daer ga beletten,
Dat sy geen voet aen lant, by nacht en onty, setten.
’t Is weeldrig volk, dat licht.baldadigheden doet,
Wanneer, die hen gebiet, niet intoomt hun gemoet.
Ik meen den nacht aen boort met slapen door te brengen,
(410) En morgen als het licht des Hemels ’t wil gehengen,
Sal ik weêr uitgerust na de Cauboners gaen,
Daer ik een groote som van schulden uit heb staen.
En nu Telemachus sal in uw Hof vernachten,
Sal hy tot syn vertrek een rytuig van u wachten.
(415) Als Pallas hadt verklaert het geen sy hadt in ’t sin,
Soo gaf sy kenbaer blyk dat sy was een Godin.
Verandert in een Uil is sy van daer gevlogen,
En tot verwondering verdwenen uit hunne oogen.
[p. 49]
Als dit was opgemerkt door Nestor met verstant,
(420) Heeft hy Telemachus gegrepen by de hant:
En seide, ô Jongeling, wie twyffelt naer dit teken,
Dat gy niet boven elk in grootheit uit sult steken?
Nadien het Godendom alreets sorg voor u heeft,
En een van hen aen u zich tot een Leitsman geeft,
(425) ’t Is Pallas sekerlyk die van ons is gescheiden,
Waer van gy kunt gerust de bystant nu verbeiden.
Gy blyft in het beschut van die Godin voortaen,
Waer onder, in de kryg, Ulysses heeft gestaen.
Genadige Godin wilt my doch gunstig wesen,
(430) Myn Vrouw, en al die syn uit haer en my geresen.
Verwacht op morgen dan op uw gewydt outaer,
Ter slachting t’ uwer eer een hokling van een jaer,
Dat nimmermeer het juk heeft om den hals gedragen.
En Pallas liet de beê van Nestor sich behagen.
(435) Die sich met syn gesin aen taeffel heeft geset,
En naer het Avontmael ging ieder een na bet.
Een prachtig Ledikant van gout en sy geweven,
Wiert aen Telemachus tot syn gebruik gegeven.
Waer op Pisistratus sich by hem heeft gelegt:
(440) (Die tot die tyt niet was getreden in den echt)
Als hy vertrokken was, is Nestor ook gaen slapen,
In ’t binnenst van ’t Paleis, ontkleet door flukse knapen.
Doch is weêr opgestaen, soo ras de dag begon,
En men doorbreken sag de stralen van de Son.
(445) Hy heeft sich neêr geset op witte albaste steenen,
Om aen syn kinderen gehoor daer te verkenen.
Waer aen hy heeft gesegt, de schepter in de hant,
Gaet iemant na myn huis, het welk ik heb op ’t lant:
Laet daer van daen het runt hier door een Harder leiden
(450) Het geen ik heb belooft ter slachting te bereiden.
Een ander ga na ’t schip, en ’t bootsvolk hier ontbie,
Op dat het neffens ons den offer toestel sie.
De rest blyf hier by my, die moet bevel gaen geven,
Dat alles sy gereet, het geer moet syn bedreven.
[p. 50]
(455) Minerva selfs verscheen op het aenstaende feest,
Aensiende met vermaek het opgepronkte beest,
Dat, by de horenen door Stratius gehouden,
Al de genodigden eerbiediglyk aenschouwden.
Aretus droeg het meel daer achter in een vat,
(460) Dat men tot d’offerhant gemeenlyk nodig hadt.
Syn Broeder Perseus hielt hem volgende op syn gangen,
Een bekken van fyn gout om ’t bloet daer in t’ontfangen.
Na dat de Koning hadt gesproken syn gebedt,
Wies hy syn handen af om niet te syn besmet.
(465) Hy trok uit ’t offer runt syn voorhooft weinig haren,
Heeft daer op meel gestroit, en zegende de scharen.
Toen gaf Thrasimedes den dodelyken slag,
Waer door het beest gevelt, haest voor syn voeten lag
De Koningin, daer op, en al haer Dochters baden,
(470) Dat Pallas veel geluk wilde op hun hoofden laden.
En daer mee wiert het feest seer prachtig toebereidt.
Toen wiert Telemachus eerst na het bat geleidt,
Door Nestors jongste kint, de schoone Polycaste,
Die volgens het bevel der Ouders op hem paste.
(475) En, toen hy sich, naer ’t bat, met oly hadt besmeert,
Een mantel en een rok heeft sy aen hem vereert.
En is hem heuselyk ter taeffel komen noden,
Daer hy verschenen is, gelykende de Goden.
Na dat door wyn en spys den honger was geblust,
(480) Soo wiert, door Nestors last, een wagen toegerust.
Met voorraet wel voorsien, en met geswinde paerden,
Waer van Pisistratus de teugels aen quam vaerden:
Die met Telemachus sich daer op heeft geset,
Na dat die verder niet door heusheit wiert belet.
(485) Sy syn ter poorten uit van Pylos afgereden,
En joegen voort, soo lang de dag het heeft geleden.
Maer ’s avonts hebben sy ’t tot Pheres aengebracht,
En sliepen, in ’t Paleis van Diocles, die nacht:
Die hen verversing heeft en goet onthael geschonken.
(490) Maer ’s morgens als de Son heeft aen de lucht geblonken,
[p. 51]
Vervolgden sy hun reis, en joegen soo lang voort,
Tot sy tot Sparta syn gekomen in de poort.
Wanneer de nacht begon de starren te vertoonen,
En dat sy ’t moe gespan met voeder moesten loonen.
(495) Sy stonden voor ’t Paleis van Menelaus af,
Dat, om syn heerlykheit verwondering hen gaf. Einde van het derde Boek.
<#odyssea05>
[p. 52]
DE ODYSSEA
VAN
HOMERUS.
____________________________
VIERDE BOEK.
LAcedemonien is in ’t gebergt gelegen,
Waer door het is omringt, en sterkte heeft gekregen
Het is wyt uitgebreidt, een groote en ryke Stat
Daer Menelaus toen den Ryksthroon van besat.
(5) Hier syn de Reisigers des avonts aengekomen,
En hebben in ’t Paleis een Bruiloftsfeest vernomen.
De Koning trouwde twee van syne kindren uit,
Soo dat Hermioné met Pyrrus was de Bruit?
Die was aen hem verlooft, als noch Achilles leefde,
(10) Terwyl dat Ilium voor syne wapens beefde:
Dat huwelyk wiert nu voltrokken op dien dag,
Het geen het Godendom van over lang voorsag.
Sy ging, door ’s Vaders last, sich na Larissa wenden,
En alles was bereidt om derwaerts haer te senden.
(15) Een wagen stont gereet voor haer in het Paleis,
En voor ’t gevolg, dat haer geleiden soude op reis.
Voor Megapenthes heeft hy tot een vrouw verkoren
(Al was die Soon aen hem uit een slavin geboren)
Een Spartise Princes, die tot haer Vader had
(20) Alector, die veel goet in ’t Koningryk besat.
De Goden hadden hem dien Soon, alleen gegeven,
Nadien syn Gemalin onvruchtbaer was gebleven.
[p. 53]
Sins sy Hermione ter werrelt hadt gebracht:
Die nu wiert in de Stat der Myrmidons verwacht.
(25) Na dat de Reisigers op ’t voorhof syn gekomen,
Wiert door hen groote vreugt, in het Paleis, vernomen.
Sy hoorden snarenspel, en aengenaem geluit
Van stemmen, en gedans ontrent de jonge Bruit.
Wiens schoonheit het gelaet van Venus op kon wegen.
(30) Etëoneus heeft eerst hen in ’t gesicht gekregen:
En diende hunne komst den Koning aenstonts aen,
Hem vragende ot men hen sou binnen laten gaen;
Of senden elders been, tot iemant van hun vrienden.
(Hy was d’eerste in gesag van alle de bedienden)
(35) Sy syn, heeft hy gesegt, soo deftig van gelaet,
Dat my dunkt dat sy syn geteelt uit Godlyk saet.
Soon van Böethöus, gy hebt my noit geschenen,
Soo van verstant ontbloot, als gy my nu doet menen,
Wanneer gy dese vraeg aen my hebt voorgelegt,
(40) Heeft Menelaus gram aen hem daer op gesegt.
Ik heb selfs op myn reis in afgelegen hoeken,
Waer in ik was verdwaelt, huisvesting moeten soeken.
Behoede Jupiter, dat sulks niet meer geschiet,
En dat ik hebben mach een ent van myn verdriet.
(45) Ga dan van stonden aen de vremdelingen tegen,
En nodigt aen myn disch hen ras van mynen ’t wegen.
Na dat Etëoneus dit antwoort hadt verstaen,
Door menig slaef gevolgt, is hy daer heen gegaen.
Hy gaf de knechten last het rytuig aen te vaerden,
(50) De staldeur t’ openen, en spannen uit de paerden.
Daer na heeft hy geleidt de Princen in het Hof,
Het geen behangen was met goude en silvre stof.
Daer ongemeene vreugt door ieder wiert bedreven:
Dat veel verwondering heeft aen hun oog gegeven.
(55) Hier op wiert elk gebracht in een bysonder bat,
En als hy sich gebaedt, en ’t lyf gereinigt hadt,
Quam hen een schoone Maegt met riekende oly smeren,
En heeft aen hen vereert de kostelykste kleeren.
[p. 54]
Sy wierden aengeset aen den gedekten dis,
(60) Daer, neffens’s Konings sy, hen plaets gewesen is.
En Menelaus heeft de hant hen toegestoken,
En met een bly gelaet, aldus hen aengesproken.
Syt welkom in myn Hof, wie gy soud mogen syn,
Versadigt u met spys, en laeft uw hert met wyn.
(65) En naer het avontmael sal ik, met uw behagen,
U naer uw naem, uw lant en wedervaren vragen.
My dunkt niet dat gy moet door een gering geslacht,
Maer eer door Koningen ter werrelt syn gebracht.
Van het gemeene volk siet men geen kindren teelen,
(70) Dan die, door hun gelaet, seer veel van u verschelen.
Toen heeft hy, soo men doet gemeenlyk aen een vrient,
Het lekkerst van den disch hen selver voorgedient.
Des heeft Telemachus dit tot syn vrient gesproken,
Met wat verwondering is myn gemoet ontstoken!
(75) Wat is in dit Paleis een ongewone pracht!
Wat is hier huiscieraet van silver ingebracht!
Het Hof van Jupiter kan niet soo kostlyk wesen,
Daer, in de fabelen, soo veel van is te lesen.
Dat Menelaus hem, die sulks geluistert hadt,
(80) Niet toe heeft willen staen, en ’t woort heeft opgevat.
En seide een mensch kan sich by Goden niet gelyken,
Maer al wat hy besit moet voor den Hemel wyken.
Ik wert door menschen selfs daer in wel overtreft,
Naer dat elk de Fortuin of min of meer verheft.
(85) Ik heb veel goet vergaert, terwyl ik heb gesworven,
Dat ik in Cyprus heb tot Sidon meest verworven,
By d’ Ethiopiers of in Egyptelant,
In ’t brandend Lybien gedolven in het sant.
Alwaer sy driemael ’s jaers van schapen jongen trekken
(90) Wier voorhooft horenen voor de geboorte dekken:
Soo dat de Harders noit onbreekt noch melk noch vleis.
Terwyl de tegenspoet verachterde myn reis,
Heeft een verraders hant myn Broeder durven doden:
Maer u moet syn bekent het einde van dien snoden.
[p. 55]
(95) Soo wel als al het geen, dat ik voor Troijen leedt,
Alwaer ik vruchteloos myn tyt niet heb besteedt.
Doch hoe veel dat ik daer en elders heb verkregen,
Ik wilde ’t derdedeel wel missen van dien segen,
Indien ik daer voor kon vrykoopen van de doot,
(100) Al die syn in die kryg geraekt in Charons boot.
Het ongelukkig lot, dat hen daer moest gebeuren,
Geeft, als ik ben alleen, my reden om te treuren.
Dan soek ik weêrom troost in ’t knagende verdriet,
Want droefheit, die lang duert, behaegt de menschen niet.
(105) Maer ik beklaeg soo-seer geen van al d’andre helden,
Die Hector en syn volk voor Troijens wallen velden,
Als my bewogen heeft Ulysses ongeval,
Het geen, soo lang ik leef, ik noit vergeten sal.
Wanneer ik daerom denk, kan ik op ’t bed niet rusten,
(110) En aen de taeffel selfs, kan my de spys niet lusten.
Gelyk oneindig is syn droevig ongeluk,
Sal ook oneindig syn, komt hy niet weêr, myn druk.
Wy hebben van dien Vorst, tot noch toe, niets vernomen,
Of hy noch levent is, of ergens omgekomen.
(115) Ik twyffel daer niet aen dat hy geeft grooten rouw,
Aen Vader en aen Soon en syn getrouwe Vrouw.
Soo ras Telemachus hoort van syn Vader spreken,
Begonden uit syn oog de tranen door te breken.
Hy dekte vol verdriet syn aensicht met syn kleet,
(120) Verbergend te gelyk syn schaemte en ook syn leet.
’t Geen aen den Koning deed opmerking daer door krygen,
En twyfflen of hy hem aenspreken soude of swygen;
Tot dat Ulysses Soon syn aenspraek eerst begon,
Dien door d’ ontsteltenis men klaer toen kennen kon.
(125) Daer op quam Helena ter kamer ingetreden,
Gelyk Diana selfs van aengesicht en leden.
Sy bracht een soeten reuk met sich alwaer sy ging,
Die van Adrestâs hant een arremstoel ontfing,
Waer op Alcippe leide een kussen, van gout laken.
(130) En Phylo bracht een ben van silver met veel saken,
[p. 56]
Die tot den gouden rant was met borduerwerk vol,
Als silverdraet en sy met purper roode wol.
Een spil en rokkenshooft met ’t fynste vlas bewonden:
Dat haer tot een geschenk Alcandra hadt gesonden:
(135) Vrouw van Polybius, Vorst der Thebaensche Stat,
Die selver ook vereert aen Menelaus hadt,
Twee kuipen tot het bat, om ’t ligchaem te verkoelen,
Van silver, en daer by twee schoone drievoets stoelen,
Met tien talenten gouts. In ’t midden van de zael,
(140) Sat Helena, die sprak aldus tot haer gemael:
Heer Koning nademael gy noch niet schynt te weten,
Wat vremdelingen syn beneffens u geseten,
Hoor dan het geen my dunkt. Ik hou het voor gewis,
Dat een van dese twee Soon van Ulysses is.
(145) Ik speur gelykenis in hem van ’s Vaders wesen,
En van die deftigheit die daer in wiert gepresen.
Hy was noch jong wanneer de felle kryg ontstont,
Dien gy helaes! om my rampsalige begont.
Gy brengt my, sprak de Vorst, het selfde in myn gedachten
(150) ’k Hoef syn belydenis niet uit syn mont te wachten.
Hy is hem soo gelyk van aensicht en gelaet,
Dat my dunkt dat die Vorst weêr voor myne oogen staet.
En boven dat, als ik daer van begon te spreken,
Is door syn tranen sulks aen my genoeg gebleken
(155) Voorseker, heeft daer op gesegt Pisistratus,
Het is Ulysses Soon genaemt Telemachus.
De zedigheit belet hem sulks aen u te seggen,
En u, van stonden aen, syn onheil uit te leggen.
Myn Vader Nestor sendt, hem hier in uw Paleis:
(160) En gaf tot metgesel aen hem my tot de reis.
Hy hadt, om u te sien een ongemeen verlangen,
Op hoop, dat hy van u sal goeden raet ontfangen.
ô Goden, sprak de Vorst, beleef ik noch den dag!
Dat ik Ulysses Soon alhier omhelsen mag.
(165) Wiens Vader heeft om my soo veel gevaer geleden,
En heeft om myn geschil soo moediglyk gestreden.
[p. 57]
Hy hadt de grootste plaets in myn genegentheit,
Soo dat ik in myn geest heb dikmael overleit,
Of ik hem niet een Stat in myn gebiet sou geven,
(170) Indien den Hemel hem gehouden hadt in ’t leven.
Daer in hy met syn Volk, syn Vader, Vrouw, en Soon,
Verlatende Ithaca, sou trekken met de woon.
Dan hadden wy met een ons dagen konnen enden,
En niets hadt, als de doot, ons vrienschap konnen schenden.
(175) Die woorden hebben elk tot treuren aengeport:
Ja selfs Pisistratus heeft tranen ook gestort.
Aen wien te binnen quam, dat Memnon hadt doorsteken,
Antilochus wiens deugt voor Troijen was gebleken.
Atrides, sei hy voort, het is aen u bekent,
(180) Wat vlyt en kloekheit heeft myn Broeder aengewendt.
Myn Vader, groote Vorst, heeft noit van U voor desen,
Gesproken, of hy heeft uw wys beleit gepresen.
Vergun my niet te min, dat ik u seggen mag,
Dat droefheit niet wel voegt op feest of bruilofts dag.
(185) Ik weet wel, dat men moet de doden helden eeren,
En dat men, op hun graf syn hairen af moet scheren:
En met syn tranen die besproejen, maer de tyt,
Sal met de morgenstont verschynen, die sulks lydt.
Der overledens lof kan men dan doen herleven,
(190) Daer Menelaus op tot antwoort heeft gegeven:
Prins gy hebt groot gelyk; het geen gy hebt gesegt,
Kan door de wysten selfs niet werden wederlegt.
Men hoort wel dat gy syt uit Nestors bloet gesproten,
En dat de Hemel heeft wat groots met u besloten.
(195) Het blykt gemenelyk aen een verstandig kint,
Dat syne Vader wert door Jupiter bemint.
Die noit heeft soo veel gunst aen iemant willen toonen,
Als aen aen uwen steets, door wel gemaekte Soonen,
Die wys en moedig syn, en door een Gemalin,
(200) Die met hem over een in zeden komt en sin.
Van tranen en beklag laet ons een eind nu maken,
Op dat wy wederom aen taeffel mogen raken.
[p. 58]
Dat men hantwater breng. Soo ras het morgen daegt,
Sal ik Telemachus voldoen op ’t geen hy vraegt.
(205) Daer op is ieder een weêr op syn plaets geseten,
En men wiert weêr verheugt door drinken en door eten.
Te meer mits Helena weêr om een poejer dacht,
Waer door de vreugt in ’t hart der menschen wert gebracht.
Al sagen sy dat men hunne Ouders om ging brengen:
(210) Dit heeft sy door den wyn, dien ieder dronk, doen mengen.
Soodanig was de kracht van dit betovert goet,
Dat het verheugen kon een hopeloos gemoet.
Door Polydamna Vrouw van Thonis was’t gesonden,
Waer onder in die tyt d’ Egyptenaren stonden. ’.
(215) Daer komt verscheide kruit, soo goet als quaet vandaen,
En Artsen, die de kunst van heelen wel verstaen:
Waer uit ook het geslacht van Pëon is gesproten.
Na dat de Koningin daer wyn hadt op gegoten,
Sprak sy den Koning aen, en seide groote Vorst,
(220) En gy genodigden weest vrolyk uit de borst.
De Goden rechtevoort die schynen sulks te lyden,
Sy willen dan den mensch bedroeven, dan verblyden.
Wiens gansche levenstyt, gelyk gy weet, bestaet,
In een vermengeling doorgaens van goet en quaet.
(225) Op dat langwyligheit ons niet sou mogen quellen,
Laet ons malkanderen iets wonderlyks vertellen.
Ik sal daer selver eerst van maken een begin,
Met een geschiedenis die my komt in den sin.
Ulysses, op een tyt, dorst iets gevaerlyks wagen,
(230) Als hy syn ligchaem hadt gescheurt door geeselslagen,
Hadt hy, gelyk een slaef met lappen sich bedekt,
Die wegloopt, en den dienst sich van syn Heer ontrekt.
Hy quam aldus vermomt in Ilium gelopen,
Als of hy veiligheit dorst in die vryplaets hopen.
(235) Wie kende desen Helt in dat verachte gewaet,
Die ’t al te boven ging in dapperheit en raet?
Hy scheen een bedelaer. Maer ik wiert niet bedrogen,
En onderscheidende de waerheit van den logen,
[p. 59]
Heb ik behendiglyk al het bedrog ontdekt,
(240) En heb door goet onthael, geloof in hem verwekt.
Naer dat ik my voor af met eeden moest verbinden,
Dat ik ’t noit melden soude aen iemant van myn vrinden.
Des hy heeft eindelyk het aen my selfs bekent,
Na dat ik menig vraeg aen hem hadt voorgewendt.
(245) Wegvluchtend syn, door hem, veel Troijers omgekomen,
En heeft syn volk verstaen het geen hy hadt vernomen.
Ter selver tyt ontstont door Vrouwen een geschal,
In Troijen, weenende om dat onverwacht geval.
Maer ik voelde in myn hert een heimelyk genoegen,
(250) Om dat de Hemel haer dat leet quam toe te voegen.
Nadien een inkeer hadt verandert myn gemoet,
Bedroeft, dat wiert om my vergoten soo veel bloet:
En dat ik hadt myn kint en myn gemael verlaten,
Ontvluchtende uit myn Lant met Paris na syn Staten,
(255) Die niet soo deugdelyk als Menelaus was,
En die den meesten tyt sat voor een spiegelglas.
’t Is waer al wat ik hoor, ging Menelaus seggen,
Ulysses placht my selfs syn listen uit te leggen.
Noit heb ik met een man voor desen omgegaen,
(260) Van wien ik soo veel lof en wysheit heb verstaen.
Wat heb ik dienst van hem in ’t houte paert genoten,
Daer hy met menig Griek en my was ingesloten.
Gy trokt ter poorten uit met uw gevolg verselt,
Om ’t maeksel eens te sien, daer het stont in het velt.
(265) Het scheen of ’t Godendom u daer hadt willen leiden,
Op dat gy soudt den roem van Ilium verbreiden,
Dat sulken offerhant naer het ontset genoot,
Terwyl de Griekse macht wegzeilde met hun vloot.
Gy syt rontom het paert, tot driemael toe, getreden,
(270) En hebt de hant gelegt ook driemael op syn leden.
Of gy kreegt achterdocht van list in uw verstant,
Hebt gy Deïphobus genomen by de hant,
En riept de namen op van ’t Volk, dat was daer binnen,
Nabootsende de stem van hunne gemalinnen.
[p. 60]
(275) Tydides en ik selfs gelegen neffens hem,
Wy hoorden het geluit, en kenden straks uw stem.
Dies dacht ons, dat men hadt ontdekt ons hinderlagen:
Soo dat wy voor de vuist een uitval wilden wagen.
Ulysses hielt ons in, die daer toe niet verstont,
(280) En sloot ter selver tyt aen Antielus den mont.
Die wouw door onverstant antwoorden op uw spreken,
En daer door in gevaer syn metgesellen steken,
Indien Ulysses niet met bei syn handen hadt,
Byna tot wurgens toe, hem by de keel gevat.
(285) Tot dat gy langer niet syt daer omtrent gebleven,
Het geen, door Pallas gunst, aen u wiert ingegeven
Telemachus daer op wiert droeviger van geest,
En sei, myn Vader is alom vermaert geweest,
Maer schoon hy was begaeft met veel hoedanigheden,
(290) Het ongeluk heeft hem, syn leven lang, bestreden.
Vertelt van hem niets meer, Heer Koning, gun my rust;
Nadien my beter slaep voortaen als eten lust.
Ik heb, om myn verdriet te stillen, dien van noden.
Waer op de Koningin heeft aen haer stoet geboden
(295) Dat men verlichten soude een welbehangen zael,
Die diende maer alleen tot vorstelyk onthael.
En daer een ledekant van purper sou bereiden:
Daer sy door een heraut de Princen in liet leiden.
Die by malkanderen daer in sich sloegen neêr,
(300) Als elk hadt afgelegt syn kleren en geweer.
Selfs Menelaus is in syn vertrek geweken,
En heeft ontkleet in ’t bedt syn voeten uitgesteken.
De schoone Helena, begaeft met majesteit,
Heeft onder ’t deksel sich naest hem te rust geleit,
(305) Soo ras des andren daegs de lucht begon te blosen,
Stont Menelaus op, trok aen syn purpre brosen,
Als hy hadt aengedaen een kostelyk gewaet,
Het geen meer heerlykheit gaf aen syn schoon gelaet.
Na dat hy op syn heup syn degen hadt gehangen,
(310) Soo wende, na ’t vertrek der Princen, hy syn gangen.
[p. 61]
Die waren al ontwaekt, doch lagen noch te bet,
Dies hy sich aen de spont heeft op een stoel geset:
Op dat sy met gemak malkandren hooren mochten.
En heeft hen afgevraegt wat sy van hem versochten?
(315) Waer op Telemachus een aenvang heeft gemaekt,
En seide, groote Vorst, gy vraegt na ’t geen my raekt.
Een ongelukkig Prins, wiens Vader is verloren,
Verschynt in uw Paleis, en wenst van u te hooren,
Soo gy het weten mocht, eerst of Ulysses leeft,
(320) Of anders waer hy sich soo lang onthouden heeft?
Myn rykdom wert verspilt, myn have wert verslonden,
Myn Moeders Vryers syn hovaerdig, ongebonden.
Ik wert door hen gebracht in een bedroefden staet,
Dies bid ik, dat gy my vergunnen wilt u raet.
(325) Daer Menelaus op, ontsteken door misnoegen,
Dit antwoort aen den Prins beleeft quam toe te voegen.
ô Goden kan het syn! dat iemant dus ontaert,
Soekt met Ulysses Vrouw, door d’echt te syn gepaert!
Gelyk een hart syn jong komt in het hol te dragen,
(330) Van een verwoede leeuw die besich is met jagen,
En als die weder komt, het daer in leggen vindt,
Het jonge beest verscheurt, en ’t vleis daer van verslindt.
ÊSoo sal Ulysses ook, als hy sal weder komen,
Al die baldadigers voor syne wraek doen schromen.
(335) ô Jupiter geef hem weerom deselfde kracht,
Daer Philomelides door wiert op ’t sant gebracht:
Die hem tot worstelen, tot Lesbos, uit quam dagen,
En, tot der Grieken vreugt, wiert schandelyk verslagen.
Die laffen souden dan, die nu staen na syn Vrouw,
(340) Haest sien veranderen hun trouwens lust in rouw.
Maer Princen sonder u de waerheit te verswygen,
Op dat gy van dien Helt soudt eenig naricht krygen,
Sal ik oprecht aen u verklaren tot bescheit,
Het geen een Zeegodt heeft, voor desen, my geseit.
(345) Op myne wederkomst van Troijen, wat verlangen,
Myn ongeduerig hert, hadt op de reis bevangen:
[p. 62]
Om, naer veel sukkeling, te raken in myn lant,
De Goden hebben staeg daer tegens sich gekant.
’k Wiert na Egyptus stroom onwillig heên gedreven
(350) Om dat ik hadt versuimt offranden hen te geven.
Sy willen dat een mensch geduerig om hen denkt,
En dat het tot hunne eer op ’t autaer wierook schenkt.
Ik vondt omtrent den mont der Nyl een eilant leggen,
Dat Pharôs wert genaemt, gelyk d’ Inwoonders seggen,
(355) Van daer kan men dien stroom bevaren in een dag.
Terwyl ik, met myn Vloot, aldaer ten anker lag,
En dat de Goden my daer hielden twintig dagen,
Begon de hongersnoot het scheepsvolk wat te plagen.
Dat, als de kost onbreekt, sich haest verlegen vindt,
(360) Des trat het op het lant, verwachtend goeden wint:
Daer, met de hengelroe, het vissen socht te vangen.
Ik, die naer elders heên gewendet hadt myn gangen,
Wiert door Eidothea de zeenimph daer ontmoet,
Die Protheus Dochter was: als ik haer hadt gegroet,
(365) Sprak sy my selfs eerst aen, en seide, wat behagen,
Schept gy hier, dat gy wilt doorbrengen daer veel dagen?
’t Is dwaesheit of versuim? dat gy hier langer wacht?
Terwyl uw flauwe maets verliesen moed en kracht.
Antwoordend seide ik haer, men siet wel aen uw wesen,
(370) Dat gy syt uit het bloet van eenig Godt geresen.
Die medelyden hebt met myn bedrukt gemoet,
’t Is myn verkiesing niet, die my hier blyven doet.
Is vrees, dat eenig Godt door gramschap is ontsteken,
Die sich door tegenwint van my begeert te wreken.
(375) Seg my dan, mits gy syt beweegt door derenis,
Wie dat my hier weerhoud, om dat hy toornig is?
En door wat middelen ik in syn gunst kan raken,
Op dat hy my den weg na huis wil open maken.
Beleefde Vremdeling, heeft sy daer op gesegt,
(380) Van al het geen ik weet, sult gy syn onderrecht.
Een oude Zeegodt komt sich vaek op ’t strant vermeiden,
Verberg u hier omtrent, en wilt syn komst verbeiden,
[p. 63]
Die Protheus is genaemt, en die myn Vader is,
Neptunus heeft hem lief, syn antwoort is gewis.
(385) Hy weet al wat gebeurt op d’ongestuime baren,
En sal u wysen aen den weg dien gy moet varen.
Hy kan u seggen ’t geen is in uw Hof geschiedt,
Naer dat gy herwaerts trokt, en uw gesin verliet.
Maer seide ik wederom mocht het aen u behagen,
(390) Te seggen, hoe men hem verrassen kan in lagen.
Een Godt wert niet soo licht, door ’s menschen list betrapt,
Die door voorwetenschap diens handen weêr ontsnapt.
Myn bede wiert verhoort, de Nymph ging my ontdekken,
Het geen dat ik moest doen, om Protheus te betrekken.
(395) Onthoud wel sprak sy, ’t geen aen u nu wert verhaelt:
Op ’t midden van den dag, als Phebos vinnig straelt,
Verlaet hy de spelonk, waer in hy heeft geslapen
En gaet een frisse lucht weêr in een andre rapen,
Met schuim en wier bedekt, in ’t diepste van de zee,
(400) Alwaer hy wert omringt, van Amphitrites veê,
Soo ras als hy syn lyf heeft ergens neergeslagen:
Dat silten reuk verwekt, die men niet kan verdragen.
Begeeft u weêr na ’t strant, op morgen met den dag,
Op dat ik in een kuil u daer versteken mag.
(405) Maer laet drie brave maets in uw geselschap blyven,
Om door hunne onderstant uw pogingen te styven.
Hoor dan voor af wat list gy van hem sult verstaen.
Als hy de monsters heeft voor by hem laten gaen,
Sult gy hem uitgestrekt in ’t midden van hen vinden.
(410) Soo ras hy valt in ’t slaep, soekt hem dan vast te binden.
Daer hebt gy toe. van doen uw heldenmoed en kracht:
Valt alle hem op ’t lyf, schoon hy ’t t’onrworstlen tracht.
Als hy geknelt sal syn, sal hy bestaen te flemen,
Dan sal hy het gelaet van wilde dieren nemen.
(415) Al hadt hy sich herschept in vuer of waterbeek,
Of aen een felle leeuw of wilde stier geleek,
Laet hem daer om niet los, hy sal niet staeg verdwynen,
Maer eindelyk eens-weêr, gelyk hy was verschynen,
[p. 64]
Eer hy lag in de rust. Gebruik dan geen gewelt.
(420) Als gy aen hem de vraeg sult hebben voorgestelt,
Wat Godt verhindering steets in uw weg komt leggen,
Sal hy, op uw versoek, de waerheit aen u seggen.
Als sy dit hadt gesegt, sprong sy weêr in de zee,
Die gaf een groot geluit en schuimde langs de reê.
(425) Ik socht myn schepen weêr, die noch voor anker dreven:
En heb tot schaffen last, mits ’t avont was, gegeven.
Na dat het avontmael was door de maets gedaen,
Is ieder na syn koi tot ’s andren daegs gegaen.
In ’t krieken van den dag ben ik na ’t strant getreden,
(430) Drie makkers volgden my van flukse en sterke leden.
De Nymph rees uit het meir, en heeft met sich gebracht
Van vier Zeekalveren de huiden vers geslacht.
Gekomen op het sant, groef sy daer in vier kuilen,
En ging myn maets en my daer listig in verschuilen:
(435) En heeft ons overdekt elk met een natte huit,
Waer door sy hadt gemeent t’ uitvoeren haer besluit.
Maer dit gaf sulken stank, dat die niet was te lyden,
Dies sy stak in ons neus, ons soekend te bevryden,
Een droppel ambrosyn, dat sy daer toe verson,
(440) Van Goddelyken reuk, die ’t ongemak verwon.
De monsters onderwyl die kropen uit de baren,
En leiden sich ter neêr daer wy verborgen waren.
De Zeegodt quam daer ook, en heeft syn veê getelt,
En onder dat ons ook, gescholen in het velt.
(445) Hy kreeg geen achterdocht dat men hem hadt bedrogen,
Maer tot de rust geneigt, sloot hy vol vaek syne oogen.
Wy sprongen uit ons hol, en vielen op syn lyf,
Van ’t momgewaet ontbloot, en bonden hem wel styf.
Hy schreuwde dat het klonk, begon syn oude streken,
(450) Om door verandering syn banden los te breken.
Wy knelden hem noch meer, wat uitvlucht dat hy nam,
Tot hy in d’ eerste schyn weêr voor ons oogen quam
Den welken hy vergeefs hadt menigmael verlaten:
En siende, dat syn list hem niet sou konnen baten,
[p. 65]
(455) Sprak hy my selver eerst, naer groote moeiten aen.
En vraegde wie my hadt dat onderrecht gedaen,
Waer door een sterveling een Godt kon overheeren;
Voorts wat ik quam van hem, nu los gemaekt, begeren.
Waer op ik met ontsag, ô Protheus, heb gesegt,
(460) Voor wiens doordringent oog het Nootlot open legt.
Gy weet, het geen gy vraegt, om my wat uit te stellen,
Verklaer my maer alleen, wat Godt my soekt te quellen,
En hoe ’k gevareloos kan raken in myn Lant?
Slacht, maer voor Jupiter, sei hy, een offerhant.
(465) En licht het anker niet, eer gy dat hebt bedreven.
Het Nootlot evenwel wil u geen voorspoet geven,
Waer door gy weêr moogt sien uw Vrinden en Paleis,
Eer gy Egyptus stroom bevaert de tweede reis.
Hy sweeg, terwyl myn hert met droefheit wiert bevangen,
(470) Om dat ik na dien stroom weêr wenden moest myn gangen.
Waerheen de weg soo lang en vol is van gevaer.
Doch ik weerhielt my straks, en maekte geen misbaer,
En seide, ik sal uw last, o wyse man, nakomen.
Maer eer gy van my noch uw afscheit hebt genomen,
(475) Verklaer my, bidt ik u, wat seder is geschiet,
Als ik de Troische kust met myne vloot verliet.
Wat aen ons medemaets, die daer gebleven waren,
Is op ’t onstuimig meir, t’huiskerent, wedervaren.
Atrides, ’t geen gy vraegt, konde oorsaek aen u syn,
(480) Heeft Protheus weêr gesegt, van droefheit en van pyn.
Ik spreek niet van die geen, die d’oorlogsrampen velden,
Gy hebt het selfs gesien, daer sal ik niets van melden.
Twee van uw Helden syn gesturven onderweeg,
Ajaks Oileus Soon, die rasernijen kreeg,
(485) (Door Pallas wrekenslust hem op den hals gesonden,)
Hadt door Neptunus hulp behoudenis gevonden,
Terwyl hy met de kiel op harde klippen stiet;
Maer mits hy sich te trots het woort ontvallen liet,
Dat hy door eygen kracht behouden hadt het leven,
(490) Soo deedt die Godt de klip door synen drietant beven.
[p. 66]
Waer van het eene deel in ’t water is gestort,
Met hem, en heeft daer door syn levensdraet verkort,
Uw Broeder raekte vry van ’t onweêr dat bedaerde;
Want Juno stont hem by, die hem daer voor bewaerde.
(495) Maer als hy by de punt van Malea verscheen,
Dreef hem een dwarrelwint na de gewesten heen,
Daer op den throon voorheen Thyestes heeft geseten,
En Koning op die tyt Egysthus wiert geheten.
Daer liep Atrides in met de behouden vloot,
(500) En vont daer, eer hy dacht, een onverwachte doot.
Egysthus hadt op hem te voren laten wachten,
Door moordenaers, die hem, aen lant gekomen, slachten.
Versuimt uw tyt hier met, maer spoeidt u tot de wraek,
Indien Orestes niet volbracht heeft dese saek.
(505) Als ik dit hadt gehoort, is myn gemoet besweken,
Daer quam een tranevloet langs myne wangen leeken.
De Zeegodt trooste my, dies ik van hem versocht,
Dat ik den derden Helt van hem ook weten mocht.
Dat is Laertes Soon, d’ eer van de Griekse volken,
(510) Wiens lof, sprak hy, de Faem verheft tot aen de wolken.
Ulysses is niet doot; maer schoon hy siet den dag,
Calypso lyd het niet, dat hy vertrekken mag.
Hy blyft in haer Paleis, omringt met woeste baren,
En heeft noch schip noch loots om daer van daen te varen.
(515) Maer wat dat u belangt, schep Menelaus moedt,
Het Nootlot dat u heeft, in veel gevaer, behoedt,
Lyd echter niet dat gy sult binnen Argos sterven,
Gy sult van ’t Godendom een beter plaets verwerven:
Het Elyseesche velt, aen ’t ent van het heelal,
(520) Daer u noch sneeuw, noch kouw, noch onweêr deren sal.
Daer Rhadamantus heerst, en daer de vrome menschen
Hun dagen brengen door, gelyk sy selver wenschen.
Dit wert u toegestaen, om dat gy hebt getrouwt,
Een vrouw die Jupiter voor syne Dochter houdt.
(525) Des gy syn Swager syt. Als hy dit hadt gesproken,
Heeft hy vaerwel gesegt, en is in zee gedoken.
[p. 67]
Ik vol bekommering ben na myn schip gegaen,
Daer ik heb aen de mast de zeilen laten slaen.
Men lichte ’t anker op, myn bootsvolk viel aen ’t roeien,
(530) En deden soo hun best, om weg te konnen spoejen,
Dat ik Egyptus stroom haest kreeg in myn gesicht,
Alwaer ik by den mont een auter heb gesticht:
Daer ik heb opgelegt veel plechtige offerhanden,
Door ’s Priesters mes geslacht, en liet veel wierook branden.
(535) Als ik hadt op het lant een ydel graft gemaekt,
Voor Agamemnons geest, ben ik in zee geraekt.
En mits een goede wint is uit de lucht geresen,
Geloofde ik, dat versoent de Goden moesten wesen.
Want naer een korte reis geraekte ik in myn lant.
(540) Nu weet gy wat aen u kan seggen myn verstant.
Maer blyf hier noch een week. Kan u dat uitstel krenken?
Op dat ik onderwyl iets soek om u te schenken.
’t Sy paerden uit myn stal, of koppen net vergult,
Waer door gy t’ Ithaca my noch gedenken sult,
(545) En het gebruik kan u tot plengingen verstrekken.
Neen sprak Telemachus, ik moet aenstonts vertrekken.
Myn makkers wachten my tot Pylos. Gy geniet
Een Koninkryk, waer in men groote weiden siet;
Waer in gy paerden houdt om op de jacht te ryden:
(550) Het lant van Ithaca begeert dat niet te lyden.
Mits het bergachtig is, en maer voor geiten goet,
Doch hoe het is, het kan verheugen myn gemoet.
Ik ben genoeg voldaen door die manier van leven,
Soo dat ik u bedank, voor ’t geen gy my wilt geven.
(555) De Princen tegens een die hebben dit gesegt,
Als hen gebootschapt wiert dat men hadt aengerecht.
De minnaers onderwyl die waren seer verlegen,
Als van Telemachus vertrek sy tyding kregen.
Sy wilden weten wie hem ’t vaertuig hadt geleent,
(560) Soo dat Antinous de stoutste heeft gemeent,
Dat men met een galei moest op syn weg gaen leggen,
Waer toe hy bood syn dienst, en dorst noch verder seggen,
[p. 68]
Ik smyt hem buiten boort, raekt hy in myn gewelt,
Soo werden wy daer na door hem niet meer gequelt.
(565) Soo ras Penelopé de kennis heeft bekomen,
Wat dit boosaerdig volk te doen hadt voorgenomen:
En wiert in ’t werk gestelt dit goddeloos besluit,
Wiert sy bedroeft van geest, en trok haer hairen uit.
Sy heeft haer kleet gescheurt, en heeft luitskeels gekreten,
(570) En met een felle hant sich op de borst gesmeten,
En wierp sich eindelyk mistroostig op haer bet.
Minerva die daer op nauwkeurig hadt gelet,
Heeft haer een diepen slaep genadig toegesonden,
Waer door haer angstig hert van sorgen wiert ontbonden.
(575) Dat troost van nooden hadt, en soo was afgeslooft,
Dat ’t afgematte brein van geesten was berooft.
Daer naer heeft de Godin het schynsel laten komen,
Van Iphtima, die dus haer aensprak in haer droomen.
(Met Koning Eumelus was die Princes gepaert)
(580) Het is der Goden wil, dat uw gemoet bedaert,
ô ÊSuster. Want uw Soon sal hier haest weder keeren,
En niemant sal op zee door list hem konnen deren.
Hy heeft noch niet verdient de goddelyke straf.
Waer op Penelopé bedwelmt dit antwoort gaf.
(585) Hoe Suster komt gy hier, die my noit quaemt besoeken,
Gy die tot Pheres woont, in vergelegen hoeken?
En nu my seggen komt, dat ik uit myn gemoet,
Door goddelyke last, myn droefheit setten moet.
Ik die myn Man al reets rampsalig heb verloren,
(590) En vrees haest van myn Soon het ongeluk te hooren.
Schep, Suster, beter moedt, gy syt vergeefs bevreest:
Telemachus vaert wel, antwoorde haer de geest.
Soo gy geweten hadt, wie dat hem wil geleijen,
Gy soud dus hopeloos niet kermen noch niet schreijen,
(595) Maer u besadigen, ja selver vroilyk syn,
Het is Minerva selfs Êin Mentors loose schyn:
Haer stem heeft het aen my believen te openbaren.
Ten sy gy selfs die waert, kont gy dat niet verklaren.
[p. 69]
Hernam Penelopé, des bidt ik dat gy segt,
(600) Of noch Ulysses leeft, of onder d’ aerde legt?
Het geen hem raken mag, daer wil ik niet van spreken,
Sei ’t spook, en is daer op ter kamer uit geweken.
Ook is Penelopé ter selver tyt ontwaekt,
Die door dien blyden droom een weinig was vermaekt.
(605) Antinous en die met hem vertrokken waren,
Bleef dryven onderwyl op d’ ongestuime baren:
En heeft met syn galei naer een verblyf gesocht,
Daer hy Telemachus syn leven nemen mocht.
Het eylant Asteris heeft hy in ’t oog gekregen,
(610) Dat tusschen Samos is en Ithaca gelegen:
Daer heeft hy van dien Prins de weèrkomst afgewacht,
Om uit te voeren ’t geen hy listig hadt bedacht.
Einde van het vierde Boek.
<#odyssea06>
[p. 70]
DE ODYSSEA
VAN
HOMERUS.
____________________________
VYFDE BOEK.
DE morgestont begon den Hemel te verklaren,
Als Jupiter den raet der Goden liet vergaren.
Hy selfs was aen het hooft vol glans en heerlykheit,
Wanneer Minerva hem ’t verdriet heeft uitgeleit,
(5) Dat door Calypsos min Ulysses moest verdragen,
Daer hy heeft doorgebracht veel kommerlyke dagen.
Schoon, sei sy, hy verlangt te aenschouwen syn Paleis,
En vaertuig heeft hy niet noch roeijers tot de reis.
Daer boven quam sy noch aen haren Vader klagen,
(10) Hoe dat Telemachus kon vallen in de lagen
Der Vryers, daer syn doot soo seer wiert door begeert,
Als hy van Pylos sou of Sparta syn gekeert.
Myn Dochter heeft daer op de Dondergodt gesproken,
Wat segt gy, heeft het u aen macht of wil onbroken?
(15) Dat gy hem selver niet uit komraer hebt geredt,
En hem geen middelen hebt in de hant geset?
Om van syn vyanden behoorlyk sich te wreken.
En wat Telemachus belangt, het is gebleken,
Dat gy sorg voor hem draegt, gy kunt daer voort in gaen,
(20) En leiden desen Prins, soo gy het sult verstaen.
Maek dat hy weder kom by syn getrouwe vrinden,
En dat hy onderweeg geen ongeluk mach vinden:
[p. 71]
Maer dat hy selft na huis de Vryers dryven mag,
En dat men hem weêr geefs behorelyk ontsag.
(25) Daer op heeft Jupiter Mefcurius ontboden,
En heeft tot hem gesegt, ik heb uw dienst van noden,
Want boven ’t ander werk, dat aen uw plicht is vast,
Syt gy gemeenelyk d’uitvoerder van myn last.
Wilt u dan tot de reis ten eersten vaerdig maken,
(30) Om in Calypsos hof, als myn Gesant, te raken.
En overreedt haer geest door kracht van goeden raet,
Dat sy Laërtes Soon aenstonts vertrekken laet.
Ulysses, wil ik niet, dat daer sal langer blyven,
Al sou hy met een boot in syne Staten dryven,
(35) Schoon dat hem ieder een voortaen verlaten hadt,
In al syn sukkeling. Myn Soon ga seg haer dat.
In ’t vruchtbaer Scheria sal by, naer twintig dagen,
By de Pheaciers, sich langer niet beklagen.
Dat machtig Volk sal hem weêr voeren in syn Lant,
(40) En eeren als een God, om syn verlicht verstant.
Het sal hem koper, gout, en kostelyke kleeren,
En wat hy heeft van doen, tot een geschenk vereeren.
Des sal hy alsoo ryk verschynen in syn Stadt,
Of hy door schipbreuk niet syn goet verloren hadt:
(45) En hy hadt meê gebracht wat binnen Troijens wallen,
Van den verkregen buit hem was ten deel gevallen.
In dese staet vindt ik, beneffens ’t Nootlot goet,
Dat hy syn Vader, Soon, en Gemalin ontmoet.
Dit seide Jupiter. Mercurius ging heenen,
(50) En bondt van louter gout hielwieken aen syn beenen.
Waer op hy dryven kan, veel snelder als de wint,
En ’t Landschap, dat hy soekt, met weinig moeite vindt.
Hy nam syn gulde roe, waer mede hy doet dalen
De menschen in den slaep, en daer weêr uit kan halen.
(55) Die hebbende in de handt gaf hy sich op de vlucht,
Gelyk een Adelaer doorsnydende de lucht.
Wanneer hy by de grot was van de Nymph gekomen,
Heeft hy bet wierooksvat, omtrent de deur, vemomen,*
[p. 72]
Waer op van Cederhout een stapel was geleit,
(60) Dat brandend heeft rontom een soeten reuk verspreidt.
Daer sat de schoone Nymph, die hy beleeft ging groeten:
Een kunstig weefgetouw van gout stont voor haer voeten.
Sy sondt den gouden spoel, met een geswinde handt,
Door de gespanne web, van d’een na d’andre kant.
(65) En makende een stuk werks, dat Goden kon bekoren,
Liet sy haer heldre stem in soete maetsang hooren.
Die dag hadt sy tot kleet een kostelyk gewaet,
Het geen een weêrschyn gaf aen leden en gelaet.
Haer woning was omringt met schaduwryke boomen,
(70) Waer in het pluimgediert hadt syn verblyf genomen.
Vier bronnen daer omtrent, die sprongen uit den gront,
Besproeiden ’t lustig dal, waer op een wyngaert stont,
Met menig ryppen tros van druiven vol geladen,
Waer door men kon het oog en ook den smaek versaden.
(75) De Goden konden niet, als met verwondering,
Aenschouwen dese plaets, daer sy Mercuer ontfing.
Dien sy straks heeft gekent. Want niemant van de Goden,
Tot kennis van malkaer, heeft onderricht van noden.
Ulysses was daer niet, maer wandelde op het strant,
(80) Daer hy met droef gepeins ging quellen syn verstant.
Hy had het oog gewendt na d’ongestuime baren,
Die, dat hy daer soo lang moest blyven, d’oorsaek waren.
De Nymph rees schierlyk op, als sy den Bode sag,
En ging hem in ’t gemoet, hem groetend met ontsag.
(85) Als hy beneffens haer was op een stoel geseten,
Ik bid u Goden tolk, sprak sy, dat ik mach weten,
Wat reden dat gy hebt, dat men u heden siet,
Nadien ik d’eerstemael dese eer van u geniet?
Gy kunt versekert syn, dat ik het na sal komen,
(90) Al wat ik uit uw mont heb tot uw dienst vernomen:
Ik sal gehoorsaem syn, soo het is in myn macht.
Maer eer ik, op die saek, uw antwoort noch verwacht,
Gebiedt de gastvryschap dat ik u moet ververssen,
Met vruchten uyt myn hof, met vygen of met kerssen.
[p. 73]
(95) En aenstonts wiert voor hem een taeffel neêrgeset,
Met Nectar in een fles, en ’t Godendoms banket.
Soo ras Mercurius wat voedsel hadt ontfangen,
En sich hadt uitgerust van syn geswinde gangen:
Sei hy, door Jupiter, Godin, wert u belast,
(100) Dat gy moet laten gaen uw opgehouden gast.
Het is my leet, dat ik u moet die bootschap brengen,
Maer hy begeert van ons geen weigren te gehengen,
Hoe moejelyk het is, dat ons wert opgelegt.
Soo dat tot uw vermaen hy dit my heeft gesegt:
(105) Calypso meent dat ik en ’t Nootlot sou gedogen,
Dat sy soude in haer hof Ulysses houden mogen.
Den ongelukkigsten, hoewel den wysten Helt,
Van alle, door wiens hulp is Ilium gevelt.
En als elk met den buit, dien hy daer hadt verkregen,
(110) Op syne wederkomst na huis was onderwegen;
Heeft Pallas, die door hen beledigt was geweest,
Bestoten wraek daer van te nemen in haer geest,
En heeft een harden storm hen op het lyf gesonden,
Waer door sy van malkaer sich afgesneden vonden.
(115) En hy die schipbreuk leedt, gestoten door den wint,
Dreef aen uw eilant aen, daer hy sich noch bevindt.
Doch het sal ’t Nootlot niet noch Jupiter behagen,
Dat hy verwyft met u doorbrengen sal syn dagen.
Maer dat hy syn Paleis en vrinden vinden sal,
(120) We’r in syn Vaderlant, bevrydt van ongeval.
Na dat Calypso hadt gehoort die scherpe woorden,
Die haer gelyk een vlym ’t bedroefde hert doorboorden
Antwoorde sy daer op, wat syt gy Goden wreet,
Die ’t Hemelryk bewoont, en tot den nyd gereet!
(125) Door afgunst lyd gy niet, dat d’andere Godinnen,
Een sterveling, hoe seer hy haer behaegt, beminnen.
Noch dat sy hem als Man toelaten tot haer bedt.
Als op Orion hadt Auroor haer hert geset,
Heeft sy niet lang de vrucht van dese min genoten,
(130) Om dat Diana heeft haer Minnaer dootgeschoten.
[p. 74]
Soo ras in Jasion heeft Ceres sin gehadt,
Heeft aenstonts Jupiter minyver opgevat,
En door den blixem hem syne ongena doen voelen.
Ik ook mach nu myn brant met iemant niet verkoelen.
(135) Wiens leven ’k bevrydt van een aenstaende doot,
Dien ik verkoren had tot echten bedgenoot.
Selfs heb ik hem getracht onsterffelyk te maken,
Soo dat hy nimmermeer tot ouderdom sou raken.
Maer wat het Nootlot wil dat werden sal volbracht,
(140) Is, om ’t te niet te doen, niet in der Goden macht.
Laet dan die lieve Prins uit myn geselschap scheiden,
En trekken elders heên, daer ’t Nootlot hem wil leiden:
Licht in ’t gevaer daer ’k hem voorheên heb uit geredt.
En wat voorts my belangt, myn bystant wert belet,
(145) Mits ik geen vaertuig heb noch bootsvolk om te roeijen,
Waer op na Ithaca hy sich sou konnen spoeijen.
Ik kan niet anders doen, als hem te geven raet,
Op dat hy daer door mach sich wachten voor verraet.
Waer op Mercuer aen haer tot antwoort toe ging voegen,
(150) Godin, van Jupiter voorkomt het ongenoegen.
Daer licht op volgen soude een onverwachte elend:
Dies rade ik u dat gy den Prins na huis toe sendt.
Daer op verdween de Godt weêr uit Calypsôs oogen,
En is, gelyk een pyl, na den Olymp gevlogen.
(155) De Nymph verliet haer hof, is na het strant gegaen,
Alwaer Ulysses was, en sprak hem aldus aen.
Rampsalig Prins ik kom uw droevig hert verquikken,
Mits ik sal tot uw reis, wat nodig is, beschikken.
Hak aenstonts boomen om, uit ’t dichtste van myn wout,
(160) En maek u selfs een boot van het gevelde hout.
Dek die met planken dicht, op dat die zee kan bouwen,
En dat gy moogt u lyf daer veilig in vertrouwen.
Ik sal u leveren den voorraet tot de reys,
Haelt al wat nodig is uit myn voorsien Paleis.
(165) Versorgen sal ik u van lynwaet en van kleeren,
Op dat het ongelyk der lucht u niet sou deeren,
[p. 75]
En boven dat ik sal u geven goeden wint,
Op dat gy spoediglyk daer door uw woning vindt.
Indien sulks andersins behaegt aen d’ Oppergoden.
(170) Want al wat ik kan doen heeft hun verlof van noden:
Door hen wert een besluit behendiger bedacht,
En beter, als door my, volvoert door hunne macht.
Als hy dat hadt gehoort, soo wiert hy seer verslagen,
Niet wetend hoe hy sich in dese saek sou dragen.
(175) En sprak haer aldus aen, verstandige Godin,
Waerschynelyk gy hebt wat anders in uw sin:
Als my te laten gaen. Hoe kan ik op de baren
My geven met een boot, soo woest en vol gevaren?
Waer op het beste schip, met een zeekundig man,
(180) Selfs met een goeden windt veel rampen lyden kan.
Des moet ik, wat gy segt, voor af aen u verklaren,
Dat, tegens uwen dank, ik niet van hier sal varen.
En boven dat sult gy my sweren met een eedt,
Dat gy geen quaet besluit in uw gedachten smeedt;
(185) Daer op begon de Nymph al lachchende te seggen,
Hy moet doorslepen syn, die soekt u wat t’ ontleggen.
De woorden die gy spreekt, syn daer van een klaer blyk.
Maer gy hebt evenwel in alles geen gelyk,
Ik sweer u dan by Styx, dat ik niets heb versonnen,
(190) Het geen uw leven soude of welvaert hindren konnen;
Dit is den grootsten eedt. Wanneer een Godt dien doet,
Kunt gy versekert syn, dat hy dien houden moet.
Ik geef u sulken raedt, als ik sou konnen wenschen,
Dat my wiert toegevoegt door Goden of door menschen,
(195) Als ik was in de staet waer in gy syt gebracht:
Hoe komt dat gy van my bedrog of listen wacht?
Myn hert is niet van stael, maer wert door druk bewogen,
Dies ik rechtvaerdigheit heb altydt voor myne oogen.
Toen syn sy met malkaer na het Paleis gegaen,
(200) Waer in Ulysses vondt, vol spys een taaffel staen:
Waer door een sterflyk mensch verquikken kan syn leven,
Maer, door de schoonheit wiert haer Godenkost gegeven.
[p. 76]
Toen voer Calypso voort en heeft tot hem geseit,
Gy syt dan tot de reis, Laërtes Soon, bereit?
(205) Hoe hart dat gy moogt syn, ik wensch aen u veel zegen
En dat gy myden sult veel rampen op uw wegen.
Maer soo gy wist wat u, daer op, te wachten staet,
Gy soudt niet vroilyk syn, om dat gy my verlaet.
Maer d’ongeduerigheit tot reisen haest verliesen,
(210) En voor die sukkeling d’onsterflykheit verkiesen.
Wat is ’t dat naer uw Vrouw gy soo geweldig haekt?
Is sy soo schoon als ik, of ook soo wel gemaekt?
Of heeft sy meer verstant, of minnelyker zeden?
En overtreft een mensch my door hoedanigheden?
(215) Neen sekerlyk Godin, antwoorde haer de Heldt,
Ik bidt, dat gy uw geest door gramschap niet ontstelt,
Staet my lankmoedig toe, dat ik u mach verklaren,
Dat ik al ben verhart door rampen en gevaren.
En daer en boven weet, dat myne Gemalin,
(220) Sich niet gelyken kan in glans met een Godin.
Die maer een sterfling is uit menschen voortgesproten
Daer gy d’onsterflykheit van Goden hebt genoten.
Die noch den ouderdom noch ook de doot noit quelt,
Maer houdt het schoon gelaet, waer in gy syt gestelt.
(225) Uw eilant overtreft in lustigheit myn woning,
Doch ik, raek ik daer in, wert een gelukkig Koning.
Ik wensch om die te sien, daer ik myn ongeval
In d’omring van myn volk gerust vergeten sal.
Als hy dit hadt gesegt, begon de nacht te komen,
(230) Dies hebben sy hun rust in hare grot genomen.
Ulysses sprong van ’t bed, soo ras de morgenstondt,
De stralen van de Son weêr over ’t aerdryk sont.
Als hy hadt aengedaen syn dagelykse kleeren,
Quam hem de Nymph een byl, een saeg en boor vereeren
(235) Waer van het hantvat was van schoon Olyvenhout,
En heeft hem selfs geleidt na’t diepste van het wout.
Van ’t fynste lynwaet was haer tabbaert en haer rokken,
Die door de Graciën hna ’taer schenen aengetrokken.
[p. 77]
Een sluijer om haer lyf van gout blonk als de Son,
(240) Soo dat men op diens glans het oog niet houden kon.
Als sy hem na het endt van ’t eilant hadt gesonden,
Daer elsen, popeliers, en veel mastboomen stonden:
Het droogste timmerhout, dat minst in ’t water sonk,
Liet sy den Prins alleen, en ging na haer spelonk.
(245) Daer op begon hy werk, en velde twintig boomen,
Die hy den rouwen bast en takken heeft benomen.
En heeft soo lang gesaegt, geboort, geschaeft, gehakt,
Tot dat het vaertuig is in ’t water afgesakt:
Na dat het in de kiel den mast al had ontfangen,
(250) En dat het roer daer aen alvorens was gehangen.
Hy heeft het gansche werk voltoit den vierden dag,
Na dat men van de byl gehoort hadt d’eersten slag.
Soo hadt hy sich gespoeit, door groote hoop gedreven,
Dat hy na ’t Vaderlant, sich soude op reis begeven.
(255) Calypso heeft hem doek tot zeilen aengebracht,
En met veel wyn en spys de nieuwe boot bevracht.
Beschikte goeden wint, om af te konnen varen,
Soo dat hy van de kust geraekt is op de baren.
Na dat hy hadt ververst syn leden in het bat,
(260) En kostelyk gewaet van haer ontfangen hadt.Ê
Na dat in volle, zee de zeilen syn ontbonden,
Heeft staeg na het gestarnt Ulysses ’t oog gesonden.
Die selver sat aen ’t roer, en noit geen rust genoot,
Op dat hy niet door slaep verzeilen mocht syn boot.
(265) Naer den achttienden dag heeft hy ’t gebergt vernomen,
Van de Pheäciers, bedekt met hooge boomen.
Dit was syn kortste weg. Het eilant scheen van daer,
Door dampen van de mist, gelyk een beukelaer.
Uit Ethiopien Neptunus weêr gekomen,
(270) Heeft van ’t Solyms gebergt Ulysses boot vernomen,
Die hy van verre sag genieten goeden spoet,
Waer op syn toorn ontstak syn wrevelig gemoet,
Hy schudde met het hooft, voortbrengent dese reden.
Wat sie ’k daer! schoon het is soo weinig tyds geledens
[p. 78]
(275) Dat ik vertrokken ben; en ik vindt niet te min,
Het Godendom voor hem veranderen van sin,
Ulysses raekt in gunst: die eerlang aen de stranden
Van de Pheäciers gelukkig aen sal landen,
Alwaer het Nootlot hem gewenste rust belooft:
(280) Maer ik heb tegens hem wat anders in myn hooft.
Ik ben noch niet versoent: eer dat sulks sal gebeuren,
Sal hy syn ongeluk noch menigmael betreuren.
Als hy dit hadt gesegt, ontstont’er een orkaen,
Die swellen deed de lucht, en duisternis ontstaen.
(285) Hy sloot den kerker op van d’alderfelste winden,
En deed door Eolus den Noorden eerst ontbinden:
Die tegens d’anderen onstuimig aengekant,
Het nieuwgemaekte schip deed stooten tegen ’t lant.
Toen wiert Ulysses bang, dien moed en kracht begaven,
(290) Als waterbergen hem begonden te begraven.
En dat hy heeft gehoort een ysselyk geluit,
Brak hy, door noot geperst, in dese klachten uit.
Ach ongelukkige! wat staet u meer te hopen!
De zee, tot uw verderf, doet hare afgronden open.
(295) Wat schroom ik dat de Nymph de waerheit heeft geseit,
Als sy my heeft gedreigt met soo veel swarigheit.
De Goden willen nu haer prophecy vervullen,
’k Vrees dat de golven my nu liefst inswelgen sullen.
Den Hemel is bedekt door dikke duisternis,
(300) Soo dat niet als de doot my voortaen over is.
Gelukkig duisentmaal al die voor Troijens wallen
Den sabel in de hant, syn vechtent neergevallen!
Hadt ik dat lot gehadt, als om Achilles lyk,
Ik van myn dapperheit getoont heb soo veel blyk.
(305) Dan sou myn naem en roem noch by de Grieken leven,
Die hadden, tot myn eer, een uitvaert my gegeven.
Nu sterf ik, als een slaef, een seer verachte doot,
En van begraeffenis wert des myn lyk ontbloot.
Dit hadt hy nauwelyks al suchtende uitgesproken,
(310) Wanneer een dwarrelwint den steven heeft gebroken,
[p. 79]
Van ’t reddeloose schip, het roer viel uit syn hant
De mast brak, synde ontbloot van zeilen en van want.
Ulysses met een golf wiert over boort gesmeten,
Als ’t vaertuig was geraekt van alle kant vol reten.
(315) Hy, door die golf bedekt, sonk aenstonts na den gront,
Om dat hy door syn kleet, syn lyf belemmert vondt:
Soo dat hy nauwelyks weêr boven is gekomen,
En spoog het water uit, dat hy hadt ingenomen.
Maer echter hy behielt het oordeel, en hy swom
(320) Na ’t reddeloose wrak, het welk hy weêr beklom.
Dat op de baren wiert staeg heen en weêr gedreven,
En hy daer in geraekt behielt alsoo syn leven.
Gelyk een doornehaeg wert door een storm gedrukt,
En somtyts met gewelt wert uit den gront gerukt:
(325) Soo wiert de lekke boot geslingert door de winden,
Terwyl hy dacht om Vrouw, om Vader, en om Vrinden.
Als hem Leucothoé, Ino genaemt voorheên,
Die Cadmus Dochter was, in dese noot verscheen.
Sy was eertyts een mensch, doch wiert toen aengebeden,
(330) Gelyk een Zeegodin, begaeft met schoone leden:
Sy sprak Ulysses aen, daer hy mistroostig sat,
Met wiens rampsaligheit sy medelyden hadt,
En seide, wyse Prins, wat maekt Neptuin verbolgen,
Dat hy, waer dat gy komt, u wil gestaeg vervolgen?
(335) Hy sal al evenwel niet raken tot syn wit,
Schoon dat gy met uw boot op harde klippen sit.
Doet maer alleen het geen, dat ik aen u sal seggen,
Gy moet uw kleederen van uwe leden leggen.
Verlatende het wrak, swem soo gy kunt, na ’t strant
(340) Van de Pheäciers, dat zegenryke lant.
Daer vindt het Nootlot goet, dat gy sult voorspoet vinden.
Den sluijer, die ’k u geef, wilt om uw lenden binden.
Maer als gy worstelende op ’t lant gekomen syt,
Is’t noodig dat gy hem weêr in de baren smyt:
(345) Werp hem soo ver gy kunt, om hem in zee te senden,
Maer gy moet achterwaerts uw hooft en oogen wenden.
[p. 80]
Daer op is de Godin weêr na de gront gedaelt,
Als sy hadt, aen den Helt, dit onderrecht verhaelt.
Hy die vast overdacht het geen hy quam te hooren,
(350) Hadt het vertrouwen haest van de Godin verloren,
En seide by sich selfs, ach ongelukkig man!
Wat Godt mach het doch syn, die my dit raden kan:
Ik meen het evenwel niet in het werk te stellen,
Hy doet het mogelyk om my noch. meer te quellen.
(355) Het lant op ’t geen ik sou my bergen, na hy segt,
Kan ik van hier wel sien, dat noch ver van my legt.
Maer ik sal weêr aen een het vaertuig samen binden,
Met touwen die ’k misschien sal op het water vinden.
En als het eenigsints aen een sal syn gehecht,
(360) Sal ik afwachten ’t geen dat my wert opgelegt.
Maer soo het eindelyk aen stukken wert geslagen,*
Dan sal ik naderhant ’t gevaerlyk swemmen wagen.
Terwyl Ulysses sich, dus denkende, onderhielt,
Wiert door een golf het schip, aen een gelapt, vernielt.
(365) Gelyk een dwarrelwint het kaf van een kan scheijen,
Soo liet Neptuin van ’t schip de spaenderen verspreijen:Ê
De Prins sprong op de mast die hy gegrepen hadt,
Waer op hy schreijelings, gelyk een ruiter sat.
En hy trok daer op uit syn natte en sware kleeren,
(370) Waer van de last hem soude in ’t swemmen konnen deren:
Daer hy sich toe begaf, de sluijer om het lyf,
Dien van Leucothoé hy kreeg tot dat bedryf.
Neptunus die dat sag, begon sich te verblyden,
Om dat hy desen Helt sag soo veel rampen lyden.
(375) En schuddende het hooft, sprak hy dit in syn hert,
Vaer in het dwalen voort soo gy niet moede wert:
En win ’t gelukkig Lant (kan ik het niet verhindren)
Daer Jupiter het Volk onthaelt gelyk syn kindren.
Maer als daer eindelyk uw wensch sal syn vervult,
(380) Geloof ik niet dat gy noch vroilyk lachchen sult,
Ter selver tyt heeft hy syn paerden voortgedreven,
En heeft tot Aigues sich in syn Paleis begeven,
[p. 81]
Maer Pallas onderwyl, die heel wat anders dacht,
Bedaerde weêr de lucht, en brak der winden kracht.
(385) Ulysses evenwel kon aen het lant niet komen,
Eer hy geworstelt hadt twee dagen met de stroomen.
Maer als de derde dag de Son op ’t aerdryk sondt,
Soo naderde de Vorst de kust en voelde gront.
Een kint dat van de doot syn Vader siet verrysen,
(390) Dien hy bemint, sou noit soo grooten vreugt bewysen,
Indien de sieke man verlost wiert van syn smert,
Gelyk Laërtes Soon gevoelt heeft in syn hert,
Wanneer hy door een golf verheven tot de wolken,
Sag naderen het lant van die vermaerde volken.
(395) Toen schepte hy weêr moed, en met vernieuwde kracht,
Heeft hy sich soo naby voort swemmende gebracht,
Dat hy, hadt van een stem het roepen konnen hooren:
Hier kreeg hy veel geraes, dat vreeslyk was, in d’ooren.
De golven stieten sich op meenig harde klip,
(400) En bryselden van een gelyk een strandent schip.
Hy vondt geen haven daer die schepen kon ontfangen.
Ah dit Ulysses sag, heeft hem de vrees bevangen,
Des riep hy uit helaes! al nader ik het lant,
De golven drijven my geduerig van het strant.
(405) Na dat de zee my heeft soo meenigmael doen schroomen,
Weet ik niet, hoe dat ik daer uit sal konnen komen.
’k Sie rontom ’t eilant niets als hooge rotsen staen,
Waerop, met groot gedruis, de felle baren slaen:
Die der naer weêr een reeks van scherpe gront ontblooten,
(410) Waer op ik sou myn lyf vol wonden konnen stooten.
Een dwarrelwint kan my weêr smyten in de zee,
En geven my tot proi aen Amphitrites vee,
Dat de vergramden Godt my daer sou laten vinden,
Om my rampsaligen met tanden te verslinden.
(415) Want syn quaetwilligheit is my niet onbekent;
Waer door hy d’eene plaeg, aen my, naer d’andre sendt,
Als dees herdenkingen hem maekte seer verlegen,
Soo heeft hy goede raet van Pallas weêr gekregen:
[p. 82]
Die deernis met hem hadt en blies in syn verstant,
(420) Dat hy aengrypen moest een rots met d’ eene hant,
Soo ras daer van de vloet was achterwaerts geweken,
Schoon hy syn vingeren daer aen sou mogen breken.
Het geen hy aenstonts heeft, doch te vergeefs, gedaen.
Nadien een nieuwe golf hem daer van af quam slaen,
(425) En heeft hem plotselyk weêr na den gront gedreven,
Toen was’er weinig hoop meer over voor syn leven.
Maer Palles gaf hem in, als hy weêr boven quam,
En als hy wederom tot swemmen toevlucht nam,
Dat hy niet al te na moest na den oever dryven,
(430) Noch ook niet al te ver daer af sou mogen blyven.
Maer echter houdea die geduerig in ’t gesicht.;
Als hy dit andemael naeuwkeurig hadt verricht,
Heeft hy van een rivier den mont in ’t oog gekregen
Die niet ver van hem af, voort swernment, was gelegen.
(435) Hy sag geen barrening, noch klippen daer voor aen,
Dies swom hy daer na toe, en riep den Stroomgodt aen.
Dien hy m syn gemoet aldus heeft aengebeden.
Gy siet een Vremdeling, die heeft veel ramp geleden,
En heeft uw hulp van doen, om dat Neptumis haet,
(440) Hem overal vervolgt, en nergens rusten laet,
De staet daer ik in ben veroorsaekt medelyden,
Des bidt ik u dat gy my daer van wilt bevryden.
De Goden weigren noit hun huip noch derenis,
Aen iemant, die, door ’t lot soo swaer geslagen is.
(445) Ik sal my werpen neêr, ô Stroomgodt, voor uw voeten,
Soo ’t u behagen mach myn lyden te versoeten.
Syn bede wiert verhoort de vloet kreeg sachter loop,
De kalmte volgde haest, Ulysses schepte hoop,
Wanneer de Stroomgodt self hem quam op ’t drooge slepen.
(450) Maer syn gemoed was soo, door sukkeling, genepen,
Dat hy pas aengelant een harde flaeuwte kreeg,
Soo dat hy plotselyk op d’ oever neder seeg.
Syn kniën bogen sich, en konden hem niet dragen.
Syn swakke pols gaf niets als ongewisse slagen:
[p. 83]
(455) Syn oogen bleven toe, syn mont gaf geen geluit,
Maer ’t water, dat hy hadt gedronken, liep daer uit.
Als hy bekomen was, en kon verlichting vinden,
Was het syn eerste werk den sluijer los te binden,
Dien hem gegeven hadt de Nymph Leucothoé,
(460) En smeet dien achter uit, soo ver hy kon, in zeê,
Dien Ino met de hant kwam aenstonts onderhalen.
As hy was opgestaen ging hy door ’t eilant dwalen:
En dacht, indien ik hier door brengen moet den nacht,
Alwaer ik niets als kouw en ongemak verwacht,
(465) Soo naekt, gelyk ik ben, sal ik daer door verstyven,
Of mogelyk tot aes voor wilde dieren blyven.
Na dat hy by sich selfs die woorden hadt gesegt.
En met een ryp beraet hadt alles overlegt,
Is hy na ’t bosch gegaen, waer in hy heeft gevonden,
(470) Twee boomen van olyf, die by malkander stonden,
Soo dicht aen een verknocht door takken en door blat,
Dat daer de Son noch wint nooit doorgedrongen had.
Daer sloeg hy sich ter neêr, en vondt daer drooge blaren,
Waer van dat hy een hoop ging tot een bet vergaren.
(475) Daer lagender soo veel, dat in de winter tyt,
De menigte, van kouw, drie menschien hadt bevrydt,
Hy ging noch boven dat een deksel daer van maken,
Om sonder, ongemak in ’t slaep te konnen raken.
Gelyk een mensch alleen, die woont in een woeftyn,
(480) Daer nergens rontom hem geen naeste bueren syn,
Wanneer hem d’avontstont doet na syn huis vertrekken,
Gewoon is eerst syn vuer met assche te bedekken
Op dat het niet verga, maer op den naesten dag,
Hy d’ overblyffelen daer van weêr vinden mach.
(485) Aldus is onder ’t loof Laërtes Soon godoken,
En heeft gerustelyk syne oogen toegeloken:
Waer op een soeten slaep de wyse Pallas sondt,
Daer hy sich door verquikt van synen arbeit vondt.
Einde van het vyfde Boek.
<#odyssea07>
[p. 84]
DE ODYSSEA
VAN
HOMERUS.
____________________________
SESDE BOEK.
TErwyl Ulysses sliep tot aen den lichten morgen,
Van ongemak verlost, verlaten van de sorgen:
En voor syn arrebeit van Morpheus wiert geloont,
Heeft Pallas nieuwe gunst aen desen Helt getoont.
(5) By de Pheaciers is die Godin verschenen,
Een seer gelukkig Volk in die tyt; dat voorhenen,
Eer dat het was verplaetst, Hyperien besat,
Alwaer het weinig heil en vergenoegen hadt.
Mits het tot buren hadt d’onrustige Cyclopen,
(10) Die daer in, met gewelt geduerig, quamen stroopen.
Soo dat Nausithoüs hun Koning het besloot,
Te voeren na ’t gewest, daer het nu rust genoot.
Toen Scheria genaemt, gelegen ver van landen,
Daer werden voortgebracht vernuftige verstanden.
(15) Hy gaf daer erven uit, en bouwde een schoone stat,
Die hy tot veiligheit met mueren heeft omvat.
Hy stichtte tempelen voor Goden, maekte wetten,
Om d’onrechtvaerdigheit, en twisten te beletten.
En is, na dat hy lang syn Volk hadt geregeert,
(20) Tot syn voorvaderen in Plutoôs Ryk gekeert.
Als aen Alcinoüs syn Soon, hy kroon en staten,
Als naesten erfgenaem, al stervent heeft gelaten.
[p. 85]
Daer is Minerva toen, na haer volbrachte reis,
Vol heerlykheit en glans gekomen in ’t Paleis.
(25) Daer Nausicaä sliep, soo schoon als de Godinnen,
Soo wel gemaekt van lyf, begaeft met wyse sinnen.
Twee Vrouwen van haer stoet, besliepen elk een bedt,
Dat aen de beide kant was van de deur geset.
Schoon die gesloten was: Minerva is geslopen,
(30) In ’t maegdelyk vertrek, al deedt men het niet open.
En quam aen ’t hoofdenendt in Dymes Dochters schyn,
Waer in sy was vermomt, om niet bekent te syn.
Daer sy tot de Princes, noch niet ontwaekt, ging seggen,
Hoe syt gy thans soo leui, dat gy te bedt blyft leggen:
(35) Na dat de morgenstont de bergen heeft vergult,
Schoon dat de tyt genaekt, dat gy haest trouwen sult.
Gy sorgt voortaen niet meer, voor alle uw schoone kleeren,
Waer van gy’t rykste pak moet aen doen, en vereeren,
Aen vrienden van uw Man, het overig gewaet,
(40) Als gy, daer door verselt, na Hymens tempel gaet.
Door die mildadigheit wert een Princes gepresen.
De Son is rechtevoort uit Thetis schoot geresen,
Laet ons uw tabberden ten eersten wassen gaen,
Gy sult daer in door my selfs werden bygestaen.
(45) Gaet daer een wagen toe, van uwen Vader vragen,
Om, uw persoon daer heen, en ook uw stoet te dragen.
Het voegt niet dat daer heen gy treden soudt te voet,
Want de rivier is ver, daer gy het spoelen moet.
Doet voort uw oogen op, en set den slaep ter syden,
(50) En volgt van uw Vriendin den raet. ’t Sal niet lang lyden,
Mits gy tot Vryers hebt de grootsten van dit lant,
Dat gy aen een van hen verleenen sult de hant.
Als sy dit hadt gesegt, is de Godin verdwenen,
En weêr op den Olymp, der Goden Hof, verschenen,
(55) Daer nimmer onweer is, maer altyt klare lucht.
Alwaer men nimmer hoort onaengenaem gerucht.
En daer d’onsterflykheit vol vreugden wert genoten,
Door alle die van ’t bloet der Goden syn gesproten.’
[p. 86]
Soo ras Aurora hadt den dauw van ’t kruit gelekt,
(60) Wiert door haer de Princes des morgens opgewekt.
Die seer verwondert was om ’t geen sy quam te droomen:
En is in het vertrek der Koningin gekomen,
Daer ook haer Vader was, waer aen sy heeft vertelt,
Wat Morpheus in haer slaep ’s nachts aen haer hadt gemeldt.
(65) Haer Moeder sat by ’t vuer, omringt van haer vriendinnen,
Die hielpen vlytig haer om purpre wol te spinnen.
De Koning was gereet om na den raet te gaen,
Dien sy by Princen vondt, en sprak hem aldus aen.
Myn Vader, magh het syn, verleent my doch een wagen,
(70) Die my met myn gevolg na de rivier kan dragen.
De weg is ver, eer men tot aen den oever raekt,
Ik ben vroeg opgestaen, en heb my reê gemaekt,
Om met den stoet, die my gewoon is op te passen,
Het afgelegt gewaet weêr suiver te gaen wassen.
(75) Het voegt een Vorst als gy, ’t sy dat hy na den raet,
Of de vergadering van de gemeente gaet:
Eer dat hy daer verschynt, dat hy heeft aengetrokken,
Uit syne kleederkast, aen ’t ligchaem schoone rokken.
Vyf Soonen hebt gy, Heer, waer van syn twee getrouwt,
(80) En drie die syn noch jong, des gy die by u houdt.
Die soeken net te syn, als sy sich vaerdig maken,
Om ergens aen den dans, met Jufferschap, te raeken.
Waer van de sorg aen my wert daeglyks opgelegt.
Sy sweeg het geen aen haer van trouwen was gesegt.
(85) Daer de gedachten van haer aensicht deden blosen,
Al of het was bedekt met verschontloken rosen,
De Vader, die daer van de reden kon verstaen,
Antwoorde, wat gy wenst heb ik u toegestaen.
Met al d’omstandigheit heeft sy haer eisch verkregen,
(90) Soo dat sy met haer goet op ’t rytuig is gestegen.
De Koningin droeg sorg, dat daer wiert ingeleit,
Dat tot haer middagmael was, door den kok, bereidt.
Een kruik met goeden wyn is daer by niet vergeten,
En ruikende olijen, syn ingepakt by’t eten.
[p. Ê87]
(95) Op dat, als de Princes sou komen uit het bat,
Sy, neffens al haer stoet, om sich te smeren hadt.
Soo ras sy was geraekt tot aen de waterboorden,
Die door haer kristalyn d’ aenschouwers oog bekoorden,
Syn door haer maegden hant de paerden los gemaekt,
(100) En in een vette weide uit het gareel geraekt.
De pakken syn om laeg van ’t rytuig afgedragen,
En in den stroom gebracht, gewrongen en geslagen.
Een ieder deedt syn best, tot alles suiver was,
Toen wiert het goet gespreit op ’t bygelegen gras.
(105) Sy gingen onderwyl in de rivier sich baden,
En, als de Son ’t gewaet gedroogt hadt, sich versaden,
Met d’ingepakte kost, toen kaetsen met malkaer,
Als elk hadt uitgekemt de vlechten van haer haer.
Terwyl dat de Princes haer soete stem liet hooren,
(110) En streelde met haer sang der Nymphen hert en ooren.
Soodanig is Diane als men haer jagen siet,
Wanneer een vluchtig hart voor snelle honden vliedt:
Dat op Taigestes berg, of bygelegen stroomen,
Het nakende ongeval door loopen soekt t’ontkomen.
(115) De Nymphen volgen haer, die sy te boven gaet,
Hoe schoon die mogen syn, in heerelyk gelaet,
Die schynen by haer klein, wanneer sy haer omringen,
Het geen Latonaes hert van blyschap op doet springen.
Dus overtrof haer stoet ook Nausicaa ver,
(120) Als d’ andre sterren doet de heldre morgenster.
Als die nu was gereet, om weêr na huis te trekken,
Dacht het Minerva goet Ulysses op te wekken.
De vrouwen kaetsten noch, wanneer door ongeval,
In ’t water is geraekt een hartgeslagen bal.
(125) Waerdoor, met groot geschreuw, sy ’t spelen moesten staken
En op dat luit gerucht begon de Prins t’ ontwaken.
Niet wetende evenwel het geen hy hadt gehoort,
Of het van menschen quam of van Godinnen voort.
En rysende overent ging hy sich selfs dit vragen,
(130) In wat gewest ben ik? sal ik het durven wagen,
[p. 88]
Van ondersoek te doen, wat volk dit lant bewoont,
Of het barmbartigheit aen Vremdelingen toont?
Dan of het die vervolgt, en niet ontsiet de Goden?
Hoe dat het wesen mach, ik heb hun hulp van nooden:
(135) Dies ik vernemen moet, of het my by wil staen,
En of ik nadren mach, of elders heên moet gaen.
Daer op hy ’t dichtste loof ging van de boomen trekken,
Om daer meê van syn lyf de naektheit te bedekken.
Gelyk een leeuw die sich op syne kracht vertrouwt,
(140) Komt kruipen uit syn hol, en wandelt door het wout,
Op dat hy langs syn weg mach eenig wilt ontmoeten,
Met welkers vleis hy kan syn gragen honger boeten.
Soo deedt Ulysses ook, die tot de Nymphen tradt,
Schoon dat hy niets om ’t lyf als groene blaren hadt.
(145) Want de nootsaeklykheit heeft hem daer toe bewogen.
Als hy verschenen is dus in der vrouwen oogen,
Liep ieder van hem weg, maer Nausicaä niet,
Die weten wou wat dier dat sy verschynen siet:
Waer toe Minerva haer hadt hert in ’t lyf gestoken.
(150) En naer veel overleg heeft hy haer aengesproken,
Doch evenwel van ver, weêrhouden door ontsag,
Dat minder scheen, indien hy voor haer voeten lag.
Des hy niet van naby haer beenen dorst omhelsen;
Maer hy riep dit haer toe, gescholen achter d’ elsen.
(155) (Door welkers lommering syn ligchaem was bedekt,
Dat door het schuim der zee was morsich en bevlekt.)
Ik ben een Vremdeling beladen met elenden,
Princes, ik bidt u wilt uw oog niet vin my wenden.
Soo gy syt een Godin, laet ik my niet ontgaen,
(160) Dat gy de Dochter syt van Jupiter, Diaen.
Gy hebt haer Majesteyt, haer schoonheit en haer leden,
Die alle waerdig syn te werden aengebeden.
Indien gy syt een mensch, uit sterflyk bloet geteelt,
Beken ik, dat ik nooit gesien heb schoonder beelt.
(165) Gelukkig d’ Ouderen! waer van gy syt geboren!
Gelukkig! die door u tot man sal syn verkoren!
[p. 89]
Dat haest gebeuren sal. Gelukkig ’t huisgesin,
Waer in u leiden sal Godt Hymen en de min!
Gelukkig eindelyk uw Broeders! en uw Vrinden,
(170) Die dagelyks vermaek in uwen omgang vinden.
En lien verheugt dat gy, door deugden en gelaet,
Van al de Nymphen hier verduistert het çieraet.
My dunkt dat ik weêrom tot Delos ben gekomen,
Alwaer ik heb gesien een reeks van Pallemboomen,
(175) Om Phebus auter staen, waer onder was een spruit,
Die munte in stam en loof ver boven d’andren uit,
En was gelykelyk uit ’t aerdryk opgeschoten.
Een tocht, waer uit voor my veel onheil is gesproten,
Hadt my daer heen gevoert, met een groot heir verselt,
(180) Daer over ik, als hooft, in die tyt, was gestelt.
Gelyk ik desen boom, verwondert heb bekeken,
Soo is uw schoonheit ook my rechtevoort gebleken.
Want ik heb noit gesien, waer dat ik ergens quam,
Noch aengenamer mensch, noch wonderlyker stam
(185) Siet een rampsalig Prins, die twintig gantsche dagen,
Het woeden van de zee gemartelt heeft verdragen.
Van ’t Lant Ogygia vertrokken, wiert ik hier,
Gesmeten op het strant, door Goddelyk bestier.
Misschien om langer noch vervolgingen te lyden.
(190) Want ik durf door de hoop afreets my niet verblyden,
Dat dese Godt, die my heeft aengedaen veel quaet
Door al myn ongeluk sal eindigen syn haet.
Nadien gy d’ eerste syt, die ’t lot my doet ontmoeten,
Indien ik dorst, ik sou my werpen voor uw voeten.
(195) Maer niet te min ik bidt met Goddelyk ontsag,
Dat ik een ouden rok van u verkrygen mach.
Waer mede ik voor soo lang myn schaemte kan bedekken,
Tot my de naeste stat wat beters sal verstrekken.
Wys my daer heen den weg. Soo wil het Godendom
(200) Verlenen u tot Man een hupsen Bruidegom,*
Die waerdig uw mach syn, en u gelyk in deugden,
Waer mee gy leven meugt in eenigheit en vreugden.
[p. 90]
Want dat is ’t hoogste goet, het geen aen vrouw en man,
En huwelykenstaet, de Hemel geven kan.
(205) Dit spyt hun vyanden, die dat geluk benyden,
Doch aen hun vrienden geeft in tegendeel verblyden.
Dat grooten naem en roem aen d’Echtgenoten geeft.
Daer Nausicaä op dit hem geantwoort heeft.
Beleefde Vreemdeling door ’t geen gy my doet hooren,
(210) Blykt, dat gy niet moet syn uit duistren stam geboren.
’t Behaegt aen Jupiter te gunnen goet of quaet,
Naer hy besloten heeft in syn verborgen raet.
Het heeft hem goet gedacht met rampen u te plagen,
Gy moet met lydsaemheit, wat hem gelieft, verdragen,
(215) Wat ons belangen mach, wy sullen rechtevoort,
U bystaen, en door hulp onthalen soo ’t behoort.
Ik sal u kleederen om u te dekken geven,
Gelyk men met een gast, die komt van ver, moet leven.
De stat, daer gy na vraegt, sal werden u getoont,
(220) En u den naem geseit van ’t volk dat daer in woont.
’t Syn de Pheäciers myn Vaders ondersaten,
Die loffelyk regeert dit Koningryk en staten.
En u verlossen sal van ’t vorige verdriet,
Mits ik syn Dochter ben, die gy hier voor u siet;
(225) Ik sal u leveren al wat gy hebt van nooden.
Toen riep sy tot haer stoet, die van haer was gevloden,
Lafhartige waerom syt gy gevlucht? bedaert,
Syt gy voor eenen man alleen soo seer vervaert?
Weet gy niet dat een mensch, dien sou de moed verkloeken,
(230) Om door de wapenen onse ondergang te soeken:
Een schierelyke doot niet soude lang ontgaen,
Nadien de Hemel ons heeft altyt bygestaen.
Behalven dat wy syn aen ’s werrelts endt gelegen,
Daer weinig omgegang heeft iemant meê gekregen.
(235) Hy, dien gy hebt gevreest, is een rampsalig Heer,
Die door veel ongeluk valt voor myn voeten neêr.
Men moet uit derenis aen d’armen bystant geven,
Die worden naer ons heên door Jupiter gedreven.
[p. 91]
Het minste dat men hen, uit medelyden doet,
(240) Baert groote erkentenis in hun verdrukt gemoet.
Geeft hem dan spys en drank, en wilt hem op gaen passen,
Op dat hy mach syn lyf in ’t water af gaen wassen.
De Vrouwen hebben haer getoont gehoorsaemheit,
En hebben op een plaets den Vremdeling geleit,
(245) Daer hy bevrydt kon syn van ’t ongemak der winden,
En setten by hem neêr wat kleederen en linden.
Ook riekende olysalf in een doorluchtig glas,
Het geen, naer haer gebruik, daer van noch ovrig was.
Als hy ’t ontfangen hadt, gaet Nymphen wat ter syden,
(250) Heeft hy tot haer gesegt, ’t ontsag wil het niet lyden,
Dat ik my baden sal, terwyl dat gy het siet.
Sy gingen van hem weg: hy smeet sich in den vliet,
Daer hy heeft afgespoelt syn vuil bemorste leden.
En hebbend sich gesmeerd, begon hy sich te kleeden,
(255) In ’t kosteh/k gewaet, dat de Princes hem sondt;
Soo dat hy sich ververst en ook welriekend vondt.
Minerva quam hem noch met Majesteit verryken,
En deedt hem van Persoon aensienelyker lyken.
Sy gaf hem meerder swier, en leven in syn oog.
(260) En syn schoon hair weerom, dat langs syn aensicht vloog,
En om syn schouders bleef als Hyacinthen hangen,
Daer quam een grooter glans op syn gebloosde wangen.
Gelyk een Arbeitsman, die door Vulcanus gunst,
En Pallas onderwys verkregen heeft syn kunst:
(265) Die koper, silver, gout kan door malkandren mengen,
En dus een meesterstuk tot proef weet voort te brengen.
Aldus heeft Pallas ook Ulysses opgeschikt,
Met aengenaem geklet na dat hy was verquikt,
Hy spiegelde met vreugt syn aensicht in de baren,
(270) Die door de kalmte gelyk en effen waren.
En sette sich wat neêr aen d’oever van de vloet,
Om te besadigen d’onsteltheit van gemoet.
De Nymph, die van den Heldt kon haer gesicht niet houwen,
Kon ’t niet versadigen, hoe sy hem mocht aenschouwen.
[p. 92]
(275) En seide tot haer stoet, ’t is buiten kennis niet
Der Goden, dat die man dit weeldrig eilant siet.
Voor een veracht gesel heb ik hem eerst genomen,
Maer nu soo schynt hy my van Goden afgekomen.
Ach! als die my door ’t lot tot man is toegeleit,
(280) Mocht hebben syn gelaet en syn hoedanigheit!
Of dat hy syn geluk mocht in dit eilant vinden,
Soodanig dat hy sich daer in socht te verbinden!
Maer set hem eten voor, ’t is lang genoeg gewacht,
Op dat hy weêr herstel syn afgesloofde kracht.
(285) De Vrouwen deden straks het geen haer was geboden,
Sy setten voor hem neêr al wat hy hadt van nooden.
En nademael dat hy had langen tyt gevast,
’t Heeft hy syn maeg voorsien, gelyk een grage gast.
Doch Nausicaä dacht terwyl op andre saken,
(290) Voor eerst liet sy haer stoet het rytuig vaerdig maken:
De paerden wierden weêr gespannen in het touw,
Toen sprak sy tot den Prins, dien sy meê nemen wouw
Staet op nu Vremdeling, begon sy hem te seggen,
Nadien dat neffens my verscheide pakken leggen,
(295) Is hier voor u geen plaets, maer volg ons achter aen,
Waer gy my ryden siet, dat is de rechte baen:
Daer langs men in ’t paleis kan van myn Vader raken.
Veel Heeren sullen u het Hof daer komen maken,
Als hen, wie dat gy syt, door my sal syn verklaert,
(300) Want de Pheaciers syn vriendelyk van aert.
Terwyl gy treden sult ter syden van myn wagen,
Sal ik u kennis doen, hoe dat gy moet u dragen,
Al syt gy wys genoeg, noch is het voor u goet,
Dat gy weet wat gy doen, of wat gy laten moet.
(305) De stat, waer heên wy gaen, is niet seer ver gelegen,
En heeft een steene muer rontom de vest gekregen.
Een haven vndt men daer aen d’eene en d’andre zy,
Waer in de Schepen syn van alle winden vry.
Daer tussen heeft Neptuin een tempel hoog verheven,
(310) Waer in wy dagelyks hem offerhanden geven.
[p. 93]
Een marktvelt leit daer om, dat ieder is gemeen:
Het tuighuis staet daer by gebouwt van harden steen,
Dat dient om kabels, wandt, en masten te bewaren,
En wat men heeft van doen om over zee te varen.
(315) Het is de koopmanschap waer door dit volk bestaet,
Dat sich min op geweêr, als op een vloot verlaet.
Als ik u tot naby sal van de stat geleiden,
Dan moeten wy van een, om goede reden, scheiden.
Ik vrees quaetsprekentheit, indien men wiert gewaer,
(320) Dat langs den selfden weg wy quamen met malkaer.
Want de Pheaciers syn daer toe wat genegen.
Hadt een boosaerdig mensch ons in ’t gesicht gekregen,
Soo wiert met dat gerucht vervult de gantsche stat,
Dat ik een Vremdeling in myn geselschap hadt.
(325) Heeft Nausicaä dien, in afgelegen hoeken,
Sou seggen ’t nieuwschier Volk, tot Bruigom wesen soeken?
Is het een Reisiger? hoe komt hy hier m ’t lant?
Het geen de zee besluit rontom van alle kant.
Wat is hy welgemaekt! van aensicht en van leden!
(330) Is het een mensch of God, daer sy heeft om gebeden?
Die, neêrgedaelt op d’Aerd, het Hemelryk verlaet,
Om met haer aen te gaen den Huwelykenstaet.
Soo dat het schynt dat sy haer Lantslui wil verachten,
Waer van d’uitstekensten na haer besitting trachten.
(335) Sy doet seer wysselyk, dat sy self heeft gesocht,
Een Vryer op het oog, die haer behagen mocht.
Dit is de lastering die men my na sou geven,
Om te beswallikken de glory van myn leven.
Ik selver sou misschien dit denken van een Maegt,
(340) En iemant die haer hadt ten huwelyk gevraegt.
Eelhartig Vremdeling, gy moet u des bedenken,
Dat men niets seggen mach, het geen myn eer sou krenken.
Soo ras gy syt in ’t Hof, spreek mynen Vader aen,
Op dat hy uw versoek genadig toe wil staen.
(345) Hy heeft in overvloet al wat gy hebt van nooden.
Wy sullen onderweeg dat bidden van de Goden:
[p. 94]
Als wy gekomen syn omtrent een heilig wout,
Waer in een Tempel is tot Pallas eer gebouwt.
Daer staet rontom een reeks van schoone Popelieren,
(350) Die neffens een fontein het lustig velt verçieren.
Daer heeft Alcinous een lusthof wyt vermaert,
Waer in hy meenigte vruchtboomen heeft vergaert.
De bloessem kan alleen den neus en oog bekoren.
Niet verder van de stat als men een stem kan hooren.
(355) Houdt u daer soo lang op, tot dat ik, in ’t Paleis,
Myn Vader heb gegroet, naer myn gedane reis,
Soo ras gy gissen kunt dat ik in ’t hof kan wesen,
Volg my dan: het Paleis wert u licht aengewesen.
Het is too wel bekent, dat u het minste kint,
(360) Daer aen gy ’t vragen sult, sal wysen waer men ’t vindt.
Want in de gantsche stat, moet alles daer voor wyken,
En niemant kan syn hof by ’t onse vergelyken.
’t Is kennelyk genoeg aen prachtig gevelprael,
Het voorhof wyst den weg na ’t marmere portael.
(365) Maer houdt u daer niet op, gy moet met vlugge stappen,
Tot aen de voorste zael, opklimmen langs de trappen.
En dringt door ’t een vertrek tot andre kamers in,
Tot dat gy vinden sult dat van de Koningin.
Die gy daer spinnende sult met haer stoet ontmoeten,
(370) Do
