Deelbestand Ton Harmsen

Dit is een onderdeel van FocquenbrochWerken1723.html. Klik hier voor het hele document.

n u te zyn bemind.
LEONORA.
En nochtans moet ik.. Ach! houd my wat vast Katryne.
Zy beswymt, en laat het schilderytje van Leander vallen.
KATRYN.
(60) Ach, Juffrouw! ach zy zwymt! helpt buuren, helpt! verschynen
Hier dan geen menschen? ach!

TWEEDE TOONEEL.

LEONORA, KATRYN, JASPER heel verbaast
uit zyn deur.

JASPER.
WAt of die stem bedied?
KATRYN.
Ach! ach! myn Juffrou sterft.
JASPER.
Wel nou, is ’t anders niet?
Jy maakt hier een gerucht of ’t heele land vergaan zou,
Of dat de waereld niet een oogenblik meêr staan zou.
(65) Nou lyk wel laat eens zien, of zy my noch wel hoord.
Zeg Juffrouw, ben je dood? och, zy spreekt niet een woord.
KATRYN.
Ik bid, houd haar wat vast, ’k ga onze buurman vragen,
Of hy ons helpen wil om haar in huis te dragen.

DERDE TOONEEL.

LEONORA, MARGRIET, JASPER haar de hand
over de boesem strykende.

JASPER.
ZE is overal al koud waar ik haar voel, wat raad?
(70) Doch lykwel laat eens zien of ook haar hart noch slaat.
Voorwaar ik weet het nietg; maar ben ik niet bedrogen,*
[fol. Ee3v, p. 438]
Zo dunkt my leeft zy noch.
MARGRIET uit haar venster ziende
Wat zie ik voor myn oogen?
Een vrou in d’armen van.. Maar zagt, ’k daal van de trap,
Op dat ik den verraâr noch op het feit betrap.
JASPER.
(75) Veel langer, lykewel, diend zy* geen hulp te derven,
Of zy wierd wel zo gek, dat zy ging leggen sterven.
Want ’t is een zotterny, zo wel voor vrou, als man,
Dat iemand sterven gaat wyl hy noch leven kan.
Katryn met een buurman uit.
Ho, ho, kom zyt gy daar?
KATRYN.
Ei neemt haar met uw beien,
(80) En volgt my na, ik zal u naer haar kamer leien.
Ach, ach, wat ongeluk! Zy dragen haar in huis.

VIERDE TONEEL.

MARGRIET alleen.

HY is al weg, zo ’t schynt,
Zo dat my d’errigwaan op ’t alderfelste pynt;
Want zyn verradery is klaar genoeg gebleken,
Mids ik terstond daar van zag al te blyklyk teken.
(85) Zo komt het, dat hy steeds met zo veel koeligheid,
Betaald al myn onthaal, zo vol van vriendlykheid.
Hy spaard, dien schelm, naer ’k zie, zyn lust voor andre gasten,
Die hy, geloof ik, voed met steeds by my te vasten.
Zie daar van onze mans de ware afbeeltenis.
(90) Zo vlieden zy het geen dat hen geoorlofd is,
En zoeken op een aâr zo in de mat te springen.
In ’t eerste zyn ’t met ons veel wonderlyke dingen:
Maar die verraders zyn daar naa maar vroom in schyn;
En brengen op een aâr, ’t geen zy t’huis schuldig zyn.
(95) Ach, wat zou ’t heerlyk zyn dat eens den Raad bestemden,
Dat ’t vry stond zo van man te wislen als van hemden,
Ik loof, dat ik ’er hier misschien wel een dozyn
[fol. Ee4r, p. 439]
Zou vinden, die haar hart zulks meê wel wenscht met myn.
Zy ziet ’t schilderitje leggen ’t geen Leonora had laten vallen.
Maar wat voor een juweel zie ik hier voor myn voeten?
(100) Het werk dat schynt zeer fraai, ik moet hier myn lust eens boeten,
En zien eens wat het is. Zy raapt ’t op.

VYFDE TOONEEL.

Iasper. Margriet.

JASPER.
Men meende zy was dood,
Maar haar bezwymenis had, zo het blykt, geen nood,
Vermids zy zo terstond daar van is opgerezen;
Doch ’k zie myn wyf daar staan.
MARGRIET.
Wat aangenamer wezen
(105) Wat zie ik afgebeeld in deze schildery!
JASPER.
Wat ziet zy daar zo nau? ik voeg my er* dichte by.
Zyn wyf van achteren over de schouder ziende.
O schildery! jy komt my niet veel goets te melden:
O bloed, dit is maar wis, dat dit myn eer zal gelden.
MARGRIET.
Niets weet ik, dat ik ooit myn dagen schoonder zag,
(110) Mids men de kunst noch meêr als ’t gout waardeeren mag.
Hou, ’t is geparfumeert. Zy kust het.
JASPER.
Hoe, varken, in myn byzyn
Kust gy ’t? ô myn hoofd! hoe kunje nu noch vry zyn?
MARGRIET.
’k Beken, dat ik die vrou op ’t hoogst gelukkig vind,
Die van zo schoonen man gediend word, en bemind.
(115) Gewis, ik voel, dat ik wel dien dit zien te staaken,
Of dat ik lichtlyk zou in kwâ bekoring raaken.
Ach wat een zoet gezicht, wat vriendelyk gelaat!
Daar is niets dat ik zie, dat aan hem kwalyk staat.
Ach! waarom heb ik meê geen man van zulk een troonje
[fol. Ee4v, p. 440]
(120) In plaats van mynen lomp, myn bakbeest?
JASPER.
O karoonje!
Hy ontgrypt haar het schilderytje uit de hand.
Hier gryp ik u op ’t feit, wyl gy dus onbedacht,
Jou man, zo wel gemaakt, zo lastert en veracht.
’k Hoor wel jou rekening, ô staaltje, schoon en aardig!
Die luid dan, dat myn Heer Mejuffrou niet is waardig.
(125) Dat jouw de kranken haal, jou ritze varken, zeg,
Wat schort aan myn perzoon? wat is’er in de weg?
Dees myn gestaltenis, trots alle braave baazen,
Dees troonje, zo bekwaam om liefde in te blaazen,
Dit hair, dees gang; in ’t end al ’t gene dat my raakt,
(130) Is dat een brokje dat u niet voldaan en maakt?
En kan ik, gulzig zwyn, u niet alleen vernoegen?
Maar moet ge uw akker nog van andre laten ploegen?
MARGRIET.
’k Versta ten naasten by al wat hy zeggen wil.
Jy meend op deze wys..
JASPER.
Houd vry je bakhuis stil:
(135) De zaak is al te klaar: ik heb hier in myn handen
Te goê getuigenis van uw en myne schanden.
MARGRIET.
De gramschap is al reeds te groot in myn gemoed,
Behalven dat hy die hier noch vermeerdren doet.
Hoor hier eens, kom geef weêr: denk dit niet weg te steeken,
(140) Maar denk eens dat ik..
JASPER.
Wat? ’k denk jou den hals te breken.
Bloed! had ik al zo wel het principaal hier al,
Als wel ’t kopy..
MARGRIET.
Waarom?
JASPER.
Waarom? om niemendal,
Myn kuische vrou! want ja ’k heb onrecht zo te janken,
[fol. Ee5r, p. 441]
En ’k loof myn kruin moet u noch voor uw gaaf bedanken.
Op de schildery ziende.
(145) Zie hier een rys, zie hier, dit is dat kind van weeld,
Daar gy zo lieffelyk de vrou van eer meê speeld:
En waar meê...
MARGRIET.
En waar meê, vaar voort.
JASPER.
Ia, en waar mede
Gy.. bloemerhart, ik ben schier buiten alle reden.
MARGRIET.
Wat of dit dronke beest hier noch meê zeggen zel?
JASPER.
(150) ’k Meen varken, jy verstaat my meêr als altewel.
Jy hebt myn eerste naam van Jasper al versleten,
En maakt dat men voortaan my zal Kornutus heeten,
Dat heb ik voor myn eer zo fraaitjes weg; maar jy,
’k Zweer, jy raakt met een arm of been daar niet van vry.
MARGRIET.
(155) En jy durft my zo lang met zulken praat ververveelen?
JASPER.
En jy durft my, ô teef! die helsche parten speelen?
MARGRIET.
Wat helsche parten, he!
JASPER.
Ei, hoor eens wat zy vraagd;
Maar ja, dat is niet waard dat m’er noch eens om klaagd,
En of zy my eens met twee hoorens gaat verryken,
(160) Dat dunkt haar is noch waardt dat men my komt bekyken.
MARGRIET.
In ’t endt, na dat gy my dus hebt verongelykt,
En dat al myn verstant door gramschap schier bezwykt,
Zo hebt gy ’t veynsen noch dus listig voorgenomen,
Om door uw schelden myn verwyt dus voor te koomen.
(165) Wel zulk een vreemt bedryf is hier nog byster raar:
Die zelver schuldig is beschuldigt hier een aêr.
JASPER.
Wie zou, als hy haar dus eens hoorde rederyken,
[fol. Ee5v, p. 442]
Niet zeggen dat haar deugd vond nergens zyns gelyken?
MARGRIET.
Ga heen van daar gy komt, loop zoek u Juffrou weer,
(170) Ga kus, en streelt die vry, en doet haar noch vry meer;
Maar geef myn schildery my straks weer zonder dralen.
Zy ontneemt hem het schildery en loopt weg.
JASPER.
Ja loop zo snel gy wild, ’k zal u achter haalen.

ZESDE TOONEEL.

LEANDER. DOREL.

DOREL.
’k BEn bly, wy zyn in ’t end dan weder hier in stad;
Maar dorst ik eens, myn Heer, ik vroeg u aan wel..
LEANDER.
Wat;
DOREL.
(175) Wel, benje van de droes of van zyn moer bezeeten,
Dat zo veel ongemak u niet heeft neergesmeeten;
Acht dagen lang, die wy zyn onderweeg geweest,
Gezeten elk op ’t slimst’ en utgeteertste beest,
Dat ooit de wereld droeg, en waar door al myn leeden,
(180) En boven al een plaats, aan, flarden zyn gereeden,
Die, schynt het, hebben noch op u zo weinig vat,
Dat zonder eeten gy blyft leven vet en glat.
LEANDER.
Dees groote heaftigheid en is niet te misprysen,
’t Huwlyk van Leonoor doet my dus vaardig rysen:
(185) Gy weet dat ik haar min; des kom ik herwaarts aan,
Om van dit Huwelyk de waarheid te verstaan.
DOREL.
Ja maar een goet ontbyt dat zou u ’t noodigst weezen;
Dat zou uw hart, ik zweer ’t, beletten van veel vreezen.
Want Heer, wanneer men wel ter deeg gegeeten heeft,
(190) ’t Is seeker dat men min voor d’ongeluken beeft.
Dat weet ik uit myn zelfs; want als ’k niet heb gegeeten,
Door ’t minste dat my let, wordt ik ter neêr gesmeeten.
[fol. Ee6r, p. 443]
Maar als my ’t hart wel is met spys gebollewerkt,
Zo is ’t voor alle noot, en ongeval, gesterkt.
(195) Geloof my, eet dan wat, zo gy naer raad wilt leven,
Op dat gy beter moogt tegen uw onluk streven.
En op dat noch uw hart te bet gehart mag zyn,
Zo legt het zafjes in een twintig glaasjes wyn.
LEANDER.
Ik heb geen eetens lust.
DOREL.
Ik wel, zou ik schier zweeren;
(200) Nochtans, myn Heer, men zou uw kost schier prepareren.
LEANDER.
Zwyg stil, gebied ik u.
DOREL.
Ach, al te droef gebod!
LEANDER.
Ik heb geen honger, maar wel droefheid om myn lot.
DOREL.
En ik heb honger, en geen kleine droefheid mede,
Mids dat een zotte min dwingt uw verstand en reden.
LEANDER.
(205) Laat my, het geen ik zoek, verwachten hier in stilt.
En zonder moeilyk zyn, gaat eeten, zo gy wilt.
DOREL.
’k Durf tegen uw gebodt, myn Heer, niet langer spreken.

ZEVENDE TOONEEL.

LEANDER alleen.

GEwis ik heb myn zelf te licht in nood gesteken;
Des vaders woord, zo ’k hoop, dat zal bestendig zyn.
(210) En van des dochters zy heeft het te weinig schyn,
Na zo veel eeden, die zy my wel heeft gezwooren,
Dat zy ’t geheug daar van zou hebben reeds verlooren.

[fol. Ee6v, p. 444]

ACHTSTE TOONEEL.

JASPER, LEANDER.

JASPER.
IK heb ’t al weêr; nu kan ik naer myn wensch het beeld
Eens zien van dat gedrocht, dat my myn eer onsteeld.
(215) Ik ken den schender niet. Hy beziet het schildery.
LEANDER.
Ach, ben ik niet bedrogen,
Zo speelt myn schildery my daar van ver in d’oogen.
JASPER.
Ellendige als ik ben, ach! in wat wreed geweld
Van laster en van schand is hier myn eer gesteld?
Moet dan.. Leander aanziende, keerd zich om.
LEANDER.
Dit heerlyk pand kan, zonder zelf te vreezen,
(220) Van Leonora niet aan hem gekomen wezen.
JASPER.
Moet dan myn eer voortaan dus glat te gronden gaan.
Foei! zal men dan myn naam zien in paskwillen staan?
Zal ik dan dus myn schand my voor de neus zien smyten?
En zal men my gestaâg myn wyfs bedryf verwyten?
LEANDER.
(225) Bedrieg ik my?
JASPER.
O beest! of gy zo stout wel zyt,
Dat gy my dus bekroond in ’t jeugdigst van myn tyd?
En wyl gy vrou zyt van een man die zo volmaakt is.
Hoe komt dat hy door u in deze schand geraakt is?
LEANDER.
Ach ik bedrieg my niet, ’t is wis myn schildery.
JASPER.
(230) Hoe ziet die keerel zo?
LEANDER.
Ach! is ’t geen tovery.
JASPER.
Op wie doch heeft hy ’t dan?
[fol. Ee7r, p. 445]
LEANDER.
O ja, ik ga ’t hem vragen.
Hem, holla, vriend, een woord.
JASPER.
Wel hoe of’t hier zal dagen?
LEANDER.
Zou ik van u, myn vriend, wel kunnen weeten, wie
U gaf dat schildery, ’t geen ’k in uw handen zie?
Jasper ziet nu het schildery, en dan Leander aan.
JASPER zafjes.
(230) Van waar komt hem dees zorg? maar zacht, my dunkt, zyn wezen
Gelykt wel ’t zelfde van myn schildery te wezen.
O ja, hy staat versteld; zo dat ik zeker hou,
Dat dit myn man zel zyn, of eer, die van myn vrou.
Overluid tegen Leander.
Ik weet nu al, myn Heer, de reden van uw vrezen,
(240) Vermids dit schildery voor wis zal ’t uwe wezen.
’t Was in de handen van die geen, die gy wel kend,
En waar meê gy, o schand! te ver gekoomen bend,
Om niet ontdekt te zyn in uw onkuische liefde,
Daarom zo wou ik wel, dat gy, zo ’t u beliefde,
(245) Voortaan haar, en uw min, verbande uit uw gedacht,
Vermids een man als ik zulks onbetaamlyk acht.
Maar denk eer, dat de knoop der echte huwlyksbanden..
LEANDER.
Hoe! zy, van wie gy hebt dit schildery in handen,
Die is..
JASPER.
Die is myn vrou, en ik haar man.
LEANDER.
Haar man?
JASPER.
(250) Ja man; en zo vol spyt als iemand denken kan;
En gy weet d’oorzaak wel; des ga ik zo vertrekken,
Om aan haar vrienden dit zo daatlyk meê t’ondekken.

[fol. Ee7v, p. 446]

NEGENDE TOONEEL.

LEANDER alleen.

HElaas! wat hoor ik hier? men had my wel gezeid,
Dat zy nam tot haar man het puik der beestigheid.
(255) Ach! schoon gy niet en waart verplicht door duizent eeden,
Ontrouwe Leonoor, uw trou nooit te vertreeden.
Het bloot verachten van zulk een verachtlyk beest,
Dat diende voor uw trou myn borg te zyn geweest.
Ondankbre, en wat goed.. Maar ach, dees felle slagen,
(260) Gevoegd by ’t ongemak van my op reis verdragen.
Doen dat my al myn moed, en al myn kracht ontwykt;
Zo dat myn hart byna door flaauwigheid bezwykt.
Hy waggeld.

TIENDE TOONEEL.

MARGRIET uit haar deur, en LEANDER ziende.

MARGRIET.
IK tegens dank dien schelm.. Maar zacht, wat mag u letten
Myn Heer! my dunkt gy zwymd. Wil u wat nederzetten.
LEANDER.
(265) Het is een kwaad dat my straks aangekomen is.
MARGRIET.
Ik vrees, myn Heer, voor u hier een bezwymenis.
Kom best zo lang in huis tot gy wat zyt bekomen.
LEANDER.
Dees gunst werdt graag van my, wyl ’t zyn moet, aangenomen.

ELFDE TOONEEL.

JASPER, BERTRANT.

BERTRANT.
’t IS waar, dat ik uw zorg niet in dit stuk en laak;
(270) Maar doch, zo zyt gy al vry haastig in dees zaak:
En al ’t geen ik van u kom tegen haar te hooren,
Bewyst gansch niet, dat zy dus heeft haar eer verlooren.
[fol. Ee8r, p. 447]
Zie neef, dit is een poin dat al vry wat bedied,
En ’t geen men* eerst bewyst wanneer men ’t zelve ziet.
JASPER.
(275) Als of gy zeyd, men moet ’t eerst voelen, en betasten.
BERTRANT.
De groote haastigheid zeer menig man verraste:
Wie weet eens waar van daan zy ’t schilderytje heeft,
En of zy die wel kend, die gy de schuld hier geeft.
Des ga, verneem dat eerst, wy zullen raad verschaffen,
(280) En de alder eerste zyn om deze daad te straffen.

TWAALFDE TOONEEL.

JASPER alleen.

k’ BEken hy spreekt zeer wel, en in der daad, ’t is goed
Dat men maar zafjes gaat, want licht heeft myn gemoed
Zich zelf maar ingebeeld dees hoorenige spooken:
Gewis het zweet is my te haastig uitgebrooken.
(285) En door dit schildery blykt ook myn schand voorwaar,
Als men ’t ook zeggen moet, noch niet te byster klaar;
Daarom zo moet ik eerst..

DERTIENDE TOONEEL.

MARGRIET met LEANDER uit haar deur, ’t zamen
sprekende, JASPER haar ziende.

JASPER.
MAar zacht, wat zal dit wezen?
Ach, ik behoef niet meer voor het kopy te vrezen,
Zie hier eens, by myn keel, de zaak in ’t prinzypaal.
MARGRIET.
(290) Myn Heer, gy gaat te ras, want lichtlyk dat u kwaal,
Zo gy dus haastig zyt, u weêr zal overkomen.
LEANDER.
Ik dank u voor de hulp die ’k van u heb bekomen,
Mids ik nu eenemaal my daar van voel bevryd.

[fol. Ee8v, p. 448]

VEERTIENDE TOONEEL.

JASPER, LEANDER.

JASPER.
O Varken! ’t is voor u noch geen vertrekkens tyd?
(295) Maar zacht, hy ziet my? ’k wacht of hy my aan zal spreeken
LEANDER. zafjes.
Ach! ’k voel door dit gezigt myn hart en ziel doorsteken.
Maar laas! wat baat my toch voortaan myn ongeduld?
Ach! ’t onheluk van myn lot heeft maar alleen de schuld
Van al myn ongeval, en myn gedurig lyden.
(300) Wat kan ik des meer doen dan slechs zyn luk benyden,
En steeds beklagen myn ellenden en myn rou?
Voorby Jasper gaande, en hem aanziende.
Te lukkig zyt gy, dat gy hebt zo schoonen vrou.

VYFTIENDE TOONEEL.

JASPER alleen.

DAt is altyd een taal, die wel is uit te leggen.
O bloed! ’k sta zo versteld door ’t geen hy daar gaat zeggen,
(305) Als of my zo terstond twee hoorens waaiden an.
Hy ziet Leander na.
Ja gaat vry, deze daaden past geen eerlyk man.

ZESTIENDE TOONEEL.

LEONORA hebbende LEANDER, zien weg
gaan, JASPER.

LEONORA.
HOe, zag ik niet terstond Leander voor myn oogen?
Zou hy zyn weerkomst wel voor my verbergen moogen?
JASPER.
Te lukkig zyt gy, dat gy hebt zo schoonen vrou.
(310) Ja, ongelukkig eer, dat ik dat varken hou,
Die al myn eer en faam zo schandelyk verkeert heeft,
[fol. Ff1r, p. 449]
Vermids dat zy myn kruin dus fraai gehoorniseert heeft.
Terwyl Jasper dit spreekt naderd hem Leonora, om
hem te spreeken als hy ophoud.
Maar ondertusschen laat ik hem vast heenen gaan,
En blyf gelyk een beeld met hangende armen staan.
(315) Ach! ’k moest ten minsten hem zyn mantel af gaan ryten,
En hem met steenen, of met slyk na d’ooren smyten;
En stellen over end de gantschelyke buurt,
En maken dat hy zo zyn schelmery bezuurt.
LEONORA.
Die geen, die dadelyk zich van u af ging wenden,
(320) Ik bid u, zeg my eens, is ’t lang dat gy hem kende?
JASPER.
O neen! ik ken hem niet, Mejuffrou, maar myn vrou
Die kent hem maar alleen.
LEONORA.
Waar uit spruit dees uw rou.
JASPER.
Ik bid, wil d’oorzaak niet van dees myn droefheid vragen;
Maar laat my maar alleen myn ongeluk beklagen.
LEONORA.
(325) Wat is doch d’oorzaak, daar uw smart uit komen ken?
JASPER.
’t Is om geen deuvikken dat ik dus treurig ben,
Ik wou ’t een ander wel een reis in dryen geven,
Niet bang te kyken, als hy in myn staat moest leven.
Van d’ongelukkigste die ’er te vinden is,
(330) Helaas! ziet gy in my de waare afbeeltenis.
Men heeft my eer en faam op ’t schandelykst ontdragen,
Wat dunkt u, heb ik dan geen reden om te klagen?
LEONORA.
Wie steeld uw eer?
JASPER.
Die vent, die schytvalk van het hof,
Die zet my hoorens op, Mejuffrou, met verlof,
(335) En dit heb ik van daag gezien zelfs met myn oogen,
Zo dat ik heel wel weet dat ik niet ben bedroogen.
[fol. Ff1v, p. 450]
LEONORA.
Hoe! die geen, die terstond..
JASPER.
Ja, ja, die steelt myn eer;
Want hy bemind myn wyf, en zy bemind hem weêr.
LEONORA.
Ach! ’k had al wel gedacht dat dit ras wederkeeren
(340) Geen haatlyke oorzaak tot myn nadeel kon ontbeeren.
Ach, ’t hart dat beefde my zo dra ’k hem kwam te zien,
’t Welk wis een teken was van ’t geen ik zie geschiên.
JASPER.
Die goeje sloof schynt heel met myn verdriet bewogen.
Zou men van iemand dit noch wel verwachten mogen?
(345) ’k Loof neen; want al die geen, die ik het heb gezeid,
Die lachten my noch uit in myne ellendigheid.
LEONORA.
Of een verrader wel zo godloos hier op aard is,
En vind men wel een straf, die hy niet dubbel waard is?
Gewis het leven is hy niet meer waard voortaan,
(350) Na hy dees schelmsche daat vol ontrou heeft begaan.
O heemel, kan het zyn?
JASPER.
’t Is voor my al te zeker.
LEONORA.
Bedrieger, valschen drog, ô ontrouwe eedenbreker!
JASPER.
Die goeje ziel!
LEONORA.
Neen, neen, de hel heeft straf noch pyn,
Waar door dees schelmsche daad genoeg betaald kan zyn.
JASPER.
(355) Dat is eerst wel gezeid!
LEONORA.
Leeft gy dus met die gene,
Die door onnozelheid geen kwaad van u en meenen?
JASPER.
Ha!
[fol. Ff2r, p. 451]
LEONORA.
Een die nimmermeer heeft ’t minste kwaad gedaan,
Verdiend die dan van u dus valsch te zyn verrâan?
JASPER.
Dat ’s waar.
LEONORA.
Die nimmermeer.. maar ’t is genoeg; het denken
(360) Aan dees vervloekte daad zou wis myn zinnen krenken.
JASPER.
Myn goeje Juffrouw, ei, ontstel u niet zo zeer,
Want door uw klachten word myn droefheid noch veel meêr.
LEONORA.
Neen beeld u zelf niet in dat ik hier by zal blyven,
En dat ik dus onnut maar droefheid zou bedryven:
(365) O neen, myn harte wil dat ik dit klagen staak,
En my in alderhaast ga schikken tot de wraak.

ZEVENTIENDE TOONEEL.

JASPER alleen.

DE hemel die wil haar voor deze goetheid loonen.
Doch door haar voorneem komt zy my myn plicht te toonen,
En wat my zelver staat in deze zaak te doen:
(370) Om my te wreeken, om myn schande te verhoên.
Want zo ik niet en wil by ieder een tot spot zyn,
Zo moet ik dit afgrond gaan wreeken, of een zot zyn.
Wel aan, ik wil terstond dien schelm dan zoeken gaan,
En hem tot loon zyn kop aan duizend stukken slaan.
(375) ’k Zal u, ô schenbrok, ’k zweer ’t, die parten wel verleeren,
Van dus een eerlyk man met hoorens te vereeren.
Za wakker dan, dat ’s gang: biget hy zelder an,
Dat zweer ik hem noch eens. En tot begin hier van,
Ga ik zo dadelyk my steeken in het wapen,
(380) En roepen overal, hy heeft myn wyf beslapen.

ACHTIENDE TOONEEL.

ROGIER, LEONORA, KATRYN.

LEONORA.
JA vader, ’k heb myn wil geheelyk omgekeert,
Des handeld vry met my gelyk gy zelfs begeert;
[fol. Ff2v, p. 452]
En doet vry met Krispyn terstond myn huwlyk sluiten:
Gy zult my niet een woord daar tegen hooren uiten.
(385) Mids ik myn eige wil geheelyk doe te niet,
En volg gewilliglyk al ’t geen gy my gebied.
ROGIER.
Ach, wat verheugd gy my door dees veranderingen!
Ik zou van enkle vreugd wel hippelen en springen,
Zo ’t volk, het geen ons ziet, daarom niet lachen zou.
(390) Kom nader, op dat ik u in myn armen dou.
Zyn kind te kussen is geoorlofd aan een vader,
En vry, dat ’t volk daar uit gedachten trekt van kwader.
Hy kust haar.
Ga nu, en zo gy voorts in die goê wil volherd,
Zo maakt gy dat ik wel tien jaren jonger werd.

NEGENTIENDE TOONEEL.

LEONORA, KATRYN.

KATRYN.
(395) JA, dees verandering, zo schielyk opgekomen,
Verwonderd my op ’t hoogst.
LEONORA.
En als gy hebt vernomen,
Door wat voor reden ik dus van myn opzet wyk,
Zo weet ik, dat gy my zult geven groot gelyk.
KATRYN.
Dat zou wel kunnen zyn.
LEONORA.
Wel, weet dan dat Leander
(400) Alleenig d’oorzaak is waarom ik dus verander,
Mids dees ontrouwe my op ’t godloost heeft verraân.
Want niet alleen was hy..
KATRYN.
Maar zie, daar komt hy aan.

[fol. Ff3r, p. 453]

TWINTIGSTE TOONEEL.

LEANDER, LEONORA, KATRYN.

LEANDER.
EEr ik voor eeuwig noch my van u af ga scheijen,
Zo wil ik u voor ’t laatst van uw bedriegeryen..
LEONORA.
(405) Hoe! my te spreeken, hebt gy noch die stoutigheid?
LEANDER.
’k Beken, zy is zeer groot, maar uw ondankbaarheid
Noch grooter, en uw keur, zo schandlyk om te melden,
Dat ik met reden u mach lasteren, en schelden.
Leef dan, ja leef vernoegd, stoot al myn vreugden om,
(410) Door het bezit van zulk een waarde bruidegom.
LEONORA.
’k Zal leven, ja verraâr, en al myn grootst verlangen
Zal zyn, u hier door niet dan smart te doen ontfangen.
LEANDER.
Wie gaf u reden tot dees gramschap tegen my?
LEONORA.
Hoe schellem, veinst gy noch dees uw bedriegery?

EEN-EN-TWINTIGSTE TOONEEL.

JASPER gewapent uit, LEANDER, LEO-
NORA, KATRYN.

JASPER.
(415) ZA, waar is nu dien fielt, dien galgebrok verschoolen,
Die zonder deerenis my heeft myn eer gestoolen?
LEONORA.
Keer om, en antwoord niet, maar zie wie dat daar komt,
LEANDER.
Ach, ’k zie hier..
LEONORA.
Dit gezicht maakt u genoeg verstomt.
LEANDER.
Maar ’t diende u eer van schaamte en droefheid te doen sterven.
[fol. Ff3v, p. 454]
JASPER.
(420) Bloed! mag ik van ’t geval nu slechs ’t geluk verwerven,
Dat ik hem achterhaal, zo zweer ik is hy dood:
Vermids dat nu myn moed en gramschap zyn zo groot,
Dat niemand hier op aard zyn doodsteek zal beletten.
’k Zal hem dit endje staals tot in zyn darmen zetten,
(425) Al was het zelfs op straat daar ’t al de wereld ’t ziet.
LEANDER.
Zeg, op wien hebt gy ’t vriend?
JASPER.
Ach, ’k heb ’t op niemant niet.
LEANDER.
Waar toe dees wapens dan?
JASPER zafjes.
Ik draag ze voor de regen.
Bloed! had ik nu de moed, ik had hem al doorregen.
Doch, za, kouragie, kom, hy moet nochtans ter neêr.
LEANDER.
(430) Wat zegt gy?
JASPER.
Ach, ik spreek geen enkel woord myn Heer.
Hy slaat zich zelf op de borst en op de troni om kwaat te worden.
O laffe en bloode bok, waar blyft uw eer nu leggen?
Schep moet, zeg ik, schep moet.
LEONORA.
Hy komt genoeg te zeggen,
Vermids hy uw bedryf hier door genoeg verwyt.
LEANDER.
Ja, ’k zie hier door wel recht hoe schuldig dat gy zyt,
(435) Door zulk een ontrou, die me onmoglyk kan vergeven,
En wiens gelyk nooit op aarde is bedreven.
JASPER.
Waarom heb ik geen hart?
LEONORA.
Ach, zwyg verrader vry,
De reden al te straf en al te wreed voor my.
JASPER zafjes.
Ziet gy niet met wat vlyt dat zy uw zaken voorstaat.
[fol. Ff4r, p. 455]
(440) Za schep dan moed, myn zoon, eer dat hy daatlyk doorgaat,
En op dat hy hem niet tot uwer scha verweerd,
Stoot hem van achtren deur, wyl hy zyn rug omkeerd.
Leander doet onverhoets een stap of twee ter zyden, waar
door Jasper, die hem naderde, om hem van ach-
teren te deursteeken, weêr te rug treed.
LEANDER.
Nadien dees reeden dan, ô valsche, aan u mishagen,
Zo wilt gy, naer ik hoor, dat ik noch niet zal klagen,
(445) Maar pryzen eer de keur zo schoon van u gedaan?
LEONORA.
Myn keur behaagd my wel, en daar leid u niet aan.
LEANDER.
O ja, gy doet noch wel u valsheid te verweeren.
JASPER.
Voorzeker doet zy wel myn recht te defendeeren:
En deze daad, myn Heer, strekt my te zeer tot schand,
(450) Om niet te klagen. Bloed! ik heb te veel verstand,
Maar anders, ’k zweer de stad zou van wat anders wagen.
LEANDER.
Wat maakt u dus ontzind? en wat voor beestig klagen.
JASPER.
Houd op: gy zyt te wel van myn verdriet bewust;
Maar uw conscientie diend te wezen ongerust,
(455) En moest u weten doen, dat steeds myn wyf myn wyf is,
En dat het in het minst geen redelyk bedryf is,
Dat in myn byzyn gy haar te verleiden tracht.
LEANDER.
Dees errigwaan in u is waardig uitgelacht.
Gaat heen, en wil uw zelf vry van die zorg bevryen,
(460) ’k Weet wel, zy hoord u toe, maar dat ik zou verlyen..
LEONORA.
Ach, met wat listigheid, verrader, veinsd gy hier!
LEANDER.
Hoe! gy vermoed my dan dat door een onkuisch vier
Myn ziel tot overspel zou werden aangedreven?
LEONORA.
Spreek my niet aan, maar hem, hy zal u antwoord geven.
[fol. Ff4r, p. 456]
JASPER.
(465) Gy dryft welspreekender als ik myn zaken voort,
En gy begrypt myn recht gelyk als het behoord.

TWEE-EN-TWINTIGSTE TOONEEL.

MARGRIET, JASPER, LEONORA,
LEANDER, KATRYN.

MARGRIET.
IK ben hier niet van zins op straat gerucht te maken;
tegen Leonora.
Mejuffrou, noch op u veel scheldens uit te braken;
Hoewel myn jalouzy al is in top geraakt.
(470) Maar ’k ben ook gansch niet zot, en zie wel wat gy maakt.
Dees uwe liefde is heel verfoeijelyk, en schandig,
Vermids dat gy een hart my hebt gemaakt afhandig,
’t Geen niemand hier op aard toekomen kan dan my.
LEONORA.
Dit voorstel* van haar min doet zy hier al wat vry.
JASPER.
(475) Uw komst, karonje, was hier gantschelyk niet van noden,
En niemand had van ons uw byzyn hier ontboden.
Gy komt en steurt haar maar, terwyl zy voor my plyt;
Doch ’k loof gy meend dat zy uw minnaar u ontvryt.
LEONORA.
Ga vry, want in die zorg zyt gy geheel bedrogen.
tegen Leander.
(480) Nu blykt het klaar genoeg of ’t waarheid is, of logen.
LEANDER.
Wat maakt men my hier wys?
KATRYN.
Voorwaar, ’k kan niet verstaan
Waar uit dees warring spruit, noch hoe zy zal vergaan.
Ik heb hier op een wyl myn zinnen al staan slypen,
Doch hoe ik meerder hoor, hoe ’k minder kan begrypen.
(485) ’t Is best dat ik hier meê eens spreek in dit geval.
Zy steld zich tusschen Leander en Leonora.
’k Bid, antwoord my elk eens op ’t geen ik vragen zal.
[fol. Ff5r, p. 457]
tegen Leander.
Waar meê beschuldigd gy myn Juffrou, zeg Leander?
LEANDER.
Dat deze ontrouwe my versmaad heeft voor een ander,
En dat ik met een min, die nooit vond zyns gelyk,
(490) Hier komende op ’t gerucht van dit haar huwelyk,
(Schoon ik nooit dacht dat zy haar trou dus had geschonden)
Haar vind getroud te zyn, en met een aâr verbonden.
KATRYN.
Getroud! met wie?
LEANDER.
Met hem. op Jasper ziende.
KATRYN.
Met hem? wel dat is raar.
LEANDER.
Wel ja.
KATRYN.
Wie zei u dat?
LEANDER.
Hy flusjes.
KATRYN aan Jasper.
Is het waar?
JASPER.
(495) Wel ja, ik heb gezeid, dat ’k aan myn wyf getrouwd was.
LEANDER.
Ik heb flus wel gezien, hoe zeer uw hart benoud was,
Toen gy vol errigwaan bezaagt myn schildery.
JASPER.
Dat ’s waar, daar is het weêr.
LEANDER.
Gy zeide ook tegen my,
Dat zy, van wien gy had dat schildery gekregen,
(500) Uw echte huisvrou was; wat hebt gy daar dan tegen?
JASPER.
Wel deeglyk; want ik heb ’t ontweldigd uit haar hand;
wyzende op zyn vrou.
En ’k was noch, zonder dat, onwetend van myn schand.
[fol. Ff5v, p. 458]
MARGRIET.
Wel wat of my van daag noch langer zal ontmoeten?
Ik heb het by geval gevonden voor myn voeten.
wyzende op Leander.
(505) En zelf toen ik, myn Heer, na uw te zotte klacht,
In zyn bezwymenis heb in myn huis gebracht,
Heb ik niet eens gekend de trekken van zyn weezen.
LEONORA.
Uit my alleenig is dees warring eerst gereezen;
Mits ik het vallen liet flus in myn flauwigheid;
wyzende op Jasper.
(510) Waar in dat gy my zelf hebt naer myn huis geleid.
KATRYN.
Gy ziet wel, dat ik noch dit garen moest ontwinden,
En dat gy zonder my u noch verward zoud vinden.
JASPER.
Zal men nu dit dan zo voor goed geld nemen aan;
’k Weet niet, of noch myn kruin daar toe wel wil verstaan.
MARGRIET.
(515) Myn achterdocht is ook noch zo niet gansch vervlogen,
En hoe zoet ’t kwaat ook zy, ’k vrees noch te zyn bedrogen.
JASPER.
Ei! kom laat ons malkaêr gelooven vroom te zyn;
Gy waagt niet veel van ’t uwe, en ik waag veel van ’t myn.
Kom, kom, sla toe de koop, die u nu komt te vooren.
MARGRIET.
(520) ’t Is wel: maar wacht je kop, zo ’k weêr iet kom te hooren.
Leonora tegen Leander, na dat zy een wyl tyds
stil zamen gesproken hebben.
LEONORA.
O hemel! zo ’t zo is, ach, wat heb ik gedaan?
Myn gramschap, al te licht, zal my te zwaar vergaan.
O ja, wyl ik my dacht van u te zyn bedrogen,
Heeft myn gehoorzaamheid my in dit net getogen;
(525) En ’k heb bewilligd in het huwlyk van Krispyn,
Mids ik daar door van u gewroken dacht te zyn.
Ik heb myn vader flus beloofd met hem te trouwen;
[fol. Ff6r, p. 459]
Maar zie daar komt hy zelf.
LEANDER.
Hy zal zyn woord wel houwen.

DRIE-EN-TWINTIGSTE TOONEEL.

ROGIER, LEANDER, LEONORA, JASPER,
MARGRIET, KATRYN.

LEANDER tegen ROGIER.
MYn* Heer, gy ziet my weer gekomen in dit land,
(530) Vergezelschapt* met myn min, en met myn oude brand
Des hoop ik, dat ik niet heb* myn beloft verlooren,
Maar my nu gunnen zult ’t bezit van Leonore.
ROGIER.
Myn Heer, die ik weer zie gekomen in dit land,
Verselschapt met uw Min, en met uw oude brand,
(535) En die hoopt, dat ik niet heb myn beloft verlooren,
Maar u nu gunnen zal ’t bezit van Leonore,
Je suis ton Serviteur, charissimo Signore!
LEANDER.
Hoe nu myn Heer, wilt gy dan dus myn hoop verraân?
ROGIER.
O ja, myn Heer, ik heb myn schuld, en plicht voldaan;
(540) Myn dochter volgt myn wil.
LEONORA.
Myn plicht, die nooit vergaan moet,
Wil, dat ik my van ’t woord, ’t geen ik u gaf, ontslaan moet.
ROGIER.
Hoe nu? antwoord gy dus op ’t geen ik u gebied?
En breekt gy dus gezwind uw goeje wil te niet,
Die gy had voor Krispyn? maar ’k zie zyn vader komen,
(545) Die ’t huwlyk sluiten wis van daag heeft voorgenomen.

[fol. Ff6v, p. 460]

VIER-EN-TWINTIGSTE TOONEEL.

BOUDEWYN, ROGIER, LEANDER, LEONORA,
JASPER, MARGRIET, KATRYN.

ROGIER.
WEl wat brengt ons hier, Seigneur Heer Boudewyn?
BOUDEWYN.
Een zaak van groot belang, van wegens myn Krispyn,
Waar door dat ik myn woord niet meêr aan u kan houwen,
Vermids myn zoon, die ik wou met uw dochter trouwen.
(550) Al zint vier maanden tyds, in ’t heimelyk zich heeft
Aan Izabel verloofd, daar hy getroud by leeft.
En mids haar ouders goed en afkomst, my beletten
My tegen dit verbond en hunne trou te zetten,
Zo kom ik..
ROGIER.
Houd vry op. Zo gy uw zoon Krispyn
(555) Dus buiten uwe wil getrouwd bevind te zyn,
Weet dat myn dochter ook verloofd is aan een ander,
En dat ik haar al lang ben schuldig aan Leander,
Wiens goej’ hoedanigheên ik zo in waarde houw,
Dat ik myn dochter hem ga schenken tot zyn vrou.
BOUDEWYN.
(560) Dees keur behaagt my zeer.
LEANDER.
Al ’t voorspoet van myn leven,
Komt gy my t’zeffens met dees schoone gaaf te geven.
ROGIER.
Kom laat ons gaan den dag bestemmen van uw trou.
JASPER.
Wie dacht ooit zo gekroond te wezen door zyn vrou
Als ik? des ziet gy wel, dat men geen schyn moet achten;
(565) Mids die steeds doolen doet door valsheid van gedachten.
Neemt een exempel dan aan dit myn ongeval,
En schoon gy ’t alles ziet, geloofd vry niet met al.

EINDE.

<"index.html">

[fol. Ff7r, p. 461]

TYMON

VAN

LUCIANUS,

Tooneelschwys uitgebeeld door de zamen-
spraak dezer navolgende Personen.

TYMON, een gewezene Rykaart.
JUPITER, een Hemelsvoogd.
MERKURIUS, zyn zoon, en boode.
PLUTUS, de Rykdom.
ARMOEDE, een eerlyke vrou.
GNATHONIDES, een Pannelikker.
FILIADES, een Pluimstryker.
DEMEAS, een Redenaar.
THRASIKLES, een Philosooph.
BLEPSIAS, meê ’t een of ’t ander.

De rest die niet en spreeken zyn stommen.

EERSTE TOONEEL.

TYMON, alleen in het land delvende.

O Jupiter! patroon der Goden,
Wel waard geëerd, bemind gevreest;
Mids gy aan elk, die ’t had van noden,
Steeds vriend, en hospes zyt geweest.
(5) O gy verstoorde Bliksembraker!
Wolkscheurder, felle Donderaar!
O Wind! ô Storm! ô Buijenmaker!
Aardschudder, trotse Hagelaar!
Of zo u immer de Poëten
(10) Noch voor uw doopnaam (dat ’s Jupyn)
[fol. Ff7v, p. 462]
Een andre naam te geven weeten,
Vooral wanneer ze in ’t rymen zyn:
Want dan is ’t, dat ze u vaak herdoopen,
En namen geven naer hun zin,
(15) Want heeft hun veers een scheurtjen open,
Daar steeken ze u gevoeglyk in.
Waar is nu ’t kraken van uw donder?
Waar nu uw bliksem en zyn vuur,
’t Geen eertyds werkte zo veel wonder,
(20) In menig vreemden avontuur?
’t Schynt of zulks nu maar beuzelingen,
En niet dan enkle droomen zyn,
Daar de Poëten slechs van zingen,
Gelyk van sprookjens zonder schyn:
(25) Want ’k weet niet waarom dat uw pylen,
Die gy (tot straffen toegerust)*
Wel eer zo vaak op aard deed ylen,
Nu leggen koud, en uitgeblust;
En dat gy niet wat gloênde stralen
(30) Hebt in uw magazyn bewaard,
En die tot straf niet neêr doet dalen
Op zo veel monsters hier op aard.
Hoe, zult gy dulden dat na dezen
Het heilloos volk dat hier beneên,
(35) Eer ’t vuur zal van een fakkel vrezen,
Ja eer het rollen van een steen,
Dan wel uw bliksem, en uw donder?
Ja dat het u niet, maar ’t geval;
(Al smeet gy d’aarde bovenste onder)
(40) Slechs hun verdelging wyten zal?
Zult gy uw goedheid zien ontkennen,
En lastren of j’’er niet en waard?
En nimmer met uw bliksem schennen
Die u verachten hier op aard?
(45) Heeft zelf Salmoneus u voor dezen
Niet blykelyk genoeg veracht,
Wanneer hy u gelyk zou wezen,
Zo wel in godheid als in macht?
[fol. Ff8r, p. 463]
En waarlyk, ’t was niet zonder reden:
(50) Want wie zou u verachten niet,
Wyl gy de schelmen hier beneden,
Met toegelooken oogen ziet?
Gy zuft, en slaapt, gelyk die geenen,
Die door een hoogen ouderdom
(55) Zien al hun lust en kracht verdweenen,
En kykt niet meer naer ’t aardryk om.
Wel eer, in ’t jeugdigst van uw jaaren,
Wanneer uw geesten en verstand
Noch vlug, en op haar snedigst waaren,
(60) Hield gy hen beter in den hand.
Toen liet gy d’ondeugd niet geworden,
Mids doen ze donder uit uw vuist
Hen steeds langs kop, en ooren snorden;
Toen was ’t dat gy als onbezuist,
(65) Met hagel, en met bliksemstralen,
(Die gy gestaâg, gelyk als zaad,
Hen liet op nek en schouwers dalen)
U wreeker toonde van het kwaat:
Toen deed gy vaak het aardryk beeven,
(70) Ja splyten met een gram gmoed,
Toen, door uw wraakzucht aangedreeven,
Liet gy by wyl een watervloed
Ten top der hoogste bergen kruipen,
Waar door gy ’t gantsch, en godloos zaat
(75) Vaak deed by duizenden verzuipen,
Tot straf van zo veel heillos kwaat.
Hier uit deed gy die schipbreuk komen,
Ten tyde van Deukalion;
Waardoor, uit het geweld der stroomen,
(80) Een schuitje zich nauw bergen kon;
Waar in alleen noch was beslooten
Het overschot van ’t aardsch geslacht,
Waar uit daar na is voortgesprooten
Een zaad, dat u noch meer veracht.
(85) Ja, ’t geen u voor uw oogenluiken
Te recht met zyn ontrouheid loond:
[fol. Ff8v, p. 464]
Wyl niemand u doet offers ruiken,
Noch ook uw beeltenis meer kroond
Met blaan van eiken, en olyven,
(90) Ten waar men noch in ’t Olympisch spel,
Schoon d’eer, die zy u daar toeschryven,
Meêr uit gewoont, geschiet, dan wel
Uit eerbied, en godsdienstigheden.
In ’t end, men tracht, ô baas der Goôn,
(95) U, als Saturnus, te vertreden,
En u te schoppen uit uw troon.
Doch schoon gy zelf zeer kund weten,
Hoe vaak ze u tempel, en altaar
Geschonden hebben, en versmeten,
(100) Ja hoe haar beeld zelf vaak gevaar
Geloopen heeft, van door hun handen
Op den Olympus te vergaan,
(’k Laat staan, dat men het offerhanden
Of eer zou hebben aangedaan)
(105) Zo bleef gy doch zo lui, en leedig,
(Gy, zeg ik, die een bliksem voerd)
Dat gy dit aanzaagt even vreedig,
Als of het werk u niet en roerd;
Ja, of gy buuren had, noch honden,
(110) Die, opgewekt door uw gerucht,
Die schenders niet vervolgen konden,
Wyl zy* zich pakten op den vlucht.
Maar neen, Jupyn, die van te vooren
Dien dappren Reuzendwinger was,
(115) Zat licht en kraude bei zyn ooren,
Of’t kwam zyn hoogheid niet te pas
’t Geweer te halen van de wanden,
Om hen te maalen eens tot puin,
Die hem, in spyt zelf van zyn tanden,
(120) Het hair vast schooren van zyn kruin.
Of daar was licht weêr een Europe,
Die hem, ontsteeken van de min,
Licht weêr voor bul langs ’t land deed lopen,
Tot honger van zyn gemalin.
[fol. Gg1r, p. 465]
(125) Of licht was hy in goude reegen
Weêr in een maagd haar schoot gestort;
Om daar zyn dartle lust te pleegen,
Terwyl men hem zyn knevels kort.
En dit zult gy noch langer lyen,
(130) O puik der Goden, en voortaan
Zo veel verdoemde schelmeryen
Noch tot uw schand in dwang zien gaan?
Ach neen, ’t is tyd uw zelf te wreeken;
Om van noch veel meer Faëtons,
(135) Dan wel voor dezen te doen spreeken,
En van noch meer Deukalions.
Doch op dat ik hier by laat steeken
Het geen de gantsche weereld raakt,
En eens van ’t myn begin te spreken,
(140) Zo hoor eens verder hoe men ’t maakt.
Ik, die van ieder eem voor dezen,
Terwyl ik goud en schyven had,
Placht als een God geviert te wezen,
Ja, die al d’eer was van de stad;
(145) Ik die door mildheid, en myn gaaven,
Zo veel Atheners heb verrykt,
En uit zo groot een tal van slaaven,
Gemaakt dat elk een Prins gelyk;
Ik, die door alles weg te schenken,
(150) Slegs om myn vrienden wel te doen,
Nooit op myn eige zelf te denken,
Om zelf myn armoe te verhoên;
Ik, zeg ik, zie my nu van allen,
Die ik tot rykdom heb gebracht,
(155) Nu ik in armoe ben vervallen,
Verjaagt, gehaat, bespot, veracht.
Indien my een van hen komt moeten,
Die ziet my nau ter sluik eens aan,
En hoe beleeft ik hem mag groeten,
(160) Hy laat zyn muts verachtelyk staan;
En doet my, die hem van het myne
Zo rykkelyk heb meê gedeelt,
[fol. Gg1v, p. 466]
Aan zich alzo verfoeilyk schynen,
Gelyk een oud verwurpen beeld.
(165) Een ander, zo hy my ziet komen,
Uit vrees, van dat door my te zien
Hy ’s nachts iet schrikelyks mocht dromen,
Zou wel in huis en winkels vlien;
Hoewel hy noch niet lang geleeden,
(170) Alleen van myn gebooden hing,
En me als een God heeft aangebeeden,
Waar van hy goed en bloed ontfing.
In ’t end, de nood die my kwam kwellen,
En die my bracht in ongenae,
(175) Liet my tot kleed dees ruige vellen,
En tot myn rykdom deze spâe;
Die my het leven op moet houwen,
Wyl dat ik hier voor huereling
Het land help spitten, en behouwen,
(180) En denk op ’s weerelds wisseling,
’t Welk my, hoewel wat spaa, doet leeren
Hoe al des ’s weerelds heerlykheid
Gezint in rampspoet kan verkeeren,
En niet en is dan ydelheid.
(185) Doch ’t voordeel ’t geen dit eenzaam leven,
In spyt van al myn ongeval,
My voortaan tot myn troost kan geven,
Is, dat ik niet meer zien en zal,
Hoe dat een tal van guits, en gekken,
(190) Alleen maar menschen in den schyn,
’t Geluk onwaardig tot zich trekken,
En onverdient voorspoedig zyn.
Want niets is zo vol smarts op aarde,
Dan dat een vroom en eel gemoed,
(195) Een ander ryk ziet zonder waarde,
En zelver kwynt van arremoed.
We aan, in ’t end dan brave Jovis,
Saturnus en Vrou Rheas zoon,
Toon dat voortaan uw oor niet doof is,
(200) En dat de slaap u is ontvloôn.
[fol. Gg2r, p. 467]
Mids gy reeds langer hebt geslaapen,
Dan eertyds Epimenides,
Za wilt u langer niet vergaapen,*
By de een of ander matres.
(205) Gryp weer den bliksem in u vingeren,
En wil van den hoogen Etna of
Die eenmaal naer beneden slingren,
En maalen ’t al tot gruis en stof.
Wil van die jeugdigen en vroomen,
(210) En eertyds dapperen Jupyn,
Een teken doen op aarde koomen,
Dat tot den schelmen schrik mag zyn.
Zo men ’t slechs niet voor waar mag stellen,
’t Geen de Kretenzen van uw dood
(215) En uw begraffenis vertelden,
En dat gy zyt van macht ontbloot.

TWEEDE TOONEEL.

JUPITER, MERKURIUS.

JUPITER.
Wie is Merkurius die geene
Die in het Attische gebergt,
Aan den Hymetus my met steenen,
(220) En klagen dus aan d’ooren tergt?
Wie is ’t die my dorst komen kwellen?
Hoe! ’t is dunkt my een armen bloed,
Bedost met rouwe lammer vellen,
Die met een spaa in d’aarde wroet.
(225) Doch ’k hoor wel dat het wis moet weezen,
Een Filosooph of kaakelaar,
Mids ieder een behalven deze,
Beducht zou weezen voor gevaar,
In ons dus godloos te verwyten,
(230) Al ’t geen hy tot ons nadeel denkt,
En tegen ons dus uit te kryten
’t Geen ons gezag en godheid krenkt.
[fol. Gg2v, p. 468]
MERKURIUS.
Hoe! groote Vader, kan het weezen,

TWEEDE TOONEEL. LEONORA, KATRYN, JASPER heel verbaastuit zyn deur.

DERDE TOONEEL.LEONORA, MARGRIET, JASPER haar de handover de boesem strykende.

VIERDE TONEEL.MARGRIET alleen.

VYFDE TOONEEL.Iasper. Margriet.

ZESDE TOONEEL.LEANDER. DOREL.

ZEVENDE TOONEEL.LEANDER alleen.

ACHTSTE TOONEEL.JASPER, LEANDER.

NEGENDE TOONEEL.LEANDER alleen.

TIENDE TOONEEL.MARGRIET uit haar deur, en LEANDER ziende.

ELFDE TOONEEL. JASPER, BERTRANT.

TWAALFDE TOONEEL.JASPER alleen.

DERTIENDE TOONEEL.MARGRIET met LEANDER uit haar deur, ’t zamensprekende, JASPER haar ziende.

VEERTIENDE TOONEEL. JASPER, LEANDER.

VYFTIENDE TOONEEL.JASPER alleen.

ZESTIENDE TOONEEL.LEONORA hebbende LEANDER, zien weggaan, JASPER.

ZEVENTIENDE TOONEEL.JASPER alleen.

ACHTIENDE TOONEEL.ROGIER, LEONORA, KATRYN.

NEGENTIENDE TOONEEL.LEONORA, KATRYN.

TWINTIGSTE TOONEEL.LEANDER, LEONORA, KATRYN.

EEN-EN-TWINTIGSTE TOONEEL. JASPER gewapent uit, LEANDER, LEO-NORA, KATRYN.

TWEE-EN-TWINTIGSTE TOONEEL. MARGRIET, JASPER, LEONORA,LEANDER, KATRYN.

DRIE-EN-TWINTIGSTE TOONEEL.ROGIER, LEANDER, LEONORA, JASPER,MARGRIET, KATRYN.

VIER-EN-TWINTIGSTE TOONEEL.BOUDEWYN, ROGIER, LEANDER, LEONORA,JASPER, MARGRIET, KATRYN.