Dit is een onderdeel van OdysseaDroste1719.html. Klik hier voor het hele document.

;t uit goedheit doet, of dat het is uit toren?
Laet het my door de stem van eenig mensch hier hooren,
    Of buiten laet ik het vernemen aen de lucht.
    Dat wiert hem toegestaen, hy hoorde straks gerucht.
Een Vrouw die besich was met garst tot meel te malen,
(110) Sprak iets, waer uit hy kon een goede uitlegging halen.
    En boven dat, hy hoorde een harden Donderslag,
    Waer op hy met vermaek den Blixem volgen sag,
Schoon dat men aen de lucht geen wolken hadt vernomen.
De Vrouw die nevens hem dat teeken hadt bekomen,
    (115) Verwonderde sich soo, dat sy haer werk verliet,
    En seide, Jupiter, gy donderdt niet voor niet.
Dit ongewoon geluit wil aen ons iets voorseggen,
Geef my rampsalige dat ik het uit mach leggen:
    Ik hoop dat het beduit der Vryers ongeval,
    (120) En dat dit middagmael hun laetste wesen sal.
Waer voor ik nu soo lang myn arbeit heb versleten,
En meel gemaelt voor ’t broodt, het geen sy daeglyks eten.
    Ulysses was verheugt te hooren haer besluit,
    En trok daer tot syn wit een gunstig voorspook uit.
(125) De Vrouwen nu ontwaekt syn na de zael geweken,
En hebben op den haert een vuer van hout ontsteken.
    Telemachus daer op quam aenstonts voor den dag,
    Dien men gelyk een Godt in ’t licht verschynen sag.
Seer kostelyk gekleet, hy hing op zyd’ syn degen,
(130) En heeft een goede piek in syne hant gekregen,
[p. 285]
    Eer hy ter kamer in op brosen is gegaen,
    Alwaer hy voor de deur een korte wyl bleef staen.
Om aen Euryclea syn Min voor af te vragen,
Of sy wel goede sorg hadt voor syn gast gedragen?
    (135) Want, heeft hy haer gesegt, de wyse Koningin,
    Myn Moeder heeft voortaen wat anders in haer sin.
Die kan daer rechtevoort, door droefheit, niet om denken:
En soude een slecht gesel, door misverstant iet schenken,
    Soo wel als aen een Man van aengelegentheit.
    (140) Waer op Euryclea voorsichtig heeft geseit,
Myn Soon, wilt op ’t gedrag niet van uw Moeder smalen:
Sy wouw den Vremdeling, soo sy best kon, onthalen,
    En heeft veel teekenen van vrienschap hem getoont.
    Maer hy, door nedrigheit, heeft sich daer van verschoont.
(145) Dus gaf Euryclea Telemachus genoegen,
Die daer op, uit het Hof, sich na de markt ging voegen.
    Daer sich vergaderden d’Inwoonders van de stat,
    Waerheên hy tot gevolg twee honden by sich hadt.
Euryclea terwyl riep samen al de Vrouwen,
(150) En heeft, wat elk moest doen, besorgt haer voorgehouwen.
    Aen d’eene, maekt de zael weêr schoon, heeft sy gesegt,
    Set stoelen op hun plaets, en kussens daer op legt.
Aen d’anderen gy moet de tafel af gaen vegen,
Die vuile droppelen door ’t storten heeft gekregen,
    (155) Gaet wast de vaten af, en spoelt de koppen rein.
    Aen eenigen gy moet straks gaen na de fontein,
Om water voor den kok, en voor den disch te halen.
Maer haest u wat, en wilt daer over niet lang dralen.
    De Vryers sullen haest verschynen in de zael,
    (160) En wachten, om het feest, een prachtig middagmael.
Sy sprak, en haer bevel wiert aenstonts nagekomen:
Men heeft de koks aen ’t werk, omtrent den haert, vernomen.
    Eumeus heeft van ’t lant drie biggens meê gebracht,
    De vetsten uit den hoop; die wierden straks geslacht,
(165) En die men heeft bereidt tot braden of tot koken.
Als hy Ulysses sag, heeft hy hem aengesproken:
[p. 286]
    En seide, handelen de Grieken u, myn Vriendt,
    Nu beter als voorheên, gelyk gy sulks verdient?
Ik wensch, antwoorde die, dat de getergde Goden,
(170) Al die moedwilligers ten eerste mogen dooden,
    Die leven op een wys die Princen niet betaemt,
    En in wiens ommegang men sien kan eer noch schaemt.
Gedurende dat sy dus met malkandren spraken,
Sag men Melanthius den Harder derwaerts naken.
    (175) Die vette geiten dreef van buiten na de stat,
    En daer toe tot syn hulp twee makkers by sich hadt.
Als die hadt in de stal syn geiten vastgebonden,
En dat hy voor de poort Ulysses hadt gevonden:
    Heeft hy hem aengerandt, en spytig dit geseit,
    (180) Plaegt gy de Princen staeg hier door uw moeilykheit?
En meent gy, dat men steeds u ’t overschot sal geven?
Daer arme luiden meer, als gy, van moeten leven.
    De goedheit van het Hof die maekt u al te stout:
    Gaet elders bedelen uw broodt en onderhoudt.
(185) Of ik sal met myn vuist u daer toe maken vaerdig.
Ulysses achte hem syn antwoordt niet eens waerdig,
    En schuddende het hooft antwoorde niet een woordt,
    Maer dacht, hoe dat hy hem sou straffen soo ’t behoordt.
Uit Cephalenien was over komen varen
(190) Philetius, waer aen Ulysses kudden waren,
    In dat gewest, vertrouwt, die met een hokkeling,
    Tot dese feest gevoedt, ook na de keuken ging.
Daer hy Eumeus sag, dien hy bestont te vragen,
Wie was die Vremdeling, dien wy daer aenstonts sagen?
    (195) Hoe arm, sei hy, die schynt, hy heeft veel deftigheit.
    Soo hem het Godendom die smaet heeft opgeleit,
Sal het dan ongemoeit gemeene menschen sparen,
Waer voor sal het syn gunst en zegening bewaren?
    Hy sprak Ulysses aen, en seide goede Vriendt,
    (200) De Goden geven u het goet dat gy verdient.
Het geen ik uit myn hert aen u kom toe te wenschen.
Ach Jupiter schept gy tot ongeluk de menschen!
[p. 287]
    En hebt gy naderhant met hen geen derenis,
    Soo seg ik, dat uw hert wel ongevoelig is.
(205) Gy hebt daer van in ’t Hof een voorbeeldt ons gegeven,
Als gy Ulysses hebt na Ilium gedreven.
    Die, soo gy rechtevoort het leven aen hem laet,
    Door u moet syn geraekt in een bedroefden staet.
Ik beeldt my in, dat hy met lappen is omhangen,
(210) En dat hy hier of daer een aelmoes moet ontfangen.
    Wanneer ik om hem denk, vernieuwt weêr myn verdriet
    En ’k voel, dat uit myn oog een vloet van tranen schiet.
Indien ik zeker wist, dat hy was overleden,
Soude ik in andren dienst my aenstonts gaen besteden.
    (215) Nu blyf ik onderwyl Telemachus getrouw,
    Mits ik dien jongen Prins voor een goet meester houw.
Maer hy is overheert: de Vryers geven wetten,
Wier onordentlykheit hy noch niet kan beletten.
    Ik neem gedult, of eens Ulysses weder quam,
    (220) En door verdiende wraek den moedwil hen benam.
Ulysses quam daer op aen hem aldus te spreken,
Gy syt een eerlyk Man, dat is aen my gebleken:
    En daerom maek ik u bekent een goede maer,
    Die ’k onder eeden selfs by Jupiter verklaer.
(225) Gy sult in het Paleis Ulysses sien verschynen,
Eer van de lucht de Son twee reisen sal verdwynen,
    En stroomen door de zael der Vryers schuldig bloet.
    Bevestigt Jupiter! ’t geen gy ons hopen doet:
Sprak toen de Harder weêr. Ik sou hem dan doen blyken,
(230) Dat ik in kracht noch moedt voor niemant hoeft te wyken,
    Als ik hem helpen kan, in diergelyk gevecht.
    Dit seide Eumeus ook. Terwyl dit wiert gesegt,
Besloten onder een de Vryers nieuwe lagen,
Om Prins Telemachus te knellen of te plagen.
    (235) Terwyl sy tot dat werk inspanden hun verstant,
    Liet sich een Arend sien, aen hunne linker hant,
Die in syn klauwen hadt een bloode duif genepen.
Soo ras Amphinomus dat voorspook hadt begrepen,
[p. 288]
    Ik merk heeft hy gesegt, dat dit niets goedts beduidt,
    (240) Des het sal beter syn te staken ons besluit.
Het is voorsichtiger, dat wy ons vrolyk makers
En ons vervaerdigen om aen den disch te raken.
    De Princen vonden goet het geen hy hadt gesegt:
    Sy hebben in de zael, hun mantels afgelegt,
(245) En met hun eigen hant het offervee geslagen,
Het geen dat plechtig wiert de Goden opgedragen,
    Terwyl het overschot wiert voor den disch bereidt.
    Waer van het ingewant wiert aen het spit geleit.
En als ’t in stukken was gesneden en gebraden,
(250) Kreeg elk syn deel, om sich daer mede te versaden.
    Eumeus bracht den drank in gulde koppen aen,
    Het broodt Philetius, in korfkens opgedaen:
Melantius heeft wyn den gasten ingeschonken.
Die, na de plengingen wiert smakelyk gedronken.
    (255) Toen heeft Telemachus begaeft met wys beleit,
    Ulysses in de zael by’t ander Volk geleidt.
Dien hy omtrent de deur heeft neder sitten laten,
En heeft hem meê gedeelt van ’t geen de gasten aten:
    Op een klein tafeltjen. Sond hem een beker wyn,
    (260) En seide Vremdeling, gy hoeft niet bang te syn,
Geen van de Vryers sal bespotten u noch hoonen.
Gy syt in ’t Hof waer in Ulysses placht te woonen:
    ’t Is geen Gemeenlantshuis, ik ben daer meester van,
    Soo dat ik maer alleen u daer uit setten kan.
(265) Gy Princen, sei hy voort ik sou hier niemant raden,
Dat hy myn armen gast sou schelden of versmaden.
    En seg, soo wie met hant of woorden hem misdoet,
    Dat hy myne ongena daer over wachten moet.
Dees hartige aenspraek heeft de Vryers soo gespeten,
(270) Dat met verwondering sy op hun lippen beten.
    Doch swegen echter stil, tot dat Antinous
    Gesegt heeft, hoort gy wel ’t geen sei, Telemachus?
Gesellen hy begint als meester ons te dreigen:
En hoeven wy daer om ons na syn wil te neigen?
[p. 289]
    (275) Soo ons voornemen niet hadt Jupiter belet,
    Sou die grootspreker nu niet geven ons de wet.
Telemachus met smaet heeft op dat woort geswegen.
Toen sag men door de stat herauten langs de wegen,
    Omleiden ’t offervee, en al het Volk verblydt,
    (280) Vergadert in een bosch, Apollo toegewydt.
Mits het syn feestdag was, men badt hem om syn zegen:
En ieder heeft syn deel van ’t ingewant gekregen,
    Als het gebraden was. Terwyl de Vremdeling,
    Gebleven in ’t Paleis, niet minder daer ontfing;
(285) Soo veel als ieder Prins van ’t offer hadt ontfangen:
Heeft ook Telemachus bevolen hem te langen.
    Minerva niet te min, die het niet raedsaem vondt,
    Dat ieder Prins voortaen bedwingen sou syn mondt,
Heeft hen weêr aengeset om smadelyk te spreken,
(290) Op dat Ulysses toorn sou daer door meer ontsteken.
    Ctesiptus een van hen, trots op syn Vaders goet,
    En Samos heerscgappy, daer hy was opgevoedt,
Moedwillig als syn maets, heeft hy syn stem verheven,
En seide, aen desen gast is evenveel gegeven,
    (295) Als ons, die Princen syn, ik wederspreek dat niet:
    Nadien Telemachus ons Meester sulks gebiedt.
’t Is recht voorwaer dat men den armen moet bedenken:
Soo dat ik op myn beurt aen hem ook iets wil schenken.
    Des heeft hy uit een korf een ossenbeen gevat,
    (300) Niet gantsch noch afgeknaegt, daer noch wat vlees aen sat,
En heeft met groote kracht het na syn hooft gesmeten.
Ulysses is ’t ontbukt, hoewel ’t hem heeft gespeten:
    Doch lachte toen de slag was aen de muer gestuit,
    Maer door dien lag heeft hy iets doodelyks beduit.
(305) Telemachus vergramt sei, hadt hy ’t niet ontweken,
Ctesiptus, dan had ik u met myn spies doorsteken.
    Uw Vader hadt dan noit geviert uw Bruilofts feest,
    ’t Geen in een rouwmael sou verandert syn geweest.
Dat niemant sich verstout uw voorbeelt na te volgen,
(310) Of ik sal ’t leet doen syn, al wie my maekt verbolgen.
[p. 290]
    Men heeft my niet ontsien, soo lang ik was een kindt,
    Maer nu ’k volwassen ben, en krachten in my vindt,
Wil ik geen overlast in myn Paleis verdragen
Noch lyden dat myn gast na desen wert geslagen,
    (315) Noch Vrouwen van myn Hof daer sullen syn onteert,
    Ik heb de kennis nu van goet en quaet geleert.
Soo sprak Telemachus, en al de Princen swegen,
Tot Agelaus lust tot spreken heeft gekregen,
    Die seide, als men met recht misslagen ons verwyt,
    (320) Behooren wy des niet te toonen haet noch spyt.
Noch ons t’ ontschuldigen daer over, goede Vrienden,
Mits wy syn overtuigt, dat wy sulks wel verdienden.
    Doet aen den Vremdeling voortaen geen overlast,
    Noch iemant, waer door wy hier werden opgepast.
(325) Voor my, ’k soek goeden raedt de Koningin te geven,
Soo lang sy heeft gelooft, dat haer Gemael mocht leven:
    Hadt sy gelyk, dat sy ons opgehouden heeft,
    Maer nu sy selfs wel siet, dat haer die hoop begeeft,
Kan sy niet beter doen, als een van ons te trouwen:
(330) Dat haer Telemachus behoorde voor te houwen:
    Dan souden d’anderen elk na hun lant weêr gaen,
    En d’onordentlykheit der Vryers syn gedaen.
Penelopé hertrouwt sou dan dit Hof verlaten,
En trekken met haer Man na syn Paleis en Staten.
    (335) Door die verandering, verkreeg de Prins haer Soon,
    ’t Besit selfs van syn goet, en op syn hooft de kroon.
Telemachus daer op heeft wyslyk dit gesproken:
Dat door myn Moeder weêr wert Hymens toors ontstoken,
    Heb ik haer noit belet, indien de Koningin,
    (340) Daer toe genegen is, en sulks doet met haer sin.
Ik rade aen haer dat selfs, dat sweer ik by de Goden.
Maer ik kan haer daer toe, niet dwingen door geboden.
    Door de gevoeglykheit en plicht wert ik belet,
    Dat ik uit myn Paleis ondanks myn Moeder set.
(345) Maer Pallas deedt een gril de Vryers overkomen,
Soo dat, door ’t lagchen, hen wiert het verstant benomen.
[p. 291]
    De tranen biggelden uit hun ontstelt gesicht:
    Terwyl sy bloedig vlees inslokten van ’t gericht.
Voorboden van het quaet, dat hen haest sou gebeuren,
(350) Schoon niemant oorsaek had begon hun hert te treuren.
    Des Theodymenes verschrikt door ’t geen hy sag,
    Hen seide, hoe verdwynt soo schierelyk de dag.
Ach ongelukkigen wat sal u overkomen!
Het bloet schynt langs de vloer van het Paieis te stroomen!
    (355) Rondom uw hoofden sweeft een dikke duisternis,
    ’t Is of het voorhuis vol van helsche schimmen is!
De Vryers vingen aen dem Wichlaer te bespotten,
Dus seide Eurymachus, houd ons die nar voor sotten?
    Of komt hy nieuwelyks uit d’andre Weereld hier,
    (360) Om ons t’ontrustigen door syn verbaest getier?
Gaet jongens, voer hy voort, hem na de markt geleiden,
Nadien hy dag en nacht hier met kan onderscheiden.
    Doch Theoclymenes antwoorde seer beleeft,
    Het is niet noodig dat gy my een leidsman geeft.
(365) Ik heb noch myn verstant, noch myn gesicht verloren,
Myn voeten konnen gaen, en ik kan noch wel hooren.
    En ik sal selver wel verlaten dese zael,
    Terwyl ik weinig eer waerschouwend hier behael.
Daer ik voorsie het quaet, noch duister voor uwe oogen,
(370) Dat gy niet sult ontgaen, noch het ontwyken mogen.
    Mits in Ulysses huis gy alle sterven moet,
    Daer gy moedwilligheit en onrecht steeds nu doet.
Als hy dit had gesegt, ging hy Pireus vinden,
Daer hy soo welkom was, als iemant van diens vrinden.
    (375) De Vryers onderwyl, die sagen op malkaer,
    En waren niet ontset door het voorseit gevaer.
Maer om Telemachus gevoeliger te quellen,
Begonden met syn gast belagchelyk te rellen,
    Een der baldadigsten heeft hem spotswys geseit,
    (380) Ik weet niet uit wat hoek gy sulke gasten leit.
Een armen Bedelaer dien men niet kan versaden,
En dan een Wigchelaer, die meent dat hy kan raden,
[p. 292]
    Het geen toekomende is, en hier gebeuren sal.
    Schoon hy niet kan voorsien syn eigen ongeval.
(385) Indien gy na myn raedt uw doen soudt willen wenden,
Moest na Sicilien gy sulke luiden senden.
    Hoe goekoop gy die gaeft, als gy die daer verkocht,
    Kreegt gy daer meerder voor, als elk hier gelden mocht.
Dit was gemeenelyk den inhoudt van de reden,
(390) Waer in de Vryers steeds den nutten tydt besteden.
    Maer Prins Telemachus verwaerdigde sich niet
    t’Antwoorden op het geen, hy hoorde met verdriet.
Hy heeft alleenelyk syn Vader aengekeken,
En sag, of die hem niet sou geven eenig teeken,
    (395) Om de moedwilligers te vallen op het lyf,
    Die namen hun geneugt in schandig tydverdryf.
In plaets dat aen den disch sy souden sich vermaken,
Die voor haer was bereidt met aengename saken,
    Van goede cier en wyn, met sang en snarenspel:
    (400) Mae ’t volgend avondmael bequam hen niet soo wel.

                Einde van het twintigste Boek.

<#odyssea22>

[p. 293]

DE ODYSSEA VAN HOMERUS. ____________________________ XXI. BOEK.

DE wyse Koningin heeft in den sin gekregen,
Door invloet der Godin Minerva, haer genegen,
Dat sy soude op dien dag voorstellen d’oeffening,
Van met den boog een pyl te schieten door den ring.
Dat scheen maer spel te syn aen de verliefde Vorsten,
Maer ’t is tot een gevecht seer ernstig uitgeborsten.
Daer bloet in is gestort, en slachting is geschiet,
Dies daer in meenig Prins het leven sitten liet.
Ulysses wapenen die t’huis gebleven waren,
Liet, by veel kostlykheit, Penelopé bewaren,
In een geheim vertrek: hier is sy ingegaen,
En socht den boog, dien daer haer Man hadt laten staen.
Een gift van Iphitus, toen sy malkandren vonden,
In het Spartaens gebiet, al waer hy was gesonden,
Van wegens Ithaca, om als haer afgesant,
Te vorderen een schuldt van het Messeensche lant.
En als Penelopé dien boog daer hadt gekregen:
Quam de geheugehenis haer hert soo te bewegen,
Dat sy hem schreijende heeft in de zael gebracht,
Daer door de Vryers wiert haer wederkomst gewacht.
Haer Vrouwen hebben daer een koffer ingedragen,
Daer de pylkoker in en d’yre ringen lagen.
[p. 294]
Haer aensicht was bedekt, en haer gemoedt ontroert,
Als aen de Vryers sy dees reden heeft gevoert.
Gy Princen die hier blyft Ulysses goedt verteren,
Voorwendend dat gy niet weêr na uw lant sult keeren,
Voor dat ik iemant heb gekosen tot myn Man,
Siet daer het tuig, waer door men my verdienen kan.
Die spannen kan dien boog, en door de ringen schieten,
Soo dat de pyl niets raekt, sal my tot prys genieten.
Hem neem ik tot Gemael, en volg hem na syn lant,
Verlatende dit Hof, soo lief aen myn verstant,
Om ’t vorige vermaek dat ik daer heb bekomen,
Soo dat ik selfs het sal gedenken in myn droomen.
Als sy tot desen stryd de Princen hadt genoodt,
Soo langde sy den boog Eumeus, en geboodt,
Dat hy die in de hant de Princen aen sou bieden:
Die daer door uit syn oog de tranen voelde vlieden.
Gelyk Philetius daerom ook heeft geschreit.
Waer op Antinous heeft tegens hen geseit:
Rampsalig arbeits Volk, die om den kost moet werken,
Hoe komt het dat gy laet uw huilen aen ons merken?
Daer gy de Koningin noch meerder door bedroeft,
Die geene aenleidingen tot treuren meer behoeft.
Gaet weg of houd u stil, en laet de Prineen vinden,
Hoe dat sy best een knoop, hier voorgestelt, ontbinden.
Maer ik vrees, op myn woort, dat niemant dit geweer,
Sal handelen, gelyk Ulysses deedt wel eer.
Want niemant kan syn kracht in ’t schieten erennaren:
Ik sag hem vaek eer hy na Troijen is gevaren.
Dit sprak Antinous, schoon hy sich heeft gevleit,
Dat hy ’t sou d’eerste doen door syn behendigheit.
Maer hy moest d’eerste syn, dien soude Ulysses slachten,
Om dat hy ’t eerst begon met smaet hem te verachten.
Toen sei Telemachus, die’t woort heeft opgevat,
’t Is of my, Jupiter ’t verstant benomen hadt.
Myn wyse Moeder gaet my rechtevoort verlaten,
En scheidt uit het bewindt van myn vervallen staten.
[p. 295]
In de gestaltenia van dien bedroefden tydt,
Ik echter lustig ben, en schyn te syn verblydt.
Als of ik. met vermaek een schouwspel aen-ging kyken,
Dat my soo dier sal staen als sy van hiersai wyken,
De prys, dien sy belooft, dunkt my te syn soo veel,
Dat ik daer selver van wil hebben ook myn deel.
Gy sult uw best gaen doen om haer te mogen trouwen,
En ik het myn, om haer in miyn Paleis te houwen.
Pylos, Mycene, Achaye, en Argos Koninkryk,
Heeft niet een Vrouw die haer in deugden is getyk.
Gy twyffelt daer niet aen: wat hoes ik haer te prysen?
Wei aen dan, laet ons gaen ans krachten elk bewysen.
Ik wil ook sien of ik kan spannen desen boog,
En of ik mikken kan op ’t doel\Èit met myn oog.
Soo dat ik kan myn pyl door al de ringen dryven,
En maken dat by my, Penelopé, wil Myven.
Als sy sal sien, dat ik na mynen Vader aerdt,
En dat myn mannekracht syn voorbeeldt evenaert.
De Vryers hoorden hem ditmet verbaestheit seggeni
Daer op ging hy syn swaert en mantel neder leggen;
En heeft de palen selfs in d’aerde neêrgeplant,
Na dat hy met den voet geefrent hadt het lant.
Die even wyt van een, en op een regel stonden,
Schoon hy sich by dat werk hadt nimmermeer gevonden.
Toen greep hy aen den boog, of hy dien spannen mocht
Het geen hy te vergeefs tot driemael heeft besocht.
Ulysses sag, dat dit kon syn voornemen schaden,
Indien hy ’t weêr begon, heeft door een wenck geraden,
Dat hy syn poging niet sou verder setten aen,
En dat hy van den prijs gewlllig af sou staen.
Telemachus begreep aenstonts syns Vaders teeken,
En riep ô Goden uit, voel ik myn kracht ontbreken!
Of ben ik noch te jong om met volwassen Mans,
Die sterker syn als ik, te wagen dese kans!
Ik schei daer uit. Men hoeft my verder mevtt vreesert:
Siet Vryers of gy dan gelukkiger sult wesen.
[p. 296]
En toen heeft hy den boog op d’aerde neêYgelegt.
Waer op Antinous heeft aen syn Maets gesegt,
Besoeken wy het dan, wie dat den prys sal winnen,
Dat van de rechterhant wy moeten gaen beginnen,
Van ginsche kruiken af: en volgen na malkaer,
Waer by Leiodes sit. dit was een wigehelaer,
Die vaek hen hadt berispt in hun moetwilligheden,
En d’eerste van syn plaets is na den boog getreden.
Dien hy niet spannen kon, en aen den muer weêr hing,
Om dat syn arm te swak was tot dese oeffening.
Maer, heeft hy hen gesegt, laet sulks een ander trachcen,
Die boog sal oorsaek syn van doodelyke klachten.
Want die sich van dien prys versteken vinden sal,
Sterft liever, als dat hy sou lyden dat geval.
Die mach een Grieksche Vrouw dan elders wel gaen vryen
Nadien wy vruchteloos om dese soo lang stryen,
Mits het ondoenbaer is, voor ons, dat sy begeert.
Waer op Antinous sich heeft tot hem gekeert.
Die dese prosecy vergramt niet kon gehengen,
En sei, wat komt gy daer Leiodes voort te brengen?
Meent gy, om dat de kracht u tot dat werk begeeft,
Dat niemant onder ons de sterkte daer toe heeft?
’k Versta niet, dat gy sult op onse swakheit smalen.
Waer op hy heeft belast, dat men sou vet gaen halen,
Daer hy rondom mee heeft besmeert den taeijen boog,
Dien niemant evenwel tot aen de pees bewoog.
Eurymachus en hy, die d’aldersterkte waren,
Die hebben, siende dit, hun opset laten varen.
De Harders onderwyl syn uit de zael gegaen,
Ulysses volgde hen, en sprak hen aldus aen.
Philetius en gy Eumeus, wilt verklaren,
Uw meening op het geen ik u sal openbaren.
Soo door de Goden wiert Ulysses hier geleidt,
Of gy voor hem gevoelt soo veel genegentheit,
Dat hy, in dat geval, uw beider hulp sou wachten,
Of dat gy’t meestendeel soudt van de menschen stachten,
[p. 297] Die steeds in het geluk een anders vrienden syn,
Maer hen in tegenspoet verlaten in de pyn.
Schroomt niet, om dat geheim aen my nu te vertrouwen,
Dcsc openhertigheit sal nimmer u berouwen.
Indien in syn Paleis myn Meester weder quam,
Wensch ik dat Jupiter my straks het leven nam,
Riep straks Eumeus uit, soo ’k hem dan mocht begeven.
Ik, sei Philetius, sou voor hem willig sneven.
Na dat ülysses hadt hun beider trouw beproeft,
Heeft hy tot hen gesegt, syt langer niet bedroeft.
De Man, daer gy om wenscht, staet selver voor uw oogen:
Met voordacht heb ik u door valschen schyn bedrogen:
Op dat ik onbekent mocht komen tot myn wraek,
Waer toey haest sult sien, dat ik my vaerdig maek.
Gy toont nu dat gy syt myne aldertrouwste Vrienden,
Dat ik niet heb gemerkt aen een van myn bedienden.
Daer geen van allen van heeft na myn komst verlangt,
Des seg ik u het geen, waer aen myn leven hangt:
Versekert dat gy my niet trouwloos sult verraden.
Ook sal ik u eerlang met gunsten overladen,
Indien my Jupiter de Vryers dooden laet.
Ik sal u setten beide in huwelyken staet:
En geven elk een huis, dat ik sal laten bouwen,
Beneffens myn Paleis: voor u en voor uw vrouwen.
Als of gy van myn Soon de maets, ja Broeders waert.
En soo gy wesen mocht, wantrouwende van aert,
En niet gelooven wouwt, het geen ik kom te leggen,
Soo wilt uw handen dan op myn litteeken leggen,
Die gy weet, dat ik kreeg voordesen van een swyn.
Soo dat Ulysses nu van u erkent moet syn.
Daer op heeft hy van ’t been de lappen weggeschoven,
En heeft haer laten sien de kennelyke roven.
De Harders overtuigt, die wierden soo verheugt,
Dat sy hem om den hals gevallen syn van vreugt.
Sy konden door ontsag hun tranen niet bedwingen,
Die de genegentheit deedt uit hunne oogen springen.
[p. 289]
Ulysses ook beweegt door diefhattigheit,
Gaf blyken van syn gunst, en heeft rtietTien geschrdt.
Maer-feet ons, sei hy voort, ons vreugdetranen staken,
Uit vrees oft imant sag, die sulks bekent ging taaken,
Aen myne Vyanden, vol list en iafrigwaen,
Het geen verhindren kon dat ik wil onderrstaen.
En om niet d’achterdocht der Vryers te vertrerken,
Soo moeten wy hen niet ons vriendschap laten merken.
Ik ga voor uit alleen hen vinden in ’t vettrek,
Gy volgt ook een vooren, op dat men niet ontdek,
Dat wy malkanderen bekent syn, en iets smeden.
Eumeus als gy sult daer binhen syn getreden,
Siet dat gy dan den boog verkrygt in uw gewelt,
En ee ’t de Vryers sien, hem in myn handen stelt.
Als gy dat hebt gedaen belast dan aen de Vrouwen,
Dat sy den gantschen nacht sich in haer kamer houwen,
Al hoorden sy geraes, ja llichten selver flus,
’k Beveel aen uw de poort van ’t Hof Philetius.
Doet die in ’t slot, en wilt den sleutel by u steken.
Toen is hy na de zael, met hoop vervult, geweken.
Alwaer Eurymachus den boog weêr heeft gesmeert,
Op dat tot buigsaemheit diens styfte wiert verkeert.
Maer hy kon evenwel niet tot syn oogwit raken,
Dies hy begon, uit spyt, de Goden te versaken.
En heeft het harde hout gesmeten uit syn hant,
Wy Princen, riep hy uit, behalfen groote schant,
Soo seer niet, om dat wy Penelopé niet trouwen,
(Men kan in Griekenlant wel vinden andre Vrouwen)
Maer om dat blykt, dat ons Ulysses overtreft,’
Die door onse onmacht wert, nu hooger noch verheft.
Het geen hy met gemak voor desen heeft bedreven,
Daer siet men dat aen ons de krachten toe begeven.
Dat is ’t dat rechtevoort my meest leit op den krop
Neen, seide Antinous, ik geef het noch niet op.
Het is Apollos feest, die heden niet wil lyden,
Dat men gelukkig sal met boog en pylen stryden.
[p. 299]
Doch mea moet evenwel’de palen laten staen,
Die nieroaac soo ’k geloof, sal nemen hier van daen.
Op mojngen sullen wy op nieuws weêr aen gaen vangen:
De schenker moet ons wyn aenstonts hier komen langen:
Op dat elk w.t syn kop den voorloop plengen mach,
En d’oefsening aldus een eindt neem desen dag. Melanthius gy moet hier vette geiten, leiden, Aen Phebus willen wy een offerhant bereiden,
Die de voorstander is van ’t schieten met den pyl.
Ulysses in syn geest bedacht sich onderwyl,
Door wat voor middelen hy sich sou konnen wreeken.
Hy stont eerbiedig op, beginnende te spreken:
En seide, hoort na my j voor al Eurymachus,
Is ’f dat myn rede raekt, en ook Antinous.
Gy doet seer wel, dat gy nu d’oeffening laet steken,
Terwyl der Goden wil u daer op is gebleken.
Vergun my, dat ik ook den boog eens handlen mach,
Schoon ik to.t spannen niet bedenken kan den slag, Ik soek alleen een proef te nemen van myn krachten, En sien of ik daer van noch heb iets goeds te wachten.
De Vryers wierden gram om dese stoutigheit,
Voor al Antinous, die daer op heeft geseit:
Rampsalig vagebont, ’t verstant heeft u begeven,
Ten sy gy door den wyn wert tot dien waen gedreven,
Is’t u niet eers genoeg, dat men u by ons lydt?
En dat gy disgenoot aen onse maeltydt syt? Gy bedelaer alleen kondt, watwyseggen, hooren. ’t Is seker, door den dronk hebt gy’t verstant verloren:
Want door de dronkenschap wert iemant gek gemaekt.
Daer is Eurytion aen ’t woeden door geraektj
Als tot Perithous ter bruilost hy gekomen,
Heeft diens beloofde bruit te schaken ondernomen,
En tegens gastvryschap gefleept hadt na syn bedt,
Hadt der Lapithen hulp den roos hem niet belet.
En Theseus hadt dat Volk, half mensch half paert, verdreven:
Waer van d’aenvanger selfs verslagen is gebleven.
[p. 300]
Dien men den neus eerst af en beide d’ooren sneedt,
En ’t monster dus mismaekt doodt op den misthoop smeet.
Soo sou het u ook gaen, soo gy den boog kondt spannen,
En men u liever niet wouw na Echetus bannen,
Dat een,wreedt Koning is, die geen medoogen kent,
En geen der menschen spaert, die men daer henen sendt.
Penelopé, die dit van verre quam te hooren,
Sei tot Antinous, Prins matigt wat uw tooren;
Het is niet eerelyk, dat gy scheldwoorden geeft,
Aen die Telemachus tot gast ontfangen heeft.
Maer meent gy, of ’t geviel dat het hem mocht gelukken,
Dat hy Ulysses boog tot aen de pees kon rukken,
Dat ik daerom aen hem verkenen sou myn hant,
En nemen hem tot Man? ’t vermoeden doet my schandt.
Hy selfs is niet soo dwaes, om sich daer meê te vleijen:
Gy hoeft uit d’offening deswegen niet te scheijen--
Eurymachus daer op sei, wyse Koningin,
Wy beelden ons voorwaer dat huwelyk niet in.
Te grooten onderscheit is tusschen u te vinden,
Als dat gy.soudt met hem u door de trouw verbinden.
Wy schroomen maer alleen voor de quaedsprekentheit,
En voor de wyven selfs, waer door kon syn geseit;
De Princen die hier syn gekomen om te vryen,
Die heeft een Bedelaer verwonnen in het stryen,
En heeft gedaen, daer sy te swak toe syn geweest.
Die schande wert door ons$ niet ongegront gevreest:
Mits ’t Volk genegen is op ’s Princen doen te smalen.
Penelopé sei weêr, wat eer kan men behalen,
Eurymachus } als men gelyk als gy, onteert
’t Huis van een,jongen Vorst, en noch syn goet verteert.
Die wel verdiensten heeft, maer sulks niet kan beletten.
Wiens onmacht gy niet vreest. Dat sal uw roem besmetten.
Waerom begrypt gy iets, daer d’eer niet in bestaet?
Dees arme Vremdeling, dien gy gestaeg versmaedt,
Is,echter wel gemaekt, en soo ’t schynt wel geboren:
Schoon hy door ongeluk syn aensien heeft verloren,
[p. 301]
Waerom wilt gy den boog, niet stellen in syn hant?
Hy, weet misschien hoe men de pees daer over spant.
Indien hy dat kan doen, en krygt Apollos zegen
Beloof ik, dat ik hem vereeren lal een degen,
Een kostelyken rok, en broosen aen syn voet,
En senden hem vernoegt alwaer hy wesen moet.
Waer op Telemachus ’t gesprek heeft aengevangen,
En seide, ik heb het recht, myns Vaders boog te langen,
Aen desen Vremdeling, en weigren hem elk een.
Maer gaet na uw vertrek, vrouw Moeder, bidt ik heen:
Begint daer weêr uw werk, aen uw getouw met weven,
Gy moogt daer elk syn taek aen uw dienstmaegden geven.
En laet my met de sorg van d’oeffening begaen,
Mits ik hier Meester ben, moet sulks aen my maer staen.
Geen Prins van Griekenlant sal my dat recht beweren.
Waer op Penelopé ging na haer kamer keeren.
Daer sy weer.treurig sat: tot haer Minerva sondt
Een soeten slaep, die haer van alle sorg ontbondt;.
Eumeus onderwyl die hadt den boog gekregen,
Maer de geweldenaers, die stelden sich daer tegen.
En een der Vryers sei, swyndryver, flaessche knecht,
Indien gy desen boog niet uit uw handen legt,
Soo sal uw dooden romp haest door uw eigen honden,
Op een verachte plaets syn, alseen kreng, verslonden
Indien Apollo wil ons Vryers gunstig syn.
Eumeus is geraekt door ’t dreigement in pyn:
En lei den boog weêr neêr, mits hy begon te beven.
Neen riep Telemachus gy sult hem aen my geven:
En sult gehoorsaem syn aen ’t geen dat ik u seg,
Of anders jaeg ik u weêr na uw hvynen weg.
’k Versta niet dat gy sult na dese Meesters hooren,
Soo gy dat verder doet, syt gy gewis verloren,
Ik sal u handelen gelyk men slaven doet.
Kon ik die maer soo licht verjagen uit myn goet,
’k Sou die moedwilligers uit Ithaca haest dryven,
En laten in myn sta.t niet eenen overblyven..
[p. 302]
De Vrjicr&hchtenuitdatyiiel dreigement.
Want ahister gnaraschap was tot sachtheit toen gewendt,
Eumeus ging den boog Ulysses overlaten
Die sag of in het hout niet waren worremgaten,
Gekomen door den tydt, sints syne afwesentheit.
Daer door de Vryers op al spottend wiert geseit:
Met wat nauwkeurigheit komt hy den boog bekyken!
Of hy die stelen wou, en daer meê deur gaen stryken.
Dan of hy in syn huis een diergelyken heeft,
Dat syn geheuchenis een soet herdenken geeft.
Of dat hy van dat slag wil eenen laten maken.
’k Wensch seide een ander hem geluk in al syn saken,
Indien hy desèn spant: doch ik geloof dat niet,
Hoe dat de vagebondt hem handelt en besiet.
Ulysses heeft den boog terwyl soo krom gebogen,
Dat hy de taeije pees daer over heeft getogen.
En soo gemakkelyk ging het hem van de hant,
Als iemant die een snaer op lier of cyter spant.
De Vryers altemael die dese sterkte sagen,
Veranderden van kleur, en wierden seer verslagen.
Te meer mits Jupiter heeft met een Wixemstrael,
Tot hun verwondering, verlicht de gantsche zael.
Ulysses wiert verheugt, als aen hem is gebleken,
Het voorspook dat hy straks trok uit dit wonderteeken.
Hy heeft een pyl gepast op den gespannen boog,
En schoot dien, dat hy net door al de ringen vloog.
De rest der pylen bleef in den pylkoker steken,
Daer meê hy sich daer na soude op de Vryers wreken.
Na dat geluk sprak hy Telemachus dus aen:
En seide, Prins, uw gast heeft u geen schandt gedaen.
Myn sterkte, soo gy siet, heb ik noch niet verloren:
De pyl hadt noch de kracht om door de poort te boren,
Na dat hy niet een ring hadt in syn vaert geraekt:
Dies door de Princen ik ten onrecht ben gewraekt.
Maer ’t is nu tydt dat sy sich aen de tafel setten,
En door dese oeffening hun maeltydt niet verletten:
[p. 303]
En sich vervrolyken door snarenspel en sang,
Het geen sy konnen doen voor Sonnen ondergang.
Toen heeft Telemachus een wenk van hem gekregen,
Die daer op om syn hals gehangen heeft syn degen,
Nam in syn hant een spies, als hy ’hadt aengedaen
Een panser, en bleef dus omtrent syn Vader staen.
Toen is Philetius de poorten toe gaen raaken,
Op dat daer niemant in noch uit sou konnen raken.
Waer toe hy, op de plaets een dikke kabel vondt,
Daer hy de deuren meê vast aen malkandren bondt.
De wyse Euryclea ging ook om te beletten,
Dat niet een Vrouw den voet uit haer vertrek sou setten,
Des sy met grendelen den uitgang daer van sloot,
Nakomende het geen Eumeus haer geboodt.

                Einde van het eenentwintigste Boek.

<#odyssea23>

[p. 304]

DE ODYSSEA VAN HOMERUS. ____________________________ XXII. BOEK.

ULysses als hy hadt syn lappen uitgeschoten,
Sprong voor de poort, en heeft de pylen uitgegoten,
Die hy hadt met den boog en koker daer gebracht.
Hy’sprakde Vryersaen, ensei, gy hebtgedacht,
Dat dit maer spel sou syn,en met vermaek soude enden,
Maer tot een waergevecht salikdie wapens ’wenden
Ik heb wat anders voor, als gy meent rechtevoort,
Indien dat myn gebedt Apollo heeft; verhoort.
Al uw moetwilligheit heeft my hier lang verdroten.
Toen heeft hy met een pyl Antinous doorschoten,
Die met een kroes vol wyn tot drinken vaerdig stont,
En dien hadt met de hant verheven aen de mont.
Soo dat hy nergens min op dacht als om.te sterven,
De doodelyke flits deedt hem het leven derven:
Nadien hy door den hals was in de keel geraekt,
Waer door hy heeft syn z iel en bloer gelyk gebraekt.
Hy ploste van den stoel, waer op hy was gescten,
Omstootend met syn voet de tafel en het eten,
Dat door de kamer drees in het geronnen bloet.
Wat onverwachte doot! want wie hadt oit vermoedt,
Dat een man maer alleen, soo groot getal van gasten,
Hoe dapper dat hy was, sou trachten aen te tasten.
[p. 305]
De Vryers sagen niet hun makker vallen neer,
Of stonden vaerdig op, en sochten na geweer,
Maer hebben swaert noch piek noch beukelaers gevonden,
Mits al het wapentuig na boven was gesonden.
En konnende sy niet sich wreeken met gewelt,
Soo hebben sy’t vergramt op schelden aengestelt.
En seiden, Vremdeling gy syt wel onbedreven,
Dat gy soo plomp een wondt aen iemant komt te geven.
Een wisse dood hangt uw rampsalige ove ’t hooft,
Mits gy een destig Prins van ’t leven hebt berooft,
De bloem der Grieksche jeugt, van ieder een gepresen.
Uw doode romp sal haest het aes der gieren welen.
Sy dachten dat hy het hadt onverhoets gedaen,
En niet, dat sy dien weg haest selfs ook souden gaen.
Laertes Soon, die sich begonnen hadt te wreeken,
Niet willende syn werk ten halven laten steken,
Sag stuers de Vryers aen, en heeft tot hen gesegt:
Geweldenaers, die haet de billikheit en ’t recht,
Gy vreefde niet dat oit Ulysses weêr sou komen,
Daerom hebt gy besit van syn Paleis genomen:
De Vrouwen van syn huis geschonden en onteert,
En syne goederen in overdaet verteert.
Gy hebt syn Gemalin geplaegt om u te trouwen,
En meent gy dat ik u des sal ontschuldig houwen?
Het is genoeg geveinst, bedriegt u langer niet,
Ik ben Ulysses selfs, dien gy hier voor u siet.
Ik heb na desen dag gewenst met groot verlangen,
Waer op gy sult de straf, die gy verdient, ontfangen.
Gy guiten, die noch mensch noch Goden selfs ontsiet,
’t Is tydt dat gy de dood, voo ’t quaetdoen niet ontvliedt.
Sy wierden bleek van schrik, era sochten weg te loopen,
Eurymachus alleen dorst op genade hopen.
Des sprak hy, soo gy syt Ulysses in der daet.
Hebt gy geen ongelyk, dat gy de Vryers haet:
Sy hebben in uw Hof moetwilligheit bedreven,
Maer die d’aenleider was, hebt gy alreets doen sneven.
[p. 306]
Dit was Antinous, die stont hicr na uw.kroon,
Soo wel als nauw Vrouw, die heeft’verdiendenloon.
Wy bidden dat gy wilt, de miidaet ons vergeven,
Wy sullen syn getrouw, indien gy ons laet seven.
En sullen uw de scha, begaen, dooronsefout
Vergoeden uit’ons vee, met kopcr, of met gout.
Tot dit gy (yt voldaen. Wilt einddlyk bedareo.
Dus ver hebt gy gelyk: laet nu uw gramschap varen.
Neen seide Ulysses weer, al gaeft gy al uw goet,
Gy kunt die misdaet niet betalen als met bloet.
Ik soude, al wat gy hebt, tot quyting inset begeren:
Of vlucht uit myn Paleis, of wilt uw lyf verweren.,
Hoewel ik niet geloof dat gy’t ontkomen sult,
Eer dat gy straf ontfangt voor ise bedreven soft ult.
Die woorden habben ’t hert der Princen doen beswyken:
Mits, seide Eurymachus, hy laet syn wreetheit blyken,
En niets te hoopen is als een gewisse dood,
Laet ons door tegenweer, ons redden uit den noot.
Van stoelen en den dis een borstweer voor ons maken,
Soo sal hy met den boog ons lyf niet konnen raken.
Het is noodsakelyk dat elk in staet sich stelt,
Om sich uit het gewelt, te redden met gewelt.
Trek dan uw degens uit, en wilt myn voorbeelt volgen
Hy viel Ulysses aen, dit seggend, seer verbolgen.
Maer die schoot met een pyl hem midden door het hert,
Soo dat hy wiert gestuit door doodelyke smert:
De boosen wil en ziel wiert hem gelyk benomen,
Men sag het rookend bloet langs vloer en tafel stroomen.
Terwyl hy lag in ’t stof streedt hy noch met de dood,
Eer d’eindeloose nacht voor ’t laetst syn oogen sloot.
Amphinpmus, die hem te hulp quam met den degen,
Heeft van Telemachus een steek door ’t lyf gekregen,
Van achtren met de piek die daer in steken bleef,
En die de jongen Prins hem door de schoudren dreef.
Maer hy dorst uit de wondt de piek te rug niet rukken.
Uit vrees of hem een Griek het stael door ’t lyf mocht drukken.
[p. 307]
Die waer nam in die stondt daer toe gelegentheit.
Hy naderdoden Verst, waeraen hy heeft geleit,
Myn Vader, waer niet goet, dat sonder lang te dralen,
Ik ging voor u een helm, een schilt en werpschikt halen?
En met de harders my ook in de wapens stak?
Op dat in dit gevecht geen by stant u ontbrak.
Doet soo myn Soon, sei hy, maer wilt ras wederkeeren:
Soo lang ik pylen heb, sal ik myn post verweren.
Maer, by gebrek daer van, joeg men my daer van daen,
Want een kan tegens veel alleen niet lang bestaen.
Telemachus ging doen, dat hy hadt voorgenomen,
En is na korten wyl gewapendt weêr gekomen.
De Harders hebben hem weêr na de zael verselt,
Die hy hadt tot den strydt met wapens toegestelt.
Elk hadt een stormhoedt op met schitterende veren,
Een beukelaer aen d’arm, om slagen af te keeren,
Een werpschicht in de hant, en aen de syde een swaert.
Ulysses hadt syn post tot die tyt toe bewaert:
Maer toen soo hadden hem de pylen haest ontbroken:
Dies hy sich in ’tgewedr ten eersten heeft gestoken:
Het geen Telemachus voor hem hadt mee gebracht,
Die, tot hy vaerdig was, hielt voor de poort de wacht.
Waer van ’t niet dienstig was voor hen, om af te wyken:
Daer rontom henen lag een wal van doode lyken.
Waer aen de dappre Vorst; syn pylen hadt besteet,
Terwyl dat hy alleen met al de Vryers streedt.
Waer van ’tgetal begon allenxkens te vermindren,
Soo dat sy hem voortaen soo seer niet konden hindren,
Als toen hy aengerandt wiert door hen altemael.
Een heimelyke uitgang was aen ’t einde van de zael,
Waer door men op de plaets van ’t buitenhof kon raken.
Hier aen heeft hy geset Eumeus, om te maken,
Dat niemant sich daer door sou bergen met de vlucht,
Verwekkende onde ’t volk een onverwacht gerucht.
Die deur was soo bedekt, dat elk die niet kon vinden:
Maer Agelaus #oss dien uitgang aen syn vrinden,
[p. 308]
En sei, soo wy daer door niet dringen rechtevoort,
Soo werden, door dien Heldt, wy altemael vermoort.
Laet ons dan sien of wy den Harder konnen dwingen,
En of, op ons geroep, het Volk ons by sal springen.
Waer op Melanthius antwoorde: aen ’t gewelt,
Is het onmogelyk ’t geen gy hebt voorgestelt.
Behalven dat daer is een andre deur daer buiten,
Soo kan een man alleen den nauwen doorgang sluiten,
Om dat men, een voor een, daer door sou moeten slaen.
Maer wacht, ik sal terstont meer wapens halen gaen,
Die leggen in ’t vertrek, waer in die syn gedragen,
En mits ik hoor aen ’t Hof, sal niemant aen my vragen,
Waer dat ik henen wil? dus floop hy door de wacht,
En raekte by ’t geweêr dat hy kreeg in syn macht,
En nam al wat hy kon op syne schouders laden.
Want niemant dacht dat hy syn Meester sou verraden.
En bracht het in de zael. De Vryers trokken ’t aen.
Ulysses voelde vrees toen in syn hert ontstaen,
Als hy dit hadt gesien, meer als hy hadt te voren,
Om dat hy door ’t gevecht veel krachten hadt verloren.
Dies hy verwondert heeft aen synen Soon geseit,
Geschiedt dit door verraet, of onvoorsichtigheit?
Komt d’eene of d’andre Vrouw ons dese streek te spelen,
En heeft uit myn vertrek die wapens laten stelen?
Neen sei Telemachus, het is door my geschiet,
Als ik de deur in ’t slot uitgaende van my stiet,
Is daer, door onverstant, de sleutel op gebleven,
Ik bidt u dat gy wilt, dien misslag my vergeven.
’t Is noodig dat men nu ’t gevolg van ’t quaet belet,
Op dat door ons versuim het niet wert voortgeset.
Eumeus, sprak hy voort, versuim niet te gaen sluiten,
De deur van ’t wapenhok, dat sal het onheil stuiten.
Siet of de Vrouwen niet syn oorsaek van ’t verraet,
Dan of Melanthiüs dat schellemstuk begaet,
En helpt ons Vyanden dat soude ik ’t eerst gelooven.
Dit hadt hy pas gesegt of die klom weêr na boven.
[p. 309]
Eumeus, die het sag, tradt op Ulysses voet,
En sei, daer gaet de schelm van wien men ’t heeft vermoedt.
Begeert gy, dat ik hem sal dooden, of hier halen,
Op dat gy selver hem syn misdaet moogt betalen?
Ulysses sei daer op, gaet volgt Melanthius,
En valt hem op het lyf gy met Philetius.
Gy moet hem als gy sult hem weder besich vinden,
Syn handen op den rug, en voeten samen binden:
Dan midden om syn lyf hem remmen met een strop,
En halen aen een pael hem tot den lolder op.
Sluit dan de deur vast toe, en laet hem levend hangen,
Op dat hy langsaem mach verdiende straf ontfangen.
Wy sullen onderwyl den Vyandt tegenstaen,
Telemachus en ik, al valt hy vinnig aen.
De Haiders voerden uit, den last aen hen gegeven: i
Uitgaende hebben sy den spot met hem gedreven.
En seiden goeden nacht Melanthius, gy kondt
Nu slapen, soo’t u lust, tot aen den morgenstont.
Gy hebt een maklyk bedt, als gy de Son siet stralen,
Soo sult gy’t beste vee weêr voor de Vryers halen.
Dit seggend lieten sy hem hangen aen de pael,
En quamen weêr te hulp Ulysses in de zael.
Siet hier in een klein perk een menigte van Held en,
Die daer sich tegen een, als felle leeuwen stelden:
Met bloetdorst in het hert, en wapens in de hant.
De grootste hoop aen d’eene, en vier aen d’andre kant.
Maer Pallas quam daer by, die Mentor heeft geleken,
Ulysses seer verheugt begon hem aen te spreken:
En fei, myn metgesel van den voorleden tydt,
Gy siet, hoe ongelyk is tusschen ons de st/ydt.
Staet uw Spitsbroeder by, en wilt gedachtig wesenj
Al het genoten goedt, dat ik u heb bewesen.
Vergeet de diensten niet, die ’k voor u heb gedaen,
Wanneer wy met malkaer bevochten den Troijaen.
Toen hebt gy my bemint: wy syn van eene jaren,
Gy kunt, indien gy wilt, my voor de dood bewaren.
[p. 310]
Soo sprak hy, alhoewel hy hadt geen twyffeling,
Dat het Minerva was, waervan by hulp ontfing.
DeVryers, aen hun kant, die riepen als sy ’t hoorden
Laet u Ulysses oiec verleidon door syn woorden.
Soo gy ons tegen valt, ert wy verwinnaers syn,
Soo wacht van ons daervoor onrydelykepyn.
Gy sult het met uw hant, soo gy hem helpt, betalen:
En na dat men u heeft in Plutos ryk doen daelen,
Sal men uw goecen bias, verdelgen door den brandt,
En al uw kinderen verjagen iie het lant.
En maken,dat Uivfquw kan nergens 4chHplaets’vinden,
Soo dat sy sal haer kost gaen bidden tot’ haer vrinden.
Minerva wiert vergramt door die baldadigheit,
Dies aen Ulysses sy. heeft kyvende ngesat,
Hoe dus Laertes Soon! heeft u de moedt begeven?
Gy die soo menigmael gewaegt hebt lyf en leven,
Die hebt voor Helena gestreden meenig jaer,
En die riet hebt ontsien de Troijers in-t gevaer.
Maer die hebt, door uw deugt, gedurigoverwonnen,
En tot hunne ondergang de listen hebt versonnen,
Beswykt gy, nu gy moet verdedigen uw goet?
Komt nadert dan, en siet wat Mentor voor u doet.
En of gy tot uw hulp van doen hebt andre helden,
Insonderheit als hy weldaden wil vergelden.
Maer de Godin gaf hem noch d’overwinning niet,
Hy wiert door haer verkloekt, eer dat sy hem verliet.
En daer op is sy voort verdwanen uit hunne oogen,
En als een swaluw weg tot op het dak gevlogen.
Ulysses die meer hulp had door haer komst gewaebt,
Wiert evenwel versterkt door invloet ran haer kraefct.
Als Agelaus sag dat Mentor hadt verkten,
Ulysses, en dat hem.die hulp niet meer sou baten:
Sprak hy het overschot van syne makkers aen,
En seide, konnen wy dien fellen Heldt verslaen,
Soo sullen d’andre drie, die mi de poort bewaren,
Van dese hulp ontbloot, ’t gevecht haest laten-varen:
Siet Mentor is al weg, dieniets heeft nitgerecht,
Als dat hy aen ons heefr een dreigement gesegt.
Maer vrienden als ik u ten belten nu sou raden,
Schiet alle niet gelyk, gy soudt u selven scbaden.
Het is genoeg dat ses van u hun werrepschicht,
Doen vliegen’uit de hant Ulysses in ’t gesicht.
Dat nagekomenrwiert, maer sonder hem te raken,
Om dat Minerva wouw de scheuten ydel maken,
Die sy heeft afgewendt, en elders henen sondt.
Ulysses., als by lag, dar niemant was gewondt,
Sei tot het klewrgetal van syne metgesellen,
Indien wy wisser niecde Vryers konnen veHen,
Soo smyten wy vergeefs ons schichtenuitde hant.
Maer laet elk op syn man ecrst mikkerrintt verstant,
En werpen dangelyk. Het geen soowel gelukte,
Dat ieder scheut een pyl in’s Vyants boesem draktc.
Des Demoptolemus wrert door hem selfs gedoood,
Gelyk TelemachusEuryadus doorschoot.
Eumeus, door syn schichr, heeft Elatus doen sneven;
En door Philetiusrverioor Pifende ’t leven.
De Vryers -siendei vier der braessten van hun maets,
Bedekken met hun lyf hunrae aenvertrouwde plaets,
Syn na het achterste der zael te rug geweken:
Alwaer de strydt begoa weêr heviger t’ontsteken.
Ulysses volgde hen, eniieesticerst opgevatr
De schichten daer syn voik’henrmce verslagen hadt,
Amphinomus heeft op Telewiachns geschoten,
Waer door ’by vandiens hant het vel heeft afgestooten,
Eumeus wiert gequetst orntrent het schouderbfctdt,
Om dat hy met.syn’schik daervoor gehoudertiiadt,
Heeft, door Ctesrppus schichr,1 eenlichte worrdt gekregen,
Dat hy hem heeft betaeltdoorilbskersvansyttdegen.
Terwyl Laertes -Soon Enrydamas verwon,
En dat Telemachus verstoeg Amphimedon.
Philetius heeft ook Pc4ybbjivdrslagen,
En seide spots gewys, als sy’icvp daerdelagen
[p. 312]
Moedwilligers die steeds scheldwoorden heb gebraekt,
En diede Goden selfs hebt menigmael versaekt:
Soo moet men zedigheit aen sulke Vryers leeren.
Dit is voo ’t ossenbeen, het geen gy dorst vereeren,
Aen d’armen bedelaer, die om een aelmoes badt,
Als hy syn onderhoudt ging soeken door de stat.
Ulysses stont niet stil, terwyl dit wiert gesproken,
Maer heeft met syne spies Damastors Soon doorstoken.
Syn Soon gaf in den buik Leocritus een wondt,
Waer door syn ingewant gescheurt viel op den grondt.
Aen het gewels der zael liet Pallas toen verschynen,
Haer schilt, het geen voorseit verschrikking, dood en pynen.
De moedt begas daer op de Vryers teenemael:
’t Geweer viel uit hun hant: sy liepen door de zael,
Als stieren door de wei, die zomerwespen steken:
En hebben hoopeloos malkandren aengekeken.
Ulysses en syn maets die vielen daer op aen,
Als sperwers die een vlucht van duiven yolgen gaen.
Sy sloegen rechts en lings, terwyl de Vryers vluchten,
Men hoorde rondom niets als kermen en als suchten.
Als schrikkelyk geraes by’t klinken van het stael:
En ’t bloedt liep langs den gront in ’t midden van de zael.
Lebdes wierp sich neer voor Vorst Ulysses voeten,
En seide, konnen wy uw bloetdorst noch niet boeten?
Daer gy van onse maets soo veel hebt omgebracht:
Sy hadden het verdient. Ik heb altydt getracht,
Al de moedwilligheit der Vryers te beletten,
Ik heb noit in uw Ryk geschonden Vrouw noch Wetten.
Ik was hun Wigehelaer, en heb geen deel gehadt,
Aen ’t quaedt dat is begaen in uw Paleis noch Stat.
Wilt, edelmoedig Prins, u over my ontsermen.
Ulysses in de plaets dat hy sich soude erbermen,
Sag niet te min hem aen met een vergramt gesicht,
En seide nademael’t waerseggen was uw plicht,
Hoe menigmael hebt gy uw wenschen opgedragen
Dan aen het Godendom? het biddend my te plagen,
En te verhinderen, gelyk gy hebt versocht,
Dat noit weêr in syn Ryk Ulysses komen mocht.
Gy hebt u niet ontsien syn Gemalin te vryen,
En ongerust gemaekt door valsche prophecyen:
Voorseggend dat ik noit hier wederkeeren sou,
Op dat sy toe sou staen uw aengebode trouw.
Dat sy dat huwelyk derhalven sou voltrekken,
Op hoop dat gy met haer soudt kinderen verwekkenj
Daer by hebt gy gestaen na ’t leven van myn Soon.
Verwacht dan geen gena, maer dit verdiende loon.
Met een der swaerden, die op d’aerd gevallen lagen,
Heeft hy daer op hem’t hooft van ’t ligchaem afgeslagen:
Dat van de schouderen neerstortend op den grondt,
Scheen oft iets seggen wouw, het geen men niet verstont.
De Sanger Phemius beginnende te schroomen,
Dat hem het selfde lot eerlang soude overkomen,
Week na de valsche deur, de cyter in de hant.
Alwaer hy oversloeg in syn bedeest verstandt,
Of hy daer door op straet sou trachten uit te breken,
Dan of hy om gena Ulysses sou gaen smeken.
Dit scheen hem best te syn, dies viel hy hem te voet,
En seide, op hoop daer door te stillen diens gemoedt:
Laertes brave Soon, gy soudt niet willen dooden,
Een Sanger, die verheugt de menschen en de Goden.
Schenk my het leven dan uit edelmoedigheit,
Myn stem sal altyt syn tot uw vermaek bereidt.
Die van de Godqn heeft die wetenschap gekregen.
Laet ik tot deerenis uw ingewant bewegen.
Gy kunt uit het verhael van uwen Soon verstaen,
Dat ik in uw Paleis door dwang heb moeten gaen:
En niet dat om belang ik daer bestont te singen,
Waer toe.de Princen my vaek hebben moeten dwingen.
Hoe kon ik wederstaen de Meesters van uw lant?
Die hadden tot myn straf de roeden in de hant.
Soo ras Telemachus hem dit hadt hooren seggen,
Riep hy, myn Vader, wilt de hant niet aen hem leggen,
[p. 314]
Hy heeft geen schultj en spaer ook Medon den Herout,
Aen wien dat gy voorheen myn kintsheit hebt vertrouwt.
Indien hy niet alreets geraekt is om het leven,
En dat Eumeus hem den doodsteek heeft gegeven.
Maer Medon, op dat woordt, quam aenftonts voor den dag,
Die onder stoel of bank uit vrees verborgen lag,
En hebbend van syn lyf een ossenhuit getogen,
Is na Telemachus ter schuilplaets uit gevlogen,
Wiens knieen hy omhelft, met bei syn arraen heeft,
En seide.: ik bidt dat gy aen my bescherming geeft.
Op dat uw Vader my mach in syn gramschap sparen.
Ik ben die Medon noch, als in uw jonge jaren,
Wanneer gy my soo trouw en u genegen vondt.
Eer gy my dat belooft, rys ik niet van den grondt.
Ulysses lachte, ensprak met een genadig wesen,
Myn Soon heeft u bevrydt, 6 Medon wilt niet vreesen.
Op dat gy leert wat nut spruit uit een goede daedt,
En dat een boose niets voortbrengen kan als quaet.
Vertrek met Phemius, en wilt my buiten wachten,
Tot dat ik’t overschot sal van de Vryers slachten.
Sy gingen aenstonts weg, verschrikt noch door ’t gevaer,
En setten sich ter neer by Jupiters autaer.
Toen ging de wyse Vorst de gantsche zael doorsoeken,
Of een der Vryers sich mocht bergen in de hoeken,
Maer hy vondt niemant meer, der schenders van syn Hof,
Sy lagen op een hoop verslagen in het stos.
Als vissen op het strant die onlangs syn gevangen,
En die na ’t water noch sieltogende verlangen.
Alsoo de Vryers ook, die dreven in hun bloet,
Bewegent altemets een hant noch of een voet.
Ulysses heeft daer op Telemachus gesonden,
Om aen Euryclea d’opsienster te verkonden,
Dat sy afkomend moest ontfangen syn gebodt,
Sy quam, en sag verbaest der Vryers droevig lot.
Gelyk een felle leeuw die heeft een stier verslonden,
Waer van het bloet noch leekt uit al de versche wonden.
[p. 315]
Dus is Ulysses ook verschenen voor haer oog,
Uit wiens gesicht het vuer gelyk den blixem vloog.
Als sy dit schouwspel sag, het geen haer kon bekoren,
Heeft sy geschreeuwt en liet veel vreugdeteekens hooren.
Maer hy heeft haer bestraft, en seide, ’t voegt u niet.
Dat gy verheugt moogt syn in ander mans verdriet.
Euryclea gy moet uw vreugde soo niet ultten,
Juigt binnen in uw hert, maer wilt het niet ontsluiten.
Beschimpt de dooden niet: want dat is goddeloos.
Schoon die geweldenaers geweest syn trots en boos,
Om hun moedwilligheit en onrechtvaerdigheden,
Soo hebben sy die straf van ’t Godendom geleden.
Dat met eerbiedigheit van hen niet wiert gevreest.
De Vremdelingen die hen gasten syn geweest,
Als het geval die quam in hun Paleis te leiden,
Syn daer van daen misnoegt, door quaet onthael, gescheiden.
Sy hebben selfs verhaest de wraek door hunne schult.
Nu wil ik dat gy my een saek, verklaren sult.
Gy weet wie dat het syn van d’eereloose vrouwen,
Die van de Vryers hier sich lieten onderhouwen,
En hebben deel gehadt aen hun moedwilligheit?
Waer op heeft tot den Vorst Euryclea geseit.
Myn Soon ik sal aen u de waerheit openbaren,
Van vyftig kameniers die in uw Hof hier waren,
Daer hebben twalef van vergeten eer en plicht}
Schoon ik tot zedigheit haer selfs hadt onderricht.
Ik hadt haer allerlei handwerken laten leeren,
Daer mede, in tyt van noot, sy konden sich generen.
Sy hebben niet ontsien my noch de Koningin,
En wat haer wiert gesegt, sy leefden na haer sin.
Maer lydt dat ik uw Vrouw die tyding mach gaen seggen:,
’Jc Liet in een diepen flacp, in haer vertrek, haer leggen,
Als ik geroepen wiert. Wat sal sy syn verheugt!
Wanneer sy sal verstaen dese onverwachte vreugt.
Neenwekr. haer niet, sprakhy, licht heeft sy soetedroomen,
Maer laet haer vrouwen eerst beneden by my komen.
[p. 316]
Sy ging sulk voeren uit. Hy riep Telemachus,
Eumeus nevens hem, en ook Philetius.
Die met verwondering der Vryers lyken sagen:
Waer aen hy heeft belast de dooden weg te dragen.
Gy hebt, sei hy, uw deel gehadt aen desen los:
De Vrouwen sullen straks gaen reinigen het Hof.
Als alles is gedaen, wilt dan na buiten trekken,
De twaelf, die niet ontsien haer kuisheit te bevlekken.
’En sonder deerenis, flaet d’overtreedsters dood.
Sy quamen in de zael, terwyl hy sulks geboodt:
En schreeuwden om gena, met tranen op de wangen,
De Vorst heeft haer het werk bevolen aen te vangen.
Sy wiesschen alles af, het geen was vuil gemaekt,
Het huiscieraet is weêr elk op syn plaets geraekt,
En droegen dooden weg, die sy voorheen beminden,
Met d’andre vuiligheit, die was in ’t Hof te vinden.
Toen heeft Telemachus haer na de plaets geleidt,
En daer volbracht het geen lyn Vader hadt geseit.
Maer eerelyke dood liet hy haer niet ontfangen,
Sy syn in een pylaer aen stroppen opgehangen,
Om dat sy hadden ’t Hof der Koningin onteert,
En met de Princen steeds onkuischelyk verkeert.
Sy hingen in de lucht als lysters, die de lagen,
Die men hen hadt gestelt, door gulsigheit niet sagen.
Na dat het doodlyk aes door hen was ingeflikt,
Soo heeft d’onmatigheit die Vrouwen ook verstrikt.
Als dus Telemachus van haer hadt wraek genomen,
Heeft hy Melanthius van boven laten komen:
Dien d’ooren en den neus hy eerst aflhyden liet,
En dooden, na dat hy gevoelt hadt dat verdriet.
Toen wiesschen sy sich af, en als sy suiver waren,
Soo deden sy verhael van al hun wedervaren,
En seiden aen den Vorst, wy syn met u verblydt,’
Mits van uw Vyanden gy syt voortaen bevrydt.
Wy hebben hen de schult doen met hun bloet betalen.
Toen heeft Ulysses Yuer en swavel laten halen.
[p. 317]
(Die men tot suivering gemeenlyk hebben moet)
En heeft de Koningin ontboden met haer stoet.
Maer Soon, begon daer op Euryclea te seggen.
Ik bidt u dat gy eerst die lappen af wilt leggen,
En met een ander kleet uw ligchaem dekken laet,
Sy mocht angstvallig syn, u siende in dat gewaet.
Doet sei hy wat ik seg, en liet den swavel branden.
De Vrouwen quamen af met sakkels in de handen,
Sy Vielen om den hals haer langverwachten Heer,
En toonden teekenen van teederheit en eer.
Hy kende haer, hoe lang dat hy was uitgebleven,
En van erkentenis heeft hy haer blyk gegeven.
Die hy bevestigt heeft door meenig sucht en traen,
Na dat hy ieder hadt veel vriendschap aengedaen.

<#odyssea24>

[p. 318]

DE ODYSSEA VAN HOMERUS. ____________________________ XXIII. BOEK.

EUryelea verheugt is in ’t vertrek getreden,
Der wyse Koningin, met veel gewisser schreden,
Als van een oude Vrouw gemeenly k wert gewacht,
Den yver die sy hadt gaf haer weêr nieuwe kracht.
Genadert aen het bedt ging sy haer wakker maken,
En heeft tot haer gesegt, Princes gelieft t’ontwaken:
Om iets te sien, daer gy soo lang na hebt verlangt,
En daer aen het vermaek van gantsch uw leven hangt.
Hoewel gy naeuwelyks dat selfs hebt durven hopen,
Gy sult Ulysses sien, doet maer uw’ oogen open.
Hy is in het Paleis, daer hy heeft omgebracht
De Princen, die syn goet hier hadden in hun macht,
Het in moedwilligheit en gulsigheit verdeden,
En daer veel overlast uw Soon heeft van geleden.
Door dese redenen de Koningin, ontwaekt,
Sei, lieve Euryclea, wat heeft u dwaes gemaekt?
Sins wanneer, wyse Vrouw, hebt gy ’t verstant verloren.
Die van rechtsinnigheit een voorbeelt waert te voren.
Is het door ouderdom, dat gy syt afgeslooft,
Of hebben u daer van de Goden nu berooft?
Die hebben in hun macht een wys mensch gek te maken,
Of doen in tegendeel een gek tot wysheit raken.
Waerom bedriegt gy my in myn bedrukten staet?
Met tyding die ’t geloof helaes! te boven gaet.
Indien een ander my quam uit den slaep te wekken,
Die sou niet sonder sinaet van ’t ledekant vertrekken.
Maer ik vergeef het u: om dat ik denken moet,
Dat gy ’t door ouderdom, en groote liefde doet.
Hoewel ik soo veel rust heb in die slaep gevonden,
Als Morpheus oit aen my voor desen heeft gesonden,
Sins dat myn lieve Man om Troijen my verliet,
Dat ik niet sonder schrik hoor noemen en verdriet.
Neen (éide Euryclea, ik heb u niet bedrogen:
Soo gy my niet gelooft, gelooft uw eigen oogen.
Kom siet hem in de zael, daer hy heeft uitgerecht,
Als een onwinbaer Helt, het geen ik heb gesegt.
Hy was de Vremdeling dien gy hebt hooren spreken,
Schoon hy Ulysses toen heeft nergens in geleken.
Nadien Minerva hem verandert hadt van schyn,
Op dat hy niet bekent soude aen de Vryers syn.
Waer van hy liever heeft moedwilligheit verdragen,
Als door gevoeligheit syn aenslag te vertragen.
Hy hadt sich aen syn Soon te voren al verklaért,
Maer die heeft wysselyk ’t geheim daer van bewaert,
En heeft geveinst, op dat niet aen den dag sou komen,
’t Besluit, dat tot de wraek sy hadden voorgenomen.
Toen gaf Penelopé sich over aen de vreugt,
Sprong van het ledekant, en kleede sich verheugt.
En seide tot haer Min, met tranen op de wangen,
Als sy teerhartig hadt in d’armen haer ontfangen,
Is ’t waer,/Euryclea, dat myn Gemael noch leest!
En dat hem Jupiter voor my behouden heeft!
Maer hoe kon hy alleen doen soo veel Vryers sneven,
Die altydt by malkaer vereenigt syn gebleven?
Dat, sprak Euryclea, ik u niet seggen kan.
Gy kunt sulks uit den mont selfs hooren van uw Man,
Ik was in ons vertrek met al de huisgenoten,
Dienstmaegden van uw Hof, te voren opgesloten.
Wy hoorden van ’t gevecht alleenlyk het gerucht,
Als iemant wiert gequetst, die pynlyk heeft gesucht,
Of stervend gaf een schreeuw, die klank quam tot onse ooren:
En hadden selfs door schrik by na ’t verstant verloren.
Als alles was gedaen, riep men my na de zael,
Alwaer ik vondt omringt van lyken uw Gemael,
Met ’s Vyants bloet bespat, en ’t aengesicht bestoven.
Hadt gy hem soo gesien, gy soudt syn fierheit loven.
Hy was gelyk een leeuw, die heeft een kudde ontmoet,
Daer hy, na tegenstant, een slachting onder doet,
Als gy de Harders heeft doen voor syn kkeuwen vlieden.
Ulysses heeft door my u tot hem doen ontbieden.
Daer hy u in de zael met groot verlangen wacht.
Der Vryers lyken syn al op de plaets gebracht.
En al de quade lucht is uit de zael geweken,
Door swavel, die hy selfs heeft op het vuer ontsteken.
Kom volg dan, stelt niet uit een langgewenste saek,
Die u vervoeren sal door wellust en vermaek.
Maer laet ons door de vreugt niet te voorbarig wesen,
Hernam de Koningin, en voor mistasten vreesen.
Gy weet hoe seer ik wensch om syn behoudenis,
Waer aen het Koningryk soo veel gelegen is.
Sou het niet konnen syn, dat iemant van de Goden,
Vernemend dat myn huis hun bestand hadt van nooden,
Was in Ulysses schyn gekomen in de stat,
En die moedwilligers, uit wraek, verslagen hadt?
Het onrecht en gewelt niet konnende verdragen,
Waer door die sag van hen myn huisgenoten plagen
Wat dat gy scggen moocht, ’t is ongelooffelyk,
Dat hier Ulysses selfs beschermen komt syn ryk.
Dien ver van Griekenlant heeft alle hoop begeven,
Van wederkomst in ’t Ryk, indien hy noch mocht leven.
Myn Dochter, heeft daer op Euryclea gesegt,
Is ’t mogelyk dat gy de waerheit soo bevecht!
Wilt gy halsstarrig dan by uw gevoelen blyven,
En kan men uit uw hooft dat ongeloof niet dryven?
Laet toe dan dat ik noch een proef by brengen mach,
Waer door, het geen ik seg, sal blyken als den dag,
Als ik hem gisteren gewassen heb de voeten,
Gelyk gy hadt belast, en aen syn knie quam vroeten,
Daer met verwondering ik het litteeken vond,
Dat hy behouden hadt van de genesen wondt,
Die hy van een wilt swyn hadt op Parnas gekregen.
’k Hadt desc erkentenis voor u niet lang verswegen.
Gelyk ik schuldig was, en aenstonts u gesegt,
Indien hy niet syn hant hadt op myn mont gelegt,
En wysselyk aldus my hadt belet te spreken,
Uit vrees of syn besluit mocht komen uit te leken.
Maer myn Penelopé ik bidt u andermael,
Dat gy my volgen wilt beneden na de zael.
En soo gy dan bevindt dat ik u heb bedrogen,
Doet door de wreedste dood my straffen voor uwe oogen.
Myn voedster, sei daer op de wyse Koningin,
Gy hebt geen kracht genoeg in uw bepaelden sin,
’t Oneindige befsluit t’ontdekken van de Goden:
Daer in te dringen is de menschen selfs verboden.
Maer onderwyl laet ons nu na beneden gaen,
En sien wat rechtevoort wert door myn Soon gedaen.
Dit eindigende is sy ter kamer uitgeweken,
En oversloeg of sy Ulysses aen sou spreken,
Eer sy hem naderde, of wel dat sy hem moet,
Omhelsen alsoo ras als sy hem heeft gegroet.
Inkomende in de zael is sy sich neêr gaen setten,
Recht over haer Gemael, om wel op hem te letten.
Hy sat omtrent het vuer, daer hy heeft afgewacht,
Wat door syn kuische Vrouw sou werden voortgebracht.
Sy heeft syn aengesicht met kennis aengekeken,
Als haer gelykenis is van haer Man gebleken.
Maer als sy wederom hare oogen heeft gewendt,
Op syn verscheurt gewaet, heeft sy hem niet gekent,
En sweeg. Telemachus onkundig van de reden,
Sach met verwondering dese ongevoeligheden.
[p. 322]
En seide, hebt gy dan, Mevrouw, een hert van stael,
Dat gy soo koel ontfangt myn Vader uw Gemael?
Is oit in’s weerelds ront een andre Vrouw geboren,
Die, na dat sy haer Man veel jaren hadt verloren,
En in hare ommering hem eindelyk wefir vondt,
Sich niet verheugen sou, wanneer hy voor haer stondt?
Terwyl hy soo veel ramp en arbeit hadt geleden,
Hebt gy soo meenigmael het Gddendom gebeden,
Om syne wederkomst, en nu als gy hem siet,
Hebt gy hem niet omhelft, en spreekt hem selver niet.
Myn Soon, ik ben ontstelt, heeft sy daer op gesproken,
De krachten en de spraek, die hebben my ontbroken.
Maer weet hy sekrc saek, die tusschen hem en my,
Is heimelyk gebeurt, en niemant weet als wy,
Soo sal ik, op dat blyk, hem voor myn Man erkennen.
Laet, seide Ulysses, haer aen myn gesicht wat wennen,
En ondervragen my, tot dat sy wert gewaer,
Dat ik Ulysses ben, en niet een bedelaer,
Gelyk sy meenen kan, om myn verscheurde kleeren,
Daerom veracht sy my, maer dat sal haest verkeeren.
Wy moeten onderwyl wat anders denken gaen,
Hoe dat wy het gevolg best sullen tegenstaen.
Men siet, wanneer een man een neêrlag heeft bedreven,
Schoon dat om het verlies diens vrienden weinig geven,
Dat hy al evenwel moet yluchten uit syn lant,
En door de ballingschap ontwyken dood of schandt.
En wy, waer door dat hier veel Princen syn verslagen,
Behooren wy geen sorg ten eersten te gaen dragen,
Om te verhinderen het dreigend ongeval?
Het geen waerschynelyk daer haest op volgen sal.
Waer op Telemachus sei Vader dat syn saken,
Daer gy op denken moet, en voor sult moeten waken
De gantsche weerelt door wert tot uw lof geseit,
Dat niemant u gelykt in wysheit en beleit.
Als gy ons voor sult gaen soo sullen wy niet vlieden,
Maer voeren moedig uit, het geen gy sult gebieden.
[p. 323]
Het sal ons niet aen moedt ontbreken noch aen kracht,
Als aen de Vyanden wy syn door u gebracht.
Ulysses sprak, hoort dan het geen ik u sal raden,
Gy syt vermoeit en vuil, gy moet u alle baden:
En trekken ieder aen syn kostelykste kleet,
De Vrouwen opgetoit die moeten syn gereedt,
Als of hier was een feest, tot danssen en tot springen:
Laet Phemius in ’t Hof een liersang komen singen.
Op dat het Volk geloof, dat hier voorby sal gaen,
Als het sal het geraes der vrolykheit verstaen,
Dat men in het Paleis een Bruidt te bedt gaet leiden,
Soo sal sich eer de dood der Princen niet verspreiden,
Die door ons dapperheit syn onlangs afgemaekt,
Voor dat wy uit de stat syn op het lant geraekt.
Daer hebben wy meer tyt om samen t’overwegen,
Wat dat ons staet te doen, indien wy oorlog kregen.
Als hy dat hadt gesegt, volgde ieder een syn last
Daer wiert in ’t Hof gedanst, gesongen en gebrast.
De bueren meenende dat daer wiert feest gehouwen,
Die seiden tot malkaer de Koningin gaet trouwen,
Sy heeft sich lang bedacht, en kiest een Bruidegom.
Maer of Ulysses eens mocht komen wederom,
Wat sou sy dese daet rampsalig dan beklagen;
Daer sy tot defèn dag sich eerlyk heeft gedragen.
Ulysses uitgekleet, nam onderwyl het badt,
En als men hem gésmeert met riekende olie hadt,
Bracht hem Eurynomus syn kostelykste kleeren.
En Pallas om van hem het aensien te vermeeren.
Gas hem syn schoon gelaet en blonde hairen weêr,
Die langs syn schouderen in krullen daelden neêr.
Gelyk een kunstenaer kan gout en silver mengen,
En daer van een stuk werks weet handig voort te brengen,
Het geen van ieder een verdient verwondering,
Soo was ’t gelaet dat hy van de Godin ontfing.
Hy is gelyk een Godt ter badstoos uitgekomen,
En als hy hadt syn plaets omtrent syn Vrouw genomen,
[p. 324]
Sprak hy haer aldus aen. Wat fierheit toont gy my!
Wat ongevoeligheit! gy schynt verheugt noch bly,
Om myne wederkomst, Penelopé, tewesen,
En hebt geen teekenen van liefde my bewesen:
Wat ik u seggen mach, ik blys u onbekent.
En tot Euryclea sich hebbende gewendt
Die dese hardigheit soo wel als hem mishaegde,
En over dat onthael haer voedsterling beklaegde,
Waer aen hy heeft gesegt bereidt het ledekant
Op dat uitrusten mach myn afgefloost verstant.
Nadien de Koningin niet is om te versetten.
Penelopé sei, Prins ik moet op alles letten:
Het is de fierheit niet, maer de voorsichtigheit
Belet my, dat ik wert door valschen waen verleidt.
Het heugt my hoe dat gy waert over twintig jaren,
Als gy na Ilium syt met u\v vloot gevaren.
Hoewel gy rechtevoort de selfde schynt te syn,
Durs ik my echter niet vertrouwen op den schyn.
Ik weet wat trouwheit my heeft aen myn Man verbonden,
En fliers, indien ik my bedrogen hadt gevonden.
Maer gaet Euryclea bereiden hem een bedt,
Dat uit myn Mans vertrek moet elders syn geset.
Dit sei sy, op dat sy Ulysses sou beproeven.
Hy merkende, dat sy dat blyk noch sou behoeven,
Seide uit gramstorigheit, Princes, wie is soo sterk,
Dat hy volbrengen kari dat aenbevolen werk?
Ik heb daer selver toe het houtwerk, van de takken
Van een olyvenboom, voor desen laten hakken,
Soo dik als een pylaer, die in myn voorhof stont,
En heb de voeten doen vast hechten aen den grondt,
Als ik den dikken stam van een hadt laten sagen,
Heb ik het bedt voorsien met purpren onderlagen:
Daer toe ’k een stierenhuit liet verwen en verkoor,
Ik heb’t vergiert met gout, met silver, en yvoor.
Heeft men ’t niet los gemaekt, soo kan men ’t niet bewegen.
Na dat de Koningin hadt dat bewys gekregen,
Viel sy byna in swym, de knien begaven haer,
Sy hoorde dat al’t geen, hy hadt gesegt, was waer.
Dies, als sy weêr bequam, is sy straks toegetreden,
En heeft haer Man omhelft met groote teederheden,
En seide, lieve Man syt op my niet gestoort,
Al hebt gy uit myn mondt geen vriendlykheit gehoort.
De Goden hebben u meer wys beleit gegeven,
Als aen het gantsch geslacht der menschen die nu leven.
Sy hebben echter u vervolgt met toorn en haet,
En overladen staeg met alderhande quaet.
Sy hebben ons benydt ons leven door te brengen,
Gesamentlyk met een: en wilden niet gehengen,
Dat wy de soetigheit genoten onser jeugt,
Als bedgenoten doen in onderlinge vreugt.
Sins uw vertrek heb ik gedurig moeten vreesen,
Dat een bedrieger my sou soeken te belesen,
Sich gevendt voor u uit. Het geen somtyds geschiet.
Geraekte Helena aldus niet in ’t verdriet?
Al was sy uit het bloet van Jupiter gesproten:
De schaker, sonder dat, hadt noit haer gunst genoten,
Hadt sy gedacht, dat daer een kryg soude uit ontstaen,
Die ’t machtig Ilium te gronde sou doen gaen.
Maer een Godin heeft haer tot dese schand bewogen,
Waer op de Vrouwen sich gantsch niet vertrouwen mogen.
Haer onvoorsichtigheit was oorsaek van die vlam,
Waer uit ons ongeluk daer na syn oorsprong nam.
Maer nu gy rechtevoort die blyken hebt gegeven,
En het bewuste bedt naeuwkeurig hebt beschreven,
Het geen maer was bekent aen u en my alleen,
Myn hert, al was het ook soo hart gelyk een steen,
Moet sich daer op aen u ten laetsten overgeven,
En sich versekeren, (vereeft myn tegenstreven,)
Dat gy Ulysses syt, dien ik soo heb beschreidt,
En my nu helpen komt uit al myn swarigheit.
Ulysses wiert beweegt haer hobrende dus spreken,
En voelde uit syn gesicht de brakke tranen breken:
Hy was verheugt, dat hy soo wysen Vrouw beset,
En die daer by soo veel aenminnigheden hadt.
Gelyk een man is bly die schipbreuk heeft geleden,
Terwyl hy in de zee door golven wert bestreden,
Als hy de kusten siet, daer hy soo seer na haekt.
Soo was Penelopé toen door haer man vermaekt.
Ver daer van daen dat sy hem langer sou versmaden.
In hare omhelsingen kon sy sich niet versaden.
Sy kust hem voor den mondt, sy streelt hem met de han:
Het geen beantwoort wiert door hem van syne kant.
De morgenstondt hadt hen in desen staet gevonden,
Nadien de sterren doos al aen den Hemel stonden,
Soo Pallas niet den loop vertraegt hadt van den nacht,
Op dat die met genucht door hen wiert doorgebracht.
Ulysses sorak, ik heb meer arbeidt noch te wach ten,
Des laet ons door den slaep ons sorgen gaen versachten.
Den laetsten die my is, door ’t Noodlot, opgelegt,
Heeft my Tiresias in Plutos ryk voorsegt.
Alwaer ik neêrgedaelt syn raed heb ingenomen,
Hoe dat ik met myn Maets weêr in myn Ryk sou komen.
Maer laet ons eindigen dit onderling gesprek,
En soeken rust met een, in uw gewoon vertrek.
Penelopé sei weêr, ik wil sulks niet beletten:
Gy syt daer meester van } uw woorden syn my wetten.
Ik ben soo seer verheugt, nu my het Godendom
Vergunt, dat ik myn Man omhelsen mach weêrom.
Doch seg, wat arbeit u is overig gebleven,
Waer van gy doch daer na aen my soudt kennis geven
Ik bidt u, dat ik mach alvorens dat verstaen.
Dat soude, antwoorde hy, u al te seer verslaen.
d’Onsekerheit, sei sy, sou meerder my doen vreesen,
Dan als ik onderrecht daer aenstonts van sal wesen.
Waerom Penelopé verkngt gy naer een sack,
Hervatte hy, die sal beletten ons vermaek.
Mits gy het weten wilt, eer dat ik rust mach hopen,
Moet ik de weerelt door van ’t een op ’t ander loopen,
Gelyk een schippers gast, en dragen in myn hant,
Een riem, tot dat ik vindt ecen vergelegen lant,
Dae ’t Volk de zee niet kent, en noit hecft sout gegeten.
En op dat ik te recht sou door een teeken weten,
Of ik ben op de plaets, alwaer ik wesen moet,
Sal my een Vremdeling dien ik daer heb ontmoet t
En sulks noit heeft gesien, is dat een wan my vragen?
Dan moet ik aen Neptuin een offcrhant opgedragen:
Ter plaets daer ik den riem geplant heb in den grondt.
Dan sei Tircsias, dat ik daer na gesont,
Sou komen in myn Ryk, myn Volk gelukkig maken,
En sou beneffens u tot hooge jaren raken.
Mits sprak Penelopé, dat aen u is voorseit
Een hoogen ouderdom, volbrengt dien arrebeit.
Ik ben daer op gerust. Terwyl sy samen spraken,
Droeg sorg Euryclea om ’t bedt gereet te maken,
Die daer na in ’t vertrek der Vrouwen slapen ging,
Daer sy gewenste rust, seerafgemat, ontfing.
Toen heeft Eurynome’ gelicht de bedgenoten,
Na hun vertrek, en heeft de deur daer van gesloten.
Die waren soo verheugt, dat sy den gantschen nacht,
In onderling verhael, meest hebben doorgebracht.
Penelopé heeft hem vertelt de moeilykheden,
Die sy, met groot gedult, hadt langen tydt geledenj
En op wat wys dat sy de Vryers hadt misleidt,
Waer door bedreven wiert veel overdadigheit.
Die daeglyks in haer Hof een open tafel hielden,
En daer toe menigte van ’t beste Vee vernielden.
Dat merkelyk’t getal daer van vermindert hadt,
En leegden van haer wyn onmatig vat op vat.
Ulysses sweeg niet stil, maer ging aen haer verhalen,
Syn moeijelyke reis, en syn langwylig dwalen.
Die syn vertellingen van eersten af begon,
Met de Ciconiers, hoe hy die overwon.
Daer na hoe dat hy was in ’t vruchtbaer lant gekomen
Der Lotophagiersi toen hoe hy hadt genomen,
Van Polyphemus wraek, om dat die hadt verscheurt
Syn maets: voorts wat hem was tot Eolus gebeurt.
Die hem wel hadt onthael, en hulp hem hadt gegeven,
Doch dat hem een orkaen hadt uit syn streek gedreven.
De Lestrygoniers vergat hy daer na niet,
Hoe dat onmenschlyk Volk syn Vloot verdelgen liet,
En ging met steenen noch syn metgesellen dooden,
Dat hy ter naeuwer noot was op een schip ontvloden.
Waer mee hy aen de kust van Circe was geraekt,
Die door haer tovery hadt na syn Min gehaekt.
Hoe dat hy daer van daen was na de Hel gevaren,
Op dat Tiresias syn Noodlot sou verklaren:
Daer hy syn makkers vondt, en syne Moeder sag.
Van der Sirenen sang deedt hy haer ook verslag:
En van Charybdes grot, en Schyllaes loose gronden,
Waer langs hy ’t eilant hadt Trinacria gevonden.
Alwaer syn Volk het Vee hadt van de Son gedood,
Waerom door schipbreuk wiert vernielt syn gantsche vloot.
En hy quam op een mast t’Ogygia te landen,
Hoe hem Calypso hadt ontfangen op haer stranden.
Waer van hy heeft in ’t breet de liefde haer verhaelt,
En eindelyk na dat hy lang hadt omgedwaelt,
Hy de Pheaciers medogendt hadt gevonden,
Waer door hy met een schip was na syn lant gesonden.
Als hy dus van syn reis een einde hadt gemaekt,
Soo syn sy alle beide in diepen slaep geraekt.
Minerva, die gewoon was voor syn heil te waken,
Als hy hadt uitgerust, is hem gaen wakker maken.
Belastende aen Auroor, dat sy uit d’Oceaen
Sou rysen, en de lucht aenstonts verlichten gaen.
Als hy dat wiert gewaer, heeft hy sich aen gaen kleeden,
En tot de Koningin gesproken dese reden.
Wy syn, myn Gemalin, beproeft door veel elendt:
Gy die u tot geween en zuchten hebt gewendt,
Om dat gy noit uw Man te sien dacht in uw leven,
En ik om dat ik heb in rampen moeten sweven.
[p. 329]
Nu wy malkanderen in vreugde syn ontmoet,
Versoek ik dat gy wilt sorg dragen voor ons goet.
Ons kudden syn verswakt, ik sal die doen vervullen,
Waer toe de Grieken my weêr andren geven sullen.
Myn plicht wil, dat ik moet na mynen Vader gaen,
Die treuren sou tot hy myn weerkomst heeft verstaen,
In myne afwesentheit wilt desen last veirichten:
Soo ras d’opgaende Son den Hemel sal verlichten,

Sal overal de dood der Princen syn bekent.
’t Is dienstig dat gy dan u na uw kamer wendt,
En als gy met uw stoet daer in sult syn geweken,
Dat gy u niet laet sien, noch sult met iemant spreken.
Toen heeft hy met geweer syn borst en hooft bedekt,
En heeft de Harders beide en ook syn Soon gewekt.
Waer aen hy wapens gaf, en liet de poort ontsluiten,
En tradt voor aen hun hooft kloekmoediglyk na buiten.
Minerve quam aenstonts hen dekken met een wolk,
Op dat hy niet gesien sou werden door het Volk.

                Einde van het drieentwintigste Boek.

<#Einde>

[p. 330]

DE ODYSSEA VAN HOMERUS. ____________________________ XXIV. BOEK.

MErkurius tenvyl vergaderde de sielen,
Der Princen, die door ’t staelv erstagen nedervielen
Hy hadt syn goude roe met wieken in de hant,
[’ Waerdoor hy staep verwelct iri’taienselykvtrtow
Enals hy wil daermee hetook weerop kanwekkca
Men sag hem na de Hel met dese sielen trekken:
Gelyk een Hardersknaep aen ’t hooft der kudden gaet,
De Princen volgden hem met een bedeest gelaet.
Gelyk als iemant doet een trop van vledermuisen,
Uit een verholen rots met scherp geluit verhuisen,
Als sy van een verspreidt sich geven op de vlucht.
Soo heeft men ook gehoort der Vryers naer gerucht.
Die over d’Oceaen gevoert syn en syn stroomen,
En by de witte rots Leucade syn gekomen.
En door de poort der Son syn in het veldt gegaen,
Asphodela genaemt, waer in de droomen staen.
Hier hebben sy den geest van Peleus Soon gevonden,
Daer Ajax schim en die van Patroelus om stonden,
Ook van Antilochus, daer by Atrides quam,
Met alle die met hem Egysthus’t leven nam.
Die door Achilles schim aldus wiert aengesproken:
Is ook uw levensdraedt ontydig afgebroken?
[p. 331]
Wy meenden, dat gy waert van Jupiter bemindt,
Om dat voor Troijens wal gy hadt het hooglt bewint:
Daer soo veel Koningen ontfingen uw geboden,
En gy syt niet verschoont Atrides door de Goden?
Maer hebt de schult betaelt van ’t menschelyk geslacht.
Gy waert gelukkiger soo gy waert omgebracht,
Terwyl gy soo veel roem voor Troijen hebt gekregen,
Dan hadt noit Griekenlant uw heldenlof verswegen.
En hadt voor u een graft van marmer opgerecht,
Daer gy nu door de hant vermoort syt van uw knecht.
Daer Agamemnon op antwoorde, Heldt der Helden,
Achilles, welkers lof de Faem sal eeuwig melden:
’t Is Uw geluk dat gy syt aen uw endt geraekt,
Na dat gy Ilium verwinbaer hebt gemaekt.
Daer gy gevochten hebt moest alles voor u wyken;
Gy hebt den grondt bedekt met heuvelen van lyken,
Rondom uw ligchaem heen, eer dat gy nedervielt,
En hadt de dappersten der Vyanden ontsielt.
Men vondt u uitgestrekt ver van uw legerwagen,
Soo fier noch, dat met schrik de Troijers u ontsagen.
Wy hebben in ’t gevecht volhart den gantschen dag,
En waren niet te rug geweken uit den slag,
Soo Jupiter ons niet door onweer hadt gescheiden.
Wy namen met ons mee uw ligchaem dat wy leiden
Gesuivert in uw schip op een rouwstacy bedt
Waer op het wiert ten toon voor ieder een geset.
Daerom hun jammerklacht de Grieken lieten hooren,
En hebben ’t uwer eer hun hairen afgeschoren.
Uw Moeder de Godin, als die uw dood verstondt,
In ’t diepste van de zee, daer sy sich doenmaels vondt,
En sy die wiert gewaer door ’t schreijen en het suchten,
Begaf sich na om hoog bedroeft op die geruchten.
Soo ras sy sich op ’t lant vertoont hadt met haer stoet,
Verwekte sy veel vrees in ieder eens gemoedt,
De Grieken, syn met schrik na onse Vloot geweken.
Maer Nestor, die begon aldus hen aen te spreken,
[p. 332] Sei makkers wat is dit! ’t is Thetis die gy siet,
Die om haer Soons verlies komt schreijen. Vreest haer niet.
Dit seggen deedt het Volk standt houden en bedaren.
De Nymphen, die het krooft van d’ouden Nereus waren,
Omringden met geklag het ledekant van staet, t
En hebben u gekleet in goddelyk gewaet..
Apollo met de rei, der negen Sanggodinnen,
Die sochten een gedicht u waerdig te versinnen.
Van wien gy wiert beklaegt beweeglyk door haer sang.
En wiert van ’t heir beschreit wel achtien dagen lang.
Als op de houtmyt wiert uw lyk daer na gedragen,
Syn daer veel schapen om en runderen geslagen.
Na dat uw ligchaem was bedekt met offervet,
Syn op de myt by u veel vaten neêrgeset,
Vol oly, honing, wasch, bequaem om licht te branden.
En wyl men besich was te plegen d’offerhanden,
Soo renden om de myt de Helden in ’t geweer,
Te voet of wel te paert, en riepen uit uw eer.
Waer van ’t geraes heeft langs den Hellespont geklonken.
Soo ras ’t verbrande lyk in d’assche was gesonken,
Heeft men van uw gebeent het overschot bewaert,
En uitgeblust met wyn, men heeft uw asch vergaert.
Die in een goude busch gesloten is gebleven,
Door Thetis, tot dien dienst, aen ’t Grieksche heir gegeven.
Daer was ook bygedaen d’asch van Antilochus,
En wat afsonderlyk ook die van Patroelus.
Waer van dat gy het meest noch levend hebt gehouwen.
Wy hebben voor uw drien een grafsteê laten bouwen
Seer prachtig op het strant des Hellesponts gestichtÈ
Op dat de rcisigers die krygen in ’t gesicht,
Die sullen naderhant bevaren defe stroomen.
Daer na heeft sy verlof van Jupiter bekomen,
Dat sy aenstellen mocht, omtrent uw graft, een feest r
Daei brave Helden syn d’uitvoerders van geweest.
Om in een spiegelstryt malkandren te bevechten:
De pracht, die tot dit spel uw Moeder aen liet rechten,
[p. 333]
Gaet al te boven ’t geen wat ik oit heb aenschouwt.
Waer door sy blyken liet hoe leer uw dood haer rouwt.
Sy liet niet achter ’t geen uw uitvaert kon vereeren,
Om van uw grooten naem den luister te vermeeren.
Die gantsch de weerelt door is door de Faem gebracht.
Soo dat de dood daer op heeft rechtevoort geen macht.
Maer ik wat voordeel heeft myn arbeit my gegeven?
Wat baet het my ’t geen ik heb in de kryg bedreven?
Dien ik roemruchtig heb, na jaren lang, volendt:
Mits Jupiter van my ’t gevaer niet heeft gewendt,
Noch syn voorsienigheit, verhindert heeft de lagen,
Waer in Egysthus my schelmachtig heeft verslagen,
Door toedoen van myn wys. Terwyl sy met malkaer,
Dus spraken, quam Merkuer aen ’t hooft der Vryers daer,
Die onlangs door het stael Ulysses hadt doen sneven,
Wier schimmen heeft die Godt na d’anderen gedreven.
Atrides heeft terstont Amphimedon gekent,
Aen wiens bedeefden geest hy heeft het woort gewendt.
Om dat hy placht als gast tot synent t’huis te leggen}
Waer aen hy heeft gesegt, ik bidt u wilt my seggen,
Wat soo veel srissche jeugt gelyk hier komen doet?
Hebt gy met een op reis een swaren storm ontmoet,
Waer door de Godt der zee heeft schipbreuk u doen lyden?
Of gingt gy in hun landt uw Vyanden bestryden,
Daer gy de goederen van weg te nemen dacht?
Of is ’t in een beleg dat gy syt omgebracht?
Heugt u niet meer dat ik en Menelaus quamen
Tot Ithaca, en ons verblyf tot uwent namen?
Alwaer Ulysses toen die staeg uitvluchten socht,
Door ons wiert aengemaent tot den Troijaenschen tocht.
En dat wy daer een maent syn aen uw huis gebleven.
’Waer op Amphimedon tot antwoort heeft gegeven,
Het heugt my, dat gy ons dese eer hebt aengedaen,
Des sal ik van ons dood u d’oorsaek doen verstaen.
[p. 334]
Waer onder dat hy ook de loosheit niet vergat,
Waer door Penelopé hen opgehouden hadt.
Tot dat Ulysses was weêr m syn Ryk gekomen:
En, heeft hy voort gesegt, ons ’t leven heeft benomen,
Door list en door gewelt en hulp van weinig maets.
Ons lyken leggen noch in ’t Voorhof op de plaets:
Soo dat van onse dood ons vrienden noch niets weten,
Die souden andersints onse uitvaert niet vergeten.
En souden op een myt ons hebben neêrgeleit,
Gereinigt van het bloet, en droevig ons beschreidt:
Dat toekomt aen die geen, die syn berooft van ’t leven.
Atrides heeft syn stem, na dit verhael, verheven,
En riep, Ulyflês is gelukkig in myn sin s
Die soo een wyse Vrouw besit tot Gemalin.
Penelopé uw roem sal nimmermeer versterven,
Gy sult een grooten naem door dese trouw verwerven,
Daer Clytemnestra sal, die my heeft omgebracht,
Van alle volkeren verfoeit syn en veracht.
Om dat sy in myn bloet, haer hant heeft durven baden,
En heeft op ’t gantsche gefslacht der Vrouwen schandt geladen,
Dus onderhielden sich die sielen onder een,
In Plutös duister Ryk, vol droefheit en geween,
En hielden eindlyk op hun rampen te vertellen.
Ulysses onderwyl is met syn metgesellen,
De Harders en syn Soon, ter poorten uitgeraekt:
En is met syn gevolg Laërtes huis genaekt.
’t Bestont in een gebouw en weinig vruchtbre landen,
Die hy verbetert hadt door arbeit van syn handen.
Daer leide een pachthoef by, dien syn gesin besat,
See ’klein, en pas soo groot als het van nooden hadt.
Daer onder was een Vrouw van afgeleefde dagen,
Die voor syn goederen en huis heeft sorg gedragen.
En in syn ouderdom hem steeds heeft opgepast.
Ulysses heeft syn Soon en d’andre maets belast,
Dat tot het middagmael sy souden iets bereiden,
Terwyl dat ik, sprak hy, myn Vader sal verbeiden,
[p. 335]
En sien of d’oude man my noch wel kennen sal,
Na lange afwesentheit en meenig ongeval.
Toen liet hy syn geweêr door hen na binnen dragen,
En is ten boomgaert in, na Dolius gaen vragen.
Die met syn kinderen om rys was uitgegaen,
Dies hy vondt in den Hof alleen syn Vader staen,
Alwaer die besich was met onkruit uit te plukken:
Derok, die hy aenhadt, was hier en daer aen stukken,
Een muts van geite bont verstrekte hem tot hoedt,
En laersjes, al gelapt, hadt hy aen ieder voet.
Syn handen overtrok de Man met dikke wanten,
Dus bracht hy door syn tydt met poten en met planten.
En heeft syn droefheit selfs door quelling aengevoedt,
Om dat hy geen gemak wouw nemen van syn goet.
Als hem Ulysses sag dat droevig leven leijen,
Door jaren afgeslooft, begon die seer te schreijen.
En twyffelde of hy hem aenstonds omhelsen sou,
Om te doen eindigen syns Vaders bittren rouw.
Of dat hy in gesprek eerst wilde met hem raken,
Om niet te schierlyk sich aen hem bekent te maken.
Dit laetste vondt hy best, soo dat hy tot hem tradt,
Terwyl hy na den grondt gebukt tot wyen sat.
En sprak hem aldus aen: al hebt gy hooge jaren,
Gy syt in ’t tuinmanschap noch meesterlyk ervaren.
Uw wyngaert tierdt soo wel, uw boomen syn geplant,
Net even wyt van een gerichtet in ’t verbandt.
Het overtollig hout weet gy daer uit te snoeijen,
En dat doet weelderig de gave stammen groeijen.
d’Olyf en Pereboom beloven goede vrucht,
ucht
Na dat gy hebt gesien hun bloessem met genucht.
Uw Hof is wel verdeelt in vier vierkante perken,
Waer in gelyk getal van bedden men kan merken.
Met aerdgewas beset, of ander geurig kruit,
En het ondeugendt loof trekt gy naeukeurig uit.
Hoe komt dan, daer gy draegt voor kruiden sorg en boomen,
Dat gy hebt voor u selfs niet meerder sorg genomen?
[p. 336]
Vergeef my, dat ik u als vriend dit vragen mag.
Gy üooft uw ligchaem af door arbeit dag op dag.
Uw kleeren syn besmeert, verüeten en bestoven,
Gy gaet in naerstigheit alle andre knechts te boven.
Soo dat uw Meester u om leuiheit niet versmaedt,
En des u onderhoudt in armelyken staet.
Men siet wel dat gy niet tot dienen syt geboren:
Soo gy door ongeluk uw vryheit hebt verloren.
Noem my uw Meester dan, voor wien dat gy dit doet,
En voor wien desen Hof gy onderhouden moet.
Gy soudt een Koning selfs in destigheit niet wyken,
Soo dat ik u daer by sou durven vergelyken.
Gy hebt daer van ’t gedrag, het aensien en gelaet,
Waerom is ’t dat gy dan u soo niet dienen laet?
Seg my ook, bidt ik u, de stat hier by gelegen,
Is ’t Ithaca? ik ken noch menschen hiei noch wegen.
Een Man, die ’k heb ontmoet, heeft sulks aen my gesegt,
Maer bleef niet, tot hy my hadt verder onderrecht,
Waer dat ik vinden kon een vrient, die placht voor desen,
Te komen aen myn huis, en daer myn gast te wesen.
En sei dat Ithaca was syn geboortestat,
En hy Laërtes daer tot synen Vader hadt,
Soon van Arcesius. Ik heb hem wel oiusangen,
En liet op syn vertrek geschenken aen hem langen.
Laërtes gaf daer op tot antwoort, seer beschreit,
Gy syt tot Ithaca, men heeft u niet misleidt.
Het Volk is lomp en trots; uw gaven syn verloren,
Van hem, dien gy daer soekt, sult gy geen tyding hooren,
Hy is al dood. Indien hy leefde, Vremdeling,
Hy soude erkennen ’t goedt dat hy van u ontfing.
Hoe lang geleden is’t, bi