Continue

[CH1614:001]
AD PATREM,
KALENDIS IANUARII

Dum tibi fausta novis, Genitor, fero verba Calendis,
    Sunt prius haec animo, crede, remota meo;
Scilicet, augendi semper nova cura peculj,
    Excultique nimis stulta cupido Styli.
(5) Namque ego cum scribo, si forte quid aptius exit,
    Nec blandâ lucri Spe, nec honoris agor;
I procul Ambitio, procul insatiata cupido,
    Ite procul rauco non nova verba foro,
Unica me stimulat Patriae pia cura Salutis,
    (10) Quâ mihi non quicquam gratius esse potest.
Ergone Nestoreos etiam tibi comprecer annos,
    Ut solet in tetricis sedula turba Scholis?
Hercule non faciam. quid enim? tibi forsan acerbos
    (Quod Superi avertant) imprecer ipse dies?
(15) Si quam praeteriti, tam non ignara futuri
    Sit mihi mens, quam nunc nubilus error habet,
Tunc ego non dubitem, spatium breve temporis huius,
    An voveam vitae stamina longa tuae;
Quandoquidem vero hoc ipsum Natura negasti
    (20) Scire homini, quid cras, quid modo, fiet, erit,
Illa quidem praeclusa via est. sed et altera certe
    Hic patet, incepto non minus apta meo.
Hanc, Pater, ingrediar, votis melioribus usus.
    Da veniam, veterem si male servo modum;
(25) More meo brevis esse volo. sic distichon unum
    Terna simul, Votum, Strena, Coronis, erit.
Dii tibi perpetuae functo dent gaudia vitae,
    Dij tibi pacatos, dum datur esse, dies.



[CH1614:002]
AD PATREM
ELEGIA

Qualis in immotum fertur Sidonia Dido
    Dardanium miseris questa fuisse modis;
Dum nihil insani furias miseratus amoris,
    Dante illâ in ventos verba, dat ille ratem:
(5) Talis ego, ventis turgentia vela secundis
    Prospiciens summo e littore, talis eram,
Dum Batavis iterum, sine me, sine fratre relictis,
    Flandriacos mavis visere solus agros.
Talis ego, in mediam ducens insomnia noctem,
    (10) Quaero relinquendi quae tibi causa mei:
Ut non invenio, multumque diuque rependens,
    Quae valeat mitem causa movere Patrem.
Tunc demum indignor, quod non amplexus euntem
    Continuo puppim per freta longa trahar.
(15) Sicut Gnossiacae comes invidiosa carinae
    Haesiit hostilem Scylla secuta ratem.
Quid vero? an patriae sequerer te prodiga vitae
    Scylla, nec exemplo terrear ante tuo?
Dii melius. certe patet haec, patet altera nobis
    (20) Semita, Telemacho non male capta viro;
Quem Dea pertaesum Patriae, Patriaeque malorum
    Bellica in ignotam per mare duxit humum,
Ille autem, multum et terris iactatus et alto,
    Inventi fuerat maxima causa Patris.
(25) Ergone cessamus Patriae vestigia plantae
    Sectari? eia, sequor, Penelopaee sequor;
Si non inventi parilis mihi gloria tecum,
    Certe erit adducti quantulacumque Patris.



[CH1614:003]
IAMBUS, DE ORDINE SERVATO MIHI, IN LECTIONE
INSTITUTIONUM IUSTINIANI

parablédên.
Quaeris, legendis Institutionibus,
Quis ordo servetur mihi? vide, Pater.
    Studium omne pono machinis simillimum
Horariis, Solaris asseclis gradus:
(5) Heîc, ut rotarum maximas lento fere
Per orbis ambitum trahi videas gradu;
Parvas item, peridrome levi ac brevi,
Saepe ante magnas circulis volui suis;
Ideoque non parvas minus quam maximas
(10) In munus impigras suum, iunctam dare
Operam trahendae machinae, quantum decet,
Et circumagendae quatenus Phoebus praeït:
    Sic lectionis ambitum ducens meae,
Genus rotarum machinam trahentium
(15) Duplex resigno, parvulumque et maximum:
Adeo, ut rotarum maximae subeat vicem
Haec illa totos lectio absumens dies,
Mensesque totos, qualis, aut Giphanii
Minsingerj, aut cuius velis e plurimis,
(20) Deducta Commentario; quae quamlibet
Longam ambeundo circulo trahat moram
Agendae confert machinae vel plurimum.
    Accedit alter (haec erit minor rota)
Decursus, ambitu magis levi ac brevi;
(25) Haec illa crebra, non coacta, lectio,
Horis, minutis, horulis, minutulis,
Contenta; qualis, aut sedentis ad focum
Et temperantis otium negotio,
Aut, si serena luxit e coelo dies,
(30) Nitidusque mentem Phoebus elicit foras,
Silvam perambulantis, aut fessos humi
Sternentis artus inter Hagiensium
Carecta muros, nempe qua steriles viam
Pandunt arenae versus Arcticum fretum:
(35) Heîc solus (et nunquam minus solus tamen)
Iustinianum profero, volvo, lego,
Relego, sed, id quod dicitur, levi manu,
Milio terebrando non locus, non tempus est;
Subtilitates, quae solent attexier,
(40) Omitto, quaestionibus nullus vaco,
Contentus akrotêriois: Quin, si quis est
Maturiore dignus intuitu locus,
Captuique nodus insolubilis meo,
Non aufero, sed differo, mutos, domum
(45) Redux, ministros consulo (libros puta)
Quorum, nec inter ultimos, Giphanius,
Parafrastikós té dichóthen Theofilos?
Quidquid latebat eruunt illi statim,
Obscura reddunt clariora quam dies
(50) Radiique Solis esse cum sudum’st solent.

Hic est minoris ambitus minor rotae,
Hic ille cursus, ante quem dixi, brevis,
Octo diebus quatuor vorans libros;
Qui, quoque mense raptus in gyrum quater,
(55) Haut paenitendo machinam motu trahit,
Haut paenitendos visus est fructus dare.
Sed pergo: totam machinis horoscopis
Similem dare nostram machinam libet mihi.
Ergo, ut rotatus omnis illarum solet
(60) Ex sempiterno Solis orbe dirigi,
Sic iste noster dirigatur ad suum
Solem; quis ille? Tu, Pater, Tu machinae
Director huius; nos rotas, et ambitum
Fortasse earum ducimus, quantum potest,
(65) Sed omnis in tua manu directio
Sita est, cui (nec illibenter) cedimus.
Si qua ergo, vel caute parum, vel inscie
Labor, rotarum denotans certas vices,
Adesto, adesto, Phoebe mi, sufflamina,
(70) Restringe currentem, cadentem suscipe;
Agnosco lapsum, praebeo victas manus,
Quocumque duxeris sequar, Solem meum.
O! Sole multas ducar hoc ipso dies,
Per invias vitae vias, par asperas
(75) Mundi procellas, aequor intrandum mihi!
Tu Sole, Caelis, altior Sol, annue.



[CH1614:004]
O geluckigen mensch, die hem ontrecken mach
T’ onstadich steets gewoel! sonder sorgh oft gewach
Van der Coninghen staet, maer als een lantman wacker
Ploecht met syn oskens om den vaderlycken acker!
(5) De tanden vol fenyns van den spijtighen nijt,
De geltgierighe sorgh, pramen hem t’ leven nijet.
De palen van syn landt bepalen syn begeeren
Den lief-dranck sal hem uyt het silver niet verveeren.
In plaets van Grieckschen wyn, in plaets van t’ hemels-broot
(10) Schept hy niet uyt het gout t’ rattekruyt breng-ter-doot.
Syn handt is synen croes, t’ beeckwater uytgelesen
Syn soetsten hypocras; syn melck ende syn keesen
Syn appeltgens hier by met syn selfs handt geint
Sonder reetschap gereet t’ aller uren hy vint.

(15) De schrickelycke trom, de schettrende trompet,
Douwen hem niet op t’ hooft, half slaperigh, t’ helmet,
Van eenen veltheer straf t’ gebodt dat hem vervaerden
Stoot hem niet, als verblint, van t’ bedt onder der aerden.
Den Cam-gecroonden haen bootschapt hem synen dach,
(20) Bepaelt hem syn eetmael, brengt hem met syn gewach
Eenen lust om te sien langs de beplante banen
De bloemkens nat-bepeerlt met schoon Auroras tranen.
Een bang-besloten locht, de vuyl stanck-stegen langs,
Beroert hem niet syn bloet met haer hitte vol stanckx.
(25) Maer de wyd-open locht, onder dewelcke hy levet
Een nieuwen appetyt t’ aller uren hem ghevet,
Houdt hem altydt gesondt; de doot niet als heel laet
Comt by syn hutgen cleyn dat ver’ van cante staet.
Hy slyt te hove niet syn ellendighe dagen
(30) Hy hoeft, t’ geen hem belieft, geen grooter te gaen vragen.



[CH1614:005]
(IN CAROLUM VAN DER NOOT)
Terror Heroum, Patriae defensor, et unis
Devotum pugnis militiaeque Caput;
Praelia tot quondam, proprys ascripta trophaeis,
Hostili aspergens sanguine, nulla meo;
(5) Nunc quoque, quod stupeas, Senior, Iuvenis, Puer, Infans,
Illaeso, infracto corpore, qualis eram,
Carolus, in modico, rectae mihi, cespite, terrae
Conditus, hac ipsa protegor hospes humo.
Estne aliquid claro poni mea membra sepulchro?
(10) Maius erit, nullis saucia vulneribus.



[CH1614:006]
Felix ac vixi ac oby, modo fata dedissent
In media vitam fundere militia.



[CH1614:007]
EPITHALAME AUX NOPCES DE MONS. D’HOUTHAIN
AVEC MADAMOISELLE VANDER NOOT

Advint un iour d’esté que Venus Citherée
Pressée d’un sommeil qui l’avoit renversée,
Se mit a reposer au murmure des eaux
Flo-flotantes d’enhaut des Paphiens coupeaux.
(5) Pendant qu’elle s’endort, pendant qu’elle sommeille,
Cupidon, qui tousiours chasse, va, vole, veille,
Se souvenant encor de deux traits decochez,
De deux dards, en deux coeurs, de deux amants fichez,
Sus, dict-il à par soy, il faut que ie m’efforce,
(10) Sans doubte mon venin monstre desia sa force,
Sans doubte mon venin, par leurs os escoulé
Aura de deux amants mon empire augmenté:
Ie m’en vay resveiller la cohorte sacrée
Des Castalides soeurs, pour chanter hymenée;
(15) Ie sçay qu’il en est temps, Philippe nous attend
Louise ne sçait pas ou que ie tarde tant.
    Son propos achevé, s’en va à grand’s volées
Trenchant et air et vent des ailes esbranlées.
    La Mere peu apres doucement s’esveillant,
(20) Tout trouve pres de soy, excepté son enfant:
Se leve à bon escient, cerche, va, vient, espie,
Or de ça or de la, tance, menace, crie:
Ha! traistre Cupidon! est-ce ainsy qu’au besoing
On te verroit porter de ta mere le soing?
(25) Est-ce ainsy qu’il falloit laisser abandonnée
Celle qui en toy seul, folle, s’estoit fiée?
Ie t’en respons meschant: l’enuie de pleurer
Le reste de ces mots luy faisoit aualler.
    Ayant quasi perdu espoir et apparence
(30) De pouvoir retrouver cil, qui en son absence
Pourvoyoit au festin; pour remede dernier,
D’un effort feminin, grimpe sur un rocher:
Envoye tout autour de la campagne verte
Les couriers de son coeur, les tesmoings de sa perte;
(35) (Ces deux flambeaux ardents, que le ciel bien souvent
N’avoir posé au rang des astres se repent.)
Rencontre à la par fin (au moins en apparence)
Un troupeau feminin, s’esgayant a la dance:
Elle se tient tout coy, car ia de leur chanson
(40) L’oreille luy frappa la cadence et le son.
La troupe s’approchant, N’est-ce pas la, dit elle,
Le guide de ce bal, mon perdu, mon rebelle?
Voirement le voy-la. Ha! vilain enfançon!
Penses-tu bien iamais obtenir ton pardon?
(45) L’ autre, sans s’estonner de la veoir en cholere,
Franchement la semond, Escoute, chere mere,
Si d’un iuste couroux ie suis occasion,
Si ie t’ay offencé, tu as grande raison
De t’enflamber sur moy: cependant ie te prie
(50) Le chagrin de ton coeur pour ce seul iour s’oublie:
Il est temps desormais de s’apprester au chant,
Vois-tu pas des neuf soeurs la troupe qui t’attend?
Calliope desia en posture s’est mise
A chanter l’hymené de Philippe et Louise.
(55) Entendant ces deux noms, la douillette Cypris
Oublie tout soudain la faute de son fils,
Met son couroux au loing; se fourre parmy elles,
Criant a haute voix, Allons doctes pucelles
Ie seray du party: Calliôpe commencez,
(60) Quand elle se taira, vous autres la suivez.
Tout obeït a luy: Calliope commence,
Apres elle ses soeurs: Venus mene la dance.

Chant des Muses.
sur la voix
d’Amour blesse mon sein, etc.


1. Calliope.

En fin donc la voycy
La voycy la iourneé,
(65) Iournée oste-soucy
Iournée desirée,
Qui pour oster le souvenir
Du dueil devoit venir.

2. Clion.

Ta perte, tes douleurs
(70) T’avoyent, Belle, vouée,
Aux plaintes, aux langueurs,
Te voyla restaurée.
Pourois-tu bien t’ en souvenir,
Pensant a l’ advenir?

3. Eraton.

(75) Le voyci pres de toy
Qui pour changer en ioye
Tes larmes, ton esmoy,
Vient iouïr de sa proye.
Qui, pour t’oster le souvenir
(80) Du dueil, devoit venir.

4. Thalie.

Le voycy ton Soleil
Dechasseur du nuage,
Qui d’un triste sommeil
Estoufoit ton courage.
(85) Qui, pour t’oster le souvenir
Du dueil, devoit venir.

5. Melpomene.

Cessons donc de pleurer
Cessons, belle Deesse,
Et pour nous esgayer
(90) Laissons là la destresse.
Il ne faut plus s’en souvenir,
Pensant a l’ advenir.

6. Terpsichore.

Tu te fondois en pleur,
Au trespas de Louise,
(95) Philippe, (quel bon heur!)
Et la voyla remise,
Qui, pour t’oster le souvenir
Du dueil, devoit venir.

7. Euterpe.

Philippe marié,
(100) Louise mariée,
Chascun d’eux contenté,
O l’heureuse iournée!
Qui, pour oster le souvenir
Du dueil, devoit venir.

8. Polymnie.
Dryades cessez vous?
Cessez vous hymenée?
De chanter avec nous
O l’heureuse iournée?
Qui, pour oster le souvenir .
(110) Du dueil, devoit venir.

9. Uranie.
Sus nymphes, et bergers,
A gorge desployée,
Entonnez en vos vers
O l’heureuse Iournée!
(115) Qui, pour oster le souvenir
Du dueil, devoit venir.

Uranie se taist; la belle Citherée,
Pour faire son devoir, chante Hymen Hymenée.
Prens-le Philippe en gré, agreable te soit
(120) Louise, c’est l’honneur que ma Muse vous doibt.
Fin.



[CH1614:008]
BRUYLOFT-LIEDT. OP DE BRUYLOFT VAN D’HEERE VAN HOUTHAIN
MET JOFFROUWE VANDER NOOT

T’ gebeurde eens somerdaechs dat de Goddin’ der Minnen
Bevanghen met den vaeck die haer ginck overwinnen
Haer leyde neer ter rust op s’waters soet clo-clop
Spruytende boven uyt een Paphisch steenrots top.
(5) Terwyl sy leyt en slaept, terwyl sy leyt en roncket
Cupido, die altydt jaecht, soeckt, bespiet, beloncket,
Denckende aen een stuck werckx dat hem noch wel behaecht,
Aen een paer pylen in een paer herten gejaecht,
Wel aen (seydt hy) wel aen, ick moet my gaen vercloecken,
(10) Sonder twyffel t’ fenyn comt haer nu al besoecken,
Sonder twyffel t’ fenyn in haer gebeent verteert
Heeft my alree myn ryck met twee liefkens vermeert.
Ick wil gaen wecken op de Dry-mael-dry Goddinnen,
Dat sy haer houden ree, en t’ bruyloft liedt beginnen;
(15) Want seker t’ is hooch tydt. Phlips wacht ons allen dach,
Louise weet oick niet waer ick vertoeven mach.
    Syn praetgen dus volent, strackx gaet hy henen swermen
Snydende Locht en windt met syn veer-dragende ermen.
    De Moeder corts ontwaeckt, gelyck sy was gewoon
(20) Vindet al ontrent haer, behalven haren zoon:
Staet op in goeder ernst, loopt, soeckt, gaet, comt, bespiedet,
Dan eens hier, dan eens daer, schreeuwet, dreyget, gebiedet,
Ha! Valschen Cupido, ist soo datmen u souw’
Vinden in tydt van noot u Moeders sorghe trouw?
(25) Ist alsoo dat ghy hoord’ hier dus alleen te laten
Die haer op u, malloot, op u had’ gaen verlaten?
Ick beloof het u Schelm! Veel tranen te gelyck
Hielen t’ woordt in de keel; t’ water quam op den dyck.
    Hebbende dan bynaer verloren hop’ en luste
(30) Van hem te vinden weer, die terwyl niet en ruste
Int’ sorghen voor de feest, gaet evenwel voor t’ lest
Clauteren op een rots al haer vrouwlycke best;
Sendet van boven neer langs de groene landouwe
De posten van haer hert, getuyghen vanden rouwe,
(35) Die twee clare flambeaux die d’ hemel altemet
Beclaecht onder t’ gesternt niet te hebben geset.
Eyndelycken ontmoet (ten minsten soo ’t haer dochte)
Een vrouwelycke schaer, die haer ten dans verlochte;
Maer sy houdt haer al stil, verstaende nu bycans
(40) Den weerslach van haer liet, den opsprongh vanden dans.
    Als den hoop naerder quam, roept sy met luyder stemmen,
Is dien voordansser niet myn lecker quaet om temmen?
Ia voorwaer hy ist selfs, Comt eer-vergeten guyt,
Meent ghy my u pardon wel oyt te perschen uyt?
    (45) Den andren niet verbaest, van haer soo te sien tieren
Gaet haer vryelyck aen: Hoort Moeder goedertieren,
Ben ick van uwen toorn de oirsaeck mogelyck
Hebb’ ick u ijets misdaen, soo hebt ghy groot gelyck
Dat ghy my dus bekyft; ick bidd’ u niet te minne
(50) Stelt deze swaricheyt eenen dach uyt den sinne:
Het is nu voirt aen tydt eens om den sangh gedacht;
Siet ghy niet deze schaer die naer u staet en wacht?
Alree Calliope heeft bereyt all’ haer dinghen
Om van Phlips en Louise het bruyloft-liedt te singhen.
    (55) De schoone Minnen-moer, hoorende t’ soet vermaen
Der namen, laet terstondt allen haer gramschap gaen
En s’ kints misdaet met een: schickt haer onder de maechden,
Roepende, Gaen-wy dan Susters die my behaechden,
Ick wil syn vanden hoop: Calliope singht voor,
(60) Ghy ander’, als sy swycht, helpter malkandren door.
    Men volcht haer ordre naer; d’ outste soo men haer seye
Songh voor, haer Susters naer; Venus leyde den reye.

Gesangh der Musen,
op de wyse van
Amour blesse mon sein. etc.


1. Calliope.

Hier kompt hy dan in t’ lest,
Hier kompt hy dan verschynen,
(65) Den dach die tranen slest,
Dach, die druck doet verdwynen,
Die, om te stooren t’ swaer gedacht
Van rouwe was verwacht.

2. Clio.

U tranen, u verlies
(70) Hadden u overtreden,
Maer siet, schoone Louis’,
Hier syt ghy weer te vreden.
Cont ghy t’ noch houden int’ gedacht
Denckende aent’ verwacht?

3. Erato.
(75) Siet hem hier by u staen
Die om te doen verschieten,
Met vreuchden, u getraen
Comt synen buyt genieten.
Die, om te stooren t’ swaer gedacht
(80) Van rouwe, was verwacht.

4. Thalia.

Siet hier u Sonneschyn
Die om te doen vertrecken
De wolcken van u pyn
Comt syn aenschyn ontdecken.
(85) Die, om te stooren t’ swaer gedacht
Van rouwe, was verwacht.

5. Melpomene.

Laet dan u schreyden staen,
Hout op, schoonste Goddinne,
End’ om vreucht te begaen,
(90) Set droefheyt uyt den sinne.
Staeckt nu van rouwe t’ swaer gedacht
Denckende aent’ verwacht.

6. Terpsichore.

Over Louises doot
Smolt ghy Phlips in u tranen,
(95) (O g’luck! ô wonder groot!)
D’ ander comt u vermanen,
Dat ghy moet staecken t’ swaer gedacht
Denckende aent’ verwacht.

7. Euterpe.

Phlips vindt hem wel getroudt
(100) Louise van-ghelycken,
Niemant die s’ hem berout,
O dach sonder gelycken!
Die, om te stooren t’ swaer gedacht
Van rouwe, was verwacht.

8. Polymnia.

(105) Op dan Dryaden schoon,.
Op Godt der Houwelycken,
Singt met verheven toon,
O dach sonder gelycken!
Die, om te stooren t’ swaer gedacht
(110) Van rouwe, was verwacht.

9. Urania.

Op Nymphen met geschal,
Op herderkens, laet blycken
Laet klincken over al,
O dach sonder gelycken!
(115) Die, om te stooren t’ swaer gedacht
Van rouwe was verwacht.

Urania sweech stil, Venus, stracx naer de leste,
Songh, Hymen Hymenée, om oick te doen haer beste.
    Phlips neemt het aen in danck, Louise houdet voor goet,
    (120) T’ is d’ aldereerste eer die ick u doe, en moet.
Finis.
1614.




[CH1614:009]
CHANT DES MUSES OU EPITHALAME POUR ETC.
Cyprine se trouvant
Seulette, abandonée,
Va cercher son enfant
Qui l’avoit delaissée,
(5) Qui pour oster le souvenir
Du dueil devoit venir.

S’achemine du lieu,
Cerche, va, vient, espie,
Voit venir l’enfant-Dieu .
(10) Menant la compagnie,
Qui pour oster le souvenir
Du dueil devoit venir.

Soudain en s’aprochant
Se fourre parmy elles,
(15) Et sentist bien au chant
Que c’estoyent les pucelles,
Qui pour oster le souvenir
Du dueil debvoyent venir.

Escoute-les chanter
(20) Phillippe ton hymenée,
Oyez-les entonner
Louise la iournée,
Qui pour t’ oster le souvenir
Du dueil debvoit venir.



[CH1614:010]
A MADAME DE VILLEBON
Madame, le bon goust, qu’il vous a pleu trouver
Aux efforts apprentifs de ma foible Thalie,
M’a rendu si hardy de vous en presenter
(Puis qu’ainsy le voulez) ces fueillets de copie;
(5) Quant et quant ce huictain, qui pour l’autheur vous prie,
De ne point censurer an langage françois,
S’il y a quelque vers, qui mal, ou peu se lie,
L’ humble simplicité d’un esprit hollandois.



[CH1614:011]
(I. Scaliger)
Tel, las! tel estoit il, France, ton oeil, ta vie,
L’abysme de sçavoir, le grand subjet d’envie,
Josephe Scaliger, Scaliger derechef,
Cest astre des sçavants, ce venerable chef.
(5) Muse, c’est assez dict, l’horreur de ton silence
Luy donne plus de los que ta foible eloquence,
C’est assez voirement de prononcer le nom
De Phenix, pour chanter d’un Phenix le renom.


Continue