Continue

Ysbrant Vincent: De springende dókter.
Handschrift, Stadsbibliotheek Haarlem 187 B 15

Naar Edmé Boursault: Le médecin volant, comédie burlesque (1661, 1666)
Ceneton Ceneton08392
Uitgegeven door Evelien Zuidersma
Redactie dr. A.J.E. Harmsen, Opleiding Nederlands, Universiteit Leiden.
In deze uitgave zijn de talrijke veranderingen in het handschrift aangehouden. De hoofdletters zijn genormaliseerd (hoofdletters aan het begin van een versregel, geen onnodige hoofdletters binnen het vers), evenals de sprekersaanduidingen.
Op p. 2 is de eerste drie maal de naam Krispijn veranderd in Flippijn, evenals eenmaal op het na p. 4 ingevoegde blad; dit hebben wij niet overgenomen.


Continue
[fol. π1r]

De

Springende Dókter,

Kluchtspel;

op nieuws vermaakt, én vertoond

op de

Schouwburg te Amsterdam,

de Elfde van Juli,

1689.

__________

door

Y.V.


[fol. π1v]

Vertooners.

2.Fredrik, vrijer van Lucretiavande Kamp.
1.Duifje, Meid van LucretiaA. Smits.
Lucretia, Beminde van FredrikJufr Rendorp.
3.Krispijn, knecht van Fredrik, en
Springende DokterW. van Hoeven.
Govert, vader van LucretiaH. Koning.
Flip, knecht van GovertJan Nozeman.
Mithridates, DokterH. Brinkhuizen.

        Het Tooneel verbeeld het huis én de Buurt daar
        Govert woond.
        De Geschiedenis van het Kluchtspel, duurd
        niet langer als de tijd waar in het vertoond
        kan worden.

Continue
[p. 1]

De
Springende Dókter,
Kluchtspel.

_____________________

Eerste Tooneel.

Duifje met een marktemmer, Frederik.


                                Duifje.
Maar Frederik, wil de ramp van Jufvrouw niet verzwaaren:
Want zij bemind jou, schoon zij ’t niet durft openbaaren
Aan haar monpeer, wiens verwijt zij tracht te ontvliên
Met haar te onthouden het vermaak van jou te zien..
(5) Je weet hoeze opgevoed, met schaamte en vreez’ verzeld is,

                                Frederik.
Maar Duifje, Jij weet ook hoe dat mijn Ziel bekneld is
Door liefde tot Lukrees, sints dat de vader mij
Heeft afgeslaagen, op voorgeeven als of zij
Die twintig Jaaren heeft, te jong was om te trouwen,
(10) Dat ik haar schaaken mogt?

                                Duifje.
                                                    Zij veinsd haar ziek te houwen.
En de oude Griek is al vroeg morgens uit gegaan,
Om een geleerd Doktoor te zoeken, laat je râan,
Jouw knecht vrijd mij, hij ’s gaauw, en zel het werk wel bakken,
Dat zij en jij gered word uit deuze ongemakken.
[p. 2]
(15) Stel al jouw list in’t werk, en zonder Jufvrouws eer
Te kwetsen, tragt dat jij maar bij haar komt, mijn heer:
Want alle midd’len acht de min voor willekeuren;
Te meer... maar wij zijn hier bij huis, men mogt ons steuren,
Vaar wel, denk op jouw zaak zij mind jou, en ’t is wis
(20) Dat niets onmoog’lijk voor een oprecht Minnaar is.


Twede Tooneel.

Frederik.

Zij mind mij? en daar ’s niets onmoog’lijk voor een Minnaar!
De Meid heeft groot gelijk ’k weet middel om verwinnaar
Van haar te worden: wist ik waar mijn knecht nu was!
Ik moet... maar, ô Krispijn wat komje wel van pas!


Derde Tooneel

Krispijn, Frederik


                                Krispijn.
(25) Ik heb jou overal gezocht, om Je te zeggen....

                                Frederik.
Wist jij wat Duijfje mij zo komt te vooren léggen....

                                Krispijn.
Dat Koen mij heeft gezeid dat hij in de avondstond....

                                Frederik.
Wanneer men Liefde en hoop vést op een vaste grond...

                                Krispijn.
Ik zeg jou andermaal dat hij niet wel te vreden...

                                Frederik.
(30) En zórg, nóch moeiten spaard, om haar bekoorlijkheden...

                                Krispijn.
Belief’t je dat ik spreek?

                                Frederik.
                                      Jij hebt genoeg gezeid,
De tijd is mij te dier, het vuur dat in mij leid
[p. 3]
Verteerd mijn borst, dies laat ons van mijn liefde spreeken;
Ik stérf, kan ik jouw hulp niet winnen door mijn smeeken.

                                Krispijn.
(35) Wel stérf sléchts heen.

                                Frederik.
                                            Eilaas, Lukreesje heeft alleen
Mijn hert verovert door zo veele aanminnighêen!
Kort om ik bid haar aan: maar haare Vader duld niet
Dat ik ze trouwen mag.

                                Krispijn.
                                    ’t Is waar; maar dat’s mijn schuld niet.

                                Frederik.
’t Is zo: daarom ken ik jou van mijn rampspoed vrij.
(40) Jij kent haar vader, hoor bedrieg hem eens voor mij.
Wat zegje?

                                Krispijn.
                  Zou ik hem bedriegen? wat raakt hij mij?

                                Frederik.
Hij sluit zijn Dochter op, en ik wil dat ze vrij zij.
Om dit te doen keerd zich mijn min alleen tot u:
Maar ’t raakt u niet.

                                Krispijn.
                              Het doet, mijn heer, het raakt me nu.

                                Frederik.
(45) Kunt g’ em bedriegen, zal ’t gestrande schip wel vlooten.

                                Krispijn.
Heb jij mij niet gezegt dat zij is opgeslooten?

                                Frederik.
Ja.

                                Krispijn.
        Dat is jammer; maar in welk een hoek van’t huis?

                                Frederik.
Op de achterkamer.

                                Krispijn.
                              Ja?
[p. 4]

                                Frederik.
                                    Ja.

                                Krispijn.
                                          Dat verzwaart het kruis!

                                Frederik.
Daar hebje’t al, laat ons iets tot haar hulp bedrijven,

                                Krispijn.
(50) Is ze opgeslooten?

                                Frederik.
                                      Ja!

                                Krispijn.
                                            Laat ze opgeslooten blijven.
Ze is daar heel warm, en wel.

                                Frederik.
                                              Deez’ praat staat mij niet aan.
Hoor jij moet onbeschroomt jou eens vermommen gaan.

                                Krispijn.
Ik mij vermommen heer, Waarom?

                                Frederik.
                                                        Om groote reden.
Ik zal mijn mening jou van stuk tot stuk ontleeden;
(55) Om ’t voorgenome werk te doen met goede schijn,
Zo zulje heden een vermomde Dokter zijn.

                                Krispijn.
Een Dokter! Ei, je gekt?

                                Frederik.
                                      De tijd verloopt met praaten.
Je zult voor deeze dienst genieten tien Dukaaten;
Zie of je deeze winst gevalt, zie daar is ’t geld.

                                Krispijn.
(60) ’t Is juist het geld niet: maar de Dokter die me ontsteld.

                                Frederik.
Doktoor? Maar slechts in* schijn, kan straks mijn wensch voltrekken.
[fol. 2π1]

                                Krispijn.
Daar hoort verstand toe! of vindme onder hun ook Gekken?

                                Frederik.
Meer als geleerde. Zouwen ’er geen geen gekke Dokters zijn.

                                Krispijn.
Maar die gaan dan te voet?

                                Frederik.
                                          Wel waarom dat Krispijn?
(65) De gaauwste Dokters gaan te voet; maar de ongebaerde,
De jongste, en gekste alleen, die rijen nou te paerde,
Of in een kar, of op een Ezel.

                                Krispijn.
                                                Dat is raar!
Aldus rijd ’t eene beest, dan dikwils op het aar.

                                Frederik.
Zo doet het. maar...

                                Krispijn.
                            Men heer, waaragtig ’t zal niet lukken!
(70) ’k Ben wel een groote Gek; maar ’k heb ook groote nukken;
En zo haar vader mij....
[p. 5]

                                Frederik.
                                  ’t is zotheid dat je vreesd:
Want Govert heeft al lang voor jou een Zot geweest;
Dien leepoog kend je niet, dies moogje ’t stout beginnen.
Je weet... daar komt hij zelf. hij ziet me, ik mis mijn zinnen.
(75) Ik spreek hem aan. o spijt! loop heen na huis toe, dra.
Het Dokters kleed leid reed, loop heen, waar wacht je na.

                                Krispijn.
Maar zonder onderwijs.

                                Frederik.
                                      Ik volg u, loop maar heenen.


Vierde Tooneel.

Frederik, Govert, Flip.


                                Frederik.
Ik wenste dat de smart uws Dochters was verdweenen;
Doch schoon mijn dienstigheên u niet gevallig Zijn,
(80) ’k Verzeeker u Mijnheer haar droefheid is de mijn’.
’k Acht mij gelukkig en ’t zal mij vernoeging geeven,
Zo zij, schoon niet voor mij, moog voor een ander leven,
En zo de wenschen wel gelukken die ik doe.
Ze aanvaarde mijne dienst, vaar wel tot weerziens toe.


Vijfde Tooneel.

Govert, Flip.


                                Govert.
(85) Och, zo mijn Dochter sterft het zal mij eeuwig spijten,

                                Flip.
De schuld van haare dood is jou alleen te wijten,
De wijlje haar te lang hebt zonder man gespaard,
En dat zij Zeven Jaar, je weet wel, heeft bewaard.
Dat is het geen haar schort, al derft zij ’t niet verkonden.

                                Govert.
(90) Dat is het niet. haar kwaal spruit uit heel andre gronden.
Maar Flip loop noch eens heen, en zie eens of men niet
Die wijze Dokter hier kan krijgen. ô verdriet!
’k Begin meer als voorheen voor haare dood te vreezen!
[p. 6]

                                Frederik.
Waar hij weerom gekeerd, hij zou hier nou al weezen,
(95) ’t Is hem gezeid.

                                Govert.
                                ’k Gelooft, maar ’k vreez dat hem een aar
Mogt hebben onderschept; dat mij een doodsteek waar:
Want zo Lukreesje stierf eer hij kwam, en bezogt’er...

                                Flip.
Loop veur de Drommel met jouw vrijer Zieke Dochter!

                                Govert.
Wat zegje?

                                Frederik.
                Niemendal

                                Govert.
                                  Loop heen, ’k ben zo bedeest!

                                Frederik.
(100) Ik laat mij hangen, zo een... Dokter haar geneest.

                                Govert.
Kom zonder Dokter niet weerom en spoedje schreeden.


Zesde Tooneel.

Govert.


                                Govert.
O ramp met wat verdriet, en zorg word ik bestreeden,
In deez mijne Ouderdom!


Zevende Tooneel.

Krispijn met een langen Rok aan, een lobbe kraag om,
en een hoogen hoed op,
Govert.


                                Krispijn.
                                        Orfeüs, Fiele bout,
Don Paskaal D’Avalos, Pankrazus, Lik eens Zout.

                                Govert.
(105) Wat voor een geleerde is dit? ’k moet luist’ren!

                                Krispijn.
                                                                                Aristippus,
Markalfus, Don Quishot, en frans de gek, Egippus!

                                Govert.
O Deugd!

                                Krispijn.
                Kaligula, Tartuffe, Luciaân,
Sokrates, Nijpewijn, en Smuller, Tamerlaan,
Al keizer moorders en Doktoors van Alexander,
(110) Zie hier een feniks uit hun’ asch, zie hier een ander.

                                Govert.
’k Geloof t’is een Doktoor?
[p. 7]

                                Krispijn.
                                            Kom herwaarts bij mij treên,
Gij Dokters in de koelte, ik leer de verborgentheên
Vande [weetkring] Encijclopedia, de kragt der Artzenijen.

                                Govert.
Het is ’er een!

                                Krispijn.
                        Ik ken ’t gesteente uit Barbarijen
(115) Ik ken de wort’len uit de Zé van Euxinus!

                                Govert.
Mijn heer...

                                Krispijn.
                  Wat’s uw verzoek, Ego Sum Medicus!
Een Doktoor Doktoraat, een tweede Hypocrates,
Ik zweet de Balsem van de geur’ge Métridates.
’k Weet door een regel van een wonderlijken aart
(120) Dat wie in februarij sterft, niet leeft in maart.
En dat het Jaar met Vier getijden staag verzien is,
En dat der oogen kwaal heel kwaat om meê te zien is.

                                Govert.
Ik twijffel niet aan zo een overgroot verstand
Zo Ik u bidden dorst,

                                Krispijn.
                                  Om wat? Spreek.

                                Govert.
                                                              Om uw hand,
(125) Die alles voelen kan door ’t leezen van veel boeken,
o Hooggeleerden Heer, ik zou u graag verzoeken,
Dat gij mijn Dochter zaagt, wiens leven prijkel lijd.

                                Krispijn.
Gij hebt een Dochter, waar van gij de vader zijt?

                                Govert.
Ja heer en zij werd van een felle pijn beneepen.

                                Krispijn.
(130) Zo is zij dan zeer ziek!

                                Govert.
                                              Ja Heer.

                                Krispijn.
                                                            Het zijn licht kneepen
[p. 8]
Van minnestuipen, of voeld een, die krank is, pijn,
Is ’t beter dood als zonder Dokter ziek te zijn.
Het kwaad dat, vatje’t wel, plaats in de maag kan vinden,
Bederft de stof, en doet de spijs te vroeg verslinden.
(135) De mensch, verstaaje, als hij de dijen zuiv’ren moet
Met apothekerij, drink wijn, dat maakt goed bloed:
Want de aardsche dampen die gestadig opwaards zwieren
Dien ’t water Loozen uit de harssens, door de nieren.
De koude kanker, maakt het warme spraaklit stom,
(140) De dappren sodiack ziet naar Saturnus om.
En Febus zeid: de dood verkort het menschen leven:
Uijt deeze Auteuren zijn’t dat we onze lessen geven...
Maar zeg eens apropo, uw Dochter is ze dood.

                                Govert.
Neen Heer.

                                Krispijn.
                Zo leeft ze noch?

                                Govert.
                                            Wel ja.

                                Krispijn.
                                                      Hoor magze brood,
(145) Zo leeftze noch.

                                Govert.
                                      o Ja!

                                Krispijn.
                                              Wat hebje dan te schroomen?

                                Govert.
Maar ’t Leeven kon haar noch voor de Avond zijn benomen.

                                Krispijn.
Dat’s kwaat. Hebt gij’ er van geen Dokter laaten zien?

                                Govert.
Neen Heer,

                                Krispijn.
                  Zij heeft iets kwaat voor. hoor gij most verbien.
Dat zij niet sterft als door mijn hulp en kracht van Dranken.
(150) Ons school vind zich gehoond door diergelijke Kranken.
Wanneer een mensch in doods gevaar is, en verbaasd
Die roep een Dokter op dat hij de dood verhaast
’t Is, vatje ’t, een bewijs van overgroote boosheijd.
Te willen sterven door sijn eige zorgeloosheijd.
(155) Ga leer haar beter, zeg uw Dogter dat ze tragt
Te sterven na de kunst en mijn komst verwagt,
[p. 9]
Zij moet om andersints te sterven haar betomen.

                                Govert.
Vergun mij dat ik hier haar meid mag laaten komen.

                                Krispijn.
Ja roep ze vrij. ,,’k heb hem al weg dien Grijzen Griek,

                                Govert.
(160) Hou Duijfje.


Zeevende Tooneel.*
Duijfje, Govert, Krispijn.


                                Duifje.
                            Och mijn heer jouw Dochter is soo ziek!

                                Govert.
Wat doetze? och. och, ik beef.

                                Duifje.
                                              De hooftpijn doet’er klaagen
Zij rijst staag uijt het bed, dan leid ze weer bij vlaagen
Nu gaat ze eens op en neêr; dan slaaptze, dan weer niet,
Ik heb’er strakjes doch heel tegens wil geklied.

                                Govert.
(165) Gekleed, hoe?

                                Duifje.
                                Ja, Geklied, haar doen geeft geen goed teeken.
Maar Heer deuz’ vent schijnt je om een Aalemis te smeeken.

                                Govert.
ô schendbrok, lastert gij die hooggeleerden man!
Een Dokter die al wie hem voorkomt helpen kan;
’k Ben wel gelukkig dat ik hem hier heb gevonden.

                                Duifje.
(170) ,,Ik zie ’t is Frederiks knegt, die hem hier heeft gezonden
Ik veinsch. Een Dokter?

                                Krispijn.
                                      Ja een Dokter Doktoraat.
Mijn Rok en Baard doen zien hoe ver mijn kennis gaat,
Kom breng hier metter haast jouw juffrouws maagdewater.

                                Govert.
Ga haal het metter vaart, loop heen.

                                Duifje.
                                                        Ik vlieg.


Achtste Tooneel.

Krispijn, Govert.


                                Krispijn.
                                                                      Maar laat’er
(175) Geen andre urijn bij zijn: want anders waar het mis.
[p. 10]
De oorzaak der ziekte ziet men ’t zekerste uit de pis.


Negende Tooneel.

Krispijn, Duijfje met de pot en een glas, Govert.


                                Krispijn.
Kom herwaart, geef een glas.

                                Duifje.
                                              Zie daer.

                        Krispijn (hij giet het in het glas).
                                                              Een heel kwaat teeken!
Zie, zie eens, hoe de brand van binnen is ontsteeken.

                                Govert.
Gij doet mij vrezen dat... Krispin drinkt. hoe drinkt gij ’t?

                        Krispijn (na gedronken te hebben).
                                                        Wel wat’s dat?
(180) Van sulk een proefje ik nooijt iets wis of zeekers had.
Ga haal nog meêr.


Tiende Tooneel.

Govert, Krispijn.


                                Govert.
                        Loop ras

                                Krispijn.
                                      Mijn Vriend de sno verkeertheijd
Van veel Doktooren, die, door een luijen ongeleerdheijd
Zich paaijen slechts met zien, agt ik heel niet ter zaak.
Men oordeeld beter door de tong, door proef, en smaak:
(185) want Dokter Fielebout in’t Boek der Kakkebeijen,
Leerd hoe Jean pu van Brandewijn is ’t onderscheijen,
En dat een Dokter van rijp oordeel en verstand
Moet voelen met de tong en proeven met de hand.

                                Govert.
’T is zoo menheer, jou reen sijn niet te wederstreeven.


Elfde Tooneel.

Duijfje, Govert, Krispijn.


                                Duifje.
(190) Onz’ Juffrouw het heur best gedaan om meer te geven
Mijn heer: maar dit is ’t al; zij kan geen droppel meer.

                                Krispijn.
Dit’s pas een Mutsje! (na alles gedronken te hebben) Loop tap nog wat.

[p. 11]
                                Duifje.
                                                        maar men heer....

                                Krispijn.
Dit jonge koeijtje is droog, en geeft van melk geen teiken
Ga zeg dat zij de pot te degen vol moet...... vat je’t.

                                Duifje.
(195) Ik zweer dat Jufvrouw niet een drop meer doen en kan.
Men heeft niet in zijn magt te wateren meerder dan
De nood wil geven,

                                Krispijn.
                              Zeg haar dat het is van noden.

                                Govert.
Ga heenen zeg haar dat men Heer het heeft geboden

                                Duifje.
Jouw Dochter kan toch niet meer waat’ren: maar men Heer
(200) Ze deed zo daatelijk een dronk op mijn begeer
Zo deuze heer maar wat wil wagten, ’t kan niet missen...

                                Krispijn.
De vrijster heeff gelijk die wel drinkt moet wel.... vat je ’t

                                Duijfje.
Tot uwen dienst: maar om wat raad te hebben van
Deuz Dokter in heur pijn komt zij hier zelven an.


Twaalfde Tooneel.

Lukretia, Govert, Duijfje, Krispijn.


                                Lukretia.
(205) Och Vader!

                                Govert.
                              Och mijn kind!

                                Duifje.
                                                        Hou moet.

                                Govert.
                                                                          Moet ik u derven?

                                Krispijn.
Zij zal na dat ik zie van deze ziekt’ niet sterven
Uw Dienaer. Zo mijn raad onnut is, neem geduld;
En troost u dat gij door mijn handen sterven zult.

                                Lukretia.
Eijlaas!

                                Krispijn.
            Reik mij uw hand op dat ik mag bezeffen
(210) En weten of de dood u haast sal willen treffen.
        in plaats van Lukretiaas pols te voelen voeld hij die van de vader en zegt daar na.
[p. 12]
Gants Lijdens deeze pols Jaagd als een Jagtig Zwijn.
’k Zou geen verzeek’raar van uw Leeven willen zijn
Voor tien ten honderd. deeze ziekte is ongeneeslijk!

                                Govert.
Och och ben ik dan Ziek mijn heer!

                                Krispijn.
                                                        Je schreeuwt wel vreezlijk!
(215) Hoe? gij mijn heer waarom? spreek, hoe versta ik dat?

                                Govert.
Om dat gij mij alleen hebt bij de Pols gevat.

                                Krispijn.
Wel hoe ontsteld u dat? hoor hier eens de genegenheid
Of de influentie die zomwijl in’t hert gelegen leid,
Maakt vaak de Vader tot de Dochter, en het kind
(220) Tot vader: want natuur is zoo tot ons gezind
Verstaje dat het bloed wat vroeger of wat laater
Door ’t overstorten word, tot Aqua vita water.*
En fijn gelijk een kind het werk des Vaders is,
Zo krijgt de vader deel aan ’t kind zijn kwaal, gewis.
(225) Dit bloed verstaje doet zoo ’t de actie wil gehengen
Dat ’t kind de vader zelf in doods gevaar kan brengen.

                                Govert.
’t Is waar.

                                Krispijn.
                En schoon dat ik hier door mijn groot verstand
Getoond heb, wil ik wel u Dochter met mijn hand
Ook eens bevoelen, kom, kom hier een zoete meijsje
(230) Weez niet beschaamd, ik ben een Dokter. wil je een reisje......
Jouw hand uijtsteeken?

                                Lukretia.
                                      Ja

                                Krispijn.
                                            Ik was’ er voor bevreesd!
Als ik het Zeggen moet gezondheijd schort haar meest:
Want anders....

                                Lukretia.
                    Och ik heb de dood al op mijn leden.
[p. 13]

                                Krispijn.
Laat noch eens voelen. Word je ook van ’t kolijk bestreeden
(235) Of hebje ook koorts?

                              Lukretia.
                                            Ik weet het niet.

                                Krispijn.
                                                                    Heel niet?

                                Lukretia.
                                                                                    Heel niet.

                                Krispijn.
Weet zij het zelf niet, wel hoe Droes of ik ’t dan ried!
Zie eens hoe ziet ze er uijt?

                                Govert.
                                          Wat schort ’er zonder dralen.

                                Krispijn.
’t Is licht de koorts, o Ja: zo niet Zijn ’t andre kwaalen.
Maar ’t zij de koorts op hooft of buijk of andre Pijn.
(240) Zijt slegts gerust ik heb een kostlijk Medecijn.

                                Govert.
Ga haal Papier en Inkt.

                                Krispijn.
                                      Waar toe?

                                Govert.
                                                      Om t’ordonneeren

                                Krispijn.
Om d’ordonnancij! hoe mijn Heer je wild me scheeren.
’k Maak die op voorraat reed voor alle swaarigheên,
En ziektens die men kan bedenken; dit ’s ’er een
(245) Voor hoest, voor hees, voor huijg, voor Jigt, voor kwijl, voor Zever,
Voor keel, voor scheel, voor reuk, voor breuk, voor long, voor lever,
Voor stuijp, voor druijp, voor Pok, voor nok, voor steen, voor Beên,
Voor smart, voor hart, voor nier, voor klier, voor speen, voor steen,
Voor hand, voor tand, voor koorts, van alle ongedaanheijd.
(250) En voor de geene die de Ziekte van de maan heijd.
            Hij geeft een brief van Frederik aan Duijfje.
Als ook voor Podegra, of’t pijnlijk flereçijn,
En voor die geen die van Cupidoos pijlen zijn
Getroffen: een Recept dat aangenaam en Zoet,, is
En voor haar Ziekte en duijzend andere ziektens goed,, is.
[p. 14]

                                Govert.
Goedhartig heer ik speur dat ge ons geneêgen zijt.
,,o Wat een Eerlijk man!

                                Krispijn.
                                      Waar slaaptse in deeze tijd
(255) Van ’t jaar?

                                Govert.
                            Daar booven op een heel schoone achterkamer,

                                Duifje.
Ja mooij een donker gat voor Ongediert bekwamer
Dan voor een zieke!

                                Krispijn.
                                Volg de raad dien ik u zeg:
’t is beter dat men haar op een voorkamer leg.


Dartiende Tooneel.
Flip, Govert, Krispijn, Metridates, Duifje, Lukretia.


                                Flip.
Mijn heer ik kom in’t end deuz’ Dokter hier geleijen.

                                Govert.
(260) Duif, leij mijn Kind, flip ga daar gij flus waard bescheijen.


Viertiende Tooneel.

Krispijn, Govert, Metridates, Frederik ter Zeijen.


                                Krispijn.
Wie is dat, wie is dit?

                                Govert.
                                  Een zeer geleerd Doktoor.

                                Krispijn.
Een Dokter? Sellement!

                                Govert.
                                      Ik bid geef hem gehoor.

                                Mitridates.
Verschoon mij heer, kom ik wat laat, ’k ben opgehouwen.

                                Krispijn.
De Droes waar blijft mijn baas!

                                Frederik.
                                                    Hoor...

                                Krispijn.
                                                              Zwijg oft’ zelje rouwen
(265) Snap in.
        Frederik gaat in ’t huijs van Govert zonder dat d’andren het zien



[p. 15]

Vijftiende Tooneel

Mitridates, Govert, Krispijn.


                                Mitridates.
                    Want andersints....

                                Govert.
                                                Gij hebt te lang gewagt
Mijn Heer ’k heb deez beroemd Doktoor met mij gebragt.
En hem mijn kind doen zien.

                                Mitridates.
                                              Mijn heer....

                                Govert.
                                                                Hij is geleerder
Als gij wel denken zoud!

                                Mitridates.
                                          Ik wenschte dat ik eerder
Had konnen komen: maar mijn onluk heeft gewild
(270) Dat door ’t bezoek van een groot heer mijn tijd verspild
Geworden is; Ik bid wild mij dit maal verschoonen.
Dat ik dus laat mijn plicht genegentlijk kom toonen:
Maar als ik Zie wie zig uw dienst gewaardigd heeft
Vertroost ik mij weêr zoo mij dat geluk begeeft.
(275) Uw vreugd verzeld de mijn en bind zich aan elkander
’t Geen ik aan de een Verlies; gewin ik weer aan d’ander,
’k Verlang met groote lust na d’onderhouding van
Mijn heer zijn wijsheijd, die veel nuts verschaffen kan
        Mitridates bevindende zich in het midden zegd tegens Krispijn.
Vergeef het mij mijn heer. ’t was tegen alle reden
(280) En onbeleefd zo ik deeze eerplaets wou bekleeden
Zij komt u toe.

                                Krispijn.
                        Ai, ai!

                                Mitridates.
                                  Mijn heer...

                                Krispijn.
                                                    o Sellement!

                                Mitridates.
Ik zal ’t niet doen mijn heer.
[p. 16]

                                Krispijn.
                                          O zonder kompliment.
        Krispijn zijnde tweemael in ’t midden, als Mitridates wil spreeken gaat
        achter Mitridates om en herneemt zijn eerste plaats.


                                Mitridates.
Mijn Heer, Hipokrates... ai, ai! laat u toch raaden.
Gij zoud mij dus in plaats van eer aandoen, versmaaden
(285) Ik bid u, Hippokraat... maar waar toe is dit goed?
Blijft in het midden Heer, ik bid dat gij het doet.

                                Krispijn.
Eij wagt wat ik heb nog een woordje in huijs te spreeken
                                                              Krispijn binnen.

                                Mitridates.
Ik Zeg dat het Hippokraat des waerelds wonder teeken
Der Dokt’ren Opperhooft, der Artsen roem en pracht,
(290) Van de geneeskunst spreekt met een bezond’re kracht.
Geneeskunst zegt hij is het hooft der weetenschappen

            Krispijn zeid tegens die binnen zijn.*
Doe zo ik heb gezeid: maar brui niet van de trappen.

                                Mitridates.
Maar door de kortheijd van ons leeven ’t welk in Yl
Verloopt, duurd ’t oordeel van de kennis maar een wijl.
(295) Vita brevis, ars vero longa, occasio autem preceps
Experimentum periculosum, Iudicium difficilé.
Mijn grootste lust strekt heel tot deze oeffeningen
Ik zoek zo ver ik kan daar dieper in te dringen:
Maar het verstand verdwaald in deez verborgent heên
(300) Hoe meerder dat men tragt in dat geheim te treên
Deeze Eed’le kunst begrijpt in zich zo veel vermoogen,
Dat ik wel nodig had uw diep doordringende oogen.
Of dat heur helderheid mij met heur glans omscheen
Door welkens kragt veel licht mijn duisternis verdween

                                Krispijn.
(305) Ho, ho!
[p.17]

                                Mitridates.
                  Het kan aan ons gemoed veel vreugde geeven.
Als wij een zieke doen verlengen ’t lieve Leeven,
Daar ’s voor een Dokter niets zo loflijk, niets zo groot,
Als schrik te brengen in’t kwaat voorneem van de dood.
Dat hij zig Vijand toond aan die de Parken vrezen,
(310) Dat zijne Weetenschap de Kranken kan geneezen
In ’t kort, wanneer de dood, die ieder beeven doet,
Hem niet durft tegenstaan, maar rugwaards keeren moet,
Mortem medicamentis removet Medicus Expers.
Ik kan d’onreed’lijke methodes in’t geneezen.....
(315) Maar Heer mijn’ onderhoud zal u licht lastig weezen.
Verstanden als gij zijt, zijn staâg bezwangerd van
Geestrijke Stoffe die Elk een niet vatten kan...

                                Krispijn.
Ho, ho, ho, ho.

                                Mitridates.
                      Mijn Heer zal mij op ’t hoogst verbinden
Dat we op een andermaal een uur tijds Leedig vinden
(320) Op dat ik de Eer geniet dat ik hem hooren mag.
Tegens Krispijn. Ik blijf u Dienaar heer, tegen Govert. En ’k wensch u....

                                Krispijn.
                                                                                                Goeden dag,


Zestiende Tooneel.

Govert, Krispijn


                                Govert.
Deez Dokter heeft verstand wat dunkt u van zijn reden,

                                Krispijn.
’t is waar hij weet zo wat.

                                Govert.
                                        Ik bid dat gij mij heden,
[p. 18]
Eens klaarlijk onderrigt of hij ook in der daat
(325) De Medisijnkunst fiks, en op zijn duijm verstaat?

                                Krispijn.
Zo taamelijk, zo, zo.

                                Govert.
                              Waar voor mag hij dan deurgaan?

                                Krispijn.
Voor kwak, of Breekebeen die op de markten veurstaan.

                                Govert.
Maar Evenwel terwijl hij sprak zweegd gij heel stil.

                                Krispijn.
Hoe ik?

                                Govert.
        Ja gij mijn heer,

                                Krispijn.
                                ’t Is zo: maar ’t Was mijn wil:
(330) Hoor d’oorsaak waarom ik soo stil stond zonder spreeken,
Was sleghts maar om te Zien wat kunst in hem mogt steeken;
Maar had hij langer op Zijn Zotheijd blijven staan
Ik had hem straks met deeze reen te keer gegaan.
Als naam’lijk dat een dood mensch zonder pijn kan leven
(335) En tot bewijs deez volle laag latijn gegeven,
Post usum tactum, Post tactum venit in actum est,
Post actum factum, Post Factum Poenitet actum Zest:
Want ziet uijt de Almenak kan ik heel net besluiten,
Wat weer het heeft gemaakt. Ik ken heel fiks van buijten
(340) De Zak der kunsten daar elk een uit leeren moet.
Dat een klisteer Wel ingehouden kakken doet.
In’t boek der vrouwen staat hoe de ooste wind genoemd is.
In dat van Jan Tamboer, dat Heintje Pik verdoemd is.
Hoe dat de Mostert scharp, de wijn de geest verheugd
(345) En dat een Opra daar ’t muzijk ontbreekt niet deugd.
Ook hou ik staande dat de Ziel en’t Lichaam beijen
Als Broer en Zuster, door de dood sleghts zijn te scheijen.
[p. 19]
Dat Uilespiegel een geleerd man word geschat,
En dat Ezopus, voor, en achter bulten had.
(350) Dat Markus Waltus fraaij voor Waarenar kon speelen,
En dat een Treurspel moet verdeeld zijn in vijf deelen.
Hoe dat Narcissus op Muzijk in de opera
Verdrinkt, per quoniam tuös ut, ré, mi, fa;

                                Govert.
Deez spreuken zijn zeer goed: maar ’t schort mij aan’t begrijpen

                                Krispijn.
(355) ’k Geloof het: maar gij moet uw Zinnen daar op slijpen.
Vaar wel; ’k zal ’t avond Zien hoe ’t met u Dochter staat.

                Govert, willende hem gelt geeven.
Mijn heer...

                                Krispijn.
                O Neen.

                                Govert.
                            Ik bid dat gij dit niet versmaad.

                                Krispijn.
Hoe geld?

                                Govert.
                Gij hebt mij meer verplicht als deze som is.

                                Krispijn.
’k Verkoop mijn kennis voor geen geld dat dom en stom is.

                                Govert.
(360) Ik bid u....

                                Krispijn.
                        Neen! ik blijf u Dienaar. ’t is uit gunst.


Zeventhiende Tooneel

Govert, Duijfje


                                Govert.
Och Duijfje wat is dit; een Dokter groot van kunst
Geen geld te neemen en geen arrebeid te spaaren!
Hij doet heel anders als die mensche moordenaaren
Bedriegers, Vleijers, Zielverjagers, snorkers, fiks
(365) Op Logens, maar in Weetenschap slechts botteriks,
[p. 20]
Opregte Dwingelands van ’s menschen heil en leeven.
Voor wien de zieken als zij nad’ren moeten beeven.
Lafbekken die de grond der kranckheên niet verstaan
De Beurs verarmen ende dood verrijken gaan.

                                Duifje.
(370) Voornaamlijk in deez tijd mijn heer nou zulk een hoopen
Halfbakke dokters uit de hooge schoolen lopen,
Die met slampampen, Guijtterij en boevejacht
Meer dan met leeren hun tijd hebben deurgebracht
Die steunende op de Valsche en ongewisse gronden
(375) Van hunne kunst die Zij noch nimmer half verstonden
Al blindelings meêr volksvernielen door hun hand
Dan d’allerwreedste krijg der waereld hielp van kant.
Ia meer als Luksemburg met zijn bloeddronke fransen
’t Is niet genoeg dat zij het volk na ’t graf doen dansen
(380) En ’t leeven neemen; Zij berooven hen al ’t zaam
Van hun gezontheijd, geld, goed eer en goede naam.
En zeggen nog wanneer de Zieken zijn gesturven,
Zijn bloed was heel verrot zijn ingewand bedurven
Hij heeft te goddeloos geleeft, hij dronk te veel,
(385) Hij was te onkuis, hij heeft zijn levens kragt geheel
Verkwist, hij wilde na geen Dokters zeggen hooren
Zijn ziekte was...

                                Govert.
                          Door al die Praat is tijd verlooren
Pas op Lukreesje, loop, dat zij van stonden aan
Te bed raakt,

                                Duifje.
                        Maar men heer...

                                Govert.
                                                    Loop heen, ik moet eens gaan...
(390) Maar wat is dit?



[p.21]

Achthiende Tooneel.

Govert, Krispijn, in Knechts kleeding


                                Krispijn.
                                      Waar zal ik nou mijn Meester zoeken
,,o Bloed ’k zie Govert daar! ik moet zijn komst vervloeken.

                                Govert.
Is ’t onzen Dokter niet die ik gints zie op straat?
Het lijkt hem, hoe ziet hij zo treurig van gelaat?
Wie zijt gij?

                        Krispijn, huijlende.
                  Ik mijn heer? een die de kost met vedelen
(385) Aan de Overtoom verdien en ook uit nood loop bedelen.

                                Govert.
Hoe gij een Bedelaar?

                                Krispijn.
                                  Mijn armoed leerd’ et mij.

                                Govert.
Maar hebje in deeze Stad geen vrinden op je zij

                                Krispijn.
Och, heer! van vrienden heeft men weijnig hulp te hoopen,
Ik ben mon freer zijn Broêr die mij dus dwingt te loopen,

                                Govert.
(400) Zo hij geen oorzaak heeft doet hij u veel te kort.
Zeg wat hebt gij misdaan?

                                Krispijn.
                                          Een drankjen omgestort.

                                Govert.
Is hij een Dokter?

                                Krispijn.
                            Ia.

                                Govert.
                                Mij dunkt gij lijkt malkanderen
Maar kan men zijne toorn in vriendschap niet veranderen?

                                Krispijn.
Neen heer.

                                Govert.
                Indien gij wild, ik zal het onderstaan.
[p. 22]

                                Krispijn.
(405) Kwam ik in zijn gezigt mijn Heer hij zou me slaan.

                                Govert.
Zo ’k uw vergiffenis Verzoek ’t zal hem Verheugen:
Want hij is me een goed vriend, en dit zal veel vermeugen

                                Krispijn.
Ik voel mijn droefheid tans meer als de helft verligt
Om dat u goetheijd heer mij Armen bloed Verplicht.

                                Govert.
(410) Vertoef ik ga uw Broer opzoeken en hem spreeken.

                                Krispijn.
Ik durref niet mijn heer, ’k zal mij Zoo lang Versteeken

                                Govert.
Gij moet noodzaklijk u Vertoonen.

                                Krispijn.
                                        Och mijn heer
Ik durf niet, voor dat gij Zijn gramschap heel ter neer
Gezet heb; ik zel op jouw veurspraek mij vertrouwen
(415) En mij hier in een hoek soo lang verburgen houwen.

                                Govert.
Wel aan: maar dat ik u dan vind in deeze straat.


Negenthiende Tooneel.

Govert alleen,

Deeze armen bloed kwam juijst een ogenblik te laat
Ik had hem kunnen bij Zijn Broer terstond verschoonen:
Maar had ik hem gevraagt waar deez doktoor mag woonen,
(420) Geen Nood: want ’t avond komt hij bij mijn Dochter weêr


Twintigste Tooneel.

Govert, Krispijn, in Dokters kleeding.


                                Krispijn.
Jouw schelm Jouw Rekel....
[p. 23]

                                Govert.
                                          Gij komt wel te Pas mijn Heer.
Gij kund mij Zo gij wilt vergunnen Eene bede.

                                Krispijn.
Ik heer? wat is’er, dat ik niet graag voor u dede?
Gebie.

                                Govert.
        Uw Broer is in Een disperaat besluijt
(425) Dies halven hoop ik dat....

                                Krispijn.
                                                Mijn heer dat ’s een Schavuijt.

                                Govert.
’t Is waar hij heeft misdaan dies kent hij Zig ook schuldig.
Maar wie Zijn schuld bekend vergeeft men ook geduldig,
Hij zweerd hem nu voortaan te dragen Zo ’t behoord.

                                Krispijn.
Het is een Guijt mijn heer, hij heeft mij zeer verstoord.

                                Govert.
(430) Laat u verbidden om dat hij ’t Zoo niet gemiend heeft.

                                Krispijn.
Het is een Galgbrok heer, die koord en Galg verdiend heeft.

                                Govert.
Gij houd u woord niet heer dat is niet welgedaan:
Want gij beloofde mij mijn bede toe te staan;
Of was dat slegts een schijn belofte?

                                Krispijn.
                                                        ’t Is vergeven,
(435) Dewijl gij ’t zoo begeerd: maar hij moet beter leven,

                                Govert.
Het zal wel nodig Zijn dat gij hem spreekt en Ziet.

                                Krispijn.
Hoe ik hem Zien ik hou die fielt soo Waardig niet.
[p. 24]
Hij zouw zo ik hem zag mijn toorn op nieuw ontsteeken.

                                Govert.
Ai, heer! gij hoeft slegts maar een woord met hem te spreeken,

                                Krispijn.
(440) Ik kan niet Zeg ik om dat mij een Zieke wagt:
Maar om u vrientschaps wil. lij ik dat hij te nagt
Weer t’huis komt. Serviteur.


Een-en-twintigste Tooneel.

Govert.

                                            Ik hoop het zo te brouwen
Dat d’arme jongen werd gered uijt zijn benouwen,
’k Wil in mijn bijzijn Zien dat hij Vergiffenis,
(445) Ontfang van ’t kwaat-doen dat door hem bedreeven is.
En dat hun beijden twist geheel zij weg genoomen.


Twee-en-twintigste Tooneel.

Govert, Krispijn, schreijende in Knegts kleeding.


                                Krispijn.
Durf ik nu onbezorgd hem onder d’oogen komen,
Durf ik mijn heer? aij Zeg!

                                Govert.
                                            Ik heb de pais gemaakt
dies schreij niet meer gij Zijt ’er maklijk afgeraakt.

                                Krispijn.
(450) Mag ik ’t gelooven heer?

                                Govert.
                                                Geloof het zonder schroomen.

                                Krispijn.
Maar heer Zijn Gramschap is Zeer kwalijk te betoomen.
Het heeft veel moeijten, eer hij ijetwes toe wil staan.

[p. 25]
                                Govert.
Dat zij zo ’t wil, ik zal u Eer niet laaten gaan
Voor dat hij ’t u in mijn bijweezen heeft vergeeven

                                Krispijn.
(455) Zijt gij verzeekert dat hij ’t geen ik heb misdreven
Vergeeven heeft?

                                Govert.
                          o Ja.

                                Krispijn.
                                  Dat is genoeg gezeijd
Zo slegts u Voorspraak hem niet weer tot toornigheijd
Verwekt, en mij bij hem in onmin komt te zetten.

                                Govert.
Mijn vriendschap en mijn gunst zal zuks genoeg beletten,
(460) Maar anders...

                                Krispijn.
                              ’t Is genoeg mijn Heer zo hij het heeft
Beloofd: want Zijn belofte is Zeeker die hij Geeft
De vreez voortaan van straf Zal mij niet meer beroeren,

                                Govert.
’k Heb voorgenoomen dit zelf voor u uit te voeren.

                                Krispijn.
,,Ik word schier zinneloos!

                                Govert.
                                          Kom ga hier zo lang in.

                                Krispijn.
(465) Waar vind ge’em? Heer, ’t is laat.

                                Govert.
                                                                Indien ik hem niet vin
Zo komt Hij ’t avond hier. ga binnen sonder dralen.
                                        Krispijn gaat binnen.
                                        Govert sluijt de deur.


Drie-en-twintigste Tooneel.

Govert.

Nu moet ik met’er vaart mijn Dokter achter halen
[p. 26]
En toonen mij tot hun bevrediging gereed.
Het ijzer diend terwijl het gloeijend is gesmeed.


Vier-en-Twintigste Tooneel.

Krispijn, in het Venster.

(470) Ik ben hier na mij dunkt al taamlijk hoog van d’aarde
Vervloekte grijzert ’k wou dat Jij Jouw moeite spaarde
Jouw grooten Yver maakt mij razend dol van spijt
Ik beef om dat gij Veels te zorrigvuldig zijt.
’k Vervloek Lukrees, mijn heer, en Duijf die mij verlaaten.
(475) ’k Vervloek mijn Dokterschap, ’k vervloek de tien Dukaaten,
Door wiens verlokking mijn verstand dus wierd verblind
’k Vervloek... maar ’t is Vergeefs en ijdel; ik bevind
Nouw eerst mijn misslag, die schoon ik se mag beklagen.
Ik Evenwel getroost en duldzaam moet Verdragen
(480) O Droes is’t meug’lijk dat ik Spring van deze puij?
’t Moet nogtans Zijn; houdaar van onderen de bruij
                hij springt uit het Venster.


Vijf-en-twintigste Tooneel.

Flip.

De Droes noch toe, wie zag zulk springen ooit zijn dagen
Het is een Dief; maar neen hij heeft niets meê gedraagen.
’k Verschuijl mij; daar is vólk, én zie wat dit bedied.


Zes-en twintigste Tooneel.

Krispijn in Dokter gewaad. Govert, Flip in een hoek.


                                Krispijn.
(485) Mijn Heer gij doet te veel voor deeze deugeniet.
De misdaan van dien Guit zijn dubble straffe Waardig.

[p. 27]
                                Govert.
Hij zit daar boven heer, én hoopt dat gij goedaardig
Zijn schuld vergeeven Zult, dier halven Heer betragt....

                                Krispijn.
Waar is’t dat mij die Schurk, die Bedelbrók, verwagt?

                                Govert.
(490) Ziet gij dat Venster niet? daar wacht hij uw genaden.

                                Krispijn.
Dien Schelm! hij hoord me. ik zal mijn wraak aan hem verzaaden:
Hij hoord, hij hoord me wél, én komt niet voor de dag
Hij weet wél hoe hij heeft geschonden mijn ontzag
Doe open; ik ga in.

                                Govert.
                            Zal ik niet met u in gaan?

                                Krispijn.
(495) Zo ’t u beliefd. zie hoe ik hem zal op de kin slaan.
Tré met mij in; maar neen, laat mij slechts bij de Guit.
Hoord gij hier liever toe, ik Zal hem overluid
Bekijven, dat ’s genoeg,
                        Krispin gaat in huis.

                                Govert.
                                        Laat ons de deur toeklappen.


Zeven-en-twintigste Tooneel.

Flip, Govert.


                                Flip.
Zijt gij bevreesd mijn Heer dat hij u zal ontsnappen
(500) Ho deze Springer is niet eens daar voor vervaard.

                                Govert.
Spreek met Eerbiedigheid, Zijn agtbaarheid is ’t waard.
’k Zeg dat je ’em Eeren zult, of anders vreez voor slagen

                                Flip.
Lakeijen mogen die ook Dokters Rokken dragen?
Gij lacht ’er om.
[p. 28]

                                Govert.
                        ’k Lach om uw onbescheidenheid,

                                Flip.
(505) ’t Is waar deuz schijn Doktoor springt vlugger als een Geit.
Ik mag me Lachchen: maar wat Zel hij t’onzent maken?

                                Govert.
Hij gaat Zijn Broeder daar vergeeven Eenige zaken,
Van groot krakkeel, en ik ben oorzaak van die vreê.

                                Flip.
Na uwe Gissing Zijn zij daar dan dan met ’er tweê?


Acht-en-twintigste Tooneel.
Krispijn in het venster, Govert, en Flip op Straat.</h4>


                                Krispijn.
(510) Ha! Galgenaas, ik zweer!

                        Govert tegens Flip.
                                                  Zagt luijster na hun spreken

                                Krispijn.
Zie wat al moeijten doen mij uwe guitsche streeken.
Ik had u ’t Eenemaal uit mijne gunst gezet
Indien ’t die heer door zijn verzoek niet had belet:
Het is mijn vriend, gij meugd hem u verlosser achten.

                        Govert tegens Flip.
(515) Nu zie je ’t wel.

                                Flip.
                                  Men moet zijn Broer bescheid afwagten.

                        Govert tegens Krispijn.
Uw Broeder geeft u niet een woord tot antwoord heer.

                                Krispijn.
Hoor hier Iou Huilebalg, jou Gek; wat schortje weer
Dat jij niet spreekt of zelje op nieuw mijn gramschap tarten
                            zijn stem veranderende, en schreijende
[p. 29]
Och Broetje lief ’k bedank men Heer van ganschen herten.
(520) Dat jij mijn misdaad dus Vergeeft, ’t is niet geschied...
Zwijg stille. Zo ik ooit... Zwijg stil jou zot, zo niet..
Mach ik... Ik zeg u swijg of wild voor slaagen vreezen.
Mijn Liefste Broertje... swijg!

                                Flip.
                                            Hoe Drommel kan dit weezen?

                                Govert.
Zijn zij met’er tweên?

                                Flip.
                                  Het schijnd maar ’t is niet wis’.
(525) Dog om te weeten hoe het werk geleegen is,
Zeg hem dat zij malkaar voor uw gezigt omhelzen.

                                Krispijn.
Was ’t om mijn heer niet, ’k stakje in’t spijkervat van Velzen,

                                Govert.
Hij deed u onrecht zo hij niet gehoorzaam waar.
Met uw verlof, omhels u Broer in’t openbaar.

                                Krispijn.
(530) Ik hem omhelzen?

                                Flip.
                                      Zie hoe bang hem dit doet kijken?

                                Govert.
’k verzoek die gunst van u.

                                Krispijn.
                                            Hij zou deur schaamt bezwijken

                                Flip.
Ik Zweer hij ’s maar alleen.

                          Govert hard roepende.
                                          Zeg Zouje ook zijn beschaamd
dat jou jouw Broer omhelsd?
[p. 30]

                                Krispijn.
                                            Ik weet niet of’t betaamd.
Maar ’k zal gehoorzaam zijn, en voor geen arbeid schroomen,
(535) Zwijg Deug’niet Snappert Zwijg, en wil hier boven koomen.
        Krispijn doet in der ijl de Rok en hoed af en omhelsd die
        zo behendig dat er waarlijk twe Persoonen schijnen te zijn.
’t Is meer door dwang dan wel door vriendschap, kom hier bij.
Vergeef mij Broertje Lief.

                    Govert, tegens Flip.
                                        Dit’s geen bedriegerij.

                                Flip.
Ik weet niet wat ik Zie of wat ik zel gelooven.

                                Krispijn.
Is ’t nu niet wel?

                                Govert.
                        Als ’t u belieft zo kom van boven
(540) Ik zal de deur op doen.

                                Flip.
                                            ’k Moet dronken zijn, of zot,
Ik moet het werk bespiên.

                      Krispijn afgekomen zijnde.
                                      ’k Heb hem een streng verbod
Gedaan, dat hij me niet zal volgen voor het tijd is
Vaarwel.

                                Govert.
              Ik weet dat hij zo wel als ik verblijd is.
Ik laat hem daar mé uit.
        Nadat Govert in gegaan is, komt Krispijn de Rok en Hoed afgeleid
        hebbende en springt ras in’t venster; daar na komt hij met
        Govert uit als of hij des Dokters Broeder was,


                                Krispijn.
                                      Ik moest er eerst weer in
(545) Koeragie.
[p. 31]

                                Flip.
        Deze sprong was goed: maar deez’ niet min
Hier heb ik Fielebout.

                                Govert.
                        Koom uit maar zonder vreezen.

                                Krispijn.
Is mijn mon freer al weg?

                                Govert.
                                Ja wil maar schiklijk weezen,
En passen sneedig op.

                                Krispijn.
                        Dat zal ik doen mijn Heer
Ik dankje duizent fout.

                                Govert.
                        Ik spreek je Broer flus weer.
(550) Wel Flip wat zegje nouw?

        Flip, Krispijn bij de arm houdende.
                                Hier zijn ze bij malkander?
Flip toont de Rok en Hoed.

                                Govert.
Wat zeg je Flip?

                                Flip.
                        Gij ziet hier de een, en daar is de ander.

                                Krispijn.
O spijt!

                                Govert.
        Wat zal dit zijn?

                                Flip.
                        dat hij braaf klautren kan.

                                Govert.
Verrader!

                                Krispijn.
Och gena daar komt mijn Meester an.
Hij zal u zeggen hoe het alles is gelegen.


Twe’ en-dertigste en laatste Tooneel.

Govert, Lukretia, Frederik van buiten Krispijn, Duifje
uit het huis, Flip.


                                Govert.
(555) Hoe Fredrik met Lukrees? hoe heeft hij ’t zo gekreegen?
Vervloekten Kop’laar, jij hebt al dit werk bereid,
Dat deez Verrader heeft mijn eerlijk kind verleid;
Je zult jou deeze koop, dat zweer ik niet bedanken;
Je zult mij niet ontgaan, o Dokter zonder kranken!

[p. 32]
                                Frederik.
(560) Hoe dus mijn Heer?

                                Govert.
                                        Ik zweer dat gij haar trouwen zult
Óf ’k breek je hals én been.

                                Lukretia.
                                            Ai Vader héb geduld
Mijne eer, noch ons geslagt heeft schande óf last geleeden.

                                Frederik.
Ik ben bereid om met uw kind in de écht te treeden

                                Govert.
’k Had ze u gegeeven had gij haar zo’t voegd’ verzocht.

                                Frederik.
(565) Ik vreesde óf ik op nieuw een blaauwtje loopen mogt,
Gij had mij ze eens ontzeid.

                        Govert, tegens zijne Dóchter.
                                          Ik hoef u niet te vraagen,
Of gij hem wél begeerd?

                                Lukretia.
                                    Met vreugd, is ’t uw behaagen.

                                Duifje.
Krispijn?

                                    Krispijn.
        ’k Versta de zin, en ’k neem je tot mijn Bruid,
Zo stérf ’t geslacht der goê Krispijnen, nimmer

                                    UIT.
                                                                Y.V.


                                                558 Regels
                                                    4 ,, bij.
                                                    _______
                                                562 Regels.



[Achterplat]

De Nieuwe
Springende Dokter,
Kluchtspel.


Continue

Tekstkritiek:

Vs. 222: onderaan de pagina staat de variant: Word Flegma, Spiritus, melancholy of water