Dit is een onderdeel van IliasDroste1721.html. Klik hier voor het hele document.

sen dag geweest,
    Nu stort ons Jupiter weêr wysheit in den geest,
(705) Om t’onderstaen, en kracht om het ook uit te werken.
De Troijers voelden sich door dit vermaen versterken,
[p. 266]
    En vielen felder aen, gemoedigt door die hoop,
    Toen Ajax het te quaet kreeg op den overloop.
Dien hy verliet, en ging sich in het ruim onthouwen,
(710) Van waer hy het gevecht kon veiliger aenschouwen.
    Daer sittende op een bank, heeft hy aen ’t Volk geseit:
    Ons leven, Vrienden, hangt aen onse dapperheit.
Denkt om uw oude deugt, en vleit niet uw gedachten;
Gy hebt geen onderstant van iemant meer te wachten.
    (715) De plaets daer gy op staet, is de Troijaensche ree,
    Van Vyanden omringt en van de woeste zee:
Het is met ons gedaen, soo gy den moedt laet sakken.
Dit seggend’ ving hy aen te steken en te hakken;
    Daer twaelf Troijanen door in ’t voetsant syn geraekt,
    (720) Waer van hy, voor syn Schip, een borstweêr heeft gemaekt.

                Einde van het vyftiende Boek.

<#ilias17>Continue
[p. 267]

DE ILIAS

VAN

HOMERUS.
__________________

SESTIENDE BOEK.

TErwyl malkanderen de Troijers en de Grieken,
Bestreden voor de Vloot met swaerden en met pieken:
    Heeft spoedig Patroclus vol droefheit sich gewendt,
    Met tranen op de wang, na Vorst Achilles tent.
(5) Die met verwondering hem Peleus Soon sag storten,
En tot hem heeft gesegt, myn Vrient, wat mach u schorten,
    Dat gy, gelyk een kint, soo ongelatig weent,
    ’t Geen van de Moeders borst ontydig werdt gespeent.
Heeft iemant van myn Volk daer oorsaek toe gegeven?
(10) Of heb ik selver iets, het geen u spyt, bedreven?
    Sou ’t quade tyding syn van Phtia die u drukt?
    Is door het Noodlot daer uw Vader weggerukt?
Of wel komt gy de doodt van Peleus my verkonden?
Maer neen, ik weet dat sy sich in gesontheit vonden.
    (15) Of siet gy d’ ondergang der Grieken met verdriet?
    Die onrechtvaerdigen verdienen anders niet.
Spreek eindelyk op dat ik mach de reden weten,
Waerom uw aengesicht en oogen syn bekreten.
    Daer op heeft Patroclus gesegt, verwyt my niet,
    (20) Achilles moedig Helt, de tranen die gy siet.
Mits sy rechtvaerdig syn. De Grieken syn verloren.
Ik kan medoogeloos den slechten staet niet hooren,
[p. 268]
    Waer in sy syn gebracht: hun Helden syn gewont,
    Of leggen lyveloos verslagen op den gront.
(25) En gy wilt onderwyl noch onversoenbaer blyven!
Wilt Hemel noit myn hert tot sulken gramschap dryven!
    Achilles waer toe dient uw kracht en groote moedt,
    Soo gy geen onderstant uw Lantgenoten doet?
Sult gy dan nimmer groot, als tot hun nadeel, wesen?
(30) Neen! gy syt uit het bloet van Peleus niet geresen,
    Noch Thetis de Godin heeft u ook niet gebaert,
    Maer een leeuwin, waer van gy hebt den wreeden aert.
Indien voorseggingen beletten u te stryden,
Door Thetis u verklaert, wilt dan ten minsten lyden,
    (35) Dat ik mach in uw plaets, uw harnas hebben aen,
    Met uw Thessaliers, de Grieken helpen gaen.
Sy syn in grooten noot, en vechten voor hun leven:
Ik sal hen mogelyk wat hoop tot uitkomst geven.
    De Troijers meenende dat gy het selfs sult syn,
    (40) Sal ik doen wankelen, bedrogen door uw schyn.
Vers Volk aenvallende op hunne afgesloofde benden,
Kan van de Schepen af, hen na de Stat doen wenden.
    Een weinig uitstel heeft een Leger vaek herstelt,
    Dat anders moedeloos gevlucht was uit het Velt.
(45) Die gunst heeft hy versocht met veel volstandigheden;
Onwetend’ dat hy selfs hadt om syn doodt gebeden.
    Achilles gaf daer op met droefheit dit bescheit:
    Ach! lieve Patroclus wat hebt gy daer geseit!
Ik laet d’ orakelen uit myn gedachten varen,
(50) Die my heeft Jupiter door Thetis doen verklaren.
    Maer dat Atrides my met een laetdunkent hert,
    Mishandelt, syns gelyk, is oorsaek van myn smert.
Misbruikende de macht, door myne stem bekomen,
Heeft hy myn dapperheit ’t verdiende loon ontnomen.
    (55) ’t Verlies van die Princes heeft myn gemoedt gedeert,
    Die door de Grieken was aen my voorheên vereert.
Hy kon een vagebont niet smadelyker hoonen:
En wilt gy dat ik my sal ongevoelig toonen?
[p. 269]
    Doch halen wy, het geen voorby is, niet weêr op:
    (60) ’t Is onrecht, dat men houdt syn wrok lang in de krop.
Ik hadt gesegt, dat ik die dan sou laten varen,
Als tot het uitterste gebracht de Grieken waren;
    Terwyl men ’t moortgeschrei sou hooren voor myn boort,
    Dat komt, door ’s Hemels wil, hen over rechtevoort.
(65) Neem dan myn wapenen, en wilt niet lang verbeiden,
Om myne Mirmydons, als Hooft, ten,strydt te leiden.
    De Vloot is door een wolk van Troijers gantsch omringt,
    Die in een hoek van ’t strant ons Volk met Hector dringt.
Gantsch Ilium loopt uit de poorten, vol vertrouwen,
(70) Om van het Grieksche heir de nederlaeg t’ aenschouwen:
    Om dat sy van myn helm niet blinken sien de glans.
    Myn degen sou haest doen veranderen de kans,
Soo Agamemnon my genoegen hadt gegeven,
Men sou de Troijers haest sien op de vlucht gedreven.
    (75) Hun stroomen opgevult met lyken tot de kant,
    Daer sy belegeren ons heir schier overmant.
Schoon Diomedes lans is woedende in syn handen,
Sy kan de Grieken niet verlossen uit die schanden.
    Ik heb van Atreus Soon de stem noch niet gehoort
    (80) Maer Hectors hoor ik wel, als hy een Griek vermoort,
Of set syn Troijers aen om onse maets te slachten.
Derhalve Patroclus, moet gy niet langer wachten;
    Val hem op ’t lyf, en help de Grieken uit den noot,
    Bevry voor Hectors toors de tenten en de Vloot,
(85) En maek dat ons de hoop, om weêr na huis te keeren,
Niet afgesneden werdt; ’t geen wy soo lang begeren.
    Doch soo gy van de Vloot de Vyanden verdryft,
    Wacht u dat gy te lang in het vervolgen blyft.
Op dat sy niet te rug u selver weêr doen vlieden,
(90) En ik genootsaekt werdt u onderstant te bieden,
    Eer Agamemnon heeft my in myne eer herstelt,
    En heeft berouw getoont voor ’t aengedaen gewelt:
My sendende te rug Brifeïs met geschenken.
Want anders sou men my weêr door versmaetheit krenken.
[p. 270]
    (95) Keer in myn Legering, als gy dat hebt gedaen,
    En.laet in het gevecht de Grieken voort begaen.
Apollo, Jupiter, Minervé en andre Goden!
Geeft dat sich onderling de beide Volken dooden.
    Op dat ik met myn Vrient behouden na den slag,
    (100) Het moedig Ilium alleen verdelgen mach.
Terwyl dat met malkaer die beide Helden spraken,
Quam Ajax in het naeuw op d’ overloop te raken.
    Daer stont hy onbedekt voor alle pylen bloot,
    Die onophoudelyk de Vyant op hem schoot.
(105) Met syn vermoeiden arm kon hy syn schilt niet dragen,
En ’t stael van syn Helmet klonk door ontfangen slagen.
    Hy keerde niet te min den Vyant van syn boort;
    Maer te vergeefs, op hem was Jupiter gestoort.
Die heeft selfs op syn Schip de Troijers aengedreven,
(110) Wyl hem geen oogenblik tot rusten wiert gegeven.
    Hy vocht al evenwel hoe seer hy was besweet,
    Waer van de droppelen staeg drongen door syn kleet.
Hoe ademloos hy was vernieuwde hy syn krachten,
De slagen mydende, die hem de Troijers brachten.
    (115) Sangnymphen die om hoog op den Olympus leeft,
    Segt my, wat Schip het eerst den brant ontfangen heeft?
Door lange tegenstant, die noch de Grieken deden,
Wiert Hector boos, en is op Ajax aengetreden.
    Wiens piek hy met syn swaert het stael heeft afgehakt,
    (120) Dat voor syn voeten neêr is op den gront gesakt.
Het hout is sonder punt in Ajax hant gebleven,
Die merkte, dat dit was door Jupiter bedreven:
    En maekte, uit het bereik der pylen, sich van kant,
    De Troijers staken toen het weêrloos Schip in brant.
(125) Waer van Achilles sag de vlammen voor syne oogen:
Toen kon hy het vertrek van Patroclus gedoogen.
    Waer aen hy heeft gesegt, haest u, myn Vrient, en maek,
    Dat het voortloopent vuer niet in myn’ Schepen raek.
Gâ trek myn wapens aen, doch wilt geen tyt verletten,
(130) En ik sal onderwyl myn Volk in orde setten.
[p. 271]
    Waer op Helt Patroclus sich stak in het geweêr,
    Het geen Achilles hadt gevoert met soo veel eer.
Trok purpre laersen aen syn welgemaekte beenen,
Die wierden vast gemaekt met gespen op de schenen.
    (135) Het swaert hing hy op zyde, en heeft het blank Helmet,
    Waer van een paerdestaert afvloog, op ’t hooft geset.
De piek was hem te swaer, die heeft hy niet genomen:
Achilles maer alleen kon daer te recht meê komen.
    Geen Griek hadt soo veel kracht, dat hy die voeren kon.
    (140) Door Chiron was het hout gehakt op Pelion:
Die de Centaurus hadt aen Peleus selfs gegeven,
Om daer door naderhant veel Helden te doen sneven.
    Voorts nam hy ’t sware schilt aen syne slinkerhant,
    Terwyl Automedon in ’t tuig de paerden spant.
(145) (Op welkers dapperheit hy sich meest dorst, vertrouwen)
Die d’ ingespannen kar voor hem heeft reê gehouwen.
    Hy heeft daer voor geset Xanthus en Balius,
    Twee paerden, al soo snel ter loop als Zephyrus:
Uit dien, en de Harpy Podarga, voort gesproten.
(150) Daer neffens wiert in ’t touw ook Pedasus gesloten.
    Achilles kreeg dat paert van Koning Eetion,
    Toen hy, na het beleg, diens vensting overwon.
Al was het sterffelyk, het hadt soo groote krachten,
Dat men het moest soo snel als Goden paerden achten.
    (155) Achilles is terwyl de tenten doorgegaen,
    En moedigde syn Volk tot dapper stryden aen.
Dat selver alsoo seer tot vechten was genegen,
Gelyk een wolf, die heeft dorst op de jacht gekregen,
    Als een gevangen hart door hem verslonden is,
    (160) Noch druipende van bloet, verlangt na laeffenis.
Achilles hadt een Vloot van meer als vyftig kielen,
En elk Schip was bemant met vyftig kloeke sielen.
    Die in vyf benden hy verdeelt hadt in het Velt,
    En over ieder drom hadt hy een Hooft gestelt:
(165) Door dapperheit vermaert, en in de kryg ervaren,
Soo trouw, dat sy in ’t heir syn Stedehouders waren.
[p. 272]
    Den eersten drom geboodt als Hooft Menesthius,
    Die wiert gelooft te syn de Soon van Sperchius,
Een Watergodt die was uit Jupiter geresen,
(170) En Polydoris bloet, die Dochter was voor desen
    Van Peleus, doch daer na hadt Borus die ten echt,
    Dies Sperchius syn Soon te wesen wiert gesegt.
De tweede wiert geleidt door Eudorus, geboren
Uit Polymelâs schoot, die kon door dans bekoren.
    (175) Mercuer kreeg in haer sin, en heeft haer nagegaen,
    Die haer hadt op het feest sien danssen van Diaen.
Hy klom in haer vertrek, en heeft haer gunst genoten.
Soo lang sy swanger was hielt sy sich opgesloten,
    Tot dat sy was verlost. Haer Vader nam het Kint,
    (180) En heeft het als syn Soon, in syn Paleis, bemint.
Soo dat syn Dochters schandt verholen is gebleven:
En Echecles heeft sich met haer in d’ echt begeven.
    Pysander om een lans te voeren, best bekent,
    Na Patroclus, geboodt het derde regement.
(185) En Phenix, wel te paert, was Overste van ’t vierde,
Dat hy, hoe out hy was, met dapperheit bestierde.
    Van ’t vyfde hadt de sorg de brave Alcimedon,
    Waer op in het gevecht men sich verlaten kon.
Als in slagordening gestelt syn de Soldaten,
(190) Heeft aen hen Peleus Soon dees’ woorden hooren laten.
    Denkt Myrmidons hoe gy tot vechten waert geneigt,
    En de Troijanen hebt vol euvelmoedt gedreigt,
Terwyl gy op de Vloot als kykers hebt geseten.
Wat hardigheit hebt gy my doenmaels niet verweten!
    (195) Dat onbeweeglyk was door gramschap myn gemoedt,
    En dat met tygers melk my Thetis hadt gevoedt.
Wat doen wy hier? sprakt gy, laet ons na Phthia keeren,
Soo sullen wy niet sien ons makkers overheeren.
    Wel, trekt hen nu te hulp, en toont een moedig hert,
    (200) Terwyl ’t door myn bevel niet wederhouden werdt.
Dit seide hy, en is weêr in syn tent getreden,
Daer openend’ een kist vol mantels, rokken, kleeden,
[p. 273]
    Van kostelyk tapyt, door Thetis hem vereert:
    Op dat hy door de kouw der lucht niet wiert gedeert.
(205) Hier uit kreeg hy een kelk, daer noit in was geschonken
En niemant hadt daer uit geplengt, noch ook gedronken;
    Met groote kunst gemaekt, gedreven en vergult,
    Die liet hy reinigen, en wiert met wyn gevult:
En hebbende met nat syn handen afgevreven,
(210) Heeft die, met dit gebedt, ten Hemel opgeheven.
    Gy Jupiter die Vorst van de Pelasgers syt,
    Die hebben tot Dodone een Tempel u gewydt.
Waer in de Sellen u als Priesters plechtig eeren,
En door een streng gedrag uwe achtbaerheit vermeeren,
    (215) Die slapen tegen d’ aerde, en nemen noit het badt.
    Soo myn gebedt tot u oit toegank heeft gehadt,
Verhoort het rechtevoort. Myn beste Vrient gaet vechten
Dien ik stel aen het hooft van myne Legerknechten:
    Terwyl ik in myn tent my selfs opsluiten sal.
    (220) Versterk syn kracht en moedt, hoedt hem voor ongeval:
Op dat de Vyanden en Hector weten mogen,
Dat hy onwinbaer is, al is ’t niet voor myne oogen.
    En schoon ik niet met hem ben in den strydt gegaen,
    Hy sonder myne hulp syn Vyant kan verslaen.
(225) Verleen hem dapperheit, en sterkte in syne handen;
Laet Patroclus de Vloot behoeden voor ’t verbranden:
    En geef, dat hy te rug verwinnaer uit den slag,
    Behouden met syn Volk in ’t Leger keeren mach.
’t Gebedt heeft Jupiter ten halven aengenomen,
(230) Doch Patroclus is daer niet levende afgekomen.
    Naer dat hy hadt de Vloot beschermt voor het gewelt,
    En voort de Vyanden gedreven uit het Velt.
Eer hy ’t gevecht begon heeft hy syn stem verheven,
En tot manhaftigheit syn benden aengedreven:
    (235) Die naer de ledigheit verlangden na den strydt,
    En toonden dat die tocht hadt hun gemoedt verblydt.
Dies sprak hy hen dus aen: Achilles metgesellen,
Wilt u nu als een wal voor onse Schepen stellen.
[p. 274]
    Laet ons door dapperheit, berouwen doen den hoon,
    (240) Dien Agamemnon heeft gedaen aen Peleus Soon.
Dan sullen wy den roem van onsen Helt vermeeren,
En met verkregen eer in onse tenten keeren.
    Gelyk men byen siet, door jongens boos gemaekt,
    Of reisigers ontrust, synde uit den korf geraekt,
(245) Voor hunne woningen op wieken blyven swermen,
Om met hunne angels ’t zeem en honing te beschermen.
    Soo viel Achilles Volk op de Troijanen aen,
    En liet een veltgeschrei tot aen de wolken gaen.
Die wierden seer verbaest als sy die wapens sagen,
(250) Waer van sy hadden vaek gevoelt de felle slagen:
    En meenden Patroclus Achilles selfs te syn,
    Soo groote vrees ontstont alleenlyk door syn schyn.
En de wanorde quam soodanig in hun benden,
Dat sy sich achterwaerts weêr van de Schepen wenden.
    (255) Des Patroclus syn schicht eerst na den Vyant sondt,
    Daer hy sag dat die dichtst in een gedrongen stondt.
En heeft Pyrechmes borst dicht by den hals doorschoten,
Waer door de bleeke doodt syne oogen heeft gesloten.
    ’t Geen de Peöniers den moedt soo seer benam,
    (260) Dat ieder vluchte, op dat hy het gevaer ontquam.
Als hunnen Oversten, een Man van groote waerde,
Sy sagen in syn bloet neêrvallen tegen d’ aerde.
    Na dat hen Patroclus gejaegt hadt van de kust,
    Heeft hy ter selver stont de vlammen uitgeblust.
(265) Protesilaus Schip, ’t geen ’t eerste was ontsteken,
Was half verbrant, waerom de Troijers daer van weken.
    Met groote onordening, en raekten overhoop,
    Soo dat de Grieken haest hen dreven op de loop.
Gelyk de Donderaer de bergen kan verlichten,
(270) Als hy een donkre wolk doet scheiden met syn schichten,
    Wiens toppen naderhant ontnevelt raken bloot.
    Dus ging ’t de Troische macht, die van de Schepen vloodt:
Elk Grieks Veldoverste heeft toen syn moedt doen blyken.
Helt Patroclus, als hy Arcilycus sag wyken,
[p. 275]
    (275) Stiet hem de piek door ’t been, dies hy voorover viel,
    En op ’t bebloede sant verliet hem voort de siel.
Door Menelaus hant wiert Thoas doodt gesteken,
Dat op het Grieksche heir meende Amphiclus te wreeken,
    Doch ’t opset wiert hem haest door Meges speer belet,
    (280) Die tusschen ’t Harnas in wiert in syn lyf geset,
Soo dat de duisternis syne oogen heeft gesloten.
Toen heeft Antilochus Antymnius doorstooten,
    Die voor syn voeten viel. Dat Maris wreeken wouw,
    Gevoelende om de doodt syns Broeders grooten rouw:
(285) Maer eer hy door syn schicht syn oogmerk heeft bekomen,
Heeft hem Thrasymedes het leven selfs benomen.
    Ajax Oileus Soon stak Cleobulus doodt,
    En dreef hem met syn swaert na Charons swarte boot.
Lycon en Peneleus de lancen op een braken,
(290) Doch om malkanderen met meerder vrucht te raken,
    Heeft ieder een syn swaert genomen in de hant,
    En Peneleus heeft ’t syne in Lycons borst geplant.
Meriones daer na heeft Acamas verslagen,
Terwyl hy besich was te klimmen op syn wagen.
    (295) De dappre Idomeneus gaf Erymas een wont,
    Die tot in ’t bekkeneel syn spies dreef door diens mont:
Waer uit men ’t brein en ’t bloet gelykelyk sag springen,
Dies hem de schaduwen des doodts terstont omvingen.
    De Soon van Telamon verhit op Hectors bloet,
    (300) Heeft hem alom gesocht, doch nergens toen ontmoet.
Die Helt in d’ oeffening van Mavors wel ervaren,
Wist sich, als ’t noodig was, te wagen, en te sparen:
    Hy quam syn Volk te hulp wanneer hy ’t sag in noot,
    En kon sich onderwyl bevryden voor de doodt.
(305) Als hy syn benden sag belemmert door de grachten,
Die in wanordening daer door te vluchten trachten,
    En dat hy hen daer uit beswaerlyk klimmen sag,
    Wiert hy door syn gespan gedragen uit den slag.
Doch Patroclus socht hem het vluchten te beletten,
(310) En heeft syn best gedaen om Hector na te setten.
[p. 276]
    Hier was de weg bedekt met meenig dooden Helt,
    Daer sag men spaenderen van wagens langs het Velt.
Gelyk als Jupiter de dyken door doet breken,
Om over het bedryf der menschen sich te wreeken.
    (315) Als d’ onrechtvaerdigheit op ’t recht neemt d’ overhant,
    En hy de wateren doet stroomen over ’t Lant.
Soo sag men na de Stat de Troische paerden jagen,
Om sich in Ilium te bergen voor de slagen.
    Als Patroclus verstroit de voorste benden hadt,
    (320) Verboodt hy aen syn Volk te naderen de Stat.
En tusschen Simois, het werk, en Vloot gebleven,
Heeft hy een groot getal van Vyanden doen sneven.
    Eerst stak hy Pronoüs de borst door met syn speer,
    Die van syn rytuig af viel voor syn voeten neêr.
(325) Toen Thestor Enops Soon, die op syn gulden wagen,
Hem siende aennaderen sich voelde soo verslagen,
    Dat hy de teugelen liet vallen uit de hant.
    Dien heeft hy ook geslacht gelyk een offerhant.
Daer na heeft hy van d’ aerde een swaren steen verheven,
(330) En heeft Euryalus in ’t voorhooft dien gedreven:
    Soo fel, dat door ’t gewelt de pan geborsten is,
    En hy syne oogen sloot met eeuwge duisternis.
Daer hielt hy niet mede op, maer deedt meer kloeke daden,
Door dien hy door al ’t bloet syn wraek niet kon versaden.
    (335) Hy doode Amphoterus, Epaltes, Erymas,
    Evippus, Echius, Pyres, en Ipheäs.
Tlepolemus en noch Polymelos, al Helden,
Daer Troije en Priamus voorheên hun hoop op stelden.
    Soo dat hy d’ overhant verwachte van de slag.
    (340) Sarpedon die met smert syn makkers vluchten sag,
En dat elk uit de hant de wapenen liet vallen,
Om lichter onbelast te loopen na de wallen,
    Riep wat hy roepen kon, ô Lyciers wat schandt!
    Waerom verlaet gy my? lafhartigen houdt stant.
(345) Keert weder na my toe, ’k sal tot dien onbekenden,
Die soo veel schade ons doet, my datelyk gaen wenden.
[p. 277]
    En sien wie dat hy is. Als hy dit hadt geseit,
    Sprong hy van ’t rytuig af met groote dapperheit,
En heeft op Patroclus te voet gestuert syn gangen,
(350) Die sulks ook heeft gedaen, om beter hem t’ ontfangen.
    Sy vielen dapper aen als gieren die verwoedt,
    En dorstig op een rots syn na malkanders bloet.
Als Jupiter syn Soon Sarpedon heeft sien stryden,
En wist, dat die de doodt, door ’t Noodlot, niet kon myden,
    (355) Door deerenis beweegt, sprak hy dus Juno aen:
    Moet ik voor myn gesicht Sarpedon sien verslaen!
Dien ik heb meer bemint dan een van al myn Kindren?
Wat sal ik doen! sal ik syn ondergang verhindren?
    En hem na Lycien vervoeren in syn Lant?
    (360) Of hem opofferen door synes Vyands hant?
Daer Juno heeft verbaest dit antwoort op gegeven:
Saturnus Soon soudt gy verlengen iemants leven?
    Wiens sterfdag is voor lang door ’t Noodlot vastgestelt?
    Doet, soo gy wilt, het geen daer uw gemoedt toe helt.
(365) Maer ik verzeker u, soo men dat siet gebeuren,
Dat geen van ’t Godendom die liefde goet sal keuren.
    En elk van hen sal sich aenmatigen die macht,
    Wanneer het Noodlot roept een mensch van hun geslacht.
Doch syt gy voor uw Soon met teerheit ingenomen,
(370) Laet hem door Patroclus een eerlyk endt bekomen.
    Beveel dan aen den Slaep en d’ onversetbre Dood,
    Dat sy hem voeren weg in syner Vrienden schoot.
Die voor syn lyk een graft van marmer sullen bouwen,
En synen naem daer op en deugden laten houwen.
    (375) De grootste eer na de doodt die eenig mensch geniet.
    De Dondergodt verwierp dien raet van Juno niet.
Doch liet bloet regenen, om dat hy was verbolgen,
En dat Sarpedons doodt daer eerlang op sou volgen.
    Die Helden naderden met fierheit op malkaer,
    (380) En dachten beide meer op glory als ’t gevaer.
Na dat sy in ’t bereik der schichten moedig stonden,
Heeft Patroclus syn speer dwars door den buik gesonden,
[p. 278]
    Van Van Helt Thrasymedes, en smeet hem op den gront;
    Daer die syn ingewant uitstorte door de wont.
(385) Sarpedon denkende syn voermans doodt te wreeken,
Heeft met syn lange piek na Patroclus gesteken:
    Doch miste hem, en heeft ’t paert Pedasus geraekt,
    Dat d’ andre paerden heeft door ’t briessen schouw gemaekt:
Die steigerden verwart in strengen en de toomen,
(390) En hadden hollende by na de vlucht genomen.
    Automedon schoot toe, en sneedt de teugels af,
    Soo dat sich het gespan tot stilstant weêr begaf:
En door Automedon liet binden voor den wagen.
De Helden onderwyl hervatten weêr hun slagen:
    (395) Sarpedon met syn piek bracht aen den Griek een steek,
    Die schampte langs syn rug, dies hy dien licht ontweek.
De dappre Patroclus heeft meer geluk genoten:
Want hy heeft met syn schicht Sarpedons hert doorschoten.
    Die viel gelyk een eik door bylen neêr gehakt,
    (400) En met syn trotschen kruin op d’ aerde nedersakt.
Door suchten uit de borst het hy syn wanhoop hooren,
Om dat door Patroclus hy ’t leven hadt verloren.
    Soo bulkt een fiere stier aen ’t hooft der kudde uit smert,
    Wanneer hy door een Leeuw op ’t gras verslonden werdt.
(405) Zieltogende heeft hy tot Glaucus dit gesproken,
Eer Cloto heeft den draet syns levens afgebroken.
    Gy hebt door dapperheit verkregen soo veel eer,
    Dat ik den laetsten dienst noch van uw hant begeer.
Belet de Vyanden myn wapenen te rooven,
(410) Dat sou, liet gy het toe, uwe achtbaerheit verdooven.
    Set al de Lyciers tot moedig vechten aen,
    Op dat ik na myn dood die schande mach ontgaen.
Doch Glaucus heeft vergeefs Sarpedon hooren kermen,
Hy was selfs in geen staet om ’t ligchaem te beschermen.
    (415) Mits Teucer van de muer syn arm doorschoten hadt,
    Dien hy met d’ ander hant, vol pyn, hadt aengevat.
Waer van hy groote smert heeft door die wont geleden:
Des hy uit wanhoop heeft Apollo aengebeden,
[p. 279]
    En seide, machtig Godt, ’t sy dat gy u onthoudt,
    (420) In Troije, of Lycien in een geheiligt wout,
Gy hoort des niet te min, het geen de menschen smeken.
Gy siet hoe uit myn wondt het rookent bloet komt leken,
    Dat ik niet stelpen kan, door gruwelyke pyn,
    Verlies ik myn gedult, wilt my behulpsaem syn.
(425) En onse dappre Vorst, een wonder onser dagen,
Legt onderwyl in ’t stof door Patroclus verslagen.
    Hoewel Sarpedon was Soon van den Dondergodt,
    Die heeft hem niet bevrydt voor dat rampsalig lot.
Maer gy, verlicht myn pyn, wilt my gesont weêr maken,
(430) Op dat ik aen het hooft der Lyciers kan raken,
    En dat mismoedig Volk weêr voeren in den slag,
    Dat het uit ’s Vyands hant syn ligchaem redden mach.
Verhoorend’ syn gebedt, heeft Phebus hem genesen:
En Glaucus voelde straks dat hem was hulp bewesen.
    (435) Hy liep de benden door, en gaf aen ieder moedt,
    Tot hy Eneas heeft met Priams Soon ontmoet:
En sprak? verwaerloost gy aldus uw bontgenoten?
Die voor uw Vaderlant hier werden doodt geschoten.
    En Hector evenwel geeft hen geen onderstant:
    (440) Daer legt Sarpedon nu verslagen in het sant.
Wy moeten syn geweêr voor ’t plunderen bevryden,
En maken dat syn lyk geen oneer komt te lyden.
    Dit seggen wiert gehoort met veel verslagentheit,
    De Troijers hebben sich tot het ontset bereidt.
(445) En Patroclus heeft dus d’ Ajaxen aengesproken,
Het heeft u noit aen moedt in het gevaer ontbroken.
    De voorval, dien gy siet, eist Mannen als gy syt,
    Doet nu het geen gy deedt in den voorgaenden tyt.
De Troijers soeken ’t lyk in Ilium te brengen,
(450) Van ’t Hooft der Lyciers, laet ons dat niet gehengen,
    Maer soo het mooglyk is, verkrygen syn geweêr,
    En hakken, die hem wil aenvatten, by hem neêr.
d’Ajaxen, toonden straks dat sy niets liever sochten,
Als dat sy hantgemeen met Hector werden mochten,
[p. 280]
    (455) Van d’eene en d’andre kant vocht ieder met gewelt,
    Om wie Sarpedons lyk sou dragen uit het Velt.
En Jupiter, die socht meer woeden te verwekken,
Ging met een duistre nacht, ’t Velt daer men vocht, bedekken.
    In d’ eersten aenval kreeg ’t het Grieksche Volk te quaet:
    (460) Om dat wiert Epigeus gequetst, een braef Soldaet,
Hopman der Myrmydons, die daer van quam te sterven.
Hy hadt uit Budia als balling moeten swerven,
    Om dat hy hadt syn Neef door ongeluk gedoodt:
    Waerom hy het vervolg in Peleus Hof ontvloodt.
(465) Die hem tot metgesel hadt aen syn Soon gegeven,
Toen die na Troijen trok. Nu quam hy hier om ’t leven:
    Mits hy Sarpedon hadt gegrepen met de hant,
    Om na de Schepen ’t lyk te slepen van het strant.
Dat Hector, met een steen hem treffende, belette,
(470) Die op syn stormhoet viel, en hem het hooft verplette.
    Dit siende Patroclus, dien dit verlies verdroot,
    Drong in, en wrook syn Vrient door Sthenelaus doodt.
’t Geen soo de Lyciers en Troijers heeft verschrokken,
Dat sy syn achterwaerts, een scheutweegs ver getrokken:
    (475) Daer Glaucus weêrom heeft ’t vertsaegde Volk herstelt,
    En vallend’ moedig aen, heeft Bathycles gevelt.
De Helt Meriones om dese doodt te wreeken,
Heeft toen Onetors Soon Laogonus doorsteken.
    Waer op syn vlugge schicht de dappre Eneas schoot,
    (480) Doch heeft den Helt gemist, al stont die voor hem bloot:
En heeft Meriones al schersende aen gesproken,
Door uw behendigheit hebt gy myn scheut ontdoken:
    Ik hadt u andersins doen danssen na de Hel,
    Alwaer gy vinden soudt uw bleeken metgesel.
(485) Daer op Meriones antwoorde wilt maer blyven,
Ik sal u met myn speer selfs na den afgront dryven.
    Gy syt niet meer als ik onsterffelyk van aert,
    Schoon aen Anchises u heeft een Godin gebaert.
Wilt daerom uw gemoedt door valsche hoop niet streelen.
(490) Hou maer een goet gelaet, ik sal met Pluto deelen:
[p. 281]
    Die krygen sal uw siel, en ik sal hebben d’ eer,
    Dat ik u heb gedoodt, en weg draeg uw geweêr.
Doch Patroclus kon dit aenhoorendt niet verdragen,
Met schimpen sult gy niet de Vyanden verjagen,
    (495) Sprak hy, de woorden syn maer noodig in den raet,
    En als men vechten moet heeft men van doen de daet.
Als hy dit hadt gesegt, is hy voor aen getreden,
En door Meriones gevolgt op syne schreden.
    Men hoorde door het Velt een schrikkelyk geluit,
    (500) Van pieken of van swaert dat op de schilden stuit.
Gelyk men in een dal steets hoort de bylen klinken,
Waer door het Arbeitsvolk doet boomen nedersinken.
    ’t Lyk van Sarpedon was met pylen soo bedekt,
    Dat het niet kenbaer was, op ’t Slagvelt uitgestrekt.
(505) De Legers evenwel syn daer niet van geweken,
En Jupiter, die ’t heeft met droetheyt aengekeken,
    Hielt noit het oog daer af, terwyl hy sich bedacht,
    Hoe dat best Patroclus sou werden omgebracht.
Hy twyffelde of hy hem sou aenstonts laten vellen,
(510) Dan of hy noch syn doodt een weinig uit sou stellen.
    Na rypen overleg stont ’t laetste hem best aen,
    Op dat noch Patroclus meer Troijers mocht verslaen:
En hen met Hector selfs weêr dryven na de wallen,
Aen wien de Godt den moedt en krachten liet ontvallen.
    (515) Die Helt soo onvertsaegt en tot die tyt vol hoop,
    Geklommen op syn kar begaf sich op de loop.
Dat meer is, hy beval de Troijers hem te volgen,
Indachtig dat op hem was Jupiter verbolgen.
    De Lyciers gewoon te vechten voet aen voet,
    (520) Ontsakte, door de vlucht van Hector, ook de moedt.
Na dat de Grieken nu geen tegenstant meer vonden,
Soo hebben sy ’t geweêr Sarpedon afgebonden,
    Dat Patroclus verheugt liet dragen op de Vloot.
    Het geen van Jupiter de droefheit heeft vergroot:
(525) Die tot Apollo heeft gesproken dese reden,
Dael neer van Idâs top, Apollo, na beneden,
[p. 282]
    En wast Sarpedons lyk het stof af en het bloet,
    Dat hem onkenbaer maekt, met water uit de vloet.
Wilt het met ambrosyn en geurig reukwerk smeren,
(530) En trekt het verder aen d’onsterffelyke kleeren.
    Stel het. de Broeders dan, de Slaep en Doodt, ter hant,
    Die sullen het met spoet vervoeren na syn Lant.
Met Koninglyke praeht sal ’t daer ter aerde raken,
In ’t marnne graft, het geen syn Vrienden sullen maken,
    (535) Met een pylaer verçiert. De grooste eer die een Man,
    Als hy gesturven is, van ’t Volk genieten kan.
Apollo heeft volbracht het geen hem was bevolen.
Maer d’overwinning heeft Vorst Patraclus doen dolen:
    Om dat hy het verbodt van Peleus Soon vergat,
    (540) En ging de vluchtelings vervolgen na de Stat:
Hadt hy dat niet gedaen, hy waer de doodt ontkomen.
De raet van Jupiter werdt meer in acht genomen
    Als dat de mensch ons raedt. Die Godt maekt ons vertsaegt,
    En neemt den zegen weg, wanneer het hem behaegt.
(545) Hy hadt selfs nieuwen moedt aen Patroclus gegeven,
Schoon hy besloten hadt hem echter te doen sneven.
    Wie hebt gy dapper Helt voor ’t laetste noch geslacht?
    Gy hebt, Autonous, in ’t vluchten omgebracht,
Epistor, Mulius, Adrestes syn verslagen,
(550) Pylartes, Echeclus, aen Pluto opgedragen,
    En Menalippus ook, gevolgt door Elasus,
    En eindelyk den Soon van Megas Perimus.
Al d’ andren liepen weg, elk langs verscheide wegen.
De Grieken hadden wis toen Troijen in gekregen,
    (555) Soo sich Apollo niet hadt op den muer geset,
    Die driemael Patroclus ’t beklimmen heeft belet.
Als hy de vierdemael begon dien aen te randen,
Heeft Phebus hem gesegt: het is niet door uw handen,
    Noch van Achilles ook, dat Troije vallen sal,
    (560) Grootmoedig Helt, daerom, verlaet nu dese wal.
Voort sweeg hy, en daer op is Patroclus geweken,
Om van Latonâs Soon de gramschap niet t’ ontsteken.
[p. 283]
    En voor de Sceese poort hielt Hector ’t Krygsvolk staen,
    Dat hy versamelt hadt, om met hen t’ overslaen,
(565) Of hy met nieuwen moedt weêr sou ’t gevecht beginnen,
Of met de vluchtelings begeven sich na binnen.
    In dese twyffeling sprak hem Apollo aen,
    Die hadt van Asius het wesen aengedaen:
De Broer van Hecuba. Die Hector heeft verweten,
(570) Dat hy sich in de slag lafhartig hadt gequeten.
    Schaemt gy u niet, heeft hy vol gramschap hem gesegt,
    Dat gy soo weinig eer van daeg hebt ingelegt?
Was ik soo sterk als gy, gy soudt die vlucht beklagen.
Keer na den Vyant weêr, en wilt u beter dragen:
    (575) Soek aenstonts Patroclus, en val hem aen met moedt,
    Op dat gy moogt die schande afwasschen in syn bloet,
Indien Apollo wil aen u de glory geven,
Dat gy hem door uw swaert op ’t Slachvelt moogt doen sneven.
    Dit seggend’ viel hy aen den degen in de hant,
    (580) En Hector heeft syn kar doen wenden na die kant.
Daer Phebus heeft den moedt den Grieken doen begeven,
En van de Troijers dien in tegendeel verheven.
    Op Patroclus alleen hadt Hector het gemunt,
    Die van syn slagen d’ eer geen andren heeft gegunt.
(585) En is op Patroclus manhaftig aengedrongen,
Die van syn rytuig ook lichtvaerdig is gesprongen:
    En heeft een swaren steen, van ’t Slachvelt opgelicht,
    Dien hy Cebriones smeet in het aengesicht.
Die Priams bastaert was, en mende Hectors wagen,
(590) En heeft hem door ’t gewelt de harsens ingeslagen.
    Die als een duikelaer daer van voorover viel,
    Voor Hectors voeten neêr, uitbrakende syn siel.
Daer Patroclus aldus heeft schamper op gesproken,
Wat is met goet gedrag die Troijer neêrgedoken!
    (595) Daer op heeft hy den Helt selfs aengetast, verwoet,
    Gelyk een felle leeuw het hok van schapen doet:
Die door syn hevigheit de gramschap niet kan toomen,
Daer hy alleen na hoort; het geen hem om doet komen.
[p. 284]
    De Soon van Priamus sprong van syn kar op ’t strant,
    (600) En socht Cebriones te hoeden voor de schandt.
Dien hy heeft by het hooft met krachten aengegrepen,
Daer by de voeten socht de Griek hem weg te slepen.
    Sy twisten om het lyk, wie dat het hebben sal:
    Gelyk twee leeuwen doen verhongert in een dal,
(605) Wie dat van beide een hindt na syn spelonk sal dragen,
Dat door hen op de jacht is in ’t gemeen verslagen.
    De Grieken onderwyl en Troijers met gewelt,
    Die hebben menigte van Vyanden gevelt.
Gelyk als in een dal de winden opgesloten,
(610) Elk soekt van syne kant meer boomen om te stooten.
    Soo lang als aen de lucht de Son noch helder scheen,
    Bleef tusschen hen ’t verlies en tegenstant gemeen.
Doch als die na de zee begon sich te bewegen,
Heeft voordeel ’t Grieksche heir op ’t andere verkregen.
    (615) In weêrwil evenwel van ’t Noodlots vast besluit
    Kreeg het Cebriones, en trok ’t geweêr hem uit.
Driemael ging Patroclus sich met den Vyant mengen,
Daer negen Helden hy quam telkens om te brengen.
    Als hy ’t de vierdemael te moedig onderstont,
    (620) Bleek dat syn levensdraet sich aen het einde vondt.
De vreesschelyke Godt Apollo trok hem tegen,
Dien niemant uit het heir heeft in ’t gesicht gekregen.
    (Een wolk hadt hem bedekt) die achter hem bleef staen,
    Om met de platte hant hem op den rug te slaen.
(625) Waer op een duiseling verduisterde syne oogen.
Apollo heeft hem selfs den helm van ’t hooft getogen,
    Die in het bloet en stof viel met de vederbos,
    En bondt ter selver tyt syn glinstrent harnas los.
Het geen, met soo veel roem Achilles hadt gedragen
(630) En hem hadt vreeschelyk gemaekt in soo veel slagen.
    En nu heeft Jupiter daer Hector meê verblydt,
    Aen wien hy het gebruik gaf voor een korten tyt.
Om dat die selver haest syn sterfuer hadt te wachten.
Terwyl wiert Patroclus, berooft van sin en krachten,
[p. 285]
    (635) De gulde beukelaer viel van den arm in ’t sant,
    En tot verwondering de piek brak in syn hant.
Euphorbus, een Dardaen, is op hem aengekomen,
En heeft de stont, dat hy bedwelmt was, waergenomen.
    Waer in die met syn piek hem door de schouders stiet:
    (640) Doch d’ eer van desen Helt te dooden kreeg hy niet.
Want na dat hy de piek, waer meê hy hadt gesteken,
Hadt uit de wont gerukt, is hy te rug geweken:
    Niet durvent Patroclus, afwachten gantsch ontbloot;
    Die sonder wapenen te ontwyken socht de doodt,
(645) En daerom na syn Volk is wankelend’ getreden:
Maer Hector die den Helt gevolgt is op syn schreden,
    Door al de benden heên, heeft hem voort afgemaekt.
    Waer door het Grieksche heir aen ’t treuren is geraekt,
Het geen niet kon genoeg dat groot verlies beklagen.
(650) En Hector fier om dat hy hadt dien Helt verslagen,
    Heeft hem aldus beschimpt. ô Dwaes hadt gy gedacht,
    Dat gy soudt Ilium verkrygen in uw macht?
Met onse goederen en Vrouwen weg soudt varen,
En wist gy niet dat die in myn bescherming waren?
    (655) Noch dat myn Legerkoets steeds de behoudenis,
    En in myn hant dees piek, van Troijens wallen is?
Nu sal uw dooden romp, door gieren en door honden,
Hier werden op het Velt, gelijk een kreng, verslonden.
    Achilles, die sich houdt verburgen op syn Vloot,
    (660) Heeft u niet wel gedient, weg sendende in den noot.
Hier op heeft Patroclus sieltogent dit gesproken,
(Schoon dat d’ aenstaende doodt hadt syn gesicht gebroken)
    Gy roemt u te vergeefs: gy overwint my niet,
    Door Phebus, die my heeft ontwapent, is ’t geschiedt:
(665) Euphorbus de Dardaen heeft my een wondt gegeven,
Soo dat gy niet alleen verwinnaer syt gebleven.
    ’k Hadt, waert gy door die hulp niet bygestaen geweest,
    Voor twintig dapperder, als gy syt, niet gevreest.
Maer ik soude in het stof die hebben selfs doen byten:
(670) Dies gy aen ’t Noodlots wil myn ongeluk moet wyten.
[p. 286]
    Doch eer ik sterf, sal ik iets seggen dat u raekt,
    Weet dat, onthou het wel, uw laetste dag genaekt,
De dappre Achilles sal u door syn stael doen sneven,
Nadien dat Lachesis verkorten wil uw leven.
    (675) Dit seggend’, vloog syn geest vergramt na Plutôs Ryk,
    Om dat die moest soo vroeg verlaten ’t koude lyk.
Door die voorseggingen kreeg Hector wat misnoegen,
Doch liet niet na om hem die woorden toe te voegen.
    Hoe moogt gy onbedacht noch spelen voor Profeet,
    (680) Om te verkondigen ’t geen gy niet zeker weet,
Ik sal my mogelyk selfs in de voorbaet maken,
En met myn piek de siel Achilles uit doen braken?
    Toen heeft hy Patroclus den voet op ’t hert geplant,
    En liet hem in syn bloet daer leggen in het sant.
(685) Mits met Automedon hy socht den stryt te wagen,
Achilles metgesel, en voerman van syn wagen.
    Doch het gespan, het geen aen Peleus was vereert,
    Bracht hem uit het gevaer, eer dat hy was beseert.

                Einde van het sestiende boek.

<#ilias18>Continue
[p. 287]

DE ILIAS

VAN

HOMERUS.
__________________

SEVENTIENDE BOEK.

DE roep, dat Patroclus het leven hadt verloren,
Quam binne korten tyt tot Menelaus ooren:
    Soo ras de zekerheit daer van hem was bekent,
    Heeft hy na ’t hooft van ’t heir in ’t Harnas sich gewendt.
(5) Hy liep na ’t lyk, om het met piek en schilt te dekken,
En dreigde met de doodt al wie ’t van daer wouw trekken.
    Gelyk een moeder loopt rondom haer eenig Kint,
    Het geen sy noit verlaet, mits sy het teer bemint;
En is altyt gereet om ’t moedig te beschermen,
(10) Wanneer ’t een onverlaet wil rukken uit hare ermen.
    Terwyl dat Patroclus op ’t Velt lag uitgestrekt,
    Verslagen in het stof, met slyk en bloet bedekt;
Heeft die gelegentheit Euphorbus waergenomen,
En is tot Atreus Soon dus sprekende gekomen:
    (15) Vorst Menelaus wyk, en wacht u voor myn dolk,
    Gy syt tot heerschappy geboren van het Volk.
Dit ligchaem komt my toe, myn piek heeft het doorsteken,
Eer een Troijaen daer uit een droppel bloets deedt leken,
    Het is door my gewondt. Misgun my de eer dan niet,
    (20) Dat ik ’t wegdragen mach, en syn geweêr geniet:
Het geen myn naem vermaert sal maken door de benden.
Of ik sal met myn stael u na den afgront senden.
[p. 288]
    ô Groote Jupiter! riep Menelaus uit:
    Wat is de fierheit dwaes, die uit geen krachten spruit.
(25) Geen luipaert, swyn of leeuw durft soo veel stoutheit toonen,
Hoe seer sy syn verwoet, als Panthus trotsche Sonen.
    En niet te min bequam niet wel die moedigheit,
    Syn Soon Hyperenor, my gevend’ nors bescheit.
Hoe snel hy loopen kon, ’k denk niet dat hy syn Vrinden,
(30) Syn Vrouw en huisgesin daer na heeft konnen vinden.
    Gy sult uw Broeder haest navolgen; blyvend’ staen,
    En loopt gevaer, om ook den selfden weg te gaen,
Terwyl ik in uw bloet die stoutheit sal verkoelen.
De Gekken kennen ’t quaet niet eerder dan sy ’t voelen.
    (35) Euphorbus, als de Vorst dit tot hem hadt gesegt,
    Heeft uit vermetelheit die woorden wederlegt,
En seide, ik sal u ’t bloet myns Broeders doen betalen,
Waer van gy durft de doodt my stoffende verhalen.
    ’t Is waer gy hebt tot weeuw gemaekt syn Gemalin,
    (40) En hebt met rouw vervult syn gantsche huisgesin.
Syn Ouders hebben stof tot tranen toen gekregen,
Maer ik sal door uw doodt hen d’ oogen af doen vegen:
    Als ik in zegeprael hen brengen sal uw hooft,
    En ’t wapen dat ik heb u van het lyf gerooft.
(45) Doch ’t is onnut den tyt in woorden te verspillen,
Wy moeten eindigen door daden ons verschillen,
    Soo gy soo wel als ik u selven quyten wilt.
    Toen stak hy met syn piek op Menelaus schilt:
Doch het weêrstont den punt, die wiert daer op verbogen,
(50) Waer op Atrides heeft syn degen uitgetogen,
    En heeft Euphorbus dien dwers door de keel geplant,
    Soo dat hy ademloos gevallen is in ’t sant.
Syn hair swom in syn bloet; de linten syn geschonden,
Van gout en silverdraet, daer ’t mee was vastgebonden.
    (55) Syn wapen gaf geluit neêrploffent op den gront,
    Daer in de Troijers hert vertsaegheit door ontstont.
Soo valt d’ olyfboom neêr, met bloemen en met bladen,
(Die by een frisse beek geplant is) overladen.
[p. 289]
    Na dat daer een Orkaen heeft vreeslyk op gewoedt,
    (60) Het geen den hovenier, dit siende, treuren doet.
Euphorbus wiert aldus door Atreus Soon verslagen,
Die ook syn wapenen gesocht heeft weg te dragen.
    Gelyk wanneer een Leeuw, vertrouwende op syn kracht,
    Het bloet suigt uit een stier, dien hy heeft omgebracht,
(65) De vetste die hy heeft in al de wei gevonden.
Daerom versamelen de Harders en de honden,
    Maer durven evenwel daer op niet vallen aen.
    Soo quam het Troische Volk om Menelaus staen:
Doch niemant hadt het hart om hem te durven naken.
(70) Des van de wapenen hy sich ging meester maken,
    Het geen uit nydigheit Apollo heeft belet,
    En, onder Mentes schyn, dus Hector aengeset:
Houdt op van Peleus Soon de paerden na te loopen,
Dat gy die krygen sult behoeft gy niet te hopen:
    (75) Voor u is al te wilt dit hemelsche gespan.
    Dat naeuwlyks onder ’t jok Achilles dempen kan.
Wilt gy Euphorbus lyk aen Menelaus laten?
Die was de dapperste van alle uwe ondersaten.
    Het legt op Patroclus. Als hy dat hadt gesegt,
    (80) Is weêr de felle Godt gevlogen in ’t gevecht.
En Hector, die bedroeft heeft om sich heen gekeken,
Sag uit Euphorbus wondt een stroom van bloet noch leken:
    En Menelaus, hem ontwapenen op ’t Velt,
    Toen viel hy daer op aen, door dat gesicht ontstelt.
(85) Gelyk een vuer het geen Vulcanus heeft ontsteken,
Dat doordringt in een bosch eer men syn loop kan breken.
    Als Menelaus hem dus op sich nadren sag,
    Deedt hy in syn gemoedt al suchtend’ dit beklag:
Moet ik die wapenen dan missen, en begeven,
(90) Myn lieven Patroclus, om myn krakeel gebleven!
    Wat sal het Grieksche Volk niet spreken tot myn schandt!
    Om dat verwyt t’ ontgaen, sal ik aen d’ andre kant,
My tegen ’t Troische heir en dappren Hector stellen!
Want die komt op my aen met syne metgesellen.
[p. 290]
    (95) En sal ik wachten af alleen dat groot getal,
    Van alle kant omringt! dat my verpletten sal?
Maer laet in desen angst myn geest niet langer duchten,
Als ons een Godt bestrydt moet men de doodt ontvluchten.
    Indien ik noch de stem van Ajax hooren mocht,
    (100) Dan hadt ik tegenstant, door dese hulp, besocht.
Om aen Achilles ’t lyk van Patnoclus te brengen,
En onse tranen gaen met syne tranen mengen.
    Op hem trok Hector aen, terwyl hy sich bedacht.
    Doch Menelaus heeft died Helt niet afgewacht:
(105) En week, gestaeg bereidt om ’t hooft weêrom te wenden,
Als Hector te na by hem volgde met syn benden.
    Gelyk een trotsche Leeuw door het vervolg vertsaegt,
    Wanneer hy uit een wei, door boeren werdt gejaegt,
En honden saem gerot, niet van syn proi wil wyken,
(110) Als langsaem achterwaerts, en tegenstant doet blyken.
    Aldus verliet het lyk Atrides van den Helt:
    En als hy sich aen ’t hooft der benden hadt gestelt,
Is hy den dappren Soon van Telamon gaen soeken,
Die besich was syn maets, die vreesden, te verkloeken.
    (115) En seide, als hy hem sag; laet ons van stonden aen,
    Het lyk van Patroclus voor oneer bergen gaen,
Dat reets ontwapent is, door Hector, en verslagen:
Soo ’t mooglyk is, laet ons het by Achilles dragen.
    Hy sprak, en Ajax viel op Hector aen verwoet,
    (120) Die’t lyk van Patroclus weg sleepte by den voet,
En socht hem met syn swaert het hooft van ’t lyf te scheiden,
Op dat de Troijers het op hunne wallen leiden,
    Maer Telamonius ontsiende geen gevaer,
    Heeft aenstonts het bedekt, met synen beukelaer.
(125) Gevolgt door Atreus Soon, die Hector deden schroomen,
Soo dat die heeft de wyk weêr na syn Volk genomen.
    Waer aen hy heeft belast, te brengen na de Stat,
    Achilles wapentuig, dat hy gewonnen hadt.
En als hy in den drom der benden was geweken,
(130) Begon, met dit verwyt, hem Glaucus aen te spreken:
[p. 291]
    Hoe wel gy syt gemaekt, en van doorluchtig bloet,
    Men kan, ô Priams Soon, niet roemen op uw moedt
Nadien men siet dat gy tot vluchten syt genegen,
Hebt gy goet koop den naem van dapper Helt verkregen.
    (135) Siet hoe gy rechtevoort, selfs doende meer uw best,
    Sult met uw eigen Volk beschermen Troijens vest.
Want geen der Lyciers wil langer voor u vechten,
Die niet genoeg erkent den dienst van onse knechten.
    Elk werdt den Oorlog moe, als hy niet werdt beloont,
    (140) En dat ondankbaerheit voor weldoen werdt getoont.
Wat konnen doch van u verwachten de Soldaten,
Die hebt uw trouwen Vrient Sarpedon selfs verlaten?
    Die, soo lang als hy leefde, u kloek heeft bygestaen,
    En meenig grooten dienst aen Ilium gedaen.
(145) En gy durft van syn lyf het wilt gediert niet keeren!
Indien de Lyciers navolgen myn begeren,
    Wy sullen noch van daeg, verlaten Troijens wal,
    Daer d’overgaef der Stat, eerlang op volgen sal.
Maer soo de Troijers stout, vroom en stantvastig waren,
(150) Als luiden past die goet en Vaderlant bewaren,
    Wy souden Patroclus haest slepen uit het Velt,
    En als syn ligchaem was in Priamus gewelt,
Sou, voor Sarpedons lyk, hy het verwiss’len kunnen:
Dat, om Achilles wil, de Vyant sal vergunnen
    (155) De dapperste Oorlogs Helt, die tegenwoordig leeft,
    En ook d’ervarensten Soldaten by sich heeft.
Doch gy, dien het gesicht van Ajax heeft doen schroomen,
Hebt hem niet afgewacht, en selfs de vlucht genomen.
    Als hy dit hadt gesegt, brak Glaucus d’aenspraek af.
    (160) Daer Hector seer vergramt dit antwoort hem op gaf:
Soon van Hippolochus, ik heb noit konnen denken,
Dat gy baldadig soudt myn glory durven krenken.
    Ik meende dat gy hadt meer kennis en verstant,
    Als al de Lyciers,. gekomen uit uw Lant,
(165) Maer ’k sie nu dat beleit en wysheit u ontbreken,
Die my verwyt, dat ik voor Ajax ben geweken.
[p. 292]
    Ik wiert niet door’t gevaer noch, Vyanden vertsaegt,
    Hun groot getal heeft my niet herwaerts aengejaegt:
’t Is Jupiter die my heeft desen raet gegeven,
(170) Die, als het hem behaegt, de stoutsten kan doen beven,
    Al heeft hy hen van selfs tot vechten aengeset;
    En d’overwinning werdt, dien hy ’t niet gunt, belet.
Doch volg my nu, en sie hoe dat ik my sal quyten,
En of gy reden hebt my lafheit te verwyten,
    (175) Of ik niet desen Griek sal dryven van het lyk,
    Daer ik in dapperheit, gelyk gy segt, voor wyk.
Daer na heeft hy aldus syn Troijers aengesproken:
Spitsbroeders ’t heeft u noit aen kracht noch moedt ontbroken.
    Volhart nu, en houdt stant, tot dat ik wederkeer,
    (180) Ik ga my wapenen in Thetis Soons geweêr.
Toen liep hy na die geen, die het na Troijen droegen,
En als hy voor de Stat sich quam daer by te voegen,
    Ging hy ter zyde, en heeft syn wapens uitgedaen,
    En trok weêr in de plaets die van Achilles aen.
(185) Een goddelyk geschenk, dat tot syn oude dagen,
De brave Peleus hadt met roem en eer gedragen,
    Eer hy ’t Achilles gaf, die’t niet soo lang genoot,
    Om dat de jonge Helt voor Troije wiert gedoodt.
Terwyl die wapenen heeft Hector aengetogen,
(190) Heeft Jupiter, die’t sag, syn godlyk hooft bewogen,
    En sprak dus in syn hert, na dat hy hadt gesucht:
    Gy syt niet om de doodt, rampsalig Prins, beducht.
Die niet ver van u is, en haest sal overkomen.
Met vreugt hebt gy’t geweêr van Peleus Soon genomen,
    (195) Het geen door andren werdt niet sonder schrik aenschouwt:
    Gy hebt syn Vriendt gedoodt, daer hy soo veel van houwt,
Die om syn dapperheit en goetheit wiert gepresen.
Syn wapens sullen haest u selver doodlyk wesen.
    Maer ik sal u daer voor onsterflyke eer toe staen,
    (200) Die uwe onheilen sal te boven konnen gaen.
En aen Andromaché vergelden, dat die panden,
Gy niet sult na den slag weêr stellen in haer handen:
[p. 293]
    Daer van sy soude uw lyf ontkleeden met vermaek.
    Hy sprak, en hebbende bevestigt dese saek,
(205) Deedt hy het wapentuig om Hectors leden passen,
Gelyk of de Natuer het daerom hadt doen wassen.
    Als hy ’t hadt aengedaen, ontstak hem Mars den moedt,
    Soodanig, als wanneer hy selver is verwoet.
En riep aen ’t hooft van’t heir syn Bontgenoten samen,
(210) Die in die wapenen hem voor Achilles namen;
    Als Glaucus, Deisinor, Phorcys, Thersilochus,
    Medon, Asteropeus, Mestles, Hippothoüs,
Die de Veltoverstens der bontgenoten waren:
Waer by quam Ennomus, een van de wigchelaren,
    (215) Gevolgt door Chromius, hen sprak hy aldus aen:
    Ik roep u niet by een, om met u t’overslaen,
Of ik u in ’t getal der Troijers in sal lyven,
Maer hoe men uit ons Lant de Grieken sal verdryven.
    Myn Stat heeft Volks genoeg, doch het valt hen te swaer
    (220) Te schaffen onderhout aen u soo meenig jaer.
Ik put myn schatkist uit, om u daer uit te loonen,
Wilt, volgens het verbont, uw dankbaerheit nu toonen;
    Sleept’t lyk van Patroclus in d’ Iliumsche wal.
    Die het gelukken kan, dat hy ’t daer levren sal,
(225) Daer aen sal ik de helft van buit en glory schenken,
Die ’k met hem deelen sal, en doen hem om my denken.
    De benden vielen aen, als hy dat hadt gesegt,
    En ieder heeft dese eer, door hoop, sich toegelegt,
Onsinnige als sy syn! die niet begrypen konden,
(230) Hoe veel door Ajax swaert noch souden syn verslonden.
    Die sag niet sonder vrees, dat soo een groot getal,
    Met Hector aen hun hooft, bevordren quam syn val.
Het geen hem dus sich deedt aen Menelaus uitten.
Wy konnen met ons twee dat groot getal niet stuiten.
    (235) Het is niet Patroclus die my bekommert maekt,
    Maer dat in dootsgevaer wy beide syn geraekt.
Want Hector, als gy siet: komt op ons aengetreden,
Wiens benden volgen hem met onvermoeide schreden.
[p. 294]
    Hy heeft het Velt vervult met een ontelbaer Volk,
    (240) Als of ons boven ’t hooft thans sweefde een donkre wolk,
Die eerlang bersten sal, en ons den kop verpletten,
Wy kunnen synde alleen syn aenval niet beletten:
    Roep dan de dappersten der Grieken by malkaer,
    Dat sy ons komen hulp verleenen in ’t gevaer.
(245) Daer Menelaus op syn stem heeft laten hooren,
Soodanig dat die quam het gantsche heir ter ooren.
    Gy Vorsten, riep hy, hoort wat ik u seggen sal,
    Die met d’Atriden soekt te winnen Troijens wal,
En daer voor van hen krygt belooning alle dagen.
(250) Mits u door Jupiter ’t bevel is opgedragen,
    Die ieder, die hy ’t gunt, gesag en glory geest.
    Gy siet hoe Mars ’t gevecht rondom ontsteken heeft;
Ik heb geen tyt om elk te roepen, maer sal wachten,
Dat ieder sal van selfs syn eer en plicht betrachten,
    (255) En verder moeten sien, met gruwel in het hert,
    Dat Patroclus het aes van gier en honden werdt.
Ajax Oileus Soon, vloog aenstonts door de benden,
En quam sich onvertsaegt tot Menelaus wenden;
    Dien volgde Idomeneus, en ook Meriones,
    (260) Die sich by d’andren geset heeft in de bres.
En wie kan het getal verhalen van de Helden,
Die sich in het gevaer, om eer te krygen, stelden.
    Toen Hector, met geraes, voerde eerst syn Troijers aen:
    Gelyk als sich een stroom ontlast in d’Oceaen,
(265) Wiens water door de zee werdt achterwaerts gedreven.
De Grieken syn om ’t lyk van Patroclus gebleven,
    En sloten wel gemoedt hun schilden vast in een,
    Soo dat hun bende aen ’t oog een wal van koper scheen.
Een donkre damp verburg hun blinkende Helmetten,
(270) Door Jupiter gestuert, die daer door wouw beletten,
    Dat Patroclus, dien hy niet levent hadt gehaet,
    Op Troijens muer niet sou verdragen meerder smaet.
Soo dat hy heeft versterkt syn medemakkers ermen,
Om van dien vromen Helt het ligchaem te beschermen.
[p. 295]
    (275) De Grieken kregen het te quaet in d’eersten stoot,
    En weken van het lyk, al bleef’er niemant doodt.
Toen hebben het terstont de Troijers aengegrepen.
Maer Ajax heeft daer aen belet het weg te slepen.
    Die hen niet lang ’t genot van ’t eerste voordeel liet:
    (280) Aenvallend’, als een swyn dat voor de jagers vliedt,
En keerende sich om, die selver weg doet loopen.
Soo voerde in het gevecht hy syn herstelde hoopen.
    Drong aen op Lethus Soon den Helt Hippothoüs,
    Die hadt een riem gehecht om ’t been van Patroclus,
(285) En hadt om hem van ’t Velt te trekken aengevangen,
Daer syne stoutheit heeft de straf haest voor ontfangen.
    Want Ajax met syn piek gaf hem soo fellen steek,
    Dat die door het helmet tot in syn harssens week.
Soo dat hy ziel en brein gelyk heeft uitgespogen:
(290) En heeft syn Ouders niet daer na aenschouwen mogen,
    Noch danken, voor dat sy hem hadden opgevoedt,
    Nadien hy is gestikt in het geronnen bloet.
De Soon van Priamus om dese doodt te wreken,
Socht Ajax met syn piek wraekgierig te doorsteken.
    (295) Doch mits die het ontweek, wiert Schedius gewondt,
    Die daer sich aen het hooft van de Phocensers vondt.
En door de keel geraekt is doodt op d’aerdt gesonken,
Wiens wapen door den val heeft langs het strant geklonken.
    En Ajax heeft een steek door Phorcys buik gebracht,
    (300) Die van Hippothoüs het lyk te dekken dacht.
Soo dat syn ingewant is uit de wont gedropen,
En hy deedt naderhant syn oogen niet meer open.
    Die daet van Ajax gaf aen de Troijanen vrees,
    Die selfs, als hy het sag, in ’t hert van Hector rees,
(305) Terwyl hy door den hoop sich achterwaerts liet trekken.
Dit heeft een Veltgeschrei den Grieken doen verwekken.
    Die hebben onvertsaegt van ’t voordeel sich bedient,
    Het geen het Troische heir soodanig heeft doen schroomen,
[p. 296]
Dat het sich op de loop hadt na de Stat geset,
(310) Hadt Phebus ’t niet, in schyn van Periphas, belet:
    Die ’t ampt hadt van herout geoeffent vele jaren,
    Dies boven anderen hy daer in was ervaren.
En sprak Eneas aen, tot wien hy heeft gesegt:
Ik heb voorheên gesien, dat na een scherp gevecht,
    (315) Door groote dapperheit een Leger heeft verkregen,
    Selfs tegen het bevel van Jupiter, den zegen.
Hoe sult gy dan uw Stat beschermen, daer gy vliedt,
Terwyl dat gy de hulp van Jupiter geniet?
    Doch door lafhartigheit sult gy syn gunst beletten,
    (320) Daer de kloekmoedigheit het Noodlot kan versetten.
En tegen het besluit des Hemels sal uw Stat,
Vervallen in de hant des Vyants met uw schat.
    Gy moet niet twyffelen, maer met vertrouwen meenen,
    Dat Jupiter aen u veel liever wil verleenen,
(325) Dan aen het Grieksche Volk, den zegen van den stryt:
Het is uw eigen schult dat gy geslagen syt.
    Eneas heeft daer op sterk Periphas bekeken,
    En door diens deftigheit is het aen hem gebleken,
Dat die Apollo was. Hy kende hem met vreugt,
(330) Des sprak hy Hector aen, en seide seer verheugt,
    Tot hem, al d’Overstens en Vrienden der Troijanen:
    Het is een Godt, die ons tot kloekheit komt vermanen.
Laet ons dan dapper syn, en toonen tegenstant,
En dat wy waerdig syn de hulp van syne hant:
    (335) Laet ons verhinderen den Vyant, op syn Schepen,
    Gerustelyk het lyk van Patroclus te slepen.
Als hy hadt aengeset syn Volk tot dat besluit,
Het geen hem is gevolgt, tradt hy aen ’t hooft voor uit:
    En heeft Leöcritus, Arisbas Soon, verslagen.
    (340) Maet van Lycomedes, die dit niet kon verdragen,
En toen Apisaon, den Koning ook, doorstiet,
Die de Peöniers hadt onder syn gebiet.
    Wiens doodt Asteropeus genegen was te wreken,
    En viel de Grieken aen, doch hy kon die niet breken.
[p. 297]
(345) Sy stonden om het lyk van Patroclus soo pal,
Met piek en beukelaer omringt, gelyk een wal.
    De Soon van Telamon, by Mavors te gelyken,
    Geboodt dat niemant sou van ’t doode ligchaem wyken.
Maer vechten daerom heen, soo lang hy konde staen,
(350) Op dat het wiert geen schande in Troijen aengedaen.
    De strydt wiert fel hervat, men sag gelyk als beken,
    Al om ’t gestorte bloet uit duisent wonden leken.
d’Ontzielde lyken syn gestapelt op malkaer,
En de halsstarrigheit vermeerde het gevaer,
    (355) De Grieken evenwel verloren min het leven,
    Om dat sy vast in een gesloten syn gebleven.
En ondersteunden hen, die stonden meest in noot.
Van beide kanten was de vuerigheit soo groot,
    Als van een fellen brant door Mulciber ontsteken.
    (360) Wanneer begon het licht des Hemels hen t’ontbreken:
Als of de Son en Maen gelyklyk onderging.
Al waer men noch kon sien, was’t een schermutseling,
    Meer als een kampgevecht, maer die noch tasten konden,
    Die hebben onbekent malkanderen verslonden.
(365) Twee Helden wisten niet de doodt van Patroclus,
Thrasymedes, noch ook syn Broer Antilochus.
    Sy meenden, dat hy vocht aen ’t hooft der voorste benden:
    En konnend’ na ’t gevecht hun makkers niet doen wenden,
Weêrstonden sy alleen ’t Vyandelyk gewelt,
(370) En hebben overal sich in de bres gestelt.
    Gelyk hen Nestor hadt hun Vader onderwesen,
    Als hy hen op dien tocht gesonden hadt voordesen.
De strydt wiert onderwyl geduerig voortgeset,
Het geen, sweet, bloet noch stof de benden heeft belet.
    (375) Sy streden soo verwoedt, wie ’t lyk sou krygen konnen,
    Of toen eerst het gevecht was tusschen hen begonnen.
Gelyk Leertouwers doen, als aen hen is gebracht,
Een groote stieren huit, na dat die is geslacht,
    Die leggen in de loog, en om die uit te rekken,
    (380) Daer na elk tegen een met alle krachten trekken.
[p. 298]
De Legers sloegen dus aen Patroclus de hant,
Om ieder hem van ’t Velt te trekken na syn kant.
    Achilles, nademael ’t gevecht is voorgevallen,
    Ver van de Schepen af, dicht onder Troijens wallen,
(385) Hadt noch het ongeluk niet van syn Vrient verstaen,
En dacht dat Patroclus noch besich was met slaen:
    En als hy in de poort den Vyant hadt gedreven,
    Dat hy sich dan te rug met glory sou begeven.
Het was hem wel bekent, dat Troijen in ’t gewelt,
(390) Noch met, noch sonder hem, sou vallen van dien Helt.
    Syn Moeder de Godin hadt hem sulks onderwesen,
    Dat Thetis in het boek van ’t Noodlot hadt gelesen.
Doch van syn Vrients verlies hadt sy d’omstandigheit,
Verburgen voor haer Soon en hem niet uitgeleit.
    (395) Hoe wel van weder kant de benden aemloos waren,
    Syn sy, door nieuwe kracht, in ’t vechten voort gevaren.
Dies een van d’Overstens der Grieken tot hen sprak:
Al was ’t dat onder ons het aerdryk open brak,
    En souden wy daer in noch levent moeten dalen,
    (400) Laet ons, niet op den hals die schandt door lafheit halen,
Dat Patroclus noch smaet sou lyden na syn doodt,
Soo wy ons van hem af begaven na de Vloot.
    Ter selver tyt het sich een stem der Troijers hooren,
    Die schreeuwde, al souden wy gaen al te mael verloren,
(405) Dat niemant van het lyk afwyke na de Stat.
Daer op heeft ieder een de wapens opgevat,
    Soo dat sy tegen een te woeden weêr begonden,
    En dat men overal niet sag als bloet en wonden.
Eäcides gespan, dat sich ter syden vondt,
(410) Soo ras als het de doodt van Patroclus verslont,
    Wiens hant die paerden placht te mennen en te leyen,
    Begon het bitterlyk hun voerman te beschreyen.
Automedon kon niet, met handen noch den mont,
Hen streelend’,* keeren doen weêr na den Hellespont.
    (415) Noch voorwaerts na ’t gevecht voortsetten hunne gangen,
    Sy lieten na den gront de hoofden droevig hangen.
[p. 299]
En bleven op de plaets met onbeweegt gelaet,
Gelyk als op een graft een marmre pylaer staet.
    Als Jupiter die sag met tranen in hunne oogen,
    (420) Wiert hy met deerenis door desen rouw bewogen.
En schuddende syn hooft, sprak hy sich selfs dus aen:
Ach! hadden wy die gift aen Peleus niet gedaen!
    Gy goddelyk gespan soudt niet rampsalig wesen,
    Schoon dat gy voor geen doodt of outheit hoeft te vreesen,
(425) Gy deelt nu met den mensch onheil en droeffenis,
Die d’ongelukkigste van al de dieren is.
    Doch Hector sal de vreugt niet hebben, sich te setten
    In’t rytuig dat gy trekt, ik sal hem sulks beletten.
Verheft sich niet genoeg, door dit geluk, syne eer,
(430) Dat hy van Thetis Soon genieten mag ’t geweên?
    Daer ’t onrecht hy op stoft. Maer ik sal u verleenen,
    Weêr moedigheit in ’t hert en krachten in uw beenen:
Soo dat Automedon met u ontryden sal,
Tot voor Achilles tent, gevaer en ongeval.
    (435) Want ik sal d’overhant noch aen de Troijers geven,
    Tot dat de Grieken weêr syn voor hun Vloot gedreven:
En d’ondergaende Son duikt in den Oceaen.
Waer door de duisternis op aerde sal ontstaen.
    Dit seggende gaf hy de paerden nieuwe krachten,
    (440) Dies sy Automedon door Vrient en Vyant brachten.
Voort rennende viel hy de Troijers aen verwoet,
Gelyk een adelaer de vlugge duiven doet.
    Hy vloog de benden door, gaf en ontweek de slagen.
    Alcimedon, die’t sag, klom achter op syn wagen,
(445) En heeft tot hem gesegt: syt gy de sinnen quyt,
Dat gy in ’t midden u van de Troijanen smyt?
    Meent gy dus Patroclus te wreeken? en herwinnen
    Achilles wapenen; wat moogt gy doch beginnen!
Die heeft reeds Hector aen. Waer op Automedon
(450) Dus aen Alcimedon ’t antwoorden op begon:
    Wie meent gy dat in ’t heir kan dese paerden mennen?
    Die tot gehoorsaemheit pas Patroclus kon wennen.
[p. 300]
Helaes! die is niet meer! het is met hem gedaen!
Maer gy, klim in myn plaets, en neem de teugels aen,
    (455) Ik spring om laeg: te voet trek ik den Vyant tegen.
    De dappre Alcimedon liet sich daer toe bewegen.
Als Hector in’t gevecht die paerden wiert gewaer,
Die hy lang hadt vervolgt, ontsag hy geen gevaer.
    Hy sprak Eneas aen, en sei, ’t is licht te kennen,
    (460) Dat dese voerman heeft geen wetenschap van mennen.
Myn Vrient in dien gy my wilt geven onderstant,
Hoop ik, dat dit gespan sal raken in ons hant.
    Eneas was gereet. Men sag hen voorwaerts trekken
    En hunne schouderen met beukelaers bedekken.
(465) Hen hebben nagevolgt de brave Chromius,
En die syn makker was, de vreeslyke Aretus.
    d’Een vleide sich dat hy Automedon sou slachten,
    En d’andre Alcimedon; terwyl sy selfs niet dachten,
Dat soude aen een van hen syn doodelyk’t gevecht.
(470) Waer op Automedon heeft aen syn maet gesegt:
    Gy moet kort achter my met kar en paerden blyven,
    Dat ik hun adem voel, en Hector mach verdryven.
Die spant syn krachten in, en niet ophouden* sal,
Voor dat hy het gespan mach krygen op syn stal,
    (475) Na dat hy met syn kling sal hebben ons verslagen,
    Of hy door onse hant geeindigt heeft syn dagen.
Als hy dit hadt gesegt, sprak hy d’Ajaxen aen,
En Menelaus ook, hen doende dit vermaen:
    Laet andre ’t zielloos lyk van Patroclus bewaren,
    (480) Komt ons, die levent syn, bevryden voor gevaren,
Twee van de dappersten van de Troijaensche macht,
Nu vallen ons op ’t lyf met ongemeene kracht,
    ’t Is in der Goden hant wie voordeel sal behalen:
    Doch ik sal voor myn lot met myn persoon betalen.
(485) Ter selver tyt schoot by op Aretus syn speer,
Die drong diep in syn buik door ’t gapen van ’t geweêr.
    Hy, doodelyk gewont, is op syn rug gesegen,
    Gelyk een stier die heeft een slag voor ’t hooft gekregen.
[p. 301]
Voort op Automedon stak Hector met syn piek,
(490) Maer buigende syn hooft, ontweek den steek de Griek.
    Sy hadden eindelyk met swaerden in de handen,
    Tot slissing van den twist d’een d’andren aen gaen randen.
Soo Ajax met syn Neef, hadt Hector niet verplicht,
Dat hy ’t gevecht verliet verschrikt door hun gesicht,
    (495) Die met Eneas is en Chromius geweken.
    Als aen Automedon is dat ontset gebleken,
Heeft die van Aretus de wapens opgevat,
En op syn kar gebracht, met bloet en stof beklat.
    Waer op hy aenstonts klom, doch is niet voort gereden,
    (500) Eer hy het ligchaem hadt beschimpt met dese reden.
Hoe wel die Krygsman was Helt Patroclus niet waert,
Troost het my dat ik hem gevelt heb met myn swaert.
    Om door syn doodt de schim van Patroclus te paeyen,
    Terwyl hy blyft tot aes van honden en van kraeyen.
(505) Dit seggende heeft hy op ’t rytuig sich geset,
En door Minerva wiert der krygers moedt gewet:
    Die was door Jupiter van den Olymp gesonden,
    Om dat hy in syn raet verandring hadt gevonden.
En wouw de Grieken weêr verquikken door syn hant,
(510) Die waren afgeslooft door lange tegenstant.
    Gelyk een regenboog, dien sendt die Godt tot teeken,
    Dat hy een onweêr wil, of ergens kryg ontsteken,
Waerom de mensch syn werk en arbeit staken moet,
Terwyl de Harder’t Vee de wei verlaten doet.
    (515) Soo daelde Pallas neer in’t midden van de benden,
    Om weêr het Grieksche heir tot kloekheit aen te wenden.
En sprak Atrides aen aldus in Phenix schyn;
’t Sal Menelaus u een eeuwige oneer syn,
    Een schandvlek die uw roem noit sal afwassen mogen,
    (520) Indien gy rechtevoort door lafheit soudt gedogen,
Dat op de Troische wal de Vrient van Thetis Soon,
Tot proi van hondt en gier wiert neêrgelegt ten toon.
    Vecht dan, soo lang gy hebt een droppel bloets in d’aren,
    ô Phenix, sprak daer op Atrides, hooge jaren,
[p. 302]
(525) Die hebben u verleent raet en ervarentheit.
Ach! dat Minerva my gaf krachten en beleit!
    Dat ik de pylen mocht der Vyanden ontwyken:
    Ik wensch maer dat ik mach myn dapperheit doen blyken,
Om ’t lyk van Patroclus te redden uit den nood,
(530) Die meer bewogen ben, als iemant, om syn doodt.
    Maer Hector woedt gelyk een brant in ’t bosch ontsteken,
    En Jupiter laet hem de glory noit onbreken.
Minerva bly, dat hy haer noemde in syn gebedt,
Heeft nieuwe kracht en moedt Atrides by geset;
    (535) En heeft hem van een vlieg de stoutigheit gegeven,
    Die telkens komt weêrom, al werdt sy weg gedreven,
Tot dat sy van een mensch gesogen heeft het bloet,
En die styfsinnigheit kreeg hy in syn gemoet.
    Hy ging voor eerst het lyk van Patroclus bedekken,
    (540) En om de Vyanden daer van te doen vertrekken.
Schoot hy syn werpschicht uit, die Podes heeft geraekt,
En heeft soo grooten wondt hem door het lyf gemaekt,
    Dat d’ongelukkige het leven heeft verloren.
    Hy was jong, dapper, ryk, hoe wel niet hoog geboren,
(545) Daer Hector meer van hielt als burger uit de Stat,
Soo dat die meenigmael aen ’s Princen tafel at.
    En onderwyl om hem was Priams Soon verslagen,
    Heeft ’t lyk van Patroclus Atrides weg gedragen,
Het geen hy naderend’ op syne schouders nam,
(550) En by syn Volk daer mee als zegepralend’ quam.
    Apollo heeft den schyn van Phanops aengenomen,
    En na dat, hy herschept, tot Hector was gekomen,
Sprak hy hem aldus aen: meent gy dat een Soldaet,
U langer vreest, nu gy dat lyk weg dragen laet?
    (555) Waer by uw gunsteling het leven heeft verloren.
    Die woorden, sonder spyt, kon Priams Soon niet hooren:
Den degen in de hant vloog hy den Vyant aen,
Terwyl dat Jupiter een onweêr liet ontstaen,
    Voor wiens verschriklyk schilt de Grieken syn besweken,
    (560) Die voor syn donderkloot en blixemstralen weken.
[p. 303]
Daer hy de Troijers door geredt heeft uit den druk.
Door Peneleus begon der Grieken ongeluk,
    Want soo hy voorwaerts ging en niet heeft om gekeken,
    Heest hem Polydamas de schouder door gesteken.
(565) Het geen hem vluchten deedt. Daer na wiert aengerandt,
Door Hector Leitus, die hem stak door de hant.
    Soo dat hy met syn piek sich langer niet kon weren,
    En des uit het gevecht sich achterwaerts moest keeren.
Doch Hector volgde hem, en hadt hem wis gevelt,
(570) Hadt sich Idomeneus daer tegen niet gestelt:
    Die Hector met syn piek op ’t harnas heeft gestooten,
    Dat, door Vulkaen gesmeedt, geen hinder heeft genoten,
Maer wederstont den slag, soodanig dat de piek,
In stukken aenstonts vloog, in handen van den Griek.
    (575) De Troijers schreeuwden uit van vreugt, als sy dat sagen.
    Dies na Idomeneus, geseten op syn wagen,
Wierp Hector syne schicht, doch raekte niet den Helt,
Maer heeft in plaets van hem Coïranus gevelt.
    Die om Meriones sich hadt in ’t heir begeven,
    (580) En hier, als voerman, hem behouden heeft het leven.
Want als die vocht te voet, en hadt de doodt verwacht,
Heeft hem Coïranus syn rytuig aen gebracht:
    Waer op hy is geraekt, en kon ’t gevaer ontryden.
    Maer selver kon hy sich voor Hectors schicht niet myden,
(585) Die weinig onder ’t oir hem door het aensicht schoot,
Soo dat hy hem van tong en tanden heeft ontbloot.
    Hy viel van ’t rytuig af, waer op syn Meester raekte,
    En aen Idomeneus dees korte woorden maekte:
Wy moeten na de Vloot ons spoejen, ’t is hoog tyt,
(590) Daer is geen hoop voor ons, wy syn den zegen quyt.
    Als ’t bleek dat Jupiter verandert was van sinnen,
    En die besloten hadt de Troijers te doen winnen:
Heeft dus syn stem verheft de Soon van Telamon,
En sprak: men was wel dom, soo men niet merken kon,
    (595) Dat Jupiter het Volk van Troijen is genegen.
    Na dien hy in de vlucht houdt onse pylen tegen,
[p. 304]
En van de Vyanden raekt alles, wie dat schiet;
Hun slegste schutter treft. ’t Is tyt dan dat men vliedt,
    Laet ons dan overslaen wat ons tot heil kan strekken,
    (600) En hoe men Patroclus sal op de Schepen trekken.
Van ons moet iemant ook Achilles seggen gaen,
De doodt van Patroclus, die hy niet heeft verstaen.
    Doch in de duisternis wien sal men daer toe vinden,
    Waer door een ygelyk syne oogen voelt verblinden.
(605) ô Groote Jupiter! verdryf die, geef ons dag,
Op dat myn dapperheit de weerelt blyken mag.
    Wilt met de duisterheit ons langer niet bedekken,
    Al soudt gy in het licht ons selver tegen trekken:
Als Ajax was verhoort, en dat weêr scheen de Son,
(610) Soo dat men van sich sien door ’t gantsche Leger kon:
    Sprak hy Atrides aen, en sei, wilt u verkloeken,
    Om Nestors Soon den Helt Antilochus te soeken.
En laet, in dien gy hem noch levende ergens vindt,
Verkondigen de doodt Achilles van syn Vrint.
    (615) Dat Menelaus deedt. Maer is van ’t lyk gescheiden,
    Gelyk een Leeuw bedroeft verlaten moet de weiden.
Daer hy den gantschen nacht door Harders was geplaegt,
Wier honden van de proi hem hebben weg gejaegt.
    Al soo is van het lyk Atrides ook vertrokken,
    (620) Beducht, dat door de vrees het Grieksche Volk verschrokken,
Daer voor niet sorgen sou. Derhalven, hy versocht,
Dat Ajax met syn Neef, het lyk beschermen mocht.
    En sprak aldus hen aen: gy hebt noch niet vergeten,
    Wat soete en sachten aert de doode heeft beseten:
(625) Die hy syn leven lang aen ieder heeft getoont,
En selfs een slecht Soldaet liet hy niet ongeloont.
    Daer legt hy uitgestrekt, bevry hem doch voor schanden,
    Belettend’ dat hy niet rake in de Troijers handen.
Hy ging, en sag rontom, gelyk een adelaer,
(630) Verheven in de lucht, wiens oogen syn soo klaer,
    Dat hy een haes kan sien, en uit syn Leger trekken,
    Schoon dien een meenigte van bladeren bedekken.
[p. 305]
Atrides heeft aldus syne oogen omgewendt,
En vondt Antilochus aen ’t Legers linker endt,
    (635) Alwaer hy besich was om syne metgesellen,
    Weêr aen te moedigen, en hen te doen herstellen.
Kom nader Nestors Soon, heeft hy tot hem gesegt,
En hoor wat ongeluk ons heir is opgelegt.
    Gaf Godt dat ik aen u die tyding niet mocht geven!
    (640) De dappre Patroclus is vechtend’ doodt gebleven.
Wilt tot Achilles dan op onse Schepen gaen,
En doet hem het verlies van synen Vrient verstaen.
    Om hem tot het beschut van’t ligchaem te bewegen,
    Want syne wapenen heeft Hector al gekregen.
(645) Antilochus verschrikte als hy dat hadt gehoort,
Hy schreide en uit syn mont quam niet een enkel woort.
    Doch is aen Peleus Soon die boodschap gaen verkonden.
    En Menelaus heeft niet raetsaem voorts gevonden,
Dat hy de Pyliers sou geven onderstant,
(650) Maer liet Thrasymedes dat doen aen dese kant.
    En keerende te rug, ging hy d’Ajaxen vinden,
    Waer aen hy heeft gesegt, ik twyffel, dappre Vrinden,
Of Peleus Soon, schoon hy die tyding heeft gehoort,
Sal komen voor den dag: hy is te seer verstoort.
    (655) En als hy van syn Vrient de doodt sou willen wreeken,
    Hoe kan hy, nu aen hem syn wapenen ontbreken?
Het is dan vruchteloos dat men syn hulp verwacht,
Laet ons verdubbelen de dapperheit en kracht.
    Op dat wy Patroclus voor schande en oneer hoeden,
    (660) En ook ons eygen selfs bevryden voor hun woeden.
Ajax sprak, niemant kan ons geven, beter raet,
Laet ons dien moediglyk uitvoeren door de daet.
    Gaet met Meriones Atrides, sonder dralen,
    Het ligchaem uit den drang van de Troijanen halen:
(665) Myn Broer en ik, soo sich daer iemant tegen stelt,
Wy sullen van uw hals afkeeren het gewelt.
    Hy sprak en ’t wiert verricht. De Vyant wouw ’t beletten,
    En quam, met groot geschreeuw, om hen de proi t’ontsetten.
[p. 306]
Doch als d’Ajaxen hen aenvielen soo verwoet,
(670) Sich wendend’ telkens om, ontsukte hen de moedt.
    Soo kan een everswyn sich redden uit de honden,
    Als het syn houwers toont, vervaert voor pyn van wonden.
De Troijers vreesden dus voor der Ajaxen kracht,
En ’t ligchaem onderwyl wiert na de Vloot gebracht,
    (675) ’t Gevecht is niet te min weêr heviger ontsteken;
    Gelyk als in een Stat de brant komt door te breken,
Die voort gedreven werdt door ’t blasen van de wint,
Terwyl die door de vlam veel woningen verslint.
    Men hoort een groot geraes door ’t vallen van de daken,
    (680) Soodanig was ’t geraes het geen de Troijers maken.
De Helden, onderwyl geladen, met het lyk,
Die namen na de Vloot met alle spoet de wyk:
    En droegen onvermoeit het na de Grieksche Schepen,
    Gelyk een swaren balk twee sterke stieren slepen.
(685) Door saem gevoegde kracht, of van een Schip de mast,
Te boven komende den arheit van den last.
    De Ajaxen keerde af ’t vervolg, fier sonder schroomen,
    (Gelyk een heuvel stuit den loop van waterstroomen,
Die breken door een dyk) weêrstaende aen al de macht,
(690) Der Troijers en ’t gewelt van Hector aengebracht.
    De rest der Grieken vloodt, als spreeuwen of als kauwen:
    Die door de vrees verstroit ontvluchten sperwers klauwen:
Vergetend’ dapperheit, en het verwyt van hoon,
Door Hector nageset en door Anchises Soon.
    (695) Men sag van alle kant langs grachten, werken, wallen,
    Het glinsterendt geweêr uit bloode handen vallen.
De Troijers achter aen hen dryvende op de vlucht,
En lieten naeuwelyks hen scheppen ademlucht.
                Einde van het seventiende Boek.
<#ilias19>Continue
[p. 307]

DE ILIAS

VAN

HOMERUS.
__________________

ACHTTIENDE. BOEK.

DE Grieken wierden soo gejaegt door de Troijanen,
Gelyk een felle brant woedt door de rype granen,
    De dappre Antilochus raekte in de selfde stont,
    Omtrent Achilles Vloot, daer hy hem wandlen vondt.
(5) Die om d’onheilen dacht, die hem aenstaende waren,
Voor oogen stellende sich. allerlei gevaren.
    En sprak dus tot sich selfs: hoe komt het dat my blykt,
    Dat voor de tweedemael ons Leger herwaerts wykt!
De Goden laten my het onheil over komen,
(10) Daer sy soo meenigmael my hebben voor doen schroomen.
    Dat is het geen aen my myn Moeder heeft verklaert,
    Dat ik myn besten Vrient sien vallen sou door ’t swaert,
Ach Patroclus is doodt! ik kan niet langer duchten,
De Grieken andersints, die souden soo niet vluchten.
    (15) Ik heb ’t hem wel gesegt, dat als hy uit den brant,
    Hadt onse Vloot geredt, al kreeg hy d’overhant,
En hy voor Troijens poort de Vyanden mocht jagen,
Dat hy geen kampgevecht met Hector soude wagen:
    Maer trekken, met dese eer te vreden, herwaerts aen.
    (20) Ach waerom heb ik hem syn bede toegestaen!
In die tyt heeft gewendt Antilochus syn gangen,
Tot den bedroefden Helt, met tranen op de wangen,
[p. 308]
    Helaes! ô Peleus Soon, wat droevig onderrecht,
    Breng ik u rechtevoort! heeft hy tot hem gesegt.
(25) Ach! mocht het Godendom het hebben goet gevonden,
Dat ik u dese maer niet hoefde te verkonden!
    De dappre Patroclus uw trouwe Vrient is doodt,
    En is door Hectors hant van wapenen ontbloot:
Men vecht rontom syn lyk. Dit hebbende uitgesproken,
(30) Is aen Antilochus de flaeuwe stem ontbroken.
    Achilles wiert door rouw van sinnen schier berooft,
    Hy stroide gloejende asch op syn aensienlyk hooft,
En heeft daer mee beswalkt de deksels van syne oogen,
En ’t purper van syn kleet: heeft sich ’t hair uitgetogen.
    (35) Hy smeet sich tegen d’aerdt, en lei daer uitgestrekt.
    ’t Geen syn Slavinnen heeft tot grooten rouw verwekt.
Die hy met Patroclus in steden hadt gewonnen:
Door haer wiert jammer klacht, rontom hem heên, begonnen.
    Sy krabden ’t aengesicht, en sloegen op de borst,
    (40) Door deernis voelende de droefheit van haer Vorst.
De Soon van Nestor heeft syn handen vast gehouwen,
Die aen Achilles dorst syn selven niet vertrouwen.
    Wanneer de wanhoop sich maekt meester van ’t gemoet,
    Weet een mistroostig mensch somtyts niet wat hy doet.
(45) Ten laetsten syn geschreeuw heeft langs het strant geklonken,
Dat Thetis heeft gehoort, in Nereus Hofspelonken,
    Die by haer Vader was geseten, op den gront:
    Alwaer sy het misbaer van haren Soon verstont.
De Nymphen naderden op dese jammer klachten,
(50) En quamen in de grot om Thetis op te wachten:
    Sy toonden met ontsag het deel dat ieder nam,
    In den bedrukten staet, die aen haer over quam.
Daer van haer de Godin den oorspronk ging verhalen:
En seide suchtende, wat Moeder leedt meer qualen?
    (55) Dan ik die heb een Soon ter weerelt voortgebracht,
    ’t Is de volmaekste Prins van ’t menschelyk geslacht,
En d’aldergrootste Helt, om hem wel op te voeden,
Heb ik geen sorg gespaert, noch om hem te behoeden.
[p. 309]
    Als een olyfboom is hy weeldrig opgegroeit,
    (60) Die in een vette gront werdt door den douw besproeit.
Ik heb na het beleg van Troijen hem gesonden,
Daer hy veel ongenucht en droefheit heeft gevonden:
    En sal hem nimmer sien weêr keeren, naer die reis,
    Als Troijen over is, in ’t vaderlyk Paleis.
(65) Al ben ik een Godin, ik kan dat niet beletten,
Noch tegen het besluit my van syn Noodlot setten.
    Nu trek ik na hem toe, op dat ik weten mach,
    Wat oorsaek dat hy heeft tot tranen en beklag.
Dit seggend’ heeft sy sich uit de spelonk begeven:
(70) De Nymphen volgden haer, die grooten rouw bedreven.
    De golven hebben haer een opening* gemaekt,
    Dies sy, in korten tyt, voor Troijen is geraekt.
Daer heeft sy haren Soon, omtrent syn Vloot, gevonden,
Wiens hopeloos gemoet door droefheit wiert verslonden.
    (75) Als sy met teerheit hem in d’armen hadt gevat,
    Heeft sy hem afgevraegt, wat ongenucht hy hadt.
Gy schreit, myn Soon sprak sy, wat maekt u soo verslagen?
Wat wanhoop geeft aen u doch reden om te klagen?
    Gy moet uw Moeder niet verswygen uw verdriet.
    (80) Houdt Jupiter aen u, dat hy belooft heeft, niet?
Daer wy soo meenigmael hem hebben om gebeden:
Dat als het Grieksche heir veel rampen hadt geleden,
    Het u dan om de hulp sou smeken van u swaert,
    Verbrekende den trots van Agamemnons aert.
(85) Ja Moeder, maer waer toe sal dit my konnen baten,
Soo Patroclus daer voor het leven moest verlaten?
    Antwoorde haer de Helt, na dat hy hadt gesucht,
    Ik heb te duer gekocht dat toegestaen genucht.
De Soon van Priam heeft syn wapenen gekregen,
(90) En ik, door dat verlies, ben rechtevoort verlegen.
    De Goden hadden die aen Peleus bygeset,
    Die dag, als gy hem hebt ontfangen in uw bedt.
Ach! hadden sy die trouw doch laten noit geschieden!
En gy gebleven waert by d’andre Nerëiden!
[p. 310]
    (95) Soo hadt gy ’t onheil niet gevoelt van ’s menschen aert,
    Noch het verdriet gekent, het geen u nu beswaert.
Gy sult om uwen Soon geduerig moeten treuren,
Wiens doodt sal, soo gy weet, na korten tyt gebeuren.
    Gy sult hem noit weêr sien in synes Vaders huis,
    (100) Na dien my ’t leven is een onverdraeglyk kruis.
Ik sal den ommegang van alle menschen schouwen,
Tot dat ik mag myn swaert door ’t hert van Hector douwen.
    En ik hem lyden doe de selfde onwaerdigheit,
    Die hy aen Patroclus gedaen heeft, of bereidt.
(105) Ach Soon! heeft de Godin tot antwoort hem gegeven,
Dat fier gevoelen sal verkorten meer uw leven:
    Die val van Hector sal verhaesten uwe doodt,
    Die kome, sei de Helt, en help my uit den noot.
Na dien ik Patroclus daer voor niet kon bevryden,
(110) Die buiten ’t Vaderlant dat lot heeft moeten lyden:
    En soo veel anderen, die Hector heeft geslacht,
    Terwyl ik in myn tent my voor gevaren wacht.
Hoe wel ik in ’t gevecht doe alle menschen beven,
En elk aen my den roem van dapperheit moet geven,
    (115) Doch van welsprekentheit heb ik noit werk gemaekt,
    Waer uit de weerelt die met alle twist geraekt!
En gramschap, die den mensch verliesen doet de reden,
Waer door ik selver heb veel ongeluk geleden.
    Om ’t doodelyk krakeel, dat tussen my ontstaen,
    (120) En Agamemnon is. Laet ons dat overslaen.
Ik wil van myn gemoet de driften overwinnen,
En dryven rechtevoort de droefheit uit myn sinnen:
    Terwyl ’t noodsaeklyk is. Ik sal den moordenaer,
    Gaen soeken van myn Vrient tot wraek in het gevaer.
(125) En soo hem Jupiter laet vallen door myn slagen,
Sal ik daer na de dood gewillig selfs verdragen:
    Kon Hercules de doodt, een halve Godt, ontgaen?
    Dien Juno door haer haet den Helt heeft aengedaen.
Ik sal seer vergenoegt dan uit de weerelt scheyen,
(130) Als ik Andromaché heb om syn doodt doen schreyen.
[p. 311]
    Daerom versoek ik u weêrhou myn yver niet,
    Op dat ik straks volvoer het geen my d’eer gebiedt.
Gy doet het te vergeefs: de Troijers moeten weten,
Waerom ik in myn tent, soo lang heb stil geseten.
    (135) Myn Soon, antwoorde hem de schoone Zeegodin,
    U te verhinderen heb ik niet in myn sin.
Uw drift is loffelyk, ik sal die niet in binden,
Men moet d’aenstaende doodt voorkomen van syn Vrinden,
    En helpen die uit nood. Bedaer wat voor een tyt;
    (140) Wat wilt gy doen myn Soon? gy syt uw wapens quyt.
Dien kostelyken buit heeft Hector aengetogen:
Hy sal daer evenwel niet lang meê pronken mogen.
    Daerom verhaest u niet, nadien syn sterfuer naekt,
    Wacht tot Vulkaen voor u weêr andren heeft gemaekt.
(145) Het geen ik van hem sal versoeken met gebeden,
Hy sal ’t niet weigeren, en beter voor u smeden.
    Dit hebbende gesegt is sy van hem gegaen,
    En heeft door haer gevolg aen Nereus doen verstaen,
Het geen dae