Dit is een onderdeel van FocquenbrochWerken1723.html. Klik hier voor het hele document.

word om iets vreemts te minnen?
O schoone Klio! daal, ei daal van uw Parnas,
Om met uw citerslag myn vaarzen op te pronken,
(25) Noem my een, die wel eer heeft van dit nat gedronken,
En drinkent nooit verzaad, maar even dorstig was.
        David, waardste zoon zyns vaders,
        Die wel eer het wollig veê
        Zo vol vreugde weiden deê
[fol. L7r, p. 173]
        (30) Door de varsch-bedauwde blaaders;
        [Ongetroffen van dat kwaad,*]
        ’t Geen met onrust, en met zorgen,
        Van den avond, tot den morgen,
        Alle vreugt ter neder slaat.
(35) Dees vond nochtans geen rust in dit gelukkig leeven;
Waar voor licht meenig vorst zyn scepter had gegeven,
        Dikmaals zag hy, hoe een leeu,
        Hoe een trop van wolf en beeren,
        Door hun schrikkelyk geschreeu,
        (40) Deê zyn veê ter stalwaard keeren,
        Dit was wat hem zuchten deê,
        En zich zelve vaak bedroeven.
        Mits hy daar door dacht te proeven,
        Dat zyn staat veel onrust lee.
        (45) Maar de hemel. die zyn zegen
        Hem al lang had toegedacht,
        Gaf zyn jonkheid zo veel kracht,
        Dat hy, zonder ooverwegen
Het schrikkelyk gevaar, van muil van klau, en tand,
(50) En wolf, en leeu, en beer, ter neerslaat met zyn hand
O nieuwen Hercules! zult gy hier by uw lusten
        Voortaan wel laaten rusten?
        En wel vernoegt zyn met de eer,
Van dus den schrik te zyn van leeuw, van wolf, en beer?
        (55) O neen, zeid hy, geenzins: dees kracht,
        Die my den heemel heeft gegeven,
        Die wil dat dees hut veragt,
        Om na een hooger staat te streeven
        Die wil niet dat de wilde dieren
        (60) Alleen getuigen van myn daan;
        Myn moedt derf na iet hoogers staan;
        Myn kruin eyscht palmen, en laurieren.
        Dees ooverwinning is te kleyn,
        Om myn ontsteeken moedt te koelen;
        (65) Den opgeblaazen Philisteyn
        Die moet doen myn kragt gevoelen.
        Het viandlyke heir, dat met d’Hebrëer spot,
        Dat wil ik buigen doen, en zwigten,
[fol. L7v, p. 174]
        Om aan den Isralietschen God
        (70) Voor eeuwig, tot zyn eer, Trofëen op te rigten.
        Dus spreekt hy met een nieuwe gloedt,
        Ontrokken in zyn jonge zinnen;
        En laat, met onversaagden moedt,
        Zyn stal, en treet het leeger binnen.
        (75) Hier dunkt my zal hy zyn vernoegt,
        Met d’eerste veltslag by te woonen,
        Om u neevens andere te toonen,
        Wat kracht hem God heeft toegevoegt.
        Maar neen zeid hy, sie dien trotsen Goliad,
        (80) Aan’t hooft der kloeke Philisteynen
        Te trots te moedig en te prat,
        Het heyr van Israël bespotten, ver verkleynen.
        Het lust my deze hoon, en spot,
        In spyt van Baal, en Astaroth,
        (85) Op dees hun opperhooft te wreeken;
        Geeft God my noch die zelfde kracht,
        Daar den Leeuw mee t’onderbracht,
        Zo zweer hem den kop te breeken.
        Dus spreekt hy moedig, en alleen.
        (90) Gewaapendt met vyf gladde keyen
        Doet hy met onverschraakte treên,
        Zich tot aan ’t Reuzen leeger leyen.
Hier vind hy, na zyn wensch, den Reus ter stryt gereet:
Aan wien ’t gezicht, hoe straf, en wreet,
(95) Aan wien een weeversboom, in zyn verstaalde vingren,
Gansch geen beschut gaf, voor een handt,
Die hem ter neer wierp in het sandt,
Door hem een gladde key in’t bekeneel te slingren.
        Daar viel den lompen Reus ter neer;
        (100) Dus zeegen praalden den Hebreer
        Over het hooft der Philisteinen;
        Waar van de moedt, toen door dees slag
        Hun hoop en steun ter needer lag,
        Terstondt ging als een rook verdwynen.
        (105) Een yeder vlucht gezwind, en snel,
        En wordt van ’t zaadt van Israal,
[fol. L8r, p. 175]
Vervolgt, verstrooit en neergeslaagen.
Wyl David ’t schrikkelyk Reuzenhooft,
Van leeven, bloed, en geest berooft
(110) Gaat van de doode romp af saagen!
Waar meê hy, als in zeegen praal,
Geleid wordt tot in ’s Koonings zaal,
Verseldt van Juffers, en van Maagden;
Wiens Harpen-spel, en Cyter-slag,
(115) Wiens stem, om deze Neederlag,
Van Saul, en Davids lof gewaagden.
        Wildt danssen, en springen,
        (Dus hoorde men zingen)
        Wild d’eertytels melden,
        (120) Van onze twee helden.
        Vlecht Palm, en Lauwrieren,
        Om haar te vercieren;
        En laat ons hun stryden,
        En daaden, verbreiden;
        (125) Door die te doen maalen
        In steen en metaalen,
        Om altyt na deezen
        Onsterflyk te weezen.
        Dus zal onzen Kooning,
        (130) Die seedert zyn Krooning
        Heeft duisent verslaagen,
        Zyn lof doen gewaagen,
        Waar dat men na deezen,
        Zyn daaden zal leezen.
        (135) Doch David den harder,
        Die zal noch veel varder
        Zyn eer zien verbreiden,
        Nadien hy in ’t stryden
        (Als ’t puik aller helden)
        (140) Tien duisenden velden.
        Des zal ook zyn leeven
        De weereld door zweeven,
        Dus zal men hem roemen,
        Waar men hem hoort noemen.
[fol. L8v, p. 176]
(145) Dus hoorde, David, door de dood van Goliad,
Zyn eer al zingende verbreiden door de Stad.
        O Braaven heldt! gelukkigste aller menschen!
        Wat kunt gy noch meer wenschen?
Maakt u dees eer dat gy den Reus versloegt
        (150) Nu eindlyk niet vernoegt?
        O neen antwoordt hy weer, ô neen;
        De schoonheit, en de wonderheen,
Die ik, gelyk een Son, in Michols oog sie schynen,
        Die doen op nieuws myn vreugt verdwynen.
        (155) Dees schoone dochter van de Vorst.
        Vermeert myn dorst.
En maakt dat nooit myn ziel zyn rust zal kunnen vinden
Ten zy haar besit voor Bruidt en voor Beminde.
        Hoe nu reukloose jongeling!
        (160) Wat zegt gy? wat zyn uw gedachten?
        Een arme harder, zo gering,
        Derft die naa ’s Konings dochter trachten?
Maar ja, uw goet geluk begunstigt noch uw min;
De trouw maakt u haar Heer, en haar uw Gemalin.
        (165) Wel beroemde Reus verwinnaar!
        Dappre held, gelukkig minnaar!
Zie hier dan eindelyk het endt van al uw pyn:
Nu zult gy, ja, nu zult g’in ’t endt versaadigt zyn.
        O neen, herzeid hy; wat kan ’t helpen,
        (170) Schoon dees schoone bruidt besit?
        Dees winst maakt my noch meer verhit,
        In plaatze van myn brant te stelpen.
Al de genote gunst des Konings baat my niet,
Ten zy met zyn kind, zyn Scepter ook geniet.
(175) Een edelmoedig vuur komt my op nieuws ontsteeken,
        Om vorst te zyn van ’t Jooden-landt:
        Want niets schynt aan myn luk ’t ontbreken,
Dan kronen op myn hooft, en Scepters in myn handt.
        David! hoe, waar wild gy heenen?
        (180) Zyt gy van verstandt berooft?
        Is uw oordeel gansch verdweenen?
        Dat gy dus ontzint gelooft,
[fol. M1r, p. 177]
Dat gy (alleen gewoon een Hardersstaf te draagen)
Zult machtig zyn om kroon en Scepters t’onderschraagen?
        (185) Ach! waar heen dus spooreloos?
        Kendt uw zelf en gaat niet varder;
        Of denkt gy dus reukeloos,
        Dat een arm onnoosel Harder,
Uit een slechte schaapen-stal,
(190) Dus op den hoogsten troon des werelts klimmen zal?
Ja, ja, de weerelt gansch verwondert om zyn daaden,
Die lacht, en ziet met vreucht, zyn opgang te gemoet;
Terwyl den Heemel, die vast tracht hem te versaaden,
Hem tot op Sauwels troon voorspoedig klimmen doet.
        (195) Doch zegt my, nu gy dus verreezen
        En alles ’t geen gy wenste, zyt,
        Of gy nu al uw onrust kwyt,
        En voortaan zult gelukkig weezen?
        O neen: zulks is onmoogelyk
        (200) (Antwoordt hy weer) zo lang myn ryk
        Moet in dees wreeden oorlog leeven;
        Den vyand die noch raast, en woed,
        Moet eerst treeden met de voet,
Om my, en Israal, en vreê, en rust te geeven,
        (205) Wel eeven zo als gy ’t begeert,
        Komt het den Heemel u te gonnen;
        Gy kwaamt, gy saagt, en hebt verwonnen,
        Gy keert weerom, en triompheert.
Nu zal de vree in ’t endt dan eens uw onrust staken,
(210) En u vernoegt, gerust, en gelukzaalig maken.
        Maar neen, ô neen (antwoord hy weer)
        Dat kan niet weezen, voor al eer
Den heemel aan dit ryk noch duizend komt te voegen,
        Om my te vernoegen.
        (215) Maar ach; (vaardt hy al zuchtend voort)
        Wie heeft’er ooit op aard gehoort?
        Dat eenig mensch vervult met zonden,
        Vernoegt, en lukkig is gevonden?
        Dan, ô myn God! myn hoogste goedt!
        (220) Zie alleen myn luk te moedt,
        Wanneer van dit vleesch ontslaagen
[fol. M1v, p. 178]
De zon uws heerlykheidts hier boven zal zien daagen.
        Zo sprak den Isralietschen Vorst,
        Gevreesde Kooning van veel ryken,
(225) Die schoon hy in geluk vond weinig zyns gelyken,
        Zich niet gelukkig noemen dorst.
        Leert hier uit, sterffelyke menschen!
        Dat in dit sondig traanen dal
        Geen rust noch voorspoet is te wenschen,
        (230) ’t Geen u gelukkig maaken zal.
Na dien dat God den mensch op aard geen rust kan geeven,
Want geene rust is rust, dan die van ’t eeuwig leeven.

---

BRUILOFSGEZANG. Toon: la Lande.

IS’er vreugde
Hier op aard, ’t is in de Min,
Mits ’er noit iets zo verheugde
Lichaam, hart, en ziel en zin,
(5) Als de liefde, die de trou
Vast maakt tusschen man en vrou,
Die gehandhaaft van de deugden
Is de steun van ’t aardsch gebou.

    Want so onendighbr> (10) Als de vreugd is van de Min
Zo ’s op aard zyn macht nootwendig,
Want ’t bestaat daar alles in:
Daar is liefde ’t zoetste zoet
Daar is liefde ’t hoogste goed.
(15) Niemandt is op aard ellendig,
Dan die liefde niet en voedt.

    Ach hoe verheven!
In geluk, vereende twe,
[fol. M2r, p. 179]
Moet voortaan uw gantsche leven
(20) Zyn in liefde, en hyl’ge vreê!
Hoe volmaakt is nu uw lust?
Hoe vol vreugd is nu uw rust?
Nu uw zorgen zyn verdreven,
En uw lyden uitgeblust.

    (25) Slyt dus de dagen
Van uw aangenaame lent,
Op dat ghy moogt vruchten dragen,
Die geen bitze tweedracht schend;
Want zo liefde u altyt bind
(30) En gy steets de liefde mint,
Zult gy eens dat luk zien dagen,
Daar gy ’t eeuwig heil in vind.

---

Op de Oogen van Kloris. Toon: ma Duchesse.

WAar bleek immer de min
Zo volmaakt en vol vermogen
Als in d’alverwinnende oogen
Van myn zoete vyandin?
(5) Welkers aangename lonken,
Zo vol van een godlyk licht,
Door een tal van minnevonken,
Ieders ziel vol vlammen sticht.

    Wat hert kan zo zyn verhert,
(10) Die door dees vergoode lichten,
Niet verwonnen straks moet zwichten,
En niet gansch vermeestert werd?
Zo veel machts te gaen bestryen
Schoone Cloris, is om niet,
(15) Ieder laet zyn vryheyd glyen
Die u zo vol wond’ren ziet.

[fol. M2v, p. 180]
    Toen het kleine minnewicht,
Hier op Aerd zyn macht wouw toonen,
Kwam hy in uwe oogen woonen
(20) Waer van elk hem strekt, een schicht,
Maer ’t is vremt daer in uw oogen,
Zo veel min gevonden werd,
Dat uw Hart nooit word bewoogen,
Maer altijdt blyft Even hert.

---

Toon: Hebbenze dat gedaan.

ONs Leisje buur, ons Leisje buur,
Die is zo zeer verlegen, zeer verlegen
Zy sorght zeer van die tureluur
Haer manke Dochters wegen:
Want die fraje Trijn zoekt een Vryer,
Want die fraje Trijn, lyt groote pijn.

    Tryn zeit zo vaak, Tryn ziet zo vaak
Och had Jaap enomen, Jaep enomen
Ik leefde nu steets in vermaek,
’t Was nooit zoo verr’ gekomen,
Dat nu steets klaegh, om een Vryer
Dat nu steets klaegh, schier alledaeg.

    Haer moer die zeit, haer moer die zeit
Jou malle Trijn wilt wachten, Trijn wilt wachten
So lang tot dat je word evrijt.
Mijn pijn ken niet versachten
Roept Tryn even staeg, moet toeven,
Roept Tryn even staeg, na deze vraeg.

    ’t Is zulken deun, ’t is zulken deun,
Dat soete sollebollen, sollebollen,
Och! zeidme lestend’ jaep ooms seun,
Je weet niet van dat sollen,
[fol. M3r, p. 181]
Wakker as een meyd, haet het wachten
Wakker as een meyd, het wordt al tijd.

    En had toen, en had toen
Zyn raet in acht genomen, acht genomen,
Ik zou dees klachten nu niet doen
’t Was nooit zo verr’ ekomen:
Daerom Moertje ey, weet j’een Vryer,
’k Bidje moertje ei, stuer hem tot my.

---

Oscula vana quidem, sed in his quoque magna voluptas. Toon: Eerste Carileen.

LAast geleên,
Daar ik lag onder d’elzen,
In vermoeide sluimerlust:
Dicht by daer ’t beekje bruist,
En safjes ruist,
Wierd ick van Phillis verstoort
                In mijn rust.

    Met geweên,
Quam zy my daer omhelsen,
En het kussen van mijn kaeck:
Nooyt wierd ik meer verheught,
Door zoeter vreucht:
Ick waende te dromen, maer
                Toen ick ontwaeck:
                Kon ’k niet sat blussen,
                Mijn over hete Min:
                ’k Riep: staak het kussen,
O mijn Af-Goddin
                Off ick
                Verstick,
[fol. M3v, p. 182]
In lekkerny;
    Want de vreugd,
Noch geneugd
Vind geen meerder plaats in my.

---

Toon: Nova.

WEg, weg, ik verlaat het malle vryen:
Faustina had wel eer myn ziel bekoort;
Maer door de tyt is die min gans versmoort,
Nu schuif ik het minnen heel ter zyen,
(5) Want wie zag oit dat de min
Immer aanbracht groot gewin?
’k Roem voortaan dan myn geluk,
Want draag geen liefdens juk.

    ’k Zal niet meer op liefd van maagden hoopen;
(10) Gelyk uj eertyds op Faustina deê:
Neen losse Maeght, ’k haet de pyn die leê
Des zoek ik de Liefde nu ’t ontlopen.
Want wie zag ooit dat de Min
Immer aenbracht groot gewin?
(15) ’k Roem voortaen dan myn geluk,
Want ik draag geen liefdens juk.

---

Toon: la Prima.

’k JOkte wel eêr
Met all het dartel weeldrig minnen;
Maer ziet leer,
Dat men zulk jok niet moet beginnen;
(5) Nu Venus kleyne Guit,
Myn jokken heeft gestuit;
My handlend’ na zyn wetten
Die hy my voor komt zetten:

[fol. M4r, p. 183]
    Doch ’k roem het kindt,
(10) Dat my myn zieltje doet verhuizen
Na ’t geen het mindt:
Want nu sie de blyde sluisen
Der soetheydt van de min
Ontsloten, nu in
(15) De aengename Golven,
Van liefde legh bedolven.

    O zoete maagd!
Die in uw aangename oogen,
Myn zieltje draeght:
(20) (Want toen zy my tot min bewoogen
Verliet myn ziel haer steê
En koos die soete reê
Uw oogh, ’t welk door zyn straelen
Myn ziel my quam onthalen.)

    (25) Wel schoone zon!
Ik laet u dan myn zieltjen houwen:
Maer ’k bid u, gon
My, op uw goetheyd te betrouwen:
En handelt het niet wreet,
(30) ’t Geen ghy zo te roven weet:
Of so vernoeght zal leven,
Wilt my weer het uwe geven.

---

[fol. M4v, p. 184]

De ontwapende Kupido. Toon: la Duchesse.

LEst bad ik ’t kleine Venus wicht,
(Om voor myn pyn verlichtenis te vinden)
Dat hy myn beminde,
Raekte met zyn schight:
Cupied en had noch nauw myn beê vernomen,
Of hy is straks van boven af gekomen,
Verzien met boog, en schichten,
Daer het al voor beeft,
En die het all doen zwichten,
Wat op Aerde leeft:
Het guitje had heel aerdigh,
Straks zyn tuigje vaerdigh
De pyl kwam op de snaer,
En daer meê was hy klaer.

    Hy mikt’ een poos al was hy blindt,
Om ’t hart te treffen van ERANEMITE:
Maer helaes! zyn schieten,
Was zo veel als windt:
Want schoon Cupied inspanden al zyn krachten,
Zy scheen zyn boogh en pylen te verachten
Geen schichten mochten baten,
Want haer harde borst,
Was even als met plaaten,
Van Metael beschorst:
Zyn kracht en mocht niet gelden,
Des teeg hy aen ’t schelden:
En riep het is om niet,
Dat dit hardt beschiet.

    Mit wierp hy boog, en kooker neer,
En heel verstoord begon hy dus te klagen;
’k Ben niet waerdt te dragen,
[fol. M5r, p. 185]
Dit myn oud geweer;
Ik die in ’t schieten meester plach te weezen,
En die de Goden zelf voor my deê vreezen,
Hoe! is myn kracht vermindert?
Ben niet die ’k was?
Wel wat of my dan hindert,
Dat niet zo ras,
Dees Boesem kost doorboren,
Zal moeten hooren,
Dat men dan Godt Cupied,
Voortaen niet meer ontsiet?

    Dus klaegend, kwam hem in den sin,
Dat hem een doek de Oogen deê benevlen,
Des maekt hy van ’t revlen,
Weder een begin;
En sprak; waerom is my ’t gezicht bewonden?
En met dees doek de oogen toe gebonden?
’t En kan geen wonder weezen,
Dat somtyts mis;
’k Begin voorwaer te vreezen,
Dat het seeker is,
Dat ’k hier door ben bedrogen,
Want mis myn oogen,
Des neem zelfs verlof,
En trek die doek eens of.

    Noch voer hy voort, Ik wil gaen heen,
En zien, of straks myn pyl niet kwam te missen,
Want zou schier gissen,
Dat op een steen,
Of op een harde rots, myn pylen spilde:
Zo dra als ’t kindt dit nu gaen kyken wilde,
Is hy met d’oogen oopen,
Na Eranemiet,
In aller haest geloopen:
Maer zo dra hy haer ziet,
En merkt’ haer gloeinde lonken;
Vreesden hy haer vonken:
[fol. M5v, p. 186]
En riep: ’k moet aen een kandt,
Eer ik myn vleugels brand.

---

Toon: Courante la Bare.

ERanamite, schoone zon!
Wyl my de noot lest dwong van u te scheiden,
Zo moet ik door dit af zyn lyden
De zwaarste pyn, die men oit dragen kon.
(5) Den hemel schynt my zonder licht,
Wyl dat ik missen moet uw zoet gezicht,
Wiens gunst dat my wel eer plagt te bestralen,
Maar nu myn hart
Geen aâm kan haalen:
(10) Leef ik steets in smart.

    Myn oogen die wel eer haar vreugt,
En ’t leven zelfs, uit uw gezicht ontfongen,
Zyn van ’t verdriet nu zo gedrongen,
Dat zy versmelten door haar ongeneugt.
(15) Myn tranen smooren gras en kruid
Op ’t vruchtbaar land, tot aan de wortel uit,
Ia d’aarde zelfs die schynt met my te weenen,
Mits myn ellend
De harde steenen
(20) Zelfs tot treuren wend.

    ’s Nachts als men ’t al in ruste vint,
Zo woelt myn geest, ’k meen zomtyts met myn oogen
Uw glans te zien, maar ’k ben bedrogen:
Want in uw plaats, omhels ik niet dan wint.
(25) ’k Ben levend’ dood; want ’k mis myn ziel,
Mits ghy ô schoone, die tot pand behiel.
Maar lykwel kan ik die dood niet haten
Mits tot pand
Myn ziel mach laten,
(30) In zo waarden hand.

---

[fol. M6r, p. 187]

Toon: Gavotte d’Anjou.

’k LAat nu varen ’t snoode goet,
Dat de ziel met zorgen voedt,
En verleid een wys gemoed:
’k Zal van ’t malle Vryen,
(5) My voortaan wel myen.
’k Haat voortaan dit snood geslacht,
Dat my heeft in noodt gebracht.

    Ach! hy dwaaldt die geen die mint;
Want die gunst die is maar windt,
(10) Die men by de Maagden vindt:
’t Zyn niet dan Sirenen:
Die, hoewel zy weenen,
Inderdaad heel anders zyn,
Als ’s haar toonen in den schyn.

    (15) Dat dan elk myn raadt onthoudt,
En zich van de Maagden houdt,
Eer het hem hier namaals rout.
d’Eden zy die zweeren,
Zyn als lichte veeren.
(20) Want zy laaten Mars wel gaan,
En verkiezen een Vulkaan.

    Haar vervloekt, en loos gevlei,
Brengt ’er menigh in de ly:
Want die door haar tovery,
(25) En haar loose lonken,
Maar een reys wordt dronken:
Wordt als van Natuur verkeert,
En geheel Getransformeert:

    Als de makkers van Ulyss’,
(30) (’t Welk ons dunkt dat wonder is)
[fol. M6v, p. 188]
Die geheel haar beeltenis,
En gestalt verlooren:
Om dat zy haar ooren,
Leend’, aan Cyrces soet gevlei,
(35) En vervloekte Tovery.

    Maar die als Ulysses zyn,
En niet drinken van die Wyn;
Heel doormengt met snood fenyn,
Die ’s ons komen geven,
(40) Zal gerustig leven
Vluchtende dat snoo serpent,
Dat ons oorsaakt all’ ellendt.

    Leer hier uit dan, domme jeugd,
(Wyl dat ghy u spieg’len meugt)
(45) So ghy zoekt d’Oprechte vreught,
Laat de Maagden vaaren,
Die steets onrust baaren.
Vlied ’t lichtvaardige gespuis,
’t Geen ons strekt als tot een kruis

---

Toon: Ba watte parten?

’k JOkte voor dezen
Met de wulpse en dartle min,
Maar nu dat zyn kracht bevin,
Begin ’k myn straf te vreezen:
(5) Want weet, Cupied die kleyne Godt
Die houd de spot,
Met die geen die hem heeft veracht,
Als hy daar na zyn hulp verwacht.

    Des heb reeden,
(10) Om het kleyne Kindt ’t ontzien,
En hem met neergebogen kniên,
Op ’t offeren myn gebeden:
Want vrees so hem niet versoen,
[fol. M7r, p. 189]
Dat hy zal doen,
(15) Dat myn ziel noit het ende ziet,
Van de strafheid van Eranemiet.

    O Venus wigje!
Ik verzoek dan uw genaad,
En dat gy van boven dalen laat
(20) Maar een eenig schigje
In de borst van myn Eranemiet,
Die my nu vlied:
Maak dat haar nooit vermurruwt hert
Door uw schicht tot my bewogen wert.

    (25) ’k Zal dan na dezen,
U erkennen voor een heer,
En u steets geven lof en eêr,
En ’k zal uw Dienaar wezen:
Za wel aan, maak dan uw pylen reê,
(30) Verhoor myn beê:
En toon, dat ghy noit mis en schiet;
Tref ’t hart van myn Eranemiet.

---

Aar Sleutelbag.

’k AChtze voor dwaats,
Die zich op Mans betrouwen,
Want het is maar zotterny:
Want in de plaats
(5) Van hun beloft te houwen,
Is het maar bedriegery.
Hy, welkers woorden,
My tot min bekoorden,
Beloofde my wel eêr
(10) Dat hy zou nimmermeer
Geen van zyn eeden breeken,
Maar helaas! het kwam te veer.

[fol. M7v, p. 190]
    ’t Is waar, hy zwoer
Dat hy niet dan myn oogen
(15) Beminde in zyn hart;
Maar hoe ik voer,
Toen ’k* van hem wierd bedroogen
Voel ik noch wel door de smart;
Want al zyn eeden,
(20) Heeft hy vertreden,
En koos een aêr voor my.
Denk nu of ’k zulk gevlei,
Niet dan met groote reden,
Scheld voor bedriegery.

    (25) ’k Zal nu voortaan
Zo zot en dwaas niet wezen,
Dat aan een man geloof:
Nu ’k ben verraên
Zo schandelyk door dezen,
(30) Hou ik my voor haar als doof.
Maar ’k zal nu leeren
Haast te verkeren
Myn trou beloftenis:
Want ’k acht het voor gewis,
(35) Dat men ’t nu doet met eeren,
Wyl ’t doch de moden is.

---

Toon: Gavotte d’Anjou.

DIe geen, die het kleine kind
Afbeeld met ’t gezicht geblind,
’t Is gewis dat die niet mind,
En dat hy zyn wonden
(5) Nimmer heeft bevonden;
Want ’t is zeker en gewis,
Dat Kupied niet blind en is.

    ’k Heb zyn pyl genoeg gesmaakt;
Want vermits hy heeft gemaakt,
(10) Dat myn borst in liefde blaakt,
[fol. M8r, p. 191]
Heb ik wel bevonden,
Dat ik deze wonden
Niet en kreeg van ’t kleine wigt,
Zo hy miste zyn gezicht.

    (15) Vlucht ik schoon in bosch of velt,
Om t’ontvluchten zyn gewelt,
Waar meê hy myn zieltje kwelt:
Wil ik my verschuilen
In de diepste kuilen,
(20) ’t Baat niets: mits het kleine kind
Over al myn hart wel vint.

    Wie ontkend nu dat hy niet
Wel te recht en deeglyk ziet,
Mits geen mensch zyn schicht ontvlied?
(25) Maar hy heeft geen ooren
Om myn klacht te hooren!
Want als ik myn klachten uit,
Is ’t of hy zyn ooren sluit.

    Dat hy doof is loof meest:
(30) Want had hy niet doof geweest,
Al had hy een tigerbeest,
Of een wolf gesogen:
Myn klacht had hem bewogen.
’t Guitje ziet wel als hy schiet,
(35) Maar als ’k bid zo hoort hy niet.

---

Toon: Petits sots de Bordeaux.

ALs ik aan de zoetigheden
Denk, die men in ’t minnen vind,
En de zoete vrolykheden,
Acht lukkkig een die mint:
(5) Maar als ’k weder ga bedenken,
Dat die mind veel pynen lyd,
En de min fenyn kan schenken,
Hou ik ’t met de vryigheid.

[fol. M8v, p. 192]
    Ach, wanneer men mag geloven,
(10) Dat men weder wort bezint,
Dan kan men dees smart verdoven:
Dan is lukkig die bemind;
Maar als men weêr komt te vinden,
Dat dees eerste liefde verslyt,
(15) En verandert als de winden,
Dan is ’t best in vryigheyd.

    Die geen, die in d’oogenstralen,
Van zyn schoone wellust vint,
En daar al zyn vreugd kan halen,
(20) Die acht lukkig een die mind;
Maar die vindt dat by zyn schoone,
Niet en is dan straffigheyd:
En dat daar geen liefd kan woonen,
Houd het met de vryigheid.

    (25) Maar wat is ’t een groot vernoegen,
Zo me in ’t lest haar gunst noch wind,
En datz’ haar tot min wil voegen,
Is hy lukkig die zo mind;
Maar als ’t dan weêr komt gebeuren,
(30) Dat de nood u van haar scheid:
En met macht dees vreugd komt scheuren,
Dan is ’t best in vryigheyd.

    Maar men kan zich noch verblyden,
Schoon men zich gescheiden vind;
(35) Want de hoop verzoet dit lyden,
Hy ’s dan lukkig die bemind.
Maar als zy is weêr gekomen,
Zo gy dan verstooten zyt,
En uw plaats vind ingenoomen,
(40) Was ’t niet best in vryigheid?

    Gy dan die uw vreugd kunt vinden
By die geen die gy bezint,
[fol. N1r, p. 193]
Hou u slechs by uw beminde;
En acht lukkig een die mind;
(45) En gy weder, die in ’t minnen
Vind geen vreugd noch zoetigheid,
Eert de vryheid als Goddinne,
En blyft steets in vryigheid.

---

Toon: Courante la Bare.

O Zoet gedenken van de vreugd,
Die ’k in myn ziel wel eêr plag te genieten,
Wanneer ik van Eranemite
Zo menigmaal wiert door haar gunst verheugd!
(5) O zoete vreugd, my noit begeeft!
Mits dat myn hart door uw gedenken leeft!
Want zo ik moest dit zoet gedenken derven,
Zo zou d’ellend
My wis doen erven
(10) d’Onderaardsche tend.

    O zoet gedenken! leef altyt
Dan in mijn ziel, en wil my noit begeven;
Zo zal ik steets in vreugde leven,
Schoon my ’t geval van deze schoone scheid.
(15) Haar afzyn (schoon ’t my strekt tot pyn)
Zo ’k u maar heb, zal my zo zwaar niet zyn,
Mits dat gy kunt aan my dees overschoone,
Als in een glas,
Zo wel vertoonen,
(20) Of ik by haar was.

---

Toon: Courante la Bare.

KUpied leg nu uw wapens neêr,
Myn schoone zon verlaat het tegenstreven;
Zy komt zich in uw macht begeven:
[fol. N1v, p. 194]
Ach! zeid zy, ach! hier baat geen tegenweer;
(5) Haar tegenstant was slechts onnut,
Zo dra uw schicht haar strafheid had gestut,
Haar marmer hart wiert straks tot min bewogen,
Zy riep dus uit:
Ik ben bedrogen,
(10) Door die kleine guit.

Heb dank dan kleine Minnegod!
Voor al de gunst van u aan my bewezen:
Myn luk is nu op ’t hoogst gerezen,
Nu dat myn schoone leeft naer uw gebod.
(15) Nu dat de min haar ziel gebied,
Begint my vreugd, en eindigt* myn verdriet.
Haar strafheid, en myn ramp zyn nu vervlogen;
Nu is ’t getraân,
Van bei myn oogen,
(20) En myn rou gedaan.

---

Toon: Gavotte d’Anjou.

WYl ik hier dus aan den haart
Met de oogen naer de aard,
En ’t gemoed, en ’t hoofd bezwaart,
Zit een pyp te dampen,
(5) Denk ik aan de rampen,
Die myn ziel onschuldig draagt,
En daar my ’t geval meê plaagt.

    d’Hoop die my steets weêr verblyt,
(Schoon zy my van tyt, tot tyt,
(10) Steets weêr uitstelt) komt, en zeid:
Dat ik myn ellenden;
Wel haast zal zien enden,
En belooft my tot een loon,
Veel meer als een Keizers kroon.

[fol. N2r, p. 195]
    (15) Maar nau is myn pyp tot asch,
Of vind my alzo ras
Die geen, die ’k voor dezen was;
’k Voel weêr d’oude pynen,
’k Zie myn hoop verdwynen
(20) Als de rook in d’ydle lugt:
Mits ’t my allebei ontvlugt.

    Daarom heb ik vaak gezeid,
Dat ik vind geen onderscheid
In die, die de hoop verblyd,
(25) En die ’t houd met smooken,
En als leeft van ’t rooken;
Want is ’t eene wind, en rook,
’t Ander is maar damp, en smook.

---

Toon: Courante la Françoise.

DUs pleegt de min op u zyn wraak,
Gy, die myn zugten hoorde met vermaak:
Gy, die met vreugd myn lyden zaagt,
Wort nu te recht met dubble straf geplaagt.
(5) Nu zuchtge om my: maar ’t is verlooren,
Myn vrye ziel stopt voortaan zyn ooren,
            Wyl dat gy klaagt.

    Toen wel eer uw wreev’lig hart
Wou buigen door myn duldeloose smart,
(10) Toen hielt gy u voor my als doof,
En gaaft myn trouw noch eeden geen geloof:
Nu doe ook zo, wyl uw zinnen,
Uw hart, en ziel, het kleine kind der minnen
            Zyn tot een roof.

    (15) Klaag nu, als ik wel eer, uw pyn,
Ik zal voortaan als gy, onwinbaar zyn:
[fol. N2v, p. 196]
Slyt nu uw daagen in geweên,
En proeft nu meê het geen heb geleên,
Op dat ’t berou uw ziel mag knagen,
(20) En al dat zwaar verdriet, ’t geen ik most dragen,
            Om uw straffigheên.

    Kost gy, onnoosle! toen niet zien,
Toen gy my dwongt uw straffigheid te vliên,
Dat ik, vermoeid van al myn pyn,
(25) Daarna niet meer zou in uw boejens zyn?
Ik vloot; maar ’k liet u uwe banden,
En myne ziel (die eerst was in uw handen)
            Nam ik tot myn.

    Nu leef ik vry, en gy gevaân:
(30) Ik leef verheugd, en gy met druk belaân,
Ik ben verwinnaar, en gy stryd,
Gy zyt geboeit, en ik myn banden kwyt.
Zo kan de min haar wraak meê plegen.
Gy hebt tot loon uw straf, en ik de zegen,
            (35) En de vryigheid.

---

Nieu Bruilofslied Van een Maaijer die ging maaijen in het ried En wat hem in het maaijen al is geschiet. Op de wyze. O Nigje, waar jy der myn Nigje niet, &c.

                                    1.
DAar zou ’er een Maaijer uit maaijen gaan,
Alzo ver langs gene landsdouwen;
Hei, wat vond hy daar inne zyn wegen staan;
Hoor toe men zel ’t je ontvouwen.
                                    2.
    Hei, ’t was ’er een veltje van ’t schoonste riet,
Daar oit Maaijer van zyn leven in kon maaijen,
[fol. N3r, p. 197]
Daarom dacht ook de kloeke maaijer anders niet
Dan zyn maaylust daar eens in te payen.
                                    3.
    Maar eer hy noch in dit riet te maaijen kwam,
Wat moest die goeien bloed al verdragen;
Want de baas van het riet, hier woonachtig t’Amsteldam
Hei, die most hy’t wel driemaal vragen.
                                    4.
    Och baasje, lieve baasje, zei hy, wou jy myn
Al in dat rietebosje maaijen laten;
Hei, dat zou ’et verlichten myn smart, en al myn pyn,
En het zou my wel een Dokter baten.
                                    5.
    Hei, dat rietje dat staat’er zo schoon, en alzo groen,
Het moet ’er zyn gemaaid oPt zou bederven;
Daarom laat’et van my toch eer als van een ander doen,
Of ik zou van klinklaar hartzeer leggen sterven.
                                    6.
    De rietbaas die docht’er toen eindlyk in zyn zin,
Die maaijer lykt tot maaijen wel gebooren;
En in myn riet dat moet gemaaid zyn, of ik beeld myn zelven in,
Dat haar maaytyd anders licht zou gaan verlooren.
                                    7.
    En dan zou ’er myn rietje schier geen oortje waardig zyn,
En ik zou de schult daar zelf van moeten dragen;
Daarom wil ik die maaijer gaan verlossen van zyn pyn,
En het maaijen van myn riet eens met hem wagen.
                                    8.
    Daarom gaf hy hem daadlyk belofte by zyn hand,
Dat hy hem zyn maaylust haast zou payen,
En dat hy met zyn zeyssen vry mocht trekken in het land,
Om dat rietje, wyl het groen was, noch te maaijen.
                                    9.
    Dees tyding die verheugde de maaijer alzo zeer,
Dat hy straks zyn maaymes al begon te slypen,
En hy trok op dat riet, hei, zo daadlyk van leer,
Want hy docht hy kon zich niet vergrypen.
[fol. N3v, p. 198]
                                    10.
    Nu maait’er dees maaijer in dit ried schier nagt en dag,
Tot zyn zeissen in het end begon te krommen;
En schoon dat hy in dit riet vaak bezwymt van d’arbeid lag,
Nochtans is hy elke reis weer bekommen.
                                    11.
    O Maaijer! hoe gelukkig ben jy in jou maaijers tyd;
Dat jy zulken schoonen riet mogt gaan bemaayen:
Nu verslyt gy u w dagen in vreugd, en vrolykheid,
Mits gy, als gy wilt, in ’t riet u gaat vermayen.
                                    12.
    (45) Oorlof Princessen! hier wel op acht,
Wyl uw tyd te zyn gemaayd nu is geomen.
Laat je maaijen, wil je wel doen, zo by dag zo wel als nacht,
’k Wed jy zult dan van geen nachtmerry droomen.

---

VOOR KLIMENE. Toon: Kourante la Reyne nouvelle.

1. O Treurige eenzaamheid!
Getuig van myn gedachten,
En van al de klachten,
Die myn trouwigheid
(5) My steets doet storten voor myn godlykheid;
Getuig, hoe veel de wrede min
My heeft doen lyden om myn Afgoddin:
Vertel myn zuchten,
En d’ongenuchten,
(10) Die ik in my vin.
    2. Op dat ik in ’t end Klimeên,
Door uw getrou getuigen,
Eens haar ziel mag buigen
Voor myn droef geweên,
(15) Waar voor zy herder is als marmersteen;
Doet haar door uw gerechtigheid
Eens zien hoe zeer de min myn borst opryt,
Daar door dees schoone
[fol. N4r, p. 199]
In my zal woonen
(20) Tot in eeuwigheid.

---

Aan KLORIMENE. Toon: Courage.

TOen ik eerstmaal, heel gewond,
Geraakte in uwe banden,
Dacht ik, dat myn minnrwond
Zich alreets op ’t hevigst vond
(5) In branden, in ’t branden, &c.
    2. Maar toen ik uw godlykheen
Geduurig aan zag groeien,
Voelde ik, schoone Klorimeen!
Dat myn vuur ook wies met een
(10) In ’t gloejen, &c.
    3. Zo dat ik myn min voortaan
Nu zie in top gewassen:
Groei dan niet in schoonheid aan,
Of gy doet my wis vergaan
(15) Tot asschen, tot asschen,

---

Aan KLIMENE. Toon: l’Isabelle.

1. IN’t end, schoone Klimene,
Zo krygt myn trouwe min,
Door myn langduurig weenen,
In uw verfteende zin
(5) Noch een klein plaasjen in.
Myn zuchten en myn klagen,
Waar in gy schiep behagen,
Verandren nu van schyn:
Nu dat uw godlykheden,
[fol. N4v, p. 200]
(10) Van ieder aangebeden,
In ’t end door al myn pyn
Eenmaal bewogen zyn.
    2. Wat heb ik daq na dezen,
In zo veel vreugd verwart,
(15) Voor ongeval te vrezen,
Indien uw minlyk hart
Meê deel neemt aan myn smart?
Myn ramp, en ongenuchten
Gaan ganschlyk van my vluchten
(20) In dien uw trouwigheid
De myne zal gelyken,
Die nimmer kan bezwyken;
Mits ik uw godlykheid
Min tot in eeuwigheid.

---

De drie airen van de MUSKWETTAIRES, Aan KLORIS. Eerste Air.

1. HElaas! ik zucht en ween om niet,
Wyl dat myn wrede niet en ziet,
Wat d’oorzaak is van myn verdriet;
Want schoon myn zuchten duizentwerf
(5) Haar zeggen, dat ik om haar sterf,
Wat is ’t, wyl ik niet klagen derf?
    2. De vrees, die met myn liefde groeit,
Die houd myn tong gestaag geboeit,
Hoewel myn hart vol vlammen gloeit.
(10) ’t Ontzag alleen van haar gezicht
Doet dat myn tong gestadig zwicht,
En stelt my ’t zwygen tot een plicht.
    3. Dus leef ik, stervende in de min,
Wyl dat myn schoone vyandin
[fol. N5r, p. 201]
(15) Maakt dat ik hoopeloos bemin.
Want, Kloris, eêr gy my verwyt
Myn al te groote reukeloosheid,
Zo zwyg ik best in eeuwigheid.

---

Tweede Air.

1. VOlmaakte Kloris! wyl u is bekent, bis.
Hoe schoone en hoe volmaakt gy bent,
Waarom en weet gy dan ook niet,
Dat gy veroorzaakt het verdriet,
(5) Daar gy my in versmelten ziet?
    2. Want wyl uw ogen ieder zugten doen, bis.
Kunt gy myn smart dan niet vermoên?
Of, wyl ’t onmogelyk kan geschien,
U ziende, uw groot geweld t’ontvliên,
(10) Waarom kunt gy myn smart niet zien?
    3. Of wagt gy, wrede, tot dat myn mond bis.
Zal de oorzaak zeggen van myn wond?
Zo neme uw oog zyn strengheid af,
Of anders, vrezende voor straf,
(15) Daal ik eêr zwygend in myn graf.

---

Derde Air.

1. KOst u myn getrouwigheid, bis.
                    En de smart,
        Zyn uitleid,
Wrede Kloris! ’k wed gy zeid
    (5) Dat de pyn, die my deert,
    Had uw haat overheert,
    En in medely verkeert
Al uw straffigheid.
    2. Want myn liefde, en ook myn pyn bis.
                    (10) Zyn zo fel,
    Dat geen hel
Kan wreeder zyn.
Zaagt gy dees maar slechts de schyn
    Van myn leed, zonder end,
[fol. N5v, p. 202]
    (15) ’k Zweer, gy haast had bekend,
Dat geen liefde, noch ellend
Is zo groot als ’t myn.
    3. Zie des eens myn lyden aan, bis.
                    En ’t verdriet,
                    (20) ’t Geen gy ziet,
Dat my doet vergaan.
Wil my eens hier van ontdaan
    Door het goddelyke woort,
    Dat ’er ooit is gehoort;
    (25) Dan is al myn ramp versmoort,
En myn smart gedaan.

---

Simple Kourant. Aan KLORIS.

1. HEel t’onrecht beelt gy u myn min,
O waardigste Afgodin!
Voor onstantvastig in;
Wyl ik my trou bevin.
(5) ’k Ben zo groot in stantvastigheid,
Als gy in schoonheid zyt,
Want trots ’t verdriet,
’t Geen g’ in my ziet,
’k Min u in eeuwigheid.
    (10) 2. Uw beeld, ’t geen al ’t volmaakste tart,
En ieders ziel verwart,
Zie ik steets in myn hart,
Als oorzaak van myn smart.
Gy ook zo, schoone Engelin!
(15) Zoekt gy myn trouwe min,
Myn ziel, die gy
Voerd aan uw zy,
Ziet daar myn trouheid in.
    3. Daar zult gy zien, dat, schoon ik ly
(20) Zo wrede tiranny,
[fol. N6r, p. 203]
Dat ik dees slaverny
Noch acht een luk voor my.
Daar zult gy zien, dat zelfs de tyt,
Noch al uw straffigheid,
(25) Noch geen geval,
Ooit krenken zal
Myn min, noch trouwigheid.

---

Aan KLORENIE, Op haar vertrek. Toon: Karsnacht.

1. MYn schoone, wilt gy dus vluchten,
Zonder dat gy myn droeve zuchten,
En myn bedrukte klachten hoort?
Helaas! denk, schoon gy zyt verbolgen,
(5) Dat u myn hart steets na moet volgen,
Wyl ’t u meer dan my toebehoort.
    2. Wel aan myn hart, volg dan haar treden;
Naspeurt gestaag dees godlykheden,
Oorzaken van myn slaverny;
(10) De min, schoon zy zich toont verbolgen,
Geeft u verlof van haar te volgen,
Wylg’ haar meer toebehoort dan my.

---

GEZANG.

IK min wel als ik wort bemind;
Maar al myn liefde is maar wind,
Wanneer zy niet gaat van twee zyden.
Ik acht de min maar tiranny,
(5) Ten zy men meê om my wil lyden,
Gelyk ik om een ander ly.
[fol. N6v, p. 204]
    2. Ook heeft, al ’t geen men schoonheid acht,
Op my niet even groote macht.
Om my te brengen tot het minnen;
(10) Myn hart te krygen is al kunst:
Min moet ’er zyn om my te winnen,
En om my te bewaren, gunst.

---

Toon: Simple Kourante.

INdien ik dacht, ô schoone zon!
Dat ’k door myn lyden u verzachten kon,
Of zo ik dacht, dat al myn smart
Eenmaal ondoojen zou uw killig hart,
(5) Zo zei ik u (’t geen ik nu niet en derf)
Dat ’k meer om u dan duizent dooden sterf.
    2. Maar wyl tot noch myn groots gemoed
My nimmer heeft met deze hoop gevoed,
Dat een zo goddelyke Zon
(10) Ooit aan een aardse vlam zich branden kon,
Zo is ’t my best (wyl ik niet klagen derf)
Dat ’k eeuwig zwyg, en vry van laster sterf.

---

Toon: la Fronde.

DIogenes, de wyze,
Die woonden in een vat;
Hier uit kan men bewyzen,
Dat wyshied woont by ’t nat,
(5) Indien gy dan de wysheid mind,
In ’t vaatje gy die vint:
Komt, volgt dan met malkander
Den Grooten Alxander
Naer ’t holle vat, naer ’t holle vat,
(10) Daar Diogenes in zat.
    2. De Groote Alexander
Sprak tegen Diogeen:
Indien ik was een ander,
[fol. N7r, p. 205]
’k Wenste in uw plaats te treên.
(15) Wort ons hier dan niet klaar vertoont,
Dat in het vat de wysheid woont?
Komt, volgt dan met malkander
Den Grooten Alexander
Naer ’t holle vat, naer ’t holle vat,
(20) En houd u by het nat.

---

Op een Afwezen. Toon: Kourante la Bare.

1. ERanemite, schoone zon!
Wyl my de nood laast dwong van u te scheiden,
Zo moet ik door dit afzyn lyden
De zwaarste pyn, die men ooit dragen kon.
(5) De hemel schynt my zonder licht,
Wyl dat ik missen moet uw zoet gezicht,
Wiens gunst dat my wel eer plagt te bestralen;
        Maar nu myn hart
        Geen aam kan halen,
        (10) Leef ik steets in smart.
    2. Myn oogen, die wel eer haar vreugd,
Ja ’t leven zelf, uit uw gezicht ontfongen,
Zyn van ’t verdriet nu zo gedrongen,
Dat zy versmelten in haar ongeneugd.
(15) Myn tranen smooren gras, en kruid
Op ’t vrugtbaar land schier tot de wortel uit.
Ja d’aarde zelf die schynt met my te weenen,
        Mits myn ellend
        De harde steenen
        (20) Zelf tot treuren wend.
    3. ’s Nachts als men ’t al in vrede vind,
Zo woelt myn geest: ’k meen zomtyts met myn ogen
Uw glans te zien, maar ’k ben bedrogen,
Want in uw plaats omhels ik niet dan wint;
(25) ’k Ben levend dood, want ’k mis myn ziel,
[fol. N7v, p. 206]
Mits gy, ô schoone, die tot pand behiel?
Maar evenwel kan ik die dood niet haten,
        Wyl ik tot pand
        Myn ziel mag laten
        (30) In zo waarde hand.

---

Aan KLIMENE. Toon: Petite Altesse.

1. GEen schyn van vreugd, hoe groot en uitgelaten,
Kan, ô Klimeen! u roeien uit myn zin,
Doet andere vry eeuwig van my haten,
En wortelt my noch dieper in uw min.
(5) Want hoe zou ik voor u verandren?
Wyl ik in andren
Die glans niet min,
Die m uw oog het hemelsch zonlicht tart,
En maar alleen kan heersschen in myn hart.
    (10) 2. Ik zou de dood byna wel durven dagen,
(Hoewel zyn macht het alles slyten doet)
Om uit myn ziel die trouheid te verjagen,
Die daaglyks daar word door uw oog gevoet,
Geen vreugd noch pyn kan myn verkeeren,
(15) Noch van my weeren
Dat trou gemoed,
’t Geen in myn ziel de dood schier zelve tart,
Wyl gy alleen kund heersschen in myn hart.

---

ZINGZANG. Toon: Fillis soyes Kruelle.

1. IK heb het, by myn zolen,
Dan eindlyk op myn huid;
[fol. N8r, p. 208]
Myn hartje brand op koolen,
En springt myn vel schier uit.
(5) De stralen van uw oogen,
Beftierd door Venus kind,
Die doen my vast verdrogen,
Als stokvis in de wind.
    2. ’k Heb van de nacht gekreten
(10) Ruim twe paar emmers vol:
’k Heb schier de damp vergeten,*
Zo is my ’t hooft op hol:
’k Heb myn gekruifde* lokken*
Zo kaal geplakt om jou,
(15) Dat men uit al de vlokken
Zes ballen maken zou.
    3. Ach, moet dit langer duuren,
Zo geef ik ’t hagjen op,
Al zou ik by myn buuren
(20) Gaan leenen bast, en strop;
Want ik wil, by zint felten,
Eer derven als een man,
Dan dus door u versmelten,
Als botter in de pan.
    (25) 4. Ach laat myn ongelukken
U porren tot gena:
Zie hoe myn hart op krukken
U huppelt achter na:
Ei, wil dat eens ontfangen,
(30) En koestren in uw schoot;
Wilt gy my niet zien hangen,
Ruim tien jaar voor myn dood.

---

Aan FILLIS. Toon: La Gaillarde.

1. FIllis! wie kan uw schoonheid zien,
En het geweld van uw gezicht ontvlien!
[fol. N8v, p. 208]
’t Geen door een zoete tovery
Een ieder brengt in slaverny.
    (5) 2. Wat mensch kan aan uw macht weerstaan,
Maar bid geboeit niet straks uw schoonheid aan,
Zo dra uw oog, zo vol van gloet,
Hem als een Etna branden doet?
    3. Myn hart gaf zonder tegenstant
(10) Van d’eerste uur zich willig in uw hand:
En vreesde in zyne slaverny
Geen pyn, noch smart noch tiranny.
    4. Maar laas, nu het in zyn verdriet
Uw oog wel schoon, maar zonder liefde ziet,
(15) Nu keert zyn hoop, wel eer zo zoet,
Schier hoopeloos geheel in ’t roet.
    5. Wat smart, wat lyden, en wat pyn
Kan dan by myn verdriet geleken zyn?
Wyl dat ik, zuchtende in uw min,
(20) In plaats van hoop, myn grafsteê vin.
    6. Ach, dat de liefde eens uw hart
Deelachtig maakte aan myn wrede smart!
En dat het vuur, ’t geen my verteert,
Meê eens uw ziel had overheert!
    (25) 7. Wat vreugd wierd my dan niet belooft?
Wat heil, wat luk hing my niet over ’t hoofd?
Mits dan een band ons zielen beid
Verknochten zou in eeuwigheid.

---

Aan KLIMENE. Voix: La Sirene.

1. O Schoone zon!
Zo myn smart
U kost spreeken uit myn hart;
            ’k Wed
            (5) Te met
Had by uw haat verzet,
[fol. O1r, p. 209]
En myn verdriet
Baarde dan uw afkeer niet.
    2. Want myn ellend
(10) Heeft gelyk myn min geen end,
En in myn pyn
Moet ik onverandert zyn:
            Want
            De brand,
(15) Die my heeft overmand,
Is u gelyk,
Want z’ is onveranderlyk.
    3. Ach, zie in ’t end
Eenmaal dan op myn ellend;
(20) En laat myn min
Eens veranderen uw zin.
            En
            Beken,
Dat ik gebooren ben,
(25) Om in dees nood
U te winnen of myn dood.

---

Aan KLORIS. Toon: Simple Kourant.

SChoone oogen! die, met schoot op schoot,
Daags duizent minnaars dood,
Waar krygt gy al dat schroot,
Dat boskruid, en dat loot?
(5) Zeg hoe uw moorttuig zo lang duurt;
Of leen j’ het by de buurt?
Of heeft Kupied
Aan u lucht niet
Zyn magazyn verhuurt?
    (10) 2. Helaas! ik ben schier buiten west,
Myn vreugde krygt de pest;
Myn vryheid loopt op ’t lest,
[fol. O1v, p. 210]
En is schier schut, en rest.
Ik geef myn hart wel om een duit;
(15) Want alles is verbruid,
Zint uw gezicht
My door de schicht
De koors joeg op myn huid.
    3. O schoone! zal uw minnaar dan,
(20) Die niet meer zuchten kan,
U niet meer bidden an,
En raken in de pan?
Wie zal voortaan met keel, en fluit
Uw lof dan zingen uit,
(25) Zo wel als ik,
Die op een prik
U ken tot inje huid?
    4. Ach, laat veel eer myn wrede pyn,
(In welkers helsch fenyn
(30) Ik als een slak verdwyn)
Door u genezen zyn,
Zo zal de faam, al was zy stom,
Op haar klaroen, en trom,
Uw eer, en lof,
(35) Gaan roepen of
De weereld driemaal om.

---

GEZANG.

1. INdien gy u zegt te branden
Door een lonkend aangezicht,
Of door twe yvoore handen,
Vriend! zo is u ’t hoofd te licht:
(5) Want de min heeft geen vermogen
Noch in handen, noch in oogen.
    2. Liefde krygt alleen haar luister
Uit het schoon en glinstrent goud;
Zonder dat zo is zy duister,
(10) En geheel verflaud, en kout.
[fol. O2r, p. 211]
Had Kupied geen goude schichten,
Waar zou hy zyn vuur meê stichten?
    3. Boog en koker kan niet maken,
Zo zyn pyl niet is verguld,
(15) ’t Gout dat kan het hart maar raken,
Maar de pyl heeft nimmer schult:
Trof een pyl van loot uw zinnen,
Gy zoud haten, en niet minnen.
    4. ’k Weet nochtans wel wat voor banden,
(20) Dat aan my de schoonheid geeft,
Goude lokken, peerle tanden,
Indien die een Juffer heeft,
Met een koffer vol dukaten,
’K zal die minnen, en niet haten.
    (25) 5. ’k Wil geen schat noch vreugde zoeken
Van Parnas, maar van Peru:
Al de rest wil ik vervloeken,
Want wat ’s deugd en schoonheid nu!
Zo een Juffer ryk is; deze
(30) Zal ook schoon, en deugdzaam wezen.

---

TEGENZANG.

1. ZO gy ooit, ô vriend! wilt minnen,
Wil geen acht slaan op het gout;
Haat een vrou met wyze zinnen,
En alleen om schoonheid trout:
(5) Schoonheid is de mensch gegeven
Om de liefde te doen leven.
    2. Haat de zotheid van de weereld,
Die, geblinddoekt door het geld,
Slegts op Juffers, wel beperelt,
(10) Al haar ziel en zinnen stelt,
Want ’t zyn slechte huwliks zaken,
Daar het gout de min moet maken.
    3. Wil altyt de trotsheid schouwen,
Die in ryke bruiden leeft
[fol. O2v, p. 212]
(15) Mits men altyt in de vrouwen
Met het gelt ook hoogmoed heeft.
Wil je een ryke vrou verkrygen,
Leer dan vry met schande zwygen.
    4. Wyze vrouwen van gelyken,
(20) Zult gy meê vol hoogmoed zien,
Mits ze al even als de ryken
Willen over u gebiên.
Wie zou zulk een wysheid roemen,
En niet liever zotheid noemen?
    (25) 5. Schoonheid is alleen gegeven
Tot een cierzel van een vrou,
Om de liefde te doen leven
Door de banden van de trou;
Zonder die, zyn al haar gaven
(30) Maar in drek, en stank begraven.

---

TOEZANG.

1. WAt kan d’ydle schoonheid baten,
Die verdwynt gelyk de wint?
Wat zyn tonnen vol dukaten,
Daar men nimmer rust by vint?
(5) Mits, die ’t meesten heeft van deze,
d’Onvernoegste zelfs zal wezen.
    2. Wie zal toch op schoonheid roemen,
Die de tyt ter neer kan slaan?
Even eens gelyk de bloemen,
(10) Die in haar geboort vergaan!
Bloemen, zeg ik, welkers bladen
Slangen voen om ons te schaden.
    3. Rykdom, ydelste aller dingen,
Wie is ’t, die op u vertrout?
(15) Wie kan tot uw lof iets zingen,
Wyl gy niet en zyt dan gout,
Welkers last, en smaak, en luister
Drukt, en dood, en sleept in ’t duister?
[fol. O3r, p. 213]
    4. Alles kan de tyd vernielen,
(20) ’t Zy hoe machtig, ryk of schoon,
Maar by welgeboorne zielen
Houd de deugd altyt haar kroon;
Waare schoonte, en rechte schatten,
Zyn het die de ziel bevatten.
    (25) 5. Wilt gy my, ô min! doen leven
In een aangenamen pyn,
Zo wilt my een Juffer geven,
Die en schoon, en ryk mag zyn;
Maar recht ryk en schoon is deze,
(30) Die de deugd recht wys doet wezen.

---

Op een Afzyn. Vois: La Duchesse Royale.

1. INdien, ô goddelyke maagd!
Uws slaafs getrouwe min u niet mishaagt,
Zo ly toch dat hy klaagt:
Ly dat hy zucht, niet om zyn strenge banden,
(5) Maar om ’t geval zyn straffigheid;
’t Geen hem van u, die ’t licht zyns leevens zyt,
Voor al te lang dus ongelukkig scheid.
        Doch kost myn pyn
        Verzekert zyn,
        (10) Dat in uw handen
        Zyn ziel, door u gewond,
        Die oude gunst noch vond;
        Dan achte ik ’t verdriet
        Van ’t afzyn niet,
(15) Maar hoopte, trots ’t geval,
Dat steets d’uwe weezen zal.
    2. Maar laas, dees hoop is nu als wind;
Nadien een ziel, die steets getrou bemind,
Zich nooit gerust bevind.
(20) Duizent beloften, en tien duizent panden
[fol. O3v, p. 214]
Van weeder-min, en trouwigheyt,
Die maaken, als ’t geval haar zamen scheid,
Zyn hoop tot wind, door onverzekertheid.
        Doch kost ik &c. ut supra.
    (25) 3. Doch wyl de zon, waar hy zich keert,
Van al wat leeft bemind word, en begeert,
Wyl elk zyn luister eerd,
Zo zal voor vast uw glans ook elk doen branden
Waar ghy voortaan uw stralen spreid,
(30) Waar door misschien een ander, die u vleid,
U zal vergeten doen myn trouwigheid.
        Doch kost ik &c. ut supra.

---

Sarabanda aan Fillis.

1. INdien gy my, gelyk ik u, beminde,
Schoone Klimeen, zo bleeft gy niet zoo schuw,
Gy zoud, als ik, de min vol zoetheid vinden,
En leed voor my, gelyk ik ly voor u.
    (5) 2. Gy zoud niet haten meer de zachte banden
Van ’t kleine kind, noch ook zyn heerschappy,
Maar zou uw hart, als gy myn hart ziet branden
Voor u alleen, ook branden doen voor my.
    3. Ik vind ’t voor u zo heerelyk te lyden,
(10) Dat ik de min geen pyn acht, maar genucht;
Daar gy in tegendeel, door die te myden,
Voor ’t zoetst vermaak van ’t jeugdig leven vlucht.
    4. Ach! laat uw hart Klimeen! eer eenmaal raken
Gelooft ook vry dat een, die trouw bemind,
(15) Nooit smart, noch pyn, noch ongeval kan smaken,
Daar hy niet steeds een dubble vreugd in vind.

---

[fol. O4r, p. 215]

Aan KLIMENE. Voix: Cyere Friponne, &c.

1. ZAl ik u dan hooploos beminnen,
En nooit uw onstantvaste zinnen
Eenmaal zien,
Eenmaal zien bewogen door myn smart?
(5) En zal ik eeuwig moeten derven
Het minste plaatsjen in uw hart;
Zo ziet gy de uur van myn sterven.
    2. Want wyl my de hoop slechs doet leven,
(10) Die my tot noch toe troost kon geven
In myn pyn.
In myn pyn, en eindeloze smart:
En dat gy my die nu niet doet derven,
Zo ziet gy de uur van myn sterven.
(15) Zo ziet gy, &c.
    3. Ach, laat eer in ’t end myn ellenden
Uw haat en onstantvastheid enden,
En beoogt,
En beoogt myn al te wrede smart:
(20) Laat eens myn trouwe min verwerven
Het minste plaasjen in uw hart,
Zo eindigt de uur van myn sterven,
Zo eindigt, &c.

---

La Tricarville.

DIe uw schoonheid niet bemint
Is ten minsten dol of blind.
Want de stalen van uw oogen
Branden ieder ’t hart zo net,
(5) Dat ik wed,
[fol. O4v, p. 216]
Dat geen zalf van Joost de Kooge
’t Vuur belet.
    2. Bloed! wat stond ik slecht bestelt.
Toen myn zieltje wiert beknelt
(10) In de schakels van uw banden,
Die ik nu noch alle daag
Van u draag,
Schoon zy my het hart doen branden
Lichter laag.
    (15) 3. ’k Weet wel, dat gy my slechs haat,
Mits gy my dus zuchten laat;
Maar dit moet niet eeuwig duuren;
Want zo gy my niet bemind,
Lieve kind!
(20) Zo ga ik myn vodden schuuren
Aan de wind.
    4. Want indien gy meent, dat ik
Steets zal blyven in dees strik,
Zo zyt gy wel pas bedrogen;
(25) Want ik min niet die my haat:
In die staat,
Acht ik d’aldergoelykste oogen
Niet een draad.

---

Aan KLIMENE. Voix: La Baptiste.

ACh! hoe lang zal myn Klimene
Dan noch twyfflen aan de pyn,
Daar ik daaglyks in verkwyn?
En hoe lang zal haar myn weenen
(5) Noch tot spot en wellust zyn?
        Zal myn min
        Nooit de zin
Buigen van myn vyandin?
    2. Zal zy dan myn trouste eeden
[fol. O5r, p. 217]
(10) Steets verachten, en versmaan?
En die nooit met gunst ontfaan?
Zal ik dan haar godlykheden
Eeuwig hooploos bidden aan?
        Zo zal zy
        (15) Haast in my
’t Eind zien van haar tiranny,
    3. Mits de dood haast zal gaan enden,
’t Geen haar zoet gezicht my gaf;
My bedelven in het graf:
(20) En daar door met myn ellenden
Snyden ook myn liefde af;
        Want myn noot,
        Al te groot,
Kan geen end zien dan de dood.

---

Aan KLIMENE. Toon: la Contesse.

1. GY zegt Klimeen! dat gy my mind,
En dat de trou, die gy in my bevind,
In’t end, uw haat, en strafheid overwint;
Maar ach! vergeef het myn,
(5) Indien de wreede pyn,
Daar ik vast in verdwyn,
My noch doet achten,
Dat uw gedachten
Recht heel anders zyn.
    (10) 2. Want zo lang als myn minnesmart
Dus heerschen zal in myn steets kwynent hart,
En niet in ’t end door u verdreven wart;
Zo ly, dat myn gemoet,
In al myn tegenspoet,
(15) Noch deze twyffel voed:
Dat myn Klimene,
Trots myn wenen,
[fol. O5v, p. 218]
My niet minnen moet.
    3. Zo gy in my dees wantrou haat,
(20) En dat gy wilt, dat die myn ziel verlaat,
Zo keer het rat van myn bedroefde staat.
Toon my geen enkle wind,
Die men in woorden vind,
En die my slechs verblint;
(25) Maar wil door werken
My doen bemerken,
Dat gy my bemint.

---

ANTWERPS GEDICHT, De MUNSTERSCHE TROMMELSLAG Op den Hollandschen toon.

            DE Hollandsche viskop
            Wil tegen den Bisschop
            Schuymbekken en razen,
            En tieren en blazen,
            (5) En knorren, en morren,
            En kyven, en snorren,
            En kauten, en praten;
            Dat hy met soldaten
            Te voet en te peerde.
            (10) Te vier, en te zweerde,
            De Geuzen wilt dwingen,
            Om reekning te bringen,
            Om datze voor dezen
            In ’t land zyn gewezen,
            (15) En kerken, en dorpen
[fol. O6r, p. 219]
            Te gronde afworpen;
            Gehagelt, gedondert,
            Gestolen, geplondert,
            Met moorden en stroopen
            (20) Het land afgelopen;
            Met voeten, en handen
            Van boeren te branden;
            De kloosters geschonden
            Als woedende honden;
            (25) En kelk, en cibooren
            In d’assche doen smooren
            Als grimmende Urken.
            Dat nooit noch geen Turken
            In Christene landen
            (30) En deden die schanden:
            De hemelsche spyse,
            Op kettersche wyse
            Getreden met voeten,
            Gy zult dat nu boeten!
            (35) Gy zult ’er ontgellen
            Gy booze gezellen!
            Dat stinkende vissop
            Zeght tegen den Bischop:
            Ga, lees u getyen,
            (40) Ga vormen, en weyen.
            Verkeert uwen deggen
            In kruyzen, en vleggen.
            Maar wacht u, maar wacht u!
            Hy is op de jacht nu,
            (45) Hy zal u wel krygen,
            En stille doen zwygen:
            U zeer vreemde treken
            Zal hy nu wel wreken.
            Hy zal u wel leeren
            (50) U leven verkeren!
            Dat spyt uwe neuzen
            Gy duivelsche Geuzen,
            Gy pestige ketters,
[fol. O6v, p. 220]
            Gy beelden verpletters
            (55) Gy branders, gy stookers,
            Gy nikkers, gy rookers
            Gy roovers, gy branders,
            Gy boose aanranders,
            Gy grypende poeffers,
            (60) Gy stinkende stoeffers
            Gly dwalende gekken,
            Gy gierige vrekken,
            Gy bloedige tygers,
            Gy waarheid verzwygers,
            (65) Gy zakken vol lugens.
            Gy valsche getugens
            Gy booze rebellen,
            Gy zatans gezellen,
            Gy boosheid betrachters,
            (70) Gy Princen verachters,
            Gy valsche rabauwen
            gy grypende klauwen,
            Gy onheil beramers,
            Gy rechte belhamers,
            (75) Gy roepers gy tierders
            Gy kerkenschoffierders,
            Gy roovers, gy kapers,
            Gy priesters betrapers,
            Gy gezels der landen
            (80) Vol oneer, en schanden,
            Gy fielen, gy schelmen
            Nu moet gy bedwelmen.
            Men zal dat niet lyden,
            Men zal u kastyden,
            (85) Al roept gy genade,
            Gy komt nu te spade:
            Uw klagt, noch het kermen
            Verdient geen ontfermen,
            Gy zult ’et betalen
            (90) Dat: zonder te falen.
            Uw moorden, uw hangen,
[fol. O7r, p. 221]
            Uw pramen, uw prangen,
            Uw worgen, en keelen,
            Uw rooven, uw steelen,
            (95) Uw slaan en u moorden,
            Uw stroppen, uw koorden,
            Uw ketens, en boeien,
            Dat zal u vermoeien,
            Uw pikken, u stroopen,
            (100) Gy duur zult bekoopen.
            Men zal u wel hebben,
            En krygen in ’t webben;
            Wy houden goei teekning,
            Za doet ons eens reekning,
            (105) Breng over u boeken,
            Men zalze doorzoeken,
            Wy zullen ’t wel maken,
            Naer uitwys der zaken:
            Of doe u verschooning
            (110) Aan uwen Heer Koning.
            Roep: Lacen, och armen,
            Wil onzer ontfarmen.

---

EEN HOLLANDSCHE VUYSTSLAG; Op een Brabandsche Toon. OF ANDERS Rezonnantie van den Munsterschen TROMMELSLAG, Op den Hollandschen Toon.

            EEn Antwerpsche Mispop,
            Een zwyn van den Bisschop
[fol. O7v, p. 222]
            (Om ravens te azen,)
            Durft hier komen razen,
            (5) En gnurken, en knorren,
            En schelden, en morren,
            En kyven, en kauten,
            Met rymen vol fauten:
            En maakt slegs wat verzen;
            (10) Voor Hollandsche neerzen.
            En leid hier te zingen
            Van Geuzen te dwingen;
            Alsof meester Barent,
            Die rovenden arent,
            (15) Zyn grypende pooten
            In steden, en sloten
            Zo lichtlyk zou krygen,
            Als hy ons kan drygen.
                Neen Antwerpze trommel;
            (20) Al waar jy de drommel,
            En Barent zyn besje,
            Zo zult gy het nesje
            Van Holland niet stooren,
            Schyt al uw cibooren,
            (25) Daar priesters, en papen,
            Mee spelen als apen.
            Men zal in uw kelken
            De zwynen noch melken,
            Wanneer ons uw landen,
            (30) Weer komen in handen.
            Dan zal men u wyzen,
            Wat Hemelsche spyzen
            Dat papen, en fielen,
            Zo godloos vernielen;
            (35) Wyl zy die door ’t bakhuis
            Slegs zenden naer ’t kakhuis,
            Als zynd’ een godloosheid,
            Vol duivelsche boosheid,
            Die zellefs een Heien
            (40) Zou moeten beschreien,
[fol. O8r, p. 223]
            En die deze blinden
            Noch kristelyk vinden.
                Maar zegt eens, gy uilen!
            (Wiens janken, en huilen
            (45) Voor beelden, en poppen
            Wiens zuchten, en kloppen,
            0p wambais, en knopen,
            Wiens rennen, en lopen
            Om Jakob zyn schelpen,
            (50) Alzo veel kan helpen,
            Als of gy de stikken
            Eens vaatdoeks gingt likken)
            Wat komt u doch over?
            Dus langer hoe grover,
            (55) Op Holland te schelden?
            Of meent gy als helden.
            Met vloeken, en rasen,
            Ons hier te verbasen?
            Ba neen doch; wy schyten
            (60) Eens in uw verwyten;
            Want ’t kan ons niet deren,
            Aan rok of aan kleren.
            Of gy ons voor ketters
            Voor beelden verpletters
            (65) Voor branders, voor stokers,
            Voor nikkers, voor rokers,
            Voor rovers, en branders,
            Komt schelden, of anders:
            Gy moogt aan die gekken
            (70) Der maarzen eens lekken.
                Gaat bruid met jou trommel,
            Vol Antwerps gerommel,
            Indien gy wilt kyven,
            By lepelstraats wyven;
            (75) Waar dat gy by Baiken,
            By Jenne, of Maiken,
            (Daar gy by verkeert hebt)
            Dat deuntje geleert hebt.
[fol. O8v, p. 224]
                Het schynt dat uw Keel is,
            (80) Als die van Broer Kneelis;
            Die nimmer de Staten
            Met vrede kon laten,
            En altyt met schande
            De Princen aanrande,
            (85) Die was in die tyen
            Wel fiks op ’t kastyen,
            Op nonnen, en kwezels,
            Dat lappen, en vezels
            Haar ’t aarsgat afhingen;
            (90) Maar wilt gy die dingen,
            Van Barendtjes wegen,
            Op* ons hier doen plegen,
            Zo maak j’een collatie
            (Behouwens uw gratie)
            (95) Wiens droevige botheyt
            Wel toon, dat gy sot zyt.
            Want Fyn Man! al willen
            De Nonnen haar billen
            Dat quisplen, en streelen
            (100) Der Papen wel veelen,
            Zo weet gy wel beter,
            Dat ons zo de veeter,
            Door schelden, en drygen,
            Niet los is te krygen:
            (105) Ook moocht gy wel weeten,
            Dat Hollandtsche scheeten
            Uit ’t Aars-gat der Geuzen,
            Met Brabandtsche Neuzen
            Zo slecht accordeeren,
            (110) Dat wel derf zweeren,
            Dat gy haar uw klouwen,
            Van ’t gat wel zult houwen.
            Des komt geen genade
            Ons thans noch te stade;
            (115) Gelyk zy naa dezen
            Aan u wel zal wezen;
[fol. P1r, p. 225]
            Wanneer men eerlange
            U licht zal zien hangen.
                Wel houd dan goê teekning,
            (120) En schryft vry die reekning
            In ’t blad van je balge,
            En hangt ’t aan de galge;
            En laat in die boeken
            De duivel dan zoeken
            (125) Wat kwaats gh’ in uw leven
            Daar in hebt geschreven;
            Zo zult gh’ uw papieren,
            Gedoemt zien ten viere,
            En gy aan den Koningh
            (130) Van Heintjemans woning,
            Lang roemen: Och armen!
            Wilt onzer ontfarmen.

---

De doodelyke nasmaak van de FRANSCHE BRANDWYN, En de levendige voorsmaak van ’t ORANGIEWATER. Stemme: Za allon, op Dragon, &c.

<"http://www.liederenbank.nl/liedpresentatie.php?zoek=9426&lan=nl">[Ulaeus, zie Liederenbank]

ZA bom bom roert den trom,
Steekt trompetten vry allom:
Ieder moet op dit termyn,
Noch eens op nieuw gewaarschouwd zyn
(5) Voor de Fransche Brandewyn,
Elk die hoede zich voor scha,
En ongena.
    Weet gy ’t niet? al ’t verdriet,
’t Geen de gantsche wereld ziet,
[fol. P1v, p. 226]
(10) En als noch zo droevig voeld,
Is door dees drank haar ingespoeld,
Die haar in de boezem woeld:
Dat zy loopt als zot, en dol
Geheel op hol.
    (15) ’t Poolsche ryk, als een lyk,
Valt gewislyk noch in ’t slyk,
Want het is zo vol en zat
Van dit verdoemde Fransche nat,
Dat ik ’t voor verlooren schat:
(20) Krygt het door zyn huisgezin
Geen braakdrank in.
    d’ Alkoraan, halve maan,
Die gy tans zo vol ziet staan,
En zo gloeijende om zyn kop,
(25) Of hy het al wou slokken op,
Is meê door dit Fransche zop,
Dien hy zoop by bekers vol,
Zo kroes, en dol.
    Die verraâr, de Hongaar,
(30) Zoop dees drank dat ’s wis, en klaar,
Waar door hy zyn zelfs zo veer
Vergat in trouwigheid en eer,
Dat hy wis zyn Vorst en Heer
Had vermoord door zyn stilet,
(35) Was ’t niet belet.
    ’t Munsters zwyn, vol fenyn,
Is dees Fransche Brandewyn
Zo gewend, dat hy ze staâg
Moet drinken driemaal alle daag
(40) Voor zyn goddelooze maag,
Die gewislyk aârs van kou
Verstyven zou.
    ’t Duitsche land, is ’t niet schand?
Word verraân aan alle kant,
(45) Mids dat Straatsburg slechs in schyn,
Het ryk onthaalde met zyn wyn,
Schoon het was dit helsch fenyn,
[fol. P2r, p. 227]
Daar hy alom met zyn broêr
Meê venten voer.
    (50) ’t Keizerdom, zoop zich stom,
Dat het naulyks door de trom
Van Turenne wierd ontwaakt:
Zo vast was het in slaap geraakt,
Ja zo ’t niet en had gebraakt,
(55) ’t Lag nu, in zyn drank versmoord,
Al lang vermoord.
    Karels hoofd, schynt verdoofd,
En van oordeel puur beroofd:
En waar komt hem dit van daan?
(60) Als dat hy zo zeer is belaan
Met het nat der lelyblaân:
Och! ontnuchterd hy niet gau,
Hy raakt in ’t nau.
    Op het lest, is ’t de pest,
(65) Al schynt het in ’t eerst al best:
Al smaakt ’t Fransche nat eerst zoet,
Op ’t lest, is ’t enkel gal en roet,
Daar een land van barsten moet;
Zuipt geen Fransche Brandewyn,
(70) Want ’t is fenyn.
    Maar waarom, leide ik krom
U den wyden wereld om?
Op dat u bekênd mocht zyn
De schade van dit helsch fenyn,
(75) Deze Fransche Brandewyn:
Slaat u oog maar in passant
Eens op ons land.
    Hoe wat ’s dit, dat de Wit
Tans, vol slaap, zo doddrig zit?
(80) Immers klonk het krygsgeschal
Van Frankryks wapens overal:
Wel wat schort hem, is hy mal?
Denkt hy om geen tegenstant
Van deze kant?
    (85) Frankryks trom, slaat: ik kom,
[fol. P2v, p. 228]
Met een tallelooze drom;
En de Nederlandsche Raad
Die weet, zo ’t schynt, noch van geen kwaad,
En veel minder van verraad:
(90) Zou hy door dees Brandewyn
Wel dronken zyn.
    Och het is, klaar en wis,
’k Meen dat ik hier niet in mis,
Al had gy geen bril noch glar
(95) Men kon licht zien dat al den bras,
Hier in ’t land beschonken was:
Zelfs de wysten op het lest,
Was buiten west.
    ’t Ging maar dob, dobbe dobbe dop,
(100) Geef terstond uw steden op;
En ’t was, Si vous plus Monsieur
Ontfangt ze, want de tout mon coeur,
Je suis vostre serviteur;
Zo dit nuchterheid bediet,
(105) Zo vat ik ’t niet.
    Neen dees wyn, steeg in ’t brein,
En van daar, naer alle schyn,
Kroop zy door de leên van ’t land,
Zo dat men schier aan alle kant
(110) Niet als dronke meesters vand:
Yder wist, als vol en zat,
Niet hoe hy ’t had.
    Doe was ’t land, wis vermand,
En nu ganschlyk in de hand
(115) Van Louis, die door zyn nat
Het dus verblind betoved had,
Zo de hemel niet het rad
Van zyn luk had omgezwaaid,
En heel verdraaid.
    (120) ’t Volk ontwaakt, en het raakt
Straks aan ’t hollen dat het kraakt,
’t Acht op teugel, noch op toom,
Maar ’t wekt veel Heeren uit den droom,
[fol. P3r, p. 229]
Die, noch byster zat en loom,
(125) Onzacht springen uit den slaap
Met vreemd gegaap.
    Strak was ’t kom, roerd den trom,
Schenkt Oranjewater om,
Want dat is recht medecyn,
(130) Voor die door deze Brandewyn
Zo bezukt beschonken zyn.
Hier door raken meest de leên
Weêr op de been.
    Maar een deel, welkers keel
(135) Was gewoon om al te veel
Van die Fransche Brandewyn
Te drinken, kon dit nat niet zyn,
Als een doodelyk fenyn.
Dees die kreeg ’er af de loop,
(140) En die verzoop.
    ’t Fransch geweld, stond versteld,
Als het Holland vond in ’t veld;
Die het dacht, naer alle schyn,
Dat nu noch door zyn Brandewyn
(145) Wel zo vast in ’t slaap zou zyn,
Dat hy het naer zynen zin
Zou nemen in.
    Maar de Leeu, Vries, en Zeeu
Riepen: waar toe dit gegeeu?
(150) Elk verbeter zyn abuis,
Men opend daatlyk sluis op sluis,
Daar het water met gedruis,
Door mag spoelen over ’t land
Aan alle kant.
    (155) Och Louies, hoe dus vies?
Zyt gy altyd zo exkies?
Proef nu meê eens van ons nat
Uit Hollands beste watervat,
’t Zal u niet licht maken zat.
(160) Laat het in vergelding zyn
Van uwe wyn.
[fol. P3v, p. 230]
    Hoe Vorst! hoe! zyt gy ’t moe?
Keerd gy weêr naer boven toe?
Houd by Rhyn en Maas vry steê,
(165) Zo lang als ons dees open ree
Niet belet word uit de zee,
Zien ik noch uw macht bezet
Eens heel in ’t net.
    Za alon, bon, bon, bon,
(170) ’k Hoor het dondren van ’t kanon,
’k Riek uit zee een bange lucht,
Ik loof d’ Estree die kiest de vlucht,
En zyn knecht met naâr gezucht;
’t Schynt aldaar geen Brandewyn
(175) Verkocht moet zyn.
    Maar te land, ’t schynt daar vand
Heer Louis noch dik een klant,
’t Geen genoeg te Naarden bleek,
Daar men de kans zo slecht verkeek,
(180) Dat men pas als dronken week,
Daar de plaats areê te land
Was in onze hand.
    Woerden kan, hier meê van
Tuigen, doe zo menig man
(185) Voor haar vest vermoord moest zyn,
Alleen om dat dees Brandewyn,
Met zyn grouwelyk fenyn,
’t Leger bracht aan onze kant
In misverstant.
    (190) Charle Roy, is ’t niet moy?
Bracht ons leger uit zyn ploy:
Dat die Fransche Brandewyn,
Ook overal verkocht moet zyn?
Hoe Sinjoor, het heeft geen schyn,
(195) Is Montal nu uwen vrind,
Of zyt gy blind.
    En die fiel, welkers ziel
Pluto laast zo wel beviel,
Liep zo dronken in dat kas,
[fol. P4r, p. 231]
(200) Gelyk een Koeros van zyn pas,
Of ’er niet te doen en was,
Boref ach! ach Zwammerdam!
’k Beklaag uw vlam.
    Holland ziet, gy ’t verdriet
(205) Van dees Brandewyn noch niet?
Hoor het kryten, en ’t gezucht,
En al dat jammerlyk gerucht
’t Geen hier weêrgalmd door de lucht;
Och! het is die zelve rou
(210) Van ’t droef Abkou!
    Dit ’s de kleur, en de geur
Van het flesje van Monsieur.
Kan ’er boozer helsch fenyn,
Als dees vervloekte Brandewyn,
(215) In de wyde wereld zyn?
Holland noch eens, vloek dien drank
Uw leven lank.
    Maar wilt gy, zeg het my,
Ietwes drinken, zo drink vry
(220) Van dat fris Orangiezap,
Waar door ons land weêr fiks, en schrap
Raakte uit zyne dronkenschap.
Holland zegen’ deze drank
Uw leven lank.

---

Nouvelles de ce Matin, Contées au second jour des NOPCES. Sur la voix: Pour un seul coup, &c.

1. DE ce matin, l’Amante de Cephale
(En se levant de l’Inde Orientale)
Parut en son habit Incarnadin,
[fol. P4v, p. 232]
Et promenant ses yeux dans cette Sale,
                    (5) De ce matin.
    2. De ce matin elle y vid un mystere,
Où seulement Cupidon, & sa mere,
Avoyent été present, jusqu’a la fin.
Et en voyant cette Amoureuse affaire,
(10) Elle dit ainsi, a Cythére,
                    De ce matin.
    3. De ce matin, O Gaillarde De