Dit is een onderdeel van ErasmusLausStikke1689.html. Klik hier voor het hele document.

inken wel een jammerlijk gelagh.
(335) En dit is eerst een deught, die treffelijk en groot is,
Te redden, als de man verlegen en in noot is.
En daerom die zijn slaef laet steeken (zeit het recht)
In zwarigheit, die maekt een vrye van een knecht.
Nu let eens op den krijgh; als alles.is begeven,
(340) Als vechten is de doodt, en loopen is het leven,
Wat baet u dan de kunst? het wapen, en de moet?
Het sterven hangt aen haer, het leven aen de voet,
Gy saeght de grote moort en ’t knerssen van haer tanden,
Noch broght ik u daer af, in spijt van uw vyanden,
(345) * Die door haer tyranny meenden plat te treên
Te baden in uw bloet, maer wippa ging het been.
Gy weet wel waer ik meen, en wat het is geleden;
Doch loopen als het pas is even wel gestreden.
Men heeftse weer van doen, men brenghtse weder aen,
(350) En daer geen hoop en is, daer mogt Sint Velten staen.
Die dan geen voeten heeft, die mag hem vast bereiden
Om zonder voeten van de werelt af te scheiden.
Nu ziet eens, wat gy. zijt voor Heeren, zonder magt,
Die leven lyf en goet alleen van my verwagt.
(355) Ik ben uw trots, uw troost, de besten van u allen.
Dus laet u mijn gebiet, als mijnen dienst gevallen.
Eer dat mijn grimmigheit wort over u gestort,
Bedenkt u wel by tyt en doet u niet te kort,
Gy weet nu waer gy zijt gevolgt en ook gevloden,
(360) Uw vrienden uyt de schoot en midden in de doden,
In honger en gevaer, van pest en raserny
Zijt gy zoo magtig, dan zoo maekt u weder vry.
Ik weet, wanneer ik hier niet wiste van vertrecken,
Zoo most dit vreemde lant uw beenders nog bedecken.

* Slagh aen den Dessauer Brugge, daer Mansvelt geslagen wiert.

[p. 206]
(365) Hieromme laet my zijn uw hoeder, heer en helt;
En zoo gy niet en wilt, zoo wil ik met gewelt,
Zoo zal ik u door vyer en water doen bekennen,
Dat u noch trouwigheit noch liefde kan gewennen,
Ik zal u nemen op en brengen over zy
(370) In ’t alderdiepste van de wilde woesteny,
Gy zult mijn staen, mijn gaen,mijn hulpe zult gy missen,
De Honden, jae de Bok, die zullen u bepissen.,
Wilt gy noch zonder reên my vallen in mijn ampt,
Zoo proeft eens, wat ik kan verbittert en vergrampt.
(375) Dan zult gy eerst verstaen, (ziet dat het niet geschiede)
Of ik het ben of niet die, over uw gebiede.
GY narren altemael, sprak daer een ander Lidt;
Gy roemt zoo veel van u, wat dunkt u dan van dit?
Hier ook vyf oogen, hier is meê wat voor het vragen,
(380) En die hier vaste gaet, heeft zeeker niet te klagen.
Besiet de dieren al te water en te lant,
Zoo dol en isser geen, ik ben zijn beste pant,
Van kreeften, van gescheer,van visschen en van veuglen,
Men siet het an haer staert of pronken van haer vleuglen.
(385) Dan ben ik zoo gemoet, al ben ik zonder guy1,
Ik voer voor mijnen vrient wel levend in den kuyl.
Hoort Lambert dan eens aen, met Jasper en Louyse;
Al ree maet zoo der op; dit is geen kinder spyse.
Dus roemt gy niet uw oog, uw handen of uw voet,
(390) Maer my, om dat gy nae mijn pijpen danssen moet;
En waer ik niet uw heer, en gy mijn trouwe slaven;
Wat hadt gy dan voor my te vryen en te draven?
Om mijnent wille gaet den koppelaer de snap,
De nonne by den paep, de munnik uyt de kap,
(395) De deeren by den knegt, de pater van zijn bedde,
Al waeiden het of vroos, en sneeuden in de wedde.
[p. 207]
Zoo meenig lange nacht wort al voor my gegaen,
Gewaekt, geloopen by de lieve stille maen.
Ick kan de deuren los, de vensters open maeken,
(400) En menigmael een gang van boven deur de daken.
Daer vind ick mijn geneugt; maer is de kaerte vals,
So waeg ick ook een sprong, doch breeke genen hals.
Dat is een kleyne saek; de werelt most verkeert zijn,
Wanneer een brave meit sou niet een sprong meer weert zijn.
(405) Hieromme zoo gy vryt, beroept u al op my,
Uw saecken zijn geklaert, kom ick er maer eens by;
Ick kan de goede gunst, ik kan de steê verwerven
By vrouwe, by de meyt, ick kan’t oock wel verkerven.
Dat is wel eer gebeurt; twee heeren op een hof,
(410) Twee speten aen een brae; dat is oock wat te grof.
Maer wat kan ik daer voor? het geven dat my vry stont,
Was quaet alleene door de foute die daar by stont,
Verborgen en bekleet, doch tot haer eygen scha,
Met al de deugden van de reyne Porcia.
(415) Dus seg ik noch, dat dit in alle recht en reden
Niet qualyk was gedaen, maer qualijk was geleden.
Want die van twee gelyk wil nemen gelt op hant,
Die brengt den gever niet, maer zelver hem in schant;
En of ik dan al eens wat leelyk was bevonden,
(420) Zo zijn mijn deugden doch veel groter, als mijn sonden.
Ik ben uw lust, uw vreugt, uw anker, en uw ploeg,
Uw leven, uw begin; is dat noch niet genoeg?
Zoo jaegt my doch eens weg, in spijt van alle vrouwen;
Ik wedde ’t sestich jaer doen u de koop berouwen.
(425) Ik maeke man en wijf, ik maeke moêr en kint;
En alles wat gy roemt, van mijnen stam begint.
Gy weet, hoe nu de krijg met moorden en met branden
Veel doode steden maekt en vruchteloose landen,
Veel vaders zonder kint, veel kinders zonder vaêr,
(430) En dit heeft nu geduurt, en duurt noch menigh jaer.
[p. 208]
En is de werelt dan haer meeste deel geslagen,
Hoe komtse dan zoo vol? dat moet ik u eens vragen.
Men hoort niet, dat een worm nu korteling of kat
Geworden is een mensch; dat is den hemel zat:
(435) Of dat Deukalion de steenen van den acker
Voor dode menschen neemt, en maektse weder wacker.
Men weet ook nu niet van Prometheus of den man,
Die wederom van kley de menschen maeken kan:
En Kadmus heeft ook nu zyn zaeyen al verlaten;
(440) Geen tanden worden meer gewapende soldaten.
Waer komen zy dan heen? dat schepsel en gezaeyt
De werelt niet en dient, de vrouwen niet en paeyt.
Ik ben de rechte stam, de wortel van beklyven,
Een woeker van den man, een wecker van de wyven.
(445) Ik weet alleene raedt en boete desen storm,
En brenge geenen steen of muren in de vorm,
Ik kan al even wel behouden en vermeeren
De gansche werelt, en ik doe het noch al geeren.
Ik zoeke vrou en meit en bouw al in de steê,
(450) En zyn dan zyder niet, zoo moet de nonne meê.
Dat gelt my even veel; want wou ik lang verkiezen,
Ik zou by dezen tyt myn rekenschap verliezen,
Zo gaet het nu van gat, men schoont noch knecht, noch heer,
Dat dunkt de wyven ook, zy weigeren niet meer.
(455) En dat gy doch zoo roept van koningen te maken,
Aen schoone maeghden, en aen gelt en goet te raken,
Dat is noch niet met al; dat kan ik aller best.
Hoe menigmael heb ik een ander uit zyn nest
Gekregen? en daer toe noch eindelyk te loone
(460) Het ryk, de koningin, de scepter, en de kroone?
En dat en is niet vreemt; ik weetter wel zoo veel,
Die mager zyn en schrael aen buydel en aen keel:
Maer nu ik haer den weg gae wyzen in de broeken,
Nu weten zy haer kost zoo rykelyk te zoeken;
[p. 209]
(465) En dat noch niet alleen, ik weet noch meer daer van,
Ik maek u daer een hert en koekkoek van een man.
En daerom niet een lidt zoo wel, als ik gedient is,
Men kan terstont wel zien, wie mans en vrouwen vrient is.
Ik ben gelooft, gelieft, gebeden en gevreest;
(470) Ik dwinge moet en man, en selden my de geest.
Ik volge mijn begeer; maer woudt gy my gebieden?
Wanneer ik niet en wil, zoo kan ’t doch niet geschieden.
Van zulken aert ben ik: de zinneloose mens
Bevint alleen aen my de meester van zijn wens;
(475) Ik leide ziel en zin van alle, die der leven
In kennisse van my, ik doe de trotse beven;
En wederom dat bloet, dat swak is en versaegt,
Heeft menigmael voor my een goeden kamp gewaegt,
Hoe veele meer de mensch? beziet de oude wallen.
(480) Heeft Troje niet om my met Thebe moeten vallen?
Ik heb het haer gedaen. Ik heb in mijn gebiet
De wapens en de magt, zoo groot en zijn ze niet,
Den trotsen Hercules, der leeuwen schrik en dwinger,
Kreeg ik het pantser uyt, de wervel aen zijn vinger,
(485) Hy spande voor zijn bruyt zijn grove wapen af,
Demoedig, en hy koos de spille voor zijn staf.
Om mijnent wille is de meester van de zeden
Bedwongen van een vrouw, gezadelt en bereden.
Om mijnent willen is een koninklyke ziel
(490) Vernedert, en zijn handt gevonden aen het wiel.
Maer dit is noch al niet; ik hebbe meê de Goden,
Zoo menig.als daer in den hemel is, geboden.
De zegenryke zon, de vader van den dag,
Dien maekten ik zoo blint, als of hy niet en zag:
(495) Hy most van boven neêr, van gulden ros en wagen,
En aen een slechte meyt mijn heerschappy verklagen.
Zoo tasten ik hem aen: jae Jupiter noch meer,
Al was hy schoon een Godt en zijner Goden heer.
[p. 210]
Al meynden hy de hel en hemel wel te dwingen,
(500) O bloet! ik kost hem haest zoo fijntjes leeren zingen,
Hy most den hemel af, en in een ossenvel,
Of in een ander dier; zoo ging de zaeke wel.
Wat dunkt u zulken heer, wiens hayren in de kroone
Des hoogen hemels staen, een meester en een zoone
(505) Van aller Goden Godt, die met de groote maght
Van felle blixem speelt en grove donder lacht,
Die, zeg ik, die, ontzag en schrik van alle volken,
Zoo hier beneden zijn, en boven op de wolken,
Die wort van mijn gewelt, en van zijn eigen lit
(510) Bedwongen menigmael, hoe kreupel dat het zit.
Dit is eerst roemens weert, gaet eene van u allen
Hier boven, zoo sal ik myn zaeken laten vallen.
Maer neen, dat weet ik wel; bedwing ik alles heel,
Dat boven is en hier, ik dwing ook wel een deel.
(515) Doch zoo gy niet en wilt, ik weeter beter raedt toe,
Ik sluyte daetelyk de beurse van mijn zaet toe,
Dus neemt u zaek in acht; het jongste, dat gy vint,
(Daer troostet u vry meê) dat is het leste kint.
A1 quam de beste schat van maegden en van vrouwen
(520) En boden haren dienst, en lieten haer beschouwen,
Ja trocken my de neus, en scheurden my de kop,
Zoo rep ik my doch niet; zy krygen my niet op.
Dan ziet eens, hoe gy zult met uw gemael bewaert zijn,
Dat gaeren waer by my, dat zal dan in uw baert zijn,
(525) Zy worden u zoo dol, en eindelyk zoo gek,
En overvallen u en breeken u den nek.
Daer hebt gy dan uw loon, als menig goet kapoen heeft,
Of menig droger, die de vrouwen niet van doen heeft.
Noch heb ik liever dit te lyden, als te zien,
(530) Dat ik niet over u zou heerschen en gebiên,
Die noch uw vlees en bloet, uw leven van my krygen,
En alles, wat gy zijt.
                                Ik berste schier van zwygen;
[p. 211]
Zoo zwel ik, sprak den Aers, waer ziet gy my voor aen?
Wat zyn het dan voor luy, die eersten zitten gaen?
(535) Wech met uw vuyle snap, gy knorrepot, gy kakhuys,
Gy stinker, sprak de Hant, en sloeg hem op sijn bakhuys.
Wat meynt gy, dat uw stem en lieffelyken aêm
Hier gelt in onsen raet? wech, eer ik u beschaem:
Gy komt hier, en begint zoo byster aen te snauwen;
(540) Wacht, dat gy tanden krijgt,zo leert u woorden kauwen;
Daer ik en ander luy de mont eens open doe,
Daer hout gy domme gat uw preutelpoorte toe;
Gy weet uw tijt en steê, daer staet u vry te reden,
Maer hier is en is uw tael in ’t minste niet geleden.
(545) Hieromme ziet voor u, eer dat u schaê geschiet.
Den Aers en zey niet veel, maer docht te minder niet,
Gelykmen denken magh: het heeft hem wel gespeten,
En had hy eenen tant, hy hadderop gebeten.
Zoo moeiden hem de slag, noch veele meer de smaet;
(550) Daeromme zocht hy wraek, al waer ’t zijn eigen schaed.
Hy sloot zijn deuren toe, zijn dermen en de paden,
Met alles watter is om ballast uyt te laden.
Doen was het wel gemaekt; de poorte was in ’t slot,
Het kacken was verboôn; dat was een quaet gebot.
(555) Het quam al vast beneên, en meynde deur te booren,
Maer neen, het golt al niet, het drucken was verlooren;
Zoo kragtigh was het niet, zoo tydigh of zoo ryp,
Het quam al op malkaér, en dubbel in de knyp;
En dat niet gaeren waer bedrongen of verschoven,
(560) Dat most de ribben deur, of wederom nae boven.
Daer was geen ander weg, geen ander open padt,
Niet voor de minste lucht; zoo boose was het gat;
Zy moghten om de plaets van binnen zich verdragen,
En wasser dan geen ruymt, dat mogt de pensse wagen.
(565) De mage bleef gekropt, de dermen waren stijf
Van kamer, en de huit gespannen op het lijf.
[p. 212]
Men wist niet watter waer, de spijse wou niet zacken,
Al waer het hooge tijt om eeten en om kacken.
Het aengesigt verviel, het hooren dat verging,
(570) De oogen zonken in; aen yder zat een ring;
Den aessem vuylden al, de tong begost te backen
Van droogten in de mont; nog wou den Aars niet kacken.
De leden waren mat, den brant inwendig nam
Haer voedsel, en de dronk was oly in de vlam.
(575) Doen zocht men medecijn, en alderhande quacken
Om kamergang;maer neen, den Aers en wou niet kacken.
Geen kruyden, geen vergif quam verder, als den bals,
Daer mogt het heen en weêr, maer onder was het vals.
En wat Galenus oyt of Hermes wist te geven,
(580) Dat most hier weder uyt, of zonder dat het leven.
Zoo teeder was de geest, zoo deger uytgeteert
Van voedsel, dat haer bloet en hitte was geweert.
En als de vuyle gront den hemel kan ontsteeken,
Zoo was ook hier de mensch, by beide gaer geleken.
(585) De mage lag in noot, haer nevel toog al op,
En brogt een vreemde mist van dampen in de kop.
De bleeke trony stont en douden in de droppen
Van ’t oude bange zweet, de hayren in haer toppen.
Zoo flaeu en zoo benaut was alles, en de poort
(590) Noch even vast beset en even zeer gestoort.
Daer was geen ander raet; de Hant most nae beneden
En vleyen voor den Aers, en zeggen hem de reden,
Het was zoo qualyk niet gemeent, en boven dat
Zoo deed het haer zoo leet, dat zy gebroken had.
(595) Maer al en golt het niet; het kacken was verzworen,
Voor eersten, en den Aers en had daer ook geen ooren.
Al zaghse noch zoo dweeg, al badse noch zoo zeer,
En streek hem hier en daer, en heete hem mijn Heer,
En buygden haer zoo krom tot onder op zijn hacken;
(600) Noch moght het al niet gaen, noch wou den Aers niet kacken.
[p. 213]
Dat was een quaden troost, nochtans wat zoumen doen?
Zy mosten alle voort, en bidden om een zoen;
Het kacken most er zijn, en wou dat niet gedyen,
Zoo was het anders niet, men most de ziele spyen.
(605) Doen ging het kermen aen, de voeten en de keel
Die riepen even zeer en kregen even veel.
Zy seiden vaste, daer de faute was bedreven,
Daer hadden ook haer plaets het straffen en vergeven;
Dat zy in minder schult en even veel gevaers
(610) Begeerden noch genaê; maer voor den dooven Aers.
Nogtans daer was al moet, want zelven hem te krenken,
En dat hy niet en sprak gaf hope van bedenken.
De Hant begost het hemt te lichten, en de Voet
Die broght hem, daer de plaets gelegen was en goet,
(615) Dan boven, dan beneên, op alderley gemacken;
Maer neen, dat was al niet, den Aers en wou niet kacken.
Geen lit was zoo bequaem, zoo lieffelyk, zoo dweeg,
Dat van den boosen Aers de minste letter kreeg,
Ik zwijge dan een woort; men hoorde wel wat brommen
(620) Wat brullen binnens monts, als seven vaendel trommen:
Maer wie zou dat verstaen, dat drollige gesnork?
Al sprak hy noch zijn best den overgeven Tork,
Het was niet anders, als zijn grimmen, en een teeken
Van boosheit, die de tong geen plaetse gunt te spreken.
(625) Daer lag de goede moet, daer lag de matte geest,
En alles wat wel eer zoo dapper was geweest.
De Handen waren slap, de Voet en was niet magtig
Te treden, en de last die viel hem veel te krachtig,
Daer was nu niet een lit, dat wille meer geboot,
(630) Zy waren al te mael heel lam en hallef doot.
De tonge was al stijf, de oogen schier gebroken,
De leste tijt begon den beyssem al te koken;
De longe was benaut de lever lag in brant.
Geraden, en het vuur nam binnen overhant,
[p. 214]
(635) Daer bleef geen telken meer van leven, als de smerte,
Die van de bleeke doot belegert was in ’t herte.
Zy brocht den flaeuwen geest haer vreesselyken schrik,
En klopten vast al aen, en elken oogenblik,
Tot dat het goede hert, verslagen en onschuldig,
(640) Sprak eintlijk tot den Aers, nog kranker als geduldig:
Is dan uw toornigheit, uw schade dan zoo groot?
En niet te boeten, als alleene met de doot?
Wel aen, ik ben te vreên, zoo moogt gy u bereyden,
Om ons in eene kist te zamen te geleyden.
(645) Dat kan niet anders zijn, gy zijt niet meer, als wy,
Van onsen doot en van uw eigen oordeel vry.
Een schepsel, een begin, een ziel is ons gegeven,
Een treurigheit, een vreught, een vallen, een verheven,
Een vleesch, een been, een bloet, een doodelyke wet,
(650) Een hemdekleet, een graf, de wormen een bancquet.
Nu ziet eens, wat gy zult met uwe wraek verwerven.
Niet meer, als met uw vrient en vyant zoo te sterven.
Want wat heb ik gedaen? waer in heb ik verdient?
Te leven, en niet ook te sterven als een vrient
(655) Nu stelt eens tegen een; om eene te vertreden,
Vermoort gy zelven u en al de goede leden,
Die nu zoo langen tyt als gy bekennen moet,
U hebben trou gedient, gedragen, en gevoedt.
Maar zietse nu eens aen; wie zal haer zonder tranen
(660) Of nu opkomen zien, of naemaels van vermanen?
Waer zyn haer kragten nu? haer schoonheit? haer geluyt?
De ziel is aen de keel; den aessem wilder uyt.
Is dan uw lust gedaen? jae zeeker ook myn lyden.
O helsche razerny! ô wel vervloekte tyden!
(665) Waer ist doch oyt gehoort? wy hebben van uw smaet
Noch schult, nog wetenschap; waeromme dan de schaed?
En zoo dan dese slagh moet immers zijn gewroken,
Zoo zoekt uw rechten man; wy hebben niet gebroken;
[p. 215]
Wy doen wat u belieft: hierom bedenkt u toch,
(670) En wilt gy dan niet ons, zoo spaert u zelven doch.
Gy hebt zoo meenig pat uw schade te verhalen,
Ais niet uw vyant heeft zijn fauten te betalen.
Gebruykt hem voor uw slaef, en laet hem niet een schijn
Van vryheit; en ik weet hy zal tevreden zijn;
(675) Hy kent zijn meester nu, hy moet zich nu wel schicken.
Dat was een woort, en daer begon den Aers te nicken,
En sprak: zoo zal hy doen al wat ik hem gebiê,
(En met ontging hem al een dreuteltjen of twie)
Ho dat gaf zulken lucht en ruymte nae beneden!
(680) Tien Kroonen was het waert: dat sagmen aen de leden.
Zy riepen al te mael, al wat gy maer gebiedt,
Dat zal geschieden; en de Hant en zweeg ook niet.
Dus stelden daer den Aers de penne nae zijn voordeel,
En schreef zyn ongelijk, zijn eisch, zijn eigen oordeel,
(685) Besegelt achter in de slippen van zijn hemt.
Al was de prente grof, den eisch en was niet vremt.
Den inhout was aldus. Of wel de wijse wetten,
Geen spraeke zonder reên geboden te beletten;
Of wel een schelm en dief, en die de doot verdient
(690) Zijn tonge waer gegunt, zoo veel te meer een vrient,
Zoo hadde doch de Hant dit schandigh overtreden,
En niet alleen zijn tael haer vryheit afgesneden,
Maer ook met grooten schimp en eervergeten hoon
Gescholden, en een slagh gegeven op zijn koon;
(695) Nu wistmen wel, waer dat de zaeke dan gestelt waer,
Daer boven ongelyk noch openbaer gewelt waer,
En dat het oude recht te straffen hier geboodt
Het eene met een breuk, het ander met de doot.
En was hem dan de maght gegeven en de wetten
(700) Geboden van de doot, wie kon ’t hem dan beletten?
Maer neen; zijn goedigheit, zijn liefde, zijn genaê;
Waer sterker, als het recht, en grooter, als de schaê;
[p. 216]
Doch om dat zijne gunst geen zonde moght bedecken,
En wederom een smaek van qualyk doen verwecken,
(705) Daeromme zou de Hant, tot boete van gewelt,
Een spiegel yder een voor oogen zijn gestelt,
Te zien, hoe qualyk datmen zulken Heer verwont heeft,
Die winden in zijn magt, en donder in zijn mont heeft,
En of hem dan zijn lant met algemeyne stem
(710) Waer eigen. en ook zoo zijn werken al voor hem,
Zoo was hy evenwel noch uyt byzonder reden
Bewogen, en alleen met dese dry te vreden;
Dan mosten zoo bereidt en bondigh nae de staet
Geschieden, of hy zwoer, hy worde weder quaet.
(715) Ten eersten sou den Aers zich nimmermeer gaen setten,
Het kussen zouder zijn; daer zou zijn Hant op letten,
En schudden dat wat op, en nemen hem in acht
Met stoelen en met bank; hy zat zoo gaeren zacht.
Ten tweeden, als hy was verlegen in zijn drucken,
(720) En boven waer het vol, en onder wou ’t niet lucken,
Dan zou hy zyn bereidt, en helpen hem de wil
Of midden met een douw, of achter met een pil.
Ten derden, als hy zat, en kost niet meer verrichten,
Zo zou zyn rechter Hant het achter hembt op lichten,
(725) Of wie van beiden wouw; dan zou zijn kameraet
Daer hebben zyn bescheit, en vagen hem de naet:
En dat wou hy voortaen zyn leven langh genieten,
En zonder fauten, of hy woud niet Aersgat hieten.
Maer nauwelycx was ’t woort gevlogen, of de Hant
(730) Was veerdigh, en het hembt gelevert op een kant;
En daer meê ging het aen; hy stelden hem te kacken;
En gaf hem achter los met opgeblasen backen,
Niet anders of de toorn was in een misverstant,
En al haer donder gingh op eene mael in brant,
(735) Of Nereus met gewelt zyn omgeroerde kolken
En ’t onderste van ’t meyr wou storten in de wolken;
[p. 217]
Jae even of de lucht die scheurden, en de zael
Van Jupiter die viel met al haer Goden dael.
Zoo ging het achter af; de Nimphen en de Goden,
(740) En alles watter woont in berg en dael, die vloden,
Zy hoorden het gekraek, en schrikten voor de slag,
Die Faunus eens wel eer in zyn gebergte zag,
Als Pelion met al zyn Reusen en Giganten,
Zyn dolle leger voor den hoogen hemel planten,
(745) En sleepten by malkaêr de bergen en de steên,
Van rotsen, vels, en klip, en stapelden op een,
Al watter op der aerd’ van hoogte waer te vinden
Tot onder aen de maen, en boven weêr en winden,
Om Jupiter, en Mars, en Venus, en de rest
(750) Te vallen in haer ryk, en stoken uyt haer nest.
Zy hadden nu zoo lang in weelden daer geseten,
Zy mosten ook eens meê wat van de werelt weten.
Maer Jupiter, al was hy zeeker voor de buy,
Zyn pyl en was niet zwak, zyn hant en was niet luy;
(755) Hy sloeg van boven neêr met blixem, vier, en donder,
Daer lag het hooge werk, de timmerluy* daer onder.
Dus dochten zy was nu de werelt weêr verblindt,
En Jupiter verstoort, al was het maer een wint,
Dan die zoo krachtig ging, dat zy met alle krachten
(760) Verliepen, om den slag haer einde niet te wagten.
En zonder omme zien. Men seyt, dat Phaëton
Een voerman van een dag, de zoone van de zon,
Gelegen in zyn graf, en lange tyt vergeten,
Heeft meê van dezen slag zyn riften omgesmeten,
(765) Hy vreesden noch de magt, den donder, en de vlam
Die hem zyn lyf, zyn loop, zyn ros, en wagen nam:
Hier is nu, dogt hy, weer een ander by de paerden,
En die komt even ook, als Phaêton, ter aerden,
Maer hy en wist noch niet,dat in dat domme gat
(770) Een donder en een wint van zulke streeken zat.
[p. 218]
Daer door de werelt heel verslagen en in roer was,
Niet anders of de droes daer onder met zyn moêr was.
Zoo liep het onder een; men hoorden het gekraek,
En wist niet van den val; noch minder van dezaek;
(775) Alleen de zwacke geest en hallefdoode leden
Die quamen weder by, en waren wel te vreden,
Al ging hy noch zoo grof, en bad hy omgekeert
De bergen en de zee, zy waren niet verveert.
Hy hadde nu geen stank, geen ongerymden gorgel;
(780) Zyn aessem als kaneel, zyn stemme was een orgel.
Zoo was het doe verkeert, en diemen alderveerst
Verworpen hadde, die verwon haer op het eerst
Dus even gaet het noch; en zy, die nu op spitsen
Van dese werelt staen, al hebben zy de flitzen,
(785) De schilden en vergif van Tarter en van Moor,
Zy nemen dit vry aen, en knopen ’t in haer oor.
Daer ongelyk, en heyl, daer wellust en ellenden
Nu op het hoogste zyn, daer dreygen zy te wendenn.
Geen kroone dan zoo ryk, geen steden dan zoo vast,
(790) Zy zullen, of zy zijn te zamen al verrast;
En die verwonnen scheen, verloopen en vergeten,
Dien heeftmen eergevoelt, als wederom geweten.
Dus ziet aen beyde gaer, dat ook de kleyne maght
Is menigmael zoo drae verheven, als veracht.

                                EINDE.


[p. 219]

BYVOEGSEL.

                    EEn man van goet verstant
                    Quam dit gedicht ter hant,
                    En mits hy daer geen naem
                    Zagh onder, om bequaem
                    (5) Te weten, wie de vaêr
                   Van zulken maeksel waer,
                    Zoo drukt hy zynen ring
                    Op dezen vondeling.
                    Maer om niet licht bekent
                    (10) Te worden, en geschendt
                    Gelyk Esopus kaeuw
                    Met pluimen van de paeuw,
                    Zoo ging hy dit ontleen,
                    En heel en al verkleen,
                    (15) En nam het doen weer aen,
                    Als eerst van hem gedaen.
                    Is dat nu wel geklaert?
                    Zo dankt het Doctor BAERT.

                                                  A.S. H.v.B.


[p. 220: blanco]

<"Erasmus.html">Continue

Tekstkritiek:

vs. 419 Den jager er staat: De njager
vs. 1211 Endimion er staat: Eudimion
vs. 1815 maer er staat: naer
vs. 665 de nootaanduiding in de tekst is c; omdat die ook bij de vorige noot staat, en in de noot dit en het volgende begrip behandeld worden, is hier voor d gekozen
p. 57 naar de noot wordt niet verwezen in de tekst. De noot hoort bij vs. 1896.
p. 59 Floralia er staat: Flocalia
p. 59 viri turpiter er staat: viriturpitur
vs. 2163 heroyke er staat: herolyke
p. 77 naar de noot wordt niet verwezen in de tekst. De noot hoort bij vs. 2535.
Ledenstryt:
110: zonder er staat: zonde
655: timmerluy er staat: timmerlky