Dit is een onderdeel van DvHoogstraten.html. Klik hier voor het hele document.

Ut tandem rerum saturo fessoque Parente
    Floreat in natis non moritura domus.


ELEGIA III.
In funere
Illustrissimi atque Excellentissimi Viri
JACOBI BORELII,
Urbis Amstelaedamensis Consulis, & ad nuperam
Pacificationem Oratoris cum summa potestate.

QUi modo praeclaris titulis & honoribus auctus
    Gaudebat patriae fidus adesse suae,
Borelius laus magna virûm, quos purpura sacra,
    Quos ornant fasces, imperiique notae:
(5) Majorum par virtuti, par dotibus altis,
    Quas memori tellus menta Batava colit;
Ecce jacet, telis mortis confossus amarae,
    Et longus nobis nascitur inde dolor.
Ecce jacet, cujus res Belgica voce sonabat,
    (10) Cui spem crediderat Pax revocanda suam.
[p. 58]
Eloquio quam Suada suo ditaverat, illa
    Illa fluens largò nectare lingua tacet.
Illius ad bustum multis exercita Virtus
    Casibus, & meritis Gloria parta sedet.
(15) Abjecta plorat cithara turbatus Apollo,
    Plorat in Aonio Turba novena jugo.
Triste caput mediis condit pater Amstela in undis,
    Illius & moeror viscera dirus edit.
Ulla nec admittit duri solatia luctus,
    (20) Nec sibi tractari vulnera cruda sinit.
At vos, o nati, patriae renovare dolorem
    Ingentem, & moesta parcite voce queri.
Parcite dilectum nimium lugere parentem,
    Tantaque de vestra commoda rapta domo.
(25) Defuncto post tot curas tantosque labores
    Impensos Batavae nocte dieque rei,
Aurea quo fessis tandem daret otia terris,
    Jam datur aeterna pace poloque frui.


ELEGIA IV.
AD
JANUM BROUKHUSIUM,
Cum horum carminum editionem urgeret.

BRoukhusi, Clariae quem nutrivere Sorores,
    Quem fovit caro Pallas amica sinu,
Quo raperis, vir magne? tuus quo te impulit ardor,
    Verbaque qui dictat plena favoris amor?
(5) Quid tibi mentis erat, cum me mea, maxime vatum,
    In medium cuperes carmina ferre diem?
[p. 59]
Parce, precor, nimium tenues laudare libellos.
    Sunt parvae vires invalidaeque mihi.
Et mea sollicito suffusa pudora Thalia
    (10) Haeret, & ancipitem pernegat ire viam.
Et scopulos prudens horrescit, & aspera saxa,
    Tam formidati quae tegit unda maris,
Et syrtes, in quas tot jam impegere carinae,
    Ludibrium Boreae, ludibriumque Noto.
(15) Ergo ego sustineam magnis comes ire poëtis,
    Quos canit aeterna fama benigna tuba?
Ergo ego securus patiar, positoque timore,
    Inculta à media carmina plebe legi?
Nec me terrebit virtus morosa Catonum,
    (20) Quae sub judicium singula verba vocet,
Quae virga instituat limaque severius uti,
    Et rigido in versus saeviat ungue meos?
Ah metuo, mihi ne properati audacia coepti
    Sit fraudi, & longe spem ferat aura meam.
(25) Icarus & Phaëton, priscorum fabula vatum,
    Nomina sunt animo non imitanda meo.
Sunt mihi terrori nimium sublimia semper,
    Conveniunt votis nec nisi parva meis.
Haec te scena manet: dudum tellure relicta
    (30) Ad celsum vexit te tua musa polum.
Implevitque tuum coelesti nectare pectus,
    Et docuit cedro carmina digna loqui,
Victurumque dedit nullo non tempore nomen,
    Et cinxit meritas fronde virente comas.
(35) Sic antiquorum servans vestigia vatum
    Vicisti numeris tempora nostra tuis.
Taenariis sese referat si Pindarus umbris,
    Si Flaccus, Latiae gloria prima lyrae,
Te celebrent dulci modulantem carmina plectro;
[p. 60]
    (40) Et quatiat pennas Cygnus uterque suas.
Non ficto se commendans Elegeïa cultu,
    Per te nativo pulcra decore nitet.
Qualem Callimachus, tenerique Propertius oris,
    Fundentem roseo nectar ab ore dedit.
(45) Illo nec minor es, viridi qui valle capellas,
    Et placidas Siculo carmine mulsit oves.
Nec minus atroci quid possis sensit Iambo
    Tentator famae degener ille tuae.
Tu facis ut redeat nobis illa aurea quondam
    (50) Aetas, munditie nobilitata sua,
Quam non barbariae pestis foedavit acerba,
    Quae rapuit gentes exitioque dedit.
Tu facis ut redeant haec qui vestigia passu
    Presserunt aequo, nec minus artis habent:
(55) Ut redeat nostras iterum delatus in oras
    Grotiades, Batavi gloria rara soli,
Heinsiadesque parens, & non minor arte paterna
    Filius, aeternum cum patre nomen habens,
Et Dousa, & non fucati candoris imago
    (60) Baudius, Aonii lucida gemma chori,
Et quo se jactat tellus Hagana, Secundus,
    Ille tui consors nominis, ille lyrae.
Atque alii plures, quos coelo Musa beavit,
    Carmine viventes tempus in omne suo.
(65) Quid toties quaeris tanta inter nomina nomen
    O Phoebi, O Charitum cura, referre meum?
Mî sat erit populi voces audire faventis,
    Quosque dabit plausus continuare meis,
Quamque habitas urbem felicem jure vocare,
    (70) Quae stupet ingenii flumina vasta tui,
Me quoque felicem, tibi quem concordia junxit,
    Et non rumpendae foedus amicitiae.
[p. 61]
O quoties, mihi dum vires in carmina quaero,
    Carmina lustravi Pieridasque tuas!
(75) Cum bene lustravi, defixus lumine in illo,
    Labitur ingenti spes mihi victa metu.
Protinus in vanos manus acriter ipsa labores
    Saevit, & inceptum damnat & odit opus,
Crudaque detrectat committere carmina luci.
    (80) Claudentur pluteo tutius illa meo.
Hoc cupit & Livor, quamvis vix ille timendus,
    Vilia cum spernat, nec nisi magna petat.
Barbaries certe densissima temporis hujus
    Ipsa meum jubeat me retulisse pedem.
(85) Haec parcit nullis: haec miscens sacra profanis
    Judicio gestit quaeque notare suo.
Quae si forte aliquo me sit dignata favore,
    Meque putet dignum laude, quid inde feram?
Scilicet haec nostram tangent praeconia mentem,
    (90) Quod similem statuat me sibi, seque mihi?
Rusticus est, tali qui vult notescere fama,
    Et nectit capiti serta caduca suo.
Paucorum potius nobis meruisse favorem
    Cura sit, & vani nominis absit amor.
(95) Sed quid ego haec frustra, si me tamen ista voluptas
    Detinet, & spontis non sinit esse meae?
Nos stimulis agitat cantandi blanda libido,
    Nescio quis nobis & Deus ora movet.
Quid contra obnitar? res est dulcissima carmen,
    (100) Illecebrasque suas, quîs capiamur, habet.
Admonitu nec nulla tuo fiducia nobis
    Additur, injectos imminuitque metus.
Francius ipse tuus, quo nil sincerius usquam est,
    Laudat conatus exstimulatque meos.
(105) Hoc ego praesidio fretus novus ales in altum
[p. 62]
    Tollar, & ignava non cohibebor humo.
Nec mihi jam livor, nec barbara turba nocebit:
    Jamque mihi vires Cyntius ipse dabit.
Quin etiam monitis jam nunc paremus amicis,
    (110) Effugiunt latebras & mea scripta suas.
Tu modo, Broukhusi, consueto respice vultu
    Carmina judicio tuta futura tuo.


ELEGIA V.
AD
JOANNEM GEORGIUM GRAEVIUM,
Cum vernaculis suis poëmatis.

ACcipe Romanae, Graevi, facundia linguae,
    Castalii ductor praesidiumque chori,
Accipe, materno quae priedem lusimus ore,
    Admitte & tenues aure favente modos.
(5) Invenies illic varii monumenta laboris,
    Invenies vario carmina structa pede.
Jam duras fati leges, jam canto benignas,
    Laetaque flebilibus mista libellus habet.
Sunt quoque doctorum capitum praeconia justa:
    (10) Nec tu laude cares, magne Vir, ipse tuae.
Haec ut erant nostrae conamina prima juventae,
    Sic studium illud idem, quid fuit ante, manet.
Quin etiam numeris mihi nunc libet ire Latinis,
    Romuleasque Deas carminis arte sequi.
(15) O utinam pontum liceat dare vela per illum
    Auspice te, cursus & moderante meos!
O utinam per te, Graevi, mihi dexter Apollo
    Annuat, & tutas ipse det ire vias!
Tunc animi venient nobis, tunc nostra Thalia
    (20) Plena spei certae, plena vigoris erit.


[p. 63]

ELEGIA VI.
MANIBUS
JOANNIS MENSINGAE
S.

TE quoque, sancte senex, rapiunt immitia fata,
    Et tua perpetua lumina nocte premunt.
Occumbis, cursuque tuo sine labe peracto
    Tendis ad aethereae lucida regna plagae:
(5) Quo tibi Religio, placidoque Modestia vultu,
    Quo pietas dudum candida fecit iter.
Jamque tua frustra exequitur praeconia laudis
    Groninga, effusas pulvere sparsa comas.
Tectaque funerea circum sua tempora fronde
    (10) Asiiduis frustra fletibus ora rigat.
Te melius Pallas, melius te Suada celebrat,
    Pieriusque Pater, Pieriaeque Deae.
Et tibi carpentes Pindi de vertice lauros
    Accumulant busto debita dona tuo.
(15) Quicuid habet corpus, subita perit omne ruina.
    Effugiunt avidos haec momumenta rogos.


[p. 64]

ELEGIA VII.
AD
JOANNEM TEXELIUM.
De studiis suis.

GLoria sacratae non inficiande catervae,
    Texeli, Aonio maxima cura choro,
Cujus ad argutas attendit Rotta camoenas,
    Cum tua culta manus nobile condit opus;
(5) Cum genus humanum coelesti nectare pascis,
    Et magni pandis jussa verenda Dei;
Si quid agam quaeris, vivo, valeoque, nec ulla
    Damna meae domui sors inimica tulit.
Invenio in studiis, ut quondam, dulce levamen,
    (10) Non satis ex voto si mihi vita fluit.
Nec minus evolvo veterum monumenta virorum,
    Immensi semper quae stupor orbis erunt.
Miratorque vetustatis vestigia lustro
    Magnarum, tempus quas abolevit, opum.
(15) Inde vel in celeres currit mihi carmen Iambos,
    Inde vel in lyricos bucolicosque modos.
Et dum Nasonem stupeo, dum pagina Flacci
    Delectat mentem nectare foeta meam,
Compono priscis nostrorum tempora vatum,
    (20) Et quantum distent utraque, scire juvat.
Jam paro, ut alterno decertet epistula cursu,
    Qua mihi dilectos osculer articulos,
Qua caros liceat mihi compellare sodales,
    Et genio illorum colloquioque frui.
(25) Non aliter fecere viri, quos Fama benigna
    Vexit in excelsis sidera ad alta rotis.
[p. 65]
Illorum exemplo, fervente cupidine ductus
    Aptavi nervis Musica sacra meis.
Addebat stimulos titulis clarescere honestis,
    (30) Et mea raptabat pectora laudis amor.
Ergo bonas artes teneris edoctus ab annis
    Me totum studiis mollibus usque dedi.
Inque suos Musae me pertraxere labores,
    Et quod me posset tangere, carmen erat.
(35) Hinc modo Dordrechti, modo Leidae dulce canebam,
    Rhenus ubi placido murmure volvit aquas.
Hinc pastorales modulabar arundine versus
    Ad ripas Rottae, seu, vage Mosa, tuas.
Et nunc in Batavis cupiebam ludere pratis,
    (40) Et nunc in campo, Roma diserta, tuo.
Urbs patriae hos lusus attentis auribus hausit,
    Quae Desiderio jure superba suo est.
Illic heroum, sibi quos sapientia sacrat,
    Dum memori dotes factaque menta colo,
(45) Tu quoque, Texeli, numero reperiris in illo,
    Estque tuum crebro nomen in ore mihi.
Nempe tuum agnoscit mens non ingrata favorem,
    Quo me fecisti tempus in omne tuum.
Dî faciant, ut fortuna felice fruaris,
    (50) Nec tibi det tristes tarda senecta dies.


[p. 66]

ELEGIA VIII.
AD
JOANNEM GORISIUM.
Ut in novi anni initio laetitae indulgeat.

HIc quoque temporibus nostris est additus annus,
    Qui venit, & secum prospera verba vehit.
Gratia magna tibi, summi Moderator Olympi,
    Qui cumulas larga munera tanta manu:
(5) Auspiciis cujus tot jam superavimus annos,
    Et non infausto tempora lapsa pede:
Auspiciis cujus vitare pericula mille
    Fas fuit, & fato candidiore frui:
Quo dante, & sese morbi vis saeva remisit,
    (10) Et mors cum telis atra repulsa suis.
At tu, noster amor, Musarum maxima cura,
    Concipe felici jam bona verba die.
Excutiantque tibi tristes nova gaudia curas,
    Et minuant vitae taedia multa tuae.
(15) Et si quid tetrico contractum insuave labore,
    Hic tibi substituat prosperiora dies.
En ego, mole mei non impediente laboris,
    Nunc iterum ad Musas & mea sacra feror.
Ad jucunda voco, nihil est hac luce dolendum.
    (20) Quid dubitas, Gorisi, publica vota sequi?
Quod tribuit coelum, lucto apponamus uterque.
    Nec coelum vultus explicuisse vetat.
Blandaque laetitiae nihil obstat prodere signa
    Innocuisque jocis, innocuoque mero.
(25) Sic redeant nobis Jani, velut ante, Kalendae.
    Sic multi superent, & sine nube, dies.
[p. 67]
Aetatisque tuae, quae multum crescit eundo,
    Adsit temporibus semper amica quies.
Quodque geris munus perpes concordia firmet,
    (30) Vinculaque haud ulla dissolvenda manu.
Sic mihi sit tibi ferre meam de more salutem,
    Et te carminibus demeruisse meis:
Quae non invito recitem: Constantis amoris
    Sunt ea, & illaesae pignus amicitiae.


ELEGIA IX.
AD
EUNDEM.
A morbo nondum confirmatus Natalem ejus
    sexagesimum celebrat.

OPtatum laetis dum ver caput extulit arvis,
    Omniaque hybernis elicit è latebris,
Natalemque Viri, cui me junxere Camoenae,
    Et quem jam toties dicere jussit amor,
(5) Inter amicorum plausus & gaudia profert,
    Datque piis votis ominibusque locum,
Quid furibunda meos febris depasceris artus?
    Quid laceras saevis pectora nostra modis?
Quid tibi nobiscum est dira anxietate nocenti?
    (10) Quid mihi cum flammis torminibusque tuis?
Nunc me tempus erat diverso ardescere ab igne,
    Nunc mihi Phoebeo numine corda rapi.
Nunc ad jucundo surgentia gaudia sensu,
    Et laeta ad festas mente venire dapes.
(15) Da veniam, Vir docte, tibi si carmina mitto
    E morbo domini languida facta sui.
[p. 68]
Da veniam, si quae superant in carmina vires
    Quamlibet exiguas exerit ista dies.
Nam meritis devincta tuis non Musa silere,
    (20) Nec valet officii non memor esse sui.
Nec valet in medio non prodere gaudia morbo,
    Pressa diu saevis sit licet illa malis.
Salve laeta dies, animo gratissima nostro!
    Digna dies plausu, carmina digna meo!
(25) Laeta dies, modo quae bis sex post lustra reversa
    Cingis honoratum fronde virente caput!
Quidve moror frondes? albentia tempora canis
    Non addunt levius, quam folia ipsa, decus,
Et de multiplici contextae flore coronae,
    (30) Et serta, adventus dextera signa tui.
Exoptata dies, & nulla squallida nube,
    Quot bona, quot tecum splendida dona vehis!
Quod vivat valeatque, cui mea carmina libo,
    Nec veniat tristi dura senecta pede:
(35) Quod nondum subeant aegrae fastidia vitae,
    Ingenii & valeat robore, ut ante, fui:
Mens quoque sit constans tantarum in pondere rerum,
    Nec defessa labet, muneris omne tui est.
Tu facis ut nondum spolium sit mortis avarae:
    (40) Tu facis, ex votis ut bona cuncta fluant.
Tu facis ut purus vitae, & sibi conscius aequi
    Perpetua mentis vivere pace queat:
Quam non conturbat mundi fallentis imago
    Infida, externis & speciosa bonis,
(45) Foeta neque exemplis variae inconstantia sortis,
    Et quae Mors saeva subruit atra manu:
Sed quam confirmat virtus sibi plurima merces
[p. 69]
    Sola, & divitiis conspicienda suis:
Et studii constantis amor, doctique labores,
    (50) Unde illi ex aequo gloria multa venit:
Erutaque ex tritis sapientia plurima chartis,
    Quas nobis Hellas Romave clara dedit.
Haec quoque cum ratio possit linquenda videri,
    Otiaque aetati non minus apta forent,
(55) Jamque sit ut positis deberet vivere curis,
    Fessaque quae recreat corda quiete frui:
Non ferat hoc ardor notus spectataque virtus,
    Et quae non parvum gloria calcar habet.
Non hoc Ya neget, qui te sibi gaudet adeptum,
    (60) Non neget hoc curae credita turba tuae:
Musarum non ipsa cohors, comitesque severae
    Militiae, cujus pars quoque dicor ego.
Sed quid ego ulterius laudum argumenta tuarum
    Exequar? ah prohibet me pudor ille tuus,
(65) Quaeque tuos ornat laudata modestia mores
    Obstitit promti vocibus officii.
Exoptata dies, animo gratissima nostro!
    O lux, o largo lumine plena dies!
Nos te festivo laeti veneramur honore,
    (70) Pieriaque damus vincula nexa manu.
Quae me invisa tenet tandem mora? Limine noto
    Sistite me sacrae, turba novena, Deae.
Fallor? an indomitae incipiunt vanescere flammae,
    Et subito morbi frangitur ira mei?
(75) En ego jam praesens praesentia gaudia specto,
    Et sedeo caris junctus amicitiis.
Atque inter calices & dulcis dona Lyaei
    Depono curas abjicioque meas.
O formosa dies, per nos tua gloria crescit.
    (80) Te colimus votis laetitiamque tuam:
[p. 70]
Candidaque ut redeas iterumque iterumque precamur,
    Et maneas ritu tota serena tuo.
Sic te rite canam solita pietate quotannis,
    Et solitos plausus, & bona verba dabo;
(85) Si modo Diva Salus longo languore levari
    Me sinat, & sacris semper adesse tuis.


ELEGIA X.
AD
JANUM BROUKHUSIUM,
in secessu suburbano viventem.

DUm Fortuna tibi post tot discrimina rerum,
    Post tantos casus otia laeta facit,
Dum studiis animum intendis, dum liber ab omni
    Munere, Musarum dulcia sacra colis,
(5) Me tetrici cruciant, Broukhusi care, labores,
    Et languentem animum cura maligna vorat.
Nec te justa latet repetitae causa querelae
    Quamvis humana plus valet arte malum.
O quoties dirum volui depellere luctum,
    (10) O quoties curas attenuare meas!
Interdum placuit fidos adiisse sodales,
    Ut fieret gravibus parva medela malis.
Interdum libuit secessus quaerere solos,
    Si possem mentem forte levare meam.
(15) Omnia nequicquam. nequii reperire quietem,
    Et densae curae quae sequerentur erant.
[p. 71]
Hae tergo instabant fugientis, & impete multo
    Vexabant animum nocte dieque meum.
Nec mihi non subiit Pindum doctasque sorores
    (20) Visere, & Aonii limen adire Dei.
Quod tamen hoc potuit nobis adferre levamen?
    Quod mihi lenimen, quae mihi nata quies?
Dum me nempe tenet scribendi carminis ardor,
    Et memorem fati non sinit esse mei,
(25) Dum fugiunt partim curae, languorque senescit,
    Et nova spes pectus firmat, ut ante, mihi,
Rideor, & vulgi petulantis fabula fio,
    Quod male Pierium damnat & odit opus:
Carmina quod steriles nugas, & mentis inertis
    (30) (Stultitiam specta) dictitat esse notas.
Ergo hae deliciae, quondam memoranda voluptas,
    Contemtae sordent, & sine honore jacent?
Ergo nihil sanctum est, & frustra Numine plena
    Edit divinos Musica turba sonos?
(35) Ergo nec illa, tibi peperit quae nobile nomen,
    Barbitos, immanes apta movere feras,
Barbitos excellens, & non imitabilis ulli,
    Aut laudem, aut meritis praemia digna refert?
Quid quod judiciis contra patet illa severis,
    (40) Censores etiam ferre coacta suos,
Qui lacerent illam, morsuque nocente lacessant,
    Intempestivas injiciantque manus?
Me quoque (si fas est parvis componere magna,
    Et sum Pierii pars quotacunque chori)
(45) Me quoque livor iners, & stulti pagina Codri
    Laesit, furtivis impetiitque modis.
Et tamen innocui certe, nec multa petentes
    Vivimus, & pacis nos tenet unus amor.
[p. 72]
O felix, quamvis obstant insuavia multa,
    (50) Nec te curarum nullus amaror habet,
Qui frueris jam pace data, placidusque quiescis,
    Intentus libris tempus in omne tuis.
Illic incerti stultissima somnia vulgi
    Despicis, & fluxas, quas habet orbis, opes.
(55) Illic invidiae labem dirumque venenum
    Spernis, & ignava spicula missa manu.
O iterum felix, opibus qui duceris istis,
    E quibus est solis vera petenda quies!

<"#Onderaan">Continue


[p. 73]

DAVIDIS HOOGSTRATANI
ELEGIARUM
LIBER IV.
_________________

ELEGIA I.
      AD
PAULUM EDINGIUM,
De parum felici patriae statu.

EDingi, Phoebi studiis exculte medentis,
    Juncte mihi longae foedere amicitiae:
Accepi nuper missam, dilecte, salutem:
    Cumque tuis verbis lecta querela tua est.
(5) Jure vices Patriae miserandaque fata dolentis
    Questibus accedo, nec minus ipse queror.
Languentis vultum agnosco, & miserabile vulnus,
    Eliciunt lacrimas & mala tanta meas.
Agnosco navem, tumidis quae fluctuat undis,
    (10) Saevaque ab aëria fulmina missa domo:
Spem quoque dejectam, sensim crescente periclo,
    Dum mare, dum venti, dum fera saevit hyems.
Jure cies lacrimas, & tristia tempora luges,
    Et quod sit nobis mortua poena salus.
[p. 74]
(15) Jure dolent tecum moerentque hoc nomine cives,
    Quos sua, quos patriae publica damna premunt.
Moerent agricolae, moerent matresque nurusque,
    Aetatem cruciat quamlibet ille dolor.
Sed tamen in rebus, quas sors turbavit acerba,
    (20) Mens mea stat firmo, quo stetit ante, gradu.
Spes sit rapta licet, nostra tamen illa resurgit
    Corde, & sollicitum cogit abire metum.
Haec facit, ut coelo ventura levamina credam,
    Et certam, nobis quam negat orbis, opem.
(25) Ille Deus, bene quo Batavûm res publica nixa est,
    Non sinet expertes ponderis esse preces,
Quas moestus fundis, quas fundit Belgica tecum,
    Non intermissis Belgica fracta malis.
Ille Deus, toties hostes structasque moratus
    (30) Insidas tuto tramite sternet iter:
Cuî, modo res poscat, rerum natura novatur,
    Cuî tellus, vastae cuî famulantur aquae.
Inspice majorum, Edingi, monumenta: videbis
    Auxilium summo saepe venire polo.
(35) Hostili è terra multae solvere carinae.
    Nec mora: vi magna litora nostra petunt.
It mare mutato cursu, fluxuque stupendo
    Disjicit, id coelo praecpiente, rates.
Divinae agnoscunt hostes miracula dextrae,
    (40) Et repetit patrium vis stupefacta solum.
Gallus adest alias signo victrice superbus,
    Adstricistque gelu pergere coepit aquis.
Rumpit iter Pater omnipotens glaciale per imbres,
    Consiliisque feris injicit ipse moram.
(45) Surgunt aestiva rursum caligine nubes.
    Tardatur properans decipiturque manus.
Conjurant gemini Batavorum in robora Reges,
[p. 75]
    Sed desiderio falsus uterque suo est.
Exigua, at coeli semper defensa favore,
    (50) Viribus unitis ferra Batava stetit.
Hoc formidatus late quoque sensit Iberus,
    In Batavos cujus nil valuere doli.
Hoc sensere alii quondam, quos dira libido
    Impulsit in nostrae tristia damna rei.
(55) Coeli cura sumus, coeli clementia saepe
    Admisit nostras aure favente preces.
Sed juvat exemplis quid te lassare vetustis?
    In nova, quaeso, mihi tempora mente redi.
Nonne tibi subeunt discrimina nupera? nonne
    (60) Quîs poene oppressa est patria tota malis?
Ecce duo infando sociati foedere reges
    In nos conjunctis viribus arma parant.
Et modo per fraudem, per vim modo multa cruentam
    Tentant, & nostras aggrediuntur opes.
(65) Nec satis est lacerasse manu sa viscera dira
    In socios rabies ista parata fuit.
Et nunc vidisses suprema, Britannia, fata,
    Et nunc ictu isto, patria, lapsa fores,
Ni Deus aetherea nos respexisset ab arce,
    (70) Et gratam nobis inde tulisset opem.
Auriacus subito patriis eluxit in armis,
    Ille manu fortis, consilioque potens.
Religio rediit, Libertasque alma Britannis,
    Nostraque sunt omni corda levata metu.
(75) Fugerunt longe gemitus, fugere pericla,
    Coepit & optata luce nitere dies.
Principe sub tanto noxas superavimus omnes,
    Et rediit nobis, qui fuit ante, vigor.
Aequora victrices Batavûm videre carinas.
    (80) Fregimus hostiles contudimusque minas.
[p. 76]
Stat mediis dux iste malis, quo vindice tuta
    Omnia suspensos deposuere metus.
Ille pater patriae (quid enim est animosius illo?
    Pro caris Belgis cuncta pericla subit.
(85) Nec deerit nobis umquam (constantia tanta est!)
    Dum sequitur proavos, non minor ipse, suos.
Quod si nec bello credas nos posse juvari,
    Nec sit ab insano Marte petenda salus,
Effulget mediis certae spes pacis in armis,
    (90) Aurea qua rursus saecula dante fluent.
Quando erit, ô Dea, cum Batavas remeabis ad oras?
    Quando ego te dulci pectine, Diva, canam?
O quam te cuperem numeris efferre canoris!
    Quam mihi materies carminis ampla fores?
(95) Et cum formoso nova lux enascitur ore,
    Et cum nox atris furva venitf tenebris!
Alma veni, & tecum felicia tempora ferto.
    Sola decus nostrum, sola levamen eris.
Omnis te votis exposcit Belgica justis.
    (100) Hei mihi, quid cessas, Pax bona? Diva veni.


ELEGIA II.
AD
JOACHIMUM TARGERIUM.
Poësin commendat.

AT non his Helicon pateat, non cantor Apollo
    Castalias sacro fonte ministret aquas,
Non Musae faveant umquam: sed laudis egeni
    Traducant vitam tempus in omne suam,
(5) Qui divinorum dementes otia vatum
    Culpant, & studium carmen inane vocant.
[p. 77]
Non sic Roma vetus sensit, non nobilis Hellas,
    Ingeniis genetrix utraque clara suis.
Carmina demsisses, expers jacuisset honoris
    (10) Utraque, & illarum gloria nulla foret.
Carmina demsisses, non nosset serior aetas
    Moeonides nobis quae documenta dedit,
Ille Pater vatum, magni cantator Achillei,
    Nec senis Ascraei nobile nosset opus.
(15) Et quos majestas nobis Romana legendos
    Obtulit, obscura contegerentur humo.
Te melius, Joachime; sacrasque per avia Divas
    Quaeris inoffenso persequerisque gradu.
Inque choro vatum velatus tempora lauro
    (20) Thespiaco pasci nectare saepe soles.
O quoties tuus audivit nos Merva canentes,
    Et nostros facili combibit aure modos!
O quoties mecum Aonidum spatiatus in hortis
    Movisti argutae fila canora lyrae!
(25) Cynthius hoc vidit, ponto qua surgit Eoo,
    Et qua defessos in mare mergit equos.
Carmina fecerunt, fluerent ut tempora nobis
    Mollius, & fueret sors inimica minus.
Carmina fallebant invisas suaviter horas.
    (30) Carmina erant animo multa medela meo.
Saepe ubi tristis eram, minuebant illa dolorem.
    Saepe novas vires auxiliumque dabant.
Mordaces inter curas durosque labores
    Saepe mihi est fessa sumpta tabella manu.
(35) Nec tamen haud illinc sensi solatia nota,
    Nec mihi quaesitam Musa negavit opem.
Et quisquam ingratas audens mihi dicere leges
    Invitam cogat me cohibere manum?
Aut qui felle madens depascitur omnia Livor
[p. 78]
    (40) Me petat, ut sileat lingua retenta metu,
Ne lacerent illi nostros carpantque libellos,
    Quorum judicio rustica Musa mea est?
Non ita sacratis invisus vivo Camoenis,
    Ut timeam imbelli spicula jacta manu,
(45) Utque meas artes atque haec mea sacra relinquam
    Impius, à doctis saepe probata viris.
Si quis, ut in populo, non sanos esse poëtas,
    Et tantum nugis incubuisse putet,
Ignorat, doctas ornent quae praemia frontes,
    (50) Ingeniique decus, quod sine fine manet.
Commodaque ignorat studiis manantia ab istis,
    Unde usus habeat publica vita suos.
In numeris talis judex male providus haeret.
    Et censet solis cuncta notanda modis.
(55) Tu vero sacros vates vitae esse magistros
    Crede, & de celso munera ferre polo.
Illorum monitis Chrysippi dogmata cedunt,
    Et quae de prisco Crantore nomen habent.
Illorum monitis sibi postera consulit aetas,
    (60) Nec parvos fructus colligit inde sibi.
Discimus ex illis, nobis adferre medelam,
    Atque ope Phoebea grande levare malum.
Discimus ex illis & nos aliosque docere,
    Et profectura promere multa manu.
(65) Vulgus abi, cultu Sapientia tecta decoro
    Obvia (nos ultra quid remoraris?) adest.
Quali Simplicitas pridem comes haesit eunti,
    Cum largas aetas aurea fudit opes:
Cum nondum fastus, cum nondum dira libido
    (70) Concuterent hominum pectora mille modis.
Hac duce carpentes iter irrisere poëtae
    Quod mentes hominum stultaque vota ferunt,
[p. 79]
Quicquid & ambitio, vel amor sceleratus habendi
    Sudoris pretium credidit esse sui,
(75) Et bene quod vulgus quaeri per funera fratrum
    Credit, & audaci mista venena manu.
Enthea gens melius, stolidos exosa labores,
    Sustinuit fictis abstinuisse bonis.
Naturae contenta opibus nil quaesiit ultra.
    (80) Ambitio in toto pectore nulla fuit.
Quod si nos, dilecte, viam calcamus eandem,
    Et nostrum pravo pectus amore vacat,
Quis judex, nisi mentis inops, haec otia damnans
    Nos falsis ludi dicat imaginibus?
(85) Quis censor, nisi perversus vitioque creatus
    Arguere hos lusus deliciasque velit?
O nobis modo sit communia sacra tueri
    Cura, & dilectas demeruisse Deas.
Atque utinam propius detur sic vivere nobis,
    (90) Targeri, antiquis deliciisque frui!
Si nostras uno jungenti foedere mentes
    Ejusdem studii cultor uterque sumus,
Hei mihi, cur tanto disjungimur intervallo,
    Corpore distantes, caetera mente pares?
(95) Quicquid id est, quo nos traxerunt fata secutis,
    Dulce sit in studiis vivere, dulce mori.


[p. 80]

ELEGIA III.
IN
MEDICINAM COMPENDIARIAM,
ab EODEM conscriptam.

TArgerius dudum studiis operatus amatae
    Palladis, Aonii curaque spesque chori.
Dilectus Phoebo ante alios, artemque medendi
    Doctus, & aegrorum triste levare malum;
(5) Quo dante horrendus tenebrosi portitor orci
    A sibi commisso saepe labore vacat;
Post tot prostratas Hydras, tot monstra subacta,
    Post tot victrici fixa tropaea manu,
Depromit cultos populo plaudente libellos,
    (10) Frugiferumque suis civibus edit opus:
Quod nec Romani damnent Grajique Medentes,
    Totaque quod merito terra Batava probet:
Quod non invidia, quod non delebile saeclis
    Postgenitis etiam causa salutis erit.
(15) Et jam Phoebeo praecinctus tempora ramo
    Doctrinae pretium, quale meretur, habet.
Usque adeo multum est pectus coluisse sacratis
    Artibus, & patriae consuluisse suae.


[p. 81]

ELEGIA IV.
AD
ENGELBERTUM EDINGIUM.

HUmanum tua dum rimatur dextera corpus,
    Et rara coecas detegit arte vias,
Et sese partes vertens non segnis ad omnes
    Ostendit, qua se noscere possit homo;
(5) Te poluli plausus celebrant laudesque faventis,
    Et statuis famae clara tropaea tuae.
Tota salutiferum agnoscit patria, ecce, laborem.
    Ecce tuas curas patria tota probat.
Quin miseri per te longo languore levati
    (10) Enarrant titulos ad tua facta tuos.
Plus aliquid, quam nos prisci docuere Medentes,
    Plus aliquid certe nos tua lingua docet.
Te narrante reclusarum miracula rerum,
    Docta cohors omnis pendet ab ore tuo.
(15) Gaude sorte tua. scena sublimis in alta
    Virtutis cernis praemia justa tuae.
At mihi Pieriae non donant aera puellae,
    Nec mihi de sterili nascitur arte favor.
Tu similesque tui tenuem laudatis avenam,
    (20) Carmina mirati, Pieridasque meas.
Caetera turba palam studii infelicis amorem
    Ridet, nec cantu tangitur ulla meo.
Et tamen ista subire jubet fastidia saecli
    Cynthius. in pectus jus habet ille meum.
(25) Haec mihi nascenti neverunt fata sorores,
    Ducentes triplici stamina certa manu.
Quid superest nobis? sequimur mandata Dearum
    Vibrantum ardentes in mea corda faces.
Da veniam, Edingi, morbumque ignosce fatenti.
    (30) Quippe mihi juris non datur esse mei.


[p. 82]

ELEGIA V.
AD
JACOBUM BODANIUM,
Cum summis in utroque Jure honoribus
insigniretur.

AUrea lux oritur rapidis advecta quadrigis,
    Aurea lux, votis saepe petita tuis.
Hac tua, Bodani, aethereas solertia sedes
    Cogitat, & vilem gnava relinquit humum.
(5) Hac, tibi nectendae viridi de fronde coronae,
    Hac, danda ingenio praemia digna tuo.
Haec post tot curas, post tot molimina rerum,
    Non intermissi meta laboris erit.
Tanta dedere tibi vigilatae commoda noctes,
    (10) Et multa exacti sedulitate dies.
Te studium constans vastum dare vela per aequor,
    Nec nimium faciles jussit inire vias.
Et jam sperata tandem tellure potitum
    Ardet honoratis addere Leida viris.
(15) Et tibi sanctarum reserat sacraria legum,
    O amor, ô Themidos mysta togate tuae!
Eia age, sume decus longo sudore paratum,
    Eia age, virtutis praemia sume tuae.
Et qua te fervens genii rapit impetus, aude
    (20) Tendere iter, proavis nec minor esse tuis.
Sic quae te emisit dias in luminis oras
    Conveniens stirpi nomen in orbe feras.


[p. 83]

ELEGIA VI.
In Nuptias
HUBERTI HOPII,
ET
MARIAE MOLLIAE.

EN lacrimas tibi jam siccat Fortuna benigna,
    Et tua jucundus coepta secundat Amor.
Fugerunt gemitus, fugerunt mille dolores,
    Et quicquid Veneris primus amaror habet.
(5) Mollem se praebens jam Mollia, basia jungit
    Mollia, virtutis praemia multa tuae.
Mollis adest, & sperato concedit amori
    Illa, sub amplexus nec negat ire tuos:
Cui virtus dedit & regina Modestia morum
    (10) Nobile virgineo nomen habere choro.
Applaudit Citherea tibi, laetusque Cupido:
    Applaudunt Charites, plaudit & ipsa Themis,
Deliciae Themis alma tuae, cui mysta fidelis
    Multa soles larga tura cremare manu.
(15) Exultat quoque Merva Pater, mea gaudia quondam,
    Dum non parva tibi commoda spondet Hymen.
Ecce offert Majus nitidos, sua munera, flores,
    Impediens sponsae fronde virente caput.
Tu laetus dominae passurus regna puellae
    (20) Non renuis caro subdere colla jugo.
Edoctusque leves gemitus & fundere fletus
    Laberis, & constas vix, velut ante, tibi.
Dilectos natos, Veneris pia praemia castae,
    Deliciasque tibi sors dabit ista novas,
[p. 84]
(25) Dilectos natos, curarum suave levamen,
    O Hopi, & socii pignora grata tori.
Sic Lucina tibi det nomen habere Parentis,
    Et desideriis aequa sit usque tuis.
I quo te vocat almus Hymen, parvusque Cupido,
    (30) Quo roseae Charites, quo Cytherea vocat.
Sic tibi stet nullo temerata dolore voluptas,
    Sic tibi stet nullis commaculata malis.
Sic liceat multos cum conjuge molliter annos
    Vivere, & in patrio consenuisse solo.
(35) Sed quid vos moror? atratis nox ingruit alis,
    Condidit & dudum Cynthius ora mari.
Lectulus exspectat: vos lectulus urget ad arma.
    Bellate, & multa prole beate domum.


ELEGIA VII.
AD
JOACHIMUM TARGERIUM
CUM
IDAM VERDUVIAM
Domum duceret.

ADvenit sperata dies. junguntur amantes,
    Votaque successu non caruere suo.
Sic relevas vatis duros, Hymenaee, labores,
    Jamque dies illi mollius ire facis.
(5) Et merito: ille tuum late celebravit honorem,
    Et cecinit laudes ad tua festa tuas.
Ille tuas turbam teneram perduxit ad aras
    Nexuit & numeris vincula sacra suis.
[p. 85]
En nunc ipse suo stimulos sub pectore versat,
    (10) Seque Cupidineo sentit amore rapi,
Nec curat Musas ultra: Parnasia linquit
    Culmina, nec plectro dulce sonante canit.
Nec curat Phoebum, ut quondam. Phoebique medelam,
    Vulneraque artifici restituenda manu.
(15) Ignibus Idaliis agitatus cogitat Idam,
    Idalios campos, Idaliamque Deam.
Nec, nisi dura suis quae laesit corda sagittis,
    Virgo levat certa vulnera facta manu.
Idam poscit opem; sola spes omnis in Ida.
    (20) Ida quies tanti est & medicina mali.
Ida illi nunc est longe formosior ipsa
    Cypride, non tacta candidiorque nive:
Quae nunc persimili tandem percussa furore
    Vatis amatoris cor juvenile fovet.
(25) Dumque columbino jungit nova basia more
    Coeleste adspirat nectar & ambrosiam.
Quem tibi nunc animum sentis, dulcissime rerum?
    Quis tibi nunc repit tota per ossa calor?
Felix sorte sua, felicibus utere donis,
    (30) Utere deliciis, quas habet alma Venus.
Quae precor ut totidem tibi sint, quot litora conchas,
    Quot coelum stellas, quot gerit Hybla favos.
Sic incrementum capia, flammasque potentes
    Excitet, & vires tempore sumat amor.
(35) Sic quae vos junxit semper concordia jungat,
    Nec rumpat vestros mors, nisi sera, dies.


[p. 86]

ELEGIA VIII.
PETRO COLARTIO,
ET
ELISAE HOFMANNAE.

HActenus innuptae studiis devota Minervae,
    Castalidumque sacris dedita Elisa fuit.
Hic illi labor, haec illi fuit unica cura
    In sua dilectas vota vocare Deas.
(5) Res quoque successit. Clariae favere sorores,
    Et facta est sexu fortior ipsa suo.
Exemploque novo cunctis praelata puellis
    Coepit in Aonio nomen habere choro.
Inde Aganippaeos animosior illa liquores
    (10) Hausit, & in versus ingeniosa fuit.
Perspexit, celebres quo cursum egere poëtae,
    Capta lyra Flacci, Pindaricisque modis.
Duxit inoffensae sic mollia tempora vitae,
    Laeta libros inter Pieridasque suas.
(15) Nec notus fuit ullus amor, taedasque perosa
    Decrevit studiis invigilare suis.
Haec illi primam firmârunt arma juventam,
    Nec depulsa gradu mens generosa suo est.
Vidit, & insano Colartius arsit amore,
    (20) Atque alimenta suis ignibus ipse dedit.
Quod non ingenium, quid non facundia posset?
    Quid non, qui toto pectore regnat, amor?
Vincitur insolito populante calore medullas,
    Et nuper spreto servit Elisa Deo.
(25) Exultat victor Paphia cum matre Cupido,
    Pallas & accensas comprobat ipsa faces.
Scilicet hanc legem rerum studiosa tuarum,
    Sponse, tibi cecinit voce favente Dea:
Atque illa te luctantem constanter arena
[p. 87]
    (30) Victorem fecit laeta referre pedem.
Namque inter vitae strepitus vitaeque labores
    Diceris illius tu quoque castra sequi.
Ut stupuit te narrantem primordia mundi,
    Et quas Naturae lingua reclusit opes!
(35) Ut cuncta haec salibus Grajis salibusque Latinis
    Sparsa tibi vario sponsa lepore dabit!
Et suaves addet cantus, & carmina dicet,
    Par quibus ingenio, Lesbi puella, tuo.
Felices animae, parili quas igne calentes
    (40) Aeterno junxit foedere mitis Hymen!
Attollunt voces haec ad connubia vates,
    Et celebrant plausu gaudia vestra suo.
Ecce Heliconiades descendunt aethere Divae,
    Et celebrat festum Delius ipse diem.
(45) His sese adjungunt Charites, Risusque, Jocique,
    Et Lepor, & molles undique Blanditiae.
Ipsaque odoratis Hofmannae tempora sertis
    Innectit nivea Flora venusta manu.
Sylvaque vicina, & ludentes frondibus aurae,
    (50) Invitant querulas ad leve carmen aves.
Inde canunt illae, & formosae nomen Elisae
    Per juga, per valles, deviaque antra ferunt.
Audiit, & mediis nitidum caput extulit undis
    Spara, & limpidulis laetior ivit aquis,
(55) Spara per ingenium doctae celebratus Elisae,
    Qui nunc ex illo nomine nomen habet.
Ergo age jam parto victor laetare tiumpho,
    Et cape militia praemia digna tua.
Inque tuae amplexus dominae (quid vota moraris?)
    (60) I sponse, in liciti deliciasque tori.
Unde tibi exsurgat lepidorum turba nepotum,
    Qui sint felicis gloria certa domus.


[p. 88]

ELEGIA IX.
In Nuptias
CASPARIS COSTERI,
ET
JACOBAE WATINIAE.

DUlces Watiniae ardebat Costerus ocellos,
    Et puram frontem purpureasque genas,
Et pulcri illecebras oris, mellitaque verba;
    Et ferus illius pectus habebat amor.
(5) Nec spes multa fuit: virgo aversata precantem
    Ignoti sprevit jura superba Dei:
Nec multum solamen erat. Jam scrinia docti
    Versabat frustra nocte dieque chori.
Nec jam Musarum auxilio Phoebique faventis,
    (10) Nec jam Palladio numine tutus erat.
Vidit, & indignas cupiens depellere curas
    Descendit summi Cypris ab axe poli.
Quid longas, ait, infelix, per taedia noctes
    Ducis, & ingratum pectore vulnus alis?
(15) Ipsa ego virgineos fastus animumque movebo,
    Lenimen luctus grande futura tui.
Dixerat: experta est virgo, quod riserat, ignes:
    Experta est telis vulnera facta novis.
Nec mora: contemto pectus succensa calore
    (20) Admisit blandas aure favente preces.
Protinus unitas stringit concordia mentes,
    Et Paphiae foedus pacis inire facit.
Jungere & amplexus molles atque oscula grata,
    Deliciisque frui, quas Hymenaeus habet.
[p. 89]
(25) Certatim adspirant accensis Numina taedis,
    Et sacrata sua vincula voce probant.
Ecce suos edit laetus pater Amstela plausus,
    Plaudit & è mediis Ya sonorus aquis.
Sentit Schalbruchius, doctae laus magna cohortis,
    (30) Auspicium felix nec minus ipse dedit.
Exultant pariter juvenes pariterque puellae,
    Et cuncti laeta voce Triumphe sonant.
Vivite felices sponsi, quos una voluntas
    Unaque conjunxit copula & unus amor.
(35) Vivite felices, venturorumque nepotum
    Et pulchrae sobolis semina prima date.
Quae vos delectent, quae vos virtutibus aequent,
    Quae sint florentis spes manifesta domus.


ELEGIA X.
In adventum Veris.

JAm redeunt iterum jucundi tempora veris,
    Et laeta exornant floribus arva novis.
Jamque suas tellus vires frondesque resumit
    Arbor, & in gravido palmite gemma tumet.
(5) Exultant volucres, & cantibus aethera mulcent,
    Et matutino carmine sylva sonat.
Ecce iterum stabulis exit pecus omne relictis,
    Ecce iterum campos & nova rura petit.
Pascuntur late virides armenta per herbas,
    (10) Primaque, clausa diu, gramina tondet ovis.
O mihi si liceat vacuo curisque soluto
    Innocuos laeto ducere rure dies,
Et procul à populi strepitu insanosque tumultu
    Aspectu coeli liberiore frui!
[p. 90]
(15) Haec certe nobis hilararent gaudia mentem,
    Haec esset nobis saepe petita quies.
Tunc mihi dictarent non durae carmina Musae,
    Et de fonte sacro pocula plena darent.
Ipsi etiam gratus Phaebo tunc dicerer inter
    (20) Non fastidos nomen habere viros.
At nunc perpetuo mihi mens distracta labore est,
    Et sub non justo pondere fessa gemit.
Et quis adhuc quaerat, mihi cur nullo igne calenti
    Assiduo tactum frigore carmen eat?


ELEGIA XI.
Manibus
PAULI EDINGII.

AFflictus dudum morbis Edingius orbem
    Deserit, & pronam tendit ad astra viam.
Jamque sui desiderio vehemente relicto
    Assiduo luctu pectora nostra coquit.
(5) Questibus indulget Groninga, & luget ademtum,
    Cumque illo raptam, quam modo sensit, opem.
Sed mihi quid superest, rerum suavissime Paule,
    Dum tanta cogor parte carere mei;
Dum te perpetua oppressit mors ferrea nocte,
    (10) O Pylii vitam vivere digne senis!
Occumbens tecum rapuisti gaudia nostra,
    Et quaecunque mihi grata fuere prius.
Res me nulla juvat, lacrimas nisi fundere crebras,
    Et frustra nomen saepe vocare tuum.
(15) Jam mihi spectatae ante oculos virtutis imago
    Errat, & irruptae nodus amicitiae,
[p. 91]
Et lepor, argutique sales, candorque, fidesque
    Sincera, & nullo tempore laesus amor.
Tot bona nunc uno tecum sunt clausa sepulcro.
    (20) Quam gravis est nobis, qui tegit illa, lapis!
Interea te clara vehit super aethera Fama,
    Et celebrat dotes commemoratque tuas.
Grataque Poeoniis te dudum Heroïbus addit
    Edoctum morbos arte levare malos.
(25) Ecce adventantem fratrum excipit umbra tuorum,
    Quos parili fato mors inimica tulit.
Illic tranquillas duces per saecula luces,
    Et vitam meritis convenienter ages.
Edingi, care Edingi, si quis tibi sensus
    (30) Restat, & es nostri post tua fata memor,
Dilecte Edingi, monumentum hoc vatis amici
    Accipe, supremum qui tibi dicit AVE.


ELEGIA XII.
AD
GULIELMUM MOLERIUM.
Cum ei poëmata sua mitteret.

ECce liber prodit, populique in luce videri
    Gestit, & è latebris prosiluisse suis.
Quem toties votis, tota quem mente petisti,
    Jam desideriis annuit, ecce, tuis.
(5) Nec mora, quam petimus, nobis conceditur ultra.
    Urget amicorum turba, gravisque mihi est.
Urget & Aonidum ductor Cyrrhaeus Apollo.
    Urget, & audaces nos facit ire vias.
[p. 92]
Et nunc audemus Livoris spernere morsus,
    (10) Cujus ab assiduo pectora felle virent.
Quid faciam, Guilielme? Deo parere necesse est.
    Libertas abiit, nec super ulla mihi est.
Sic, modo quae nostram capiebant otia mentem,
    Accipies, animo pabula grata tuo.
(15) Forsan & haec, fidibus quamvis modulata pusillis,
    Qui legat & laudet, unus & alter erit,
Forsitan & patriam, cui tu vicinus es, urbem
    His dabitur numeris demeruisse mihi:
Et Mosa, ut quondam, veteri gavisus alumno
    (20) Laudabit foetus suscipietque meos.
Quicquid id est certe, te notra incepta probante
    Vela damus, quo nos aura secunda vocat.


ELEGIA XIII.
IN OBITUM
PETRI BERNAGII.

EReptus mundi tenebris Bernagius altas
    Coelicolûm sedes lucidaque astra petit,
Ille Machaonia dudum clarissimus arte,
    Et multa herbarum cognitione potens.
(5) Ornatus toties querna de fronte coronis
    Non exorandae crimine mortis obit.
Nil tamen efficies: frustra tua spicula mittis,
    Nec totus fiet, Mors fera, praeda tibi.
Reddunt vivacem ingenuae, quas calluit, artes,
    (10) Dantiaque aeternum Musica sacra decus,
Et labor occasus rerum scrutatus & ortus,
    Et nivei mores, nec violata fides:
[p. 93]
Et quod pacis amans pacis quoque jura colebat;
    Quo titulo nullus dulcior esse potest.
(15) At tu, quem moesti raptum lugemus amici
    Ad superas dignum serius ire plagas,
Humanis fessus rebus jam pace potire,
    Quam tibi perpetam donet habere Deus.


ELEGIA XIV.
AD
HUBERTUM HOPIUM,
In Gallias abeuntem.

ERgo paras, Hopi, peregrinas tendere ad oras,
    Dux ubi Borbonius sceptra superba tenet.
Ire paras, firmae sedet & sententia menti,
    Teque retardantis fers male damna morae.
(5) I, precor, alitibus (nec jam tua vota moramur)
    I, precor, alitibus, sed rediture, tuis.
I precor, & nullo te Phoebus torreat aestu,
    Nec te deciduis obruat Auster aquis.
Et tibi sit nullis temeratus nubibus aether,
    (10) Et semper puro luceat axe dies.
Interea dum tu clarae miracula terrae
    Aspicis, & pedibus Celtica rura teris,
Formosus dum te Ligeris magnusque Garumna
    Detinet, & memorem vix sinit esse mei,
(15) Te prece, te votis, expotatissime rerum,
    Et desideriis prosequar usque meis.
[p. 94]
Speque tui reditus curas solatus amaras,
    Pars animae, dicam, jam venit ille meae.
Meque parans in complexus redeuntis amici
    (20) E dulci promam vina vetusa cado.
Mox ubi non dubius nostras pervenit ad aures,
    Nuncius, atque animo cura fugata meo est,
Tanta laetitiae tactus dulcedine mentem
    Exsolvam Reduci munera vota Jovi.
(25) Et titulum adjiciam, SALVO HOOGSTRATANUS AMICO.
    O utinam nobis fulgeat ista dies!

<"#ElegiaeII">Continue

[p. 95]

JAMBICA


[p. 96]
[blanco]
[p. 97]

DAVIDIS HOOGSTRATANI
JAMBICORUM
LIBER
_________________

AD
PETRUM FRANCIUM.
SCAZON.

Venuste Franci, magna cura Musarum,
Et cura Phoebi, gloria eruditorum,
Ut mensa nuper, qua tibi fui junctus,
Mentem fefellit, ire quae in leves versus
(5) Debebat, acta spiritu poëtarum:
Quo se moveri sentiunt, ubi Phoebo
Simulque Baccho turgidas habent venas!
Praesente tanto flamine, an deo vatum,
Cantantium praesente virginum biga,
(10) Quid me impedivit, quidve vota decepit?
Vel quid repente faucium gravi thyrso
Afflixit, & novo stupore complevit,
Ictuque grandi corpus omne concussit?
Ignosce, Franci. numinis capax tanti
(15) Non nostra mens est. non eas capit flammas,
[p. 98]
Quîs tu incalescis, impetuque mirando
Par Mantuano carmen intonas ori.
Sic sic stupebam, dum pudor mihi tandem
Me reddere, & movere Musa se coepit,
(20) Sed claudicans, & languidos trahens artus,
Ut lassa cantu te salutet ingrato.
Fallorne? an illa nunc valentior facta,
Me mulcet, atque recreat novo pastu,
Et sic gravato sufficit novas vires?
(25) Jam sentio illud. Jam mihi redit vena.
Et hoc calore, sicut ante, firmatus
Phoebo medenti gratias ago, si non
Phoebi favore Franciique privabor.


II.
JANI BROUKHUSII
Albo inscriptum.
SCAZON.

VIrtutis altae imago, dotibus raris
Instructe pectus, saeculi jubar nostri,
Armate ferro Martio, & tamen facte
Ad pacis artes, grande literatorum
(5) Decus virorum, grande laudis exemplar,
Ocelle vatum, parque Cyntio nomen,
Et nos amicis adjici cupis caris,
Nostraeque chartis expetis manus signum?
En nil moratus obsequor tibi, promtam
(10) Regente amoris impetu mei dextram.
Nigras papyro in candida notas scribo,
[p. 99]
Sed candidas purissima notas servat
Mens in tabella, nulla quas dies perdet,
Usura dum conceditur brevis lucis;
(15) Beatiorem quam mihi facit foedus
Sodalitatis dulce, quo tibi jungor,
Amate multum, amate jure Broukhusi.


III.
THEOPHILO RYKEWARDIO,
Cum Medicorum ordini insereretur.

SIc est. latere non solet mens altior.
Erecta floret, atque in arduas vias
Se conjicit, labore nullo territa.
Illustre semen se propagat latius,
(5) Surgitque in ortus (sic enim decet) suos.
Nunc excitatur Rykewardii vigor
Virtute Patris incliti scientiis;
Qua prole quondam se beatum Rottera
Existimavit, & superbiit sua
(10) Felicitate. calcat istam semitam
Nunc filius, sacrisque Phoebeis vigil
Et diligens polire mentem nititur.
Percurrit omne, quod labor Medentium
Evolvit ingens, quodque naturae penus
(15) Miraculosae detegit cunctis manu
Semper benigna. Quanta dona te manent,
Quîs eveheris mox ad alta sidera,
Alumne Phoebi docte, Musarum decus!
Sed restat unum, quo patescat omnibus
(20) Doctrina rara, pectori infidens tuo,
Certamen. en jam vincis adversarios
Lingua diserta; en Cynthius lauro suâ
Tua cingit ipse gloriose tempora.


[p. 100]

IV.
In Amoenitates literarias vernaculo
sermone editas

A
PETRO RABO.

GAudete Musae, tuque Musarum arbiter
Apollo gaude, & fronde vernanti caput
Tui corona vatis & Mystae tui,
Amoenitates qui tibi hasce consecrat,
(5) Tuumque nomen auget aeternis modis,
Sibique nomen condit aeternis modis.
Namque ille doctus tangere argutam chelyn,
Amoenus ipse, amoena scribit carmina,
Lususque molles, quos poëtarum chorus
(10) Miratur, & multis celebrat laudibus.
Audetque plura, & quicquid antiquum tenet
Facunda Roma, aut erudita Graecia,
Describit in perennibus chartis simul:
Et quicquid orbis in sinu fovet suo:
(15) Et quis furor sit vatibus sacris datus:
Quid nostra distent saeculis prioribus:
Quis arte scribat: quisve plene somniet;
Et quos perenni Fama decantet tuba.
Charitum medulla, Rabe, sic scriptis tuis
(20) Firmare perge nomen, & vitae dies
In plurimis traduc amoenitatibus,
Quas ipsa Mors non deleat telis suis.


[p. 101]

V.
In opera forficis
JOANNAE CURTENIAE.

Miranda forfex, erudita quam manus,
Quam promta versat, artis inventrix novae,
Quae vincit acrem Apellis ipsius manum
Scopaeque, quos jactavit olim antiquitas:
(5) Simulare solers chartula vili suo
Quodcunque mundus continent vagus sinu:
Miranda forfex, num rogatu Cypridis
Te duxit ardens officina Mulciber,
Et liberali numine afflavit tibi?
(10) An Gratiarum triga consensu pari
Largita dotes est tibi suas, ita
Miraculosas ingenî ut dares notas,
Esses ut invidenda cunctis artibus,
Ut tota jam Natura cederet tibi?
(15) Quicquid profecto, quicquid est istud, bona,
Divina sunt, quae fingis, humanum nihil.


VI.
Doctrinam vitae Magistram esse.

SI te voluptas blanda doctrinae tenet,
Si nec laboris abstrahit fastidium,
Constante gressu semitam verae teres
Sapientiae & virtutis, & liber metu
Odioque tristi, caeterisque affectibus,
[p. 102]
Palam beatus exiges tuos dies.
Quin liberatus terreae faecis lue
Ad astra rectum celsa sustolles caput
Sublimis, & mortalium exemtus gregi.
Haec vera laus est, mente complecti sua
Pulcerrimarum divitem rerum penum,
Et promere hinc formare quae vitam queant,
Et erudire regulis prudentibus,
Quae vera falsis separant bonis bona.


VII.
Temporis jacturam gravissimam esse.

REs triste damnum plurimae nobis ferunt.
Dispendiorum cuncta sed qui cogitat
Discrimina, assidetque censor sobrius
Et illa justo pendit aequilibrio,
(5) Jactura, dicet, temporis primaria est:
Fastidiosa sive negligentia,
Quae muneris sit perperam memor sui,
Horae fugaces frugis expertes eunt,
Pereuntque totae: sive perversus labor
(10) Nugas capessit, seque consumti, nihil
Opera recondens sedula dignum. Ruit
Cursu citato Occasio, frontem gerens,
Ut comprehendi possit, instructam comis.
Post calva non tenetur, & semel pedes
(15) Si concitârit, ut fugae se subtrahat,
Plorare serum est. Ludit injectas manus,
Moraeque segnes arguit turpissimae.


[p. 103]

VIII.
AD
STUDIOSAM JUVENTUTEM.

ÆState summus si tibi est gravis calor,
Insanus arva quando Sirius coquit,
Docilis juventa, deficit vigor tibi,
Quem studia poscunt. Ast ubi ferox hyems
(5) Proferre coepit ora, & ingenti gelu
Adstringere undas, totus ut Septentrio
Videatur has migrasse in oras, frigore
Onustus acri, languor obrepit simul
Animis molestus, adferens damnum grave.
(10) Ego morari his torpidis obstaculis
Coacta pubes, sarcies studio novo
Haec damna, ubi aër temperatior redit.


IX.
AD EANDEM.
Parentibus obediendum esse.

AUctoritatem patribus munit Deus,
Vetatque justae detrahi observantiae
Lex fixa quicquam. Gratia excipit bonis
Parere promtos largiter fluentibus
(5) E fonte sacro, & floridos felicitas
Praestat penates missa de celso polo,
Non quae caduca turbidos ortus habet,
Sed firma quae persistit. Hic caelum capit
[p. 104]
Suos colonos, imbuitque gaudiis
(10) Haud destruendis. Ille qui legis metu
Sacrae repulso tendit in contrarium
Graves frementis sentiet poenas Dei,
Post fata non minora passurus mala.


X.
Sapientiam verae felicitatis fontem esse.

JUstum & tenacem consilî sui virum
Scelerisque purum promovet Sapientia
Felicitatis omnis ad fastigium,
Non ambientem gloria vana frui,
(5) Opibusque fluxis atque honorum insignibus
Carere doctum. Victor incedit sui,
Quem Pallas armat. auspice hac sortem premit,
Ejusque calcat munera audaci pede,
Et quod cupido sordidus defert sibi.
(10) Avidum domare spiritum qui sciverit,
Regnum ille regnis omnibus majus tenet.


XI.
Virtutem ignotam jacere.

VIrtus recessu quicquid abscondit suo,
Oculis patere si daretur, pectora
Amore miro incenderet mortalium.
Impellerentur inde, seque nobilis
(5) Studiis palestrae exasciandos traderent.
Hinc quippe surgit ardor haud inglorius,
Erectioris fomes acer spiritus,
Amorque famae fervidus, quae talibus
Curis reponit non caducum praemium.
(10) Virtus sed aestimata pretio non suo
Vilescit inter terreae res indolis.
O inficeti temporis socordia!


[p. 105]

XII.
Omnibus ad virtutem aditum patere.

VIrtus recludit omnibus sacrarium,
Et a palaestra neminem excludit sua,
Qui gaudet exercerier rebus bonis,
Fervente ductus gloriae cupidine,
(5) Ad posteros transire quae feros queat.
Qui non movetur praemio tam nobili,
Debet vocari degener, nec dignus est,
Veneranda virtus quem suo adscribat gregi.
Nam pondus is telluris exigit dies,
(10) Nec mortuus relinquit ullam gloriam.


XIII.
Constantia in adversis.

VIrtutis altae viribus qui nititur,
Immitis audet tela sortis spernere,
Nulloque victus saevientis impetu,
Ad astra celsa tollit erectum caput:
(5) Nec ille plagas sustinet minus datas,
Quam palma ferre, pondus impositum solet,
Quae recta perstat, nesciens procumbere,
Et altiores pressa radices agit.
Constantiae est calcare fortunam pede.


XIV.
In novi anni initio.

CUrsum peregit annus elapsus suum
Fuga tacente, sed parum feliciter,
Reddenda nostrae ratio si vitae foret.
Si quisque verset sedulo examen sui
(5) Censor severus, obvios testes dabit,
[p. 106]
Convincier quîs possit, ignave dies
Sibi perisse, frugis expertes bonae,
Seseque recto deviasse tramite,
Turpemque sparsam moribus suis luem
(10) Sed cum novatum solis exorti jubar
Jam promat annum, spes & apportet novas,
Majore sese alacritate suscitet
Virtutis ardor. Quisque defectus suos
Resarciamus: splendeant mores novi
(15) Post expiatum temporis contagium,
Quod nunc dolemus, fera poenitentia
Ne nos fatiget irritis doloribus.


XV.
Vitae & floris comparatio.

UT flos in horto pulcer aspectu, suo
Nitore pascit lumina intuentium,
Et gratiosa detinet fragrantia,
Cum mane primo ridet exortus dies,
(5) Sed sole sero in pulverem ruit, suo
Orbus decore, pristinaque gratia:
Sic vita nostra est. illius vigor perit,
Cum tristis aegritudinis lues venit,
Aut cum senecta obrepit infirmo pede
(10) Effoeta tandem, & inficit nobis comas.
Quid te ergo mentis inflat elatae tumor?
Spem summa vitae nos brevis longam vetat
Agitare: & aetas aufugit loquentibus.


[p. 107]

XVI.
Primam ab Adamo labem ad posteros transivisse.

PRimo parente nata quae fluxit lues,
Mortalium haeret fixa fibris intimis
Negans revelli, discutique nescia.
Hic fundus, unde fertili propagine
(5) Peccata foeda ivere per cunctas domos,
Ut nulla vitae pars ab luis sit libera.
Per bruta te circumfer omnia, & nota,
Uti quotannis multa veteris exuant
Pellis senectam, seque muniant nova,
(10) Renoventque pennas, atque permutent pilos.
Homo per omnes sordium raptus modos
Errori inhaeret, moris antiqui tenax,
Malae illecebrae perditus dulcedine.


XVII.
Memoriam nostrae originis incitamentum esse ad
Virtutem.

CUm de supremo originem ducas polo?
Quid immoraris rebus hic inanibus?
Quid forma mundi detinet te lubrica?
Potius in ortus surge, mortalis, tuos,
(5) Regnantium nec obstupesce purpuram,
Nec ambitum fallacium clientium,
Pompamque, vulgus imperitum quae tenet.
Haec cuncta celso ridet in fastigio
Sapiens locatus, patriamque cogitat
(10) Humi morari nescius, soli Deo
[p. 108]
Intentus, orbis qui creavit machinam,
Opusque vastum numine aeterno regit,
Nostramque mentem fecit assimilem sui.
O quisquis illam sic gubernat, ut supra
(15) Opes, honores, atque vana caetera
Consistat, ille sequitur auctorem Deum.


XVIII.
Majorum virtutes posteris exemplo esse.

VIrtus parentum, & fama par virtutibus,
Monet nepotes, atque seros posteros,
Splendoribus respondeant domus suae,
Illos & ausis augeant insignibus,
(5) Fucorum adinstar ne suae genti ferant
Injuriam, turpisque delicti notam.
Sic ardor ille heroïcus non spiritum
Remittet umquam, consciusque originis,
Labore spreto celsa quaevis appetet.
(10) Quicunque nudis fretus est nitoribus
Stirpis vetustae, nilque dignum laudibus
Meditatur ipse, degener vocandus est.
Namque ille sese desidi affigens solo
Vivum cadaver ambulat, torpens gravi
(15) Totus veterno, donec hinc inglorius
Tenebrisque densis tectus ad plures abit.


[p. 109]

XIX.
AD
STUDIOSAM JUVENTUTEM.
De vitanda ignavia.

INcumbere aequis ut potest laboribus,
Quos sors cuique destinat mortalium,
Humana mens, suisque curis fungitur:
Sic occupari tota si debet, vices
(5) Nec experitur, unde lenimen queat
Haurire, sentit plurimum fastidii,
Et blandientis otii solatium
Efflagitat, quo fessus esxurgat vigor.
Ignavia autem si placere coeperit,
(10) Peccata crescunt uberi propagine,
Et castitati subruendae militant.
Quicunque vestrum semitam rectae volet
Virtutis ire, vitet hanc morum luem,
Pestem nefandam, criminumque fabricam.
(15) Reges & urbes otium pessum dedit.


XX.
Peccatis hominum iram divinam provocari.

CRevere tanta ubique multitudine
Peccata mundi, & foeda criminum lues,
Ut ira laesi justa se prodat Dei,
Poenasque poscens impio incumbat gregi.
(5) Hinc pestis alto missa de coelo ruit,
Et cladibus grassatus infandis: fames
[p. 110]
Hinc dira gentes vexat: hinc Martis furor
Cruore gaudens, anxiisque matribus
Abominandus impetu saevit fero
(10) Oras per omnes, & labores rusticos
Sternit, trahitque tota cum stabulis suis
Armenta, & implet cuncta questibus loca.
Nec finis ullus: pergimus culpae rei
Redintegratae ruere per vetitum nefas,
(15) Odisse verum improvidi, & sanctam fidem,
Fraudesque amare & perditas libidines.
Eheu quid ultra est? Tempus est retro pedem
Tulisse, & invocasse vindicem Deum,
Ut parcat irae, tamque foedis noxiis
(20) Ignoscat. o clementiae fons unice,
Miserere nostri, & lenibus solatiis
Nos erige, atque libera terroribus,
Qui nostra turbant corda noctes & dies.
Ut labe puri criminum, & vitae integri,
(25) Vanis relictis rebus atque inanibus,
Desideremus te, Deus, solum & tua.


AD
TACONEM HAJONEM HONERTIUM
Quum in Leidensi Academia Theol. Professor
esset renunciatus.

FAcunde praeco, ab ore cujus Amstela
Nuper pependit, scripta cujus enthea
Avida teruntur Christianorum manu,
Virtutis ecce praemium offertur tibi
(5) Magno in theatro. Leida Musarum domus
[p. 111]
Ditare sese dotibus cupit tuis,
Tua & doceri voce fundentis sacra
Ex pectore imo oracla, quîs hominum genus
Christi redemtum sanguine ad coelum vocas:
(10) Et explicando quod Prophetarum canunt
Verba involuta, veritatis in viam
Ducis fidelis creditum tibi gregem.
Te Leida mater Artium gestit frui,
Largumque flumen ingenî novit tui
(15) Justo aestimare censu, & adventu tuo
Cum Patribus Leidana gaudet civitas.
Nos &, sacrati o ordinis magnum decus,
Implete vir caelestibus donis, pia
Nos mente gratulamur hunc diem tibi
(20) Fulsisse, & ut laboribus spiret tuis
Ardente, Honerti, poscimus Deum prece.
Sic in nepotes se propaget posteros
Virtutis & scientiae munus tuae.
Sic & per omnes differat Rumor plagas,
(25) Oblivioso nec premat silentio.


In Obitum
Viri Amplissimi & Gravissimi
SIMONIS MUSII AB HOLY,
Reip. Dordrechtanae Senatoris ac Judicis.

INtegritate pectus insigne & fide,
Valloque honesti roboratum, impellere
Quod sors nequibat seu amica, seu gravis,
[p. 112]
Frons illa fuco tacta numquam subdolo,
(5) Nec lingua menti dissidens umquam suae,
Rigor decorus, quando res sic posceret,
Qualem in Catone Roma laudavit suo
Numaque quondam, patriae constans amor,
Virtutis ille candidatus unicae,
(10) Livore mortis MUSIUS ferae jacet.
Plorate cives: non medela certior
Malo recenti: lacrimae damnum levant.
Plorate Musae, flere si vobis licet.
En ille vester tutor, en custos, Deae,
(15) Permessiarum fidus undarum jacet.
Plorate mecum turba amicorum, sibi
Humanitate quos sua devinxerat,
Quum comiter communis inter liberi
Non indiserti sed jocosi munera
(20) Animaret hymnos sive vestros, seu meos.
Heu efficacis consili vivus vigor!
Heu robur alti cordis, heu scientiis
Incocta mens, prodesse solers civibus,
Themidisque jura strenue defendere
(25) Bonis amica, dura sed semper malis,
Quo fugitis eheu! Urbis immensus vocat
Vos luctus, atque lacrimis modum negat.
Vos vindicanda publicae salus rei,
Vos poscit una moesta voce civitas.
(30) Odiosa pietas nostra si non est tibi,
O anima magna, lacrimis dabis locum.
Quantum dolori pectus intentum sinet,
Animique morsus aestuans curis novis,
Te sempiternis efferemus laudibus.


[p. 113]

Viro Amplissimo
JOANNI DE WITT,
Reip. Amstelaedamensis Judici, quum in
senatorum ordinem esset adscitus.

JAm jam repostum prome Caecubum, puer.
Furere furorem jam mini libet novum,
Quum magnus est amicus (o coelum fave!)
Ad dignitatis culmen evectus novae.
(5) Salve Senator. patria applaudit tibi,
Et praemium virtutibus tuis datum
Agnoscit ipsa. poscit id candor tuus
Sincerus ille, qui tibi nomen dedit,
Ardorque recti & veritatis & fidei.
(10) Hoc Curiam trivere sacratam pede
Pater socerque, & publicae curam rei
Gessere summa laude, summa gloria,
Et posteros habuere devinctos sibi.
O si propinquet iste candidus dies
(15) Qui consulari vestiat te purpura,
Voti supremam tetigero metam mei,
Faciamque Divis, Wittianam qui domum
Tuentur & favore protegunt suo.


[p. 114]

IN
Tertium Consulatum Perillustris Viri
JOANNIS VAN DE POLL.

VAluere vota civium: simul mea
Valuere vota: purpuram induitur sacram
Fascesque sumit POLLIO. Successibus
Laetata voti Musa pene verticem
(5) Superba tollit editi augurii memor,
Et parva gestit esse pars plaudentium,
Et gratulantum consuli imperii decus
Virtute parti. Ut auribus laetis juvat
Audire voces omnium FELICITER
(10) Late sonantum compitorum per vias!
O lux serena! o aureum coeli jubar,
Optatior quo nullus illuxit dies,
Ut Consularis vultus affulsit tuis!
Cressa carere non sinemus te nota,
(15) Sed gaudio indulgebimus (fas est enim)
Et libero pulsabimus terram pede.
Quin jam Senator factus ipso hoc tempore
Paterna servans Filius vestigia
Laxare solido frena gaudio jubet.
(20) O lux beata! o lucidum coeli jubar!
Gaudete cives: ille vester POLLIO,
Amor ille vester, vos amore mutuo
Complexus, ille patriae decus suae,
Summos honores alite aggreditur bona,
(25) Urbisque curas creditae sibi subit,
[p. 115]
Promente plausus Curia plenu sinu,
Et Artium favente doctarum choro.
Adsunt decentes mutuas nexae manus,
Auroque flavas Gratiae vinctae comas:
(30) Quemque imbuerunt rote quondam nectaris,
Quo dives Amstela gratius nihil tulit,
Titulis & auctum honoribus novis vident,
Fremituque festo prosperum celebrant diem.
Prudentia ipsa, cui nihil livor nocet,
(35) Quae cuncta firmat, excubat pro fascibus,
Quos tradiderunt Candor & Fides Viro.
Sic Copia urbem ditat & laetos lares,
Fugiente tutis moenibus Discordia,
Fugiente Fraude, & quidquid e Stygio lacu
(40) Miscere motu cuncta praecipiti solet.
Fallorne? an ipsa mitigat nimbos hiems,
Et suavioris sibilat venti tepor?
Laetantur arva: pascua applausu sonant.
O lux serena! o nubibus liber dies!
    (45) At Tu, verendo purpuratorum patrum
Adscripte numero, nate patriae bono,
Sero precamur in polum redeas die,
Diuque populo laetus intersis tuo,
Quem vi fidelis usque consilii juves.
(50) Sic Patria de te merita consuluit sibi.


[p. 116]

PETRO VLAMINGIO.

LIbrarium vigere si cupis salvum,
Er liberatum vivere à meis diris,
Strozae revertant ad suas rogo sedes.
Cessat voluntas? & tibi paro saevos
(5) Vindex iambos. Ego si sapis, noli
Armare nostras in tuum caput Musas.
Frustra moraris. Cornua ecce jam sumunt,
Et sumta tollunt. Petre mi, tibi dico,
Strozae revertant ad suas rogo sedes.


PETRI VLAMINGII
Responsio ad superius carmen.

Iambus ille vester, ille claudicans,
Strozae revisant clamitans suos lares,
Strozas reducit ad suos tandem lares;
Jam parce ediris desidem librarium,
(5) Librariorum quidquid est pigerrimum,
Seu devovere, seu iambum vindicem
Armare saevus in tibi gratum caput;
Jam parce diris, nec refinge Battari
Quae quondam ad undas tristis evomuit Cato.
(10) Nova ecce veste splendidos librarius
Strozas reducit ad suos tandem lares.

<"#ElegiaeII">Continue

[p. 117]

LYRICA.


[p. 118]

DAVIDIS HOOGSTRATANI

LYRICORUM

LIBER I.
_________________

ODE I.
Se Phyllides laudibus canendis esse imparem.

LAudabunt alii victricia Principis arma,
    Et virtute ingentia capta
Moenia, & adjicient strages caedesque cruentas,
    Me diversa sonare juvabit.
(5) Me nec percutiunt tam fortis robora dextrae,
    Nec Mavortis praelia duri;
Quam dulcis oculi, quam frons, quae purior omni
    Marmore mentem detinet omnem,
Quamque os dulciloquum, pectusque, genaeque rubentes.
    (10) Me divinae gratia formae
Subducit mihi: me concepti corde calores
    Solam Phyllida dicere cogunt.
Sed dum carmine dilectam nimiumque cupitam
    Pro meritis celebrare laboro,
(15) Spes mihi mista metu magno dilabitur omnis,
    Atque leves vanescit in auras.
Scilicet humano cantari nolit ab ore
    Par coelestibus illa Deabus.
Huic operi vestrum est, huic indulgere labori,
    (20) O sanctissima turba, Camoenae!
Haec vobis cantanda, Jovis quae digna favore
    Invidiam meruit Cythereae.
Haud opis est nostrae canere hanc, quae Cyprida vincit
    Vultu insigni, & dotibus altis.



[p. 119]

ODE II.
DE EADEM
Se ejus amore uri.

IN me totus Amor suas
    Vires exeruit, totaque pectora
Mollis flamma vorat mihi.
    Eheu assiduis uror ab ignibus!
(5) Me totum mihi surripit
    Ardentem facies Phyllidis aurea,
Et frontis nitidum decus,
    Vivacesque oculi, sidera lucida.
Eheu spicula quae meis
    (10) Haerent visceribus! quis mihi temperat
Spem nuper validam metus!
    Virgo, siderei deliciae poli,
Virgo, deliciae meae,
    Tandem, cara, meis pone doloribus
(15) Finem, & tristitiae gravi,
    Quae de nocte facit me gemere & die.
Si serves animam meam,
    Quae sors, Phylli, mea sorte beatior?



ODE III.
PHILIPPO FRIESTIO,
ET
MAGDALENAE BRUINVIS.

QUid hora cessas, quae rapidis rotis
Curris per omnes praecipitans dies?
    Quid gaudium optatum moraris,
        Improba, laetitiamque Sponsi?
[p. 120]
(5) Ah hora, tandem curre citatius!
Redde expetitae tempora vesperae.
    Ah conde vultum, Phoebe, conde!
        Cede locum nitidae sorori:
Sponsum favore ah prosequitor tuo,
(10) Qui corde languens uritur intimo.
    Sponsam & tenellam. En ardet ipsa:
        Illius en amor est medullas.
At hora venit, gaudiaque attulit
Sperata tandem, donaque Cypridis
    (15) Turbanda jam nullo dolore.
        Attulit & placitos lepores
Risusque molles. Currite, currite,
Sponsi beati, ad tanta levamina
    Laboris & curae voracis,
        (20) Quîs hominum scatet usque vita.
Abite Sponsi: Carmina non mea
Vos detinebunt, auspiciis bonis
    Precata vobis faustitatem,
        Et nitidos sine nube soles.
(25) Bellate sponsi, & dulcia praelia
Pugnate semper multiplici modo.
    Hinc sponsa vincat, vincat inde
        Sponsus, ut assiduos triumphos
Ferant uterque. O tempus amabile!
(30) Exlex voluptas addere quid potest?
    Sint gaudia haec illaesa semper,
        Dentque brevi lepidos nepotes.



[p. 121]

ODE IV.
HADRIANO HOUTENO,
ET
PHILIPPINAE MUNKERAE,
Sponsis.

EXpertus nuper fluxos Houtenus amores
    Decreverat vitare virginum choros,
Exosus genus invisum, fraudesque dolosque,
    Saevasque curas & dolores anxios.
(5) Ergo ad Piëridas rediens solitosque labores
    Discussit haec venena mente provida.
Consilium contemsit Amor, celerique sagitta
    Trajecit istud cogitantis pectora.
In flammas abiit rursus; rediere dolores,
    (10) Insomniumque tormina atra noctium.
Jamque per Harlemios campos & devia rura
    Errabat ictus vulnere infelix novo:
Et frustra gemitus, frustra suspiria tristi
    Permista fletu duxit imo pectore;
(15) Donec amatoris casus miserata Dione
    Dulci dolentem leniit solatio.
Ecce Deae monitu Munkera arrisit amanti,
    Et arsit, unum vulnus* in venis alens.
Junguntur sponsi, doctorum sanguis uterque,
    (20) Celebrantque festum Virgines novem diem.
Felices maneant ambo, factique parentes
    Docta beatam prole fulciant domam.



[p. 122]

ODE V.
Angitur PHYLLIDIS desiderio.

QUando erit, ut dulci conjunctus foedere tecum,
    Te, cara Phylli, perfruar?
Quando erit, ut detur tristes finire dolores,
    Quîs differor medullitus?
(5) Non tibi sunt durae ferri de semione venae,
    Nec pectum est tuum silex.
Nec tibi crudeles admôrunt ubera tigres,
    Nec protulit te Caucasus:
Sed genetrix, grata quae te dulcedine morum
    (10) Formavit assimilem tui.
Quid igitur pereo? Miserum cur spernis amantem,
    Odioque prosequeris truci?
Parce, precor, dicarque tuo vixisse favore,
    Et esse redditus mihi.
(15) Sic te Cypris amat semper, Charitesque decentes,
    Et augeant dotes tuas.



ODE VI.
AD
PHYLLIDA.
Formam virtute decorari.

QUae mens est sceleris conscia nullius,
Sed morum nivea fulget imagine,
Virtutisque sedula semitam,
    Immortale gerit decus.
(5) Haec, Phylli, exsuperat purpureas genas.
Haec longe exsuperat labra corallina,
[p. 123]
Atque astris oculos Oebaliis pares,
    Et frontis tenerae nives.
Quicquid corpus habet, deficit indies,
(10) Et vanae species praetereunt pede
Veloci. Haud sapiat, qui breve gaudium
    Longis anteferat bonis.
Sed nil gratius est, nil speciosius,
Quam si forma decens, quae tibi contigit,
(15) Et virtus propriis freta coloribus
    Incedunt parili gradu.



ODE VII.
FRANCISCO ZWANEVELDIO
Sponso.

NUnc votis, Francisce, tuis Cythereïa mater
    Afflavit, & volucris puer.
En venit illa dies, qua fastus ponit Elisa,
    Fastidiumque pertinax.
(5) Jamque pari tecum pectus succensa calore
    Te blanda restituit tibi.
O felix longe ante alios, mille oscula junge,
    Et juncta post mille oscula
Disce tuae in gremio nova bella movere puellae,
    (10) Ut inde victorem Venus
Ornet, odorata & cingat tua tempora myrto.
    Sic mutuis in gaudiis
Te precor ut faciat proles numerosa parentem,
    Tuamque prosperet domum.



[p. 124]

ODE VIII.
In discessum*
GLYCERAE.

TElluris Batavae decus,
    O urbs Amstelia, ô noblis urbium
Regina, illecebris tuis,
    Per quas attonitos percutis hospites,
(5) Discessu Glycerae cares.
    Nom jam me capiunt strata nitentia,
Non jam frontibus aedium
    Qui fulget varia splendor imagine.
Omnis jam periit tibi,
    (10) Qua cunctos recreas, Amstela, gratia, &
Sordent deliciae tuae.
    En nymphae lacrimas & gemitus cient,
Nec desiderium ferunt
    Dilectae ante alias triste puellulae.
(15) Dulcis turba Cupidinum
    Te jam deseruit, te Venus aurea,
Et suavis Charitum chorus.
    Non ultra tepidis fota Favoniis,
Languent tota rosaria.
    (20) Moerent assiduis laesi Aquilonibus
Horti, duraque frigora
    Ingratam fluviis injiciunt moram.
Nec solus jubar aureum
    Vinctos expediat, cum Glycerae jubar
(25) His se proripuit locis.
[p. 125]
    Ab cursu celeri, cara, revertere,
Omnes praecipitans moras:
    Ut cursus redeant fluminibus sui,
Hortis ut redeant nitor,
    (30) Ut rursus niteant laeta rosaria;
Ut dulcis Charitum chorus,
    Et ridens Venus, & turba Cupidinum
Dedertum repetant solum.
    Ppscunt assidua te prece virgines,
(35) Te votis pueri vocant.
    Urbi namque potes reddere patriae
Et lucem & solitem decus.
    Cum vultu aethereo cuncta animaveris,
Fulgebunt melius dies.
    (40) Plausus laetitiae surget ad aethera.



ODE IX.
Deliam duritiae incusat.

IMis medullis uror, & jecur meum
    Liquescit igne torrido.
At igne nullo pertepescit Delia,
    Teloque tacia plumbeo
(5) Secura ludit heu meos casus graves,
    Curasque, quae me differunt.
Ah mitte tandem, Delia, hanc superbiam,
    Altumque pone spiritum.
Perire flammis, dura, me vides meis,
    (10) Lentaque tabe confici.
Rupisque adinstar, ira quam tundit maris,
    Immota perstas, nescia
[p. 126]
Precibus moveri. Dura, formosum tege
    Vultum, si amari non cupis,
(15) Et abde cuncta, quae movere me queunt,
    Erras, Amante si putas,
Nomen futurum de triumphato tibi.
    Nam mitibus de moribus
Animoque miti provenit meritus honor.
    (20) Resipisce tandem, Delia,
Ne te fatiget sera poenitentia,
    Tristis senectus cum rosas
Istas genarum tollet atque iris decus.
    Amare disce, dum viget
(25) Tibi juventus. Labitur cito pede
    Revocabillis nulla prece.



ODE X.
Deliam sibi pro Musa futuram.

VAlete Musae, Numina inania,
Valete lauri, sertaqe Delphica,
    Mî myrtea crines corona
        Aetherea inplicuit Dione.
(5) Valete Musae, cum mihi pectinem
Argutiorem Delia temperet.
    Me molliores illa cantus,
        Me fidibus docuit canoris
Sonare, pronis quod bibat auribus
(10) Primis juventus tacta caloribus:
    Mentemque praeceptis sequacem
        Illa mihi facilis polivit.
[p. 127]
Hinc bella fortis canto Cupidinis,
Facesque & arcus: hinc ego lumina
    (15) Genasque, candentemque frontem,
        Quae teneras decorant puellas.
Per te poëtis, Delia, mirescor,
Turbaque monstror praetereuntium:
    Meumque crebro dicta cantu
        (20) Amplificas celebrasque nomen.



[p. 128]

DAVIDIS HOOGSTRATANI
LYRICORUM
LIBER II.
___________________



ODE I.

FRIDERICO AUGUSTO II.
SERENISSIMI AC POTENTISSIMI
FRIDERICI AUGUSTI I.
ELECTORIS SAXONICI,
NUNC
POLONIAE REGIS,
FILIO PRIMUM GENITO,
GENETHLIACON.

HEroës, superum propago, clari
Heroës, rutilo polo recepti,
Virtus Martia quos celebrat, olim
Late conspicuos honore multo,
(5) Insignes titulisque laudibusque;
Eia cernite parvulum nepotem
Implentem aëra fletibus tenellis,
Pignus grande faventium deorum.
Eia nascitur aspicitque lucem,
(10) Et refert facie suos parentes:
[p. 129]
Sed virtute, sed arduo labore
Durae militiae, artibusque pacis
Hos olim referet. Vigore quanto
Ocelli radiant, genaeque dulces!
(15) Ut gaudet modo Dresda, verticemque
Tollunt aetheriae sub astra turres!
Ut gaudet modo Misnia universa!
Ut Germania nunc triumphat omnis!
Illustres animae polo receptae,
(20) Aspirate mihi diem canenti,
Qua non gratior ulla fulsit umquam.
En, en auguror. Ilsa frons decora,
Hic vivus color, hae rosae genarum
Omen indolis exhibent futurae;
(25) Qua vobis similis Patrique magno,
Forti pectore, strenuaque dextra,
Victor magnificos aget triumphos.
Talem Graecia laeta prodeuntem
Vidit Castora luminis sub oras,
(30) Alcmenaque satum; decusque Trojae
Talis extulit Hector ante vultus.
Hic est, qui Patriis decorus armis
Contundet Geticas brevi catervas,
Lunae cornua Thessalaque franget.
(35) Hic est, per gladios ruens & ignes,
Qui Celtae rabiem trucis domabit.
    Salve parve puer, puer Parentum
Longae deliciae, tenelle salve,
O coeli labor! ô amor deorum!
(40) O desiderio petite multo!
Gratantum sonus & tibi faventum
Implet compita laeta. Te futurum
Tui praesidium decusque saecli
[p. 130]
Clamant omnia & omnia augurantur;
(45) Natalemque tuum secundat aether.
Cresce, spes patriae salusque, cresce.
Felix cresce puer, favente coelo
Dum Patris solio sedebis olim.
Te nascente Pudor, Fidesque cana,
(50) Et Fas, & Pietas, Amorque recti
In terras redit, aureique soles.
Te nascente viget renata tellus,
Quam, foedis Aquilonibus fugatis,
Demulcent animae Favoniorum.
(55) Te nascente novi repente lactis
Eunt flumina, nectarisque fontes.
Felix cresce puer, tenelle cresce
In dotes genitoris, atque Matris,
Quam Candor, Pietasque vera, numquam
(60) Inventura parem, Benignitasque
Dîs miscent superis, locant olympo.
Felix cresce puer, novosque plausus
Disce noscere Saxonum tuorum,
Et tot milia gratulationum.
(65) Et dum, sepositis ubique curis,
Adsunt agmina festa Gaudiorum,
Dum laeto tibi ridet ore Mater,
Risu noscere disce & ipse matrem.



[p. 131]

ODE II.
Viro amplissimae dignitatis
DIDERICO BAS,
Urbis Amstelaedamensis secundum Consuli.

DUm vota poscit omnium hic honor novus,
    Recensque parta dignitas,
Silere Musas laeta nec sinit dies,
    Se civibus plaudentibus
(5) Thalia nostra jungit, & voces pias
    Plaususque continuat suis.
Insignibus te rursus auctum fascium,
    Et Consulari purpura
Omnis celebrat civitas, & debitis
    (10) Te prosecuta laudibus
Non parva sentit gaudis, & FELICITER
    Late sonat per compita.
Nitere sol videtur ipse clarius,
    Et ire gratior dies.
(15) Debetur haec virturibus merces tuis,
    Debetur haec constantiae
Et aequitati, quae tuum pectus tenet,
    O faxit, ô faxit Deus,
Magnanime Consul, ut tibi dies fluant
    (20) Semper beato candidi:
Ut jam reducta pace non fallax Fides
    Firmetur & Concordia,
[p. 132]
Concordia, hoc gratata quae decus tibi
    Sese applicat lateri tuo;
(25) Tuisque depellatur auspiciis procul
    Fraus omnis, & Discordia.
Sic te fruaris, ferus in coelum redux,
    Constanti amore civium.