Dit is een onderdeel van OdysseaDroste1719.html. Klik hier voor het hele document.

br>     En seggen, dat haer Soon was fris en wel te pas,
    (320) Doch na Eumeus huis op ’t lant, getreden was.
Dit deden sy, op dat de Moeder niet sou schroomen,
Dat eenig ongeluk hem over was gekomen;
    Verstaende, dat het schip al in de haven lag,
    En dat sy evenwel Telemachus niet sag.
(325) Die tyding wiert aen haer, in ’t bysyn van haer Vrouwen,
In ’t openbaer gebracht, en niet geheim gehouwen.
    Hoewel Eumeus haer hadt aen het oir geseit,
    Dat sy beletten moest, dat die niet wiert verspreidt.
Die daer op weêr te rug is na syn huis geweken.
(330) De Princen hoorden haest van dese weêrkomst spreken:
    En als met sekerheit die wiert in ’t Hof gemeldt
    Heeft door bekommering die tyding hen ontstelt.
Sy gingen uit het Hof om elders raet te plegen,
En met malkanderen dit voorval te overwegen.
    (335) Wanneer Eurymachus, eerst sprekend, heeft gesegt:
    Nadien Telemachus de reis heeft afgelegt,
Soo hoeven op syn komst ons makkers niet te wachten,
Die in een hinderlaeg hem t’overvallen trachten.
    Wy moeten die weêrom ontbieden herwaerts aen.
    (340) Hy hadt ter nauwer noot geëindigt dit vermaen.
Wanneer Amphinomus een vaertuig aen sag roeijen,
En met geswinder vaert sich na de haven spoeijen.
    Daer syn ons makkers weêr, heeft hy verheugt gesegt
    Sy syn door eenig Godt, geloof ik, onderrecht.
(345) Of hebben ver voor uit Telemachus gevonden,
Dien sy door het vervolg niet achterhalen konden.
[p. 238]     Daer op syn sy met een getreden na het strant,
    Alwaer het Vaertuig wiert getrokken op het lant,
Daer hen Antinous aldus heeft aengesproken:
(350) De Goden hebben selfs ons overleg gebroken:
    Wy hebben op ’t gebergt schiltwachten uitgeset,
    Waer door wiert op de komst van ieder schip gelet,
En aen ons, in der yl, een teeken wiert gegeven:
’s Nachts syn wy tot gemak niet uit ons boort gebleven,
    (355) Maer voeren kruisschende van ’t een na ’t andre lant,
    Op dat Telemachus mocht vallen in ons hant.
Dien wy in ’t heimelyk dan hadden konnen dooden;
En echter, na de sorg, is hy ’t gevaer ontvloden.
    Maer laten wy met een nu nemen andren raedt,
    (360) En sien wat ons te doen, in dese voorval, staet.
Wy moeten: na my dunkt, hem soeken omtebrengen.
Want soo lang als hy leeft, sal hy het niet gehengen,
    Dat ons voornemen ooit een goeden uitslag heeft,
    Noch dat Penelopé aen iemant ’t jawoort geeft.
(365) Hy heeft verstant, en ’t Volk is ons hier niet genegen,
Dies moeten wy met list bedenken andre wegen:
    En wachten niet tot hy de Grieken samen trekt,
    In een vergadering, en hunnen haet verwekt.
Hy sal niet haperen, om daer in voor te dragen,
(370) Dat op syn weg door ons gestelt syn hinderlagen,
    Om hem moordadiglyk te helpen aen syn end.
    Als dese gruweldaet aen ’t Volk sal syn bekent,
Vrees ik, dat het daer door sal werden soo verbolgen,
Dat het hem helpen sal, en ons verwoedt vervolgen.
    (375) Maer komen wy dat voor, laet ons na buiten gaen,
    En in syn lanthuis hem, of onderweeg, verslaen.
Verdeelen onder een, dat over is gebleven,
En laten in ’t Paleis syn Moeder blyven leven,
    Met dien uit ons dien sy verkiesen sal tot man.
    (380) Maer, Princen, soo myn raet u niet behagen kan,
En gy niet wilt, dat men Telemachus doe sterven,
Maer dat men hem het ryk laet van syn Vader erven:
[p. 239]
    En tot uw eigen heil niet plengen wilt wat bloet,
    Waerom verteren wy dan 1anger hier syn goet?
(385) Het sal dan beter syn, dat wy na huis vertrekken,
En door vereeringen syn Moeders gunst verwekken.
    Die haer het meeste geeft, trouw met de Koningin,
    Of die door ’t Nootlot best behagen kan haer sin.
De Princen swegen stil, verwondert door de woorden,
(390) Die sy Antinous daer op voortbrengen hoorden.
    Maer door Amphinomus wiert alles wederleidt,
    Waer voor Penelopé minst hadt afkeerigheit.
Om dat by matig was. Die dit begon te seggen:
Wy mogen onse haunt aen Koningen niet leggen.
    (395) Het is een Vadermoort, wanneer men die verslaet:
    Maer laet ons eerst verstaen wat ons ’t Orakel raedt.
Soo Jupiter syn dood toestemdt, sal ik niet vreesen
Die toe te staen, ja selfs d’uitvoerder daer van wesen:
    Maer wert het afgekeurt, myn vrienden, scheidt daer uit
    (400) En volgens goeden raedt verandert van besluit.
Dit sprak hy en ’t bericht wiert door hen aengenomen:
Soo dat de Princen syn weêr in het Hof gekomen.
    En hebben sich geset op stoelen in de zael:
    Waer in Penelopé quam voeren dese tael.
(405) En aen Antinous toevoegende haer woorden,
Sei, wilt gy dan myn Soon, verrader, doen vermoorden?
    Vergeefs is ’t, dat men u wys en verstandig heet.
    Of meent gy, dat ik noch niets van uw aenstag weet?
Gy, die hier smeeken komt, ontsiet u niet te trachten,
(410) Na boosheit, die men niet sou van een gast verwachten.
    Alwaer uw Vader selfs eertyts een schuilplaets vondt,
    Wanneer een toornig Volk hem na syn teven stondt,
Verbittert om dat hy geplundert hadt hun landen,
En den misdadiger quam eisschen uit ons handen:
    (415) Doch myn Gemael heeft hem geweigert, en geredt,
    En heeft syn Vyanden ter neder weêr geset.
Heeft uw geheugehenis die weldaet al vergeten?
Of is ’t op dese wys, dat gy ons dank wilt weten?
[p. 240]
    Het is u niet genoeg, dat gy myn huis onteert,
    (420) En gy de goederen hier van myn Soon verteert,
Maer wilt hem, boven dat, syn leven doen verliesen,
En dwingen my, dat ik u tot myn Man sou kiesen.
    ’k Gebiede u, dat gy moet verbeteren uw schult,
    En d’andren tot hun plicht een voorbeelt strekken sult.
(425) Eurymachus nam’t woort, en seide: roem der Vrouwen,
Verstandige Vorstin, treur niet, en wilt vertrouwen,
    Soo lang als in myn hooft myne oogen open staen,
    Dat niemant aen uw Soon de hant sal durven slaen.
Ik seg het opentlyk, en wil het niet verswygen,
(430) Dat ik, die sulks bestont, hem aen myn spiets sou rygen.
    Het heugt my heden noch, wanneer ik was een klnt,
    Dat my Ulysses heeft gelyk een Soon bemint,
My dikmael lekkerny heeft van syn disch geschonken,
En dat ik, op syn schoot, heb uit syn kelk gedronken.
    (435) Door die goedaerdigheit heeft hy op my verdient,
    Dat ik Telemachus hou voor myn besten vriendt,
Dies ik beletten sal, dat hem de Vryers dooden:
Mae ’t geen hem overkomt, door schikking van de Goden,
    Daer voor kan hem geen mensch bevryden door syn macht.
    (440) Dit heeft Eurymachus arglistig voortgebracht:
(Hoewel hy d’eerste socht Telemachus te knellen)
Om buiten achterdocht de Koningin te stellen
    Die weêr met haer gevolg, ten einde van ’t gesprek,
    Ging treuren om haer Man bedroeft in haer vertrek.
(445) Daer haer Minerva sond een soeten slaep in d’oogen,
Op dat sy sou ’t verdriet, daer door, vergeten mogen.
    Eumeus quam te rug, ontrent den avontstont,
    Daer hy Telemachus noch met Ulysses vondt,
Dien Pallas met haer roe te voren aen quam raken,
(450) Om een out bedelaer weêrom van hem te maken.
    Sy hadden met malkaer het avontmael bereidt,
    En een jong biggetje daer toe voor ’t vuer geleit.
Soo ras Telemachus den harder in sag komen,
Heeft hy gevraegt, wat nieuws hy hadt aen ’t Hof vernomen? [p. 241]
    (455) De Vryers, blyven die noch wachten op myn reis,
    Of syn sy, sprak hy, weêr verschenen in ’t Paleis?
Ik heb niet ondersocht, of sy daer bleven leggen;
Antwoorde Eumeus hem, alleen kan ik u seggen,
    Dat ik een Vaertuig sag weêrkeeren in de stat,
    (460) Dat meenigte van Volk en wapenen in hadt;
Maer als ik hadt den last, dien gy my hebt gegeven,
Sorgvuldiglyk volbracht, ben ik daer niet gebleven.
    Soo dat ik, of het is hun schip, niet seker weet.
    Hier sweeg hy. Welk bericht den Prins grimlagchen deedt. (465) Hy sag syn Vader aen, doch met bedekte trekken, Om in Eumeus geest geen argwaen te verwekken,
    Die voor haer op den disch het eten heeft geset,
    En na het avondmael ging ieder na syn bedt.

                Einde van het sestiende Boek.

<#odyssea18>Continue
[p. 242]

DE ODYSSEA

VAN

HOMERUS.

____________________________

SEVENTIENDE BOEK.

SOo ras Aurora weêr, met rosen op haer kaken,
Des Hemels oosterpoort voor Phebus op quam maken
    Heeft sich Telemachus des morgens aengekleet,
    En maekte, om weêr na stat te trekken, sich gereet.
(5) Hy deedt syn brosen aen, en heeft een spies gekregen,
Na dat hy op syn sy gehangen hadt den degen.
    Doch eer hy ’t huis verliet heeft hy dit noch gesegt,
    Ik ga na myn Paleis, Eumeus trouwe knecht,
Op dat de Koningin de vreugt heb my t’aenschouwen,
(10) Die anders soo lang niet van treuren op sal houwen.
    Het eenige dat ik vertrekkende u belast,
    Is dat gy na de stat moet leiden onsen gast.
Alwaer hy sal syn brood gaen bidden om te leven:
De luiden sullen hem, het geen hun goeddunkt, geven,
    (15) Want myn vervalle staet belet, en myn verdriet,
    Dat al het arme Volk geen hulp van my geniet.
Als ik de waerheit seg, kan hy die niet verdragen,
Soo sal hy vruchteloos daer over sich beklagen.
    Waer op Ulysses heeft gesegt, op myn gemoedt,
    (20) Myn Prins, ik soek hier niet te blyven op uw goet.
De kost wert eer in stat als op het lant verkregen:
’k Ben oud, en ben daerom tot werken niet genegen,
[p. 243]
    Soo ras ik hebben sal myn schoenen aengedaen,
    Sal ik met uwen knecht Eumeus derwaerts gaen.
(25) Ik sal met uw verlof tot op den middag wachten,
Op dat het weêr terwyl een weinig mach versachten.
    Myn lappen dekken my te weinig voor de kouw,
    Die langs de verre weg my licht bevangen sou.
Verschoon my soo ’k te lang ben in uw huis gebleven.
(30) Waer na Telemachus sich heeft op weg begeven.
    En oeffende gestaeg voortgaende syn verstant,
    Hoe hy de Vryers sou verdryven uit syn lant,
Of straffen voor het quaet, het geen hy hadt geleden;
Tot hy ten laetsten is in syn Paleis getreden.
    (35) Ingaende sette hy syn spies aen een pylaer.
    Euriclea syn Min wiert hem daer eerst gewaer,
Die d’onverwachte vreugt soodanig heeft bewogen,
Dat sy haer Voedsterling is om den hals gevlogen.
    De Vrouwen van het Hof die liepen om hem heên,
    (40) Tot dat Penelopé selfs op ’t gerucht verscheên.
Soo schoon, dat men haer kon by Venus vergelyken,
En voor Diana niet behoefde sy te wyken.
    Sy heeft haer Soon omhelst en meenigmael gekust,
    En door die teederheit wiert haer gemoedt gerust.
(45) Dies sy ten laetsten hem aldus heeft aengesproken,
Schoon dat haer woorden syn door suchten afgebroken.
    Het is dan waer, myn Soon, dat ik u spreken mach?
    En dat ik noch beleef dien aengenamen dag!
Daer ik soo meenigmael de Goden om dorst smeken,
(50) Na dat gy uit myn Hof na Pylos syt geweken.
    En mits ik weêr geniet uw bysyn rechtevoort,
    Verhael my wat gy daer gesien hebt en gehoort.
Waer op Telemachus dit antwoort heeft gegeven:
Vrouw Moeder gy beveelt het geen dat my doet beven,
    (55) Als ik herdenken moet, wat ik heb uitgestaen,
    ’t Is meerder als gy gist. Ik ben de dood ontgaen.
’t Verhael soude in uw hert de droefheit weêr verwekken:
’t Is beter, dat gy gaet met uw gevolg vertrekken.
[p. 244]
    En suivren in een badt u door uw Vrouwen laet,
    (60) Ga dan in ’t Heiligdom verkleet in schoon gewaet,
Alwaer gy Jupiter moet door gebeden smeken,
Dat hy my hulp verleên, om my te mogen wreken.
    Ik sal terwyl gaen sien, na seker uitheems man,
    Die myn bescherming soekt, of ik hem vinden kart.
(65) Ik hadt hem in myn schip van Pylos meê genomen,
En hy was met myn maets voor af in stat gekomen.
    Pireus, mits ik ging na ’t lant, hadt ik belast,
    Dat die hem in lyn huis ontfangen soude als gast
Al wat Telemachus syn Moeder heeft geraden,
(70) Hadt klem op haer gemoedt, sy ging haer ligchaem baden,
    Trok schoone kleeren aen, en storte haer gebedt.
    En hy heeft uit het Hof syn treden voortgeset;
Nam in de hant syn spies: hem volgden een paer honden,
En Pallas heeft aen hem bevalligheit gesonden,
    (75) Soo dat het Volk dat hem sag wandlen langs straet,
    Met veel verwondering aenschouwde syn gelaet.
De Princen quamen hem met hoflykheit ontmoeten,
En met betuigingen van vriendschap hem begroeten.
    Hoewel sy in hun hert hem wensten alle quaet,
    (80) En tot syn ondergang, weêr smeden nieuw verraet.
Hy gaf sich uit den drang, en ging syn Vaders vrinden,
Mentor en Antiphus en Halitherses vinden.
    Die hadden sich niet lang ter neêr geset by een,
    Als met den Vremdeling, Pireus daer verscheen:
(85) En seide Prins ik kom, om u te doen gedenken,
Dat gy laet uit myn huis afhalen de geschenken,
    Die Menelaus u tot Sparta heeft vereert,
    Daer ingebracht, tot gy van ’t lant soudt syn gekeert.
Wilt, sei Telemachus, die daer in noch wat houwen,
(90) Om dat ijs in ’t Paleis die noch niet durf vertrouwen.
    Mits ik onseker ben, van ’t geen gebeuren sal.
    Indien ik in de hant der Moordenaren val,
En dat sy, na myn dood, myn schatten deelen kunnen,
Wil ik die liever u, als die Verraders gunnen.
[p. 245]
    (95) En soo ’k door dapperheit ’t gevaer te boven kom,
    Dan sult gy die verheugt my geven wederom.
Ik sal met dankbaerheit, die van uw hant ontfangen,
Afwachtende onderwyl na d’uitkomst met verlangen.
    Na dat Telemachus dit tot hem hadt geseit,
    (100) Heeft hy den Vremdeling met sich na ’t Hof geleidt.
Alwaer sy syn in ’t badt door Vrouwen afgewassen,
Die met gedienstigheit hen beide op quamen passen:
    Met reukwerk smeerden hen en hebben aengekleet,
    In kostelyk gewaet. Als ieder was, gereet;
(105) Toen syn sy na den disch gegaen, vol lekker eten,
Alwaer Penelopé den gast quam welkom heten.
    Ging sitten over hem, en spon terwyl een draet,
    Tot Theoclymenes was met de Prins versaedt.
Toen sprak sy tot haer Soon, moet ik my weêr begeven,
(110) Na ’t bedt, dat meenigmael in tranen heeft gedreven?
    Sins dat Ulysses trok na Troijen hier van daen;
    Eer dat ik weet, of gy iets van hem hebt verstaen?
Telemachus heeft dus syn antwoort aengevangen.
Tot Pylos, als een Soon, heeft Nestor my ontfangen:
    (115) Maer van Ulysses hadt hy ’t minste niet gehoort,
    En wist niet of die was in ’t leven of vermoort.
Dies riedt hy, dat ik my na Sparta sou begeven,
Mits Menelaus was laetst uit syn ryk gebleven,
    En daerom mogelyk iets van Ulysses wist:
    (120) Maer myn voornemen is ook in dat Hof gemist.
Daer heb ik Helena gesien, die de Troijanen,
Gekost heeft soo veel bloet, en meenigte van tranen:
    Die door haer schoonheit noch myne oogen heeft behaegt,
    Haer Man heeft van myn komst de reden afgevraegt,
(125) Die ’k aen hem heb verhaelt, met al d’omstandigheden,
Der Vryers overlast, die ’k van hen heb geleden.
    Waer op, uitroepende hy my tot antwoort gaf,
    Die bloodaerds vreesen die niet voor des Hemels straf!
Als in Ulysses bedt sy trachten sich te dringen,
(130) En tot een huwelyk syn Gemalin te dwingen.
[p. 246]
    Gelyk als of een hindt haer jongen hadt geleit
    In ’t leeg hol van een leeuw, tot hunne veiligheit:
Hy keerend van de jacht, die komt in ’t nest te vinden,
Met syn bebloeden muil die gasten sal verslinden.
    (135) Soo sal Ulysses ook, weêrkeerend van syn reis,
    Indien hy noch ontmoedt de Vryers in ’t Paleis,
Al die moedtwilligers, door bystant van de Goden,
Tot syn getergde wraek, voor hunne boosheit dooden.
    Ach! quam hy maer te rug, en hadt de selfde kracht,
    (140) Daer Phylomelides door wiert op ’t sant gebracht,
Die hem tot worstelen te Lesbos uit quam dagen,
En door hem wiert gevelt, daer ’t al de Grieken sagen.
    Op ’t geen gy verder vraegt, omtrent uw Vaders lot,
    Hoort wat my heeft verklaert voorheên een Watergodt.
(145) Die by Calyso hem gesien hadt, met verlangen,
(Schoon dat hy goet onthael hadt van die Nymph ontfangen)
    Om met een goeden windt te keeren na syn stat,
    Maer dat hy tot de reis noch schip noch roeijers hadt.
Dit, sei Telemachus, is wat ik heb vernomen,
(150) En daer na heb ik my begeven op de stroomen:
    Na dat ik overal heb goet onthael ontmoet,
    Ben ik te rug gekeert met veel geschonken goet.
Dit heeft een strael van hoop in ’s Moeders hert ontstoken,
En Theoclymenes heeft haer dus aengesproken.
    (155) Geduchte Koningin, heeft hy tot haer gesegt,
    Atrides, op die saek is niet wel onderrecht.
Ik sal die klaerder u, als hy, uit konnen leggen,
En d’uitkomst sal gewis bevestigen myn seggen.
    Ik roep dan Jupiter tot myn getuigen aen,
    (160) En sweer u by het goet, dat gy my hebt gedaen,
By den gewyden haert, myn schuilplaets van elenden,
En uwen disch waer aen als gast ik my mach wenden.
    Dat in syn Vaderlant Ulysses sich onthouwt,
    En d’ongeregeltheit verborgen daer aenschouwt.
(165) Dat hy sich maekt gereet om sich daer van te wreeken,
Waer toe gelegentheit noch macht hem sal ontbreken.
[p. 247]
    Dit heeft de vogel my gebootschap door syn vlucht,
    Dien ik Telemachus getoont heb in de lucht.
Indien de prophecy, die gy my komt verkonden,
(170) Sei weêr Penelopé, waerachtig wert bevonden.
    Sult gy meer teekenen, van myn miltdadigheit
    Ontfangen, als gy hebt u selven toegeleit.
Terwyl dat onderlmg sy met malkandren spraken,
Sag men sich voor ’t Paleis de Vryers lustig maken.
    (175) Door ’t werpen van de schyf, of ’t schieten met de schicht:
    Als Medon seggen quam dat men hadt aengericht.
Die tyding deden sy door hem geen tweemael seggen,
Maer gingen aen den disch, en lieten ’t speeltuig leggen.
    Ulysses onderwyl ging met Eumeus voort,
    (180) Maer eer sy syn geraekt aen d’lthacasche poort,
Sei hem de Harder dit, myn Meester heeft bevolen,
Dat ik met u sou gaen, op dat gy niet soudt dolen.
    Want anders hadt ik u gelaten in myn stal,
    Op dat gy soudt van ’t Vee afkeeren ’t ongeval.
(185) Daer, tot myn wederkomst, gy wel hadt konnen blyven:
Maer ’k vreesde, dat my sou Telemachus bekyven.
    Dies volg ik syn bevel op ’t warmste van den dag,
    Op dat dus d’avondlucht u niet verkouden mach.
Sy naderden de stat langs hobbelige wegen,
(190) En hebben in ’t gesicht een klare bron gekregen,
    Die met een steene muer bemetselt was rontom,
    Wiens helder water, wiert vergadert in een kom.
Dat boven van een rots daer in quam neder dalen,
Waer uit d’inwoonders het in kruiken quamen halen.
    (195) Men vondt omtrent de bron een popelieren wout,
    En op den kruin der rots was een autaer gebouwt,
De Nymphen toegewydt, die daer op steets ontfingen,
Offranden en ’t gebedt vnn alle Vremdelingen.
    Eumeus en syn gast hier houdende wat stant,
    (200) Syn door Melanthius, daer komend, aengerandt.
Sie daer, heeft die gesegt, twee guiten by malkandren
Want elk soekt syns gelyk, en d’eene leidt den andren.
[p. 248]
    Seg verkendryver waer gy dit geselschap vondt,
    En waer gy henen wilt met desen vagebondt?
(205) Syn hongerige maeg sal al de spys verslinden,
Die door de gantsche stat op tafel is te vinden.
    Geef my den luijen schurk, en wert daer van verlost,
    lk sal hem op myn lant doen werken voor den kost.
En sonder wederwoort te seggen of te vragen,
(210) Heeft hy den bedelaer in het gesicht geslagen.
    Laërtes Soon wist niet of hy weerom sou slaen,
    Dan of hy met gedult die smaetheit uit sou daen,
De vrees weêrhield syn hant van sich bekent te maken,
En te verachteren syn voorgenomen saken.
    (215) Eumeus evenwel verfoeide dese daet,
    En sei, Melanthius gy lyt een onverlaet:
Een arm out Man te slaen is niet om te verschoonen,
De Nymphen sullen u haer ongenoegen toonen.
    Maer de geweldenaer, die hen daer op verliet,
    (220) Is na het Hof gegaen, en kreunde sich des niet.
Hy vondt de Princen daer, die na de tafel gingen,
En hem beneffens hen daer aen als gast ontfingen.
    Ulysses met syn gits geraekte ook voor de poort,
    En heeft in het Paleis, soet snarenspel gehoort.
(225) En vraegde of in dat Hof Ulysses placht te woonen,
Dat sich soo heerelyk quam voor syn oog vertoonen?
    Wat gevelprael is dat! wat konstig metselwerk!
    Wat al verdiepingen! wat deuren hoog en sterk!
Gy hebt gelyk begon Eumeus hem te seggen,
(230) Maer laet ons met malkaer ons saken overleggen.
    Wilt gy, terwyl ik hier sal wachten, binnen gaen?
    Of sal ik d’eerste syn, en laten u hier staen?
Sal iemant, die u siet, u niet van hier verdryven?
Ik sal, hervatte weêr Ulysses, hier maer blyven.
    (235) Ik ben de smaet gewent: een buik die honger heeft,
    Om slagen noch om schande, als hy wat krygt, niet geeft.
Terwyl sy met malkaer op beter uitkomst hopen,
Quam Argus uit syn kot Ulysses tegen loopen.
[p. 249]
    Een hond dien hy voorheên hadt selver opgevoedt,
    (240) Doch om syn ouderdom nu nergens toe meer goet.
Die heeft hem noch gekent, en vriendschap hem bewesen:
Waer door de tranen hem syn uit het oog geresen,
    Die door voorsichtigheit hy veegde daer van af,
    Op dat geen achterdocht sulks aen Eumeus gaf.
(245) Die korteling daer na is in ’t Paleis gekomen,
Daer hem Telemachus ten eersten heeft vernomen,
    En hem tot naderen een teeken heeft gedaen.
    Maer hy sag niet een stoel, die leeg was, ergens staen.
Hy keek vast hier en gins, en raekte seer verlegen,
(250) Tot hy d’opsnyders stoel ten laetsten heeft gekregen.
    Die hem heeft voorgedient een deel van het gerecht,
    En heeft broot uit den kors daer nevens neêrgelegt.
Ulysses wende haest ook na de zael syn gangen,
Schoon dat hy om den hals den bedelsak had hangen:
    (255) Doch heeft sich voor de deur op d’aerde neergeset,
    Waer op Telemachus ten eersten heeft gelet,
Die door Eumeus hem een broot heeft laten geven,
Met soo veel vlees, dat hy daer kon een dag van leven:
    En seggen, dat hy moest de Vryers spreken aen,
    (260) Versoekend, dat sy hem beliefden by te staen.
Nadien men door de schaemt sich noit moet laten raden,
Dan tot syn schade, als men met armoede is beladen.
    Ulysses nam het aen al wat syn Soon hem sondt,
    En met syn bedelsak bedekte hy den grondt,
(265) Lei voort de spys daer op, en sette sich tot eten,
Als of hy aen een disch hadt met gemak geseten.
    Terwyl dat Phemius gespeelt heeft op de luit,
    Of maekte met syn stem een aengenaem geluit.
Als ’t liedt geëindigt was, en van den disch opstonden,
(270) De Vryers, nademael sy sich versadigt vonden:
    Heeft Pallas door een wenk Ulysses geest verkloekt,
    En sei, ’t is tyt dat gy een aelmoes nu versoekt.
Soo moogt gy ’t aengesicht der Princen kennen leeren,
En weten of sy syn genegen u te deren.
[p. 150]     (275) Het geen hy heeft gedaen soo nedrig en bedeest,
    Of hy van jongs op was een bedelaer geweest.
Dies de miltdadigheit begon in hen t’ontvonken,
Soodanig dat hem elk een penning heeft gcschonken.
    Sy sagen syn persoon selfs met verwondering,
    (280) En vraegden waer van daen komt dese Vremdeling?
Des sei Melanthius, ’k ben flus van hem gescheiden,
Daer ik Eumeus hem op weg sag herwaerts leiden.
    Maer ik kan evenwel niets seggen voor gewis,
    Noch waer van daen hy komt, noch ook wie dat hy is.
(285) Antinous begon Eumeus te bekyven,
Als hy dit hadt gehoort, en sei, blyft verkens dryven,
    Het geen uw ambacht is: maer houdt uit ons vertrek,
    De vremde bedelaers. Heeft men daer van gebrek?
En vindt men t’ Ithaca die niet in alle hoeken,
(290) Al gaet gy langs den weg geen vagebonden soeken?
    Eumeus, die sich vondt door dit verwyt geraekt,
    Antwoorde, gy hebt my niet met verstant gelaekt.
Wie soekt de bedelaers? Ulysses huisgenoten,
Tracht gy door stuurs onthael altyd voor ’t hooft te stooten.
    (295) Maer ik geef daer niet om, soo lang. Ulysses Soon,
    Sal met Penelopé hier sitten op den throon.
Eumeus swyg, sei weêr, Telemachus, laet spreken
Dien Prins, hy is gewent, elk met syn tong te steken.
    En meent, dat ik daerom sal desen armen man,
    (300) Verjagen uit myn Hof, dien hy niet lyden kan.
Maer ’k sal om synent wil de gastvryschap niet schennen,
Daer van men Jupiter voorstander moet erkennen.
    Die d’onbarmhartigen dreigt met syn haet en straf:
    Soo dat hy wel sou doen, dat hy hem ook wat gaf.
(305) Maer hy wil voor sich selfs, al wat hy heeft, bewaren,
En geeft den armen niets van ’t geen hy komt te sparen.
    Wat hoor ik voor verwyt! antwoorde Antinous
    Dat sonder reden my durft doen Telemachus.
Indien de bedelaer van ieder kan ontfangen
(310) Soo veel tot onderhoudt, als ik aen hem sal langen:
[p. 251]
    Hoeft hy drie maenden lang te soeken kost noch drank.
    Als hy dit hadt geseit, kreeg hy een voetebank,
En heeft den armen man dien op het lyf gesmeten,
Het geen Telemachus heeft in de ziel gespeten:
    (315) Die sag dat door den slag syn Vader was geraekt.
    De Princen hebben selfs die boose daet gelaekt,
En seiden, hoe soudt gy dien overlast verschoonen,
Soo ’t een der Goden was, dien gy dus, komt te hoonen?
    Die sich veranderen somtyds in het gelaet,
    (320) Van eenig Vremdeling, die langs de deuren gaet.
Op dat sy souden sien, wat boosheit wert bedreven,
En of de menschen wel, dan of sy qualyk leven.
    Soo ras in haer vertrek Penelopé verstont,
    Dat aen de schouder was de Vremdeling gewondt:
(325) Heeft sy dus van haer huis d’opsienster aengesproken,
Myn waerde Eurynomé, ach mocht ik sien gewroken,
    Op desen onverlaet, het geen hy heeft begaen,
    En dat hem Jupiter mocht met den blixem slaen!
Ik haet, vervolgde sy, de Vryers die my plagen,
(330) En tegen mynen dank ten huwlyk komen vragen.
    Sy syn moetwillig, trots, vol onrechtvaerdigheit,
    Dies heb ik hun versoek gedurig afgeseit.
Voor al Antinous, die kan my noit behagen,
En minder, nu hy heeft dien armen man geslagen.
    (335) Dien ik wel spreken wouw, hy sit weer aen de poort,
    Misschien dat, van myn Man, hy tyding heeft gehoort.
Eumeus is daer op in het vertrek gekomen,
Soo ras de Koningin den Harder hadt vernomen,
    Die afscheit nemen quam, soo heeft sy hem belast,
    (340) Dat hy sou roepen gaen, uit haren naem syn gast,
En dat hy aenstonts hem soude in haer kamer leiden,
Daer sy den Vremdeling verlangend sou verbeiden.
    Of hy, die meenig lant omswervend* hadt besocht,
    Ulysses hadt gesien, en dat verhalen mocht.
(345) Eumeus sei, Vorstin, het geen hy sal vertellen.
Sal door verwondering u hert en geest ontstellen.
[p. 252]
    Indien het niet door last der Princen wert belet,
    Dat ik in uw vertrek met hem de voeten set.
Hy heeft gesegt, dat hy versekering kan geven,
(350) Dat Vorst Ulysses is op huiden noch in ’t leven.
    Die tot Thesprotien sich tot de reis bereidt,
    En tot syn wederkomst verwacht gelegentheit,
Soo ras hy die verkrygt sal hy die niet verliesen.
Telemachus begon terwyl soo hart te niesen,
    (355) Dat hy syn Moeder heeft verbaest door het gedruis,
    Het geen men overal kon hooren door het huis.
Maer als sy sich bedacht, nam sy het voor een teeken,
Dat, van syn Vyanden, haer Soon sich haest sou wreeken.
    Eumeus, hael dan hier den armen bedelaer,
    (360) Sei sy, op dat hy my, het geen hy weet, verklaer.
Soo hy my niet bedriegt sal ik aen hem vereeren,
Voor dese goede maer, een schoon pak nieuwe kleeren.
    Eumeus, al soo ras als hy’t gebodt ontfing,
    Ging aenstonts na de poort, en vondt den Vremdeling.
(365) En heeft aen hem verhaelt wat last hy hadt gekregen.
Ulysses was gereet, maer vondt sich wat verlegen,
    Door vrees, sei hy, of hem de Vryers mochten slaen,
    En dat, gelyk als flus, hem niemant by sou staen.
Des bidt ik, dat gy haer het smakelyk wilt maken,
(370) Dat ik eerst komen mach, wanneer de nacht sal naken.
    Dan sal ik voor ’t gewelt der Princen syn bevrydt,
    En tot haer onderhoudt genieten meerder tydt.
Eumeus heeft aen haer dit antwoort voorgedragen,
Waer van de reden haer kon eenigsints behagen.
    (375) Dies hy weêr na de zael syn treden heeft gewendt,
    En maekte syn vertrek Telemachus bekent.
Waer aen hy naderend geluistert heeft in d’ooren,
Op dat syn redenen ’t geselschap niet sou hooren.
    Ik ga weêr na myn huis sorg dragen voor uw goet,
    (380) En rade u, dat gy sulks hier voor u selven doet.
Gy syt hier midden in uw Vyanden, die trachten
Na uw verderf, wilt u voorsichtig daer voor wachten.
[p. 253]
    Ik hoop dat Jupiter het hen beletten sal,
    En door hun rasse dood voor komen ’t ongeval.
(385) Ga, sei Telemachus, maer gy moet niet vergeten,
Eer gy vertrekt, uw hert te sterken door wat eten.
    Op morgen moet gy weêr hier voeren van het lant,
    Het vee, dat men van doen heeft tot een offerhant.
Wat myn persoon belangt, ’k sal goede voorsorg dragen
(390) Dat my de Vryers niet verstrikken in hun lagen.
    De Harder ging daer op vervorderen syn reis,
    En liet sang, goede çier, en dans in het Paleis.

                Einde van het seventiende Boek.

<#odyssea019>Continue
[p. 254]

DE ODYSSEA

VAN

HOMERUS.

____________________________

ACHTTIENDE BOEK.

EUmeus hadt den weg na huis pas ingeslagen,
Als Irus is voor ’t Hof een aelmoes komen vragen.
    Hy was een bedelaer door Ithaka bekent,
    Syn brood van huis tot huis te bidden lang gewent.
(5) Arneus was syn naem, maer om syn gulsich eten,
Wiert in de wandeling hy Irus steets geheten,
    Al was hy groot, hy hadt noch sterkte noch veel hart,
    En evenwel hy heeft Ulysses uitgetart.
Dien hy door nydigheit niet aen de deur kon velen.
(10) Uit vrees, dat die met hem d’aelmoessen half sou deelen.
    Hy was selfs hongerig, en at gelyk een vraet,
    En hoe veel dat hy kreeg, noch was hy noit versaedt.
Weg, Grysaert, sei hy hem, soo gy hier meent te blyven,
Sal ik van dese poort met vuisten u verdryven.
    (15) De Princen gunnen my, dat ik daer aen mach staen:
    Sy wenken my, dat ik u sou daer van doen gaen.
Om ons gemeen bedryf rade ik u te vertrekken.
Ten sy gy liever my tot vechten wilt verwekken.
    Ulysses antwoort was, sta ’k u hier in de weg?
    (20) Gy hoort niet dat ik u het minste scheldwoordt seg.
Belet ik iemant u, uit miltheit, iets te geven?
Wy kunnen aen de poort gesamentlyk wel leven,
[p. 255]
    Indien men onder ons verdeelt het overschot:
    Want na dat ik kan sien, wy hebben ’t selfde lot.
(25) Maer daegt my niet veel uit, hoe oudt ik ook mach wesen,
Soo ’k boos wert, sal ik u doen voor myn handen vreesen.
    En ik sal u soo slaen, verliesend myn gedult,
    Dat gy hier morgen vroeg u niet vertoonen sult.
De gramschap wiert daer door in Irus hert ontsteken,
(30) Dies sei hy, hoe wel weet die bedelaer te spreken!
    Kryg ik hem by de kop, hy raekt syn tanden quyt.
    Wel aen dan maken wy ons vaerdig tot den strydt.
Ontkleedt u, en gy moogt met lynwaet u bedekken,
Ik sal het selfde doen, en myn gewaet uittrekken.
    (35) De Princen sullen syn getuigen van ’t gevecht,
    En sien wie onder raekt, of wie dat boven legt.
Sy hadden onderwyl begeven sich tot spelen,
En hoorden met malkaer de bedelaers krakkeelen.
    Des liepen sy daer heên, en sloten in een kring,
    (40) Met Irus, lagchende, den ouden Vremdeling.
En seiden, wie van twee syn makker neêr sal vellen,
Sal mogen naderhant ons aen den disch versellen.
    Een voorrecht, dat men noit aen iemant toe sal staen.
    Ulysses hoorend dit, nam die voorwaerden aen.
(45) En seide, spots gewys, sal ik wel durven wagen,
Te vechten met een Man, op ’t beste van syn dagen?
    Ik, die ben afgeslooft door jaren en verdriet,
    Soo dat ik nu niet meer myn eerste kracht geniet.
Maer, Princen, honger dwingt in het gevaer te loopen.
(50) Al weet ik dat voor my geen voordeel is te hopen,
    Ben ik bereidt den stryd met Irus aen te gaen,
    Versekert gy, dat hem dan niemant by sal staen.
Waer op Telemachus het woort heeft opgenomen,
En seide, Vremdeling hou moedt, en wil niet schroomen,
    (55) Soo eenig ongeluk u een der Grieken deedt,
    Soo sullen d’anderen verdedigen uw leet.
Ik sal, u boven dat gelyk myn gast beschutten,
En, als gy samen vecht, bedriegeryen stutten.
[p. 256]
    Daer in sal voor my syn de wyse Antinous,
    (60) Gelyk ik meen, en ook de brave Eurymachus.
De Princen altemael bevestigden syn seggen:
Ulysses ging daer op syn kleeren neder leggen,
    Na dat syn schamelheit met lappen was bedekt.
    Nu synde naekt, heeft hy twee armen uitgestrekt,
(65) Die geensints senuwloos aen breede schouders stonden,
En die sich ondersteunt door sterke beenen vonden.
    Of hy een worstelaer was van beroep geweest.
    Als Irus ’t ligchaem sag, wiert hy daer door bevreest:
En hadt uit het verdrag bedeest wel willen scheiden;
(70) Maer hy moest tot den strydt sich evenwel bereiden.
    De dienaers hebben hem van kleederen ontbloot,
    En stieten hem in ’t perk, op dat hy niet ontvloodt.
Wanneer Antinous den bloodaert soo sag beven,
Wiert hy vergramt, en heeft den snorker dus bekeven:
    (75) Gy, die flus hebt gestoft, en soo vermeten waert,
    Maekt u de Vremdeling, hoe oudt en swak, vervaert?
Ik seg u, soo gy niet u dapper komt te quyten,
Dat ik u op een schip geknelt sal laten smyten,
    Dat na Epiren vaert, daer Echetus regeert,
    (80) Die van syn dagen niets als wreetheit heeft geleert;
Die sal u sekerlyk afsnyden neus en ooren.
Als Irus, vol van schrik, die woorden quam te hooren,
    Begaf hem t’eenemael syn halfverbluste kracht,
    Doch hy wiert evenwel in ’t worstelperk gebracht.
(85) Toen hebben sy gelyk de vuisten opgeheven,
En meenig harden slag malkanderen gegeven.
    Ulysses wiert geraekt aen ’t rechter schouderbladt,
    Maer hy heeft soo verwoet syn Vyandt aengevat,
En tegens d’aerde hem met sulken kracht gesmeten,
(90) Dat hy het opstaen scheen, door ’t swymen, te vergeten.
    Hy hadt hem aen den hals dicht onde ’t oor gewondt,
    Soo dat hem, door den slag, ’t bloet liep uit neus en mondt.
Hy heeft hem niet gedoodt, uit vrees van sich’t ontdekken:
Maer hy ging na de poort hem met de beenen trekken:
[p. 257]
    (95) En heeft hem met den rug daer tegen opgerecht,
    Houdt daer nu goede wacht, heeft hy tot hem gesegt:
Maer wacht u naderhandt een ander te verjagen,
Soo gy niet krygen wilt noch eens uw huit vol slagen:
    Waer op Ulysses weêr ging sitten voor de poort,
    (100) ’t Geselschap heeft gelacht dat dit hadt aengehoort.
En wenste hem geluk, met den bevochten zegen,
En seide: Vremdeling, wy syn u seer genegen,
    De Hemel wil u ook vergelden dese daedt,
    Waer door gy dese stat verlost hebt van een Vraet,
(105) Dien wy na Echetus ten eersten sullen senden:
En Jupiter wil u bevryden van elenden,
    Sei hem Amphinomus die hem twee brooden schonk,
    En van den besten wyn een aengenamen dronk,
Om uit een gouden kop syn dorstig hart te laven.
(110) Van al de zegening, die hem de Vryers gaven,
    Heeft hem dat meest verheugt, mits hy sich heeft gevleit
    Dat hem daer door geluk en voorspoet wiert voorseit.
Dies heeft hy hen bedankt: voor al heeft hy gepresen
Amphinomus, die hem hadt ’t meeste goet bewesen.
    (115) Tot wien hy heeft gesegt, gy syt van ’t rechte bloed
    Van Nisus, soo vermaert door vroomheit van gemoedt;
Soo dat men van u niets, dan wysheit, kan verwachten:
Vergun my, dat ik mach voortbrengen myn gedachten.
    Dat gy die rechte voort moogt hooren, is myn wensch.
    (120) Van al de dieren is ’t elendigste de mensch.
Soo lang die in syn jeugt syn krachten aen voelt groeijen,
En dat de Goden hem in welvaert laten bloeijen,
    Is hy baldadig, trots, en vol van ydlen waen,
    En meent dat de Fortuin hem nimmer kan ontgaen.
(125) In tegendeel, wanneer opkomen quade tyden,
Waer in hy tegenspoet en moet armoede lyden,
    Die hy selfs heeft verdient door ongerechtigheit,
    Dan schynt het dat hy sich tot tegenstant bereidt,
Als of hy voor de hant der Goden niet wou buigen:
(130) ’t Geen van syn kleinigheit en laegte kan getuigen.
[p. 258]
    Soo broos is het verstant, het geen een sterfling heeft,
    Gelyk de dagen syn, die Jupiter hem geeft.
Ik vindt het aen my selfs: in ’t eerste van myn leven,
Hadt de geboorte my veel goederen gegeven.
    (135) Toen was ik weelderig, hoovaerdig, en vergat,
    Dat my maer was geleent het goet dat ik besat.
’k Heb ongerechtigheit, daer steunende op, bedreven.
Nu siet gy tot wat staet dat ik my moet begeven.
    Des rade ik ieder een, die sich in voorspoet vindt,
    (140) Dat hy gerechtigheit en matigheit bemint,
En dat hy nederig de gaven moet ontfangen,
Die met een milde hant de Goden aen hem langen,
    ’k Sie met verwondering, der Vryers overlast,
    Daer, op Ulysses beurs, wert daeglyks door gebrast:
(145) En dat sy niet ontsien, gelyk als sy behooren,
Syn kuische Gemalin. Al schynt haer Man verloren,
    Ik meen, dat hy sich haest aen hen vertoonen sal,
    En dat hy rechtevoort is dicht by desen wal.
Ik wensch, Amphinomus, dat gy u t’ huis mocht vinden,
(150) Als het gevaer genaekt, dat hen dreigt te verslinden.
    Ik denk niet, dat hy hen sal laten hier gerust,
    Als hy den voet aen lant sal setten op dees’ kust.
Dit hebbende gesegt, heeft hy den wyn gedronken,
Dien hem beleefdelyk die Prins hadt ingeschonken,
    (155) En heeft hem weêr ter hand gestelt den legen kop,
    Als hy den voorloop hadt geplengt van ’t druiven sop.
Amphinomus ging weg, vol droevige gedachten,
Als of hy hadt voorsien, het geen hem stond te wachten,
    Schoon hy gewaerschouwt was, Minerva heeft belet,
    (160) Dat hy ’t gevaer ontging, waer door hy wiert verplet.
Maer dien het Nootlot roept, sal goeden raed versmaden.
Daer na heeft de Godin Penelopé geraden,
    Dat sy de Vryers sou gaen vinden in de zael,
    En die door nieuwe hoop ophouden andermael.
(165) Op dat Telemachus syn Moeder meer mocht achten,
En sy tyd winnen mocht om haer Man af te wachten.
[p. 259]
    Sy riep Eurynomé, dit seggend: myn Vriendin,
    Ik heb iets, dat u sal verwondren, in myn sin
Dat is, dat ik my sal de Vryers gaen vertoonen,
(170) Hoe seer dat ik die haet: maer gy sult my verschoonen,
    Wanneer gy weten sult, wat dat myn insicht is:
    Waer van afhangen sal myn Soons behoudenis.
By die gelegenheit sal ik hem konnen spreken,
Om met dat losse volk syn ommegang te breken,
    (175) Waer van de woorden syn bekorelyk en soet,
    Maer hunne harten syn vervult met gal en roet.
Van die moetwilligers soek ik hem af te trekken,
Maer ik moet myn besluit met loosen schyn bedekken.
    Dat hebt gy wel bedacht, antwoorde Eurynomé,
    (180) Gâ geef uw Soon dien raed, Vorstin Penelopé,
Doch wil u in het badt alvorens wat verquikken,
En met blanketsel eerst uw aengesicht opschikken;
    Op dat het weêr de glans, gelyk voorheen, geniet,
    Dien gy verloren hebt door hartseer en verdriet.
(185) Verschyn niet in de zael met tranen op de wangen;
Daer kan een schoon gelaet geen luister door ontfangen.
    Behalven dat uw Soon is een volwassen man,
    Dat gy lang hebt gewenst, die sich wel redden kan.
Ach! waerde Eurynomé, waer soudt gy my toe brengen?
(190) Sprak weêr Penelopé, myn eer kan niet gehengen,
    Dat ik sou door de kunst opheldren myn gelaet,
    Het is al lang, dat my de lust daer toe vergaet.
Sins dat myn lieve Man syn leven is gaen wagen,
In de Troijaensche kryg, soek ik niet te behagen.
    (195) Maer nademael ik weet, dat het niet wel sou staen,
    Dat onder al die mans, ik soude alleenig gaen:
Seg Hippodamia dat sy sich toe moet stellen,
Om met Autonoë my derwaerts te versellen.
    Als de vertrouwde was uitvoeren gaen dien last,
    (200) Soo wiert de Koningin door soeten slaep verrast,
Waer in Minerva haer die schoonheit weêr quam senden,
Die sy verloren hadt, door quelling der elenden.
[p. 26]
    Sy sat noch in haer stoel, wanneer haer stoet verscheen,
    Waer door gerucht ontstont, soo dat de slaep verdween.
(205) Sy vreef hare oogen op, die waren noch gesloten,
Wat aengename rust, sei sy, heb ik genoten!
    Ach! of Diana gaf aen my soo soeten dood,
    Soo soude ik syn verlost van swarigheit en nood!
En hoeven verder niet myn overige dagen,
(210) Te slyten in verdriet, in schreijen en in klagen.
    Want in de weerelt bleef, voor my, doch anders niet:
    Na dat myn bedtgenoot, om d’eersucht, my verliet.
Daer op heeft sy’t vertrek, waer in sy sliep, verlaten,
En tradt ter kamer in, daer al de Princen saten.
    (215) De Vrouwen volgden haer. Haer aensicht was bedekt
    Met floers, dat evenwel veel liefde heeft verwekt.
De Vryers sagen haer. Die seer verwondert stonden,
Om dat sy haer soo schoon te voren nimmer vonden.
    Sy sprak Telemachus met dese woorden aen.
    (220) Is dan de moedigheit, myn Soon, in u vergaen?
Gy hebt, noch synde een kint, my dapperder geschenen.
Wie, die uw lafheit siet, sou tegenwoordig meenen,
    Dat gy de Soon kont syn van een manhaftig Held,
    Waer van gantsch Griekenlant veel wonderen vertelt.
(225) Soo gy gevoelig syt, hoe kunt gy het verdragen,
Dat men in uw Paleis heeft uwen gast geslagen?
    Een Vremdeling, dien gy bescherming hadt verleent.
    Wat denkt gy, dat het Volk van dese lafheit meent,
Als het op u de schandt daer van siet neder dalen?
(230) Gewisselyk gy sult daer oneer door behalen.
    Gy quetst uw plicht, myn Soon. Waer op Telemachus
    Antwoorde met bescheit voorsichtig haer aldus.
Ik heb het niet verdient, dat gy my hebt verweten:
En heb myn schuldigheit, vrouw Moeder, niet vergeten.
    (235) Het hert ontbreekt my niet. Maer ’t is niet altyt goet,
    Dat men ontydig iets, dat men sou willen, doet.
Ik ben van Vyanden omçingelt, die my haten:
En door myn vrindenhulp wort ik gestaeg verlaten.
[p. 261]
    En wat myn gast belangt, dien Irus heeft geplaegt,
    (240) Dese overlast heeft selfs de Princen niet behaegt.
Behalven dat hy heeft d’aenrander overwonnen,
En soo het lyf gebeukt, dat die niet staen sal konnen,
    Hy sit weêr aen de poort, en draegt ter nauwer noot,
    Op syne schouderen syn hooft, al half gedood.
(245) Gaf Jupiter! dat ik in sulken staet mocht vinden,
De Vryers, die myn goet in overdaedt verslinden.
    Eurymachus tradt toe, na ’t endt van ’t onderhoudt:
    En heeft d’aenminnigheit der Koningin aenschouwt,
Waer aen hy heeft gesegt, soo Argos volken sagen,
(250) Uw schoonheit, wyse Vrouw, gy soudt hen soo behagen,
    Dat gy meer Vryers soudt vernemen in uw Hof.
    ’t Is niet door vleijery dat ik verhef uw lof,
Ik sag noit Vrouw soo wel als gy gemaekt van leden,
Met veel verstant begaeft en aengename zeden.
    (255) Waer op Penelopé antwoorde: spreek my niet,
    Van schoonheit die ’k al heb verloren door verdriet.
Myn aensicht is verwelkt sints dat my, en syn Staten,
Om Menelaus wrok, Ulysses heeft verlaten,
    En heeft na Ilium het Grieksche heir verselt.
    (260) Na dien bedroefden dag heb ik myn hert gequelt.
Ik denk steeds om ’t vaerwel, het geen hy my quam seggen
Als hy myn rechterhant liet in de syne leggen:
    Myn trouwe Gemalin, sei hy my, wat ontstelt:
    De Grieken sullen al niet komen uit het veldt,
(265) Die nu, ten kryg gerust, na Troijen met ons varen:
Ik weet het niet, of my de Goden sullen sparen.
    Het is een strydbaer Volk, dat men aentasten sal;
    Hun stat is machtig’ryk, en heeft een sterken wal.
Soo het gebeuren mocht, dat ik daer wiert verslagen,
(270) Versoek ik, dat gy sorg wilt voor myne Ouders dragen,
    Voor huis en goederen. Bescherm myn Volk en Throon,
    Handhaef gerechtigheit, en voedt wel op myn Soon:
En soo Telemachus opwassen mach en leven,
Tot jaren van verstant, wil hem ’t Ryk overgeven.
[p. 262]
    (275) Verlaet dan het Paleis en trouw een ander Man,
    Die waerdig is uw hant, en u behagen kan.
Ik hoop dat Jupiter aen u sal zegen schenken,
En dat gy noch somtyts sult om Ulysses denken.
    Als hy dit hadt gesegt, verliet by dese kust,
    (280) Na dat hy my omhelst en hadt voor ’t laetst gekust
En tot myn ongeluk is nu die tydt verstreken,
Dat Hymeneus moet myn echttoorts weêr ontsteken:
    Gelyk Ulysses selfs aen my bevolen heeft,
    Eer hy vertrok. En ’t geen meer ongenugt my geeft,
(285) Is, dat ik schenden sie, gewoonte en oude wetten,
Door Vryers in myn Hof, die op ’t gebruik niet letten,
    Dat onderwyst, dat, die een Gemalin begeert,
    En die behagen wil, geschenken haer vereert:
De runders en het vee laet komen uit syn landen,
(290) Dat hy van noden heeft voor disch en offerhanden,
    Daer hy van syn Meestres de vrienden mee tracteert
    Door dese in tegendeel wert al myn goet verteert.
Ulysses was verheugt haer dus te hooren spreken,
En dat sy heeft gestaeg de Vryers uitgestreken,
    (295) Door woorden niet gemeent, die sy maer heeft bedacht,
    Om dat sy door die hoop geschenken heeft gewacht.
Antinous tradt toe, en heeft aen haer geraden,
Dat het gebruiklyk was, geen gaven te versmaden.
    Doch heeft gesegt, soo lang gy niemant geeft uw hant,
    (300) Geen van ons allen sal vertrekken na syn lant.
Dit seggen heeft verwekt in d’andren groot behagen,
Die ieder, uit syn huis, geschenken lieten dragen.
    Antinous gaf haer een kostelyk gewaet,
    Dat konstig geborduert was rontom op de naet,
(305) En op de borst beset met twalef goude sloten,
Van Prins Eurymachus heeft de Vorstin genoten,
    Twee banden om den arm van gout en barrensteen,
    Waer van, gelyk de Son, de glans in d’oogen scheen.
Eurydamas schonk haer aen d’ooren een paer ringen,
(310) Daer onder aen het gout drie diamanten hingen.
[p. 263]
    Pisander heeft een snoer van paerlen haer vereert,
    Het geen tot hoogen prys van elk wiert gewaerdeert.
Van d’andre Vryers is gene in gebrek gebleven,
Of heeft aen haer iets raers, of een kleinnoot gegeven.
    (315) De Koningin is weêr na haer vertrek gegaen,
    En nam de giften meê, die elk haer hadt gedaen.
De Princen gingen sich op ’t buitenhof vermaken,
Het ovrig van den dag in aengename saken
    Sy dansten met malkaer, en songen op de maet,
    (320) En hadden snarenspel daer by, tot ’s avonts laet.
Toen wierden in de zael drie vueren aengestoken,
Van hout onlangs gesaegt, dat lieflyk heeft geroken.
    En mits men fakkellicht rontom de mueren hing,
    Scheen het als of het Hof een nieuwen dag ontfing.
(325) De Vryers lieten sich door de Staetjuffers lichten.
Mits die manier van doen Ulysses quam ontstichten,
    Sprak hy haer aldus aen. ’t Is beter dat gy gaet
    Na uw Meestres, en my dit hantwerk overlaet.
’k Sal in uw plaets de toorts wel voor de Princen dragen,
(330) Al bleven sy by een tot het sal morgen dagen.
    Men heeft uw dienst van doen daer boven in ’t vertrek,
    Alwaer de Koningin geselschap heeft gebrek.
De Vrouwen onder een die lachten om syn spreken,
En hebben spotsgewys, malkandren aengekeken.
    (335) Melantho schoon en jong was onder dese stoet,
    En door Penelopé van kintsbeen opgevoet,
Als of ’t haer Dochter was. Ver van die gunst t’erkennen.
En dat sy sich tot troost van haer Meestres sou wennen,
    Socht niets als eigen lust; dies sy sich soo vergat,
    (340) Dat haer Eurymachus hadt tot syn wil gehadt.
Sy heeft op dese wys Ulysses doorgestreken.
Past het u Vagebondt dus het ontsag te breken,
    Dat gy rampsalige de Princen schuldig syt?
    Om dat gy Irus hebt verwonnen in den strydt.
(345) Of is ’t door dronkenschap, dat gy hier durft soo snappen?
Pak u terstont van hier, met uw verscheurde lappen.
[p. 264]
    Of anders werpen u de knechts ter venster uit,
    En geven u een dracht stokslagen op de huit.
Ulysses koln dit niet stilswygende gedoogen,
(350) Dies hy haer heeft gesegt, met gramschap in syn’ oogen,
    ’k Sal aen Telemachus gaen seggen uw bedryf,
    Op dat hy schaemteloose uw handeling bekyf.
De Vrouwen gingen weg, beginnende te schroomen,
Dat anders voor den Prins haer ommegang mocht komen.
    (355) Ulysses tradt na ’t vuer, het geen in bakken lag,
    Van waer hy’t aengesicht der Princen best besag,
Gedurig denkende, hoe dat hy sich sou wieeken.
Minerva die hem socht daer toe noch meer t’ontsteken,
    Heeft hen in spotterny baldadig voort doen gaen,
    (360) Op dat noch grooter spyt Ulysses uit sou staen.
Eurymachus begon den armen Man te quellen,
Daer door hy lagchen deedt syn dartle metgesellen.
    De Goden senden ons, sei hy, dien bedelaer,
    Op dat syn kale kop ons dien tot kandelaer.
(365) Myn Vriendt vervolgde hy, soo gy myn knecht wilt werden,
Soo hoeft gy langer niet in armoe te volherden.
    Gy sult gaen na myn lant, al waer gy welgevoedt,
    Myn heggen scheren sult, en boomen planten moet.
Myne akkers in de tydt besaeijen, of weêr ploegen,
(370) Ik sal daer kleederen en schoenen u toe voegen,
    Behalven dat gy noch ontfangen sult uw loon.
    Maer gy syt al te leui, en ’t bedelen gewoon:
Om dat gy kont den kost dus sonder moeite krygen.
Ulysses kon daer op, dit hoorende, nietswygen:
    (375) Maer seide Eurymachus, indien ik in den oest,
    De cikkel in de hant, eens met u maeijen moest,
Of spaeijen eenig veldt, sou men haest konnen merken,
Wie van ons beiden dan het naerstigste sou werken.
    Of ook indien een kryg, in dit gewest, oritstondt,
    (380) Soo men my wapens gaf, en my daer henen sondt,
Den degen in de hant, soude ik wel haest doen blyken,
Dat ik in dapperheit voor u niet hoef te wyken.
[p. 265]
    Maer ik geloof, dat u de moedigheit ontbreekt,
    En dat gy rechtevoort gelyk een snorker spreekt.
(385) Soo gy Ulysses saegt, soudt gy’t hert haest verliesen,’
En na uw Vaderlant den naesten weg verkiesen.
    Dit heeft Eurymachus soo van verstandt berooft,
    Dat hy een voetschabel wierp na Ulysses hooft:
Die dien wat bukkende voor over heeft ontweken.
(390) Die slag quam evenwel het schouderblad te breken,
    Des schenkers, die de kan ter aerden vallen liet,
    En door scheeuwende pyn liet hooren syn verdriet.
Dit heeft gerucht gemaekt: de Vryers quamen vragen,
Waerom dat door de smert de schenker quam tc klagen.
    (395) En wetend het geval, straks seiden tot malkaer,
    Wat doen wy langer hier met desen bedelaer?
Die onder ons krakkeel gedurig komt verwekken,
Laet ons, uit het Paleis, hem aenstonts doen vertrekken.
    Waer op Telemachus’t woordt nam, en heeft gesegt,
    (400) Verliest gy het verstant? gy Princen doet niet recht,
Dat gy dien armen man staeg wilt verongelyken.
Gy smeedt een quaed besluit, dat gy daer door doet blyken.
    En merklyk kan men sien ’t gevoelen van u hert,
    Het geen door eenig Godt daer toe gedreven wert.
(405) Verlaet de tafel nu, soo gy gelooft myn seggen,
En laet sich tot de rust een ieder nederleggen:
    Dat is nootsakelyk, terwyl de nacht begint,
    Doch ’t is geen dwang, elk doe wat hy geraden vindt.
De Princen swegen stil, en konden niet versinnen,
(410) Hoe dat Telemachus dorst sulke tael beginnen.
    Amphinomus op ’t laest sei vrienden weest bedacht,
    Dat voor verrukkingen van gramschap elk sich wacht.
Toont niet dat u ’t verwyt, dat waer is, heeft gespeten:
Wy hebben wel verdient, dat het ons wert verweten.
    (415) Doet in ’t toekomende den Vremdeling geen quaet,
    Noch eenig huisgenoot, die ’t Hof ten dienste staet.
Maer laet de schenker ons weêr volle koppen brengen,
Om d’eerste droppelen eerbiedig neêr te plengen.
[p. 266]
    En laet Telemachus sorg dragen voor syn gast.
    (420) Dit alles wiert gedaen, gelyk het was belast,
De wyn wiert daer gebracht, en rondom ingeschonken,
En als elk Vryer hadt syn beker uitgedronken,
    Na dat hy van den wyn de plenging hadt gedaen,
    Is ieder vergenoegt, soo ’t scheen, na huis gegaen.

                Einde van het achttiende Boek.

<#odyssea20>Continue
[p. 267]

DE ODYSSEA

VAN

HOMERUS.

____________________________

NEGENTIENDE BOEK.

ULysses bleef in ’t Hof, en heeft by hem gekregen
Minerva, die daer quam om samen raet te plegen,
    Hoe hy de Vryers sou best helpen aen hun dood.
    En raken selver niet, door tegenstant, in noot.
(5) Des hebben sy met een voorsichtig overslagen,
Dat moest Telemachus ’t geweêr na boven dragen,
    ’t Geen in de zael gereedt rondom de muren hing,
    En seggen dat het daer door rook en stof verging.
Die sulks verrichte: en heeft Euryclea bevolen,
(10) Dat sy ’s nachts sou door ’t Hof geen Vrouwen laten dolen.
    En sluiten onderwyl haer kamer in het slot.
    Ik sal, sei d’oude Min nakomen uw gebot:
Maer wie, vervolgde sy, sal u dan konnen lichten?
Dat sal, antwoorde hy, de Vremdeling verrichten.
    (15) Want ik begeer dat, elk die door my wert gevoedt,
    Sy besich schoon myn gast, en daer voor dienen moet.
Ik ben verheugt, sprak sy, dat ik u sorg sie dragen,
Voor uwe goederen. Den Hemel wilt behagen,
    Dat gy toenemen moogt in wysheit en verstant:
    (20) En dat sulks strekken mach, tot voordeel van uw lant.
Als sy dit hadt gesegt, ging sy de deuren sluiten,
Van ’t Vrouwelyk verblyf, en niemant quam daer buiten.
[p. 268]
    Tot dat al het geweêr na boven was gebracht,
    Dat een geruimen tyd bleef duren van den nacht.
(25) Terwyl daer meé de Soon en Vader besich waren,
Quam met een goude lamp Minerva ’t Hof verklaren,
    Waer in de heldre glans verleende een nieuwen dag.
    Telemachus verbaest riep uit, toen hy dit sag,
Dit is een wonderwerk gewislyk van de Goden,
(30) Die met ons sullen syn. Ulysses heeft geboden,
    Dat hy stilswygen moest, en ondersoeken niet,
    Wat onnaturelyk door ’s Hemels macht geschiedt.
De Goden altemets doen blyken hun vermogen.
Schoon, sei hy voort, dat sy verblinden ’s menschen oogen,
    (35) Dies men de heerlykheit van hun persoon niet siet:
    Een voorrecht, dat alleen d’onsterflykheit geniet.
Maer laet my hier alleen, gae u tot rust begeven:
’k Wil sien, hoe dat hier ’s nachts de kamermaegden leven.
    Uw Moeder is bedroeft, die ’k onderhouden sal,
    (40) En troosten door wat hoop haer tegen ’t ongeval.
Ik weet wel dat sy sal my na veel saken vragen:
En over my, dien sy niet kent, sich sal beklagen.
    Soo ras Telemachus na buiten was gegaen,
    Verscheen Penelopé soo schoon gelyk Diaen.
(45) Van Vrouwen achtervolgt, die haer tot stoet verselden,
En voor haer by het vuur een schoonen armstoel stelden,
    Van silver en ivoor: waer op sy nedersat:
    Dien haer Icmalius, voorheên gegeven hadt.
Die door de draeikonst had een grooten roem bekomen,
(50) De Vrouwen hebben straks de tafel opgenomen,
    En droegen weg het geen van ’t Gastmael overschoot,
    Dat de Hofmeesterin in de spyskamer sloot.
Melantho d’onbeschaemste en darrelste der Vrouwen,
Als die Laërtes Soon quam in de zael t’aenschouwen,
    (55) Heeft hem weêr aengerandt: en seide, sullen wy,
    Van uw gehaet gesicht, dan nimmer raken vry?
’s Nachts komt gy in ’t Paleis, wat dat wy doen, verspieden:
Elendige ’k rade u terstont van hier te vlieden.
[p. 269]
    Of ’k sal met dese toorts uw dryven uit de zael.
    (60) Is ’t niet genoeg dat gy gedaen hebt een goet mael?
Ulysses sag haer aen, met d’oogen vol van toren,
Als hy de tweedemael moest die versmaetheit hooren:
    En heeft tot haer gesegt, hoe valt gy my soo hart?
    Medoogelose maegt die my gedurig tart.
(65) Wat heb ik u gedaen? is ’t om myn hooge jaren,
En dat gy niet bemint een man met gryse haren?
    Voor desen hadt ik ook van alles overvloet,
    Nu heeft my Jupiter benomen al myn goet.
Denk, dat dit ongeluk aen u ook kan gebeuren:
(70) Het is des waereldts loop, na vrolykheit volgt treuren.
    Nu syt gy weelderig, en steunt op uw gelaet,
    Dat schoon en jeugdig is, en elk te boven gaet.
Gy geeft u selven toe in buitensporigheden:
Vrees voor de Koningin, die straffen sal uw zeden,
    (75) Of voor Ulysses selfs veneemt hy wat gy doet:
    Hy komt, en is niet ver schoon gy sulks niet vermoedt.
En of het al geviel, dat hy mocht achterblyven,
Syn Soon weet, wat in ’t Hof de Vrouwen steeds bedryven.
    Die synen Vader volgt, en van die jaren is,
    (80) Dat hy bestraffen kan bedreven ergernis.
Maer wis Ulysses heeft het leven niet verloren.
Hy sprak soo hart dat het de Kortingin kon hooren,
    Die de baldadigheit met ongenucht verstondt,
    Dies sy Melantho riep, en seide, houdt u mondt,
(85) Ik ken van overlang uw buitensporigheden,
Gy syt in een verdrag met anderen getreden,
    Om te verhinderen al wat ik gaerne sag,
    En daerom komt gy hier verspieden myn gedrag.
Gy weet, dat ik verlang den Vremdelng te spreken,
(90) En soekt nu myn besluit, door uw gekyf, te breken.
    Door dese arglistigheit wert uw verraet getoont,
    Die na verdiensten haest, door my sal syn geloont:
’k Sal uw lichtvaerdigheit na desen wel beletten.
Toen deedt sy op een stoel Ulysses nedersetten.
[p. 270]
    (95) Die door Eurynomé dicht by haer wiert gebracht,
    Na dat d’opsienster dien bedekt hadt met een vacht.
De Koningin daer op, soo ras hy was geseten,
Sei, Vremdeling, voor eerst soo moet ik van u weten,
    Uw naem, uw Ouders naem, en ook uw Vaderlant.
    (100) Princes, antwoorde hy, vol kennis en verstant,
Gy kunt de Koningen door uwen omgang leeren,
Hoe dat men Volkeren kan wysschelyk regeren.
    Hoe men handhaven moet recht en gerechtigheit,
    Op dat de welvaert wert door ’t gantsche Ryk verbreidt:
(105) Wat gy my vraegt ben ik bereidt om uit te leggen,
Maer, ’k bidt u, vergt my niet myn afkomst u te seggen,
    Spaer my ’t verhael dat vol van ongelukken is,
    En droefheit baren soude in myn geheugenis.
Het voegt geen Vremdeling te suchten en te klagen,
(110) Myn klachten souden meer vermoeijen als behagen.
    Uw Vrouwen souden my om ’t weenen lagchen uit.
    En seggen, dat de wyn de bron is daer ’t uitspruit.
De wyse Koningin antwoorde, myn elenden,
Die ’t Jupiter belieft gestaeg my toe te senden,
    (115) Syn oorsaek dat ik nu van ’t voordeel ben ontbloot,
    Beleefde Vremdeling, dat ik voorheên genoot.
Myn schoonheit is vergaen: en lof kan my niet baten,
Sins, om den Troischen kryg,* myn Man my heeft verlaten.
    Ach! of de Hemel gaf, dat hy eens weder quam,
    (120) En hier den Scepter selfs my uit de handen nam!
Ik soude dan door hem een grooten roem ontfangen,
Die van hem maer alleen my over ’t hooft kan hangen.
    Nu ben ik niet bequaem te sorgen voor het Ryk,
    Om dat de droefheit maekt, dat ik daer in beswyk.
(125) Daer boven komen my myn Vryers daeglyks quellen,
Waer van ik het versoek niet langer uit kan stellen.
    Ik heb den tyt soo lang door listen uitgerekt,
    Maer door een kamermaegt is het bedrog ontdekt.
Myn Vrienden raden my, dat ik soude iemant trouwen,
(130) Om dat ik aen myn Soon het Ryk niet kan onthouwen,
[p. 271]
    Dat overmydelyk hem de geboorte geeft,
    Nadien hy rechtevoort de jaren daer toe heeft.
Maer Vremdeling ik moet uw wedervaren hooren,
Ook wie gy syt verstaen, en waer gy syt geboren.
    (135) Dewyl gy niet gelykt, te syn van het geslacht
    Der menschen, die een eik of klip heeft voortgebracht.
Waer van de fabelen den oorspronk ons vertellen
Wilt uwedroefheit dan soo lang ter syde stellen,
    En myn nieuwsgierigheit voldoen. Terwyl ik moet,
    (140) Ophalen, heeft hy haer gesegt, myn tegenspoet:
Weet dan, dat in de zee een eilant is gelegen,
Seer groot, en dat den naem van Creten hadt gekregen.
    Dat schoon en vruchtbaer is, en tachtig steden heeft,
    Waer in een groot getal van onderdanen leeft.
(145) Die van gantsch Griekenlant daer binnen syn geweken,
En daerom altemael de selfde tael niet spreken.
    De Koning Minos heeft daer het gebiedt gehadt,
    Die alle negen jaer met Jupiter eens at.
Uit wien Deucalion is naderhant gesproten,
(150) Waer van ik met een Broer het leven heb genoten:
    Idomeneus genaemt, die meê na Troijen ging,
    En sich gebruiken liet tot de belegering.
Ik die de jongste was, ben daerom t’huis gebleven,
Myn Vader heeft den naem van Ethon my gegeven.
    (155) De hooftstat van het Ryk hiet Gnossa, daer ik sag
    Ulysses, die verwaeit voor onse kusten lag.
Daer ik d’eer heb gehadt, hem in ’t Paleis t’ontfangen,
En de geschenken hem van gastvryschap te langen.
    Die na Idomeneus, daer komend heeft gevraegt
    (160) En mits hy daer syn reis twee weken heeft vertraegt,
Om dat het onweêr bleef gestadig soo lang duren,
Soo heb ik onderhoudt aen ’t bootsvolk laten sturen.
    En in myn Broeders plaets, waer na hy hadt getaelt,
    Mits die vertrokken was, heb ik hem wel onrhaelt.
(165) Waer aen, hy sei, dat hy door vriendschap was verbonden.
Daer na heeft Jupiter hem goeden windt gesonden.
[p. 272]
    Ulysses heeft aldus syn fabelen vertelt,
    En met de waerheit die gemengelt en verselt.
Penelopé wiert soo, door dit verhael, bewogen,
(170) Dat sy een tranenvloet gestort heeft uit haere oogen.
    Waer door haer aengesicht soodanig wiert besproeit,
    Gelyk gesmolte* sneeuw, die van ’t gebergte vloeit.
Sy schreide om haer Gemael, die voor haer was verschenen,
Al was hy seer geraekt, onthielt hy sich van weenen.
    (175) Waer toe hy wiert geport door mededoogentheit,
    Die hy niet blyken liet, op dat sy wiert misleidt.
Maer hielt syn oog gestrekt op haer bekoorlyk wesen,
Daer hy de schoonheit van hadt seer bemint voor desen.
    Na dat sy haer gemoedt door tranen hadt ontlast,
    (180) Heeft dit de Koningin gesproken tot haer gast.
Wat soudt gy Vremdeling gerust my konnen stellen,
Soo ’t waer is, wat gy komt van myn Gemael vertellen,
    Ik wil daer van een proef gaen nemen: seg my dan,
    Wanneer hy tot u quam, wat kleeren droeg myn Man?
(185) Hoe was hy van gelaet? daer nevens moet gy melden,
Wie, en wat Volk het was, die hem op reis verselden.
    Ulysses antwoort was: kan de geheugehenis,
    Herinneren het geen soo lang geleden is?
En als men heeft gesien iets over twintig jaren
(190) Kan men d’omstandigheit daer van nu net verklaren?
    Hy hadt al evenwel, is het my niet ontgaen,
    Als hy tot Gnossa was, een purpren mantel aen:
Waer op van voren was gestikt een jacht van honden,
Die van een hart het kalf naliepen en verslonden.
    (195) Soo kunstig geborduert, dat men ’t sag met verrmaek
    En die hadt op de borst een dubblen gouden haek.
Daer onder hy om ’t lyf een rok hadt aengetogen,
Die blonk gelyk de Son, en schemeren deedt d’oogen.
    Doch of een vriendt aen hem geschonken hadt dit kleedt,
    (200) Of dat hy ’t bracht van huis, is ’t geen dat ik niet weet.
Gelyk, op syn vertrek, hy heeft van my gekregen,
Een draegbandt met beslag van silver, en een degen.
[p. 273]
    Na dat hy was onthaelt gelyk myn beste vriendt,
    En soo syn hooge staet en afkomst het verdient.
(205) Nu verder wat belangt de maets die by hem waren,
Daer onder was een Man die ouder was van jaren:
    Het was een bruin Heraut, die hooge schouders hadt,
    En kroes haer op het hooft, van aengesicht wat plat.
Eurybatus genaemt, dien hy seer wel mocht lyden,
(210) Mits hem die bygestaen hadt in benauwde tyden.
    Als die bysonderheit Penelopé verstondt,
    En sy de teikenen van waerheit daer in vondt.
Om dat sy ’t selfde kleet, soo net door hem beschreven,
Als hy na Troijen trok, Ulysses hadt gegeven:
    (215) En daer, met eigen hant, den haek hadt aengehegt.
    Soo heeft sy schreijende tot hem daer op gesegt.
Sal ik myn lieven Man noit in ’t Paleis ontfangen!
En na syn wederkomst steeds vruchteloos verlangen!
    Ik schrik als my den naem van Troijen wert genoemt,
    (220) Waer door myn levenstydt tot treuren is gedoemt.
Gy Vremdeling hebt my verquikt, en hoop gegeven,
Dat ik den blyden dag sal mogelyk beleven,
    Dat ik hem weêr sal sien. Waer door gy hebt gemaekt,
    Dat gy voort in myn gunst en achting syt geraekt.
(225) Ulysses levendig door dese klacht bewogen,
Sei tot de Koningin, wilt af uw tranen droogen.
    Daer syn meer weduwen die treuren om haer Man.
    Hoewel ik om uw rouw u niet berispen kan.
’t Is redelyk dat gy dien heldt niet kunt vergeten,
(230) Die sich soo wisselyk heeft overal gequeten.
    Maer houd een weinig op, denk niet om ongeval,
    Tot dat gy hebt gehoort, wat ik uw seggen sal.
Ulysses is niet dood. En ’k heb voor vast vernomen,
Dat hy niet ver meer is, en haest weêr om sal komen.
    (235) En daer op heeft hy haer een lang verhael gedaen,
    Van alles wat op reis hy selfs hadt uitgestaen.
En eindelyk hy heeft by Jupiter gesworen,
Dat hy de Koningin de waerheit hadt doen hooren.
[p. 274]
    Die seide, gave Godt! dat eenmael myn verdriet,
    (240) Een endt hadt maer myn hert getuigt het echter niet.
’t Belieft den Hemel niet myn ongenucht te stelpen:
En wie sal na uw lant u dan weêr willen helpen.
    Nadien de Vryers syn nu meesters in ’t Paleis,
    En daer van soudt gy niets verkrygen tot uw reis,
(245) Want sy syn wrevelig en d’armen niet genegen:
Maer van Ulysses selfs hadt gy genoeg gekregen.
    Die wist hoe dat een waert syn gast onthalen moet,
    En spaerde daer voor noit syn brood noch ook syn goet.
Verschaffend mildelyk al wat die hadt van nooden.
(250) De Vrouwen van haer stoet heeft sy daer op geboden,
    (Waer aen sy met ontsag haer aenspraek heeft gewendt,
    Om dat sy deernis hadt met d’arme mans elendt)
Dat sy den Vremdeling de voeten souden wassen,
En als haer gunsteling hem steets op moesten passen.
    (255) Daer na, heeft sy gesegt, bereidt voor hem een bedt,
    Op dat het ongemak syn nachtrust niet belet;
Al is hy arm, men moet hem daerom niet versmaden,
En morgen vroeg sult gy hem in de badstoof baden.
    En als hy daer gesalft met geurig reukwerk is,
    (260) Sal hem Telemachus doen spysen aen syn dis.
Al wie dat hem misdoet, sal in myn ongunst raken,
En weinig vorderen by my syne eige saken,
    Maer Vremdeling die my nu over wysheit pryst,
    En daer om grooter eer, als ik verdien, bewyst,
(265) Wat soudt gy naderhant niet van myn vrekheit denken,
Soo ’k u die lappen liet, en niet een kleet mocht schenken?
    En dat men in ’t Paleis u sag soo haveloos?
    Het leven van den mensch op aerde is kort en broos,
En daerom hoordt hy het in weldoen te besteden,
(270) En by te staen die geen, die ramp en armoe leden.
    Soo wert syn naem en roem de weerelt door verbreidt.
    Maer andren die bekent syn door onmenschlykheit,
En te beledigen hun evennaesten soeken,
’t Is seker, dat elk een die menschen sal vervloeken,
[p. 275]
    (275) Eelhartige Vorstin, heeft hy daer op gesegt,
    Ik neem niet aen het geen gy my hebt toegelegt.
Sins ik myn Vaderlant omswervendt moet ontberen,
Tracht ik na geen gemak, noch kostelyke kleeren.
    Ik ben ook niet gewoon te slapen op een bedt,
    (280) Laet toe, dat in een hoek ik my weêr neder set.
Beveel uw Vrouwen niet, dat sy tot my genaken;
Door geene, die uw dient, sal ik my laten raken.
    Ten waer daer eene was, die hooge jaren heeft,
    En die gy selver weet, dat volgens wysheit leeft:
(285) De jongen sullen my niet aen het ligchaem tasten.
Waer op de Koningin antwoorde, van de gasten,
    Die ’k oit in myn Paleis van buiten ’s lands ontfing,
    Hadt niemant soo veel deugt, als gy toont Vremdeling.
Ik heb een oude Min, die trouw is en ervaren,
(290) Die heeft gevoedt myn Soon in syne kindsche jaren:
    Die wil ik, dat u sal de voeten wassen af,
    Sy heeft het eene been al selver in het graf.
Met dese hoeft gy niet voor achterdocht te schroomen,
En aenstonts heeft sy die, in het vertrek doen komen.
    (295) Waer aen sy heeft gesegt, ’k beveel u dat gy wast,
    Myn trouwe Euryclea, de voeten van myn gast.
My dunkt dat hy soo oudt moet als Ulysses wesen.
En dat hy hem gelykt, niet soo die was voor desen,
    Maer rechtevoort; nadien een mensch veroudert wert,
    (300) Die veel geleden heeft door armoede en door smert.
Na dat Euryclea hem recht hadt aengekeken,
Soo heeft sy na de lucht de handen opgesteken.
    En riep met tranen uit, Ulysses lieve Soon,
    Wat doet gy my verdriet! is dit ’t verdiende loon,
(305) Pat voor Godvruchtigheit de Goden u betalen!
En moet gy buiten ’slants soo lang elendig dwalen!
    Na dat op hun autaer soo meenige offerhandt,
    Die gy gegeven hebt, door Priesters is verbrandt.
Behoorde gy daer voor niet hier gerust te leven,
(310) Eo goede opvoeding aen Telemachus te geven!
[p. 276]
    Maer Jupiter is doof, en hoordt niet ons gebedt:
    Nadien hy niet te min uw wederkomst belet.
Hy weigert u gestaeg daer toe bequame winden.
Misschien in ’t Hof daer gy een schuilplaets meent te vinden,
    (315) Syn ook baldadigen, door welkers stuers gelaet,
    Een Vremdeling, als hier geschiet is, wert versmaedt.
Na dat door suchten syn haer klachten afgebroken,
Is de gewaende gast door haer dus aengesproken.
    Het schynt, sei sy, dat gy de kamermaegden vreest,
    (320) Waer door gy onbeschoft bejegent syt geweest:
’t Syn ongevoeligen, die d’arme luiden haten,
’t Is recht, dat gy niet door haer u dienen wilt laten.
    Maer mits Penelopé my dat heeft opgeleit,
    Ben ik met al myn hert, tot desen dienst bereit.
(325) Want ik heb noit gevoelt soo krachtig het bewegen.
Wy hebben meenig gast voor desen hier gekregen,
    Door de Fortuin vervolgt, die vluchte in dees stat,
    Maer noit heb ik met hen die deerenis gehadt.
Mits niemant heeft als gy, Ulysses soo geleken;
(330) Gy hebt syn gang, gelaet, en syn manier van spreken.
    Ulysses bang, dat sy kreeg eenige achterdocht,
    En die haer uit het hooft dien waen te helpen socht:
Antwoorde het is waer, want die ons beiden sagen,
Soo wel in ouderdom als in ons jonge dagen,
    (335) Die stonden seer verstelt om ons gelykenis,
    Dies uw verwondering niet sonder reden is.
Toen heeft Euryclea de deuren toegesloten,
En in een kopre vat lauw water uitgegoten.
    Ulysses sat aen ’t vuer, maer heeft sich omgewendt,
    (340) Van ’t licht af, op dat hy niet verder wiert bekent.
Hy vreesde, soo hy wiert van dichtte by bekeken,
Dat sy soude aen syn knie vernemen een litteeken:
    Dat hy voor desen hadt gekregen door een wondt,
    Wanneer hy op den berg sich van Parnassus vondt,
(345) En daer hadt door den tand van een wilt swyn bekomen,
Waer op hy het vermaek hadt van de jacht genomen,
[p. 277]
    Met syne Moeders Broers, wiens Vader is geweest,
    Autolycus die juist quam op ’t geboortefeest,
Van Vorst Laërtes Soon, in d’Ithacasche wallen,
(350) Waer van Anticlea* syn Dochter was bevallen,
    En van Ulysses lei, op die tyt, in de kraem:
    En seide Vader geef aen ’t jonge kint een naem,
Het geen dat op uw schoot is rechtevoort geseten.
Die daer op heeft gesegt, hy moet Ulysses heten.
    (355) Dat ’s vreeschelyk geseit, gelyk ik ben geweest,
    Door myne Vyanden ontsien en seer gevreest.
De goede Euryclea wies onderwyl syn voeten,
En quam haest met de hant de roof der wondt t’ontmoeten.
    Dies sy soo wiert ontstelt, als sy die kennis hadt,
    (360) Dat sy het bloote been liet vallen in het vat.
En heeft, door vreugt vervoert, hem by de kin gekregen,
En riep met tranen uit, wat onverwachten zegen!
    Verleent ons Jupiter! mits gy Ulysses syt,
    Die door uw wederkomst nu myn gemoedt verblydt.
(365) Kom laet ons nu voldoen de Koningins verlangen,
Die door een soeten slaep sat in haer stoel bevangen.
    Maer hy heeft met de hant gesloten haer den mondt,
    Mits hy, voor syn geheim, sulks noch ontydig vondt.
En heeft tot haer gesegt, ach lieve Min wilt swygen,
(370) De Vryers souden noit verdiende straf verkrygen:
    Indien het wiert gehoort, dat ik was in ’t Paleis.
    Dan hadt ik te vergeefs gedaen dees sware reis,
En hebben uitgestaen soo veelderhande qualen.
Verklik my niet, soo gy niet op uw hals wilt halen
    (375) Myn ongenade en straf, die ’k voor heb in myn sin,
    De Vrouwen aen te doen, die schennen ’t huisgesin.
Ach Soon! heeft sy gesegt, kont gy dat van my denken!
Soude ik myn Voesterling door myne ontrouwheit krenken!
    Ik heb u al soo lief gelyk een eigen kint,
    (380) Indien gy door Gods hulp de Vryers overwint,
Sal ik de Vrouwen u doen kennen; en doen weten,
Wie sich, door quaed gedrag, in het Paleis vergeten.
[p. 278]
    En d’andren waer door gunst wert aen uw Vrouw getoont,
    Soo dat sy waerdig syn, daer voor te syn geloont.
(385) Dat sal niet noodig syn, sprak hy, ik sal ’t wel merken,
En aen een iegelyk verleenen loon na werken.
    Maer gy sie toe, dat gy uw mondt gesloten houdt,
    En het geheim bewaert, dat ik u heb vertrouwt.
Daer op heeft hem de Min gewassen, en gevreven
(390) Met reukwerk; en hy ging sich weêr na ’t vuer begeven
    Daer hy, sich warmende, ’t litteeken heeft bedekt,
    Met lappen, die hy heeft daer over heên gestrekt.
Op dat hy verder niet daer door bekent sou raken.
Toen quam de Koningin ontwakent hem genaken.
    (395) En seide Vremdeling ’k eisch noch een kort gesprek,
    Hoewel d’aenstaende nacht ons port tot het vertrek.
Maer ik ben niet gewent veel op myn bedt te rusten,
Ik maek ’t met tranen nat, en sucht om myne onlusten.
    Die doorgaens oorsaek syn dat ik niet slapen kan,
    (400) En daegs, wanneer ik werk, treur ik staeg om myn Man.
Gelyk men Philomele om Itylus hoordt klagen,
Die een bedroefde stem laet hooren gantsche dagen,
    Om dat door misverstant sy heeft haer Soon gedood.
    Alsoo wert myn verdriet van dag tot dag vergroot.
(405) Myn geest wert steeds beweegt door andere gedachten:
Ik weet niet wat ik sal verwerpen of na trachten.
    Moet ik getrouw aen d’asch van myn Gemael voortaen,
    Hier blyvend by myn Soon, syn saken gaden slaen?
Uit vrees dat andersints ik sou myn roem verliesen,
(410) Of sal ik tot Gemael een van myn Vryers kiesen?
    Die my best aen sal staen, die vroom is en beleeft,
    En door dat huwelyk my ’t meeste voordeel geeft.
Soo lang Telemachus in kindsheit is gebleven,
Kon ik, noch mocht ik ook in die tyd hem begeven,
    (415) En was verplicht voor hem te bestieren huis en lant:
    Maer nu hy selfs daer toe heeft kennis en verstant,
Kan ik hem rechtevoort niet houden uit syn Staten:
Maer moet hem van het ryk den scepter overlaten.
[p. 279]
    Selfs is ’t van syn belang dat ik hertrouwen moet,
    (420) Op dat hy in ’t besit mach komen van syn goet.
Hoor, bidt ik u nu voort, wat ik te nacht ging droomen:
My dacht, dat op myn plaets een Arendt was gekomen,
    Daer twintig gansen syn, die werden daer gevoedt,
    Na dat de roover sich versaet hadt met haer bloet:
(425) Die hy met klauw en bek gedoodt hadt voor myne oogen,
Is hy weêr na de lucht uit myn gesicht gevlogen.
    Ik schreide, om dat hy my ’t vermaek benomen hadt:
    Doch ik wiert weêr vertroost door Vrouwen van de stat.
De vogel quam weêrom, na dat hy was geweken,
(430) Ging sitten op den muer, en hy begon te spreken,
    Gelyk een mensch, en sei, tot troost van myn verdriet,
    Penelopé schep moet, de gansen die gy siet,
Syn uw vervolgers, ik ben uw Gemael, gekomen,
Om de moedwilligheit der Vryers in te toomen,
    (435) Schoon ik een Arendt schyn. Daer op ben ik ontwaekt,
    En als ik bevende was uit het bedt geraekt,
Liep ik na ’t nederhof sien of myn gansen leefden,
Die om den etensbak, na hun gewoonte, sweefden.
    Ulysses, sei daer op, vermaerde Koningin,
    (440) Van uw voorleden droom is dat de rechte sin.
’k Hoef dien, op uw versoek, niet verder te verklaren:
Nadien Ulysses selfs aen u komt openbaren,
    Het geen hy meent te doen. Daer is geen twyffel aen,
    Hy sal de Vryers haest verjagen of verslaen.
(445) Maer, sei de Koningin, ik heb voorheên vernomen,
Dat men geen vasten staet kan maken op de droomen:
    En dat men qualyk kan sien door de duisternis,
    Daer ’t geen men sich meê vleit, in opgesloten is.
Men segt dat Morpheus die sendt door verscheiden deuren,
(450) Door d’eene komt de waen van ’t geen dat sal gebeuren,
    Dat is de hoornepoort, die door geen hoop bedriegt,
    En d’andre is van ivoor, die door beloften liegt;
Door dese, vrees ik, is de myne my gesonden.
Hoor nu noch iets, myn gast, dat ik u moet verkonden,
[p. 280]
    (455) Doch ik versoek, dat gy met aendacht daer op let,
    De langgevreesde dag, voor my daer toe geset,
Wanneer ik uit het Hof en van myn Soon sal scheiden,
Komt morgen, en ik laet daer op een strydt bereiden,
    Waer van ik tot den prys myn selven stellen sal.
    (460) Ulysses hadt gemaekt een renbaen voor syn stal:
Waer in dat achter een twaelf hooge palen stonden,
En boven was een ring op ieder pael gebonden.
    Dan schoot hy met syn boog door al de ringen heen,
    En hoe ver dat hy stont, de pyl stuite aen niet een:
(465) Die dat hem na kan doen, heb ik belooft te trouwen.
Ulysses sei daer op, dat woort moogt gy ’t wel houwen.
    Want eer, verfeker ik, een Vryer u verdien,
    Dat gy in het Paleis Ulysses selfs sult sien.
Nadien in het getal van die verwyfde Mannen,
(470) Is niemant, die den boog van uw Gemael kan spannen.
    Des waegt gy niets, door ’t geen, dat gy hebt voorgestelt,
    En door dat huwelyk sult gy niet syn gequelt.
Indien, antwoorde sy, dat gy noch woudt volherden,
In ons gesprek, ik sou dat nimmer moede werden:
    (475) Maer ’t is niet redelyk dat ik uw rust belet.
    De Hemel heeft den nacht tot slapen ingeset,
Gelyk hy ons den dag tot arbeidt heeft gegeven:
Soo heeft hy wysselyk verordent ’s menschen leven.
    Ik keer na myn vertrek. Behelp u soo gy kunt,
    (480) Schoon ik een ledekant u liever hadt gegunt.
Wilt dan hier op die vacht uw ligchaem neder leggen.
En daer op ging sy weg, als sy dit quam te seggen.
    En heeft, te bedt geraekt, Ulysses weêr beweent,
    Tot dat haer Pallas hadt een soeten slaep verleent.

                Einde van het negentiende Boek.

<#odyssea21>Continue
[p. 281]

DE ODYSSEA

VAN

HOMERUS.

____________________________

TWINSTIGSTE BOEK.

ULysses bleef in ’t Hof, maer ging in ’t voorhuis slapen:
Daer hy veel huiden vont, doch onbereit, van schapen:
    Die wierden voor den disch en d’offerhant geslacht,
    Daer op hy heeft gespreit een groote rundervacht:
(5) Hy lei sich daer op neêr, verlatend de vertrekken.
Eurynomé quam hem toen met een deken dekken,
    Die sy tot syn gemak hadt ergens opgesocht,
    Op dat syn ligchaem niet door kouw verstyven mocht.
Soo ras Penelopé gaf oorlof aen haer Vrouwen,
(10) Syn sy gegaen om laeg de Vryers onderhouwen,
    Ontslagen uit den dwang van ’t Koninglyk verblyf,
    En sochten in de zael verboden tydverdryf.
Maer die wanordre kon Ulysses niet verdragen,
Soo dat hy met syn vuist heeft op syn borst geslagen.
    (15) En heeft syn hart berisp, om dat het was bereidt,
    Te straffen op de daedt dese onordentlykheit.
Doch brulde binnens monts, gelyk de leeuwen plegen,
Die hebben op de jacht geen goede vangst gekregen.
    ’k Heb grooter hoon, dacht hy, voor desen uitgestaen,
    (20) Als ik door den Cyclop myn makkers sag verslaen.
Toen wederhieldt ik my: soude ik dan nu niet swygen,
Op dat ik tot de straf gelegentheit mach krygen,
[p. 282]
    Dit peinsend heeft hy sich staeg in syn bedt gewendt,
    Dan lag hy, en daer na sat* hy weêr overendt.
(25) Als iemant die sich soekt met wiltbraet te versaden,
Dat draeit en keert aen ’t vuer tot het is gaer gebraden.
    Als hy sich ongerust in die beweging vondt,
    Quam Pallas uit de lucht, die voor syn leger stondt;
Gelyk een schoone Vrouw, en heeft tot hem gesproken,
(30) Waerom wert door uw sorg uw nachtrust afgebroken?
    Gy raekt weêr in uw huis, en vindt aldaer uw Vrouw,
    Gesont en wel te pas, vol wysheidt en getrouw.
En boven dat een Soon, die niet is te verwenschen,
En de verwondering verkrygt van alle menschen.
    (35) Godin ik heb verdient het geen gy my verwyt:
    Maer ik voel dat myn hart een groote ontroering lydt,
Antwoorde Ulysses haer, en ’t is niet sonder reden.
Wie heeft oit sonder hulp veel Vyanden bestreden?
    En dat staet my te doen. Sy syn een groot getal,
    (40) Des denk ik hoe ’k alleen dat werk beginnen sal.
Een saek van meer gewicht komt noch in myn gedachten,
Schoon ik de hulp van u en Jupiter mocht wachten:
    Soodanig dat ik quam de Vryers te verslaen,
    Wat schuilplaets vindt ik dan, om het vervolg t’ontgaen.
(45) Wanneer veel volkeren, door haet en wraek ontsteken,
Hun Princen doodt op my gewapend sullen wreken?
    Ontlast my, bidt ik u, van die bekommering.
    Minerva sei daer op: wantrouwend sterveling,
Hebt gy dan geen geloof? men kan veel menschen vinden,
(50) Die steunen op den raet, en hulp van goede vrinden:
    Hoewel ’t maer menschen syn, en ik ben een Godin,
    Die u bescherm in noot, om dat ik u bemin:
En evenwel gy hebt op my geen vast vertrouwen.
Vreest niet, schoon dat gy mocht een machtig heir aenschouwen,
    (55) Dat u den oorlog deedt, belegerend uw wal,
    Gy sult verwinnaer syn, als ik u helpen sal.
Slaep nu, het is bedroeft den gantschen nacht te waken.
De tydt naekt dat gy sult uit d’ongelukken raken.
[p. 283]
    Dit seggend maekte sy, dat hem de slaep beving,
    (60) Soo dat hy wiert verlost van syn bekommering.
En heeft tot aen den dag niet opgedaen syne oogen:
Daer op is Pallas weêr na den Olymp gevlogen.
    De wyse Koningin als haer de slaep verliet,
    Gevoelde wederom vernieuwen haer verdriet:
(65) Die klagende, als voorheên, is van het bedt getreden,
En heeft met zucht en traen Diana aengebeden.
    Versoekend dat sy haer een pyl toesenden wouw,
    Waer door mocht eindigen haer leven en haer rouw.
Of door een onweêr haer verheffen in de wolken,
(70) En smyten haer in zee tot in de diepste kolken.
    Gelyk een dwarrelwindt de Dochters eertyds deedt,
    Van Pandarus, en haer voort in den afgront smeet.
Daer haer in d’Oceaen Harpyen quamen plagen,
En aen de Furien haer hebben opgedragen.
    (75) Ach! wiert my ’t selfde lot, sprak sy, door u verleent!
    Op dat ik met myn Man aldus mocht syn vereendt.
Ik wensch maer om myn dood, mits die my sou bevryden,
Van in syn ledekant een ander Man te lyden.
    Die minder is als hy: waer mede ik, tot myn pyn,
    (80) Na myn gegeven woort, haest moet vereenigt syn.
Ik ben gewent by dag te zuchten en te klagen,
Dan kan ik myn verdriet met lydsaemheit verdragen.
    Als ik het door den slaep vergeten mach by nacht,
    Waer in ik te vergeefs verquikking dikmaels wacht.
(85) Om dat een wreede Godt my plagen komt met droomen,
Die weêr in myn verstant myn ongeluk doen komen.
    Gelyk noch dese nacht een Man aen my verscheên,
    Die myn Gemael geleek, soo als hy was voorheên,
De vreugde, die ’k toen hadt, is niet om uit te spreken,
(90) Maer als ik wakker wiert, is die terstont geweken.
    Als sy dit hadt gesegt, sag men den morgenstont.
    Ulysses die de stem der Koningin verstont,
Dacht dat hy was bekent, en dat sy hem quam vinden,
Des hy syn slaepgoedt ging straks in een bondel binden:
[p. 284]
    (95) En heeft het in de zael op stoelen neêr geset,
    Daer hy aen Jupiter uitstorte dit gebedt.
Als hy syn handen hadt ten Hemel opgeheven:
En seide Dondergodt, waer voor de menschen beven.
    Om dat sy goet en quaet ontfangen uit uw hand.
    (100) Gy hebt my bygestaen te water en te lant:
Als ik my, hier en daer, heb in gevaer gevonden,
Dat gy my menigmael op reis hebt toegesonden.
    Nu hebt gy my weêrom in myn Paleis geleidt:
    Geef my een teiken nu waer door my wert voorseit,
(105) Of gy ’