[CH1646:001]
PAX MONASTERIENSIS
Plenipotens collecta diu facundia tandem
Implevit gravidam plena Monasterium.
Aurea Pax, ajunt, Coelo reuocabitur alto:
Pacificae cedent arma nefanda togae.
(5) Credimus? an fatuos insomnia, quod fit, amantes
Luditis, et vanae lactat imago spei?
Plene mendacem socio se plenipotenter
Quisque probat, falli et fallere plenipotens.
Plane nemo loqui satagit: quin plana loquenti
(10) Cui liceat planum dicere nullus adest.
Interea plene potatur; plenipotenter
Mergitur auratis aurea diva scyphis.
Desperare, rogo, liceat de Pace, potenti
Fraude, patente dolo plena Monasterium.
(15) Aurea Pax res Concilij, quid? plenipotentis?
Plene potantis? planipotentis erat.
1. Ian.
[CH1646:002]
Remontez, Rhosne et Rhin au plus hault de vos sources.
Jl est temps que Nature, esgarée en ses coursses,
Aijse de son desordre aille tout varier.
Behringen et sa ratte osent se marier.
1. Jan.
[CH1646:003]
Que sa douce chaleur vous flatte et resjouisse,
Que commode, que soupple elle vous obeïsse,
Qu’elle ne pese pas sur vos bras: Tout de bon,
Qu’elle vous serue en tout de Robe de Japon.
1. Jan.
[CH1646:004]
MUSIJCK
Als Ian een lietjen singt met Neel syn boose Wijf,
Soo lyckent het van verr een buerigh straet-gekijf.
Haer’ stemmen zijn wat vals: maer dat en is ’tniet all.
Neel singt het in B suer, Ian singt het in B mall.
1. Ian.
[CH1646:005]
IN A. VINNII AD INSTITUTIONES D. IUSTINIANI NOTAS PERPETUAS
Affer ad haec frontem explicitam, rugisque benignis
Scriptorem ingenuum, candide Lector, adi.
Si crambe bis cocta datur, bis cocta palatum
Afficiet, lepido tota nouella coquo.
(5) Heic, ubi tot videas perituris perdita chartis
Nomina, P e r p e t u a s praestitit ille Notas.
Dictârunt proavi, nunquam satis optima dici
Quae quiscumque satis discere nemo potest.
Sit Caesar pro Sole: tamen sub nube latenti
(10) Phoebo Luna, faci fax adhibenda fuit.
V i n n i v s hanc tibi, tiro, operam, si dicere verum
Nil vetat, hanc nauat vel, veterane, tibi,
Vel vobis, Terrae Domini, collectaqu Regum
Nomina pacificâ, P l e n i p o t e n t e manu.
(15) Quin, Caesar Germane, tibi. Mandata, quod audis,
Non intellecti Caesaris esse puta.
Si dubias olim licuit praetexere leges,
Desijt ambiguis sensibus esse locus.
Frustra nos tardae Synodi facundia vexat,
(20) Pagina V i n n i a d a e tota Monasterium est.
Inuenies paruo Pacis momenta libello:
Longa tribus verbis corruet ira Ducum.
Post jussum procul esse nefas, post V i v e r e h o n e s t v m,
Optimus in magnis Iustinianus avis
(25) Praecipit heic A l i v m n o n l a e d e r e. Te tibi testem
Sume, sit arbitrij propria causa tui.
Eloquere, an culpae reus, an sis criminis expers.
Si reus, en quâ te lege, lauande, laues.
Postulat hoc unum Caesar, cum Caesare Reges,
(30) Patria cum lachrimis, R e d d e c v i q v e s v v m.
9. Ian.
[CH1646:006]
(NEEL EN DRONCKE CLAES)
Claes quam t’huijs soo voll wijns als hij pas recht kon dragen.
En Neel syn wijf, die Claes met preken placht te plagen,
En seid’ hem niet een woord: dat Claes soo wonder gaf,
Dat hij most seggen, Neel, ghij stelde ’t lest soo doll aen,
(5) Hoe is ’t sus heiligh dagh, verdien ick nu geen’ straf?
Vergeeft mij, Claes, seij Neel, ick sagh u niet voor voll aen.
10. Ian.
[CH1646:007]
(GRIETS VOORSICHTIGHEYT)
Wat is hij voor een man, seij Neel, die’ck trouwen souw?
Eel, rijck, geleerd, sey Griet, in allerhande spraken.
Eel, ryck, geleerd? seij Neel: ’tzijn meugelicke saken:
Maer, Grietje, seght’er bij, wat is hij voor een’ vrouw?
14. Ian.
[CH1646:008]
EEN KNECHT TE HUER
Wat is hij voor een Heer daer ghij mij aen wilt binden?
Een goed knecht, seght ghij, Ian, en sult hem soo bevinden.
Een goed knecht? op uw woord houd ick dat voor gewiss:
Maer ’tgaet mij naerder, Ian, of ’t een goed meester is.
17. Ian.
[CH1646:009]
Seght Maeij het minste woord, s’is vaerdigh met haer lijf.
’Tis een licht vaerdigh wijf.
17. Ian.
[CH1646:010]
(IN CRUCEM AUREAM DANIELI SEGHERO AB AURIACO PRINCIPE
DONO MISSAM)
Inanis Arbor, quâ pependit in Coelum
Rediens Iësus, i Patres salutatum
Quasi Iesuïtas, qui redire de Coelo
Verbis Iësum quinque cum libet credunt.
(5) Dic esse te munusculum Patris vere
Iësuïtae, nempe Nassavij Patris,
Qui considentem a dextera Patris in Coelo
Iësum adorat, Iudicemque de Coelo
Pravis probisque prospicit reuersurum.
(10) Si forte quaerunt, unde qui Cruci fixus
Moriens pependit non inauret hoc aurum,
Dic, quinque verbis noluisse de Coelo
Redire, clamantem Venite me versvm,
Et quattuor, Surrexit, adde, Non est hic.
18. Ian.
[CH1646:011]
IN EANDEM
Confundunt elementa vices: Crux lignea tristi
Mole Patrum misere languida membra premit.
Aurea, quam Patres vel Marte vel Arte sequuntur,
Patribus, aut fallor, non solet esse gravis.
18. Ian.
[CH1646:012]
(DOBBEL GELUCK)
Een goe slagh van een’ vrouw is ’t Ian geluckt te trouwen.
En, of hij ’t mogelick niet wel en kost onthouwen,
Soo spreeckt hij niet, of ’twijf betaelt hem met een douw.
Is dat goe slagh? het zijn goe’ slagen van een’ vrouw.
19. Ian.
[CH1646:013]
(ONTHOUT)
Dat je ’t mij wel onthoudt, seij Pier, den vyfden Maert:
Of ’tis j’ een mandement met all’ de kosten waert.
Ia, Ia, sey kaele Claes, ick sal ’tje wel onthouwen.
De dagh is om. geen geld. wel heeft hij ’them onthouwen.
19. Ian.
[CH1646:014]
OP VONDELENS ALTAERGEHEIMENISSEN
Dit is de misdracht van een’ man
Die qualick mis en misdoen kan.
Wie is de vaer? ick derft u niet seggen.
Men magh het kind te vondelen leggen.
19. Ian.
[CH1646:015]
OP DE 12. BOECKEN VAN N.
Aeneis en dit Boeck zijn even lang te lesen:
En dit is wel soo lang, maer ’tsal soo lang niet wesen.
19. Ian.
[CH1646:016]
(IAN DEN OPSNAPPER)
Ian was een gast vergast van gasten sonder end.
Nu heeft hij sich vergast: en daer syn’ wooning was ’thuijs
Der gasten sonder end, daer is de kans gewent,
’T E n d is van ’tgasten huijs, en Ian vergaet in ’t Gasthuijs.
20. Ian.
[CH1646:017]
(NOODINGH TER KERCKE)
Ghij sitt bij ’topenen van uw neefs Testament.
Maer, Ian, ick weet uw’ sorgh veel nutter aengewent.
Laet het ons half soo lang in ’s Heeren sterfhuijs herden,
Ons Vaders Testament sal daer geopent werden.
20. Ian.
[CH1646:018]
(AD POSTHUMUM)
Posthume, vis gravis adscitâ gravitate videri.
Futilis est, quia non utilis ille labor.
Omnibus a puero fecit Natura molestum:
Non est quod simules, Posthume, vir gravis es.
21. Ian.
[CH1646:019]
(AD AULUM SERO POENITENTEM)
Ultima praeteritae impendis suspiria vitae.
Serius hoc? certe serius, Aule, facis.
21. Ian.
[CH1646:020]
(MEER ALS STICHTING)
Ian blindt sijn’ buerman met syn dack,
Als of hij hem syn oogh uijt stack.
Hij wil hem naer den Hemel haesten.
Hy houdt het met de Roomsche Kerck
(5) En haer’ verdiensten over-werck;
Hij over-sticht syn’ even naesten.
21. Ian.
[CH1646:021]
My luste wel te weten .
Uyt niew-jaers Almanacken,
Of kacken gaet voor eten,
Of eten gaet voor kacken.
21. Ian.
[CH1646:022]
Griet is een Christen mensch, en leeft gelyck een swijn,
En evenwel will saligh zijn.
Men gaet wel naer den hemel, Griet,
Met sulcke schoenen, maer met sulcke Coussen niet.
21. Ian.
[CH1646:023]
Een Crijsman is een Cruijsman.
Spell ick ter degen, huijsman?
Een huijsman seij hier tegen,
Ghij spelt het wel ter degen.
21. Ian.
[CH1646:024]
(VREEMDE ONVREEMT)
Ick vraegh, wat meisjen is dat, Ian?
Hij seit, een vreemde sonder man.
Ick weet niet waerom Ian dat seit:
Mij dunckt het is geen vreemde Meit.
21. Ian.
[CH1646:025]
(PLUCKHAER)
Is Ian van Neel syn wijf gescheiden?
Neen; sij verstaen sich met haer beiden
Dat Ian het sijn treckt en sij ’thaer.
Nochtans, het minste dat men rocken’,
(5) Soo vlieght hem Neeltjen in syn’ locken:
Ian treckt het syn, en Neel het haer.
26. Ian.
[CH1646:026]
PRO URSINA PELLE
Major minorque satellites Poli ferae,
Septem trionum bajulae, assiduae faces
Plagae rigentis; ille vos injuriâ
Traduxit autor, quisquis olim frigidas
(5) Pronunciavit: nescio mehercule
Quid de minore dixerim. major calet.
29. Ian.
[CH1646:027]
(LECKER LATIJN)
Spaert wat hongers voor ’t tweede gerecht
Soo u ’teerste niet heel naerden mond is.
’Theeft een leckere segger geseght,
Durate et vosmet rebus servate secundis.
1. Feb.
[CH1646:028]
IN ALB. DURERI PICTURAM CHALCOGRAPHICAM
Thesaurum, Spectator, habes, quem dicere fas est
Aureum, ut abjecto ducat ab aere genus.
Dureri divina manus quidcumque sub ullo
Sydere, Naturâ luxuriante, viget,
(5) Aeternum facit aere suo. Stupet ipsa superstes
Ad recreatoris vim recreata sui,
Duritiemque datam fluxis quam vel Iovis ira
Non possit, vel edax non abolere dies.
Nos vero mage miramur, nil durius esse
(10) Durero quo nil mollius astra vident.
Viue, vir excellens, quando dedoctus obire
Quantus hic est Orbis totus in aere tuo est.
1. Feb.
[CH1646:029]
IN EJUSDEM XYLOGRAPHICEN
Aenea Dureri duram monumenta senectam
Ferre, parum, dices forte, stuporis habet,
Mome, sed e ligno tabulas quâ dixeris arte
Vitales nullo posse perire situ?
(5) Audio et adstipulor: non haec ex aere perenni,
E ligno vitae lamina secta fuit.
1. Feb.
[CH1646:030]
IN EFFIGIEM MULIERIS SCOTICAE QUAE 9. LIBEROS UNO PARTU
EDIDERAT, DURERI [Grieks]autógraphon[/Grieks]
Prolis ter ternae rarâ compage parentem
Rarior Alberti penna semel peperit.
Pace meâ novies Mater non, viva, fuisses,
Pace meâ decies, foemina picta, fores.
4. Feb.
[CH1646:031]
Ian schorte maer een’ volle beurs.
Neel schorte mé wat: wat? haer keurs.
En nu en komt Ian noyt te kort,
Om dat syn wijfje soo veel schort.
7. Feb.
[CH1646:032]
IN OBITUM IOANNIS POLYANDRI A KERCKHOVEN
In: Fridericus Spanhemius: Oratio funebris in excessum
Joannis Polyandri a Kerckhoven. Lugduni Batavorum,
Ex officina Elseviriana, 1646. (Petit 93)
Exuit ad vitae metam quas exul & infans
Kerckhovius, Metis induit exuvias.
Fortunâ nolente senem vox extera fecit,
Eripuit sceleri barbara lingua virum.
(5) Quantum, Leida, virum! quantum non obvia quaeque
Sidera, nec temerè saecula quaeque dabunt.
Quem dederis Romae civem, cui patrius ipse
Sermo Palaestinae sancta loquela fuit.
Quem veteres Gandae subduxissetis Athenae,
(10) Celta putat, novit Belga fuisse suum.
Qui populi Pastor duplici sermone, scholarum
Multiplici, assiduus Rector utrique fuit;
Omnibus omnia; facundâ Pietate modestus,
Doctâ, prudenti simplicitate pius.
(15) Multiviro tribuêre suum fata aspera nomen:
Hic [Grieks-]polloì ándres[-Grieks], Hic Polyander erat.
21. Feb.
[CH1646:033]
(NIEW UERWERCK)
Claes trouwde gisteren met Neel syn’ uytverkoren’:
Te middagh heeftmen wat in ’thuijs begost te hooren;
En ’tgaet van buytenen of Neel den Bruijghom sloegh.
Neels horologie is ontstelt; sy slaet te vroegh.
22. Feb.
[CH1646:034]
AD SUMMUM VIRUM
FRIDER. SPANHEMIUM
V.N.
JOHANNI POLYANDRO à KERCKHOVEN
PARENTANTEM
[Grieks]paraítêsis[/Grieks]
In: Fridericus Spanhemius: Oratio funebris in excessum
Joannis Polyandri a Kerckhoven. Lugduni Batavorum,
Ex officina Elseviriana, 1646. (Petit 93)
FACUNDE Rhetor, saeculi Chrysostome
Balbutientis, cujus ore mel merum,
Mel eruditum, manna praesentaneum
Stillare, quid stillare? totis imbribus,
(5) Torrente toto gurgitare qui vident
Videre vix credunt sibi, qui non vident
Negant videri posse; per fidem tuam,
Post illud eloquentiae flumen tuae,
Post illud eloquentiae fulmen magis,
(10) Quid impotentiae Fidem tentas meae?
Appello, si nos audiunt, manes sacros
Kerckhovianos: Umbra, quae caelestibus
Immixta dudum futilem nescis humum
Et illud omne terreum quod vivimus,
(15) Quod instar umbrae est, saeculo si qua vacas,
Decide litem; quaero quid Spanhemium
Corvis Poëtis aut Poëtrijs putes
Fecisse picis relliquum, post aureas
Locutiones lachrimasque argenteas,
(20) Et aere sempiterno epos perennius?
Agnosco latam caelitus sententiam:
Respondet Umbra semper aequi judicis,
Catonis Umbra caelico-censorij:
Si flere cum Spanhemio probum & pium,
(25) Tacere post Spanheminm scite loqui est.
24. Feb.
[CH1646:035]
AD MAGNUM, OLIM, POETAM
Tempus erat quo te fassi sumus esse poetam,
Et merito fassos novimus esse tuo.
Postquam cum senio languescit vena, fatiscit
Gratia, quae paris, ex tempore nata mones.
(5) Nil opus est scribas, quae nunc, ex tempore scribi,
Ex illo sese tempore scripta probant.
25. Feb.
[CH1646:036]
AD COMITEM DE SERVIENT REGIS CHRISTIANISSIMI IN CONVENTU
MONASTERIENSI PLENIPOTENTIARIUM
Maxime Plenipotens, qui seria, ludicra, parua,
Grandia, quidquid agis, plenipotenter agis;
Summe vir, his te quisquilijs permitte rogari
Ut Zulichemium plenipotenter ames.
25. Feb.
[CH1646:037]
AD ILLUSTRISSIMUM ET EXCELLENTISSIMUM COMITEM DE AVAUX
Grande Monasterij decus, illustrissime Memmi,
Unice facundae nobilitatis honor;
Excipe quo Pacem vultu sectaris, aperto
Excipe quae ferimus dona supercilio.
(5) Oratore Deo nitor minus esse molestus,
Prodeo prodenti nixus Atlantiade.
Si qua Monasterij loquimur male consona curis,
Mercurij certe numen et omen ama.
Quid, Memmi, caduciferam pugnare videtur
(10) Cum sibi collega Plenipotente manu?
1. Mart.
[CH1646:038]
AD PATRES IESUITAS, IN CRUCEM AUREAM DANIELI SEGHERO AB
AURIACO PRINCIPE DONO MISSAM
Discite, seu sociis libeat seu Fratribus esse,
A Romae quondam Fratribus et socijs,
Quos vano Batavos dictatis crimine Christi
Tollere nolle Crucem, tollere nolle Crucem.
(5) Nec potuit vero Crux de graviore metallo,
Nec potuit Patri de meliore dari.
Si gravior Christi est (hoc ipso dicimus auro)
Aurea, vitalis, sana, salutifera est.
Tolle Crucem secure Pater de pondere, nunquam
(10) Ulla simul gravis ac aurea massa fuit.
2. Mart.
[CH1646:039]
NUDA VERITAS
I’enrage de nous veoir adorer les dehors,
L’enchassure, l’estuij d’un pauvre petit corps.
Ce n’est pas que pour moij je le mesprise ou blasme:
Mais, si je le voij nud, à dire mon advis,
(5) Il n’est chose qui moins represente une Dame
Qu’une femme qui n’a chemise nij habits.
3. Mart.
[CH1646:040]
Gaet, onbehangen Boom, daer Iesus lijf aen hingh,
Doe hij ten hemel gingh,
Gaet ledigh Cruijs, en groet der Iesuïten vadren,
Die Iesum heeten nadren
(5) En met vijf woorden uijt den Hemel, naer haer sin,
Ter wereld halen in.
Gaet seght haer, dat ghij een’ geringhe gifte zijt
Van een recht Iesuijt,
Des Vaders van Nassau, die Iesum daer aenbidt
(10) Daer Hij ter rechter sitt
Van ’sVaders eewicheid, en Rechter af sal komen
Voor boosen en voor vromen.
Vraeght ijemand, waerom Hij, die hier hingh t’onser schuld,
Dit Goud niet en vergult?
(15) Seght Hij geweigert heeft te komen op vijf woorden,
Die maer Hem toe en hoorden,
Van daer hij sitt en roept, Komt all te mael tot mij.
En, Cruijsken, seght ’er bij,
Segt in vijf woorden met noch and’re drij of vier,
(20) Hij is ten Hemel op gestegen, en niet hier.
5. Mart.
[CH1646:041]
DE VERMOMDE HOER
Trijn trock een masker aen, en meend’ haer soo te decken,
Dats’ onbekent sou gaen met Vastelavond-gecken:
Maer ’twas verloren moeijt, strax was de deun geschent.
Sij was te seer gedeckt, en by te veel bekent.
16. Mart.
[CH1646:042]
IN EFFIGIEM UXORIS A. VAN DIJCK PRAESTANTISSIMI PICTORIS,
IPSIUS MANU FACTAM
Talis eram quae digna fui de mille Britannis
Unica quam vellet Dyckius esse suam.
Si quis huic vitam tabulae, malus arbiter optas:
Sufficit aeternâ quod sumus esse manu.
(5) Pluria non viuens pervivam saecula, quam si
Viva, vovente meo Pygmalione, forem.
17. Mart.
AEN DEN HEER VAN ZUILICHEM
Vaste zuil van Zuylichem,
Die mijn stamelende stem
Lest vereerde met de eer,
Dat se Tesselschade weér
(5) Eens sou vragen, waerom dat
Sy haer tegenplicht vergat?
’k Heb de vraegh aen Tesselschae,
Gadeloose wedergae
Van Apoll’, met winst besteet,
(10) Want haer antwoort is gereedt,
Die se om dit briefje treckt,
Die mijn winstbanier verstreckt,
Die aen my, die u vooral
Een getuyghpant wezen sal,
(15) Hoe mijn vraegsampt by haer geldt,
Als ick maer u naem en speld’,
Als ick, in eerbiedicheyt,
Segg’ wat Constantyn haer seyt:
Dat den Haegh nu, ons te spijt,
(20) Ons behaagen ons benijd’. --
Huygens, luisterrijcke son,
Die wel duysent rijmpjes won
Van de wijze Tesselschae,
’t Is een overgroote schae;
(25) Maer het is een minder quaet
Nu s’u naem ons overlaet,
Die, van my maer eens vertaelt,
Rijm, ja winst van Schade haelt.
20. Maart.
Alida Bruno.
[CH1646:043]
IN EFFIGIEM BRUNONIS PLUMBO DELINEATAM
Miramur mutam effigiem quam viuere dicas?
Brunonis gestum versificantis habet.
Tu tamen errasti, pictor: monochromate totum
Versificatorem reddere desipere est.
(5) Verte stilum. pro quo versus vomit ille calore
Pingendus vultu versicolore fuit.
21. Mart.
[CH1646:044]
IN EFFIGIEM HENR. BRUNONIS
Qui versum in Versus hominem vis pingere, frustra,
Ni versum nôris pangere, pingis homo.
Non est lineolis Brunonis reddere vultum:
Pingendus totidem versibus ille fuit.
(5) Summa rei est, toto dignos Brunone colores
Ut semel absoluas, pinge Poematium.
23. Mart.
[CH1646:045]
IN I. SMITHII NOVIOMAGUM
De luce lucem mutuare nemini
Proclive non est. Hoc agunt qui nil agunt
Nisi id quod actum est, proferunt nihil nisi
Quod protulere doctiores aut avi,
(5) Aut forte patres. Smithius non sic meus,
Non sic. Avorum nemo quod, nemo patrum
Pervidit, hic pervidit, et meos docet
Princeps Batavos, oppidi sedem sui,
Et illud olim illustre seminarium
(10) Virtutis, illud nunc et armorum penu,
Quod maluit non esse quam jugum pati
Ferox Batavûm ductor, Insulae suis
Adhuc Batavae deligens forti fugâ
Prudens recessum. Disce, lector, Smithio
(15) Docente, si Batavus es, quo cesseris,
Et unde, cum sinistra fluminis fuit
Sinistra ripa, dexteras inuasimus
Dextre paludes: disce, nec fumos puta
Gerrasve vendi; testibus testaceis
(20) Efossa fimo veritas fumos fugat!
Nummi loquuntur, frusta, lampades, styli,
Elingue marmor asserent cum Smithio,
Hic esse saltus, hic Rhodum. Mirare nunc,
Lector, docentem Smithium quod nescias,
(25) Nisi de tenebris Smithio accensâ face,
Prodente Patriae situm Patriae situ.
1. Apr.
Nederlandse vertaling op de pagina over Huygens en Smetius.
[CH1646:046]
AEN ALIDA BRUNO
Meisjen, moije makelaers,
Niet van liefde, niet van Geld,
Maer van Dichtjens wel bestelt,
Boven all de kakelaers
(5) Van Noordholland, man of wijf,
Stell ick uw beknopt bedrijf.
Ghy doet Tessel met het woord
Van een’ vriendelick bedwang
Seggen daer ick naer verlang,
(10) Ghij doet datse mij verhoort,
Doetse, datse niet en souw
Dencken, door de lenten kouw
Naerden Haghe spelen gaen.
Lieve, leent mij nu noch een
(15) Straeltje van die stercke reên;
Doetse by haer woord bestaen:
Seght haer dat ick sitt en wacht
Naerde rent van haer besoeck
Die bekent staet op mijn Boeck,
(20) En soo rijmtse goeden nacht.
2. Apr.
[CH1646:047]
AEN ALIDA BRUNO
Noordhollandsch Meissje; neen, Noordhollandsch Knechje recht,
Die mij met vrouwen Rijm soo mannelick bevecht;
Doen ick die Dichten sagh, die dicht gerijmde Dichten
Die Bruno, niet als dicht, niet en soud’ overdichten,
(5) Gelooft mij dat ick stond en noch in twijffel sta,
Of ’t Suster Henrick was, of Broeder Alida.
2. Apr.
[CH1646:048]
NEEL
’k Sei, Neel, wat lett uw’ Mann, hoe hoest hij dus beklaeglick,
Is ’t Koude die hem deert? Ia, sprack sij, maer die ’s draeghlick,
Hy is niet seer verkout, dan siet, de Mann is oud,
Soo komt’er ’tswaerste bij, hij is mij te verr koud.
[CH1646:049]
Pro furor indefesse Deûm, pro peste perenni,
Semper in hanc Fati fulmina stricta domum!
Omne genus dudum patiens experta malorum,
Deërat adhuc quod agens ederet ipsa nefas.
(5) Quâ quendam ferijt sicâ fortasse merentem,
Occidit Matrem Filius immeritam.
Illa tamen vivit. Quid? cui percussor honorem,
Qui vitae vita est, filius eripuit?
Credimus in culpa matronam viuere? sola
(10) Credimus in culpae suspicione mori.
[CH1646:050]
PIGER
Vult piger et non vult: nec gaudet velle, nec audet
Nolle: mouet, jacet; it, non it; et hic et ibi est.
S. Gillis. 16. Aug.
[CH1646:051]
AD TESSALAM
Tessala, tot monitis toties de fraude poetae,
Nunc quoque de insidijs certior esto novis.
Ille tuos montes, et quae, quasi pene Gigantum
Aemula, non unâ robora rupe locas,
(5) Ille tuos laudat Fontes, ille antra Deabus
Commoda, et has propter non odiosa Dijs?
Crede mihi, quod in ancipiti gladiator arena,
Quod nudo liber vertice Falco facit,
Aut Aquila, aut serpens Epidaurius, omnis ab illa
(10) Gente, licet probitas emicet ore, facit.
Non feriunt, quo collimant; quod lumine laeuo
Non est semper idem, crede, quod ungue petunt.
Ille tuas, Rhetor, latebras sacrosqne recessus
Praedicat, aut lucos ille, Poeta, tuos?
(15) Tessala diffide; est viduae, est soli quod in aurem
Inspiremus, et hoc pondus in augurio est;
Non it eo nequam quo se vult ire videri:
Hoc agit? hoc ergo non agit. Hoc agitur:
Anguis Barlaeâ quidam veteranus in herba
(20) Arrecto tumidus vertice colla leuans
In latebris, incauta, tuis, in valle rosarum
Muscosi gestit fontis inire Specum.
Si dubitas, en quantus ego, quem respuis, autor,
Quam potior monitis cautio nulla meis.
(25) Ut melius Furem nemo quam Fure reuelet,
Optimus agricolae censor ut agricola est;
(Me quoque Pastores vatem dixisse memento)
Haec ego de fucis, ipse poeta, loquor.
28. Aug. In Castris S. Gillis.
[CH1646:052]
IN REGII FUNDAMENTA PHYSICES
Particulis, ais, hic iterum puerascimus? O tu,
Quisquis es in senio qui fugis esse puer,
Hoc mundi senio, his annis puerilibus, omnis
Cum puer a tergo it Mundus Aristoteli,
(5) Edoctus Mundi partes et si qua proinde
Subdivisa novis partibus esse solet,
Crede tuas, Lector, partes, ne in partibus erres,
Has bene, non partim, discere particulas.
S. Gillis. ult. (31) Aug.
[CH1646:053]
AD EXIMIUM EPIGRAMMATICUM
Nemo negat, Maevi, scribis plane atque rotunde,
Et quacumque stilum vertis acumen habet.
Hoc tamen, hoc, saluis Naturae legibus, unum
Nescio, qui pungant plana, rotunda secent.
B. op Zom. 20. Sept.
[CH1646:054]
AEN CASSIOPIN, GOUVERNEUR TOT GEERTRUYDENBERGH
Ontfangen bij mij onderschreven,
Niet d’eerste male van mijn leven,
Tot laste van ’tGouvernement
Van Geertruij’nberg myn’ volle rent
(5) Van Steur in ’tsout twee tonnen teffens
Met een’ geroockten Salm daerneffens,
En houde mij mitsdien voldaen
Voor dese reise, mits voort aen
De Gouverneur mijn rente-geller,
(10) Mijn Salm-facteur, mijn’ Steurbesteller
Op jaerlixe voldoening’ pass’.
Want of ick hem de Rente rass
Sal lijden of niet af te leggen
Siet, dat en kan ick soo niet seggen.
(15) Geschreven op November drij
Sess hondert veertich sess; door mij
Rentheffer, en tot meer betuijgens
Geteeckent met mijn’ hand C. Huijgens.
3. Nou. Hagae.
[CH1646:055]
IN SPECULAM NOVIOMAGI EDITISSIMO
MURORUM ANGULO SUPERSTRUCTAM
Hos tumulos pede non trepido, quamcumque dolenti,
Claudius afflictos inter adivit avos:
Hic stetit, hic frendens Aquilas, hic lumine torvo
Moenia Romanas vidit adire manus;
(5) Hic potior de se visa est victoria victo
Prudenti Patriae consuluisse fugâ:
Hic flammas in tecta ferox arasque focosque
Partitus, steriles hostibus exuvias
Obtulit, atrum, immane nihil, vestigia rerum
(10) Quas nisi novisset perdere perdiderat.
Quam facies hodie rerum diversa refulges,
Quam ripae Dominos nos utriusque facis!
Immineant Aquilae; facimus quod fregimus, Urbem
Destructam propriis ignibus extruimus.
(15) Si quis ab hoc, hospes, caligas culmine, plus quam
Viderunt Batavos disce videre meos.
Ante pedes olim Vahalis fuit? additur ipse
Rhenus, et ante oculos Isala, Mosa prope est.
Surgimus. atque eadem est Urbis quae Collis imago:
(20) Prosperitas illi quod novus huic dat apex.
Quaeris adhuc cur impositum sibi Pelion Ossa
Sentiat et summâ celsior Arce micet?
Res humilis mons est. Speculam superaddimus, ut se
Despicier nobis maxima quaeque sciant.
10. 10b. (Dec.)
Nederlandse vertaling op de pagina over Smetius en Nijmegen.
[CH1646:056]
AD PATRES IESUITAS, PRO PATRE DANIELE SEGHERO
Non satis adstipulor vobis, ignoscite Patres,
Per quos Seghero non datur esse Patri.
Ille Pater nobis non est, qui gignere nescit,
Omnibus indignus nomine Patris [Grieks]ápais[/Grieks].
(5) Quid vero Segherus? [Grieks]ápais[/Grieks]? qui pene paterno,
Coelibe, viuentes gignit ubique Rosas?
Qui, quod Naturae matri non contigit, ipsis
Aeternis tantum non dat olere Rosis?
Talia qui patrat Patriae Patribusque, videtur
(10) Ille mihi patratissimus esse Pater.
10. 10b. (Dec.) hora primâ post mediam noctem, uno spiritu.
[CH1646:057]
IN EEN PSALMBOECK AENDE WEDUVROUWE VAN DORP VEREERT, SOO
HET OUDE, VAN HAER MAN GEKOMEN, VERLOREN WAS
Oprechte weduvrouw, die Gods gesproken Woord
Met lust en aendacht hoort,
En tuchtelick beleeft: God biedt u oock syn’ ooren
En wilt u singen hooren,
En suchten in Musieck. En, of ghij niet en vondt
Waer met ghij ’t pleghen kondt,
Bestelt u tot de konst een’ Coningh en syn’ snaren,
Daer alle Wedervaren
Van voor en tegenspoed bevallicken op luijdt.
(10) Valt aen de niewe Luijt,
Soo d’ouw’ versleten, of vergeten, of versuijmt is.
Als dese soo beduijmt is
Als die u liever was dan eenigh rijcker pand
Van d’allerliefste hand,
(15) Dan geef ick u verlof om, uijt den sang gescheiden,
Stillswijgens te gaen beiden
Op d’uyterste Bazuijn die met een hell geschall
De vrome wecken sal,
Die met een holl gehuijl de boose sal doen beven,
(20) En roepen u in ’tLeven
Der niewe hemelen, daer, drij mael heiligh, ’tslot
Der lofsangen tot God,
En, drijmael, haer beghin voor ’s lams verheerlickt wesen,
Daer ’tall Musieck sal wesen,
(25) All minnelied, all vred’, all evenstemmicheit,
All een, all eewicheid.
18. 10b. (Dec.) noctu, uno spiritu.