Jezuïeten van Kortrijk: Balduinus imperator: Baudewyn graeff van Vlaenderen ende Henegauwe, en keyser van Constantinopolen. Ieper, 1621.
Uitgegeven door drs. G.C. van Uitert.
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton050790 — Facsimile bij Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
De fraktuurletter is in een aparte kleur weergegeven.
[fol. π1r]
TRAGI-COMOEDIA
BALDUINUS
IMPERATOR
CONSTANTINOPOLITANUS.
BAUDEWYN
Graeff van Vlaenderen ende Henegauwe,
Keyser van Constantinopolen.
Instelder vande E.E. H.H. mijne Heeren de Canonic-
ken ende Collegiale Kercke onser L.V. MARIAE
tot Cortrijck.
Toe-gheeyghent aen de E.E. H.H. mijn Heere de Deken
IUDOCUS BOUCKAERT, Licentiaet inde Godtheyt
ende Canonicken der voorseyde Collegiale Kercke.
De welcke sal vertoont worden door de Jonc-
heyt des Collegie der Societeit Iesu aldaer,
den 4 Septembris 1621.[Typografisch ornament]
Ghedruckt T’YPRE, By Franssois Bellet. |
[Ex. UB Gent Acc 41936: 1 in handschrift: R[everen]do P[atri] Guilielmo Gaespoel // P. Pevinage]
[fol. π1v]
BAudewijn Graeff van Vlaenderen naer vele oorloghen die hy ghevoert hadde teghen Philippum Coninck van Vranckerijck, eensdeels om weder te crijghen sommighe afgenomen Steden, eensdeels om te beschermen den Apostostolijcschen Stoel des Paus, wien Philippus versmaedde verlaten hebbende sijn wettige Huysvrouwe Ingelburgam, ende ghetrouwt een andere; aenveert de oorloge tegen de Sarazijnen door belofte, met de welcke by hem tot dese verbonden hadde. Besorgende nochtans door goede wercken Godt te verwillighen tot hem ende sijnen Leger, stelt in de Canonisie tot Cortrijck in sijne Capelle, ende belooftse voorts te beghiftigen, als sijne saecken beter gelucken sullen. Als hy dan naer Hierusalem reyst, wort hem wonderlijck gheopent ’t Keyserdom van Contantinopolen. Want den sone des Keysers vluchtich wesende, ende versocht hebbende de hulpe des Paus ende andere Christene Princen, wort tot Baudewijn beschiet. Baudewijn dan met het toelaten des Paus verandert de Syriacsche oorloge met de Griecksche, ende neemt Constantinopolen in, wederstelt Isacium den Keyser, ende Alexium sijnen sone. Maer den Jongelinc wesende door den oproer van eenen Alexius Ducas verworght, zijn de Orienten wederspannich ghevallen tegen Baudewijn, den welcken wederom de Stat bestormt, ende vermeestert. Dus door gemeyne stemme van xv Keurvorsten, wort Graeff Baudewijn Keyser verclaert. Baudewijn dan ghecosen wesende vereenicht de Griecsche Kercke met de Latinsche, ende arbeydende sijn Rijck met deughden te bevestighen, sent bullen en brieven aenden Coninc van Vranckerijck om te verbeteren de Canonisien van Cortrijck, doet oock tweemael ter weken uytroepen, dat niemant in sijn Paleys vernachten soude, die met oncuyscheyt besmet waere.
De Autheurs sijn Meyerus in dese Historie van Vlaenderen, Paulus Aemelius, Nicetas Choniata, Abraham Bzovius, de oude Registers der Collegiale Kercke van onse L. V. binnen Cortrijck, Guilielmus du Preau, ende veel andere schrijvers.
 |
[fol. π2r]
Waer in betoont wort, hoe dat de H. Kercke somwijlen verdruckt wort, maer altijts haere beschermers heeft.
BAudewijn naer de doot sijns Moeders, wort Graeff van Vlanderen ghehult, ende slaet Rudders.
[Meyer, Annal. Flandr. lib. 7]
Den Vader verblijt wesende over de gheluckighe huldinghe sijns Soons, levert hem oock de regieringhe van Henegauwe, om dat hy door den ouderdom hem belast vondt.
[Ibidem]
Onsuyverheyt, Tyrannie, ende Goddeloosheyt veriaghen uyt Vranckerijck de Suyverheyt, Maiesteyt, ende Godtvruchticheyt. Maer de Voorsichticheyt Godts bringhtse tot Boudewijn.
[Du Preau ann. 1196.]
Philippus Coninck van Vranckrijck hadde sijne wettighe Huysvrauwe verlaten, ende een andere ghenomen: waerom hy vanden Paus met dreyghementen vanden ban, ende door de oorloghe van den Coninck van Enghelant was ghequollen. Hierom hy gestoort zijnde, versmaet den Paus, ende seynt tot Baudewijn sijne ghesanten, die hem tot de Fransche partien inde oorloghe trecken souden, voeghende byneffens het Graeffschap van Mortaigne tot eene ghifte.
[P. Aemyl. lib. 7. G. Du Preau hist. ad annum 1196.]
[Meyer. supra.]
Daer comt t’samen in Vlaenderen eenen Ghesant van Engelant, die aen Baudewijn* de oorloghe ter zee dreyght, ist dat hy Philippo aenhanght. Baudewijn twijffelt hier over wien hy byvallen soude.
[Ibidem]
Soo hy twijffelt commen hem te ghemoet de Suyverheyt, Maiesteyt, Godtvruchticheyt met de Maeght van Vlaenderen. De Voorsichticheyt [fol. π2v] Godts betoont datter nu occasie is weder te crijghen de Steden die de Franchoysen te vooren ghenomen hadden. Ende laeten elck aen Baudewijn voor haer een borghe.
De Vreese, ende de Schroomlijckheyt bespelen den uytganck vande Francksche oorloghe.
Baudewijn resolveert de afghenomen Steden te eysschen, daerom sendt eenen die den Coninck de oorloghe aensegghe, ist dat hy het weyghert.
[Meyer. sup.]
Tyrannie, Onsuyverheyt, ende Goddeloosheyt versteenighen Philippum teghen Baudewijn: door wiens insteken Philippus doet veriaghen de Bisschoppen, ende Edelmans die hem contrarie waeren.
[Paulus Aemil. supra. Abrah. Bzovius in Annal. Eccl.]
De Goddeloosheyt opgheblasen sijnde door Philippus coragie, ende met haer nemende het Schisma, ’twelck tusschen de Latinsche ende Griecksche kercke alsdoen was, baert de Ketterije ende brengt voort de Albigoysen, Walden, ende Aerme van Lyon.
[Bzovius ad annum 1199 alijque auct.]
Waer in besloten wort de voorsichticheyt Godts, in te besorghen nieuwe Voor-vechters, alsser nieuwe doolinghen oprijsen: met eenen oock de verdervinghe der Ketterijen ende ongoddelijckheyt.
INnocentius Paus wesende sorghvuldich voor de Religie om de hertneckicheyt van Philippus, houdt een vergaderinghe van Cardinalen: ende door hunnen raedt sendt den Cardinal Octavianum tot Philippum om hem te vermaenen met dreygementen, ende Petrum oock Cardinal tot Baudewijn, om hem moet te gheven.
[Aemyl. lib. 6. Meyer. lib. 7.]
[fol. π3r]
De Loghentale, wort vande Goddeloosheyt, ende Onsuyverheyt, onderwesen om het wettich houwelijck van Philippus teghen te spreken, ende andere tot het selve te verwecken.
[Ex Aemil. ibid.]
Baudewijn eensdeels door liefde der Religie, eensdeels om weder te hebben sommighe Steden, treckt te velde teghen Philippum. Die van Arien, Bethunen, ende S. Omaers gheven hun over. Hier commen oock tot Baudewijn drie Graeven uyt den Franschen Leger, ende gheven haer, ende haere Graefschappen Baudewijn over. Die hy al in ghenaede neemt.
[Meyer. supra Du Preau ad annum 1197; Meyer, supra Ferreol. Lokr. in Chron. Bel. ad ann. 928.]
Den Cardinael Octavianus houdt tot Soissons een vergaderinge met den Koninck ende andere. Hier, soo niemant de waerheyt derfde hooren staen, isser subitelijck een Ionghelinck verschenen, die de saecke ghehandelt heeft seer heftelijck, ende terstont daernaer verdwenen.
[P. Aemyl. lib. 6.]
Philippus den Broeder van Baudewijn met Petrus den Cardinael worden ghevanghen vande Franchoysen.
[Meyer. supra]
De Religie is droevich dat de Chistene Princen soo teghen elckanderen opstaen, ende dat daerentusschen de Ketterijen ende tweedracht groeyen: maer de Voorsichticheyt Godts vertroostse, ende toont remedien tot alle dese twee quaeden: te weten de H.H. Dominicum ende Franciscum die de Heresien, ende Baudewijn die de tweedracht te niet souden doen.
[Bzovius anno 1199.]
Philippus Coninck vreesende den Ban reconcilieert hem met de H. Kercke ende ontfanght Baudewijn in gratie, maeckt hem Rudder. Baudewijn van dese oorloghen ontslaghen zijnde, belooft tot Hierusalem inde H. oorloge te trecken.
[Meyer. supra. Du Preau ibid. P. Aemil. lib. 6.]
De Religie verblijt zijnde wenscht Baudewijn alle gheluck, belovende dat sy danckbaerich sal zijn.
[fol. π3v]
Graeff Baudewijn stelt in tot goeden voorspoet sijns voornemen tot Cortijck de Canonisien van onse L. V. Kercke, ende belooft dese daernaer noch meer te beghiftighen.
[Ex archivis Eccl. Coll. Cortr.]
Waer in ghehandelt wort, hoe Godt verheft de voor-staenders sijnder Religie, ende hoe hy van d’eene Natie tot de andere de rijcken verdraeght.
ANgelus Alexius Sone des Keysers van Constantinopolen blydende de handen sijns Ooms, die sijnen Vader den Keyser verblindt hadde, ende inden kercker ghesloten, sendt tot den Paus syne Legaten met groote beloften, ende besonderlijck om de Kercke te vereenighen, hy treckt voorts tot Philippum Coninck van Vranckerijck.
[P. Aemil. lib. 6. Nicetas. Meyer. sup. Alijsque plur. Du Preau.]
De Voorsichticheyt vermaent Baudewijn dat hy letten soude op de occasie, ende andere hem tot borghe ghelaeten.
Innocentius gheeft audientie aende Legaten, ende ontslaet Baudewijn van sijne belofte die hy ghedaen hadde om de H. oorloghe te voeren: ende belast hem naer Constantinopolen te trecken. Seyndt hierom tot hem met Alexius den Keysers Sone, eenen Ghesandt.
[Du Preau. Paulus Aemil.]
De goede Maere voor-loopende vercondicht aen Baudewijn als dan tot Jader sijn Garnisoen hebbende de compste van Alexius, ende des Ghesanten, ende verclaert de eere die Baudewyn aenstont.
[Meyer. Aemyl.]
[fol. π4r]
Het Schisma, de Ketterije, ende Tyrannie maecken misbaer over de eendrachticheyt, ende geluck der Christene Princen, senden* de quaede Maere tot Constantinopolen, om dese te vermaenen.
Baudewijn naer dat hy overcommen was met Alexius bestormt de Stadt, ende neemtse in, ende den Titan ghevlucht wesende, bringht Alexium in Constantinopolen.
[Meyer & Aemil. supra. Bzovius. Du Preau ad annum 1203: Continuatio hist. de Bello sacro item ann. Gallicae & Nicetas.]
Isacius den Vader Alexij wort uyt den kercker gebrocht, ende gheeft het Keyserdom over aen sijnen Sone met groots blijtschap, soo der Griecken, als van onsen Legher.
De Nijdicheyt niet connende verdraeghen den voortganck onses Legers verweckt eenen Ducam daer teghen, die maeckende een rebellie, rockt ’tvolck teghen Baudewijn, neemt Alexium ghevanghen, ende verworght hem.
[Auct. supra memorati.]
Ons Volck het rumoer hoorende, ende denckende ’tghene het was bestormen weder de Stadt, ende verwinnense, maer de Borghers, haer overghevende, crijghen gratie.
[Omnes ijdem.]
Baudewijn vraeght naer Alexius, hy wort voortghebrocht wesende van Ducas verworght: ende doet Ducam ophanghen, naer dat hy vande Soldaeten uyt de vlucht getrocken was tot Baudewijn.
[Nicetas.]
De Religie verblijt haer over haere wedersettinghe, ende seyndt de maere tot den Paus, ende andere Princen.
[Du Preau.]
Onsen Legher besorght wesende om ’t Keyserdom te behouden, door het vermaenen vanden Apostolijcxschen Legaet stellen vijfthien Keurvorsten, van wien Graeff Baudewijn eenpaerlijck tot Keyser ghecoren wort, ende Thomas Mauroucaeu tot Patriarch.
[Auct. supra relati.]
[fol. π4v]
| Den derthiensten uytganck. |
Baudewijn ghecosen sijnde aerbeyt om door de deucht sijn Rijck te bevestighen: doet dan uytroepen tweemael ter weke dat niemant in sijn Hof blijven soude die oncuysch waere, ende sent Bullen ende Legaeten tot den Koninck van Vranckerijck ende den Cancelier van Vlaenderen om de inghestelde Canoniken tot Cortrijck meer te bevestighen.
[Nicetas. Du Preau. Ex Archivis Eccl. Cortr.]
| Den veerthiensten uytganck. |
Baudewijn wort Keyser ghecroont, eerst vergaedert wesende de Leghers der Latinsche ende Griecsche soldaten. Daer commen Gesanten van diversche natien vande welcke Baudewijn al triumpherende, naer het Paleys vergheselschapt wort.
[Auct. supra.]
| Den vijfthiensten uytganck. |
De Religie ende Maghet van Vlaenderen crijghen haere panden weder, als volbracht hebbende haere beloften. Vlaenderen wort ghepresen om haeren yver int vermeerderen des gheloofs, principalijck ten tijden des H. oorloghs. Waerom de Religie belast haer de Keyserdommen des Werrelts, ’twelck in desen Baldewijn, ende Carel den vijfden volbracht is.
fol. π2r Baudewijn er staat: Bandewijn
fol. π4r senden er staat: sendeu
|
