Jan van Daalen - Aerdige Colicoquelle

Jan van Daalen: Klucht van de aerdige Colicoquelle. Amsterdam, 1654.
Uitgegeven door dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton02064 - Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.
Het romeinse lettertype is cursief weergegeven.

[fol. A1r]

KLUCHT

Van de

Aerdige Colicoquelle.

Gerijmt door

JAN van DAALEN.

Gespeelt op d’Amsterdamsche Schouburg.

[Vignet: In Liefd’ Bloeyende]
_______________

t’ AMSTERDAM,

By Dirk Cornelisz. Houthaak, Boek-verkooper op
de Nieuw-zijds Kolk, in ’t Jaar 1654.

[fol. A1v]

PERSONAGIEN.

HAANREY, Meester Kleermaker.
COLICOQUELLE, de Knecht.
LEVYNTJE, de Dochter.
KAPITEYN CROL, een Optrekker.
MONSIEUR KATER, zijn Medegesel.
DE SCHOONE WAARDIN.

Op de Regel:

Een die liegt, die wordt belogen.
Die bedriegt, die wordt bedrogen.

[fol. A2r]

De Klucht van de

Aerdige Colicoquelle.

EERSTE UYTKOMST.

Haanrey en Colicoquelle.

LEt wel op ’t geen ik zeg, hoorje Colicoquelle?
Houdt daar, neemt deze Brief, en wilt die gaan bestelle,
Je weet wel waar ik meen? gins tot de schoon Waardin.
Wanneer als gy ’er komt, zo vraagt, is Juffrou in?
(5) Maar geeft ze niemant als haar zellever in handen,
Of anders raakten ik en zy te zaam in schanden.
Colic. Maar zeg, wat hangt ’er uit, en hoe hiet ook de straat?
Haanr. ’t Is in de Vis-steeg, naast de vrolijke Soldaat,
In de frisse Roemer.
Colic. Ha, ’t weet. Dat ’s byget een Motkas:
(10) De Brief die ziet ’er uit schier of ze half verrot was.
Haanr. ’t Is een Minne-brief; ’k hebze in drie jaar gemaakt.
Colic. In zulken korten tijt?
Haanr. Ik rijmde dat het kraakt,
By nacht en dach, en ’t hoop hier mee haar gunst te winnen.
Colic. Byget dat ’s wel bedocht, je hebt wel kloeke zinnen;
(15) Wie zou zeggen dat ’er zo veel inje hooft steekt.
Haanr. Nou, gaat heen, zie toe datje ze niet op en breekt,
En groetter uit mijn naam, zo krijgje een vereering
Voorje brief-loon.
Colic. Ja makel-gelt van de fijne neering.
Haanr. En zeg, dat ik al mijn zin op haar heb gezet.
Colic. (20) Maar isze zoo schoon datze de naam van Schoon het?
Haanr. Ja door haar schoonheit leeftze staag in mijn gedachten.
Colic. Nou Baas, ik gaan ’er heen, je meugt me hier verwachten.
Haanr. Doet zo ik u belast, en wilje lustig voortspoen.
Al mijn vrees is, dat hy zijn bootschap niet zal wel doen.
Haanrey binnen.

Colicoquelle aen d’een zy.

(25) Terwijl ’k alleenig ben, moet ik dees brief eens lezen.
Is ’et een Minne-brief, zo moet ’er vry wat wezen.
Ik ben belust te weten wat ’er mag in staan:
Maar dat hy ’t evenwel wist, hy zou mijn wakker slaan.
’t Is al een drollige Baas, onze Meester Haanrey.
[fol. A2v]
(30) Ik zie hier niemant niet, me dunkt nu is de baan vry,
En zonder lang te staan, ik zalze allijkewel op doen,
En zoze niet en deucht zal ikze gaan vergoen,
Wel ja, ’k ben mee een Poëet: zie daar, ik wil wel zweren
Als datze niet en deucht, ik moetze eens korrigeeren. Hy leest de Brief.
(35) Eele wijze Goddin,
U lieffelijke oogen,
Zo krachtig van vermogen,
Gelijken zelfs de Min.
Ja wel docht ik het niet dat hy hem had verzind!
(40) Doch het is hem te vergeven, want hy is van liefde blind,
Waar door hy zijn zelven noch zal aan ’t ent quellen.
Kom, kom, ik zal ’t veranderen, en op zijn voeten stellen.
Geele grijze Waardin,
U scheele katte-oogen
(45) Die hoop ik noch te loogen
Zo blaau gelijk een Tin.
Dat ’s wat aars te zeggen, en van veel beter stof.
Nu al voort, laat hooren, luidt dit mee zo grof. Hy leest voort.
U montje ik verkoor,
(50) En tantje van gelijken,
Die hoeven niet te wijken
Voor ’t alderschoonst Yvoor.
Dit is noch veel slimmer! ik durf de Brief niet geven,
Trouwen, ’t is een korte tijdt in drie jaar geschreven.
(55) Ik mag dit al mee uit doen, en stellent na mijn zin,
Dan fraaitjes toegesloten, en ’t geefze de Waardin.
Van ’t een tot ’t ander oor
Zoo is u mond van wijtte;
U tanden om te bijtte
(60) Gy over lang verloor.
Puik, puik, beget, Homeer moet hier zijn broek veur stijken.
Ay wat myn hooft doet zeer van al dat rederijken.
U hals gelijk een Zwaan. Haanrey uit en luistert.
Haanr. Wat!
Colic. Foey, dat ’s te vuil.
Haanr. Hoe!
Colic. Dat hy noch zei, u jalsje gelijk een Uyl,
(65) Of als een...
Haanr. Jou schelm, wat durfje jou onderwinden?
Colic. ’t Is een nieuw Lietje. Hy slaat hem. Colicoquel
Haanr. Ik zal ’er de vois op vinden. valt op zijn knien en bidt.
[fol. A3r]
Colic. Och mijn Keizerlijke Kleermaker, mijn Koninglijke Kleermaker, och gena,
Mijn Hertooglijke, mijn Prinsselijke Kleermaker, ik bidt datje mijn niet en sla,
Mijn Graeflijke, mijn Baronnelijke Kleermaker, och wilt het mijn vergeven,
(70) Mijn goe Edelmannelijke Kleermaker, ik zel ’t niet meer doen van al mijn leven,
Mijn zuikerde Koopmannelijke Kleermaker, ik bidt, wilt my te recht verstaan,
Mijn geconfijte Burgerlijke Kleermaker, ik heb ’t om best wille gedaan,
Och mijn Kleermaker, die de beekers zoldeert daar de Boeren de biilen in dragen,
Op die daar zit op uwen Ed’len Tafel als een doorlugte Triumph-wagen,
(75) En voert een scharpe Lans in U E. ontzaggelijke wel strijdbre hand,
Ja gy, die de Kroon boven alle Vorsten en Ridderen in u Wapen spant.
Dat is drie Luizen op een root lapje.
Haanr. Wilt zwijgen,
Jou lourhangel, of ik zal een ende houds gaan krijgen,
En slaanje half doodt, op datje niet kan gaan;
(80) Maar ik ben al te eerlijk dat ’k mijn handt zou slaan
Aan zoo een schelm, die verandert zijn Meesters Brieven.
Colic. Ik ben een dubbelde schellem, ja slimmer als al de dieven.
Haanr. Hy maakt noch dat ik lach, hoe quaat dat ik ook ben.
Colic. Ick bidtje Miestertje, datje niet je hantjes schen.
Haanr. (85) Staat op, je hebt gena, maar wilt hier wel op letten,
Datje niet een voet zult buiten de deur gaan zetten
Terwijl ik uit ben, en tapt ook voor al gien Wijn,
En laat ook niemant in, draagt zorge voor Levijn,
Of sluitze liever op, ik geefze in uw bewaring;
(90) Daar is Kapitein Krol die houdt hier staag vergaring
Met Monseur Kater, en ik zorg dat is haar Pol;
Want al wat datze spreekt is van Kapitein Crol.
Colic. Kom, geefme de sleutel, ik zel ze in de kamer
Sluiten.
Haanr. Daar, loopt naar huis.
Colic. Wel Baasje. Colic. binnen.
Haanr. Geen bequamer
(95) Dan de man zelver, ik gaander zo voort na toe:
Hadt hy de Brief daar zo gebrocht, denkt een reis hoe
Quaat zou zy geweest hebben, doch niet zonder reden;
Wel aan, ik spoei mijn gang, om haar mijn min t’ontleden.
Binnen.

Kapiteyn Crol uyt.

Mijn hart is nu verheugt, ik ga zo na mijn Lief,
(100) O lang-gewenschten dach, waar in ik mijn gerief
[fol. A3v]
Genieten zal! ik schijn als op een nieu herbooren,
Haar Vader is nu uit, en zal ons niet verstooren,
Hy quam mijn in ’t gemoet. Levijntje, waarde Vrou,
Gy legt zo in mijn zin, ik u niet ruilen wou
(105) Voor d’alderschoonste Maagt, of Dochter hier ter Steede;
’k Weet zy na mijn verlangt, ik stel haar hart te vreden,
Zo dra ik by haer ben, zo zeer is zy verblijdt.
Nu voort, niet lang te staan, ’t is over dubbelt tijdt,
Ik klop vrymoedig an, of val terstont aan ’t schellen.
Colic. van binne. (110) Wie klopt daar?
K. Crol. Ik, ’t is de Vriend, Monseur Colicoquelle.

Colicoquel uyt.

Ho, ho, ben jy ’t Kaptein? wat doeje aan de deur?
K. Crol. Is Levijntje niet in? ay, laatze komen veur.
Colic. Ja, ja, ’k weet wat jou schort, jy woutze garen spreeken.
K. Crol. Ja.
Colic. Mijn lieve man, je moet eerst de deur opbreeken.
K. Crol. (115) Hoe, Colicoquelle, heb jy de sleutel niet?
Colic. Ja, ja: maar wil ikje wat zeggen? ziet,
Je verstaat wel.
K. Crol. Hier moet een vereering wezen!
Colic. Ja, zo meen ik ’et ook.
K. Crol. Maar ik begin te vrezen,
Mijn Dienaar het de beurs, nu is het heel verbruit.
Colic. (120) Mijn Baas het ook de sleutel, en die is nu juist uit.
K. Crol. Wat dunkje van die schelm! ho, ’k begin wat te hooren.
Colic. Goet, heel goet. Hier mee zo, ’k docht datze was verlooren.
K. Crol. ’k Hebt.
Colic. Ik ook.
K. Crol. Daar ’s een Konings daalder, nu loop ras;
Want ik ben zo verlieft, ’k wouze al by me was,
(125) Mijn hart is daar binne, en ik bender noch buiten.
Waar ofze zo lang blijft? wilt de kamer op sluiten,
Nu voort, waar wachtje na? kom, laat me nu ook in.
Colic. Maar mijn Heer, die Koning het die geen Koningin?
K. Crol. Ja schort ’er dat aan, wat dunkje van die vlegel?
(130) Zie daar, nu hebjer een. Het is een vaste regel,
Die de Dochter wil vrijen, moet met gelt altijdt,
Of met wat te vereeren, de Knecht met de Meydt,
Of de Diens-boon altijdt zoeken te vreen te houwen.
Colic. Ja, maar hoor, die Koningin het die geen Staat-Juffouwen?
K. Crol. (135) Tast aan, daar zijnder twee, hoe quelt me deze bloet.
Colic. Maar hebbenze geen Coetsier? zy gaan noit niet te voet.
K. Crol. Hoe, scheerje mijn, of scheer ik jou, wat zel dit wezen?
Daar is ’er een, gaat voort: ’t is zo gelijk wy lezen,
[fol. A4r]
Dat men liever met wijze mach hebbe te doen,
(140) Als met gekken, dat blijkt met recht aan dit fatzoen,
Want nu de Vaar uit is, komt men dees zot noch quellen.
Colic. Nu zo wat Edellui, verstaje, die alle ding in ordre stellen.
K. Crol. Noch niet genoeg? ik bender ellendig aan vast,
Loop heen, daar zijnder twee, jou rechte hangebast,
(145) Ik zelje dat betalen, dat wil ik jou wel zweeren;
Want waar ik kan of mach zal ik je affronteeren.
Wel benje noch niet heen? voort, wanneer zelje gaan?
Colic. Ei, een Pasi of twee, die d’Edellui ten dienst staan.
K. Crol. Daar hebje al men gelt, doet nu de deur toch open.
Colic. (150) Noch zo wat lakijen, die achter men Heers Koets lopen.
K. Crol. Je hebt byget het paart, daar hebje ook het toom,
Daar zijn noch vier duiten: wel ’t lijkt men wel een droom,
Al men gelt zo quijt! ’k zeg de drommel haal het vrijen,
Kost het zo veel gelt, wel dit kan ik niet lijen,
(155) ’t Is Nobus parclesiom, ’k heb niet niet een spelt.
Colic. Ai, zo ’t je belieft men Heer, wisselt men ieens dat stuk gelt.
K. Crol. ’k Heb niet een duit meer, hoe meugje men hooft zo breken.
Colic. ’k Docht of ’er noch gelt in zen binnebeursje mocht steken.
Daar hebje de sleutel, treed nu maar stoutlijk in.
K. Crol. (160) Dat meen ik ook te doen. Gegroet mijn Engelin.

Hy sluit de deur op, Levijntje uit en spreekt.

Mijn Lief ook van gelijk: komt gy noch op mijn denken.
Tapt eens een kanne wijn, en wilt men Heer eens schenken.
K. Crol. O overschoone Maagt, gy lecht zo in mijn zin,
Dat ik steets op u denk, het zy ook waar ik bin.
Lev. (165) Nu, wanneer zelt lukken? of moet men jou noch noden?
Colic. Maar hoor Juffroutje, jou Vader het ’et mijn verboden,
Dat ik geen Wijn zou tappen terwijl hy uit was.
Lev. Dat ’s niet Colicoquellitje loop jy maar ras,
En spoelt een frisse Roemer, dan zelje mee drinken.
Colic. (170) Wel, ’k zelt doen, maaar komt de Baas zo schijt ik in de vinken. binn.
K. Crol. Het is een aardig quant, hy doet veel om het gelt.
Lev. Dat ’s waar, hy heeft voor Vader flus een brief bestelt,
’t Geeftme groot wonder hoe hy ’er mee is gevaren.
K. Crol. Mijn uitverkoren Lief, ik kan mijn nau bedaren
(175) Van vreugde, om dat ik hier by u ben alleen.
Lev. Mjn overwaarde Heer, gy, en ook anders geen
Die mijn op ’t hoogst behaagt, gy zijn mijn uit-gelezen,
Wilt gy de mijne zijn, ik wil de uwe wezen,
Mijn overwaarde Lief, gy legt zo in mijn hart.
K. Crol. (180) Ik weet niet wat ik zeg, ik bender in verwart,
Als in een Doolhof, daar de Min zelfs in gaat doolen.

[fol. A4v]

Colicoquelle met een kannewijn uit, en spreekt.

Daar Juffrou, ’k hebt gedaan ’t geen ghy mijn had bevolen,
Lev. Gy hebt zeer wel gedaan, schenkt nu maar lustig in.
Colic. Avous, amoy.
K. Crol. Mijn Lief, hy brengt u, Engellin.
Lev. (185) Stil, hou op, hou op, hoe meugjet zo vol gaan schenken
Colic. Kom, kom, dat is ook waar, je mocht ’er in verdrenken.
K. Crol. Wat dunkje van die quant, hy is op zijn verhaal.
Colic. Avous dan noch een reis, dat ’s voor de darde maal.
Lev. Hoe zelt hier lukken? is ’t niet lang genoeg gedronken?
K. Crol. (190) Hou daar, Juffroutje Lief, nu is ’t van pas geschonken.
Lev. Avous Santee.
K. Crol. Heb dank.
Lev. Ik schenket jou vry vol.
K. Crol. Wat doet dat doch niet.
Colic. Wel lieve Kapitein Crol,
Je meugt jou kroes wel uit, en wilt zo zeer niet weigeren.
K. Crol. Die wijn die zou een mensch wel dra in ’t hooft gaan steigeren.
Lev. (195) Wel Liefste watje praat, ai, drink maar lustig an.
K. Crol. Juffouw, mijn dienst.
Lev. Heb dank.
Colic. Wat zo mijn lieve man.
Lev. Brengt mijn eens op een kus, de dardemaal houdt kabel.
K. Crol. Geeft me de kan.
Colic. Vigus par Vossus Sinyor Diabel.
Lev. Nu voort, schenkt in, hoe staje zo Colicoquel?
Colic. (200) Wel wijzer, ik ook een reis, ik mach het mee wel.
K. Crol. Daar, houdt ’et al te maal, maar gaat dan uit de kamer.
Colic. Ho, ho, jou schelm, jy wilt werken met de deurhamer.
Ik zie wat ’er of is, ik ga nier maar van daan.

Zo Colicocquel meent binnen te gaan, klopt de Vader.

Colic. Wie klopt daar?
Haanr. van binnen. Ik, doet op.
Lev. Och, och, wat gaat mijn aan!
(205) Het is mijn Vader.
K. Crol. ’k Weet. Collicoquel wilt schelden,
En tiert of ik het was.
Haanr. Hoe zelt hier gelden?
Wilje op doen of niet?
Colic. Neen, me meugt weer heen gaan,
Mijn Meester het ’et mijn verboon, hij zoume lustig slaan.
Haanr. Ik benje Meester zelfs, doet op Colicoquelle.
Colic. (210) Neen, jy bent de Kapitein gy komt den dief hier stellen,
Jou schellem, jou dief, jou Crol, ’k zeg fluks gaat hier van daan.
Lev. Och, och, wat zel ik doen.
[fol. B1r]
K. Crol. Ik hoop het zel wel gaan.
Lev. Och, waar jy maar uit.
Haanr. Doe op, hoe zal ’t hier lukken.
Colic. Ik sloegje met de wijnkan liever de kop aan stukken,
(215) Eer ik jou in-liet.
Haanr. Schelm, wil jy jou Meester slaan?
Colic. Ben jy ’t dan Meester?
Haanr. Ja ik.
Colic. Ho, ho, qualijk verstaan.
K. Crol. Mijn waarde Engelin, hoe zel ik hier uit raken?
Lev. Ik heb een list bedocht, zie daar, neem jy dat Laken,
En hout het zo in die, en ik in deze handt.
(220) Wanneer als Vader komt, zo zegt, het is gebrant,
U Dochter die was flaau, ’k heb daarom wijn gaan tappen;
Terwijl hy daar na kijkt, moet gy de deur uit snappen.

Terwijl de Vader uit komt, houden zy het Laken over endt, daar de Kapitein achter duikt, en raakt zo de deur uit.

Haanr. Schelm, hebje wijn getapt? o mijn ik ben in noodt.
Colic. Och kijk, mijn Meester kijk, jou Dochter is schier doodt.
Haanr. (225) Wel hoe mijn kint, wat ’s dit, wat hebje in jou handen?
Colic. Ja, ’t is een laken, dat het flus leggen branden.
Haanr. Waar is ’et, laat zien.
Lev. Ja ik heb ’et weer gelapt.
Zo komt ’et dat hy heeft een roemer wijn getapt,
Want ik was schier in zwijm, zo was mijn hart verslagen.
Haanr. (230) Wel Dochter, is het zo, zo moet ik u beklagen.
t’Zamen binnen.

Colicoquelle blijft.

’k Moet mijn gelt iens tellen terwijl ik alleenig bin.
Ha! dat ’s de Koning, en dat ’s de Koningin,
Die moet ik in mijn beursje allenig houwen.
Zakkerloote watte lichtvaardige Staatjuffrouwen
(235) Zijn dat, ze benne met ’er beije wel een hoope te licht.
O! die Koetzier het ook niet zijn gewicht
Te degen. De Paasjes en Lakaijen moet ik een reis kijken,
Wel dat kan noch gaan, die zouwen noch wel wat lijken;
Want dat volkje is doch altijdt wat licht van gemoet.
(240) O die Koning die lijkt mee wel een rechte bloet.
Die schelmze Kapitein die gaat me quaat gelt geven.

Kapiteyn Crol uit, en zeidt:

Dat is zeer wel gelukt, noch heb ik van mijn leven
Zo niet benauwt geweest, dat ’s zo waar als ik leef;
Als ik ’er maar om denk, zo staan ik noch en beef,
(245) Zo is mijn hart ontstelt, ik kom tot gien bedaren.
[fol. B1v]
Wel Monseur Colicoquel hoe benje doch evaren?
Jey bent deegelijk een fraai vroom eerlijk man.
Colic. En jey bent de slimste guit die ik bedenken kan.
K. Crol. Hoe mijn groote maat, wel wat zijn dat veur woorden!
Colic. (250) Segje noch maat, ik zouje byget schier vermoorden,
Dat je mijn noch in die reine komenschop te kort doet.
K. Crol. Hoe! dat verstaan ik niet.
Colic. Het gelt en is niet goet.
Kijk, daar ziejet altezamen by malkanderen.
K. Crol. Zeg mijn welk het is, ik zal ’t u graag veranderen.
Colic. (255) Daar hebje altemaal, en wilt het zelver zien.
K. Crol. Zoo ik ’t te recht bekijk zoo is ’er hier niet ien
Die veul bezonders is, ik moetje niet bedriegen.
Colic. Och neen, nu ziejet zelfs, ik zelder niet om liegen.
K. Crol. Dat weet ik wel, jey bent al te getrouwen knecht.
(260) ’k Heb mijn gelt vast weer, en volg de regel van ’t recht;
Dat is, negera est premi regula juris.
Colic. Mijn Heer wat zegje, als dat de koop te duur is?
K. Crol. ’k Zeg dat ikje niet en ken, benje noch zoo dom.
Colic. Maar hoor, scheerme niet, langt ’et mijn maar zo wederom.
K. Crol. (265) Je bent te gaau, gescheert te worden van jou jonger.
Hou daar, Mansie Boeger. Wijst hem het gelt met de
Colic. Och ik en heb geen honger. punt van de degen.
K. Crol. Koppelaar, ik zoutje weer geven; ja als ik zel.
Colic. O toe ten parole Kaptein, ’t gelt is goet en over dubbelt wel.
K. Crol. Dat weet ik ook wel jou Koppelaar, jou Brief-drager.
(270) Hadieu Koppelaar, Koppelaar. Binnen.
Colic. Ja hadieu, Hoere-jager,
Jou schelm, jou rechte gelt-dief, jou bure-verdriet,
Ik zouje wel hebben hadje die degen niet.
Ik zelt mijn Baas zeggen, hoorje veugel, die zelme
Wel bystaan, hy zelje leere krolle, wel wat quelme
(275) Dat, ’k benme geltje quijdt, ik armen slechten bloet:
Hoe waar ik zoo slecht, daar ik ben in ’t Hof gebroet,
En heb die schelmery geleert alle dagen,
Daar ben ik ook Ridder met het braatspit geslagen,
Als ik snijeren kan zel ik ’er weer na toe
(280) Gaan, het is een eedel werk, ik wordt ’et ook niet moe,
Als ik die kunst maar ken, zel ik wel weer gelt krijgen.
Ik op mijn naaje, en ’t mach ’er maar van stil zwijgen.

Monseur Kater en Kapiteyn Crol uyt.

M. Kater. Is ’t waar, ’t geen jey me segt: o mijn, ik lachme doodt;
Maar seidt hy ’t nou tegen zijn Baas?
K. Crol. Tut, tut, geen noot:
(285) Wat is dat vanje Nicht ’t geen jeyme woudt verhalen?
M. Kater. Dat is van zijn Baas; maar ik zalt hem wel betalen,
[fol. B2r]
Die schelm, hy heeftme geaffronteert.
K. Crol. Hoe! waar in?
M. Kater. Maar hoor eens, hy vrijt me Nicht de Schoone Waardin.
K. Crol. Hoe! die ouwen Haanrey? ’k geloof dat niet.
M. Kater. ’t Is zeker.
(290) Hy schonk haar lestent noch een zilvere Beeker
Met een gouwen Ring, maar zy hout hem op de tuil,
Hy heeftme daar veracht wel schandelijk en vuil,
Als dat ik was ene guit, een schelm, een hoerejager,
Een optreckker, een straatschender, een bureplager,
(295) En dierglijke meer, wat dunkje van die guit?
Vind ik hem iens alleen, ik boor hem deur zijn huit.
Mijn Nicht weet noch veel meer, ik kantje niet verhalen.
Kom, gaan wy na haar toe, za wakker, niet te dralen,
Hy zei ook wat van jouw.
K. Crol. Monseur Kater van mijn?
M. Kater. (300) Ja, ganewer na toe, en drinken een roemer wijn.

Binnen.

Haanrey uit, Colicoquelle van binne.

Haanr. Colicoquelle, Colicoquelle.
Colic. Wat zegje?
Haanr. Jou rechte slobberdoes, komt voort hier, en legje
Najen neer, hoorje wel? en krijgt me je Fiool.
Colic. De kous is haast gedaan, ik ben al aan de zool.
Haanr. (305) Kom hier, nou lustig als een man, en stelt de snaaren.
Je kunt wel een Albaade doen?
Colic. uit. ’k Zal ’t wel klaren,
Zeg mijn maar waar ’t is, zo loop ik datelijk heen.
Haanr. ’t Is by mijn Schoonste Lief, weetje niet waar ik meen?
Colic. Je mient de Schoon Troony, die ik de Brief zou langen,
(310) Doeje niet?
Haanr. Ja, die meen ik, zy zel u wel ontfangen,
En lustig onthalen met alderhande wijn;
En zo ’t ’er heeft behaagt, zo zelje wat van mijn
Mee krijgen.
Colic. Dat ’s een woord van goudt.
Haanr. Nou niet te dralen.
Colic. Maar zoze me niet en schenkt, de Droely mach ’er halen.
(315) Nou Baas ik gaander heen, en speelder dat het bromt.
Haanr. Nou lustig dan, ik verlang tegen je weer komt.

Binnen.

Monseur Kater en Capiteyn Crol uyt.

M. Kater. Ja zeeker, is het zo? wat brusme dat Levijntje.
Hier is ’t. Hy klopt. De Schoone waardin uyt.
M. Kater. ’k Wensch u goeden avond Nichje.
S. Waard. Wel Kouzijntje
Ben jey daar?
[fol. B2v]
K. Crol. Ik wensch u goeden avondt Juffrouw.
S. Waard. (320) Ik zagje niet: goeden avondt Kaptein.
M. Kater. Wel nou
Nichje, mach me je wel geluk bien metje Vryer?
S. Waard. Wie meenje, Haanrey?
M. Kater. Wel ja.
S. Waard. Die stinkende Snijer!
Wel hoe Monsieurs, wech, wech, meenje dat hy mijn vrijt?
K. Crol. Met oorlof Juffrouw, heeft hy iets van mijn gezeit?
M. Kater. (325) Zeg Nichje, heeft hy niet van ons zijn bek gaan roeren,
Als datwe waren guits, en liepen ’s nachts bij hoeren?
S. Waard. Ja Monsieurs, ’k weet zelfs niet wat hy al het gezeit,
’k Heb wel een klucht gehadt wijl hy my het gevrijt.
K. Crol. Wat Juffrouw! ’ken hoop niet datje jou zo gaat verneren.
S. Waard. (330) Benje mal? ’k doet maar om met hem de gek te scheeren,
En daar zulje van avond noch een proef af zien.
M. Kater. Ay zeg ons wat het is, wat zelder dan geschien?
S. Waard. Hoort iens, hy het een Knecht...
K. Crol. Ja ’k weet, Colicoquelle.
S. Waard. Hoe! ken j’em?
K. Crol. Ja ik tog.
S. Waard. Wel die zel hy hier bestelle,
(335) Dat hy van avond hier voor de deur lustig speelt;
’k Wout niet hbben: ’k bidt dat ’et je niet en verveelt
Zei hy, mijn Hartjelief, ay! wilt mijn niet versmaden,
Ik zal mijn Dienaar stuuren, dat hy speelt een Albade
Voorje deur, alsje gaat te rust, hy speelt heel schoon,
(340) En zingt miesterlijk alle Lietjens op een toon.
M. Kater. Ha, ha, ha, ha, ha, neen zeker, hy is aardig,
Die lompe Kleeremaker is hem niet half waardig.
K. Crol. Alle maal op een wijs! nou, ’t is een Musikant,
Van Miester en de Knecht ze hebben goet verstant.
S. Waard. (345) Van doen, meenje? maar hoor, ay helpt me wat bedenken;
’t Is gezeit, als hy komt zel ik hem lustig schenken.
M. Kater. Ja met een entjen hout.
K. Crol. Of met een pot vol pis.
S. Waard. Ik heb daar wat bedocht. zo dra als hy hier is,
Zo tree jy zamen uit, en wilt hem hertig nooden
(350) Op alderhande wijn, wijn op de nieuwe mooden.
M. Kater. Maar ik versta dat niet, zeg wat is dat veur wijn?
S. Waard. Hoe! benje noch zo bot, verstaje niet Cousijn?
Je zelt hem beschenken met wijn de Bastonade,
Met wijn de Sufflettee, en doet hem veel cirade,
(355) Met schoone roemers.
M. Kater. ’k Weet, byget dat ’s wel bedocht.
Kom na binnen toe, en elk een roemer gezocht.
S. Waardin. Kom an, en pas jy maar lustig wat te raken.
[fol. B3r]
K. Crol. Beveel de zaak aan ons, wy zullen ’t wel goet maken.
S. Waard. Wel dan, maar ziet dat j’em niet al te veul en slaat.
K. Crol. (360) Nou zien ik dat je de liefde noch aan ’t hart gaet.
M. Kater. Prater niet of, wy zullender lustig opklouwen.
S. Waard. Ja was het de Miester, het zou men dan niet rouwen,
Al sloeg j’ hem stikkent een arm of een bien;
Maar ei, wilt de knecht wat deur de ving’ren zien,
(365) Want ziet, hy komt maar doen het geen hem is bevolen.
K. Crol. Wy sellent doen; maar datte wy zo lang wech scholen:
Want zo ras hy ons zag zou hy zen best deur gaan.
S. Waard. Ik weet goet raat, blijf jy juy achter dat schut staan.
K. Crol. Byget dat ’s goet, en wil jy hem eerst bejegenen;
(370) Maar wanneer komt hy?
S. Waard. Ontrent te half negenen.
M. Kater. Dan is ’t de rechte tijd, nu kom, niet lang te staan,
We hebben op dees zaak ons nu al wel beraan.
S. Waard. Kom dan, wy zullen eens op zijn gezontheit drinken.
K. Crol. Ja dat ’s de rechte slach.

Zamen binnen.

Colicoquelle al speelende uit.

Wat zo, die snaren klinken
(375) Als een scheet in een mostert-pot. Nou, hier is ’t huis
Daar ik moet speulen, ’t is ’er beget zo stil als een muis;
Ze is, hoop ik, niet te bedt, zou ik immers denken.
Wel als ik nou al speel, wie zel me dan beschenken
Met alderhande wijn, gelijk het is gezeit?
(380) Nou, ik mag opspeulen, lichtelijk komt de Meit
Veur, als die me beschenkt dan heb ik niet te klagen.
Daar hebjet zei de Bruidt, en zy scheet van de wagen.

Hy speelt, terwijl komt de Schoone Waardin uit.

S. Waard. Daar is hy, houje stil. Wel goeden avondt borst,
Hebje hier lang gestaan? hoe vaart, hebje geen dorst.
Colic. (385) Ja Juffrou, ik zou degelijk wel een reis drinken.
S. Waard. Hoe staje zo en schurkt, of bijten jou de vincken?
Colic. Neen Juffrou, maar ’t is om dat ik jou zo lief krijg.
Moet ikje wel een reis zoenen?
S. Waard. Neen tog hiet, zwijg
Daar van, Colicoquelle, je Miester mocht het merken.
Colic. (390) Ja had ik zo een schoots-vel, ’k zou dan ook wel willen werken.
S. Waard. Wat praatje binnens monts, zingt liever overluit.
Colic. Maar zeg eens Juffrou, binje met men baas de Bruit?
Zo zel ik, ter eeren van jou, een lietje zingen.
S. Waard. Dat is alleveliens, doe jy maar slechts jou dingen.

[fol. B3v]

Colicoquelle zingt.

(395) Dees Juffrouw die hier voor my staat, die hiet de Schoon Waardin,
Ze hout open Akkedemy, daar laatze elk een in
Studeeren, op een nieu fatsoen, maar ’t moet hem kosten gelt,
Ik zal hier lustig vrolijk zijn, en geven niet een spelt.

Komt tap nu eens een beker Bier met een romer Wijns,
(400) Het moch ’er nou op staan.
S. Waard. Kom voor den dag Kouzijns,
En wilt men deze gast te deegen wel tracteeren.

Kapitein Crol, en Monseur Kater uyt.

Spreken gelijk. Ha, welkom mijn Vriendt.
Colic. O! weest gedekt gy Heeren.
K. Crol. à Monsieur je sui Vostre serviteur.
Colic. Ja, men Heer, ’k heb alzo wat gestaan voor de deur,
(405) Dan ’t is geen noot, alsje me maar lustig wilt beschenken.
M. Kater. Dat zullen wy doen, eist maar slechts watje kunt bedenken
Veur wijn, wy hebbenze, ’t zy wijn de Suffletté,
Of wijn de Bastonadé.
Colic. Ja, hebje die mee?
Ik heb ereis Bastert geproeft, gut ze smaakt zo zoet.
M. Kater. (410) Of wilje wijn Seropadé? die is ook heel goet.
Of wijn de Doodtsteeké? ja die mag ikje geeven,
Daar hebje aan een glas genoeg veur al jou leeven.
K. Crol. Geef hem liever een roemer wijn de Voet in ’t gat,
Die mach hy ook wel.
Colic. Maar hoor, wat veur wijn is dat?
(415) Ik bidje Juffrouw, laat me die toch schenken.
S. Waard. Ja dat ’s al fraje wijn, dat zouje niet bedenken,
Die is nou aangekomen met de nieuwe Vloot.
Colic. Wel tap dan lustig an, ik machze beget als broot.
S. Waard. Nou wakker dan Kouzijn, wilt ’er lustig opklouwen.

Zy slaan hem.

Colic. (420) O mijn, o mijn, och, ik bidje wilt doch ophouwen,
O, o, o, o, o mijn, o mijn, je slaat me doodt!
M. Kater. Wel hei, joe praatje zo, ’k docht datje ’t mocht als broodt,
Wil ikje noch een roemer Bastonade halen?
Colic. Och neen, ik ag.
K. Crol. Wilt dan je gelach betalen,
(425) Het geender is te quaat, nu voort, niet lang te staan,
Of justje noch al meer?
Colic. O neen! ’k wil liever gaan;
Maar kostme dit noch gelt, dat kan ik niet verdragen;
Is dit nieuwe wijn, me dunkt het lijkt wel slagen,
Noch ben ik van mijn leven zo niet afgesmeert.
K. Crol. (430) Nou voort, geef gelt.
Colic. Wel hoe, heb ik noch gelt verteert?
[fol. B4r]
M. Kater. Wel jaje, vraagje dat? me dunck je lijk wel dronken.
Colic. Hoe! van de schoone wijn die jey me hebt geschonken?
M. Kater. ’t Za wakker, voort de beurs.
Colic. Och mijn lieve Monseurs,
Heb ik ien pennng in mijn naars, zo likmen de beurs.
K. Crol. (435) Bereyje ter doodt, dat woort zel kosten jou leven.
Colic. Ay! maar weest doch stil, ik zeltje liever geven,
’t Is een verzinning, wat is ’er dan te quaat?
M. Kater. Juist bereekent gelach, voor ons elk een Dukaat,
We kannen ’t aars net doen, of we doen ons zelfs schade,
(440) ’t Is wel gereekent.
Colic. De Duivel haal d’Allebade.
K. Crol. Nou lustig, geef mijn een France Kroon door mijn deel,
Ik kant niet minder doen.
Colic. Wel het kostje zelfs zo veel.
Maar hoor, beloofje me dat, zo zel ikje betalen,
Wanneer mijn Baas hier komt datje dan zelt gaan halen
(445) Van de zelfde wijn, die ik nu heb gehadt,
’t Zy wijn de Suffletté, of wijn de Voet in ’t gat.
S. Waard. Ja toch, o ja, dan zellenze jou wel belooven,
Zo ras als my maar komt.
Colic. Hoor, ’s nachts zo komt hy boven
Wanneer ik leg en slaap, en neemt altijdt mijn gelt
(450) Dat ik krijg van de half vaten, t’huis te brengen, niet een spelt
Laat hy in mijn beursje blijven, ja dat ik by de huizen
Verdien met kapitteltjes te lezen, komt hy luizen
Uit ’t slip van mijn hemt, ’k wist niet waar het bleef,
Dan van ochtent wierd ik het wijs, ’k zag het deur de schreef
(455) Van de Bedtstee, ’k wist niet langer waar ik ’t zou bergen,
En doen ik hem der van zei, zo gink hy mijn noch tergen
En quellen, en zey, hy wou ’t altijdt gaan doen;
Maar ik had noch een restje, en dat stak in mijn schoen.
K. Crol. Ha, dat is wel gedaan.
M. Kater. Nou zullen wy ’t wel vinden.
Colic. (460) Ay, ’k bid Monseurs, weest stil, ik zalze wel los binen
Zie daar, ik ty ’er an; wat doe mijn geen gewelt,
Ik ben jou luy dienaar, hou daar, zo is jou gelt.

Zo hy na zijn schoenen bokt om los te binden, vat hy elk by een been, haalt ’er onder de voet, en loopt wegh.

S. Waard. Ha, ha, ha, ha, Kouzijns hy hetje gaan betalen.
M. Kater. De drommel haal de Gek, ik zal hem achterhalen
(465) En krijg ik hem.
S. Waard. Wat wilje doen? weest maar slechts stil:
Hoe vaart jou France Kroon?
K. Crol. Ja vraag hoe vaart mijn bil:
Kom lustig achter an, wy zullen hem wel krijgen.
M. Kater. Ja al was hy schoon in huis, kom Nichje.
[fol. B4v]
S. Waard. Wat vijgen,
Hoe praatje zoo, kan ik vechten tegen een man.
Colic. (470) Daar ’s een Dochter in huis, vat die maar lustig an.
S. Waard. Dat ’s wel, kom, ik leg dan ook wel een reis een kansje.
M. Kater. Kom lustig, gaane wy ’er van voort na toe.

Colicoquelle uit, klopt aen de deur, en zeidt:

Dat dansje
Ben ick ontsprongen, nou lustig, spreek, waar is de Baas?

Levijntje uyt.

Zie, wel graautje gat toe, wat brustme deze Haas;
(475) Vader kom hier.
Colic. Wel ja, ik kom mijn best aanloopen.

Haanrey uit.

Wel hoe baerje zo, hebje hou gat vol gezoopen?
Wat zei mijn Liefste? spreek, hoe komje zo verbaast?
Wasze wel te vreen?
Colic. Ja als een out wijf dat raast.
Haanr. Wat zeyze dan? spreek, hoe komje zo aan hollen?
Colic. (480) ’k Heb in Duwel geweest.
Haanr. Wie, jy?
Colic. Ja met jou Dochters Pollen;
’k Loop ze bin al doodt, zo heb ikze veur
Gehadt.
Lev. Wie, mijn Pollen?

Kapiteyn Crol, de Schoone Waardin, en Monseur Kater.

K. Crol. Daar staat hy voor de deur.
Haanr. Wel, wie komt ginder aan? zijt gy het mijn Beminde?
S. Waard. Dat wordje wel gewaar.

Monseur Kater vat Colicoquel by de Kop, en zeidt:

Kom, nou zel ikje wel vinden.
Colic. (485) Och Miester, staat men by, of anders raak ik doot.
Haanr. Hoe! wat is hier te doen?
Lev. En ziet al wieje stoot,
Wat brustme deze Hoer.
S. Waard. Ik zweer, dat zelje rouwen. Vechten in ’t hondert.
M. Kater. Nichje, ’t is genoech, ik bidje wilt doch ophouwen.
K. Crol. Hoe vaart, hebje genog?
Colic. Voorwaar mijn lust geen meer.
K. Crol. (490) Indientje wel gevalt, zo kom ik morgen weer.

UYT.

J. v. DAALEN.

KLUCHT Van de Aerdige Colicoquelle. Gerijmt door JAN van DAALEN. Gespeelt op d’Amsterdamsche Schouburg.

t’ AMSTERDAM, By Dirk Cornelisz. Houthaak, Boek-verkooper op de Nieuw-zijds Kolk, in ’t Jaar 1654.