Jacobus Revius: Haman.
In diens Over-Ysselsche sangen en dichten. Deventer, 1630.
Uitgegeven door drs. G.C. van Uitert.
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton077200 — Facsimile bij Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
De fraktuurletter is in een aparte kleur weergegeven.
[p. 150]

Haman. Treurspel. Inhout.

H aman een Agagijt by Xerxen seer verheven
A l t’Isr’elijtsche saet te brengen dacht om t’leven.
M aar God gants wonderlijck t’perijckel van haer nam
A ls Mardochai een Iood’ in s’Princen gunste quam.
(5) N u, die stack alletijt van Hamans pracht de walge:
[p. 151]
T welck Haman siende, hem bereydet had een galge.
R echt anders viel het doch. want als in desen noot
E sther den Haman had tweemael te gast genoo’t
V erclaechde* zy hem voor den Coninck, dat hy ware
(10) R aetgever van haer doot, als oock van al de hare.
S ulck feyt aenhorende den grooten Persiaen
P ackt Haman datelijck door zijn trawanten aen
E n hem (die Mardochai docht schandelijck te vellen)
L aet hangen aen den boom die hy self had doen stellen.

---

Personagien.

Ahasueros Coninck.
Esther Coninginne.
Charbona Conincx Raet.
Abagtha Conincx Camerlinck.
Mardochai.
Haman.
Zeres Hamans wijf.
Tharsis Zethar Mares	} }	Hamans vrienden.
Bode.
Rey van Iodinnen inden rou.

Eerste bedrijf. Mardochai.

XErxes, dien wy alhier oock Ahasueros noemen,
In voorspoet en geluck waer hogelijck te roemen
Indien hem quaden raet niet altemet en bracht
Tot saken die voorheen wel dienden bet bedacht.
(5) Dit heeft hem corts beweecht dat hy zijn breede wiecken
Verr’ wt zijn Coninckrijck wou strecken tot de Griecken,
Alwaer een machtich heyr gestort is opden mont
Na dat hy over tooch den snellen Hellespont:
En desen groten Vorst, die sach op zijne stromen
[p. 152]
(10) Tien-hondert-duysent mans, is nau alleen ontcomen.
Het voorspoock van dit quaet leyt noch in mijnen sin
Dat hy voor sijn vertreck wech joech sijn Coningin
Om een geresen twist soo veel (dunckt my) niet weerdich.
Dit riet hem oock een Vorst van oordeel wat te veerdich.
(15) Doch alles was alhier in stilte weer geraeckt
En voor ons Joden wel insonderheyt gemaeckt
Als hy (want dese daet hem al te laet beroude)
Tot zijne tweede bruyt de schone Esther troude
Die ick als bloetverwant doe had in mijn voogdy.
(20) Maer t’meeste ongeluck quam ons wel haestich by,
Doe Haman, die het hert des Conincx heeft beseten,
Wt eenen ouden haet hem loselijck liet weten
Dat den verstroyden hoop der Joden met opset
Diend’ een bysonder God en hield’ een eygen wet,
(25) Daerom niet raetsaem was deselve meer te lijden
Maer als een giftich lit vant lichaem af te snijden.
Hy crijchtet. hy slaet aen placcaten over al
Dat t’eynde van dees maent men alles worgen sal
Wat hem gesproten hout van Abrahams geslachte.
(30) Mijn siel my in het lijf (dit horende) versmachte
Van vreese voor mijn volck. eylaes! waer soud’ ick heen?
Ick wende my voor al tot God met mijn gebee’n,
Daerna de Coningin ick hertelijck vermaende
Dat zy, op sulcken trap der heerlijckheyt nu staende,
(35) Sou dencken dat dees eer haer niet en was geschiet*
Op datse Godes volck sou laten in verdriet.
Sy haperde int eerst: maer, siende voor haer ogen
Haer eygen onderganck, wiert eyndelijck bewogen
Te stellen (sose sey) haer leven in balans
(40) Om neygen tot genae het herte hares mans.
Het is alrede nu den vijfden dach geleden
Dat ick en al het volck in vasten en gebeden
Verlangen angstelijck, of enich adem-tocht
Vant Conincklijcke hof door Esther comen mocht.
(45) Maer neen, de Coningin is daer so wel geseten
Dat zy (al dencktset niet) haer selven heeft vergeten.
[p. 153]
En Haman, om sijn doen te geven eenen schijn,
Laed’t al den vloeck op my, om dat ick niet wil zijn
Van die hem als een God aenbiddende ontmoeten
(50) Ja vallen voor hem neer en cussen zijne voeten.
Dus waer ick gae of stae, aen dees’ of gene sy
Het roepet wraeck en moort, en alles over my.
Ah Heere! so ick heb een euveldaet bedreven
Om dat ick uwe eer den mensche niet wil geven,
(55) Haest u, en u gericht aen my doch openbaert,
Maer na u goedicheyt dees’ arme schapen spaert.
Laes! t’is genoech gewacht. ick gae. de Heer wil geven
Na dattet hem gevalt ten dode of ten leven!

---

Rey.

      WAer ick my wende, waer ick gae,
      (60) Waer ick my legge, waer ick stae
      Gedurich sweeft my voor de oogen
      Dien dach, dien vreselijcken dach
      Waer in den alderlesten slach
      Gants Israel sal moeten dogen.

          (65) Als rasende ick dan ontspring’,
      Mijn haer ick pluck, mijn handen wring’
      Mijn armen ick ten hemel recke,
      T’is vier, t’is bloet al wat ick sie
      En waer ick, waer ick henen vlie
      (70) Den worger is my op den necke.

          Ick hoor der cleederen gescheur,
      T’gebreeck van venster en van deur,
      T’gekners van degens en van poken,
      En het onlijdelijck gespot
      (75) Der gener die, ô grote God
      U alderhoochsten name vloken.

          Ick sie een menichte die loopt
      De wreede armen opgestroopt
      [p. 154]
      Die sabels* hebbende geheven,
      (80) Ick sie, ick siese als verwoet
      Haer baden int geplengde bloet
      Dat haer de vingers daer van kleven.

          Ick sie een bruygom aengerant
      Meer voor zijn alderweertste pant
      (85) Als voor sijn jonge leven vechten,
      Ick sie hem doot in haren arm,
      En haer met jammerlijck gekarm
      Geworget aen haer eygen vlechten.

          Ick sie een suyg’linck, die sijn dorst
      (90) Te laven meynt aen s’moeders borst
      T’onnosel halsken afgesneden,
      En hoe met een gemengde vloet
      De witte melck en t’rode bloet
      Streelt over sijne sachte leden.

          (95) Ick sie een vrou in kindes-noot
      Doen metten sweerd’ een tweede doot,
      Die inden strijt, en in het baren
      Laes! met een crachtelose vlucht
      Laes te vergeefs! haer lieve vrucht
      (100) Soeckt voorden moort-priem te bewaren.

          Ick sie heel Abrahams geslacht
      Geleydt als lammers die men slacht
      Op-offeren haer vrome sielen,
      En den Euphratem trager gaen
      (105) Dewijl de oevers overlaen
      Aen wedersy van dode krielen.

          Ah! had’ ick vleugels, dat ick mocht
      My heffen inde breede locht,
      My swieren op de steyle bergen!
      (110) Ah! mocht ick in de woeste see
      Voor dit ondragelijcke wee
      My voor een oogenblick gaen bergen!*

[p. 155]
          Ah! mocht ick vande eerste zijn
      Die door een haest-gedane pijn
      (115) Des levens draet wiert afgebroken!
      Laes! t’sou my troosten min of meer
      Indien ick wist dat immermeer
      Dit quaet van God sou zijn gewroken.

          Waer zijdy? Heer, waer is u cracht
      (120) Die ghy aen Pharo hebt gewracht
      Doe ghy deedt wellen sijne wielen
      Met al zijn hooch-vermeten heyr
      Diep inden gront vant rode meyr?
      Wildy u erfdeel nu vernielen?

          (125) Ghy hebt, ghy hebt ons goet gedaen
      En wy sijn van de rechte baen
      Getree’n. wy hebben swaer gesondicht:
      Daer voor hebdy ons toegeleyt
      De ballinckschap, de dienstbaerheyt:
      (130) Maer dit en was ons niet vercondicht.

          Wie sal verbreyden, Heer, u lof
      Als Israel leyt in het stof?
      Wie sal opdragen zijn gebeden
      Wanneer door eenes menschen haet
      (135) Het heylich wtvercoren saet
      Gants hopeloos sal sijn vertreden?

          O eenich God, ô eeuwich Heer
      Wt uwen hemel siet eens neer
      En doet den vyant voor u beven.
      (140) Helpt ons in desen doodes-noot
      En geeft ons t’leven wt den doot
      Ghy die de dode geeft het leven.
[p. 156]

Tweede bedrijf. Haman. Mardochai. Abagtha.

Haman.

EEn levendich verstant, met wel-geslepen reden,
Een trotsen geest, bedeckt met minnelijcke seden
(145) Sijn middelen waer door men comt tot hogen staet,
Insonderheyt wanneer t’geluck voor-henen gaet.
Godsdienst, geloof, en trou, die sommige so eeren,
Sijn voor t’gemeene volck, en niet voor grote Heeren.
Dit canmen sien aen my, die my wel roemen mach
(150) Een vande grootste die bestraelt den claren dach.
Dies danck ick geene Goo’n. want (sose sijn en leven)
Door haer ist dat ick wt mijn erf-goet ben gedreven;
Maer mijn doortrapt vernuft heeft my so veel behaelt
Dat ick, als waer ick vanden hemel af-gedaelt
(155) Verheven by mijn Prins, gevreset vande lieden
Mach na mijn welgeval gebieden en verbieden.
Ist niet een grooten schat dat t’mijnent ick aenschou
Tien levendige soons van een noch jonge vrou,
Die ick te sijner tijt mach tot haer trecken laten
(160) Door t’gansche coninckrijck de vorderlijckste staten?
En isset niet een vreucht dat ick be-ogen mach
Den doot van die ick haet, en al op eenen dach?
Ick meyn het Joodsch gespuys, twelck Agag mijn voorvader
Dee sterven voor den tijt gelijck een euvel-dader:
(165) Die nu met man en maech vervoeret wt haer lant
So wonder wel te pas my vallen inde hant.
En, ofmen waende dat de nieuwe Coninginne
My niet so veel en acht of niet so seer beminne
T’waer misverstant, want op haer conincklijck banket
(170) Heeft sy by haren Heer my gisteren geset:
Ja, nemende vermaeck in mijn geest-rijcke reden,
Sy heeft my huyden weer opt middachmael gebeden.
[p. 157]
Geluckich Haman dan! maer lijckwel dit geluck
Is, door mijn ongedult, niet sonder aller druck.
(175) Want een besneden slaef van stant en van geboorte
Hem dagelijcx laet sien ontrent des Coninx poorte,
Die, gae ick wt of in, staet als een stijven pael,
En buyget voor mij niet, noch wijckt my niet een mael.
T’waer een geringe tijt, of ickse schoon afwachte,
(180) Dat hy moet om den hals met alle sijn geslachte,
Maer mijne Gemalin my gister-avont riet
Dat ick so vele gonst hem sou betonen niet,
Maer dat ick voor mijn huys aen-stont sou laten stellen
Voor hem een lichte galg’ hooch inde vijftich ellen,
(185) Op dat hy voelen mocht den opgeblasen sot
Dat arme hovaerdy is groter luyden spot.
Dit heb’ ick so beschickt: en ben hier om te vragen
Des Conings goeden wil (die mach den ondanck dragen)
Der Coninginnen spijs coom niet in mijnen mont
(190) Indien hy niet en hangt noch dese morgenstont.
Maer siet! hier is de man. ick wil wat gaen ter syden
En proeven of hy oock sijn dorperheyt sal mijden.

Mardochai.

    In mijn betranet* huys ick niet geduren mach,
Maer loop na s’Conincx hof wel tienmael op een dachx
(195) Of mogelijck ick creech van Esther enich teken.
Wie staet hier? Haman? ah! het herte dunct my breken.
Wat maeck ick? wijck ick? neen: want hy my rede siet.
Al naeckte my de doot ick en aenbid’ hem niet.

Haman.

    Den soon Hammedatae, ô Mardochai, u groetet.

Mardochai.

    (200) Des vyants groetenis een vloeck men achten moetet.

Haman.

    U grootsheyt, Mardochai, u brenget int verdriet.

Mardochai.

    U eygen hovaerdy en wrevel siedy niet.
[p. 158]

Haman.

    Leert, Joden, Godes macht en ordening te wijcken,
En eert de Coningen in hare Coninckrijcken,
(205) De Vorsten in haer lant, de voogden in haer stat.
De schepselen, hoe stuyr en crijgel, weten, dat
Sy wijcken moeten voor de hoge Heerlijcheyden.
De winter (siet ghy niet?) moet voor den somer scheyden,
Den nacht al stillekens ruymt voor den dageraet
(210) Wanneerse voor de Son in hare schoonheyt gaet,
Wie sijt ghy dan, die voor de wettige gerichten,
Een wettich onderdaen, u weygeret te swichten?
De vreese moeter zijn indien een borgery
Niet eermen het vermoet sal raken inde ly.
(215) De vreese moeter sijn indien een leger machtich
Niet worden sal in yl oproerich en tweedrachtich.
Waer schroom is daer is eer. en die hem buygen can
Met tamelijck ontsach is een behouden man.
Maer waer een yegelijck slech na zijn hooft wil draven
(220) Wort deuchd’ en segening’ gelijckelijck begraven.

Mardochai.

    De Coningen, naest God, ô Haman, wy wel weten
Te eeren, oock al die in hoocheyt sijn geseten
Maer t’is een ongeluck dat dick des Conincx woort
En wapen wort gevoert van die het niet behoort.
(225) Ghy Haman schaemt u niet alhier des Princen segel
Te bruycken naet’ u lust verr’ buyten allen regel
Tot roof en moort van die die beter sijn als ghy.
Ghy quaemt hier ongegoedt, nu sien en horen wy
Dat ghy den Coninck biedt veel duysenden talenten
(230) Tot vromer luyden doot. Waer heen so grote renten
Als wt der weduwen en weesen sweet en bloet
Of wt des Conincx schat en het gemeene goet?
En, ô verwaenden geck! ghy derft u laten eeren
Als waerdy (ick verschrick!) de Heere aller Heeren:
(235) En die het niet en doet ghy wredelijck verscheurt
Ja wieder tegen kreunt heeft lijf en goet verbeurt.
[p. 159]
Wat spreecty dan van deucht, van vromicheyt, of segen?
Van sulcke dingen swijcht, of kentse eerst te degen.

Haman.

    Een vremdelinck my dorf voorleggen dus mijn leet!*

Mardochai.

    (240) Ghy sijt soo vremd’ als ick, als alle-man wel weet.

Haman.

    Ick ben van Amalek, een volck wel-eer van machte.

Mardochai.

    Maer vanden Heer vervloeckt int duysenste geslachte.

Haman.

    Mijn diensten hebben my tot heerlijckheyt gebracht.

Mardochai.

    Ick heb meer goets als ghy voor desen staet gewracht.

Haman.

    (245) Welck’ is die groote daet daer mee ghy my dus terget?

Mardochai.

    Ick heb des Conincx lijf voor moordery geberget.

Haman.

    Ghy dedet anders niet als dat ghy schuldich waert.

Mardochai.

    En ghy vergeet u plicht, daer sydy voor vermaert.

Haman.

    Quaet-spreker, boett’ u lust, ick sal u niet verschonen.

Mardochai.

    (250) De ontrou loont haer Heer, die sal u oock wel lonen.

Haman.

    Wat gelt, ick hoor van u wel haest een ander liet!

Mardochai.

    Dat God wil sal geschien, ick en ontsie u niet.

Haman.

    Ick sach te winter een die door de woeste baren
Met woorden onversaecht den bootsman dwong te varen,
(255) Maer als het ongeweer quam dapperlijck aen-boort
Doe lach hy inde ly en kickte niet een woort
Ja liet hem op het lijf vande matrosen treden:
Soo wil’t u, Mardochai noch gaen den dach van heden.
[p. 160]

Mardochai.

    Ick sach dees somer een die met een stille locht
(260) Het seyl steld’ inden top, of hem niets deren mocht;
Maer een geringe buy benam hem schip en leven:
Dit hoop ick is voor u, hoe seer ghy sijt verheven.
Nu Haman, goeden dach.

Haman.

                                        ô snootste dieder leeft,
Hoe weynich weet ghy dat na u de galge beeft!
(265) Wat hoor ick? gaet de deur van s’Coninx camer open?

Abagtha.

    Wie is hier op de sael? t’is Haman. ick moet lopen
En seggent onsen Heer.

Haman.

                                      hy steeckt het hooft eens uyt
En gaet weer binnewaerts. k’en weet wat dat beduyt.
Daer is hy wederom.

Abagtha.

                                  Heer Haman, vrient der Goden
(270) De Coninck heeft door my u haestelijck ontboden
Om saken van gewicht.

Haman.

                                    Al wat sijn majesteyt
Is lief en aengenaem daer ben ick toe bereyt.
Siet hier een nieu geluck, dat eer ick my com melden
Ick ingeroepen word! Nu sweer ick salt u gelden
(275) Grootspreker Mardochai! dit is u laetste dach
Dewijl ick van u met den Coninck spreken mach.

---

Rey.

      O Conincklijcke hoven
      Hoe conde ick geloven
      Dat gieren ende draken
      (280) In u haer nesten maken!
      Dat onder sijde cleren
      Ghy deckt so boose seeren!

[p. 161]
          In u heeft heerschappye
      De stoute hovaerdye,
      (285) De leugentale constich,
      De nijdicheyt af-jonstich,
      En, onder gladde woorden
      De voorbedachte moorden.

          Lof-tuyters, keucken-asers,
      (290) Vermomde orenblasers,
      Spot-vogels, God-versakers,
      Geslepen muyte-makers
      Die hebben ’troer in handen
      Der Conincklijcke landen.

          (295) Ons Heere wort bedrogen,
      Sijn schatten wt-gesogen,
      Gerechticheyt verjaget,
      Den onderdaen geplaget,
      Raet yemant tot het goede
      (300) Die is zijns levens moede.

          Haer heymelijcke listen,
      Haer openbare twisten,
      Haer schimpen en haer schelden
      Dat moeten wy misgelden.
      (305) De schuldige verbeurent,
      D’onnoosele betreurent.

          O Haman! uwen toren
      Maeckt dat wy gaen verloren.
      O Mardochai! u yver
      (310) Maeckt Haman noch te stijver
      U alte-vrye waerheyt
      Brengt ons in grote swaerheyt.

          Ghy scherpet uwe sinnen
      Daer ghy niet cont gewinnen.
      (315) Ghy eyschet recht en reden
      Daer ’t recht niet is geleden.
      Een saeck die, na mijn oordeel,
      Meer schade geeft als voordeel.

          Gelijckewel, ick hope
      (320) Dat God niet alte-hope
      Sijn trouwe bontgenoten
      Wil t’enemael verstoten,
      Die midden inde smerte
      Geeft sulcken leeuwen herte.

          (325) Ghy Heer hebt in u handen
      De handen der vyanden.
      Ghy leydet als de vloeden
      Der Coningen gemoeden.
      Waeckt op; dat u genade
      (330) Ons niet en coom te spade.

Derde bedrijf. Abagtha. Haman.

Abagtha.

,, GElijck de maertsche son de dampen opwaerts trecket
,, Maer niet verteren can het geen sy heeft verwecket
,, Waer door dan anders niet te wege wordt gebrocht
,, Als nevelachtich weer en ongesonde locht;
(335) ,, Soo sietmen menich mensch onrustelijcken malen
,, Om alle catten-quaet gedurich opte halen:
[p. 162]
,, En als nu vele stancx ontijdich is gemaeckt
,, Soo weet hy raet noch wech hoe hy daer door geraeckt.
§Dus gatet (dies ick lach’ al laet ick het niet blijcken)
(340) Heer Haman, die beteest daer binnen staet te prijcken.
Hy quam ten Coninck in; de Coninck bracht hem voort
Dees vrage: wat hem docht datmen te doen behoort
Een man, die om zijn deucht verdienstelijck beminnet
De Coninck sonderling’ te eeren was gesinnet?
(345) Heer Haman (peysende; die eere is voor my.)
Sprack: uwe Majesteyt weet wat het beste zy,
Maer mijn geringen raet is, datmen ’sConinx crone
Dien man stell’ op het hooft, en voere hem ten tone
Opt peert daer niemant als den Coninck op en sat,
(350) Met purperen behanck doort schoonste vande stat:
En roepen laet door een vande geachtste Heeren
Dit is den man dien onse Coninck wil vereeren.
Het woort was nau daer wt, de Coninck sey: wel-aen,
Ghy sult tot Mardochai met dese crone gaen,
(355) Hem cleden met mijn rock, mijn clepper maken veerdich,
Want hy om sijne trou is desen cieraet weerdich.
Ghy sult den leytsman sijn en roepen sijnen lof,
Als zijnde boven all’ aensienlijck in mijn hof.
En dy, Abagtha, ick op dijnen hals gebiede
(360) Te helpen dat dit werck voort middach-mael geschiede.
Want ick niet eten sal al-eer ick heb bescheyt
Dat ick belonet heb so groten vromicheyt.
Ick neygde my, en ginck: maer Haman bleef wat binnen.
Daer comt hy.

Haman.

                      Och! hoe sijn verbijstert mijne sinnen!
    (365) Abagtha, segget my, want u is het bekent.

Abagtha.

Wat sake?

Haman.

                Wat van my den Coninck heeft gewent
Tot Mardochai?
[p. 163]

Abagtha.

                        K’en weet niet dat des Coninx ogen
U minder als te voor, Heer Haman, luchten mogen;
Maer d’oorsaeck dat hy met den Jode gaet so breet
(370) Ick u wel melden sal, want icker wat van weet.
De Coningen, al sijn sy schoon niet inde wapen
Noch waken menichmael als slechte luyden slapen.
Dat sach ick aen ons Heer, als de vergangen nacht
Voor sijne camer-deur ick hiel de vierde wacht.
(375) De ruste hem ontstont, k’en weet door wat voor sorgen,
Dies hy (ten naesten by een uyre voor den morgen)
My tot hem binnen riep en van my hebben wou
Dat ick hem yetwes wt het tijtboeck lesen sou
Om, hoorende wat nuts, te stillen zijn gedachten
(380) En so het trage licht des dages af te wachten.
Ick dedet, en (gelijck het wesen sou) ick las
Het geen sijn Majesteyt corts wedervaren was;
Hoe Theres hovelinck met Bigtan, sich begeven
Hadd’ hem archlistichlijck te helpen om het leven:
(385) Twelck zijnde ongevaer by Mardochai gehoort
Hy aende Coningin sey heymelijcken voort,
En Esther quam het strax aen haren Heer ontdecken:
Die dese moordenaers dee vangen ende recken,
En, hebbende t’verraet bevonden so het was,
(390) Haer loonde na haer werck. terwijlen ick dit las
Den Coninck schielijck vraecht, my vallend’ in het lesen,
Wat eer of mildicheyt is Mardochai bewesen
Voor dese sijne daet? ick seyde: voor gewis,
Heer Coninck, weet ick dat hem niets gegeven is.
(395) Ah Goden! riep hy wt, hoe comtet dat wy weten
Het quaet te wreken, maer het weldoen so vergeten?
En laste my terstont te sien wie int salet
Ginck wandelen; ick vand’ en bracht u voor zijn bedt,
Alwaer ghy, Heere, self den voorslach hebt gegeven
(400) Daer ghy nu over claecht.

Haman.

                                                  Ah! droomde my mijn leven
[p. 164]
Dat Mardochai ge-eert sou zijn door mijnen raet!
Mijn meyning’ was voorwaer heel anders.

Abagtha.

                                                                  Ick verstae’t.
    Maer meynen sonder gront heeft menigen bedrogen.

Haman.

    Hoe! sou mijn eygen hant mijn vyant dan verhogen?

Abagtha.

    (405) Is hy u vyant, Heer, hy is des Conincx vrient.

Haman.

    Ick, die sijn Majesteyt soo eerlijck heb gedient!

Abagtha.

    En Mardochai heeft oock sich roemelijck gedragen.

Haman.

    Sal ick dien spot aendoen mijn welgebooren magen!
Ick liet my liever.

Abagtha.

                            Heer, doet na des Conincx wil,
(410) Of andersins ick ga hem vinden.

Haman.

                                                              houdet stil,
Dat ick my wat bedenck.

Abagtha.

                                        t’is geen bedenckens waerdich,
Des Conincx last is daer, Heer Haman, maeckt u vaerdich.

Haman.

    Legt over hoe ghy spreeckt, Abagtha, en met wien.

Abagtha.

    Tis my gelijckeveel als ick mijn meester dien.
(415) En hoort (gelieftet u) een woort so goet als hondert:
Indien ghy langer draelt so hout u niet verwondert
Dat ick weer henen stap ten Coninck, om hem aen
Te seggen dat ghy u verweygeret te gaen.

Haman.

    Staet stille, ick ga heen, als ’t anders niet mach wesen.

Abagtha.

    (420) So hebt noch ghy noch ick zijn ongenae te vresen.

---

[p. 165]

Rey.

EEn vast beminner van het recht
Wort nimmermeer ter neer gelecht
Door licht-beroerde mannen
Of woedende tyrannen.

    (425) Het brullen van den noorden wint
Sijn stalen moet niet overwint
Laet donderen, laet craken
T’en can aen hem niet raken.

    En of den hemel op hem viel
(430) So sou sijn goddelijcke siel
Met ongebogen crachten
Dien groten slach verwachten.

    Dit is de const, waer door wel eer
Den vromen Enoch vanden Heer
(435) Is hogelijck verheven
Om steets met hem te leven.

    Hier henen hebben den Thisbijt
Na bange sweet en suyren strijt
Gedragen vander eerden
(440) De glinsterende peerden.

    Waer onder Mardochai den helt
Oock sal met vreuchde sijn gestelt,
En daer de sterren blincken
Den soeten nectar drincken.

    (445) Wiens onbewegelijck gemoet
Men noyt cost brengen ondervoet
Als alles lach verslagen
Met dodelijcke vlagen.

    Waerom hy nu als Conincx soon
(450) Omluystert met een gouden croon**
In spijt van die hem haten
Hem tonet op de straten.

[p. 166]
    Den wroeger die het alles dwong’
Met zijne veel-misbruyckte tong
(455) Hem opentlijck nu eeret.
Soo is de cans gekeret.

    Verblijt u, heylich Israel,
U druck verandert is in spel,
U evel-moedich schreyen
(460) In liefelijcke reyen.

    Hoe willen wy noch wederom
Besoecken Godes heylichdom
En daer met grote scharen
Doen roken de altaren!

    (465) Als ghy, o vyant, die ons dacht
Te storten inde diepe gracht
Moet liggen op de straten
Van alle man verlaten.

    Neen, neen, die eer u niet gebeurt.
(470) So ons gebet den hemel scheurt
So sullen u begraven
De hongerige raven.

    In plaetse van het elpenbeen
En vande bonte marmersteen
(475) Daer ghy na lange jaren
Eens onder meynt te varen.

    Ghy vliegt te hoge, o mijn liet,
Eylaes! de cloot en leyt noch niet.
Oft erger wort of beter
(480) God wetet den Al-weter.

Vierde bedrijf. Haman. Zeres. Tharsis. Zethar. Mares. Bode.

Haman.

MYn vrienden welcker woort ick noyt en heb versmadet,
Ick heb u hier ontboo’n op dat ghy my beradet
[p. 167]
Gestortet plotselijck int swaerste ongeval
Dat my oyt is geschiet, of, meyn ick, schieden sal.
(485) Ick, die als eenen God was, over al gepresen,
Wiens grootheyt dach op dach was hoger opgeresen
Heb moeten voor de geen my buygen, die altijt
Mijn voorspoet wederstaen, mijn eere heeft benijt.
Dees handen hebben hem geheven inden sadel,
(490) Dees tong’ heeft zijnen lof voorden geheelen adel
En borgery geroemt. dien droeven ogenblick
Heb ick te lang geleeft! maer laes! wat conde ick?
Dien groten heerscher, wien d’onsterfelijcke Goden
Noyt hebben yet ontseyt die haddet my geboden.
(495) Hoe soud’ ick derren dien met een vermeten sin
Yets weygeren te doen, die slechs een mensche bin?

Zeres, Hamans wijf.

    Is Mardochai een Jood’ als ick heb horen kallen
Voor wien ghy onvermoet begonnen hebt te vallen,
Weest seker dat dit niet is uwen laetsten val
(500) Maer dat den rechten slach u noch eerst treffen sal.

Tharsis.

    Hy sal voortaen geheel besitten s’Conincx herte.

Zethar.

    Hy sal, ist mogelijck, u doen een quade perte.

Tharsis.

    Sijn lantsluy maeckt hy vry van al haer ongemack.

Zethar.

    Ick sorg’ dat het daer na wil waeyen op u dack.
(505) En (als ick seggen mach, Heer Haman, mijne meyning)
Wat alte hoge stijcht moet comen tot vercleyning.
Op groter Heeren gonst wel nau te letten is
Datmense niet misbruyck, want t’is geen erfenis.*

Tharsis.

    Ick hebber een gekent die reysde achter landen
(510) Met een getemden leeuw, dien streeck hy mette handen,
Hy clom hem op den rugg’, hy vatte hem den baert,
Hy beurde overeynd’ sijn poten ruych-gehaert
[p. 168]
Maer eenmael, als hy hem wat te vrypostich quelde
Den leeu gaf hem een dou dien hy niet na vertelde.
(515) Heer Haman, denckt dit na, want t’is op u gemunt,
Ghy roemt dat uwen Prins u grote eere gunt,
Hy heeft sijn tijt verdrijf aen uwe hoofsche streken,
Ghy comt hem alle uyr in sijne camer spreken,
Hy neemt u in zijn coets, en voert u door de stat
(520) Hy steeckt met u den rinck, ghy leydt hem na het bat,
Een yder moet voor u aen sijne tafel wijcken,
Ghy crijget wat ghy wilt daer anderen op kijcken.
Heer Haman, siet wel toe: ghy meynt het gae u wel
Maer eer ghy u dies hoedt so wortet catten-spel.
(525) Den leeuw hout sijnen aert, de groten hare nucken:
Nu sydy beste vrient, strack rijtens’ u in stucken.

Mares.

    Ick hore menichmael, en vindet nu gewis
Dat met swaer-hoofdich volck niet wel te raden is.
Segt my, mijn vrienden eens, wat zijn het doch voor saken
(530) Waer door Heer Haman sou in swaricheyt geraken?
Ons Coninck heeft, t’is waer, den Mardochai geeert
Maer heeft hy door die daet den Haman oock verneert?
Neen. want dat Haman was op Mardochai gestoret
En had zijn Majesteyt, dat weet ick, noyt gehoret.
(535) Wat vrese isser dan, bedenckt u, wat geschil,
Te meer nu Haman heeft gedaen des Conincx wil?
En, of schoon Mardochai hem poogde te bewegen,
So is de Coningin den Haman doch genegen
Die hem noch desen noen genodet heeft te gast.
(540) Daer can hy op het nieu zijn banden maken vast.
Wie comt hier gaen?

Haman.

                                  my dunckt t’is een vant hof-gesinne.

Bode.

    Heer Haman sijt gegroet, ons Vrou de Coninginne
Ter tafel u verbeyt.
[p. 169]

Haman.

                              Hier is geen wachten meer.
Mijn vrienden goeden dach.

Vrienden.

                                            Nu, goeden dach mijn Heer.

---

Rey.

      (545) AH! wie hadde connen dromen
      Dat ons grote Coningin
      Tot den hater vande vromen
      Soude neygen haren sin?

          Die my dat had doen vermoeden,
      (550) Eerder hadde ick gelooft
      Dat de snelle water-vloeden
      Keeren souden tot haer hooft:

          Keeret om ghy snelle stromen,
      Steygert opwaerts inde locht
      (555) Nu het hier is toe gecomen
      Daer noyt hert om had gedocht.

          Haman was al vry wat lage,
      Sijnen val die scheen gewis
      Maer by schonen lichten dage
      (560) Leydt hem Esther aen haer disch.

          U, ô Vasthi, salmen romen
      Die verloort den gouden crans
      Dat ghy weygerdet te comen
      Aende tafel byde mans.

          (565) Esther sal haer dies wel wachten,
      Die daer mede is ge-eert
      Dat tot inde late nachten
      Sy met Haman banketeert.

          Haman die hem derref kanten
      (570) Tegen al wat God bemint,
      Die haer eygen bloet-verwanten
      Wt te roeyen is gesint.

[p. 170]
          In u cleynheyt wiert gehoret
      Esther uwer deugden lof,
      (575) Maer nu liggense gesmoret
      Inde weelden van het hof.

          O, vervloeckt die hoopt op menschen!
      O, ten ander-mael vervloeckt
      Alle die door sotte wenschen
      (580) By de groten hulde soeckt.

          Is het tijt van banketeren
      Of te liggen zy aen zy
      Nu het al schijnt om te keren
      Door dees nieuwe tyranny?

          (585) Esther, sal u herte dogen
      Uwer broederen verdriet?
      Laes! ick sie het voor mijn ogen
      En nochtans geloof ickt niet.

          Denckt, ô dencket dat de Heere
      (590) Ons can redden wt den druck
      En u vanden stoel der eere
      Storten in het ongeluck.

          Stil mijn tonge. God behoede
      Voor gevaer de Coningin:
      (595) Die can wenden totten goede
      Onse smert en haren sin.

Vijfde bedrijf. Esther. Ahasueros. Haman. Charbona. Mardochai.

Esther.

MYn Heer is wonder vroech vant middachmael geresen.
Doch hoop’ ick lijckewel hem aengenaem te wesen
Mijn te gering’ onthael.
[p. 171]

Ahasueros.

                                        Ghy wetet, Esther, dat
(600) Ick uwe vrientschap acht voor mijnen besten schat.
U schoonheyt is het minst dat my tot liefde trecket,
U deuchdelijck gemoet my meest daer toe verwecket.
Hoe soud’ ick dan voor al niet gaeren met u sijn?
Maer doch een Vorst als ick en moet niet by den wijn
(605) Noch by den soeten praet hem al te lang’ vergeten,
Maer dencken hoe hy wel mach quijten zijn geweten
Int richten van zijn volck.

Esther.

                                          De reden van mijn Heer
My hogelijck voldoen.

Ahasueros.

                                    Nu Esther, segt, wanneer
    Ghy my genoodicht hebt tot tweemael na malcander,
(610) En woudt ghy niet van my versoecken t’een of t’ander?
My dunckt ick hebt gemerckt.

Esther.

                                                Den goddelijcken strael
Van mijnes Heeren ooch doordringet altemael.
T’is waer: ick soude wel deemoedich wat begeren.

Ahasueros.

    Begeert. ick heb geseyt, en (wildy) ick sal sweren
(615) Dat uwen wensch u sal geschien volcomelijck,
Al goltet schoon de helft van al mijn coninckrijck.

Esther.

    Ick sincke voor u neer, en met betraende ogen
Heer Coninck, roep ick aen u liefd’ u mededogen.
Om uwer rechter hant, om onse echte trou,
(620) Indien ick u oyt was een onderdane vrou,
Indien u mijne min oyt blijtschap heeft gegeven,
Schenckt my en mijn geslacht genadichlijck het leven.

Ahasueros.

    Het leven? wat is dat? wat isser voor gevaer?

Esther.

    Eylaes! wy zijn vercocht van eenen moordenaer
[p. 172]
(625) Om al op eenen dach den wreeden doot te sterven.
Ah! hadden wy t’geluck in ballingschap te swerven!
Of waren zy en ick tot slaven maer vercocht
Dat ick u dienaren haer voeten wasschen mocht!
Of cond’ u onse doot, ô Coninck, voordeel geven
(630) Wy souden alte-bly* op-offeren het leven.
Maer den verrader soeckt met ons onnosel bloet
Te weyden sijn gesicht, te coelen sijnen moet,
En uwes majesteyts beminnaers te verderven
Op dat hy uwe croon en scepter mocht beerven.

Ahasueros.

    (635) Ick sidder! maer staet op mijn waerde Coningin.

Esther.

    Ah! laet my inden stof, die stof en assche bin.

Ahasueros.

    Staet op, en aen mijn sy gaet sitten; ick wil vragen.

Esther.

    Ick doe, mijns levens Heer, na al u welbehagen.

Ahasueros.

    Esther, wie is de man, want icket weten moet,
(640) Die sijne felle hant wilt baden in u bloet?
Wie isset die daer staet na t’beste mijner sielen,
En om sijn ogen-lust u maechschap wil vernielen?
Mijn Conincklijcke hert ontbrandet. segget aen.

Esther.

    T’is Haman, dien ghy siet, ô Coninck, voor u staen.

Ahasueros.

    (645) Haman! o groote Goo’n! doet open, (mijne knapen)
De deure vanden hof, dat ick mach adem rapen:
En dat, ô bosewicht, ick u niet meer aanschou
En aen u niet en doe dat my daer na berou.
Comt, volgt my Charbona, ick heb u wat te spreken.

Haman.

    (650) Ick valle u te voet, en bidde u, te breken
Den toren van mijn Heer, ô grote Coningin,
Hoewel ick u genae, eylaes! onweerdich bin.
[p. 173]
Maer mijn getuygen zijn d’onsterffelijcke Goden
Dat ick u noyt en dacht te quetsen noch te doden.
(655) Want uwes Majesteyts verwanten kend’ ick niet.
T’is dwaselijck, nochtans onwetende geschiet.

Esther.

    Haman, gedanckt sy God, u glas is wtgelopen.
Nu suldy eens voor al u wrevelmoet becopen.
Ghy wist niet, so ghy segt, dat my of mijn geslacht
(660) Door uwen fellen raet de doot was toegedacht:
Maer wisty niet, dat God die swacke handen stercket
En met een suyver ooch ons daden overmercket
Oock sonder onderscheyt van arem of van rijck
(Rechtveerdich zijnde) straft t’begangen ongelijck?
(665) Nu stellet (so ghy wilt) u levendich voor ogen
Den grouwel daer u hert u hant toe heeft bewogen:
De Joden in dit rijck verspreydet wijt en sijt
Dachty met eenen slach den hals te maken quijt.
Hoe menich grijsen cop, hoe menich man met eeren
(670) Niet wetende waerom quam door u int verseeren?
Hoe menich jonge spruyt, hoe menich swanger wijf
En nieugeboren kint beroofde ghy het lijf?
Dit bloetbat was by u een seer geringe sake.
Maer t’haestet over u de goddelijcke wrake,
(675) Waer van den aenvanck hier, en t’eynd’ en is niet veer.
Siet oock hoe ghy beloont den Coninck uwen Heer:
Voor eerst, ghy brenget om sijn trouste ondersaten:
Daerna, in plaetse dat men boven alle maten
Sijn deuchden heeft geroemt, so maeckty, dat voortaen
(680) Een algemeynen vloeck quam over hem te gaen
Als die sijn eygen volck nu poogde te verslinden.
Is dit het beste dat ghy, Haman, wist te vinden
Tot loon van dat hy u (ah! al te jonstelijck)
Verwalter heeft gemaeckt vant hele Coninckrijck?
(685) Wat segdy? swijgdy? jae. u overtuycht geweten
Maeckt dat ghy inder noot u antwoort hebt vergeten.
Wat ligdy opde gront? ghy toont tot deser tijt
Dat ghy een wreden, maer een bloden moorder sijt.
[p. 174]

Ahasueros.

    T’is, Charbona, alsoo: (waert anders t’waer te wenschen)
(690) Dat oude weldaet slaept, ondanckbaer sijn de menschen.
Maer t’is de waerheyt oock, dat die een groeve maeckt
Voor die hem deuchde doet vaeck self daerin geraeckt.
En, of hy doort geluck een tijt lanck moedich brallet,
Hoe dat hy hoger climt hoe dat hy dieper vallet.
(695) Comt met my: want voorwaer wy beyden al te langh
Dat in so groven stuck het recht heb zijnen gang’.
Waer is den fijnen man? o goddelijcke machten!
Wat sie ick! wil hy oock de Coningin vercrachten
Hier binnen in het hof en voor mijn aengesicht?
(700) Wat straffe is genoech voor sulcken bosewicht?

Charbona.

Heer Coninck, al de stat weet seker te vertellen
Dat Haman by sijn huys een boom van vijftich ellen
Heeft opgericht, en tot een galge heeft bereyt
Voor Mardochai den vrient van uwe Majesteyt.
(705) Waert vremt dat zijnen hals dien sellever vercierde?
En leet den hoon dien hy wt dertelheyt versierde
Voor vrome luy? het waer wel mijn geringen raet.

Ahasueros.

    De galge (knechten) die voor Hamans deure staet
Schickt dat hy dadelijck dees uyre daer aen hange
(710) En hoordy? maeckt den rey (dat raed’ ick) niet te lange,
So ghy behouden wilt u coppen packt hem aen.

Haman.

    Heer Coninck. Ahasu. sleypt hem wech.
Charb. Heer Coninck. Ahasu. blijvet staen;
Wat wildy?

Charbona.

                  So het is ws Majesteyts behagen
Den Conincklijcken rinck sal hy niet met hem dragen
(715) Ter plaetse daer hem beydt zijn welverdiende straf.

Ahasueros.

    T’is waer. den segel-rinck, trawanten, neemt hem af
En geeften my.
[p. 175]

Haman.

                        genae Heer Coninck! Ahasu. slaet de slippen
Sijns mantels om hem her dat sijn vervloecte lippen
Hy hier niet meer en repp’.

Haman.

                                        ô doot! ô wreede doot!

Ahasueros.

    (720) So gae het yder een die u, mijn bedgenoot
Met een quaet oog’ aensiet, of uwe lieve magen.

Esther.

    God geev’ u majesteyt geluck en blijde dagen.

Charbona.

    Het Persiaensche recht (met oorlof dat ick spreeck
Heer Coninck) brenget mee: indien het ergens bleeck
(725) Dat yemant had getracht (vertredend’ alle wetten)
Met t’Conincklijcke bloet sijn handen te besmetten
Deselve niet alleen maer alle zijn geslacht
Tot schrick van anderen ter doot sou sijn gebracht.
Wil oock u Majesteyt dieshalven yets belasten?

Ahasueros.

    (730) De wetten, Charbona, die aen het leven tasten
Insonderheyt om t’stuck van Princen-moordery
Gaen scherp, en dat met recht: maer weet, het staet by my
De straffen altemet te lichten of te swaren.
Dies, om hierinne niet te rijpelijck te varen,
(735) Ick wil dat ghy de soons van Haman alle tien
Versekert, en ghy sult met eenen ommesien
Na Mardochai, want ick my met hem wil bespreken
Hoe verre men sich aen mijn vyanden sal wreken.

Charbona.

    Hy is gewonelijck, Heer Coninck, voort palleys.
(740) Ick gae hem roepen. en voorts doen mijns Heeren eysch.

Ahasueros.

    Hoe salich is de man, ô Esther, die verborgen
Sijn dagen eynden mach! hoe salich die de sorgen
[p. 176]
Van scepter ende croon mach setten aen een sy
Niet vresende voor moort noch voor verradery!
(745) O crone! somen wist te wegen uwe swaerde
Men raepte u niet op al laegdy op de aerde.
Maer hier comt Mardochai.

Mardochai.

                                          God geev’ u Majesteyt
Een leven vol gelucx en vry van treuricheyt.

Ahasueros.

    Mijn leven, Mardochai, duert velen alte lange.
(750) Maer, dat na uwe comst ick nu ter tijt verlange
Is om het snoo verraet te maken u bekent
Twelck tegen den persoon van Esther was gewendt.
Hier van was Haman t’hooft, dien ick het minst betroude.
Doch, hy heeft sijnen loon. nu Mardochai, ick houde
(755) Dat ghy, gelijck ghy my hebt roemelijck gedient
Hooch-achten sult de eer te blijven s’Conincx vrient.
En daer op geef ick u het aensien en tvermogen
Dat Haman by my had. hier siedy voor u ogen
Den groten segel-rinck, gebruycket hem gelijck
(760) Ghy wetet nut te zijn voort Persiaensche rijck.
U sullen in mijn hof eerbieden al de groten.
En buyten uwen raet en sal niets sijn besloten.

Mardochai.

    Ick danck u Majesteyt. en, waerlijck, ick beken
Dat ick so hogen ampt geheel onwaerdich ben:
(765) Doch hope, feyltet my aen cloeckheyt en wel-spreken*
Dat my, door Gods genae, geen trouheyt sal ontbreken.

Ahasueros.

    En Hester, mijne hant u huyden overgeeft
Het huys van Haman, ja oock alles wat hy heeft.
En, eyschet ghy wat meer, hoe costelijck van waerde
(770) Ick schenckt u ah! wat valt ghy weder op de aerde?

Esther.

    Ick segg’ u Majesteit voor alles lof en danck.
Maer laes! wat batet my mijns vyants onderganck,
[p. 177]
Hoe can hem oock mijn hert een ogenblick verblijden
Wanneer al mijn geslacht gelijckewel moet lijden?
(775) Hoe sal mijn oog’ aensien dat op dit grote volck
Den hagel storten sal van een so swarten wolck,
Voor welcken genen troost noch redding’ is te hopen
So lang’ als Hamans schrift niet en is weder-ropen?

Ahasueros.

    Ghy weet (maer staet doch op.) ghy weet de oude wet
(780) Onroerelijck by mijn voorsaten ingeset,
Dat alles waer ’tpitsier des Conincx op gedrucket
Is, inder eeuwicheyt moet blijven onverrucket.
Hoe can ick, Esther, dan te breken onderstaen
’Tgeen onder mijnen naem en segel is gegaen
(785) (Hoewel door argelist) behoudende mijn eere?
Ghy weent. en inder daet het jammert my gants seere
Als ick u yet ontseg. laet horen doch voor al
Wat Mardochai ons in dees sake raden sal.

Mardochai.

    Het sal u Majesteyt genadichlijck believen
(790) Te senden inder yl sijn Conincklijcke brieven
Aen alle Vorsten en Regenten van het lant,
Een yeder in zijn tael, een yeder na zijn stant,
Waer in men Hamans schrift (dewijl het so moet blijven)
Mach laten ongeroert: maer scherpelijck sal schrijven*
(795) Dat yeder van haer sal de Joden op dien dach
Datmense doden wil waerschouwen voorden slach,
Ja oock met wapenen nootdruftelijck versorgen
Om tegenstant te doen aen die haar willen worgen.
    De Joden salmen voorts wt cracht van dit bevel
(800) Belasten, dat by haer men goede ordre stel
Dat niemant op dien tijt aen hem en laet ontbreken
Aen sijne vyanden sich mannelijck te wreken,
Op dat de constenaers van twist en moordery
Self proeven welck de vrucht van haren wrevel zy.
    (805) Wat Hamans soons belangt nu liggende in banden,
Me-vrou de Coningin heeft die in hare handen,
[p. 178]
Ick soud’ haer Majesteyt ootmoedelijcken raen
Dat syse mee den ganck haers vaders dede gaen,
En ’tsaet van Amalek allenskens t’onder-brachte
(810) Vervloeket vanden Heer int duysentste geslachte.
    Naer desen can met een te Susan op het slot
Den Joden die daer sijn geschieden een gebot
Oock volgens met de post al-omme heen gestieret
Dat jaerlijcx desen dach by haer sal zijn gevieret,
(815) Om dien te seggen danck die eeuwichlijcken leeft
Voor dat door uwe hant, ô Coninck, hy hen geeft
Voor plondering’ en moort geluck en groten vrede:
Oock voor des Conincx huys t’aenhouden in gebede
Op dat het groey en bloey so lang’ als son en maen
(820) Aent blinckende gewelf des hemels sullen staen.
Dit is, ô Coninck, mijn wel-meynende gevoelen.

Ahasueros.

    ’Ken sie geen beter wech dees werringe t’ontwoelen
Als uwen raet. gaet heen schrijft na u welgeval
Want icket bondich en van waerden houden sal.

Mardochai.

    (825) De Coninck leve lang.

Esther.

                                                Der Goden God wil geven
    Het rijcke veel gelucx, den Coninck een lanck leven.

---

Rey.

WAeck ick? of sluym ick? ben ick by mijn sinnen?
Sie ick de blijtschap van die God beminnen?
Sijn wy verlosset vande wreede handen
                                (830) Onser vyanden?
    Heya! ’tis tijt ons hoofden te vercieren
Met groene palmen ende lauwerieren.
Tijt ist te roeren harpen ende luyten,
                                Trommels en fluyten.
    (835) Wie is het dien wy eerstmael sullen singen?
Wiens soeten name sullen wy doen dringen
Over de bergen? ende wederhalen
                                Tusschen de dalen?
[p. 179]
    Sijt ghy het Xerxe, wijtberoemde Coning,
(840) Die vanden aenvanck uwer blijde croning
Oyt hebt beminnet boven alle maten
                                U ondersaten?
    Niemant in grootheyt hoevet ghy te wijcken,
Niemant in goetheyt is u te gelijcken.
(845) Naest u heeft nochtans ô geduchte Heere
                                Esther de eere.
    Cloecker als al wat meynet yet te weten,
Beter als al wat deuchde wort geheten,
Schoonder als in des hemels ronde bane
                                (850) Glintzet de mane.
    Mardochai trou-hert groeyet als een ceder,
Die, als wy lagen moedeloos ter neder
Om ons de vryheyt wederom te geven
                                Waechde zijn leven.
    (855) Neen, desen roem geen menschen toebehoret.
God isset die ons suchten heeft verhoret
En van sijn goetheyt de gewenschte stralen
                                Tot ons doen dalen.
    Op sijne handen heeft hy ons gedragen
(860) Wt dodes banden daer wy inne lagen.
D’yseren schakels daer wy onder doken
                                Heeft hy gebroken.
    Hy maket dat wy met een vrolijck oge
Sien onsen vyant hangen hooch en droge:
(865) En die ons hebben menichmael doen schreyen
                                Smeken en vleyen.
    Machtigen heylant, die van ons elende
Eer wy het hoopten hebt gemaeckt een ende,
Geeft dat in Sion u verstroyde scharen
                                (870) Eenmael vergaren.

Halven Rey.

,, ONfeylbaer is des Heeren raet.
,, Der bosen trots hy nederslaet.
,, Hy staetse by die op hem hopen.
,, De cleynen heft hy wt den stof.
,, (875) En treckt wt alles sijnen lof.
Soo is de saeck hier afgelopen.

FINIS.

---

[p. 180]

Parodia.

῾Η γαῖα χριστὸν ἀινεῖ,
Καὶ γῇ ἕπονται αὖραι,
Καὶ ἡ θάλασσα δ’ ἄυραις,
῾Ο δ’ ἥλιος θάλασση,
Τῷ δ’ ἡλίῳ σελήνη.
Τί μοι μάχεσθ’ ἀλιτροὶ
Χριστὸν θέλοντι ἀινεῖν;

Tekstkritiek volgens de errata op p. 328, fol. Rr4v:

Inhout, vs. 9. verclaechde er staat: verclaerde
vs. 79 sabels er staat: savels — (Dit is in de exx. KBH en
    UBL al, kennelijk op de pers, gecorrigeerd)
vs. 112 bergen er staat: vergen
vs. 193 betranet er staat: betramet
vs. 630 alte-bly er staat: alte-bey

Overige tekstkritiek:

vs. 35 geschiet er staat: geschiet.
vs. 239 voorleggen er staat: voorlegger
vs. 450 Omluystert er staat: Om luystert
vs. 485 sal. er staat: sal
vs. 508 Datmense er staat: Datmense,
vs. 765 feyltet er staat: seyltet
vs. 794 schrijven er staat: schrijveu
p. 180 Parodia: hier als toegift, maakt geen deel uit van het
    toneelstuk. De soms afwijkende spelling van het Grieks
    (ἀινεῖ voor αἰνεῖ etc.) is naar de druk van 1630 overgenomen

• Ceneton
  
• Voorkeurenpagina Opleiding Nederlands