Deelbestand Ton Harmsen

Dit is een onderdeel van FocquenbrochWerken1723.html. Klik hier voor het hele document.

0; (1295) Zo schandelhyk hebt op doen vreeten,
Dat u slechts lichte van de huig.
Ben ik dan oorzaak uwer smarten?
Ben ik dan oorzaak van de rest,
Van zo veel zotte kwisters parten,
(1300) Waar mee gy my als door de pest,
Of door de kanker hebt verslonden?
Neen Tymon maat, dat zynze niet
Gy smeet u zelf als voor de honden,
En bracht u zelf in dit verdriet.
(1305) Des kan ik ’t geen gy flus kwaamt zeggen,
Als dat ik u zo vroeg begaf,
Met goeje reden wederleggen,
En geven u de schuld daar af.
Mids gy my zelve hebt verstooten,
(1310) En weg geworpen uit uw huis,
Ja als met emmers uitgegooten,
Als water door een open sluis.
En hierom draagt gy nu met reden
In plaats van zyde of rood fluweel,
(1315) Dees ruige vellen om uw leden,
En hebt steeds d’Armoed tot uw deel.
Voorts kan de goe Merkuur getuigen,
Met wat voor droefheid, smart en rou,
Ik voor Jupyns bevel moest buigen,
(1320) Toen hy my herwaarts zenden wou.
Vermids het my niet was vergeeten
[fol. Ii2r, p. 499]
Hoe schandig gy my hebt geplaagt,
Veracht, verschopt, van een gereeten,
Ja als een gaudief weg gejaagt.
MERKURIUS.
(1325) Doch nu, ô Plutus, kund gy merken,
Dat, door zyn eige schaa geleert,
En door dus deerelyk te werken,
Hy te enemaal zal zyn verkeert,
En nu veel beter dan voor dezen,
(1330) En met meer gunst onthaalen zal.
Wel, wil* zyn vriend dan weêr gaan wezen
En red hem uit zyn ongeval:
En doet hem, wyl hy staat te graven,
Den schat onmoeten met zyn spaâ;
(1335) Op dat door ’t zien van deze gaven,
Hy zich met meer verstand beraa.
TYMON.
Helaas, ik voel my overwonnen!
O Mayâs zoon! ik schiet te kort,
Wie zou’er tegen streeven konnen,
(1340) Als men van Goôn geroepen word?
In ’t end, ik voel my zelf gedwongen*
Weer ryk te worden op een nu;
Maar ach! waar word ik toe gedwongen?
En wat een last word my door u
(1345) Nu weder op den hals gesmeeten?
Daar ik tot noch toe, zo gerust,
Myn dagen heb in vreê versleeten,
En daar, zo veel my is bewust,
Ik nimmer eenig kwaad verdient heb,
(1350) Daar moet ik nu, door God Jupyn,
Die ’t echter schynt dat ik te vriend heb,
Weêr ryk, en steets in onrust zyn.
MERKURIUS.
Hou moed, ô Tymon, wil niet vrezen;
En gryp de rykdom by het hair?
(1355) Al zou het maar alleenig wezen,
Om al die schelmen met malkaâr,
[fol. Ii2v, p. 500]
Die u voor dezen zo verachten,
Wanneer gy noch in armoe waard,
Van puure spyt te doen versmachten,
(1360) Als ze u weer ryk zien* en vermaard.
Doch wyl allengs de nacht gaat daalen,
Moe ik van d’Etna, in passant,
Een Cyclops twee of* drie gaan haalen,
En keeren zo weer na myn land.
(1365) Goe nacht dan, goe lui met malkander,
Ik raa u dat gy vrinden zyt,
Op dat den eenen aan den ander,
Geen oorzaak aan doet van verwyt.
PLUTUS.
’k Geloof dat hy is heen gan stappen;
(1370) Want schoon dat ik wat sneeblind ben,
Zo dunkt my dat ik het aan ’t klappen
Wel van zyn vleugels hooren ken.
Doch onderwyl, trekt gy aan ’t graven,
Ik zal de schat, myn groote vriend,
(1375) Fluks op ’t gezwinst doen herwaarts draven,
En maaken dat je hem straks vind.
O schat! u roep ik hier te naadren,
Op dat gy Tymon gunstig zyt,
En nu weer van hem laat vergaadren
(1380) In ’t midden van zyn arrebeid.
Za Tymon, nu niet lang te droomen,
Spit nu, en delf uit al uw macht,
Gy zult hem daadlyk op zien koomen;
En onderwyl adieu: goe nacht.

ZEVENDE TOONEEL.

TYMON alleen.

(1385) WEl aan myn spaâ, help my de gronden
Doorspitten dan van deze dyk,
Tot dat gy hebt de schat gevonden,
In d’ingewanden van het slyk.
Maar zacht, wat voel ik zich hier kanten?
[fol. Ii3r, p. 501]
(1390) O Goôn! ô lukkige Merkuur!
O goedertierne Karikanten!
Wat is dit voor een avontuur?
Van waar kan zo veel goed toch koomen?
Maar slaap ik niet? en waak ik al?
(1395) Helaas! ik vrees, dat na dit droomen,
Ik niet dan steenen vinden zal.
Maar neen, geen droom houd my bedroogen,
’k Heb zuiver goud in het gezicht,
Wiens luister dat my straalt in d’oogen,
(1400) Veel vroolyker dan ’t zonnelicht.
O alderschoonste der metaalen!
O wellust van het aardsch geslacht!
Die als het vuur met heldre straalen,
Gestadig schittert dag en nacht.
(1405) O meer dan aangename schatten!
Gy moet my dubbelt welkom zyn;
U wil ik in myn armen vatten,
Wyl ik geloof, dat God Jupyn
Weer uw gedaant’ heeft aangenoomen;
(1410) Helaas! wat Juffer, klein, of groot,
Zou zulk een schoone minnaar schroomen,
t’Ontfangen met een open schoot?
O Midas! Krezus! en gy ryke
Geschenken van Apolloos kerk!
(1415) U t’hans by Tymon te gelyken,
Was niet dan zot en kinderwerk,
By wien geen tien Sardanapaalen,
By wien geen bergen van Peru,
Met al haar rykdom kunnen haalen.
(1420) Wel aan myn spaâ dan, dat ik u,
Schoon gy my plagt zo waart te wezen;
Nu aan dees dorre stronk op hang,
Wyl dat ik weêr, gelyk voor dezen,
De rykdom in uw plaats ontfang,
(1425) Nu wil ik dorp, en stad verlaten,
En al het menschelyk geslacht,
Voortaan als baare duivels haten,
[fol. Ii3v, p. 502]
Mids ’t my voor dezen heeft veracht.
Nu wil ik in een naare tooren,
(1430) Gebout in droevige eenzaamheid,
Om nooit meer van my te doen hooren,
Verslyten gaan myn levens tyd.
Daar wil ik gaan een grafsteê bouwen,
Voor my, en voor myn waarde schat;
(1435) En al wat leeft voor vyand houwen,
Wat ooit de naam van menschen had.
Dit is myn voorneem dan na dezen,
Dit zal voortaan myn wet dan zyn;
En eenig mensch zyn vriend te wezen,
(1440) Slegs puure zotterny by myn;
Zich over iemands leet t’ontfarmen,
Te zuchten als een ander leid,
Of mild te wezen aan den armen,
Niet dan een puure dolligheid:
(1445) Ooit heul aan eenig mensch te geven,
Niet dan een schelmstuk of verraad,
Maar als een wolf alleen te leven,
Dat zal de vreugd zyn van myn staat.
Ja zo, dat wie ik aan kom schouwen,
(1450) Zyn leven vry vervloeken mag,
En die minuut voor doodlyk houwen,
Waar in dat Tymon hem bezag.
In ’t end, ik wil geen menschen achten,
Dan slechs voor rotzen, en voor steen,
(1455) En alle maagschappy verachten,
Ja alle trou met voeten treên,
En niet dan d’eenzaamheid beminnen,
Ja zo, dat ik voor nicht, noch neef,
Voor lands lui, vrienden en vriendinnen
(1460) Voortaan gelyk versturven leef.
Zo dat, en vaderland, na dezen,
En stam, en bloed, en maagschappy
Voor my slechs namen zullen wezen
Van dwaasheid, en van hoovaardy.
(1465) Laat Tymon maar alleenig ryk zyn,
[fol. Ii4r, p. 503]
En voorts vry, al wat leeft, vergaan,
Laat niemand hem op aard gelyk zyn,
Wyl dat hy ’t alles wil verzaân;
En niemand hebben tot zyn buuren,
(1470) Maar in dees zobere woestyn,
Vervreemt van alle kreatuuren,
Voor eeuwig opgeslooten zyn.
En laat hem, zo hy doch moet sterven,
Zich zelf slechs wel doen van zyn goed,
(1475) Of dat hy naamaals aan zyn erven,
Daar stuk, noch lap van vinden doet.
En laat my elk de bynaam geven,
Van menschenhater, ’t is myn eer;
Vermids ik in myn gansche leven,
(1480) Geen mensch op aard tot vriend begeer.
De tekens hier van zullen wezen,
Een onverzetbre koppigheid,
En norsse wreetheid in het wezen,
In ’t end, een puure onmenschlykheid.
(1485) Ja zo, dat in de plaats van stelpen,
Den brand in een ontsteeken huis,
Ik eer de gloed zal gaande helpen,
Door pik, door zwavel, of harpuis.
En schoon ik iemand hulp kon geven,
(1490) Die by geval in gracht, of sloot
In doods gevaar was van zyn leven,
Door hem te redden uit de nood,
Hem eer de kop zal ondersteeken,
Dat hy nooit zon of maan meer ziet;
(1495) Want zo zal ik my zelve wreeken,
Van ’t geen my eertyds is geschied.
Dit zyn de wetten van het leven
Des zoons van Echeratides,
Die hy zich zelf heeft voorgeschreven,
(1500) Als tot een dagelyksche les.
Wel aan, dat wy die dan onthouwen,
Getrou, standvast en heiliglyk;
Doch om voor eerst veel kwaats te brouwen
[fol. Ii4v, p. 504]
Zo dunkt het my noodzaakelyk,
(1505) Te roepen doen langs markt en straten,
Hoe dat op nieus myn zaaken staan;
Op dat die geene, die my haten,
Zich zelf terstond verhangen gaan.
Maar zacht, wat zie ik gints van varren?
(1510) Wat volk ontdekt zich hier dus stout?
’k Denk immers niet dat deze narren
De lucht al hebben van myn goud.
Wat, zal ik op dees heuvel steigren,
En my verbergen uit hun oog,
(1515) En hen geheel myn aanspraak weigren,
Om slechs met steenen van om hoog,
Hen te begroeten hier beneden?
Of zal ik in dees eene zaak
Myn nieuwe wetten overtreden?
(1520) En hen noch eenmaal staan te spraak?
O ja, ik zal hen eens verwachten,
Om zien wat hen doet herwaarts spoen:
En om hen, door hen te verachten,
Een dubbelt hartzeer aan te doen.
(1525) Laat zien wie d’eerste toch zal wezen.
Ho, ho, het is Gnathonides,
Dien pannelikker, die voor dezen,
Na dat ik hem een reis vyf, zes,
Had om een avondmaal gebeden,
(1530) My gaf een strop in plaats van brood;
En my met kneppels op myn leden,
Vertrooste in al myn hongers nood:
Daar hy wel eer zo meenigmaalen
Tot mynent, by na alle daag,
(1535) Zyn ingewand placht vol te haalen,
Tot overstolpens van zyn maag.
Maar zacht eens, laat hem herwaarts koomen,
’k* Zweer dat hy d’eerste van hen al,
Zal van de baare duivel droomen,
(1540) En heels huits niet vertrekken zal.

[fol. Ii5r, p. 505]

ACHTSTE TOONEEL.

GHATHONIDES, TYMON.

GHATHONIDES.
ACh! heb ik het niet wel geweeten,
Dat Tymon, zulk een goeyen Heer,
Niet van de Goôn zou zyn vergeeten,
Maar wel weêr raken in zyn eer?
(1545) Gegroet moet gy, ô Tymon, wezen,
O braafste, en mildste van ons land!
Om welkers schoon en minlyk wezen,
Zo menig Juffer zich verbrand.
TYMON.
Ik wil u goeden avond wenschen,
(1550) O schellemse Gnathonides,
Verdoemde slokop aller menschen,
Ja slimmer dan een gier vyf, zes.
GHATHONIDES.
Gy zyt noch d’oude zoete praater;
Maar waar is gastmaal nu te nacht?
(1555) Of eet men nu tot uwent laater,
Dan men altyd voor dezen placht?
Maar, bloed! wat had ik schier vergeeten!
’k Heb daar een liedjen in myn zak,
Waar op het puikje der Poeëten
(1560) Drie weeken lang zyn harssens brak.
Dat kwam ik u expres vereeren,
Vermids het nieu en aardig is,
De wys kan ik u daadlyk leeren,
Terwyl wy zitten aan den dis.
TYMON.
(1565) Ik zal, indien gy wat wilt zingen,
U leeren straks een andre wys,
Die ik u uit uw hals zal wringen,
Met deze kneppel op uw vleis.
[fol. Ii5v, p. 506]
GHATHONIDES.
Wat ’s dit? hoe Tymon, geeft gy slagen
(1570) Voor goeje diensten? ach! ik zweer,
Dat ik u zal aan ’t recht beklagen,
Gelyk een vechter zonder eer.
TYMON.
Stoot gy noch een woord uit uw kaaken,
En licht gy niet terstond uw hiel,
(1575) Zo zult gy my straks schuldig maaken,
Aan het vermoorden van een fiel.
GHATHONIDES.
Ei, staak dat liever, mag het weezen;
Dat doodslaan is wat ongezond;
Leg liever, om my te geneezen,
(1580) Een goude pleister op myn wond;
Dat sal voor vast my daadlyk helpen;
Want ’k loof, jy weet wel voor gewis,
Dat dat om ’t loopend bloed te stelpen,
Een souvereine middel is.
TYMON.
(1585) Hoe! durft gy hier noch plaats bewaaren?
GHATHONIDES.
Nee, neen, ik ga; maar ’k wensch, dat gy ’t
U eeuwig moogt op ’t hart zien vaaren,
Dat gy dus wreed geworden zyt.

NEGENDE TOONEEL.

TYMON alleen.

DEes is altyd voor eerst gaan rekken;
(1590) Maar zacht, gints komt Filiades,
In ’t ambacht van het pannelekken,
De weêrga van Gnathonides.
Dees kwant, na dat ik hem voor dezen
Een goed stuk lands geschonken had,
(1595) Om dat hy my eens had geprezen,
Als ’t puik der Zangers van de stad,
En my had weeten wys te maaken,
[fol. Ii6r, p. 507]
Dat ik, spyt harp, spyt luit, en veêl,
Zelfs Goôn en menschen kon vermaaken,
(1600) Met ’t lieflyk gorglen van myn keel;
En dat ik hem tot loon, met eenen
Zyn dochter ryk had uitgetroud,
Heeft, toen hy my daar na zag steenen,
My met een goeje kneppel hout
(1605) (In plaats van hulp of troost te geven)
Zo wreed en deerelyk gegroet,
Dat ik dien schender al myn leven,
Myn kromme rug noch wyten moet.

TIENDE TOONEEL.

FILIADES, TYMON.

FILIADES.
O Onbeschaamdheid van die fielen!
(1610) Nu kent men eerst Heer Tymon weêr;
Die zy voor deze zo ontvielen,
Wanneer zyn voorspoet nam een keer;
Nu ziet men weêr de taaffelvrinden,
Nu ziet men weer Gnathonides,
(1615) Hem om zyn rykdom konnen vinden,
Recht anders als Filiades;
Die, in een Stad met hem gebooren,
En altyd met hem opgevoed,
Hem niet meer minde van te vooren,
(1620) In voorspoed dan in tegenspoed.
Noch lang, ô Tymon, moet gy leven,
En dat gy nimmer ramp beproeft,
Maar ’k bid u, toch wel acht te geven
Op het rampzalige geboeft,
(1625) Die slechs een mensch met woorden paajen,
En niet dan vriend aan taaffel zyn;
Maar anders, in der daad slechts kraajen
En ravens in een menschen schyyn.
Wil op dat volk toch niet vertrouwen,
[fol. Ii6v, p. 508]
(1630) Nadien gy hun lieftalligheid
Wel moogt voor klaare tekens houwen,
Van vleijende geltzuchtigheid.
Doch ik, in plaats van hem te lyken,
Kwam herwaards met een goed stuk geld,
(1635) Om u uit vriendschap toe te reiken;
Maar juist wierd my langs straat verteld,
Dat gy zulks nu niet hebt van noden,
Maar door uw deugd, en waardigheid,
En door de gunst der groote Goden,
(1640) Op nieus weêr ryk geworden zyt.
Des kom ik slechts om u te raaden,
Dat gy die schelmen onder een,
Die slechs maar op uw geldkist laaden,
Nooit weder in uw gunst laat treên.
(1645) Doch wat mag ik van raaden spreeken,
Daar gy een Nestor, vyf of zes,
In wysheid kund de loef afsteeken.
TYMON.
’t Zal ook zo zyn Filiades,
Doch ’k bid u komt een weinig nader,
(1650) Op dat ik u met deze spa,
Waar op ik vast myn kracht vergader,
Het harssenvat in morsslen sla.
FILIADES.
Och! help, het hoofd is my gebrooken,
Om dat ik deze ondankbre man,
(1655) Een wyze raad heb toegesprooken,
Ach! is dit dan het loon hier van? binnen.

ELFDE TOONEEL.

TYMON alleen.

WIe zie ik daar weêr herwaards treeden,
Met die papieren in zyn hand,
En met zo netgemeete schreeden?
(1660) O! ’t is Demeas; deze kwant,
Die van myn maagschap roemd te wezen,
[fol. Ii7r, p. 509]
En die een Redenaar wil zyn,
Heeft (toen hy eens om schuld voor dezen
Gevangen was gezet) van ’t myn
(1665) Zestien talenten op een plokje,
Aan schout en schuldenaars betaald,
Het geen hem anders op zyn rokje,
Of op zyn kap zou zyn gedaald;
Doch daar na, toen myn geld verteerd was,
(1670) En hy weêr vry wat goeds bezat,
Zo zwoer hy (wyl het rad verkeerd was)
Dat hy my nooit gezien had.

TWAALFDE TOONEEL.

DEMEAS, TYMON.

VEel heyls wil u Jupyn verleenen,
O Tymon! die door uw verstand
(1675) Het steunzel zyt van ons Atheenen,
En d’eer van ’t gantsche Griekenland.
Kom, laat ik u de stad in leyen,
Waar dat gy markt, stadhuis of hof,
En al* onze oude burgeryen,
(1680) Zult hooren melden van uw lof.
Doch eer wy ons op weg begeven,
Zo bid ik, hoor eens het besluit,
’t Geen ik heb tot uw eer geschreven,
En ’t geen in dezer voegen luid:
(1685) Alzoo dat Tymon, zoon van Echekratides,
Den Kolytenser, door zyn wysheid, deugd, en oordeel,
En kloekheid, aan dit land, geduurig zo veel voordeel,
En diensten* heeft gedaan, dat andre vyf, of zes,
En hier en boven, op een dag, met worsteling,
(1690) Met wedloop, zo te voet, als ook te paard te rennen,
Met het tournoi, en met de staciekar te mennen,
In het Olympisch spel het al te boven ging,
En prys op prys heeft weg gedragen.
[fol. Ii7v, p. 510]
TYMON.
Hoe kan dat zyn! wyl ik op ’t feest
(1695) Van een Olympus van myn dagen
Zelf nimmer kyker ben geweest.
DEMEAS.
Wat ’s dat? hier namaals zult gy ’t wezen,
Doch echter vind ik het niet kwaad,
Dit in passant daar by te leezen;
(1700) Doch ’k bid u, hoort hoe ’t verder gaat:
En dat hy onlangs noch van de Peloponesen
Twee legers op een dag verdreef, verwon, en sloeg.
TYMON.
Hoe duivel heeft dat kunnen wezen?
Daat ik nooit zwaart of degen droeg.
DEMEAS.
(1705) Gy spreekt zeer zedig van u zelven:
Maar zulks, door een vergetelheid,
Uit ons geheugenis te delven,
Was al te groote ondankbaarheid.
En dat hy voorders door veel heerelyke wetten,
(1710) Die hy geschreven heeft, en door zyn krygsbeleit,
Aan het gemeene best geen kleine nuttigheid
(Zo om d’ondeugden als om tweedracht te beletten)
Heeft toegebracht. Zo is ’t dat edle en wyze Heeren,
Zo van ’t stadhuis, als ’t hof, zo adel, als ’t gemeen,
(1715) Beslooten hebben hem een beeltnis, niet uit steen,
Maar uit fyn louter goud, zyn groote deugd ter eeren
Te laten snyden, en dat aan een vrou Pallas zy,
Te zetten in haar Kerk, gekroond met zeven kroonen,
Met bliksemstralen in zyn hand; en om te toonen
(1720) Hoe ieder hem voortaan zal eeren naer waardy,
Zo is ’t besluit van ’t hof, dat men met vreugdevieren,
Met dans en mommery, met feesten, en muzyk,
Met het tooneelspel, en met honderd diergelyk,
Zal ’s jaarelyks een dag tot zyner eeren vieren.
(1725) In kennisse van my,
DEMEAS.
Die dit schreef,
Als zynde Tymons slaaf, discipel, vriend en neef.
[fol. Ii8r, p. 511]
Dit is ’t, het geen ik noch voorheenen,
Aan u kwam brengen voor de nacht;
Maar, ach! waarom of ik met eenen
(1730) Myn zoontje niet heb meê gebracht,
Dat ’k naer u Tymon heb doen heeten?
TYMON.
Gy raaskalt, loof ik, in uw geest,
Mids gy (zo veel ik ooit kost weeten)
Noch nimmer zyt getroud geweest.
DEMEAS.
(1735) Maar ’k zal ’t aanstaande jaar gaan trouwen,
En maken kinders by ’t dozyn:
En ’t eerste (’t geen men moet vertrouwen,
Dat wis een jonge zoon zal zyn)
Dat zal ik Tymon laten noemen.
TYMON.
(1740) Of gy hier na, ô oude knecht,
U van u trouwdag zult beroemen,
En kinders maaken als gy zegt,
Dat zou my kunst zyn om te weeten;
Maar ’k meen dat deze kneppelslag,
(1745) U ’t touwen wel zal doen vergeeten,
En heugen tot den laatsten dag.
DEMEAS.
Wat ’s dit? ai my! myn hoofd, en ooren!
Hoe Tymon pleegt gy Tyranny?
En slaat gy dus een vrygebooren?
(1750) En die geen slaaf en is als gy?
Ik zweer dat gy dit zult ontgelden;
Wanneer ik, op een andre trant,
U naar de waarheid uit zal schelden,
Om dat gy ’t Raadhuis hebt verbrand.
TYMON.
(1755) O fiel, nooit zag men ’t Raadhuis branden,
Des ziet men hoe uw valsheid blykt.
DEMEAS.
’t Was toen gy met uw diefsche handen,
U uit ’slands spaarkist hebt verrykt.
[fol. Ii8v, p. 512]
TYMON.
Dat liegt gy ook in alle deelen,
(1760) Mids niemand ooit ’s Lands spaarkist stal.
DEMEAS.
Men zal het dan hier na noch steelen,
En ondertusschen hebt gy ’t al.
TYMON.
Wel, neem dan weer op nieus wat slagen.
DEMEAS.
Ai my! myn schouwerblaân! ai my!

DERTIENDE* TOONEEL.

TYMON alleen

(1765) LAat af van schreeuwen, en van klagen,
Of goed koop kryg je ’er noch wat by,
Het zou voorwaar een slecht stuk werk zyn,
Dat ik twee Legers zou verslaan,
En als een God in Pallas kerk zyn,
(1770) En zo vermaard van dappre daân;
En dat ik zulken fiel der fielen,
Zo dadelyk, indien ik wou,
Niet met myn vuisten zou vernielen,
En niet aan riemen scheuren zou.
(1775) Maar zie, wie komt ons gints weêr nader,
Is ’t niet de wyzen Trasiekles?
O ja, het is dien gryzen vader,
Wiens baard schier van een span vyf, zes,
Hem zwaddert over bei zyn schoeren;
(1780) Ei zie, hoe vreemd hy d’oogen slaat,
En als eem tyger schynt te loeren,
En hoe hy vast al preevlen gaat.
Zyn gansche wezen staat verwilderd,
Als van een Tryton, welkers vlas,
(1785) Gelyk hem Zeuxis heeft geschilderd,
Meê kruist, en ongeheekeld was.
Dees fynman, stemmig in zyn kleêren,
En byster zeedig in zyn gang,
[fol. Kk1r, p. 513]
En spaarzaam in het geld verteeren,
(1790) Weer ’s morgens vyf, zes uuren lang,
Veel wonders van de deugd te spreeken:
Aaanpryzende de matigheid,
En vloekende de helsche treeken
Van allerlei wellustigheid.
(1795) Maer als hy ’s avonds, wel gewassen,
Zich heeft geplant ontrent den dis,
Dan zoud gy zien, door ’t gulzig brassen,
Hoe hem zyn les vergeten is.
Dan zoud gy (als hy met zyn vingren
(1800) Mag streelen een gevulde kelk)
Hem zien de wyn naer ’t hart toe slingren,
Gelyk een zuigeling de melk.
Dan zoud gy zien hoe hy met oogen,
Met hand en kaaken, schermutseert,
(1805) En schier met knie, en elleboogen
Een ander uit de schotel weert.
Zyn kin, wel dik met vet belobbert,
Schier tot zyn ooren toe in ’t rond,
Hangt (wyl hy ’t eeten binnen slobbert,
(1810) Gelyk een grage waterhond)
Geduurig over tafel heenen,
Met ’t heele lichaem in een bocht,
Als of de goeje man, met eenen,
De wysheid in de schotels zocht.
(1815) Zyn voorste vinger, heeft door ’t vegen,
’t Geen hy langs bord, en schootels doet,
In ’t rond al zo veel eeld gekregen,
Gelyk de zoolen van myn voer.
En noch hoord men hem altyd klagen,
(1820) Als of hy nooit genoeg en had
Schoon dat hy drie paar heele dagen
Aen tafel vast gespykerd zat.
Daar na, wanneer hy zat, en vol is,
Adieu dan al myn zedigheid;
(1825) Vermids hy dan als zot, en dol is,
Door schandige ongebondenheid.
[fol. Kk1v, p. 514]
Hier by komt dan een eeuwig talmen,
Van disputeeren by den drank;
Dat zaal en kamer staat te galmen,
(1830) En daverd met een dronke klank.
Hier op zo volgt dan uit der mage
’t Uitwerpzel van zyn ingewant,
’t Geen hem voor dood naar huis doet dragen,
Of smakken op een ledekant;
(1835) Want hy, gelyk een beest zo dronken,
Of pas als in een zwyn verkeerd,
Zo lang blyft in zyn drek te ronken,
Tot dat zyn wyn weer is verteerd.
Voorts hoeft hy niet een mensch te wyken
(1840) In loosheid noch in fieltery.
Want naulyks vind men zyns gelyken
In leugens, en bedriegery.
In ’t pannelikken is hy handig,
In ’t vloeken roept hy haagnevelt,
(1845) ’t Bedrog verstaat hy heel verstandig,
Mids d’onbeschaemtheidt hem verzeld.
In ’t end, een man van d’andre wereld,
Met zo veel wys venuft belaân,
En zo veel wetenschap bepereld,
(1850) Dat het hem mank en krom doet gaan.
Daarom, wie dat hy dan mag wezen,
En ook hoe zedig dat hy zy,
Zo mag hy vry myn kneukels vrezen,
Komt hy ons noch wat nader by.
(1855) Hoe nu! wat is ’t of zyn het droomen?
Hoe! Trasikles hier noch zoo laet.

[fol. Kk2r, p. 515]

VEERTIENDE TOONEEL.

TRASIKLES, TYMON.

TRASIKLES.
DAt gy my herwaards aan ziet komen,
Is, Tymon, in een andre staat,
En met heel andere gedachten,
(1860) Als ’t volk dat straks vertrokken is,
Die slechs uw geld en rykdom achten,
En u slechs minnen om den dis
En u veel winds in d’ooren maken;
U, zeg ik, die door goedigheid,
(1865) Geen acht slaat op uw eigen zaken,
En zomtyds al t’onnozel zyt.
Voor my, gy weet dat my een kopje
Met karrenmelk, of koldenschaal,
Of dat een klein en zober sopje,
(1870) Genoeg is tot myn avondmaal.
En dat, wanneer ik vet wil smullen
Een waterkersjen, of radys,
Met broot en zoud my altyd zullen
Verstrekken voor een zondagsspys.
(1875) Het water, weet gy van gelyken:
Dat uit een ruischende fontein,
Altyd by my heeft moeten wyken
By d’alderbeste vernewyn.
Ook weet gy, dat di schrale rokje,
(1880) By my voor purper werd* geacht,
En dat ik by dit eike stokje
Geen staf, noch goude scepter acht.
Want al de rykdom hier op aarde,
En al het goud van ’t Moorenland,
(1885) Dat is by my van zo veel waarde,
Gelyk de schulpen van de strand.
Des kom ik hier alleenig nader,
Om u, en uwent wil alleen;
[fol. Kk2v, p. 516]
Om u te raden als een vader,
(1890) Hoe gy uw rykdom zult besteên;
Die van zo veel ontelbre kwaden
Den schadelyken oorspronk is,
Daarom zo gy u wilt doen raden,
Zo zult gy daatlyk, voor gewis,
(1895) Al wat gy hebt in zee doen werpen,
Gelyk een doodelyk fenyn,
Voor een die zyn verstand wil scherpen,
En die een Filosoof wil zyn.
Maar echter juist niet in het midden,
(1900) Maar tot de diepte van uw knien.
En dat zo veel ik u mag bidden,
Geen mensch dan ik dat aan mag zien.
Of zo u dat niet kan behagen,
Zo smakt het anders uit uw huis.
(1905) Of geeft ’t aan vrienden, en aan magen,
En hout schier zelf noch munt, noch kruis,
Geeft dezen een, die twee tallenten;
Doch voor een Filosoof gewis,
’t Is billyk dat die van uw renten
(1910) Met dubbeld deel gezegend is.
Voor my, ik zal my wel vernoegen,
(Schoon ik het niet begeer voor myn,
Maar om ’t myn vrienden toe te voegen,
Wanneer het zou noodzaaklyk zyn)
(1915) Indien gy my dit kleine zakje,
’t Geen naulyks aârhalf mudde hout,
Woud maken tot een draagbaar pakje,
En dat uit vriendschap vullen woud.
Want iemand die filosofeeren,
(1920) En leven wil op zyn gemak,
Moet niet meêr wenschen, noch begeeren,
Dan ’t daaglyks nootdruft van zyn zak.
TYMON.
Uw zeggen heeft zeer goede reden;
Maar eer dat ik, ô Trasikles,
(1925) Myn geld noch aan u ga besteden;
[fol. Kk3r, p. 517]
Zo zal ik met een vuyst vyf, zes,
U eerst wat andre munt toe tellen,
En met een toegift van myn spa,
Myn mildigheid zo wel verzellen,
(1930) Dat ik geen kruis meêr houden ga.
TRASIKLES.
O Burgers! ô gebied! ô wetten!
Ach! kunt gy dees verdoemde fielt,
Niet in een vrye stad beletten,
Dat hy een eerlyk man vernielt?

VYFTIENDE TOONEEL.

TYMON alleen.

(1935) LAat hier uw long niet leeg te schudden,
En balk hier dus niet als een koe,
Of ’k geef u, goet koop, op die mudden,
Noch daatelyk wel een schepel toe.
Maar wat is dit? ik zie van varren,
(1940) Noch van dit volkje drie dozyn,
Zo dat ik vrees van deze narren,
Niet veilig hier alleen te zyn.
’k Zie Blepsias met Leches loopen,
Als of het was om lyf en goet;
(1945) Maar ’k zweer, zy zullen ’t dier bekoopen,
Met al den aanhang van hun stoet:
Mids ik myn spa wat rust verleenen,
En op dees heuvel klimmen zal,
En hen van ver, met kei en steenen,
(1950) Behagelen in ’t naaste dal.

[fol. Kk3v, p. 518]

ZESTIENDE TOONEEL.

BLEPSIAS, TYMON.

BLEPSIAS.
ACh Tymon! Tymon! wil niet smyten,
Want niemant van ons blyft ’er staan.
TYMON.
Verdoemde schelmen! ’t zou my spyten,
U ongewond te laten gaan;
Des wil ’k u hevig en verbolgen,
(1955) Terwyl ik u noch raken ken,
U zo lang op de hakken volgen,
Tot dat ’k van u gewrookem ben.

Einde van’t Eerste Deel van FOCQUENBROCHS
Thalia, of Geurige Zang-godin.

[fol. Kk4r, p. 519]

Ter Geboorte Verjaaring van

Mejuffrou
JOHANNA WILMERDONKX.

WAt God bezielt myn borst en aderen?
Ik blaak van heilige razerny.
Genaade, ik zal uw Godheid naderen,
En met myn trant van Poëzy,
(5) Een schoonheid door de wolken dragen,
Die u, gelyk de dau het land
Verfrischt in heete zomerdagen,
Wanneer de Kreeft de Mooren brand.
O zielbekoorlyke oogenblikken!
(10) O schoone dag, ô stond, ô uur!
Wie kan uw waarde en grootheid wikken,
Waar in gy ’t pronkbeeld der natuur
Het licht des hemels deed aanschouwen,
Waar meê de schoone Adonis zou
(15) Veel liever dan met Venus trouwen,
In ’t lieffelyk Sabeesch landsdou.
O ja JOHANNE, uw hemelsch oogen
Zyn als de blikem van Jupyn.
Wat sterflyk mensch kan, haar vermoogen
(20) Beschouwende, ongevoelig zyn?
De grootste God der Hemelgoden
Had, waartge op Tirus strand geweest,
Met u naar Kreten toe gevloden,
Om zich te spieglen in uw leest.
(25) Geen Danaë zou hem bewegen
Door haar bekoorelyk gelaat,
Op wine hy als een goude regen
Zich neêrstorte uit den hoogsten staat.
Waard gy Oenone,* en ik zo teder
(30) Van u bemind als Paris was,
Noch Griekenland, noch wind, noch weder
Zou my niet, noch d’ onmeetbre plas,
Veel min Helene u doen verlaten.
O neen, JOHANNE, ik zou om u
[fol. Kk4v, p. 520]
(35) ’t Geluk van Junoos byzyn haaten;
Myn oog wierd door haar lonken schuw.
Gy, gy alleen kunt my ontroeren,
Wanneer ’t u straalend oog gelieft
Haar vuur tot in myn ziel te voeren,
(40) Een vuur, waar door gy ieder grieft.
Kon ik van uigepikte Roozen,
Van Lelien, zo schoon van glans,
Gemengt met geele Tydeloozen,
U vlechten met myn hand een krans,
(45) Hoe zou my zulk een last behagen?
Maar ach! de sneeu bedekt het land
In deze guure winterdagen,
Hoewel myn hart als Etna brand.
Waar meê zal ik u dan verjaren?
(50) Wat wenschen op uw Jaargety?
Zo u Apolloos zang en snaaren
Bekooren, of zyn Poëzy,
Dan zal hy uwe duegden zingen,
Dat d’echo van dat schel geluit
(55) Door dichte boomen heen zal dringen,
Tot daar ze op hooge rotzen stuit.
Hy zal u Kresus schatten wenschen,
Minervaas schoonte en wys beleit,
En dat uw jeugt mooit mag verslenschen:
(60) Zyn lier zal u d’ onsterflykheid
Opofferen; ja hy zal u dragen
In ’t koor der Goden na uw dood,
Alwaar uw glans weer op zal dagen
Veel schoonder dan zy d’aard genoot.
(65) Nu zal hy ’t Bruidsbed u bereijen,
Met een die u behaagt, en mind:
De Nimfen zullen u geleijen,
Dewyl u ’t Godendom bezind.
Elk wenscht met my zyn keel te paaren,
(70) En honderdmaal u te verjaaren.

Gebooren den 8 Ja- A. BÒGAERT.
nuary, 1667.

<"#xxx">

[fol. A1r-A1v: blanco.]

[fol. A2r, p. 3]

ALLE DE

WERKEN

VAN

W.V. FOCQUENBROCH.

TWEEDE DEEL.

[Fleuron].

t’AMSTELDAM,
______________________________

By de Wed. van Gysbert de Groot, Boekverkoopster op den
Nieuwen Dyk in de groote Bybel. 1709.

[fol. A2v, p. 4]

INHOUD Der GEDICHTEN, In het Tweede Deel begreepen.
BRUILOFSDICHTEN.	Fol. <"#2005">5.
VERJAARDICHTEN.	<"#2095">95.
MINNEDICHTEN.	<"#2109">109.
KLINKDICHTEN.	<"#2156">156.
PUNTDICHTEN.	<"#2164">164.
GESANGEN.	<"#2172">172.
MENGELDICHTEN.	<"#2265">265.
BRIEVEN.	<"#2371">371.
ALERAMES en ADELASIAS Trougevallen.	<"#2434">434.

[fol. A3r, p. 5]

W.V. FOCQUENBROCHS

THALIA,

OF

GEURIGE ZANGGODIN.

TWEEDE DEEL.

________________________

BRUILOFSDICHTEN.

KUPIDOOS VOGELVANGST,

Gezongen op het Huwlyk van

Den Heere

JOHANNES ULEUS,

En Mejuffrou

KATRYNE HENSBROEK.

’k HEb meenigmaal gezien verscheide vogels vangen,
Met lym, met strik, met net, en wat de kunst meêr had,
Maar nimmer zag myn oog zulk zoort van gaaren hangen,
Dan waar door dezen Uil geraakt is in de mat.
(5) Kupido had al lang hem achter hér gezeten
Met al de listen, die ooit Vogelaar bedacht;
Doch zag zyn lagen, of ter aarde neêr gesmeeten,
Of met ’t ontsnappen steeds te schandelyk belacht.
Des zat hy als verzuft, en wist niets te verzinnen,
(10) Dan neemt hy ’t dus, dan zo, maar waar hy ’t keert of wend,
[fol. A3v, p. 6]
Hem komt niets ongemeens, nog ongedaans te binnen,
Dies roept hy, Moeder help! ik ben myn raad ten end.
Hoe, zei vrou Venus, zytge al wederom verlegen?
En kunt gy zonder my hier weêr niet komen door?
(15) Zo blyf voortaan slechts t’huis, en loop uit schoorsteenvegen.
Och ja, Mamatje lief, zei hy, ik zit ’er voor.
Hier houd een Vogel, die my lelyk doet staan kyken,
’t Lykt wel een Kropper, en een Doffer met een kuif;
Maar wat ik doe of niet, hy gaat weêr heene stryken,
(20) En acht myn lagen, en myn listen niet een struif.
Hebt gy, zei Venus, eerst zyn koers wel opgenoomen,
En wanneer hy zyn vlucht by dag, of avond heeft?
Ja Moeder, sprak Kupied, hy komt uit gintse boomen,
En ’t is in d’Uylevlucht wanneer hy herwaarts zweeft.
(25) En valt hy dan in ’t Hout? vroeg Venus. ja Mamatje,
Antwoorde ’t Minnewicht. wel hang je Flouw maar uit,
Zei hem zyn Moeder. o, die kan hy op een draatje,
Sprak hy, en al myn Spys en strikken zyn verbruit.
Zet dan steekgaaren in zyn loopen in deze Elzen,
(30) Zei Venus. Hoe Mama! steekgaaren? wat is dat?
Vroeg hy, is ’t wel zo scherp als ’t vat van Heer van Velzen?
Vrou Venus wierd verstoort, en zei: wat, kus men gat.
Wel hoe Mama! ’t moest immers scherp zyn, zou het steken,
En als een Egel zyn vol pennen, zei Kupied,
(35) En is dat vat daar by zo kwalyk dan geleken,
Dat gy my straks daarom wat Aars te kussen hied?
Loop, loop, zei Venus, domme bengel, ’t is een Netje,
Dat me aan een pennetje heel vast in d’aarde steekt;
Ik meen, daar leit noch t’huis een in myn Kabinetje,
(40) In d’Uithaal, kryg het, maar zie datje ’t niet en breekt.
Ha, ha, zei ’t Guitje, wat, zo zou men ’t kunnen vatten,
Dat kan niet kwalyk zyn, adieu, ik haal het voort.
En komt hy u dan weêr, gelyk voorheen, t’ontspatten,
Riep hem vrou Venus na, ’k heb noch meêr schut te boort.
(45) Hy heen naar Pafos, en gezwint weêrom gekomen,
Brengt voort rapport, dat hy het Net niet vinden kon,
En dat den een of d’aâr ’t moest hebben weg genomen,
Mits hy in d’Uithaal maar een Bosje Veeren von.
[fol. A4r, p. 7]
Dat is ’t, sprak zyn Mama: ge wilt meê Jonker heeten,
(50) En weet niet dat men Hair met Hair, en Veer met Veer
Moet vangen. Hoe, zey hy, en zou ik dat niet weeten,
Die zo veel Vogelen met Voglen legt ter neêr?
Maar ’t was een Netje, en geen Vogel, daar ’k om heenen
Naer huis toe ben geweest, en lykt dit naer een Net?
(55) ’t Mocht dat ’k niet zeggen wil. wat zou jer dan van meenen,
Vroeg Venus? dat, zei hy, zyn Veeren uit uw bed.
Neen, zei ze, ’t is een Broek van een der beste Hennen;
’t Is Vel en Pluimen, als een Netje toegemaakt:
Hoe slim uw Vogel is, hy zal ’t daar voor niet kennen;
(60) Ja ’k wed hy deze dag daar noch wel vast in raakt.
Een Broek van Hennen! wel, ik ben een guit der guiten,
Zo ik myn leven zag een Haan zelfs in de Broek,
Riep hy, veel min een Hen. wat ben je vol dispuiten,
Zei Venus, is dit waard zo diepen onderzoek?
(65) Men noemt een Hensbroek, ’t dons, of wel de zachte Veeren,
Die z’ hebben tusschen Staart en Beenen, onder ’t Lyf.
Zo! zo! hernam Kupied, zo doende zou men leeren,
En weten kunnen wat je meent met dit bedryf.
Maar element! wie zou zich ooit voor zulke streken
(70) Behoeden kunnen, zeg, wie droes bedacht dien vond?
Wie zag voor Vogelen ooit zulk een gaaren steken,
Van buiten Vel en Pluim, van binnen zonder grond!
O hy zal over Hals en Kop daar binnen zakken!
Dat ’s gang Mama, allons, dat gaat ’er zo naer toe,
(75) Zo ik je dat niet fraai zal als een eytje bakken,
Zo slaat my t’avond, als ik t’huis kom, met de roe.
Zie, losbol! hier, hoor hier! hoe zult gy ’t nu gebruiken?
Riep zy. je hebt gelyk, zei hy, ik weet het niet.
Bind d’enden van de Broek maar vast aan d’Elsestruiken,
(80) Herriep ze, dwars door ’t pad, daar je ’em op vallen ziet;
Versta je’t wel? o ja Mama, maar ’k mag niet draalen,
Indien ’er noch aan myn instructie iets ontbreekt,
Zo, bid ik, rep je wat, de zon is sterk aan ’t daalen.
Niet aârs, zei Venus, als dat jy ’t te deeg vast steekt.
(85) Hy voort naer ’t Hout, en steekt dit Netje, of eer Hensbroekje
In een der loopen, en dwars over ’t Uylepad,
[fol. A4v, p. 8]
En gaat zich datelyk begeven om een hoekje,
Van waar hy zien kon of de Vogel is gevat.
Ten duurden niet heel lang, of d’Uyl kwam als voor dezen
(90) Aanvliegen, tegens dat den avond neder viel,
Om weêr te zien, of daar geen aas zou voor hem wezen,
Daar hy des andren daags het leven by behiel.
Hy valt in ’t Hout, en geeft zich naer zyn oude loopen,
En komt in ’t end op dees; ja zag nau voor hem uit
(95) ’t Hensbroekje van Kupied, of hy begon te hoopen
(Dat meende een heele Hen te zyn) op deze buit.
Hy treet ’er stil naer toe, en loert met arendsoogen,
(Of liever Uylen, want die zyn by nacht de baas)
En komt ’er met een barst op ’t laast op ingevloogen,
(100) Maar werd verstrikt, in plaats dat hy daar vong het aas.
Hy waande zich in ’t eerst ’t Hensbroekje wel t’ontrukken,
Maar drong hy achter uit, of voor uit, ’t was al wind,
Hy was en bleef’er vast; des moest zyn wysheid bukken
Voor dit Steekgaaren, dat zo meenig een verblind.
(105) Triomf, Iö triomf! teeg ’t Minnewicht aan ’t zingen,
En vloog te voorschyn uit zyn schuilplaats, na zyn vangst;
Ja ging van vreugt daar by een kabriool staan springen,
Mits hy nu eindlyk had gekregen zyn verlangst.
Wel Vogel, waar je wel verdacht op zulke listen?
(110) Zei hy, dat komt’er van myn godheid te versmaân,
En al myn Tyd en Tuyg op u te doen verkwisten,
Doe nu jou best vry Broêr, je zult me niet ontgaan.
Hoe, riep vrou Venus, is de Vogel al gevangen?
O ja Mama, zei hy, daar ’s hy, en ’t Gaaren weêr.
(115) Gy kunt hem villen, en opvullen, en ophangen
Te pronk in uw Salet, wyl ik hem u vereer.
Gansch bloed! Hoe keek den Uyl op ’t hooren van die woorden,
Hy meende al dat hy nu sint Bartels maat zou zyn,
En dat men ’t mes sleep om hem daatlyk te vermoorden;
(120) Maar Venus trooste hem, en hielp hem uit de pyn.
Al zoetjes, zei ze, ’k zal heel anders met u leven.
Hoor Uyl, ontstel je niet, het is maar kindre praat.
Wil dit Hensbroekje vry jou dagen niet begeven,
Maar blyft’er in, het zal jou best zyn kameraat.
[fol. A5r, p. 9]
(125) Het is zo kwaat niet, als’t je licht wel toe zal schynen,
Gy zult het ook wel zien, als jy het zyt gewent.
Het is van ’t goedje niet, dat men koopt by dozynen,
Maar ’t is een Gaarentje heel fyn, en excelent:
Men naait ’er zelfs wel meê, ik zegt je zonder gekken,
(130) ’t Is van dat zelfde Vlas gesponnen, daar de dood
Wel eer zich tegen my te barste aan heeft gaan trekken,
En dat ’t heelal houd voor ’t uitsterven buiten nood.
Behaagt het u dan, ’k zal j’ ’er straks aan vast gaan binden?
En voeren u in top van Cyprus Heiligdom,
(135) Daar je alle wellust zult en vrolykheden vinden.
Wat zeg je Vogel? spreek, of knik maar, ben je stom?
Hy boog zich nauwelyks, of straks daalt Venus wagen,
Met zwaanen, duiven, en wel honderd Kupidons,
Ten hemel uit, waar door hy aanstonds wierd gedragen,
(140) Met zyn Hensbroekje, naar ’t aantreklyk huwlykspons.
Daar zeit hem Venus, dat hy nu zal vrolyk leven,
Daar toont ze aan hem, hoe hy noch zal gezegent zyn,
Wanneer hy Uyltjes by ’t douzyn hem zal zien geven,
En brengt hem op ’t succes een glaasjen Ambrozyn.
(145) Leeft, zeit ze, zamen noch een lange reeks van jaaren,
Gelukkig, heilig, en voorspoedig naar uw wensch!
Op dat ge uw naneef op uw voorbeeld meê ziet paaren,
En uitroept: buiten Trouw is geen gelukkig mensch!
Uit had ze, en gaf bevel, dat daar moest zyn gezongen,
(150) En een Ballet gespeelt, waar op terstond dit Lied,
Onder akkoort van bas en violons, een jongen,
Heel aardig danzende, uit zyn kleene gorgel stiet.

TOON: Grand Ballet,
Of, Ballet du Roy.

1.
KUpied
Had hem laast, om zich te doen kennen,
By een hoop Savoyennen,
Die nu loopen hier door ’t land,
(5) Gevoegt, om in passant, sant,
[fol. A5v, p. 10]
Het huwlyks perspektyf,
Het geen hy voor een spel droeg op zyn lyf,
Te doen zien voor tydverdryf:
Maar ook, die daar in zaagen,
(10) ’t Minnevuur door ’t oog te jaagen
In haar ziel,
Of mooglyk zo zyn Neering bet uitviel,
Als die een wyl tyds had gedaan;
En ’t was niet mis geraân,
(15) Vermits hy nu in plaats van klagen,
Met te veel Klanten was belaân.

2.
Hy riep,
Door de vreugd van winst als uitgelaaten,
Langs burrigwal en straaten,
(20) Mad’moyseilles & Messieurs!
Voila*, mooy fraai Curieux! ieux!
Mooi fraay spul, mooy fraay kik!
Waar door hy schier in ieder oogenblik,
Kreeg een kyker in de strik,
(25) Op ’t lest zo zag het Guitje
Onze Bruidegom en Bruitje,
Dien hy dan
Met dit fraai kompliment kwam spreeken an:
Ay Monsr.! ay voyez cela, je vous en prie!
(30) Donnez si vous plaitil
Monsr.! a Moy un petit duitje?
Qui un pauvre garcon je suis.

3.
Waar door
Zy verrukt zich lieten bei gezeggen,
(35) En lieten ’t oog straks leggen
Voor het gaatje, daar de Min
Zyn vier haar blies door in, in:
Terwyl hy speelend zong
Een Lied, dat hy tot bersten van zyn long,
[fol. A6r, p. 11]
(40) Tot zynen kleinen hals uitwrong.
D’un boulanger de Gonesse,
Et sa Charmante Maistresse,
Quell’ un Cousin
Pour faire la lire, la la, als sa voisin’
(45) Zomtyds kwam bezoeken, en ik weet niet wat
Hy al voor grillen had,
Om deze Twe haar Minnebressen
Te maaken tot een grooter gat.

4.
Terwyl
(50) Had hy onze kykers, dees Gelieven,
De Liefdes perspektiven,
Door en weder door doen zien,
Die zy een Myl of tien, tien,
Wel meenden lang te zyn,
(55) Schoon ’t maar zo was, gelyk diens vreugd, in schyn,
Want zy voelden straks de pyn:
Een Pyn, die door hun Adren,
Met een zucht om te vergadren,
Wierd gevoert,
(60) En Ziel, en Zin, en al steeds hield ontroert,
En niet stilde voor een wederzyds Akkoort
Van Weêrmin was gehoort,
En dat haar Bruiloftsfeest kwam nadren,
Ja was voltrokken zo ’t behoort.

5.
(65) Kupied
Ziende dus zyn wensch hier in gelukken,
Die lachte zich schier stukken,
En smeet Boog en Pylen weg.
Wat doe ik met je, zeg, zeg,
(70) Riep hy: onnut Geweer!
’k Leg u voortaan, ja zelfs voor eeuwig neêr,
Want dit spel behaagt my meêr.
Dit Spel kan Jongen, en Gryzen,
[fol. A6v, p. 12]
Gekken, Middelslag, en Wyzen,
(75) Door ’t bezien,
My straks doen krygen by het linkerbien.
Monsr. l’Espoux ’k wensch u geluk de tout mon Ceur,
Je suis vost’ Serviteur,
Wil nu de Bruid uw Plicht bewyzen,
(80) Allons donc, sa, zo gaan we deur.

TER BRUILOFTE

Van den Heere

JAKOB van STEENHUIZEN,

Secretaris van de Zype, &c.

En Mejuffrou

HARMINA GOUT.

GY trouwt dan eindelyk noch eens, Heer Secretaris?
Gy trouwt noch eens? gy trouwt, en krygt uw Min-salaris
Na zo veel lopens en lang wachtens noch in Gout?
Wie had dat ooit voorzien, of immermeer vertrouwt?
(5) Wie kan u, en zal niet met my verwonderd wezen?
O andre Hylas! die de weereld zag voor dezen
Schier ieder oogenblik veranderen van min.
Verschoon me Bruigom, zo ’k my hier te ver laat in,
’t Zal maar een grondslag zyn, om daar op voort te bouwen,
(10) Dat gy niet trouwen woud, of dat gy wel woud trouwen;
Derhalven was uw min nooit los, maar wel gegrond;
Want wel getrouwt te zyn is ’t beste trouwverbond.
De kriele driften van onze aard en jonge jaaren,
Te wuft, te dom om nut met vreugd wel t’evenaaren,
(15) Zien maar alleenig op dat ingebeelde zoet,
Dat, door een Juffers oog, seecds kitteld ons gemoed,
[fol. A7r, p. 13]
En naer ’t bezit van die wellustigheên doet haaken.
Maar die door onderzoek vind onderscheid van zaaken,
En door dat masker van de liefde en schoonheid ziet,
(20) Wierd ondertusschen wys, en acht dat voorwerp niet,
Wanneer hy by zyn min zyn * Rekning niet kan vinden.
Wie zal men dan aan d’eerste of twede willen binden?
Wie zal men weigeren dat hy eerst heb wat † keurs,
En zie, of ook zyn min is ’t intrest van zyn beurs.
(25) De trou, te los volvoert, maakt veel haast naberouwen;
Dies hebt gy wel gedaan, dat ge onderzoek op Vrouwen,
En haar gelegentheid gedaan hebt, als haar oog
En verdre aanloklykheên u tot haar min bewoog.
Gy kwaamt ’er by, en zag ze, ook hebt ge haar weêr verlaaten,
(30) En vond haar beter straks, als wel daarna te haaten:
Zo hebben eenigen ook weêr met u gedaan,
Wanneer zy waanden dat zy waren wel geraân:
En ’t was heel wel, ja haar ten hoogsten ook te pryzen,
En wie zal tegen u dan slimmer oordeel wyzen?
(35) Men mag verwonderd zyn, of uw gelukkige echt
Benyden, maar een Vos had u dit lang voorzecht:
Gy moogt, zei hy, dan hier, dan daar naer Meisjes rennen,
Maar moet noch eindelyk eens in een goude benne.
Gy achte ’t min als de Trojaan Kassandra deê,
(40) En evenwel, men ziet nu dat het komt ter snee.
Gout is uw Bruid in naam, Gout is uw Bruid in zaaken,
Gy krygt hier Gout met Gout: wie zou dat netter raaken?
En schoon de Godspraak, eer ten drievoet uitgebromt
In Delfos van Apol, is door ons Heer verstomt,
(45) En dat in deze onze eeu den mond zwygt der Propheeten,
’k Zweer nochtans dat dees vent wel een Propheet mag heeten:
Maar schoon ’t gevolg nu stemt, dat hy ried by geval,
Dit was, en blyft uw lot, en dat staat voor u pal,
Dit zal nu tyd, noch nyd, noch ‡ agterklap beletten.
(50) Wat zegt gy, Juffrou Bruid, is ’t wel om te verzetten?
Hoe spreekt gy niet? heeft u uw Moeder niet gezeit,

* In ’t Fransch Conte. † Trouwrok. ‡ Billegatje.

[fol. A7v, p. 14]
Zo vraagt den Bruidegom, die zal u doen bescheit,
En van die zaken wel ten vollen onderrechten:
Gy zult dat zonder my te zamen wel beslechten.
(55) Heeft hy wat onderzoeks, en vry wat keurs gehad,
Dat strekke u nu ten leere, en hem, om t rechte pad
De heirbaan van de Min vrymoedig op te steigren,
En ’t zal uw plicht zyn hem te volgen zonder weigren.
Zo zult gy zaamen in uwe echt gelukkig zyn,
(60) En zien van dat geluk de vruchten by ’t dozyn;
Dit wenschen we U, en voorts alle andre fraaje dingen
Heer Bruidegom en Bruid, ’k zal noch een Liedje zingen
Met uw verlof, en ook met eenen tot besluit,
De stem is, als ’t begint, en daar meê schei ik uit.

TOON: Als ’t begint.

1.
KUpied nam laast de wagen
Van zyn Mamatjes stal,
En heeft die in geslaagen,
Terwyl zy by geval
(5) Aan d’een of d’ander Godin
Had laaten belet afvraagen,
En sprong daar fluks in,
Ja reê daar in min,
Dan een oogenblik van Pafos meê
(10) Tot hier ter steê.
2.
Hy wist dat de Secretaris
Moest naer de Zyp toe gaan,
Dies bood hy voor weinig salaris,
Hem daar in ten dienst te staan:
(15) Myn wagentje staat al reed
Indien myn Heer zelfs maar klaar is,
Dus sprak hy, zo treed
Maar op; eer gy ’t weet
Zal ik u doen zyn, waar gy wilt,
(20) Waar toe tyd gespild?
[fol. A8r, p. 15]
3.
G’ hebt immers wel met my gereden,
Maar nooit en smeet ik u om,
Noch klaagde gy dat uwe leden
Door ’t hossen schier doof of stom
(25) Ooit wierden, of deeden zeer;
Myn koets heb ik nieuw doen bekleden
En hangen in leer,
Om op ende neêr
Te springen, gelyk het slag,
(30) Of ge in moêrs schoot lag.
4.
De zwaanen, duiven, en mussen,
De paarden van Venus kales,
De fraaiheid van die, en het kussen
Bekoorden ons maat onder des,
(35) Om daar meê een reisje te doen
Naer ’t Zypje, dat onder en tussen
Hy niet zag als toen,
Mids Kupied hem ging spoên
Naar Pafos, en hem bedroog.
(40) Eer hy ’t kreeg in ’t oog.
5.
Hy echter daar aangekomen,
Bekeef zyn voerman zeer,
En zei, hy zou zonder onttomen
Hem daadlyk brengen weêr
(45) Ter plaatze, daar hy kwam van daan,
Of daar hy ’t had aangenomen.
Maar Venus kwam aan
Met zyn Bruidje gegaan,
En zei, myn Heer, zie hier de Zyp
(50) In dit klein begryp.
6.
Bezie haar van onder en boven,
En zo dees gelykenis hinkt,
Behoeft gy my niet te geloven,
Maar ga daar uw ampt u dan winkt,
[fol. A8v, p. 16]
(55) Eerst heb j’ in de Zyp naer om hoog
Veel zanden tot nollen gestoven,
En zo my myn oog,
Als voorheen niet bedroog,
Zo zag ik hier zulke meê
(60) Op de zelfde steê.
7.
Wat lager hebt ge Egalementen,
Zandlanden wat bultig en schraal,
Maar om in te planten en t’enten
Heel goed, al zyn zy ook kaal:
(65) Wat word aan de ruige weg,
Niet al gepoot in de Lenten,
Van bosch en van hegg?
En ziet gy niet, zeg,
Dat ook al die fraaijigheid
(70) In dit voorwerp leid?
8.
De kontribuabele landen
Hebt ge aan de groote sloot,
En even is hier, die warande,
Maar ’t onderscheid is wat groot:
(75) Die geven haar Heerschappen meêr
Als veele nollen en zanden:
Maar gy dient veel eer
Op deze, myn Heer,
Wat te brengen, en zyn aan dit land
(80) Den kontribuant.
9.
De Poel, en Komenslooten,
De Duiker, en oude Sluis,
Daar ’t water door uit komt geschooten
In zee, met gestadig gedruis,
(85) Passeer ik te zaamen voorby;
Maar waar toe hier zo veel nooten
Gekraakt, daar doch gy
Dit wel weet met my,
En alles gczamentlyk vind
(90) In dit zoete kind.
[fol. B1r, p. 17]
10.
Hier kont gy de Secretaris,
Alleen van wezen, door myn,
En hoeft in kas van salaris
Met niemand in kwesti te zyn.
(95) Indien u dat Zypje dan haagt?
Gelyk ik geloof, Heer, zie daar is
Tot teken haar hand,
Geef haar d’uwe te pand,
Zo voer ik u bei door myn zoon
(100) Op den Huwlykstroon.
11.
Hy stond, als opgetoogen,
Door dit verhaal, en de glans,
Die flonkerende uit haar oogen,
Twyl Kupido, fluks deze kans
(105) Niet naliet te nemen waar,
En voerde hen in den Hoogen:
Ja bracht hen van daar
Voor Venus altaar,
Daar Hymen hen zamen verbond
(110) Op den zelfden stond.
12.
Waar op de Minnegootjes
Straks op een fraaije trant
Verroerden hun flukze kootjes,
En danssen een Franse Kourant:
(115) Kupido sprong zelf voor aan,
Als een Sater op geitepootjes,
En riep: dat ’s gedaan,
Za Bruigom kom aan,
En ga naer bed met de Bruid,
(120) Want het Liedjen is uit.

[fol. B1v, p. 18]

ZEVENDE TOONEEL.TYMON alleen.

ACHTSTE TOONEEL.GHATHONIDES, TYMON.

NEGENDE TOONEEL.TYMON alleen.

TIENDE TOONEEL.FILIADES, TYMON.

ELFDE TOONEEL.TYMON alleen.

TWAALFDE TOONEEL.DEMEAS, TYMON.

DERTIENDE* TOONEEL.TYMON alleen

VEERTIENDE TOONEEL.TRASIKLES, TYMON.

VYFTIENDE TOONEEL.TYMON alleen.

ZESTIENDE TOONEEL.BLEPSIAS, TYMON.

Ter Geboorte Verjaaring vanMejuffrouJOHANNA WILMERDONKX.

<"#xxx">

ALLE DE WERKEN VAN W.V. FOCQUENBROCH.TWEEDE DEEL.[Fleuron]. t’AMSTELDAM, ______________________________ By de Wed. van Gysbert de Groot, Boekverkoopster op den Nieuwen Dyk in de groote Bybel. 1709.

INHOUDDerGEDICHTEN,In het Tweede Deel begreepen.

W.V. FOCQUENBROCHSTHALIA,OFGEURIGE ZANGGODIN.TWEEDE DEEL.________________________ BRUILOFSDICHTEN. KUPIDOOS VOGELVANGST,Gezongen op het Huwlyk vanDen HeereJOHANNES ULEUS,En MejuffrouKATRYNE HENSBROEK.

TOON: Grand Ballet,Of, Ballet du Roy.

TER BRUILOFTEVan den HeereJAKOB van STEENHUIZEN,Secretaris van de Zype, &c.En MejuffrouHARMINA GOUT.