Govert Bidloo - Vertooningspel op de vreede

Govert Bidloo: Vertooningspel op de Vreede, geslooten den 10den van Oegstmaant des jaars 1678. Tussen Zijn Alderchristelijkste Maj: den Koning van Vrankrijk, en de Hoog Mog. Heeren Staten der Vereenigde Nederlanden enz. Amsterdam, 1678.
Uitgegeven door drs. G.C. van Uitert
Red. dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton009720 — Ursicula
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk. De regie-aanwijzingen in de marges zijn met een speciale kleur aangegeven.

[p. 1]

G. BIDLOOS

VERTOONINGSPEL,

Op de

VREEDE,

Geslooten den 10^den van Oegstmaant
des jaars 1678.

Tussen

Zijn Alderchristelijkste Maj: den
Koning van Vrankrijk,

En

De Hoog Mog. Heeren Staten der
Vereenigde Nederlanden.

Nevens

Der selver getrouwe Bondgenoot,
zijn Catholijke Majesteyt den
Koning van Spanjen.

Gespeeldt op d’ Amsterdamsche Schouwburg.

[Vignet: Typografisch ornament]

t’AMSTERDAM,

By ANTHONY LESCAILJE, Boekverkooper,

in de Gasthuys-moolen-steeg 1678.

[p. 2]

Spreekende VERTOONERS.

Tijd.
Staatzucht.
De 7 Provincien, voerende Holland het woord.
Weelde.
Zorgeloosheyd.
Overvloed.
Voorsigtigheid.
Godvrughtigheid.
Vreede.
Welvaart.
Oorlog.
Twist.
Roof.
Verraad.
Faam.
Staatkunde.
Vrankrijk.
Spanje.

[p. 3]

EERSTE DEEL.

Tijd en Staatzugt voor ’t Gordijn.

Tijd. NU zal de Wareld weer een wondre tijd beleven,
Staatz. Mijn drift zig in het hert der Koningen begeven,
De volgende Eeuwen zig ontzetten op mijn naam.
Tijd. Dit Staatelijk Tooneel verheffe uw Troon, en Faam.
Het Gordijn open.

Holland legt in de schoot van de Weelde, die op een Troon zit. Overvloed staat aan haar slinker, Zorgeloosheid aan haar regter zijde, op de trappen vertoonen zig de 6 andere Provincien.

Holland. (5) HOe zacht legt sich mijn hooft te rust!
Daar uwe wacht mijn zorgen blust,
Daar Overvloed my zegeningen,
En alle wellust op komt dringen.
O! Weelde, ô! zoete Zorgeloosheid.
(10) ’k Voel dat de slaap mijn leden vleit,
Die, afgemat door al ’t genoegen,
Alleen om versche krachten swoegen.
Weelde. Gy zult niet slapen ongestreelt;
Al wat uw oog, of oor verveelt,
(15) Zal zich alhier niet laten vinden,
Zorg. Weg zorgen die de vreugd verslinden.
Overvl. Laat zorgen die het qualijk gaat:
’t Geluk verbonden aan uw staat,
Kan macht, noch list, noch tijd verheren:
(20) Gy zult noch lust, noch schat ontberen,
Al wat de wijde Wareld heeft
Is billijk datze u overgeeft.
[p. 4]
Al die de Zon in ’t oost zien klimmen,
Al die haer in de Wester kimmen
(25) Zien duijken, wien by Noorder strand
De kou verstijft, of wien de brand
Der Zuijder As het hoofd komt zengen,
’t Komt al by u zijn gaven brengen.
Weelde. Wy waken voor uw staat, en eer:
(30) Leg zorg, en lichaam teffens neer:
Zacht.....
Voorzig. Onbedachte Maagd. Uyt.
Weelde. Wie komt ons hier verstooren?
Voorz. Voorzichtigheid wil haar......
Holland. My lust u niet te hooren.
Mijn staat heeft uwe zorg, en toezicht niet van nôon;
Haar Welstand wert van elk zijn dienst, en trouw gebôon:
Voorz. (35) Ach! denkt gy niet hoe licht dat ook verwisselingen....
Holla Swijg zotte Zorgster, ik kan al ’t verand’ren dwingen.
Mijn zetel wert van elk, hoe machtig, aangebêen,
Ik kan wel ieder, maar mijn niemant neder trêen.
’t Vloeit alles in mijn schoot, het denken doet my krijgen,
(40) Daar andere met moeite ook nimmermeer toe stijgen.
Voorzig. U dreigt een felle storm, waak op, eer ’t ongeval,
Dat u eerlang met list, en kracht bestooken zal,
En hoop, en hooft verplet. Ach! ach! hoe kunt gy slapen!
’k Zie na uwe ondergang de gantsche wareld gapen,
(45) En snakken; Ach! men deelt gelijk een Oorlogs buyt
Uw schoonheit aan de moord, en brand al juychend uyt.
Ach! hoor my doch, gy weet dat ik u altijt teder...
Zorgel. Van hier onrustige, lecht gy uw hoofd zlegs neder.
[p. 5]*
Voorz. Waak doch de welvaart is in ’t uyterste gevaar!
Zorgel. (50) Ha! ha! ha! ha! ha! ha!
Holland. Van waar komt deze maar?
Voorzig. Van elk die minder is, en meer als gy wil wezen.
Holland. Dreygt my geen nood als die! zoo slaap ik zonder vrezen.
Weelde. Wats dit?
Godv. Slaep in den arm die u na ’t leven staat.
Betrouw u op den raad die heimlijk u verraad.
(55) Gy, die my weinich eer, en achting hebt gedragen,
Zult afgepijnicht door vervarelijke plagen,
Eerlang gevoelen wat de dartelheit misdoet,
Als zy de Godsdienst schopt met achtelooze voet,
Wanneer elende dan uw trotsheit heeft verbrooken,
(60) Zult gy weer vuren op vervuylde Altaren stooken,
My zoeken, die gy nu maar met de nek beziet.
Holland. Gunt gy my me’t vermaak van deze rust dan niet?
Overvl. Verkniesde troniën, wie heeft u hier ontbooden?
Voorz. ’t Aanparssende geweld van schrikkelijke nooden. Vertooning
(65) Daar speelt de Nijt haar rol, zy boezemt haar venijn
In ’t hert der Vorsten, die uw welstand tegen zijn.
De Vrede en Welv. gevlucht zijnde ziet men een uytbeelding van ’t verval der Neering.
Zy raad Vorst Karel u ter Zee in ’t hert te steeken.
Doet Koning Lodewijk te Lande uw macht verbreeken,
Daar vlucht de vree....
Vreede. Hy vlucht die ’t leven bergen wil.
hebbende de welvaart aan haar hand.
(70) Voort Welvaart, voort van hier, kom vlucht, sta doch niet stil.
Ik Heb de krijg gezien op zijn Metale wagen;
Vlucht al met my, die in mijn byzijn schept behagen. Binnen.
Holland. Wat onrust maakt....
Zorgel. Ai slaap. op onze wacht.
Voorz. Ik ga, terwijl gy doch Voorzichtigheid veracht.
Godvr. (75) En ik, om geen meer hoon, noch leet van u te lijen.
[p. 6]
Weelde. Wie u verlaat of niet wy zullen voor u stryen.
Lecht gy maar uw leedjens neder,
Op de wacht van Overvloed,
Die u alle morgen weder
(80) Met een nieuwen aanwas groet.
Overv. Weest gerust, mijn Zuster Weelde.
Heeft de Zorgen weg gejaagt,
Al de stoet die u verveelde,
Op een andre dach gedaagt.
(85) Maar welk een schrik gedrocht vertoont zich in ’t verschiet?
Weelde. Ik ken hem, ’t is de Krijg, ik beef!
Zorgel. Nu schrik zoo niet.
Weelde. Wat vliechter vuur, en rook, uyt dissel, as, en rad’ren!
Wien of dat gelden zal!
Overvl. ’t Schijnt of hy ons wil nadren.
Weelde. O! ja, hy heeft het op dit rijk gewest gemunt.
(90) Ach Zuster! ach hy komt! vlucht zo gy vluchten kunt.
Overvl. Maar de Maagd.....
Weelde. Die moet haar zelve nu bewaren,
Wy ons, en zy, kom voort, haar leven zien te sparen.

TWEEDE DEEL.

Mars op een wagen. Rontom hem gaan Twist. Verraad. Geweld. Moord. Roof. voor af gaat de Nijt. De 7 Provintien leggen in slaap.

DAt schelle Krijgsmuzijk ontsteekt mijn grootsch gemoed,
Daar my Jupijn de trots der menschen straffen doet.
(95) Nu zal dit stil gewest van brand, en nederlagen,
Met haar de wareld, van mijn strenge geessel wagen.
Ruk voort gy slaven, huyl dat de alderminste mensch,
Uyt angst voor mijne Roe, aanstonts te sterven wensch.
[p. 7]
Op mijn staffieren, toon de Vorsten uw vermogen.
(100) Gy Twist zult geen besluyt tot reddering gedogen.
Verraad, Geweld, en Moord, betoon uw heerschappy.
Wat brandbaar is, dat brand, wat lijden kan, dat ly,
De dierte, en armoe zal uw spoor van zelf wel volgen.
Wie ons te stutten pleeg, daar hy ons nu verbolgen,
(105) En magtig ziet, is reetz uyt vrees al weg gevlucht.
Gints sluymert Nederland, voor geen gevaar beducht.
Treet toe, vernieltze nu, laat ons haar rijkdom deelen,
En in haar ondergang ons hoog vermogen streelen.
Val aan nu mijn getrouwe, een rijke schoonheit leit
(110) In zorgelooze slaap, zy is u toegezeit,
Zoo gy uwe armen rept, verstrikt haar in uw lagen,
Of dwingtze door u vuyst, zoo! zoo! ik hoor de slagen,
En zie de blixem van het Buskruyd in zijn kracht.
Dat onweer steurt haar rust.
Holland. Wie wekt my onverwachd,
(115) Met zulk een naare kreet! wie durft my hier vervelen?
Waar zijt gy Overvloed, en Weelde mijn gespelen?
Op! Zusters op!
Mars. Val aan.
Holland. Wat schrikkelijk gerucht
Vervult met stof, en rook mijne ogen, en de lucht!
Help! help! Voorzichtigheid, de krijg wil my verkrachten,
(120) ’t Geweld steekt my na ’t hert, ach! ach! ach! ach! mijn klachten
Zijn eydel, en zy weg, waar berg ik my in nood!
Dat zich de Landsoldaat, dat zich mijn Oorlogsvloot
Te weerstel, ’k zal....
Geweld. Die kan tot uw behoud niet helpen:
Wy zullen....
Voorzig. Haar geheel nu noch niet overstelpen,
Uyt.
Holland. (125) Ik wil....
Voorzig. Gy moet u eerst van vaster plaats voorzien.
[p. 8]
Holland, Zeeland, Vriesland, Groening. binnen.
Mars. Val aan! val aan!
Voorzig. Schep moed, wilt aars’lend weerstant bien.
Mars. Nu dient de Magt verdeelt om d’andre te onderdrukken.

Gelderland, Overysel, Uytrecht werden verwonnen, en achter de*wagen gezet.
Verraad, en gy Geweld. zult weer voor steden rukken,
De vestingen met Gout, of staal vermeest’ren gaan.
(130) Gy Twist, en Wantrouw val in heer, en onderdaan,
Uw zuster Oproer zal u zeekre bystant bieden.
Ik zie de bloode voor ’t gekraay der haan al vlieden,
De Waterleeuw vol schrik vergeefsche slagen doen,
En aars’len op ’t geschreeuw der Britsche griphioen.
(135) Vaar voort, volvoer mijn last, die ’t meeste kan verwoesten,
Mars en sijn gevolg binnen.
Zal meeste winst, en eer van zijnen arbeid oesten.

Holland met de 3 Prov. Voorsigtigheit.

Wy zijn verloren, zoo zich ieder niet en weert,
Ach! ach! wat is mijn staat, en zegen omgekeert.
Op heer, en onderdaan, op land en waterhoofden!
Voorz. (140) Daar ziet gy dat de Twist haar van verstant beroofde.
Het Volk valt de Overigheidt in leven, eer, en goed,
Vertooning.
De wrok aan’t raazen, bant ’t ontzach uyt elx gemoed:
De Wantrouw boeit de hand van die haar eerlijk dienden;
Men kent zijn vyand niet, uyt ware hertevrienden.
Holland. (145) Ik wil mijn havens met veel oorlogs volk, en ’t land....
Voorz. Ach! ziet uw steden door verraad, en schrik vermant.
Gy roept uw macht hier niet, daar noodelooz te wapen;
Vertooning.
Gy waak ter Zee, en schijnt te lande als noch te slapen.
Holland. Mijn onderdanen toon dat u geen macht ontbreekt,
(150) Om......
Voorz. Ziet gy ginder niet, hoe zich ’t geweld daar wreekt?
[p. 9]
Hoe moord, en brand, en roof de landen overstroomen,
Hoe dierte, en armoede al met dorst, en honger komen!
Vertooning.
Wat vlucht men aan die kant! wat is men daar verbaast!
Hoor hoe het water, dat ter dijken in bruyst, raast!
Holland. (155) Ach! my!
Voorz. Schrik niet, gy zult door ’t breken van uw dijken
’t Gevaar van deze brand, in ’t water wel ontwijken.
Holland. Ik wil in ’t water my....
Voorz. Hoe zijt gy dus ontzint,
Voor eerst is ’t al genoech, dat gy wat tijt gewint.
Holland. Zal stad, en land in’t wa....
Voorz. Het water moet u helpen,
(160) Het hulp u meermaals, ’t zal u nu niet overstelpen.
Holland. Wat zal ik doen? ach! ach!
Voorz. My volgen, en mijn raad;
Ik hoor gerucht, kom, wijk.

DERDE DEEL.

De Faam.

Te water is de staat
Van Nederland gered, de Koningen geslagen,
Zien Held de Ruyter de eerder krijgskans met sich dragen.

De Provincie van Holland. Voorzichtigheyd.

(165) Ik heb Godvrugtigheid, gelijk gy ziet, herstelt.
De dartle hoogmoed leit door wijsheit neer gevelt. Vert.
Het volk bid yverigh om ’s Hemels gunst te winnen.
Voorzig. Eer kan men met geen nut iets aangaan, of beginnen.
Holland. Toen greep ik moed, en nam een Opper veldheer aen.
Vertooning.
Voorz. (170) Ik zie een Mannemoed hem in het aanzicht staan.
De vaste Vestingen met Oorlogsvolk bezetten,
En ’s Vyands inval met beleid en kracht beletten.
De Burgery gereet het Land veel dienst te doen.
[p. 10]
Holland. ’k Deed op u raad aanstonds Gezanten hene spoên
(175) Na Spanje en Duytsland, ziet zy hebben vast besloten,
Vertooning.
Mijn staat te stutten: als getrouwe Bondgenoten,
Haar Leger zakt vast af, zy merken dat mijn val
Indienze God gehengt, haar ook verplettren zal.
Voorzig. Maar zietge uw Vyand wel op uw gesusters woeden!
Holland. (180) Ach! hoe zal ik de macht van mijn bescherming voeden!
De Burgery wert arm, ’s Lands schatkist uytgeput;
En de Overvloed, die my voorheen heeft onderstut,
Is met de Welvaart, en Vreede weg geweken!
Hoe raaktmen uyt ’t gevaar, daar wy ten hals in steken!
(185) Dry van mijn Susters weg, twee deerlijk in de ly,
Vertooning.
De Seste vreest de vloot van England ieder Ty.
Ik zit in Schanssen, en begravingen bedolven,
En zie in plaatz van Land, een Zee te lande golven.
Ach! dat den Hemel zich nu mijner doch erbarm!
Voorz. (190) Nu maak geen vruchteloos noch moedeloos gekarm.
’k Ging wijl gy bezich waart met u te weer te setten,
Tot uw behoudenis, ook mijne sinnen wetten.
Ik zach dat Engeland vast aarselde in ’t Verbond,
Dat tot uwe ondergang, voorheen gesloten stond;
(195) Toen stierde ik Staatkunde, en zijn Dochters vol van reden,
Om ’s Konings hartheid weer tot vrindschap te verkneden,
De Liefde tot zijn bloed, en ’t inzicht dat zijn troon
Zou wag’len, zoo gy als een parel aan de kroon
Van Vrankrijk wierd gehecht, ried hem met rijper oordeel
(200) ’t Verbond voort te eyndigen, tot uw, en ook zijn voordeel;
[p. 11]
Daar komt mijn Zoon nu zelf. Staatkunde uit.
Staatk. ’t Gaat wel doorluchte Maagd,
Uw zegen die wat dook is weder opgedaagt;
Uw Susters, ’t slaafsche juk ontdooken, u weer nadren.
Holland. Zijt welkom.
Voorz. Wilt u voort tot tegenweer vergadren.
Holland. (205) Dat ik u byde, en gy my weer in de armen druk.
Staatk. Nu schrey de krop eens uyt, en dank uw hoog geluk.
Sla herwaarts eens uw oog, en ziet uw Veldheer trouwen,
Vertooning.
Om door een Huwlijkx band, de vrindschap vast te houwen.
Hoe Munster de Oorlog moe den Helm heeft afgelecht,
(210) En uwe Burgery de moed is opgerecht.
Holland. Mijn hert herleeft als ik maar reddering durf hopen,
Ik zie de heirbaan nu tot mijn verlossing open.
Holland. Den Hemel vordere deze aanwas van geluk,
En red mijn onderdaan doch eenmaal uyt den druk.
(215) Gy nu gezusters, die de klaauwen zijt ontsprongen,
En ’t juk ontdoken, dat u wierd op ’t lijf gedrongen,
Laat ons de band, die ons zoo lang verbonden hielt,
Weer hechten, levende voortaan als eens gezielt.
Voorz. Kom volg my, om ’t gewelt nu tegenstant te bieden,
(220) Nu moet gy vechten, daarje om bestwil eerst most vlieden.

VIERDE DEEL.

Mars, Twist, Verraad.

Twist ’t WErd tijd dat men zichzelf voor overval verzorg.
Mars. Mijn dapperheid blijft voor uw lijfsbehouwt te borg.
[p. 12]
Twist Ik wierd verbannen!
Verraad. Ik met kracht te ruch gedreven,
En burg ter naauwer nood mijn half verlore leven:
Mars. (225) Zoo is er dan geen macht meer over, als geweld?
Verraad. Die werd door wijsheid nu al me ter neer gevelt,
En durft haar kloekheid niet als schromende genaken.
De moord staat selfs verbaast, en tracht zich weg te maken.
Twist De vlucht zou ons nu best....
Mars. Hoe zou men vluchten! neen,
(230) Men moet met doller kragt haar onder de ogen trêen.
Zou zulk een ryke Bruyd, en buyt onse arm ontspringen,
Laat ons zoo moedeloos, den aftocht noch niet zingen,
Dat weer de trom op nieu mijne optogt hooren laat.
Verraad. Ziet hoe voorzigtigheyd elk een tot stilstandt raad;
(235) Hoe Staatkunde overal de Vorsten in gaat scherpen Vert
De kryg te stutten, en de wapens weg te werpen.
Hoe’t volk van wederzy, van bontgebuurschap spreekt,
En hakende na rust, het hooft na Vrede steekt.
Mars. De Vrede komen? neen, dat zal ik niet gehengen.
(240) Wy moeten by ’t geweld de list nu zien te brengen,
Dat zich.... Daar komt zijn vrind, hoe gaat het?
Roof. ’t Is gedaan, Roof uyt.
Ik vluchte om my niet in haar banden te zien slaan.
Daar is niet meer te doen, gy moet de standert strijken
Uw rijk, en ’t onz is uit; Laat ons in tijts noch wijken.
Mars. (245) ’k Had van uw stout gemoed een stouter taal verwacht.
Roof. Wat baat geweld, wanneer Voorzichtigheid haar kracht,
Daar haar Godvrugtigheid en dappre deugd-geleien,
Te werk wil leggen, kom laat ons van hier maar scheien.
Daar zijn veel rijken daar uw naam meer gelden zal,
[p. 13]
(250) Verlaatze hier, en bouw daar uwe legerwal.
Mars. Ik wil.....
Verraad. Gy moet van hier.
Mars. Zal Nêerland dus ontspringen.
De strik.... Vertooning.
Roof. Zie daar ’t begin der Vreedehandelingen.
’t Gezantschap arbeit vast. Kom volg mijn raad, vertrek
Verraad. In stilte, eer ons alhier Voorzigtigheid ontdek.

VYFDE DEEL.

Vreede, en Welvaart dalen in een Wolk neder. Godtvruchtigheyd. Holland, en al de Provincien op het Tooneel.

Godv. (255) SChep moet, den Hemel is tot uwe hulp genegen.
Daar opent zich een wolk, een voorbode uwer zegen.
Nu schrey niet meer, wisch af uw raauwgekreete wang.
Hoor, wat een lief geluyt zich mengelt in die zang.
Vreede en Welvaart zingen.
Droeve Maagd droog af uwe oogen:
(260) Vreede en Welvaart komt weerom;
’s Hemels gunst met u bewogen,
Dooft Trompet, en Oorlogs-trom.
De Overvloed, nu weg geweken,
Zal eerlang met grooter pracht,
(265) ’t Hooft in uwe staat opsteken,
En zich geven in uw macht.
Doch laat nimmer haar bestieren,
Door de Weelde, en Zorgeloosheid;
Maat, en tucht moet teugel vieren
(270) Aan de schat uw toegeleit.
Wilt dan voor ons beide waken,
Gy zult u gehulpen zien,
Wy u meer gelukkig maken,
Gy met rust uw staat gebien.
Holland. (275) Ik kus eerbiediglijk u trouwe noodvrindinnen;
[p. 14]
Die ik omzichtig voorts zal eeren, en beminnen.
Gy ziet hoe ongetooit mijn hair, en kleeding hangt,
Mijn ziel die hoopeloos heeft seven jaar verlangt
Uw lieflijk aanschijn eens in vriendschap aan te schouwen,
(280) Had mid’len, noch vermaak, om pronk aan ’t lijf te houwen.
Ik ben gesleurt, getreen, geslagen, en veracht.
Vrede. Komt zet u weer te rust in uw voorgaande pracht.
Welv. Ik zal uw zetel elk doen eeren als voor dezen.
Holl. Daar uwe hand my voert is geen gevaar te vrezen.
(285) Maar wat geschreeuw vervult....
Godv. Daar is Voorzightigheid;
Zy slaat de wreede Krijg, door schrander Staatsbeleit,
Met al zijn aanhang, als verwonnene in een keten;
Vertooning.
Wijl Roof, Geweld en Moord zich niet te bergen weten.
Haar dochter, wijsheit, breekt al ’t doodelijk geweer.
(290) Bedroch,en vuyle nijd valt voor haar voeten neer.
Zy is vol drift, en ernst om ieder aan te manen,
Op deze voet, zich ook de weg tot rust te banen.
Holland. De vreugd, die ’t hert gevoelt, beneemt de mond de spraak.
Daar komt....
Staatkunde met Spanje en Vrankrijk aan de hand uyt.
Ik voel met u een zelve ziel vermaak.
(295) Ontfrons het voorhooft, kom, erken elkaar als vrinden.
Tre toe; laat vreede uw hert onscheidelijk verbinden.
Kom voeg u alle tot dit God-geweide Altaar;
Vergeet te wederzy, ’t verledene gevaar.
Holland. Dit uur heb ik gewenscht.
Spanje. Dien dach ik te beleven.
Vrankrijk. (300) Ik mijn getrouwheit u met vrindschap, weer te geven.
Vreede. Zluyt dan eenstemmelijk een eeuwig vree verbond.
[p. 15]
Godv. De waarheit zy in ’t hert, en de uytspraak in de mond.
Hollandt, Spanjen, vrankrijk
Dit Altaar tuyge altijt, dat wy op heden sweeren,
Elkander welstand: en gerustheid te vermeeren.
Vreede. (305) Den Hemel zy gedankt, dat ik weer ben herstelt.
Godv. Die hoede uw staat en rijk, voor onheil en geweld.
Welv. Ik zal met Overvloed, uw schaarsheid weer verrijken,
Staatk. Vermetelheid noch ramp, doe u van ’t opset wijken;
Noyt zy u Oorlog lief, of liever noch de Vrêe.
Holla. (310) Dank zy de Vreede, die ons red uyt al dit wee.
Spanje, Die ’t vuur heeft uytgeblust dat seven jaren blaakte,
Vrank. Dat my zoo veel als u het hert met droefheid raakte.
Faam. Wat hoor ik! de Faam komt vliegen.
Staatk. Dat gy hoort, dien voort de wareld aan.
Laat uw Bazuin geen klank, als die van Vreede slaan.
Vreede. (315) De wareld leer voortaan de dolle Krijg verachten,
En wat uyt mijne schoot al zegen is te wachten,
Dat dan geen tweedracht weer dit bloeiend land verstoor.
Men geef aan Wantrouw, nijt, noch eygenbaat gehoor.
Godvruchtigheid voor al moet de eerste plaats behouwen:
(320) Dan kuntge op ’s Hemels gunst met zekerheit betrouwen.
Hoor hoe de vreugd ’t gemoed der menschen heeft geraakt
Zie welk een zegevuur in alle steden blaakt.

EYNDE.

[p. 16: blanco]

Tekstkritiek:

p. 5 verkeerdelijk genummerd als 7.
p. 8 achter de er staat: achter. De

t’AMSTERDAM,By ANTHONY LESCAILJE, Boekverkooper,in de Gasthuys-moolen-steeg 1678.

Spreekende VERTOONERS.

EERSTE DEEL.Tijd en Staatzugt voor ’t Gordijn.

TWEEDE DEEL.Mars op een wagen. Rontom hem gaan Twist. Verraad. Geweld. Moord. Roof. voor af gaat de Nijt. De 7 Provintien leggen in slaap.

DERDE DEEL.De Faam.

VIERDE DEEL.Mars, Twist, Verraad.