Dit is een onderdeel van FocquenbrochWerken1723.html. Klik hier voor het hele document.

ont size = +1>MARIA VAN TINGE. ZO krygt noch elk zyn deel na lang te loopen malen,
    Hoe vreemd het dikwils schynt, en buiten ons verstand
Den eene staat bedeest een lange wyl te dralen,
    Den ander speeld weêr als Rosette, of als Galant.

                                        1.
    (5) Gy Smids, die ik versta dat heden door den band
Des Huwlyks zyt verknocht, wat zag ik u eer dwalen,
    Gelyk een Hylas staâg veranderend’ van Sant?
Zo krygt noch elk zyn deel na lang te loopen malen.
                                        2.
Gy maakt u dan gereet van Tingen t’huis te halen,
    (10) En haar te omhelzen, als uw waardste, en liefste pand?
Leer hier uit, op geen ding te spotten, noch te smaalen,
    Hoe vreemd het dikwils schynt, en buiten ons verstand.
                                        3.
    My dunkt ik zie u beide als naer ’t gebruik van’t land,
In’t koor: nu op de straat: nu in de ruime zalen
    (15) Ter dis gezeten: nu op gang naer ’t ledekant,
Den eene staat bedeest een lange wyl te dralen.
[fol. B2r, p. 19]
                                        4.
Hoe Bruitje, schrik niet, ’t is geen Barentje van Galen,
    ’t Is Smids, uw Bruidegom, stap toe, het is geen schand?
Kupied speeld tinge, tinge, op cyter, en cymbalen,
    (20) Den ander speeld weêr van Rosette, en van Galant.
                                        5.
    Zo zoekt elk zyn vermaak op een verscheyde trant,
Ik zit, en dicht, en brui: jy zuipt vast wyn uit schalen,
    En smeed op ’t aanbeeld van die dertle Venus kwant;
Doch ’k hoop gy zult my haast met deze munt betalen,
(25) Zoo krygt noch elk zyn deel.

---

EEN ANDER.

GY hoeft dan ’s avonds niet de deur te gaan Verspieden,
    Noch u te schuilen in een stoep, of donker Hol;
Om andre minnaars scherp het vryen te Verbieden:
    Hoe kwam ’t dat Tinge nu wierd zulk een milde Pol.

                                        1.
    (5) Daar deze fynman laast zo toornig, en zo dol
Op u was, dat gy moest zyn huis, en dochter vlieden:
    En nu speeld hy een andre, en ook een beter rol.
Gy hoeft dan ’s avonds niet de deur te gaan verspieden.
                                        2.
’k Las van uw troudag niet zo haast de blyde miede,
    (10) Of ’k riep: is dan eens uit dat wederzyds geschrol?
Zo is ’t niet noodig meêr van toornigheid te zieden,
    Noch u te schuilen in een stoep, of donker hol.
                                        3.
    Nu hoor je dan ook niet uw ooms, en moeis gelol,
Wanneer die beide, om stryt, u steeds aan andre rieden:
    (15) Waar op uw maaiend hoofd van minneyver zwol,
Om andre minnaars scherp het vryen te verbieden.
[fol. B2v, p. 20]
                                        4.
’t Scheen toen eer mogelyk Egiptens piramiden
    Te schoppen uit de weeg, als een verdroogde drol,
Als beider koppigheid uit beider zin te wieden;
    (20) Hoe kwam ’t dat Tinge nu wierd zulk een milde pol?
                                        5.
    Doch ’t zy daar meê zo ’t wil, die buijen zyn op hol;
De Hemel geev’, dat zulks nooit weder mag geschieden!
    Hoe vliegt uw pols nu, als een tou door een katrol,
Nu gy malkaâr omhelst? doet ’t ’s morgens jonge lieden,
(25) Gy hoeft dan ’savonds niet.

---

EEN ANDER.

ZO treed in’t huwelyk Heer Smids met Juffrou Tinge,
    En laat zich zamen smeên door een gewyde Smit,
En past niet op God Mars, die menschen rygt aan Klingen,
    Gelyk hy menig hoen laat boren aan het Spit.

                                        1.
    (5) Daar menig gast aan toond de kracht van zyn gebit;
Terwyl ik t’his verslyt myn tyd met beuzelingen,
    En lydig daar myn hooft om rym te krauwen zit,
Zo treed in ’t huwelyk Heer Smids met juffouw Tinge.
                                        2.
Wie zou van vreugde dan geen kabriolen springen,
    (10) Nu ieder om geluk, en heil, en zegen bid,
Dewyl hy voor neemt om van Aaltje te gaan zingen,
    En laat zich samen smeên door een gewyde Smit?
                                        3.
    Doen men de wynkoop had, riep hy: zie, deze kit
Met kluin, o grunjers! moet elk door zyn gorgel wringen!
    (15) Nu roept hy weer: zuip ’t nat van Bacchus, datje split,
En past niet op God Mars, die menschen rygt aan klingen!
[fol. B3r, p. 21]
                                        4.
Tewyl hy ’t Bruidje streeld, en vleid om andre dingen,
    En bied haar in haar lamp zyn oly, en zyn pit,
Ja wenscht met lyf en ziel in haar te mogen dringen,
    (20) Gelyk hy menig hoen laat boren aan het spit.
                                        5.
Waar door hy zyn geslacht, tot in het derde lit,
Als olyfspruiten, ziet zyn dis noch eens omringen.
    Hoort gasten! wie ’t ook zy, die twyflen mocht aan dit,
Wilt gy deelachtig zyn aan zulke zegeningen?
(25) Zo treed in ’t huwelyk.

---

EEN ANDER.

’t IS’t ambacht van een Smit, Smits dienen wel by Smeden.
    Ludolf, gy vald dan met uw hamer zo in ’t Goud,
En krygt een Dame, ’t spyt de Koningin van Sweden,
    Die u verwarmen zou, al was ’t noch eens zo koud.

                                        1.
    (5) Wel is het mogelyk! byloo, nu sta je stout,
Nu gy zo uw talent hebt weten te besteden,
    Ik zeg noch eens, gy zyt in all’s naer wensch getrouwd,
’t Is ’t ambacht van een Smit, Smids dienen wel by smeden.
                                        2.
Die twist is dan gedaan? die tocht der narresleden
    (10) Is eindlyk uit het hoofd, en in een hoek gestout?
Gy krygt na d’oorlog meê zo loffelyken vrede?
    Ludolf, gy valt dan met uw hamer zo in ’t goud?
                                        3.
    Zo zyt ge een zot, zo gy nu steeds niet zit en klout,
Midsdien heir hoopwerk is, tot ofning van uw leden,
    (15) Indien je zelfs nu niet in ’t werken maat verflout,
Gy krygt een Dame, ’t spyt de Koningin van Sweden.
[fol. B3v, p. 22]
                                        4.
Als ik uw lief bezie van boven, tot beneden,
    Bevinde ik zelfs aan haar niet d’alderminste fout,
Dus roep ik, dit ’s ’er een (en geenzins buiten reden)
    (20) Die u verwarmen zou, al was ’t noch eens zo koud.
                                        5.
’k Wensch dan voor ’t laatst, dau u dit smeden nooit beroud!
Maar dat gy tinge speeld, zelf van de dag van heden,
    Tot dat uw hamer is versleten, slap, en oud,
En dan je kinders weêr ziet in dit ambacht treden!
(25) ’t Is ’t ambacht van een Smid.

---

BRUILOFSDROOM, Verhaald aan de jonge lui, Op de HUWELYKSFEEST Van Monsr. FONTEIN, En Juffr. N. N.

JOnge lui, wel hy hoe gaat het?
Leid het, zit het, hangt, of staat het,
Dat jy lui zo stemmig zit?
’k Moet je een reis wat toe gaan snakken,
[fol. B4r, p. 23]
(5) Hoewel dat myn kinnebakken
Is schier hallef uit het lit.
Kon ik Wals, ik zou het spreeken;
Want, na ’k wel heb omgekeeken,
’t Is hier meest van Waal kom of.
(10) Maar wat mag ik leggen praten,
Kon ik het, wat zou ’t my baten?
Want ’t ontbreekt my noch aan stof.
Zou ’t my ook aan stof dan schorten?
Bloed! dat zou myn eer verkorten:
(15) Wacht, ik heb daar wat bedocht,
’k Heb zomtyds heel snaakse droomen;
Zeker ’t zou zo vreemt niet komen,
Dat ’k ’er een te borde brocht.
Luister dan, wil jy het hooren,
(20) Maar ’k beding eerst van te vooren,
Niet te spreeken in myn schoot.
’k Droomde gistren toen het nacht was,
Dat ’k alleenig op de jacht was,
In een bosch, niet byster groot,
(25) Daar ik eindlyk, toen ’k vermoeid was,
(Mids ik juist niet wel geschoeid was)
My wat ruste in ’t malsche gras.
’k Had noch naaulyks plaats genomen,
Toen ’k van verre een maagd zag komen,
(30) Dat ons Bruidje zelve was.
Jy hebt op de Speeltooneelen
Wel van Granida zien speelen?
Zeker z’ had die zelfde schyn;
Zy ging ook (’k loof zy was dorstig .
(35) En van ’t loopen wat aamborstig)
Met der haast naer een Fontein.
Dees Fontein, die had een ader;
Zy die ziende, trad wat nader,
Zonder dat zy riep om hulp.
(40) Hier voldeed hy haar verlangen,
Toen zy mocht het water vangen,
’t Geen daar uit sprong in haar schulp.
[fol. B4v, p. 24]
Maar, o hemel! wat een vreugde
Docht my dat haar hart verheugde,
(45) Op het proeven van dit nat:
Zeker ’k dogt (een mensch droomd kluchtig)
Dat zy moest zyn waterzuchtig,
Want zy dronk en wierd nooit zat.
Eindlyk, na een drie vier teugen,
(50) Schoon ze ’er noch meer scheen te meugen,
Docht my dat zy voort verdween.
Wyl ik hier op in gedachten,
Noch iet anders scheen te wachten,
Zag ik iemand tot myn treên;
(55) ’t Was een boksvoet, of een Sater,
’t Leek bykans een Maartsche kater,
Zo droeg hy de staart om hoog:
Vrienschap, zei ik tegen dezen,
Wat mag dat voor water wezen,
(60) Dat die maagd zo bly toch zoog?
’t Is een water, welkers krachten
(Zei hy) meerder zyn te achten,
Als dat van de Hengstebron;
’t Is het puik der Medicynen,
(65) Want ’t is goed voor alle pynen,
Die men ooit in maagden von.
’t Kan haar zuchten en haar klachten
In een oogenblik verzachten,
’t Helpt straks, of de brand ’er in:
(70) Ja het heeft noch meêr vermoogen
Als de zalf van Joost de Kooge,
Men gebruikt ze in ’t huisgezin:
’t Helpt de kinders eerft aan ’t groeijen,
’t Doet het vrouwewerk wel spoeijen,
(75) Eindlyk, ’t is zo souverein,
Dat het.... maar hier bleef hy steeken,
En is voort van my geweeken,
’k Zag geen Sater, noch zyn schyn.
Des ging ik naer huis toe dwalen,
(80) Om myn besje te verhalen,
[fol. B5r, p. 25]
Wat ik al ervonden had;
Maat hoor, wat my zei myn besje:
Jongen, zei zy, j’hebt een flesje,
Vol van diergelyk een nat:
(85) J’ hebt meêr als je zuster Zaartje;
Want ik weet wel dat je vaartje
Jou dat heeft voor uit gemaakt.
’k Was zo blyd; maar juist de bakker
Blies warm brood, dies wierd ik wakker,
(90) En zo wierd myn droom gestaakt.
Maar bloed! had ik in dat droomen
Hier by jou lui kunnen koomen,
Wyl je hier zo zit in ’t rond :
’k Had, of’t iemand had van nooden,
(95) U myn flesje ook aangebooden,
Want het maakt je straks gezond.
En of je noch waard verlegen,
’k Heb daar strak weêr vaak gekregen,
’k Droom die droom noch wel een reis;
(100) En als iemand in dat droomen,
Dan geliefd by my te koomen,
’k Zal haar helpen naer den eis.

---

Proklamatie vol Entrelardatie Gedaan op de BRUILOFSFEEST Van Myn Heer N.L. en Mejuffr. G.S.

ALs ik let op de Bruid haar statie,
En al dezer Juffren goeje gratie,
Zo sta ik stom van admiratie:
Vermids ieders aangenaame fatie
[fol. B5v, p. 26]
(5) Meriteerd een generale aprobatie,
En een particuliere exaltatie.
Want boven dat vrouwelyke natie
Is een zeer adorable generatie,
Mids dat elk zonder kontestatie,
(10) Haar moet houden in veneratie:
Zo hebben, bovenal, deze Juffers de reputatie,
Dat zy, zonder eenige protestatie,
Boven alle andere hebben de prorogatie,
Want in deze groote convocatie,
(15) Van wegen deze huwlyksche confederatie,
Zyn de schoonheden zo in emulatie,
Dat elk, die haar ziet, in zyn imaginatie
Voeld een aangename alteratie,
En een inwendige agitatie;
(20) Die een mensch brengt in een zonderlinge tentatie,
Door een wonderlyke elevatie.
Want haar oogen zyn planeeten van kwaje prognosticatie.
Die Esopus, in de prefatie,
Van zyn boek van de Predestinatie,
(25) Met geen kwaje comparatie,
Vergelykt by een advokaats consultatie,
Of by een doktors visitatie:
Want door een zonderlinge ekwivocatie;
Van algemeene constellatie,
(30) Dreigen zy allemaal met een evacuatie,
Gevolgd van een lugubre evaporatie,
Van het droevig woordeke, helacie!
    Doch my dunkt dat myn oratie,
In plaats van te bekomen een favorable acclamatie!
(35) Zo zy langer duurde, wel zou komen in indignatie:
Daarom, vreezende eenige heimelyke accusatie,
Zal ik eindigen deze myn Proclamatie,
Na dat ik aan de gehuwde noch maar zal gedaan hebben deze comprecatie,
(Alias toewensching, naer de duitsche translatie)
(40) Dat zy in haar tegenwoordige conjugatie,
In het stuk van de procreatie,
[fol. B6r, p. 27]
Mogen doen zulk een élaboratie,
Door een inwendige distillatie;
Dat haar vrolyke incarnatie
(45) Haast mag gevolgt worden van een gelukkige Impregnatie;
Op dat zy, na negen maanden computatie,
De vruchten zien van deze inplantatie:
Om te strekken tot reparatie
Van de menschelyke exstirpatie,
(50) Door de dagelyksche mortificatie;
En tot haar eige recreatie.
    Voords wensch ik, dat deze gantsche congregatie,
Die wel mag nemen in consideratie:
Op dat zy mogen komen tot imitatie
(55) Van de huwelyksche negotiatie,
Door een avantagieuse capitulatie,
Op dat wy in korte spatie
Door een blye annunciatie,
Weêr werden geroepen ter celebratie
(60) Van uwe feesten zo vol van statie,
En wyl wy vast wachten naer deze certificatie,
Zo bidden wy u naer behoorlyke recommandatie
Om een particuliere insinuatie
In U E. aller goeje gratie.

---

BRUILOFSPRAATJE, Verleend aan Myn Heer J.V.R. en Mejuff. E. de M. Zamen gehuwd op drie Koningendag, anno 1665.

JA wel, ik zie jy bend dan zeper
Bruid en Bruigom met malkaâr:
Och! de liefde is als peper
Zei myn zaalge bestevaâr.
[fol. B6v, p. 28]
    (5) Want hy brand en maakt geen blaren,
En hy warmt een mensch zo wel,
Dat me ’er kan een rok meê sparen,
Van een dubbeld vossevel.
Bloed! wat komtje dit ter stade,
(10) Jongelui, in deze tyd?
Wyl je schier als gaar gebraden,
Van de min zyn fakkel zyt.
Die u kou noch wind doet voelen,
Mids u die, door bloed, en murg,
(15) Een klein vuurtje doet krioelen,
Dat je warm maakt durch on durch.
’k Loof de blauwgekaakte winter
Heeft op u t’hans weinig vat;
Wyl je zonder vuur of splinter,
(20) Warmer bent als ’t Aaksche bad.
Zeper, ’k loof het by te slapen
Is t’hans wel een fraaije zaak;
Daar ik vast op sta te gapen,
Als een exter op een staak,
(25) Want ik moet my slechs belyen
Met een deeken drie of vier,
Die my zomtyts noch by tyen
Wel doen krimpen als een mier,
Had ik toch van Zwaneveeren
(30) Maar een arm vol in myn bed,
’k Loof ’t zou my dan ook niet deeren,
Dat nu vaak myn slaap belet.
Doch, wat kan my ’t wenschen baaten?
Niet een zier, och zo ’t zo was,
(35) Duizent tonnen vol dukaten
Kwamen niet by my te pas.
Maar dit zyn slechs vizevazen,
Want al wenschte ik dard’ half jaar,
’k Loof ik had, voor al myn razen
(40) Al zo veel van ’t een, als ’t aâr.
    En jy goê lui onderwylen
Stapt vast uw geluk te moet;
[fol. B7r, p. 29]
Wyl de min u door zyn pylen,
Al uw wensch bekomen doet.
(45) Want gy Bruigom, krygt een Bruidje,
En gy Bruidje krygt een man,
Door wiens hulp het minneguitje
Al uw smart geneezen kan.
Mits hy u flus met uw beyen
(50) Leeren zal het A. B. C.
Van het geen in ouwe tyen
Adam met zyn Eva deê,
Die gestrengeld in vier armen,
’t Eerst bedachten, met een zwier,
(55) Hoe dat men zich kan verwarmen,
Schoon men naakt is, zonder vier;
Want dat was het eerste ambacht,
’t Geen zy pleegden na hun schuldd,
’t Welk die moode in hun stam bracht,
(60) Die jy nu meê volgen zult.
Want de boukunst, die hy leerde,
Hing niet van zyn ploeg alleen,
Daar hy d’aarde wat meê keerde,
Die zo hart wiert als een steen,
(65) Maar bestond ook in dat ploegen,
’t Geen hem met zyn ribbig wyf
Vaak deê van den arbeid zwoegen,
Of hy had de koorts op ’t lyf.
Want dat was eerst d’aarde bouwen,
(70) Dat was zaaijen in de voor,
Die de weereld op moest houwen,
Want daar groeid en bloeid zy door.
En dit ambacht, jonge luidjes,
Zulje nu meê leeren gaan;
(75) En meê planten gaan die spruitjes
Die de weereld doen bestaan.
Spruitjes, zeg ik, die na dezen,
Als j’ ’er hebt een half dozyn
(Want dat tal dat moet ’er wezen)
(80) Al jou vreugde zullen zyn.
[fol. B7v, p. 30]
Mids ze als telgen van olyven,
Om je tafel zullen staan;
Daar vaak niet veel op zal blyven,
Als haar kaakebeenen gaan.
(85) Want dat tuig zou met zyn zessen,
Zo een kwant als meester Fok,
d’Ooren van zyn kop of vressen,
Met de noppen van zyn rok.
Want door ’t roeren van haar kaken,
(90) Kan dat volk met goed fatzoen,
Beurs en tafel schâloos maaken,
Zonder dat haar tanden bloên.
Doch by welbeduite luiden,
Als myn Heer de Bruidegom,
(95) En Mejuffer ’t puik der Bruiden;
Is dat goet slechts wellekom.
Want dat’s d’oorzaak van hun trouwen;
En dat’s d’oorzaak, dat hun slaaf,
Die zyn ooren graag zou houwen,
(100) Niet kan bidden om die gaaf.
    Doch ik loof jy word dit praaten,
Jonge lui, te met al moe;
Wel ik zal ’t dan hier by laaten,
Want jy wildt na Bethlem toe;
(105) Om drie Keuninkjen te speelen;
’k Sie het wel aan onze Bruid,
Die ik wed, by myner zeelen,
Dat ons wenst ter kamer uit.
Nou, jy zult de keuning trekken,
(110) Bruidjen wildt zo bangh niet zien;
Jy zult keuningin verstrekken,
Met d’alderlangst van drien.
Gaat slechs zafjens heenen stappen;
Niemand isser die ’t belet;
(115) Niemand zal het kunnen klappen,
Dan de deekens van je bet.
Deekens, zeg ik, die getuigen
Zullen zyn van dit krioel,
[fol. B8r, p. 31]
Van dat kussen, likken, zuigen,
(120) Eindlyk van al ’t zoet gewoel,
Daar jy zult de nacht in slyten,
En waar van jy morgen vroeg
Licht noch eensjes zult ontbyten;
Schaft de Bruigom slechs genoeg.
    (125) Doch my dunkt ik zou gaan enden,
En ik loop op een gallop;
’k Wil myn toom dan om gaan wenden,
En gaan houden strik strak op;
Met u maar alleen te zeggen,
(130) Dat, wyl dat jy van de nacht
Licht niet veel op zy zult leggen,
Dat je neemt wel goejen acht,
Zo jy door ’t om hoog te kyken,
Licht een staartstar wierd gewaar,
(135) Dat je niet en moet bezwyken,
Want zy dreigd met geen gevaar;
’t Zyn natuurelyke zaken,
Lieve Bruidje! en daarom,
Wil je ’er slechs meê vrolyk maken
(140) Vin jy ze aan je Bruidegom.

---

[fol. B8v, p. 32]

Op het Bonttig Verbond Tusschen Monsr. N.V. Bontwerker, En Juffr. N. N. Te zamen door den Echt bontig verbonden Anno l66l. Op de Wyze: Meisje hoe staander jou oogjes en dryven.

                                        1.
BRuigom, hoe ga je jou winkel stoffeeren?
’t Is of j’ het ambacht eerst nieut kwam te leeren,
Nu je provizie doet van zo veel Bont,
Dat je ’er wel tien jaar meê Bontwerden kond.
                                        2.
De koude winter, die schrale scharminkel
Roofde van Bont lest bykans j’ heele winkel;
Daarom zo doe je, myns oordeels, niet kwaad,
Datje weêr nieu Bont in ’t voorjaar opslaat.
                                        3.
Trek op dit Bont dan weêr snedig aan ’t touwen,
Om ’er de mot wel ter deeg uit te houwen,
Werk je ter degen, ik wed om een duit,
Je krygt ’er in ’t jaar een klein vlokjen uit.
                                        4.
Doch ondertusschen, jy jonge lui, wakker,
Toon je van avond in’t werken niet zwakker;
En schoon je meê juist niet werkt in ’t Bont,
Werkt in de wyngaard, wy1 je anders niet kond.
                                        5.
Laat eens herwaaijen een goeje gesondheid,
Van onze Bruigom, die flus al in’t Bont leid,
Drink op ’t lang leven eens van onze Bruid,
Daar meê, ik zwyg, want myn liedjen is uit.

---

[fol. C1r, p. 33]

Aan myn Heer en Mejuffr. N.N. Op haar NABRUILOFT.

GY nieugetroude jonge lui,
Of jonggetrouwde nieuwe lieden;
(Want ’t scheelt my pas een halve brui,
Of men ’t op ’t eerst of ’t lest wil dieden,
(5) ’t Is my genoeg hoe ik het dui)
Ik kom om wat met jou te praten,
Op dit verheugde weêrreis maal:
(Hoewel ’er zyn die dat woord haten,
En noemen ’t op zyn hoofs een baal,
(10) Voor my ik zal ’t by ’t eerste laten)
    Wyl dat je nu al voor een tyd,
Zint ik je lest zag voor de koster,
Zo vast aan een gekoppeld zyt,
Als klootjes van een paternoster;
(15) Zeg hoe je nou je dagen slyt?
    Of eer, hoe slyt je nou je nachten,
Doch je vraagd licht wat my dat raakt?
En j’ hebt gelyk in die gedachten:
Want wyl men’s nachts geen neuten kraakt,
(20) Wat antwoord had ik wel te wachten?
Doch ’t zy hoe ’t zy, jy man en wyf,
Ik wou wel datje eens in der daad sprak,
Of je niet zomtyds lyf om lyf,
Wat uit de Janpottagies naatzak
(25) Speeld met malkaar om tydverdryf.
    ’k Weet dat altyd wel van te vooren,
Dat myn kouzyn dat werk verstaat,
Of hem de kunft was aangeboören,
Indien hy slechs maar langs de straat
(30) Zyn googeltuig niet heeft verlooren,
[fol. C1v, p. 34]
Want zie, een mensch ontvalt wel wat,
Dat daar na wel ter sta zou komen;
Hoewel ik weet wel, dat hy dat
(Gelyk als zynde van de vromen)
(35) Al vry wat heeft bewaard gehad.
    Maar heer, nicht kolt je ’t ook wel vaten,
Toen ’t eerde van je levtn was,
Toen je ’em met een paar neutmuskaten,
Zo met een has pat weder fat,
(40) Zo ras te bord zaagt komen, laten?
Of zeg eens hoe je dat aan Hond,
Toen hy dat hansje met ’t rood rokje,
Zo met een yaard naer Rome zond;
Zeg, droomde je niet wel van ’t Hokje,
(45) Daar je al de kracht van ’t werk in vond?
    Byloo het moest ja kluchtig wezen,
Zeg, docht het jou geen tovery?
Begon, je schier niet al te vrezen,
Dat hy door al die goóglery,
(50) Schier al jou zinnen had belezen?
Doch ’k loof, je word ’t nu al gewend,
’k Denk, je begint ’t al meê te leeren:
’k Denk, dat je (want men vat in ’t end
Met lang met googlaars te verkeeren)
    (55) Nu meé al van het ambacht bent.
    ’t Hoeft daarom niemand vreemd te lyken,
Wanneer je eens na een maand, of tien,
Zult zien hoe var je kunst kan reiken,
En dat men u zal toovren zien
(60) Een popje, dat zyn vaar zal lyken.
    Gantsch bloed! wat zei ’t een baantje zyn,
Als je gaat naer de Voolwyk roejen,
En plukt uit ’t riet een poppelyn,
Dat myn gedacht zal aan doen groejen,
(65) Met een getoverde kouzyn.
    En lykwel, kyk, zo moet het lukken,
Indien het anders wel zal gaan:
Want zonder zulk een tuig te plukken,
[fol. C2r, p. 35]
Waar zou de weereld door bestaan?
(70) O maat, sy was al lang in stukken;
    Daarom zo googeld zo al aan,
En houd de wereld zo in essen,
Op dat jy (als jy hebt gedaan)
Jou kinders naer hun vaders lessen,
(75) Meê ziet dien zelfden weg ingaan.

---

Op de Huwlyksfeest van Monsr. N.N. en Mejuffr. N.N.

JA wel vriendschap N.N.
’k Zou bykans gaan zitten schreyen,
Nou je my te bruiloft nood;
Want nou moet ik wel wat dichten,
(5) Om je weder te berichten,
Met wat vaarzen voor jc brood.
En och, ’t komt my thans zo kwalyk;
Want het rymen dat is schalyk
Voor zo jonge praktizyn,
(10) Als jy weet dat meester Fok is,
Die, wyl dat zyn werk wat drok is,
Eer in ’t ziekhuis diend te zyn,
Dan te leggen poëfseeren:
En dat komt van ’t stollesteeren,
(15) Dat hy lest zo zot begost:
Want nou heeft hy het officie,
Of eer bene, of maleficie
Zeper, had ik ’t toen gelaten,
’t Had my zooien kunnen baten,
(20) En jou een goed Bruilofsdicht.
Want een officier pro Deo,
Zo die dicht pro Hymeneo,
Zo misdoet hy in zyn plicht:
Want myn meesters en myn heeren
[fol. C3v, p. 36]
(25) Houden niet van ’t poëseeren,
Of’t moest meê pro Deo zyn,
En dat zou naer zotheid zwymen;
Want voor niet te leggen rymen,
Dat en past geen Rhetrozyn.
(30) ’t Is genoeg, voor niet, by zieken
Zweet, en vuiligheid te rieken,
Doch dat doet men als Doktoor;
Maar voor niet te poëseeren,
Dat ’s de Musen aft’ronteeren,
(35) Schaften ze ’er geen slempen voor.
Nu, dat ’s me in ’t passant ontvallen;
’k Mag nu van wat aars gaan kallen;
Laat ’er een patiënt of acht
Een kwartiertje langer steenen,
(40) Dar loopt met de bruiloft heenen,
’k Heb ook wel na haar gewacht.
    Wel, Heer Bruigom, wyl jy hedcÈ
Dan gaat met je Bruidje treden
Tot den tempel van genucht
(45) (Wanre woonplaats der gelukken)
Danst je hert nu niet op krukken
Wel een el hoog in de lucht?
Ken j’ het met je zelf wel schikken?
Heeft de dag wel oogenblikken,
(50) Die u schier geen jaren zyn?
Bloed! wat moet jy wel verlangen,
Om te streelen borst en wangen,
Van uw waarde Grietelyn,
Die, streeld gy haar borst en kaaken,
(55) U wéér zal wat anders raaken,
’t Geen ik hier niet noemen moet:
Want die vrouwelyke gasten
Vreezen geen ding aan te tasten,
Als ’t haar slechts geen zeer en doet:
(60) Bloemerhert! wat wil ’t een pret zyn,
Als jy t’avond zult te bed zyn,
Daar je.... maar holla, dat ’s uit;
[fol. C3r, p. 37]
Dat rym diend wel wat verbeterd.
Daar je broekje word ontvcterd,
(65) Door de handen van je Bruid.
En daar jy lui, met je beyen,
Even als twee heunigbeyen,
Uit een aangenaame blom,
Zult malkanders zoetheid zuigen,
(70) Tot de Bruid eens valt in duigen,
Die wel weten zal waarom.
Wyl ’t haar van geen neuten kraken,
Noch van Keulen, noch van Aken,
Op het lyf zal zyn gewaaid;
(75) Maar zy zal wel kunnen vatten,
Dat het zaad eens uit moet spatten,
’t Geen in goed land is gezaaid.
En zo zul je, eer ’t jaar noch uit is,
Weten hoe een mensch gebruit is,
(80) Die een kind te wiegen heeft;
Dat je leid aan ’t oor te kryten,
Als de min het voor zyn dryten,
Vaak wat op zyn fliokert geeft:
Schoon ik fèhier zou durven zweeren,
(85) (Alhoewel het profeteeren
Van een arrem Rhetrozyn
Zomtyds kwalyk uit kan vallen)
Dat jou kinders met haar allen,
’t Kwaatste slag niet zullen zyn;
(90) Want een vaartje, en een mortje,
Die geen alderminste gortje
Hebben, dat haar kwalyk staat,
Zouden die geen jongens maken,
Van een andre sneê van laken?
(95) Neen, dat was te flechten daad.
’t Zullen wis kabouters wezen,
Die, zo dra zy kunnen lezen,
In het grootschool zullen gaan,
Daar zy wis wel zeven malen,
(100) Primus prys uit zullen halen;
[fol. C3v, p. 38]
Of myn pen die liegt er aan.
In het end, indien het waar is
Dat het kind is, als de vaar is,
Zo verzeker ik jou wis,
(105) Dat jy twee goe lui, na dezen,
Makers zult van kindren weten,
Daar der niet een gek van is.
Schoon dat werk lest schier mislukt had,
Toen de dood je schier verdrukt had,
(110) Onder dat klein pakje hout;
’t Geen je storte naer je hakken,
En je wou als haring pakken,
In dat ongemaklyk zout.
Och! wat had ik wel gekreeten;
(115) ’k Had my zelf schier opgegeeten,
Had jy lui zo gek geweest,
Dat je daar zo had gaan derven,
En ons daar door had doen derven
Zulk een heerlyk bruilofsreest.
(120) ’k Wed God Hymen met zyn zangen,
Had zich zelf uit spyt verhangen;
Ta Kupido, die de mia
Eerst deê in uw bord ontvonken,
Had zich zelf in ’t Y verdronken;
(125) Of altyd, ik beel ’t my in.
Maar hy, die u dus bewaard heeft,
En u nu te zaam gepaard heeft
Door een onverbreekbren band,
Wou niet hebben dat de parkes,
(130) (Die vaak zyn zo dom als varkes)
U dus rukten aan een kant.
Maar wou eerst uw troudag zeegnen,
En voortaan op u doen reegnen
Heil, en luk, by emmers vol.
(135) En hy wil, dat wy met eenen,
Die uw vreugd nu zien verschcenen,
Speelen meê een Bruilofsrol;
Doch van d’uwe zeer verscheyen;
[fol. C4r, p. 39]
Want als jy naer bed gaat tyen;
(140) En daar op het weelig dons
Trekt aan ’t speelen, met je beyen,
De Batailje van Pavyen,
Denkje niet eens meêr om ons;
Daar wy ondertusschen dronken
(145) Door de wyn, of door de lonken
Van een jufferlyk gezicht,
Zullen zien als halve gekken,
Die wat tydverdryf verstrekken,
Aan jou eene of andre nicht.
(150) En die onder duizend geuren
Schier haar darmen zullen schuuren,
Door’t lang roepen overluid:
Lang moet onze Bruigom leven,
En steeds zyn in luk verheven,
(155) Met zyn aangename Bruid.

---

Op de BRUILOFTSFEEST Van Monsr. N.N. en Mejuffr. N.N.

IN’t end, het schynt dan dat de parkes
(Die norsse en onverzaatbre varkes)
Ten lesten eenmaal houden op
Van zo veel levensdraân t’ontknoopen;
(5) Vermoeid van ruim een jaar te loopen,
Op zulk een doodelyk galop,
En Monsèur Karon,, die voor dezen
Zo yslyk bezig plag te wezen,
Rust nu zomtyds wat met gemak;
(10) En speeld een deuntjen op zyn fluitje,
Of zit op ’t land, of in zyn schuitje,
En smookt met vreên een pyp tabak.
[fol. C4v, p. 40]
Vrou Venus, die in die allarmen
Schier hand noch voet heeft kunnen warmen,
(15) Maar schier als dood gevrooren was,
Begint in ’t end weêr wat t’ontdoojen,
En zit zich zelf weêr op te toojen,
Met ’t beste hulzel uit haar kas.
Haar neef, die goeje signeur Hymen,
(20) Die zint een wyl voor bruilofsrymen
Schier niet gemaakt heeft dan zyn strop,
Begint weêrom van vreugt te bremmen,
En lykt zyn pruik weêr uit te kemmen,
En zet op nieuws zyn knevels op.
(25) Nu dat hy ziet, dat door het trouwen,
Hy weêr zyn winkel op kan houwen,
Mids nu zyn neering weêr herleefd,
Die zint een wyl zo was verloopen,
Dat, op driakel te verkoopen,
(30) Hy al een wyl beraatslaagt heeft.
Want aber ’t was der Herr van nooden,
Nadien hy van de bruilofsbrooden
Zo wel zyn leven houden moet,
Als schenkers, koks, en deurbewaarders,
(35) Dat zomtyds zyn geen kostbespaarders,
Maar kwisters van een aârmans goed;
Doch nu door ’t keeren van de tyen,
Hy zich weêr ziet op nieuw beryen
Zo menig vrolyk bruilofsbed,
(40) Nu trekt hy weêr aan ’t rymen maken,
En raakt zo met zyn magre kaken
Vaak weêr tot de ooren toe in ’t vet.
Gy Bruigom, met uw waarde Bruidje,
Die door ’t vervlerkte minneguitje
(45) Meê eindlyk zyt in staat geraakt,
Om door de hulp van Monsieur Hymen
Malkander zo in een te lymen,
Dat gy tot een kunt zyn gemaakt;
Wat luk gaat u nu niet bejeegnen?
(50) Wat vreugd zal Hymen niet doen reegnen
[fol. C55, p. 41]
Op uw verliefde zielen neêr?
Wyl gy zyn scha dus helpt vergoejen,
En dus zyn ambacht weêr doet bloejen;
En hem weêr steld als in zyn eer.
(55) Voor my, ik zou wel durven wedden,
Dat schier van tachtig bruilofsbedden
Niet een het uw gelyk lal zyn: È
Want Hymen, tot zyns eers vermeering,
En tot herftelling van zyn neering,
(60) Zal dat met thym, en majolyn,
Tot uw vermaak, zo dicht bestrooijen,
(Om elk die ’t ziet daar door te nooijen,
Öm u te volgen op het spoor)
Dat gy daar door een vreugd zult voelen,
(65) Die u door merg en bloed zal woelen,
En kruipen al uw leden door.
    Gans bloed! wat wil Ver t’avond dagen!
Wanneer je op Venus kordewagen,
Zo vreugdig word in een gekruid;
(70) Wat wilt gy in dat bly omarmen
Een kitling voelen in jou darmen,
En jeuking krygen door je huid?
Ik’wed bylo, als ’t jaar al uit is,
Dat zy, die nu van daag de Bruid is,
(75) Noch wel zal denken aan dees nacht,
Die haar voor ’t eerfte van haar leven, -
Wel negen maanden aan zal kleven,
Door deze vreemde kitteljacht:
Waar in zy zal met vreugd gaan vangen,
(70) Geen wild als men te koop ziet hangen
Ontrent de pensmark, en de hal,
Maar een tam dier, ’t geen op een draatje,
Haar lyken zal, als zyn Mamaatje,
Mids ’t haar Mamaatje maken zal;
(85) En haar doen zien, dat by te slapen
Niet anders is als naer te apen
Een ding gelyk men zelver is;
Mids men daar door, in kind, en neeven,
[fol. C5v, p. 42]
Zich zelve weêr doet als herleeven,
(90) In een bezielde beeltenis.
    Doch ’t lykt, o jonggetroude luiden,
(Die ’t puik van Bruigoms en van Bruiden,
Zo wel als iemand, heeten meugt)
Dat ik hier wel te veel zou praten,
(95) ’t Is best dan, dat wy ’t hier by laten,
Om niet te hindren aan uw vreugd,
Daar u de Minnengoôn verbeijen.
Gaat, stapt gy heenen met u beiden,
(100) Al zwierende om uw ledekant;
Het welk zy, tot uw bly omarmen,
Met stoof, noch bedpan zullen warmen,
Die u van vreugde zal doen smelten,
En by uw hartjes als op stelten
(105) Doen danzen, door zyn lekkerheid;
En die ik wensch, dat van uw beyen,
Zo lang gy leefd, niet af mag scheyen,
Maar groeijen steeds in zoetigheid.

---

Ter Bruilofte van den Heere HENDRIK NOORMAN, En Mejuffr. ZARA VAN LOENEN. Te zamen in den Echt verbonden den 1. van Bloeimaand, 1667.

NAulyks wil de kryg gaan enden,
Naulyks lykt God Mars zyn benden
t’Huis te roepen uit de zee,
Of de moeder van het minnen
(5) (Die een wyl niet heeft gedaan
[fol. C6r, p. 43]
Dan uit armoê wat te spinnen,
Mids haar neering stil bleef staan)
Schynt weêrom op nieuws te leven;
Wyl dat Mars, uit ’t krygsgewoel,
(10) Zich weêr wil tot rust begeven
In de armen van zyn boel:
Zy, die hem vast zit te wachten,
Schiet haar besten tabberd aan;
Wyl men haar by dag en nachten
(15) Pal ziet voor haar spiegel staan;
Om haar lokjes te friseeren,
En het hulssel van haar kap
Op ’t galantst te disponeeren,
Naer de zwier van ’t Jufferschap,
(20) Om haar minnaar te behagen;
Die het krygsgerucht verband,
Voor ’t gekraak der onderlagen
Van vrou Venus ledekant.
    Zyt gy nu belust te weeten,
(25) Zoete Bruid, en Bruigom! wat
Dees conjunöie der planeeten
Uit wil broeijen in dees stad:
Zo zal ik ’t u uit gaan leggen,
Wyl dat zomtyds een Poëet
(30) (Wat de lui ook mogen zeggen)
Kan passeeren voor profeet.
    Om u dit dan kort t’ontvouwen,
Wel zo denkt vry anders niet,
Dan dat gy slechs, Trouwen, Trouwen,
(35) In de lucht geschreven ziet.
Want, zo even als hier boven
By de Goôn de zaaken staan,
Zo moet gy voor vast geloven
Dat het hier ook toe moet gaan;
(40) Want, wanneer Messieurs de starren
Met malkaâr oneenig zyn,
En, gelyk een party narren,
Niet en trekken eenen lyn,
[fol. C6v, p. 44]
O dan deugt het voor zint Felten
(45) Hier ook op de weereld niet;
Mids men dan de droes op steltenÈ
En schier niet dan oorlog ziet.
Maar wanneer die zelfde Heeren
Vredig in conjunctie treên,
(50) Dan kan men dat conjungeeren
Strak meê voelen hier beneên.
Alles volgt terstond haar mode;
Door een kitling van het bloed,
Die een mensch, als uit den doode,
(55) Vrolyk weêr herleven doet.
Daatlyk ziet men mensch, en dieren,
Zich vermengen onder een,
Door ontsteeke minnevieren,
Die haar kruipen door de leên.
(60) Daatlyk ziet gy veld, en boomen,
Als ontluiken door de min:
Zelfs de visschen in de stroomen
Zuipen minneteugjes in;
Ja, ’k geloof de harste keven,
(65) Zoud gy midden op den Dam
Vaak elkaar op ’t lyf zien ryen,
Door een zoort van minnevlam.
    Zo dat men hier door kan weeten,
Dat de schepzels hier op aard
(70) Met myn Heeren de planeeten
Zyn van een en zelfden aard;
Want geen ding geschied hier boven,
Of ’t gebeurd meê hier beneên;
’t Geen my vastlyk doet geloven,
(75) Dat het alles hangt aan een.
    ’k Bid u, ziet eens, hoe van varren,
Met haar zondaagsmantels aan,
Al die tintelende starren
(80) Als verheugd ter bruiloft gaan;
En ziet dan eens van gelyken,
Of dit cierlyk bruilofsfeest
[fol. C7r, p. 45]
Niet zal naer de hemel lyken;
Daar de Juffers, bly van geest,
(85) Pas als starren zitten pronken
In het byzyn van de maan;
Daar gy, door uw zuivre lonken,
Bruidje! thans wel voor moogt gaan.
    In der daad, kan ooit een hemel
(90) Hier op aard zyn uitgebeeld,
Zo dunkt my, dat dit gewemel
Daar de rechte rol van speeld.
    Doch voornaamlyk in uw beijen,
O aan een verknochte twee!
(95) Welkers vreugd aan alle zyen
Brengt een tweede hemel meé:
Want wat wellust, en gelukken,
Zie ik niet voor u bereid,
Die gy met elkaar zult plukken
(100) In den hof van vrolykheid;
Waar gy in de groene lenten,
En in ’t bloeijen van uw jeugd,
Zult met een die spruitjes enten,
Die, als ’t u Tellier niet meer heugd,
(105) U noch zullen vaak doen denken,
Aan dees dag, waar in de trou
U kwam aan elkander schenken,
En u maakte man, en vrou.
    Leef dan lang, vereende zielen!
(110) Leef vernoegd in deze staat,
Die geen toeval kan vernielen,
Zo uw liefde niet vergaat:
Die geen magre, scherpgetande,
Noch geen holgekaakte twist
(115) Immer aan zal derven randen,
Zo uw min niet word geslist.
Maar die eeuwig, en onendig,
In vernoeging blyven zal:
Blyft uw liefde slechs bestendig;
(120) Want de min verwint het al.

---

[fol. C7v, p. 46]

IETS OUDS Op een NIEUWE BRUILOFT Van Monsr. G.V.E. en Mejuffr. M.M.

SChoon dat Mars, als uitgelaten,
Vast aan alle kanten woed,
En zyn magere soldaten
Weêr doet azen op wat bloed;
(5) Schoon hy weêr in ’t blinkend harnas,
Met zyn dolle dikke kop,
(Grooter als van Olifarnas)
Trekt op ’t schuimend pekelzop,
Om daar weér den baas te speelen,
(10) Spyt de goeije heer Neptuin,
Die dat bruijen niet mag reelen
In zyn ouderwetsche kruin:
Mids hy in zyn oude dagen,
Door een vreemde jalouzy,
(15) Geen bravades wil verdragen
Op zyn waterheerschappy;
(Daar Messieurs zyn onderzaten,
Die veel houden van God Mars,
Hem schier als de droes om haten,
(20) En vaak aanzien over dwars;
Want al d’ontlongde dieren
Vlammen zeer op ’t traktement,
Dat God Mars van menschen spieren
Haar zomtyds te knablen zend;
(25) Daar de bruinvis, en de roggen,
En de platte tarrebot,
[fol. C8r, p. 47]
Zich zo vet van voên als zoggen,
(Of als zwynen in een kot)
Schoon dat dan, om duits te spreeken
(30) Den ontzinden Oorlogsbaas,
Weer ’t trompet begint te steeken,
Met een schrikkelyk geraas;
Om den Duitsman, en de Britten
Weêr te porren tot den stryd;
(35) Om elkaar in ’t hair te zitten
Met een dolle koppigheid.
Zo speeld Venus, met haar zoontje
(Om niet leeg te zyn aan land)
Noch een ander oorlogstoontje,
(40) Op een aangenamer trant:
Zy speelt, naer haar oude moode,
Zekre deun, die ’t harte raakt,
En waar men in plaats van doode,
Levendige lui door maakt:
(45) Want zy blaast een klein trompetje,
Dat, door zeker zoet gerucht,
Daaglyks menig bruilorsbedje
Toe doet taaklen met genucht,
Daar men wel, in ’t batailleeren,
(50) Worsteld, vat, en doud, en steekt,
Maar, dat zonder te beheeren,
Echter men geen landen breekt.
    Gy, o Bruidegom en Bruidje,
Die, verlokt op deze stryd,
(55) (Door dat aangenaam geluidje)
Thans aaneen gekomen zyt,
En die reeds een koppel uuren,
Van de laatstverlede nacht,
In elkander te verduuren,
(60) In den stryd heb doorgebracht.
Bloemerhart! wat doe je pryslyk!
(Wyl men vecht aan alle kant)
Dat jy lui zo wel, en wyslyk,
Kies ’t gevecht van ’t ledekant:
[fol. C8v, p. 48]
(65) Daar men met geen achtien ponders
Hals en schinkels stukken schiet:
Daar men geen metale donders,
Noch geen gloênde bliksems ziet:
Daar me elkaâr niet gaat doorrygen;
(70) (Schoon men, naer ’er word gekalt,
Daar ook wel een laag kan krygen,
Daar men van aan stukken valt)
Maar, waar dat men onder ’t speelen,
Met geen doodelyk kanon,
(75) Vruchten in een land gaat teelen,
Dat noch aan myn Heer de zon
Tot dees tyd toe onbekend is,
Want, schoon dat hy ’t alles ziet,
In zyn kours, die hy gewend is,
(80) Deze landstreek ken hy niet;
En nochtans, dit is dat landje,
Daar men in het bruilofsbed,
d’Enten van een levend plantje
Eerst vol zoete vreugd in zet:
(85) En het geen, door ’t welbebouwen,
Van baas Adams tyden of,
Heeft de weereld opgehouwen,
Spyt het graf, en kerrikhof.
    Wyl gy dan nu met je beyen,
(90) Zoete Bruid, en Bruidegom!
Deze veldslag van Pavyen,
Zonder fluit, trompet, of trom,
Hebt begost te battailleeren,
En met een dat weeldrig land
(95) Met der tyd zult cultifeeren,
Daar men zyns gelyk in plant;
Zo dunkt my, om wel te praten,
Dat je ’er wel aan hebt gedaan,
Eer Messieurs de Heeren Staten
(100) Daar een tol op zetten gaan:
’t Geen (hoewel het staat te vreezen)
Zo de kryg noch langer duurd,
[fol. D1r, p. 49]
Wel in ’t end zal moeten weezen,
Eer het land word uitgepuurt;
(105) Waar van dat dan wis de pachter
(Zo dat ooit word vastgesteld)
Zo niet zeilen zal ten achter,
Als die van ’t passagiegeld.
Want wat heeft het te beduiden,
(110) ’t Trouwen gaat thans byster grof,
En de Bruigoms, en de Bruiden,
Loopen dingsdags ’t koor schier of:
Zo dat het schier staat te vreezen,
Dat, die nou niet aan en raakt,
(115) ’t Naaste jaar noch maagd zal weezen,
Mits me ’er thans de duurte in maakt.
    Gy dan, die dees zwarigheeden
Nu verby gekomen zyt,
En die nu malkaâr alreede
(120) ’t Woord van maagd niet meêr verwyt;
En, die in malkanders armen
Vast gestrengeld, uit, en in,
Thans gevoeld tot in uw darmen,
Al de wellust van de min.
(125) Ach! wat is uw luk te pryzen!
Waar door gy uw vreugd voortaan
Ziet tot aan de starren ryzen,
Of aan ’t cirkel van de maan;
En waar ’t tiende part der menschen
(130) Noch de deugd niet van verslaat;
En die wy u daarom wenschen,
Dat u nimmer nu verlaat;
Maar u eeuwig by wil blyven,
Zo bestendig, en volmaakt,
(135) Dat geen nyt die kan verdryven,
Schoon ze er al haar gal op braakt.
Leef dan steeds zo vol gelukken,
Dat uw hartjes, van genucht,
Stadig danssen als op krukken,
(140) Vyf, zes el hoog, inde lucht,
[fol. D1v, p. 50]
Trek nu aan het keiren teelen;
Op dat gy noch met der vaart,
Ietwes krygt op meê te speelen,
’s Winteravonds aan den haart,
(145) Om u, in uw oude dagen,
Door die telgen van geneugt,
’t Huwlyk niet te doen beklagen,
Dat ’t begin was van uw vreugd.

---

BRUILOFSDIGJE Aan Monsr. BAARS.

        BLoemerhart dat is een zootje!
        Dat ’s eerst puik van bruine Baars!
        Raakt dat zamen in een vlootje,
        ’k Wed, zy kruipen neus in naars.
            (5) Zulke Baars kan immers tarten,
        d’Alderbeste Purmerpos:
        ’k Wed de Bruid eet ook van harten
        Liever die, als van een os.
            ’t Is een hommert, by gansfelten!
        (10) Bruidje, dat is naer je zin,
        ’k Wed hy in je mont zal smelten,
        Want daar ’s vet, en reuzel in.
            Je moet graat noch niet weg smyten,
        Tot de staart toe is hy goet;
        (15) Steekt hy wat, hy zal niet byten,
        Steekelbaars is ook wel zoet.

---

[fol. D2r, p. 51]

BRUILOFSZANG.

O Bruigom! die de troon nu van ’t geluk gaat nadren,
Waar toe de liefde aan u het spoor gewezen heeft,
En die nu in een staat van vreugde en wellust leefd,
Nu gy de treden volgt van uw versturve vadren.
    (5) Gedoog, dat in dees staat myn blyde Zanggodin
U nader, om uw luk, en vreugden uit te zingen,
En dat zy, als vervoerd in veel verwonderingen,
Verbreiden mag de macht, en mogendheid der min.
    O liefde! wie kan doch uw heerschappy ontvlieden?
(10) Wat is ’er hier op aarde, in ’t water, of in lucht,
Dat onder u gebiet niet daaglyks kwynt en zucht,
Wie kan uw groote macht niet dwingen en gebieden?
    Van d’aldergrootste mensch tot aan de kleinste mier,
Zag men nooit schepsel vry van ’t perssen uwer banden;
(15) Want al wat adem schept doet gy de boezem branden,
Ja smelten in de gloed van zulk een godlyk vier.
    Geen tyds verandering kon ooit uw macht verandren,
Vermids gy van ’t begin tot op dees laaste tyd,
Van ieder een gediend, en aangebeden zyt,
(20) En ’t menschelyk geslacht alleen houd by malkandren.
    Dus praalt uw heerschappy door ’t gansche werelds rond,
Waar onder d’eene zucht in zyn geduurig lyden
Wanneer gy (schoon gy hem kunt van zyn smart bevryden)
Hem stadig kwynen doet door een vergifte wond.
    (25) Een ander wederom, van deze pyn genezen,
En ziende zich vol vreugde, en heel van zorg bevryd,
Recht u Altaren op, van enkle dankbaarheyd,
Zynde als door u uit ’t stof, tot op den Troon gerezen.
    Gy des, o Bruidegom, en gy volmaakte Bruid!
(30) Die van de min, geniet dees Balsem voor uw wonden;
Wyl uw twee zielen door zijn macht aan een gebonden,
Nu smaaken gaan het soet, ’t geen uit de liefde spruit;
    Wat staat vol luk en vreugd, kan uw staat evenaren?
Heeft immer ’t menschlyk brein een wellust overdacht,
[fol. D2v, p. 52]
(35) Die voor de vreugd niet wykt die gy liên nu verwacht,
Wyl u twee zielen ’tzaam, na Cyprus lusthof varen?
    Wat vruchten kunnen by die vergeleken zyn
Die gy nu beide gaat in volle weelde plukken?
Gewis, de smaak daar van, en kan geen mensch uitdrukken
(40) Mits die het Nectar tart, en ’t hemelsch ambrozyn.
    O lieffelyke staat, van twee vereende harten!
Wat valt gy voor die geen die u bezitten zoet?
Wat baard gy voor een vreugd in een verliefd gemoed?
Vermids me u hebbende, het ongeluk kan tarten.
    (45) Dus reist, vereenden, dan uw beider luk om hoog:
Dus maakt gy, dat na dees geen ramp uw vreugd kan hindren,
Dus ziet gy nu voortaan uw droef gezucht vermindren,
Als gy u staat aanschouwt met een steeds vreugdig oog:
    Des wenscht myn Zanggodin, dat gy die nooit ziet enden,
(50) Maar dat u zoete vreugd zo lang steeds groeijen mag,
Tot gy noch honderdmaal verjaren ziet dees dag,
Die u in overvloed dees vreugde toe komt zenden.

---

Hymens Bruiloftstoorts, Ontsteken op het Huwelyk van Monsr. A. VALKENIER, En Mejuffr. J. van SCHOONEVELT.

GOd Hymen, die zyn toorts, trots* felle wintervlagen,
Trots snee en hagelbui, zo lang de weereld staat,
En zo lang als Auroor uit ’t helder oost zal dagen,
Altyd onuitgeblust op ’t heerlykst branden laat,
(5) Stookt met dees heilge vlam hier weêr twee zuivre zielen,
En wenteld haar te zaam in dees gewenschte gloed,
Waar in vol wellust zy in een gestrengeld krielen,
En schaft voor droefheid vreugd, voor bitter ’t zoetste zoet.
[fol. D3r, p. 53]
Gy ware Valkenier, die in dees winternachten,
(10) Al ’t geen dat pynlyk is hebt zo vol moed geleên,
Wanneer gy dagelyks dien blyden dag verwachte,
Waar in gy vreugdig mocht dit Schoonevelt in treên,
(Gy, zeg ik, ziet nu ’t end van uw bekommernissen)
En haald uw leven weêr uit d’oogen van uw Bruid:
(15) Nu kan uw’t hoogste luk in geenen deele missen,
Wylze u den ingang van het Schoonevelt ontsluit.
Hier ’s nu die lieve uur van al uw wensch verscheenen;
Hier ’s geen meêr ongeval, noch rampspoet, dat u dreygd:
O neen, al uw verdriet en kwelling is verdweenen;
(20) Nu dat gy d’intreê van dit Schoonevelt verkrijgt.
Wel brave Valkenier, wyl niets dan kan beletten
Het end van al uw wensch; zo tracht, terwyl ghy kundt,
Op ’t vaerdighst van uw vreught ’t begin in ’t werck te setten,
Tree met uw Valck te Veldt, de jacht is u vergunt.
(25) Geen duistre winternacht zal u de paden weigren,
Wijl dat de heldre Toorts van Hymen u bestraalt:
En voortaen sal geen luck het uwe oversteygren,
Indien d’opreghte Min uw leevens-loop bepaelt.
Leef dan, Vereende Twee! leef vreughdigh, en leef heyligh,
(30) Deelt steet elckanders vreught, en draeght elckaers verdriet;
Zo leeft ghy eeuwig wel, van alle Tweedraght veyligh,
Zo heght de Twist-Godes op u haer tanden niet.
Zo klaeght ghy nimmer om de strengheyt uwer banden,
Maer zegend ’t heiligh jok, ’t geen ge op uw schoudren schraagd,
(35) Zo teeld gy in uw vreugd veel aangenaame panden;
Zo word uw voorspoed nooit door ongeval verjaegd.
Noch meêr luk, lieve twee, en ongelyk meêr zegnen,
Meêr jaren dan wel eer ooit had Methuzalem,
Wil d’Opperhemelvoogd doen op uw kruinen reegnen,
(40) En schenken u het ryk van ’t hoog Jeruzalem.

---

[fol. D3v, p. 54]

KLUCHT VAN DE WEYERY, Vertoond op de Bruiloft van A. VALKENIER, EN J. v. SCHOONEVELT. _______________________________________

VERTOONERS.

Een VALKENIER, verzien met Valk, en Vuurroer, en
                Weitasch.
JASPER, zyn Knecht.
Een LETTERKUNSTENAAR, anders een SCHOOL-
                MEESTER, vertoonende een KOK.

---

EERSTE TOONEEL. VALKENIER, JASPER.

                            VALKENIER.
DE Weiman, wanneer hy zyn vermaak wil zoeken in eenige Vogeljacht,
Zo is ’t hem noodig, niet alleen dat hy daar een bekwame tyd toe verwacht,
Maar dat hy daar en boven zodanige bosschen en velden weet op te speuren,
Daar hy verzekerd is, dat hem niet minder dan een goeje vangst zal gebeuren,
[fol. D4r, p. 55]
(5) En dit noch niet alleen; maar zyn Valk, Vogeltasch, en de rest van het Vogeltuigje meêr,
Moet alles kant zyn: maar voornamelyk zyn Roer, daar op moet hy maken dat de Veer
Wel strak gespannen staat; want als de haan te schielyk komt los te springen,
Hoe zou het mogelyk zyn, dat het lood korrekt zou in het wildbraad dringen;
                                JASPER.
De baas heeft daar by me keel gelyk in; want zyn Veer was hem lest zo slap, en zo zwak,
(10) En hem ontvloog zo veel kruit, dat hy wel duizendmaal wenschte, dat het Veugelen de moort stak.
                            VALKENIER.
Op al deze noodzakelykheden heb ik al myn leven, als een oprechte liefhebber, goeje acht geslagen,
En daarom heb ik zelden ongeluk in ’t Veugelen, of in ’t jagen;
Want myn Valk valt op het wild, als een kraai op het aas; en dit roer miste van zijn leven niet, als ik schoot.
                                JASPER.
Maar van de pols daar zwygt hy of: want hy bruiden daar lest meê tot zyn buik toe in een modderige sloot.
                            VALKENIER.
(15) Door deze verleede winterdagen, ’t is waar, heb ik in myn jacht vry wat hinder gekregen,
Alzo alle wegen en landen onbegankelyk waren, door de hagel, sneeu en regen:
Maar evenwel, na dat ik lange tyd door natte en drooge paân
Geloopen had, heb ik eindelyk het Schoonste velt des weerelds opgedaan:
        Een Velt, ’t geen al myn jachtlust vong,
        (20) Een velt, ’t geen al myn zinnen dwong,
        Een Velt, ’t geen op zyn schoonste stong, in ’t bloeijen.
        Een Velt, ’t geen ziel en oogen vleid,
        Een Velt, ’t geen ieders hart verleid,
        Een Velt, ’t welk niet dan zoetigheid, doet groeijen.
[fol. D4v, p. 56]
        (25) Een Velt, waar in de Minnegod
        (Die ieder dwingt door zyn gebod)
        Wel eer zyn pylen scherpte, tot het jagen:
        Een Velt, waar in Minerva woond,
        Waar in natuur haar wondren toond,
        (30) En ’t geen de roem van alle schoont’, mag dragen.
                                JASPER.
’t Zedert wanneer of hy zo op rym heeft leeren snakken;
Ik loof by me keel, Apollo heeft in ’t sekreet van zy harzens wezen kakken.
                            VALKENIER.
Dit Schoonevelt stond my wel aan; maar ik zag dat het rondom bezet was met zo veel doornen, en riet,
Dat ik docht, dit zal my geen kleine moeiten kosten, eer ik hier myn Valk in schiet;
(35) Evenwel, gelyk een moedig soldaat, begon ik het lemmer van myn verstand te scherpen,
Om te zien, of ik daar door deze hinderpalen niet zou kunnen om ver werpen:
Maar hoe dat ik arrebeide, ’t was al om niet: want ik zaagde, gelyk als op een steen.
                                JASPER.
Dat is waar; want zyn zaag stiet ’er op af, en geraakte hem zelf tegen zyn schinkels, zo dat hy groot prykel liep van een blaauwe scheen.
                            VALKENIER.
Invoegen dat ik niet weinig dagen in de grootste benauwdheden des weerelds heb versleeten:
(40) Trouwens zulken moeilyken arbeid kan ieder een heel wel ofmeeten:
Eindelyk vond ik goed, om d’eigenaar van dit Velt te smeeken om verlof,
Van in dit Velt te jagen; dewelke, na dat hy my geslagen had een wijl tijds of,
Ik evenwel in ’t end door beden en beloften zo wel wist te bewegen,
Dat ik, met het grootste geluk des weerelds, in dit Schoonevelt vry jagen heb gekregen.
[fol. D5r, p. 57]
                                JASPER.
(45) Reeken jy voor geluk, het geen men met zo veel moeite en arbeid koopt?
Ik zweer je dat, ik had my al zo lief in d’ingang van dat Velt aan een haire strop opgeknoopt.
                            VALKENIER.
In dit Velt heb ik heel jaar niet gedaan, dan myn Valk in het werk te stellen,
En geduurig met geduld de hitte en kou moeten lyden, die my kwam kwellen,
Zo dat ik zomtyds onder en boven, nat van zweet,
(50) En zomtyds met een druipende neus, en moe en mat t’huis kwam; maar al dit leet
Heb ik altyd met patientie, en met lust verdragen,
Alzo ik het altyd gesteld heb tegen ’t vermaak van ’t jagen;
Het welk ik altyd zo groot geacht heb, dat ik naaulyks voelde, dat ik van eenige moeite gekweld was.
                                JASPER.
Ja zelfs zyn Valk treurde zo wel als hy, wanneer hy niet in ’t Velt was:
(55) Want dan liet dat arme beest zyn hoofd zo droevig hangen,
Dat men wel uit zyn troonje zien kon, dat hy niet een brui had gevangen.
                            VALKENIER.
Vol moed en kouragie toonde ik my altyd in het Velt,
En deze myn moedige Valk ontzag nooit het geweld
Van eenig onweêr, en hoe groot ook dat op het Velt de Snee was.
(60) Hy toonde altyd, gelyk zyn meester, dat hy tot het jagen reê was.
                                JASPER.
Dat is waar; want zomtyds in de plaats van in de lucht naer ’t wildbraad te vliegen, ging hy zo diep in de Snee kruipen,
Dat ik loof, had de Snee gesmolten, dat hy ’er met lyf en ziel zou in hebben moeten verzuipen.
[fol. D5v, p. 58]
                VALKENIER tot zyn Valk.
        O moedig beest, ’t geen oorzaak bent
        Van al myn vreugden in het jagen,
        (65) O aangenaam en waard prezent!
        ’t Geen vrou Natuur my op kwam dragen.
        Ik min u meêr als al de schat
        Van ’t parel- en het goudryk Oosten;
        Want by aldien ik u niet had,
        (70) Hoe zou de jacht my dan het grootste
        En opperste vernoegen zyn?
        Al myn vreugd zou dan versterven,
        Myn jacht zou gantsch verdorven zyn,
        En ’t schoonste velt dat moest ik derven.
                                JASPER.
(75) Zo leid myn baas nacht en dag en reveld, en die Valk, die hangt hem zo geweldig aan,
Dat ik loof, dat hy hem al zo lief zou laten kapoenen, als zonder die Valk in ’t Velt te gaan.
                            VALKENIER.
Wat legje daar achter my en reveld, en discoureerd by je zelfs van kapoenen.
                                JASPER.
Ik zeg, baas, dat ik ’er al zo lief drie gebraden had, als jou Valk.
                            VALKENIER.
                            Ik zal je straks wat op je vleis boenen,
Indien je myn Valk, die ik voor geen gedierte in de weereld wou ruilen, niet meêr en estimeerd.
                                JASPER.
(80) Wat zeid hy; eet hy meêr als drie kapoenen? ’t is best, baas, dat jy die Valk dat vreeten verleerd.
                            VALKENIER.
Ik zeg, botte reekel, dat ik wil, dat je myn Valk zult achten als ik doe, en hem zo niet vilipendeeren,
Of ik zal je daadelyk zo een coup de baston vyf zes op je huit dechargeeren.
                                JASPER.
Wel ik scheld je Valk voor een fiel uit, baas, wel dat hebje byster kwalyk verstaan.
[<"Facsimiles/Focquenbroch1723/source/focquenbroch17232057.htm">fol. D6r, p. 59]
                            VALKENIER.
Wel wat onkristelyker botheid! ’t is goed te zien, dat je by ’t hof niet heb omgegaan.
                                JASPER.
(85) Ja by me keel, ik loof ook, dat jy een schendig kourtizaan bent.
Altyd, wanneer je my voor hebt, zo toon je dat je een groote gebrade haan bent.
                            VALKENIER.
My dunkt, dat de gek niet als van gebrade spys en discoureerd.
                                JASPER.
Ja wel, baas, dat is een teken, dat myn maag in myn lyf van honger vry wat capriolizeerd.
                            VALKENIER.
Heb je honger, hou daar is een stuk brood, ’t geen wy van de jacht hebben overgehouwen.
                                JASPER.
(90) Het ziet ’er biget uit, of het tweemaal evreten was, dat meug je zelf in je strontdarm douwen.
                            VALKENIER.
Ja wel, lust het je niet, zo hou je bakhuis toe, en wacht tot wy t’huis zyn, ik steek het in myn zak op.
                                JASPER.
Ja wel, valt hier anders niet te schranssen, zo is ’t best dat ik een pyp toebak stop.
                            VALKENIER.
Dat meugje doen; maar kom vertel my eens; terwyl wy naer huis toegaan,
Wat dat je uytgerecht hebt, terwyl ik alleen in ’t Velt was.
                                JASPER.
                                            Dat kan ik wel doen, terwyl wy hier noch staan.
                            VALKENIER.
(95) Wel, toen ik in ’t Velt trad, waar ben je toen gebleven?
                                JASPER.
Ik zal je gaan vertellen al ’t geen ik zedert die tyd heb bedreven.
Toen je my verliet, toen stapte ik naer duinkant toe met myn fret.
[fol. D6v, p. 60]
Dat duiveltje, zo dra ik het in ’t hol gejaagd had, stiet het een brave rammelaar in ’t net,
Ik dadelyk met myn weimes, ’t geen ik ’er expres toe had esleepen,
(100) Opende hem zyn strontpens: dat is, te zeggen, na dat ik hem had egreepen.
                            VALKENIER.
Onwei je het wildbraad met een mes? jou reekel, hoe ben je noch zo boers?
                                JASPER.
Ei, baas, ik heb liever dat je in myn kakhuis valt, als in myn discours.
                            VALKENIER.
Spreek hier zo ongeschikt niet, of myn vuisten zullen je huit betasten.
                                JASPER.
Ik had al zo lief, dat je myn maag met wat gebrade spys belaste.
                            VALKENIER.
(105) Nou kom, vertel voort, ’t geen daar na noch is gebeurd.
                                JASPER.
Nou wil ik je niet van myn jacht verhalen, om dat je my dadelyk in myn reden hebt esteurd.
Maar ik zel je wat raars van onze Tryn, de duinmaaijers meid, vertellen,
Dat je lest zei dat ik op verliefd was, en daar je my genoeg meê placht te kwellen;
Trouwens nou wil ik je wel bekennen, de helft en loog je niet.
                            VALKENIER.
(110) Wel, nou laat eens hooren wat ’er tusschen je beiden is geschiet.
                                JASPER.
Wel, baas, je weet wel, dat onze Tryn een rechte abele meid is,
En dat ze lest van Piet Kees Jaap Joosten in de achterlaan evreid is.
[fol. D7r, p. 61]
                            VALKENIER.
Das’s waar, dat weet ik wel.
                                JASPER.
                                        Wel toen ik nou gister avond by haar quam,
Toen zeide ik, get Tryntje, myn Baas die is zo akereers gram.
(115) Wel zeide zy, waarom? wel zeide ik, om dat hy weet dat ik op jou verlieft ben,
En dat ik om jouwent halven van kleine Kuipidootje tot in myn krinkeldarm toe, doorgrieft ben.
Heer, zeide zy, Jasper hoe praatje? wel dat geloof ik niet, dat gelief je zo te zeggen.
Neen, zei ik, dat is by me keel waar, ja eden zou ik ’er dorven opleggen.
Maar zeide zy, waarom is je Miester zo kwaad op my, ik heb hem ommers nergens in misdaan?
(120) Wel zei ik: hy heeft my lest een heilik met een steemeid aneraan,
En daarom wil hy niet hebben, dat ik by jou zal verkeeren.
Maar ik heb den brui een beetje van die schytkous, want zy is zo morssig, dat aan haar kleeren,
Aan haar pels, en aan haar hemd, wel zo veel pond aardaakers hangt,
Dat ik wed, als ’er meê op den Dam gaat zitten, dat ze meer voor ’er aardaakers als voor haar kleeren ontfangt,
(125) En daarom heb ik nou van daag vast voorgenomen,
Met jou op het uiterste punt van myn liefde te komen,
Of anders, zo je zo Barbaars bend, dat je wilt dat ik noch langer na je loop,
Zo zweer ik je by Sint Jochem, dat ik me daadelyk in je veurhuys opknoop.
Neen, neen, zeidze daar op, Jasper Flooren, ’k hebje lief in myn hart vaar,
(130) En ik zou niet meugen lyen, datje in die kropsla zo benart waar;
En daarom als je Miester het lyen wil, zo wil ik wel met je trouwen.
[fol. D7v, p. 62]
Wel, zeide ik, zo wilje dan nou niet? zo ik ook begort myn beloften houwen;
En mit zo als ik dat ezeid had, zo greep ik een strop, die in haar veurhuis hing.
En maakteze om myn hals vast. Onze Tryn, dat verbruyde ding,
(135) In de plaats van het te beletten, ging het met drooge oogen aan leggen kyken;
En zag dat ik my in de deur van haar veurhuis opknoopte; maar toen ik nou begon te bezwyken,
En dat ik paars, en blaau om myn kop wiert, en dat my het schuym den bek uit liep;
Toen kwamze de strop los maaken, en zeide, ’t is nou genoeg vaar, je raakte aars ligt om ziep.
Ik heb nou je liefde genoeg beproeft, en mit zo begon zy my te streelen en te vleien;
(140) Maar ik was zo akereers desperaat, dat ik dat bruyen aan myn kop niet mogt leien.
Jou verbrengste meer! zeide ik, jy zoud wel willen zien, dat ik my noch meer in je veurhuis opknoop.
Neen, nou heb ik den brui ook van je, en mits zo zette ik het op de loop:
En zo ben ik weer hier by’t Schoonevelt by jou gekomen.
                            VALKENIER.
Wel noch heb ik van myn leven geen vreemder liefde vernomen;
(145) Jasper, wat dochtje, toenje in de vreemde strop hing?
                                JASPER.
Wel Baas, ik dogt in my zelve, dat ik op een tweebeende merry te post op een groote gallop ging.
                            VALKENIER.
Wel wat zou het metje geweest hebben, hadje daar den hals eens by ingeschooten?
                                JASPER.
Ja wel Baas, al hadze toen de strop noit los gemaakt, dat sterven had my niet verdrooten.
Maar evenwel nou ik ’er van verlost ben, nou hou ik my of ik mal was, en ik lach voortaan met Tryn.
[fol. D8r, p. 63]
(150) Want dat zy meent, dat de kar altyd aan heur gat zal gebonden zyn,
Begort dat is of: zy zal my niet meêr in haar veurhuis op zien hangen:
Neen, ik laat my niet meêr in zulke mottige stroppen vangen.
                            VALKENIER.
Wel dat prys ikje, neen Jasper, de steemeid is mooier, en daar moetje aan.
                                JASPER.
Ey Baas, laat ons na daar liever af zwygen, en vertel my nou meê eens hoe jou Jacht al is vergaan.
(155) En ofjer wat vermaak gehad hebt; en laat my eens zien, watje al hebt gevangen:
                            VALKENIER.
U het plaizier te verhaalen, ’t geen ik in ’t Schoone Velt heb ontfangen,
Dat is onmogelyk, alzo geen tong zulks uytspreken kan;
Maar of ik wat gevangen heb, zie daar, zie eens daar is ’er het teken van.
                            Hy haald een kind uit zyn tasch.
                                JASPER.
Wel rydje de duivel Baas, is dat wildbraad, ’t is by myn keel een kind;
(160) Ik wed kameraad, krygje alle dagen zo een vangst, datje binnen ’t jaar een heele strondsteeg met levendige zielen overwind.
                            VALKENIER tot het kind.
            O zoete vangst, zoo lang verwacht,
            Uit ’t Schoonste Veld my toegebracht,
            En waar ik eertyds dag en nacht,
                                    Om zweete:
            (165) O groote vreugde, die ik pluk!
            Nu dat ik in myn armen druk,
            Het geen ik’t opperste geluk,
                                    Mag heeten.
            Nu leefd myn ziel van druk bevryd,
            (170) Nu my voor zo veel arrebeyd,
[fol. D8v, p. 64]
            Zo waarde vangst de geest verbljd.
                                    Na dezen.
            Zal ik voortaan ter Veldwaart treên,
            Met noch meer lust als in ’t voorleên:
            (175) Nu ’k zie mjn vreugd door moeijelykheên
                                    Verrezen.*
                                JASPER.
Ik loof by myn keel, zyn Valk moet al een geestig soort van een vent zyn;
Want om zulk wildbraad op te doen, moet die hondsvot de paden van dat Velt al wat gewend zyn.
Maar, à propos baas! wat meenje deze natuurlyke vangst nou te leeren?
                            VALKENIER.
(180) Ik zal hem naar de Kok brengen, en laaten hem daar te deeg lardeeren,
En zouten, en koken, en stoven, op dat hy smaakelyk word.
                                JASPER.
Vreet jy met je vrienden van die pottagie, en geef my een bak met gort.
                            VALKENIER.
Kom Jasper, volg my, zo stappen wy daadelyk naar de Kok toe.
                                JASPER.
Laat jy dat wiltbraad bereyen zoje wilt, ik wed ik myn maag alzo lief met sult van een Noortze bok voe.

---

TWEEDE BEDRYF. EERSTE TOONEEL. De KOK uit; en spreekt.

(185) IK, die in myn gewaat een Kok vertoon, gelyk een yder zonder twyffel ziet,
Voer evenwel wat in myn harssenpan, maar vrienden, dat en weetje niet.
Myn kunst, ’t is wel waar, bestaat wel in ’t kooken, en in ’t stooven,
[fol. E1r, p. 65]
Maar het zyn zodanige gerechten, dat je het van je leven niet zoud gelooven.
Ik zout, en ik lardeer, maar het is met onzichtbaar spek.
(190) Ik weet wel, als jy lui my zo hoord spreeken, zo achtje my gek,
Maar myn kunst, hoe dwaas dat zy van de menschen geacht word,
En hoe myn ambacht ook van de wereld belacht word,
Zo durf ik nogtans roemen, dat zonder de middel van zodanigen Kok,
Gelyk ik wil wezen, niemand ooit bekleed ging met de fulpe statierok.
(195) De speceryen, waar meê ik myn gerechten weet smakelyk te maaken,
Doen d’aldergeringste mensch tot de hoogste trap van eer geraken.
Het zap, waar in ikze zet te stooten, en te weeken,
Doet d’alderonweetenste mensch van de alderverborgenste dingen spreeken.
Het spek, waar meê dat ik het wiltbraad deur en weêr deur boor,
(200) Geeft een arme beedelaar by Koningen met verwondering gehoor.
Eindelyk, zo ver durf ik my zelve in myn eige roem verstouten,
Dat ik zeg, dat het altyd ezels blyven, die met myn pekel niet zyn doorzouten,
En of iemand weeten wou, wat het mag zyn, daar ik alles meê prepareer,
Het is de letterkunst, ’t begin van geleertheid, wysheid, en van eer.
(205) En dewyl dat ik hier de stof van myn kookeryen heb durven zeggen,
Zo hoef ik u, wat voor een zoort van een Kok dat ik ben, niet klaarder uit te leggen.
Maar holla, wie komt daar?

---

De VALKENIER, JASPER, KOK.

                            VALKENIER.
                                            Goeden avond, myn Heer; ik heb een wyl tyds naer een Kok gezocht,
Maar zo ik geen bekwamer als u tot myn vangst vinden kon, heb ik het hier gebrocht.
[fol. E1v, p. 66]
                                  KOK.
Quidnam Cepisti? Laat ik uw vanst een zien, of zy bekwaam is van myn artem daer toe te exerceren.
                                JASPER.
(210) Hier is stront by zyn maat eraakt; wel wat of deze twee gekken dit kind hier zellen leeren?
                            VALKENIER.
Daar is het, myn Heer, het komt zo daadelyk uit het Veld.
                                  KOK.
Dit wildbraad, Amice, is al te jong om onder myn hand te zyn gesteld.
Het zou de punt van myn lardeerpriem niet kunnen verdragen.
                                JASPER.
Wel ik hoop immers begort niet, dat ze het kind een lardeerpriem door ’t lyf willen jagen.
                            VALKENIER.
(215) Ik beken wel, dat het noch te jong is, en al te weinig gevoed,
Om zo bereid te worden, gelyk gy volwasse wildbraad doet,
Maar om het met der tyd in zodanigen stand te brengen,
Zo was myn begeeren, dat gy het voor eerst van je wyf woud laten besprengen,
Met zodanige vogtigheid, die binnen een jaar, twee a drie d’onbekwaamheid verjaagt,
                                JASPER.
(220) Hy meend zulke vogtigheid, gelyk zyn wyf in haar melkvaten draagt:
Want naer ik merk, zo wil hy dit kind by deze man zyn wyf ter min besteeden.
                                  KOK.
Et etiam bene dicit: myn vriend, jy spreekt met goeje reden,
Myn wyf zal deze vangst voor eerst, binnen eenige tyd,
Zo wel toestellen, dat ik zal maken, datje dubbeld wel te vreden zyt.
(225) En dat zo dra als het bekwaam is om myn preparationes te ontfangen,
[fol. E2r, p. 67]
Zo zal ik hem voor eerst een weinig zout van het Alphabeta langen:
En dan zal ik hem eens opkooken in het zop van de Grammatica:
En vullen hem op met merg van de Rhetorica.
En zo zal ik hem allenskens tot d’oprechte bekwaamheid brengen.
                                JASPER.
(230) Maar zou hy met dat tuig wel een gans vullen, by gebrek van karstengen?
                                  KOK.
En daar na zal het spek van de Logica hem deur zyn lenden gaan.
                                JASPER.
Dat spek, loof ik, komt maar eens ’s jaars uit de Kribize Eilanden van daan.
                            VALKENIER.
Wel, myn vriend, ik lang u dan deze natuurlyke vangst in handen.
En wenste wel, datj’er al de geheimenissen van je kunst toe t’zamen spande,
(235) En dat je maakte, dat hy van alles wel door zouten word.
                                JASPER.
Zo wed ik dat de jongen in zen leven een dronke duivel word.
                                  KOK.
Ik zal in alle naarstigheid op alles heel wel letten:
En al het principaalste van myn kunst aan dit wildbraad in ’t werk zetten:
En op myn wyf, laat daar het eerste punt zonder zorgen opslaan.
                                JASPER.
(240) Ja wel maat, zet hy zyn eerste punt op jou wyf, zo vrees ik, zelter tot de twe leste punten toe ingaan.
                            VALKENIER.
Ja wel dan, myn vriend, daar meê zo meen ik dan te vertrekken,
Maar evenwel, je wyf diende ik eerst noch wel eens te spreken, alzo ’k haar iets heb te ontdekken.
[fol. E2v, p. 68]
                                JASPER.
Wel wat of hy zyn wyf ontdekken wil? dat eerste punt denk ik, daar hy dadelyk of zei?
                                  KOK.
Wel geliefje haar te spreeken? ze is beneden: begeerje dat ik ’er u lei?
                            VALKENIER.
(245) Treê in, myn Heer, ik sal volgen.
                                  KOK.
                                                            Neen; à Dextris si placet.
                            JASPER, alleen.
Ja wel vrienden wat dunkje? is ’t niet koddig, als men zulken zoort van een Valkenier, als ik doe, tot een baas hebt?
My dunkt het by me keel; want voor een heel jaar jagen,
Niet als zo een natuurlyke vangst, alias zo een klein zoet poppetje uit het velt te dragen,
Dat moet iemand vreemd dunken, al had hy ’t van zyn leven niet gezien.
(250) Maar je kend ook wel denken, dat ’er de Valk, en het Veld na is; want anders kan het kwalyk geschien.
En je weet ook wel, dat myn Baas dat kind met geen spek van varkens zal laten lardeeren;
Maar dat hy het ter min heeft besteed, en dat hy het daar na wil laten studeeren,
Doch wat mag ik hier leggen praten; ik loof niet dat’er iemand onder u allen zo slecht is,
Of hy heeft de zin wel gevat, van al ’t geen dat ’er van avond gezegt is.
(255) En je weet wel, daar een Valkenier Bruygom, en daar het Veld de Bruid is,
Dat daar noodzaaklyk, van dat jagen, zo een natuurlyk wildbraad binnen ’t jaar de buit is.
Daarom indien ’t je wel aangestaan heeft, zo toont je al te maal eens bly,
En lacht, en drinkt, en legt eens aan, ter eere van de Klucht van de Weyery.

---

[fol. E3r, p. 69]

KLUCHT VAN DE KWAKZALVER. Uit vermaak gespeeld op de Bruiloft van een paar eerlyke Lui. _______________________________________

VERTOONERS.

JAN, een Landlooper.
HANS KEYENVRESSER, een Hoogduits Kwakzalver.
TEEUWIS, een Turfboer.

---

JAN alleen uit, met een Fiool onder zyn arm, al schurkende,
                    en in zyn wambuis vroetende.
ALs een mensch evenwel schraal in de kleeren is, en mager in het geld,
Is ’er wel een schepzel in de werreld, dat hem niet en kweld?
De menschen en de boeren zyn ’t niet alleen, daar je zo veel van moet lyen,
Maar zelf, kyk eens, zulke tandelooze beesten komen je nagt en dag bestryen;
(5) En die loopen je het platte lant van je huid zo elderments plat,
Dat een eerlyk mensch niet en weet wat hy eerst zel krauwen, zyn hoofd of zyn gat,
En evenwel, wat wil je doen? het zou zond wezen dat j’er j’ op zoud verstooren:
Want zy zyn uit je eige vleisch en bloed lichamelyk gebooren.
[fol. E3v, p. 70]
En daarom heb ik ’er noch zo lief, al breng ik ’er zomtyds zo een hondert of zes ter dood,
(10) Want ze strekken my dikwyls noch tot spys, in tyd van hongersnood.
Zie, zo ga ik ’er meê slepen; kraekenze wat, ik denk het zyn korlen van vygen;
En daarom, loof ik, zei de Jeude Doktor lest, toen hy myn pis zag, dat ik geen nood had van de geelzucht te krygen,
Maar, og lyder! wat mizerie zal me nou aangaan in deze schrale tyd!
Want vermids ik hongerig en zonder geld ben, zocht ik van de morgen noch, tot myn ontbyt,
(15) Zo een koppel of dertig van myn vetste, en aldergemeste gasten,
Daar ik me zeker te nogtend al te overdadig in verbraste.
Want nou ik het wel inzie, nou vind ik myn luyzemarkt zo kaal,
Dat ik niet en geloof, dat myn kost verder zal strekken als tot dit avondmaal.
Want daar ik voor deze nooit mis pleeg te grypen, in wambuis, of in kleeren,
(20) Zie ik wel, dat ik nou moeite heb, eer ik een hand vol kan attrapperen.
Daarom zag ik my zelf van myn leven niet in zulken droeven nood:
Want myn geld is op, en al myn wildbraad is ziekelyk, of dood.
Bloed, wat raad dan om weêr eerlyk aan myn brood te raaken?
Voor deze plecht ik met de grepen van myn vingeren zomtyds noch myn Fortuyn te maken,
(25) Maar zedert dat ik van Miester Hans, Ridder van de drie Kruissen geslagen ben,
Gaf ik het ambagt de zak, en terwyl ik op dit instrument noch wat zagen ken;
Heb ik van de nood een deugt gemaakt, en daar myn kost meê gezocht,
[fol. E4r, p. 71]
Die ik altyd wel gevonden heb; maar og armen! in deze leste tocht,
Heeft het ’er zo schraal uit ezien, dat het biget zond en schand is;
(30) Zo dat ik bykans begin te twyffelen, of ’er noch geld in ’t land is.
Ja wel, wat zelt dan noch worden, beedlen evenwel, daar toe ben ik noch te genereus,
En doeje dat, zo hebben je daadlyk de luizevangers in de neus,
En die zyn de duivel in specie. Hoe zel dit dan noch afloopen?
Ik zie wel, myn eerste ambacht zel ik weêr moeten aanvatten, al zou ik het met de bast bekoopen;
(35) Maar evenwel, daar schiet me wat anders in de zin;
Kon ik een Meester krygen om te dienen, my dunkt, ik beeld my in,
Dat ik dan het hoekje van myn ellend was te boven.
Maar, holla, wat komt daar voor een schytvalk aangestooven.
Hoe giert hy met zyn wieken; elk stap is ’er biget ien,
(40) Wel wat of hier uit komen zel! wel noch heb ik myn leven geen grooter snoeshaan gezien.

---

HANS KEYENVRESSER, JAN.

Her ausch ir grosser narren, ir phefferzakken; wo zietstu nicht wim das hir komt?
Es is aber dem grossen Hans Keyenvresser, da den ganschen welt von bromt;
Keiner hat