoc iter est, communia festa,
Incipe: defefso succurret forsitan alter.
CerteegoMusarum dulce os sum.me quoque dicunt
Eximium vatem: sed non ego credulus ulli,
Non ego, pulchra Ceres, nec adhuc, me judice, vincam
(40) Siceliden contra Samium, doctumque Philetam
Voce, sed argutas inter sum rana cicadas.
Sic ego, sic contra subridens protinus infit:
Hanc clavam tibi munus habe. te namque pudicum
Germen, & ad verum penitus natura creavit:
(45) Ut mihi nec curae faber est, qui voce penates
Montibus immensis aequaveritOromedontis:
Pieridumque ales, Chium quicunque canendo
Suftinet adversum, fruftra incassumque laborat.
Verum age, Bucolicas ordire ex ordine Musas,
(50) Simichida.primumque, ô optime, perspice, sinon
Displiceat, verno natum mihi tempore carmen.
[p. 600]
Ageanacta levis Mitylenen deferat aura.
Horrida seu feris Notus aequora verset ab haedis,
Sive pedem favis Orion fiftat in undis,
(55) Sin Lycidae duro percussum pectus amore
Expediat (duro namque illius uror amore)
Halcyones sternent freta falsa, undamque minacem,
Atque Eurumque Notumque, extremas qui quatit algas.
Halcyones glaucis non ultima cura deabus,
(60) Alituum, quascunque suis mare nutrit in undis.
Omnia fausta tibi Mitylenen noster eunti
Ageanaxveniant, tutumque illabere portum.
Scilicet hac ego luce, rosaeque & mollis anethi,
Aut violae puris evinctus tempora fertis,
(65) Dulcemerum ducam Pteleae è crateribus altis,
Ante focos, aliquifque fabam torrebit in igne,
Et thorus aequalis cubito sternetur in altum
Asphodelo, cnyzaque, apiique undante capillo:
Poculaque instituam placide, memorAgeanactis,
(70) Adcyathos, ipsisque infigam faecibus ora.
Pastores ludent calamis: hinc nofter Acharneus,
Inde Lycopites. queis carmina Tityrus addet.
Hospibittiissutblandae perculsusDaphnis amore.
Montibus errarit, atque illum ut fleverit arbor,
(75) Himera se quaecunque tuam sustollit ad undam.
Cum miσser, immensum, veluti nix, fluxit ad Hamum,
Aut Atho, aut Rhodopen, aut qua se Caucafus abdit.
Tum canet, ut clausus caprarum pastor in area
Sederit, immitem domini crudelis ob iram;
(80) Nutrierintque illum congeftis floribus olim
Mellificae volucres, subeuntes undique cedrum:
Nectare namque olli felix os Musa rigarat.
Fortunate Comata, tibi heie quae nata voluptas!
Tune inclufus eras arcae, dulcifque potitus
(85) Nectaris, aestivum produxti suaviter annum:
[p. 601]
O utinam tibi vita meum superesset in aevum?
Nae tibi ego pingues servarem in monte capellas,
Verbaque sublegerem. tu sub pinu, quercuve,
Carmina blanda canens recubares, die Comata.
(90) Haec Lycidas fatus, nihil addidit. hunc ego contra
Sic iterum affatus: Lycida bone, plurima quondam
Nymphae me docuêre, vagus dum montibus erro,
Fama Jovis magnam quae nunc evexit ad aulam.
Praecipuum tamen hoc, quo te, suavissime, dono
(95) Carmine. tu doctis dilectus percipe Musis.
Simichidae sternutat amor:namque haud minus illi
Dulcis amor Myrtus, quam ver est dulce capellis.
Quin&Aratus, ei summo qui junctus amore,
Ignecalet pueri sub pectore. novit Ariftis,
(100) Optimusille virûm scit Aristis: carmina cujus
Adtripodas sacros non aversetur Apollo;
Quas pueri flammas sub pectore gestet Aratus.
Hunc mihi, Faune, memento, Homoles qui culminalustras.
Sponte sua carisdilecti sistere in ulnis.
(105) Sive Philinus erit, seu quis novus ignis ab illo.
Haec mihi si praestes, Faune optime, ne tibi posthac
Arcadicifcillis pueritergumque latusque
Sollicitent, praedae si spes frustrarit opimae:
Sin secus, infanis findaris corpora totus
(110) Unguibus, & duros urticis carpe sopores:
Frigoribus mediis Edonum flumina lustres;
Adfluviumque Hebrum mediamque obyersus ad Arcton,
Ultimaque Aethiopum, cum torrida saeviet aestas;
Sub Blemyum petrâ, qua subtrahit ostia Nilus.
(115) AtvosHyetidos, vos missis Byblidos undis
Qui colitis flava sublimia tecta Diones,
Malis aemula turba rubentibus, agmen amorum,
Figite, festivi mihi figite corda Philini,
Figite. namque mei nil tangitur hospitis igne.
[p. 602]
(120) Mollior ille pyro tamen est, clamantque puellae:
Ah ah, care Philine, tibi flos defluit aevi.
Neposthacpropter vigilemus limen, Arate,
Laffemusque pedes. alios Matuta volucris,
Signa canens lucis, trifsti torpore fatiger,
(125) Tuque Molontali solus jatere palaestra.
Atnobis fitgrata quies, & anusbona cordi,
Quxfpuat, & sacro quicquid nocet arceat ore.
Sic ego: at ille pedum, subridens, gratus, ut ante,
Obtulit; audita precium munusque Camena.
(130) Necmora, conversus laeva ad compendia, Puxas
Tendit iter. sed ego, sed & Eucritus, ad Phrasidemi
Pergimus, & formosus Amyntichus, inque profundis
Continuojuncisprovolvimur huc atque illuc,
Inque recens sectas demissi corpora vites.
(135) Heicvero multa in primis caput alludebat
Populus alba ulmique, argenteaque insuper unda
Nympharum gelido crepitans stillabat ab antro.
Heicquoque sub ramis gaudentessole cicadae
Dulcein exfudabant tinnitum: acredula nobis
(140) Eminus in densis residens stridebat acanthis:
Caffitaque addebat & acanthides, & fua turtur,
Multaque apis sacram volitabat fontis ob undam.
Omniaspirabant autumnni pinguis honorem:
Nampyra se sedibus, laterique suavia mala
(145) Largiter advolvunt, prunisque onerata cacumen
Ardua summissi demittunt culmina rami,
Summaque quadrimae folvuntur vincula testae.
Nymphae Castalides, Parnassi numina montis,
Taliane ante, Pholi saxofum laetus ad antrum,
(150) Alcidae senior libavit pocula Chiron?
Taliane antiquum pastorem, propter Anapon,
Injicientem olim Polyphemum faxa carinis,
Ducere jusserunt lepidas per ovile choreas,
Qualia tumprimum solvistis dolia Nymphr,
(155) Frugiferae ad Cereris sacraria? cujus acervo
[p. 603]
Figere fit vannum mihi rursus. & annuat ipsa
Diva, tenens utraque, papavera mixta maniplis.

BUCOLIASTAE.

Sive, Idyllium VIII.

Daphnidi formoso pafcenti ingramine tauros,
Upilio occurrit (sic fama) in monte Menalcas.
Rufus uterque, & uterque fuit florentibus annis, *
Et calamorum&uterque fuit cantare peritus.
Acprior hac Daphnin compellat voce Menalcas.
MEN, Daphni, lubetne aliquo mecum heic contendere
cantu?
Ni facilis, quotiesque lubet, mihi palma parata est.
Hunc iterum tali compellat carmine Daphnis.
DAPH. Et calamis praestans, & oves fervare
Menalca,
Haud equidem cedam, nec si rumpare canendo.
MEN. Mens ne igitur certare tibi, ac deponere
pignus?
gnoranobis?
DAPH. Etcertare mihi mens, & deponere pign.
MEN. Quaenam hic digna tamen ponemus pi-
(agnum.
DAPH. Offerimus vitulum: similem tu matribus
MEN. Non ego, non agnum. genitrix mihi dura
paterque est,
Quipecudes numerare folent sub vespere nostras.
DAPH. Quo tamen infignis discedet munere vi-
Etor? (cicuta,
MEN.Vocibus est mihi pulchra novem compacta
Candidacera cui supra refpondet& infra.
Hanc tibi deponam. ne patris pignora tangam.
DAPH. Vocibus & mihi pulchra novem compa-
Eta cicuta est,
Candida- cera cui supra respondet & infra;
[p. 604]
Nuperjuncta mihi. digito dolor ejus adhaeret
Huic; graviter rupta calamus quem laesit avena.
At judex quis noster erit censorque Camoenae?
MEN. Ille vocandus erit nobis Caprarius, ille
Cui canis errantes allatrat candidus haedos.
Vixque vocant pueri, Caprarius audiit illos;
Vixque vocant pueri, judex Caprarius astat.
Acprior hac infit sortitus voce Menalcas.
Excipit alternam Daphnis cum carmine Musam
Bucolicam: talique Menalcas inchoat ore.
MEN. Fluminaque, & divi saltus, si forte Menalcas
Vobis grata suo, concinuit calamo,
Ex animo pascatis oves. sin Daphnis & ipse
Cum vitulis veniat, nil minus ille ferat.
DAPH. Vos fontes, dulcesque herbae, si Daphnidis
haecvox
Cantibus est similis quos Philomela canit;
Pinguescant armenta mihi. fin forte Menalcas
Huc venit, inveniat pascua & ille sibi.
MEN. Passim ver. passim sunt pascua, & ubera lacte
Distenta, & tenera luxuriant pecudes,
Qua formosa puella venit: fin rursus abibit,
Ipse ovium arebit pastor, & omnis ager.
DAPH. Hic ovis, hic capra est geminorum mater,
apesque
Alveolos implent, altaque quercus humum,
Dum Milon formosus adeft; fin forte recedat,
Bos iterum, & ficcus cum bove pastor erit.
MEN. Caprarum conjux, ô hirce, excellaque sylva,
Vosque haedi ad gelidas pergite fontis aquas.
Namque ibi noster agit. dic, cornu dirute, Milo,
EtProteus phocas pavit, eratque Deus. (lenta,
DAPH. Non terram Pelopis, non auri immensa ta-
Nec vento me optem cursibus eflèparem.
Temodocomplexus cantem hac sub rupe;vagantes
Aspiciens pecudes, & pelagus Siculum. (aror
[p. 605]
MEN. Triste malum arboribus tempestas, fontibus
Et volucri laqueus, retia caca feris:
Virginis at mihi flamma. Deûm pater optime, solus
(aror
Non amo. faemineus te quoque torsit amor.
Sic pueri alternis cecinerunt carmina Mufis.
Incipit extremum sic tandem exinde Menalcas.
MEN. Parce meis haedis: faetis, lupe, parce capellis;
Necnoceas, quia parvus ego tot millia pasco.
OLampure canis, quid tam fopor altus habet te?
Cumpueropudor est pascenti ducere somnum.
Pergite oves, nec vos impleri gramine dulci
Paeniteat, nec cura premat, quando altera furgent;
Pascite, pafcite vos, atque ubera tendite cunctae:
Altera pars calathis, pars altera restet ut agnis.
Sic iterum Daphnis vocali concinit ore.
DAPH.Viderat ex antro nuper me pulchra puella,
Cumvitulas agerem; & formosum saepe vocavit.
Ast egonecverbo respondi vocibus illis:
Despiciens sed eam, prorfum veftigia fixi.
Voxvitulae dulcis, dulcisque est halitus aurae:
Dulcenimismugit vitulus, vaccaeque per herbam:
Eft& dulce ad aquam saliente occumbere in aestu.
Glansdecoriquercui est, & malo dulcia poma:
Etvitulus vaccae decus est, & vacca magistro.
Sic puericecinêre, & sic Caprarius infit.
CAPR. Os tibi naeblandum est, nae vox est lactea
Daphni!
Optem audire tuos, quam vel mel lingere, cantus.
Accipe. cantando calamum tibi victor habeto.
Mequoque si doceas pafcentem in gramine capras,
Cassam cornibus hanc solvam tibi dulce Minerval;
Quae niveo complet semper mulctralia lacte.
Hac puer exiliit gavisus laude, fonunque
Edidit, ut caram falit hinnulus ante parentem.
Multa dolens tristi summisit pectora luctu
[p. 606]
Alter, ut ad primos infelix sponsa jugales.
Tempore ab hoc Daphnis pastorum primus habetur:
Et Nympham, primavus adhuc, sibi Najada duxit.

HYLAS.

Sive, Idyllium XIII.

SCilicet haud nobis tantum produxit Amorem
Niciade, quocunque Deo nata illa propago est,
Nec nobis formosa magis formosa videntur,
Quos mors certa manet, vixque altera cernitur Eos:
(5) Ipse sed Alcmenes invicto pectore natus,
Cui leo succubuit, formosum exarsit ephebum,
Arsit Hylan, multis vestitum colla capillis.
Utque pater cunctas puerum deduxit ad artes:
Queis placuit, queis ipse hominum, pervenit ad ora.
(10) Nec sejunctus erat: medius seu ferveret aestus,
Seu Matuta suas è coelo efferret habenas,
Gensque avium nidos querulo circundaret ore;
Matre alas quatiente atri è fuligine tigni.
Scilicet è votis puer ut formatus abiret,
(15) Virtutemque animi maturos ferret in annos.
At postquam auratam Colchis avertere pellem
Aesonides, unaque abiit delecta juventus,
Grajorum cunctis è moenibus, utilis armis;
Venit & infractus, opulentam venit Iolcon,
(20) Alcmenae soboles Medeatidis heroïnae.
Olli junctus Hylas volucrem descendit in Argo,
Argo, Cyaneis quae concurrentibus, Argo,
Quae fatis elapsa viis, in Phasidis orâ
Constitit, ut Iovis ales, & omnes fixit in unda.
(25) Mox ubi Pleïadum coelo se prodidit agmen
Vere novo, primusque in pratis pascitur agnus;
Iam vento dat vela suo delecta juventus
Heroum, puppisque infusa cubilibus, austro
[p. 607]
Tres afflante dies, pontum delabitur Helles.
(30) Sic portus petiêre Propontidis, hic ubi sulcos
Rure Cianorum taurus deducit arator,
Littoraque evadunt, coenamque, ex ordine, sero
Instituunt, multique unum legêre cubile.
Planities diffusa thori solamen habebat:
(35) Caricis hic frondes, hic & secuêre cypiri.
Ibat Hylas, formosus Hylas, coenantibus undam
Ferret ut Alceidae, & magnanimo Telamoni,
Quos mensae commune duos jus semper habebat,
Aeratam amplectens urnam: fontemque sedenti
(40) Conspicit in clivo. quem circum molliter herbae,
Caeruleumque chelidonium, lentumque adiantum,
Atque apium vivax & tortum gramen habebat.
In medio Nymphae choreas circumducebant,
Nymphae pervigiles, Nymphae gens dira colonis;
(45) Eunice, Malisque, & ver imitata Nychaea.
lamque puer latam ripis admoverat urnam
Mersurus. tum vero invadunt protinus omnes:
Namque omnes pueri Argivi teneram tentabat
Mentem dulcis amor: pronusque illabitur undae.
(50) Labitur, ut cum stella polo delapsa sereno
Labitur in pontum, nautaeque hortantur & instant,
Iam pueri laxate pedes: stat carbasus austro.
Tum Nymphae genibus puerum superimponentes.
Lenibant tenero lachrimantem molliter ore.
(55) At ferus Alceides, pueri turbatus amore,
Exiliit, Scythiceque inflexum sustulit arcum,
Clavaque, quae semper, dextram complevit euntis.
Ter clamavit Hyla, quantum ter gutture posset:
Ter respondet Hylas, puerique emergit ab unda
(60) Vox tenuis: juxtaque, licet vix, pervenit illuc.
Ut leo villosus clamantem ubi percipit alte
Hinnuleum foetum, saevus leo, montis ab antro
Egreditur, pronusque oblatam fertur in escam:
Sic ferus Alcides per devia sentibus arva
[p. 608]
(65) In puerum rapitur, multamque effertur in oram,
Infelix quem torquet amor! quot permeat erro
Culminaque & saltus: animoque effluxit Iason.
At puppis procul antennas suspensa manebat:
Explicuitque alas media de nocte juventus.
(70) Dum ruit Alceides, volat is, quacunque viarum
Pes tulit. insanus jecori decus insidet imo.
Sic formosus Hylas Divorum coepit haberi.
At socii Alciden desertae puppis agebant,
Linquentem immensis transtratam sedibus Argo.
(75) Ille pedes Colchosque & Phasidis attigit oram.

INFELIX AMATOR.

Sive, Idyllium XXIII.

LAesus amans quondam crudelem ardebat ephebum,
Eximium forma, sed morum dispare cultu.
Oderat ardentem, nec quicquam mite tenebat:
Quis Deus esset Amor, quam saevos flecteret arcus
(5) Nescius, & quantis torqueret pectora telis.
Omnia crudelis: sermonibus asper & ore.
Nullum ignis solamen erat: non blanda labelli
Purpura; non ictus oculorum, aut rubra genarum,
Verbaque, quaeque suas solantur basia curas.
(10) Ut fera venantes è sylvis torva tuetur,
Sic homini crudelis erat: crudelia labra,
Crudeles acies oculorum, & terror in ore,
Aequabat bilem facies, color omnis ab illo
Fugerat, irarum rabie: nec sic quoque pulcher
(15) Non fuit. iratus magis irritabat amantem.
Non tulit infelix tandem tua vulnera, Cypri,
Sed veniens tristes lachrimas effudit ad aedes,
Osculaque infixit foribus, sicque institit ore;
Saeve puer tristisque, leae crudelis alumne,
[p. 609]
(20) Ferrea progenies, nostrique indigne furoris,
Restim sume meam, dona ultima & ultima, nec te
Amplius offendi patiar. quin protinus ibo
Quo tua me damnat feritas: ubi semita fertur
Quae miseris succurrit amantibus: hic ubi Lethe est.
(25) Hanc quoque si toto exsiccaro protinus ore,
Vix sic restinguam mea pectora. Iamque valere
His foribus mando, nec me latet exitus horum.
Et rosa formosa est: sed & illam tempora tangunt.
Et viola blanda est, sed primo vere senescit,
(30) Et niveus lilî flos est, sed dissitus aret,
Ipsaque nix alba est, sed vix concreta liquescit:
Et pueri flos dulcis, & hunc brevis occupat aetas.
Olim tempus erit, cum tu quoque tactus amabis,
Pectoraque ambustus, lachrimarum flumina fundes.
(35) Nunc tamen haec postrema mihi pro munere folve.
Cum miser egressus pendentem in limine cernes,
Inque tuis foribus; ne praeter limina tende:
Siste pedem, ploresque, & lachrimulam mihi fundens
Restim solve meam, raptisque à corpore vela
(40) Vestibus, involvasque, atque ultima basia fige.
Labraque defuncto jungas tua, neve timeto
Ne vivam, quanquam facilis vel ad oscula fias:
Et tumulum mihi conde, meum qui claudat amorem.
Terque, abeuns, die, Nempe jaces, dulcissime rerum.
(45) Si libet, hac quoque junge: Perît mihi dulcis amator.
Hoc quoque carmen habe, paucis quod ductibus addam:
Sustulit hunc crudelis Amor. ne perge viator:
Sed procul absistens, dic, Saevum ardebat amicum,
Sic fatus restim petiit, saxumque levavit
(50) Poste tenus muri medio, cui tenuia fila
Applicat, & tortis restim cervicibus aptat:
Saxaque devolvit pedibus, lapsusque pependit
Protinus. ille fores pandit, maestumque cadaver
[p. 610]
Vestibulo videt in medio, nec tristia flectit
(55) Pectora, nec caedem lachrimat: sed funere ab ipso
Mollia fufpendit velamina, seque palaestrae
Apparat, & gratum loturus tendit ad amnem.
Acceditque Deum quem laeserat. utque sub undae
Ripam stabat Amor saxo formatus ab uno;
(60) Exilit effigies, saevumque invadit ephebum.
Sanguinis exundant latices, vox innatat amni:
Quisquis amaris, ama. Deus omnia judicat aequè.

TITULUS ΕΙΣ ΠΟΙΜΕΝΑΣ,
ejusdem argumenti. ex lib. III.
Anthologiae Graecae.

Diotimi. In Therimachum. Cujus initium,
Αυτόματοι δειλαί.

AD stabulum maestae veniunt è monte juvenca
Sponte sua, multis irriguae nivibus.
At te, Therimache, hanc ad quercum longa tenet nox,
Sopitum teli viribus aetherei.

Euricii. In eundem. Cujus initium,
Οὐκ ἔτι συρίγγων.

NOn posthac lepidae pastoria sibila cannae
Hanc repetes juxta Therimache platanum:
Nec tua defessae rapient suavissima vaccae
Carmina, sub quercu dum placide recubas.
(5) Fulmine namque jaces ictus, stabulumque juvencae
Sero adeunt, multis irriguae nivibus.

[p. 611]

Callimachi. In Astaciden. Cujus initium,
Ἀστακίδην τὸν Κρῆτα.

AStaciden, Cretae pastorem, è montibus altis
Surripuit Nymphe. Nunc sacer Astacides
Culmine Dictao vivit. quin Daphnide misso
Pastorem solum dicimus Astadicen?

Leonidae. In Clitagoram. Cujus initium, Ποιμένες οἳ ταύτην.

QUisquis ades, pastor, qui culmine pascis in illo,
Etmaribus capras jungis ovesque suis,
Clitagorae parvum, sed gratum, perfice munus,
Perfice, nocturnae nomine Perfephonae.
Fac balent mihi semper oves, petraque recumbens
Pastor, eas grato detineatcalamo:
Et fua vere novo carpens per pafcua flores
Rufticus, innoftrum ferta ferat tumulum:
Lacque aliquis circum faecundae mulgeat agnae
Matris, & impreffis stillet ab uberibus,
Ima rigans tumuli.Manet, hospes, manit usipfis
"Gratia, post feros quam referant cineres.
Myrini. In Thyrsin. Cujus initium,
Θύρζις ὁ κωμήτης.
NYmpharum qui pafcit oves in gramine
Thyrsis,
Qui calamo Pani proxima nempe facit,
Subgelida pinumedio jacet ebrius aestu.
Atpecudes sumpto pascit Amor baculo.
AhNymphae, audacem pastoris rumpite somnum
Ne fit praeda feris escaque parvus Amor.
Cc6 Ex
612
DAN. HEIN SII
ΕΧ ΤΙΤ. εἰς αὐδρείας. lib. 111. Antipatri.
Cujus initium, "ΟρνιΔιός
Nuncia
Κρανίδιο.
Uncia fida Jovis, cur sic stas lumine torvo
In tumułomagni semper Aristomenis?
Mortali utdicam generi, quod, ut ipsa volucrum
Sumprinceps, juvenum sic fuit ille decus.
In timidi timidae monumento state columbae:
Nos juvat intrepidis semper adesle viris.
Germanici. In Themistoclem. Cujus initium,
᾿Αντὶ πίφε λιζῖο.
ProtumuloviliftetGraecia, lignaque fracta
Barbarici testes addite naufragii.
Inque sepulchrali stent margine Persica bella,
EtXerxes. iftis claude Themestoclea.
At Salamis stet pro cippo, & mea facta loquatur.
Curparvojaceam maximus in tumulo?
AlphaiMitylenai. In eundem. Cujus initium
, Οὔρεά μου κὶ πόνον.
INtumulo sculpas totum cum montibus aequor,
Inmedio Solem, qui mihi testis erit,
Et fluviorum undam ingentem, qui gurgite non tot
Armatas Xerxis sustinuere rates.
Insculpe& Salamina: Themistoclis ut male rapti
Magnetestumulum semper ad astra ferant.
Ex
VERSA È GRAAeCIS. 613
Εχ ΤΙΤ. εἰς ἥρωαs. cod. lib. Incerto Autore.
In Laertem. Cujus initium,
Ψήχὶκὶ πέτςιω.
1. DEterit & petram vis temporis, ut neque ferro
Abstinet, & fimili singula lege metit,
Sic modo Laërtae tumulus, qui littora juxta
Cernitur, àgelidis perluitur pluviis.
At fimileherois nomen sibi. carmina quippe
Annorum series tollere nulla poteft.
Afclepii. In Ajacem. Cujus initium,
Α’ Α’᾽ ἐγὼ ἀ τλάμων.
HIcsedeoinfelixvirtus, vicina fepulti
Ajacis tumulo, tonfa capillitium:
Vista dolore animi ingenti, quia visa Pela
Callida fraus nobis anteferenda fuit.
Telafgis
Antipatri. In eundem. Cujus initium,
Σῆμαπαῤ Αἰάντζον.
AD-tumulum Ajacis, Rhoaeteïa littora juxta,
Infelix virtus, cum lachrimis sedeo.
Tonsa comas, foedata:quod heic sub judice Grajo
Vincerenon virtus sed potueredoli.
Arma quoque exclamant Pelidae, fortia facta,
Nonsibi verborum posse placere dolos.
Archia. In eundem. Cujus initium,
Μένοι ἐναιρομθύη(ιν.
Nus qui oppressas clypeo defendere naves
Ausus, Trojanam sustinuisti aciem;
Quem
614 DAN. HEINSII
Quemnon faxorum fragor impulit, atraque nubes
Telorum, aut flamma, aut terrifici strepitus:..
Enfium & hastarum, sed petrae immobilisinstar
Stans, tempeftatem Martis inire soles;
Si te non armis magni donavit Achillis
Graecia, nec digno munera tanta dedit,
Instinctu sic Parcarum peccavit, ab hofte
Uttutus, propriis concideres manibus.
ΕχΤΙτ. εἰς ὄρνις. lib. 111. Agathie. In
perdicem àfele interfectam. Cujus ini
tium, Οὐκ ἔπ.
Non te, jam mifera, scopulorum erratica perdix,
Viminibus lentis texta tenet cavea,
Nec mihi Matuta roseum venientis ad ortum
Alarum excuties nobile plumicium.
Nam tibi jam felis caput abstulit, omniaque una
Abstulit, ac savae vix satis illud erat.
Quare, ne tibi terra levis fit, fedgravis, opto:
Né mox relliquias eruat illa tuas.
Ejufdem. In eandem. Cujus initium,
Οἰκογλυὴςαὔλερο.
Am mihi sublataperdice domeftica felis
Vivere poffe meis se putat in laribus.
Nonego te, perdix mea, sic fine munere linquam,
Sed super extincta jam tuus hostis erit.
Quippe animae paxnulla tua est dum denique solvo
Pyrrhus Achilleo quae dedit in tumulo.
MeleaVERSA È
GRACTS.
Meleagri. In cicadam. Cujus initium,
Αχής τέτλιξ.
Bria mananti quae garris rore cicada,
Aviaque agresti voce reples nemora,
Serratisque tenens pedibus fuprema comarum,
Non fecus ac fidibus, corpore dulce canis,
Eia novum cane quid, quo se Dryadum chorus o
Oblecter, Panis obstreperum calamis;
Ytmedia de luce, meorum oblitus amorum,
Heic sub frondofa somnum ineam platano.
(mnis
ΕχΤιτ. εἰς ἀνδρείαν. lib. 1. Agathie. In
lapidem quo Ajax apud Homerum He-
Etoremperculit. Cujus initium,
Μήμε τὸν Αἰάντζον.
NEprecor Ajacis lapidem propelleviator,
Me, jaculatorem pectoris Hectorei.
Sumgravis atque asper: referettibi dius Homerus,
Utfacileincampis Hectora provolüi.
Nunc vix meper humu miseri protrudere poffunt
•Mortales, faedi temporis opprobrium.
Quin aliquis properat sub humo me condere.quip-
Ludibrium miferis jam pudet elle viris.
(pe
Philippi. In Leonidem. Cujus initium,
Πολύ Λεωνίδεω.
ASpiciens Xerxes foaedatum vulnerecorpus,
Purpurea induxit veste Leonideum.
Huic, licet exOrco, acclamavit maximus heros,
Dî, procul hinc merces proditionis eat.
Convenit huic tumulo clypeus, sint Persica longe.
*" Ingrediar manes ut Lacedaemonius.
Ex
616 DAN. HEINSIT
ΕΧ ΤΙ τ. εἰς πόλος. Adriani Cafaris, vel.
vt alii, Germanici. In Hectorem.
Cujus initium, " Ἔκορ δρήϊον
ήμα
Anguis Martius Hector, adhuc si mortuus audis,
Gaude, &, vel patriae nomine, vive parum.
Ilios incolitur urbs inclyta: nactaque gentem est,
Si tibi non similem, Martis amore parem. (dic,
Thessalia at nusquam est. Pete Achillem protinus, &
Thessaliam cunctam stare sub Aenadis.
ΕκΤιτ, εἰς τύχζω. Agathia. Cujus
initium, Γριπούς τις.
PIscibus intentus stabat piscator. at illum
Aspicit, & virgo dives amore petit,
Et jungit thalamo. nunc pro tam pauperevita
Tantarum in medio luxuriatur opum.
At Sors assistens Veneri, sic, percita rifu,
Non tuus hic ludus, sed meus, inquit, erit.
Εχ Τιτ. συμπολικά ἀσείμαζα. lib. 1 1.1.
Stratonis. In Democratem. Cujus
initium, Καὶ πίε.
DEmocratesludas nunc & bibe. nontibi cura nec curae mox tibi lusus erit.
Nunc caput in fertis habeamus & unguine multo,"
Mox aliinostro quae tribuent tumulo.
Offabibant nunc nostra merum: quae post mea fata
Vel totae cingantDeucalionis aqua.
Ex
VERSA È GRAeCIS. 617
ΕΧ ΤΙΤ. εἰς φειδωλές. Incerti. In Apollophanem.
Cujus initium, Πλα-
τεῖν φασί σε πάντες.
Mnibus es dives, folo me judice pauper.
Vsus opumnamque est testis Apollophanes.
Si frueris, sunt, nempe, tuae: si haeredibus usum
Conservas, etiamnunc, alienatenes.
Pallade. Cujus initium, Πλέον
μπύ τολελέηο.
Ditis opes tibi sunt, animus sedpauperis, ergo
Haeredi locuples, at tibi pauper eris.
Ex Epigrammatis Graecis veterum nondum
editis sparsim quaedam excerpta. Pauli
Silentiarii. In Chariclo.
Ὄμματά στα βαρύθεζι πόθε πνείοντα,Χαρικλοῖ,
Οἷα τωρ ἐκ λέκτρων αρίι διεγεθύης.
Ἔσκυλο ή κόμη, ροδέης ἀμάρυγμα παρειῆς
«Ωλα ἔχε λόυκός, 6 δέμας ἐκλέλυθ.
Κ’ εἰ υπὶ παινυχίοι (ιν ὁμιλήσα (α παλαίςραις
Ταῦτα φέρεις, ὅλβε παντὸς ὑπερπέτα)
"Ος σε πειπλέγδίω ἔχε πήχεζιν. εἰ δὲ σε τήκα
Θερμές ἔρος, εἴης εἰς ἐμὲ τηκομθύη.
Latine.
Lumina adhuc spirant somnum tua, pulchra Chariclo;
Ut quae jam è lecto semisopora venis.
Etcoma dispersa est: roseaeque genae jubar illud
Nescio quis pallor, membraque languor habet.
Atque
618 DAN. HEINSII
Atque ea nocturnae si sunt vestigia lucta;
Nae felix, na Diis proximus ille fuit
Impediit qui te complexibus! at si amor est, qui
Te coquit, ardoris fim tibi causa tui.
Agathie Scholastici, Inpuellam
quandam.
Ἡγραῦς ἡ φθονερὴ παρεκέκλιτο γείτονι κόρη
Δόχμων ἐν λέκτρῳ νῶτον ἐμεισαμθύη,
Πρεβλής ὡς≈ττις ἔπαλξις ἀνέμβατο.οία πορρ
Έσκεπε τω κέρω ἁπλοῖς ἐκ παιδίη.
Καὶ σοβαρή θεράπαινα πύλας σφίγξαζα μελάθρε
Κεῖτο χαλικρήτω νά μαζι βρίθομψη.
Έμπης μ’ ἐφόβησαν≈ ἐπεὶ πρεπλῆρα μελάθρε
Χερσὶν ἀδεπήτοις βαιὸν ἀειράμμου,
Φρυκλὲς αἰθαλόεντας ἐμῆς ῥαπίσμαζι λώπης
Έσβεστι, Ε διαδός λέλειου εν θαλάμω
Τιώ φύλακα ενώρισαν ὑπέκφυγον. ἧκα ἢ λέκτρε
Νέρθεν ὑπὸ χοίνοις γαζέρι συρόμιμου
*Ωρθέμίω με βαιὸν, ὅπῃ βατὸν ἔπλετο τείχο
Αγχιἢ δ κέρης σέρνον ερειστάρυθμο
Μαζές μὲν κρατέεσκον, ὑπεθρύφθίω ἢ προσώπω
Μάστικα πιαίνων χείλεσυ δυαφίη.
*Ην δ’ άρα μοι τὰ λάφυρα καλὸν σόμα,ε τὸ φίλημα
Σύμβολον έννυχίης είχεν αεθλοσιώης.
Ούπω δι’ Ιξαλάπαξα φίλης πύργωμα κορείης,
᾿Αλλ᾿ ἔτ᾿ ἀδηρίτω σφίγγει ἀμβολίη.
Εμπης ἐν ἑτέροις μόθα ζήσωεξυ αγώνα,
Ναὶ τάχα πορθήσω τείχια παρθενίης.
Οὐδέ τι με ζήσεσιν ἐπάλξεις≈ Ιω ἢ τυχήσω.
Στέμματα σοὶ πλέξω Κύπρι τροπαιοφόρε.
Latine.
Invida anuspulchrae recubabat juncta puella,
Obliquum in lecto fusa patente latus;
Haud
VERSA È GRACIS. 619
Haud fecus ac muri pars invia. at una puellam
Claudebat vestis, quae neque crassa fuit.
Hanc juxta obducto recubabat limine custos
Ancilla, Ogygii faucia flore Dei.
Nil metui tamen haec. quin verso cardine limen
Invado, strepitum non faciente manu.
Mox taedae excussi flammantem vestibus ignem.
Tum sensim arrepens & thalamum subeuns,
Sopitam effugio cuftodem, nec mora ventrem
Innitens lecti funibus applicui;
Paulatim provectus, ubi paries dabat ipse
Ascensum. heic dulci in pectore procubui,
Blanda papillarum invadens, barbamque labellorum
Atherea pafcens oraque mollitie.
Tummihi prospolio polchrum os fuit: osculaque
Dulcia nocturnae praemia militiae.
Necdum arcem tamen invasi castrumque pudoris,
Intactum quod nunc, ut fuit ante, maner.
Sinrurfum alterius tentaro praelia Martis,
(ipfa
Expugnasso urbis maenia virgineae,
Nullaque nos fiftent munimina. tum bona Cypri
Victrici figam polchra trophaea tibi,
Pauli Silentiarii. In basia trium
puellarum.
24
Μακρά φιλεῖ Γαλάτψα 6 ἔμψορα, μαλθακοί Δημώ,
Δωρίς δακτάζει, τις πλέον ἐξερέθες
Οὔατα μὴ κρίνωζε φιλήματα, γουστάριθμοι
Τρηχαλέων σομοί των ψήρον ἐποίσόμεθα.
Ἐπλάγχθης κραδίη, τα φιλήματα μαλθακά Δημᾶς
"Ἔγνως, ἐ δροσερῶν ἡδὺ μέλι σομά των.
Μίμν᾿ ὅπὶ τοῖς, ἀδέκαςον ἔχι σέρο, εἰ δέ τις ἄλλη
Τέρπετου, ότι Δημος ἡμέας ἐκ ἐρύση.
Latine,
620 DAN. HEINSII
Latine.
CumsonituGalatea dat oscula longaque, Demo
Mollia, cummorsuDoris. age eligito.
Judicat auditus male basia: sin gustaro
Ora puellarum, protinus expediam.
Scilicet erramus. mollissima basia Demus
Novisti, & roremmellaque quae è labiis
Depluit, his haere. palmam haec fert. fin aliam vis,
Avellihac ipsa me tamen haud patiar.
Pauli Silentiarii, in Laidem
Ἧδὺμέν ᾿σει φίληματὸΛαϊδου; ἡδὺ Εάντω
Ἠπιοδινήτων δάκρυ χέλς βλεφάρων,
Καὶ πολὺ κκιιχχλλίίζζεεσσαα σοβᾶς συβόςρυχον αίγλίω,
Ἡμετέρα κεφαλιὼ δηρόν έρει(αμένη.
Μυρεμένιω
πηγῆς,
τα δι’ ὡς δραΓερής
Δάκρυαμιγνυμέναν πέπλε και σομάτων.
Εἰπὶ δ’ιαὐειρομένω, τίνου ένεκα δάκρυαλείβεις;
Δείδιαμή με λίπης. ἐσὲγδ’ ὁρκαπάζ.
Latine.
Suavia sunt, Lais, tua suavia. nunc quoque suavem
Lachrimulam tremulis depluis ex oculis.
Tum crinis quatiens huc illuc, dulce nitentis,
Inclinas nostrosaepe caput capiti. (fons
Maerentem amplector. lachrimaeque velut liquidus
Per junctas trepidant desiliuntque genas.
Dic vero, dic, quid lachrymis corrumpis ocellos?
Eftis faedifragi. destitui metuo.

VERSA È GRAECIS. 621
Ejusdem. Inse & puellamquandam.
Μαζέςχερσὶν ἔχω, σόμαι σόμα, ἐ πεὶ δειριώ
"Αλετα λυασώτων βόσκομαι αργυρέζω≈
Ούπω δι’ ἀφρογλύψαν ὅλζω ἕλον≈ ἀλλ᾽ ἔι κάμνων
Παρθένον αμφίεπον λέκτρον αὐανομένίω.
Ἥμισυ γδ ’ Παρίῃ, τὸ δι’ ἄρ ἥμισυ δῶκεν ᾿Αθιώης
Αὐτὰρ ἐγὼ μέσα τήκομεη ἀμφοτέρων.
Latine.
(cum
Blandum os ore, manu pectus premo, collaque cir-
Insano similis pascor eburneola.
Cypride sed plena nondum fruor, usque puellam
Dum sequor, amplexus quae fugit usque viri.
Nam Paphiae partem tribuit, partem illa Minerva.
Atmiser ambarum torqueor in medio.
Ejufdem. In quandam.
Εἶπον ἐμοὶ, χαρίεσα, τεῶν τάδε σύμβολα μαζῶν
Ώπασας; όλβίζω τω χάριν ὡς μεγάλιω.
Εἰ δι’ ἐπὶ τοῖς μίμνες, ἀδικεῖς, ὅτι λαβρὸν ἀνῆψας
Πυρσόν, αὐασβέσται τῦτον αὐαινομένη.
Τήλεφον ὁ πρόστις 6 ἀκέστατο μὴ σύγε πέρη
Εἰς ἐμὲ δυσμμέων γίνεο πικροτέρη.
Latine.
Dicmihi, dic formosa, tuis detracta papillis
Haec das dona mihi? Dii, favor eximius!
Sinhic subsistis, male factum est.quippe ubi taedam
Accendis, rurfum extinguere dura negas.
Telephon expediit qui laesit. ne, meus ignis,
Saevior in me ipsis hoftibus esse velis.
Philo
622
DAN HEINSIE
Philodemi. In Callistion amicam.
Νυκτερινή δίκερος φιλοπάννυχε φαῖνε Σελιώηng
Φαῖνε δι βυπρήτων βαλλομένη θυρίδων
γαζε χρυσέμω Καλλίστον. Αὔγαζε
βαλλομένη θυρίδων
ἐς φιλούνταν
άτη. "Έργα καταπλούειν & φθόν ἀθανάτ
Ολβίζεις ο τιώδε
Καὶ τὸ σιν
≈ἡμέας, οἶδα, Σελιών
ψιχίων ἔφλεγχο Ἐνδυμίων.
Latine
Noctevigilrota, semiplena infere Luna,
Qua lucem admittit fiffa feneftra caput.
Aspice formosam Callistion, aspice: amantum
Haud pudor est magnos furta videre Deos.
Quintibi ego felix, novi, & simul illa videtur.
Nam tibi combuffit cor tuus Endymion.
Agathia. In Rhodanthen.
άνθη, Εἰργομένη φελέψν με τη σόμα δια Ροδάν
Ζώντω τι παρθενικώς εξετάμυατε μέσι هایس د
φελέεσκεν≈ ἐγὼ δὲ τις ὡς ὀχεπηγές
Καὶ κείνίω φι
ὕδωρ. Αρχιὼ εἰς ἑτέρων εἶλκαν ἔραλ
Αὐεμύνων τὸ φίλημα, πεί ζωτήρα Οκέρης
Ην
Μάστακι ποπαύσύζζωωνν τηλόθεν αὐτεφίλαν,
ή πόνε ἐ τῦτο παραίφα (ις, ἡ γλυκερή γδ’
Ζώνη πορθμὸς ἔίωχείλες αμφοτέρα.
Latine.
Basianostra a ore aversans divina Rhodanthe,
Zonam opponebat virgincam inmedio:
aquarius, usque Basiaquehuic figebat. ego autem ut
Derivabam alio vorsus amoris aquam,
Basiolum revocans, labroque sonante sub oram
Zonx, oppingebam basiolum dominae.
Hoc
VERSAL GRACIS. 623
لا
Hoc quoque enim solamen erat. suavissima zona
Trajectus labii quippe utriusque fuit.
Antipatris Sidonii. In Sapphonem.
Σαπφώ του κούπες χθών Αἰολί, τώ με Μέστης
᾿Αθανάτοις θνατὰν Μᾶσαν ἀφδορπμαν
"Ην Κύαριιε "Έρως συν ἃμ’ ἔτραφον, ἧς μέταΠιθω
Ἔπλεκ᾿ ἀείζωον Πιερίδων σέφανον,
Ἑλλάδι μοὶ τέρψιν, σοὶ ἢ κλέου. ὦ πριέλικτον
Μοῖρας δινόύσαι νῆμα κατ᾿ ἡλακάτας,
Πῶς ἐκ ἐκλώσαθε πανεάφθιτεν ήμαρ ἀοιδώς 2
Αφθιτα μνηζαιδία δωρ Ελικωνιάδες
Latine.
Sapphonem claudis terra Aoli, quae cluit una
Mortalis Musa, post reliquas decima. (Pitho
Quam Cypris, quam eduxit Amor, cum qua inclyta
Texuit aeternas Pieridum violas;
Solamen Graecis, laudem tibi, at ô sua cunctis
Quae triplici netis flamina dura colo,
Cur non aeterna nevistis tempora vati,
Munera quae Musis non peritura dedit?
Dioscuride. In Anacreontem.
Σμερδίεῳ ἐπὶ Θρηκί τακεὶς,ἐ ἐπ᾿ ἔχαλον όςδυνα
Κώμε 6 πάσης κοίρανε παννυχίδα,
ΤερπνότατεΜέση Γιν᾿ Ανάκρεον, ὦ᾽ πιὸ Βαθύλλω
Χλωρὸν ὑπρὶ κυλίκων πολλάκι δάκρυ χέων.
Latine.
Smerdia quemThrax polcher ad offa usque intima
Vini & nocturnae rex vage laetitiae, (torfit,
Teïe, Musarum dulce os, quam saepe Bathyllo
Pallidulam fudifti ad calicem lachrimam.
Melca624
DAN. HEINSII
Meleagri. In eundem.
Αὐτέμαλοί σοι κριται αναβλύζοιεν ἄκρηθον,
Κἐκ μακάρων προγραὶ νέκταρου αμβροσίς.
Αὐτόματοι ἢ φέροιεν ἴον τὸ φιλέασερον αίθο
Κῆποι, Ε μαλακῇ μύρια τρέφοιπε δρόσα
Οφρα ὁ ἐι Δηῖς οἰνωμθύω ἀβρὰ χερβίσης,
Βεβληκώς χευσέζω χεῖρας ἐπ᾿ Εὐρυπύλιω.
Latine.
Spontesua fontes vinum tibi dulce propinent,
Et fundant nectar Dii super ambrosium
Sponte ferant horti violam tibi vefpere sero,
Et myrtus crescat veris alumna tibi.
In luco ut Cereris madidus terram pede pulses,
Amplexus teneris Eurypylen manibus.
Argentarii. In lagenam quamdedicat.
Κύπριδι κεῖσο, λάγως μεθυσφαλές, αυτίκα δῶρον
Κεᾶσο, κα (αγνήτη νεκταρέης κύλικα.
Βακχιάς, ὑγρόφθογίε, συνέστε δαυτός εΐσης,
Στιναύχιω, ψήφε συμβολικῆς θύγατερ,
Θνητοῖς ἀυτοδίδακλε διήκονε, μύσι φιλένιαν
Ἡδίςη, δείπνων ὅπλον ἑτοιμόταλον.
Εἴης ἐκ Μάρκε γέρας ἀγλαὸν, ὃς σε φίλοινε
Ἤνυζεν αρχαίως σύμπλανον αὐθέμδμ.
Latine.
Cypridis esto, lagena merobiba, Cypridis esto
Donum, chara foror nectarei calycis.
Bacchumorisona, blandae comes inclyta menfr,
Collo angufta, dapis filia symbolica,
Sponteedocta ministra hominum, Venerisque facer-
Grata, instrumentum conveniens epulis. (dos
Sis
VERSA È GRACIS. 625
Sis donum Marci, qui te ebriola heic ubi nunc stas
Antiquam erroris deposuit comitem.
Pauli Silentiarii. De duorum vehementi
amore.
Εἶδον ἐγὼ ποθέοντας, ὑπ᾿ ἀτλήτοιο ἢ λύσης
Δηρὸν ἐν ἀλλήλοις χείλεα πηξάμθμοι
Οὐ κόρον εἶχον ἔρατου ἀφειδέα, ίέωμοι,
Εἰ θέμις, ἀλλήλων δύμμαι εἰς κραδίζω.
᾿Αμφασίης δι’ Κονὅσον ὑπεπρήϋνον ἀνάγκίω.
᾿Αλλήλων μαλακοῖς φάρεσιν ἑσάμενοι.
Καὶ ρ᾽ ὁ μὲν με Αχιλής παν είκελου, οίου ἐκεῖνου
Τῶν Λυκομηδείων ἔνδον ἔξω θαλάμων
Κέρη σε δργυρέης σπγενίδου ἄχει χιτίδα
Ζωστιμένη, Φοίβης εἶδα ἀπιπλάζατο.
Καὶ πάλιν ἠρήρειςο τὰ χείλεα. γυιοβόρον γδ’
Εἶχον ἀλωφήτε λιμὸν ἐραμανίης.
Ῥειά τις ἡμερίδου σελέχη δύο σύμπλοκα λύση.
Στρεπλά, πολυχρονίω πλέγμαι συμφυέα,
Η’ κείνες φιλέοντας, ὑπ᾿ αὐιπόροι (ιν ἀγοροῖς, 1
Υγρα πει πλέγδίω άψεα δησαμένες.
Τρὶς μάκαρ ὃς ποιοι (ι, φίλη, δεσμοί (ιν ελεχθής
Τρὶς μάκαρ’ ἀλλ᾿ ἡμεῖς ανδιχα καιόμεθα.
Latine.
Infanum nuper vidi ignem. quippe furentes
Labra ambo labris applicuêre diu.
Nec sic sese explevit amor. quin impetus ollis
Pectore in alterius pectus abire fuit.
Post vocis preflae & tacitae folamina curae,
Alterius se ambo vestibus induerunt.
Heic alter magni fimilis processit Achillei,
In Lycomedeo qualis erat thalamo.
At virgo niveum usque femur tunicam fuccincta,
Formosum Phoaebes virginis instar erat.
Dd Nec
626 DAN. HEINSIT
Nec mora, labra iterum committunt: maxima
namque
Nec fatianda fames blando in amore fuit.
Ingentis citius duo folvas robora vitis,
Paulatim lenta quae coïere mora.
Felix ter felix, quoi sic datur usque teneri.
At nos divifos, lux mea, torret amor.
Meleagri. InHeliodoram.
Ἐγχὶ ἐ πάλιν εἰπὶ πάλιν πάλιν Ἥλιοδώρας,
Εἰπὶ, σὺ ἀκρήτῳ τὸ γλυκὺ μίσγ᾽ ὄνομα.
Καὶ μοὶ τι βρεχθέντα μύροις εχθιζον ἐόντα
Μνημόσυνον κείνης ἀμφιβίθηςέφανον.
Δακρύς φιλέραςον ἰδὲ ῥόδον, ἕνεκα κείναν
“Αλλοθι, κὲ κόλποις ἡμετέροις ἐσορᾷ.
Latine.
Infunde, atque iterum atque iterum dic, Heliodora,
Etconfunde mero nomina blanda Deae.
Tum illius monumentum, hesterna & molliter un-
Accedat capiti plexa corona meo.
(cta
Eccetibi, rosa plorat amantibus aequa; quod illam
Abfentem, & nostro non videt in gremio.
Ejufdem. In eundem.
Εν τόδε παμμήτειρα θεῶν λίτομαί σε φίλη νύξ,
NΝaαρyλίτομαι,κώμων σύμπλανε πότνια νὺξ,
Εἴ τις ὑπὸ χλαίνη βεβληιδύα Ηλιοδώρας
Θάλπεται, ύπναπάτη χρωί χλιαινόμενο,
Κοιμάπω,από ὀλύχι ≈ ὁ δ᾽ ἐν κόλποι ζιν ἐκείνης
’Ῥιπλαθείς, κείπω δούτερο Ἐνδυμίων.
Latine.
VERSA È GRAeCIS. 627
Latine.
Unum illud, Divum genitrix, nox chara, rogamus.
Hoc ego, graffantinox comes usque mihi;
Si quis nunc sub veste mex jacet Heliodorae,
Pressus somnifico corpore Diva tuo,
Dormiat olli lychnusat. ille infufus amantis
Ingremio, novus ut torpeat Endymion.
Gatulli. De amica sua...
᾿Αγχιάλε ῥηγμῖνα ὀπίσκοπε, σοὶ τάδε πέμπω
Ψαιρία, Ελιτῆς δῶρα θυηπολίης.
Αὔριον Ἰονίς γδ ’ ἐπὶ πλατύ κδμα πρήσω,
Σπούδων ἡμετέρης κόλπον ἐς Εἰδοθέης.
Ούριο ἀλλ᾿ ὀπέλαμψον έμε ἔρροι isῳ,
Δέασοι ε θαλάμων Κύπρι 6 ἠμόνων.
Μάλλον τὸ σοβαρῶν τὰς δολίδας ἐκλεγόμεθα,
Οἱμὴ τοῖς απατάλοις κλέμμαζι τερπόμενοι.
Ταῖς μπρό χροός απόδωδε μύρο, σοβαρόν τε φρύαγμα»
Καὶ μέχει κινδύνε ἑαπουρη συνοδ.
Ταῖς ἢ χάρις ἐχρῆς ἴδιο, Ε λέκτρον ἕτοιμον,
Δώρον 6 απατάλης ἐκ αλεγιζόμενον.
Μιμέμαι Πύρρον τ᾿Αχιλλέα, ὃς προέκρινεν
Ερμιόνης ἀλόχε τω λάτριν᾿Ανδρομάχων.
Latine.
Littoris aequorei praeses, tibi munera mitto
Haec liba, & sacri vilia dona mei;
Cra’squippeIoniisulcandum est tergora ponti;
Ingremium noftrae dum propero Idothex.
At tulaetaveni pariterflammaeque ratique
OVenus, ô praestes littoris & thalami.
Praeferimus famulas nos, Diva, ferocibus iftis,
Queis sine sumptu vllo furta placere folent.
Dd 2 Unguen628
DAN. HEINSIT
Unguentum illis corpus olet, tum spiritus ingens,
Nec leve discrimen gaudia noctis habent.
Hic lepor est, propriusque color, promptumque
cubile,
Munera queis & queis luxus abesse solet.
Pyrrhum imitor natum Pelidae, qui famulantem
Hermoniae uxori praetulit Andromachen.
Catulli epigrammation, cujus initium est,
Vivamus mea Lesbia, & c. carmine
mutato, eodem charactere
redditum.
Vivamus pariter, pariter, mea Lesbia, amemus,
Rumoresque senum, & triste supercilium,
Unius ambo affis faciamus, & unius hili.
Soles, cum nigro nox ruit è pelago,
Sub terra occidere affuefcunt iterumque redire:
Nobis, cum brevis haec lux semel occubuit,
Unica perpetuo nox est somno ducenda.
Basia da mifero mille: dehinc adice
Centum: hinc altera & altera millia, & altera
centum, &
Altera. Mox ubi tot millia contigerunt,
Conturbabimus illa simul: ne quoi numerandi
Sit facul, aut pervorse improba gens hominum
Invidiae tristi contingat cuncta veneno,
Tot quando inveniet undique basiola.
Ejufdem, cujus initium est, Queris
quot mihi basiationes.
Quaeris, quot misero mihi basia, Lesbia nostra,
Sint satis, aut si quid plus satis esse poteft?
Quam multum numerum Lybiaae fitientis arenae
Forcundi laseris plena Cyrena tenet,
[p. 629]
Oracli in medio Ammonis, quaque offa vetufti
Ettumulum Batti terra perusta tenet,
Aut quam sidera multa per alta filentia noctis
Furtivis juvenum amplexibus invigilant:
Tam te basia multa tuo libare Catullo
Est satis, autfi quid plus satis effe poteft: (cft,
Quantum nec numerent, queis omnia nosse lubidó
Nec mordax hominum fascinet invidia.
Aetera, quae, in puero praesertim, non
of
Jomnino, ne aut
Lector saepius ignoscas, aut ego culpamdeprecari
cogar, plus compendii facturum
duxi, cenfui, si praetermitterem. Quorum
loco libros de Contemptu Mortis, &
Heroden Infanticidam habes. Ii vero, qui
nonnulla ejus generis quae hoc volumine
noncontinentur, five ea fit Tragoedia, quae
puero, ut alia nonnulla, excidit, five lambi
quidam, cum Senecae, ni fallor, opufculis
quibusdam vitiose aetate prima editi, five
alia, quae vrgentibus negare frontis nostrae
nonsustinuit infirmitas (cujufmodi & hic,
quodnolim, ne legantur quaedam, metuo,)
vel superstite autore vel defuncto, publicare
audebunt, jure merito famosi per nos intestabilesque
sunto. ut qui jus in aliena scripta
pariter & famam sibi vindicant.
--> [p. 630]

AMICO LECTORI.

ATque ita denuo, Amice Lector, lusus nostros, emendatos, neque parum auctos, habes. Qua aetate prima dederamus, partimad censuram revocavimus; quaedam, penitus ejecimus: nonnulla, si qua non omnino displicebant, aut, ut verum dicam, pro aetatis ratione aliis placere posse videbantur, seorsim exhibuimus in fine. In quo Aristotelis severitati morem non gessimus: qui πεπηραμένον μηδὲν τρέφειν libere in Republ. permittit, imo suadet. Nos delectant quoque quae non penitus probamus. ut judicii illa nostri severitas, aliqua cum voluptate tamen sit conjuncta. Nam quemadmodum artifices operum suorum rudimenta maxime amant, non tam ut sequantur quàm ut superent; ita nobis tam interdum scire jucundum est quantum profecerimus, quam, quid & quomodo scribamus. Erunt forte quaedam etiam in caeteris, quae juvenile aliquid redolere videbuntur. Quid refert? Haec immista reliquis, gratiam aliquam iis addent quibus sunt inferiora. Lusimus amores quoque olim, cum & animus & aetas & occasio id ferret. caeterum ingenue ac pudicè; omnium magnorum hominum & saeculorum vel autoritate vel exemplo: sine obscoenitatis vel levissima suspicione. cujus nomen quoque detestamur, quanquam non nescimus, quantum in hoc genere etiam severis concedatur. Nam quid hic Solonis delicias nunc dicam? ne Menandros & Evenos tantum loquamur. qui, cum civitatis mores emendasset, aliquid in versibus reliquit, quod sublatum illi maluissent, qui ut alienae vitae modum ponebant, ita minus forte habebant suae. Quid & patriae & eloquentiae parentem Tullium commemorem? Eodem modo infanivit quo [p. 631] Sapientes solent: hoc est, aliquidingenio, & aetati, & occasioni sapiuscule indulsit, Quippe idem ille qui in civitate Catilinae furias restinxerat, erat in Tusculano suo molles versiculos ut veteres observant, conscripsit. Quid minorem Plinium? Hendecasyllabos nobis suos commendat: quos nihil minus fuisse quàm severos, ipse autor fatetur. Idem quoque tres & viginti summos in Repub. recenset viros, quos hoc decuit. quorum seria non modo, sed & lusus exprimere, laude dignum judicat. Plato cothurnum induit.

[p. 633]

DANIELIS HEINSII

LIBER ADOPTIVUS.

In quo magnorum aliquot virorum
ad autorem Poëmata.

In Auriacum Danielis Heynsii Iosephi Scaligeri Epigramma.

MElpomenae sacrum facit Heinsius. ore favete,
Dum quatit Aeschyleo pulpita picta pede.
Cede Sophoclei carmen regale cothurni,
Cedite Cecropiis plausa theatra choris.
(5) Principis ille vicem subitam, strictumque dolose
Non expectato vulnus ab hoste canit,
Et fixum in patria, dum figitur in duce, vulnus.
Hanc tibi nulla dies tollet, Ibere, notam.
Grandioquisque Heinsi numeris, quae dedecus una est,
(10) Mors tibi, Nassovio vita perennis erit.

Ejusdem in Elegias ejusdem.

PEste sophistarum saeclique afflata veneno
Pieridum invisam turba reliquit humum.
Et tibi grata tamen coeptis audacibus, Heinsi,
In media surgunt carmina barbarie?
(5) Queis sua postponat quem protulit Umbria vates,
Et quae Pelignus dixerit esse sua;
Non saecli vitio primos moritura sub ortus,
Sed doctas inter vivere certa manus.
Gratior ut namque est quam quas ver educat almum,
(10) Quae medio brumae sidere nata rosa est:
Sic magis hic foetus, quam quos vetus edidit aetas,
Virtutum hoc sterili tempore gratus erit.

[p. 634]

Ejusdem, post in inscriptum illi à Daniele
Heinsio Silium Italicum.

QUod vester nostro sub nomine Silius, Heinsi
Purpureo gentes lumine cultus adit,
Nec me hoc nuntaxat, quo me non dignor, honore
Sed divinxisti poster saecla tibi;
(5) Quod solum possum, quia me tibi debeo totum,
Me totum voveo tempus in omne tibi:
Sed quas debueram neque possum solvere grates,
A tibi devincta posteritate feres.

In Poëmata Dan. Heinsii, Iani Dousae
Elegia.

GRande decus vatum: non quis modo nostra tuløere
Saecla, sed antiquis aemule nominibus.
Immo prior. Quis namque annos si computet, ausit,
Arte vel ingenio se tibi ferre parem?
(5) Heinsi, ô delitiae Musarurn: daedala cujus
In Latium Argolicas Suada reduxit opes.
Quem cum Scala meo primum insinuaret amori,
Quod melius (dixit) dein tibi, nihil habeo.
Tu modo rem veris preciis pensare memento,
(10) Pro meritis pignus & trutinare suis.
Vera heros monuit. nec sic ego plumbeus, quantum
Acciperem mihi non conscius ipse forem;
Ante omnes unum te prodigus admirari:
Cui celebrando utinam par mea Musa foret;
(15) Aevo adeo majora suo miracu1a cernens.
Aestimet hinc Dousae saecula posterita,
At nuper plorare meae tot damna senectae
Institeram fortis nescius ipse meae,
[p. 635]
Tempora quod nullos proferrent nostra Catullos,
(20) Successor quod adhuc nemo, Secunde, tibi.
Nunc me de nihilo cassas fudisse querelas
Et juvat, & tanti commeminisse mihi:
Postquam Ascrae reclusa tuae sacraria, & Heinsî
Illustrare meos coepit Apollo Lares.
(25) O decus, ô nostris nova lux exorta Camoenis!
Surgere mi famam non aliunde velim:
Tam rarum tam suave sonas: neque promptius ulli
Auricularum operam, quam tibi, Dousa locet.
Usta querebamur varum momumenta priorum,
(30) Stesichorique fides, Aeoliamque lyram;
Heu, quas non diras, quae non convicia sueti
In Byzantinos fundere Pontifices!
Quos tantum patrare nefas stimulasset anilis
Nescio quae zeli scaeva supersitio.
(35) Quid gravius Persae potuêre minari?
Tristius hi Turca quid dominante pati?
Lamentis nunc finis adest, simul Heinsia virtus
Ingenii occoepit promere dona sui.
Heinsiadae, ô Reges Sacrorum, dicite laudes:
(40) Invidiam vestris detrahit ille focis.
Quid juvat obductae plagae renovare dolorem?
Unus pro cunctis dignior iste legi;
Largiter & tantae cladis sarcire ruinas.
O Panace, ô Grajis vera Hygieia tuis!
(45) Ipsa nec in mediis certet tibi Pallas Atheni,
Ipse nec Actiaca Phoebus in aede tibi.
Tu damna amissi nobis leviora Menandri,
Et desiderium lenius esse jubes.
Parcius ut Coum doleam periisse Philetam
(50) Tu facis: & pluris Battide Rossa tua est.
Quid grave, Callimachum nobis si fata negarunt?
Callimachum nobis jam tua Mua refert,
Mimnernumque simul. nec tam insuperablie quicquam,
Quo genii haud valeat vis penetrare tui.
[p. 636]
(55) Cordi aliis sint casca: tui nos carminis Heinsi
Ver juvat. haec auri barbitos apta meae.
Nec minus ipse mihi placeo, quod lucis in aevum hoc
Stamina protulerim tam diuturna meae.
Quae maneat, quam longa tuae mihi copia Suadae
(60) Suppetet. O Divi, quis fuit ille dies,
Quum tua vox bibulas mihi distillaret in aures
Plena Dionaeo nectare suaviola,
Rossaque mi tepidos revocaret in ossa calores.
Ah, quantae invidiae caussa Neaera tibi!
(65) Quantum oculis Nymphae Hesperiae paritura dolorem!
Quae tamen Heinsiadi nil metuenda meo.
Invidiae par ille omni, supraque locatus.
Non hoc inficias ipse secundus erat.
Ante alios tanto qui successore superbus,
(70) Solus, ait, vota hic qui mea vincat, erit.
O Elegi, ô nostro gratissima pabula cordi!
Unde malis toties nata medela meis.
In quibus haud digitos Charitum modi triga lavare
Sueta suos, verum pectora & ora Venus.
(75) Qualia saepe mihi per te si mattea dentur,
O quam mi esta forent omnia pro nihilo,
Quae vulgus miratur iners, quae lumine strabo
Devorat, & vitae quae bona summa putat.
Nam mihi quo studiis popularibus addere pondus?
(80) Non ego mî fasces, non ego venor opes.
Haec alii superos poscant. mihi, quod super ori est,
Largiri id patriae sit satis omne meae.
Dum pridem exorsam satago detexere telam,
Et juvat historicae condere molis opus.
(85) Sed quisnam in medio toties me hic sistere cursu
Sudantesque interjungere cogit equos?
Hanc mihi non torpor remoram facit. absit Iacchus.
Promptus ad historici munia semper ero.
Materie neque destituor; quam copia rerum
(90) Largiter & pleno suggerit usque sinu.
[p. 637]
Debita sed fastis mihi tempora corniger aufert
Hircus, & historiae non sinit esse locum.
Nedum Elegis, nedum numerosa carminis arti,
In teretes Heinsî quot fluat auriculas.
(95) Et mirum mea si torpent ad plectra Camoenae?
Si nescis vietum non amat ulla senem.
Carnities rebus, cantu opportuna juventus:
Turpe senex vates, turpe senilis Hymen.
Tu tamen emeritum desueta in pralia Dousam
(100) Plausibus haud cessas sollicitare tuis.
Hei mihi, quid speras à desertore poëta?
Haud sene sed juvene est digna Thalia proco.
Olim gratus eram, nunc in me tempora veris
Praeteriti incassum sicca requirit hyems.
(105) Non eadem est aetas non mens, seniique rigore
Mi periit genii quid fuit ante vigor.
Accedunt querulis vadimonia juncta libellis,
Queis vacuos judex non sinit ire dies.
Sat cantu fidibusque datum. docta otia linque,
(110) Numina quem Themidis ad sua sacra vocant.
Quid faciam, ô Heinsi? res imperiosa potestas.
Quid, nisi quod praetor, quod Themis ipsa jubet?
Proon Dousae miserere tui, quem munia legum
Musarum prohibent commoditate frui.
(115) Et dic, Dousa, perit. addas simul ista licebit:
Phoebe, tibi poenas has dare dignus erat.
Deserto quisquis Helicone, assuescere praxi,
Quique fori fieri transfuga sustinuit.

Idem in iisdem.

GAnda, inter Flandras quondam pulcherrima Nymphas,
At nunc hosti etiam vel miseranda suo,
Caesaries quanvis cunis se venditet, Heinsî
Ingenio majus ni tulit illa sui.
[p. 638]
(5) At grave quid, Batavis exul si degat in oris?
Plus patriam domina non amat ille sua.
An patria es, ubi cuique bene est? laus debita Rossae haec,
Heinsiadi patrios quae facit una Lares.
Immo urbis Heinsiacos quaecunque tenebit amores,
(10) Haec domus, haec vati Ganda futura meo.

De Mose Nomoclaste Tragoedia sua,
ad Dan. Heinsium, Rochus
Honerdius.

QUid me severi munia pulpiti
Audere rursus, quid placitos jubes
Heinsi verecudis cothurnos
Nunc etiam religare plantis,
(5) Dilecte Musis? Ephrantidem vagae
Nuper periclo credidimus tuo
Famae puellam. jam patentes
Illa super generosa campos
Expandit alas. judice Grotio
(10) Secura, & illo cui placuit Schoto.
Iam gestit aulatis decorum
Auriacusque patriae repulsus
Iactare vulnus. sed mihi decolor
Turpat madentes pallor ab intimis
(15) Genas medullis; immodestos
Intueor quoties volatus.
Quo nostra tendis? Nil Siculi times
Fauces camini, saxave pallido
Armata letho? nobilesve
(20) Icaria scopulos ruina?
Me Daedalei conficiunt metus,
Aevi scientem nec nimium rudis
Limam, ne aequi. Quem diebus
Detinuit decies quaternis.
[p. 639]
(25) Iehova coelo, cui totidem mihi
Laboriosis condere mensibus
Tardum putabis? parce lentae
Segnitiem improperare venae.
Tractim placebit. Tempora carmini
(30) Maturae justo quis neget? orbita
Erramus ignota, priorum
Signa pedum via nulla vatum
Obscura monstrat. Sentibus horridum
Primi fecamus tramitem, & arduum
(35) Praeceps per anfractus stupente.
Fallimus implicitos labore.
Haec nos morantur. Quis tabulas manu
Currente rumpat? quis stomachum Ducis
Nunquam remisso tentet ore?
(40) Quis populi trepidantis aestum
Deducat uno fervidus impetu?
Tricas forensis junge molestiae,
Horasque dicundo sacratas,
Cum studio potiore, juri.
(45) Furata Mosi tempora cedimus,
Cum jam inficeti sordida Bartholi
Baldique turbavit nitorem
Scabities miseri poëtae.
Sed nitar ultra. forsitan & novas
(50) Sumam inde vires. Iura Quiritium
Leges in aeternas profecto
Non patiar nimium valere.

Ejusdem in quartam editionem Poëmatum
Danielis Heinsii.

QUarto qui tibi porrigit libellum
Famae splendidus inclytae sereno,
Iam fati toties suis ampliator
Nil busti timet improbos hiatus.
[p. 640]
(5) Nec est quod timeat. Sibi ille namque
Haud vana ratiocinatione,
Spondet non male de fide nepotum.
Quidni? quem invidia vigente servat
Aevi cura sui, cadente eâdem
(10) Succedens sinat interire lector?
An non nunc etiam, quater renatus
Ipsa morte prius potest videri?

In Danielis Heinsii Libertatem sauciam
Hugo Grotius.

GOrdunis lux magna tuis, ô carmine posthac,
Te quoque cum superes, non habiture parem,
Heinsiade, quem syrma decet, quem juncta cothurno
Sceptra poëtarum principe sumpta manu;
(5) Legimus Auriacum, Libertatemque Batavam,
Hic ubi Mauritiam saucia poscit opem,
Legimus & Mores, & amicum munus Iambos,
Hic ubi nulla mea pagina laude vacat.
Gratia magna tibi est. alienae munere famae
(10) Lectorisque tui credulitate fruar.
Scilicet esse aliquid Grotium peregrina putabit
Turba, nec ignoto jam licet esse mihi.
Sed qui tanta meae leget hic praeconia Musae;
Quam vereor, Musam ne legat ille meam.

Ejusdem ad eundem, cum Adamum
Exulem suam ei offeret.

HEinsî, venusta restitutor orchestrae,
Ornas cothurno qui pedes Sophocleo,
Euripidem syrma qui tuo vincis,
Et Aeschyleas & Lycophronis faeces,
(5) Et quicquid usquam perditum tragoedorum
Desideratumque hactenus repensasti;
[p. 641]
Sume hoc amici (nomen hoc inaequales
Si non recusat) sin minus, tui saltem
Poëma, in arrham quod sacrae clientelae
(10) Postremus offert principi poëtarum.
Lecturus: illud, ut beatus exultes.
Cum nos videbis velle, posse te solum.

Alterum in Libertatem sauciam.

[Griekse tekst]

Albo autoris ab eodem olim
inscriptum.

NOvem Dearum cultor, Heinsî, virginum,
Rossaeque decimae, quae Camoenarum choro
Rivalitate certat implacabili,
Suumque te illa jactat, & Musae suum,
(5) Hae, quod dedere carmen, illa quod accipit,
Qui nos in orbis hoc satos delitio,
Seroque natos, ipse dum mundus perit,
Tot damna veterum luce dum pensas nova,
Prohibes vetustis invidere saeculis;
(10) Quid est, quod à me, quem minorum gentium
Nosti poëtam, poscis hoc album tuum
Devirginari? Fallor, an quamvis velim
Recusat aetas. Fas sit imperio tamen
Parere tanto. quicquid in me est ingenî,
(15) Nostrarum id omne litteratum consuli
Parere discat. quodque Apollineae mihi
Negavit artis parca Naturae manus,
Det imperator ille, quem cum gigneret
Natura, vinci coepit, & se vincere.
[p. 642]
(20) Te veneror, Heinsî. tu mihi pectus quatis,
Docesque jussu: jamque nec quod postulas
Non posse possum. Silium exercet tuum
Furore Mavors entheo: quoque Annibal
Exarsit olim, visque cunctatrix Fabî,
(25) Hoc ipse vates trhitur, atque alter tuus,
Tuus ille Nonnus, amnis in tumidi modum
Labentis alto ex monte fertur Bacchico
Perculsus oestro. Quisque quem cantat Deum
Afflatus illo est. Heinsius numen mihi.

In Poemata Danielis Heinsii idem.

En redit hic ad te, vatum pia gaudia, Lector,
Quo nullus toto notior orbe liber.
Sed nova mundicies cultusque accessit herilis,
Cumque recente vetus munere munus habes.
(5) Non, recte scripsisse, sat est. meliora reponit:
Et quod Fama probat, non probat auctor opus.
Vicerat antiquos, & cui contendere posset
Heinsius, haud quenquam saecula nostra dabant.
Repperit ecce parem. contra se currere coepit.
(10) Si qua fides, jam se post sua terga videt.
Desine nunc operum, studiis clarissime vates,
Et coeli saltem jus imitare tui.
Omnia qui claudit, cum se quoque clausit, Olympus,
Hunc finem statuit reus, & ipse sibi.

In Poemata ejusdem.

IN diversa diu diversas pectora dotes
Contulit, & parce larga Camoena fuit.
Quisque sui vates coluerunt carminis artem,
Singulaque ad laudem dona fuêre satis.
(5) Non epos est Flacco. lyra nec tentata Maroni,
Nec tetigit tragicos ille vel ille modos.
[p. 643]
Nec tibi Naso, tibi nec credita plectra Properti,
Sed neque Bilbilici vos decuêre sales.
Romani solum Senecam novêre cothurni
(10) Si velit hic elegos scribere, nullus erit.
Sunt & quos Sylvae, sunt quos epigrammata laudant:
Iusta quidem famae causa, sed una tamen.
Nunc congessit opes, atque in te, nobilis Heinsi,
Effudit totos prodiga Musa sinus.
(15) Tu tandem inventus par donis omnibus unus:
In tot sufficeres qui bona, solus eras.
Tu lyricos cantus, elegos, epigrammata, sylvas,
Tu tragicum carmen, tu grave pangis epos:
Itala te pariter celebrat, te Graja Camoena,
(20) Tertiaque in partes nostra Batava venit.
I nunc, & jacta tua nomina magna vetustas.
Ponimus hoc contra tot tua saecla caput.
Haud equidem quenquam, qui singula rectius ista
Praestiterit, vel qui tam bene cuncta, dabis.

Ejusdem Myrtilus, sive, Idyllium Nauticum,
ad Danielem Heinsium.

PRima mihi sylvis & amoeno fonte relicto
Fistula ad Oceani fluctus, & ad aequora venit:
Aequora quae Batavis potius cantanda ooëtis.
Nam neque me tantum saltus, aut pascua circum,
(5) Aut Hagae nemus omne meae juvat, invia quantum
Littora, pendentesque domus, scopulique cavernae.
Non audita cano. labor hic tibi sumitur, Heinsi:
Heinsi noster amor, si quid mea carmina possunt,
Te Libycus Garamas, te Iava loquetur, & Indi,
(10) Et puppes Austrina ferent ad sidera coeli
Dia Sophocleo tua pulpita quassa cothurno.
Dicite formosae Nereïdes, inclyta Ponti
Numina, quas voces, quae carmina Myrtilus inter
[p. 644]
Aërias rupes, & respondentia saxa,
(15) Cochlidis insano jactarit saucius igni.
Jam defuncta malis pelagi ratis acta per altum,
Venit ad hos fines, ubi dividit insula pontum
Cara mihi, & solo notissima Cochlidis antro.
Tiphy ratim serva: si nox collegerit Euros,
(20) Anchora demisso descendat in aequora ferro.
Aut littus praetexe, malus si saeviet Auster.
Sed brevia, & rapidos aestus fuge. dextera multis
Est via caeca vadis. securius, ire sinistra.
Cochli, quid exspectas? quin, ut prius ipsa solebas,
(25) Prospicis intonsi specula de montis in undas,
Meque, procul reducem longo clamore salutas?
Heu, quis mutavit mihi te Deus? an tibi pectus
Transversum novus egit amor? ne fallite, nautae.
Sumne alius quam nuper eram, cum candida Dorcas
(30) Diceret, Hesperiis Dorcas praelata puellis;
Pulcher es. ipse tibi me judice cedat Amyclas.
Illa quidem dixit. sed vix ego creditus illi.
Ipse tamen, tamen in placido me flumine vidi,
Hirsutasque genas, & latae frontis honorem,
(35) Et roseos crines & caerula menta notavi:
Qualia vel Neptunus habet, vel qualia Nereus.
Testis anus Crotale, quae, ter mihi, Myrtile, dixit,
Despue: lingua tuos ne fascinet invida vultus.
Haec eadem canto, quae cum cantaret Arion,
(40) Mulceretque Deos pelagi, circumstetit omnis
Delphinum chorus, & vatem servavit in undis:
Scilicet aut Boreae veteres & Erichthidos ignes,
Aut Phorci laudes, aut caeruleam Amphitriten.
Aemulus at concha mihi perstrepit aequora Triton.
(45) Miranturque sonum Panope Panopesque sorores,
Et Proteus, & Glaucus, & Inous Melicerta.
Heu placeo Nymphis: at non tibi: sola marinos
[p. 645]
Despicis amplexus crudelis, & oscula vitas.
Quem fugis ah demens? secuerunt Di quoque pontum,
(50) Et magni Minyae Reges & primus Iason
Per freta duxerunt abituram in sidera puppim.
Navifragis jactatus aquis incendit Ulysses
Sole satam Circen, Atlantiademque Calypso,
Et sibi Nausicaë tales optavit amores.
(55) Quid juvat? illa suum si me fastidit Ulyssem:
Quae mihi Nausicaa, Circe prior, atque Calypso?
Saepe ego te vidi, meminisses improba Cochli,
Cum per arenarum tumulos & littora conchas
Oceani legeremus opes: nam tunc ego primum
(60) Cum patre tentavi raucum mare, veris adulti
Tempore, nec dum ulla pictus lanugine malas.
Saepe etiam, sera quoties sub nocte venirem.
Siccasti aequoreis manantes imbribus artus.
Nec te poeniteat: prius hoc quoque fecerat Hero,
(65) Cujus ego & turrim Sestaeo in littore vidi,
Nataque collegi vicinis ostrea saxis.
En etiam tibi dona fero miser, en nucis Indae
Pocla, quibus potavit Arabs, Sinisque petitum
Fictile. non alias tremui propiore periclo:
(70) Et nisi Leucotheen mea tunc in vota vocassem,
Infelix Stygias ivissem nauta sub undas.
Quin & Teutonicis mecum fero condita testis
Smegmata, in Oceanum labentis munera Rheni.
His etenim Batavi, soli sulcare periti
(75) Puppe salum Batavi, coeloque indicere ventos,
Martia gens toto pelagi divisa profundo,
Mense quater rutilant nodatos arte capillos.
Hoc ego pigmentum poscenti nuper Erinnae
(Nata fuit magni Barcemonis illa) negavi:
(80) Quamvis multa diu, per Dorida, per Galateam,
Per Thetin, erroresque meos quemcunque per orbem,
Luminibus paetis, & blanda voce rogaret.
[p. 646]
Et poteram donasse tamen: nam saxea non est.
At tu nil misereris: in hoc ego pactile sertum
(85) Effundam rabido flagrantes corde dolores.
Ipse tibi Rubro praedatus in aequore sylvam
Alternas laurus, & Medica mala jugavi.
Nunc labor ille perit: nam tu mea munera curas,
Quantum dura silex pontum, vel littora pontus.
(90) Huc ades, ut casta velatus tempora quercu
Portuno ante alios, & dîs, quorum aequora curro,
Sacra feram, reddamque reus solemnia vota,
Quae rerum Oceanus genitor, quae Tethis, & ipse
Nympharum accipiat Nereus pater. O mea Cochli,
(95) Huc ades, ut cellis mecum deprompta Falernis
Musta bibas, caesaque canens epulere juvenca.
Aut si forte juvant thynni mollesque platessae
Te magis & soleae, mecum piscabitur Olpis.
Est mihi namque domi non invidiosa supellex,
(100) Fiscellae virides, nodosaque texta plagarum:
Filaque, & haerentes maculis humentibus algae,
Cum labyrintheo plexis errore sagenis.
Sunt jacula, & tumido fluitantes cortice fundae.
Pendet & aequoreo pecori lethalis arundo:
(105) Setaque, & impliciti lumbricis pinguibus hami.
Quid loquor infelix? Cochlis nihil audit, & idem
Qui mea vela solent venti, mea verba tulerunt.
Si tibi dulce mei nihil est, ô ferrea, vere
Ferrea, dulce tamen mea mors erit: aspice tantum.
(110) Ibo per has cautes, summoque cacumine lapsus
Deferar in fluctus: nomen mihi debeat aequor,
Myrtoumque novum fiat mare. vivite rupes.
Fallor? an huc Cochlis respexit, & omnia circum
Flabra silent, blandique favet pellacia Ponti?
(115) Hic recubans cantabo: jubet locus, altaque subter
Saxa supercilio cohibent umbracula rupes.
Cochli, quid in solis consumere cautibus aevum
Te juvat, & pensis viridem donare juventam,
[p. 647]
Dum teneros multo digitos subtemine lassat
(120) Mater anus? nostram potius conscende carinam.
Illic & vitrei fluctus & marmora Divûm
Prona jacent, speculoque sali stat solis imago,
Et picturato resplendet in aequore coelum:
Sacraque Naturae miracula, gurges aquarum
(125) Insequitur Phoeben, caudam Cynosurida magnes.
Quid mirum? sua quaeque trahunt: te, Myrtile, Cochlis.
Illic falsa salo labentibus insula. cete,
Et validae pistres, & physeteres anheli,
Phocarumque natant examina. pompilus illic
(130) Per mare veliferum puppim comitatur euntem.
Illic nata Venus, comitata Cupidine parvo,
Nunc etiam concha patrias quae navigat undas,
Nudatoque sinu pulcherrima Cymodocea
Captat in apricis vernantes fluctibus auras.
(135) Nam neque semper aquae furit implacabilis aestus,
Ventorumque fremit laxato carcere vulgus.
Sunt etiam Ponto sua gaudia. saepe per aestum
Gurgite pacato ridet mare: saepe remotis
Vulturno & Borea, pluviamque cientibus Austris,
(140) Oebalios tantum Zephyrus suspirat amores.
Longa Ministeriis sunt otia, pace serena
Mitia cum placidi requiescunt terga profundi
Altaque languenti descendunt cornua velo.
Aut igitur tacito luctantur in aequore tonsae,
(145) Aut ubi jam ferrum premit unco dente carinam,
Nos genus irrequies, alii, quorum indiget usus,
Buxea ligna damus rudibus tornata figuris:
Pars facilem oramus reditum, ventumque ferentem
Ingentes in puppe Deos: pars sidera coeli
(150) Metimur radio, & totum describimus Axem.
Solertis labor ille Tyri: quae prima meatus
Aetherios & signa Polo labentia vidit.
Tunc nosci caepere Ferae, custosque Ferarum
Arctophylax tarde pelagum subiturus; & alter
[p. 648]
(155) Ille quis est, lucet trino cui baltheus igne?
Heu miser excludor, duraque in rupe relinquor
Imbribus: ipse parat radiis liventibus atrum
Sol Tartessiacis immergere fluctibus orbem.

Ejusdem in Orationes ejusdem

POst dignum Latio pedem cothurno,
Post Rossae teneras amationes,
Scriptas carmine, quale Naso, quale
Romanus cuperet suum Philetas,
(5) Post Flacci citharam, tubam Maronis,
Post tantae trimetros severitatis,
Ut rugas superent Catonianas,
Iam Demosthenicae sititor undae,
Linquis Pegaseos, amice, fontes,
(10) Regnans eloquio solutiore,
Dum nunc ingenii fluentis aestum
Libertas tibi Tulliana laxat,
Nunc facundia Plinium secuta
Constringi studet arctiore gyro,
(15) Nunc docti Senecae refert acumen
Densis pagina seminata gemmis.
Heinsi, vive diu, diuque de te
Certet Suada potens novemque Musae.
Quicquid nominibus prioris aevi
(20) Aeternam potuit parare famam,
Hoc in te liceat stupere solo.
Millenis facibus superba nox est;
Astrum sufficit unicum diei.

Ejusdem in nuptias autoris.

VAtum maxime, tuque digna virgo
Urbis principis in sinu creari,
Illo sanguine, qui tot atque tantos
[p. 649]
Rectores dedit & dabit Batavis;
(5) O quot sunt pariter canenda Musis,
Hinc vatis soror, inde vatis uxor!
Et tu cor Venerum, pater leporum,
Quem tam laeta dies requirit unum,
Seu te Rex socium trahens laboris
(10) Hostem finibus arcet imminentem;
Seu jam de Getico profectus axe
Codani veheris sinus per undas,
Optans ut liceat cito videre
In complexibus Heinsium sororis;
(15) Vos omnes veniam peto precorque,
Quod nostri sine carminis tributo
Nox nulli ingenio tacenda transit.
Hoc curae faciunt molestiaeque,
Phoebus quas fugit, Aonesque Nymphae,
(20) Det nobis Deus, ut sereniorem
Hoc à tempore computemus annum.
Tunc quae debueram thoro jugali
Solvam carmina dedicata cunis,
Cum patrem tenero professus ore
(25) Doctum vagiet Heinsianus infans,
Nec dormire volet, nisi paterni
Dulces carminis audiat susurros.

Maximiliani Vrientii S.P.Q. Gand.
à Secreretis ad Danielem Heinsium
Elegia.

HEinsi, cui meriti non est dare nomen honoris,
Omnibus & titulis omni & honore prior,
Sive novum Phoebum Romano à carmine Belgam,
Sive Atlantiadem dicere ab ore juvet,
(5) Pallada seu Grajam, sive omne Novensile numen,
Nomine seu nullo te celebrare decet,
[p. 650]
Cum tibi par nomen toto vix extet in orbe,
Doctrinae ipse omnis orbis & omne decus:
Sole tuo illustris quod sola Batavia praesens
(10) Noverit, externo facta superba viro.
Sole quod orba tuo tua moeret & invidet alte
Flandria, praecipuo te spoliata bono.
Ganda tua inprimis rivalibus anxia entis,
Ganda tua & magni caesaris una parens.
(15) Ganda domum divûm, coelo gratissima Ganda,
Pulchra situ, felix aëre, dives aquis:
Foeta opibus, foeta ingeniis, sola omnia Ganda:
Illa tamen, sine te, maxima Ganda nihil.
Mille licet nitidis stellarum ex ordine flammis
(20) Splendeat aurati regia picta poli;
Sole suo careat solita sine luce, repente
Triste chaos fuerit regia tota poli.
Unus Aristonides patrias mage clarat Athenas,
Caetera quam Graji tota saburra fori:
(25) Unicus Heinsiades patrio plus addat honori,
Latius & Flandrum tendat in orbe decus;
Quam vel tota cohors vel cors insana sophorum,
In sua qui populi vertere jura calent;
Nube supercilii & contracta fronta Catones,
(30) Caetera qui milvii volturii feri.
Harpyium genus, infaustum mortalibus agmen.
At patriae phoenix Heinsius ille suae,
Ille decus vatum, Phoebi ille peririor oscen,
Ille canorus olor blandaque ocenghis abest.
(35) Laus Batavis probrumque suis, Ganda Heinsius exul.
Et quisquam in patria jam Deus esse velit?
Non ego. quin dare vela fugae, date crucibus alas.
Iam volo, jam Batavûm livera regna sequor;
Unico in Heinsiade cancris fruiturus abunde,
(40) Quae daro magna rothi Ganda relicta potest,
Leida fave, ceu Marna fabe, tibi deferor hospes.
O decim, ô Phobi regia docta fave.
[p. 651]
Non ego Calpigenûm nigra de gente, Penates
In Batavos flammas tecta nec arma fero:
(45) Sed pius innocuusque animi, simplexque poëta,
Heinsiadae auspiciis in tua jura trahor.
Ille suo cantu mentem excantavit amantis,
Ille animi navem trans freta vasta tapit;
Altera carminibus Siren, Circe altera philtro.
(50) O mea nunc Ithace, Ganda paterna, vale.
Non ita. Quin potius Gandam meus ipse recurrat
Heinsius, haec patriae est & domus apta viro.
Hic genus, & tanti cunabula conscia partus.
Hic ubi maternum lac tener ore bibit:
(55) Hic ubi cum puero lallavit Gratia concors,
Atticae in labris mellificavit apis.
Hic ubi reptavit duobio pede, qui modo fama
Pervolat atooniti Solis utramque domum.
Idius hic lusus & prima crepundia, qui nunc
(60) Orgia Musarum sacarque cuncta regit.
Hic patrius leni decurrens agmine Lisa,
Liviaque, & nitido qui fluit amne Cala,
Hic & Matticae qui verberat ostia Nerei.
Scaldis, ut Heinsiadae proximus hospes ovet;
(65) Nescio quid rauco moniturus murmure alumnum,
Aure parum facili quod tua Leida bibat.
At tu docte cave, nimium ne credulus uni,
Numina tot patriae postposuisse velis.
Tot sacra, tot Flandis lustrata cubilia Nymphis,
(70) Tot Dryadum thalamos Naïadumque choros,
Apta tuis Musis tot devia tesqua, tot antra,
Tot nemora, & scatebris garrula saxa suis,
Saxa loquaci unda, blando nemora alta susurro,
Topho antra, & leni mollia tesqua situ,
(75) Teque tuamque, Heinsi, cupide invitantia Rossam.
Dî, precor, haec reduci Rossa sit apta tibi.
Pegasus illa tuus, novus illa bipesque veredus
Te tanemd huc revehat Bellerophonta novum;
[p. 652]
Omnia Pegaseae paefacturum agmina Cyrrhae.
(80) Clausa diu absentis quae modo clave tua.
Illa suum vatem patrias deportet in ulnas,
Illa suis veniat tot fruitura bonis.
Grande viae pretium, Veneris plaudente senatu,
Flandriadum fasces primaque sceptra geret.
(85) Iuncta pio vati Capitolia celsa subibit,
Alterat ab Augusto Caja futura suo.
Laetus Amor croceis bigas moderabitur alis,
Fama loquax geminam clanget in astra tubam.
Audiet & longe mirabitur aemula Roma,
(90) Graecua in occursum, qua pote lege, ruet,
Compede Barbariae Turcisque suluta cathenis,
Vindicis adspectu vix satianda sui.
Ille decus pompae, procul è temonibus altis
Vota palam populi non numeranda leget:
(95) Gandigenûmque animos meritosque agnoscet honores,
Alta triumphali sidera fronte terens.
Interea miti spargens incendia vultu,
Saepius admissos Rossa resistet equos.
Illi flammivomis spirantes naribus ignem
(100) Calce jubaque feri numina bina trahent.
Visendi studio concurrent undique turbae,
Et minor est populo Ganda futura suo.
Ast ego perrumpens conserta per aequora vulgi,
Pone mei Phoebi laurea signa sequar,
(105) Crinalesque hederas murtique madentis rore
Serta, novis dominis gratur utrinque feram
Accedent comites, patrii, gens rara, poëtae,
Harduinusque meus, Rychiadesque meus,
Et Lindamus olor, Tenerae tenet urbis ocellus,
(110) Parva trias, Pleias quae prius apta fuit.
Defecit numero, rapido interceptus ab amne,
Papius, ah, crimen, Mosa sceleste tuum!
Aruit amissi Torrentius igne nepotis,
Lentius ardenti febre perustus obit.
[p. 653]
(115) Sed bene, quod superest Pantinus, & integer aevi
Clytius, Aonidum dulcis uterque calor,
Atuaticumque decus, Phoebeo insignis ab arcu
Bochius, & Claria clarus ab arte Numa.
Oudartusque senex, doctique Bahusius oris,
(120) Quique melos dium pene Medardus hiat.
At Charitum genus, & formosae cantor Hyellae,
Quo nullum in Morinûm sanctius urbe caput;
Ille pius vates Lernutius, ille cohortem
Ducet, & imperii pars erit una tui.
(125) Ille triumphali te sistet in aede Monetae,
Ille tuos fasces pulcharque signa leget.
Tu modo ne dubita tanto indigitanus honore
Et patriae & famae regna subire tuae.

Ejusem in adventum Danielis Heinsii,
cum Gandavum veniret.

ALtius Oceanus cano caput aequore tollit,
Scaldis abudanti grandio amne ruit.
Livia cum Numphis vitreo sub fonice festas
Laetus agit choreis & canit inter aquas.
Audit, & ad fratris properans nova gaudia Lisa
Uberius pronae concitat agmen aquae.
At Cala coeruleam redimitus arundine frontem
Plaudit, & insolito murmure totus ovat.
Heinsiadae adventu recrantur singula Gandae,
Ocaanus, Scaldis, Livia, Lisa, Cala.

Iohannes Polyander à Kerckhove
ad eundem.

DAs, Heinsi, nobis Elegos, Epogrammata, Sylvas,
His dulci adspersos das quoque rore sales.
Quid facies, Neptune pater? quid caeula Mater?
Iam falsi fontes sunt quoque Pieridum.

[p. 654]

Bonaventura Vulcanii ad eundem.

ACcipe scripta tuo pauca haec Epigrammata honori,
Musarum & Charitum delicium Heinsiade:
Sitque satis tetigisse tuas me carmine laudes,
Quas magnus pleno Grotius ore canet.

Εἰς τὸν Εἵνσιον.

Ἐννέα Σκαλίγερος περιλημένος ἔξοχα Μούσαις
Φεῦ πόζον᾿ ἐξ αὐτῇ ἰδμοσιώης ἐδάη ; Ὡς δι' ἔθαν , Εϊνσιάδη φίλον ὄμμ᾽ ἐπέθεντο θέαιναι, Οὗ ζῶντα , κείνε τις φθόνου οίχομύς;

Εἰς τὸν αὐτόν.

Εἱνσίου εἰσοράων ποτ᾿ ἔπη Σκαλανὸς ἐφήσου,
᾿Αρχὸς ἀοιδοπόλων ἔπεζ ἔτου, ἔφη . Μαντοσιώης ἔτυχεν. νικᾶ τὸ παρὸν γδ' ἅπαντας Μεζοπόλος, κ᾿ αὐτὸν μικρᾶ Ἰουλιάδην.

Εἰς τὸν Πέπλον του Εἱνσίου.

Πέργαμα πρσάν των ἡρώων αρὶν ποτ᾿ Αλαγῶν , ΣιγαλόενταΠέπλον τουξατ᾿Αριςοτέλης ≈ Παντοίης σοφίης μέθ᾽ Ομηρον μήτορας ανδρας Είνσιάδης ἑανιδέγκαθύφηνε Πέπλῳ≈ Τοκείνε δι ' ἔτου τόσον Πέπλα στὶν αὐείων, "Οσον άλλωορίης ἡ σοφίη αρρίχι .

[p. 655]

Eximio saeculi ornamento, Danieli Heinsio,
vati & oratori celeberrimo, Col-
legae unice caro, Domi-
nicus Baudius.

DIvine vates, ipse cui dotes suas
Apollo Phoebus contulit pleno sinu,
Dextraque il parcente, si nostri memor
Gens posterorum vivet, haud ulla magis
(5) Virtute gloriaque censeti volo,
Quam te quod, atque Grotium, saecli duo
Soles, amore prosecutus sum meo:
Amore sancto, nulla quem sequens dies
Expunget aevo, dum deus suum piis
(10) Constabit, atque litteris honos erit.
Flos ô juventae, parque cui nullum parem
Produxit aetas ulla virtutum ferax,
Ut vols libens amplector! aureae super
Propago gentis, orta coelo pectora!
(15) Non haec enim miracla mortalis labos
Proferre possit. patria est vobis polus,
Parens Apollo. non marina me Thetis
In lucis oras patre Peleo tulit:
Vocem tamen profabor haud obnoxius,
(20) Quam fatus olim est ille Nerei nepos:
Detestor Orco pejus atque abominor
Qui septuoso cordis occultat sinu
Diversa ab istis ore quae promit suo.
Nil gratiae do, nil ad ambitum loquor.
(25) O dulce mentis contubernium meae,
Non estis ambo fluxa quos tuentibus
Figura monstrat, quosque contrectat manus.
Terrestre corpus terra vindicat sibi,
Sed totus orbis non capit taleis viros.
[p. 656]
(30) Vos estis ille mentis igneus vigor,
Ille animus ingens hospes angusti laris,
Qui mortis è congatione nil trahit,
Nil & caducis imputat parentibus.
Vobis Dei favore nomen obtigit
(35) Livore majus & senecta tamporum,
Exsorsque lethi. Parca nullum jus habet
In saecla vatum, quos perennitas sacrat.
Coelestis aura morte deleri nequit,
Nec interire santuis heroum potest:
(40) Nihil precari majus aut vobis licet
Aut saeculo, quam possit ut diu frui
Tanto Deorum numere. O cultum mihi
Par & colendum semper antiqua fide.
Sublime coelo laetus efferam caput,
(45) Votisque nulla summa defiet meis,
Si me benignus eruditorum chorus,
Consentiensque postumae gentis favor.
Tali jugo accensere tertium velit.

Ejusdem Scazon ad autorem.

DIserte vates, cura corque Musarum,
Clarum Lycei lumen ac decus nostri:
Quem Fama coetus inter eruditorum
Solvi dolente fert in arduum penna,
(5) Si scripta nostra, si labos diurnabit
Perennitatis auspicante successu,
Agnoscet aetas gensque consecutura
Nos invicem vixisse mutuo nexu
Vinctos amoris. nulla quem dies rumpet.
(10) Non exolescit morte sanguit heroum,
Nec anima tradux illa coelitis flammae
Lethi vias insistis & domum Ditis.
Corpus beatae mentis hospes angustus
Terrae solo debetur, unde concrevit.
[p. 657]
(15) At ingenî momumenta non vident Manes.
Hac lege sancta foederatus, hoc pacto
Probri carente, me tibi dico totum.

Idem eidem Hugoni Grotio & Danieli
Heinsio, incomparablil juve-
num pari.

O Par gemellum amoris antiqua fide,
Morumque nexu, heroïsque laudibus,
Quos aestimare non valet proles virûm
Qui nunc fruuntur lucis almo munere,
(5) Praeter duosve tresve selectos duces
Anitistitesque litterariae rei,
(Quos inter & nos forte nomen haud malum
Feremus olim, si bonos ad extitus
Exorsa mentis efficax ducet labor,)
(10) Damnandus atro crimine ingrati forem.
Si noster hîc libellus exiret foras
Non conspicandus luce vestri nominis.
Amore quorum pectus incendor magis,
Quam vel decorus ille Cliniae puer
(15) Vel Phaedrus ussit igne honesto Socratem.
Juvenes beati, queis pacisci nil queo
Majus, nec ipsi saeculo exoptatius,
Quam faustitatem rite nôrit ut suam,
Deique dona pendat aequo examine,
(20) Tales quod omni laude conspectos ferat.
Votis abunde sufficit meis honos
Quod verso amore dignor. O soles duo
Volventis aevi! forsan inde Baudio
Ventura quondam gens favetig, quod viris
(25) Assiduus usque cultor haesit inclytis.
Ut hedera nisu surgere impotens suo
Stantes columnas stringit amplexu tenax,
Nec in decora fronde vesit, hac ope
[p. 658]
Tollit se ad auras atque fert coelo comam,
(30) Sic imbedillae conscius sortis mihi,
Quos aemulando aequare summates viros
Non est, honore amplector, integer pobri
Livoris atri, qualibus monstris scaret
Hoc triste, saeclum, & ferreum ferro magis. &c.

N.V. Ioannis Forestii adolescentis, nunc su-
premae Curiae assessoris, ad Danielem Hein-
sium Epigramma, cum aliquot è Mo-
nobiblo ejusdem Elegiis ab eo
Graece conversis.

Πῇ σέο τόξα λέλοιπας Ἑκηβόλε, πῇ στὶ??? βέλεμνα;
ΒαγὸςἜρος Φοῖβον τοξοσύνη προκαλεῖ,
Στούται οι αίψα μάχεθαι ἐναντίον ὦ φίλε Φοῖσε,
Φύγε τέως μίμνει, δριμύλου στὶ νέου
ΒαγὸςἜροςΜεσῶνβασιλούς γεραρότερο έςαι,
Εἶκε τις ταχέως έρεθ, εἶκε χορών
Εἶκεδ᾽ ἐπωνυμίης τόξων≈ κλυτότοξου ἀκέση
Βέλτερον ὃς τελέθηβέλτερο ιοβόλου.
Κεῖνα "Έρως δύνα) αυτοῖς βελέεσσιν ἐφήβες
Παρθενικάς θ᾽ ἀπαλῇ θελγέμῳ ἐν κραδίη,
Καὶμλίου ὑμνοπόλοιζι τεῆς ἀκραία αύρης
Φέρτερον ἐμπνβύσει. μάρτυς ε Εἶν Γιάδη.
Γ’ μέτερον πέλε τόξον αμείλιχον ἀνιάαπι,
Καὶ βέλου αργαλέον πρόθεν ἔχὶ θάναλον.
Οὐδὲ οἱ ἑκηβολίη ζεν όμοροωθήσιμοι ήθα,
Ούδει γραισμήση νομά ττοουι κενεόν.
«Ήρα βέλος Κρονίδαο πολί θρόνον άκρον ἵησι,
Καὶ περάς ἐνέρων ἀχλυόεντα δόμον.

[p. 659]

Elegia III. Monobibli Dan. Heinsii.
Graecorum stylo ab eodem con-
scripta.

Εἰσόκε φάεα κέρφαακατ᾿ ἔννυχον ἐρασὸν ἕλκά
Κύνθια, σιγαλΛέοις πείρειν ἡγεμονίς≈
Αἰθέρι ττ’ Αλυκήλῳ προβιβαντα κυλίνδετος
Πάσα ἢ γῆ ναρκᾶ ὑπναλέω κνέφαϊ ≈
Δύσμορο Είν Γιάδης,βεβλημ ≈ένδοθι πυρσώ,
Αἰμύλα δεσποίνης πρόσθε θύρης προχές.
Ρόαυτε, σὺ δ᾽ αὐγυφές πνείας ἐκ σήθεο ὕπνος
Ἡδὺ κατακλιμθύη φάε ζιν ὑπιναλέους,
Κώματι κάκχυμθψη λεαρῳ, ἐνεῖς ἁπάντων,
Στῆθος ἀνέτης κυπριδίοις βέλερι.
Οἵη ἐπειγομύς κατ’ ἐρημάδας "Αρτεμις ύλας
Κώματι μαρπλομθύη εἰς ἴα κακκέχυται.
Η’ ἃτε φυζακική υπ’ ἐώοις φέγγε (ι νύμφαι,
Ηνίκταα πποαινυχίας ἐξεπινουῦτο χορές,
Ἡσύχιον προχέον) ἐν οἰοπόλοις ποίνει,
"Η και πελΠράων κέροονν ὕδωρ κελαδεί.
Πᾶσαι ακλίνθησαν ἐπὶ χθονι κεκρινίζει,
Παντοθε δ’ ἐςόρεσαν μειλιχίας σιβάδας.
Φάρεα τε, ζωναίτε, βιός τε, καλαί τε φαρέτραις
Παντα και τρομερῶν ἀκρεμόνων κρέμα) ≈
Πὰν δ’ έκαθεν κατ’᾿ ἔρημα φοβέμψου έχει μάργῳ
Μαίνε)ἐς φωνάς, μαίνε) ες καλάμες.
"Αγκιάἱ τ᾽ ἐξερές κραιπνοῖς ποσὶν αὔτε
Αὐιάχε ἢ θεῖ κα απη. τρα τε πι
Ταίδ’ άρα λεπλαλέοις πετάλοις υποπεπλυψ
Ἡδύνнκoοвι αύται έθασι τάντα,
Παρθενικῶν ὑπνων γλυκερὴν ψόφον ἐκπνείκσαι ≈
Ταδι’ ἀποκρίνον) ἀλσεα τ’ ἠδὲ νομοί.
Τοῖο ἐγὼ ≈ γλυκύμηλον ἐμὸν, πυρί σεῖα δαμα-
θεὶς,
Πλάζομα, ἀγνώσω τραύμαίι τυπλόμμα.
[p. 660]
Οὐδέ τοι ἡδὺς ἔρος συγερή τ᾽ εἰς ἔδου αϋταὶ
Οὐδὲ μέλη τοστίκις δάκρυον εἰβόμθμον.
Ἀλλά με τηκομθμον θάναι μέλας ήμαρέα ήμαρ
Κοιμήση μαλακώς ωρές σφέτερον θάλαμον.

Elegia IV. Monobibli Dan. Heinsii.

[Zie Monobiblos El. III.]
Κεῖθι νέμος σκιερὸν, φραχθέντα τε ῥεύμασιν ἄντρα,
Γῆν τ᾽ ἀμάρη ἄρδει ψύχεϊ τερπομενήν
Αὔρη τ’ ἱπταμένη παρὰ γείτοσι ἧσυχα νύμφαις
Ἀκραὴς πετάλων πνείει ἀπὸ λιγυρῶν.
(5) Μηλά τ᾽ ὅπὶ τρομεροί(ι κυλίνδεται ακρεμόνεως
Κόλπον ἐς ἡμέτερον μηδενὸς ἀπλομθύς,
Λεπλὸν ἐρβυθόωντα, τεοῖς ἐναλίγκια μαζοῖς
Ὁπωότεσείονται ἔθαμ, Ρόσσα, καλώ,
῾ Ηνίκαλεπλαλέον τι πειρεία(ε χιτίας,
(10) Κοῦφὰ τ’ ἀγάλλονται παρθενικοῖζε χοροῖς.
Δευρό μοι, ἀγλυκύμηλον, ἐπήραῖον, ἠνίδε, δάφνη
Καστορέειν πετάλοις καμπτουμένον στιβάδα
Μήδεται ἄγχι ρόυ χλοερου δροσόεντα επαύλε,
Ἔκ τε δόμε προρές το βρυόενου ὕδωρ
(15) Καὶ κελάδῳ θέλγη μαλακός συγχθυέμμ ύπνο
Χείλεσί τε τρυφερός ἐκπονεν μθύρες.
Οφραβάδίω δειρή λιαρδόπο κώμαίι ναρκῖο
Ἡδέσι τ᾽ εἰδώλοις κῆρ μεθύον πλανάη.
Νηχομένων τε μάτηνβλεφάρων ότι κήλεον άπμα
(20) Στήθεα ἐχαλίων όπαρεξε σε μυχῶν,
Εἰς ὅπαρ μυελόν τε κατ’ ὄστα τεφρωθέντα,
Καὶ σύμαζεν πίνω διψαλέοις κράδίζω.
Ως μὲν ἀμέλγοντας νέα φάρμακα σειο βελέμπουν
ΑίὲνἜρος κεδνοῖς ὄμμαζιν εἰσοράης.
(25) Καί τις ἀνὴρ βαρέα σενάχων λίδι τε κατηφής
Τυλθόν τιςτίνο και πο επειγόμενα.
Μέσφα πόθοις κραδίην ἃ παλοῖσιν ἀποπνείοντας
Φθάνη χρυσείων Ἕσπερος ἐκ πυλέαν.

[p. 661]

Elegia V. Monobibli Dan. Heinsii.

Ἠὔτε μὲν ῥαδινὰ μύρτου κατ᾿ ἐΰσκιον άλλο
Κύπριδος ακίΐσιν τάκεται ἀελίω,
Τὰν δεὶ μειλίχιον Χάριτες χορὸν ἐςτίσαντο,
Τόξα δ᾽ ἀνεκρέμασεν καμπύλα πολλός Ἔρας,
Χήρη δ’ εἰαρινᾶν υλίδον βοτάνᾳ ἐν ἐρήμα
Ὀλλυμένα πετάλοις πίπλε μαραινομένοις.
"Ωσε ρόδον γλυκερᾶς κώρας ἀπαλῳ ποίὶ μασδῳ
Εἵματι χιονέω ναρκᾷ ἐεργνύμθμον,
Οὐδὲ πατηρ Ζέφυρο λεγυραῖς αύραι (ιν ἐπίνειο
Οὐδ’ ἔι Γα μάτηρ ταλεπότιστα πρέρει,
"Ως μανία τρομερός φρένας έκπεπαταγιψία έμμέ,
Ανίκα σὺς πραδίαν, Ρόσα, κάλυψε πόθο
TΤάκιται, εἰβομίας θ’ άβας καλον αύθα αποῤῥεῖ,
Ψυχὰν δ’ αζαλέδω ὑγρὸν ἀφῆκε μπρο
Καὶ φλογερῶς μεθύρισα μαραίνεται ωτειλαί ζινο
Ερπέμεν ἱερθία ἐς σέθεν ἀγκαλίδας.
Ταλίκου, ὃν θυάσῳ βλοσυρος κατέχε Διόνυσο
Ναθμὸν ἀεὶ χθεσινοῖς γώνατα λυγρά χοροis,
Δενδύει Βρομίω δεδμαμένο ανθες όδμᾷ,
Παύτα δ’ όλιςροφα ἴχνει φοιταλέοις,
"Οφρα ποτέ βραδέεαπ κατ’ οἰπόλος λειμίδας
Πλαζόμενον σκιερά νὺξ ἔλεται νεφέλας
Τις δ’ αρ’όλὶ κροτάφοις ρόδεον σέφον εξεμαράνθης
"Ανθεα δ’ υπναλέας ἐξεχύθη κεφαλᾶς.
Μέσφαμιν ἀσερόεντα χορὸν πεὶ φωσφόρο ἕλκων
Ἐν λιαρῷ ἔκιχεν κεκλιμένον δαπέ
Ενθα κάρη κλίνοντα, πάλιν δ᾽ ἑτέρωζε τρέποντας
Οἱνοβαρή σκιεροῖς φάσμα(ιρεμβομενον.
Ως ἐμὲ καξ ἑτέρω ἵπερ πόθο έμμενὲς ἄρει,
Ρίαπι τεῶς κραδίσω φροντίζι τειρόμενον.

[p. 662]

Petri Cunaeii in Amores Heinsii.

Εῤῥε μοι, ὦ Κυθέρεια, τὸ πᾶν πέρας≈ ἐκίζι σεῖο
Τὸ βρέφος ἡμετέρω πυρπολές κραδίζω
"Εῤῥε τειδ ἃμα παιδί κακή δέ σε πέμποι ἀνάγκη
Τηλέ πε ωςαλέων πέτραν ὑπὸ Βλεμύων,
Ηἶχι θέρου θέρεθ φλογερότερον, ἔχε τὰ θηρῶν
Δείματα, ἐπυρί πυρίστα κορυασόμενον
Μή μοι ἐνὶ ζωοῖσι τὰ κύνταλα πημανθίώαι
Εἴη≈ μηδὲ τεῆς δειδιέναι φαρέτρης,
Σχέτλιε ποῦ,τα βέλεμνα τα λοίγια, τοῖς ὑπὸ μίτρίω
Πᾶσαν ἄγες ὑγρίω, πᾶσαν ἄγής τραφεριώ.
Ἐσί τις, " θειν ἔρος ἀγανώτερο, (ἵλαζε Μέσαι.
Οὐκ ἐθέλων ἐρέω τὰ προτέρων ἔπιαται
Ἔσι τις ἐρανίοιο πρὸς αϊμαλο αίμα κομίζων
Βαγὸς ἔρος, πολιῆς κοίρανο ύμαθίης
Οὐχ᾿ ὅγε τοῖς λιτοῖς ὀλιμαίνεζο σύαγέων ξ
Ειι πο ἀθρήση παιδίων ἐκ γονέων.
Αίψα θεὸς μὲν κρύψε θεὸν, ὁ οἱά τε κέρ
Φίλατο τ σμικρὸν σμικρὸς ἐὸν ἕταρον
Φίλατο † τότε παιδννὸὸνν ὁ μικκύλο στεἢ μέτρον
Μέτρον ἐς ὡραίης ἤλυθεν ἡλικίης,
Πολλλάνιν ἐξεδίδαξε θεόπωροπα, πολλά
Διώεα,εμεγάλων ββάάξξιιννάἀροιιοδοπόλων.
Είνβιάδηἔρου ὅτῳ ἐπέπλαρεν ἃπάτερ,
Οὐδὲν ἀνὶ θνητοῖς οἴδαμεν ὑψίτερον.
Είνστε ≈ μακάρων ὑπαλον κράτος, εἴτέ
Κύριες, εείἴττεεΔΔιιὸόςςτοῖαθέλω ε
Ποιμαίνεις
Χώρεμοι
Σε νόμοι,
φωτ
μοιρίων
ἔγωγε
ύνεις τέρατα ἢ ἄρθιλον≈ ἐκ δι’ ἄρα κείνε
Το γλυκύ τ’ αυφίης≈φίλτρον ἀπεασάσιο.
≈ὦ μέγα χαῖρε, διοτρεφές≈ ἤτοι ἔγα
Σεῖο, φίλο, μαλακών αξει από σομάτω
Τζω ὅπα τίω πινυτίω ὑπιδέξομαι, η ἔπι πάντα
Ωἴχετ᾿ ἐμῆς ψυχῆς κήδε επιπλάμμα.

[p. 663]

Elegia ad Danielem Heinsium Virum
Clariss. Nicolai Burgundii
Flandro.

SIccine Mattiacis, Heinsi, committeris undis,
Atque iterum patriam nostraque regna fugis?
Nec te certantes potuerunt flectere vates?
Nec valuit subitas sistere Ganda vias?
(5) Sic tibi sint venti faciles, sic rector aquarum
Aeolia tristes fraenet in arce notos,
Velaque Tyndaridae lambant pavitantia fratres,
Et sedeat custos ad tua transtra Venus.
Vos quoque, dii pelagi, sortitaque numina pontum,
(10) Quos toties lepido vulnere torsit amor,
Incolumem quaeso dominae servate poëtam,
Ah melius vestrum crimen avarus erit,
Qui secat infesta longinqua pericula pinu,
Et de te spolium discolor Inde tulit,
(15) Ignotamque gulam nostrum devexit in orbem,
Iuraque luxuriae liberiora facit.
Flandria cum primum concluderet oppida muris,
Et populus simplex, & rude vulgus erat.
Nulli marmoreis surgebant molibus aedes,
(20) Materiamque operi proxima rura dabant.
Nec fit argilla pudor obstuaeisse penates,
Aut in straminea consenuisse casa.
Claraque nobilitas spreto discrimine pompae,
A populo sola lande remota fuit.
(25) Vixque satis notum fuerat quid gemma valeret,
In pretio pannus telaque vilis erat.
At postquem audaci percurrimus aequora puppe,
Et quas nescierat Belga stupebat opes,
[p. 664]
Luxuriae patefacta via est, sensimque parentum
(30) Simplicitas vitiis fecit abacta locum.
Parthenope nebuls, Coasque Ligustica vestes
Intulit, & fuccos Glliae compta suos.
Nec satis ad fastus in nostro invenimus orbe,
India tentata est, & nova damna dedit.
(35) Serica nunc etiam coepit quoque vilis haberi,
Atque in plebeïa luxuriare domo.
Villica callosos artus praecingitur auro.
Nobilis, in dubio est, haec sit, an illa, nurus.
Quotque vides gentes, totidem discrimina vestis,
(40) Inque novas formas quilibet annus abit.
Obruimur cultu, nec quo matrona togatiae
Sufficiunt agiles annua lucra manus.
Foemina circumfert totos in corpore census,
Et quicquid genio subtrahit, illa terit.
(45) Arcaque paupertas lariumque angusta supellex,
Auratis tunicis dissimulata latent.
Vidi ego quae tereti suspenderet aure lapollos,
Exhausta solam vivere semper aqua.
Vidi ego qued tereti suspenderet aure lapillos,
(50) Verrere ut heroo syrmate posset humum.
Ducite nunc igitur juevenes sine dote puellem,
Nil nocet: absentes corpore quaeret opes.

De Daniele Heinsio Oratore & Poëta,
Martini Cornelii van
Sante.

NUnc nunc ocyus ocyusque Phoebe
Hunc gravem mihi, si potes, Lycei
Torporem ex oculis, scholasticosque,
Si potes, mihi pulveres repelle.
(5) Carmen concipio meo Poëtae:
Carmen conficio meo Poëtae:
[p. 665]
Suada quem, scio, primulis ab annis
Sacravit sibi. Sed quid addo? totum.
Non addo; quia Phoebe tu sacrasti
(10) Hunc tibi quoque primulis ab annis.
Nunc ergo ocyus ocyusque Phoebe
Hunc gravem mihi, si poters, Lycei
Torporem ex oculis, scholasticosque,
Si potes, mihi pulveres repelle;
(15) Et da carmine non ineleganti,
Et da carmine non inerudito.
Laudes scribere maximi Poëtae:
Aut id si videar minus mereri,
Nec quisquam vidatur id mereri,
(20) Tu lyram tibi sume, sume plectrum,
Et laudes cane maximi Poëtae.

Ejusdem.

HEinsi, qui veterem novamque Musam
Solus pectore possides, & ore
Solus qui veterem movamque Musam
Nobis exprimis & stylo recludis;
(5) O quam nos numeris capis Pelasgis!
O quam nos numeris capis Latinis!
O quam nos numeris capis Batavis?
Quos, omnes Veneres Cupidinesque,
Et omnes tibi suggerunt Amores,
(10) Et omnes tibi suggerunt Lepores.
Ausim dicere, quidquid est Amorum,
Ausim dicere, quidquid est Leporum,
Diu si maneas, diu manebit,
Breve si pereas, brevi peribit.

[p. 666]

Ejusdem discessuri.

HEinsi Lycei sidus ac decus nostri
Nostrique sidus saeculi tenebrosi,
Nunc quaeso sumas à volente Santeno
Istos amoris obsides quasi versus,
(5) Quos ipsa lex humanitatis extorquet.
Quin ecce manus atque dulcius quiddam
Tibi relinquit, scilicet suam mensem.
Nam nunc remotas forsan ibit ad terras,
Forsan remotis nec redibit è terris.

FINIS.

[p. 667]

ERRATA.

Amice Lector, Errata praecipua ac dixtin-
ctiones vitiosas, quae per absentiam Au-
toris commissa sunt, ita emen-
dabis.

PAg. 5. scribe, faustam, paulo post, omina nautae.

[...]
[p. 668]
[...]
p. 1621. λάβρον. p.627. lychnus: at. p. 631. punctum
post decebat. eâdem, amator nullus.p. 637. quod fluat.
p. 644. credulus illi. p. 647. Illic salsa. p. 655. loquor.

Amico Lectori.

Illud quoque Lector notabis, quaedam Poëmatia bis esse edita. Sed & illud, quasdam voces, ut, quamvis & quanvis, lachrymae, & lachrimae, otium & ocium, Hadria & Adria similesque, diverso modo scribi, cum eodem omnes debeant.

Andere gedichten

Octavio Vaenio

Haec ora Apelles noster, hos tulit vultus
Stirpis vetustae clarum et inclytum germen,
Manu renatus filiae pater tantus.
Sic è parente nata quae fuit nimpha,
Manu parentis par et arte non una,
Orbi parentem quem vides, manu reddit.
Hic filiö nunc natus, alteram lucem,
Nataeque vitam, quam dedit, parens debet.

[In: O. Vaenius, Quinti Horatii Flacci Emblemata. Brussel, Fr. Foppens, 1683. KBH 488 C 2]
[Otto van Veen, Quinti Horatii Flacci emblemata, imaginibus in aes incisis, notisque illustrata. Antwerpen 1612. UBL Anna Frank-van Westrienen Collection 203 C 3]

Ecloga Bucolica
NORDOWICUM SIVE
INFELIX AMOR.
AD IANUM DOUSAM NOR-
DOWICI DOMINUM.

[In: Daniel Heinsius: Emendationes et notae in Theocriti Idyllia bucolica. [Heidelberg], Hieronymus Commelinus, 1603. UBL 393 G 1 : 2 en 755 D 28: 4, p. 143-147.]

Aen de onwinbaere Maegt van LEYDEN.

Die goet en vaderlant en aengeboden staten
Om God en om den naem van vryheyt heeft verlaten,
Went sich voor al tot u; u groote konigin
Van Nederlantsche trouw neemt hy tot ziin begin.
(5) Ontfangt dan vry dit werck, het welck tot uwer eeren
Geschreven, uwen naem en eere sal vermeeren.
En denckt, dat niemant meer de vryheyt en betracht
Als die den Spaignaert ken, en daerom hem veracht.

Daniel Heinsius.

In: Zevecote, Belegh van Leyden, Treurspel (1626).

In libros Gustavidos Viri praestantissimi.
VENCESLAI CLEMENTIS
quibus Gustavi Magni res descripsit.

In: Melchior Goldast von Haiminsfeld: Suevicarum rerum scriptores aliquot veteres Frankfurt, 1605. KBH: 3092 D 29

QUis tam subitus pectora motus
Perculsa ferit? quae tot populis
Nata voluptas, unius armis
Pene oppressam solatur humum?
(5) Discite gentes quas libertas
Invita fugit, Boreae priscos
Horrere Duces. Nondum virtus
Miranda Getae, nec perfractis
Rupibus acer, patrioque gelu
(10) Vandalus audax, exulat orbe.
Cujus ad ausus Titan oriens
Summusque pavens, positis vidit
Fascibus olim, terrae dominos
Stare Quirites, Regemque pati
Prius invicti Tybridis undas.

Tekstkritiek:

p. 20 vs. 44 Idae er staat: dae
p. 22 fatis er staat: fat
p. 35 vs. 104 talem er staat: telam
p. 67b vs. 5 Nec er staat: Mec
p. 69 vs. 36 Lipsiadae er staat: Lp siadae
p. 70 vs. 15 misella er staat: mise lla
p. 188 vs. 78 involvunt er staat: involüunt; ook p. 198 vs. 76 sylvae er staat: sylüae en p. 204 vs. 38 involvens er staat: involüens
p. 231 repertum, er staat: repertum.
p. 567b vs. 5 Σωκρατικήν er staat: Σωκρατικίν
p. 569 vs. 5 ἀνάρσια er staat: ἀνάοσια

DANIEL HEINSIUS 1580 - 1655

DANIELIS HEINSIIPOEMATUMEDITIO NOVA,longe auctior.EditoreNICOLAO HEIN-SIO, DANIELISFILIO.AMSTELODAMI,Ex officina Ioannis Ianssonij.Anno 1649.

DANIELIS HEINSIIPOEMATA LATINAEtGRAECA;Editio post plurimas postrema,longe auctior,

AMSTELODAMI,Apud JOANNEM JANSSONIUM.____________________M D C XLIX.

Nobilissimo Amplissimoque Viro D. CORNELIOvander MYLE, Equiti, Domino de Myle, Dubbel-dam, Baccum, Alblas &c. Academiae Lugduno-Batavae Curatori DANIEL HEINSIUS S.P.D.

DANIELIS HEINSII SYLVARUMLIB. I. In quo Epithalamia aliaque ejusdemgeneris ac characteris. DOMINICO BAUDIO suo S.

Epithalamium in nuptias Hugonis Grotii,& Mariae Reigersbergiae.

Epithalamium in nuptias Ioannis Milandri, Domini de Poederoije, Principi à secretis, & Mariae Hohenloiae.

Epithalamium in nuptias Adriani Manmakeri, Equitis, & Mariae Berchemiae.

Epithalamium in nuptias Cornelii Nicolai,Senatoris, & Corneliae Pauli.

Epithalamium in nuptias Adriani Blyenburgii,Equitis, Praetoris Dordraceni, & Sara Roveria.

Panegyricus in Chronicon Eusebianum, siveTemporis Thesaurum, à Iosepho Scaligeroeditum.

In Obitum Rudolphi Snellii, Mathematici Pro-fessoris, Veteraquinatis Batavi: cum publica ora-tione à Guilielmo Coddaeo, linguae Sacrae Pro-fessore, celebratus esset.

Epicedium cercopitheci defuncti, ad PetrumScriverium.

Propempticon in abitum Frederici Sandii, cummaximam in patria dignitatem consecutus, tituliIuris causa Galliam peteret.

DANIELIS HEINSIISYLVARUMLIB. II.Iani Rutgersii, Regii in Suecia Consiliarii èBatavia abeuntis Propemticon.

Iacobi Augusti Thuani Apotheosis.

DANIELIS HEINSIISYLVARUMLIB. III.In quo Funera.Manes Scaligeri: Apotheosis.

In defectum Lunae, qui supremam Scaligeri noctem praecessit.

Epitaphium I.

Epitaphium II.

Epitaphium III. Temporis Emendatori.

Iosepho Scaligero, linguarum prope omnium perito, Temporis Emendatori, antiqua Astro-logia illustratori.

Iosepho Scaligero, viro supra laudem.

Querela.

Threnus.

Thyrsis, Ecloga Bucolica, in obitum ejusdem.Aegon, Mnasylus.

Manes Lipsiani. In obitum Iusti Lipsii Epicedium.

Epigramma I.

II.

III.

De postremo Lipsii scripto Lovanio,ad urbem eandem.

IV.Ad Iosephum Scaligerum, primariumsaeculi virum, de Epicedio in IustumLipsium ab eodem conscripto,& candore ejusdem.

V.Ad eundem, & alterum scientiarum vindicereIsaacum Causabonum.

VI.Lusus ad Apiculas.

VII.Ad Genium Ideae Lipsianae.

Epigramma in Thraseam, quem imperfectumedi vetuit.

DANIELIS HEINSIIHIPPONAX.DOMINICO BONTIO suo S.D.

PRO SE,In barbaros quosdam, qui sub verorum Iuriscon-sultorum & Medicorum nomine, bonas literasallatrant, iisque poëtarum nomine invi-diam conflant. quo ostenditur, qualisesse vere literatus debeat.

Ad Suavissimam puellam.

Ad Gustavum Magnum, Sereniss. SuecorumRegem, res in Germania gerentem, cum Panegy-ricum ei suum offerret.

Ad Dominicum Baudium, in obitum uxoris,Iambi recti, ἀρχαΐζοντες.

Scolion, sive, Hymnus, convivialis ἀρχαΐζων,in Amorem Graecorum more scriptus.

DANIELIS HEINSIIELEGIARUMLIB. I.ADRIANO MANMAKERO,Equiti,

Elegia III.Ad Reinerum Bontium, Medicum, hospitemsuum.

DANIELIS HEINSIIELEGIARUMLIB. II.MAXIMILIANO VRIENTIO, V.N.

Elegia V.Ad Davidem Lindanum, de ejus Phyl-lide, in qua tertium Theocriti idylliumprope ad verbum exprimitur.

ElegiaVI.In Cupidinem Bruxellis juxta labyrinthumartificiose factum, qui è fonte aquam jaculatur.

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––ARGUMENTUM.

PERSONAE.

ACTUS PRIMUSANGELUS

CHORUS Vatum & Piorum.

ACTUS SECUNDUS.JOSEPHUS.

MAGI TRES,PRIMUS, SECUNDUS, TERTIUS.

ANGELIQui in superiori theatri parte cunas Domini ducunt, ac subinde monstrant.

CHORUSVatum & Piorum, ut ante.

ACTUS TERTIUS.HERODES, LEGATI,ad inquirendum de puero missi.