Dit is een onderdeel van HoratiusNederlands.html. Klik hier voor het hele document.

6;lyck wijn
Die uyt hert iaeght sorg en pijn,
    Pomona daer beneven
    Hem lecker ooft gaet geven.
Hoewel daer na de tijd verloopt,
(110) Wanneer de kou de boomen stroopt,
    En ons de Winter dagen
    Met vorst en hagel plagen.
Die woont op ’t land heeft altoos ijt
Waer me’e dat hy verdrijft de tijt,
    (115) Staech weet hy te versinnen
    Wat nieuws om te beginnen,
So haest hy voelt de eerste kouw
Brengt hy te voorschijn ’t vincke touw,
    En gaet zijn boogen hangen
    (120) Om Lijsters in te vangen.
[fol. T4r]
Hoe meent ghy dat hem zijn gemoet
Verheught wanneer de vangst is goet,
    En hy mach t’samen voegen
    ’t Gewin en ’t wel-genoegen?
(125) Wat tijd-verdrijf, wanneer de snip
Loopt plomp-verloren inde knip,
    En door zijn domme gangen
    Hem selven gaet verhangen?
En als ’t bedriegend-soet gefluyt
(130) ’t Onnoosel pimpeltje lockt uyt,
    Dat om de mees te hooren
    Zijn vryheyd laet verloren?
Wanneer dan Boreas fel raest,
En uyt ’t Noord-Oost so dapper blaest,
    (135) Dat hy doet ’t water stremmen
    Waer in men pleegh te swemmen:
[fol. T4v]
En als betreet de fluxe voet
’t Kristal van een bevrosen vloet,
    Waer onlanckx noch de boeren
    (140) Met schuytjes over-voeren;
So bind hy met een stout bestaen
Zijn vlugge schaetsen kunstigh aen,
    En schijnt de lucht in ’t ryen
    Met vleugels te door-snyen.
(145) Of soo ’t hem lust, den bal hy slaet
En met zijn maets uyt kolven gaet,
    Elck trachtend’ in ’t genaecken
    Het paeltjen eerst te raecken:
Dus spelen zy vast in ’t gelagh
(150) Tot dat verloopen is den dagh,
    Dies zy dan t’huyswaert keeren,
    En gaen de winst verteeren,
[fol. T5r]
Gepaert elck met zyn Herderin
Die sy toe-dragen trouwe min,
    (155) Waer by zy sonder vresen
    En nadocht mogen wesen.
Soo maeckt dees ongeveynsde Ieught
Den gantschen nacht van herten vreught,
    En poogen door het kussen
    (160) Malkanders brandt te blussen.
Veel anders als te hoof geschiet,
Of inde steden, daer men niet
    En vindt dan ialousije
    Vermenght met rasernije,
(165) Waer dat geveynstheyd is het stier
Van ’t ongegronde Minne-vier
    Waer ’t hert leyt vande woorden
    So wyd als Zuyd en Noorden;
[fol. T5v]
Waer anders schier niet omme-gaet
(170) Als afgunst en vermomden haet;
    Waer een moet doen of lyden
    Het geen men hoort te myden;
Waer dat een angstigh sorgen ’t hert
So vinnigh knaeght en gansch verwerdt,
    (175) Dat selfs de leck’re spysen
    Hun walgen en afgrysen,
Hun, wien de soete slapens lust
Noyt so kan brengen inde rust,
    Dat haer de sorg in ’t dromen
    (180) Niet soud te voren komen.
En nydige quaet-willigheyd
Staegh haer gemoed ter pijnbanck leyd,
    Staegh hebben zy van binnen
    Veel wreede vyandinnen.
[fol. T6r]
(185) Geluckigh is hy dan die leeft
Op ’t land een gulden Eeuw, en heeft
    Die rust, waer by de prachten
    Van ’t Hof niet zijn te achten.



[fol. T7r]

<"Horatius.html#ode210" target="new">Horat: Carm: Lib: 2. Od: 10.

AEN
IACOB VERBURGH.

VERBURGH, wilt ghy wel stellen aan
U leven, laet u schip niet gaen
In ’t diepste van de baren,
Noch wilt oock niet te seer bevreest
(5) Voor storm, voor onweer en tempeest,
Te na langhs ’t strande varen.

Wie dat bemindt de middel-maet,
In vuyle huysingh niet vergaet,
En kan oock willigh derven
(10) Het hof vol kostelijke pracht;
[fol. T7v]
Waer voor hy wyslijck meerder acht
t’ Huys onbenijt te sterven.

Wanneer de windt haer fel verheft
Sy meest de hooge boomen treft;
(15) Met swaerder val en slagen
De steyle toorens storten neer;
De blixem sal de bergen meer
Als lage heuvels plagen.

Een wel gestelt gemoet dat hoopt
(20) Wanneer ’t geluck hem tegen loopt;
En weder als ’t hem geven
Gaet alles wat men wenschen mach,
So denckt het om den quaden dagh
Die ’t noch wel mocht beleven,

[fol. T8r]
(25) God is ’t die ons de plagen sendt,
Hy is ’t oock die ’t gele’en ellendt
Daer na weer wegh gaet sturen:
In dien het ons nu qualyck gaet,
’t Is niet geseyd dat desen staet
(30) Sal eeuwigh blyven duren.

In Tegenspoet een manlyck hert,
Dat nieuwers door mismoedigh wert,
Volstandelyck laet blycken:
En weder, als ghy seylt voor wint
(35) Voorsichtigh dan een reef in bint,
En wilt u zeyl wat strycken.



[fol. V1r]

<"Horatius.html#ode202" target="new">Horat: Carm: Lib: 2. Od: 2. & 3.

Aen IACOB van MONTFOORT.

MOntfoort houd altijd goeden moed
In lyden en in tegenspoet,
En matight weer u vrolijckheden
Wanneer ’t geluck u mede loopt,
(5) En heyl op heyl mildadigh hoopt,
En wacht u van uyt ’t spoor te treden.
    ’t Sy dat ghy al u levens tijd
Met sorgh en kommer angstigh slijt,
En willens u geluck gaet derven:
(10) ’t Sy dat ghy vrolyek en goets moets
U selven soeckt te doen wat goets,
Ghy moet, hoe dat ghy ’t maeckt, eens sterven.
[fol. V1v]
Daerom, terwijl ’t u beuren mach
So neemt somtijds een goeden dagh
(15) Van ’t geen dat God u heeft gegeven:
En van u overschot versiet
Den geen die niet veel overschiet,
Dit ’s ’t recht gebruyck van haev’ en leven.
    Het gelt begraven onder d’aerd,
(20) Of in een duystre kist bewaert,
Dat d’eygenaer niet derf gebruycken;
Heeft niemand nut noch voordeel af,
Ia ’t dient den vreck maer tot een straf,
Als hy daer door geen oogh kan luycken.
    (25) Die zyn begeerten temt met re’en,
En met zyn kleyntjen leeft te vre’en,
Is rijcker, en heeft midner wroegen,
Dan of hy al de dierb’re schat
[fol. V2r]
Van China en Peru besat,
(30) Met een gemoet niet om vernoegen.
    Het gelt en stopt geen giericheydt;
En die veel heeft, noch meer verbeydt;
Recht als die watersuchtigh quynen,
Hoe datmen hun meer nats in stort,
(35) Hoe dat haer dorst noch grooter wort,
Tot dat sy in haer sucht verdwynen.
    Woelt, draeft, en schraept het al by een,
En zyt dan noch al niet te vreen,
Koopt hoef aen hoef, bouwt huys by huysen,
(40) En pot u langh vergaerde gelt,
Als ’t al sal wesen wel getelt,
Sult ghy uyt al u goet verhuysen.
    Ghy moeter af, u tijdt is uyt,
De doodt wort door geen goet gestuyt,
[fol. V2v]
(45) En gaet te seecker in haer schieten.
De vruchten van al u gesloof,
Dat u gemaeckt heeft laf en loof,
Die sal u erfgenaem genieten.
    Daer leyd niet aen, of ghy geweest
(50) Zijt over-rijck, en vande meest’;
Dan of ghy arm hebt moeten woonen
In een verschoven kleyne hut,
Naeuw voor de wind en ’t weer beschut,
De dood sal u noch hem verschoonen.
    (55) Wy moeten alle dit pat heen,
Dat niemand heeft te rug getreen,
Ons’ treck-korf word noyt rust gegeven,
Na dat het rolletjen uyt-gaet,
Van d’een wat vroegh van d’aer wat laet,
(60) Moet yeder scheyden uyt dit leven.



[fol. V8v]

<"Horatius.html#ode216" target="new">Horat: Carm: Lib: 2. Od: 16.

Aen ERNST NOYEN.

OM rust de Zee-man bid,
Die vande Noorder golven
Omringht, mistroostigh sit
Wanneerde maen bedolven

(5) In swarte wolcken leydt,
En ’t licht in duysterheyd.

Om rust de Ruyter draeft,
In ’t midden van het vechten;
Om rust de Pleyt-gier slaeft

(10) In zyn verwerde rechten:
Om rust, die niemand koopt
Met schaten op gehoopt.

Want noch ’t gekiste Goudt,
Noch groot gesleep van booden

(15) De sorgh uyt ’t herte houd;
Die tegen haer geboden
Den rijcken meest omtrent
Te wesen is gewent.


[fol. X1r]
Met weynigh hy wel leeft,
(20) Die matigh derft verteeren
Het geen hy eygen heeft;
En wien geen vuyl begeeren
Noch vrees meer als ’t behoort
Syn dunne slaep en stoort.


(25) Wat trachten wy doch veel
Met moeyten te beiagen
t’Onvreden met ons deel,
In onse korte dagen?
Wat loopen wy na ’t Land

(30) Daer d’Ooster Son ons brant?

Wie kan wanneer hy vliedt
Van hier sich selfs ontvlieden?
De sorgh klimt in de spriet,
En wil op ’t Schip gebieden.

(35) In ’t loopen zy verwint
De ruyters, ia de windt.

Een vrolijck bly gemoet
Sal ’t verder sorgen haaten;
En weer zyn tegen-spoet
*
(40) Met een soet lacchen maten;
Want men ter wereldt niet
In all’s geluckigh siet.




[fol. X2v]

<"Horatius.html#ode109" target="new">Horat: Carm: Lib: 1. Od: 9.

AEN
IOHAN BROSTERHVSEN.

GHY siet hoe over al de straet
Is wit door ’t sneeuwigh vlocken,
En hoe men niet te les en gaet,
En niet en heeft te blocken:
(5) Wat Rapen-burgh dat is en blijft
Door dese harde vorst verstijft.
    Veriaeght de koude van den haert
Met lustigh op te stoocken,
Voor vrienden dient geen broot gespaert;
(10) Dies haelt hier in de koocken
Een kannetjen van ’t rynsche nat
Wt ’t beste Baccherachse vat.
[fol. X3r]
    Beveelt de goede God de rest,
Die ’t alles wel sal voegen,
(15) En die alleen weet alderbest
Wat yeder kan vernoegen;
Die ons verwerde Vader-landt
Weer brengen kan in goeden stant.
    Wat u hier na gebeuren mach
(20) En soeckt dat niet te weten,
Maer reecken ’t voordeel elcken dagh
Die u word toe gemeten:
Hy doolt, die ’t geen ’t geluck hem biedt
Door vorder sorgen niet geniet.
    (25) Terwijl u ieught noch niet veroudt,
En u de gryse hayren
Niet maecken gemelyck en kout,
Gebruyckt u ionge iaren,
[fol. X3v]
En stelt uw ongebonden sin
(30) Tot ’t soete vryen en de min.
    Myn Brosterhuysen, ’t is nu tijd
Dat wy eens gaen na buyten,
Om sien wie daer op schaetsen rijdt;
En als de poorten sluyten,
(35) So sullen wy eens heen en weer
Langhs ’t lieve Steen-schuur doen een keer:
    Misschien wie dat ons daer verwacht,
Of wie wy daer betrappen,
Waer by wy tot de klock slaet acht
(40) Wat mogen Minne-klappen;
En waer wy met een soet gesoen,
Ons grage hartjes mogen voen.
    Doch om met eeren onsen voet
Weer by haer in te krygen,
[fol. X4r]
(45) Men stout en aerdigh wesen moet,
Om met een stille swygen
Of van haer hooft of van haer hant
Te rooven eenigh Minne-pant.
    Wanneer men komt om ringh of naelt
(50) Haer wederom te geven,
Wie kan dan qualijck zyn onthaelt
En voor zyn dienst bekeven?
Wat valter op, als ’t is geschiet?
En kyven sy, sy meenen ’t niet.
    (55) Dewijl het ons nu beuren mach,
So laet ons al wat mallen;
Want licht kan komen sulcken dagh,
Dat ’t niet sou willen vallen.
En machmen ’t mallen niet ontgaen,
(60) So’ is ’t beter iongh als out gedaen.

<"Heinsius.html">Continue
Vertaling van Oden en Ars poetica door Vondel. Amsterdam, 1654.
Gebruikt exemplaar: UBL 1498 G 19. UB Gent Her 865 bij <"http://books.google.nl/books?id=OiNbAAAAQAAJ&pg=PA227&lpg=PA227&dq=vondel+horatius+flakkus&source=bl&ots=DXtVahelzW&sig=LZ9c34BgB64Dl5zTpqZh8DvUX2U&hl=nl&sa=X&ei=_4AhUIepK6XT0QXskYFA&ved=0CDkQ6AEwAQ#v=onepage&q=vondel%20horatius%20flakkus&f=false" target = "new">books.google




[fol. π1r: frontispice]



[fol. π1v: blanco]
[fol. *1r]

Q. Horatius Flaccus

LIERZANGEN

En

DICHTKUNST.

In het rijmeloos vertaelt

Door

J. v. VONDEL.

[Fleuron]

t’AMSTERDAM,
__________________________

By Luidewijck Spillebout, Boeck-verkop.
op den Dam, Anno M DC LIV.



[fol. *1v: blanco]
[fol. *2r]

AEN DE

KUNSTGENOOTEN

van

Sint Lukas, t’Amsterdam,

Schilders, Beelthouwers,
Tekenaers, en hunne
begunstigers.

HOewel elcke Kunst haer eige bepalinge heeft, nochtans worden zommighe Kunsten door eenerhanden bant van onderlinge gemeenschap verknocht, en gelijck vermaeghschapt; hoedanige zijn Poëzy, Schilderkunst, Beelthouwery, en [fol. *2v] andere Kunsten, die, te gelijck op maet en getal gegront, de Wiskunst niet ontbeeren mogen: en zeker dit vermindert zoo weinigh den luister van deze Kunsten, datze hierom te goddelijcker te achten zijn: want van Godt zelf, aller dingen Schepper, wort gezeit, by het Orakel der wijsheit, dat Hy alle dingen, in mate, getal, en gewighte, geordineert heeft. Van Plutarchus heeft elck nu in den mont dat schildery stomme Poëzy, de Poëzy spreeckende schildery is: want de Schilder beelt zijne gedachten met streken en verwen, de Dichter zijne bespiegelingen met woorden uit, en hare muzijk zweeft, met hooge middelbare en lage, droeve en blijde, statige en [fol. *3r] dertele klancken, op de pennen des Dichters, en volght scherp met hare galmen zijnen geest en vernuftige vonden, de ziel der zangkunste. De Poëzy wederom, behalve datze doorgaens een Gezang genoemt wort, heeft zich, van outs her, van bommen, tamboeren, liere, snaren en fluiten, zingende en danssende Reien gedient. Horatius, in deze zijne Dichtkunste, paert menighmael de Poëzy en Schilderkunst te zamen, gelijckt d’een by d’andere, en begaeftze beide even rijckelijck met eene zelve overoude hantvest der vryheit van alles wat ter zaecke dienen kan te durven bybrengen. De Poëzy, Schilder- en Beeldekunst, hebben niet alleen van outs [fol. *3v] Koningklijcke en Vorstelijcke Hoven, maer zelfs Godts tabernakel en tempel verheerlijckt, en hare Heiligen gehadt; gelijck onder de godtvruchtige Hebreen, Moses, Hiob, David, en Salomon, met hunne lofzangen, en gedichten; en Oöliab, en Bezeleël, van Godt geroepen, en door zijnen Geest begaeft met wijsheit, en kennisse, in allerhande kunst, en beeldewerck, om het Heilighdom te versieren. Onder het Heidendom hebben Homeer, Hesiodus, Orfeus, Kallimachus, Pindarus, Nonnus, Virgilius, Ovidius, Horatius, en zoo veele anderen, welcker naem en faem de weerelt verduren zal, zulx uitgebloncken, dat zelf de Heilige Geest, in [fol. *4r] Sint Pauwels brieven, met de spreucken van Aratus, en Epimenides, tot grootachtbaerheit en onsterflijcken lof der Poëzye, de goddelijcke waerheit bevestight. Sedert hebben de Grieksche en Latijnsche lofzangen het Christendom gesticht. De geluckighste kunst-eeuwen hadden voorhene moedt gedragen op Apelles, Timantes, Zeuxis, en andere doorluchtige Schilderhelden; oock op Praxiteles, den beelthouwer, Fidias, den beeltsnijder, en Lyzippus, den beeltgieter. Dewijl dan de Poëzy, Schilder- en beeldekunst, van outs her, gelijck noch, in onderlinghe gemeenschap verknocht waren, docht het my niet ongerijmt uwe E. op te [fol. *4v] dragen Horatius Flakkus Lierzangen, en Dichtkunste, eenige jaren geleden, by my, tot een eerlijck tijtverdrijf en oefeninge, by wintersche avonden, in ’t rijmeloos vertaelt, met hulpe van wijlen den Heere, Daniël Mostert, Secretaris dezer stede, en Joan Vechtersz. of Victorijn, beide Rechtsgeleerden, en zonderlinge begunstigers mijner Poëzye. Uwe E. ontfange dan dit werck tot een blijck van de goede genegenheit, die ick uwe edele kunste toedrage, terwijl ick blijf

                                                Uwer aller dienstwillige

                                                        J. v. VONDEL.

t’Amsterdam.
    1653. den 27
    van Slaght-
    maent.




[fol. *5r]

DE

ROOMSCHE LIER.

Aen

DANIEL MOSTERT,
Sekretaris van Amsterdam.

WIe Flakkus lier wil steecken naer de kroon,
Die tart, als Pan, Apolloos hoogen toon,
En krijght in ’t endt den welverdienden loon
                Van Midas ooren.

(5) De Venuzijnsche vogel, blanck van pluym
Gaet bruizen, als een schip voor wint door ’t schuim;
Of schept zyn’ adem op het luchtigh ruim,
                En laet zich hooren.
Ghy, Mostert, saus van onze Poëzy,

(10) Bestemde dit niet reuckeloos, toen wy
Verdroncken in Latijnsche leckerny
                Hem zingen hoorden.
Hy mengelt onverdrietigh hoogh en laegh,
En maeckt de doffe en laffe geesten graegh

[fol. *5v]
(15) Door zonneschijn, of eene guure vlaegh,
                Verweckt van ’t Noorden.
Zijn maet is uitgeleert, wanneerze vrijt:
Zy janckt van hartepijn, of kropt haer spijt,
Of pracht om ’t mondekijn, of walght, of bijt

                (20) Verslete boelen:
Of stoejende op ’t onbloedigh velt van Mars,
Verslijt den spaden avont met geschars:
Of d’ouderdom komt bloet, van minne wars,
                En ’t vier verkoelen.

(25) Nu levert hem de milde Klio stof
Om op te stijgen in het hemelsch hof,
En uit te meten aller Goden lof,
                En heerlickheden.
De Vader, die door winter zomer lent

(30) En herfst der dingen beurten stadigh ment,
En wijslijck matight, is Begin en ent
                Van ’s dichters beden.
Tyrannenvlegels, helden, vroom en trots,
Gewassen tegens stormen, als een rots,

(35) En dapper in de weer met zwaert en knods
                En scherpe schichten,
Op dezen klanck ten hemel varen in;
Gewelkomt van ’t onsterflijck hofgezin,

[fol. *6r]
Vooruit gespoeit met uitgesteecke kin
                (40) En aengezichten.
Indien het voorhooft zet een wijze kreuck,
Men leest’er in een goude Godenspreuck,
Die Delfis voeght, en overtreft in reuck.
                De roozenhoeden,

(45) Daer, op haer feest, de liefelijcke May
De pruick meê ciert; wanneerze gaet te
n rey,
Om, in het velt met dartel veltgeschrey
                Haer vreught te voeden.
Hy scheurt der feilen kanckerigen roest,

(50) Die staele glanssen opeet en verwoest;
Hy zaeit en maeit een’ deughdelicken oegst
                Van jongelingen,
Die met hun schoudre
n stutten ’t Roomsche ryck,
Den quaên tot schrick, den vromen tot een wyck;

(55) Geneight tot Recht, verhit om ’t ongelijck
                Den roof t’ ontwringen.
Zijn schatrend gastmael, wel vernoegt in ’t kleen,
Onthaelt met zang den maghtigen Meceen,
Die zich ontslaet de zorgen van ’t gemeen,

                (60) In koele lommer:
Hier schaft de boeredisch geen hoofsch bancket,
Met slangenspogh en blaeu vergift besmet;

[fol. *6v]
Maer veltgerechten, naer Pytagors wet,
                Bevrijt van kommer.

(65) Wie treurt niet wanneer dees Melpomen treurt?
’t Zy datse de Trojaensche weelde steurt;
Of ’t hair om Varus bloende neêrlaeg scheurt;
                Of deerlick schreie
Op ’t natte lijck, noch laeu en versch gestrant,

(70) Na wreede schipbreuck, op den oeverkant
Daer ’t aenhoudt, dat men ’t doch in ’t zoute zant
                Een graf bereie.
Onnutte zorgen spoelt hy rustigh af
Met vernen wijn, dien d’eelste wijnstock gaf;

(75) En boet en bezight, tusschen wiegh en graf,
                Zijn lieve lusten.
Vermaekt met frisschen geur en bloeient veil,
Mishaegt hem ’t geen verdrietig valt en steil.
Zijn hoop die droomt na ’s levens licht geen heil

                (80) Als ’t eeuwigh rusten.
Op dit geluidt vaert Cezar, als een Godt,
Ter poorten in, op ’t hoogh verheven slot;
En voert voor zich de streng geboeide rot
                Der trotse necken,

(85) Getuchtight door zijn’ schitterenden dolck:
Zoo wort hy opgenomen in de wolck

[fol. *7r]
Des wijzen Raets, en van ontelbaer volck,
                Vermoeit van trecken.
Hy smaeckt al zingend hoe hem is bereit,

(90) Om zijner vaerzen heilge majesteit,
Een zetel midden in d’onsterflijckheit.
                Hy klapt zijn wiecken,
En boven ’t wisselbare licht der maen
Opstijgend, durf den jammerpoel versmaên;

(95) En zet sich neffens de Dirceesche zwaen,
                Den roem van Griecken.
Verheft die goddelicke luitesnaer
Het leven der geruste boereschaer,
Soo zamelt Alf, de vrecke woeckeraer

                (100) Zijn lomberdgelden,
En krijght een’ treck tot hofsteên en tot lucht,
Tot zon en bron en beeck en vee en vrucht,
Gezonden ackerbou,* en jaght en vlught
                Door bosch en velden.

(105) De horen toet afgrijslijck, wan hy quist
In dien beschreielijcken burgertwist
Het burgerbloet, tot moorden aengehist
                Van Razeryen.
Terwijle Rome dus de Romers kruist,

(110) Zoo lachen Meed en Parten in hun vuist.
[fol. *7v]
De troni is van stof en bloet begruist
                Door heiloos stryen.
Zoo menigh liedt, zoo veelerhande slagh
Van stof van wijzen, midden in ’t gelagh,

(115) Op vrienden welkomst of geboortedagh,
                Op Godenfeesten,
Op zegestaetsi en gemeene vreught.
’t Gebreck is hier mismaeckt’er by de deught.
Hier steent de grijzert: hier krioelt de jeugt,

                (120) Gepropt van geesten.
Hoe dunckt u, Daniël? hoe klinckt die klank?
Ick wed ghy weet uw gantse leven lanck
De vriendelicke ringelduiven danck,
                Die ’t wichtje deckten

(125) Met aengedragen myrt en lauwerier;
Daer ’t zachtjes sliep, belaegt va
n menig dier;
Op dat de deuntjes der Tuskaensche lier
                Ons kortswijl streckten.








[p. 3]

DE

GEZANGEN

van

Q. HORATIUS FLAKKUS.

Uit Latijn in proze vertaelt.

Het eerste boeck.

AEN MAECENAS. <"Horatius.html#ode101" target="new">Het eerste Gezang.

Andere staen naer wat anders, Horatius staet of steekt
naer den naem van Dichter, voornamelijck
van Lierdichter.
O MECENAS! die uit Koninglijcke Voorouderen gesproten, mijn beschermer en waerde roem zijt; zommigen scheppen lust het Olympische stof met den wagen om hunne oren te doen stuiven, en den perkpael met barnender wielen te mijden, om door den edelen palm van lantsheren tot Goden verheven te worden. Dezen, indien de schare der wispeltuirige gemeente hem pooge te verheffen tot de hoogste Eerampten; dien, indien hy zoldert al het koren dat in Lybie gedorst wort, vermaekt met zijne erfakkers te bouwen, zoudge met al het goet van de wereld niet daer toe brengen, dat hy, beangst voor schipbreuk, zich ter zee begeve. De Koopman, beducht voor den Noorden wint, die met de Jönische baren worstelt, looft de rust en het lantleven, t’hans geen kommer kunnende lijden, kalfatert zijne lekke kiel. Men vindt’er die geerne vernen wijn drinken, en daer eenen halven dag mede konnen doorbrengen; nu met uitgestrekte leden onder een groene linde, dan het hooft zachtjens op den kant van een ruischende beek leggende. Veele hebben zin in den oorlogh, en het gemengde geluit van [p. 5] trommels en trompetten, en de wapens, een gruwel voor een moeders hart. De Jager onthout zich onder den blauwen hemel, en denkt niet eens om zijn lieve vrou, het zy zijn trouwe honden een hinde op spoor hebben; het zy het wilde zwijn het gespande net doorboore.
    Het veil, een belooninge van geleerde harssenen zet my onder de Goden. Het koele woudt en de huppelende reien van Nymfen en Saters scheiden my van ’t gemeene volck, overmits Euterp my op hare fluit, en Polymnia op hare luit spelen laten. Indienge my onder de Lyrische Poëten rekent, zoo zal ick met opgeheve kruin de starren stooten.


Aen Augustus. <"Horatius.html#ode102" target="new">Het II. Gezang.

Veel onweers en stormen uitgestort over ’t Roomsche volck, tot wrake des vermoorden J. Caesars. ’s Rijcx eenige hope rust op de gezontheit van Augustus.
JUpijn heeft nu lang genoeg tot een waarschouwing vervloekte sneeuw en hagel op ons neergestort, en met zijn gloeiende vuist de Roomsche sloten beschietende, de Stadt vervaert. Het verbaesde volk vreesde dat die benaeude tijd van Pyrrha, over nieuwe gedroghten kermende, wederom voor handen was; waer in Proteus al zijn vee op de hooge bergen ter weide dreef, en de visschen aen de hooge olmen hangen bleven, waer in te vore de duiven nestelden, en de blode dassen over de verdronken landen zwommen. Wy zagen den blonden Tiber, met kracht van den Hetrurischen oever te rugge gedreven, het Koningklijke slot en de kerken van Vesta overstulpen; terwijl hy tegens de jammerende Ilia stoft haer ongelijk te willen wreken: en die stroom, ter liefde zijner vrouwe, overlopende, bevloeit Stadts slinke zijde, om dat Jupijn vertorent is. Het kleene overschot der Jongelingen zal ter ooren komen dat de burgers tegen [p. 7] elkanderen den degen geslepen hebben, waer door het nutter waer dat de Persianen sneefden. Hun zal ook ter ooren komen, dat hunne ouders oorzaak waren van dit gevecht. Welken Godt zal het volk aenroepen, om den vallenden staat des Rijks te stutten? met wat gebeden zullen de heilige Nonnen aenhouden by Vesta, die naer geene lofzangen luistert? door wien zal Jupijn dit schelmstuk verzoenen? Koom ghy dan eens, dat bidden wy u, ô waerzeggende Apollo! wiens schouders met een witte wolk behangen zijn: of liever gy, ô lachende Venus! om wie scharssende Minnegodekens zweven: of indien gy uw verwaerloost geslacht [en nakomelingen] gade slaet, ô Vader Mars! die dit al te langdurige spel wars zijt, en lust schept in veldtgeschrey en gladde helmen, en in ’t barsse gezicht des Mauritaenschen Soldaets, tegens den bloedigen vyant. Of gy, ô gevlerkte Godt! zoon der koesterende Maja, die den naem van Caesars wreker wilt dragen, en des Jongelings gedaente nabootst; vaer spader ten hemel, en verkeer langen tijdt vrolijk onder het Roomsche Volk, en laet een snellen wint u, die over onze boosheyt vergramt zijt, niet van ons wech nemen. Verlustig u liever hier in treffelijke triomfen, en in vader en vorst genoemt te worden; en, ô Caesar, gedoogh niet dat de Medische ruiterye, onder uwe veldtheerschappye, ongewroken op onzen bodem kome draven.


Aen het schip. <"Horatius.html#ode103" target="new">Het III. Gezang.

De Poëet wenscht het Scheepken, waerin Virgilius naer Athenen vaart, behoude reis: Voort haelt hy der menschen vermetenheyt en stoutheit dapper over.

Ik bidde, ô Schip! ’t welk gezonden zijt te leveren Virgiel, die u toebetrout is, dat de Godin, die Cyprus beheerscht, en de Gebroeders van Heleen, die blinkende gestarrenten, en den Windvoogd alle andre winden gekluistert houdende, behalve den Westenwint, u zoo sture, dat gy mijne halve ziele behoed, en hem behouden overvoert aen de Attische kusten. Hy was een hardvochtig en onvertsaagt man, die allereerst de brosse kiel de felle zee betroude; en niet vreesde de hollende zuider stormen, die met de Noortsche buien worstelen, nochte de mottige Hyades, nochte de dollicheit des Zuyden wints, boven wien geen storm meer gewelts heeft over de Adriatische baren; het zy dat hyze beroeren of stillen wil. Wat slagh van sterven heeft hy gevreest, die met drooge oogen de zwemmende gedroghten, de gezwolle zee, en de beruchte rotsen van Albanie aenschoude? De voorzichtige Godt scheide vergeefs de aerde van d’onbuurlijke zee, indien evenwel reuckelooze kielen over de gevaerlijke zanden heene vlooten. Het vermeten menschelijck geslacht, alles durvende bestaen, slaet den onwegh in. De stoute zoon van Japeet heeft den menschen het vier diefachtigh toegestopt: na dat het vier den hemel ontdragen was, is de weerelt overvallen van tering, en eene bende van nieuwe koortsen; en de noodzakelijke doot, die te vore lang aenquam, heeft zich sedert verylt. Dedael heeft d’ydele lucht doorsneden met wieken, die den mensche oneigen zijn. Herkules arbeitzaamheit doorboorde den afgront. Niets valt den menschen te lastigh. Uit verwaentheyt beklimmenwe den hemel. Onze schelmery gedooght niet, dat Jupijn zijne vergramde blixems uyt de handen legge.


Aen L. Sextius. <"Horatius.html#ode104" target="new">Het IV. Gezang.

De lieflijkheit der lente beschreven, en ’s levens algemeene brosheit voorgestelt hebbende, vermaent hy Sextius tot een wellustigh leven.

De felle winter ontdoit, door d’aengename aenkomste der lente en des weklevens, en men wind de drooge kielen uit de haven: het vee is de stallen moe, en de boer den haert, en de weiden zijn niet meer wit van rijp. De Cyterische Venus heft alree met de nieuwe maen de reien aen. De bevallige Gratien trippelen met de Nymfen hant aen hant dat het dreunt: terwijl de nyvere Vulkaen de logge Reusesmis gloeiende maekt. Nu is het tijt de blinkende pruik met eenen groenen myrt, of een bloem, die van d’ontlate landouwe voortgebroght wort, te bekransen. Nu is het tijt datmen Pan offere in de lommerige bosschagien; het zy hy een lammeken of een boksken eischt. ô zalige harsenen. De bleke doodt klopt zoo wel aen der Koningen hoven, als aen der armen hutten. O zalige Sextius, ’s levens oogen-blik leert ons het lange leven mistrouwen. Terstont zal u de nacht overvallen, en de logenachtige hel, en Plutoos nare huis, alwaer eens geraekt wezende, zultge daer met lekkeren wijn gene gezontheden instellen, nochte den teeren Jongeling belonken, daer nu alle de jeugt om blaekt, en die korts de maegden zal ontfonken.


Aen Pyrrha. <"Horatius.html#ode105" target="new">Het V. Gezang.

Horatius de verlockingen van Pyrrha als een schipbreuk ontswommen, schat zulke ellendig, die in hare minne verstrikt zijn.

O Pyrrha! wat ranke Jongeling, stinkende van Civet en muskeljaet, omhelst u op gestroide roozen, in een genoegelijk prieel? ghy pronkstertje, voor wien snoertge uwe blonde vlechten! ô hoe menighmaal zal hy beschreien uwe trouweloosheit en lichtvaardige eeden, en als een onervaren zich verwonderen over de harde buien van uwe norsse hevigheit, die uw blanketsel nu te lichtgelovich liefkoost; die, niet kennende uwe bedriegelijke gunst, altijt hoopt u eens alleen en vriendelijk te vinden. Ellendigh zijnze, dien gy onverzocht schoon in ’t oogh schijnt. De kerkmuur getuight met het gewyde tafereel dat ick mijne natte kleederen ter eere des maghtigen Zeegodts opgehangen hebbe.


Aen Agrippa. <"Horatius.html#ode106" target="new">Het VI. Gezang.

De treurspeler Varius zal Agrippaes oorlogen zingen. Horatius voelt zich slechts bequaem tot beschrijvinge van banketten en minneworstelingen.

O Agrip! ghy manhaftige overwinner der vyanden, Varius zal beschrijven, met een hoogdravende dichters pen, al wat de forsse soldaet te water en te lande onder uw beleit, bedreven heeft. Wy lage verstanden onder-winden ons niet zulke treffelijke zaken te verhalen, nochte de groote verbolgenheit van Achilles, die niet te verzetten was, nochte het zwerven over zee van den dubbelen Ulysses, nochte Pelops wraekgierigheit; overmits schaemte en de Zanggodin, alleen op de weerloze luit afgerecht, beletten uwen en Caesars voortreffelijken lof, door vernufts gebrek, t’ontluisteren. Wie kan Mars met zijn diamanten harnas naer waardye beschrijven? of Merion, van het Troyaensche stof bekrozen? of Diomedes, door hulp van Pallas, den Goden gelijk? wy ledigen zingen banketten, en stoeyingen van vrysters tegens vryers dapper in de weer, met gekorte nagelen; het zy datwe koel zijn, of blaken, niet lichtvaerdigh buiten gewoonte.


Aen Munatius Plancus. <"Horatius.html#ode107" target="new">Het VII. Gezang.

Boven alle andere steden en lantschappen, prijst hy Tibur, de geboorteplaets van Plancus, welken hy vermaent met wijn de zorgen af te spoelen.

Andere zullen het doorluchtige Rhodes loven, of Myliteen, of Efesus, of de vesten van Korintus, van wederzijde met zee bespoelt, of Tebes, door Bacchus, of Delfis, door Appollo vermaert, of de Tessalische Tempe. Men vint’er die al hun werk maken stadigh met vaerzen te verheffen de stadt der ongerepte Pallas, en den olijf boven alle andere bomen te achten. Vele prijzen, Juno ter eere, Argos te paerde afgerecht, en het rijke Mycenen. Ik hebbe tot het geduldigh Lacedemon, nochte tot de vette weiden van Larisse, zulk eenen trek niet, als tot de woonstede der ruischende Albunea, en den waterval Anio, en het wout van Tiburnus, en de boomgaerden bewatert met stromende beken. Gelijk de heldere Zuiden wint dikwils de nevels van den duisteren hemel afvaeght, en niet altijdt tot regen genegen is, zoo zijt, ô Plancus, verdacht, wijselijk uwe droefheit en ’s levens moeielijkheden met een molligh wijntjen te verdrijven; het zy datge u onthout in een leger, dat van wapens schittert, of rust onder het dichte lommer uwes Tiburs. Hoewel Teucer, Salamin, en zijnen vader ontweek, nochtans zeitmen, dat hy zijne harsens, zat van wijn, met eenen populierkrans bevlechtende, zijne droevige vrienden aldus aansprak: O makkers en spitsbroeders, werwaert Fortuin, die ons gunstiger als vader is, ons voeren zal, daer zullenwe gaen. Onder Teucers beleit en raet hoevenwe niet te vrezen, want Apollo belooft ons zekerlijk een ander Salamin, in een nieuw landt. O ghy dappere mannen, die dikwils meer gevaers met my uitstondt, verdrijft nu de zorgen met wijn, morgen zullenwe ons weder op de wilde zee begeven.


Aen Lydia. <"Horatius.html#ode108" target="new">Het VIII. Gezang.

Hy roskamt den Jongeling Sybaris, bedorven door de minne van Lydia, en in wellusten versmolten.

O Lydia! ik bid u, om Gods wil, zeghme eens: waerom yltge zoo om Sybaris, die op u verslingert is, te bederven? waerom schuwt hy, die weder en wint verduren kan, het worstelperk? waerom rijd hy niet ridderlijk met zijns gelijken? waerom temt hy niet Fransche paerden met den muilprang? waerom durf hy den blonden Tiber niet genaken? waerom vliet hy den worsteloli, omzichtiger als adderen bloet? waerom draegt hy niet zijne armen blaeuw van de wapenen, die dikwils meesterlijk de schijf en den worppiek voorby den merkpael geworpen heeft? waerom verberght hy zich, gelijck men zeit, dat de zoon der Zeegodinne Tetis voor de beschreielijkeuitvaert van Troje dede, op dat het mannelijke kleet hem niet mede zoude slepen, in de neerlaeg der Frygiaensche benden?


Aen Taliarchus. <"Horatius.html#ode109" target="new">Het IX. Gezang.

Hy maent hem op tot een lustig winter-leven.

Gy ziet hoe blank en dik Sorakte van sneeuw leit, en dat de bosschen nu schier onder dien last bezwijken, en alle vlieten dicht toegevrozen zijn. Verdrijf de koude, en leg lustig hout aen den haert, en schenk, ô Taliarch, rustig vernen wijn uit Sabynsche kruiken. Beveel de rest den Goden, die, zoo haast zy de winden, in de barnende zee worstelende, gestilt hebben, zoo worden cypressen en oude olmen niet meer bewogen. Onderzoek niet wat morgen gebeuren zal; en reken elcken dach, die u Fortuin verleent, voor winste; En terwijlge jong zijt, speen u niet van zoete vryagien, en dansen, zoo lang gy bloeiende van gemelijke grijsheit vry zijt: laet nu het worstelperk, en andere oeffenplaetsen weder verzocht, en de zachte fluisteringen ter gezette avontuure hervat worden, en ook het aengename lachen, meldende uit een schuylhoekje het verborgen meisken, en den armring tot pant van den arm, of eenen ring van den quansuis weygerenden vinger afgerukt.


Aen Merkuur. <"Horatius.html#ode110" target="new">Het X. Gezang.

Dien hy verheft wegens zijne welsprekentheit, afkomste, worstelkunste, en vindinge der liere; oock om zijne loosheyt in ’t stelen, en om d’ampten die hy bedient.

O welsprekende Merkuur, Atlas neef, die schrander door uwe stem en het heerlijke worstelspel, de zeden der eerste menschen besnoeide; u zal ik loven, die des grooten Jupijn, en der Goden gezant, en vinder der ronde luite zijt, doortrapt om boertige diefte naer uwen lust te heelen. Apollo eertijdts, terwijl hy u, in Jongskens gestalte, dreigde te quetsen, indiengehem de gestole ossen niet wederleverde, most lachen, om dat hy zich van pijlkoker berooft vondt. De rijke Priaem oock, uit Ilium gaende, verschalktemede door uw beleit, de groote zonen van Atreus, en de Tessalische schiltwachten, en ’s vyands leger voor Troje: En ghy, bemindt van Goden en ongoden, zet de godtvruchtige zielen in vrolijke rustplaetsen, en geleit de zwevende schaer met uwe goude roede.


Aen Leuconoe. <"Horatius.html#ode111" target="new">Het XI. Gezang.

Hy verbiet Leuconoë voor ’t aenstaende te zorgen, gebiet haer vrolijck te zijn, nemende zijn bewijs van de snelheit en kortheit des levens.

O Leukonoë, onderzoek niet eens (want ’t is ongeoorloft te weten) wat einde de Goden u of my beschoren hebben; ende en laet uwe planeet niet lezen, op datge te beter leert verduren alles wat u overkomen zal; het zy u Jupiter meer jaren toeleit, of dat dees winter de leste zy, waer in de Tyrrenische zee gebroken wort op de uitstekende rotsen. Laet den wijn vloeien. Laet varen de lange hoop om eenen oogenblik levens. Al pratende verloopt de nijdige tijdt. Neem den huidigen dagh waer, minst betrouwende den dagh van morgen.


Aen Augustus. <"Horatius.html#ode112" target="new">Het XII. Gezang.

De Goden, Helden en doorluchtige mannen geprezen hebbende, treet hy endelijck tot den lof van Augustus.

O Klio! welken man of helt neemtge voor op uwe luit of schelle fluit te loven? of welken Godt, wiens naem van den oubolligen weergalm nagebaut wort, in het beschaduwde geweste van Helikon, of op Pindus, of op den killen Hemus? van waer de bosschagien van zelfs den zangerigen Orfeus navolgden, die met moederlijke kunste snelle watervallen en vlugge winden stuite, en al vleiende scherp luisterende eiken, door zijne luidende snaren leide. Wat zal ik best eerst verhalen, tot gewoonen lof des Vaders, die den staet van menschen en Goden, die zee en aerdtrijk, en de werelt door verscheide Jaertijden bestiert? uit wien niet groters geboren wort als hy zelf, nochte niets bloeit dat hem gelijkt, of by hem halen magh. Pallas evenwel is de naeste by hem in eere. U zal ik ook niet verzwijgen, ô Bacchus, die stout ten oorlog zijt, en u niet, ô Maegt, die een vyandin der wilde dieren zijt, nochte u, ô Phebus, ontzichtelijk door uwe fixe pijlen. Ik zal ook van Alcides spreken, en Ledaes kinderen, van welken d’een een vermaert meester te paerde, d’ander in het kampvechten is: wier heldere starre, zoo ras zy den zeelieden verschijnt, het gedreven vocht van de klippen doet afschieten, de winden gaen leggen, en het zwerk drijft wech, en de dreigende golven, om dat het hun belieft, bedaren op zee. Ik twijffel of ik na dezen eerst Romulus of het geruste Rijk van Numa, of de trotse bijlen van Tarquyn of Katoos doorluchtige doot zal gedenken. Ik zal Regulus en de Scauren, en Paulus, die vermeestert van den Peen, zijn groote ziel ten beste gaf, en Fabricius dankbaerlijk ophalen, in een hoogdravende gedicht. De bittere armoe, en het vaderlijk erf, met een beknopte woning teelden dezen man, en Curius ongehavent van hair, en Kamil, alleen bequaam ten oorlogh. Marcels faem groeit, als een boom stilzwijgende met der tijt op, en het gestarnte van Julius glinstert onder allen, gelijk de maan onder de mindere lichten. ô Vader en wachter des menschelijken geslachts, die van Saturnus gesproten zijt, het nootlot beveelt u de zorge van den grooten Caesar: Caesar sal neffens u heerschen, het zy hy de Parten, die Latium op den hals leggen, als een verwinner in eenen rechtvaerdige zegestaci omvoert, of de Seres en Indianen, ingezetenen van ’t Oosten, hy, zeg ick, zal minder als ghy de wijde werelt rechtvaerdelijk regeeren. Gy zult den hemel doen daveren met uwen zwaren wagen. Gy zult den Blixem slingeren, die verbolgen is over de besmette woudautaren.


Aen Lydia. <"Horatius.html#ode113" target="new">Het XIII. Gezang.

Hy kan het niet verduwen, dat Telefus zijnen medevryer, van Lydia boven hem gestelt wort.

O Lydia! wanneerge Telefs roosverwigen nek, Telefs wasse Armen looft, zeker dan zwilt mijne blakende lever van overlopende galle; dan ontstelt mijn brein en bloet; dan biggelen my de tranen schielijk langs de wangen; meldende, door hoe langsaem een vier ik geheel verteer. Ik blaek, het zy een vinnig dronkemans gevecht uwe blancke schouders geschent hebbe: het zy die dolle jongeling een lidteken in uwe lippen gebeten hebbe. Indienge naer my luisteren wilt, denck niet dat zijn liefde eeuwigh duren zal, die onbeschoft de liefelijcke kuskens schendt, welke Venus in het eelste van haren Nektar gedoopt heeft. Drie en vierwerf geluckigh zijnze, die verknocht zijn door eenen onverbroken bant, en welcker liefde, niet gescheurt door booze krackeelen, voor den sterfdagh eindight.


<"Horatius.html#ode114" target="new">Het XIV. Gezang.

Op Brutus, zich toerustende tot den burgerlijcken oorloogh.

O Schip, een nieu onweder zal u weder in zee jagen. Och wat gaetge aen? hou met kracht de haven in. Zietge niet datge zonder riemen drijft? en de mast, door den fellen storm, eenen krack wegh heeft? en de raen kraken, en de kielen zonder takels naulijks het gewelt der zee verduren konnen? Gy hebt niet een zeil heel. Gy hebt uit by de goden, diege, van noot geparst wezende, zoud mogen aenroepen. Hoewel gy Pontische pijnboom, dochter van het edele bosch, op uwe afkomste en ydelen naem stoft. De bloode zeeman betrout zich niet op geschilderde jaghten. Zie voor u, indienge den winden niet ten guigelspele wilt strecken: ghy die my onlanghs tot hartzeer diende, en nu tot blijschap, en geen kleene zorge gedijt. Schuw de barningen, die tusschen uitsteeckende Cyklades storten.


<"Horatius.html#ode115" target="new">Het XV. Gezang.

Nereus voorspellinge van den ondergang van Troje.

TOen de trouwlooze harder, met Ideesche schepen, zijne huyswaerdin Heleen over zee medesleepte, heeft Nereus de snelle winden tegens hunnen danck ingebonden, op dat hy het wrede nootlot aldus zoude spellen: Ter quader uure voert ghyze t’huis, die met een maghtigh heir weder geeischt zal worden van Grieken, het welck met eede verbonden is uwe bruiloft en het oude Rijk van Priaem te steuren. Och! hoe zweten ruiters en knechten? wat haeltge den Dardanischen volcke al neerlaeg op den hals? Pallas rust alree helm, beukelaer en wagen toe, en geraeckt aen het woeden. Vergeefs, op Venus hulp moedt dragende, zultge uw perruick kemmen, en spelende op uwe weerlooze luit aengename wijzen voor de jofferen daer onder zingen: vergeefs in uwe kamer vlieden de zware spietsen, en de punten der Knossische pijlen, en het gedruisch van Ajax, die u kort op de hielen is. Maer helaes! ten leste zultghe uw overspeeligh hair met stof begruizen. Zietge niet om naer Ulysses, den verdelger van uwen huize, nochte naer Nestor van Pylus? d’Onvertzaegde Teucer van Salamin, en Stenelus ten strijde afgerecht, en die, als het op ’t paerdemennen aenkoomt, geenlogh wagenaer is, zijn u op de hielen. Merion zultge ook leeren kennen. Zie den forssen Diomedes, die zijnen vader overtreft, raest om u te vinden; voor wien gy suffert al hijgende vlughten zult, gelijk een hart, dat ter zijden af, in het dal, den wolf verneemende, zijn grazen vergeet. Dit is ’t niet, datge uwe liefste beloofde. Achilles verbolgen vloot zal Iliums beleg, en der Frygiaensche joffrouwen leven verlengen. Na zekere jaeren zal het Achaische vier de Trojaensche huizen verbranden.


<"Horatius.html#ode116" target="new">Het XVI. Gezang.

Hy bidt het meisken, door zijn lasterdicht tweemael gequest, om vergiffenis.

O Dochter, schooner dan uwe schoone moeder, gy moogt met mijne lastervaerzen leven, zooghe wilt; het zy gy lust hebt die te branden, of in de Adriatische zee te drencken. Cybele noch de Pytische Apollo, nochte ook Bacchus schudden de papeharssens zoo niet in ingewijde plaetsen. De Koribanten verdubbelen zoo ’t geklanck van hun luidende beckens niet, als droeve gramschap, die niet schrikt voor Norische lemmers, nochte schipbrekende zee, nochte verteerende vier, nochte Jupijn zelf, die met eenen sidderenden donder van boven schiet. Men zeit dat Prometheus genootzaeckt was een stucksken alsins afgesneden, tot zijn eerste klay te voegen, en de kracht eenes dullen leeus in onzen boezem gesteken heeft. De toorne heeft Tyëstes ten zwaren val gebrogt, en was hooftoorzaeck dat treffelijcke steden in den gront verdelgt wierden, en het uitgelaten leger den vyandelijcken ploegh door de vesten liet gaen. Bedaer wat: d’op-loopentheit der zinnen heeftme mede in mijn zoete jeugt verruckt, en uit dolligheit tot reuckelooze vaerzen vervoert. Nu zoeck ick die hardigheit te verzachten, mits ghy uwe scheltwoorden in den hals halende, my weder vriendtschap toont, en moedt geeft.


Aen Tyndaris. <"Horatius.html#ode117" target="new">Het XVII. Gezang.

Hy noodightze op zijn hoeve by Lucretilis.

De gezwinde Faunus verwisselt dikwils den genoegelijken Lukretil om Lyceus, en beschut mijne geiten altijt voor het steecken der zonne en regenachtighe buien. De verdwaelde wijfkens der stinckende mannekens zoeken onbeschadigt, door het veilige wout, dichte laeningen en tijm: en de boeken schromen niet meer groene slangen, en bijtende wolven, daer, o Tyndaer, dalen en gladde rotsen van den lenenden Ustika op de zoete fluit wedergalmen. De Goden beschermen my. Mijn godtvruchtigheit en zanggodin gaet den Goden ter harte. Van hier zal u vol op toevloeien uyt eenen milden hoorne, de rijcke vloet der ackerglori. Hier zultge, in een afgescheiden dal, de hitte der hontsdagen ontwijcken, en speelen op eene Teische snaer van Peneloop, en de glazige Circe, beide, om eenen man, even verlegen. Hier zultge, in schaduwe, een licht wijntjen van Lesbium leppen: en Tioneus, Semeles zoon, zal met Mars niet vechten, en ghy zult, hier verdacht, niet hoeven te vreezen, dat de dartele Cyrus onbeschoft zijn baldadige handen sla aen u, die zijns gelijck niet en zijt, en hy den om het hooft gevlochten krans, en het onnozele kleedt scheure.


Aen Quintilius Varus. <"Horatius.html#ode118" target="new">Het XVIII. Gezang.

Het matigh gebruick des wijns verheught den geest; het onmatigh drincken verweckt krackeel.

O Vare, plant voor alle boomen den heiligen wijnstock, op den zachten gront van Tybur, en by de vesten van Katilus: want het leven valt nuchtere keelen zuur, en knaegende zorgen willen op gene andere wijze verschoien. Wie klaagt dat oorlogh of armoe lastig valt, wanneer hy beschoncken is? wie spreeckt niet liever van u, o Vader Bacchus, en van u, o bevallige Venus? maer het Centaurische krackeel met den Lapiten, door den wijn ontstaen, vermaent ons de maet van drincken niet te buiten te gaen: dat vermaent ons oock Evius, niet weinig gesteurt op de Sitonen: toen zy, van geilheit blakende, luttel onderscheits tusschen eer en schande maeckten. O blanke Bassareus, ick zal u niet tegens heugh en meugh inslorpen, nochte’t geheim, dat onder veelerley leet schuilt, aen den dag brengen. Bedwing de dolle bommen, en den Berecintischen hoorne; dien blinde eigeliefde navolgt, en verwaentheit, die d’ydele kruin al te hoogh in de lucht steekt; en trouwe, de geheimmeltster, doorluchtiger dan glas.


Van Glycera. <"Horatius.html#ode119" target="new">Het XIX. Gezang.

Hy klaeght dat hy van hare minne blaeckt.

De wrede moeder der minnegodekens, en de jongen der Thebaensche Semele, en dartele ongebondenheit, belasten my de verkoude vryagien wederom te ontfonken. My blaeckt de luister van Glyceer, zuiverder glinsterende als Parischen marmer: my blaeckt aengename dartelheit, en het aenschijn, dat al te glibberig in ’t oog is. Venus, my met gewelt op ’t lijf vallende, heeft Cyprus verlaten, en gedoogt niet, dat ik dichte van Scyten en Parten, moedigh op deizende paerden; en van ’t geen ter zaecke niet dienstig is. O jongers brengt hier een groene zode: brengt offerkruit en wierroock, en eenen beker met tweejarigen wijn, na het slaghten der offerhanden zalze leeniger worden.


Aen Maecenas. <"Horatius.html#ode120" target="new">Het XX. Gezang.

Hy noodight hem op een onkostelijck gastmael.

Gy zult uit kleene kroezen kleenen Sabijnschen wijn drinken, dien ick in een Griecksche kruick met peck toegestopt hebbe, toen, o waerde Mecenas, de schouburg, met een hantgeklap u zoo voor ridder uitriep, dat de oever des vaderlijcken vliets, en met eenen de boertige nabauwer van den berg Vatikaen uwen lof weergalmden. Ghy zult Kampanischen wijn drincken, en druiven die te Kalene geparst zijn. Tot mijnent drincktmen geenen wijn van Falernische wijngaerden, nochte Formiaensche heuvelen.


Aen Diane, en Apollo. <"Horatius.html#ode121" target="new">Het XXI. Gezang.

Eeuwdicht.

Ghy teere joffertjes, zingt Diaen; ghy jongelingen, zingt den ongeschoren Cyntius, en Latoon, daer d’opperste Jupijn zoo zeer op verslingert is. Gy vrysters verheft met lofzangen haer, die vermaeck schept in vlieten en boschloof, ’t welck uitpuilt op den killen Algidus, of in de bruine wouden van Erymant, of groenen Kraeg. Ghy vryers, looft niet min Tempe, Delos, Apolloos geboorteplaets, en zijn schouders, door zijnen pijlkoker en broederlijke lier vermaert. Dees, door uwe gebeden bewogen, zal beschreielijken oorloogh, erbarmelijken honger en pest, van den volcke en Caesar den vorst, den Persianen en Britten toedrijven.


Aen Aristius. <"Horatius.html#ode122" target="new">Het XXII. Gezang.

Onnozelheit en trouw zijn over al veiligh.

O Fuskus, die oprecht van handel en wandel is, behoeft schicht nochte boogh van Mooren, nochte koker, zwanger van vergiftige pijlen; het zy hy doorreize de heete en zandige woestijnen van Lybie of den ongastvryen Kaukasus, of de plaetsen, die geleckt worden van den Hydasp, daermenveele sproockjes van verziert: want terwijl ick van mijne Lalage zing, en onbekommert omzwerve, buiten mijnen hoefslagh, zoo vlught in ’t Sabynsche bosch voor my, die weerloos ben, een wolf, hoedanigh een gedroght van het strijdbare Daunia niet in de wijde eekelbosschen gevoed wort: nochte hoedanig Jubaes landouwe, de dorre leeuwenvoester, niet voortbrengt. Zetme daer geen boom op de dorre velden door een zomerluchje verfrischt wort; welck gewest van nevels en quade luchten geplaegt wordt: zetme in een onbewoont lant, onder de middellijn, noch zal ick Lalage, dat lachebeckje, dat zoet praetstertje, beminnen.


Aen Chloe. <"Horatius.html#ode123" target="new">Het XXIII. Gezang.

Naerdienze huwbaer is, heeftze geenen man te schuwen.

O Chloë, gy vlughtme, als een hindeken dat zijn bevende moeder zoekt, op ongebaende bergen, niet zonder ydele vreeze van windekens en loof: want het zy dat de bladen door de aenkomende lente trillen; het zy groene haeghdissen door de bremhage booren, het harte jaeght en de beentjes knicken: en ick nochtans vervolgh u niet, als een wrede tiger, of Getulisch leeu, om u te verscheuren. Nughe eens huwbaer geworden zijt, laet af van moeder na te loopen.


Aen Virgilius. <"Horatius.html#ode124" target="new">Het XXIV. Gezang.

Hy beschreit de doot van Quinctilius Varo.

O Melpomen, godin der treurzangen, aen wie de vader een liefelijcke stem en cyter vereerde, leer ons wanneer wy ophouden zullen uit schaemte te verlangen naer zoo waert een hooft. Zal dan een eeuwige slaep Quinctilius oogen luicken? wanneer zal schaemte en onomgekochte trou, een zuster van rechtvaerdigheit en naeckte waerheit yemant zijns gelijck vinden? hy is gesneuvelt, dat beklaghelijck is voor veele vroomen: maer voor niemant beklaeghelijcker, o Virgijl, als voor u. Helaes! vergeefs eischt ghy den godvruchtigen Quinctilius van den goden, die maer geleent was. Al kontghe vleiender als de Tracische Orfeus speelen, op de snaren, daer de boomen naer luisterden; nochtans zou de ziel niet weder in het ydele beelt keren, het welck van Merkuur (door geene gebeden vermorwt, om het noodlot te ontsluiten) eens, met zijne ysselijcke roede, by de zwarte schare gedreven is. Hardt valt het, doch watmen niet beteren kan, valt lichter door gedult.


Aen Lydia. <"Horatius.html#ode125" target="new">Het XXV. Gezang.

Hy beschimptze, die nu out en afgesolt, wederom van de jeught versmaet wort.

Dartele vryers kloppen zeldener op de geslote vensters, en steuren uwen slaep niet, en de deur is altijt dicht toe, die te vore den meesten tijt op de klinck stont: ghy hoort nu hoe langher hoe min. Slaeptge, o Lydia, den heelen nacht over, terwijl ick, uw lief, vast verloren ga? hier tegens zult ghy ritse best, in een eensaem slopje, om de verwaende overspeelders, schreien, terwijl het Tracische onweder meer by donckere maen buldert; wanneer blaeckende minne en geilheit, die de merrien pleegh hengstigh te maecken, de verrotte lever zal koocken, niet zonder hartzeer, om dat de vrolijcke jeugt vermaeckt is, met den bloeienden veilkrans en donckergroenen myrt, en wijdt het dorre loof den Hebrus, een spitsbroeder van den winter, toe.


Van Elius Lamia. <"Horatius.html#ode126" target="new">Het XXVI. Gezang.

Hy begeert Lamia uit een rustigh en lustigh hart te prijzen.

Ick, een vrient der Zanggodinnen, zal den onstuimigen winden bevelen droefheit en vrees in de Kretenser zee te storten, en my gants niet bekreunen wat Koning onder de kille Noorder as gevreest wort: wat Tiridates vervaert. O zoete Zanggodes, die in onbesmette bronnen uwen lust schept, vlecht bescheene bloemen: vlecht eenen krans voor mijnen Lamia: mijn glori isme zonder u ondienstigh. Het voeght u en uwe zusteren dezen op nieuwe snaren, dezen met lierdichten in te wyen.


Aen zyne spitsbroeders. <"Horatius.html#ode127" target="new">Het XXVII. Gezang.

Hy verbietze, onder het gelagh, met woorden of kroezen, als Barbaren te krackeelen, of te vechten.

De Traciers zijn gewoon met kroezen te vechten, die alleen tot vrolijckheit gemaeckt zijn. Wegh met die uitheemsche wijze, en verweckt geen bloedigh krackeel, in een eerlijck gelagh. Hoe qualijck passen Medische sabel en gastmalen by elckanderen. O spitsbroeders, stilt dat godtloos gebulder, en blijft aen den disch. Wiltghe dat ick mede eens eenen kroes strengen Falernischen wijn drincke? laet den broeder van Megille van Lokris zeggen, door welcke wonde, door wiens minnepijl hy ter goederuure geschoten is. Wil hy ’t niet zeggen? ick zal anders niet drincken. Wat vryster u quelt, zy blaeckt u met geen minnevier, daerghe schaemroot om hoeft te worden; en altijt zetghe uwe zinnen op eene vrygeboorne. Zegh op hoe het daer mede gelegen is, ghy mooght het my vry betrouwen: het zal by ons beide blijven. Och! elendige jongeling, die hooger behoorde te zien, in hoe groot een gevaer steecktghe? Wat kol, wat tovenaer, wat Godt kunnen u door Tessalisch vergif bevrijden? Pegaes zou u, die aen eene drievormige Chimeer gekoppelt zijt, naulicks konnen redden.


Op Archytas. <"Horatius.html#ode128" target="new">Het XXVIII. Gezang.

De Geest van Archytas eenen zeeman antwoordende, zeit dat alle menschen sterflijck zijn, en bidt dat men hem niet onbegraven late, maer zijn lichaem de aerde of het zant bevele.

O Archyta, een gering loon van luttel stofs besluit u, die by den Matinischen oever een meester van zee en ontelbaer lant en zant zijt; en het baet u na uwe doot niet, datghe in de starren keeckt, en uw geest den ronden hemel doorzweefde. Pelops vader, der Goden gast, is mede gesneeft, Titon in lucht verdweenen, Minos in Jupijns geheimraet toegelaten, en Pluto heeft den zoon van Pantois, die eens ter helle uitgelaten was, weder in zijn gewoudt: hoewel hy met opgehangen beuckelaer aenwees, dat hy ten tijde van Troje geleeft, en niet als huit en zenuwen de zwarte Doot ten bestegegeven had; naer uw oordeel geen onaerdigh doorsnuffelaer van natuur en waerheit. Maer een zelve nacht hangtze allen over ’t hooft, en het padt der doot moet eens betreden zijn. De Razeryen geven zommigen den barssen krijgh ten schouspele over. De zee verslint de gierige zeeluiden. Der jongelingen en oulingen lijcken liggen door elckanderen opgehoopt. De felle Proserpijn verschoont niemants hooft. De gezwinde zuidewint, macker van den ondergaenden Orion, overstulpteme mede in de Ilyrische baren. Maer ghy, o zeeman, laet, u boosaerdigheit, mijn gebeente, en onbegraven rif geen aerde gebreck hebben. Laet alzoo, ghy behouden wezende, de Venusijnsche bosschen boeten al het geene Eurus den Hesperischen golven dreight. Een groot loon vloeie u toe van den rechtvaerdigen Jupiter, die het vermagh, en van Neptuin, den wachter van ’t heilige Tarente. Verzuimtghe dat, zoo zultghe een bedrogh begaen, het welck namaels uwen onschuldigen nakomelingen nadeeligh zal wezen. Misschien zal u zelf een verdiende straf wel dapper te beurt vallen. Mijn gebeden zullen niet onverhoort, en ick niet ongewroken blijven, en geen zoenoffer zal u bevrijden. Hoewelghe uhaest, ghy zult niet lange opgehouden worden. Ghy moogt vry t’zeil gaen, indienge maer drie schoppen aerde op my worpt.


Aen Iccius. <"Horatius.html#ode129" target="new">Het XXIX. Gezang.

Het dunckt hem vreemt dat Iccius zijn boecken en de schoolgeleertheit aen wapens en oorlogh verwisselt.

O Iccius, ghy vlamt nu op geluckige Arabische schatten: ghy reedt eenen gestrengen oorloogh toe, tegens d’onverwonne koningen van Saba, en smeet ketens voor den ysselijcken Meed. Wat uitheemsche maeght zal uw slaevin wezen, na haeren bruidegoms moort? wat hoofsche pagie, afgerecht, naer zijn vaderlands wijze, op Serische pijlen te schieten, zal met zijn welrieckende hair u voor dischschencker dienen. Wie kan lochenen dat vlieten, van hooge bergen afstortende, te rugge keeren, en de Tiber deizen kan? Dewijl ghy alsins de vermaerde boecken van Panetius en het Sokratische gezelschap opgekocht hebbende, die pooght te verwisselen voor Spaensche pantsers, daerghe ons wat beters belooft had.


Aen Venus. <"Horatius.html#ode130" target="new">Het XXX. Gezang.

Hy bidt Venus datze zich gewaerdige ter kapelle van Glycere te laten vinden.

O Venus, Koningin van Knidus en Pafos, verlaet het beminde Cyprus, en vervaer in de heerlijcke kappel van Gliceer, die u veel wieroocks opoffert. Laet het blaeckende jongsken, en de bevalligheden met ongegorden gewaede, en de nymfen, en de Godin der Jeugt, luttel in haer’ schick zonder u, en Merkuur zich herwaert spoeden.


<"Horatius.html#ode131" target="new">Het XXXI. Gezang.

De Dichter bidt Apollo niet om rijckdom, maer een rustigh en lustigh leven.

Wat eischt de poeet van den ingewyden Apollo? waerom bidt hy, die nieuwen wijn in de schale giet? niet om het vette gewas van ’t vruchtbaere Sardinie; niet om aengename runders van het heete Kalabrie; niet om Indiaensch gout of yvoir; niet om ackers, die van Liris, dien gerusten vliet, met eenen stillen stroom, gekabbelt worden. Laet hun, wien natuur met wijnstock begaefde, den wijn parssen, die met een Kaleensch snoeimes gesneden is, en laet de rijcke koopman, die den Goden zelfs lieftalligh is, als een die drie of viermael ’s jaers d’Atlantische zee schadeloos bevaert, uit verguldeglazen wijn drincken, die voor Syrische waeren vermangelt zijn. Laet olyven my voeden, cikoren en lichte maluwe, en, o Latoe, ick bidde verleenme dat ick, gezonts lijfs, en met vollen verstande, mijn eigen gewas nuttige, en geenen oneerlijcken ouderdom bereicke, nochte mijn cyter derve.


<"Horatius.html#ode132" target="new">Het XXXII. Gezang.

Hy prijst zijne lier en lierdichten.

Wy verzoecken, indienwe in schaduwe yet op u gespeelt hebben, dat het dit jaer en noch veele jaren leve. Wel op, zegh ons een Latijnsch gedicht, o mijn lier, waer op de Lesbische burger eerst gespeelt heeft; die gestreng ten oorloogh, het zy onder de wapens, het zy hy zijn gesolt schip aen den natten oever meerde, altijt zong van Bacchus, en de Zanggodinnen, en Venus, en het wicht, dat aen haren riem hangt, en Lykus, die schoon is, door zijn bruine oogen, en zwart hair. Zijt gegroet, o luit, Apolloos glori, en aengenaem op het bancket van den hooghsten Jupiter. O zoete verzachtinge der zwarigheden, zoo menighmael ick u roep, daer het te passe komt.


<"Horatius.html#ode133" target="new">Aen Albius Tibullus. Het XXXIII. Gezang.

Hy wil dat Albius zich niet belge een jonger te zien boven hem in de gunste van Glycere.

O Albius, bedroef u niet te zeer, door het gedencken aen d’onvermorwelijcke Glyceer, en zing geen jammerklaghten, om dat een jonger by dietrouwelooze, meer als ghy, gezien is. Cyrus minne ontvonckt Lykoor, die schoon is, door haer laegh voorhooft. Cyrus heeft treck tot die spijtige Foloë: maer eer zullen de geitkens paeren met Appulische wolven, dan Foloë zich zal verloopen met dien vuilen overspeelder. Zoo belieft het Venus en denfellen minnegodt, die lust scheppen ongelijcke gedaenten en gemoeden onder een yzeren juck te koppelen. Toen een aerdiger vryster naer my stont, hielme de vrygelate Myrtale, die wreeger is als de Adriatische zee, welcke den boght van Kalabrie afspoelt, vrywilligh geboeit.


<"Horatius.html#ode134" target="new">Het XXXIV. Gezang.

Het berouwt hem dat hy, Epikuur volgende, de godtvruchtigheit verwaerloosde.

Terwijl ick, ervaren in raezende wijsheit, en een koel kerckyveraer, vast omdwaele, zoo word ick nu geparst te rug te zeilen, en den ouden koers aen te gaen: want Jupijn, die gemeenelijck met schitterende vier door de wolcken breeckt, dreef zijn donderende paerden en vluggen wagen door den helderen hemel; waer door het logge aerdrijck en stroomende vlieten, waer door Styx en de ysselijcke zetel des gehaten afgronts [en de kaap van Atlas] daverden. Godt kan het onderste boven keeren, en het duistere voor den dagh halende, verkleent de grooten. De horrende Fortuyn is vermaeckt met hier het zeilin top te halen, en daer te strijcken.


<"Horatius.html#ode135" target="new">Aen de Fortuin. Het XXXV. Gezang.

Hy bidt haer datze Cesar, zich ten oorloogh tegens Britanie toerustende, toch behoede.

O Godin, die het aengename Antium beheerscht, maghtigh zijt de menschen, uit het stof, in top te verheffen, of trotse triomfen in lijcken te veranderen; de arme landman smeeckt u zeer bekommert, en alle die de Karpatische zee met Bytynische kielen kruissen, bidden u, o Zeegodes, oock aen. De strenge Dakus, de omzwervende Scyten, en steden, en volcken, en het forsse Latium, en de moeders der uitheemsche Koningen, en gepurperde dwingelanden ontzien u. Schop met eenen nijdigen voet de staendezuil niet om verre. Laet het te zamenrottende volck, de genen, die de wapens nedergeleit hebben, niet tot de wapens opruien, en het rijck verwoesten. De felle noot stapt voor u heene, draegende, in hare yzere handen, boutenen beitels, en den wreeden klavier met het gesmolten loot. Hope en zeldsaeme trou, met wit laken omhangen, eeren u, en weigeren u haer gezelschap niet: hoewel ghy een vyandin geworden zijnde, met verwisselden kleede, de maghtige huizen verlaet. Maer het trouwelooze graeu en de meineedige boel deist. Bedriegelijcke vrienden bezwijcken om het juck te helpen dragen, zoo haest de vaten op het hef lopen. Behoe Cesar, die naer de Britten, op het einde der weerelt, trecken zal; en den frisschen zwarm van jongelingen, daer het Oostersch geweste en de roode zee voor schrickt. Och, ick schaem my der lidtekenen en schelmeryen en gesneuvelde broe-deren. Wy menschen van eenen zueren tijdt, wat ontzienwe ons? wat laten wy heiloozen ongeschent? Waer heeft de jeught, uit godtvruchtigheit, de handen afgehouden? Wat autaeren heeftze verschoont? Och, of ghe uw stomp lemmer op een nieu anbeelt tegens Arabiers en Massageten smeede.


<"Horatius.html#ode136" target="new">Ter eere van Pomponius van Numidie. Het XXXVI. Gezang.

Hy verheught zich om zijn wederkomst uit Numidie.

Het lustme met wierroock en snaren, en belooft kalverbloet de Goden, behoeders van Pompoon, te paeien; die nu behouden wedergekeert zijnde, van ’t uiterste geweste van Spanje, veele kuskens aen zijne waerde mackers omdeelt; doch aen niemant meer als aen de zoete Lamia; indachtigh datze, onder eenen meester, hare kintsheit doorgebroght en tabbert verwisselthebben. Laet dezen blijden dagh niet ongetekent. Laet de kruicken vol tappen. Laet de voeten trippelen gelijck de Priesters van Mars. De Tracische Damalis, die veel wijns stuwen kan, Bassus, met eenen snirs te drincken, niet overtreffen: en laet over het bancket geene roozen, nochte groene petercelie, nocht licht verflenste lelien gebreck zijn. Alle slaenze hunne puilende oogen op Damalis: maer Damalis, die weeldiger kringkelt dan dartel veil, zal van haren nieuwen pol niet af te rucken zijn.


Aen zyne spitsbroeders. <"Horatius.html#ode137" target="new">Het XXXVII. Gezang.

Datmen zich verheuge over den zeestrijt en Actiaschen zege.

O Spitsbroeders, nu gedroncken: nu eens lustigh omgesprongen: nu met priesterlijcke bancketten den disch der Goden aengerecht. Voor dezen was het ongeoorlooft Kampanischen vernen wijn te tappen; toen de koningin het Kapitool ’t uiterste bederf, en den rijcke een lijck toereede, met dien vuilen bezoedelden hoop, die alles dorst bestaen, en door haren voorspoet droncken was: maer naulicks een schip uit den brant geborgen, is hare dolligheit gestuit; en de harssens, door Mareotischen wijn, aen’t hollen geraeckt, zijn tot bedaren gebrogt, door Cesar, die haer, van Italie vliegende, met riemen nazette, gelijck een havick de teere duiven, of een gezwint jager den haes, op de velden van ’t besneeude Aemonie; op dat hy het lant-bederffelijck gedroght zoude ketenen; het welck groothartiger zoeckende te sterven, niet wijfachtigh voor het lemmer geschrickt, nocht met de gezwinde vlote zich naer heure kusten begeven heeft, om daer te schuilen; maer zy durf onbeschroomt, met een blygeestigh gelaet, het vervallen hof bezichtigen, en de felle slangen aengrijpen; op datze het zwart vergift in het lijf zoude drincken, forsser door een opgezette doot; als die den fellen Liburnischen schepen benijde, dat zy, geen geringe vrou, gelijck eene staetelooze in den trotsen triomf omgevoert zoude worden.


Aen zynen knaep. <"Horatius.html#ode138" target="new">Het XXXVIII. Gezang.

Dat hy met weinighs toestels best gedient is.

O Jongeling, Persiaensche gerechten haet ick: hunne gevlochte kranssen mishagen my. Onderzoeck niet waer de spade roozen groeien. Ick bekommer-me ernstigh datge slechs myrten alleen weeft: want nadienge een dienaer zijt, zoo voeght u de myrt niet qualijck, nochte oock my, die in wijngarts schaduwe drincke.

<"#vondelode301">Continue
[p. 59]

HORATIUS

GEZANGEN.

Het tweede boeck.

AEN C. ASINIUS POLLIO.

<"Horatius.html#ode201" target="new">Het eerste Gezang.

De lierdichter wil dat Pollio met zijn schriften van den
burgerlijcken oorloogh zich buiten gevaer houde, en
den tijt aenzie.

O Pollio, ghy beschrijft het burgerlijck oproer, van Metellus burgemeesterschap af, en d’oirzaecken des krijghs, en de gebreecken, en wijze, en het spel der fortuine, en de schadelijcke verwantschap der Vorsten, en de wapens dus lang met onverzoenden bloede geverft; een werck van zeer gevaerlijcke kansse; en ghy stapt over assche, die een smeulend vier bedeckt. Dat uwe Zanggodin het vertoonen van wreede treurspelen liever een weinigh staecke: flus wanneerghe het gemeen beste gered hebt, dan zult ghy (een dapper voorvechter der bedruckte gevangenen, en van ’t om raet verlegen hof, en wien de laurier een eeuwige glori, door den Dalmatischen triomf, heeft toegebroght) dien treffelijcken arbeit, met Griecksche brooskens, hervatten. Alree tuiten mijn ooren van het dreigende getoet der kromhoornen. Alree wort de trompet gesteecken. Alree verschrickt het schitteren der wapenen de schichtige paerden en het aenzicht der ruiteren. Alree duncktme dat ick hoor de groote veltoversten, begruist van geen oneerlijck stof; en den gantschen aerdtbodem vermeestert, behalven Katoos onbuigelijck hart. Juno en wat Godt het oock zy, die den Afrikanen gunstiger was, most ongewroken dat [p. 61] lant verlaten, maer sedert hebbenze de nakomelingen der overwinneren ten slaghtoffer aen Jugurta overgelevert. Wat velt, met Latijnschen bloede gemest, getuight niet met de graven de godlooze neerlagen, en het dreunen van den Hesperischen val, by de Meden gehoort? wat kolck of wat vlieten zijn onbewust van den beschreielijcken oorloogh? wat Daunische zee is niet van moort bevleckt? wat oort is vry van onzen bloede? Maer op dat ghy, dartele Zanggodin, de boerteryen verlatende, niet weder jammerklaghten aenheft, zoeck met my, in Venus speloncke, deuntjens van lichter stoffe.


AEN SALUSTIUS CRISPUS.

<"Horatius.html#ode202" target="new">Het II. Gezang.

Hy prijst Proculeius miltdadigheit neffens zijne broeders, en verheftze tot Koningen, die hun begeerlijckheit en goutzucht intoomen.
O Krisp Salust, vyant van staten, het zilver, van gierigaerts in aerde begraven, is zonder glans, ’t en zy het blincke door een maetigh gebruick. Prokuleius, vermaert door het toonen van zijn vaderlijck harte, over zijne broeders, zal eeu in eeu uit leven. De Faem zal hem, na zijn doodt, op onbezweecke vleugels, omvoeren. Indienge uwe geltzucht temt, zoo zultge wijder heerschen, dan ofghe Lybie en het veergelegen Spanje aen een hechtte, en beide de Penen onder een hooft brogt. De vervloeckte waterzucht, den schoot van haren lust vierende, groeit immer aen, en lescht geenen dorst, ’t en zy d’oirzaeck der zieckte d’aders, en het waterachtigh quijnen het bleke lichaem verlaete. De Deught, die by ’t graeu niet te vinden is, telt Fraätes, op Cyrus troon gezeten, onder de geluckigen niet; en verleert het volck tittels te gebruicken; en draeght alleen het Rijck en den veiligen tulbant, en den daer toe passenden laurier aen [p. 63] hem op, die geweldige geltstapels met onbegeerlijcke oogen aenschout.


AEN DELIUS.

<"Horatius.html#ode203" target="new">Het III. Gezang.

Hy vermaent hem tot gelijckmoedigheit in vooren tegenspoet ten opzichte van onzer aller sterflijckheit.
O sterflijcke Delius, hou in voorspoet en tegenspoet eenen zelven moedt, gemaetight van dartele vreughde; het zy datghe altijt bedruckt hebt geleeft; het zy datge op feesten, ter zijden af, u zelven gezegent hebt met den uitgemerckten wijn van Falerne, daerghe in het gras leght; daer de hooghe pijnboom en witte populier de gastvrye schaduwe liefelijck met tacken paeren; daer het stroomende water bezigh is langhs den vochtigen oever te dobberen. Belast hier wijn, balssem, en al te haest verwelckende geurige roozebladen te brengen; terwijl de tijdt en uwe jaren, en de zwarte draeden der drie gesusteren dat gedoogen. Ghy zult toch verlaten uwe gekochte boomgaerden, huis, en hof, het welck van den zandigen Tibur bespoelt wort. Ghy moet ’er af, en d’erfgenaem zal het genot van uwe hooge geltstapels strijcken. Niets scheelt het, ofghe rijck gebooren van den ouden Inachus, of arm en van slechte afkomste, onder den blaeuwen hemel sterft, als een offerhande van den onbarmhartigen Pluto. Alle wordenwe derwaert gedreven. Elcks lot leit in den korf, en wort getrocken, het zy wat vroeger of spader, en het zal ons in den boot zetten, om naer een eewige ballingschap te vaeren.


[p. 65]

Aen Xantia Foceus. <"Horatius.html#ode204" target="new">Het IV. Gezang.

Het is geen schande dat hy zijne dienstmaeght bemint: vele treffelijcke mannen gingen hem voor.

O Xantia Foceus, schaem u niet een dienstmaeght te beminnen. Briseis de slaevin ontstack met hare blanckheit den kieschen Achilles. De schoonheit der gevange Teckmesse ontstack Ajax, Telamons zoon, haren heer. De zoon van Atreus blaeckte midden in den triomf, door een geschaeckte maegt, na dat d’Aziaensche benden gesneuvelt waren, door den Tessali-schen overwinner; en d’omgebrogte Hektor Troje den vermoeiden Griecken overgelevert hadde, om dat gemackelijcker te verwoesten. Ghy weet niet of de geluckige ouders der blonde Fyllis u, als hunnen zwager, eeren. Zy betreurt gewis haer koningklijck geslacht, en het ongelijck van haren huize. Geloof niet datze voor u uit een oneerlijck maegschap verkoren zy; en dat zoo een trouhartige en afkeerighe van een snoot gewin uit een oneer-baere moeder zou konnen geboren zijn. Ick loof zonder argh armen, aenzicht en langworpige schinckels. Heb geen achterdencken van my, wiens oude vreest in ’t een-en-veertigste jaer te treden.


<"Horatius.html#ode205" target="new">Het V. Gezang.

Men moet zijnen zin niet zetten op een onhuwbare.

Haer hals kan noch het opgeleide juck niet draegen, nochte zy is den dienst van hare weerga machtigh, nochte zou tegens den last van den springenden bul opmogen. Op de groene velden is het hart uwer vaerze, die nu de groote hitte in den vliet verkoelt, nu weder toghtigh is, om in vochtige wilgen met kalveren te speelen. Speen uwen lust naer onrijpe druyven. De herfst, met veelerley purper geverft, wijst u alree blaeuwe trossen. Alree zalze u volgen. De forsse oude verloopt snel, en zal haer de jaeren byzetten, dieze u beneemt. Alree zal Lalage met dartele lonckjes u ten man aenzoecken; zy die zoo zeer bemint is, als geene weigerige Foloë, als geene Kloris; en zoo met haere blancke schouderen blinckt, gelijck de zuyvere maen by nacht in zee schittert, en de Knidische Gyges: wiens kleen onderscheit, indienge hem onder de maegdereien verstaeckt, de doorsnuffelende gasten dapper zou bedriegen, door zijn losse vlechten, en het twijffelachtigh aenschijn.


Aen Septimius. <"Horatius.html#ode206" target="new">Het VI. Gezang.

Hy prijst de vermaeckelijcke gewesten van Tibur, en Tarente.

Septimius, die met my zult reizen naer Kalis, en den Spanjaert, onervaren om ons juck te draegen, en de Libysche zanden, daer de Mauritaensche zee altijt bruischt; Och, of Tibur, van den Grieckschen ackerman gesticht, de stoel en rustplaets van mijnen ouderdom moght wezen, nu ick te water en te lande, en in den oorlogh ben afgemat. Indien d’onrechtvaerdige Parken my hier uit keeren, zoo treck ik naer den zoeten vliet Galesus, rijck van gewolde schapen, en d’ackers, beheerscht van den Lakonischen Falantus. Die hoeck lants behaeghtme boven al, daer de honigh de Hymettissen niet en wijckt, en de groene olijf de Venafrisse tart: daer Jupijn een lange lente en laeuwe winters verleent, en de vriendelijcke Aulon, weeldigh van wijngaert, allerminst de Falernische druiven benijt. Die plaets en zalige lustprieelen wenschen u daer met my. Daer zultghe de heete assche van den poeet, uwen vrient, met schuldige tranen besprengen.


Aen Pompeius Varus. <"Horatius.html#ode207" target="new">Het VII. Gezang.

Hy verwelkomt hem op zijn wederkomste.

O Pompejus, mijn liefste spitsbroeder, die menighmael met my, onder de veltheerschappye van Brutus, in ’t uiterste gevaer geraeckt zijt; wie heeftu, als een Roomschen burger, weder t’huis en in Italie gebrogt? Menighmael heb ick, bekranst en begoten van Syrischen balssem, met u heele dagenlang in den wijn doorgebrogt. Met u heb ick oock gesmaeckt den Filippischen slagh, en de snelle vlught; mijnen schilt niet eerlijck genoegh achterlaetende; toen de dapperheit gekneust wiert, en de stoffers schandelijck met den mont op de aerde vielen. Maer de gezwinde Merkuur voerdeme al bevende, in een dicke wolck, door den vyant heene. Slorpende watersleepte u, met holle deiningen, weder in den oorloogh. Betael dan Jupijn het beloofde bancket; en betrouw uw lichaem, dat van den langduurigen krijgh vermoeit is, onder mijnen laurier; en spaer het vat niet, dat voor u ten beste is. Drinck uit de bekers, die van onbekommerden Massischen wijn glimmen. Giet balssem uit de vloocke Parlemoere schelpen. Wie laet ons vochtige peterceli of myrtekranssen vlechten? Wie zal Koning getrocken worden? Ick zal niet wijzer hollen als de Edonen. Het krieoelen is zoet, nu ick mijnen vrient wedergekregen hebbe.


Tegens Barine. <"Horatius.html#ode208" target="new">Het VIII. Gezang.

Men moet haer meineedigheit niet gelooven. De goden straffen geen meineedigheit van schoone vrouwen.

O Barijn, zooghe oit om meineedigheit gestraft waert; zooghe aen handen of tanden oit in ’t minste getekent waert; ick zou u gelooven: maer zoo ras ghy uwe ziel verzworen hebt, blincktghe veel schooner, en treet voor den dagh, als eene, op wie alle vryers verslingert zijn. Het is u oir-baerlijck moeders assche, en de stille gestarnten, by nacht, met den gantsen hemel en d’onsterflijcke Goden te bedrieghen. Ick zegh Venus zelf lacht hierom: d’eenvuldige nymfen lachen, en de wreede minnegodt, die zijn altijt blaeckende pijlen, op den bloedigen slijpsteen, wet: ja alle de jeught valt u toe: dienst wort u op een nieu aengeboden; en de vorigen, hoewel zy ’t u dickwijl dreighden, verlaeten het huis hunner lichtvaerdige Joffrouwe niet. De moeders ontzien u, om haere zoonen; en de kaerige bestevaders, en d’arme maeghden, die eerst getrout zijn, vreezen datghe hare mans met uwen adem zult ophouden.


Aen Valgius. <"Horatius.html#ode209" target="new">Het IX. Gezang.

Hy vermaent niet langer om den overleden Mystes te treuren.

Mijn vrient Valgius, de plasregens storten niet altijt uit de wolcken op beyzelde ackers; en onstuimige buien plaegen gestadigh niet de Kaspischer.


AEN LICYN. <"Horatius.html#ode210" target="new">Het X. Gezang.

De middelmaet, en gelijckmoedigheit in voor- en tegen-
spoet wort geprezen.

O Licijn, ghy zult geruster leven, zooghe u niet altijdt te diep in zee begeeft, en te schroomhartigh, voor de buien yzende, al te dicht den gevaerlijcken oever genaeckt. Wie de goude maetigheit bemint, ontbeert veylighlijck het stof eener bouvallige hutte; en derft nuchteren het benijde hof. De hooge pijnboom wort dickwils van den winden geschud; en verheve torens storten met eenen zwaerderen smack ter neder; en de hooghste bergen worden van de blixems geslagen. Een wel bereit gemoed hoopt in ramp, en vreest in voorspoet op en voor veranderinge van lot. Jupijn schept mottige winters: die zelve verdrijftze weder. Al gaet ’t u nu niet wel, daerom zal het namaels zoo niet gaen. Zomtijts weckt Apollo zijn zwijgende Zanggodin met de cyter; en spant altijt den boogh niet. Hou u kloeckhartigh in tegenspoet: wederom wanghe voor wind zeilt, zoo bint een rif in.


<"Horatius.html#ode211" target="new">AEN Q. HIRPYN. Het XI. Gezang.

Men behoort zorgeloos en vrolijck te leven.

O Quinct Herpijn, onderzoeck niet wat de strijtbare Kantaber, en de Scyt, die van ons door d’Adriatische zee gescheiden wort, voor heeft: en weest niet verlegen om ’s levens geringen nootdruft. Lichthartige jeugt en schoonheit, die, door den dorren ouderdom, geile minne en gemackelijcken slaep verjagen, deizen te rugge. De lentebloemen staen niet altijt even schoon, en de blozende maen blinckt niet stadigh even helder. Wat queltghe uw kleen begrijp met der Goden raetslagen? Waerom drinckenwe niet, onder den hoogen masthoutenboom of dezen pijn, door elckanderenleggende; en ’t grijze hair, geurigh van roozen, en begoten met Assyrischen balssem, terwijl het ons gebeuren magh. Bacchus verdrijft de knaegende zorgen. Wat jongen zal gezwint de schalen, vol van warmen Falernischen wijn, met bronwater verkoelen? Wie zal Lyde, die achter afwoont, ten huize uitlocken? Wel op, zegh haer, datze zich spoede, met hare yvoire lier, en het hair, als een Lacedemonische vrou, uitgekemt en opgeknoopt.


Aen Mecenas. <"Horatius.html#ode212" target="new">Het XII. Gezang.

Dat hooghdravende en treurspelige stof in geen lierdicht past. Mecenas zal zelf Augustus daden in proze beschrijven. Horatius alleen van zijn schoone Lycimnie zingen.

Beveelme niet dat ick den langduurigen oorlogh van ’t felle Numantie, nochte dien vervloeckten Hannibal, nochte de Siciliaensche zee, gepurpert van den Kartagischen bloede, op mijne liefelijcke cyter speele; nochte de wreede Lapiten, en Hyleus in wijn verzopen, en het aerde gebroetsel, ’t welck van Herkules hant getemt wiert, waer door het blinckende huis vanden ouden Saturnus sidderde van gevaer. Ghy Mecenas zult treffelijcker, in rijmelooze historien, vertellen Cesars veltslagen, en de hoofden der dreigende Koningen, in triomf omgevoert. Mijn Zanggodin begeert dat ick verhale het zoete gezang van mevrou Licinnia, haere klaer blinckende oogen, en het hart, getrou in onderlinge liefde: aen wie het ten reie gaen niet qualijck voeghde, en het boerten om strijt, en onder het danssen aen de glinsterende maeghden de hant te geven, op den heiligen dagh der doorluchtige Diaene. Zoudghe de schatten, die de rijcke Achemenes bezeten heeft, of de Mygdonische rijckdommen van ’t vette Frygien, of de volle packhuizen des Arabiers wel willen tegens Licinniaes hair vermangelen, wanneerze haren neck naer uwe geurige kuskens draeit? of die met een gemaeckte wreetheit weigert? dieze liever zich van den pracher laet ontsteelen, en zomtijts met kussen voor u gereet is.


Op den boom waer onder hy bykans verplet bleef. <"Horatius.html#ode213" target="new">Het XIII. Gezang.

Dat den mensch nimmermeer weet wat ongeluck hy beschuwen zal. De lof van Saffo, en Alceus.

O Boom, wie het was, die u eerst plante, ten bederve der nakomelingen, en ter schande van het dorp, hy heeft u, op eenen rampzalighen dagh, en met heilooze handen, gedoopt. Ick geloof dat hy zijnen eigen vader den neck brack, en zijn waerts slaepkamer by nacht met bloed besprengde. Hij moet met Kolchisch vergift, en allerleie schelmstucken, diemen immermeer bedencken kan, omgegaen hebben, die u, o droevig en verrot hout, op mijnen acker zette, om op het hooft des onschuldigen heeren te vallen. Nimmermeer weet de mensch te vore waer hy t’aller uure zich voor hoeden moet. De Kartagische zeeman yst voor Bosforus, en behalve dat vreest hy van elders voor geen onvoorzien ongeluck: de soldaet voor pijlen, en de gezwinde vlucht der Parten: de Part voor ketenen, en de maght van Italie; maer het onvoorzien gewelt des doods heeft de menschen wechgeruckt, en zalse wechrucken. Hoe na zagenwe het rijck der beroockte Proserpijne, den rechter Eakus, de bescheide rustplaetsen der godvruchtigen, Saffo, klaegende met Eolische snaren, over hare speelnooten, en u, o Alceus, deftiger speelende, met eenen gouden strijckstock, de harde rampen der zee, der ballingschappen, en des oorlooghs? De schimmen verwonderenzich, dat zy beide zeggen dingen, die men heilighlijck behoorde te verzwijgen: maer de ooren des gemeinen hoop van ’t graeu, joocken meer naer oorloogen, en het schoppen der dwingelanden. Wat wonder is het? naerdien het honderthoofdige dier, verbaest door de vaerzen, zijn zwarte ooren laet hangen; en de slangen, die in de perruick der Razereien verwart zijn, daer vermaeck in scheppen; ja oock Prometeus en Pelops vader worden, door het zoete geluit der vaerzen, verleit, en Orion bekommert zich nietmet leeuwen of bloode lossen te jagen.


Aen Postumus. <"Horatius.html#ode214" target="new">Het XIV. Gezang.

Datmen de doot niet vermijden kan.

O Postumus Postumus, deur gaen de slippende jaren, en de godvruchtigheit zal de rimpels en den aenstaenden ouderdom en d’onverbiddelijcke Doot niet keeren: schoon ghy dagh op dagh, mijn vrient, met driehondert stieren, den onbeweegelijcken Pluto paeide; die den drielijvigen Geryon, en Tityus in den jammervliet ringeloort: dienwe allen, die by het gewas der aerde leven, het zy wy Koningen of arme huislieden zijn, overvaren moeten. Te vergeefs derven wy den bloedighen oorloogh, en de gebrokenbaeren der heesche Adriatische zee: te vergeefs vreezen wy in den herfst voor den Zuiden wint, die den lichamen schadelijck is. Wy moeten toch bezichtigen den zwarten Kokytus, dwaelende met eenen traegen stroom; en het eerlooze geslacht van Danaüs, en Sisyfs, Eools zoon, ten langen arbeit verdoemt. Wy moeten huis, hof, en aengename vrou verlaten; ende geen van alle deze boomen, daerghe zin in hebt, zal u, die’er heer af zijt, en wiens leven kort is, volgen, behalve die gehaete cypressen. Een rustiger erfgenaem zal den wijn, die met hondert sloten bewaert is, doorjagen, en den kostelijcken vloer beplengen met beteren most, als op den papendisch geschaft wort.


<"Horatius.html#ode215" target="new">Het XV. Gezang.

Tegens d’overdaet zijner eeuwe.

Nu zullen de koninglijcke gebouwen luttel lants voor den ploegh laten, en alsins zalmen de vyvers wijder uitgestreckt zien als het leck van Lukrijn, en d’ongehuwde masthouteboomen zullen in getal de olmen overtreffen; en violen, en myrten, en al de geurige overvloet door vruchtbare olijfgaerdenhunnen reuck in den neus des voorigen eigenaers spreien: oock zal de dichte laurier met zijne tacken het steecken van de zon uitsluiten. Zoo luit het voorschrift van Romulus en den ongeschoren Kato niet, en de regelder voorouderen. Hunne eige middelen waren kleen, de gemeene groot. Gemeene burgers hadden geene galeryen van tien voeten breedt, om Noorder koelte te scheppen; en de wetten gedoogden niet datmen weigerde ergens op een zode neêr te zitten; bevelende steden op gemeene kosten, en de kercken der Goden met moppen te vercieren.


Aen grosfus. <"Horatius.html#ode216" target="new">Het XVI. Gezang.

Datze alle de gerustheit des gemoeds zoecken, die niet in rijckdommen en eere bestaet, maer in het breidelen van ’s menschen begeerlijckheit.

O Grosfus, die in de wijde Egeesche zee benepen is, bid de Goden om rust; zoo ras een zwarte wolck de maen verberght, en de schippers geene bekende starren zien blincken. Om rust bid de Trax, die een dol krijghsman is. De Meed, met zijnen pijlkoker verciert, bid om rust, die voor gout, purper nochte gesteenten veil is; want schatten nochte burgemeestersdienaers stillen d’ellendige ontsteltenis des gemoets niet, en de bekommeringen, die om gewelfde daken zweven. Hy leeft wel in het kleen, wiens geërfde zoutvat op zijn lichte tafel glimt, en wiens geruste slaep van vreeze nochte snooden lust gesteurt wort. Wat micken wy stercken in eenen korten tijdt op veele dingen? Wat verwisselen wy de landen, die van een andre zon bescheenen werden? wat balling ’s lants ontvlught oock zich zelven? De snoode zorge beklautert groote schepen, en zy verlaet de ruiterbenden niet, gezwinder als de harten, en gezwinder als den oosten wint, die de wolcken jaeght. Een gemoet, met het tegenwoordige vernoegt, haet voor het overige te zorgen, en mengt het bitter met eenen zoeten lach. Niets is ’er in allen deelen volmaeckt. Een snelle doot heeft den doorluchtigen Achilles weghgeruckt; een hooge ouderdom Titon [p. 85] gesleten; en de tijt zal misschien my verleenen het geenze u weigert. Hondert kudden, en hondert Siciliaensche koeien loeien rondom u; en de merri, die bequaem is om voor de koets te spannen, briescht u toe. Ghy zijt bekleet met wolle, die tweemael in Afrikaensch purper gedoopt is. Het onbedrieghelijck nootlot heeftme gegeven luttel lants, en een weinigh geests van Griecksche Poëzy, en de boosaerdige gemeente te versmaden.


Aen Maecenas. Toen hy kranck lagh. <"Horatius.html#ode217" target="new">Het XVII. Gezang.

Hy wenscht hem niet te overleven.

O Mecenas, ghy treffelijcke glory en zuil van mijnen staet, waerom vermoortghe my met uwe klaghten? het is den Goden nochte my aengenaem datghe eerst sterft. Och, zoo een rijper gewelt u, de helft mijner ziele, weghruckt, wat sammel ick de weerhelft langer, die nochte my zelven zoo lief ben als te voren, nochte geheel overschiet? Een sterfdagh zal ons beide ten val brengen. Ick heb geenen valschen eet gedaen. Het zy wanneerge voorgaet, wy zullen wy zullen vergezelschapt gaen, bereit om de jongste reize te aenvaerden: nochte de geest eener vierbraeckende Chimeer, nocht de honderthandige Gyas, zoo hy al verrees, zalme van u afscheuren. Aldus heeft de maghtige rechtvaerdigheit en ’t nootlot dat bestemt. Het zy de weegschael, het zy het vreesselijcke Scorpioen, een geweldiger deel van d’ure der geboorte, het zy de Steenbock, een dwinger der Spaensche zee, my aenzie; beide onze starren stemmen wonderlijck over een. Jupijns schit-terende vooghdy heeft u den heiloozen Saturnus ontruckt, en de vleugels, van ’t vlugge noodlot verlet; toen de drang des volcks, in den schouburgh, u driemael vrolijck toeschaterde. Een stam, op mijne harssens vallende, hadme om ’t leven gebrogt, ’t en waere Faunus, de wachter der geleerde Merkuristen, den slagh, met zijnen arm, geschut had. Hierom verzuim niet te offeren, en, gelijckge belooft hebt, een kappel te wijden: wij zullen een onnozel lammeken slaghten.


<"Horatius.html#ode218" target="new">Het XVIII. Gezang.

Dat hy met zijn gering lot te vrede is: maer anderen geen maet ramen in bouwen, rapen en schrapen, zonder op hunnen sterfdagh te dencken.

In mijnen huize blinckt ivoir nochte vergult gewelfsel; geene pylaren, gehouwen in het uiterste geweste van Afrika, dragen hier balcken van Hymet; en, als een onbekent erfgenaem, heb ick de schatten van Attalus niet onder my geslagen. Eerlijcke gebuurvrouwen spinnen voor my geen Lacedemonisch purper: maer mijn trou en vernuftader verwecken my nutte gunst: en schoon ick arm ben, nochtans worde ick gewilt by de rijcken. Om meer dingen val ick den Goden niet moejelijck: en wel vernoeght, met mijnen eenigen Sabynschen acker, verzoeck ick niet wijders van mijnen maghtigen vrient. d’Een dagh jaeght den anderen, en de nieuwe maen neemt stadig aen en af. Ghy besteedt marmer te zaeghen, daerghe met den eenen voet in ’t graf gaet; en bout huizen ofghe eeuwigh leven zout; en onvernoeght, met den vasten oever, pooghtghe zeewaert in te bouwen, daer de baren tegens over Baien bruissen. Wat is dit, datghe de scheitpalen van uwes naesten acker uitruckt, en, als een gierigaert, over uwergebuuren gront springt? man en vrou, huisgoden en ongehavende kinders op den arm dragende, worden op den dijck gezet. Een rijck heerschap heeft nochtans geen zekere wooning te verwachten, als die hem in het einde, in den inhalenden afgront, beschoren is. Wat begeertge meer? de aerde staet zoo wel opgedolven voor konings kinderen, als voor den armen: en Plutoos veerman, met gout omgekocht, heeft den vernuftigen Prometeus niet weder overgevoert. Dees ringeloort den trotsen Tantalus, en zijn geslacht. Dees geroepen of ongeroepen verlicht den armen, die altijtslaven moet.


Aen Bacchus. <"Horatius.html#ode219" target="new">Het XIX. Gezang.