Euripides Feniciaensche of Gebroeders van Thebe door Joost van den Vondel,
naar de Phoenissae, Hugo de Groots Neolatijnse vertaling van het Grieks van
Euripides.
Ceneton08483Ursicula
Uitgegeven op 29 april 2002 door Madelon Monté.
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

Continue
[
p. 1]

EURIPIDES

FENICIAENSCHE

OF

GEBROEDERS van THEBE.

TREURSPEL.

Verduitscht door J. v. Vondel.

Unanimes armare in praelia fratres.

[Vignet: Elk zyn beurt; putje met emmer rechts van het touw].

t’AMSTERDAM,
___________________________

Voor de weduwe van ABRAHAM de WEES, op den Mid-
deldam, in ’t Nieuwe Testament. ANNO 1668.




[p. 2: blanco]
[p. 3]
Den weledelen en grootachtbaeren heeren,

Mr. LAMBERT REINST,
CORNELIS van VLOOSWYK,
      heere van Vlooswijk &c.
CORNELIS DE VLAMING van
      OUTSHOREN, heere van Outs-
      hooren &c.
Mr. GILLIS VALKONIER,
Regeerende Burgermeesteren en Raeden
    van Amsterdam.


INdien men menschen by planten magh gelijken, zoo slachten staetzuchtigen het klimop, dat, naer zijnen aert genoemt, geduurigh by de muuren opklimt. Zoodaenigen openbaeren zich de maghtigen, die, noit met hunnen staet vernoeght, altijt poogen hooger in top van mogentheit te steigeren, en op glimpige titels hunne nagebuuren en anderen onrechtvaerdigh beoorlogen. Hierom wort de gansche weerelt zonder ophouden omgeroert, gelijk een ongestuimige zee, waerin ontelbaere vorsten- [p. 4] dommen, en volken schipbreuk aen goet en bloet en have lijden, en jammerlijk vergaen. Alexander de Groote, Persien en ten deele Indien overwinnende, bedroefde zich, toen hy hoorde dat ’er meer weerelden waren dan deze, met onze voeten betreden, en blaekte van oorloghsyver om hooger op te trekken, ten waere zijne Macedoniers en Grieken hem bezweeken. Keizer Vespaziaen, wreeker van Godts doot, bekommerde zich noch, op zijn dootbedde zieltoogende, om de paelen des Roomschen rijx wijder uit te zetten. Deze onverzaetzaeme heerschzucht past op recht nochte onrecht, ook op geene eeden verbonden en bloetverwanschappen, en voert den zoon tegens den vader, broeder tegens broeder aen. Zoo werden de muuren van Rome, namaels het hooft der heerschappyen, geleght in bloet der gebroederen Romulus en Remus

          Fraterno primi maduerunt sanguine muri:

Montaigne*, ridder van Sint Michiel, wil den gebroedertwist eenighzins, als niet vreemt verschoonen: dewijl gebroeders, gelijk in een zelve spoor hun avontuur en geluk zoekende, de wagens slachten, welker assen elkandere te na komende, lichtelijk onderling schokken en verwarren. Het treurspel der Thebaensche gebroederen hier van den wijzen Euripides ten tooneele gevoert, bekrachtight dit mede, en nietemin taisteren d’oude Grieken, zoo Plutarchus getuight, het bloedigh lijfgevecht der gebroederen, en oorlogh [p. 5] voor Thebe, gelijk een schendigh lasterstuk, met den toenaem van eene Kadmische overwinninge.

          Nulla fides regni sociis, omnisque potestas
          Impatiens consortis erit.


De doorluchtige heer Hugo de Groot, namaels gezant der kroone en koninginne van Sweden, op Loevestein ter eeuwige gevangenisse gedoemt, om zijne stantvastigheit in ’t verdaedigen van ’s lants vrydom en hantvesten, koos in den kerker, onder andere oefeningen, de vertaelinge uit van dit treurspel, de kroon van alle Euripides werken, het welk hy, sedert door Godts genade verlost, te Parijs voltrok, van waer de koninglijke gezant my gewaerdighde eenen afdruk toe te zenden, met eene lofreede zoo heerlijk verciert, dat ’er niet kan toegevoeght worden zonder het werk te verongelijken.
      Nu neeme ik de vrymoedigheit my zelven d’eer te geven deze vertaelinge den heeren Burgermeesteren op te draegen, naerdien de schriften van dien onsterflijken man, overal De Groot en eerlijk en heerlijk, u ten hooghste behaegen, en in ’t byzonder het boek van het recht van oorloge en vrede, waermede de geleertste bedienaers van staet, als by Themis onfaelbaer orakel, in tijt van bekommeringen zorghvuldigh te rade gaen, om hunne heeren meesteren ten beste te dienen. Ontfang dan, weledelen heeren, dit verduitschte tooneelwerk naer uwe heuschheit, en guntme altijt te blijven

          Uwe weledele onderdaenige dienaer

                                      J. V. VONDEL.



[p. 6]

Inhoudt der gebroederen van THEBE.

ETeokles, in het rijk van Thebe gezeten, weigert den broeder Polynices zijn erfdeel. Dees, nu balling, t’ Argos gekomen, troude Adrastus dochter, en blaekende van begeerte om weder zijn vaderlant te bezoeken, vergaderde door schoonvaders raet een leger, tot dien optoght noodigh, en rukte voor Thebe. De moeder Jokaste, hier van verkuntschapt, verwerft hem vrygeleide om in de stadt te komen, en met zijnen broeder te handelen van de voorwaerden, ter heerschappye dienstigh. Maer toen Eteokles stijf op het bezit des rijx staen bleef, kon Jokaste de zoons niet bevredigen, waerom Polynices ter stede uitging, en zich ten oorlogh toeruste. Toen spelde waerzegger Tiresias den Thebaenen d’overwinninge met dit beding, indien Meneceus, Kreons zoon, zich zelven aen Mars opofferde. Maer Kreon weigerde zijnen zoon der stede ten beste te geven. De zoon kante zich hiertegen, en toen de vader hem reisgelt gaf om te vlughten, voerde hy dit opzet uit, en nam zich zelven het leven. Aldus geraekten d’oversten der Argiven door de Thebaenen om hals. Maer Polynices en zijn broeder behouden gebleven, traden in een dootlijk lijfgevecht. De moeder, hen ziende zieltoogen, benam zich zelve met haer eige hant het leven. Haer broeder Kreon aanvaerde het rijk, en ondertusschen braeken d’Argiven hun leger voor de vesten op. Kreon verbittert op de vyanden, van Kadmus burgerye verslagen, versteektze van het graf. Hy laet Polynices onbegraven leggen, en drijft Edipus in ballingschap, ten deele volgens het menschelijk recht, ten deele uit wraeke, en zet het medelijden over een anders elende aan d’eene zijde.

                  Een oude getuighenis.

Het treurspel der Thebaensche gebroederen is gepropt met eene barninge van hartstoghten: want Kreons zoon, van de muuren springende, sterft ten beste van zijn vaderlant. De gebroeders, zich onderling wondende, geraeken om hals. De moeder Jokaste verdoet zich zelve op haere doode zoonen. De Argiven, tegens Thebe met hunne heirkracht opgetogen, worden verslagen. Polynices leght onbegraven. Edipus wort ten vaderlande uitgestooten, met zijne dochter Antigone. Behalve dit is het treurspel gestoffeert met tooneelisten, en heerlijke en uitgeleze spreuken.

DE TOONEELISTEN.

              JOKASTE.
              DE VOESTERVADER VAN ANTIGONE.
              ANTIGONE.
              REY VAN FENICIAENSCHE VROUWEN.
              POLYNICES.
              ETEOKLES.
              KREON.
              MENECEUS.
              TIRESIAS.
              BODE.
              ANDERDE BODE.
              EDIPUS.

Continue
[
p. 7]

EURIPIDES

FENICIAENSCHE

OF

GEBROEDERS van THEBE.

                  Jokaste.
      O koesterende zon, die, op den gouden wagen,
      Met snelle paerden, door den hemel heen gedraegen,
      En ’t starrelicht gewelf, uw vier en glans verspreit,
      Wat zagh ons Thebe, zoo veel jammers toegeleit,
      (5) Een’ dagh van ongeval oprijzen voor haere oogen;
      Toen Kadmus, banneling van Sidon, hier getoogen,
      Belanden quam, en met zijn’ voet den gront betradt.
      Dees troude Venus bloet Harmoni, rijk van schat,
      En teelde Polydoor, by ieder een gehoude
      (10) Voor Labdaks vader. ik Jokast, die Lajus troude,
      Den zoon van Labdak, wert Meneceus spruit geacht,
      En Kreons zuster, uit een bedde voortgebraght.
      Mijn man, lang kinderloos, trekt heen naer Delfis streeken.
      Hy vraeght Apollo naer bescheit, en houdt met smeeken
      (15) Om zoonen aen, en krijght dit antwoort van dien godt:
      O koning over Thebe, een rijxstadt, wien het lot
      Van paerdevokken wert tot een geschenk gegeven;
      Wat mooghtge ’s hemels wil dus bijster wederstreven
      Om kinders? Teeltge een’ zoon, die zal u met zijn hant
      (20) Ombrengen, en uw huis en hof en ’t gansche lant
      In bloet versmooren. hy, van minne en wijn ontsteeken,
      Wint eenen zoon by my: doch angstigh en bezweeken
      Om zulk een’ misgreep, en het antwoort uit godts koor,
      Beveelt zijn’ herder dat hy ’t kint den voet deurboor’
[p. 8]
      (25) Met eenen priem, en geef de vrucht, in Junoos weide,
      Citheron over en haer avontuur; dies leide
      Heel Grieken Edipus dien naem toe, naer de daet
      Maer Polybs paerdevooght, als hy ten hove gaet,
      Beveelt den vondeling de zorg der koninginne,
      (30) Die zoogt mijn lieve vrucht aen haere borst uit minne.
      Het jonge kint wert groot: de blonde baert brak uit.
      Toen zocht de jongeling, het zy door zijn besluit
      Of elders aengemaent, uit Febus mont te hooren
      Van welk een’ stamme hy geteelt was en geboren:
      (35) En koning Laius mê belust te hooren of
      De vondeling, voorheen verstooten van het hof,
      Noch leefde, reisde ook heen, van nadacht ingenomen,
      Daer zoon en vader juist elkandre tegenkomen,
      Op Focis tweesprong, en de graeuwende koetsier
      (40) Van Laius hem bestraft: lantlooper, flux van hier,
      En wijk den koning. hy dook eerst, en hiel zich binnen:
      Maer als de paerdehoef de voeten quetst, de zinnen
      Aen ’t hollen raeken, brult de zoon, die met een knijf
      [Op dat ik by mijn ramp kort ingebonden blijf,]
      (45) Den vader nederleght, en geeft zijn’ voesterheere
      Den wagen en ’t gespan, uit plicht en schuldige eere.
      Toen Sfinx, na Laius doot, de vesten plaeghde en ’t velt,
      Beloofde Kreon, mijn heer broeder, aen den helt,
      Die ’t looze raetsel van het ondier quaem t’ontvouwen,
      (50) Te kroonen met mijne echt. mijn Edipus, tot trouwen
      Genegen, by der hant, ontvoude ’s ondiers vont,
      De dubbelzinnigheit der maeght, en raekt terstont
      Op Kadmus rijxtroon, zwaeit den staf met zijne handen,
      En wort rampzaligh en onnozel door de banden
      (55) Des huwelijx aen my, zijn moeder zelf, verknocht,
      Onkundigh, zonder schult, en d’eige moeder docht
      Noch wist niet datze quam met haeren zoon te paeren.
      Dus wert ik zwanger, en begon twee zoons te baeren,
[p. 9]
      Eteokles en Polynices, groot van moedt,
      (60) En een paer dochters. ik noem d’outste van mijn bloet
      Antigone. hy noemt de jongste telgh Ismene.
      Maer als mijn Edipus aen kennis van ’t voorheene
      Gebeurde komt, en zulk een bloetschant van zijn bedt,
      Rukt hy zijne oogen met een’ haek uit om dees smet.
      (65) De zoons bestaen, zoo dra de baert hun uit wil breeken,
      Den vader heimlijk in een’ kerker wech te steeken,
      Om dit schandael t’ ontgaen: doch hier is werk aen vast.
      Hy, vast gezet in ’t hof, verzwaert zijn’ eigen last
      Door dol vervloeken van zijn kindren, niet te heelen,
      (70) Op datze ’t erfrijk met den zwaerde namaels deelen.
      Zy achterdochtigh, of het godendom gestoort
      Dien vloek des vaders eens moght sterken, en zijn woort,
      Indienze beide ’t hof gemeen en stil bewaeren,
      Verdraegen dat de broêr, die jonger is van jaeren,
      (75) Polnyces, eerst het rijk vrywilligh een jaer lang
      Zal ruimen; d’outste, die nu heerscht, dan zonder dwang
      By beurte ook afstaen, als het jaer is omgekomen.
      De trotse Eteokles, van heerschlust ingenomen,
      Slaet trouweloos verbont en eeden in den wint:
      (80) En Polynices trekt naer Argos heene, vint
      Adrast hem gunstigh, trout zijn dochter, onder ’t wrokken,
      En komt hier met een heir Argiven aengetrokken,
      Beoorloght Thebe, dat met zeven poorten waekt.
      Hy eischt zijn erfdeel. ’k raede, eer ’t slaghzwaert uitgeraekt,
      (85) Eteokles door een verdragh dien strijt te toomen.
      De bô brengt tijding dat de jongste hier zal komen.
      O Jupiter, zie neêr uit uw vergult palais.
      Ontfarm u over ons. verleen ons kindren pais.
      Het voeght u, die het al regeeren kunt, te geven,
      (90) Dat niet een zelve mensch altijt in rou blijf leven.
Leer. Antigone, eedle telgh uit koningklijken stam,
      Dewijl vrou moeder uw verzoek ter harte nam,
[p. 10]
      Om, buiten het salet der maeghden, eens van boven
      Te zien hoe Argos heir door ’t velt komt aengestoven,
      (95) Zet u hier neder, op dat ik eerst gade sla
      Of eenigh burger hier langs ’t hof spansseeren ga,
      Om my, een’ dienaer, en ook u, mevrou, te waeren
      Voor opspraek. ’k zal u dan van stuk tot stuk verklaeren
      Al wat ik onder ’t heir des vyants hoorde en zagh;
      (100) Toen ik gezonden wiert, met hoope van verdragh,
      Aen uwen broeder, hem het vry geley bestelde,
      En keerde met bescheit weêr herwaert uit den velde.
      Hier is geen mensch omtrent. mevrou, nu rep u knap.
      Stijgh op langs deze cedre en hooge wenteltrap.
      (105) Zie veldewaert het heir des vyants, hoe veel zielen
      Omtrent Ismenes stroom en Dirces springaêr krielen.

                      I. Keer.
Ant. O oude man, nu reikme uw hant,
      Zo styge ik op van dezen kant.
Leer. Welaen mevrou: stijgh op met zegen.
      (110) Gy zijt ter rechte tijt gesteegen.
      De Grieken trekken vast in ’t velt,
      Daer elk zich in slaghorde stelt.
                      2. Keer.
Ant. O dochter van godin Latone,
      O Hekaté, mijn eer en kroone,
      (115) Hoe blinkt al ’t velt in ’t harrenas!
Leer. Vorst Polynices komt van pas,
      Voorzien van ruiteren en knechten.
                      3. Keer.
Ant. Zijn alle poorten tegens ’t vechten
      Met koopre boomen, ook den wal
      (120) Bezorgt voor noot en ongeval?
Leer. Ay vrees niet: want Amfions muuren
      Zijn maghtigh voor gewelt te duuren.
[p. 11]
      Bezie dien eersten, braef en frisch:
      Dan zal ik melden wie hy is.
                      4. Keer.
Ant. (125) Wie komt vooruit hier aengestooten,
      Met zijnen helm op ’t hooft gesloten?
      De schilt beschut den arm getrou.
Leer. Het is een overste, mevrou.
Ant. Wie is ’t? hoe heet hy? uit wat stamme?
Leer. (130) Het is Hippomedon, vol vlamme,
      Een trots Mycener, die zijn’ stoel
      Bekleet by Lernes waterpoel.
                      5. Keer.
Ant. Hoe fors, hoe onversaeght is ’t wezen,
      Gelijk een reus, in top gerezen
      (140) Uit d’aerde, die weêrspannigh muit!
      Hoe ziet hem Mars ten oogen uit!
Leer. Ziet gy dien overste niet trekken,
      Daer Dirces tong den kant komt lekken?
Ant. Dat is een ander, en uit lust
      Ten oorlogh anders uitgerust.
      Met welk een’ naem wert hy getekent?
Leer. ’t Is Tydeus, Eneus zoon gerekent,
      Die krijghsgodt Mars, den Etolier,
      In zijnen boezem voert, vol vier.
                      6. Keer.
Ant. (145) Dees nam Adrastus telgh uit minne,
      En wert Polnyces zwagerinne.
      ’t Is waert dat elk zijn rusting ziet,
      Die hy uitheemsch schakeeren liet.
Leer. Dit is een schiltroep. zy braveeren,
      (150) Alle Etolieren, fix op speeren
      En schichten, trots ten slagh bereit.
Ant. Hoe quaemtge aen al dit klaer bescheit?
[p. 12]
Leer. Toen ik uw’ jongsten broêr, te velde
      Getogen, ’t vrygeley bestelde,
      (155) Sloegh mijn naeukeurigheit bedacht
      Elx wapen gade, en staet, en draght.
                      7. Keer.
Ant. Wie komt langs Zethus graf getoogen,
      Gestreng van opzicht, en van oogen,
      Schoon ’t blonde haer de kin verciert?
Leer. (160) Dat is een die het krijghsvolk stiert.
Ant. Een drom bestuwt dien forssen woeder.
Leer. Parthenopeus is ’t. zijn moeder
      Heet Atalante.
                      8. Keer.
Ant.             ik wensche al stil
      Dat die mijn stadt verdelgen wil
      (165) Ook van Diane wiert geschoten,
      Daerze op de bergen onverdroten
      Met haere moeder vlieght en jaeght.
Leer. Laet dit berusten. onversaeght
      Verschijnenze op hun recht ten strijde,
      (170) Dies ducht ik dat de goôn hun zijde
      Verkoren, en ons wederstaen.
                      9. Keer.
Ant. Waer blijft hy met zijne oorloghsvaen,
      Wien zoo veel ramps met my beschoren
      Ter quaeder uure wiert geboren
      (175) Uit eene moeder? oude raet,
      Waer blijft Polnyces, dus versmaet?
Leer. Daer staet hy by zijn’ lantbeschermer
      Adrast aen ’t maeghdegraf, uit marmer
      Gehouwen. zie hem in ’t verschiet.
Ant. (180) Ik zie hem daer, doch zie hem niet
      Bescheidelijk, nochtans naer reden
      Een’ schijn van zijn gedaente en leden.
[p. 13]
                      10. Keer.
Ant. Och of uit zusterlijke zucht
      Mijn voeten dreven door de lucht,
      (185) Gelijk een wolk, van deze wallen:
      ’k Zou broeder om den hals gaen vallen,
      En blyde omhelzen met mijn hart,
      Dien, sedert hy eens balling wert,
      Ik nimmer quam te zien. ’t is deerlijk.
      (190) Mijn oude vader, ô hoe heerlijk
      Blinkt hy in ’t gouden harrenas,
      Gelijk de morgenzon in ’t glas!
Leer. Hy komt op vrygeleide aenrijden,
      Om zusters oogen te verblijden.
Ant. (195) Wie is ’t, die staetigh herwaert rent,
      En zijnen witten wagen ment?
Leer. Amfiaraüs. dees bevrachte
      Het radt met vee, op dat hy ’t slaghte,
      En wichele uit het ingewant.
                      II. Keer.
Ant. (200) O dochter van de zon, geplant
      In ’s hemels welfzel, uitgestreeken
      In ’t gouden kleet! uw’ riem ontbreeken
      Geen perlen op het gout gehecht!
      O maen, hoe rijdt dees, afgerecht
      (205) Op paerdemennen! aen wat oorden
      Is Kapaneus, die, heet op moorden,
      Wraekgierigh naer de poorten wijst?
Leer. Hy meet hoe hoogh de hofpoort rijst,
      Bespiet den toegang naer den toren.
Ant. (210) O Nemesis, ter wraek gekoren,
      En gy Jupijn, die ’t aerdtrijk stut,
      En ’t blaeu gewelf met donder schudt,
      Gy kunt dien hoogmoedt haest verneêren.
      Hy wil van Thebe t’Argos keeren,
[p. 14]
      (215) Met zijn gevangenen in ’t net,
      Daer eer de zeegodt, tot ontzet
      Van Amymoon, zoo d’ouden zingen,
      Te Lerne een bronaêr op liet springen
      Ten gront uit, toenze water gaf
      (220) Op ’t klinken van zijn’ ysren staf.
      Diane, dochter van den grooten
      Jupijn, gy die met uw genooten
      Het haer met gout snoert, leghme ’t juk
      Der slaverny niet op in druk!
Leer. (225) Welaen vorstin, geef u naer binnen toe ter ruste,
      In ’t maeghden hofsalet: gy zaeght al wat u luste.
      Hier komt een groote hoop van vrouwen met gedruisch
      Aenstuiven naer het hof en koningklijke huis.
      Zy spreeken gaerne ’t erghste, en wort haer stof gegeven,
      (230) Zoo weetenz’er iet aen te hangen en te weven.
Vergâerenze te hoop, daer elk verhaelt hoe ’t stont
In ’t heir, dan komt’ er noit iet deftighs uit haer’ mont.

                      Keer.

Rey. IK, in Fenicie gewonnen,
          Ben hier door zee gevoert ten hoof
      (235) Met andere gevange nonnen,
          Als een slavin en oorloghsroof,
      Op dat ik my aen Febus wye,
          En slijte in ’t berghsneeu van Parnas
      Mijn levens tijt in slavernye.
          (240) Ik streefde door den zouten plas,
      Daer d’onvruchtbaere Siciliaenen
          In ’t water drijven; toen een lucht
      Van ’t westen ons den wegh quam baenen,
          En lieflijk voordreef op de vlught.
[p. 15]
                      Tegenkeer.
      (245) Ik, eer de bloem des lants, gegeven
          Aen Delfis godtheit, als een pant
      Uit al den maeghdenroof, quam zweven
          In Kadmus stadt, en ’t vaderlant
      Der broederen, Agenors maegen,
          (250) Om als een kerkbeelt, godt gewijt,
      Het slaefsche juk te helpen draegen,
          Een nootwet, die geen weêrspraek lijdt.
      Kastaliaensche waterbronnen
          Besprengden my door ’s priesters hant,
      (255) Een wijdinge, die Febus nonnen
          Behaeght, en houdt in zuivren stant.
                      Toezang.
      O dubble berghtop, klaer bescheenen
          Van ’t licht den zonne! ô vruchtbre kruin
      Begroeit met wijngaert rondom heenen
          (260) En ranken, eedle druiventuin!
      Gy schaft hier nektar alle dagen,
          Die ’t hart verheught. ô draekenest!
      O toppen, daer de goôn uitzagen,
          Dianaes bergh en jaghtgewest.
      (265) Och of ik stil in Febus kooren,
          Daer Dirces bron niet ruischt noch stroomt,
      Verquikt met zang en spel te hooren
          Mijn tijt moght slijten onbeschroomt.
                      Keer.
      De krijghsgodt houdtme in deze veste
          (270) Belegert, raest vast brant en moort.
      Och ’k wensch, de gansche stadt ten beste,
          Dat haer geen druk noch rampspoet stoort.
      Dit jammer treft de bloetverwanten
          En bontgenooten in ’t gemeen,
      (275) Fenicië ook aen alle kanten,
[p. 16]
          Zoo Thebe ’t hof en hooft der steên
      Wort aengevochten: want zy sproten
          Te gaer uit Ioos edel zaet.
      Dit ’s oirzaek dat mijn hart, gesloten
          (280) Van rouwe, om Thebe quijnen gaet.
                      Tegenkeer.
      De beuklaer blixemt om de wallen,
          Gelijk het weêrlicht uit de wolk
      Een berst geeft, merk van d’ongevallen
          Des veltsslaghs, een bederf van ’t volk,
      (285) Dat Plutoos razernyen broedden,
          Ten val van Edipus geslacht.
      My gruwt, ô Argos, voor dit woeden,
          En ’s hemels wraek, met schrik verwacht:
      Want Polynices, al t’ onwaerdigh
          (290) Verongelijkt, staet naer zijn erf,
          En ooreloght niet onrechtvaerdigh.
              Dit ’s oirzaek van dit lantbederf.
Pol. Nu ben ik al in stadt, alleen op goet betrouwen,
      En duchte datze my bedekt een onheil brouwen,
      (295) En dingen naer den hals des ballings, in hun net.
      Ik dien rondom te zien, of iemant my bezet.
      ’k Zal, moedigh op dit zwaert, mijn lijf ter noot verweeren.
      Wie daer? sta vast. of kan een windeken ons deeren,
      En ’t ruischen van elk bladt? want wie op vyants boôm
      (300) Den voet zet, wordt terstont geschud van schrik en schroom.
      ’k Vertroume op moeders woort, doch ben niet zonder zorge.
      Zy rietme, op vry geley te komen, en bleef borge.
      De hulp is by der hant: want d’outers smooken vast.
      Het hof krioelt van volk. steek op het zwaert: dat past
      (305) Veel beter. ik wil eerst omhooren welke vrouwen
      Hier voor het hof staen. zeght my toch, uit wat landouwen
      Komt gy naer Grieken hier in Thebe, Kadmus stadt?
Rey. Wy zijn Fenicischen. Agenors maerschalk had
[p. 17]
      Ons aen Apollo, der waerzeggren tolk, geschonken:
      (310) Want Edips zoon zou my naer Delfis kerkspelonken
      En godtspraek zenden, zoo Mycenes heirkracht niet
      De stadt beleggen quaem. en gy, die ’t hof beziet
      En Thebe, zeghme wie gy zijt: ay laet ons hooren.
Pol. Ik ben uit Laius, zoon van Edipus, geboren,
      (315) En uit Meneceus telg Jokaste, groot van faem.
      Thebanen noemen my Polnyces by mijn’ naem.
Rey. O rechte bloetverwant van vorst Agenors zoonen,
      Mijn koningen, die my hier zonden naer uw tronen;
      Ik valle ootmoedigh u, gelijk ’t betaemt, te voet.
      (320) Thebaensche koning, zijt gezegent en gegroet.
      Het vaderlant verlangde al lang naer zulk een’ hoeder.
      Op op, sluit opde poort: koom buiten: haest u, moeder,
      Of hoortge uw’ zoon noch niet? wat toeftge? haest u voort.
      Koom val hem om den hals: hy staet voor uwe poort.
Jok. (325) O maeghden, naeulijx hoorde ik u Fenicisch spreeken
      Of quam al bevende uit den hove, schier bezweeken.
      O zoon, hoe zienwe u eens, na zoo veel ongevals
      Ten lange leste! koom, vat moeder om den hals.
      Druk borst aen borst, en mont aen mont. ik schreie en weene.
      (330) Ay legh uw hooft eens op mijn zwakke schouder heene.
      Och ik, uw moeder: och hoe krijghtze u in den arm!
      Wat zal ik zeggen, of wat spreeken? och ontfarm.
      Hoe vatte ik uwe hant! waer zal zich moeder keeren?
      Hoedaenigh u met vreught aenschouwen en feesteeren?
      (335) Och zoon, gy gingt van hier in droeve ballingschap
      Ten lande uit, door bedwang met eenen zeuren stap,
      Op ’t al te streng gebodt des broeders, die u prangde
      Uit wreveltmoedigheit. mijn zoon, och hoe verlangde
      Heel Thebe naer uw komste! ik trok, van hoop berooft,
      (340) En troosteloos in rou, de haervlecht uit het hooft,
      Ley feestgewaeden af, en kleede my in rouwe.
      Het roukleet voeghde my, rampzalige oude vrouwe.
[p. 18]
      De vader midlerwijl, in naere duisterheit
      Gekerkert, zoekende zijn zoons, door ’t bittere pleit
      (345) Gedeelt, de pylers van ons huis, met bitter schreien,
      Pooght met een’ blooten dolk uit ’s levens licht te scheien.
      Dan zocht hy eenen strop, vervloekte zucht op zucht
      De zoons, beklaeghde reis op reis zijn huwlijxvrucht,
      Gedooken in zijn hol. terwijl komt ons ten ooren
      (350) Hoe gy elendigh reede een ega hebt gekoren,
      Ten wasdom van uw zaet, en uitheemsch u verbint,
      En sterkt met zwagerschap; uw moeder, schier ontzint,
      Bedroeft, ook Laius geest, die, van uwe echt afschuwelijk,
      Haer vloekt, gelijk een pest, om ’t lantbederflijk huwelijk.
      (355) Ik stak de bruitstoorts niet, gelijk men is gewoon,
      Als blyde moeder, aen. men zong geen’ bruiloftstoon
      Omtrent Ismeen, noch wiesch zich rein in zuiver water.
      Men broght de bruit niet t’ huis met juichende geschater
      In Thebe, Ogyges stadt. wech wech met krijghsgewelt,
      (360) Het zy by vaders schult of noodlot vast gestelt,
      Om jammerlijk het huis van Edipus te drukken;
      Hoe ’t zy, ik draege alleen ondraeghbare ongelukken.
Rey. In arbeit gaen valt zwaer, en baeren is een last.
      Dat hecht de kinderliefde aen ’t hart der moeder vast.
Pol. (365) O moeder, ik verschijn by haeters, die my doemen,
      En twijfele ofmen dit voorzichtigheit magh noemen,
      Of dwaesheit. ’t vaderlant beminnen spruit uit trek,
      Elk aengeboren. zoo men ’t lochen, dat ’s gebrek,
      En ydlen roem. ’t gemoet kan geenzins dit gedoogen.
      (370) Een schrik bevingme, toen ik herwaert quam getogen
      Om broeders heerschzucht en eetschennis, my verdocht,
      Dat hy, door haet verrukt, my laegen leggen moght;
      Dies quam ik in mijn stadt gewapent met den degen,
      En zagh beducht rondom, in straete en achterwegen:
      (375) Doch ’k wil op ’t vrygeley betrouwen, en uw trou.
      Zoo koom ik vaders stadt bezien, niet zonder rou
[p. 19]
      En traenen. ’k zie het hof, en godts gewijde altaeren,
      Het oefenperk, den stroom van Dirce, en hofpylaeren,
      Daer ik ben opgevoedt: hoewel men my verstoot,
      (380) En in een vreemde stadt laet zwerven, arm en bloot,
      Met traenen op de wang: gy, moeder, ook beladen
      Om my, betreurt mijn leet, gekleet in rougewaeden,
      Onopgetoit, en met de handen in het haer.
      Bedroefde moeder, och het bloetkrakkeel valt zwaer.
      (385) De hoop van zoen is krank voor twee gebroêrs te gader.
      Hoe draeght zich binnen ’t hof mijn blinde en oude vader,
      En bey mijn zusters? ay hoe zijnze toch gestelt?
      Versuffenze om mijn’ ban, van rouwe om ’t hart beknelt?
Jok. Een godt woude Edipus en al zijn zaet bederven.
      (390) Dus ging het toe. helaes de vader, na lang zwerven,
      Verloofde zich aen my, een onheil noit gehoort.
      Ik brogt bloetschendigh hem twee paeren vruchten voort.
      Dit was uw oirsprong: doch veel nutter dit gezwegen.
      Men kan het nootlot niet verzetten noch beweegen:
      (395) Ik zoude u vraegen naer meer zaeken: maer men spaert
      Uw leet te tergen: want uwe aenkomste isme waert.
Pol. Vraegh vry al wat u lust te weeten, en te vraegen:
      Wat moeder meest behaeght, dat zalme meest behaegen.
Jok. Dit vraege ik eerst, het welk my diep in ’t harte ging:
      (400) Valt leven lastigh voor een’ rijxverschoveling?
Pol. Zoo lastigh dat men ’t met geen woorden kan ontvouwen.
Jok. Waerom valt ballingschap zoo lastigh voor getrouwen?
Pol. Vooreerst het spreeken staet den banneling niet vry.
Jok. De stem te smooren is een rechte slaverny.
Pol. (405) Men moet het onbescheit der maghtigen verdraegen.
Jok. ’t Valt lastigh dwaes te zijn, om dwaezen te behaegen.
Pol. Men slaeft uit arremoede, al stoot het tegens ’t hart.
Jok. Voedt hoop den balling niet in ’t nypen van de smart?
Pol. De hoop belooft veel, maer hy zwerft vast in elende.
Jok. (410) En dat deze ydel is, blijkt klaer genoegh in ’t ende.
[p. 20]
Pol. Zy troetelt hem doorgaens met een gezien geluk.
Jok. Hoe quaemt gy aen den kost voor ’t huwen, diep in druk?
Pol. Dan kreegh ik wat, dan niet, en most zoo harden leeren.
Jok. Liet vaders maeghschap in den vreemde u iet ontbeeren?
Pol. (415) Die vleien uw geluk. wie klaeght is niemants vrient.
Jok. Uw adeldom heeft u alom ten steun gedient?
Pol. Wie arm is leeft in smert. geen stam kan honger boeten.
Jok. Is ’t elk niet aengenaem zijn vaderlant t’ ontmoeten?
Pol. Zoo aengenaem dat dit geen tong uitspreeken kan.
Jok. (420) Wat dreef u naer Myceen te trekken na uw’ ban?
Pol. Apolloos spelling, aen Adrastus voorgehouwen.
Jok. ’k Versta dees rede niet: men mostze klaer ontvouwen.
Pol. Dat hy zijn kroost een’ leeu en zwijn beveelen moet.
Jok. Wat raeken dieren u, die wilt zijn en verwoet?
Pol. (425) Ik weet niet. zulk een lot is my om hoogh beschoren.
Jok. Godt weet het. maer hoe quam dit huwlijk u bekooren?
Pol. Zoo ’k by geval in ’t hof van out Mycene ging.
Jok. Zocht gy een slaepstede, als een arm verschoveling?
Pol. Zoo is ’t. een ander quam verschoven toen hier mede.
Jok. (430) Wie was het, toen gy aen uw’ nootdruft quaemt door bede?
Pol. Heer Tydeus, Eneus zoon, niet min beroit dan ik.
Jok. Hoe beelt Adrast u af door dieren, ieders schrik?
Pol. Naerdienwe vochten om een bulster in ons quelling,
Jok. Besefte Talaus zoon toen ernstigh Febus spelling?
Pol. (435) Met reên, en schonk ons elk een dochter tot zijn bruit.
Jok. Viel ’t huwlijk met geluk of ongelukkigh uit?
Pol. Noch zienwe niet dat op ons huwlijk valt te zeggen.
Jok. Hoe quaemtge met dees maght uw vaders stadt beleggen?
Pol. Mijn schoonvaêr had my d’eerste, en Tydeus met een eet
      (440) Gezworen in ons rijk te helpen; als besteet
      Aen zyne dochters: en nu komen alle grooten,
      De bloem van Grieken en Mycene, een’ uitgestooten
      Herstellen in zyn erf. ’k gebruikze tegens ’t hart,
      Beoorloge, ik beken ’t mijn vaderlant met smert,
[p. 21]
      (445) En neem de goden tot getuigen van ’t medoogen
      Dat ick mijne ouders en het lant met oorelogen
      Bedroeve. moeder, och ik hoope uw liefde en bê
      Zal ’t onheil smooren. help gebroeders toch aen vrê.
      Het zal de gansche stadt, en u, en my verlichten.
      (450) Het spreekwoort is bekent in zangen en gedichten:
      De heerschappy en ’t goet zyn gading van elck een,
      En staen in ’t hart geplant. dat jaeghtme herwaert heen
      Met zulk een’ oorloghstoght. wat ’s afkomst zonder erve!
Rey.     Eteokles komt hier u spreeken. och men derve
      (455) Geensins uw tusschenspraek, voor ’t aengaen van gewelt,
      Of d’oude vrientschap der gebroedren zy herstelt.
Ete. Hier ben ik, moeder, u ten dienst. wat ’s u begeeren?
      Wy kunnen nauwelijx de burgertroepen keeren,
      ’t Gebriesch der paerden, en ’t geweer, alreede kant.
      (460) Een van ons beide heff’ nu aen om met verstant
      Voorwaerden van verdragh en vrede te beraemen.
      Op zulk een hoop quam dees en ik in stadt te zaemen,
      Met mijn bestemminge.    Jok. nu toef: de haestigheit
      Is eene vyandin van recht en rechts beleit.
      (465) Hy werkt voorzichtigh, die zich langkzaem komt verklaeren.
      Ay laet dit dwars gezicht en wrevligh opzicht vaeren:
      Gy ziet geen slangenhooft, gehouwen van den hals,
      Maer Polynices zelf, uw’ broeder, wreet noch valsch.
      Ay keer hem ’t aenzicht toe. elkandre zonder tooren
      (470) Aenziende, kuntge best ter spraeke staen en hooren.
      Ik wil u beide eerst wijs vermaenen. hoort mijn raet.
      Zoo dikwyl vrienden. als de gramschap overgaet,
      Elkandre weder zien, dan moet men zich betoomen,
      Afhandelende al ’t geen waerom men is gekomen.
      (475) Zoon Polynices, stel uw rede eerst billik in:
      Want gy voerde Argos heir voor stadt, in uwen zin
      Verongelijkt. och of een godtheit, voor het vechten,
      Zich tusschen beide stelde, om ’t ongelijk te slechten!
[p. 22]
Pol. De waerheit spreekt ronduit, eenvoudigh, ongetoit.
      (480) Al wat rechtmaetigh uit den aert bleek, hoefde noit
      Cieraet van rede: maer wat hinkt in recht en orden,
      Behoeft met glimp verbloemt en onderstut te worden.
      Ik, die heer vaders huis hanthaefde, en diep geraekt
      Van vaders vloeken, op zijn zonen uitgebraekt,
      (485) Verliet vrywilligh eerst het lant van mijn geboorte,
      En stont heer broeder toe cm ’t jaer dees hooge poorte
      Voor my te sluiten, en te heerschen over ’t rijk
      By beurte, om niet door ’t zwaert te slechten ’t ongelijk,
      By my te droef geleên. dit wert met eedt bezegelt
      (490) Van hem, die trouweloos, meineedigh, ongeregelt,
      Dit ryk, mijn vaders erf, in zijne klaeuwen houdt.
      Nu sta ik ook bereit, zoo ’t rijk, hem eerst vertrout,
      My kent voor zijnen heer, dit jaer, gelijkwe zwoeren,
      [Hy heersch’ dan op zijn beurt] het leger af te voeren.
      (495) Zoo spaer men vaders erf. zoo voer’ trompet noch vaen
      De stormleêr op den muur en hooge torens aen.
      Ontzeghtge dit, zoo wil ik ’t recht het uiterst’ vergen,
      En tuigh de goden dat my broeder, na lang tergen,
      Geweldigh uitstoot, schoon ik met geen onrecht sta
      (500) Naer iemants erf, en slechts mijn recht eisch zonder scha.
      Zoo spreeke ik. moeder hoor mijn rede oprecht en simpel.
      Elk vat mijn recht, en hoort dat ik het niet bewimpel.
Rey. Hy spreekt voorzichtigh, dat getuightme mijn gemoedt,
      Al heeft Fenicië my uitheemsch opgevoedt.
Ete. (505) Indien ’t al recht waer wat dien naem draeght op de tongen,
      Ter vierschaer wiert gepleit, gestreden, noch gedongen.
      Nu draeght de billijkheit en eendraght in elk lant
      Den blooten naem: de daet is verre van der hant.
      Ik zoude, ô moeder, om recht uit te gaen, niet weigeren
      (510) Te daelen in de hel, of hemelhoogh te steigeren,
      Zoo ’t nootlot toeliet: langs die moeielijke baen
      Tot staet te klimmen, daer de goden zelfs naer staen.
[p. 23]
      Wien schijnt dan vreemt dat ik veel liever zitten bleve
      Op stoel, dan broeder kroon en rijxstaf overgeve.
      (515) Een suffer wraekt het meeste, en houdt het minste deel.
      Een’ man, die toegerust het lant eischt met krakkeel
      Zijn’ eisch inwilligen, waer schande by de vroomen:
      En nimmer moet die smaet ons Theben overkomen,
      Dat Argos sabel my door dootschrik mijnen staf
      (520) Zou wringen uit de vuist, om moedeloos en laf
      Dien eenen anderen te schenken: en, ô moeder,
      Het voeght hem niet door ’t zwaert, en allerminst een’ broeder,
      Den wegh tot vrede en rust te baenen. och my gruwt!
      Wie smeekt wint meer dan een die vier en vlam uitspuwt.
      (525) Wil hy hier nederslaen, dat staet hem vry. regeeren
      In mijn gezicht uit trots, dat staet my toe te keeren.
      Wie slaef van koning wort, aenvaert een lastigh juk.
      Zet liever al het rijk in vier en bloet en druk:
      Bedek den bodem eer met ruiteren en knechten:
      (530) Stel al uw maght te werke, eer ik ’t geschil laet slechten:
      Want wil men ’t heiligh recht schoffeeren, vier den toom,
      Wanneer ’t een kroon kost: blijf in andren handel vroom.
Rey. Het voeght niet oneer deught, en onrecht recht te noemen.
      Een goede zaek behoeft blanketsel noch verbloemen.
Jok. (535) Eteokles, ay hoor. bouvallige ouderdom
      Brengt noch iet goets met zich. hier staet de jongkheit stom.
      Ervaerenheit ontvout dat geene jongen weeten.
      Helaes, hoe wort uw hart van staetzucht dus bezeten,
      En toomeloos verrukt met eenen dertlen zin!
      (540) Bedwing u. staetzucht is een schendige godin,
      Die, in de steden en by grooten ingekroopen,
      Niet scheit eer zy de steên en huis en hof help’ sloopen.
      Dees helpt uw hooft aldus aen ’t hollen, los van toom.
      Maer hoe veel beter waer ’t, omzichtigh en uit schroom
      (545) Voor onrecht, billijkheit t’ omhelzen, die de steden
      Aen steên, genooten aen genooten, door de reden,
[p. 24]
      Gelijken door de liefde aen huns gelijken bint.
      ’t Is billijk dat elk een rechtmaetigheit bemint.
      Het minder wil doorgaens zich tegens ’t meerder zetten.
      (550) Dus groeit de vyantschap. de billijkheit leert letten
      Op maet, getal, en wight, en ’t voorgestelde merk.
      De dagh en ook de nacht bewaeren elk hun perk.
      Zy winnen en vergaen, ook zonder nijt te draegen,
      Om elk ten dienst te staen: en gy, verbonde maegen,
      (555) Gebroeders, weigertge den broeder vaders deel?
      Waer blijft het recht dan? ô verfoeielijk krakkeel!
      Wat is’ er aen dien glans van ’t snoode en onrechtvaerdigh,
      Een rijk genoemt, toch vast, dat gy zoo wederwaerdigh
      Dit hooger op neemt? dunkt het u zoo groot een pracht
      (560) Dat gy verheven zit, van ieder hoogh geacht?
      Och wat is ydeler? Of wiltge rust ontbeeren,
      En arrebeiden dat uw huis elk magh braveeren?
      Dat is een ydle naem, een klank en anders niet.
      Hy leeft vernoeght in ’t kleen, die nimmer hooger ziet.
      (565) Geen sterflijk mensch bezit hier eigen goet en erven.
      Wy deelen uit Godts goet, en moeten ’t leengoet derven,
      Wanneer ’t de leenheer eischt, als ’t hem belieft. geluk
      Is eene onzekre gaef, en wankelbaer, een juk
      Dat lastigh valt. indien gy keur hadt, of regeeren,
      (570) Of ’t vaderlant behoên: wat zou de keur u leeren
      Verkiezen uit die bey? gy antwoort, heerschappy.
      Welaen, zoo ’t broeder wonne, en Kadmus maght en gy
      Bezweekt voor Argos heir, woudt gy heer vaders veste
      Zien overweldigen, geweldenaers ten beste?
      (575) Zoo veele maeghden zien in ’s vyants slaverny
      Wechvoeren? deze kroon, daer gy uit razerny
      Op vlamt, wil den Thebaen te jammerlijk bekoomen,
      En uw hardtnekkigheit ten toon staet. laet u toomen,
      En dit gezeght zijn, zoon. nu hoor’ de jongste mê.
      (580) Adrast betoonde u gunst, doch slinx, op uwe bê.
[p. 25]
      Wilt gy met wapenen de hooftstadt Thebe winnen.
      Genomen gy haer wont, en quaemt gewapent binnen,
      Dat godt verhoede; wat voor eene zegepracht
      Woudt gy oprechten? en wat naem hebt gy bedacht
      (585) Den eerstelingen van uw bloetaltaer te geven?
      Op welk een’ titel wort die bloetroof heengedreven
      Naer Inachus? en hangt Polnyces, na den brant
      Van Thebe, en ’t ondergaen van volk en vaderlant,
      Den beuklaer, godt ten eere, aen heilige pylaeren?
      (590) Het zy dan verre datge in Grieken wilt vermaeren
      Uw’ naem door zulk een stuk. zoo d’ander u verwinn’,
      En uwe hoop bezwijk’; noch blijftge nietemin
      Handaedigh aen dien moort, en zult naer Argos keeren,
      Op dat men zegge: Adrast gy woudt ons recht verweeren,
      (595) Maer zijt rampzaligh ons ten schoonvaêr toegeleght.
      Wy zijn altzamen door dees bruit en eenige echt
      Bedorven en verdelght. och zoon, het kan niet faelen,
      Gy zult op uwen hals een dubbel onheil haelen,
      Niet erven, en met hem heensterven in verdriet.
      (600) Laet beide vaeren ’t geen te veel hier overschiet:
      Want ’t is te bijster dat, om licht verzoenbre zaeken,
      Twee broeders even dol, aldus aen ’t hollen raeken.
Rey. O goden, keert dien slagh van ’t koningklijk palais.
      Verleen toch Edipus een’ ongesteurden pais.
Ete. (605) Nu moeder, dit is met geen woorden neêr te leggen.
      De tijt verloopt vergeefs: men vordert niet met zeggen.
      Hier gelt om kort te gaen, een middel van verdragh;
      Dat is, men sta my toe het opperste gezagh.
      Hou op, vrou moeder, my met woorden op te houden:
      (610) En gy, verzie u. voort ter poorte uit, of wy zouden.
      Kort om, gy zijt om hals.    Pol. om hals? en door wiens hant?
      Wie is hier zoo gehart, dat hy niet voort in ’t zant
      Zou ploffen nevens my?    Ete. zie toe hy staet niet verre.
      Ziet gy dees hant niet?    Pol. ’k zieze, en weet het wel, en darre
[p. 26]
      (615) Ronduit u zeggen, dat de ryke nimmer vecht.
Ete. Zoekt gy met zulk een maght een’ weereloozen knecht?
Pol. Een’ vorst voeght veiligheit, en niet zich fors te toonen.
Ete. Gy trotst op vry geley: dat zal uw lyf verschoonen.
Pol. Ik eisch noch eens het rijk, en vaders errefdeel.
Ete. (620) ’k Gedoogh dien eisch niet, en bewoon dit hof geheel.
Pol. Dat ’s meer dan ’t uwe.    Ete. dit belieftme: ga voort buiten.
Pol. O heilige offerhande! ô goden! helpt dit stuiten.
Ete. Gy steekt hun naer het hart.    Pol. ik bidde, hoort mijn bê:
Ete. Maer zy verhooren geen’ dootvyant van zijn stê:
Pol. (625) En gy, ô kerken van de goôn, op witte paerden!
Ete. Die u vervloeken.    Pol. ’k moet de ballingschap aenvaerden,
      En ruime ’t vaderlant.    Ete. dat gy verdelgen woudt.
Pol. Door uwe onbillijkheit.    Ete. zoek goden, daerge op bout,
      By Lerne, en geensins hier.    Pol. gy weigertme te hooren
      (630) Ter vierschaer in ’t gerecht.    Ete. ik koom geen rijk verstooren,
      Gelijk een vyant van mijn eigen vaderlant.
Pol. Gy rooft mijn erfdeel.    Ete. en ik hoop met deze hant
      U ’t leven ook eerlang t’ ontrooven, daerwe strijden.
Pol. Och vader, hoortge niet wat ongelijk wy lijden?
Ete. (635) Meer wat gy aenrecht.    Pol. och vrou moeder, hoortge niet?
Ete. Wat moeder? noemze niet.    Pol. mijn stadt, ô groot verdriet!
Ete. Trek heen naer Argos toe. roep Lerne aen, en die slangen.
Pol. O moeder zyt gelooft. ik ga bedroefde gangen.
Ete. Vertrek terstont van hier.    Pol. ik ga, het zal geschiên.
      (640) Maer laetme eerst, dit valt hardt, mijn’ ouden vader zien.
Ete. Geensins.    Pol. ten minste dan mijn zusters, ongehuwden.
Ete. Ook niet.    Pol. ô zusters!    Ete. die van uwen krijghstoght gruwden.
      Wat woeltge dus om haer, die gy beoorelooght?
Pol. Nu moeder, vaer lang wel.    Jok. och zoon, mijn druk gedooght
      (645) Geen welvaert.    Pol. men gedooght niet dat ik zoon magh heeten.
Jok. Ik ben tot ramp gebaert.    Pol. dees terghtme dus vermeeten.
Ete. En ik worde ook geterght.    Pol. nu zeghme eens, aen wat oort
      Der stede zultge staen in ’t harnas? aen wat poort?
[p. 27]
Ete. Wel waerom vraeghtge dit?    Pol. daer wil ik op u passen.
Ete. (650) Dat lustme mede.    Jok. ô zoon, waer toe zijtge opgewassen!
      Het is gedaen met my. och zoon, wat recht gy aen!
Ete. De tijt zal ’t leeren.    Jok. och ’k zie vaders vloek u slaen.
Pol. Laet storten ’t gansche huis.    Ete. hoe lang zal ’t zwaert noch rusten?
Pol. Ik neem noch eenwerf al de goden, en bewusten
      (655) Van ’t onrecht, en het lant, dat my ter weerelt braght,
      Tot tuigen. ik gedoemt, als balling, wort veracht,
      Gelijk een slaef, en niet als uit een’ stam gesprooten,
      Een telgh van Edipus, uit vaders hof gestooten.
      O Stadt, wat onheil komt u over! wijt het hem.
      (660) Onwilligh quam ik, en onwilligh drijftme uw stem
      Ten hove uit. Febus, wien de heirbaen is geboden
      Te hoeden door uw wacht, speelnooten, hoven, goden,
      En beelden van de goôn, met offeren gedient,
      Vaert al te zamen wel. ik langer niemants vrient,
      (665) Weet naulijx, of men my na dezen zal gedoogen
      U aen te spreeken, en te komen onder oogen.
      Nochtans bezwijkt mijn hoop niet teffens heel en al.
      ’k Betrou op godts geley, zoo dees geraekt ten val,
      Dat ik heer vaders rijk bezitten zal rechtvaerdigh.
Ete. (670) Vertrektge niet terstont: want vader achte u waerdigh
      Uit inzicht met dien naem te noemen, dit blijkt klaer,
      Van Polynices, dat is twistberokkenaer.

                      Keer.
Rey. Toen hier Kadmus dwaelde,
          Buiten Tyrus staet,
      (675) Naer een rustplaets taelde
          Met Apolloos raet,
      Zagh hy, tusschen heggen,
          En het groene lant,
      Eene vaerze leggen,
          (680) Noit van huismans hant
      Onder ’t juk gedwongen,
          Daer men Dirces bron
      Ziet met vochte tongen
          Lekken in de zon
      (685) Schoon bebloemde kanten.
          Daer nu Thebe rijst
      Groeiden aêr en planten
          En wat honger spijst.
[p. 28]
      Semel, hier bekropen
          (690) Van den godt Jupijn,
      Tot haer in geslopen,
          d’Oirzaek van den wijn
      Bacchus quam te baeren,
          Die, een teder kint,
      (695) Opgewieght, zy garen
          In groen eiloof wint.
                      Tegenkeer.
      Hier lagh voor zijne oogen
          d’Ysselijke draek,
      Krullende en gebogen,
          (700) Houdende de waek
      Aen den stroom vol schrikken.
          Waer het schrikdier ’t hooft
      Draeide met zijn blikken,
          Daer men ’t water rooft.
      (705) Kadmus, die lantvlughtigh
          Goden offren wil,
      Putte hier godtvruchtigh,
          Greep een’ steen al stil
      Met zijn sterke handen,
          (710) Klonk den draek zoo fel,
      Op het hooft, vol tanden,
          En door ’t hoogh bevel
      Van Minerf hervatte
          Hy den slagh verhit,
      (715) Dat het brein uitspatte,
          Zaeide toen ’t gebit
      In deze akkervoren,
          Die hem krijghsvolk baert,
      ’t Welk, terstont in toren,
          (720) Schrap met schilt en zwaert,
      Elk om ’t eerst verwoeder,
          Zijnen vyant deert,
      Die in zijne moeder
          d’Aerde wederkeert.
      (725) Al de gront, bewassen
          Van het graen, dreef voort
      Voor den wint by plassen,
          Root van broedermoort.
                      Slotzang.
      Epafus, van ons godinne
          (730) Iö en Jupijn geteelt,
      ’k Roep uw godheit aen uit minne
          In Fenicisch, dat niet scheelt.
      Hoor, o Iö, ons gebeden,
          En ontferm u over ’t lant,
      (735) Van uwe afkomst eerst betreden
          En gebout, en rijk beplant
      Van Proserpine, en gekoestert
          Van de graengodin, vol vier,
      Die den gront der aerde voestert.
          (740) Zent de maght der goden hier:
      Want de godtheên zijn genegen
          Elk te helpen. zentze neêr,
      Die, op drysprong en op wegen,
          Zich met nachtlicht in haere eer
      (745) Laeten zetten van de schaeren.
      Laetze toch dit lant bewaeren.

Eteokles.
GA hael Meneceus zoon, mijn’ moeders broeder, hier,
      Heer Kreon, dat ik met hem spreeke, op wat manier
[p. 29]
      Men dezen staet, waeraen ons allen is gelegen,
      (750) Best redden kan, eer elk met slaghzwaert, schilt en degen
      Zich in slaghorde stelle, en vechte hant aen hant.
      Maer Kreon komt van zelf ten hove van dien kant,
      En vrijt u voor dien last. Kre. heer koning, stut der vromen,
      ’k Was al een wijl belust met u ter spraek’ te komen,
      (755) Toen ik de ronde, langs den hoogen muur, voltrok.
Ete. En ik om u te zien: want Polynices wrok,
      Nu kenbaer, heeft de hoop van ’t vreverdragh verdreven.
Kre. Hy, trots op schoonvaêr, schijnt om Thebe niet te geven:
      Doch dit blijf ’t hoogh beleit der goden toevertrout.
      (760) Nu koom ik raetslaen op het geen de vyant brout.
Ete. Wat ’s dit? ’k versta u niet.    Kre. ik kreegh een’ Griek gevangen,
Ete. ’t Gaet wel. wat bootschapt hy? ik hoore met verlangen.
Kre. Dat Argos hier terstont de stadt bestormen zal.
Ete. Dit moet men wederstaen, en stuiten voor de wal.
Kre. (765) Uw jongkheit ziet niet hoege uw’ vyant moet beknellen.
Ete. Men streef ter poorte uit, en winn’ velt om volk te stellen.
Kre. De vyant is te sterk, en wy een klein getal.
Ete. Zy vechten met den mont. hun harten poplen al.
Kre. De faem van Argos klinkt door Grieken met trompetten.
Ete. (770) ’k Wil ’t leger, schroom niet, in een enkel bloetbadt zetten.
Kre. Zoo dit gelukken wou: maer zulk een stuk lijdt last.
Ete. Niet binnen dezen muur te blijven, stelle ik vast.
Kre. Aen zege raekt men door den raet van wijze mannen.
Ete. Raetge op eene andre wijs den vyant aen te rannen?
Kre. (775) Op alle wijzen, eer de veltslagh wort gewaeght.
Ete. En ofwe hem by nacht verrasten onversaeght?
Kre. Viel ’t avrechts uit, wat raet om weder af te trekken?
Ete. De nachtkans, even schoon, acht veilighst hem te wekken.
Kre. ’t Is zorghelijk zich ’s nachts te waegen in gevaer.
Ete. (780) En of men ’s middaghs loos de krijghskans greep by ’t haer?
Kre. ’t Zou hem verbaezen: maer men dient zich kant te zetten.
Ete. De stroom van Dirce zou het vlughten hem beletten.
[p. 30]
Kre. Den muur beschermen is geraedener dan slaen.
Ete. De ruiterbende rande om strijt het leger aen.
Kre. (785) De wagenburgh beschut hun leger, als een veste.
Ete. Hoe dan toe? geeve ik hun heel Thebe liefst ten beste?
Kre. Dit niet, maer overweegh wat tijt en staet vereischt.
Ete. Wat raet ontbreekt’ er noch, die waert is overpeist?
Kre. Men vreest een zevental krijghshoofden over allen.
Ete. (790) Van kleen belang. wat last is hun te beurt gevallen?
Kre. De zeven poorten op te stormen met gewelt.
Ete. En wat betaemt ons nu, eer onze krijghshoop smelt’?
Kre. Beveel een zevental de poorten te verweeren.
Ete. Slechts zeven? of hun volk, vol moedts om storm te keeren?
Kre. (795) Laet hen de jeught gebiên, de bloem der burgery.
Ete. Ik vat uw’ zin, om storm te schutten van party.
Kre. Elk hopman neeme een hulp. veele oogen zien veel verder.
Ete. Zal ik op sterkheit zien of wijsheit van den herder?
Kre. Op beide t’ zamen: want een man gaet een mans gang.
Ete. (800) Men vaer zoo voort. ik ga, wy toeven hier te lang
      In stadt, om zeven elk aen eene poort te stellen,
      Daer ’s vyants stormers op de poort hun speeren vellen.
      De tijt gehengt niet dat men hen by naemen stelt.
      De vyant rukt vast naer de muuren uit het velt.
      (805) Laet ons bezetting spoên: het is geen tijt te toeven.
      Och of mijn broeder my bejegende: ’k zou proeven,
      Hem, die zijn vaderlant belegert houdt, en tart,
      Recht voor de vuist een speer te stooten in het hart.
      Zoo moght hy zijne booze en snoode ziel uitspuwen.
      (810) Draegh zorgh dat Hemon met Antigone magh huwen,
      Uw zoon aen zuster, of my sterven viel ten deel.
      De bruitschat, haer belooft, blyve in zijn kracht geheel.
      Gy zyt vrou moeders broêr. ay laetze niet verlegen.
      Men onderhouze, als ’t past, van uw’ en mijnent wegen.
      (815) De vader, blint by zijne en niet by mijne schult,
      Verwijte dit zich zelf’. hy die krankhoofdigh brult,
[p. 31]
      Zal ons met zijnen vloek misschien te gronde smijten.
      Dit eenigh schort ons noch, in ’t midden van dit wrijten,
      Te hooren ’t wichlen van Tiresias. ik zal
      (820) Uw’ zoon Meneceus, uw’ heer vader ten geval’
      Aldus genoemt, om dien waerzegger heenezenden:
      Want hy heel gaerne spreekt met u, zijn welbekenden.
      Onlangs beschimpte ik zijn waerzeggery, waerom
      Hy pruilt. nu laet ik u, ô Kreon, al den drom
      (825) Des volx bevolen. dient de krijghskans my ten beste,
      Laet Polynices niet begraven voor de veste.
      Indien ook iemant hem begrave in ’s aerdtrijx schoot,
      Die boete dit misdrijf, dien laster, met de doot.
      Dit hoort gy. ik ga voort met mijne lijfwacht spreeken.
      (830) Gaet heene ras gaet heene, en brengme, om my te wreeken,
      Mijn’ schilt, mijn harrenas, op dat de wraek met lust
      Ons voere naer den storm, in ’t harnas uitgerust.
      Wy bidden d’oppersten, die wijs de staeten stutten,
      Datze ondertusschen toch de poort en muur beschutten.

                      Keer.
Rey. (835) O Forsse vader Mars,
          Wat moortlust drijft u bars
      En fors naer bloet en wapen?
      Kunt gy geen wellust raepen
          In Bacchus keteltrom,
          (840) En lust u in geen’ drom
      Den bloemkrans, d’eer der lente,
      Te draegen uit gewente,
          Te blazen een schalmey,
          In ’s wijngodts blijden rey,
      (845) En onder feestvriendinnen
      Van zoete zangerinnen?
          Maer met den helm op ’t hooft,
          Door een klaeroen verdooft,
[p. 32]
      Alle Inachijnsche knechten
      (850) Te prikklen om te vechten,
          Te blaeken ’t oorloghsbloet
          Met schilt en blixemgloet?
      Waerom geen wijngertspeeren,
      Gezwaeit, met pantherskleêren
          (855) Omgort, ten wulpschen dans?
          Maer zet u in den trans
      Van uwen oorloghswagen,
      En langs Ismeen gedraegen,
          Hitst Kadmus draekenbloet
          (860) Aen Argos volk verwoet,
      En komt met krijghsvolk stooren
      Amfions poort en toren,
          Gebout met zang en lier
          Van steen. wat lust u hier
      (865) Rondom in droeve kanssen
      Den harnasdans te danssen?
          Och tweedraght, streng van zin,
          Een wrijtende godin,
      Schent Labdaks bloet en benden
      (870) Aen een met veele elenden.

                      [Tegenkeer.*]
          Citheron, voestervrou
          Der jaght, Dianaes bou,
      Zoo ruigh van groene lokken,
      Bedekt van wintervlokken.
          (875) ’k Wensch gy Jokastes kroost,
          Berooft van hulp en troost,
      En met een’ priem doorslagen,
      Noit voede, om ons te plaegen:
          En had het berghdier Sfinx,
          (880) Een maeght gelijk, en slinx
      Op eenen bergh gezeten,
      Door Plutoos nijt gebeeten
[p. 33]
          Op ons, noit uit den poel
          Gerezen, en ’s lants stoel
      (885) Dat ongeluk gebrouwen
      Met raetselen t’ ontvouwen,
          Vol dubbelzinnigheit,
          Van Thebe droef beschreit;
      En had het Kadmus neven
      (890) Niet zulk een’ klaeu gegeven,
          Geslingert in de lucht,
          Daer ziel op ziel om zucht.
      Nu worden Edips zonoen,
      In twist om ’s vaders kroonen,
          (895) Gereeten en geschokt.
          De bloetschant duurt verstokt.
      Zoo spruiten kindersmetten,
      Gedoemt by alle wetten.
          Der oudren vloek en vlak
          (900) Geeft dezen stam dien krak.
      Jokaste raekte aen ’t kinderbaeren,
      Won zoons, die heur mans broeders waren.

                      Slotzang.
          Doorluchtige landou,
          Wat waertge, vry van rou,
      (905) Gelukkigh, toen ons klonk in d’ooren
      Dat u eene afkomst was geboren
          Uit draeketanden, d’eer
          Van Thebe, toen weleer
      De goden om Harmoni quaemen
      (910) Op haere bruiloftsfeest verzaemen.
          Amfion zong voorheen
          En speelde steen aen steen,
      En boude Thebes muur, met boomen
      Beplant, op d’oevers van twee stroomen,
[p. 34]
          (915) Daer Dirce kruiden laeft,
          Ismenus daelen schaeft,
      De herder vrolijk ’t vee geleide
      In vruchtbre en vette klaverweide.
          Wat waertge zaligh toen
          (920) Hier Iö in het groen,
      Gelijk een koey, met andre koeien
      En gladde hoornen eerst ging loeien,
          En Kadmus stam, haer lief,
          Tot koningen verhief,
      (925) En deze stadt, verrykt door schatten,
      Noch bloeide, en naulijx kon omvatten
          Haer dappren, groot geacht,
          Een kroon van haer geslacht.

                      Tiresias.
NU dochter, leime voort, gelijk gestarnte in ’t zeilen
      (930) Den zeeman, en verstrek, om niet in ’t gaen te feilen,
      Den blinden voet een oogh. ga voort langs ’t effen padt,
      Om niet te struikelen. gy weet hoe dra ik mat
      En moede ben. uw hant aenvaerde deze bladen,
      Dit tafelet, waerin ik onlangs in ’t beraeden,
      (935) Op Delfis dryvoet in de kerk gezeten, schreef
      De spelling van de pen, waerop ik wichle en zweef.
      Nu zegh, Meneceus, zoon van Kreon, zeghme, moeten
      Wy verder voortgaen: want mijn wankelende voeten
      Bezwijken, en het been wil naulijx langer voort?
      (940) Hoe verre zijnwe noch van vaders hof en poort?
Kre. Tiresias, ay rust: gy zijt alree gekomen
      By uwe vrienden. zoon, ay stut, om niet te schroomen,
      Den ouden blinden stok: want out gebeente kraekt,
      Als oude wagens, en zoekt steun, en wort vermaekt
      (945) Met elx hantreiking.    Tir. hier ben ik op uw behaegen,
      O Kreon. wat ’s uw wil?    Kre. ik weet het. laet de vlaegen
[p. 35]
      Van uw vermoeitheit eerst bedaeren. schep eerst lucht.
      De gangk heeft u vermoeit.    Tir. ik [hoorde gy ’t gerucht?]
      Quam gistren t’ huis geleit uit Attika, heel moede,
      (950) Daer Mavors op de been, afgrijslijk raesde en woede,
      De vorst Eumolpus door het winnen van den slagh
      Athene aen zege holp: daer ik van ’t hoogh gezagh
      Uit ’s oorloghs roofschat rijk en rustigh wiert beschonken.
Kre. Het voorspook van dien slagh heeft ons in ’t oor geklonken
      (955) Met lust: want zoo gy ziet dees staet wort aengetast
      Van eenen krijghsorkaen, Thebaeners tot een’ last.
      Eteokles trekt nu gewapent, om te stuiten
      De maght van Argos, ons aenrandende van buiten.
      Hy portme uit uwen mont te hooren en verstaen
      (960) Het nootlot van de stadt, en hoe dit zal vergaen.
Tir. Indien ’t Eteokles my vergen quaem, ’k zou zwijgen,
      En hy stadts avontuur uit mijnen mont niet krijgen:
      Doch ’k wil, ô Kreon, u dit melden kort en klaer.
      Het vaderlant stak lang in dit gebroeit gevaer,
      (965) Al sedert Laius quam, in weêrwil der bevelen
      Des hemels, kinders uit dit huwelijk te teelen,
      Waer door de zoon, helaes, zich smette in moeders schoot:
      En dat uitrukken van zijne oogen, bloedigh root,
      Is ’t eigen werk der goôn, ten spiegel van de Grieken.
      (970) De zoonen meenende, dat met zijne snelle wieken
      De tijt die slijten zoude en zy godts gramschap vliên,
      Bestaen een schendigh stuk, en, zonder eer te biên
      Den droeven vader, gaen hem in den kerker steeken.
      Hy, gansch verwildert, braekt, om dit schandael te wreeken,
      (975) Verwate vloeken op dit huis, en hoogh en leegh.
      Toen ik dit aenwees, en de waerheit niet verzweegh,
      Most ik, in ste van loon t’ ontvangen op mijn dagen,
      Den schrikkelijken haet der broederen verdraegen.
      Nu zullenze alle bey door hunne hant vergaen,
      (980) En klampen moort op moort, de wapens ’t velt beslaen
[p. 36]
      Van Thebe en Argos, die elkandere overrompelen,
      De huizen diep in rou tot over d’ooren dompelen.
      En gy, befaemde stadt, leght in den gront gevelt,
      Ten zy men vast geloof’ het geen mijn mont u spelt,
      (985) Hoewel vry spade. het geraedenste van allen
      Waer Edipus geslacht te keeren uit de wallen:
      Dewijl hy ’t vaderlant, en zijner vadren erf
      Inwikkelde in zijn’ vloek, hun allen ten bederf.
      Naerdien ’t gelukkigh voor ’t rampzaligh lot moet strijken,
      (990) Zoo spaerde ’t nootlot noch een’ vondt, om ramp te wijken:
      Doch aengezien ’t gevaer my d’uitspraek streng verbiet,
      En ’t ampt des wichelaers, zich zelven tot verdriet,
      Zijn vaderlant niet magh recht uit ten beste raeden,
      Zoo zegge ik slechts, vaer wel, en kieze deze paden.
      (995) Ik, slechts het minste lidt des lichaems van den staet,
      Getroostme al wat’ er koom’. wat scheelt het my hoe ’t gaet!
Kre. Blijf, oude vader, blijf.    Tir. laet los, gy houdtme tegen.
Kre. Waerom verlaetge my?    Tir. gy miste al lang godts zegen.
Kre. Ontvou waer in het heil van volk en lant bestaet.
Tir. (1000) Dan zoudt gy ’t wenschen niet te weten in der daed,
      Hetgeen gy enkel wenscht met kennis t’ overwegen?
Kre. Wil ik niet weeten waer ’s lants heil in is gelegen?
Tir. Is ’t enkel dan uw wil dat wy hier ront in gaen?
Kre. Wat is’ er daer men meer ernsthaftigh naer zou staen?
Tir. (1005) Zoo zal ik u bescheit van zekre godtspraek geven.
      Maer zeghme eerst waer uw zoon Meneceus is gebleven,
      Die my nu herwaert braght.    Kre. hy staet aen uwe zy.
Tir. Laet hem vertrekken, eer ik ’t nootlot u bely.
Kre. Het is mijn zoon. hy zal ’t geen gy verbiet niet mellen.
Tir. (1010) Zal ik dan dat hy ’t hoor’ ’t genaekende voorspellen?
Kre. Hem lust te hooren wat den staet ten beste strekt.
Tir. Zoo hoor, wat ’s hemels mont tot Kadmus heil ontdekt.
      Uw zoons Meneceus doot kan slechts dees stadt bewaeren.
      Nu hoortge ’t geenge wilt dat wy u openbaeren.
[p. 37]
Kre. (1015) Wat zeghtge, vader? och wat spraek, wat woort is dit!
Tir. Zoo staet het vast gestelt. dit ’s nootlots eenigh wit.
Kre. Wat meltge al jammers met een woort op ’t allerleste!
Tir. Voor u alleen, maer al de stede en ’t volk ten beste.
Kre. ’k Versta noch hoor dit niet. dees godtsspraek raektme niet.
      (1020) Wat my belangt, de stadt zy verre van verdriet.
Tir. Dit ’s niet de zelve man. hy durf zijn woort onteeren.
Kre. ’k Vertrek terstont, en kan uw wichelkunst ontbeeren.
Tir. Kan waerheit niet bestaen, ten zyze uw ooghmerk dien’?
Kre. Nu bidde ik, oudeman, ootmoedigh aen uw knien.
Tir. (1025) Ay bidt niet: gy begeert het geen men niet kan keeren.
Kre. Zwijgh stil: zwijgh stil: hou op dit onder ’t volk te leeren.
Tir. Onbillijk eischtge ’t geen geen vroome zwijgen magh.
Kre. Hoe dan? zult gy mijn’ zoon voort helpen met dien slagh?
Tir. Dat raektme niet. ik leere elk nootlots wil beseffen.
Kre. (1030) Van waer zal zulk een slagh my en mijne afkomst treffen?
Tir. Gy vraeght, en wijst den wegh ter spraeke. hoor de zaek.
      Men slaghte uw’ zoon, ten zoen van d’aerde, daer de draek
      Uit sproot in een spelonke. en Dirces bron behoede.
      Een oude wrok van Mars op Kadmus, die lang broede,
      (1035) Ter wraeke van dees slange, eischt dit van uwe hant.
      Voltrektge dit, godt zal dit gansch Thebaensche lant
      Beschermen in den noot. de koestrende landouwe,
      Die krijghmans teelde uit klay, zal om uwe bede en trouwe
      Aenvaerden bloet voor bloet, en vrucht voor vrucht ten zoen.
      (1040) De jongling van ’t geslacht, geboren uit het broên
      Van draeketanden, wort gedaeght om ’t leet te boeten.
      Gy en uw draekezaet zult dit bezuuren moeten.
      Het huwelijk verbiet dat Hemon, zonder vlek
      Van byslaep, doch verlooft, den offereisch voltrekk’.
      (1045) Meneceus schiet alleen noch over van hun allen:
      Wort dees geoffert, hy zal lant en stadt voor vallen
      En ondergaen behoên, alleen door zijne doot,
      De heirkracht van Adrast wechdrijven stoot op stoot,
[p. 38]
      Met gruwelijk verlies van volk, ter eeuwige eere
      (1050) Van Thebe, als lant en stadt hierover triomfeere.
      Nu wort u, Kreon, keur gegeven, of uw’ zoon
      Te bergen, of de stadt te houden op den troon.
      Dit ’s al wat ik u kan onvouwen. Manto, daetelijk
      Naer huis met my: de kunst der wichlerye is haetelijk.
      (1055) Wie den raetvraegende zijne ongelukken spelt
      Is onbemint. wie valsch slechts logens vent om gelt,
      Quetst zelfs de goden, uit ontzagh voor groote heeren.
      O Febus, u alleen betaemt het profeteeren,
      Naerdienge niemant schroomt.    Rey. hoe, Kreon? hoe, waerom?
      (1060) Gemompelt binnen’s monts? hier staenwe al even stom.
Kre. Wat zal men zeggen van dit wichelen? dees rede
      Blijkt klaer: maer nimmer zy mijn’ zoon, ten zoen der stede,
      Met vaders wil ter doot gelevert: neen, ô neen.
      Zijn kinders minnen, staet in ieders hart gesneên.
      (1065) Hun slaghten voor het volk, is zonder eenigh voorbeelt.
      Lof trekken uit zijn bloet wort snoot by my geoordeelt.
      Maer ik, nu out en kout, ontzie niet met een’ moedt,
      Den vloek des vaderlants te wasschen met mijn bloet.
      Mijn zoon, eer dit gerucht zich over Thebe spreie,
      (1070) Schoon dees niet ydel spelt, vlught flux op mijn geleie
      Uit Kadmus lantgebiet: want dees waerzegger zal
      Dit roepen door de stadt, en onder ’t zevental,
      Beschermers, hoofden der Thebaensche burgeryen.
      Indienge tijdigh vlught zoo zultge uw lijf bevryen.
      (1075) Verrast men ons, zoo zijtge om hals, en kout en stijf.
Men. Waer heene best gevloôn? waer neeme ik mijn verblijf?
Kre. Heel verre uit ’s lants gebiet.    Men. U past het te gebieden,
      En my te hooren.    Kre. gy moet flux naer Delfis vlieden.
Men. O vader, waer gevloôn?    Kre. in Etolye.    Men. waer
      (1080) Best neêrgeslagen?    Kre. in Thesprotië.    Men. of in ’t naer
      En heiligh kerkwoudt van Dodone?    Kre. zonder beiden.
Men. En wie beschutme daer?    Kre. Godts gunst zal u geleiden.
[p. 39]
Men. Maer wie schiet gelt?    Kre. ik zelf.    Men. ik vatte vaders zin.
Kre. Ga heene.    Men. maer ik moet Jokaste, mijne min,
      (1085) Uw zuster [die mij noch een wees, opvoede en zooghde,
      Met haere borsten, eer de melk en mam verdrooghde,]
      Eerst kussen, dan de stadt naer mijne maght geredt.
Kre. Ga heene, bergh uw lijf: u dient hier geen belet.
Men. Gy vrouwen hoorde hoe ik met een looze rede
      (1090) Heer vaders hart ontlaste, en stilde op zijne bede,
      Toen hy my eenen schrik aenjaegen woude, en voort,
      Berooft van naem en faem, verdrijven uit de poort:
      Doch ’k zal den ouderdom verschoonen, tot zijn voordeel.
      Mijn jongkheit kan geensins van een bezadight oordeel
      (1095) Ontschuldight worden, zoo ’k door heiloos lantverraet
      Mijn moeder, ’t vaderlant, in haeren noot verlaet.
      Ik ga dit lant van vreeze ontlasten, en mijn leven
      En bloet, ten dienst van Thebe en ’t volk, ten beste geven:
      Want welk een schande is ’t, zoo alle andren, onverplicht
      (1100) Aen hemelsch nootlot, en orakels, en gezicht,
      Met schilden aen den arm, voor vaderlant en erven,
      By poort en toren, niet ontzien de doot te sterven,
      En ik mijn’ vader, broêr en deze stadt begeef,
      Uit een saechachtigh hart! want alzoo lang ik leef,
      (1105) Waer ikme wende en keer, zal doorgaens my een lachter
      En vuile naklank van bloohartigheit van achter
      Navolgen. neen gewis, geensins, by godt Jupyn,
      Die ’s hemels loop bestuurt: geensins, met geenen schijn,
      By vader Mars, verhit op bloet en nederlaegen,
      (1110) Die ons voorouders, ’t zaet der aerde, meest verslaegen,
      Ten troon des rijx verhief. ik ga dan heene, en zal
      Op hooge torens staen, op dat, na mijnen val,
      Het naere draekenhol, my, teêre en jonge telge,
      Naer ’s wichelaers besluit, al levende innezwelge.
      (1115) Dit raetslot staet nu vast, het gansche rijk ten zoen
      Te sterven, eene ry van jamren te verhoên,
[p. 40]
      En eerlijk voor de stadt te scheiden uit het leven.
      Stont dit in ’t harte van de burgery geschreven,
      Al hun vermogen op te zetten by het lant,
      (1120) De steên, ontlast en vry van rampen, hielden stant.

                      Keer.
O Vliegende gebroet der aerde,
      Helsche afkomst van de slang,
O maeght, half hont, die elk vervaerde,
      Wat viel het Thebe bang,
(1125) Toen gy hooghvliegende op uw pennen,
      Met klaeuwen, scherp en wreet,
Door donkre raetsels, heet op schennen,
      Echions burgers sleet,
En Kadmus aenwas holpt om ’t leven!
      (1130) Gy slingertze in de lucht,
Daer Dirce, als glas, komt afgedreven,
      Van zoo veel moorts berucht.
Wat godt het was, die moorden broeide,
      Voorwaer hy was wel wreet,
(1135) Die in ontelbre moorden groeide.
      ’t Gehuil der maeghden sneet
In ieders harte. hier uit sprooten
      De galmen, op de fluit
Gestelt, van droeve rougenooten,
      (1140) Gehoort huis in, huis uit.
Maer dan ging ’t op een bitter kermen,
      Waer van de lucht gewaeght,
Als ’t ondier, dat naer geen ontfermen
      Noch medelijden vraeght,
(1145) Uit ’s volx gezicht een’ rukt van onder.
      Dan hoordenze een geluit;
Zoo berst een wolk met gloet en donder
      En kracht van boven uit.

[p. 41]
                      Tegenkeer.
Elendige Edipus, in ’t ende
      (1150) Door ’t wichlen van Apol,
Gestuurt naer Thebe, vol elende,
      Hoe stont uwe eer toen vol!
Hoe waertge sedert zoo afschuwelijk,
      Toen gy, uit blinden lust,
(1155) Geraekte aen uw vrou moeders huwelijk,
      Ten loon van ’t onbewust
Ontvouwen raetzel, eene peste,
      Die gruwelijk besmet
Amfions opgeboude veste.
      (1160) Het licht verhoort gebedt
Des vaders, vloekende zijn neven,
      Drijft hen verbittert aen
Te dingen naer elkandres leven.
      O jongling, ’t is geraên
(1165) En billijk voor uw lant te sterven.
      Gy zult, om zulk een smert
Gelooft, een eeuwige eer verwerven;
      Doch uw heer vaders hart
Bedroeven jammerlijk en deerlijk;
      (1170) Maer Thebe door uw doot
Aen zege helpen braef en heerlijk.
      Och of het morgenroot
De dagh eens opquaem, die ons moeder
      Wou kroonen met een kroost
(1175) En dappren vaderlants behoeder,
      Der droeven stut en troost!
O strijtbre Pallas, begenadigh
      Ons heden, als voorheen
De draek, op uw bevel grootdaedigh
      (1180) Van Kadmus trots bestreên,
[p. 42]
Bebloet op eene steenrots berste,
      Dies ’t godendom gestoort
Het huis van Labdak plaeghde en perste
      Met endeloozen moort.

                  Bode.
Bod. (1185) Sluit op de hofpoort, hou: sluit open, hofpoortier,
      Sluit open, zegh ik: roep vorstin Jokaste hier.
      Befaemde, aen Edipus verknocht door echte trouwe,
      Koom uit, al is het spade. ontsla uw hart van rouwe.
      Laet vry uw droef geklagh nu vaeren. hoorme toch.
Jok. (1190) Hoe ducht ik datge my bedrukte vrouwe, och och,
      Een leide maer brengt van Eteokleesche rampen
      En doot. gy zijt gewoon aen zijne zy te kampen,
      En’s vyants pylen af te schutten op den schilt.
      Wel aen zegh op. hoe is ’t gelegen? ’t harte trilt.
      (1195) Laet booren. wat ’s ’er nieus? zegh op: is hy gebleven,
      In ’t barnen van den strijt of niet, en noch in ’t leven?
Bode. Hy leeft. dit is het niet dat u te schroomen staet.
Jok. Verhael hoe ’t met den muur en zeven poorten gaet.
Bode. Zy staen. het gaet noch wel. zy staen noch overende.
Jok. (1200) Is dan de kans gewaeght in ’t velt met Argos bende?
Bode. Gewaeght, en Kadmus heeft Mycene neêrgevelt.
Jok. Zoo leeft Polnyces noch? dit ’s ’t eenigh datme ontstelt.
Bode. Uw zoonen leven noch.    Jok. godt geve u wel te vaeren.
      Nu zeghme toch: wat maght kon wal en poort bewaeren
      (1205) Voor Argos aenval, op dat ik, in ’t hof gekeert,
      Den ouden blinden troost’ dat onze stadt niets deert?
Bode. Na dat Meneceus op den muur, getroost te sneven
      Voor ’t vaderlant, zijn’ strot den dootsteek had gegeven,
      Zette uw manhafte zoon de zeven troepen knap
      (1210) In hun slaghordens, en zoo veele hoofden schrap,
      Om al de Griexe maght te keeren vroom en schrander.
      Daer stont vaen tegens vaen, en stander tegens stander,
[p. 43]
      De hulptroep by der hant, of ergens aen een’ oort
      De muur bezwijken moght, of torentrans, of poort.
      (1215) Terstont wort by de stadts bezettinge vernomen
      Hoe Griexe beukelaers, als blixems, schittren komen
      Van den Teumessischen zantheuvel, vaen by vaen.
      Zoo rukkenze gezwint op Thebes graften aen.
      Toen stak’ er schichtigh een geklank van velttrompetten
      (1220) En veltgeschrey op, uit het heir, dat aen quam zetten,
      Ook van de vesten: en het eerste stormgewelt
      Was op de lantpoort van Neïta toegestelt.
      Hier voede een Arkas, zoon der boschmaeght Atalante,
      De schiltpadt aen en schilt, waerinne zy zich kante
      (1225) En spitste op ’t wilde zwijn, dat zy ter aerde schoot.
      Amfiaraüs, een waerzegger, tuk en snoot,
      Voerde offervee met zich op zijne hooge raden,
      En een rondas, niet trots met wapenprael beladen.
      Door hem wert Pretus poort afgrijslijk aengerant.
      (1230) De vorst Hippomedon hiel met zijn stormers stant
      Aen d’Ogygeensche poort, met eenen schilt vol oogen,
      Of open, als gestarnt, ter kimme uit aengetogen,
      Of toegeloken met der starren ondergangk,
      Als Argus stervende ’t gezicht look dootsch en krank.
      (1235) De Homoloische poort zagh Tydeus fel genaeken,
      Met zwavelvier om haer te branden en te blaeken.
      Hy voerde een leeushuit, ruigh van borstlen, heel parmant,
      In zijnen schilt, de torts in zijne rechte hant,
      Gelijk Prometheus. maer Polnyces dreef de raden
      (1240) Naer ons Kreneesche poort, en droegh de Potniaden,
      Gezwinde merriën, in zijnen beukelaer.
      Het schijnt van verre dat zy dol, dan hier, dan daer,
      Vast triplen om de pen, de manen luchtigh zwaeien.
      Men ziet’ er Kapaneus ten storm de blikken draeien
      (1245) In ’t vliegen naer de poort, die als Elektre heet.
      Het ysre beeltwerk grimt in zijn rondas heel wreet.
[p. 44]
      Daer stont de reus, een zoon der aerde, in uitgedreven,
      Die torste een heele stadt, op zijnen nek geheven,
      En met een dommekracht geschroeft uit haeren gront,
      (1250) Een voorspook dat dees stadt dit ook te schroomen stont.
      Adrastus zocht met kracht de leste poort te klieven,
      En voerde aen zijnen arm den hooghmoedt der Argiven,
      Een’ wreeden poeldraek, met afgryslijk addrenhaer,
      Wel hondert sterk, en zoo veel slangen rukten naer,
      (1255) Met opgesparden bek, de knaepen van de tinnen.
      Dit zagh men klaer, toen ik Thebaensche hoofden binnen
      De leus brogt van de wacht. eerst streênze met den boogh,
      En pijl, en slinger, die de steenen smeet om hoogh.
      Uw zoon en Tydeus, als de kans ons aenlacht, roepen:
      (1260) O zoons van Danaüs, wat toeftge met de troepen
      Der lichtgewapenden en wagenmeestren voort,
      Eerze ons beschieten, fors te stormen op de poort?
      Toen toefde niemant lang. een groote hoop getroffen
      Stort neder op het hooft. een menighte komt ploffen
      (1265) Van boven voor de wal, en geeft den geest heel kort,
      En d’aerde drinkt het bloet, by beeken uitgestort.
      Maer reuklooze Arkas, zoon der strijtbare Atalante,
      Doch geen Mycener, toen hy zich ten storrem kante,
      Streeft naer de poort, en brult, gelijk een storremwint:
      (1270) Brengt fakkel: brengt houweel, als een die Thebe, ontzint
      En dol, verdelgen wil. Periklymeen, gewonnen
      Van godt Neptuin, verleert terstont dien aengeronnen
      Het roepen met een’ steen, gerukt met volle kracht
      Van Thebes muur, zoo zwaer gelijk een wagenvracht,
      (1275) Dat hy het blonde hooft en bekkeneel verplette,
      Het bloet de kaeken verfde, en jammerlijk besmette,
      De zoon zijn moeder niet zal zien, na dit gevecht,
      Een dochter van Menael, op schieten afgerecht.
      Uw zoon, aldus dees poort verdaedight ziende, streefde
      (1280) Naer andre poorten heen, daer elk voor Tydeus beefde,
[p. 45]
      Die, uit een’ schilttroep van zijn’ Kalidoonschen, met
      Etolisch schutgeweer ons torenwacht verzet
      Van haeren hoefslagh, en den toren, daerze weeken.
      Uw zoon vergaêrtze, en drijft de schaer, alree bezweeken,
      (1285) Gelijk een jaeger, weêr te rugge op haere wacht.
      Wat tong kan Kapaneus uitbeelden en zijn kracht!
      Die met een lange leêr ten storrem aen komt zetten,
      En schreeut: de donder van Jupijn zal niet beletten,
      Dat, over graft en muur, ik recht in Thebe vaer’.
      (1290) Zoo sprekende bedekt hy met den beukelaer
      Zijn hooft voor eene buy van groote hagelsteenen,
      En vlieght ter stormleêre op, en reukloos met de beenen
      Gesteigert op de wal, treft hem de donder, dat
      De gront der aerde dreunt, en loeit door al de stadt,
      (1295) Van ’t schrikkelijk gedruisch, dat arm, en been, en vinger
      Heenspatten overal; gelijk uit eene slinger,
      Het bloet ter aerde vloogh, de haerlok door lucht,
      De handen, voeten, en de leden met een vlught,
      Gelijk Ixions radt, omdraeiden, ’t lijf geslagen,
      (1300) De leên, gerabraekt van den slagh, geslingert lagen.
      Adrastus, ziende hoe Jupijn hem tegenviel,
      Voert flux zijn heirkracht af. de stadts bezetting hiel
      Dat ’s hemels gunst haer droegh, en rukte, niet te stuiten,
      Met paerden, wagenen, en al het volk naer buiten,
      (1305) En maeit met sabelen in ’t Griexe vleesch en bloet,
      Een yslijk schouspel, al te deerlijk en verwoet.
      Dees geeft den geest, die breekt den nek van zijnen wagen;
      Daer warren d’assen, raên in stukken. dooden lagen
      Getuimelt overhoop. dus lang beschermden wy
      (1310) De torens. wensch ons heil: ’t geluk houdt onze zy:
      Maer of ’t geluk voortaen den burger zal bevrijden,
      Dat’s Godt bekent.    Rey. de zege is heerlijk na het strijden:
      Indien de goden met den blijden zonneschijn
      Van zege ons zegenden, hoe heerlijk zou het zijn!
[p. 46]
Jok. (1315) De gunst der goden en gewenschte voorspoet toonen
      Ons noch een schoon gelaet, nu ’t lant en mijne zoonen
      Behouden bleven: maer broêr Kreon deelt terwijl
      In onze onzalige echt, berooft van zijnen stijl,
      Dien lieven zoon, tot heil van stadt en lant geboren,
      (1320) En hem tot hartewee: doch laetme wijder hooren
      Wat beide mijne zoons nu neemen by der hant.
Bode. Ay vraegh niet wijders. ’t gaet dus verre wel in ’t lant.
Jok. Gy jaeghtme schrik aen. neen, gy moet het al ontvouwen.
Bode. Is ’t niet genoegh dat beide uw zoonen zijn behouwen?
Jok. (1325) ’k Wil hooren of ’t geluk hen hanthaeft tegens last.
Bode. Ik bid, verschoonme. uw zoon ontbeert zijn’ schiltknaep vast.
Jok. Gy schaduwt ongeval met loof van ommewegen.
Bode. Het magh van ’t hart niet ramp te reppen na den zegen.
Jok. Gy moghtme ontvliegen, maer ontloopen kuntge niet.
Bode. (1330) Wat mooghtge een’ blijden bode ophouden, om verdriet
      Te haelen uit zijn hals? uw zoons bestaen, ô rampen!
      Een schendigh lasterstuk, dat ’s lijf om lijf te kampen,
      In ’t aenzicht van Mycene, en Thebe, en haere maght,
      En roepen overluit ’t geen godtloos is gedacht.
      (1335) Eteokles, hier voor den hoogen toren staende,
      Begon het krijghsvolk, dat men tot gehoor vermaende,
      Dus aen te spreeken: ô groothartigen, vol moedt,
      Die d’eer van Grieken stut; en gy, uit Kadmus bloet
      Gesproten, Argos heil, houdt entlijk op uw leven
      (1340) Voor twee gebroederen ten beste op ’t velt te geven.
      Laet al ’t gevaer op my aenkomen. ik alleen,
      My tegens mijnen broêr verzettende, uitgetreên
      In ’t vechtperk, zal ’t krakkeel met min verlies beslechten,
      En mijnen broeder met den blanken zwaerde rechten,
      (1345) En ’t rijk behouden, of verwonnen op het velt
      Hem overleveren. gy, al het krijghsgewelt
      Dan staekende, zult vry en vrank met volk en heeren,
      Behouden ’s lijfs, gerust naer Argos wederkeeren.
[p. 47]
      Het zaet van Kadmus heeft al bloets genoegh gestort.
      (1350) Polnyces hoort het, en bestemt dit voorstel kort.
      Thebaensche grooten, en Myceenschen, alle benden,
      Bezeeglen ’t schorten van den veltslagh, en d’elenden,
      In ’t aenzicht van al ’t heir, en wat voeteert en draeft.
      Aldus wert dit verdragh met eenen eedt gestaeft.
      (1355) De trotse zoonen van den ouden vader schoten
      Het harnas aen. de bloem, uit Argos struik gesproten,
      Rust Polynices toe, en Thebe zijn party.
      Daer staenze en branden, elk verhit van wederzy,
      Om met een’ dollen moedt elkandere te raeken.
      (1360) De voorbygaenden hen op deze wijs ontstaeken:
      O Polynices, ’t hangt aen u, Jupijn heel prat
      Een merk van zege toe te wyden, al de stadt
      Mycene tot een eer: en andren, heet op ’t wreeken,
      Zien dus Eteokles een hart in ’t lijf te spreeken:
      (1365) Gy vecht voor ’t vaderlant, en steigert op den stoel.
      Waerzeggers slaghten vee ten offer, slaen niet koel
      De vlam in ’t ryzen gade, en hoe de rook, naer boven
      In top opklimmende, de vlam begint te kloven,
      Dat hun twee dingen spelt, of neêrlaegh, of geluk.
      (1370) Gelt kunst, of weetenschap, of tooverzang, zoo ruk
      Naer buiten, om ’t gevecht der zoonen flux te scheien.
      Een donkere oorloghswolk, met traenen te beschreien,
      Hangt ieder over ’t hooft. wat wil’ er een beklagh
      Opsteeken in de lucht, indien een zelve dagh
      (1375) U van twee zoons beroof, het welk gy noch mooght stuiten!
Jok. Och dochter, Antigoon, koom uit, koom haestigh buiten:
      Uw onheil laet niet toe in ’t maeghdelijk salet
      Te blijven, noch den rey te volgen naer uw wet.
      Help moeder, dat de broers het lijfgevecht toch staeken,
      (1380) Eerze alle teffens in den kamp om hals geraeken.
Ant. Hoe kermtge, ô moeder, voor de deur, in droef gestalt?
      Wat ramp is ’t weder, die den vrienden overvalt?
[p. 48]
Jok. Och dochter, ’t ende van uw broedren is voorhanden.
Ant. Hoe zoo?    Jok. zy staen gereet elkandere aen te randen.
Ant. (1385) Hoe hardt valt zulk een woort!    Jok. wel hart. nu volgme voort.
Ant. Van maeghden scheiden?    Jok. recht naer ’t leger, voor de poort.
Ant. Mijn schaemte ontziet de mans te komen onder oogen.
Jok. Die schaemte zijnwe al quijt.    Ant. wat eischtge?    Jok. uit mededoogen
      Der broedren dreigement te scheiden met der spoet.
Ant. (1390) Hoe scheide ik hen, helaes?    Jok. val hun met my te voet.
Ant. Tre voor naer ’t leger toe. dit lijdt niet datwe wachten.
Jok. Och dochter, game voor. kan ik dit paer verzachten,
      Aentreffen, eer men vecht’, zoo berge ik noch mijn lijf.
      Maer zijnze om hals, zoo ben ik mede koudt en stijf.

                      Keer.
Rey. (1395) MYn haer rijst overende.
          Mijn hart wort koudt, als ys.
      Een jammerlijke elende
          Komt haer, nu out en grijs,
      Bedroefde moeder, drukken
          (1400) Door bey de zoons. ô smart!
      Wie stoot in t’ zaemenrukken
          Het spits in ’s anders hart!
      O jammer, toenze baerde,
          Geleden! ô Jupijn!
      (1405) O koesterachtige aerde,
          Elx moeder! och ik quijn.
      Zal ’t leven der gemelden
          Ons leggende zoo na
      Aen ’t hart, het welk wy stelden
          (1410) Op d’afkomst vroegh en spa,
      Nu onder schilt en degen
          Verloren gaen? zy moet,
      En kanze niet beweegen,
          Dit aenzien in haer bloet.
[p. 49]
      (1415) Wiens lijk zal zy met steenen
          En kermen flux beweenen?

                      Tegenkeer.
      O lantschap! ô landouwen!
          Van Kadmus! bittre haet!
      Verbysterde ongetrouwen!
          (1420) Verwilderden! wat staet
      Gy reede in broeders ziele
          Te verwen ’t scherpe punt,
      Op dat het hem verniele?
          ’t Is al te deerlijk. kunt
      (1425) Gy dus met voordracht, treden
          In dootlijk lijfgevecht?
      Ik zal met huilen heden
          En traenen, daer gy leght,
      Den dooden droef beklaegen.
          (1430) Een bloedigh endt genaekt.
      Dees dagh zal ’t ons gewaegen,
          Hoe ’t afliep. vader braekt
      Op d’afkomst dolle vloeken
      Uit zijne donkre hoeken.
(1435) Maer nu men Kreon hier zoo treurigh ziet genaeken
Met een bedroeft gelaet, moet ik mijn rede staeken.

                          Kreon.
WAt recht ik aen? wat zal ik zeggen? och wiens ramp
      Beklaege ik eerst, of mijn, of stadts, wien zulk een damp,
      Een donkre en zwarte wolk schijnt over ’t hooft te hangen?
      (1440) Als of de jammerpoel, daer ’t zielendom gevangen
      Vast jammert, teffens al de stadt met zijne kil
      En zwavelvlammen, root van gloet, versmooren wil.
      Behalve dit vergoot mijn zoon zijn bloet, ten beste
      Van ’t vaderlant, en erfde een faem op deze veste,
[p. 50]
      (1445) Beklaeghelijk voor my. ik ongelukkigh draegh
      Den heilzaem stervenden, verhoeder van elx plaegh,
      Met droefheit uit het hol des draex, hier lang doorsteeken,
      Op ’t kermen van al ’t hof. ik ga vrou zuster smeeken,
      Dat zy mijn’ zoon, niet meer mijn’ eigen zoon en pant,
      (1450) Toch zuivre, naer ’s lants wijs, met haer getrouwe hant:
      Want het betaemt den plicht der levenden, die vechten
      En sneven, eerelijk voor ’t leste te berechten.
Rey. Uw zuster, Kreon, is naer buiten heen gegaen,
      Met Antigoon, haer telgh, bekommert en belaên.
Kre. (1455) Helaes, waer gingze? zegh. wat onheil perst haer weder?
Rey. De moeder hoorde hoe haer zoons, een vrou is teder,
      In ’t harnas stonden naer de glori van de kroon.
Kre. Wat zeghtge? ik, bezigh met den lijkplicht van mijn’ zoon,
      Quam geensins herwaert aen om deze maer te hooren.
Rey. (1460) Het is, ô Kreon, al geleên een wijl te vooren
      Dat zy ten hove uit ging, en ’k vrees dat dit gevecht
      Van Edips afkomst ree het bloetpleit heeft beslecht.
Kre. Indienwe recht zien, hier verschijnt een droevigh teken.
      Een bô komt, hangends hoofts, hier treurigh aengestreeken.
      (1465) Wy zullen hooren hoe het afliep met dien strijt.
Bode. Rampzalige, wat zal ik spreken! droeve tijd,
      Hoe best beginnen!    Kre. hy begint te byster drukkigh.
      Dit voorspel spelt niet goets.    Bode. ik bootschappe ongelukkigh
      Een groote zwaericheit.    Kre. brengt gy, behalve ’t geen
      (1470) Ons klaer bewust is, nu noch nieuwe zwarichheên?
Bode. Uw zusters zoons zijn doot.    Kre. ô maere, droef te hooren
      Voor ons, en al de stadt!    Bode. ô stam, tot rou geboren!
      O huis van Edipus! verstaetge noch niet naekt
      Hoe teffens beide uw zoons om ’t leven zijn geraekt?
Rey. (1475) Hoe zou het schreien, kon ’t zijn onheil recht beseffen!
Kre. O schriklijk nootlot, al te vreeslijk in het treffen!
Bode. Dat zoutge eerst zeggen, waer u d’uitgang ook beduit.
Kre. Kan hier iet toeslaen, dat noch schrikkelijker luit?
[p. 51]
Bode. Jokaste, uw zuster, storte op haere zoonen neder.
Rey. (1480) Heft aen een weeklaght. krabt de kaek en borsten weder,
      En wringt de handen. rukt de haeren uit uw hooft.
Kre. Rampzalige, wat endt, wat echt wert u belooft
      Van Sfinx en ’t raetsel! maer verhael het al te zaemen
      Hoe beide zoons om hals door vaders vloeken quamen.
Bode. (1485) De voorspoet van het heir voor stadt is u bekent,
      En d’omtrek van den muur, van ’t een aen ’t ander endt,
      Zoo groot niet, of gy weet, zoo wel als die het zagen
      Al wat gebeurde, en hoe ’t zich hier heeft toegedraegen.
      Als Edips zoonen fors het blinkend harrenas
      (1490) Aenschooten, en het hooft, voor wonden schootvry, was
      Gewapent met den helm, zoo stondenze grootmoedigh
      In ’t midden der slaghorde, als oversten, om bloedigh
      Elkandre met den schicht te streven in het lijf.
      De jongste keert het hooft naer Argos, zijn verblijf,
      (1495) En bidt op deze wijs: ô Juno, begenadigh
      Mijn zaeke [want Adrast beschonkme uit gunst weldadigh
      Met uwe burgerinne, en ’k woonde op uwen gront,]
      Dat ik mijn broeders hart magh treffen, en gewont
      Ter aerde vellende in het bloedigh stof verpletten,
      (1500) En met zijn hartebloet noch laeu mijn hant besmetten.
      Ik sta naer schendige eer, een’ snooden broederslagh.
      Het volk dit hoorende kon zich van weegeklagh
      En bittre traenen niet onthouden uit medoogen,
      Maer d’outste Eteokles keert zijn wraekgierige oogen
      (1505) Naer ’t heiligh kerkgewelf, gebout tot Pallas eer,
      Daer zy gewapent zit met gouden schilt en speer,
      En bidt hier na aldus: ô dochter van den grooten
      Jupijn, laet my dien schicht in broeders harte stooten,
      En hem voorthelpen, die naer vaders erfdeel dingt.
      (1510) Men zwaeit de torts, en een trompetter blaest en wringt
      De lucht door zijn klaeroen, gelijk men by Tirrheenen
      Van outs te wapen blies: waerop dit paer verscheenen
[p. 52]
      Elkandere aenvlieght, als twee everzwijnen, wit
      Van schuim schuimbekkend met den blixem in ’t gebit
      (1515) En weêrlicht braekende, dat yslijk gloeit en schittert.
      De schichten gaen hunn’ gang, van weerzy fel verbittert.
      De drift wort op den schilt al knarssende gestuit,
      En geen van beide geeft zich bloot, en boven uit
      Den schilt, of d’ander is gereet om wis te raeken:
      (1520) Maer steek op steek treft mis, en schampt slechts af met kraeken,
      Dewijl elk met den schilt het aenzicht berght en dekt.
      Het koude zweet breekt den aenschouwer uit, dat lekt
      En vloeit langs ’t aenzicht neêr, terwijlze altzamen schroomen,
      De strenge kampers niet. maer d’outste, in ’t nader komen,
      (1525) Die onverhoeds den voet aen eenen kaisteen stoot,
      Geeft buiten zijnen schilt te ver zich zelven bloot.
      De broeder, ziende kans om zijn party te grieven,
      Drijft hem een schacht door ’t been, daer ’t bloot is. Alle Argiven
      Aen ’t juichen, schreeuwen dat het aen den hemel klinkt.
      (1530) Toen stont de jongste bloot, dies duwde hy verminkt
      En zwaer gewont, den schicht, in ’t barnen van het vechten,
      In ’s broeders boezem, dat het punt hierin bleef hechten.
      Toen greep hy, zittende op de knien, een’ zwaeren steen,
      En brak zijn broeders schicht, die kraekte en sprong van een.
      (1535) Nu stont het lijfgevecht gelijk, en alle beide
      Ontbeerdenze elk zijn schacht. het zwaert raekte uit de scheide
      Dat op den beuklaer klonk. nu golt een ander slagh
      Van vechten met gevaer. maer d’outste broeder lagh
      Op zijne luim, heel tuk op zijn Thessaelsche treeken,
      (1540) Om dees langduurigheit van kampen af te breeken.
      Hy trekt den slinken voet te rugh, bedekt den buik
      Voorzichtigh tegens spits, en treft den broêr ter sluik
      By zijnen navel in, tot achter door de lenden,
      Dat Polynices stort, en d’aerde en ook de benden
      (1545) Besprengkelt met zijn bloet: dies d’ander juicht van vreught,
      Den degen wechsmijt, en te vroegh hierom verheught,
[p. 53]
      Op den gesneuvelden geen acht slaet uit verkleening,
      Maer vlamt op wapenroof, bedrogen in zijn meening:
      Want Polynices noch zieltoogende, en vol moedt,
      (1550) Dreef ’t zwaert, in ’t vallen noch behouden, gansch verwoet
      Eteokles in ’t lijf. zy stortten beide, en beeten
      Het gras. wie overwon, d’aenschouwers naulijx weeten.
Rey. Hoe treftme, ô Edipus, de val van uw geslacht!
Kre. Het lust den goôn uw’ vloek te zetten in zijn kracht.
Bode. (1555) Ja luister nu noch voort naer d’overige rampen.
      De zoonen lagen beide in ’t vechtperk na het kampen.
      Toen quam d’onzalige vrou moeder, stram van leên,
      Met haere dochter bang en siddrende aengetreên.
      Zy vintze dootelijk gewont, en roept: mijn zoonen,
      (1560) Och moeder komt te spade, om u haer gunst te toonen,
      Te raeden! en zy valt by beide uit onmaght, stijf
      Van schrik, den eenen dan den andren op het lijf,
      Beschreit [een steenen hart zou schreien van medoogen,]
      Den vruchteloozen last van baeren en van zoogen,
      (1565) De zuster steent, en kermt, en klaeght zoo droef als zy:
      O steun des ouderdoms van moeder, schuwtge my?
      O waerde broeders, van mijn bruiloftstorts versteeken!
      Eteokles, benaeut aen ’t hijgen, zonder spreeken,
      En met den reutel in de keel, hoort moeders klaght,
      (1570) En reikt de flaeuwe hant haer toe, doch zonder maght
      Van spraeke, groetze alleen met traenen, ’t jongste teken
      Van liefde; en d’ander broêr ziet, jammerlijk bezweeken,
      Zijn oude moeder en de zuster deerlijk aen,
      En spreekt naeu, hallef doot: och ’t is met ons gedaen!
      (1575) My jammert moeder, en mijn zuster, en mijn’ broeder,
      Nu doot. mijn eigen vrient wert vyant, noit verwoeder,
      Doch was mijn vrient. begraefme in mijn heer vaders graf.
      Och moeder, zuster och. laet nu voortaen de straf
      Der stede, om my verzoent, ophouden en versterven,
      (1580) En ik een grafstede in mijn vaderlant verwerven,
[p. 54]
      Hoewel ik ’t rijk verloor. ô moeder, nu my ’t licht
      Begeeft, luik met uw hant mijne oogen, mijn gezicht,
      [Hy ley zoo spreekende haer hant noch op zijne oogen,]
      En nu vaert wel. ’t gezicht gebroken wort betogen.
      (1585) De moeder trekt, van rouwe en ongedult vervoert,
      Het zwaert uit ’s doodens lijf, en zonder hoop beroert,
      Begaet een gruwelstuk, en stoot het, zonder schroomen,
      Verwoet in haere borst. daer sneuveltze, omgekomen
      In ’t midden van de zoons, in haeren arm gevat.
      (1590) Dit baert een’ zwaeren strijt in ’t leger voor de stadt.
      Het volk van Danaüs en ’t zaet van Kadmus geven
      Elk naer hun drift den prijs. de hoofden wederstreven
      Elkanderen. d’een roemt, tot Polynices eer,
      Dat hy den broeder eerst verwont met zijn geweer:
      (1595) En d’ander stelze bey gelijk in eere en zegen.
      Terwijl stapte Antigoon ten heire uit al verslegen.
      De heiren grijpen naer de wapens heel verwoet.
      Men had voorzichtigh, en ter goeder tijt, verhoedt
      Dat Kadmus volk zich op de schilden nederzette.
      (1600) Aldus versneldenze Myceners, met een hette
      Van overval: want zy, van wapen onvoorzien,
      Niet maghtigh waren zich te redden en ontvliên.
      Hier sneuvelde eene maght van vyantlijke zielen,
      Die, in haer bloet gestikt, door onze degens vielen.
      (1605) Wy houden ’t velt. men wijdt Jupijn een zegemerk.
      Men voert den wapenroof der dooden uit het perk
      Des oorloghs in de stadt. een ander broght de lijken
      Met Antigoon in Thebe uit liefde. trou most blijken.
      Aldus wert Thebe vast gesolt in haeren wal
      (1610) Door voor en tegenspoet, en allerley geval.
Rey. Het ongeval van ’t hof quetst d’ooren met medoogen
      Alleen niet, maer men moet noch aenzien met zijne oogen
      Dees dry, van eenen stam, te jammerlijk betreurt,
      Op eene wijs langs ’t velt geslingert en gesleurt.
[p. 55]
Ant. (1615) Ik worde [zonder mijne wangen
      En jeughdigh aenschijn te behangen
      Met eenen sluier; zonder ’t licht
      Der oogen en ’t beschaemt gezicht
      Te dekken, en de roode kaeken
      (1620) Die gloeiendigh van purper blaeken,]
      Vervoert, gelijk een wijnpaepin,
      Gedreven met een’ dollen zin,
      Om deze lijken te berechten.
      ’k Versmijt het haersnoer van mijn vlechten,
      (1625) Den vlammesluier van de tuit,
      En voere droef den lijkplicht uit.
      O Polynices, met veel traenen
      En rou beklaeght van uw Thebaenen,
      Gy kreeght uw’ rechten naem ten deel;
      (1630) Schoon uw krakkeel geen slecht krakkeel
      Maer moort op moort was, die de telgen
      En ’t huis van Edip quam verdelgen,
      Door vloeken en vergoten bloet.
      Wat lijkgezang heft mijn gemoedt
      (1635) Met traenen aen, en bitter klaegen!
      O sterfhuis, met mijn doode maegen,
      En dry bebloede doôn belaen,
      Mijn bloet, by nootlot streng vergaen,
      De zoons, en moeder, een verfoeide;
      (1640) Een neêrlaegh, daer Megeer in groeide,
      Toenze Edipus rampzaligh hof
      Vernielen quam, en schepte stof
      Uit dubble en donkre raetselspraeken,
      Die Sfinx den hals en beenen braeken.
      (1645) Wat Griek, wat ongriek, wie was wijdt
      Befaemt by d’oude en onze tijt,
      Die dus ter neder wert gesmeeten!
      Wat vogel, op een eik gezeten,
[p. 56]
      Of moederloos in denneblaen,
      (1650) Verzelt mijn jammerklaght voortaen?
      Ik, arme wees, zal dus met krijten
      In traenen al mijn leven slijten,
      Om wiens wil zet ik met misbaer
      De handen in ’t verwarde haer?
      (1655) Om haer, wiens borst ik heb gezogen,
      En die my koesterde uit medoogen.
      Wee my, ik trek de vlecht van ’t hooft,
      Om mijne broeders, my berooft,
      En dus gewont. ô oude blinden,
      (1660) Koom my uit uwen schuilhoek vinden.
      Koom voor den dagh. och laetme, och laet
      U zien in dien bedroefden staet,
      Gelijkge uit dwang de zon most missen,
      Besloten in uw duisternissen,
      (1665) Toen uw hant, verrukt van wraek,
      Uwe oogen rukte met den haek
      Uit hunne winklen, daerze schoolen,
      Dat gy verblint door ’t hof most doolen,
      Den drempel zoeken, of beschreit
      (1670) Het hooft op eene bulster leit.
      Och vader, kuntge my niet hooren?
Edi. O maeght ter quader uur geboren,
      Wat roeptge dus met groot gedruis
      En kermen uit zijn donkre kluis
      (1675) En bedde hem, die in dees hoeken
      Met zijnen stok den wegh moet zoeken?
      Wat ben ik? enkel stof en slijk,
      Een onbegrave schim gelijk,
      Een levendlijk, een droom, verscheenen
      (1680) In een gezicht, en flux verdweenen.
Ant. Ik boodtschappe u veel ongevals.
      Uw beide zoonen zijn om hals,
[p. 57]
      En uwe vrou, die, waer gy dutte,
      Uw blintheid leide, en onderstutte,
      (1685) En hoede voor een struikeling.
      Och vader, vader, hoor hoe ’t ging.
Edi. Och dochter, welk een ramp van staeten!
      Ik kan helaes geen traenen laeten,
      Doch steenen kan ik. dochter, melt
      (1690) Hoe zijnze t’ zaemen neêrgevelt.
Ant. O vader, ’k zal ’t met rou vertoonen,
      En zonder u uit schimp te hoonen.
      Uw nootlots vloek, die moort en brant,
      Holp uwe zoonen ook van kant.
Edi. (1695) Wee my, helaes.    Ant. waer toe dit zuchten?
Edi. Om dit verlies van mijne vruchten.
Ant. Zoo ’t licht der zonne u niet ontstont,
      En gy, op eenen zelven gront,
      U vrou en kinders doot zaegt leggen,
      (1700) Dat zou, want zien gaet boven zeggen,
      Uw hart bestulpen door dien druk.
Edi. ’k Verstont der kindren ongeluk.
      Maer meltme, ô dochter, mijne elende.
      Hoe nam mijn bedtgenoote een ende?
Ant. (1705) De legers weenden alle bey.
      De moeder rukt op ’t veltgeschrey
      Den boezem open, om haer zoonen
      De bloote borsten noch te toonen.
      Een beemt, met kreupelbosch geboort,
      (1710) Leght buiten voor Elektraes poort,
      Een droevigh vechtperk voor twee loten,
      Gebroeders, recht als kampgenooten,
      Twee Marmarijnsche leeuwen, om
      ’t Gemeen genot en eigendom
      (1715) Van ’t groene dal. de jongelingen,
      Van Mavors aengedreven, gingen
[p. 58]
      Het koude bloet, in zulk een’ schijn,
      Den onderaertschen godt Jupijn
      Opoffren, daerze bey bezweeken.
      (1720) De moeder, in het hart doorsteeken
      Van al te groot een’ rouwe, rukt
      Het zwaert des dooden, daerze bukt,
      Ten lichaeme uit, en drijft met smarte
      Het lemmer in haer eigen harte.
      (1725) De moeder stort met dit geweer
      In ’t midden van haer zoonen neêr.
      Wat Godt, ô vader, uwe maegen
      En afkomst schuldigh was te plaegen;
      Hy zette op eenen dagh dus rijk
      (1730) Al d’oude oneffenheit gelijk.
Rey. Een zelve dagh heeft hem dien wissen slagh gegeven.
      Men wensch’ dat Edipus voortaen gerust magh leven.
Kre. Nu staek dees weeklaght eens: het is begravens tijt.
      Maer luister, Edipus. voor ’t aengaen van den strijt
      (1735) Wou d’outste broeder dat mijn Hemon zoude paeren
      Met uwe dochter Antigoon. ik schenk hem garen
      Het rijk ten bruitschat, doch gedooge u langer niet
      Te blijven binnen het begrijp van dit gebiet:
      Naerdien Tiresias ons spelt wat ongevallen
      (1740) En plaegen, alzoo lang gy binnen deze wallen,
      En ’t rijk van Thebe, blijft, den algemeenen staet
      Alom te schroomen staen door ’t nootlot, blint van haet:
      Dies wandel voort. ik wil u haeten, noch versmaeden,
      Maer schroome uw vloeken, en, om elk te hoên voor schaden,
      (1745) Begeere ’t lant van zoo veel jammeren t’ ontslaen.
Edi. O schikgodinnen, is’ er iemant deerlijk aen,
      Wat ben ik, och helaes, ter quader uur geboren,
      Wien, eerme moeder baert, de vadermoort te voren
      Zoo vroegh wert opgeleght, door Febus antwoort zelf,
      (1750) Die Laius avontuur ontvoude in ’t kerkgewelf.
[p. 59]
      Mijn vader doemtme strax ter doot, als ik voldraegen
      Ter weerelt koome, en acht zijn’ zoon voor een’ geslagen
      Dootvyant, om zijn doot t’ ontwijken door mijn doot.
      Ik, noch een zuigling, derf vrou moeders borst en schoot,
      (1755) En wort gesmeeten, om te stillen vaders zorgen,
      Voor wilde dieren, en nochtans, ’t is vreemt, geborgen.
      Och of Citheron, die my voede bang en naer,
      In ’s afgronts poelen met de vrucht gezonken waer.
      By koning Polybus most ik een slaef verstrekken,
      (1760) Hier na mijn handen snoot met vaders bloet bevlekken,
      Vergreepme aen moeders echt bloetschendigh onbekent,
      Wert broeder van mijn zaet en afkomst, dus geschent,
      En teffens vaders vloek, vervloekte mijne loten.
      Zoo dwaelt mijn brein niet, dat, ten waer het goôn besloten,
      (1765) Ik zelf mijne oogen en mijne afkomst haeten zou:
      Doch dit voorbygegaen, wat staetme in dezen rou,
      Rampzalige, nu toe? Wie zal den blinden leiden?
      Zy die, nu overleên, van ’t leven is gescheiden?
      Ik weet, zij zou het doen, aenschoudeze het licht.
      (1770) Of wachte ik op mijn zoons, en hunnen kinderplicht? -
      Helaes, zy zijnme ontrukt. och waer ik jongk van jaeren,
      De nootdruft moghtme licht gebeuren met bespaeren,
      En och van waer? Waerom, ô Kreon, my dus straf
      Verneêrt? verdrijftge my, gy snijtme ’t leven af.
      (1775) Noch zal de vrees my tot een’ voetval niet beweegen,
      Al valtme de fortuin van alle kanten tegen,
      Rechtschapen adel zwicht, noch worpt zich in het stof.
Kre. Dat gy ten voetval u geensins verneêrt baert lof:
      Maer ’t lant wort u ontzeght. men laete nu den eenen
      (1780) Ten hove brengen, maer terstont den algemeenen
      Erfvyant, die met kracht zijn vaderlant bestreet,
      Wechvoeren, zonder dat hem d’eer van ’t graf bekleet.
      Men zegge Thebe aen dat wie ’t lijk met stof begrave
      Of kransse, het betael’ met zijnen hals en have.
[p. 60]
      (1785) De jongste strek’, van ’t graf versteeken, onbeweent
      Den vooglen tot een spijs: en gy, die deerlijk steent,
      Antigone, hou op te treuren om dry lyken.
      Vertrek in ’t maeghdeslot, en wacht u uit te kijken,
      Tot dat mijn Hemon u naer ’t bruiloftsbedt geleit.
Ant. (1790) Hoe veele elenden zijn rampzaligen bereit!
      ’k Betreur de dooden, en vooral den rou van vader,
      Die draeght dit niet ten deel’, maer al den last te gader.
      Och Kreon, hoe dus streng? waerom verzwaertge knap
      En straf heer vaders druk met droeve ballingschap?
      (1795) En hoe bestaetge, naeu in ’t rijxgebiet getreden,
      ’t Rampzaligh lijk ten last, zoo straf een wet te smeden?
Kre. Dit is Eteokles en geensins mijne wet.
Ant. Onredelijk van hem en u in kracht gezet.
Kre. Is ’t redenloos met recht den jongsten wil te sterken?
Ant. (1800) Gewis zoo ’t onrecht is, en niet dan quaet kan werken.
Kre. Verdient hy niet den hont te strekken tot een aes?
Ant. Die straf der misdaet is een misdaet boos en dwaes.
Kre. Hy heeft zijn vaderlant bestreden onrechtvaerdigh.
Ant. En boet’et met den hals, maer was die straf niet waerdigh.
Kre. (1805) Hy boete ook buiten ’t graf zijn lasterlijke daet.
Ant. Wie vaders erfdeel eischt, bedrijft die eenigh quaet?
Kre. Hy derve d’aerde. laet dit vonnis u behaegen.
Ant. ’k Wil hem begraven. laet de stadt hier over klaegen.
Kre. Zoo graeftge u zelve een graf, en volght hem wienge dient.
Ant. (1810) Het is heel heerelijk te leggen by een’ vrient.
Kre. Trouwanten, tast haer aen, en brengtze daetlijk binnen.
Ant. Wy scheyden niet van ’t lijk des dooden, dienwe minnen.
Kre. O dochter, Godt beschikt het anders dan gy meent.
Ant. Godt wil niet dat men doôn mishandele onbeweent.
Kre. (1815) Wie aerde op ’t lichaem worpt, dat strekke hem ten laste.
Ant. O Kreon, ’k bidde u noch ter liefde van Jokaste.
Kre. Verloren moeite, rust: ik keerme aen geen geklagh.
Ant. Ten minste gunme dat ik ’t lichaem wasschen magh.
[p. 61]
Kre. Het lijk te wasschen zy op halsstraf ook verboden.
Ant. (1820) Laet my de wonden dan bedekken van den dooden.
Kre. ’k Verbiede al wat het lijk des dooden strekt tot eer.
Ant. Ten minste gunme een’ kus voor broeders mont, niet meer.
Kre. Wacht u de bruiloft met den lijkrou hier te steuren.
Ant. Hoe, zoude uw zoon my tot een echten man gebeuren?
Kre. (1825) Dat is bestemt. gy kunt zijn huwlijk niet ontgaen.
Ant. Ik zal, als Danaus bloet, een’ bruiloftsmoort begaen.
Kre. O welk een trotsheit! hoe vermeeten durfze spreeken!
Ant. Dit zwaert zal tuigen, en ik zweer dien smaet te wreeken.
Kre. Maer om wat reden vlught gy ’t huwlijk van mijn kint?
Ant. (1830) Op dat ik vader volge in ’t vlughten arm en blint.
Kre. Gy zijt groothartigh, maer verstandeloos vermeeten.
Ant. Ik sterf met vader waer hy sterft, dit moetge weeten.
Kre. Te lande uit, eer mijn zoon om hals raekt door uw zwaert.
Edi. O dochter, ik verheffe en love uw’ dappren aerdt.
Ant. (1835) Och vader, hoe zoude ik gaen trouwen, gy gaen zwerven?
Edi. Leef hier in weelde: ik draegh mijn’ last, en wil u derven.
Ant. Wie zoude uw blintheit dan bezorgen overal?
Edi. Waer my het nootlot stuurt, daer legge ik: ’t val zoo ’t val.
Ant. Waertoe quam Edipus, die ’t raetsel openbaerde!
Edi. (1840) Een zelve dagh holpme op, en smeetme weêr ter aerde.
Ant. Behoorde ik niet in ’t leet te deelen dat gy erft?
Edi. ’t Is schande dat een maeght met vaders blintheit zwerft.
Ant. Niet voor een zedige, maer trotsche, hem ten laste.
Edi. Breng my by moeders lijk, dat ik het noch eens taste.
Ant. (1845) Tre toe: genaek het lijk van d’afgeleefde vrou.
Edi. O moeder, bedtgenoot, hoe deeltge in mijnen rou!
Ant. Och onder hoe veel leets mostze eindelijk bezwijken!
Edi. Waer vinds ik twee gebroêrs? waer leggen hunne lijken?
Ant. Zy leggen zy aen zy ter aerde, schuw van ’t licht.
Edi. (1850) Laet mijne blinde hant eens streelen ’t aengezicht.
Ant. Nu tast uw doode zoons eens alle bey: tre nader.
Edi. Bedroefde doôn, geteelt van eenen droeven vader!
[p. 62]
Ant. O Polynices; och wat was uw naem my waert!
Edi. Nu is voltrokken ’t geen my Febus openbaert.
Ant. (1855) En staet u noch meer leets te schroomen na uwe erven?
Edi. Dat ik t’ Athene noch in ballingschap zal sterven.
Ant. In welk geweste trekt gy naer Athene heen?
Edi. Naer Kolon, Godt Neptuin geheilight. gy alleen
      Stut vader, om hem in zijn ballingschap te leiden.
Ant. (1860) Nu ga in ballingschap, en geefme noch in ’t scheiden
      De hant, ô oude man, en laet u mijne ziel
      Geleiden, als de wint een afgevaere kiel.
Edi. Ik ga, elendigh kint: geleime met uw traenen.
Ant. d’Elendighste van al de maeghden der Thebaenen.
Edi. (1865) Waer zet ik mijnen wanklen voet?
      Geef my den staf, mijn kint, mijn bloet.
Ant. Dit heenen, vader, ga dit heenen,
      Als in den droom met zwakke beenen.
Edi. Och jammerlijke ballingschap!
      (1870) Zoo ziet men met een’ zuuren stap
      Den ouden uit het lant gedreven
      Van Kreon. och de beenen beven!
      Wat komt, wat komtme al over! och.
Ant. Wat draeghtge al, en wat lijdtge noch!
      (1875) Rechtvaerdigheit beloont geen vroomen.
      De booze hoeft geen straf te schroomen.
Edi. Ik ben de man, die hemelhoogh
      Verheven zat in ieders oogh,
      Toen ik, als ’t gansche lant verfloude,
      (1880) Het raetsel van ’t gedroght ontvoude.
Ant. Wat mooghtge ophaelen al uwe eer,
      Genooten, toenge, Sfinx ter neêr
      Gesmeeten, raekte aen ’t overwinnen.
      Zet d’oude zege uit uwe zinnen.
      (1885) Apollo spelde u in zijn woudt
      Dat gy ’s lants balling sterven zoudt.
      En ik, ô vader, nu ten leste
[p. 63]
      Gescheiden uit dit lantgeweste,
      Dat noit gehoort is van een maeght,
      (1890) Wort van mijn speelgenoots beklaeght,
      Die nokkende haer rede schorten,
      En over my haer traenen storten.
Edi. O edelmoedige aert!
Ant. Mijn vader, dus bezwaert,
      (1895) Gaf my dien adel. onverzaetheit
      Van rouwe druktme, om dees versmaetheit
      Van broeder, leggende in het stof,
      En onbegraven buiten ’t hof.
      ’k Zal hem begraven met verlangen,
      (1900) Al zoude ik hier den hals aen hangen.
Edi. Ga naer uw speelgenooten heen.
Ant. Die leerden al ons droef gesteen.
Edi. Stort uw gebeden voor d’altaeren.
Ant. Die zijn verzaet van ons misbaeren.
Edi. (1905) Ten minste ga naer Bacchus kerk,
      Gebout ten hemel aen het zwerk,
      Op dezen bergh voor wijnpriestrinnen.
Ant. Voorheene dansten wy daer binnen
      En langs den bergh op zang en spel,
      (1910) Omgort van ’t rosse hartevel,
      Een’ dans om Semel te behaegen,
      En ook den goden, die ons plaegen.
Edi. Befaemde burgers, nu zie uit wie uitzien kan.
      Hier is dees Edipus, de wijt vermaerde man,
      (1915) Ontvouwer vand’ alom bekende raetselvonden,
      En die ’t moordaedigh Sfinx, welx klaeuwen ’t volk verslonden,
      Alleen den hals brak, en nu jammerlijk verkort
      In eere, als balling ’s lants, van elk verstooten wort.
      Maer waerom zich vergeefs beklaeght voor ieders ooren?
      (1920) De mensch moet draegen, wat de goden hem beschoren.
Rey. Doorluchte zege, vaer zoo voort,
      En kroon mijn’ wandel, zoo ’t behoort.

[p. 64: blanco]
Continue