Dit is een onderdeel van FocquenbrochWerken1723.html. Klik hier voor het hele document.

0; Dat gy dien Tymon niet meer kend?
            (235) De zoon van Echekratis, ’t is dezen,
            Die uw wel eertyds was gewent
            Met uitgekipte offerhanden,
            Die hy voor uw altaar deed bloên,
            En voor uw neus alleen deed branden,
            (240) Steets zo veel dienst, en eer te doen.
            t’ Is hy, die schielyk ryk geworden
            Ons door zyn milde, en vroome geest,
            Zoo vaak tot vreugd en blyschap porde,
            In het vieren van uw jaarlyks feest.
                                    JUPITER.
            (245) Hoe! wat zyn dees veranderingen?
            Is dit dien eerlyken man,
            Dien rykkaart, die de vreemdelingen
            En vrienden eer schier baden an?
            Wat is dees fynman toch weervaren,
            (250) Dat hy dus arm van goet berooft,
            Bemorst, en vuil aan baard, en hairen,
            Dus deerlyk om het kosje slooft?
                              MERKURIUS.
            Hem heeft, gelyk als ik het reeken,
            Alleen zyn vroomheid dit gedaan;
            (255) Of eer, wanneer men recht zal spreeken,
            Heeft hem zyn zorgloosheid verraân.
            Vermids dat die in hem de paalen
            Van mildheid verr’ te buiten ging:
            Want niet alleen, met wel t’onthaalen
            (260) Die geen die armoe kwalyk sting,
            Maar ook met (zonder keur van vrienden,
            Of vreemden) ieder wel te doen,
            Heeft hy zich zelve doen verslinden,
            Van die hy met zyn brood ging voên.
            (265) En die als raavens, en als gieren
            Zyn leever pikten dag en nacht,
            En die hem, knaagend vlees en spieren,
[fol. Gg3r, p. 469]
            Voorts hebben in dees staat gebracht.
            Schoon hy voor ’t puikje van zyn vrinden,
            (270) En voor zyn trouwste makker nam,
            Die hy door gunst meest kost verbinden,
            En die hem ’t meest vergasten kwam;
            Als of die goedaard schier geloofde,
            Dat die geen, die hy dus ging voên,
            (275) Hem maar alleen zyn goed ontroofde,
            Om hem daar vriendschap mee te doen;
            Maar deze, na zy hem zyn schonken
            Tot ’t been toe hadden afgeknaagt,
            En die tot ’t merg toe uitgedronken,
            (280) En hem zyn buidel kaal gevaagt,
            Die hebben hem wel haast verlaaten,
            Van vrienden en van goed ontbloot,
            Hem niet meer groeten op de straaten;
            Ja hem niet kennende in zyn nood.
            (285) ’k Laat staan dat zy hem van gelyken,
            Gelyk hy hen wel eertyds dee,
            Van ’t hunne iets zouden overryken,
            Of deelen hem zomtyds iet mee.
                Hierom uit schaamt de stad ontvluchtend,
            (290) Zich kleedend met een schapen huit,
            Schelt hy, al spittende, en al zuchtend’
            d’Ondankbre steedelingen uit;
            Die ryk geworden door zyn gaaven,
            Hen nu verby gaan, schoon zy eer
            (295) Zich stelden als zyn dienstbre slaaven,
            En kennen nu zyn naam niet meer.
                                    JUPITER.
            Nochtans een man, niet om verachten,
            En die men recht d’ondankbre scheld;
            Doch op dat wy dees mee niet slachten,
            (300) En mee niet zyn in ’t tal gestelt,
            Van die geen die zyn dienst vergeeten,
            Vermids hy ons zo menig stier
            En zuiver lam, gelyk wy weten,
            Gestookt heeft tot ons offervier,
[fol. Gg3v, p. 470]
            (305) Waar van de waasem myn gedachten
            Noch kittelt, door zyn lekkerheid,
            Zo laat ons hem op ’t spoedigst trachten
            Te redden uit dees dienstbaarheyd.
                Hoewel ik om de schelmeryen,
            (310) En ’s volks verdoemde ontuchtigheid,
            Haar diefstal, en haar tooveryen,
            En al haar andre godloosheid,
            Die my vaak schrikken doen en beeven,
            En die de weereld deur geschien,
            (315) Het Attisch land, en ’t volk zyn leven
            In lang daar niet heb aangezien,
            Voornaamlyk zedert dat de tyden,
            Zo zot, en boos geworden zyn,
            Dat men met ydle reedenstryden
            (320) De wysheid geeft zo valschen schyn,
            Dat men met tieren en met raazen
            Slechs den geleerde spelen wil,
            En dat men niet dan vieze vaazen,
            Gestaag ziet trekken in verschil:
            (325) ’t Welk my gezucht belet te hooren
            Van meenig droef, doch eel gemoet,
            Nadien ’t my met geslootene ooren,
            Ja schier al roerloos zitten doet,
            Nau wetende of door al dat warren,
            (330) Ik d’ oude wereld noch wel ken,
            Ja zelf of ik door zo veel narren
            Wel veilig in myn hemel ben.
                En hierom is ’t dat gy moet weeten,
            Dat ik dees eerelyke vriend
            (335) Mee heb gelyk de rest vergeten,
            Schoon ik zyn deugd steets heb bemind.
            En daarom, zonder lang te draalen,
            Zult gy, Merkuur van stonden aan
            Myn Heer de rykdom hier gaan halen,
            (340) En straks met hem naar Tymon gaan:
            Doch zeg hem dat hy met zyn schatten,
            Schoon Tymon wat geweld bedryft
[fol. Gg4r, p. 471]
            Dees man zo haast niet gaat ontspatten,
            Maar dat hy troulyk by hem blyft.
                (345) Voorts, sal ik my in ’t kort beraden,
            Met wat voor straf en helsche pyn,
            Ik die ondankbre zal beladen
            Die oorzaak van zyn rampspoed zyn.
            Ik zal toonen dat ’t my leet is,
            (350) Dat ik hun straf dus heb gestaakt,
            Zo draa myn bliksem weer versmeet is,
            Die vry wat schaaloos is geraakt,
            Door hem al t’onbezuist te werpen
            Nu laatst op Anaxagoras
            (355) Die zyn discipes in wou scherpen,
            Dat hier om hoog geen God en was:
            Want wyl ik hem dacht te verbranden,
            En dat myn blisem nam, zyn veert,
            Heeft Perikles met bei zyn handen,
            (360) Die van dien booswicht afgekeert,
            Waar door hy juist is op den tempel
            Van Kastor en zyn broer gedaalt,
            Die zy van top af tot den drempel
            Tot puin en gruis toe heeft gemaakt:
            (365) Waar door hy zelf juist is gebroken
            Aan twee drie straten, maar ik zweer ’t,
            Dat Tymon zich zal zien gewroken,
            Zo dra hy is gerepareert,
            Hoe wel ’t hen strafs genoeg zal wezen,
            (370) Wanneer zy zullen zien, vol spyt,
            Dat Tymon weder is verreezen,
            En ryker is dan voor dees tyd.
                              MERKURIUS.
            Nu zie ik eerst, hoe veel ’t kan baaten,
            In ’t roepen onbeschaamt te zyn;
            (375) Allenig niet in Advokaten,
            Maar ook in lui vol angst, en pyn,
            Die onbeschaamt in ’t lamenteeren,
            ’t Geen meest geschied van Mof en Knoet,
            Vaak eenig voordeel obtineeren,
[fol. Gg4v, p. 472]
            (380) ’t Geen een, die ’t waart is missem moet,
            ’k Zie Tymon hier in korte dagen
            Wel haast weer tot zyn staat geraakt,
            Na hy door zyn luitruchtig klagen
            Jupyn aandachtig heeft gemaakt.
            (385) Want had dien bloed gestaag gezwegen,
            Uit schaamte en eerbied tot Jupyn,
            Zo had hy geen gehoor verkregen,
            En zou noch al vergeeten zyn.


DERDE TOONEEL.

PLUTUS, JUPITER, MERKURIUS.

                                  PLUTUS.
            EN ik, ô Jupiter, zou garen,
            (390) Schoon gy my ’t tegendeel gebied,
            Veel liever deze moeite sparen,
            En hem niet by gaan.
                                    JUPITER.
                                              Waarom niet,
            Myn goeje Plutus, in t byzonder,
            Nu ik u weder derwaarts zend?
                                  PLUTUS.
            (395) Om dat, by bliksem en by donder,
            Ik schier vervloeken zou die vend,
            Die my zo goddeloos misdaan heeft,
            Die my geplukt heeft, en gescheurt,
            En die my als een zot verdaan heeft,
            (400) Schoon ik hem had voor wys gekeurt.
            Ja, die, als die geen, die hun handen
            Aan ’t vuur ’t geen vlam, en vonken geeft,
            Bevreest zyn met veel smart te branden,
            My uit zyn huis gewurpen heeft.
            (405) En zou ik weêr by hem gaan leven,
            Om my weêr aan een deel geboeft,
            Van heer en schelmen te doen geven,
            Gelyk ik reets al heb beproeft?
[fol. Gg5r, p. 473]
            Ach! zend my eerder tot zo eenen
            (410) Die myn dienste en waarde ken;
            En laat my stappen tot die geenen
            By wie ’k geacht en welkom ben.
            Maar laat die harssenlooze zotten,
            Die d’armoe stellen boven my,
            (415) Eer in hun vuil en stank verrotten,
            En blijven in hun slaaverny.
            En laat hen van hun spaâ verwachten,
            Die troost voor al hun angst en pyn,
            Waar van zy, door my te verachten,
            (420) Met billil recht versteeken zyn.
                                    JUPITER.
            En ik durf u van Tymons wegen
            Wel zweeren, dat hy na dees tyd
            Meer dan voor dees zal overwegen
            Wat goet onthaal gy waardig zyt:
            (425) Mids hem zyn spaâ genoeg kan leeren,
            Gelyk zyn rug hem mee wel doet,
            Dat gy veel meerder zyt om t’eeren,
            Dan d’altyd kwynende arremoed.
                Doch, ik mach nu met recht wel vraagen,
            (430) Waarom gy nu dus knorrig zyt?
            Dewyl gy Tymon aan durft klaagen,
            Om dat hy u in vryigheid
            Liet naer uw welgevallen loopen;
            En dat hy zonder errigwaan,
            (435) U zette deur en venster open,
            Ja, zonder acht op u te slaan;
            Daar gy voor dezen placht te schelden
            Op zulke, die door wrekken* aard,
            U in beslote kisten stelden,
            (440) Als of gy hun gevangen waard;
            En door haar zegels op te zetten,
            U zo bedomten het gezicht,
            Dat zy u eeuwen lang beletten
            ’t Genot van ’t gulde zonnelicht.
                (445) Dit klaagde gy ons menig werven,
[fol. Gg5v, p. 474]
            Wanneer gy zwoerd by brand en moord,
            Dat men u duizent doôn dee sterven,
            In naare duisternis versmoort,
            Gansch bleek kwam ’t gy ons toen ontmoeten,
            (450) Vol zorg, heel zwart van baart, en hair,
            Met vingren, krom aan hand, en voeten,
            Gelyk een Joodsche Schacheraar;
            En zwoerd, dat gy het zoud ontloopen,
            Vond gy slechs ooit de minste reet,
            (455) Of ’t allerminste scheurtjen open,
            Mids gy daar kwalyk waard besteed,
            In ’t end, gy schold voor ’t snootst der guiten
            Die u, gelyk een Danaë,
            Ging in een ysre kamer sluiten,
            (460) En die u zo veel lyden dee;
            De duivel haal de Pedagoogen
            Dus schold en raasde gy als doen,
            Die met hun onverzaatbere oogen,
            Een goed mans kind zo zober voen.
            (465) Toen vloekte gy die zotte liefde,
            Daar zy hun daaden mee bekleen,
            Mids gy* veel, zo ’t hen beliefde,
            Waard met hun haat dan min te vreen.
            Wyl ze u noch durvende gebruiken,
            (470) Terwyl het hen geoorloft was,
            U, spyt hun hongerige buiken,
            Begraven hielden in hun kas,
            Die zy by dagen en by nachten,
            Wel dicht met zegels toegeplakt,
            (475) En zo bewaarden en bewachten,
            Dat gy daar ’t hooft nooit buiten stakt,
            Als of zy ’t nuts genoeg vertrouden
            Voor hen te wezen, zo men jou
            Slechs mochten aan een aâr onthouden,
            (480) Die daar ’t gebruik af nemen zou.
                Pas als een hond, die aan een keten
            De haver in de stal bewaart,
            Die daar van zelver niet kan eeten,
[fol. Gg6r, p. 475]
            Noch zulks vergunt aan ’t hongerig paard.
                (485) Toen ging gy ook die geen bespotten,
            Die door een vreemde jalouzy,
            Als zynde ’t puik van alle zotten,
            Zo leefden in hun slaverny,
            Dat zy, wantrouwig van zich zelven,
            (490) In een verborge Warnarspot,
            Hun rykdom onder d’aard bedelven,
            Zich zelf niet gunnend het genot;
            Niet denkend, dat misschien een ander,
            Het zy een huisknecht, of een meid,
            (495) Of lichtlyk beide met malkander,
            Getergt door ’s meesters schaarzigheid,
            Die doode eens zullen op gaan wekken,
            En weêr begraven in hun blaas:
            Terwyl zy in hun hart begekken
            (500) Hun zotten en bedrukten baas,
            Die by een duistere lantaren,
            Of een gebrekelyke lamp,
            Weêr door zyn woeker mag vergaren,
            ’t Geen hy dan kwyt is in zyn ramp
            (505) Dies* dunkt het my zeer vreemt te wezen,
            O Plutus, dat gy nu ter tyd,
            Recht anders dan gy deed voor dezen;
            Aan Tymon zyn bedryf verwyt.
                                  PLUTUS.
            Zo gy het werk wel gaat door zoeken,
            (510) Zo zult gy zien, dat ik met recht
            En d’een en d’ander mach vervloeken,
            Want elk van beide is even slecht.
            Want Tymon, die gy dus gaat roemen,
            Mag ik in plaats van mild, en goed,
            (515) Wel eerder onbedachtzaam noemen;
            Ja schelden voor een slechte bloed,
            Die geene weêr, die my in ’t duister
            Besluiten, pas als in een kou,
            Of die my zetten in een kluister,
            (520) Op dat ik vetter worden zou.
[fol. Gg6v, p. 476]
            En die my vreezen aan te raaken,
            Zich zelf niet gunnend het genot,
            Die mach ik ook met reeden laaken,
            En schelden voor ontzint, en zot,
            (525) Vermits zy my byna verworgen,
            En niet myn boejen doen vergaan,
            Niet denken dat zy* overmorgen,
            Licht moeten naer hun besjes gaan,
            En My aan iemand anders laaten,
            (530) Die al dat lang geschacherd gelt,
            Die al de goude en zilvre vaten
            Licht in een oogenblik versmelt.
            Derhalven prys ik die, noch dezen,
            Maar die geen, die in matigheid,
            (535) En mild en* spaarzaam kunnen wezen,
            Want die strek ik tot nuttigheid.
                Ik bid om Gods wil vader Jovis
            Oordeel, als gy het wel beschout,
            Of hy niet zot naer u geloof is,
            (540) Die, als hy heeft een vrou getrout,
            Die ’t schoonste is van heel Euroope,
            Op haar in ’t minst geen acht en slaat,
            Maar als voor hoer lang straat laat loopen,
            ’t Geen hem in ’t minst ter herte gaat;
            (545) Ja dat hy zelf, door huis en deuren,
            En zonder eenig errigwaan,
            Voor haar eens t’ opnen, goed zal keuren,
            Dat zy hem ’t hooft zal kroonen gaan.
            Wat dunkt u, mag dat liefde heeten!
            (550) Dat zegt gy niet, naar dat ik het gis,
            Mids gy zelfs al te wel wilt weeten,
            Hoe dat het hart eens minnaars is.
            En wederom. Indien een tweede
            Een* schoon en deugdzaam wyf geniet,
            (555) En van zyn trouwen geeft tot reeden,
            Dat zulk tot teeling is geschiet?
            En dat hy nochtans ondertusschen,
            In plaats van haar verhoole brand
[fol. Gg7r, p. 477]
            Gelyk als het betaamt te blussen,
            (560) Haar nooit genaakt met mond, of hand,
            En zelf niet dulden mag, of lyden,
            Dat ooit een ander haar beziet,
            Nadien hy om dat te vermyden,
            Haar venster, deur, en straat verbied;
            (565) Ja zelf haar opsluit alle dagen,
            Want zy, onvruchtbaar, en alleen
            Haar maagdom eeuwig mag beklagen,
            Met treurig zuchten en geween:
            Daar hy nochtans zal durven zweeren,
            (570) Dat hy veel liefde heeft tot haar,
            ’t Geen zyn gezicht wel schynt te leeren,
            Nadien hy mager, bleek, en naar,
            Wel lykt den minnaar te vertoonen;
            Daar nochtans deze beeltenis,
            (575) Met droeve en ingevalle koonen,
            ’t Model van een heel zinlooze is.
                Mag men dees, dunkt u, zo niet noemen?
            Terwyl hy zulk een schoone vrou
            In plaats dat hy haar lentebloemen
            (580) In volle wellust plukken zou,
            Dus laat verslenzen, en verkouwen,
            Nooit luister ziende van de zon,
            Nadien dat hy haar schynt te houwen,
            Als een besloote klooster non.
                (585) Dus is het ook met my geleegen,
            Nadien den een my zo versmaat,
            Dat hy als schynt met my geleegen,
            En my byna de deur uitslaat.
            Daar weêr een aâr my op zal sluiten
            (590) Gelyk een slaaf of vluchteling;
            Ja als het snoost van alle guiten,
            Die nauwelyks waard was dat hy hing.
                                    JUPITER.
            Wat legt gy dan op hen te schelden,
            Nadien dat zy liên alle bei
            (595) Zich zelf met strafs genoeg vergelden,
[fol. Gg7v, p. 478]
            Door hun verdoemde zotterny?
            Wel d’ eerste, die van alle zyden
            Hun vleyers hebben in het rond,
            Zien als Fineüs van Harpyen
            (600) Het brood zig rukken uit den mond.
            De laatste, even als Tantalen,
            Als hygend met een drooge borst,
            Schoon ’t goud verguld hun huis en zalen,
            Vergaan van honger en van dorst.
                (605) Doch, ga nu heen, en wil niet vrezen,
            Mids Tymon, al te wel geleert,
            Aan u veel minlyker zal wezen,
            En alles doen wat gy begeert.
                                  PLUTUS.
            Zal hy dan eindelyk afterlaaten
            (610) My door een bodemlooze mand
            Of door een zeef met duizent gaten,
            Te gieten met zo dwazen hand?
            Als of hy aârs niet deê dan denken,
            Als dat ik met een watervloed,
            (615) Hem in zyn schatten* zou verdrenken,
            En hem versmooren in zyn goed,
            Het welk my altyd heeft doen vreezen,
            Dat ik myn overkostlyk nat,
            Als de Danardes zelfs voor dezen,
            (620) Zal vrugtloos gieten in een vat,
            Waar in geen bodem is te vinden;
            En ’t geen, hoe sneedig dat men giet,
            Het water daadlyk doet verzwinden,
            En alles weer vergaan tot niet.
                                    JUPITER.
            (625) Wel daarom zo hy deze duigen
            En deze bodem niet verkuipt,
            En zo dat lek niet toe* doet zuigen,
            Daar dus zyn goed door heenen druipt,
            Zo zal hy licht in korte stonden,
            (630) Door het verkwisten van zyn schat,
            Zyn spaâ straks hebben weer gevonden,
[fol. Gg8r, p. 479]
            In d’ydle bdem van zyn vat.
            Daarom zo gaat nu zonder schroomen,
            En maakt hem ryk, als voor dees tyd.
            (635) En gy Merkuur, in wederkomen,
            Zo maakt dat gy indachtig zyt,
            Van* een half dozyn Cycloopen
            Te brengen uit den Etna hier,
            Op dat myn blksem, die wy hoopen
            (640) Dat niet lang zyn zal onder ’t vier,
            Door hen mach worden gekalfaatert,
            Op dat ik ’t godloos aards gespuis
            Aan d’oor mag gonzen dat het klaetert,
            Om hem te morsselen tot gruis.


VIERDE TOONEEL.

MERKURIUS, PLUTUS.

                              MERKURIUS.
            (645) KOm vriendschap Plutus, laat ons slentren;
            Maar nee! wat schortje aan jou gank?
            Jy zoud niet deugen om te entren,
            Want kameraad je lykt wel mank.
                                  PLUTUS.
            Daar heb ik niet altyt, myn goethart,
            (650) Maar uitgezonden van Jupyn,
            Zo lykt het, dat ik lam ter voet ward,
            En dat ik ga met groote pyn;
            Zo dat ik met myn traage schreeden,
            By die lui, daar ik heenen reis,
            (655) Vaak niet eer kom, voor dat ze alreede
            Al oud geworden zyn, en grys.
            Maar als ’t eens gaat op een vertrekken,
            Dan word ik weêr gezwind, en rap,
            Dat zoud gy my zomtyds zien rekken,
            (660) Een myl zes, zeven in een stap.
            Dan word ik zo gezwind van schinkels,
            Dat ik met u op gladde baan,
[fol. Gg8v, p. 480]
            Al heb je al vleugels aan jou inkels,
            Wel eens een wedloop aan wou gaan,
            (665) Want, dat je ’et weet, geen vogelpennen,
            Noch zelf geen oog, hoe snel het zy,
            Zou my dan achterhalen kennen,
            Want ’k vlieg dan als door tovery.
                              MERKURIUS.
            Dat ’s met verlof te plomp geloogen,
            (670) Myn goeje Plutus; want ik zweer,
            Dat ik ’er met myn eigen oogen
            Wel duizend heb gezien, en meer,
            Die gistren om een strop te koopen
            Geen oortje hadden in hun zak,
            (675) Om zich uit armoê op te knoopen,
            Daar zy van daag, op hun gemak,
            Zich in een fulpe koets doen trekken;
            Gevolgt van een lakei drie vier,
            Die zo aan dees verwaande gekken,
            (680) Straks geven een heel hoofsche zwier.
            Zo geeft men zich in andre ryken
            Dan heel goet koop voor Graaven uit:
            Schoon alles, ’t geen hun zulks doet lyken,
            Slechs uit hun geld en kleeren spruit.
            (685) Want buiten die, zo doen hun werken,
            Door al te blykelyken schyn,
            Genoeg aan al de werelds merken,
            Dat zy niet dan canailje zyn.
            Nochtans een diefzak vol pistoolen,
            (690) Waar van misschien het meeste part
            Is puur gewoekert, of gestoolen,
            Die geeft dit volk zo grooten hart,
            Dat, schoon zy ’t zelver naulyks weeten
            Hoe dat hyn ’t geld is aan gewaait,
            (695) Zy al hun eerste staat vergeten,
            Als of de wind die had verdraait.
                                  PLUTUS.
            Dat steund al op heel andre gronden,
            Myn groote maat, want tot dat volk
[fol. Hh1r, p. 481]
            Word ik niet van Jupyn gezonden,
            (700) Maar van de Vorst der helsche kolk,
            Die meê wat schatten uit kan deelen,
            Zo wel, ja eerder dan Jupyn.
            Vermids het rooven, kaapen, steelen,
            De wegen tot zyn rykdom zyn.
                (705) Maar, wanneer ik eens moet verhuizen
            Van ’t eene heerschop naer het aâr,
            Dan zou gy meenigmaal je luizen
            Van spyt zien barsten als een snaar.
            Want naaulyks is myn baas gaan sterven,
            (710) Of daadlyk zie jy met geraas
            De vrienden om het lykhuis zwerven,
            Gelyk als kraajen om een aas.
            Straks slaat men meenig diefsche pooten
            Aan brief, en bul en testament;
            (715) Daar ik dan dicht leg in geslooten,
            Met zegels, en met parkement,
            Daar vecht men dan, om my t’ontleeden,
            Als zeven wyven om een broek:
            Terwyl den armen overleeden
            (720) In d’een of d’andre donkre hoek,
            Licht leid op stinkend stroo te rotten,
            Bedekt met een hairbastig kleed,
            Daar licht het leger van de rotten
            Wel eer haar tanden op versleet.
                (725) Dan zoud gy meenigmaal die gekken,
            Die door hun werk en hongrig hart
            Myn meesters hoopen te verstekken,
            Gints zien staan gaapen op de mart,
            Op het onstluiten der papieren,
            (730) Gelyk een postpaart op zyn voer;
            Of, als een nest vol wilde gieren,
            Op ’t aazen van haar diefschen moêr.
                Daar na, als ’t zegel opgebrooken,
            En bul, en brief geleezen zyn,
            (735) En dat myn baas is uitgesprooken,
            Hy zy dan bloedvriend, of kouzyn,
[fol. Hh1v, p. 482]
            Of d’een of d’ander pannelikker,
            Of meid, of knecht, of hoer, of boef,
            Die zou je dan vaak als een nikker,
            (740) Eer licht het lyk noch is te groef,
            Met my, gewonden in papieren,
            Zien rukken op het haazepad;
            Niet wetend’ hoe zich aan te tieren,
            Met dees zyn nieu verwurven schat.
                (745) Straks is die grootste zot vergeeten
            Wie hy voor dezen is geweest,
            Want heeft hy Jan of Piet geheten,
            Zo gaat hy daadlyk in zyn geest
            Een nieuwe titel practizeeren,
            (750) Die hem ontkend maakt aan zyn maats,
            En doet zich Jonker proclameeren,
            Of Heer van zulk, of zulken plaats.
            Zo trekt hy aan ’t moeiweêr te speelen,
            En laat de vrienden, onder een,
            (755) Doch zonder ’t minst hen mee te deelen,
            In ’t hart een ware rou bekleen.
            Niet om ’t verlies van d’overleede;
            Maar mids de vis hem is ontnapt,
            Die ’t aas, ’t geen zy daar aan besteeden,
            (760) Zo vruchteloos heeft weg gehapt.
                Dees rekel, euvel, en hartbastig,
            Valt dan met lyf en ziel op my;
            En valt aan al de weereld lastig,
            En pleegt op elk schier tyranny.
            (765) Alleen niet op die ’t volk gebieden
            En met zyn gelt regeeren kan,
            Maar zelve meede op vrye lieden,
            Want ieder vaart daar kwalyk van:
            Zyn arme slaven met malkander,
            (770) Zit hy gedurig op den bast,
            Om zo te proeven op een ander,
            Hoe frai hem ’t meesters ambacht past.
                Dit duurt zo lang, tot hy aan ’t hollen
            Door d’een of d’andre middel raakt;
[fol. Hh2r, p. 483]
            (775) ’t Zy by hoeren, en by snollen,
            Zyn goetjen in de vinken maakt
            Of dat met paarden, of met honden
            Of lichtelyk met haanemat,
            Of hondert andre slechte vonden,
            (780) Zyn rykdom raakt op ’t haazepat?
            Of dat hy eindelyk tot het zuipen,
            Of tot den dobbel zich begeeft;
            Of dat hy licht nog doller stuipen
            Tot kwisting aangenomen heeft?
            (785) Of dat, ’t geen ’t slimste noch is van allen,
            Hy in het tyranniek geweld
            Der pannelikkers is gevallen
            Want dat volk is de pest van ’t geld.
                Want door te zweeren dat hy schoon is,
            (790) Ja schoonder dan de Nireüs was,
            En goelyker dan een Adonis,
            Ja dat zyn schrandre hartenkas
            Ulisses zelf niet hoeft te wyken,
            En dat zelfs Hektors dapperheid
            (795) By zyne niet is te gelyken,
            Maar heel door hem verwonnen leid;
            Ja dat men zyn rydkom, en zyn schatten,
            ’t Goed van een Kresus zes, of acht,
            Genoegzaam kunnen overvatten,
            (800) En dat hem elk noch ryker acht.
                Dit, zeg ik, aan hem wys te maaken,
            Doet hem met dit verdoemde volk,
            Zo lang aan het verkwisten raaken,
            Tot dat, als in een diepe kolk,
            (805) Al zyn geërrefde pistoolen,
            Die eer zo kaarig een voor een,
            Geschacherd waaren, of gestoolen,
            Gevaaren voor den duivel heen.
                              MERKURIUS.
            Dat is zo als gy komt te zeggen;
            (810) Maar wyl wy zyn op deze praat,
            Zo bid ik, my eens uit te leggen,
[fol. Hh2v, p. 484]
            Hoe jy, wanneer je allenig gaat,
            De weg zo net weet naer te spooren,
            Daar je zo blind bent als een uil:
            (815) En zomtyds over kop, en ooren,
            Niet half verzuipt in graft of kuil.
            En hoe jy juist dat volk kund weeten,
            Dat zo bemind word van Jupyn:
            En waar uit jy dan kund af meeten,
            (820) Of zy het geld al waardig zyn?
                                  PLUTUS.
            Hoe! meen jy dat ik uitgezonden,
            Die geene die ik zoek, juist vin?
                              MERKURIUS.
            Neen, ’k heb te veel recht aârs bevonden,
            En daarom beeld ik ’t my niet in;
            (825) Want anders zoud gy zo veel vroome
            En braave lui niet overslaan,
            En niet by zo veel zotten komen,
            Die aârs met slabben zouden gaan.
            Maar ’k bid u, wil my eens verhaalen,
            (830) Wat maakt gy toch al onderweeg?
                                  PLUTUS.
            Ik loop slegs blindelings te dwaalen,
            En zie niet aan, noch straat noch steeg.
            Tot dat ik eindlyk in de handen
            Van d’eene of d’andre kwidam val,
            (835) Die my juist eerst komt aan te randen,
            Of juist te moed komt by geval.*
            Want die word straks myn baas, en dezen
            Kom ik dan toe, gelyk ik zeg,
            En ’t zy hy dwaas of zot mag wezen,
            (840) Dat vetje heeft hy altyd weg.
            Hier over dankt hy mensch noch Goden,
            Dan u Merkurius alleen;
            Die dan niet als een simple bode,
            Maar als iets groots word aangebeên.
                              MERKURIUS.
            (845) Ik hoor dat wel, myn blinde fynman,
[fol. Hh3r, p. 485]
            Indien je hier in slechs niet liegt,
            Hoe dapper zich de goe Jupyn dan
            In al zyn meeningen bedriegt:
            Vermids hy denkt dat gy op aarde
            (850) Aan niemand aârs uw schatten geeft,
            Dan die hy door hun deugd, en waarde,
            Alleen daar toe gekooren heeft.
                                  PLUTUS.
            En wel met recht word hy bedroogen,
            Myn goeje lansknecht, want nadien
            (855) Dat hy wel weet, dat bei myn oogen
            Geen luisduims var niet kunnen zien,
            Zo dunkt my is hy slecht beraaden,
            Dat hy my uitzend om een ding
            Te zoeken gaan langs veld en paaden,
            (860) Dat lichtlik in de gantsche kring
            Des weerelds niet meer is te vinden;
            En dat een Lynceüs misschien,
            ’k Laat staan zo deerelyke blinden,
            Licht van zyn leven niet zou zien.
            (865) En daarom, wyl dat hier de vromen
            Zo dun en zober zyn gezaait,
            En dat je naau op straat kunt komen,
            Of datje een zot in d’oogen waait,
            Zo is ’t geen wonder dat dees leste
            (870) My altyd loopen op het lyf,
            En dat ik altyd aan de beste,
            En braafste lui ondankbaar blyf.
                              MERKURIUS.
            Maar, als gy hen eens gaat verlaaten,
            Hoe komt het dan, al ben je blind,
            (875) Dat gy dan rennend langs de straaten,
            In deze vlucht den weg wel vind.
                                  PLUTUS.
            Wanneer daar kans is om t’omtsnappen,
            Myn vroome ziel, dan zie ik sneeg;
            Dan kan ik langs myn kooten stappen,
            (880) Als of ik oog en vleugels kreeg.
[fol. Hh3v, p. 486]
                              MERKURIUS.
            Doch wil my dit dan ook uitleggen,
            Hoe dat het komt, al ben je blind,
            Doch echter excuzeert myn zeggen,
            Want ’k praat met u als met een vrind,
            (885) En datje bleek, en hol van kaaken,
            En kreupel bend aan ieder been,
            Dat gy u zo bemind kund maaken,
            En van een ieder aangebeên?
            En dat zy, door u te verwerven,
            (890) Zich achten vry van alle nood,
            En wederom, door u te derven,
            Gestaag als loopen in hun dood.
                Ik heb’er van die leste natie
            Altyd wel meer gekend als een,
            (895) Die uit een puure desperatie,
            En dat licht om een blaauwe scheen,
            Die gy hen had aan u doen loopen,
            Zich wurgden ’t enge gorgelgat,
            Of zich uit dolligheid verzoopen,
            (900) Om dat ’t hen steeds verstooten had.
            Hoewel jy zelve zult bekennen,
            Indien jy anderzins met myn
            Slechs uw gebreeken kund erkennen
            Dat het verdoemde zotten zyn;
            (905) Van met hen blinde en ydle zinnen
            Zulk een wanschapenen gedrocht,
            Gelyk als gy zyt te beminnen,
            Door zulk een harssenlooze tocht.
                                  PLUTUS.
            Hoe! meend gy dat my elk kan kyken
            (910) Zo naakt gelyk gy my nu vind?
            En dat het ieder een kan blyken,
            Dat Plutus kreupel is en blind?
                              MERKURIUS.
            Wel waarom niet? ’t en zy ze ontzint zyn,
            Of voor het minst, dat ze altemaal,
            (915) Noch meerder, dan jy zelve, blind zyn,
[fol. Hh4r, p. 487]
                                  PLUTUS.
            Neen, ook niet blind, myn speciaal;
            Maar onverstand houd hen bedroogen,
            En zotheid, dat haar speelnoot is,
            Die dot my schoon zyn in hun oogen,
            (920) En slaat hun geest met duisternis.
                Hier by haal ik? gelyk de Joffers,
            Om niet te lyken ’t geen ik ben,
            Al myn juweelen uit myn koffers,
            En wat ik moois bedenken ken,
            (925) Om elk van my niet te doen grouwen;
            En schik my zo galantjes op,
            Dat ieder die my aan komt schouwen,
            My aanziet voor een kermispop.
                Een greinsje naer de kunst besneden,
            (930) Bedekt myn bakhuis blaau, en peers,
            En vyf zes yzers op myn leden
            Doen my zo recht gaan als een keers.
            De glans van helle diamanten,
            De reuk van amber en jasmyn,
            (935) ’t Zatyn, ’t fluweel en traliekanten,
            En voorts al wat’er fraais mag zyn,
            Dat moet my zo charmant pareeren,
            Dat al de Juffers van het land
            By my wel mogen komen leeren,
            (940) Hoe men galant wind op galand,
            En hoe men slaven aan moet lokken:
            Vermids’er onder zulk een schyn,
            Gelyk als onder goude rokken,
            Veel fouten lang verborgen zyn;
            (945) Want dit maakt ieder een bedroogen,
            En dat maakt ieder, die my ziet,
            Terstont van liefde als opgetoogen,
            En dol, zo hy my niet geniet.
            Maar, zag hy my eens uit myn kleeren,
            (950) Gelyk’er meenig Juffer is,
            Die dat ook niet graag zou begeeren,
            Ik hou voor zeker, en gewis,
[fol. Hh4v, p. 488]
            Dat hy zich zelf wel zou vervloeken,
            Om* dat hy placht zo zot te zyn,
            (955) Van al zyn luk en heil te zoeken,
            By iets, veel vuilder als fenijn.
                              MERKURIUS.
            Maar zeg eens, als zy* gout en schyven,
            En u al hebben in hun hand,
            Waarom zy dan zo zot noch blyven,
            (960) En even vol van onverstand?
            Ja zo, dat die u zich ontrooven,
            Of met geweld ontnemen wou,
            Wel zekerlyk had te gelooven,
            Dat hy zyn kop eer krygen zou.
            (965) Want dan is ’t immers wel te peinzen,
            Dat jy hen niet ontkenbaar bend;
            En dat, in spyt van al uw greinzen,
            Men u wel duur en weêr duur kend.
                                  PLUTUS.
            Om in die dooling hen te houwen,
            (970) Heb ik meer hulpers, broeder myn,
            Dan jy je leven zoud vertrouwen.
                              MERKURIUS.
            Ik bid u, zeg eens wie die zyn.
                                  PLUTUS.
            Zo meenigmaal het komt gebeuren,
            Dat iemand als, een groot gewin,
            (975) My t’huis ontfangt met open duuren,
            Zo sluipt daar ook met eenen in,
            De hoovaardy met haar gespeelen,
            De hoogmoed, en laatdunkentheid,
            Die daadlyk d’ingang meededeelen
            (980) Aan staatzucht, en wellustigheid.
            Och d’afgunst met Mevrou haar moeder,
            En d’eigenbaat zyn aan haar zy,
            Gevolgt van luiheid en haar broeder
            De dikgekopte zotterny.
            (985) ’t Bedrog, de valsheid, en veel andren,
            ’t Verraad, en diefsche lastering,
[fol. Hh5r, p. 489]
            En, noch ruim hondert met malkandren.
            Die voegten zich meê in den kring.
            Waar meê, zo dra als iemands zinnen
            (990) Vermand, en ingenomen zyn,
            Zo haar by ’t geen hy moest beminnen,
            En mind het kwaat in schoonen schyn,
            En my, die oorzaak van zyn zonden,
            En ’t hooft ben van die helbaardiers,
            (995) Die my bewaaken in het ronde,
            Die liefkoost hy met zo veel viers,
            Dat hy veel eer zou branden willen,
            Of smooren ’t keelgat in een rou,
            Ja zich veel liever laaten villen,
            (1000) Eer dat hy my verlaaten zou.
                              MERKURIUS.
            Maar* hoe zyt gy toch vast te houwen,
            Ten zy gy zelf wild zyn gevat?
            Want na dat ik u aan kan schouwen,
            Zo lykt gy my zo glibbergat,
            (1005) En slibberig van huit te weezen,
            Dat ik, zo gy de myne waard,
            Gestaag zou zyn in duizent vreezen,
            Dat ik een aal had by de staart.
            Of is ’t om steeds in alle zaaken
            (1010) Recht aârs te zyn als uw party,
            Vrouw arremoe, die zo veel haaken,
            En oogen draagt aan rok, en py,
            Dat, zo men aan de minste zoomen
            Haar van haar kleeren slechs eens tast,
            (1015) Daar nimmermeer weêr af kan koomen,
            Maar eeuwig blyft aan ’t teefje vast.
                Maar zagt; ’t is best dat ik myn vragen
            Voor dees tyd liever achter laat,
            Want ’k meen, de rest verby geslagen,
            (1020) O Plutus, dat wy door de praat
            Iets hebben onderweeg vergeeten.
                                  PLUTUS.
            Wat is dat toch?
[fol. Hh5v, p. 490]
                              MERKURIUS.
                                    Dat wy de schat,
            Die men aan Tymon toe zou meeten,
            Niet hebben mee gebracht gehad.
                                  PLUTUS.
            (1025) Weest gy van die kant vry te vreeden;
            De man die heb ik altyd reê:
            Want wyl hy anders hier beneeden
            In d’aarde slaapt in volle vreê,
            Zo heeft hy last, van op geen raazen,
            (1030) Of kloppen, iemand op te doen;
            Maar door eens in myn vuist te blaazen,
            Zult gy hem straks zien herwaarts spoen.
                              MERKURIUS.
            Wel gaan wy dan; doch neem dit stokje,
            Of hou my om de zekerheid,
            (1035) Zo lang van achtren by myn rokje,
            Tot onze reis is afgeleid.
                                  PLUTUS.
            Gy zegt zeer wel, want zonder leyen,
            Zo liep ik naer myn oude trant,
            De rechte weg wel weer byzyen,
            (1040) En viel weer in een zot zyn hand.
            Maar zacht, wat hoor ik gints zo klappen?
            Wat is dat ’t geen myn ooren tergt.


VYFDE TOONEEL.

MERKURIUS, PLUTUS.

En door ’t ophalen van een gordyn, vertoont zich in ’t ver-
schiet,
Tymon, Armoede, Kracht, Sterkte,
Wysheid, Verstand ende Honger.

                              MERKURIUS.
            ’t IS Tymon die gints staat te kappen,
            En arbeid in het hart gebergt,
            (1045) Maar hoe! na dat ik kan bemerken,
            Zo heeft hy d’armoe aan zyn zy,
[fol. Hh6r, p. 491]
            Die ’t schynt hem moedigt om te werken
            De kracht, en Sterkte staan ’er by;
            De Wysheid met een broer die jonger
            (1050) Dan hy is, dat ’s, myn Heer ’t Verstand,
            En boven al de magre Honger,
            Die heeft hy aan zyn rechterhand;
            En strekken hem voor lyftrawanten,
            Daar zeker al de zotte stoet,
            (1055) Van al jou luye lanterfanten,
            Met groote schand voor wyken moet.
                                  PLUTUS.
            Och, laat ons dan terstond vertrekken,
            Myn groote maat, want met de lui
            Is by myn zieter niet te gekken,
            (1060) Ik zweer u, dat wy niet een brui
            Nu zullen by die vent uitrechten,
            Zo lang hy naar haar wetten leeft,
            En zo lang hy zo trouwe knechten,
            Als deze kwanten, by zig heeft.
                              MERKURIUS.
            (1065) Jupyn die heeft het aars beslooten,
            Des is ons hier geen vrees van noôn.
                                  ARMOE.
            Waar gaat gy met dees heenen stooten?
            Zeg eens gezinde Mayâs zoon.
                              MERKURIUS.
            Wy zyn van God Jupyn gezonden,
            (1070) Tot deze Tymon, die gy ziet.
                                  ARMOE.
            Dat werde nimmer waar bevonden,
            Of immers dat en hoop ik niet,
            Hoe! zal ik plutus weer zien komen
            By Tymon, die ik zedert lest,
            (1075) Als voor myn zoon had aangenoomen;
            Wanneer hy door die deugden pest
            Bedurven was voor al zyn leven?*
            En die ik zelf aan d’Arrebeid,
            En aan de wysheid had gegeven,
[fol. Hh6v, p. 492]
            (1080) Om onder haar gehoorzaamheid
            Hem tot een eerlyk man te maken?
            Gelyk hy nu geworden is,
            En zou ik hem nu kwyt gaan raken?
            Neen, Argus dooder, dat is mis.
                (1085) Hoe! acht gy d’Armoe dan zo schandig,
            En zo veracht een ding te zyn;
            Dat gy my maken wilt afhandig,
            Een man die ik alleen voor myn
            Als voor myn erfdeel dacht te houwen;
            (1090) En die ik tot myn troost en vreugd,
            Pas als op nieus heb gaan herbouwen,
            Naer ’t voorbeeld van de ware deugd,
            En zou ik dees nu overgeven
            Aan deze Plutus, die misschien
            (1095) Als hy dan weêr op nieus zyn leven,
            Door zyn verdoemde disciplien,
            Van Wellust, Hoogmoet, en van Luiheid,
            Geheel en al verbastert had,
            En weer gemaakt, dat hy den brui heid
            (1100) Van myn zo dier gekochten schat,
            My hem weerom zal derwaarts zenden,
            Veel slimmer dan hy immer was;
            Vol traagheid, schanden, en ellenden,
            En al zyn deugd vergaan tot as.
                              MERKURIUS.
            (1105) Dit ’s Juffer Armoe, ’t geen dat heden
            Jupyn begeert, des is ’t u best
            Te zwygen.
                                  ARMOE.
                                Wysheid en de rest.
            [editie-1669:
                              MERCURIUS.
            (1115) Dit is ô Juffer Armoe! ’t geene
            Jupijn begeert, des ist u best
            Te swijgen.
                                  ARMOE.
                            Wel, ick gae dan heenen:
            En ghy ô wijsheyt! en de rest!]

            Komt, volgt my met gezwinde treden,
            (1110) Op dat dees fynman in het kort
            Gewaar mag worden, door de reden,
            Van wie dat hy verlaten word;
            En wie ik by hem plag te wezen;
            Dat is zyn bystand in den nood,
            (1125) En die hem ’t al heb onderwezen,
[fol. Hh7r, p. 493]
            Wat* ooit de deugd in zig besloot?
            En die, zo lang hy my beminde,
            Hem heb gezond, en kloek doen zyn
            En hem de vreugde heb doen vinden,
            (1120) In ’t midden van verdriet, en pyn.
            Ja die hem de gemeene zaaken,
            Van ’s werelds staat, en prachtigheid,
            Heb naar verdiensten leeren laaken,
            En schelden slechts voor ydelheydt


ZESDE TOONEEL.

MERKURIUS, TYMON, PLUTUS.

                              MERKURIUS.
            (1125) ZY lichten naar ik zie, haar hielen;
            Wel aan komt laat ons by haar gaan.
                                  TYMON.
            Wat komt gy hier doen, ô gy fielen,
            Waar komt gy uit de hel van daan?
            Dat gy een arbeidsman komt steuren,
            (1130) En hem weêr moeilykheid verwekt?
            Doch ’k zweer dat gy het zult betreuren,
            Zo gy zo daadlyk niet vertrekt:
            Ik zal terstont met steen, en keyen,
            Zo gy een oogenblik blyft staan,
            (1135) U zo onzagt naer huis toe leyen,
            Dat het u deerlyk zal vergaan.
                              MERKURIUS.
            Wil ons dus onheusch niet bejeegnen,
            O Tymon, hoor eerst wie wy zyn,
            En laat zo licht geen steenen reegnen,
            (1140) Op d’Afgezanten van Jupyn.
            Ik ben Merkurius, en dezen
            Is Plutus, die u koomen by,
            Om uw weêr schatryk te doen wezen,
            En vry van dees uw slaverny.
            (1145) Wil dan den rykdom weer ontfangen,
[fol. Hh7v, p. 494]
            En geef aan schop en spaâ de zak:
            Leef weer voortaan naer uw verlangen,
            In volle wellust en gemak.
                                  TYMON.
            Al waard gy, die gy komt te zeggen
            (1150) Ja zelfs de duivel met zyn moêr,
            Zo zult gy voelen op uw reggen,
            De kneppelslagen van een boer,
            Indien je straks niet voort gaat rekken,
            Voornaamentlyk die blinde vent,
            (1155) Die ik zo dicht meen of te dekken,
            Dat hy niet heel, noch ongeschend,
            Zal uit myn gramme klauwen raaken.
                                  PLUTUS.
            Och och Merkuur, myn waarde vrind,
            Ik bid u laat ons voeten maaken,
            (1160) Want deze kerel is ontzind.
                              MERKURIUS.
            Hoe Tymon, dus hoe langs hoe wreeder
            Al zagjes man, bedaarje wat,
            En zet u gram gemoet wat neder;
            Let eens, wat rykdom en wat schat,
            (1165) Dat u zo mild word aangeboden.
            Neem die veel liever blylyk aan,
            En wil de goeje gunst der Goden,
            En deze giften niet versmaan.
            Word weer gelyk gy waard voor dezen,
            (1170) De machtigste van ’t gansche ryk,
            En doet u eeren, dienen,* vreezen,
            Ja word op nieus een Prins gelyk.
                                  TYMON.
            Ik heb met u hier niet te schaffen,
            Daarom zo pakt u hier vandaan,
            (1175) En maakt my hier niet veel te blaffen,
            Of ’t zal jou breynkas kwaalyk* gaan.
            Dees spaâ kan ik voor rykom strekken,
            En ik had al geluks genoeg
[fol. Hh8r, p. 495]
            Zo gy zo daadlyk gingt vertrekken,
            (1180) En dat nooit mensch meer naer my vroeg.
                              MERKURIUS.
            Al zachjes, Tymon, schoon de menschen
            U licht met reden haatlyk zyn,
            Zo moet gy doch geen kwaat toe wenschen
            Aan ons, die u van God Jupyn,
            (1185) Die zich voor u toont zo zorgvuldig,
            Zyn tot uw bystand toegestiert;
            En op wie gy dus onverduldig
            Met lasterwoorden scheld, en tiert.
                                  TYMON.
            ’k Heb God Jupyn hier voor te danken;
            (1190) Maar deze kreupele Vulkaan
            Wensch ik veel eer voor duizend kranken,
            Eer ik hem by my zou ontfaân.
                              MERKURIUS.
            Waarom toch?
                                  TYMON.
                                  Om dat hy voor dezen
            My placht van zo veel heilloos kwaad
            (1195) Den eenigen autheur te wezen;
            Wanneer hy door zyn schelms verraad,
            My overleeverde in de handen
            Der pannelikkers, welkers list
            Met zo veel dievery, en schanden,
            (1200) Myn schat en rykdom heeft verkwist.
            Wanneer hy my met een verwekte
            De haat, en nyd van ieder een;
            In ’t end, doen hy my oorzaak strekte
            Van al myn smaat, en moeilykheên.
            (1205) Want, na dat hy myn gantsche leven
            Geheel en al bedurven had,
            Ging hy my schandelyk begeven,
            En liet my ’t spot zyn van de stad.
                Daar in het tegendeel de schrandre,
            (1210) En* nooit volpreezene Arremoe,
            Myn leven nu heeft doen verandren,
[fol. Hh8v, p. 496]
            Waar door ik nu my zelve voê:
            Is ’t niet zo vet, ruim zo eerlyk,
            Vermids ik nu al ’s wereld goed,
            (1215) Geheel gerust en onbegeerlyk,
            Heb leeren schoppen met den voet,
            En nooit op menschen meer wil hoopen,
            Of ietwes ’t geen verkeeren ken;
            Mids ik my zelf nu kan bedropen,
            (1220) En met myn spaâ te vreden ben.
                Nu weet ik eerst van rechte schatten,
            En waare rykdom ik bezit,
            Die dief noch vleyer aan kan vatten,
            Noch schenden met zyn scherp gebit;
            (1225) Ja, die geen grau, hoe fel gebeten,
            Noch die geen listige tieran,
            Ooit uit myn kisten weg zal vreten,
            Noch met geweld ontrooven kan.
                Ik dan, op nieus weer als herbooren,
            (1230) En in den arbeid reets verhart;
            Wil naer geen eer noch rykdom hooren,
            Maar ban de grootsheid uit myn hart;
            En hou my met myn spaâ te vreeden,
            Die al myn rykdom in zich heeft,
            (1235) Wyl zy, ten koste van myn leeden,
            My rykkelyk myn nooddruft geeft.
                Gy moogt, Merkuur, dan vry weer keeren
            Van daar gy kwaamt, doch zeg Jupyn,
            Zo hy my wil verobligeeren,
            (1240) Dat het my gunst genoeg zal zyn,
            Zo hy om my geen volk op aarde,
            Laat leven in gerustigheid,
            Maar alles wat’er leeft, naer waarde
            Doet weenen tot in eeuwigheid.
                              MERKURIUS.
            (1245) Al zachjes, wil eerst overweegen
            Wat gy begeert myn goeje knecht,
            Het komt juist ieder niet geleegen,
            Zo lang te weenen als gy zegt.
[fol. Ii1r, p. 497]
            Daarom zo laat uw gramschap vaaren,
            (1250) Die u zo kindsche beê doet doen;
            En vat d’occasie by de hairen,
            Eer dat zy zich weer weg gaat spoen.
            Laat Plutus weer by u vernachten,
            En laat hem welkom by u zyn,
            (1255) Zo gy de gunst niet wilt verachten,
            Die u geschied van God Jupyn.
                                  PLUTUS.
            Wilt gy dat ik myn eige zaaken
            O Tymon, eens by u bepleid?
            En u met reden waar ga maaken
            (1260) Myn deugd en uw ondankbaarheid?
            Of zult gy het niet kwalyk neemen
            Zo ik iets tot myn voordeel zeg?
                                  TYMON.
            Indien gy niet te lang wilt teemen,
            Zo praat vry eens een poosje weg:
            (1265) ’k Zal, om Merkuur sijn wil, u hooren;
            Maar zeg uw reden klaar en kort.
                                  PLUTUS.
            Schoon gy my even van te vooren,
            Vry wat wydlopig hebt beknort,
            En dat ik daar door mee wel reden
            (1270) Van vry wat veel te zeggen had,
            Zo zal ik niet veel tyd besteden,
            In u te doen gedenken, dat
            Gy onrecht hebt my dus te laaken,
            Nadien gy niet ontkennen kunt,
            (1275) Wat eer en heerlyke zaaken
            Ik u voor deze heb vergunt;
            Heb ik u al ’t vermaak van ’t leven,
            Als rykdom, staat en waardigheid,
            In ’t end, heb ik u niet gegeven,
            (1280) Al wat men noemt wellustigheid?
            Heb ik uw naam niet doen herklinken,
            Waar dat men menschen vinden kon?
            Heb ik u glorie niet doen blinken,
[fol. Ii1v, p. 498]
            Gelyk de luister van de zon?
            (1285) En durft gy my noch d’oorzaak heeten
            Van uw verderf en slaverny?
            Waar in gy zyt ter neêr gesmeeten,
            Door puur bedrog en vleyery.
                Ik had veel eer van u te klagen,
            (1290) Om dat gy in de helsche kolk,
            Voor my begraven, door de lagen,
            Van dat verdoemde en schelmsche volk,
            My zo verachtlyk hebt gesmeten;
            En van dat pannelikkend tuig