Dit is een onderdeel van FocquenbrochWerken1723.html. Klik hier voor het hele document.

nttrekken.
                                  DAMETAS.
    Al zachjes finman, ei! al zacht myn goed gezel,
    Zie wat je zegt: men ken u ook te wonder wel,
(15) Is ’t u vergeten, doe die boekken van ter zyen
U laatst begrunden als zy u gins zagen snyen,
    ’t Was in ’t kapelletje; de Nimfjes, vol van lach,
    Die belgde zich des niet, schoon elk uw boosheid zag.
                                MENALKAS.
Ik loof gy meent, doe zy my laastmaal zagen loopen,
(20) In Mykons boomgaart, om wat appelen te stroopen;
    Of doe ik in zyn telg en jeugdig druive blad,
    Zo wakker met myn mes aan zyne trossen zat.
                                  DAMETAS.
Zeg liever gins ontrent die oude boekestronken,
Daar gy laatst Dafnis boog aan stukken hebt geklonken,
    (25) En braakt zyn pylen, ô afgunstge! ’t was u leet,
    Dat deze jongeling dat tuigje kreeg, en ’t speet
U zo, dat had gy u dus aan hem niet gewroken,
Gy had gewis van spyt u zelf wel dood gestoken.
                                MENALKAS.
    Ach! moet ik lyden dat zo schellemzen geboeft,
    (30) Nu dus met laster en met schelden oversnoeft,
Wat zal ik dan wel van myn meesters moeten hooren?
Zeg booswigt, kwam ik u noch laastmaal niet verstooren?
    Wanneer gy Damons ram weg stal met slimmer zwier?
    Zyn Hondwolf blafte noch en maakte groot getier,
[fol. P7r, p. 237]
(35) Naar als ik riep, blyf staan, wil nu de vlucht niet kiezen,
(Za Tyter pas op ’t vee) toen dookt gy in de liezen.
                                  DAMETAS.
    Hoe zou hy my die bok, die hy zo heus verloor,
    En die ik met myn fluit hem af won naer behoor
Niet leveren? ei zeg, wie zou dat zo vergeten?
(40) Doch zo je lichtlyk van de wedding niet mocht weten,
    Zo zeg ik u, dat my (naer Damons eige woord)
    Dees ram al lang al had als eigen toegehoord,
Schoon hy my stadig zocht met uitstel niet te geven.
                                MENALKAS.
Hoe, gy dien meester met de fluit te boven streven?
    (45) O martelaar! bliest gy wel ooit een goeje toon?
    Wat plaagt gy meenigmaal, gins by de zangers troon,
Omtrent den driespronk niet met jammerlyke zwieren,
Al droeve deunen op u valse fluit te gieren.
                                  DAMETAS.
    Hebt gy dan ’t hert wel dat gy eens een kansje waagt,
    (50) Om eens te zien wie dat den prys van ’t speelen draagt?
Ik durfje met dees koe wel tarten, ’t puik der puiken,
Hy levert tweemaal daags twee volle mellik kruiken,
    En voed twee kalvren op dat haar geen voedzel let.
    Nu zeg eens op? wat is ’t dat gy hier tegen zet?
                                MENALKAS.
(55) Neen, van myn vee zou ik de minste geit niet wagen,
Want tweemaal word het van myn vader alle dagen
    En van myn stiefmoêr, die my al te lydig kweld,
    Zelf tot het minste lam naukeurig na geteld:
Hy teld de geiten, en myn stiefmoêr teld de schapen:
(60) Maar zie hier iets waar in gy meerder lust zult rapen,
    Na dien gy zin hebt dat wy wedden tegen een.
    Ik zet dees kroezen, frai uit boekkenhout gesneen.
Alcimedon, zo zeer vermaart van wonderheden,
Die ging’er al zyn kracht en kunst schier aan besteden.
    (65) De zachte naat is schoon verciert met druif en blom,
    En voorts zo krulter veil en kliefbes om en om,
Recht in het midden staan twe hoofden, schoon van wezen,
Het een van Konon, en het aâr, laat zien, van dezen.
[fol. P7v, p. 238]
    Die met vreemde rei de gantsche waereld mat,
    (70) Ten dienste van de zee, ten dienst van land en stad:
Die ons ook leerde in welken tyd men best zou zaeijen,
En weêr in welken tyd men meest met vrucht zou maeijen:
    Ik heb ze nimmer met de minste dronk besmeurt,
    Maar heb die altyd voor wat ongemeens gekeurt.
                                  DAMETAS.
(75) De zelfde meester heeft’er my ook twe gegeven,
Met zachte beereklaau om oot en rant geweven.
    Hy heeft’er Orpheus net en aardig op gesteld,
    Gevolgt van bosch en klip door ’t uitgeworteld veld.
Maar wat of flus uw brein zo buiten ’t spoor deed wyken,
(80) Dat gy uw kroezen by myn koe woud gaan gelyken?
    O neen, ik hou je meê dees kroezen, nooit besmeurd,
    Die ik ook altyd voor wat heerlyks heb gekeurd.
                                MENALKAS.
Gy zult my evenwel van daag zo niet ontvlieden,
Je moogt niet af, al zou ’t wat tot myn schâ geschieden,
    (85) Dat hy vry zegsman zy die ons eerst treed te moed
    Zie gints Palemon, die zich zachjes herwaarts spoed,
Ik zal u leeren my zo schamperlyk te dreigen,
En hoe het beter was dat gy wat leerde zwygen.
                                  DAMETAS.
    Palemon buur, die juist zo heerlyk komt te pas,
    (90) Ik bid je zet u hier wat neder in het gras,
En let op ons gezang een stip, met al je zinnen,
Wie dat’er van ons tweên de zangprys hoord te winnen,
    Het is voorzeker om geen kleinigheid gewet:
    Nu, za Menalkas, ô! in my is geen belet.
                                  PALEMON.
(95) Hef aan, terwyl wy in dees zachte klaverweijen
Vast nederzitten, daar het kruid aan alle zijen,
    En al de boomen staan en blooijen in haar jeugd;
    Het bosch dat lacht ons toe met schaterende vreugd:
Nooit kwam’er schoonder jaar myn vrolyk hert bekooren,
(100) Kom, Damon, laat ons eerst uw schelle ruispyp hooren,
    En gy Menalkas, volg uw beurt, wanneer hy staakt,
    De Zanggodessen zyn met beurtzang meest vermaakt.
[fol. P8r, p. 239]
                                  DAMETAS.
Ik neem myn aanvang dan, ô vader aller Goden,
Van u, myn Zanggodin gehoorzaamd uw geboden.
    (105) O vader, gy vervuld de hemelen, en d’aard,
    Op uw bevel zo wierd het kruid en bosch gebaard,
Gy hebt gemaakt dat ik voor niemand hoef te zwichten,
Gy schept vermaak in myn bekoorelyk dichten.
                                MENALKAS.
    Maar gy, ô Febus, naer wiensgunst den Dichter haakt,
    (110) Ik weet hoe myn gezang u op het hoogst behaagt.
Ik ben altyd voorzien, om, volgens uw behaagen,
Staag milde giften aan uw altaar op te draagen:
    Ik heb lauwrieren, noch bepaereld met haar vlucht;
    Ik heb hier maaibloem, met een lieffelyke lucht.
                                  DAMETAS.
(115) Myn Galathé, die staâg myn zieltje kon bekooren,
Dat dertle meisje werpt een appel naer myn ooren,
    En gaat dan in het loof van dichte wilgen vliên,
    Maar wenscht slechs, schuilende, dat ik haar eerst mag zien.
                                MENALKAS.
Maar myn Amyntas, die alleen myn brand kon blussen,
(120) Die loopt my zelf te moet, en noodigd my tot kussen.
    Diaan was nimmer aan myn brakken zo bekend,
    Als hy geduurig myn gezelschap is gewend.
                                  DAMETAS.
Ik heb een schoon geschenk gereed naer myn behagen,
Om aan myn Venus, als een offer, op te dragen:
    (125) Ik kreeg een heerlyk nest, al zat het vry wat hoog,
    Van tortelduiven hier nu onlangs in het oog.
                                MENALKAS.
Ik deed myn knaap van daag tien appelen bestellen,
Aan myn verkooren lief, met heel vergulde schellen;
    Ik had’er meer gestierd, maar ’t kost doe juist niet zyn,
    (130) Maar morgen stuur ik haar wel lichtelyk een dozyn.
                                  DAMETAS.
Hoe vaak heeft Galathé my niet wel voor gezwooren,
Dat zy geen ander lief, als my, had uitverkooren.
[fol. P8v, p. 240]
    Ach! winden, breng dit eens by Venus aan den dag!
    Op dat zy zich erbarmd met myn vergeesch geklag.
                                MENALKAS.
(135) O myn Amyntas! zeg, wat kan ’t Menalkas baaten,
Dat gy gestadig zegt, dat gy hem nooit zult haaten,
    Daar gy het zwyn vast door het bosch jaagd, hier en daar,
    Terwyl ik ledig, en vol angst, het net bewaar.
                                  DAMETAS.
Iöl zend Fyllis hier, en wil ze fraai vercieren,
(140) Ik zal op heden myn geboortedag gaan vieren,
    Maar kom, vermaak hier ook eens lustig uwen geest,
    Als ik myn mestkalf slacht op ’t jaarlyks akkerfeest.
                                MENALKAS.
Dees Fyllis kan myn hert ook aldermeest behaagen,
Want zy was ’t, die nu laatst zo bitter stond te klaagen,
    (145) Op myn vertrek, en riep my kermende achter na:
    Vaar wel, vaar eeuwig wel, myn waardigste Iöla.
                                  DAMETAS.
Het vee schrikt aldermeest voor wreede wolve tanden,
Den oest voor buijen, die de akkers slaan te schanden,
    Het bosch voor stormwind, die zyn boom ter neder stort;
    (150) Maar ik schrik aldermeest als Amarillis knort.
                                MENALKAS.
Het drooge zaat verlangt het aldermeest naer regen,
’t Gespeende geitje naer de haagies aan de wegen,
    Het zwangre schaapje naer de gryze wilgeboom,
    Ik na Amyntas, daar ik dag en nacht van droom.
                                  DAMETAS.
(155) De groote Pollio, al zing ik boerse zangen,
Haak nochtans naer myn fluit met ongemeen verlangen.
    Za Zanggodinnen! wyt een paerelwitte stier,
    Op dat ik zyne gunst gelyk wat godlyks vier.
                                MENALKAS.
Wat legt gy Pollio met veel gezang te kwellen,
(160) Die zelfs zo heerelyk zyn lier weet op te stellen?
    Neen, weid een dollen stier, die stadig als ontzind,
    Met u het stof oprukt, en werpt het in den wind.
[fol. Q1r, p. 241]
                                  DAMETAS.
O Pollio! laat die, die u gestaag beminnen,
Die vreugde die gy voeld, gevoelen in hun zinnen:
    (165) Dat staâg de honig in hun korven overvloeid,
    Daar staag de roode roos op hunnen distel groeid.
                                MENALKAS.
Die Bavius, dien nar, en zyn gedicht wil winnen,
Die zal ook Mevius wel pryzen in zyn zinnen,
    En laat die man de vos vry spannen in het jok.
    (170) En laat hem melken, tot zyn straf, de stootse bok.
                                  DAMETAS.
Zie toe, gy die daar gints de bloemen uit gaat plukken;
Zie toe gy knaapen die naer aardbes staat te bukken,
    Verlaat uw bezigheid, en vlucht uit dit gewas,
    Hier leid een kille slang, en schuifeld in het gras.
                                MENALKAS.
(175) Gy harders wilt uw vee wat van die kant afweyen;
Het schaap kon lichtlyk van den gladden oever glyen:
    De ram die viel terstond in ’t water onverdacht.
    Zie hoe hy gints noch staat, en droogd zyn natte vacht.
                                  DAMETAS.
Hoor Tityr! dryf het vee wat verder van de stroomen,
(180) Gints naer de weijen, of de schadu van de boomen,
    Ik zal het altemaal noch lichtlyk van de week
    Zelf af gaan wassen in dees klare waterbeek.
                                MENALKAS.
Voort jonges dryft het vee wat ras uit Febus oogen,
De groote hitte mocht haar uiers licht verdroogen:
    (185) Op dat wy niet al weêr, gelyk voorleden reis,
    Gaan melken zonder vrucht, en keeren even wys.
                                  DAMETAS.
Wat mag het schoonste gras by zieke koeijen gelden?
Ei zie, wat schralder vee dryft gy op vette velden!
    Ik loof door ’t zelfde vier, waar door de harder kwynt,
    (190) Dat ook zyn mager vee, gelyk het sneeu verdwynt.
                                MENALKAS.
Ach neen! Het is geen min die dus zyn vee komt haaten,
Het is wat anders dat haar ’t vleesch dryft van de graaten;
[fol. Q1v, p. 242]
    Doch ik ben onbewust wat schelm het zo bezag,
    Door welkers nydig oog het magerd dag op dag.
                                  DAMETAS.
(195) Kund gy dit raadzel raân, al zyt gy sneeg van harten,
Zo zeg ik, dat gy zelf Apollo wel moogt tarten;
    In welke stad, of land, of vreemde wildernis
    De hemel niet meer als drie ellen breed is?
                                MENALKAS.
Kund gy de rechte zin ook op dit raadzel passen,
(200) In welke landstreek dat de Konings bloemen wassen,
    Zo zweer ik u, dat ik zo daarlyk ben te vreên,
    Om Filles al te staan, en laaten ze u alleen.
                                  PALEMON.
Ik ben niet machtig om dat zwaar geschil te slissen.
Ik weet niet wien van tween de koe behoord te missen:
    (205) Den een verdiend ze, en den ander isze waard,
    Ja voords, een ieder die ’t met u zo loflyk klaard,
’t Zy hy de zoete min verband uit zyn gedachten,
’t Zy hem de liefde met zyn pakje komt bevrachten.
    Komt, kraamt je tuigjen op, en stopt de waterkraan,
    (210) Het veld is nat genoeg, en ik genoeg voldaan.

                            J.U.



[fol. Q2r, p. 243]

PALEMON.

Derde Harderszang. Op een andere Toon.

INHOUD.

                Twee harders, na een bits verwyt,
                Van hun begane schellemstukken,
                Gaan eindlyk aan het zingen rukken,
                En balken ieder op, om stryd.
                Hun zangen, waar in zin noch slot is,
                En die op kreuple pooten staan,
                Die raad ik, indien hy niet zot is,
                Den lezer vlak verby te slaan;
                Mids om dit zotte dorperslied,
                De rymer ’t werk schier steken liet.


        MENALKAS, DAMETAS, PALEMON.

                                MENALKAS.
DAmetas, zeg my eens wiens vee dit is;
Is ’t Melibé?
                                  DAMETAS.
                    Neen, speciaal, dat’s mis:
’t Komt Egon toe, die ’t my beval te weiden.
                                MENALKAS.
Het vee was wel indien de baas niet vryde,
(5) Maar wyl die steets Neëer loopt naer ’t gat,
Zo is zyn vee te deerlyk in de mat,
En moet zyns meesters zotheid wel bezuuren,
[fol. Q2v, p. 244]
Mids gy het schaap melkt viermaal in twee uuren,
En mids gy slechs voor hureling verstrekt,
(10) Het arme lam zyn melk, en zog ontrekt.
                                  DAMETAS.
Gy durft my dat zo al naer ’t wambus douwen,
En denkt niet eens dat het u wel kont rouwen:
Maar fynmans zoon, men kenne u ook vry wel;
Want of ’t u heugt toen gy in de kapel
(15) Zo leelyk wierd begrimbekt van de bokken,
En toen de nimfen zo aan ’t lachen trokken,
Toen waart gy...maar ’t zal best zyn dat ik zwyg,
Eer ik op u te zeer aan ’tschelden styg.
                                MENALKAS.
Neen, zeg vry op, en laat ons vry eens horen;
(20) Want jy behoeft dit niet in ’t hert te smooren.
Of praat jy van toen ’k voor een week of twee
In Mykonsthuin de wyngaartranken sneê?
                                  DAMETAS.
O neen, ik praat van toen gy ingenomen
Van puure haat, lest by de beukeboomen
(25) De boog, en pyl van Dafnis stukken braakt,
Die, spyt uw neus, hy had tot prys gemaakt:
Gewis had gy u hier door niet gewroken,
’k Loof j’had uit spyt uw zelf den hals gebroken.
                                MENALKAS.
Zo my een Gaudief dit zo stout verwyt,
(30) Wat heeft een baas dan niet voor vryigheit?
O fiel! zag ik u niet voor weinig dagen
Ter sluik, de geit van Damon met u dragen;
In spyt zelf van het blaffen van den hond,
En toen ik riep: ô Tityr! zie in ’t rond;
(35) Want zie Dameet is met uw geit aan ’t loopen.
Laagt gy toen niet dicht in den heg gekroopen?
                                  DAMETAS.
Dunkt u dat ik door diefstal hem ontnam
Een geit die my als meester eigen kwam,
En die ik hem met zang had afgewonnen.
(40) De geit was myn gelyk hy zelf zou konnen
[fol. Q3r, p. 245]
Getuigen; maar de vent lei steets en zwoer,
Dat hy die niet kon levren om zyn moêr.
                                MENALKAS.
Jy hem met zang, jy, zeg ik, hem verwonnen?
Wel lieve knecht! hoe heb jy dat begonnen?
(45) Myn goeje man! meén jy dat men niet weet
Hoe deerelyk gy lest noch laagt en kreet
Gints op den weg, waar dat gy met uw fluiten,
De lui zomtyds beweegden, om met duiten
Uit deerenis te stillen uw gezang,
(50) Dat droever klonk als ramlen van een tang.
                                  DAMETAS.
’t Is uw beleeftheid die u zo doet spreken.
Doch om u mee den loef eens af te steken,
Zo hef met my eens aan heb gy het hart.
Ik heb wel eer een kloeker uitgetart;
(55) Des wil ik graag met u om stryd eens zingen.
Dees jonge koe (om u bet aan te dringen)
Die je op een dag wel twemaal melken moogt,
Hoewel zy thans twee jongen kalven zoogt,
Ben ik te vreen by ’t zangspel op te zetten.
(60) Gy, zo gy my het roemen wilt beletten,
Zeg op wat gy hier weder tegen zet.
                                MENALKAS.
Ik heb geen schaap dat ik hier by verwed,
Vermids myn stiefmoêr my steeds leid te kwellen,
Met tweemaal daags de schapen paer te tellen,
(65) Terwyl myn vaâr de bokken overziet;
Doch wyl die koe by jou zo overschiet,
Zo zet ik daar twee beukekroezen tegen,
Die gy zult zien dat wel een koe op wegen.
Alcimedon die snee daar voor een wyl
(70) Een wyngaard op doormengt met geurig veil,
Een eikel loof dwars door den andren henen:
In ’t midden staan twee beelden, waar van ’t eenen
Heer Konon is, en ’t andere die kwant,
Die eerst de kunst der almanakken vand;
(75) En die ons eerst geleert heeft hoe men zaayen
[fol. Q3v, p. 246]
En enten moet, en wanneer men moet maayen.
Dees kroezen zyn ’t die ’k tegen u verwed,
Schoon ’k daar noch nooit myn mond aan heb gezet,
Mids ik die steets hou in myn kas besloten.
                                  DAMETAS.
(80) Wat of de man al uit zyn kruin mag stooten?
Wat zyn, ik bid, twee kelken by een koe?
Doch zo gy wilt, ’k heb daar twee weergaas toe,
Die schier al eens als d’uwe zyn besneden:
Dees zyn het dan, indien gy zyt te vreden,
(85) Die ’k tegen u en uw gezang verwed,
Schoon ’k daar ook nooit myn mond aan heb gezet.
                                MENALKAS.
Gy moogt niet af. Ik wil de kans eens wagen.
Zie daar Palemon, die juist recht ter slagen
Ons nadert om hier rechter van te zyn.
(90) Ik zweer dat ik zal maken, broedermyn,
Dat gy zo hoog voortaan niet meer zult snoeven.
                                  DAMETAS.
Wel kund gy wat, zo wil het eens beproeven:
Ik sta u vast, en wyk u niet een stap.
Palemon buur, kom zet je zinnen schrap,
(95) En luister toe met mond, met neus, en ooren;
Want gy kund nooit zo zwaren wedspel hooren.
                                  PALEMON.
Hef op, terwyl wy zitten hier in ’t groen,
Daar bosch en veld met nieuwe spruiten bloen,
En daar het jaar schier zit als bruid te pryken.
(100) Wel aan, begin Dameet, en laat ons kyken
Wie van u tween voor baas mag zyn gekeurt.
Menalkas zal u volgen op zyn beurt,
Nadien dat de Kameensche Zanggodinnen
De beurtzang meer dan andere trant beminnen.
                                  DAMETAS.
        (105) ZA muzen, laat ons dan beginnen
        Van God Jupyn, die ’t alles ziet,
        En die ik altijd zal beminnen,
        Mids by vermaak schept in myn lied.

[fol. Q4r, p. 247]
                                MENALKAS.
        Voor my ik wil God Febus roemen,
       
(110) Mids hy my lief heeft als zyn kind:
        Voor hem bewaar ik altyd bloemen
        Van myrt, laurier en hyacinth.

                                  DAMETAS.
        Myn Galathé, dat dartel meisje,
        Dat wierp my gistren met een peer,
       
(115) En wou wel dat ik haar een reisje....
        Maar holla, hou, ik zeg niet meer.

                                MENALKAS.
        Maar myn Amynt, myn stookebrandje,
        Volgt my zo snedig op de hak,
        Dat ik hem heb als aan een bandje,
       
(120) Gelyk Diaan haar beste brak.
                                  DAMETAS.
        Nu weet ik wat ik myn matresje
        Eens zal vereeren naer haar zin;
        Te weten, een klein duivenesje,
        Met twee paar kruikentjes daar in.

                                MENALKAS.
        (125) Tien appels ging ik flus vereeren
        Aan myn Amynt; maar morgen vroeg
        Zend ik hem noch ruim zo veel peeren,
        Zo heeft hy lang gesnoep genoeg.

                                  DAMETAS.
        Ach! met wat minnelyke woorden
       
(130) Streelt my zomtyds myn Galathé.
        O winden! die dit dikwils hoorden,
        Ei, deelt het toch de Goden meé.

                                MENALKAS.
        Schoon dat gy my zeer wel moogt lyen,
        Amyntas! wat doet my dat gret?
       
(135) Wyl ik, als gy ter jacht gaat ryen,
        Alleen het net bewaren moet.

                                  DAMETAS.
        O lolas! op myn verjaren
        Schaf ik van dezen dag myn taart;

[fol. Q4v, p. 248]
        Voor u zal ik een stuk bewaren,
       
(140) Brengt my slechs Fyllis herrewaart.
                                MENALKAS.
        Dees Fyllis min ik boven allen;
        Want toen ik lest vertrok van haar,
        Liet by dees woorden zich ontvallen:
        Vaar wel, myn lief, leef hondert jaar.

                                  DAMETAS.
        (145) De stal mach voor de wolf verschrikken,
        En d’oegst voor regen, ’t bosch voor wind;
        Maar Amarils versteurde blikken
        Die doen my schreien als een kind.

                                MENALKAS.
        Het zaad mag haken naer de regen;
       
(150) Het zuigend lam na ’s moeders speen;
        De bok naer appels op de wegen,
        Ik haak naer myn Amynt alleen.

                                  DAMETAS.
        Heer Pollio bemint zyn veerzen,
        En word myn boersch gezang niet moe;
       
(155) O muzen! gunt gy ze aan geen neerzen,
        Ze geeft den lezer toch een koe.

                                MENALKAS.
        Heer Pollio maakt zelf gedichten,
        Ten minsten alzo goed als jy:
        Wilt gy den lezer dan verplichten
       
(160) Zo geef hem vry een stier daar by.
                                  DAMETAS.
        O Pollio! die u beminnen
        En uw gezwooren dichters zyn,
        Laat die hun brood toch by u winnen,
        En meê toch zuipen van uw wyn.

                                MENALKAS.
        (165) Die zulke droevige gezangen
        Als d’uwe mind, is alzo dwaas,
        Of hy een vos in ’t net wou vangen,
        En bokken melken om de kaas.

[fol. Q5r, p. 249]
                                  DAMETAS.
        O knapen, laat het aardbesplukken,
       
(170) Gints komt een kouwe slang op ’t mat;
        Za, maaktje straks van hier te rukken,
        Eer hy je vetert achter ’t gat.

                                MENALKAS.
        O knapen, wilt de schapen keeren,
        En houtze gints wat van de wal,
       
(175) Eer zy in ’t water voltszeeren;
        Want ziet, dat tuig word zomtyds mal.

                                  DAMETAS.
        Wil Tityr, op de geiten passen,
        En dryfze van de sloot van daan:
        Ik zalze zelver flus wel wassen,
       
(180) Eer dat wy noch naer huis toe gaan.
                                MENALKAS.
        Za, dryft het vee ter koos, gy knapen;
        Haar melk droogt vast van hitten op,
        Zo dat wy weer uit al de schapen,
        Licht krygen niet de minste drop.

                                  DAMETAS.
        (185) Hoe zie ik in zo vette weide
        Ze droeven, en zo magren stier?
        Ik loof dat vee, en herder beide
        Vergaan door ’t zelfde minnevier.

                                MENALKAS.
        ’t Is waar, hy druipt schier van de graaten;
       
(190) Doch ’t is de min niet die hem scheelt:
        Maar ’k loof een kol, die moet my haten,
        Die aan myn vee die potzen speelt.

                                  DAMETAS.
        Ik zal u als een God verhogen,
        Kund gy my zeggen in wat land,
       
(195) En waar, men met drie ellebogen
        Den heelen hemel over spant.

                                MENALKAS.
        Kom zeg my, om weer op te passen
        Een raadzel dat niet wyzer luid,

[fol. Q5v, p. 250]
        Waar dat de koningsbloemen wassen,
       
(200) En hou vry Fyllis tot uw bruid.
                                  PALEMON.
Ja wel goe lui, wat heb ik veel te zeggen?
Om zulk een zwaar verschil ter neêr te leggen,
Daar heeft myn kruin niet harssens genoeg toe;
Want d’een verdient zo wel als d’aâr de koe,
(205) Wyl d’een zo wel als d’ander door zyn zingen,
En door zyn min schynt naer de prys te dingen:
Maar ’t is genoeg gevochten in de mat,
Sluit toe de beek, de beemden zyn al nat.
                                        W.v.F


POLLIO.

Vierde Harderszang.

INHOUD.


        Ziet hier het geen Sibil voorspelde,
        En licht van beter hel vermelde,
        Als van dees Pollio zyn zoon
                    Naer Maroos toon.
O Zanggoddessen, die met lieffelyk verlangen,
Gestadig zyt belust naer Siciljaansche zangen,
    Gunt dat ik eens myn dicht op hooger toonen stel,
    Een ieder heeft geen lust, in ’t platte en boersche spel
(5) Der elzeboomen, en der lage tamarinden,
Maar zo wy onze snaar op hooger toonen winden,
En speelen van het bosch, verheven van der aart,
Die hoge trant is noch den burgermeester waart.
Nu naakt de goutgeele eeu, wiens alderlaatste tyen
(10) Ons lang voorspelt zyn van Sibilles prophecyen.
[fol. Q6r, p. 251]
Een rei van eeuwen, met vermakelyken voet,
Treed ons verzelt van rust, en vrolykheit te moet.
De zuivre maagt daalt weer van ’s hemels gulde vonken,
En lacht ons toe met haar bekorelyke lonken.
(15) Eene andere afkomst, vol van goddelyke praal,
Word ons gezonden uit des hemels hooge zaal.
O Kuize moeder, die de kraamvrous komt verlichten,
Lucyn! verhoor myn bee, de bee van myn gedichten,
Daald met uw heil, en hulp van uw gunstrykste troon,
(20) By dees geboorte van dees wonderlyke zoon:
Die zoon, voor wiens gezicht nu d’yzre een zal duiken,
Wanneer de rede door de wereld op zal luiken.
Uw Febus heerst nu op zyn Koninklyke stoel.
O Pollio! wanneer men u met groot gewoel,
(25) Voor Burgermeester van het ryk zal uit zien schreeuwen,
Dan zal de luister en de glorie van alle eeuwen
Zyn intré nemen in ons land vol vrolykheid;
De maanden zullen dan veel breeder uitgebreit
Haar loop in wellust en genuchten doen verzwinden;
(30) Ja zo men ergens noch een schellemstuk mocht vinden,
Dat ooit de wereld met zyn gruwlen had gekwelt,
Dat word op uw gebied terstond ter neêr geveld.
Op uw gebied zult gy dien grooten zoon zien baren,
Die noch gelyk een God ten hemel op zal varen,
(35) Daar hy de helden en den rei der Hemelgoôn
Zal zien spanceeren om den Goddelyken troon,
Terwyl zy door zyn glans en majesteit bewogen,
Hem weêr aanschouwen heel verbaast, en opgetogen.
Hy zal in rust en vree des werelds gantsche ryk
(40) Beheerschen door een kracht, zyn vaders kracht gelyk:
Maar, ô gy waartste van de menschelyke zoonen!
Het aardryk zal u eerst met slecht geschenk beloonen,
Van beziën en veil met kronkelende spruit,
Van lacchent beereklau, doormengt met bonekruit.
(45) Het schaapje zal van zelf, schoon dat het niemand hoede,
Met uiers styf van melk naer zynen stal gaan spoede.
Geen koe, noch runt zal in den zegenryken eeu,
De tanden schroomen van den hongerigen leeu:
[fol. Q6v, p. 252]
Uw kindsche wieg zal zelf een vruchtbre stroom doen vlie-
(50) Die al het veld met blom en kruid zal overgieten. (ten.
De slang zal barsten aan zyn eige gif in ’t gras;
Ja al ’t bedrieglyk kruid, en ’t doodelyk gewas
Zal voort verdorren, en tot aan den wortel smooren.
De roos van Aslur zal hier ieders oog bekooren:
(55) Maar als gy na den lof en wydberuchte daân
Der helden, en van uw heer vader zult verstaan,
Hoe heerlyk dat hun naam en luister stond te bloeyen,
Dan zal men eerst als goud het zaadland op zien groeyen:
Dan zal men eerst de druif, met purpre tros te pronk,
(60) Zien hangen aan den ongesnoeiden distelstronk.
De heilige eikel zal bedauden honig zweten.
Maar ach! de schelmery blyft nog niet gansch vergeten.
Daar zal noch al, zohier, en daar, een voetstap staan
Van holle gierigheid, en bloedige oorlogsdaân,
(65) Dees zullen noch de mensch, belust op winst verkloeken,
Om zonder schrik, de kolk van Tetis te bezoeken,
Om groote steden te bewallen voor geweld,
Om met het ploegmes weêr te kerven door het veld.
Een andre Thyfys zal hier weêr te voorschyn komen:
(70) Een andere Argos, die langs Tritons gryze stromen,
Het puik der helden zal vervoeren met zyn kiel:
De dappere Achilles, met zyn bloed beluste ziel,
Zal weêr op nieus een heir met kryzende geschallen
Doen zeilen met zyn vloot naer Trojes hooge wallen.
(75) Doch eindlyk, als gy met geneugelyken spoet
Zult reizen uit uw jeugd tot mannelyker groet,
Dan zal de stierman zelf de woeste zee verlaten,
En al zyn handel in de vreemde landen haten,
Want al het land bloeit hier van alderhande vrucht,
(80) Schoon dat het niet voor ’t mes van scherpe ploegen zucht.
De weelge wyngaard staat van druive schier te scheuren,
En hoeft om ’t wreed gebit van ’t snoeimes niet te treuren.
O d’akkerman verlost zyn stieren uit het trou.
Men vind geen wol doorverft met vremde kleurge brou.
[fol. Q7r, p. 253]
(85) De ram zal zelf, daar hy door ’t lange gras gaat spoeyen,
Langs zyn bekoorlyk vel, van heuglyk purper gloeyen.
De lammeren met verw wat bloozender van kleur.
De Schikgodessen zelfs, die d’onverschronkte keur,
En wil van ’t noodlot met eenpaarge draden spinnen,
(90) Die deden hare spil dees heuglyke eeu beginnen.
Doorluchte zoon, die zelf de faam als knecht gebied,
O grooten aanwas van God Jupiters gebied!
Zie, hoe de wereld u haar gulde toom komt geven,
Terwyl vast zee, en lucht, en aardkloot staan te beven.
(95) Zie hoe ’t hier al met lust uw tyden ziet te moet.
Ach! had myn ouderdom slechs zo veel jaar te goet,
Om deze dagen, vol van zegen, te zien pralen,
En om genoegzaam uwe daden te verhalen;
Dan zou zelf Orfeus, met zyn Tracisch veldgeklank,
(100) Niet konnen halen by myn goddelyk gezank;
Al ging Kalliope haar Orfeus steeds verzellen,
En schoon Apollo zelf zyn Linus sluit kwam stellen;
De boschgod Pan, zo hy met my verhief om stryd,
O ja de boschgod was gewis het wedspel kwyt.
(105) Begin, ô tedre spruit, tot moeder lief te wennen,
En haar met zoeten lach van ander t’onderkennen:
Zy droeg met arrebeid, en kommerlyke smart,
Tien lange maanden u geduldig onder ’t hart.
Lacht moeder lief eens toe; want die dit ouders weigren,
(110) Die zullen niet vergood als Goôn ten hemel steigren,
Die worden van den dis der Goden afgeband,
En treden nimmer op hun godlyk ledekant.
                                               
                                J.U.



[fol. Q7v, p. 254]

POLLIO.

Vierde Harderszang.

Op een ander Toon.

INHOUD.

Een Burgermeester van oud Romen
Wierd een papaatje van een zoon;
Die Maro, op een wyze toon,
Kwam met dit zang verwellekomen.
De goude eeu, die hy voorspeld,
Daat, lykt, is niets van nagebleven,
Want Maro, die dit heeft heschreven,
Heeft niet veel goud daar van geteld.
Des is dit zang, naer zyn verstand,
Een sprookje van ’t luilekkerland


SIciliansche zanggoddinnen,
Verlaat met my het herdersriet,
En laat ons eens wat groots beginnen;
Want elk behaagt myn veldzang niet.
(5) Of zo wy noch van bossen zingen,
Zo doet de Burgermeester dan
Met zulke slechte en zoete dingen
Wat meer vermaak en vreugt toch an.
    Nu is de laatste tyd aan ’t komen
(10) Die éer Sibil osn heeft voorspeld,
En die zy in haar tover droomen
Ons lang voor waarheid heeft verteld.
Nu komt’er weêr een reeks van tyden,
Waar in de zuivre maagd Astré,
[fol. Q8r, p. 255]
(15) En God Saturnus met haar beiden,
Ons weer belooven rust en vree.
Nu komt’er van de hemel zakken
Een afkomst, waar voor d’yzere eeuw
Gaat op ’t gezwint haar biezen pakken,
(20) Gelyk een schaapje voor de leeu.
Lucyn! gy, die de hulp der vrouwen,
En patrones der vroemoêrs zyt,
Ei, help hier toch wat beenen bouwen,
En maak de moêr dit pakje kwyt.
(25) Om ons die eeu te doen herleeven,
Waar in men voor een hand vol goud
Geen hand vol mosselen zal geeven,
Mids ’t zo gemeen zal zyn als ’t zout,
En waar men, in de plaats van knoopen,
(30) Zal peerlen dragen aan zyn rok;
Ja zelf het wild langs straat ziet loopen,
Zo gaar als of het van een kok
Gefrikasseert was, of gebraden:
In ’t end, waar in men zich in wyn,
(35) In plaats van water zal gaan baden,
En altyd lui, en lekker zyn.
O Pollio, dees tyd der tyden,
Zal, wyl gy Burgermeester zyt,
Beginnen zich langs d’aard te spreiden,
(40) En maken ons alle onheil kwyt.
Of mocht’er noch een voetstap blyven
Van onze aloude schelmery,
Die zal uw wys beleid verdryven,
Gelyk het kruis de tovery.
(45) Hy onderwyl zal nimmer sterven,
Maar met de Goden zyn gepaard,
En al zyns vaders deugden erven,
En heerschen vredig hier op aard:
Maar, ô gy kind, zo hoog van waarde,
(50) In plaats van scepter, en van kroon
Zo zal u van d’onnoosele aarde
Slechs kruiden worden aangeboôn.
[fol. Q8v, p. 256]
Het geitje zal met vollen uyer
Van zelf zich naer uw krib toe spoên,
(55) Om u, gewonden in uw luyer,
Met zyn gelade melk te voên.
Geen vee zal voor de leeu meer vreezen;
Uw wieg zal bloejen van jasmyn;
Geen kruid, noch slang en zal na dezen
(60) Vergiftig, of verschriklyk zyn.
d’Assyrsche roozen zullen bloejen,
En schier op alle wegen staan;
Men zal geen onkruid meer zien groejen,
Dat mensch, of beest zal konnen schaân.
(65) Doch als gy dan de lof der helden,
En al uws vaders daden leest,
Die u met eenen zullen melden
De deugden van een edle geeft,
Dan zult gy ’t veld vol koorenairen,
(70) De doorens zelf vol druiven zien,
De honig zult gy uit de blaren,
En schorzen zien der eiken vliên.
Doch daar zal noch iets overblyven
Van ’t oud bedrog van d’eerste tyd,
’t Geen menig mensch noch aan zal dryven,
(75) Om uit een puure gierigheid,
Om winst het zeegevaar te waagen;
Of om door oorlog, en geweld,
En stad, en volk, en land te plaagen;
Of tot het ploegen van het veld.
(80) Dan zal men noch een Tifys vinden,
En noch een Argo, om het puik
Der helden, en gezwooren vrinden
Langs zee te voeren in zyn buik.
Dan zal men noch een ander Trojen,
(85) En noch een andre Achilles zien,
Die ’t Trooische leger zal verstroojen,
En doen als nare nikkers vlien.
Doch als ge in ’t end uw manbre jaren
Bereikt hebt, dan zal schip, en kiel
[fol. Rr, p. 257]
(90) Ophouden ’t zeenat te bevaren,
In doodgevaar van lyf, en ziel;
Ja d’aard zal dan van alles teelen;
Het land zal vry zyn van de ploeg;
De wyngaard zal geen snoeimes veelen,
(95) Maar dragen van zich zelf genoeg.
Geen egge zal meer ’t land doorkerven;
Men zal geen wol, noch schapenvacht
Behoeven root, of paars te verven;
Want zelf de ram zal onverwacht,
(100) In plaats van met beslykte vlekken,
Met schoon en gloeyend purperroot,
Van zelver worden overtrokken,
Al lei hy midden in de sloot.
Dees tyden, die de Schikgoddinnen
(105) Ons vastlyk hebben toegeleid,
Die zult gy eersdaags zien beginnen,
Korrect gelyk ik heb gezeid.
Aanvaar dan, ô gy spruit der Goden!
Uw hooge tytels aan, en staat;
(110) Want zeker ’t is nu al van nooden,
Wyl d’aard alreets op ’t wagglen staat.
Zie eens hoe ’t alles werd gedreven
Van vreugd op ’t ryzen van uw zon.
Ach! had ik noch zo lang te leven
(115) Dat ik uw daden zingen kon:
Zelf Orfeus, en de schapenhoeder
Heer Linus, kwam by my te spaad,
Al nam d’een Kallioop zyn moeder,
En d’aâr Apol zyn vaâr te baat
(120) Al wou God Pan zelf met hem stryen,
God Pan viel wis by my te zwak,
En zou vol spyt wel moeten leyen,
Dat ik hem ver de loef af stak.
O kleine knaap, geef eens een lachje
(125) Aan uw mamaatje, die met smert,
U, als een zwaar en wichtig vrachje,
Tien maanden lang droeg onder ’t hert.
[fol. Rv, p. 258]
O jonge knaap wil dan beginnen;
Die d’ouders nooit eens toe en lacht,
(130) Die word by Goden, noch Godinnen,
Haar bed noch tafel waard geacht.
                                W.v.F.


DAFNIS.

Vyfde Harderszang.

INHOUD.

Hoor Mopsus naâr om Dafnis klagen,
                Maar hoor Menalk verheugd hem dragen
                By alle helden en de Goôn,
                                In ’s hemels troon.


        MENALKAS, MOPSUS.

                MENALKAS.
O Brave Mopsus, welkers schelle herders fluit,
By myn gezangen past zo vleyend van geluit,
Wat let ons dat wy niet, daar zich de hazelaren
Zo koel en luchtig met deze olmen t’zaam vergaren,
(5) Gaan nederzitten tot een aangename stryd.
                    MOPSUS.
Om dat gy d’outste zyt past my gehoorzaamheit;
Noem slechs een plaats daar gy het aldergraagst zoud kwelen,
’t Zy daar een westerkoelte in ’t ziddrent loof komt spelen,
Die staag de schadu doet vervliegen hier, en daar;
(10) ’t Zy dat gy in een hol wilt spelen, ik ben klaar.
Zie gins een hol, verciert met ydle druive trossen,
Wiens wilde schadu ons van keur schynt te verlossen.
[fol. R2r, p. 259]
                MENALKAS.
In ons gebergte ken ik niemand welkers fluit
U uit durft tarten als Amyntas zoet geluit.
                    MOPSUS.
(15) Hy kan met tarten zelf Apollo wel verveelen,
Maar heeft hy hart, hy trek met my eens aan het speelen.
                MENALKAS.
Dat laat ik daar, maar kom, maak eens een goet begin;
Het zy gy zingen wilt van Filles zoete min,
’t Zy gy de dappre lof van Alkon wilt vermelden,
(20) Of hoe dat Kodrus trok verwoed, en dol aan ’t schelden:
Het scheeld my niet waar op dat gy uw fluitje steld,
Terwyl dat Tityr vast uw grazend vee verzeld.
                    MOPSUS.
Die deuntjes acht ik niet, dat zyn maar lomperyen
By ’t liedje dat ik korts zo heerelyk ging snyen,
(25) Met dartle zwieren, op een groene beukeschel,
Ik vond al neurende dat lustig beurtgespel:
Dit zal ik liever op myn fluit eens gaan verzoeken,
Laat dan Amyntas vry hier komen ons verkloeken.
                MENALKAS.
Zo ver de taaie wilg met vruchtloos lover dak,
(30) Moet wyken met haar telg de blonde olyven tak,
Zo ver levender voor de hazelaar moet stryken,
Zo ver moet, naer ons dunkt, Amyntas voor u wyken.
                    MOPSUS.
Gy pryst my dat ik ’t hoor, en wyl hier niemand staat,
Ik bidje, zwyg, dat is maar kinderlyke praat;
(35) Wy zyn hier ook in ’t hol alree zo koel van lomren,
En ik ben reed om my met Dafnis te bekomren.
De Veldgoddinnen, met beklagelyke rei,
Beweenden Dafnis met een ongemeen geschrei,
Alwaar hy raakte om hals, en deerlyk lei verslagen.
(40) Gy hazelaren, en gy vloeden, die haar klagen
Gehoort hebt, kunt hier van getuigen in het rond,
Wanneer zyn moeder by het bleke lichaam stond,
En greep het in haar arm met droevige geruchten;
Ja scholt de Goden en de starren met haar zuchten.
[fol. R2v, p. 260]
(45) Men zag ook niemand op dien jammerlyken dag,
O Dafnis, die eens dacht, verwart in zyn geklag,
Om zyn verzade koe te dryven naer de beken:
Het vee heeft zelf de muil aan ’t water niet gesteken,
Noch proefde op dien dag ook de minste lover niet,
(50) Zo zeer was elk begaan om uw bedrukt verdriet.
Het naâr gebergte, en al de bosschen zelf vermelden
Hoe de fiere leeu zich om uw dood verstelde,
En brulde dat het wout weêrgalmde van geschrei.
’t Was Dafnis die ons eerst zo moedig op een rei
(55) De tigers, die hy uit Armenie gink verbannen,
Braaf leerde in het gareel, als makke rossen, spannen.
’t Was Dafnis ons eerst dien ongebonden dans,
Met staken in den vuist, omkrult met wyngaard krans
Wust leerde springen voor de God der frisse vochten.
(60) Gelyk een wyngaard, om een ouden olm gevlochten,
De gantsche stam vereert met kranzelingen zwier;
Gelyk de bolle druif den wyngaard is tot cier;
Gelyk de dappere en de mannelyke stieren,
De gantsche kudde met haar braaven tred vercieren?
(65) Gelyk het kooren al de velden strekt tot pracht,
Zo waart gy Dafnis ook de praal van uw geslacht.
Toen ’t wreevle noodlot u voor eeuwig dwong te slapen,
Bekreunde Pales zich niet meer met onze schapen,
En vluchte met haar gunst zo datelyk van hier.
(70) Apol vloog zelver weg, met jammerlyk getier,
Ja d’akker daar men eerst het zwaarste zaat zag bloeyen,
Daar ziet men niet als stro en groulyk onkuirt groeyen.
Daar eerst de violet en zacht bedaude roos
Heel keurig pronkte by de geele tydeloos,
(75) Daar groeyen krabbers, en gehaakte distelstronken.
O herders, die schier half in tranen legt verdronken,
Bespreit het aartryk met een kleed van riekend kruit:
Beschout de bronnen dicht met meien, gul van spruit:
De bleke Dafnis komt u tot zyn stacy nooden,
(80) Wilt hier een macht van steen en aard te zamen krooden.
Komt, recht een graf voor hem met hoog verheven top,
En snyter met een grif dees gulde vaarzen op:
[fol. R3r, p. 261]
Hier rust ik Dafnis, zo vermaard door bosch en velde,
Dat zelf het hoog gestarnt myn groote roem vermelde,
(85) Ik dreef wel ’t schoonste vee door ’t fris en welig gras;
Maar ieder zei dat ik noch schoonder herder was.
                MENALKAS.
Waar by zal ik ’t vermaak van uw gezang gelyken,
Dat geen gezangen in vermaak behoeft te wyken?
O Dichter, uw gezang, zo goddelyk van gaaf,
(90) Verkwikt ons als de slaap een afgesloofde slaaf;
Of als een frisse dronk, uit koele watervloeden,
Een machtelooze ziel by Febus droogste gloeden.
Ik zeg dat gy alleen uw meester niet gelykt,
Maar dat gy met gezang hem ver den loef af strykt.
(95) Gy, ô gelukkigste, van onze jongelingen,
Zult billik d’eerste zyn die voorts na hem zal zingen.
Op dat ik evenwel zo heerlyken zank
Niet onbeantwoort laat, hoewel met slechter klank,
Zo zal ik ook eens, naer myn uitterste vermogen,
(100) Uw Dafnis voeren tot aan ’s hemels gulde boogen,
En draven met zyn lof, daar hy zyn plaats verdient.
Uw Dafnis was ons meê geen onbekende vriend.
                    MOPSUS.
Myn vriend Menalkas, schoon gy eeuwig ging bedenken,
Zoud gy wel grager gift aan Mopsus kunnen schenken!
(105) Myn Dafnis was ook waard, zo overschoon als jong,
Dat men met fluit, en stem eens heerlyk van hem zong;
Ja Stimichon prees korts wel dapper die gedichten,
Die zyn vermaarde roem tot aan de wolken lichten;
Gy kent den aart wel van die vent, zo vol fenyn,
(110) Die niemand pryzen zou of ’t most een wonder zyn.
                MENALKAS.
De geest van Dafnis trat in een bewolkte wagen,
En liet zich daatlyk door de donkre wolken dragen;
Maar wyl hy spoeide naer des hemels breede zaal,
Stont hy verbystert in haar ongewoon portaal,
(115) Mids hy beneden hem gewaar wierd ’s hemels wondren,
De sterren, zon en maan, het bliksemen en dondren:
[fol. R3v, p. 262]
Toen wierd de blyde vreugd op nieus hier weêr hersteld,
En vloog langs bosch en berg, langs hof, langs stad, en veld;
De wuste Satyr, en de herder trok aan ’t danssen,
(120) En al de Nymfjes hups verciert met rooze kranssen;
De geitjes trippelen in ’t gras van vreugd vervoerd,
Mids haar geen looze wolf met fellen tand beloerd;
Geen jager gink zyn net in dichte bosschen stellen,
Om hart of hinden in zyn strikken te beknellen.
(125) d’Oprechte Dafnis mind de lieffelyke rust:
De bergen schaterden met ongewoone lust;
Door dien geen grazend vee haar ruige kruin kwam snoeye
De rotzen scheenen zelf van blydschap op te loeyen
Wier loeyen ’t klappend bosch met weêrklank straks vergroot,
(130) En roepen ô Menalk! uw Dafnis is vergood,
Hy is vergood, wil vry zyn nieuwe Godheid loven.
O Dafnis, die nu heerscht gelyk een God hier boven,
Zie, zie uw volk om laag met gunstige oogen aan;
Zie hier vier altaars op dees groene heuvel staan,
(135) Twee zynder die voor u eerbiedig zullen roken,
Gelyk ik d’andre twee voor Febus op doe smoken,
Twee bekers, die van melk staan schuimen op den rant,
Zal ik tot uwer eer, met een godvruchte hand,
Uitplengen yder jaar, en zo veel oly kroezen.
(140) Ik zal myn gasten ook de wyn met brave roezen,
Op uw gezontheid, eerst toe duwen, lucht van aart,
’t Zy dat de winter ons doet kruipen by den haart,
Of dat de zomer ons bedekt met koele telgen,
Wy zullen Arius met gulde schalen zwelgen,
(145) Een nieuwe wyn, die zelf den nektar tarten kan.
Ik zal myn Damon, en de Lykische Egon dan
Braaf op doen zingen, dol bekranst met wyngaard kranssen.
Alfesibeüs zal de Saters naer gaan danssen,
En dribblen luchtig met een kromme en losse zwier,
(150) Op ’t klinken van den fluit, en ’t gronzen van den lier.
Dus zal ik jarelyks uw groote naam verhalen,
Als ik de Nymfjes myn belofte zal betalen,
[fol. R4r, p. 263]
En zuivren onze beemt met smokend offervier.
Zo lang het wilde zwyn op bergen vind zyntier,
(155) Zo lang de vis zich in ’t water zal vermaken,
Zo lang de by met lust naer zoete thym zal haken,
Zo lang de krekel met zyn schaterent geluid
Zal snakken naer den dauw in ’t nat bevochte kruid,
Zo lang zal elk uw naam, en lof door onze velden,
(160) Zo lang zal elk uw roem door onze bosschen melden.
Ja d’akkerman zal ook met offer, jaar op jaar,
Uw naam gaan loven met een dankbaarlyk gebaar,
Gelyk hy Bacchus, en vrouw Ceres gaat bezoeken;
Want gy hebt macht zyn zaat te zegnen en te vloeken.
                    MOPSUS.
(165) Wat zal ik u, ô myn behagelyke vriend,
Vergelden voor een lied dat al te veel verdient!
Geen westerkoelte, als hy door ’t zidrend blad komt zuizen,
Geen zeegolf, als hy op de gryze strant komt bruizen,
Geen lieflyk morren van een klare watervliet,
(170) Heeft my ooit zo gestreelt als uw betoovrend liet.
                MENALKAS.
Eerst zal ik, met verlof, u deze luit vereeren,
Op deze was ’t dat ik die zoete deun ging leeren
Van Koridon, die op Alexis, dol van zin,
Verslingert was, met een beklagelyke min,
(175) Op deze was ’t daar ik laatstmaal ook op vermelde:
Hou, welkers vee loopt hier en graast door onze velden,
Zyn ’t niet de schaapjes van den herder Melibé?
                    MOPSUS.
En gy aanvaard dees staf, Menalkas, op myn bee,
Dien ik Antigenes, de grootste myner vrinden
(180) En waardig dat ik hem met hart en ziel beminde,
Staag heb geweigert, ik verachte zyn geprag,
Daar hy my onvermoeit meê kwelde dag aan dag.
Zag gy’er ooit wel een zo net van knobbel topjes,
Zo heerelyk verciert met kopre spyker knopjes.
                                        J.U.



[fol. R4v, p. 264]

DAFNIS.

Vyfde Harderszang.

Op een ander Toon.

INHOUD.

Twee herders zingen lyk gedichten,
Ter eeren van een doode kwant;
Voor wie dat zy een grafstee stichten,
Als voor een pastorale Sant;
Mids zy hem halen uit de dooden,
En plaatzen by Messieurs de Goden.


                MENALKAS, MOPSUS.

                MENALKAS.
WEl, Mopsus maat, wyl dat jy op de fluit,
En ik in ’t zang al fyntjes zyn ervaren,
Wat let ons toch, dat wy by ’t geurig kruit
Niet zingen gaan in schou der hazelaren?
                    MOPSUS.
(5) Ik ben te vreên; maar d’eer zy aan uw baard:
Zo ’t u belieft, zo zult gy eerst beginnen,
Uw ouderdom is my wel zo veel waard,
Dat ik my graag wil laten overwinnen.
Wel, zet u dan, ’t zy hier by deze stronk,
(10) Wiens frisse blaân de weste wind doet leven,
Of gaan wy gints veel eer in die spelonk,
Zo cierelyk met wyngaardrank omweven.
[fol. R5r, p. 265]
                MENALKAS.
Ik heb geen kans te zingen tegen jou,
Vermids Amynt zelf pas by u mag halen.
                    MOPSUS.
(15) Wel, of die vent zelf Febus starten wou,
Wat roert dat my? laat hem zyn hert ophalen.
                MENALKAS.
Nu Mopsus maat, kom, hef jy maar eens op;
Het zy gy wilt van Filles zyn vryagie,
Of dat je noch een dreun hebt in je kop,
(20) Van Alkons lof, of Kodrus zyn kyvagie.
Begin slechs: wyl dat Tityr, gins in ’t groen,
Ons grazend vee oppassen zal, en weyen.
                    MOPSUS.
’k Wil u veel eer een liedje hooren doen,
Dat ’k onderdaags hier in een boom ging snyen,
(25) En buiten welk ik nu geen ander zing;
Maar ’k wed, zo draa als ik ’t kom op te heffen,
Dat gy zult zien, vol van verwondering,
Dat geen Amynt my ooit zal overtreffen.
                MENALKAS.
Pas even eens als voor de bleke olyf
(30) De taaie wilg moet als met eerbied zwichten,
Zo moet Amynt, al was hy zulke vyf,
Uw zang ter eer, voor u de muts aflichten.
                MOPSUS
Laat af hier van; wy zyn hier reets aan ’t hol,
Des wil ik u, wanneer wy zyn gezeten,
(35) Doen hooren, door een stukjen van B Mol,
Of Mopsus ook het zingen heeft vergeten.

                        GEZANG.
                DE Water, Bosch en Veldgodinnen
                Beweenden onze Dafnis lest,
                En trokken, even als zottinnen,
               
(40) Haar lokken uit, schier elk om ’t best;
                Elk lei te kermen en te klagen,
                En vloekte, zo in Duits, als Wals,

[fol. R5v, p. 266]
                Om dat, in ’t bloeyenst van zyn dagen,
                Dees kwant juist was geraakt om hals.
               
(45) O hazelaaren, en gy stroomen,
                Gy waart getuigen van haar rou,
                Wanneer zyn moeder (och! die vroome,
                En lieve en eerlyke ouwe vrou)
                Haar zoon, dus jammerlyk verslagen,
               
(50) Noch kwam omhelzen daar hy lei,
                En Goôn, en sterren aan dorst klagen
                Van wreetheid, en van schelmery.
                Och! Dafnis, wat was in die tyen
                Uw dood voor ons vol smert en rou?
               
(55) Geen herder kost zyn ossen weyen,
                Maar liet slechs sterven wat dat wou,
                Het vee kreeg in haar holle wagen
                In al die tyd, noch nat, noch droog,
                Maar hielden toen meê vastendagen,
               
(60) Want niemand at, noch dronk, noch zoog.
                O Dafnis! bosch, en bergen schreeuwen,
                En zeggen noch aan klein, en groot,
                Hoe zelf de Lybiaansche leeuwen
                Van droefheid huilden om uw dood.
               
(65) ’t Was Dafnis, die aan ons, als mannen,
                De wreede tigers heeft geleert
                Voor paarden in de koets te spannen,
                Schier als in lammeren verkeert.
                ’t Was Dafnis, die ons wyngaardkranssen
               
(70) Om ’t hoofd van Bacchus vlechten deed,
                En die de reien leerde danßen
                Met stokken, frai met groen bekleed.
                Gelyk de wyngaardrank de boomen,
                Gelyk de druif de wyngaard ciert,
               
(75) Gelyk de gladde vis de stroomen,
                Die vrolyk door haar golven zwiert,
                Gelykerwys de schoone stieren
                De kudden, ja gelyk ’t gebraat
                Een gantsche tafel kan vercieren,
               
(80) Zo waart gy ook al ons cieraat.
[fol. R6r, p. 267]
                Maar nu, na dat de wreede Parkes,
                Die helsche spinsters met malkaâr,
                Veel slimmer noch als spinhuisvarkes,
                Door een klein knipje van haar schaar,
               
(85) Dat draatje hebben los gesneden,
                Dat ziel en lichaam zamen bond,
                Nu leid met u ons luk vertreden
                Nu is het alles in den hond.
                Vrou Pales gaat ons veld verlaten,
               
(90) En God Apol die schiet ons op;
                Wy mogen daar nu wat om praten,
                Maar ’k zweer het steekt ons in den krop.
                Wy hebben goed koop koren zaayen,
                Ja zeker, dat is wel van noô,
               
(95) Wyl al de vrachten die wy maayen,
                Slechs niet dan distels zyn en stroo.
                Al waar eer d’aangename roozen,
                Daar eer de purpre violet,
                In ’t midden van de tydeloozen,
               
(100) Te pronken plachten op het bed,
                Daar valt nu anders niet te plukken,
                Dan magre distels by ’t dozyn,
                Daar zonder knokels op te rukken,
                Men niet gemeenzaam meê kan zyn.
               
(105) Bestroit, ô herders, veld en wegen,
                Bekranst fontein, en bron met groen;
                Want ’k heb nu onlangs tyng gekregen,
                Dat Dafnis zulks gebied te doen.
                Wilt hem met een een grafstee stichten
               
(110) Van marmersteen, zo glad als tin,
                En by aldien jy wat kunt dichten,
                Zo schryft daar deze vaarzen in:

                    Ik Dafnis, opgevoed in bosschen,
                Maar tot de stenen toe vermaart,
                (115) Ik die wel eer veel weeldrige ossen,
                En mooye schaapjes heb bewaart,
                En die noch mooyer plach te wezen
                Dan al myn vee, zo schoon van huit
[fol. R6v, p. 268]
                Die hier aan die dit kunnen lezen,
                (120) De weet, dat ik hier leg: dat ’s uit.
                MENALKAS.
O brave Mopsus, dees uw gezangen
Verkwikken my gelyk de slaap
Die geen doet die naer rust verlangen,
En maken dat ik sta en gaap
(125) Op het vervolg, met ope kaken:
Geen koele bron, noch frisse teug,
Kan zo een dorstig hert vermaken,
Als ik my om uw zang verheug.
Weg fluit, wyl gy in ’t zingen mede
(130) Reets zyt zo fliks als d’oude baas,
Gy zult naast hem de stoel bekleden,
En zyn de meester in zyn plaats.
Doch schoon gy elk kunt overtreffen,
Zal ik iets brengen voor den dag,
(135) Om hem tot in ’t gesternt te verheffen,
Wyl hy ons meê te minnen plag.
                    MOPSUS.
Nooit kunt gy my meer gunst bewyzen,
Dan datge iets t’zyner eere neurt;
Ook is hy waardig om te pryzen,
(140) Wyl Stimichon zulks wettig keurt.
            MENALKAS gezang.
        DE schoone Dafnis ziet van verre
        De poort des hemels in ’t verschiet,
        En vliegt vast over wolk, en sterren
        Gelyk een kievit over ’t riet.
       
(145) Hier over danssen de Nayaden,
        En bosch, en bergen zyn verheugt;
        Dryaden, en Hamadryaden,
        En alles trippelt des van vreugt.
        De wolf zelf vlamt niet meer op schapen,
       
(150) Men spant geen net om hert, of rhee,
        Of wilde zwynen te betrapen,
        Want Dafnis mint de rust, en vreê.

[fol. R7r, p. 269]
        Zelf d’ongeschoore berg, en klippen,
        Want die gebruiken geen barbiers,
       
(155) Die stooten uit haar ruige lippen
        Meê vreugdgeschallen en getiers.
        Elk jeugd, en schreeut door bosch en velden,
        Ik weet schier niet uit ernst, of spot,
        Maar al wat stem heeft hoort men melden:
       
(160) De schoone Dafnis is een God.
            O Dafnis, zo dat niet geloogen,
        Of puur verdicht is, maar dat jy
        Nu zulk een man bent van vermogen,
        Zo staat jou oude maats toch by.
       
(165) Zie daar, hier plant ik vier altaren,
        Voor Febus twee, en twee voor jou;
        Daar op zo zal ik alle jaren
        Twee potten vol van rystenbrou
        Voor u ten offer komen brengen;
       
(170) Met noch twee kelken, streeke vol
        Met oly, die ’k voor u zal plengen,
        In Spyt zelf van Signeur Apol.
        Voorts zal ik boven al gedenken,
        Myn gasten vaak een brave kroes
       
(175) Op uw gezontheid om te schenken,
        En zuipen menig schoone roes,
        By zomertyd in groene velden,
        En in de winter by het vier,
        En eeuwig noch uw deugden melden,
       
(180) By nat, en droog, en wyn, en bier.
        ’k Zal nieuwe most uit zilvre schalen:
        Of liever uit een paar stoops kan
        Daar men zyn aam eens in kan halen,
        Toe schenken aan Jan Alleman.
       
(185) Dametus zal my liedjes zingen,
        Met Egon; en Alfesibé
        Zal vrolyk met de Saters springen,
        En danßen een gailjaard of twee.
        Dus zullen wy u eeuwig minnen,
       
(190) En vieren, als wy voor het land
[fol. R7v, p. 270)
        Aan Boschgoôn, en aan Veldgoddinnen,
        ’s Jaars plegen onzen offerhand.
            Zo lang het zwyn in wildernissen,
        En op de bergen zich onthoud;
       
(195) Zo lang’er noch geschobde vissen
        In ’t nat zyn, daar men ’t bier van brouwt
        Zo lang de honigby de bloemen,
        De krekel verschend au bemind,
        Zo lang zal men uw deugden roemen
       
(200) Ja zo lang als men menschen vind.
        De bouman, osse en schapenhoeder,
        Die zullen steets uw dienaars zyn;
        En u (spyt Bacchus, en de moeder
        Van d’eer ontschaakte Proserpyn)
       
(205) Hun jarelykschen offer brengen;
        En gy zult, om die offerhand,
        Uw levedagen niet gehengen,
        Dat krygers komen in hun land.

                    MOPSUS.
Menalkas, ach! waar meê zal ik u loonen,
(210) Voor zulk een zoet en aangenaam gezang?
Of eer, waar door zal ik u kunnen toonen,
Wat vrolykheit dat ik daar door ontfang?
Gewis, geen koelte uit het verfrisschend zuien,
Geen lenten, noch geen vrolyk zomerweêr,
(215) Geen strant, geen beek, geen veld, geen bosch, noch kruien,
Vermaakten ooit myn hert, en ziel, zo zeer.
                MENALKAS.
Ik zal u eerst, myn vriend dees fluit vereeren,
Die ons die deun nu lest, van Koridon
En Melibé, eerst deê van buiten leeren,
(220) En die ik korts daar na met zingen won.
                    MOPSUS.
En gy Menalk! wil van myn hand ontfangen,
Dees nieuwe en netbekwaste herdersstaf,
Die ’k zelver nooit aan Antigeen wou langen,
Hoe schoone woorden hy my daar om gaf.
(225) Zie eens, ik bid, hoe fraai is hy beslagen
[fol. R8r, p. 271]
Met koopre spykertjes, zo hier en daar;
Ei, wil die toch tot myn gedachtenis dragen,
Gelyk als ik om u dees fluit bewaar.
                                        W.v.F.


SILENUS.

Seste Harderszang.

INHOUD.

                        Zileen raakt door een pots aan ’t zingen,
                        En zingt veel wonderlyke dingen,
                        Van ’s werelds opkomst en geboort;
                        En dan zo voort.


                DE DICHTER
MYn Zanggodin die my in rymkunst komt verligten,
Verwaardigde zich eerst om Syrakusche dichten
Te speelen met een zachte en lieffelyke toon,
En was ook zonder schaamt dit stille bosch gewoon.
(5) Toen poogde ik eens myn vaars op hooger trant te stellen,
Ik wou van Vorsten, en van oorlog gaan vertellen;
Maar Febus trok my stil en zacht by ’t slinker oor,
En zei: myn zoete man, my lieve Dichter, hoor,
Het past een herders kind het weeldrig vee te dryven,
(10) En met zyn ruipspyp by een boersgezang te blyven;
Dies neem ik voor om op dit dun gesneden riet
My te vermaken, met een lustig herderslied.
O Varus, gy zult toch wel andre Dichters krygen,
Die met uw groote roem tot aan de wolken stygen,
(15) En zingen met gedreun dien droeven oorlogstoon,
Ik zing een deuntjen als Apol my heeft geboôn.
[fol. R8v, p. 272]
Het zal noch meenig hert vol vreugde wel bekooren,
Als het zyn zoet geschal en zwieren aan zal hooren.
De tamerinden, en het gantsche bosch en dal
(20) Zal Varus zingen met een aangenaam geschal:
Geen lied heeft ooit Apol met meerder lust geschreven,
Als dat met Varus naam en wil wierd opgeheven.
O zanggodinnen! heft slechs op met volle vreugd.
Mnasyl en Chromis in de lente van hun jeugd,
(25) Die zagen by geval Silenus dapper dronken,
In ’t hol van een spelonk geweldig leggen ronken,
Zyn aders puilden door het ’sandren daagse nat,
Dat hy, gelyk hy plag, tot barstens binnen had.
Zyn wyngaardkrans, by na aan slenteren gereeten,
(30) Lei gins slechs in een hoek van zyne kop gesmeeten.
Hier hing een zware pul aan haar gesleten oor.
Dees jongens kwamen naau dit schoon gezicht te voor,
Of straks wist elk met spoed de kranssen los te winden,
En gingen Bacchus knaap, en hand en voeten binden;
(35) Want deze gryzaart had vergeefs hen meenig reis
Een zoete deun belooft met ongemeene wys.
De dertele Egle, ’t puik der wuste veldgoddinnen,
Zag nau dit klugje met een zoeten lach beginnen,
Of liep dees makkers, half verschrikt en bly, te moet.
(40) Zy vat een moereby, en wreef het zwarte bloet
Om ’t gansche bakkus van Sileen, die nu met kyven
Zyn doddrig gezicht uit slaap begon te wryven,
Maar lachte als hy dit speel ter deege zelf vernam.
Waar om hebt gy my leên, riep hy, nu loom en stram,
(45) Zo vast geknevelt, en zo leeg aan een gebonden?
Gy hebt nu rykkelyk uw weêrwraak wel gevonden,
Maak slechs maar los, en wilt myn handen straks ont-
Het was u eers genoeg, dat gy dit dorst bestaan. (slaan,
Noemt slechs een deuntje dat gy ’t liefste zoud begeeren,
(50) Ik ben gereet om u een deuntje te vereeren.
Maar deze Nymf, die my zo fraaitjes heeft besmeurt,
Toen krygt hier namaals wel wat anders tot haar beurt.
Dit hief hy op, en zong, ontkneveld uit dees kranssen.
Doe had gy eerst met vreugd de Sater op zien danssen,
[fol. S1r, p. 273]
(55) En ’t wildgedierte op een verdeelde en nette maat;
Ja d’eiken schudden zelf de voisjes op een draat.
Parnas wierd nooit zo zeer door Febus lier bewogen,
Nooit stond Rodope zo vol vreugde ooit opgetogen
Met Ismaars hooge klip door Orpheus zoet geschal:
(60) Dewyl hy d’opkomst zong van ’t wonderlyk heel al.
Hoe dat de zaden van de lucht, en zee, en aarde,
En ook van ’t vloeyent vier allengskens zich vergaarden,
En zamen drongen door die groote ydelheid,
Uit welke zaden dat dit alles is bereid,
(65) Want zy de teere krits des wereld deden groeyen;
Hoe d’aard wierd hard en vast. en Nereus ging zich spoeyen
Met zyne golven daar hem ’t looppark was bewalt,
En dus kreeg alle ding allenskens zyn gestalt.
Nu zong hy weêr, hoe d’aard bleef staan als opgetogen,
(70) Als zy de glans eerst zag van Febus hemelsche oogen,
En hoe de regen van de hooge wolken droop.
Het bosch gevoelde ’t zop dat door zyn aders kroop,
En deê doe eerst zyn telg en bladeren verspreiden,
Waar onder het gediert zo hier en daar liep weiden,
(75) En dwaalden ongewoon langs berg, en bron, en dal.
Daar na zo zong hy voort hoe dat, toen ’t eerste tal
Van ’t menschelyk geslacht op twee na was verlooren,
Uit Pyrrhas steenen weer het tweede wierd herbooren.
Voorts van Saturnus, en Prometheus dievery,
(80) Die op de Kaukasus, met eindeloos geschrei,
Het stadig knagen van dien gragen gier moet harden,
Die hem met krommen bek de lever scheurd aan flarden.
En dan van Hylas, by wat sprong, en waterval
Het bootsvolk hem verloor, en riep met naâr geschal:
(85) Hou Hylas! dat de strant van Hylas stont te klinken.
Hy troost Pasisië, wier roem noch licht zou blinken,
Indien men nimmer had gekend het runderdier.
Hy troost haar, dol verzot op een sneeuwitte stier.
Rampzalige, riep hy, wat dolle razernyen
(90) Vervoeren u, helaas! tot zulke zotternyen?
De dwaze dochters, die van Proteus zyn geteeld, (veelt,
Die hebben ’t bloeyend veld met schreeuwen wel ver-
[fol. S1v, p. 274]
Maar van geen haar deed ooit zo geilen liefde blaken,
Om naar het blussen van zo vuilen vuur te haken
(95) Hoewel de zottigheid haar menigmaal genoeg
Deed ziddren voor het juk, en grouwen voor de ploeg;
Ja deed haar hoorens in het gladde voorhooft zoeken.
Rampzaalge maagt, die nu slechs dwaalt in alle hoeken,
Door bosch, en bergen, om te plegen uw gevry,
(100) Terwyl uw blanke stier, met zyn spierwitte zy,
Herkaut, en graast in schau van bruine eikelstruiken,
Op zachte maeiblaên die het gantsche veld doen ruiken;
Of volgt, vol vuu s, een koe in ’t midden van den trop.
Kretenzer Nimfjes! die op de Dikteeze top
(105) U zelf verlustigt, sluit uw bosschen, sluit uw velden,
Of ons noch mogelyk een dwalende voetspoor melde,
Den rechten weg waar hy naer toe gevloden was;
Of mooglyk zal hy haast belust op weelig gras,
Of op een tochtig beest van zelf wel komen spoeyen
(110) Naer den Gottynsen stal, verzeld van vier paar koeyen.
Toen zong hy voort hoe dat dien overschoonen bruid,
Door gulden appels in haar loopbaan wierd gestuit.
Toen Febus zusters, die met droevig leet bewogen,
Heel schielyk wierden met een bittren schel betogen,
(115) En schoten op gelyk een weelige elzenboom.
Voorts hoe dat Gallus, by Permussus waterstroom,
Al dwalend wierd gevoerd door een der Zanggoddinnen
Op Aons stylen berg, en Helikonse tinnen,
Hoe Febus negental met al zyn wyze stoet
(120) Zich voor hem boogen met een minnelyke groet,
Wyl Linus, zo vermaart door harderszang en danssen,
Verciert met zappige eppe en purpre roozenkranssen,
Hem dus te moet trad met bekoorlyk geluid:
O Gallus. ’t neegental dat schenkt u deze fluit,
(125) Daar het Hesiodus wel eer meê heeft beschonken,
Wiens oud Askrees gezank zo heerlyk heeft geklonken,
Dat zelf den barsschen eik verliet zyn berg en dal,
En volgde zonder draal zyn lieflyk fluitgeschal.
Hier op moet gy ô praal van onze metgezellen,
(130) Den grooten oorspronk van ’t Gryneesche bosch vertellen,
[fol. S2r, p. 275]
Op datter nooit een wout ter wereld zy genoemt,
Waar op dat Febus zo met zyn gezangen roemt.
Wat zong gy noch? wat ging de wynknaap meer verhalen?
’t Is best dat ik het met een korte snoer bepale,
(135) Want zou ik zeggen hoe hy noch van Scilla zong,
Dan Nisus dochter, die Ulysses vloot besprong,
En die zyn makkers zo elendig heeft verslonden,
Haar navel, zegt men, was omgort van dolle honden;
Of hoe zich Tereus, met een wonderlyke kracht,
(140) Van ’t een wezen straks in ’t ander had gebracht;
Of welke wreede spys hem Filomeel ging dissen,
En weêr ontvluchten door de dichte wildernissen,
Met deze vlerken daar zy eerst zyn droevig huis
Meê oversnorde met een jammerlyk gedruis.
(145) Ik zou gewisselyk wel in al die stof verdwalen,
Want hy zong alles dat Apollo door zyn zalen
Deed klinken in het oor van zyn Eurotas,
Die overlukkige, die zo gelukkig was:
’t Was ook niet mogelyk dat hy dit luk kon smooren,
(150) Hy liet het daatlyk aan zyn groene lauwren hooren,
En wou dat zy het straks opzongen dat het klonk.
Dit zong hy zittende dan in zyn wynspelonk.
De heuvelen in ’t rond door ’t schateren van varre,
Verhieven zynen toon aan ’t blaau gewelf der starren,
(155) Tot dat den avondstond, hoewel noch veel te vroeg,
En tegen ’s hemels dank, de zon ter koetze joeg,
En weet de herders straks om ’t kleine vee te tellen,
En om ’t noch voor de nacht op veilgen stal te stellen.

                        J.U.



[fol. S2v, p. 276]

SILENUS.

Seste Harderszang.

Op een andere Toon.

INHOUD.

    Sileen de dikke wyngaardsknaap,
    Wel dicht van nieuwe most bezoopen,
    Word van twee jongens, in zyn slaap,
    Geboeid met taaie wyngaardknoopen,
                En zwart beklad met moerbeizop,
                Waar door hy, aangepord tot zingen,
                Een tal van liedjes trekt te wringen
                Uit zyn verroeste gorgelkrop:
                Die licht aan die geen die ze lezen,
                Slechts puure fabels zullen wezen.


                DE DICHTER
THalia, ’t puikje aller Musen,
Zong lest met my een hardersliet,
Op d’ouwe trant van Syrakusen,
En schaamde zich haar neering niet;
(5) Maar toen ’k daar na van grooter dingen,
(Die ik voor veld en bosch verkoor)
Van kryg, en Koningen wou zingen,
Zo trok my God Apol by ’t oor,
En zy my stil: hoor hier jy vryer,
(10) Jy word my wat te groots van geest
[fol. S3r, p. 277]
Voor zulk een lompe schapewyer:
Schoenlapper hou je by je leest.
Blyf jy slechts by jou hardersdeunen,
En by jou oud beblade riet,
(15) En wil je met de rest niet kreunen,
Want zeker, ’t is je ambacht niet.
Derhalven (wyl ’t u aan Poëten,
O Varus! nooit ontbreken zal,
Die uwe daden zullen weren
(20) Te zingen, over berg en dal)
Zo zal ik my daar wel van wachten,
En door Apolloos last, en dwang,
Alweêr den koekkoek moeten slachten,
En zingen steeds myn oude zang.
(25) Doch zo daar iemand noch mocht wezen,
Die, even als een zwangre vrou,
Belust was om dit veers te lezen,
(Schoon ’t licht een zotskap wezen zou)
Die noch zal hooren, hoe de velden,
(30) Hoe dat de boomen, klein, en groot,
Noch zelf den lof van Varus melden,
Ja zelf de kikkers in de sloot,
Die zal hy hooren Varus kwekken,
In spyt van d’onbespraakte pad;
(35) Zelf Febus ziet geen liever trekken,
Dan die van Varus op het blad.
Des moet’er, wat ik ook mag zingen,
Van Varus komen iet ter baan,
Al zou ik ’t eer perfors indringen;
(40) Ja zelf al zou ’t t’eer kwalyk staan.
Wel aan, heft op dan zanggodinnen,
Doch wacht: om dat dit veers aârs sluit,
Zo wy d’historie hier beginnen,
Zo moet’er eerst dees regel uit.
(45) Nu, Chromis en Mnazyl, twee jonge
Kabouters, vonden in zyn hol,
Sileen lest van zyn slaap besprongen,
Met al zyn aaren streeke vol.
[fol. S3v, p. 278]
Zyn krans, ’t verciersel van zyn hairen,
(50) (Want toen en droeg men noch geen hoet)
Gestrengt van groene wyngaardblaren,
Lag gints vertreden met de voet.
Gints hing, aan een versleten oorgreep,
Een oude zesstoops aarde pul,
(55) Die menigmaal in een klok doorneep,
Dees altyddorstige kadul.
Dees guits, hier op van vreugd aan ’t springen,
(Want zie, hy had hen vaak beloofd
Een koddig deuntje voor te zingen)
(60) En gaan hem, in zyn wyn bedoofd,
Wel dicht bewinden in zyn bladen:
Toen Egle juist mee derwaards kwam
(Nimf Egle, ’t puikje der Najaden)
Die naulyks deze pots vernam,
(65) Of trok de vent meê aan te pakken,
En nam een moerbei in haar vuist,
Die zy hem wreef langs ’t kinnebakken,
En maakte hem zo zwart begruist
Gelyk een vorst uit Orienten.
(70) Hy veegde ’t, wakker wordende, of,
En riep: hou, hou, wat zeldrementen!
Jou kleine platjes, dat’s te grof.
Gantsch bloemerherten! kost ik loopen,
Ik zweer, ik zou die stoute pry.....
(75) Maar, komt, komt (zeid hy) maakt die knopen
Weêr los, en geeft myn handen vry,
Ik zal, gelyk ik ue beloofd heb,
Al zingen wat je hebben wilt;
Want wyl ik noch de wyn in ’t hoofd heb,
(80) Zo ben ik met myn zang wat mild.
Hier op ontbinden zy de banden,
En hy, zich ziende vry en vrank,
Stiet vyf zes liedjes uit zyn tanden,
Op welkers naâre wederklank,
(85) Straks beesten, boomen, Faunen, Saters,
En al wat pooten roeren kon,
[fol. S4r, 279]
Gelyk een troep van Maartsche katers,
Een zoete rondedans begon.
Want zo vol van vreugd zyn zelf de muzen
(90) Om ’t zingen van Apollo niet,
Als deze gekken met hun luzen
Om ’t balken van een dronke lied.
Ja zo bly waren nooit de klippen
Van Ismarus, noch Rhodopé,
(95) Om ’t roeren van Heer Orfeus lippen,
Toen hy haar lokte uit barre zee,
Als deze kwanten met malkander,
Op ’t zingen van dees dronke vent,
Die ’t eene liedje naer het ander
(100) Vast lei te balken zonder end.
Nu zong hy, hoe uit d’elementen,
Uit water, aarde, lucht, en vuur,
Na lang door een te redementen,
Door een heel smaaklyke avontuur,
(105) Die waereld pleksken was geschapen;
Hoe dat het alles, hier om leeg,
Na al dat tuig by een te schrapen,
Allengskens noch zyn wezen kreeg;
En hoe het aardryk, als een wonder,
(110) De zon voor d’eerste schynen zag;
En hoe de regen, bliksem, donder,
En al de rest kwam voor den dag;
Ja, hoe ’t geboomte begon te groejen,
En hoe ’t wel eer een nieuwtje was
(115) Dat bok, en schaap, en stier, en koejen,
Haar maaltyd deden met wat gras.
Hier na zo zong hy, hoe dat Pyrrha
Haar reisen smaakte, hier en daar,
En om dat dit wel rymd op Myrrha,
(120) Zo loof ik zong hy ook van haar.
Altyd, hy zong van ’t kindereeten
Van Heer Saturnus, en hier by,
Van het verdoemde levervreeten,
En van Prometheus dievery.
[fol. S4v, p. 280]
(125) Hier na zo zong hy, in wat water
Dat d’arme Hylas zich verdronk,
En hoe zyn maats met open snater,
Vast riepen, Hylas! dat het klonk.
Hier op zo trekt hij aan ’t beklagen,
(130) Van d’arme sloof Pasifaë,
Die, om dat zy geen stier kon dragen,
Zo schrikkelyken hong