TANCREDO. TREURSPEL. Gevolgd naar het Fransche van den Heere DE VOLTAIRE. [Vignet: Die poëzy als bloemen t’zamen leest. Vondel] Te AMSTERDAM, By ANTONI WALDORP, Boek- verkoper, 1763.

---

OPDRACHT AAN DEN WELEDELEN HEERE Mr. WILLEM HENDRIK SELS, AUDITEUR MILITAIR VAN HET INLEGGEN- DE GUARNIZOEN DEZER STAD.

    Verdrukte dapperheid, en balling zonder schuld,
Die, met zyn Vaderland, ’t bezit zyns goeds moet derven,
Zelfs voor zyn haat’ren strydt, voor zyne bruid wil sterven,
    En noit de deugd verliest, hoe zeer de woede brult:
(5) Zie hier het voorwerp, dat u durft zyn’ Schutsheer noemen,
    Begaafde SELS! vergun, vergun hem dit geluk!
    Hy zal, na ’t uitstaan van verachting, smaad en druk,
Zyn heil voltooid zien, en op uw bescherming roemen.
    Gelukkig! als hy uw’ ervaren geest voldoet;
(10) Maar denk, ons leven, steeds van moeilijkheid bestreden,
En altoos bloot gesteld aan slaafsche bezigheden,
    Eischt eene uitspanning, tot verkwikking voor ’t gemoed:
Den Man van smaak zal dus de Treurstyl best behagen,
    U, die de Dichtkunst met bevalligheid hanteert,
    (15) Bedanke ik! dat gy deez’ met uwe gunst vereert:
Myn held zy u, ten blyk van vriendschap opgedragen.

                                                                    B. ZWEERTS.

---

VERTOONERS.

ARGIRES, ORBASSAN, LORéDAN, CATANES, TANCREDO,

}

Ridders.

ALDAMON, Soldaat.
AMENAÏDE, Dochter van Argires.
FANIA, Vertrouwde.

ZWYGENDE.

RIDDERS, SCHILDKNAAPEN, BURGERS,
                en SOLDAATEN.

Het Tooneel is te Syracuse, op ’t Eiland Sicilie.

TANCREDO. TREURSPEL. ____________________ EERSTE BEDRYF. EERSTE TOONEEL. ARGIRES, ORBASSAN, LORéDAN, CATANES en     verdere RIDDERS, in een half-rond gezeten.

ARGIRES.
MAnhafte wreekers van het Siciljaansche gewest!
Gy Ridders! die tot steun van ons Gemeenebest,
Daar ik met snelle schreên myn levenseind voel nadren,
Thans wilde op myn verzoek in dit Paleis vergadren,
(5) Om, ons ontrukkende aan der dwingelanden macht,
Den Staat in mogendheid en rust te zien gebracht.
Dit volk heeft al te lang ’t geweld der oorlogsplaagen,
Om ydle ontwerpen eens onnutten moeds verdragen:
’t Is tyd den Musulman, dien trotschen, ’t hoofd te biên,
(10) Voor de edle Vryheid geen gevaar of dood te ontzien,
Die vryheid, ’t waardigst pand, het dierbaarste onzer goedren,
En ’t allerheiligst recht van edele gemoedren,
Die yder wenscht, en ons om ’t zeerst ter harte gaat.
Twee fiere en machtige bestryders van den Staat,
(15) Van’t recht der Volken, en ’t geluk der stervelingen,
Zyn uit, om ons met haar tyrannig juk te dwingen:
De Grieksche Keizren, en de fiere Saraçeên,
Die twee onëensgezinde en trotsche Mogendheên,
Verdeelen ’t gansch heelal, daar deeze poogt te ontzeggen
(20) Aan geenen, de eer van ons hunn’ banden op te leggen.
De Griek houdt reeds Messine in zyne boei gekneld,
De stoute Solamir betoont zyn krygsgeweld,
In Ennaas Velden, en in Agrigentums muuren;
En ’t scheen dat Syracuse ook zou zyn woên bezuuren.
(25) Maar beider yverzucht, gekomen op de been,
Tot ons verderf, heeft zelf in ’t eind voor ons gestreên;
Zy, twistende om hunn’ prooi, is hen de kracht benomen;
De hemel gunt dat wy de Vryheid weêr bekomen;
Bedienen wy ons van het gunstig oogenblik;
(30) De Turksche grootheid geeft alreeds den laatsten snik:
Europe, eertyds beducht, verwint haar vrees ten leste.
Pelagius in ’t Spaansche, Martel in ’t Fransch geweste,
Paus Leo (*), allen met een’ heil’gen moed bezielt,
Betoonden ons, op welk een wyz’ die word’ vernielt.
(35) Ik weet dat Syracuse, op ’t felst door twist verslonden,
Geen vaste vryheid heeft tot hier toe ondervonden;
Herroepen wy geenszins dien akeligen tyd,
Toen onze Staat, geschokt door fellen burgerstryd,
Zyn kindren tegens een zich woedend zag verdeelen.
(40) Vergeeten we eeuwig deze onwaardige krakeelen.
Dat noit de tweespalt zich in onze harten vest,
Dan voor der Burgren heil, en voor ’t Gemeenebest
Dus moog’ den Staat door dees vereeniging herleeven.
En had ons de yverzucht te hevig aangedreven,
(45) Verbetren we onze schuld: vergaan, of leven wy,
Maar dat geen Meester oit ons brenge in slaverny.

(*) Leo de Vierde was een der grootste Pauzen die Ro-
me ooit gehad heeft, hy verjoeg de Arabieren, en redde
Rome in den jaare 849.

ORBASSAN.
Argires! ik beken, het twistvuur heeft ons beiden
Verwydert, ’t hield te lang ons van elkaâr gescheiden,
’t Beroerde zelf den Staat, en Syracuse wacht
(50) Alleen, om my te zien vereent aan uw geslacht.
De een moet nu alles voor den ander onderwinden;
Als yvrig burger wil ik me aan uw kind verbinden,
Ten dienste van uw’ stam, u zelf, en deezen Staat.
En als ik ’t echtaltaar, waarheen ik gaa, verlaat,
(55) Vlieg ik naar Solamir, en zal u moedig wreeken.
Maar schoon we alleen ’t geweld des Mauritaans verbreeken,
Dit ’s niet genoeg: men moet op andren de oogen slaan;
Gy weet wat eertyds wierd tot ons verderf bestaan;
Breng die vernielende Tyrannen u te binnen,
(60) Die een lafhartig volk misschien noch durft beminnen,
Door welk een recht heeft hy, die alles stout doorkruist,
(Ik meen den Franschman) zich op onzen grond gehuist?
Hoe kwam dit vreemd geslacht weleer in Syracuse,
Van de oevers van de Seine aan die van de Arehuse? (*)
(65) Eerst kwam hy nederig zyn dienst ons aan te biên,
Welhaast hoogmoedig, deed hy zich naar de oogen zien.
Zyn stam, die schat op schat door ’t erfrecht wist te hoopen,
En dus de stem van een lafhartig volk te koopen,
Verheft zyn grootheid zelf op ons beroemd geslacht.
(70) Wy hebben zulks gestraft, de gunst des volks veracht;
Wy zien zyn kinderen verbannen uit deez’ wallen.
(†) Tancredo, van dat bloed, dat ons tracht te overvallen,
Uit onze Staaten, van zyn kindsheid af, geweert,
Heeft reeds de Keizeren met zynen dienst vereert;
(75) Voorzeker dapper, trotsch, en door deez’ hoon ontsteeken,
Deez’ wetten hatende, poogt hy zich fel te wreeken.
Dus wordt de Franschman hier niet zonder reên geducht,
(**) Wy zien drie Helden uit hun Vaderland gevlucht,
Die alle bystand met hunn’ goedren is benomen,
(80) Van ’t killig Neustrie in Apulïe gekomen;
Zy houden t’zamen in die vruchtbaare oorden stand,
Zy stichten daar met roem zich zelf een vaderland,
En zonder eenig recht dan dat van ’t ooreloogen,
Verdryven de eigenaars, en vesten hun vermogen.
(85) Griek, Arabier, Germaan en Franschman, elk om stryd
Zoekt hier een schuilplaats en omringd ons wyd en zyd;
En onze Velden, door haar vruchtbaarheid rampspoedig,
Zyn de oorzaak dat wy ons aan allen kant zoo bloedig,
Uit zo veele oorden door die Rovers zien bestreên,
(90) Beschermen we ons te zaam’, maar wreeken we ons met een.
’k Heb Syracuse meer dan eenmaal zien verraden;
Hanthavnen wy de wet; ’t verandren kan schaden;
Dat elk met schande word’ de doodstraf aangedaan,
Die onderhandling met den vyand aan durft gaan,
(95) En ’s lands bederf zoekt door verraderlyke streeken,
Toegevenheid kan ’t vuur der ontrouw meer ontsteeken,
Geen kunne of ouderdom* worde ooit hier in verschoont.
Venedigh heeft dit in haar trotsch gezach betoont,
Dat zich op wantrouw heeft gegrond en strenge wetten;
(100) Men volg’ haar voorbeeld, doe den schuldigen verpletten.

(*) Een Edelman van ’t huis van Coucy stelde zich ter
neder in Sicilïe in den tyd van Karel de Kaale.
(†) Deeze is niet Tancredo de Hauteville, die eenige tyd
daar na eerst naar Italie ging.
(**) Dit waren de eerste Normannen, die ’t Landschap
van Apulïe doortrokken, Drogon, Batterik en Repostel.

LORéDAN.
Wat schande is ’t, in der daad voor ons beroemd geslacht,
Dat Solamir, het hoofd der Turksche Legermacht,
Noch medestanders heeft in ’t Siciljaansch geweste!
Dat al dit eiland door, en zelf in deeze veste,
(105) Het Christenvolk zich aan zyn diensten heeft verknocht,
Dat hy alvoorens heeft door weldaân omgekocht!
Nu by de Keizeren raadpleegende ons te dwingen,
Dan weêr in deeze stad zich weetende in te dringen,
Den Kryg berokkenend’ daar hy den vrede biedt,
(110) En, om den tweespalt te verwekken niets ontziet.
Een zwakke kunne, die verlokt, en kan betovren,
En van noch zwakker volk de zinnen kan verovren,
Op nieuwigheên belust, verlekkert op de min
Der Helden, blaast dit volk bedorven zeden in.
(115) Wat burgers zyn niet met die kunsten ingenomen,
Korts uit Arabië tot ons bederf gekomen! (*)
Die, schoon verfoeijlyk, noch van veelen zyn geleert,
Door hunnen ydlen praal als slaaven overheert.
Dat onze Ridderen die schuwen, en nooit dwaalen!
(120) Alle onze wetenschap besta in ’t zegepraalen.
’k Hoop op myn’ arm, en wacht ook alles van uw’ moed,
En keur’ voornaamlyk deez’ gestrengen handel goed,
Die onze wetten wreekt, de vryheid doet herleeven;
Slechts één verrader kon het Spaansche ryk doen beven (**)
(125) Wy zien ons daaglyks noch met nieuw verraad gedreigt.
Men straffe op ’t felst den geen’ die tot ontrouwheid neigt,
Men staak’ voor ’t welzyn van den Staat al ’t medelyden,
Men bann’ Tancredo, en ga Solamir bestryden.
Tancredo, uit het bloed gedaald, by ons gehaat,
(130) Is sterk te duchten voor de vryheid van den Staat.
Het raadsbesluit ziet door ’t rechtvaardig vonnis vellen,
Zyn erfgoed in de hand van held Orbassan stellen;
Dat elk ontrouwe dus zyn schande eens ondervind’,
Die aan Tancredo’s naam in ’t heimlyk zich verbindt.
            Tegen Orbassan.
(135) Dit zy ’t gerechtig deel van u, ô eer der braaven!
Uw huwlyks gave en loon.

(*) In dien tyd kweekten de Arabieren alleen de Wee-
tenschappen in ’t Oosten, en deezen zyn het, die de schoole
van Salernen stigtten.
(**) De Graaf Juliaan, of de Aartsbisschop Opas.


CATANES.
                                                ô Ja wy willen ’t staaven.
Dat vry Tancredo by den Griek zyn macht vermeer’,
En dat een haatlyk hof zyn dapperheid vereer’,
Hy heeft niets te eisschen in dit oord alwaar wy leven.
(140) Wyl hy zich zelven heeft een opperhoofd gegeven,
Heeft hy deez’ wallen, zoo geheiligt, afgestaan.
Hy keer’ noit weêr, hy zie zyn hoop in rook vergaan.
Men duld’ niet dat dees slaaf een Keizers have vinde
Op onzen vryen grond, of zich iets onderwinde;
(145) De dappre Orbassan is der wetten toeverlaat,
Men schenk’ hem dit tot loon als steun van deezen staat,
Dit ’s myn gevoelen.


ARGIRES.
                                ’k Zal aan hem myn dochter schenken;
Myn kind is my veel waard, maar nimmer moet gy denken,
Dat ik om hen den Wees berooft heb van zyn goed.
(150) ’t Is waar ik stemde ’t, maar ’t streed tegen myn gemoed.

LORéDAN.
Mispryst gy ’t Raadsbesluit?

ARGIRES.
                                                    Neen, ’k moet de strengheid haaten,
Maar echter alles aan de wetten overlaaten;
Het is ’s lands welzyn dat by my ’t voornaamste geld.

ORBASSAN.
Dit goed behoort den staat, ’t word’ dien ter hand gesteld.
(155) Men heeft my noit naar zulk een ydle gunst zien trachten.

ARGIRES.
Men zwyg daar van; laat ons met ongeduld verwachten,
Een echt, die morgen ons de zegepraal beloofd.
Dat dit vernielend volks hovaardig opperhoofd,
Die Solamir, in ’t eind beschouwe zyn verwinnaar.
(160) Hy, mededinger van uw grootheid, en de minnaar
Myns kinds heeft op haar trouw den vrede ons toegezegt, (*)
Hy dacht my te eeren door deez’ ongelukkige Echt.
    Doet u verwinnaars van uw vyanden verklaaren,
Myn vrienden! zyt gereed; myn zwakheid, myne jaaren,
(165) Beletten my, u meer als Krygshoofd voor te gaan,
Gewaardigt u die eer Orbassan toe te staan.
Myn lot is schoon genoeg, zo ik slegts volge uw schreden,
Myn voordeel is alleen uw voetspoor naar te treden,
Dan voelt myn hart weêrom den moed van de eerste jeugd,
(170) En ’t oog zal tuigen hoe uw krygsmoed my verheugd,
Wanneer ik, stervende, in triomf u moge aanschouwen.*

[LORéDAN.]
Wy stryden onder u, Myn Heer! en wy vertrouwen,
Dat gloriryker dag, als deeze, ons noit bestraal’,
En elk van ons belooft zich de eer der zegepraal,
(175) Of de onverderflyke eer van in den stryd te sneven.

(*) Het was te dier tyd zeer gemeen de Christen doch-
ters aan de Musulmannen uit te trouwen. Abdalisa, zoon
van Musa, Overwinnaar van Spanje, huwde de Dochter
van den Koning Rodrigo. Dit voorbeeld wierd naargevolgd
in alle de Gewesten, die de Arabieren onder hun geweld
bragten.

---

TWEEDE TOONEEL.
ARGIRES, ORBASSAN.

ARGIRES.
Wel nu, zult gy me in ’t eind’ den naam van Vader geeven?
Is uw gevoeligheid, ô Held! wel uitgewischt?
Heb ik me in ’t denkbeeld van uw aart dan niet vergist?
Moog’ ’k u betrouwen?

ORBASSAN.
                                        ’k Heb ’t u vaak doen kenbaar maaken,
(180) ’k Bemin den staat Myn Heer! en wil de tweedracht staaken.
De rede en ’t Huwelyk verbinden ons aan een,
Maar in dees twist, die nu voor eeuwig is vertreên,
Hadt niemant immer dees verbintnis kunnen wachten,
Zo ’t harte, dat u haatte, u niet hadt moeten achten.
(185) De min heeft mooglyk deel in dees vereeniging,
Maar zulk een echt baart noit by my verandering,
Of is de vrucht eens gloeds, die, onverwacht geboren,
In ’t volgend oogenblik verdwynt en gaat verlooren,
Dien de onverschilligheid en vaak de haat vernield,
(190) Het oorlogszuchtig hart, waar mede ik ben bezield,
Dat voor het Vaderland geen sterven oit moet duchten,
Weet in het midden der gevaaren, van geen zuchten.
Het wit myns echts is u behaagelyk te zyn,
De luister van den Staat, al uw belang, en ’t myn’
(195) En ons verbinden, reeds zo nut in aller oogen,
By dit bedoelen heeft de liefde klein vermogen,
Hy houdt dien edlen band wel vaster in bedwank,
Maar hy moet zwygen voor ’t gerucht der wapenklank.

ARGIRES.
’k Moet in een oorlogsheld die grootsche fierheid achten.
(200) Rondborstigheid behaagt, maar woestheid doet verachten.
’k Hoop dat Amenaide uw’ ongetemden moed,
Verzachte door haar aart die lieflyk is en zoet,
’t Is ’t minst een’ held te zyn, lieftalligheid der zeden
Verstrekt der deugden roem, en voegt by dapperheden.
(205) Gy weet, dat, als dit land alomme was beroerd,
Myn kind van hier toen met haar moeder werd vervoerd.
Zy, opgevoed aan ’t hof der Keizeren, zal gruwen
Voor zulk een fierheid, en dit trotsch beminnen schuwen,
Dat veel te woest is, en te groot een hoogmoed heeft,
(210) Verschoon den raad, dien u een gryze Vader geeft.

ORBASSAN.
Gy zelve wil in my dien strengen aart verschoonen.
Ik, opgevoed in ’t veld, kon nimmer eerbied toonen,
Voor een, die altoos, tot gedienstigheên gereed,
Den geest van ’t Hof kent, of de kunst van ’t vleijen weet.
(215) Maar ’k acht de grove deugd der vaderlandsche zeden,
En ik waardeer den rang, geboorte en waardigheden,
Van ’t edel voorwerp, dat geteeld is uit uw bloed.
Ik onderneem haar hart te winnen door myn moed
U steeds in haar te zien, my zelf met eer te kroonen.

ARGIRES.
(220) Zy komt op myn bevel zich voor ons oog vertoonen.

---

DERDE TOONEEL.
ARGIRES, ORBASSAN, AMENAÏDE.

ARGIRES.
De stem van Syracuse, en ’t welzyn van dit Land
Vereeren u deez’ dag een’ ega door myn hand.
Myn Kind! gehoorzaam hunn’ vereenigde bevelen,
Deze edle Ridder, in wiens vriendschap wy thans deelen,
(225) Is u tot Bruidegom door myne mond benoemd,
Gy weet zyn naam, zyn rang, hoe elk krygsdeugd roemt;
Hy is vermogend, hy ’s ons krygshoofd, daar beneven
Zyn all’ de rechten van Tancredo hem gegeven.

AMENAÏDE, ter Zyde.
,,Tancredo!...

ARGIRES.
                        Deze prys schynt echter my gering,
(230) By d’allerhoogsten glans van deez’ vereeniging.

ORBASSAN.
Ik ben genoeg geëert, myn Heer! en haar gezichte
Maakt deze gift noch aan myn hart van meer gewichte;
En zo ’k haar hand, en uw genegenheid verdien’,
Kan ik ons aller heil in ’t eind bevestigt zien.

AMENAÏDE.
(235) Myn Vader! ach! ik weet dat t’allen tyde uw harte
Myn heil betrachten wilde, en deelde in myne smarte.
Uw eigen keuze alleen vereenigt me aan dien held;
En daar het twistvuur, dat uw rust vaak heeft ontsteld,
Veel ramps veroorzaakte, en den gantschen Staat deed weenen,
(240) (Dank zy uw wys beleid!) in ’t einde eens is verdweenen,
Is uwe Dochter ’t pand van die verbintenis.
’k Begryp nu op wat wyz’ die band voordeelig is.
Vergun Orbassan! dat myn harte, gantsch verslagen,
Dat in de kindschheid zelf de rampspoed moest verdragen,
(245) Door die verandering zo hevig aangedaan,
Zich van zyn kwelling moge in ’s Vaders arm ontslaan.

ORBASSAN.
Zulks is uw plicht Mevrouw! deze edele gedachten,
Waardeere ik hoog, wel verr’ dat ik die zou verachten;
Voor’ dat ik doove een zorg zo wettig, vreesde ik ’t recht
(250) Me onwaard te maken, dat me op u is toegezegt.
Ik ga my weêr by ’t Volk, dat ik verliet, begeven.
Deze echt zy aan verdienste alleenlyk toegeschreven:
Deze is de zegepraal, en ’k durf my vleijen met
Dien prys, waar door ons feest meer glans wordt bygezet.

---

VIERDE TOONEEL.
ARGIRES, AMENAÏDE.

ARGIRES.
(255) Gy schynt verslagen, ’k zie uw ziel door schrik bewogen;
Ge ontveinst uw leet, en keert uw nat bekretene oogen,
Gy smoort uw zuchten; ’t schijnt dat gy uw’ Vader hoont.
De mond stemt valschlyk, als zich ’t hart weêrspannig toont.

AMENAÏDE.
’k Verwachtte noit myn Heer! (ik moet het u belyden)
(260) Dat na dien langen twist, na al die droeve tyden,
Orbassan oit met u zou treeden in verbond;
Dat die vereeniging was op myne echt gegrond;
Dat ik uw’ vyand als myn’ Bruidegom zou achten.
’k Herroep dien Burgerkryg noch vaak in myn gedachten,
(265) Toen gy geen schuilplaats meer in eigen haartsteên vondt,
Myn moeder om ’t gevaar op vaderlyken grond
Te ontwyken, tegens dank zich elders moest begeven,
Toen ik, met haar, my uit uwe armen zag verdreven.
’k Deelde in Byzantium in haare angstvalligheên,
(270) En ’k was helaas! aldaar lang met haar lotgemeen.
Van myne wieg zelf kon de tegenspoed my deeren:
’k Moest met een doolende en verlaatne moeder leeren
De ballingschap, en ’t lot des ballings te ondergaan,
Aan een verwaten hof de trotschheid te weêrstaan,
(275) Ons door geveinsde hulp noch meer te zien verdrukken.
Dit was ons beider lot. In zo veele ongelukken,
Noch edel opgevoed, en raakende in dien tyd,
(ô Denkbeeld dat me treft!) myn waarde moeder kwyt,
Zag ik me alleen, en aan myn schrik ten prooi gegeven:
(280) Gelyk een felle orkaan het teder riet doet beven.
Uw lot veranderde. De Staat, op nieuws bestreên,
Herstelde u in ’t bezit van goed en waardigheên,
Wilde u ’t vertrouwen in uw’ heldenmoed betuigen,
Men zag het krygsgeweld voor deeze muuren buigen.
    (285) ’k Wierd weêr gekoesterd in den vaderlyken schoot,
Daar ’k uit verstooten was in al dien angst en nood.
Ach! mooglyk keer ik weêr om nieuwen ramp te vinden,
Daar uwe hand de toorts ontsteekt van myn verbinden.
Ik weet wat sterk belang, wat hoop uw ziel verkracht,
(290) Maar ’k zie my ’t offer van uw vyandlyke macht;
’k Ben de uwe in ’t eind, en dees gevaarlykste der dagen,
Zal de yslykste licht zyn, die wy voorheenen zagen.

ARGIRES.
Hy zal gelukkig zyn: geloof my slechts hier in;
Myn kind gy zyt het, ’t is uw glorie, die ’k bemin.
(295) Den hoon van Solamir moet ik op ’t felste wreeken,
Daar hy op zulk een’ voet my van den vreê dorst spreeken,
En stout begeerde uw hand te ontfangen als zyn bruid.
’k Schenk u den Held, door wien zyn hoogmoed word gestuit;
Den grootschen Oorlogsman, alom beroemd in ’t stryden,
(300) En thans den steun van ’t land, in wien wy ons verblyden.

AMENAÏDE.
Wat steun! ’t is zyn geluk, waarom gy hem vergood;
Ik, niet zo yvrig, zag hem liever minder groot;
Ik wenschte, dat dien Held, die zo veel roems laat blyken,
Geen Wees berooft had, om zich zelven te verryken.

ARGIRES.
(305) Des Raads voorzichtigheid, gestreng, maar hoog geroemd,
Heeft in Tancredo zelf een vreemd geslacht gedoemd,
Dat van zyn aanzien lang een misbruik maakte, en kwader
Geworden is, maar ook gehaat van ’t volk.

AMENAÏDE.
                                                                        Myn Vader!
Tancredo wordt naar ’k meen hier nog van elk geacht.

ARGIRES.
(310) Wy achten mede zyne ontembaare oorlogskracht;
Zyn moed heeft naar men zegt, Illyrïe verwonnen,
Maar dit ’s zyn lot, myn Kind! hoe meer hy onbezonnen
Den Griekschen standert dient, hoe minder hoop hy heeft,
Dat hy hier immer zy gedoogt, zo lang hy leeft.
(315) Hy moet door ’t Raadsbesluit uit onze muuren vluchten.

AMENAÏDE.
Hoe hy, voor eeuwig?

ARGIRES.
                                        Ja, zyn byzyn is te duchten.
En zaagt ge hem, toen ge u in ’t Grieksche hof onthieldt,
Gy weet met welk een haat hy is tot ons bezield.

AMENAÏDE.
ô Neen, ’k heb ’t niet gelooft; myn moeder hadt gedachten,
(320) Dat Syracuse hem nog als haar’ steun zou achten,
En overwinnaar van den wrevlen Mauritaan.
Wanneer gy tegens u deez’ burgren op zaagt staan.
Toen ze om Orbassans wil uw goedren u ontroofden,
U wreed verdrukten en u eersten roem verdoofden,
(325) Hy hadt om u den dood getergt in ’t aangezicht;
Dit ’s alles wat my werdt van deze Held bericht.

ARGIRES.
Myn Dochter! ’t is te veel: wil u gehoorzaam toonen
Aan ’t Vaderlyk besluit, en zyne zorg beloonen,
U naar de omstandigheên van tyd en plaats beraân,
(330) Geheel Sicilïe vreest voor dien Mauritaan,
En voor Tancredo en zyn aanhang wel met reden.
Al uw geluk hangt af van uw goedwilligheden.
’k Streed zestig jaaren voor den Staat, ’k heb niets ontzien,
En, schoon ik weinig danks behaalde, minde ik dien.
(335) Ik ben verpligt, om dus te denken tot myn sterven.
Wil voor myn dood dan dees gevoelens van my erven.
Vertroost myn ouderdom, gy waart alleen myn hoop;
Ik eindig vrolyk myn ontruste levensloop.
Gy, volg de pligten die de wet heeft voorgeschreven,
(340) Myn Kind ik sterf vernoegt, zie’k u gelukkig leeven.

AMENAÏDE.
Myn Vader! ’k bid u, spreek toch minder van geluk.
Myn hart leefde aan het Hof der Keizren zonder druk.
Uw zin is ook de myne, ik wydde u toe myn leven.
Maar eer gy gantsch beschikt, wil noch wat uitstel geven.
(345) ’k Zie dat gy u te sterk aan Orbassan verbindt;
Ach! dat deze opgang, dien hy maakt, u niet verblind’!
Licht dat hy rasser daalt dan gy hem ziet gerezen,
’t Kon wel verkeeren eer hy zal uw uw schoonzoon weezen.

ARGIRES.
Wat zegt gy? hoe!

AMENAÏDE.
                                Ik zie ’t. Op dit vertrouwen blykt
(350) Uw toorn, en ’t schynt, myn Heer, dat ze u verongelykt.
’k Weet, dat myn kunne, meer gevleid in andre Hoven,
Zich minder vryheid moet in dit gewest beloven.
De Griek vereert ze, maar de wet, ons opgeleid,
Verbiedt de tegenspraak en eischt gehoorzaamheid,
(355) Zie hoe de Turk, die ons te lang heeft overwonnen,
Een harder levenswyz’, heeft in dit land begonnen.
Maar schoon hy alles naar zyn zin verandren doet,
Heeft die verandring kracht op ’t vaderlyk gemoed?

ARGIRES.
Gy maakt me alleen bedroeft, die myn toegevenheden
(360) Te veel misbruikt; ge ontstelt myn geest door uwe reden.
Ik sta u uitstel toe, maar duld geen weigering,
Die band is wettig; niets stoor’ dees vereeniging.
’t Woord is gegeven, ’t ware een misdaad dat te breken.
Ik ben gebooren onder een rampzalig teken!
(365) Gy hebt het wel gezegt: ’t geluk heeft zich getoont
Altoos afkeerig, en myn wenschen noit bekroont;
’k Zag niets dan onrust in den loop van myne dagen,
Voorkom ô Hemel! die voortekens van meer plagen,
En mocht myn dochter, zich begevende in deeze echt,
(370) Meer heil dan ik, eens aan haar dagen zien gehecht!

---

VYFDE TOONEEL.

AMENAÏDE.
TAncredo! denkt gy dat ik zwak genoeg zou wezen,
Myn’ eed te schenden, uw vervolgeren te vreezen?
Zou ’k u verraden, en nog wreeder zyn dan zy?
Uw goedren deelen, u ontrukt door dwinglandy.....

---

ZESDE TOONEEL.
AMENAÏDE, FANIA.

AMENAÏDE, vervolgende.
(375) FAnia! nader my, en zie myne ongelukken,
Dien hatelyken slag die my in ’t graf zal rukken,
Myn Vader heeft myn hand Orbassan toegestaan.

FANIA.
’k Gevoele al ’t leed, dat u die last doet ondergaan.
Ik kende uw denkbeeld, ’k wist de kracht daar van te ontleden.
(380) De drang uws noodlots, noch de hoofsche aanloklykheden
Weerhielden immer u op ’t eensgekozen pad,
Waar op gy onbeschroomt u zelf begeeven hadt.
Gy hebt voor eeuwig aan Tancredo u verbonden,
En Solamir, wiens hart de liefde ook kon doorwonden,
(385) Kweekt in der Keizren hof vergeefsch zyn minnegloed.
Maar de eerste, die met recht verwon uw zacht gemoed,
Hy, ’t eenig voorwerp van uw min, zal ’t eeuwig wezen.
En wyl hy reeds voor lang uw harte kon belezen,
En over Solamir zelf heeft getriömfeert,
(390) Zal noit Orbassan zyn met uwe trouw vereert,
Gy zyt standvastig.

AMENAÏDE.
                                    Ja wil my getrouw gelooven;
Men bant Tancredo, ’k zie hem goed en eer ontrooven,
’t Is ’t lot eens Helds, te zyn vervolgt aan allen kant;
’t Is ’t myn, dat ik noch meer voor hem in liefde brand’.
(395) Myn waarde! ik hoor hem noch van ieder hier beklagen,
’t Volk mint hem.

FANIA.
                              Balling ’s lands van zyne kindsche dagen,
Werdt hy na ’s Vaders dood, door vrienden boos van aart,
Ten prooi gelaten, aan een noodlot hem onwaard.
Elk, buiten u, laat door het afzyn zich verraden,
(400) De Grooten zyn slechts op hun voordeel steeds beraden.
’t Volk is gevoeliger.

AMENAÏDE.
                                    ’t Bemind rechtvaardigheid.

FANIA.
Maar ’t is ook dienstbaar. Alle uwe vrienden* zyn verspreid:
Wie zal de voorspraak van dien edlen balling wezen?
Een Raad vol dwinglandy is hier alleen te vreezen.

AMENAÏDE.
(405) Ja, die kan alles, in het afzyn van myn’ held.

FANIA.
’k Heb op zyn wederkomst altoos myn hoop gestelt.
Maar hy is verr’ van hier.

AMENAÏDE.
                                            ô Hemel! hoor myn smeeken!
’k Vertrouwe u dit geheim: hy is niet verr’ geweken,
En als men hier op zyn vervolging is bedacht,
(410) Wanneer de dwinglandy op ’t hoogst zal zyn gebracht,
Dat hy hier dan verschyne, en zich van elk doe vreezen.
Hy is thans in Messine....

FANIA.
                                            ô Hemel! kan het weezen?
En deeze onwaardige echt bereidt men voor zyn oog!

AMENAÏDE.
Neen, denk niet dat ik oit zo wreed een hoon gedoog;
(415) Licht zal één Opperhoofd hier alles noch regeeren.
Dat we alles onderstaan, maar noit te rugge keeren.
’t Juk is te schandelyk, myn hand verbreek’ dien last,
’k Voel me op Tancredo’s naam, door gramschap aangetast.
Het ware een misdaad, zo ik hem nu ging verraden,
(420) ’t Gehoorzaam zyn, verstrekte een lafheid in myn daden,
Hy koome, en ’t zy voor my alleen, wyl ik ’t verdien’.
Hoe ik!... belooft aan een’ Tyran, dien ’k moet ontvlien,
Die als slavin zo veel verdrukking moet gehengen,
Zou ’k oit door mynen pligt my zien tot ontrouw brengen?
(425) ô Neen, de liefde ontvonkt myn ziel met nieuwe kracht,
Ik zie gelukkig hem in ’t kort te rug gebracht.
En zo de vrees my al gevaaren mogt doen schroomen,
Ik acht ze dierbaar, wyl de min die voort doet komen.

        Einde van het Eerste Bedryf.

TWEEDE BEDRYF.
EERSTE TOONEEL.
AMENAÏDE alleen.

TWEEDE TOONEEL
AMENAÏDE, FANIA.

DERDE TOONEEL.
AMENAÏDE, FANIA, ARGIRES, ORBASSAN,
LORéDAN, CATANES; RIDDERS.

VIERDE TOONEEL.
ARGIRES, ORBASSAN, LORéDAN, CATANES;
RIDDERS.

VYFDE TOONEEL.
ORBASSAN, LORéDAN, CATANES; RIDDERS.

ZESDE TOONEEL.
ORBASSAN, LORéDAN, CATANES, RIDDERS,
op het voorste van het Tooneel, AMENAÏDE, ge-
boeid, verzeld van de Wachten, in ’t verschiet.

ZEVENDE TOONEEL.
AMENAÏDE, ORBASSAN.

ACHTSTE TOONEEL.
AMENAÏDE, Soldaaten in ’t verschiet.

NEGENDE TOONEEL.
AMENAÏDE, FANIA, Soldaaten in’t verschiet.

DERDE BEDRYF.
EERSTE TOONEEL.
TANCREDO, gevolgt van twee Schildknaapen, die
zyn Speer en Schild dragen. ALDAMON.

TWEEDE TOONEEL
TANCREDO, Schildknaapen in ’t verschiet.

DERDE TOONEEL.
TANCREDO, ALDAMON, Schildknaapen.

VIERDE TOONEEL.
ARGIRES, ter zyde van het Tooneel, TANCREDO,
vooräan, ALDAMON, in ’t verschiet. Schildknaapen.

VYFDE TOONEEL.
ORBASSAN, ARGIRES, TANCREDO, RIDDERS,
Gevolg.

ZESDE TOONEEL.
AMENAÏDE, geboeid tusschen de Wachten, ARGIRES,
TANCREDO, ORBASSAN, LORéDAN, CATA-
NES, Gevolg van Ridders, Schildknaapen, Bur-
gers en Soldaaten.

ZEVENDE TOONEEL.
ARGIRES vooräan, AMENAÏDE in ’t verschiet,
die men de boeijens afdoet.

VIERDE BEDRYF.
EERSTE TOONEEL.
Begint met een Oorlogsmarsch.
TANCREDO, LORéDAN, ALDAMON, CATANES;
RIDDERS, Schildknaapen. Men draagt Tancredo’s
wapenen voor hem heen.

TWEEDE TOONEEL.
TANCREDO, ALDAMON.

DERDE TOONEEL.
TANCREDO, LORéDAN, CATANES, RIDDERS, ALDAMON.

VIERDE TOONEEL.
AMENAÏDE, TANCREDO, LORéDAN, CATANES,
ALDAMON, FANIA, RIDDERS.

VYFDE TOONEEL.
AMENAÏDE, FANIA.

ZESDE TOONEEL.
ARGIRES, AMENAÏDE, FANIA, Gevolg.

ZEVENDE TOONEEL.
AMENAÏDE, FANIA.

VYFDE BEDRYF.
EERSTE TOONEEL.
LORéDAN, CATANES, RIDDERS, en Schildknaapen,
allen met den degen in de hand. Soldaaten, krygs-
trofeên dragende. Gevolg.

TWEEDE TOONEEL.
ARGIRES, LORéDAN, CATANES, RIDDERS.

DERDE TOONEEL.
ARGIRES, AMENAÏDE, ondersteunt door haare vertrouw-
den, na den derden regel uitkomende.

VIERDE TOONEEL.
ARGIRES, AMENAÏDE, FANIA.

VYFDE TOONEEL.
ARGIRES, AMENAÏDE, ALDAMON, FANIA.

ZESDE TOONEEL.
LORéDAN, CATANES, AMENAÏDE, ALDAMON, FANIA,
ARGIRES, RIDDERS, en Schildknaapen.

ZEVENDE TOONEEL.
ARGIRES, LORéDAN, CATANES, TANCREDO, stervende,
AMENAÏDE, FANIA, ALDAMON, RIDDERS, en
Schildknaapen.

• Ceneton
  
• Voorkeurenpagina Opleiding Nederlands