Deelbestand Ton Harmsen

Dit is een onderdeel van BarlaeusEpistolae.html. Klik hier voor het hele document.

ecori fore. Quare, si quod est erectae eruditionis apud vos precium, est autem maximum, audito hunc loquentem publicè, & qua valeat dicendo & docendo gratia experiamini. Eligi in Professorem non cupit, priusqum se vobis, Professoribus, & studiosis pro- [p. 601] baverit. Vale Vir amplissime, & in Patriae ac Academiae decus commodumque diu vive. 2 Maji, 1635.

293.
CORNELIO VANDER MYLE.

LEgi cum voluptate dissertatiunculam eruditam & amoenam Gabrielis Naudaei, de Medicorum mendaciis officiosis. Omninò sum in illa sententia, licita esse, non minus quam licitum fuit obstetricibus Aegyptiis simili mendacio fallere Pharaonem, Exod. 1. Disputant tamen super ea re Theologi & Philosophi. Illorum non pauci omne mendacium damnant, & mortale esse volunt, juxta illud, Lingua quae mentitur, occidit animam. Horum nonnuli urgent, voces institutas esse ad significandas suas res, mentientes vocibus ad alienam significationem abuti. Sed & hi & illi superstitiose rigidi sunt, cum actionum secundae Tabulae regula sit Charitas proximi, cujus in istiusmodi officiosis mendaciis salus commodumque quaeritur. Iocosa & perniciosa meritò damnantur. Ad illud, quod leges pag. 9. non potui non subridere. Citat <"Horatius.html#epistula201v115" target = "new"> versiculum hunc:
[p. 606]
— Quod Medicorum est,
Promittunt Medici, tractant fabrilia fabri,
quem Divi Hieronymi esse ait in Epistolis, cum sit Horatii Flacci Epist. lib. 2. Epistola 1. qui certè Poëta nihil minus fuit, quam Divus & Hieronymus, quod mecum credis. Exemplaria duo Orationis meae de Animae Humanae admirandis mitto, ut ad illustrissimum Molinum transmittas. Gallorum primis successibus gratulor. Multum est in limine belli rem benè gerere, uti pessimum in limine impingere, quod nuper Cardinali Infanti accidit, frustra tentato munimento Philippino. Uxoris meae morbus magno meo, & liberorum dolore, nihilo adhuc est mitior. Quin potius, nisi Deus avertat, magna mala afflictissimae matri minatur. Ex summis capitis doloribus qui miseram excruciarunt, & subsecuto abortu, nata est mentis & rationis quaedam diminutio. Nec enim loquitur, nisi rogata. Rogata non respondet, nisi Verbulo. Adhaec brachium & crus dextrum stupent, & sine motu jacent. Nec tamen paralysis est, cum partes doleant. Deus Opt. Max. matronam optimam, & oeconomam sagacissimam pristinae incolumitati, meo familaeque meae commodo restituat. Vale Vir nobilissme, & uxorem liberosque à me saluta. Amstelod. 26 Maji, 1635.

294.
DOMINICO DE FEENSTRA.

NEc de morbo, nec de morte parentis tui quicquam inaudiveram. Primus tu rem tristem nuncias, quae licet te matremque propius tangat, me tamen non leviter affecit, qui amico privatus jacturam feci ingentis boni. Amicitiam mecum coluit candidè & prudenter, ut non necesse sit te de literis, scriptisque ad me missis sollicitum esse. Solatia si à me petis, cogita ea lege omnes nos nasci, ut moriamur. Et bene cum illis actum esse, qui vixerunt bene. Talium mors instar victimae est gratae in naribus Domini. Ivit ad ea loca, ad quae viam monstravit auditoribus suis & sibi. Ivit fide in Christum, ivit pietate & sincerae religionis studiis. Repetiit servum suum Dominus, quem vineae praefecerat; & repetiit eo tempore, quo invenit operantem & docentem. Tuum erit forti & Christiano animo hanc domesticam calamitatem ferre, quae per vices omnium est. Si vestigiis optimi doctissimique parentis institeris, si eundem bonae conscientiae callem presseris, eris matri solatio & subsidio. Et videbitur in te renatus pater, qui divino consilio denatus est. Quod doctoratus inn jure gradum expetis, rem facis tua indole dignam, animoque ad majora contendenti. Illum tibi tuisque salutaren esse velit summus artium ingeniique largitor. Carmen quod petis, mittam tempestivè. Vale lu- [p. 608] venis doctissime, & si me amas, Deum, pietatem, doctrinam ama. 2 Iun. 1635.

295.
CORNELIO VANDER MYLE.

MAximus justissimusque dolor habet familiam meam, me ac liberos. caret illa rectrice sua, ego charissima conjuge, liberi propensissima matre. Iam convalescebat, per aedes bacillo innixa ambulabat, ut de morbo triumphatum videretur. Cum ecce elapso proximè die Martis, qui hujus mensis fuit 19, novo paroxysmo circa meridiem corripi coepit. Medicorum alii apoplexiam validam esse judicabant, quibus ego assentior: alii catarrhum suffocantem illapsum in pulmones & cor. Videbamus aegram, sensu, motu, rationis adhaec usu privatam, aderat stertor anxietasque pectoris summa, quae omnia intra horas duas, frustrà adhibitis clysteribus & cucurbitulis, illam exstinxerunt, sine ullo doloris, qui appareret, sensu. Steterunt mecum attoniti Medici, nec causam tam subitae & funestae mutationis conjicere potuerunt. Non conquerar impatientius. Quia à Domino factum est istud, qui vitae in nos mortisque habet arbitrium. Iam philsophia è schola & pulpitis in domos transferenda. Iam quae aliis suggessi solatia, mihi quoad possum ingero. Verum cum nihil humani à me alienum putem, per intervalla afficior valde, ut de me quoque verum sit dicere, Sic fatur lachrymans. Erigo me liberorum causa, quo- [p. 609] rum interest, me non dejici animo. Heri qui 22 fuit Iunii eam extuli. Nolui haec N.T. ignorare, quam non minus rebus meis adversis, quam secundis affici scio. Inter hos dolores haec paucula semianimi exciderunt:
Scribere chara tuos cupiebam Barbara manes,
Dum mediis coepi versibus ipse mori.
Ne pergam, clamat soboles. superesse parentem
Sit satius, quam te, me moriente, cani.
Vale Vir summe, & Dominam vander Myle liberosque saluta. 23 Iun. 1635.

296.
EDUARDO HERBERTS.

ILlustrissime Domine,
Tradidit mihi librum tuum de Veritate doctissimus Doreslaus. Exosculatus sum munus istud literarium non uno nomine. Precium illi conciliat autor, titulus, & ille, per quem voluisti ad me deferri opus gravissimum, exactissimumque. Gaudeo in Britannia Philosophari Barones, & ad studia nostra se demittere grandes illustresque animas. Gaudeo philosophiam non illis solum cordi esse, qui longa stola ambulant, hoc est, umbraticis doctoribus, sed & viris in lucem positis, quosque dignior fortuna secrevit populo. Nec minus recreor augusto Veritatis vocabulo, ad quam assurgat ipse è curuli sella Cato. Demersam illam in profundo puteo dicebat Plato: inveniri non posse Pyrrho, probabilem solum esse Academicus: inve- [p. 610] niri posse, certamenque esse & immobilem Dogmaticus. Tu, vir summe, dogmaticorum sententiae affinis, non inveniri solum eam posse doces, sed & oculis lectorum nudam objicis. Legi pleraque. nec aliena te dicere & sentire ab Aristotele & Peripateticis statuo, licet alia forma orationis, & mutatis vocabulis, quorum majestate & elegantia gratior es lectori, & admirabilis magis. Ubi dissentis, facilè te dissentientem fero, cum & hoc inter Veritates communes sit, non idem omnes sentire. Philosopharis liberè, nec in aliorum verba juras, non ut solum in territorio tuo, sed & Philosophorum regno Baronatum exerceas. Qui uti libertatis civilis est studiosissimus, ita pari libertate de vero judicat, nulli vel beneficio vel metu obnoxius. Quibus stipendiaria est veritas, anxiè loquuntur; & licet sentiant secus, linguam calmumque falso mancipant. Ideò utilia sibi loqui malunt, quam vera. Tu in libertatis regno natus ea scribis, quae nec foedam servitutem, nec licentiam effrenem sapiunt. Simul & candide philosopharis & prudenter: acutè & religiose: doctè & piè. Pro libro animum hunc doctrinae tuae admiratorem devoveo. Tu Doreslaum, quem ob eruditionem, facundiam, probitaes & canodrm dliexi semper, amare perge. Ita me, ita illum, virtutesque quas recensui, tibi devincies. Vale Baro illustrissime, & nobilitatis splendorum sapientiae radiis porrò illustra. Amstelod. 24 Iun. 1635.

[p. 611]

297.
ADRIANO PLOOS.

LIterae tuae afflicto familiae meae statu, & gemitus mihi expressere, & solatia attulere maxima. Nec enim his locus, nisi cum dolemus. tunc autem dolemus, quoteis sublati ex oculis boni memoriam refricat officiosa amicorum pietas. Amisi conjugem & matremfamilias laudatissimam, tot liberorum parentem, quos dum adspecto, conjugii suavissimos fructus & matris in singulis imaginem contemplor. Non incuso Deum, quia suo jure suum repetiit. Non naturam, quia mortalem eam genuit. Accidit mihi, quod quibusvis accidere potest. Si divina oracula consulam, cingor nube rationum, quibus animum ad patientiam componam. Si humana, sufficit vel unus Seneca moderando dolori. Si ad Poëtas deflectam, est apud Statium Poëma in obitum Priscillae, quod fractum moerore pectus validissimè mihi munit. Illud disco, non magni esse laboris de mortis contemptu, & patientia philosophari, at illam sibi imperare, maximi. Aliud est Stoicismum acutè dictis interpolare, aliud vita exemploque profiteri. Quàm cordate ubique de rerum adversarum tolerantia disserit Cicero. at quam impatienter fert suorum obitum. Quanquam me philosophum voces, possum tamen, quae mea est imbecillitas, valde affici. Quanquam Theologum, sentio nihilominus Theologiae responsare conjugalem flammu- [p. 612] lam. quanquam Poëtam, agnosco lubens, jam cum vena languere pristinam animi vim. Disertus satis sum in leniendis amicorum malis, at in meis penè obmutesco. Illud tamen à Theologiae studio impetravi, ne volutati divinae velim obluctari: à Philosophia, ne mihi immodicum dolorem exprobret ratio: à Poësi, ut malorum sensum jucundissimis studiis pergam lenire. Accedunt his monita tua & amicorum, quibus tanquem fulcris erigor, ne collabascam. Tibi, vir summe, gratias ago maximas, quod subductum te publicis curis mihi solando impenderis. Expertus disco me à te amari seriò, qui in utraque fortuna vel gratularis laeto, vel condoles afflicto. Vale. Ipsis Cal. Iul. 1635.

298.
PETRO CUNAEO.

CUm hinc discederes, cognatorum charissime, à mortualibus uxoris meae p.m. petebam, uti liberos tuos ad nos mitteres, non solum ut amicitiae inter nos dudum cultae haeredes sint ex te & me nati, verum etiam, ut recentem adhuc tristitiam tum meam tum liberorum, praesentia sua, alloquiisque discutiant. Erit illis hîc benè. At, quod maximè velim, ipse cum uxore veni, cum voles, & apud me, quandiu voles, morare. Feriae instant, ut totus tibi tuisque vacare possim. Audio vires apud vos indies capere luem epidemicam, ut omnino consultum sit, te aliò transferri, & aëre frui salubriore. [p. 613] Urbs haec nostra, licet populosissima, ab isto malo immunis etiamnum esse creditur. Excipiam te sobrie & frugaliter. Si voles, ex praescripto tuo edes & bibes. Nec deerunt amici, quibus tempus fallamus. Ego hac urbis vestrae facie cavebo diligenter, ne vos invisam. Magis jam de valetudine mea sollicitus sum, quàm ante, idque liberorum causa, quorum solatium omne in uno me repositum videtur. De rebus publicis nihil scribam. Lentius procedunt res nostrae in Brabantia, nec promovemus multum. Votis juvamus conatus Principis, quando aliter non possumus. Vale. 7 Quintil. 1635.

299.
THEODORO SCHREVELIO.

QUae mihi sufficis solatia, Schreveli doctissime, istiusmodi sunt, ut levando quidem dolori faciant, at non penitus tollendo. Altius namque animo haeret pristini amoris, & conjugalis flammulae memoria, quàm ut eam exuere possim, etiamsi velim maximè. Amisi thori sociam, prosperae & adversae fortunae consortem, quae difficillimis temporum nequaquam animo dejecta, me familiamque virtutibus, supra sexum suum erectis, suffulciit. Non ignarus es harum rerum. prudentiam ejus domesticam, liberorum curam, in me affectum perspexisti. Doluisti non semel nobiscum. Rursum gratulatus es non semel meliori fortunae redditos. Et quod amicorum est, credidisti tibi benè esse, [p. 614] cum esset nobis, nec non malis nostris, tanquam communibus, ingemuisti. Sentio, sentio quam longe absim à Stoa, quam non sim anáisthêtos. [sensus expers.] Quocunque oculos verto,
Ante oculos morientis imago est,
Et mecum totos ambulat illa dies.
Haec humana sunt, & fragilitatis nostrae certissima documenta. Nec minus sapientiae praeceptis castigo querulum amorem, & illud cogito; Depositum nos Dei esse; peculium suum repetere Creatorem, cum libet; mortis necessitatem vitae nostrae condicionem esse & terminum: illam tot mundi hujus malis calamitatibusque subductam, Deo & Christo Servatore propius frui: aliter necti copulam conjugalem, aliter solvi. Illud duorum esse, hoc singulorum. Et quae alia vel sanctior scripturarum doctrina, vel naturali lumine subnixa ratio suggerit. Ab omnibus illud non aegrè impetro, ut flaccescentem subinde animum erigam, dolorem flagellem, ac divinae providentiae fatoque acquiescam. Vale Vir clarissime & amicissime, & amare perge amicum veterem, & sine fuco tui studiosissimum. Uxorem liberosque omnes saluta. 15 Iul. 1635.

300.
CONSTANTINO HUGENIO
de conjugis obitu.

EX quo in Eburones, Tungros, Grudios movit illustrissime Princeps, me domestica calamitas exercuit, praestantissime Hugeni. Iam [p. 615] victoriarum spe erigebar, jam argumenta Panegyricae laudationis animo praeconcipiebam, cum Deo Opt. Max. visum fuit, charissimi me pignoris acerbissima jactura mactare: Turtur sum sine compare, sine vite ulmus, sine socia ambulator. Cum Auroram adspecto, doleo miser Tithonus non exurgere Thaumantiam meam. Cum diem oculis usurpo, queror cum Apolline Leucothoen meam, terris eheu defossam, non ultra vivere. Cum advesperascit, frustra quaero Venerem meam Adonis. At cum nox mumdo incubat, Morpheus sum, & veteris maritae vanis amblexibus haereo. Ita omne mihi tempus per moestas cogitationes, suspiria, & querelas abit. Testes sunt querimoniarum libri, lachrymarum prandia & coenae, singulutuum cubile. Excussus à manu calamus, quo Principem, quo te virtutesque tuas ceccini, aret plane nec sepiam imbibit:
Iam querimur crassus calamo quod pendeat humor,
Nigra quid infusa languescat sepia lymphâ.
Chartae, ut lineas Poeëticas fugiant, in rugas se & plicas contrahunt. Languet ingenii vigor, & velut amissa Polla olim Lucanus, caret incentrice sua tuus vates. Ruunt sine lege numeri ob ereptam Terpsichorem. Periit accentuum discrimen, quia omnes mecum baryptonoi [gravitoni] sunt. Nullus sibi pes constat, quia vacillat meus. Horrent syllabae, quia omnes luctus nostri consciae stupent & mutuae sunt. In Heroico carmine destituor ab amoeniore dactylorum saltu. [p. 616] In jambis plus quam postremâ syllabâ claudico. In elegia hac ipsa sum flebilior. In lyricis nimis sum remissus. In dithyrambicis non uno loco sto, nec epanodon, aut stropham, vel antistropham scio. Quis Apollo veteres dabit in carmine vires? Quae Pallas dicet extinctam Pallada? quae Thalia sufficiet dicendis ejus laudibus, quae pia fuit sine fuco, casta praeter seculi morem, modesta sine affectatione, facunda sine garrulitate, faceta cum oportuit, prudens ad invidiam sui sexus, re familiaris administra in exemplum, mariti amans sine petulantia, liberorum citra indulgentiam. Si Orpheus essem, revocarem hanc Eurydicen, si Admetus essem, facerem ego, quod fecit Alcestis,
Spectares subeuntem fata maritae Barlaeum.
Si Antonius essem, non minus Barbarae meae, quam ille Faustinae, divinos honores decernerem. Nuper à gravioribus studiis animum remissurus, deflectebam in amoeniores Pegasidum recessus, modo in Anacreonticos lusus, modo in Veneres Catullianas, Tibulli vel Propertii delicias; aut quoties placerent recentiora, in Secundi Hagiensis basia, aut Otiorum tuorum libros. Iam postquam laeta omnia displicere coeperunt, malo haerere in Tristibus Nasonis, Statii epicediis, vel lachrymis I. Scaligeri. Quin adeò delector fatali apparatu, & flebili scena, ut cuperem mecum flere amicos omnes, & ad animum revocare, quae me solum tangunt. Cuperem videre Belgas atratos omnes, squallidos, luctu & [p. 617] moerore fractos, ut rerum undique miserandarum adspectu fruerer liberalius. Cuperem perpetua note tegi Solem, nec illum diem unquam candidum mortalibus oriri, quo mea lux, mea vita, mea voluptas occidit. Cuperem illam horam praesidi coelo, & fastis aeternum expungi, quae postrema fuit dilectae meae, & suprema meis gaudiis. Utinam memorem mihi vitae anteactae mentem extingueret Lethe aliqua, ne meminisse queam, ô mea Barbara, tot blandiloquiorum, soliloquiorum, solatiorum, quibus erexisti fatiscentem non semel maritum. Tu à studiis festo imperasti remissionem. Tu toties scribentem in lectulo tulisti patienter, & thalami officia donasti Apollini. Tu meditabundo optimarum saepè cogitationum argumenta suppeditasti. Tu à Scholarum spinosis quaestionibus morosiorem recreasti sereniore vultu. Et inter haec ibas inter liberos mater sedula, quae ad animi & corporis cultum faciebant, curabas gnaviter, ne domui suus nitor, proli sua elegantia, mensae frugales epulae deessent. Fuerint grandes Corneliae, Semproniae, Porciae, Claeliae, Liviae. Etiam hic Dî Deaeque habitant. Mihi non minor illis heroinis fuit mea Barbara. Mihi inquam, nec enim matres Gracchorum magni facio, aut eas, quae curtum torquent enthymema, aut historias sciunt omnes. Illa Porcia mihi est, quae maritum audit. illa Cornelia, quae soboli vacat. illa Sempronia, quae tenui deducit stamina fuso. illa Claelia, quae carceribus fidei conjugalis constringi amat. Illa [p. 618] Livia, quae sine dolo & fraude blanditur. illa Faustina, quae rem familiarem auget, nec sordida est. Talem dederunt fata, talem abstulere. At quot virtutes ejus cogito, tot damnis, tot doloribus premor, quos si confundere velim, prope est, ut ab onmibus obruar: si distinguere, pluribus modis miser sum. Quot excellebas honestae matronae muniis, tot mereris vatum encomia, quae solverem ipse grandi Poëmate, nisi hinc maritalis modestia obstreperet, hinc silentium imperaret crudus recensque dolor. Nec desunt tamen, mi Hugeni, solatia. quibus levem haec mortalitatis dispendia. Adsunt ad manum Epictetus, Seneca, Tullius, adsunt Boëtius, Petrarcha, è quibus disco: nihil immortale ex mortalibus nasci; crudelitatem fati, si ita Christianos loqui sit fas, aequalem esse omnibus: stolidum esse, nil profuturo gemitu pectus deducere: accusari posse fata, non flecti, non mutari: non debere Philosophum, qui consolator est aliorum, moerori indulgere: sapientis esse, iis carere posse, quae amavit maximè: contumacissimum etiam luctum tempore atteri. & quae sunt alia, quibus aegrae mentes ad sanitatem revocantur. Adest ad manum Codex sacer, qui, praeter illas Ethnicorum graves sententias, providentiae divinae motus occultos edisserit explicatius: fidei vitaeque honestioris praemia promittit morientibus, & resurrectionis spem indubiam* facit piè defunctis. Docet ille Dei, Angelorum, & tot sanctissimarum animarum con- [p. 619] spectu frui mortuam: non illic mortalitati, non egestati, non querelis, non lachrymis locum fore. Fulgere pios ut sidera; laetari sine intermissione, opulentos esse sine desiderio, honoratos sine ambitione, voluptatis sempiternis frui sine fastidio. His curis, his me meditationibus immergo indies. His munimentis circumeo animum, ne qui invenit introitum dolor, figat domicilium. Quae dum hic aguntur, tu in hostico stas, & Fortunae militaris, aestus suos Euripi instar reciprocantis, spectator es. Vides non esse verum, quod minus providè dixit Silius:
— fati modum in sceptris esse.
Efficacior humanis consiliis est divina voluntas. Et tamen indignor Remi turbae, quae Principum virtutes ex sola aestimat felicitate. Bellorum eventus non aliter, quam Mathematicorum conclusiones putat ex anagkês symbainein. [ex necessitate evenire.] Ego gaudeo illustrissimum Principem incolumem ad suos rediisse, quo sospite vel recuperabimus, quod omissum est, vel feremus aequius. Vale, praestantissime Hugeni, & ex hac epistola duo collige: Primò me inter suspiria domestica & privatos gemitus tui non dememinisse. Deinde me Poëtam esse posse sine numeris & metro. Amstel. 4 August. 1635.

301.
CORNELIO VANDER MYLE.

MOn ita pridem meorum te malorum participem feci nobilissime Myli, & condo- [p. 620] luisti. Nunc, quae humanarum sunt calamitatum vices, me de tuis certiorem facis; ut aequum quoque sit, me tibi condolere. Non coacervabo solatiorum acervos adversus vitae hujus aspera, cum è gravioribus malis emerseris, generosa animi constantia, & recti conscientiâ. Contrahitur, fateor, in arctum nepotum tuorum spes. Sed illud cogita, superesse adhuc utriusque sexus vegetum germen, & hinc filium cum Raaphorstia, inde filiam cum Loosio, de posteriatate seriò cogitare. Me quod attinet, minus semper ob filiarum obitum dolui, quam filiorum. Credo enim spe miseriarum vivere muliebrem sexum, quem conjugis incommoda, partus, lactationes, aliaque mala indesinenter exercent. Uxoris è curru lapsus meritò te terruit, aliorum miserandis exemplis. Facile enim ista rerum perturbatione, cum currus habenas non audit, matronarum vestes fluidae curruum transtris inhaerent, non sine discrimine. Scimus quid Hippolyto acciderit olim, & aliquot retrò annis filiae Consulis Delphensis vander Wel, quae simili casu tragice periit. Sed gaudeo uxorem convaluisse per Dei gratiam. Interea his tuis meisque privatis malis supervenere publica. Quae tanto sunt graviora, quanto ad plures pertinent. Non debebant istiusmodi Arces, è quibus patriae salus pendet, tam negligenter curari. Securitati praesto est exitium. Doleo optimi Principis institutum quorundam socordia eludi. Vacillat Ducis fama aliorum culpa, & dum malè res ge- [p. 621] runt custodes suppedanei, malè audit summus. Illustrissimo Molino pro misso exemplari gratias age. Non fuit ingratum videre, aliquod esse nostri precium apud Transalpinos. D. Vossio collegae meo tradidi schedulam istam. Respondet, exemplaria Saxonis Grammatici difficulter haberi posse. Vale. 14 Augusti, 1635.

302.
VOPISCO PLEMPIO.

QUo tempore vos belli rabies exercuit, doctissime Plempi, me domesticus dolor habuit, ob obitum dilectissimae conjugis, quae levi apopliexiâ correptâ, mox superveniente forti, fatis cessit. Hoc casu attonitus à me impetrare non potui, ut, quae debebam amicis, styli officia solverem singulis. quamobrem ignosce tardius respondenti. Sensi in me verum esse, parvas curas loqui, ingentes stupere. Quae de Lovaniensium scribis fortitudine, equidem invideo, & miror magis. Armis ducum vestrorum bellicaeque laudi nihil derogo. Sed, mea sententia, fame nostrorum vos evasiise potius, quam vestra virtute arbitror. Quicquid sit, evasistis hac aestate. de futura spondere non ausim vobis majorem securitatem. Nec tamen credas velim me bellaturire. Non sum pullus Martius, utpote in umbra & scholis educatus. Cuperem, ego Martem in Thraciam suam relegatum, aut alligatum Caucaso. Collidimur Belgae & mutuis odiis atterimur. Principum causa, agitur, sed damno [p. 622] Achivorum. Aleam Martis vide. terruimus modo vos. jam intercepta arce Schenkiana, terribiles estis nobis. Dirimit exercitus noster Vahalis, quos modo dirimebat Dilia vester & Dimera. Sed vatem audi. quae res nostros Brabantiam relinquere coëgit, propediem vos Clivia abiget. Odit cupidus jejunia venter. Thenensem lanienam tantum abest ut probem, ut ingemiscam ad ejus memoriam. quod in illustrissimum Principem causam derives, vereor ne à partium sit studio. Quibus belli res propius perspectae sunt, Praefecto urbis Thienensis miserae urbis fatum imputant, ut qui praeter belli morem, oppidum vel adversus primam incursionem impotens, dedere post tot sollicitationes noluerit. nec potuit jam haerente in portis & muris milite, sistere furorem suorum Princeps; tam ab omni crudielitate alienus, quam illi affinis olum fuit Tabi dominus. Clarissimi Fromondi Vestam legi, & quanquam in illius sententiam magis inclinem, videor tamen mihi observasse rationes nonnullas, quae verborum magis apparatu venustae sunt, quam robustae. Nimiis animis pro ista causa certant hinc Fromondus, inde Lansbergius. Posset terra moveri non mota Philosophantium bile. posset coelum quiescere commissis placide dissentientium calamis. Me quod attinet, sive hanc sive illam opinionem amplectar, cicum non interdum. Et nisi autoritas Ecclesiae vestrae obstaret, idem sentiretis cum Galilaeo. Pro Vesta nihil habeo, quod [p. 623] reponam vobis dignum. Quae tamen nuper super Animae natura disserui mitto. aliter videbis Philosophum loqui, aliter, qui declamat. Inscripsi exemplar unum tibi, alterum Puteano, tertium Fromondo. Vale. 2 Sept. 1635.

303.
HENNINGIO ARNISAEO.

POstquam amicitiae mihi dexteram porrexisti clarissime Arnisaee, non dimittam te, sed tenebo arctius. Facit candor tuus ut te amem, doctrina ut venerer, & tês hygeías [sanitatis] studium, ut te colam suspiciamque. Non est verum de nobis illud Hesiodi, kaì kerameûs kerameî &c. [& figulus figulo &c.] Maria, terrae, montes, sylvae dirimunt nos, ne alius in aliorum commoda involemus. quamobrem minus metuendum, ne livor Medicorum ídion páthos [peculiaris passio] amicitiae nostrae obstrepet. Dabit illi perpetuitatem virtus tua, & diffusa late eruditio, & perspecta maximo regi fides, cujus dum pro salute vigilas, publicum in uno asseris. Sunt, qui felicitatem Daniae aestimant ex securitate, quia mari cingitur. Sunt qui ob Freti celebris oportunitatem eam laudant: alii bellicosae gentis fortitudinem, & priscam & recentem exaggerant. At, me judice, Dania felix audit Gunthero & Arnisaeo, quorum ille regni curam, hic regnantis habet; ille legationes obit fideliter, hic curationes, ille Mercurio tutus, qui Deorum jussa per auras fert, hic Apolline Medicorum deo. [p. 624] uterque verò literarum ac eruditionis laude Cimbrorum imperio decus firmitatemque addunt. Facitis ambo, ne barbaries, posthac exprobretur genti vestrae, quam melle Attico & Latiis leporibus edulcatis, ut mitescat prorsus, & coeli solique asperitatem exuat: lenior est Septentrio per vos, & culturam indies admittit. ut jam quoque Orpheos canere, & Amphionis urbes condere verum sit. Animos vobis addit regius favor & fulgor, quos in nobis dejiciunt mercantium strepitus & degeneres curae. Nec minus inter has ipsas libet interdum de rebus magnis gravibusque in Schola nostra loqui, & philosophantium studia Musaeo lepore perfundere. Nuper de Anima dixi, cujus vim indolemque tam me ignorare fateor, quam se scire venditat Peripatus. non dixi ea morositate, qua in scholis Aristotelem interpretamur, sed admiscui dulcia, ut auditorum animos aliquo verborum lenocinio captos, pertraherem in rei gravissimae attentam considerationem. Mitto A. T. exemplar, alterum magnifico D. Gunthero tradi cupiam. tertium illustrissime Cancellario. fortè non molestum fuerit viro summo, ab occupationibus publicis legere, quid sit, cujus beneficio Rex imperat feliciter, vos consulitis fideliter. Vale. 23 Sept. 1635.

[p. 625]

304.
CORNELIO VANDER MYLE.

ILlustrissimi Molini periodos pathêtikàs [affectuosas] quabus ob uxoris obitum mihi condolet, ex literis tuis excerpsi, & selegi mihi. Inter suspiria quotidiana volupe est videre, tanto viro me meaque esse cordi, & purpuratos solatia transmittere homini atrato jam & squallido. Ubi rescribes, istud pietatis officium, à viro maximo profectum, tua facundia exaggera & praedica. Dignas gratias referre non possum, quas tamen facile N.T. exequitur linguae Toscanae elegantiis, & phrasibus, quas ignoravi hactenus. Ad clarissimi Bonifacii versus allusi. Dicit se coelibem ignorare, quid sit amor. Nolo contradicere. Debent ex officio & ordinis regula hoc ignorare Canonici, saltem non scire practicè. Praefert Bonifacius amorem sacrum connubiali, ego amo utrumque. Nihil vetat, cum Deo consecraveris animam, legitimae conjugi devovere animae capsulam. Ita sentimus nos, salvo interim Transalpinorum judicio. Vale. 30 Sept. 1635.

305.
PETRO CUNAEO.

COgnaturum charissime,
Post tuum in Zelandium abitum, nihil de reditu tuo intellexi. ut nesciverim hactenus, ubi locorum vivas. Iam ante biduum ab [p. 626] amico accepi, te cum familia omnia in praedium cognati tui Sixti secessisse. quare officii mei esse putavi, ut per literas de tua tuorumque percunctarer valetudine. Expectavimus ut liberorum aliquos ad nos mitteres, aut venires ipse, sed excidimus hac spe. Nunc non minus suspecta tibi erit urbs nostra, quam tua Leida. Per mediam urbem sparsa est lues, & sine discrimine <"http://www.koxkollum.nl/horatius/odenI4.htm">pauperum divitumque domos pulsit. Pauciores adhuc afflavit familias, sed quas afflat, delet penitus. At quam me miseret vestrae urbis, in quam grassatur inclementius, ut civibus panolethrían [internecionem] minari videatur. prudenter facis, quod affecto te aëri subducas, licet audiam Theologos aliosque paucos Spartam suam tueri. Rogandus Deus ut talem velit terris avertere pestem. quae non vitae solum sed & morientium bonis gravis est. respiciet ille aliquando pro sua clementia urbem afflictissimam, & flagellum irae suae cum misericordiae sceptro commutabit. Studiosorum vestrorum magna pars Ultrajectum abiit, alli Groningam, alii Franequeram, aliqui huc concessere. Sed hi aliò jam abitum parant, postquam & nos tangere coepit iste dolor. mortalitatis & fragilitatis nostrae scenam inter haec mortualia videmus. elata hic sunt superiore hebdomade cadavera 205; sed quid hoc ad numerum vestrum, qui jam 1400 excessit. Ego, ut tibi tuisque bene sit, ex animo opto & voveo. Non debebat isto tibicine privari Schola [p. 627] Lugdunensis, nec ista face Themis Batava. praestat abire te ad tempus, unde redire possis, quàm unde negant redire quenquam: prophylaktikà [praeservantia] probe nosti. nec opus est, ut te horter ut ab aëre sepertino, stomacho jejuno, cibisque putredini obnoxiis abstineas. Nos cum familia omni recte adhuc per Dei gratiam valemus. nec minus valet collega meus cum suis. 30 Sept. 1635.

306.
PETRO C. HOOFT.

QUas superiore anno misisti perdices, Hoofdi clarissime, aequissimis animis accepi, nec invitis dentibus intrivi. erat enim munus illud tuum tempestivum valde & oportunum. At mihi viduo jam perdices mitti, alienum est ab omni ratione. Salacissimam mihi mittis avem, Veneris symbolum, & hieroglyphicon, cujus adspectu memoriam mihi refricas earum voluptatum, quibus ágamos [coelebs] careo. quod quid aliud est, quam salivam movere homini famelico, qui quod edat, non habet. Potius misisses tristem & feralem bubonem, homini tristi & afflicto: avem noctivagam & solitariam homini solitario & sibi viventi. misisses potius philomelam, aut prognen, aves querulas, viro querulo & misero. misisses infaustam strygem, infausto mihi. Cygni, columbae, perdices, passeres, tuae aves sunt, utpote conjugibus dicatae, quorum oscula, [p. 628] murmura, amplexus, gaudia ad istarum avium exemplum componi solent. Ululae contra, vespertiliones, noctuae, meae aves sunt, utpote ululatibus, stridoribus, gemitibus assuetae. quod ut credas verum esse, mitto exemplar epistolae, quam ad Zulechemi Dominum dedi, quae luculenta est testis sortis meae, & vitae perdicum similiumque deliciarum non indigae. Aque hinc causam collige, cur à meridie domo abesse soleam, ubi supellex quondam uxoris voluptas, ubi viduus thorus, ubi proles orba matre moeroris materiam indies subministrant. Cum se Sol medio axe subduxit, & ad occasum vergit, occupant me viri amicissimi Vicofortius & Schuylius, qui, ne doleam minus, lepores mihi apponunt, carnem succi melancholici, cum sciant me talem esse, & similibus gaudere naturam. si vel hoc die me invisas, non ero domi. Nam apud Vicofortium sum, virum à virtute ad omnem honestatem, à Pallade ad elegantiorem doctrinam, à comitate ad jocos salesque innoxios factum. Hic iam convivamur, sed sine te, non leporum, sed leporum patre. Si perdix es, fruere nostris gaudiis eminus, ac sine contractu. Hoc enim modo volunt perdices concipere. Sed quid de gaudiis loquor, qui tristia omnia & cogito interdiu, & somnio noctu. Erit forte dies, mi Hoofdi, cum nubilum mentis meae discutiet laetior Iuno.
Tunc tua Barlaeae festiva fronte Camoenae
Fata canent, fatis prosperiora meis.
[p. 629]
Tunc tibi perdices & fercula lauta reponam,
Et tanti praesens hospitis hospes ero;
Accipe promissi, versus quos mittimus, arrham,
Hoc precio nobis tot redimentur aves.
Vale. 20 Oct. 1635.

307.
EIDEM.

MAgnifice Hoofdi,
Oratores aliud nacti argumentum, alia recitatione detinent populum. Comicus, pro fabulae ratione actus suos format & scenas. Satrapae, prout peccavit reus, magis minusve terribilia loquuntur. Ego, quamvis nec Orator sim, nec comicus, nec Satrapa, tamen hos ipsos imitabor, & nactus leporem post aves, non de avibus, sed lepore loquar. Non citabo Gelliam Martialis, quae ex leporum esu vultus formosiores reddi dicebat. Non reponam Terentii jocum, Tute lepus es & pulpamentum quaeris? verum hoc nomine gloriar, illud mihi missum animal, cui Cleopatram Aegyptiorum reginam comparat <"http://www.koxkollum.nl/horatius/odenI37.htm">Horatius, illa oda, quam in Actiacam victoriam scripsit. Dicit Imperatorem pressisse Reginam,
Accipiter velut molles columbos, aut leporem citus
Venator in campis nivalis Haemoniae.
Nec illud parum ad muneris tui commendationem facit, quod ejus capturam in felicitatis rusticae partem ponat <"http://www.koxkollum.nl/horatius/epoden02.htm">idem Poëta,
Pavidumque leporem & advenam laqueo gruem,
[p. 630]
Iucunda captat praemia.
Quid, quod grande sapientiae argumentum mihi objicias, cum didicerim, non in scholis, sed divitum mensis, optimos esse armos leporinos, juxta eundem <"http://www.thelatinlibrary.com/horace/serm2.shtml">Flaccum,
Foecundi leporis sapiens sectabitur armos.
Quod si cum lepore misisses galeam, ego galeatum leporem misissem illis maris ducibus, qui foedo nuper exemplo fugientibus magis, quam persequentibus fuerunt similes. Attamen gaudeo me non esse Hebraeum, cui leporem edere nefas, licet enim ruminet, ungulam tamen bifidam non habet. Quod si viveret Heliogabalus, pilos leporis tui, uti & plumas perdicum illi pro dono mitterem, solitus quippe erat & has & illos habere in deliciis, & sub alis gestare. Sed libet causas scrutari, cur leporem miseris. an quia ut illi auditus est sagacissimus, vis Philosophos attentius audire sapientum voces? an quia ut ille insomnes ducit noctes, putas me quoque lucubratorem. An, quia ut effoeminatissimus est lepus, credis me lepusculo tuo molliorem? An, quia ut ut ille solitudine gaudet, mihi quoque solitariam sine compare exprobras? Quin & illud scire cupiam, cujus mihi generis leporem miseris. Varro tria numerat, unum Italicum, primis pedibus humilem, posterioribus altum, superiore parte pullum, ventre albo, auribus longis: secundum Gallicum, idque plurimum candidum, quales in Noricis sunt Alpibus: tertium Hi- [p. 631] spanicum, simile cuniculis. Dum de his deliberas, exercebo dentes in lepore tuo, cujuscunque tandem generis sit. magnam sane rem misisti, quae ventri materiam alimenti, mihi Philosophandi, amicis ridendi praebuit. Nec tamen iis annumerari volo, de quibus Horatius in Satyris scribit:
Sunt quorum ingenium nova tantum crustula promit.
Vale. 7 Nov. 1635.