|
* Spier en Bout zyn oom en neef, en naeste Bloedthonden van Tyterken, het uitverkooren troetelhondeken* van Schout Bont. |
|
a De Dichter hekelt in deze klagte de wederspannelingen van groot Brittanje, die hy Sabbatisten noemt, en in ’t Rad van Avonturen, zuivere broeders. |
|
b Dit slaet op ’t onthoofden van den Graaf van Strafford. c De Aartsbisschop van Kantelberg, Willem Laud. d De dichter wil zeggen, dat d’ Aertsbisschop gelyk Acteon van zyn eigen honden (de Presbyteriaensche of Puritein- sche Predikanten) gebeten, te Londen in den Tour zat. |
|
a In dit gedicht schempt Vondel op de Engelsche Parlamen- tarissen, die met hunnen Koning in oorlog geraekt, de Schotten te hulp riepen tot hunne schade. b Mr. Johan Pym was lidt van ’t lagerhuis, en een stout voorvechter der yveraren tegens den Koning. |
|
c Dit slaet op de Zeloten, d’oproerigste Joden in ’t beleg van Jerusalem, toen Titus Vespasianus de stadt bestreedt. Zie den Morgenwekker der Sabbatisten pag. 135. |
|
a In dit Vlaemsch gedicht verhaelt de Poëet schimpsgewyze, hoe de Schotten van de Engelsche tegens den Koning in ’t ryk gehaelt, hem bedrogen, of zich zelven zochten tot hun nadeel. |
|
a De Dichter meint Puriteinen en Bruinisten, het fynste slag der Onroomschen, die in Engelant den meester speelden. |
|
* Men houdt dat de Schotten, Koning Karel den eersten, die in zynen uittersten noot tot hen zyn toevlugt nam, om gelt verkochten en aen d’Engelschen overleverden in den jare 1646. |
|
b In dit gedicht beschryft de Poëet den Protektor Krom- wel, en toont hoe d’Engelschen, die wel eer hunnen Ko- ning plagten te quellen, nu onder Kromwels juk en Ti- ranny moesten zuchten. |
|
* Dit gezang is omtrent het jaer 1659. geduurende den [Zie verder onder p. 146.] |
|
Noordsen oorlog gedicht, en men meent dat de dichter on- der de gelykenisse van ’t gevangen keelgat dat men hangen wilde, wou toonen dat den Staet der Vereenigde Nederlan- den aen den Zont en Denemarken gelegen was. Ter dier tydt hadden de Zweden de Zont en een groot deel van De- nemarken bemachtigt en Koppenhage belegert, en door het sluiten vande Zont, het afkomen der granen uit Polen en Pruisen konnen beletten, ’t welk het middel was om Hol- lant de keel toe te binden, en niet te lyden stondt. |
|
a Dit slaat op de oorlogsvloot van den Staet, die ter dier tydt onder ’t beleidt van den Onder Admirael de Ruiter in Denemarken was, en eindelyk te Funen, en elders zyn kopere tanden liet zien, om ’t keelgat, dat men be- naeude, te ontzetten. b Dit meent men speelt op den naam van den Heer Pieter Vogelsang’, Pensionaris der stadt Amsterdam, een der ge- zanten die toen in Denemarken het belang van den Staet waernam, en des zelfs nut bevorderden. |
|
* In dit Gedicht lagt Vondel met Huigens, den Drost Hooft Tesselschade, en den Secretaris Daniël Mostaert, om dat- ze, van zulke puntdichten, die zyn’s oordeels door hunne duistere diepzinnigheden, onverstaenbaar waren, zoo veel werks maekten. |
|
b Den Predikant Adriaen Smout, had over ’t Hooglied van Salomon eenige liederen gedicht, en aen Tesschelschade gege- ven; maer zy vond er* den geestelyken zin, met zulke vleeschelyke woorden uitgedrukt, dat se zig schaemden zulke zangen voor eerlyke ooren te zingen. c De dichter noemt Daniel Mostaert, Sekretaris der stad Amsterdam, schrander van geest, en vrolyk van aert zyn saus. Ook plagt P.C. Hooft hem den saus van ’t gezelschap te heten: want daar hy zig liet vinden, ont- brak het noit aen vreugd (ziet P.C. Hoofts leven pag. 32.) desen telde Vondel onder zyn Mecenaten, die hem in ’t vertalen en dichten met hun oordeel ten dienste stonden, (zie Vondels leven. pag. 52.) |
|
a Dit duiden sommige op den heer Gerart Schaep Pieters- zoon, voor gezant in den jaere 1650, den 12. Mey, aen ’t Parlement van Engelant gesonden. b Is Engelandt. c Hollandt. d Amsterdam. e De Wachters meent men, syn de zes Heeren, leden der Staten van Hollandt, in den jare 1650. in den Hage ge- vangen. f Te weten Loevestein. g Dit syn de sluizen t’Amsterdam, die in den jaare 1650. toen de Prins van Oranje met eenig krygsvolk voor de stad lag, werden geopent, om ’t lant onder water te zetten. h De Zoldaten. i Hier schynt de dichter te zien op zekeren Prins, in dat zel- ve jaar aan de kinderpoksken overleeden. |
|
k Hier Verstaet de Dichter deHeeren Staten van Holland, die ordre stelden op de regeeringe t’hunner verzekeringe. |
|
a De Griffier Musch, die kort na de doot van syn Hoogheit is gestorven, niet sonder presomptie, tot zyn eige doodt ietwes gecontribueert te hebben. b Amsterdam voornamelyk, daer de Musch tegens de Heere Bikkers valsche beschuldigingen hadde verzonnen en ge- dicteert, welke Prins Willem besloten aen de Staeten overgaf, en na zyn doot eerst geopent zyn. |
|
c Prins Willem de II. d De Heer Kapelle van Aertsbergen, na de doot van zyn Hoogheit, by de regenten van Zutphen (waer van daen hy gedeputeerde was ter vergaderinge van de Sta- ten Generael) in ongenade geraekt, en kort daer na schie- lyk komen te sterven. |
|
a De oorlog voor de vryheit van de Nederlanden tegen ’t gewelt van den Koning van Spanjen heeft omtrent tach- tig jaren geduurt. b De diergekochte vryheit. c De schielyke doot van zyne Hoogheit. d Van haer eigen Veltoversten Marius, Sylla, Julius Caesar, [Zie verder onder p. 167.] |
|
Augustus en Antonius, die tegens hun eer en eed ’s lands Krygsvolk hun toebetrout misbruikt hebben, tot verkrach- tinge van de vryheit van haer Vaderlant. e Cicero de welsprekenste voorspraek van Romen, wert om dat hy wat yverig voor de vryheit had gesproken, door last van Antonius omgebracht en ’t hooft afgesneden. f Brutus beneffens Cassius omgebracht hebbende Julius Ce- sar, den geweldigen verdrukker van de Roomsche vryheit, bracht om die staende te houden, een groot heirleger op de been, maer het zelve door het leger van Augustus en An- tonius verslagen ziende, liet zich door een van zyn volk dootsteken. g ’t Bloet van Cicero en Brutus &c. h De Horatii zynde drie gebroeders, tegens de drie Curatii voor het oppergesag en de vryheit van Romen vechtende, werden twee der zelven van de Curatii in ’t eerst versla- gen, maer de derde verwon daer na de drie Curatii en versekerde zoo de vryheit van Romen. i Decius Burgemeester van Romen in den veltslag tegen de Latynen ziende dat het de Romeinen quaest hadden, offer- de zich zelven tot diens van ’t Vaderlant op, drong midden in de vyanden, liet hem dootslaen, en deede daar door de Romeinen de overwinnige bekomen. k Wanneer een sekere brantpoel te Romen opgeborsten, die de geheele stadt vergiftigde, en het Orakel raet gevraegt |
|
zynde geantwoordt hadde, dat die niet te dempen was als door een Romeins Edelman, zoo klom Q. Curtius te paert en sprong tot dienst van zyn Vaderlant levend in de poel, waer na de zelve zich sluitende, de pestilentie tot Ro- men ophiel. l Met het beschermen der vryheit van ’t Vaderlant. m De Hartog van Alba uit last van den Koning van Hispa- nien. n Door de verdrukkinge der privilegien, invoeringe van Inquisitie, en oplegginge van ondragelyke lasten. o Robbert Dudley Grave van Leicester zocht de gronden van de Hollandtsche regeeringe om ver te werpen en te veranderen, onder schyn van in te willen voeren een Schotse Purietinse religie, waer door hy veel Predikan- ten op zyn zyde kreeg. p De gedeputeerden van de andere vereenigde Provintien in den jare 1618. op aenporringe van Prins Maurits. q Vier en twintig gekoore rechters by den Ambassadeur van Vrankryk in dien tydt beuls genoemt. |
|
r Johan van Oldenbarnevelt Advokaet of Raetpensionaris van Holland, die veertig jaren ’t land getrouwelyk hadde gedient, en siende de ongunst van Prins Maurits, wilde sich van zyn dienst onstlaen, doch op ernstige instantie van de H. Staten van Hollandt, bleef hy continueren, mits dat hem de Staten in hunne speciale protectie ende sauve- garde namen, gelyk sy deden op den 22 Juni 1618. en wert des niets tegenstaende door last van Prins Maurits op den 19 Augustus des zelven jaers gevangen. s Tegen alle rechten en privilegien van Hollandt, waer van hy een geboren ingezeten was, en tegen de voornoemde speciale protectie, van incompetente rechters, ten deele zyn geslage vyanden, en voorts op hope van groote avance- menten te bekoomen dien last op zich genomen hebbende, op harde aenhoudinge van Prins Marusts, die onder pre- text van in te voeren den gezuiverden Godsdienst, Ol- denbarnevelt, wients gezag en autoriteit door getrouwe diensten en lange ervarentheit ontrent de Staten van Hollant verkregen, hem die der zelver vryheit zocht te onderdrukken, in de weg was, van kant wilde hebben, verwezen ende onthalst in ’s Gravenhage op ’t Binnen- hof den 13 Mey 1619. t Van Hispanjen. v De bescherminge uwer vryheit. |
|
w Zoo van ’t gestorte bloet als goet. y Tyranni mutatio non est tyrannidis ablatio. y De slaverny onder de Princen van Orangien als Stadt- houders in plaets van de slaverny onder de Koningen van Hispanjen als Graven van Hollandt. z Aenspraek aen Prins Willem den tweeden. a Die gy en uwe voorouders onbehoorlyk over ’t vrye land van Holland hebben geusurpeert. b Zoo wel die van Oldenbarnevelt, Hoogerbeets, Grotius en andere vroome regenten in den jare 1618. door Prins Maurits onthooft, gebannen, of tegens de privilegien van de respective steden gezet uit de Vroedschappen der zel- ven, wier last zy volgens haren eed getrouwelyk hadden achtervolt en uitgevoert, waer van men nu ter tyd de waerheit veilig mag zeggen, als wel van de Bikkers en an- dere Heeren, die in den jare 1650. gelyke trouwheit had- den betoont, in ’t voorstaen van de arme gemeente hun toe- betrout, om dezelve van de zware lasten in tyden van oor- log gedragen te ontlasten, en het onnodig krygsvolk in tyd van Vreede, volgens het gebruik van alle landen af schaf- fen, en uit die oorzaeke van hare eer en eed door het gezag ende magt van hunnen gewapende Stadhouder Prins Willem den IIden, (die het onnodig krygsvolk, volgens de intentie en ’t voordeel van de Staten van Hollandt, niet wilde gereduceert hebben,) niet konden afgetrokken wor- dden, waer door Amsterdam belegert en zes Leden uit de [Zie verder onder p. 171.] |
|
vergadering van de Staten van Hollandt, wierden aen- getast naer Loevestein gevankelyk weggevoert, en wilde gedachte Prins Willem,* na dat hem de verrassinge van Amsterdam door Gods wonderlyke directie was belet, des- zelfs belegeringe niet quiteren, noch de voornoemde zes Heeren uit hunne gevankenis ontslaen, voor aleer zy hun- ne ampten en staten, die zy zoo getrouwelyk en waerdig- lyk hadden bedient, verlieten, en als private persoonen gingen in hunne steden wonen, waer door de geene die Prins en quaet Hollands gezind waren, nevens welke zich voegden verscheide Predikanten, die ’t minste betaemde, occasie namen, om de gezeide Heeren hunnen goeden naem en faem by de onnozele gemeente te bekladden, gelyk als of dezelve met groote reden van den Prins uit hunne ampten en digniteiten waren gezet, waer door de steden, welkers last de voornoemde Heeren hadden uitgevoert, na de dood van zyne Hoogheit goet vonden yder aen de zyne een ample acte van justificatie te geven dat zy al wat zy gedaen hadden volgens haren last ende eed gehouden had- den geweest te doen: welke ter vergaderinge van de Sta- ten van Holandt ingebracht zyn, veroorzaekt hebben, dat dezelve met hunne verklaringe en groote zegel aenge- hangen, hebben gelieven te bekrachtige ende alzoo der- zelver eer ende reputatie te herstellen op den 23 Augusti 1651. Ziet Aitsema in zyn zevende vol. in ’t 31. boek pag. 426. c Die zoo schandelyk van uwe voorzaten en in den jare 1650. was verdrukt. d Dat aen de Staten van Hollandt als wettige hooge over- heit en naest God eenige Souverein van hunne vrye, inge- zetenen toequam. e Dat men in tyde van vrede het onnoodig krygsvolk moet afschaffen om de lasten der inwoonderen te verminderen. |
|
f De Heeren Bikkers en andere, die als gezeit is hunne ampten hadden moeten quiteren, wierden na de doot van zyn Hoogheit, om dat zy zich deugdelyk en trouwelyk hadden gedragen, by hunne respective Vroedschappen, weder in hunne ampten en digniteiten herstelt. g De listige aenradingen van de oorblasers van Prins Wil- lem, die hem zoo verre tegen de vrome en oprechte regen- ten aenhitsten, dat hy gelyk gezeit is eenige derzelver hel- pende representeren den Souverein van ’t landt, tegen zyn eer en eedt, die hy aen de Staten van Hollandt als stadt- houder gedaen hadde, by de kop liet vatten, en ongehoort met ’s lands krygsvolk naer Loevestein liet weg voeren, noch dezelve wilde dimitteren, voor dat zy hunne ampten effective gequiteerd hadden, en daer van ontslagen waren. h Die Prins Willem in ’t vangen van de voornoemde Heeren en de belegering van Amsterdam gebruikte. i De Griffier Musch hadde verscheide valsch beschuldigingen tegen de voornoemde Heeren verzonnen en gedicteert, de welke Prins Willem besloten aen de Staten overgaf en na zyn doot zyn geopent, ziet Aitzema in zyn herstelde Leeuw, het welke de voornoemde Griffier vreezende dat het ruchtbaer zoude worden, is korts na de doodt van zyne Hoogheit gestorven, niet zonder groote presumptie, tot zyn eigen doot, die zoo wel ten tyde quam, ietswets ge- contribueert te hebben. k Gelyk Prins Willem de eerste en andere. l Prins Willem de eerste heeft gezocht Graef van Hollant te worden, Ziet Bor en andere historischryvers.* |
|
m Gelyk Prins Willem de tweede gestorven is. n Het laetste stondtje van ’t leven van zyn Hoogheit, toen de ziel van ’t lichaem scheide. o Door dien dat wy hier door de vryheit ende het volle gebruik van dien verkrygen, ’t welk altyd van de Prin- cen van Oranjen is besnoeit en onderdrukt geweest. p Nader aenspraek aen den dooden Prins. q Namelyk der ingezetene van Hollandt. r Daer gy ons in den jare 1650. mede gedwongen hadt. s Het Land van Holland en Westvrieslandt. * Neme noit weder om een anderen Stadhouder of Kapitein Generael, die het, gelyk als gy gedaen hebt, wederom zouden plagen. t Aenspraek aen hunne Edele Gr. Mogende, de Heeren Staten van Hollant en West-Vrieslandt, Vaders des Vaderlandts. v Juk van Hispanien. w Boejen van Orangien. |
|
x De gunst van de dood van Prins Willem den tweeden. y Godt Almachtig heeft buiten alle menschen verwachtin- ge, Prins Willem den tweeden, midden in den fleur van zyn leven, en in ’t woelenste van zyn hoogdravende ge- dachten om Hollandts vryheit te onderdrukken, schielyk weggerukt. z Wat quaet u het aenstellen van eenen Stadthouder heeft veroorzaekt. a Met geenen nieuwen Stadhouder of Kapitein Generael te maken. b De Prins was quansuis tot hulp van de Staten aengeno- men, maer in plaets van helpen, dwong hy hen, en ver- crachte Hollandts vryheit. c De stadthouders waren aengenomen om dienaers van den stet te zyn, maer droegne zich in der daet als sou- veraine Heeren en Tirannen. d Tybout, in den jare 1650. een groot yveraer voor der Prinsen, grootheit, tot verdrukking van ’s lands vryheit in Zeelandt, maer is zedert wyzer geworden. e Rhede, Heer van Renswoude, diergelyk yveraer voor zyne Hoogheit van wegen Utrecht. |
|
f Een out Hollands spreekwoort, willende zeggen, onze Stadthouder, die ons zoo veel spels gemaekt heeft, is al doodt. g Het gemeen onnoozel en onervaren volk, qualyk onder- recht zynde van zommige Prinsgezinde Predikanten meent, dat de Prins van Orange het hoofdt was van de Hollandsche regering, en dat wy, door de doot van den laetsten Prins Willem den tweeden, gelyk zyn geworden een lichaem zonder hooft, en dienvolgende, och arme! zon- der Stadthouder niet bestaen konnen, en wenschen dat de tegenwoordige Prins Willem de III. groot ware, en dat hem de Staten wederom tot een hooft, gelyk zyn voorouders ge- weest zyn, aennamen, in welk gevoelen het volk noch da- gelyks voor sommige vleiers van zyne Hoogheit, en qualyk tot den Staet gezinde Predikanten, die hun byzonder voordeel en grootsheit door de opkomst van zyn Hoogheit hopen te bekomen, gestyft word, ’t geen op ’t hoogste te be- klagen is, en waer in hunne Ed. Groot mog. (dat zy gezeit onder behoorlyke reverentie die wy hunne Ed Groot Mog. als onze hooge Overigheit schuldig zyn) vaerdige ordre behooren te stellen. h De Ridderschap, Edelen en Steden van Holland en West- Vrieslant verbeelden als leden van een lichaem de wettige hooge Overigheit, en naest Gode, het eenig Opperhooft en Souverein van ons vry Land. i Een Burgemeester van de eene stad of d’andere, noch on- ervaren of qualyk onderrecht van de rechte gronden van Hollandts regering. k Volgende het advys van zynen Pensionaris, die gelyk de Pensionaris van Leiden 1650. verblind door eenig byson- der voordeel ’t geen hy hoopt van het avancement van zyn |
|
Hoogheit, het zelve tot verdrukking van ’t landt zocht voort te setten en uit te voeren, en tot dien einde zyne Hee- ren en Meesters qualyk onderrecht, gelyk als of ’s lands re- gering tegenwoordig niet wel gestelt was, en zonder ’t avancement van zyn Hoogheit niet konde bestaen, maer door oneenigheit t’eenemael in duigen moest vallen. l Die weg van onder eenen Stadhouder in slavernye te le- ven, in plaets van onder de tegenwoordige regering syn eigen en ’s lands vryheit te helpen bewaren. m Een Stadhouder wilde gemaekt hebben, om de oneenighe- den die daer tusschen leden gelyk in macht, zoude konnen ontstaen, weg te nemen, daer in tegendeel de ervarentheit geleerd heeft, dat de Stadhouders hun eige voordeel en grootsheit, en niet ’s lants welvaren bevorderen, en weten- de dat het in troebel water goet vissen is, doorgaens onee- nigheden tusschen de steden en leden zaeien en aenquee- ken, in plaets van die te dempen en de slissen, maer dat de voorschreeve oneenigheden by ongeluk onstaen zynde best door ervaren ongeintresserde Staetspersoonen weder ter neer geleidt, daer van heeft de tegenwoordige rege- ringe zedert de doot van zyn Hoogheit, loffelyk proeven gegeven. n De sporeloze en ongestadige gunst van den toekomenden Stadhouder, waer door hy zyn bysonder voordeel beoogt, want zoo het rympje zeit; de gunst van ’t Hof is zoet met honing ingeleit. o Die op die gunst te veel wil steunen, en daar zyn heele fortuin aenhangen, en de vryheit van syn Vaderland daer voor verkoopen. p Als dat rad eens draeit, en een andere slaef van des Stadt- |
|
houders heerschzucht hem door vleieryen een slaefse ge- dienstigheden van de bank stoot, of wel de Prins schielyk, gelyk in ’t jaer 1650. wierd weggerukt. q Dan zie hy toe, dat hy niet vare, gelyk de Heer van Ka- pelle van Aersbergen, die in den 1650. voor de groot- heit te veel gevoelt hebbende, en de doodt van zyne Hoog- heit, by de regenten van Zutphen, waer van daen hy ge- deputeerde was ter vergaderinge van de Staten Generael (alwaer hy die voor de vryheit van Hollant zoo schadely- ke resolutie; waer op zulke dangereuse effecten zyn ge- volgt, heeft helpen nemen op den 5 Juni 1650) in ongena- de geraekt, en korts daer na schielyk is komen te sterven. r Ons goed en bloedt tot vermeerdering van de grootheit van ’t huis van Oranjen, tot verschaffinge van wapenen, daer wy zelfs mee geplaegt worden, lang genoeg verspilt. s ’t Juk van Oranjen zoo dat men ter vergaderinge van de Staten tot bescherming van onze vryheit, en ontlastinge van de zware lasten (die wy om conquesten, daer de Stadt- houder het meeste voordeel van trok, te doen, hadden moe- ten dragen) naulyks iets voorstellen dorst, als ’t geen den Stadhouder en zyn uitheemsche Hovelingen wel geviel. t François Aersen, een Brabander van geboorte, was door den Heer van Oldenbarnevelt, om zyn bequaemheit, tot een honorable en profitable charge gevordert, maer is daer na een van de voornaemste werktuigen geweest van Prins Maurits in ’t ombrengen van den Advokaet, waer voor hy tot loon van zyne getrouwe diensten van zyn Ex- cellentie is genaturaliseert geworden, en Ridder geslagen |
|
zynde onder de Ridderschap en Edelen van Holand is gestelt geweest tegen de wetten en Privilegien van den zelven lande. Zyn zoon de Heer van Spyk heeft zig dap- per met het werk van zyn Hoogheit in ’t jaer 1650. be- moeit. ja zelfs is hy beschuldigt geweest van zig al verspie- der binnen Amsterdam te hebben laten gebruiken, om des- zelfs verrasschinge te faciliteren, waer door hy genoodt- zaekt geweest is in den jare 1651. zyn plaets in de verga- deringe van Hollandt te quiteren, om in de generale am- nestie begrepen te zijn, op dat, op zyne gedane actie geen vorder onderzoek zoude gedaen worden. v De kragt van de regering en het krygsvolk om alle quaet- willige, ’t zy Predikanten of andere, in hunne schuldige pligten, en binnen de palen, die hun van u alreede voor- gestelt zyn, of nog moeten worden, te houden en te be- dwingen. w Die, de teugel aengewreven was door onbehoorlyk han- delen der Stadthouders, die sommige Predikanten aen- hielden en gageerden om ’t gemeene volk te blindhokken en tegen hunne wettige overheit tot voordeel van der Stadthouders grootsheit op te rokkenen. x Zoo wel tegen ’t maken van eenen nieuwen Stadthouder, al inzonderheit tegen de Predikanten die gy kost en loon geeft, en die door het gezag, dat zy by ’t gemeene volk hebben, u met gewelt een Stadthouder tot krenkinge van uwe vryheit zoeken op te dringen. y De wetten en Ordonnantie zoo in politique als kerkelyke zaken voor den jare 1618.tot voorstand van de vryheit en uwe souveraine magt gemaekt, die in den jare 1618. en 1619. een krak gekregen en tot noch toe naeulyks in haer vorige kragt hebben konnen herstelt worden. |
|
z Overvloet van rykdom en inwoonders, als blykt by de ver- grooting der stad Amsterdam, Leiden en Dordrecht, mid- delen en machtige vlooten en tot bevryding van de koopman- schap te onderhouden, vrede met alle uwe naburen &c. a Die dien weg, die hy hun gewezen heeft, en waer toe hy hun buiten verwachting middelen verschaft heeft, inslaen willen. b Verzuimen te gebruiken de kragt van hunne wettelyke regering, hun van Godt aenbevolen. c Van weder ons door een Stadhouder te laten ringelooren. d Als die van Prins Willem den tweeden. e Bestaande in ’t vry gebruik van hunne Wetten, Privi- legien, van de Religie naer Gods Woord, en vryheit van conscientien voor allerlei gezintheden. |
| Geneesdrank der Geestdryveren. | Pag. 1 |
| Op de weegschael van Hollandt. | 4 |
| Geuse Vesper, of geneesdrank voor de vierentwintig. | 5 |
| Jaergetyde van wylen H. Joan van Oldenbarnevelt. | 7 |
| Gesprek tusschen den Wandelaer en den galm der Hofkerke. | 8 |
| HAEC LIBERTATIS ERGO. | 9 |
| Drukfout in ’t Papiere gelt aldus te verbeteren. | 16 |
| Uitroep der verlore Vryheit te Leiden. | 22 |
| DECRETUM HORRIBILE. | |
| Bede aen de oppervyanden van de Voorstanderen der Vry- heit tot Leiden. | 28 |
| Roskam aen den Heer Hooft, Drost van Muiden. | 29 |
| Harpoen aen Jonkheer Landeslot, Heer van Vryburg. | 35 |
| Op de Afbeelding van den Hr. J. van Oldenbarnevelt. | 41 |
| Op desselfs Stokje. | 41 |
| T’ SAMENSPRAEK. | 42 |
| Op de dood van Koenraet Vorstius. | 43 |
| Op een Moort Pasquil. | 43 |
| Een vlaems gebraei peerken jent. | 44 |
| Medaeillie voor de Gommaristen Kettermeester. | 46 |
| Rommelpot van ’t Hanekot. | 49 |
| De Boeren Catechismus. | 65 |
| Vondel werd gevraegt, waerom hy Barnevelt in een print in den Hemel had doen zitten. | 65 |
| Op Jacobus Arminius. | 65 |
| Op Simon Episcopius. | 66 |
| Op Johan Uitenboogaert. | 66 |
| Hugo de GROOTS verlossing. | 66 |
| Opdragt van HIPPOLYTUS. | 68 |
| Op den Heer H. de Groot in zyn ballingschap. | 69 |
| Wellekomst van den Heere H. de Groot t’Amsterdam. | 70 |
| [p. 181]. | |
| Op den zelven Heer H. de Groot. | 70 |