Dit is een onderdeel van BarlaeusEpistolae.html. Klik hier voor het hele document.

gotium illi est, & fuit. Quaxe hoc primum agar, & impetret, ne Régi plures sint hostes, quam Batavi. Verum ista ipe suadere Regi ut bella gerat, est Regi illudere.Sed quam grande illud quoque commentum. Decem navibus oneranis impediri poise ad Inlùlam S. Helens navigationem Batavorum in Orientem.qua§ non decem aliis inde pelli possint, ut alia taceam incommoda. Et quam illud appositum, viginti navibus desends posse Occidentem veteri orbe non minorem.? cerebrum. Debebas, quisquss es, ob hxc acumina scenum eiTe. Illud ad animum revoca Philippe, nec diu morare consilium hujus Neptuni. Quindecim triremibus obstrue Fretum Gaditanum, (ita süadet)& quindecim insuper navibus milite instru£kis. Non habebit qua transeat Batavus, qui portum Ostendanum ingredi, &eodem navibus egredi ausus fuit, sulminante in ipsa ora portus bellicosisEmo Spinola: qui sub ipla Calpe & Hispanias httoribus claisem immanem Duce Heemskerkio mersit: quiclassem Hispanicam, orbis Europas terrorem, centum & viginti navibus terribilem inter Britanniam & Flandriam disjecit: qui triginta, ni sallor, naves, pugnante Petro Heynio, sub ipsis S. Salvatoris propugnaculis adortus slammis exussit. Nec illud tibi negligendum, ô Rex, ut quadraginta navibus è Flandrias portibus mercimonia Batavorum insestes, qui hoc anno, unica navi, cui à [p. 457] Gallo tiomen est, intra paucos mentes novem Duynkerkanas captas abduxerunt, pluribus su Lipsiimanibtts in Ely§o adéquat a. Video unura Puteanum contra iniûrgere omnia 7es Latinorum. Hydram renasci dicas. Vno capite resecTÈ pullulant alia. Hic tamen adaequator, mitius & modestius loquitur, quam Politico-Catholicus. Ausim jurare, ilium ttipendia sub Marchione de Aytona non mereri, cui se plus deberé ostendit belliger Anti- Puteanus. Verum cum Augustinum, Ambrosium, Laxantium, & nugacissimum Viterbiensem citet, ubi de Induciis & bello agitur, impense caret, ne alius esse videatur, quam ex iacrorum ordine. Illud adverte, bénévole lector, quanta contentione & nisi titulum istum parturierit. Similis est inscriptio circumsoraneorum chartulis, quibus res novas enarrant. Illae titulo venditant, quod in ipso opere non prastant. Iusti Liplii nomen mercimonio minus venali pro hederá appendit, cum nihil istius viri in toto scripto alleget. Locum Danielis y. Appensis es in§atera, & inventus es minus habens, ita interpretor: Appensils es in §atera cum Puteanotu§riptor, & inventus es minus habens elegantiie, ac do:hme. Reprehendit, quod scripierit, rebus intempe§iva legatione tur bat isbellum gravms qua§ po§liminio redutlum. At verissima nxc iünt, quae tamen securius Batavus dixisset, quam Grudius. Nimis rigidus est, cum ad stateram expendit illa Puteani verba: armajure sitmipojsunt, injuria exerceri. Necenim injuriara, hanc imputât Puteanus Principi, qui iure arma sumlit, sed militibus, qui belli se administros esse desinat, aut tarde pereat. Si, hoc judice, peccavit Puteanus nimio in pacem vel inducsas amore, magis reprehendendus ipse, qui istiusmodi consilia suggerit Regi, quae Hiipaniarum Rex (si modo legere vacabit ) statuet à stolido Thraione, & ventola lingua proseda esse. Perge talium ingeniorum sertilis esse Brabantia, aut Ii qua alia regio hunc scriptorem edidisti. Pergite bellum gerere Hilpani, uique dum viâi Batavi, Zelandi &c. manusdabuntj hseretici, quos vocatis, expulsi celîèrint; ibla RomanoCatholica Religio vigeat, & dóminetur. Ha:c evenient, ait scriptor vester, cum Regi non alii erunt hostes, velaperti, vel clandestini, praeter Batavos, hoc est, ut ego interpretor, cum Hiipanum sine suco amabit Belga, Gallus, Britannus, & Suecus.


214.
EIDEM.

VIr clarissime,
Exhibitus mihi fuit heri libellus hoc titulo: Erycii Puteani Belli & Pacis Statera à Iusti [p. 458] Lipsii manibus in Elysio adaequata. Video unum Puteanum contra insurgere omnia Tela Latinorum. Hydram renasci dicas. Uno capite resecto pullulant alia.
[...]
[p. 459] & justissimi saepe praebent iniquissimos. Eodem sensîi dicir; semper in armis alieÁHtd micÁui ejse, eriam cum iniqua non sttnt. Sed has eruditas contradictories non capiunt, qui inter glandes & quercus educantur. Non legerunt hi homines, nuptias innuptias dici, §i’ov 6iov, [ vitammn vitalem, J hominem homini Deum esle, tenebras lucem, circumcisionem praeputium. Et tamen alibi probant ávrsq>x     Scriptum in loco, in quo Vrsae non occidunt, sed Aquilas & Vultures.


215.
CASPARO BARLAEO, IOH. BEVEROVICIUS S.D.

QUaesita mea per Epistolas, V.C. & prudentum Responsa de Vitae nostrae termino jam typis expressa ad te mitto. Qui fato, aut fortunae,
    (Stoicus has partes, has Epicurus agit,)
longinquitatem aut brevitatem ejus adicripsêre, jampridem mérito explosi sunt.? enim impium videtur, statuere morbos & mortem sortuito, &, ut cum Hippocrate nostra dicam, [p. 461] [p. 464] turam adducit? Vidi qui leviter aegrotantes extracto opii homines quatuor in soporem collocavit nudos, quibus mox
    Longa quiescendi tempora fata dabant.
Alius parum abfuit, ne nomen commutaret suum, & Quintus fieret è Sosia. Nam ejusdem Hermocracis coniilio in pertinaci viicerum obstruAione, pod assumpta mané aperientia, vesperi idem phármakon [medicamentum] quotidie deglutiverat; idque plusquam trigesies. Sed hic visa gélida; mortis imagine, cavit, neludi, quos vivo jam sibi sados animadvertebat, brevi mortuo sserent, & mutato medico pristinam sanitatem recepit. Andragoras alias suturus, de quo lepide Martialis lib. VI. Epigr. LII.
    Lotus nobiscum est, hilaris coenavit, & idem
        Inventus mane est mortuus Andragoras.
    Tam subitae caussam mortis Faustine requiris?
        In somnis medicum viderat Hermocratem.

Apud Plutarchum & alios legimus Cleopatram iËgypti Reginam jam certam mori, varia venena in captivis exploraiTe, nullumque invenisse lenius, quam aspida sommstram, qua ad corpus admota, morte qua§ somno soltitaest, ait Florus: qui proprius est esledus aipidis. Lucanus:
    At tibi Laeve miser fixus proecordia pressit
        Niliaca serpente cruor: nulloque dolore
    Testatus morsus subita caligine mortem
        Accipis, & Stygias somno descendis ad umbras.

Si quis nunc vitae làtur, adeo delicatus est, ut sine sebre mori cupiat, non opus est ut aspidem [p. 465] 466] Qui vitas terminum necessitate sati devinciunt, prater varia S. Scriptura loca, quibus nituntur, aciem animorum nostrorum divins Providentia Iplendore perstringunt. Qui mobilem & mutabilem esse malunt, prater quam quod etiam verbi divini authoritatem adducant, majori probabilitate humanam mentem percutere nonnullis videntur. Hinc alii medium serire voluerunt: Sed dum ad eos potius se applicant, qui morborum & mortis témpora sata, plané liberata statuunt, in alias dissicultates delabi atque in incertum & ambiguum implican dissentientibus existimantur. Nonne veré Euripides (non poslum non subinde apud summum Poëtam poëtarum versibus uti) Andromeda? To ScutMim xsñs Nam qua sata paret Dens, Nunc hune, nunc alium cito, Ver sans turbine, non valet Humani vigor ingeni VUis viribus assecjui, at vertit V. C. Hugo Grotius. Totum hoc £iTnp<* \mt

216.
IOHANNI BEVEROVICIO CASPAR BARLAEUS S.P.D.

SOllicitas, amplissime Berovici, eruditorum caveam, & in arenam producis viros virtutis ac doctrinae fama celebres. Ea de vitas Termino dicunt omnes, quas minus oscitabundum poscant lectorem. Acutè quisque loquitur & graviter & pie. Pugnant rationibus, experientia, authoritate. Eunt permixti veteres recentioribus, Graeci Latinis. Est, ubi Arabs, ubi Pergamenus Doctor sententiam dicit. Gentilium pariter oracula audio & Christianorum; Stoicorum & Peripateticorum ac Medicorum. Dissident opinionibus. Sed, quo nomine vehementer gaudeo, cavent omnes studiosè, ne Medico culina frigeat. Ferculis nostris opus esse omnes contendunt, tum qui Fato, tum qui culpa etiam [p. 468] nostra nos mori pronunciant. Qui vitae humanae terminum ex Medicae artis usu aliisque praerequisitis suspendunt, victuros diutius promittunt aegros, si à deglutiendis catapotiis non abhorruerint. Quibus verò ex decreto divino vitae terminum haplôs [simpliciter] definire libet, catapotia deglutienda esse pari necessitate urgent. Alter inquit, moriendum tibi erit, nisi saburram expulerit janitor sphincter. Alter; postquam statutum est, ut ista hora moriaris, necessum quoque est istas Thermopylas claudi, & medico exprobrare inefficacem medicinam. Unius axioma est: Si medicè vivas, diutius vives. Alterius, quia diutius te vivere volunt fata, medicè quoque vives. Alteri kathartikà [purgantia] nostra condicio sont, sub qua vitam longiorem indulgere statuit Creator. Alteri consequens & medium, quo decretum longioris vitae exequi vult. Vides, utriusque sententiae assertores, pro Medico, pro Pharmacopoeo, ac fortunis nostris, stare ne minorem sumum videat caminus Machaonis. Salva res est, Beverovici. Gallum Aesculapio immolemus. Petis, ut symbolam quoque meam conferam ad hoc lectissimorum ingeniorum epulum. At, prudentissime, quis convivis saturis post asellos diaria apponat? Ex illorum numero sum, qui à gravi bus consiliis imparati aliorum suffragiis accedere amant. Infimi subsellii judices probant assensu superiorum placita, ut brevior sit deliberatio. Pedibus eunt in Praesidis aut cordatioris cujusdam col- [p. 469] legae fententiam, quibu labor est loqui. Malunt non dissentire, & cum quodam supercilio graviter annuere, quam cum facundiae periculo prolixiores esse. Nihil se scire dicebat Phrygius iste fabularum scriptor, postquam sapientiam omnem artesque professi essent socii. **** Quicquid olim à Poëtis, Philofophis,Medicis, Theologis, . fuper hoc argumento allatum eG, allegatum id omne eO:. Dicam tamen paucula de Contra-verfiz hujus neceffitate, poGquam de veritate, , difceptatum abundè cG. Ab illa fententia, quz yirz terminum Fate alligat, aut peremtorio âc, creto, plus mihi metue~m, nifi experienriadidiciaem, hujus opinionis patronos & hyperafpiftas, non fegnius medicum implorare, quoties oegrotant, quam Hypothetjcos nodores. Etenim do~mati, quod è SchoHs haufcre, obftrepit tacite follicita de fe, ae ubique ferè conditionalis, natura. Et licet fortè contradiétoria la-qui videatur Stoa & amor nostri: tamen non minus avidè medicam manum de~fcit illa, quam hic. Corrigit mens integra ac fibi relia. fcholafticum acumen, & Zenonias voces redarguit timida Sai os. Cum fanus eO: Stoieus & am- 6ulat, pro abfolu~o decreto plgnat, tanquam pro aris ac foeis. Cum aegrotat, non minus conditiones amat, quam Peripateticus. Et quamvis medicinam conditionem decreti divini effe nolit, tamen conditionem ipsus facit, quoties timet medico non uti. Si laboret odontalgíai, [dolor dentium,] si immoderatius, palpitet sinitstra ma- [p. 470] milla, neque tonom servet; si singultiat stomachus, ilic ad medicam advolat. Quare? quia timet, nisi illi opem ferat, brevi se coenaturum apud inferos. Devorat ergo bolos, Rob absinthii, Loch de pulmone vulpis, trochiscos de viperis (haec bellaria nostra sunt) non minore valetudinis spe, quam mullum Massiliensem, aut Dordracenam percam. Nihil tam in mediciDa rrib’ qu-...I non ato nd im r ~ cu aufe d i tas s m fer voetriculus, tJJQIôet Stoicus acida ’ vel pom oef agi 0 im nit, ifia ngt vlV""ldi CU’l\Gitiouan egerat icatfor gala. Quoties caftigatum ftntotà fenna abdomen offi m fam a au ione mer aru labor:es, ne CondltìODes vivendi uti:erios neglexi6e videatur Q!! d m[ pius nfId r noli Ide fèi ii ui lem iou propugnant. Si iflter partes arbiter eligeretur P ma dic : vit*’ a;u ê5 P m rt, q men agit fone" opinione pharmaca pofcat oeger, modo poftat, modo cale h It, n Mac nis oUi tas operas uebita mercede priver. IIlud IIi tota bac: Difputatiooeobkrvo : Eos qui Prredeftin onet btol m v mo que entu etiam vivendi vel moriendi ioua definita fparia n effita de dere os v qu" m F’ d adio us r ingu, vi quoq ba ex officio humano suspendere. Fortè ob hanc rationem: quia priores metuunt, ne si condi- [p. 471] tionale sit hoc decretum, conditionale quoque esse possit prius illud. Posteriores verò, ne si hoc Decretum Dei agnoscant ablolutum, cogantur & illud de ialute & morte ÁEterna tale eiïe sateri. Ne ergo vel haec vel ilia pars prajudicium creet thesibus tantis hatäenus animorum motibus agitatis, amat quaeque conibna loqui homogenê. [cognata.] Sic vara vibiam trahit & sepia percarri sequitur. Inter istos medii quidam incedunt: qui ne plané videantur Stoici, aut plané Peripatetici, contingentiam & necessitatem prassinito temporis articulo moriendimodos roto ccelo diverlissimos, conciliare student, iolius praeicientiae intuitu? reipeâu. Verum, dicam quod res est. Ad populum phalerae sunt. Nam illa, quae ex praescientia divina Huit necessitas, certitudo iblummodo est & insallibilitas, utî ajunt, quae proprse diébe contingentiez non répugnât. Quicquid enim necessariö dicitur suturum, quia Deus praescit, in se & tota sua indole manet contingens. áov&cm [qnxsimnl constslere non possunt ] non sunt: Ista hora morieris, &, Alia hora poteras mori. Quicquid autem aliter evenire potest, quam evenit, propriisiimè contingens est. Quamobrem amicèconspirant? enuntiationes; Hoc certö siet, & tamen contingenter. Tu, dodissime Beverovici, dum quserendo modo hune, modo illum adoriris, maximis ingeniis obstetricaris, & dodè quserendo elicis óptimos partus. Non puto controversiam hanc plenius, solidiusque unquam [p. 472] pertractatam esse. Venerem das Apellaeam, cui aliquid addi ab indo&a manu temeritatis fueric & praesidentia;. Sussecerit calculum contulitse, & iis subscripsisse, qui vitae raortisque terminum ex divino decreto satalem immutabilemque esse negant. Elenchus meus in quo haste nus acquievi est hic: Decretum illud abiblutum de vita; mortisque termino aut est mutabile aut immutabile. Si mutabile, persestioni constantiasque divina; detrahitur manisestè. Si immutabile j corruit consequentium mediorum necessitas. Nam aut illud decretum dependet ab usu mediorum, ita ut ratum esse non possit nisi mediis adhibitis: aut non dependet ab usu mediorum, ratumque esse potest, etiam citra eorundem usum. Si prius, ergo désinit esle abiblutum & sit conditionale, nam habet suum Nisi. Si posterius, ergo mediorum nulla est neceslitas. At hoc absurdum, ergo & ea, ex quibus absurdum hoc deducitur. Non dissundam latius iermonem, ne videar post lummos Theologos, Philosophos, Medicos, exastius quiddam conari voluisse.
    Si tamen patiaris, me à proposita quaestione nonnihil abire, argutabor breviter, cum Seneca & Petrarcha, & post spinas, frugiferum aliquid loquar, quodque tò êthikòn [morale] magis sapiat, quam physikón. [naturale.] Nemo antè diem moritur, qui omni die vitam Deo debet. In tempore solvit, qui exigente creditore debitum solvit. Non reposcitur praematurè, quod nostrum non [p. 473] est, sed alterius. Et quis quaeso hominum ante suum diem moritur? cum ille sit iiius dies, quo moritur; non prior, non posterior. Non videtur ante tempus mori, qui non potest, nisi in tempore, mori. Ab oeterno moriatur oportet, qui ante tempus moritur. Et post mundi obitum moriendum erit illi, qui ultra tempus vivere prasiumet. Mundus siquidem & natales suos & extremum dies tempori debet, quo cum coepit esie, quo cum desinet esse. Sapiens omnem diem sibi ultimum credit, omnem horam supremam. Quocunque ergo die moritur, ultimo moritur. Et il ultimo, ? anticipât terminum sùum? amplisicat. Et quis serat querelas morientiura citius? cum insani hominis sit aegrè serre, se carceribus ac vinculis ocyus expediri. Neque diicedit citö, cui srontem rugae ar?nt, manus pedesque? senio tremunt. Longius viventes, longius vexât mortis metus. Cito morientibus, brevis est mortis sensus. Omnibus moriendum, licet alio mortis genere, diversisque vitas spatiis. Faces plurimas accende, pro pabuli mensura vivit glilcitque quaelibet. Illud cum desicit, extinguitur & ista. Natura desedus querelarum justa materies non est. Si gula, si lacessitus gladius aut contempti sludus nos necant, intemperantias vel temeritatis poenas luimus. Extra culpam Deus & natura sunt. Qui longius vivere volunt, studeant sapere, & temperanter vivere. Haev virtus & mentis bonae curtos est & solidae valetudinis. Omnes modicè vivimus, si vitam [p. 474] spectemus aeternam. Qui mori nolunt, aeternitatem seriò cogitent, in qua lêmper vivitur. Hîc? diu vivere amas, diu miseresie cupis. Plus dolorum, morborum, peccatorum numerat, qui plus annorum. At inquies: diutius vivere cupio, ut cattigatè vivam. Castigatè vixisse debebas, ex quo vivere & ratione uti ccepisti. Cum abeundum est theatro, cum plaudendum est, ordiris prologum. Melioris vitae telam aggrederis tunc, cum detextam esle oportuit. Creditum olim: neminem, qui malus est, diu vivere: neminem bonum breviter. Uli quicquid vitae fuit, Illi quicquid vitae fuit, periit: hic omne in lucro habet, utpote haeres uturus melioris samas & vitae. Nec vita vita est, quae virtuti non impenditur. Quod si serri violentia moriamur, credamus vita; arcem srangs, non aperiri. Si intersicimur ab hostibus, cogitemus nos hostium manus, carnis inquam, mundi & iathanas esFugisse. Parum resert quo mortis administro moriatur, cui moriendum est. In vulnere majus momentum est, in vulnerante minus. Qui slamma perit, cogitet cum. Empedocle animam igneam esle, nec combustilem. Qui Océano mergitur, cum regina maris se coenaturum glorietur. Qui à bestiis discerpitur, Euripidis le sato soletur; qui veneno, Lucretii póculo; qui gladio, Pompeji & Ciceronis exemple At nolles ignominiosè mori.Assentior. Sed sicuti gloriosam mortem non sacit, pompa, practica, statua, ita nec ignominiolàm )aqueus, securis, equuleus. Causa supplicii [p. 475] nesta est, honestum quoque est mortis genus. Non qua morte, sed quo mérito moriamur, reputandum. Virtuti nulla mors dedecori est. Viissimas sterne tabulas. Gloriosè moritur, quisquss de República, de religione benè meritus est. Unci, gemoniae, prunae, rotJe, craticuke, illustres sunt, ac splendent magis illustrium ac sanâorum Virorum obitu. Fulgent supplicia, quae irradiât innocentia. Sicuti plus sulgent lutosae paludes, quarum supersiciem Sol pingit. Subtiliter de Vits Termino disputent doâi, modo ad eundem vita; morumque simplicitate certent contendere. Si pie, G lânde, si justé in hoc seculo vivimus, non nocebit hune Fato, illum contingentiae plus tribuirle. Schola omnis, ars omnis querula est & litigiosa, non minus quam sorum.Pietas mansueta, Concors, placida lites non amat. In hac dum conveniunt, qui sententiam de Vitae Termino dixere, omnibus opto salutarem vitae hujus terminum, qui ad vitam, quae sine termino est, & illos & nos quoque Beverovici doâissime, perducat. Ne tamen sine cantore aut vate hoc Dodorum, quod adornas, epulum decurrat, mitto versiculos, quos petis, ejuidem serè argumenti, cujus est epistola hxc. Vale Vir clarissime, & Amplissimum virum D. Cornelium van Beveren, Roverium, aliosÇ que mei amantes officiosè saluta. Amstelodami. E Museo nostro, decimo quarto Ocbb. 1633.



[p. 476]

217.
ALBERTO VAN SCHAGEN.

NObilissime generosissimeque Domine,
En epithalamium, quod nuptiis Filii tui inscripsi. Debui hoc tibi, tum ob publica in patriam merita, tum ob singularem humamitatem, qua me antehac Rhenoburgi amplexus est. Debui fili tuo, ob veteris convictus memoriam. Debui Sponiae ob gratissimum mihi Mathenesiorum nomen, quo aliquando gavisa fuit Academia Leideniis. Carmen si ipedes, lusas est & commentum poëticum. Loquitur ex parte amor, ex parte poeta, & ita sabulam hanc adores duo absblvimus. Miscui sestiva & lepida, quia hoec iâcra aliter non consiant. Omnino enim ineptum soret de bello induciisque graviter loqui, ubi Cupidinis causa agitur. Tu, Vir nobilissime, hoc leve asFedus mei erga N.T. & illustrissimam domum testimonium benigne excipe. Ego hanc praecipuam selicitatis civilis partem interpreter, Principibus placuisse viris. Nuptiis silii tui bene precor, & ominor. Succédât proles, quae tuis & splendidissimae samilia; virtutibus respondeat. Me verb inter eos cense, qui nomen tuum sine suco colunt & venerantur. Vale Vir summe & Dominam van Schagen meis verbis saluta. 15. Oct. 1633.



[p. 477]

218.
ADOLPHO VORSTIO.

ITa est, doctissime Vorsti, avidè satis arripio occasiones scribendi carminis, praesertim, quod publici sit argumenti. adeò me lenocinantes Musae irretitum tenent, ut nesciam, qua arte me expedire his pellicibus queam. Penè cum <"Horatius.html#ode127v21" target = "new">Flacco
dixerim:
        Quae saga, quit me solvere Thessalis
        Magus venenis, quis &c.
Quoties ad studia magis seria animum applico, vel Auriacus interturbat viérrici tuba, vei praesica lesio, vel amator aliquis importune esslagitat applausum. quasi sine me Sponsie placeré non point; aut sine carmine resrigescere. Ea suum sacilitate, ut negare nesciam. Si virgo etïem, minus tutum apud me esset virginitatis depositum. nescio negare. Ut te inter amicos meos censeam, cui commenta mea inpartiri Coleo, rationes sunt graves & plurimae: optimi maximique Patris memoria, virtus & eruditio tua, ? insuper cognati mei D. Cunaei reverentia. cujus viri tantum apud me est precium, uc non poslim non amare impensius, quos ille amat. Condoles super obitu silioli mei. Sed bunc majoribus, quae hanc vitam manent, malis praeceptum gaudeo. multis longisque morbis consedus venustissimus insantulus, sacie exanthematis desormi deceisit. Nec ob hoc aneor. cum in beats resurre&ionis die melior ilium [p. 478] vultus


219.
AXELIO OXENSTEIRN.

ILlusttrissime Oxensteirni,
Mitto ad Te <"BarlaeusBibliografie.html#petit45">Tumulum invictissimi
summique Principum. Maluissem laudare vivum, quem vivum dilexit sua Suecia, horruit Austria, [p. 479] suspexit quaquaversum Europaeus orbis. Nunc ita volentibus fatis mortuum Encomio prosequor, cujus virtutibus cum minus esset orbis, spaciosius coelum recepit grande illud depositum. Scio non egere poëtarum laudibus tanta aevi decora. Sed nec fastidiunt gratae posteritatis benevolas voces. Amant in hominum animis vivere, quos publicae utilitatis & securitatis assertores Deus constituit. In Gustavo, augustaj memoria; Rege, duo mecum stupuit univerGtas; vita; innocentiam & sortitudinem militaran, quarum illa inter Reges rarissima est, hxc gentis vestrae propria. Laudum ejus sastigia solum perstrinxi. Nec enim in iis sigillatim cnarrandis sussècerit nova Ilias. Rerum ab ilio gestarum magnitudinem, nec Historicorum annales, ? Oratorum ambitiosa oratio, ? Poëtarum grandiloquae voces adaequare valent. Omnia minora sunt, quae cogitamus, loquimur, scribimus. Ego, qui poetices studia impensius amplexus sum, inter tot máximo Régi parentantum ossicia, nolui esse Harpocrates. Vocem mihi extorsit tanti Principis illustris sama, quae j am pridem non privatis tantum populi sui.sed totius mundi sussragiis subvecta mortalitatis términos egressa est. Utinam ab iis, quas lustanti Germania; commodas curis, tantillum ocii impetrare queas, quod poëmatii hujus ledioni dones. Forte non poenitebit in compendio perspexisse Regis Iaudatissimi ingentia mérita, qui quantum tuis consiliisvivus tribuit, tantum sua mérita tuis [p. 480] conjuncta esse voluit. Quod si benigniore oculo haec nostra adspicies, optem exemplaria aliquot ad eos ire, quos Regis siii non quaesita laudatione assici judicabis. Vale Heros illustrissime, & crede etiam ita Batavis vivere Gothicae sortitudinis serios aestimatores. Amstel. 4 Dec.


220.
GODEFRIDO DE HAESTRECHT.

ACcipio condicionem, nobilissime Haestrechti, nempe ut aliquandum invisam Dominum & Dominam de Poelgeest. Fiet hoc, ubi Canicula latratu suo Professoribus silentium imposuerit. Sed hoc volo, ut te mecum istic loci sistas. Te proesênte omnes loci istius amoenitates erunt ameeniores. Te ablente? ipse amoenitates nubile erunt & tempestates merae. Insidiabimur avibus, piieibus, seris. Nisi antbquas artes dedidicisti, volupe erit volantes volucres glande dejicere, ut miracula tua videam, quibus majorem sidem habeo, quam, quae Hallensi virgini adicripsît Lipsius. Ignoice, si à te hic dissentiam. Arcana Reip.jam non aperiam. Quia sateor me illa ignorare. De Induciarum eventu ne ipse Apollo Delphicus pronunciaverit. Si res Germania; ex voto Caesaris succedent, decollavit omnis pacis Ipes. Sin Suecus perget rerum potiri, utile fuerit Regem Hispaniarum nobis parcere, ne pinguiorem ossam ipsius buccis eripiac samelicus Septentrio. Ivit 481] jam classis nostra in Brasiliam. Ibit & Hispaniensis. In novo orbe decertabitur de vereris incolumitate. Trans mariaquaeruntur bellorum velpaciscause. Delegati Archiducis Ilábellas ad Regem prosedi, mitiora reiponsa expe&ant. Nos non videmur abhorrere ab induciis, quia bellis nostris obicem posuit iracundior Mayors. Quid si majoribus ausis ilium obicem rumpamus proximo vere? & cum satis libeac bellum gerere. Cecinit olim Silius Italicus: Fati modum in iceptris esle, & alius quidam: Sapiens dominabiturastris. Dux Feria adhuc haeret inter montes, nee Elsatiam penetravit, obsistente Gustavo Hornio. Dux Vismariensis Ratisbonam cepit, viamque sibi in Bavaria: ae Austriaj interiora aperuit. In Pomerania Walsteinius impune graslatur. Discerpitur misere Germania & prasda vidoris est, nunc Gustavi, nunc Cxsaris. Quam hic reportât vidoriam, de civibus reportât, de quibus triumphare miserum. Quamdiu Gallus accinet Sueco, disHculter se per acuta belli expediet Imperator. Hoc oraculum puto te capere. Vale, y Dec. 1633.


221.
CORNELIO VAN BEVEREN.

MAgnifice Vir,
Mitto ad te <"Barlaeus11.html#CBa43">Tumulum
Serenissimi Suecorum Regis. Non debebat iste heros indictus abire, dignus praecone qualis Achilli obtigit. [p. 482] Domestica ha&enus cecini, &quae propius nos concernunt. Iam libuic in exteri Principis laudes digredi, quem de República non iölum?stra, sed & aliis Principibus bene meritum non dissiteberis. Utique quantum Austriacis per ipsum decessit, accessit vel nobis vel aliis. Maluiiïem vivum laudare, quam mortuum, qui vivus Europaei orbis admiratio fuit. Nisi prasvenüTet mors, jam votis majora tenebat, imo Italiam sortè, cui veteres Goctbi graves fuerè. Sed sblet sapientissimus Deus mentis ad summa fortuna; impetus siltere, ut se regibus imperare discant, uti illi imperant subditis. Addidi quae in Rheno-bercham lusi. Principi nostro iraicitur autumnus.Querulas voces populi audimus.Frustra hactenus advocata externa auxilia. Sed ignorât Remi turba, bella occasionibus geri. pugnare, cum volent, in Principum manu est. Sedexpugnare, ¨iS bi yxv&

222.
ARNOLDO BUCHELIO.

IAmpridem est, quod <"BarlaeusBibliografie.html#petit43">Antiputeanum
scriptum virulentiae, fastus Hispanici, & stoliditatem plenus legi. Iudicio tuo subscribo. Quod ut videas me & ante sevisse, in libellum, qui Puteani habet Stateram, Antiputeanos duos, [p. 483] quorum posterior incipit p. 185. de Statera Puteani judicium meum leges p. 175*, de Antiputeano pag. 195†. Etiam breviter perstrinxià autorem Staterae Puteani à Lipsii manibus, ut vocant, adaequatae. Digni non sunt operosa & seria refutatione crassiores Brabanti. Iudicium istud quod pag. 179 occurrit, Salmasii est. Conquereris de inselici sumptuose expeditions successu. Nec imméritéÈ. Sedquis, mi Bucheli, in ordinem coget terrarum Déos, quibus agendi regula voluntas est. Si me de rebus politicis disserentem audire vis, ita statuo: satius sore, si belli omnis vis transseratur in Novum orbem, in Brasiliam, & illas mundi partes, unde belli pabula Hispano iiippeditantur. Satis fuerit, bic parta tueri. Foris pugnandum est, ut domi pax sit. Quam autem unicè illam Helenam amet Tagi Rex, ex eo colligere est, quod non alia condicione Inducias paciici velit, nisi reddita Brasilia. Facilis est nostratibus. traje&us in istas terras. Portus jam aliquot patent. Navibus praevalemus. Incola; barbari in nostros proniores sunt. Verum Societati Indicae subsidia ex publico suppeditari debebant. Privatorum opes istis bellis pares non sunt. Omnino sperandum ut, quemadmodum Orientis insulis expulimus magnum ilium Asise domitorem, etiam Brasiliensium continente exui poisit. Vale Vir gravissime & virtutes tuas perge in me explicare, eruditionem, pietatem, pruH h 2 dentiam * rid.Epis.llQ. i Episl. 213. * episl.iH dentiam, & qua amicos comple<5teris, oronis suci neiciam humanitärem. 21 Dec. 1633.


223.
JACOBO VANDER BURCH.

VIr amicissime,
Ex literis tuis ad amicos datis intellexi, te in ea urbe morari, quae orbi dedit pessimi Imperatoris matrem. Si -tibi adeiFem, magis sollicitus eilem de natalibus acaetate Liberi pat ris, quam Agrippinae. Tu selicissime, inter tot Rheneniis Lycei superba pocula, quibus glorian sblet ista urbs, jam mei obliviseeris, ac Ii ex Lethaeo amne bibisles. Non puto te publicis ossieiis usque adeö obrui, uti amicis seribendi otium non sit. Satis opinor sacundus eris praeco succi BaccheralenGs, ubi ad nos redieris. Iam tacitus paseeris & srueris isto deorum muñere, quod Druso Ubiorum debellatori tum temporis guitare non lieuit. Ego selicitatem istam tibi non invideo, sed cuperem crepusculi partem tecum demere de solido die, ad insigne lùspeniae alicubi hederás. Delacum non eligerem, sed Moguntiacum, quale sapit Archiepiicopis, quorum ego de vini bonitate judicantium sententiam lequi malim, quam de side pronunciantium. Quàm rereor, ne domum reveriiis Coloniam subinde sis respecturus. Paciscere cum palato tuo, ne litem tibi moveat1, ubi cum Gallicotibieritredeundum in gratiam. Seddesinamjocari. Colonienses quid moliuntur, quid incoeptant. Die mihi, quem ex tribus magis amant, Suecumne, an Galium, an Batavum? quemeunque elegerint male ipsis erit. Si Suecum recipient, discent propediem servire. Si Batavum non erunt amici Coesàris. Si Galium, tuta eritxeligio, minus tuta libertas. Feliciores fuerinr, si sibi ipsi sussecerint. Princeps Auriacus non tam hostem, quam imbres insestos iibi habet. Auxiliares Finnorum copias, nuper advocara;, dimittuntur cumgratiarum a&ione. Indignantur, quod pugnaî ipsis copiara non se-r cerit Imperator noster. Sed satius est illos lasa rum morderé, quam cum sama; nostra; periculo fortunara belli experiri. Si mori volent, etiam in Germania hostem reperient. Vale, & illustrissimos viros Beaumontium & Hugenium Legatos reverenter meo nomine saluta. Amstel. a2 Decemb. 1633.


224.
PETRO CUNAEO.

COgnatorum amicis§me, Epicedium istud Vincentii Fabricii pauló ante mihi misérat autor. „eque propterea inossiciosum puto benesicium tuum. An non mecum judicas Poctam istum terse & nitide loqui. Rara est in Germanis ista leribendi dx-gJQti*. [aeewrata ratio.] Sed siibriss, ubi asiliclissimum üc atratum Heynsium dicit cogitare, Ñ?? gandsa nollu, ??(? noves, ?? §lntte Primitas, H h 3 &] 486] esles? Iam expedbbam indies adventum tuum, hac ipe, ut cum óptimo sene Wilhelmo Nicolai pranderemus deporcellis raarinis. Frater meus hactenus, ut videbatur, ?&?, \aversus A ntistiis] tandem incaluit. Collega D. Vosiius silium Dionysium luget, variolis exstintum. Scripsi illi lessum, uti & Gravio nostro nuptiale carmen. Ita hicjamlaetis, jam tristibus vaco, & modo Heracliti, modo Democriti vultum induo. Poëtarum est Protea agere posse, & cum slentibus slere, ac gaudentibus ridere. Mitto exemplar, ut si libeat & oportunum sit sleas mecum, rideas mecum. Vale. Amstel. 1634.


225.
CONSTANTINO HUGENIO.

NIhil habeo, quod scribam,
[...]



226.
EIDEM.

QUàm cuperem,


227.
THEODORO SCHREVELIO.

PRo bulbis tuis, mi Schreveli,




[p. 480]

228.
IACOBO CATSIO.

AMplissime vir,
Quanti poëmata tua semper fecerim, norunt illi, qui me familiarius norunt. Vivo in ea urbe, quae Poëtas Belgicos habet sublimes & cothurnales, quorum dictio non est publici saporis. Mirabilia magis & stupenda loqui amant, quam utilia. Per nubes graduntur, & despectui habent aquae potores. Adversus hos saepe pugnare soleo tuo exemplo, qui utile misces honesto, ac dulci, & utrumque mira perspicuitate effers, ut legi ea & intelligi à nemine non possint. Quin tale carminibus tuis argumentum eligis, cujus lectione melio hilariorque abit lector. Hoc est, Philosophiam Socratico more è coelo [p. 492] & astris in domos familiasque deducere. Nec aliter locutum puto Herculem Gallicum, qui facundae vocis cathenulis duxisse dicitur populum, quo vellet. Aristoteles meus primam dictionis virtutem dicit esse saphêneian. [perspicuitatem.] Primus quoque post tot veteres sapientiam professus est verbis propriis & perspicuis, cum quotquot ante ipsum Philosophati fuere, Sapientiae arcana vel Poëticis fabulis, vel allegoricis commentis, vel Cimmeriis numerorum tenebris involverint. Alia tibi mens est. Scribis, ut intelligaris, doces ut prosis in meda plebe, in foro, in compitis, in thalamo, in mensis; in quavis aetate invenis, quod probes, quod taxes, quod corrigas. Concionantem te audiunt domi, viri, feminae, nuptae innuptaeque puellae. Tantoque gratior es, quanto concionaris suavius, mones blandius, reprehendis occultius. Libri tui pro Homiliis sunt, & pars suppellectilis preciosissima. De aliis non loquar. Illud scio, tantu messe librorum tuorum in mea domo precium, ut uxor mea, femina sic satis cara & prudens, verspertinis horis tanta attentione eos legere soleat, ut & mariti lecti obliviscatur. Saepe ad leges tuas provocat, adversus quas peccat subinde anômalos [communem excedens regulam] cupido. Sententias tuas loquitur, monita tua objectat non semel. Quam laetor te spem nobis facere novi operis de casibus conjugiorum memorandis. Petis, ut Latinis versibus exequar, quae Belgicis rhythmis donasti. Verum qui possim à modestia [p. 493] mea impetrare, ut meam paginam jungam tuae. Loquar citra adulationem. Solus nonnihil lateo, ut putrida quercus in tenebris. Tibi junctus exploderer à theatro, & positus juxta Solem vix Mercurius essem. Qui cum gigantibus ambulant, nani videntur, quamvis mediocris sint staturae. Et ea est animi mei indoles, languet in praescripto argumento. impetu quodam deferri amat & liberrimo pede in id, quod tractandum sumit. Accedit, quod nihil tractem illubentius, quam Amores. Scribo interdum Epithalamium amicis id efflagitantibus, quorum preces pro imperiis sunt. Sed vellem magno ista officia redimere. Deterret etiam me operis magnitudo, amo discursus breves, nec uni argumento libet diutius inhaerere. Quare velim propius scire, quae tua mens. Cuperem tibi obsequi, modo sine professionis meae detrimento fieri possit. quae non patitur, ut me laborioso operi manipem. Expecro, ut propius aptius institutum. Vale Vir clarissime. Amstel. 10 Ian. 1634.


229.
IOHANNI PILIO, Iuris studioso.

GRatias tibi ago maximas, doctissime Pili, quod pro pauculis versibus toto me carminum opere bees. Debebat ille tuus patruus diutius vixisse. non carent genio & nervis eruditae ejus de Ambitione commentationes. Quidam Poëtae vocum suavitate & verborum torrent luxuriant. quae si demas, skeletòn [aridum] [p. 494] sunt & exangue corpus. Hic argumenti graviÈtas à didione, diâio ab argumento precium capit. Habes, quem imiteris, sive hederá caput cingere voles, & pulsare pleétrumjsive vitae probitate in seculi invidiam vivere. Neutrum rastidit, cui te dedisti Iurisprudentia. Tanto eris gratior Iurisconsultus, quanto diices loqui elegantius. tanto eris j ustior legum interpres, quanto magis excelles morum ianditate. Ab hac Iustitia univerialis non magis discrepat, quam indumentum à vestimento, via qua itur Leidam Harlemo, & qua itur Harlemo Leidam. Spem sacis, uti tuis aliquando sis suturus honori, patria; emolumento. Hue te vocant manes Lilii, maximi viri, cujus hic est libellas, conipicua olim virtus, & praeceptorum (quos Leida; habes summos) illustria exempla. Horum vestigiis insiste & de ignorantia, livore, mortalitate propediem triumphabis. Vale adolescens optime, & hac aetate diiee, ut doceas, vive, ut sternum vivas, 11 Ian. 1634.


230.
IANO BODECHERO.

ACcipe, mi Bodechere, tristia pro tristibus, lessum pro lesso. óptimo juveni Dionysio Vossio parentavimus, licet tu operosius. Non una lingua, loqueris in eum, cui pluribus loqui & scribere datum fuit. Subduxit Deus invidiam, quem invidendis virtutibus ornaverat. Patri non iblatio solum suit, sed & subsidio. Hic se 496] Accepi ab amanuensi tuo apographa tuarum Commentationum in nuptias Cratis & Hipparchias, necnon Tryphosae & locastas expostulationes adverianse. Has jam ante legi. Illas cum stuporelegi. Lecturusiterumatqueiterum, ut totius historia; ideam praesentiore animo circumseram. Quid dicam? omne punctum in hoc scribendi genere resers. Misees utile dulci, &quae prima vatis laus est, rebus loqueris conveniencia. Nelcio, quid illis addi à me possit. Ero imitator. Premam praeeuntis vestigia. Et si à via desle&ere me contingat, revocabit me aliquis è machina Deus. Iri Cratis historia excuti debet Cynismus, & dogmata báculo ambulantium philosophorum. In virginum non virginum historia excutienda erunt aliquaquas in amore elucent vitia, clementia; quoque & severitatis certamen. Feriamur jam hebdómadas duas, tresve. Per hoc tempus captabo intervalla Musis apta. Sum scriptorvaldedesultorius, nec ovis incubo more gallinarum. Insormes partus desero per biduum aut triduum, ut alacrior postea redeam ad desertam prolem. Interea versiculos hoice arrbabonis loco habe, & animi mei candidos obsides. Vitro in magnorum virorum laudes rapior, & injuslus amo istiusmodi argumentum. Si ingeniiculpa mérita tua detrivi, peccavi inofficiolae humanitatis titulo. Vale virlumme. 1634.


231.
IACOBO CATSIO.

CLarissime vir,
Traditae mihi sunt per tabellarium literae tuae, ipsis Cal. Decembris exaratae. Respondissem citius, sed obriguit prae frigore manus & calamus. Ut tardior sim factus, non meo sed coeli vitio. Iam cum gleba & glacie resolvor. [p. 495] Accepi ab amanuensi tuo apographa tuarum Commentationum in nuptias Cratis & Hipparchiae, necnon Tryphosae & Iocastae expostulationes adversariae. Has jam ante legi. Illas cum stupore legi. Lecturus iterum atque iterum, ut totius historiae ideam praesentiore animo circumferam. Quid dicam? omne punctum in hoc scribendi genere refers. Misces utile dulci, & quae prima vatis laus est, rebus loqueris convenientia. Nescio, quid illis addi à me possit. Ero imitator. Premam praeeuntis vestigia. Et si à via deflectere me contingat, revocabit me aliquis è machina Deus. In Cratis historia excuti debet Cynismus, & dogmata baculo ambulantium philosophorum. In virginum non virginum historia excutienda erunt aliqua quae in amore elucent vitia, clementiae quoque & severitatis certamen. Feriamur jam hebdomadas duas, tresve. Per hoc tempus captabo intervalla Musis apta. Sum scriptor valde desultorius, nec ovis incubo more gallinarum. Informes partus desero per biduum aut triduum, ut alacrior postea redeam ad desertam prolem. Interea versiculus hosce arrhabonis loco habe, & animi mei candidos obsides. Ultro in magnorum virorum laudes rapior, & injussus amo istiusmodi argumentum. Si ingenii culpa merita tua detrivi, peccavi inofficiosae humanitatis titulo. Vale vir summe. 1634.



[p. 497]

232.
EIDEM.

EA est nominis tui apud me reverentia, clarissime Catsi, ut diutius tergiversari non audeam. Facile impetrabis à me, quae si voles, imperare tuo jure potes. Qui publicis meritis Remp. sibi obstrinxit, inter singulos me quoque debendi reum habet. Sum facilis flecti, & jam diu est, quod à moribus meis secreverim pertinaciam. Videor quoque jam propius percepisse mentem tuam & instituti rationes. quamobrem muto sententiam & opellam meam, quam exigis, offero liberalissime. Libet periculum facere in narratione una aut altera, ut si placuerit specimen, spes sit placere posse reliqua. Si alias non imnino invitis Musis lusi, forte & hic aderit vocatus Apollo. Expectabo conjuges tos sive tragico, sive comico eventu celebres. Mirum, furens quid femina possit, praesertim cum mollis flamma est medullas, &c. Illa in veterum orchestra detonuit, primum Graeco, mox Latino ore. Illa soccum induta populo exhibuit percinctum fecibus os. Illa viris regnisque terribilis fuit, tot bellorum causa & incentrix. Quicquid cupit mulier vehementer cupit. Medocritatem nescit, omne extremum amat & praeceps. Quo quidem à rationis est defectu & affectuum impotentia. In his dum versaris, sequar vestigia tua, ita tamen, ut digredi liceat, & circumferre animum per obvia Pieridum loca. [p. 498] Libertas cum juris sit naturae, Poëtis eripi non debet. Suavius in silvis canunt aviculae, quam si carcere includas. Experiar, quid possim. Molestias, si quae fortè occurrent, discutiam argumenti novitate, carminum tuorum suavitate, quae mihi iter monstrabunt, qua eundum. Facilè saltat, qui saltanti choro pedes aptat. & canit confidentibus, qui praecinentem sequitur. Libris poëmatum tuorum valde recreasti uxorem & liberos. Illos inter keimélia [monilia] habent. quoties à domesticis curis respirant, ad illos deflectunt, ut se recolligant. Gratias omnes tibi debent, & per me agunt. Vale Vir amplissime. 29 Ian. 1634.


233.
JOACHIMO VICOFORTIO.

[p. 499]
solum nomine odi, quod iuaviiïïmum consuetudinis tuas srustum mihi eripiant. Expeâo, ut propediem ad nos redeas, ut in sinum nostrum essundas horribilia imperiorum secreta. Propius jam Deos contingis, ut si rerum publicarum làtagere libeat, scirepossis, quid Rex Reginas in aurem dixerit, quid Iuno sabulata sit cum love. Intelligam ex te quantum à Gallo, quantum à Véneto expecbndum bellis nostris pra> sidium: Hic post ridiculum istum mercatorum caiiitri novi accidit nihil. Qui imperant, novos ineunt & anniversarios magistratuum census. Qui parent, antiquum obtinent. alii rem saciunt, alii srangunt, alii Biantisexemplo Vianam ambulant, & dum asris egent, Cappadocum sibi reges videntur. Historiam de presbytero Planeo domi ex tuis intelliges. Piget enim, cucullatos istos do&ores in icenam producere, nec traducere quemquam est moris mei, quoad de sacinore non plane constat. Vale. 4 Feb. 1634. Vale. 4 Feb. 1634.


234.
CORNELIO VANDER MYLE.

REdeunt ad te, Nobilissimi Myli, chartae Venetorum. Ille [Leo Allatius] qui syllabum istum autorum contexuit, bonam operam praestitit Philologis & Criticis: Ego malo videre aciem militum dispositam & directam in Hispanos, quam aciem & seriem librorum. Itali jam li- [pag. 500] bros scribunt & illos in alphabeti ordinem redigunt. At veteres Itali, regna, urbes, provincias in ordinem redigebant. Adeo à priscis moribus degeneravit Itala tellus, ut quae bellis olim excelluit, jam è libellis quaetat gloriam: quaeque armis pugnavit pro Romulae gentis majestate, jam chartis eam asserat. Autor [Lelius Guidiccionus] Arae maximae, hoc omni studio conatur, ut gravitert loquatur, quia de re sacra loquitur, ad Romanaae Ecclesiae Praesulem. Verum dum nimis est in illo carmine prolixus, hic illi diffluit, ut solet languere ambulatio vel cursus. Horatioi monitum est:
    Ut primo medium, medio non discrepet imum.
Carmen illud Matthaei Vayrae est laudabile. Convenientia loquitur Quiringo. D. Vossius adscriberet jucidium suum, sed is ex pedibus laborat. Podagricus est, quo morbo nec mulier, nec eunuchus laborat, secundum Hippocratem. Legi historiam Canis Praetorii. Magnus campus panditur Epigrammaturm scriptoribus. Sed mihi non vacat bonas horas istis ineptiis terere. Incidi in hoc alicujus:
    Dum miseros duro vexat sub Consule cives,
        Et male damnatas sorbet egenus opes:
    Deplorat cineres & mollis fata catelli,
        Et pecus invisum bestia Praetor amat.
Et hoc alterius:
    Excepi fures latratu, mutus amantes;
        Sic placui domino, sic placui dominae,
[p. 501]
Alius hoc lusit:
    Quis dubitet, quantus sit relligionis amator,
        Qui tanta sepelit relligione canem.
Etiam hoc legi:
    Viderat alma Themis condi ferale cadaver,
        Custodemque suum justa parare Cani.
    Moxque ait: heu quo nostra ruis Respublica: jura
        Quae fuerant hominum, sint ea facta canum.
Circumfertur & illud:
    Ennius emeruit Calabris in montibus ortus
        Contiguus poni Scipio magne tibi,
    Tityrus emeruit canibus Leidensibus ortus,
        Contiguus poni praetor inique tibi.
Vale Vir maxime, & dicacium poëtarum hos partus ubi exceperis, neca. Ego rem ludicram tanti non facio. 4. Mart. 1634.


235.
JOACHIMO VICOFORTIO.

AMplissime vir,
Traditae mihi sunt literae tuae media nocte hora duodecima. A qua diem suum auspicantur Aegyptii sacerdores. Nec tamen credas velim, me in istud tempus traxisse studia. Odi lucubrationes, utpote valetudini noxias, nec gratas conjugi quae mihi pro legata à latere est. Exceperat nos solenni epulo Nobil. Realius, à quo abire non licuit, nisi intempesta nocte. Et quanquam plusculum aspersus essem Lyceo, nolui ire cubitum, nisi lectis tuis literis. Quae adeo placuerunt, ut pulvinari sup- [p. 502] positis indormiverim suaviter. Ita tu mihi, loquor tropicè, pro culcitra fuisti. Feci divortium cum uxore, quae mihi peperit non gemellos, uti Latona, sed unum instar gemellorum. Non puto robustiorem fuisse Herculem, cum in cunis vagiret & immissos à noverca angues strangularet. Videtur infans cum Gallis bella probare non inducias. Nam clamat & vociferatur, quod proprium est bellaturientium. Magnas turbas dat regno nostro. Adultum auderem istis mirmillonibus Barbanzonio, Gramontio, & Borgiis opponere. Audivi inter Gallum & Federatos Ordines jam convenisse. Quibusdam istud consilium placet, quibusdam displicet. Ego mi Vicoforti, in rebus fidei acquiesco decretis Ecclesiae universalis, in rebus politicis decretis Ordinum & Principis. Volo enim mihi deberi & hominis Christiani, & boni civis titulum. Vale & Zulechemi Dominum saluta. 10 Mart. 1634.


236.
CONSTANTINO HUGENIO.

MAlè mihi cessit censura mea, aut si mavis, candida rusticitas. Adscripsi Epigrammatis tuis, Bonum, melius, optimum. Vereor, ne nunc alius adscribat, Censor malus, pejor, pessimus. Helenam quavis corporis parte fuisse pulcherrimam, nunquam credidit Menelaus, nunquam Paris. At optimum istum & praestantissimum Senatoruem judicare, omnia & singu- [p. 503] la tua Epigrammata optima esse absqoe compatatione, non miror. Sinite me verum dicere: noliti irasci heroës. Aulicismos calletis. Ego ab istis schematibus indole & vitae consuetudine alienior sum. Vos áuxêsin [oratione augentem] nostis & hyperbolèn, [fidem excedentem,] & meíôsin. [diminuentem.] Vobis modo kata tò prâgma [prout se res habet] modo kat’ ánthrôpon [ad palatum hominum] loqui familiare est. Ego Ethicae Professor nescio chariglytteîn [gratiam verbis captare,] aut hypokoristikôs [blande] loqui. Ergo, quia dixi quod res est, ob virtutem vapulo, & citor ad Grammaticum tribunal, ubi pro me causam dicet simplicitas. Mi Hugeni, si singula quae scribis sunt gradu optima, necesse erit epigrammata tua aut substantiam esse aut quantitatem. Nam haec duo rerum genera negat Aristoteles recipere magis vel minus. Praeterea, si omnia optima sunt, non est spes, ut posthac videamus epigramma melius iis, quae scripsisti: spes non es, ne de te verum sit dicere illud Socratis aeì gêráskô &c. [semper consenesco &c.] Si omnia primae sunt notae, quid opus censura? quid opus Criticis & Hypercriticis? Censores olim in populo Romano constituti, quia Remi turba nec optima erat, nec pessima. Si carmina tua nulla sunt bona comparatione, ergo titulos Domitiani admitte: Optimo, Maximo. Si poëta es semper tibi similis, ergo bonus poëta non es, juxta illud: quandoque bonus dormitat Homerus. [p. 504] Si semper canis optima, aut verum non est illud: Carmina proveniunt animo deducta sereno: aut semper serenus sis oportet. Possem plura adferre pro gradibus comparationis, sed nugarum satis est. Epigrammata, quae postrema misisti, legi & relegi. Sunt optima. Cavebo mihi posthac à gradibus, ne gradibus dejiciat à sexagenario Senatore. Clarissimum Honderdum suavissimae inter nos litis autorem saluta. Vale. 16 Mart. 1634.


237.
JACOBO PETITIO.

GRatias tibi ago, amplissime Petiti, quod anni mihi primitias consecraveris. Liceat mihi dicere: Quid meruistis oves placidum pecus? Si viveret Pythagoras, quam indignaretur tibi, quam mihi. Tibi, qui imbelle animal innocentiae symbolum, tot usibus celebre, victimam fecisti petacis gulae. Mihi, quod ausus sim viscera in viscera recondere, & sanguinem sanguine pascere. Lege orationem Pythagorae apud Ovidium pro animalium causa, & Plutarchi de eodem argumento discursum. Fortè disces solis herbis vesci, & beta, malva, lactuca, cichoreo contentus esse. Quarum anima non est in sanguine. Me quod attinet, absolvo te à crimine, & ubi causam animalium aliquando dicet redivivus ille Samius, habebis me facti tui patronum. Tempestive misisti munus istud, ut videri possis bis dedisse. Nos armo isto [p. 505] ovillo sacra fecimus Lucinae, & placavimus difficilem, exemplo veterum Romanorum, qui caesa jungebunt federa porca. Mitto uxori capsulam cum conditis Cydoniis. Eam optem feliciter peperisse, ne solus ego aut beatitudine ista, aut miseria fruar. Vale amicorum cordatissime, & difficillimis mihi temporibus probate. 6 April. 1634.


238.
FREDERICO GUNTHERO.

MAgnifice vir,
Festivè alloqueris, postquam festivam meam de Re Orationem dignatus es legere. Ita fit, ut qui crepundia contrectant, incipiant repuerascere, & minus esse tetrici. Voluissem me magis seria & digna te dixisse. Sed talis sum, sine jocis & risu vivere non possum, non magis, quam Gallus sine scabie & Graeculus sine frictione. Quàm benè famae meae consuluit Aristoteles, quod inter virtutes, quas non nisi undecim habet, Comitati & Urbanitati locum fecerit. Nam qui has inter opera carnis numerant, haberet me pro homine minus spirituali. Nec ob hoc indignor. Ne tamen me putes semper esse gelôtopoiòn [risum excitantem] & nihil crepare solidum, en <"BarlaeusBibliografie.html#petit38" target = "new">Mercatorem Sapienten
, en <"BarlaeusBibliografie.html#petit41" target = "new">Bonum Principem, en <"BarlaeusBibliografie.html#petit48" target = "new">Amorem Sapientem. Tituli graves quid non pollicentur? Illa de Bono Principe dissertatio dicitur Romae Purpuratis placuisse, à Machiavellismo, uti mecum [p. 506] credis, valde alienis. Nisi me haeresi (loquor ex illorum sententia) imbuisset mater, potuissem Apostolicam benedictionem mereri. Ego Florentini istius scribendi & loquendi formulas semper odi, licet & sectatores urbique & instituti sui vindices acerrimos inveniat. Quod nuperrimè scripsi, quam tibi neglectus jam fastiditur Achilles, scripsi hoc sensu, non quod saluberrima Homeri praecepta fastidias, sed quod loqui Reges, Principesque jam informas, fastidias de illo autore jam publice verba facere. Eloquar an sileam doctissime Gunthere:
    Me si fata meis paterentur ducere vitam
    Auspiciis, nullique dies horasque locare,
juberem plorare scholas, cathedras, pulpita, Platonem & Aristotelem. Unicam amplecterer meretriculam, non Thaidem, non Laidem, non Phrynen, aut Floram, sed Poësin. Quod superest rogo, ut hanc de tua humanitate conceptam fiduciam & ex fiducia natam parrhêsían [loquendi libertatem] boni consulas. Adeò audaces sunt humaniores literae, ut putent eos, quos communia studia junxere, vita, moribus, alloquio arctius jungi debere, & prorsus synkrêtízein. [pari more vivere.] Tu Vir praestantissime, qui ingenium excellens non per rem & reculas, sed civilem sapientiam circumduxisti, facile hoc à te impetrabis, ut & serium amicum ferre possis & jocularem. Ubi de Rege tuo & regii heredis nuptiis aliquando erit loquendum, dices,
[p. 507]
                — Quantum mutatus ab illo,
    Qui potuit nuper de re jocularia fari.
Vale. 6 April. 1634.


239.
ADRIANO PLOSIO.

NObilissime vir,
Gratulor tibi natam filiolam, & puerperam post novem mensium fastidia peperisse. Absolvis me ab officio carminis, quod promiseram. Causam nescio. Etenim, sua quoque laus muliebri sexui debetur. Sine quo miserrima esset viris vita. Canit Serenam & Mariam Claudianus, Stellam & Violantillam Statius, alii alias. Et quanquam nihil ob aetatem dignum gesserit filiola, tamen bene natam esse laudabile arbitror. Ego haec proli tuae opto & voveo: ut primos infantiae dies transigat sine epilepticis convulsionibus: ut dentiat absque dolore: ut adolescetula formam induat, nec appetibilem nimis, nec aspernabilem, ut nubilis formam ornet modestia & pietate: maritum nacta nec imperare velit, nec servire: mater facta prolem neque perdite amet, neque negligenter habeat: annis confecta vitae se melioris spe, vitaeque bene actae consciente soletur. Habes voti mei summam & compendium. Ubi filiolo te aliquando beabit uxor, liberabo me promisso. Caseus iste Limburgicus adeò me exhilaravit, ac si Limburgi essem factus Dux. Non potuisses me gratiore tibi munere devinxisse. Plinius [p. 508] multa caseorum genera recenset. Sed nullum est huic par aut secundum. Refertur apud Plutarchum in Laconicis, quendam Laconem dixisse: Si caseum haberem, non egerem obsonio. Ego postquam Limburgensem nactus sum, non obsonio solum carere possem, sed & primariis ferculis. Adeò hoc genere casei delector, ut vel solus ejus nidor & graveolentia me afficiat, à qua plurimi vel temperamenti vicio, vel quia iratos habeant Deos abhorrent. Puerperam vegetam & incolumem tibi restituat Deus, ut postquam huic eucharistikòn [gratiarum actionem] solverit, tecum, spe filioli, redeat in gratiam. Principum Brabantias calamitas documento est, capitale Belgarum odium alte insedisle Hispanorum animis, & de mutanda istic Reipub. forma ipsos cogitare. Hoc ut fiat, demetenda sunt papaverum capita. Sed bonus Arschotanus serò nimis discet, fabulam Aesopicam de vestigiis leonem spectantibus, non retrorsum. Versus Neodalii optimi sunt. Illos in obitum Adriani Pontificis, non esse Romae scriptos ausim affirmare. Cremonae illa tutius dicuntur, aut in Venetorum stagnis, quam ad Tiberim. Vale Vir spectaitissime & me amare perge. 20 April. 1634.


240.
ROCHO HONERDO.

AMplissime Honerde,
Non video quid causae sit, quod tam [p. 509] sollicitè videaris tibi metuere à censura mea. Epigrammata tua istiusmodi sunt, ut pro paradigmate aliis esse possint. Me certè non mediocri affecerunt voluptate, licet illam ipsam voluptatem castigaverit memoria calamitatis publicae, quam describis. Dolui ob durissima belli Belgici rudimenta, quae maximis patriae nostrae Proceribus luctuosa fuerunt, sub rhododactylo Duce. Versus tui pondus habent, & nervosa est omnis clausula. Possem quosdam designare, qui antiquis genio non cedunt. Sed nolo iterum delabi ad gradus comparationis. Utinam ea publici juris facias. Erunt pro historiae compendio nepotibus. Verum duo requiri judico. Unum est, ut nummorum imagines singulis epigrammatis addantur. Alterum est, ut brevis addatur historioIa, quae inscriptionis causam exponat. Hoc factitatum ab aIiis, qui veteres nummos nobis dederunt, Aenea Vico, Occone, Goltzio aliisque. Et profectò memorabiles res gessimus, dignasque posteritatis memoria. Flebilis primo fuit Resp. nostrae status, exulantibus Auriaco, aliisque Belgii nobilibus. Mox veluti à morte rediviva lacertos coepit movere, & amissa recuperare. Tandem domesticos fines egressi in Orientem & Occidentem ivimus. usque adeo, ut quos metus dejecerat, jam metuendi sint. Inclinationem fecit Mavors, & propriis praesidiis ac munimentis institit de defensore sollicita Respublica. Haec libri tui, haec epigrammatum tuorum materies [p. 510] est. Decessit invidia & factis & dictis. Et quando nomoclastem tuum videbimus? tragoediam exactam & gravem. Redeunt ad te chartae tuae & nummi. Addidi meos, ut seligas in tuos usus, quos & quot voles. Vale 4 Maji, 1634.


241.
CORNELIO VANDER MYLE.

ITerum Hagam repetit vir doctissimus Manasses Ben Israël, pulsaturus denuò fores publicae benignitatis. Possent Illustrissimi Ordines, sine magno strepitu, solari optimi viri itiones & reditiones. Non est necesse Christianos Proceres respicere ad hominem Iudaicae religionis antistitem. Alio titulo ipsi poterit consuli. Profectò meretur aliquod praemium ipsa eruditio, & linguae Hebraicae, quae in illo est, summa peritia. In libro suo nec Christianam religionem defendit, nec, quod sciam, oppugnavit. Multa scribit Christianis scitu utilia, nihil ex diametro Christianismo oppositum. Professoribus Leydensibus viris doctissimis, & Christianae religionis assertoribus seriis suum sit integrum judicium. Si de Adami & Evae conjunctione scripsit minus probabilia, & quae Christianis omnibus, etiam mihi, videntur paradoxa, dandum hoc Cabalae, & Thalmudistarum ineptiis annumerandum. Et quis, quaeso est, vir praestantissime, vel Philosophorum vel Theologorum, cui non proprium aliquod arrideat placitum? Graeci vocant tà aréskonta toîs philosóphois [p. 511] [placentia Philosophis,]* de quibus eruditissimum libellum scripsit Plutarchus. Platoni Ideae, Aristoteli intelligentiae orbium coelestium motrices, Epicuro atomi, & ante hos Socrati sua dubitatio, Pythagorae animarum de corpore in corpus transmigratio, placuere. Origines quam multa defendit, quae Christiani omnes improbant. Invenias aliquid in Tertulliano, Hieronymo, Augustino, cui non facile subscripserit quivis nostrum. Quid mirum si Iudaeus aliquid asserat anômalon, [praeter regulam,] & praeter opinionem nostram. Non defendo Iudaismum, à quo abhorreo. Sed hoc contendo, posse Christianos etiam ex Iudaeorum scriptis multa addiscere, & illa monstrantibus si faveant, nihil facturos contra conscientiam. Aquila, Ionathas, Septuaginta interpretes Iudaei omnes, Bibliorum nobis dederunt versiones. Sed non arbitror inhonoratos dimissos esse 70 istos senes Iudaeos à gentili Imperatore Ptolomaeo Philadelpho. Si virtutem laudamus in politico hoste, quid ni aliquod precium sit doctrinae apud dissentientes, & discrepantes fide. Scribo haec non alia de causa, quam quod condoleam viro modestissimo juxta & eruditissimo. Tu, Vir nobilissime, qua es prudentia & humanitate virum juva & mecum ama ob candorem, industriam, facundiam, eruditionem & ingenium. E Musaeo nostri Amstelod. 10 Maji, 1634.



[p. 512]

242.
IOHANNI OXENSTERNIO,
in Angliam Legato.

ILlustrissme Oxensterni,
Non remorabor tua tempora, quae publico impendis, longo sermone. Amant Dee Principesque Orationem brevem. Ex quo mihi amicitiae tuae fores reclusisti, auribus tuis subinde literis meis obstrepui. Nuper Batavos vidisti Romani imperii fratres & amicos. Iam Britannos vides priscis valde dissimiles. Olim in advenas & peregrinos feri erant & crudeles, <"Horatius.html#ode304" target = "new">Horatio
teste:
    Visam Britannos hospitibus feros.
Iam mites sunt & prolixae in exteros humanitatis. Regem vides, qui pro paradigmate esse possit optimi Principis, sive pacis studia, sive literarum amorem, sive regiarum quae in ipso sunt virtutum excellentiam, majestatemque spectes. Ne mirare, me de literarum amore aliquid inspargere. Nam indignum me non laurea, sed aurea aliquando donavit. Faxit Deus, ut confectis negotiis publicis salvus incolumisque ad tuos redeas, & magno Parenti, qui grandem istum concussae Germaniae Atlantem humeris sustinet, tuos commodes. Illa, te absente, pergit miseriae non unius esse flebile theatrum. Affligit & affligitur. Perdit & perit. Ea sors belli est. Ludus ubique pavorque & plurima mortis imago. Inter Gallum & Ordines [p. 513] jam transactum per Dominum de Charnassé Induciarum spes decollavit. Hispani castra movent, sed nondum promovent. Intra minas stant. Nova classis in Occidentem abit. Hic jugulandus Hispanus, ubi alios jugulandi materiam invenit. Vale illustrissime vir, & ignosce, si ab argumento destitutus aliquid nuger pro re nata. 16 Maji, 1634.


243.
CORNELIO VANDER MYLE.

NObilissime Myle,
Autor istius tabulae de religione gentilium, arduum opus agressus est, & plenum periculosae aleae. Arduum voco ob argumenti amplitudinem & difficultatem. Periculosum, ob dogmata, quae hic illic inspargit, quae Romanae Ecclesiae minus arridebunt. Si sapiet autor, aut premet coeptum opus, aut castigabit. Satius est perire scriptum, quam scriptorem. Nec offendendi sunt scribendo, qui proscribere, ne quid pejus dicam, possunt. Annotabo aliquid ad ordinem, aliquid ad rem ipsam. Illud in prima subdivisione displicet, quod religionem gentilium, qui Creatorem Deum coluerunt vel ut invisibilem vel ut visibilem, distinguat à Religione naturali, cum cultus Dei invisibilis etiam naturalis sit. Talem quippe agnovit Plato, Aristoteles aliique. Ipse Paulus Rom. 1. diserte ait, Dei invisibilia cognosci ex visibilibus. Ad rem ipsam hoc observo, 1. an consultum sit [p. 514] Christianum orbem scire, Catholicam religionem in tam multis ritibus ceremoniisque convenire cum Ethnicismo & Gentilium religione. Haec enim res iis Theologis, qui à Curia Romana secesserunt causam praebet hoc nomine exagitandi Catholicismum, quem Ethnicismum interpolatum vocant. Autor iste, si quo pede coepit ista pergit exequi, tandem ostendet rotam hierarchiam Ecclesiasticam non tam à Petro & Apostolis, quam à gentibiis fluxisse. At hoc prudenter illi est cavendum, si sibi & religioni Catholicae velit consultum. Deinde ad religionem legalem, quae privatae utilitatis causa est excogitata, refert doctrinam de praemiis & poenis post hanc vitam. At haec inconsideratius ab autore scripta sunt. Praemia & poenas manere bonos malosve post hanc vitam, dictat naturale, insitumque omnibus hominibus conscientiae dictamen. Urgent hoc ipsum Plato, Cicero, Epictetus, Seneca in suis disputationibus. Falsum est illa conficta esse à populis, privatae utilitatis causa, ad terrendos mortales. Qui ex professo religionem omnem oppugnant, ajunt homines metu poenarum infernalium in officio contineri, & esse figmentum hoc politicum, non autem dogma ratione naturali subnixum. Atheorum, proh dolor, satis habet ubique orbis. Isti impietati non oportet Christianos frigidam suffundere. Dico intrepidè. Sum istius sententiae hostis capitalis. Monendus est scriptor, ut corrigat & saniora scri- [p. 515] bat. ni fecerit, male merebitur de religione, & sibi consulet pessimè. In reliquis laudo diligentiam ipsius, studium & eruditionem. Vale Vir nobilissime. 4. Iun. 1634.


244.
CONSTANTINO HUGENIO.

SCripsi tibi nuperrime, Hugeni, de Nihilo, scripsi de Aliquo. respondisti ad utrumque, ut jam scribendum sit de Neutro. Etenim inter audacem Stoicum, qualis fuit Zeno, & timidum Scepticum, qualis fuit Pyrrho, neuter est Peripateticus. Dicunt Theologi, inter Christianae religionis partes, Libertinos esse neutros. Iurisconsulti asseverant, quaedam bona esse Titii, quaedam Sempronii, quaedam esse neutra, qualia illa sunt, quae primi fiunt occupantis, & per usucapionem desinunt esse neutra. Medici statum valetudinis nostrae alium dicunt esse salubrem, alium insalubrem, alium neutrum. Policitorum problema est, an in publicis diffensionibus & bellis civilibus, satius sit neutrum esse, quam stare à partibus. Grammatici, quorum primum meminisse debebam, nomina habent & verba neutra. Inter Europaeos ea sunt morum animique indole Hispani & Belgae, ut neuter alterum diligat. Philosophorum alii Universalia à rebus prorsus abstrahunt, alii non nisi voces & conceptus esse contendunt, Aristoteles neutrum. Cum Critici litigant & disputant de punctis, commatibus, asteriscis, [p. 516] sapiens est neuter. Quidam mulieri credunt quidam gremio, Ego, juxtra vetus proverbium neutri. In Germania Suecorum rex odit neutros. odit & Caesar. Qui in confiniis Gelriae Brabantiaeque habitant, student esse neutri. In litibus componendis magnum est momentum neutrorum. tales enim oportet esse arbitros & judices. Nuper cum me cum amplissimo Honerdo commisisses, tu subridebas neuter. Logicus fallacias Sophistarum edoctus, si rogetur, ut est apud Agellium, An desierit furari nec ne, respondebit neutrum. Si me roges, an malim pacem an bellum, respondebo, neutrum, quia vellem nec opus esse bello, nec post bellum pace. Si roges, an libentius edam an bibam, dormiam an vigilem, movear an quiescam, respondebo neutrum. quia vellem esse Intelligentia Peripatetica, quae nec edit, nec bibit, Si quaeras, an Canonicus esse malim, an Vicarius, parum abest, quin responsurus sim, neutrum, quia videntur & hujus & illius ordinis homines esse immortales. Vale Vir amplissime, & licet in amicorum dissensionibus te cupiam esse neutrum, nolim tamen esse tunc, cum de conferendo vicariatu agetur. Amstel. 6 Iun. 1634.


245.
EIDEM.

NOn evades, nobilissime Hugeni, sacro isto neutro. Cum enim silendi ac loquendi ambiguus, neutrum te facturum scribas, ego utrum- [p. 517] que exigo. nempe ut nec sileas semper, nec rescribas semper. Pertinax tanti amici silentium aegerrimè ferrem, & tabescerem propediem, tanquam destituta rore suo cicada. Si, ut semper rescribas, exigam, valde rerum tuarum viderer ignarus. Scio, nec te semper scribere posse, cum maxime vis, nec velle, cum potes. Sed quia utriusque feci mentionem, age utrumque libet conari, ut de utroque serium quid in medium afferam & joculare. Utrumque in multis laudabile est, in multis vituperabile. Cum officia nostra exigunt Domini duo, utrique obedientiam suam probare, non est Evangelicum. Cum virgines duae juveni adblandiuntur, utramque amare, utramque est odisse. Cum venator duos sectatur lepores, neutrum capit, quia captat utrumque. Cum uterque vitula dignus est & Damoetas & Menalcas, facile est Palaemoni arbitri partibus fungi. Cum quaeritur, an eloquentiae laudibus excellat Cicero, an prudentiae, respondebo, utriusque: an in Poëtarum ordine primas mereatur Homerus, an Virgilius, dicam, utrumque. Cum religionis Christianae res agitur inter gentes, peccant, qui utrumque faciunt, hoc est, qui circumcidunt & baptizant. Misera est Reipublicae facies, cum proceres utraque pestis adflat Ambitio & Avaritia. In scholis male adolescentibus consulunt, qui utrumque Ramum & Aristotelem conjungi suadent. nec enim opus limum bibere & nauteam, cum limpidissimi fontes suppetunt. Inter mercatores quidem [p. 518] utrumque faciunt, pecunias locant, & aliunde accipiunt. Illud, ut divites videantur, hoc, ut credas non esse divites. Illud eximium, cum Princeps est utrumque: basileùs agathòs, [Rex bonus], & kratêòs stratêgès. [fortis bellator.] Inter sceleratos, cum uterque alteri crimen imputat, palam est utrumque fecisse, inquit Quintilianus. Inter amicos bene se res habet, cum uterque utrique cordi est, ait Terentius. At male se res habet in certamine, vel bello, cum Entellus Daretem super utraque quassat tempora. Sed ut Socraticum philosophandi morem repetam. Annon apud Homerum Achilles, & Ulysses utramque paginam faciunt? Annon apud eundem Vulcanus utroque pede claudicat? Annon exercitati sit militis utraque manu pugnare? Novi, inquit ille apud Homerum,
        Clypeum dextra laevaque movere.
Annon timidi sit militis, utroque pede fugere, ut est apud Aristophanem; & ut de hostibus nostris quaeram, Annon Algerios & Duynkerkanos, Afros inquam & Morinos, utrosque in praedonum gente ponis? In culina certè utrumque usui est, & sorbere & flare; in agris idem lignum utrumque est, pastori pedum, & agricolae mensura. amphóteron [utrumque] inquit Callimachus, kéntron te boôn, kaì métron aroúrês. [stimulus boum & mensura arvi.] In mensa utrumque malum, & graecari multum, & pergraecari. Vale, Hugeni clarissime. 18 Iun. 1634.

[p. 519]
        Consentire meis studiis se crediderim te,
        Fautor utroque tuum laudabo pollice ludum.



246.
ROCHO HONERDO.

AMplissime vir,
Scribis tibi placuisse Nihil & Aliquid, Neutrum & Utrumque Epistolas. quasi dicas tibi placuisse contradictoria. quae Philosophi negant in sinu Dei reperiri. Verum minus miror has contradictiones tibi probari, qui nuperas meas antipháseis [contradictiones] super gradibus comparationis, tam benigne & humaniter excepisti. ut videar, ista inimicitia amicitiam suam emeruisse. Unum petis, ut si quid simile ad communem nostrum amicum N. Hugenium miserim, tu particeps eorum fias. At qui possim, mi Honerde, aliquid scribere simile Nihilo. Habet aliquid suum simile, nempe Sosias Mercurium, ficus ficum. Habent similes labra lactucas. Habet insuper suum simile neutrum. quia plures neutri sunt, plures utraque sella sedent. Soli nihilo nihil est simile. quin enim, quod non est, similem sibi ousían [essentiam] habeat? Hoc scio, non modo versiculis, modo epistolis scribere & respondere simila. ut verum sit de nobis, aeì gàr tò hómoion. [semper enim similem Deus deducit ad similem.] quod usurpatum ab Homero, cum Melanthius subulcus incidisset in Eumaeum subulcum. Quam laetor, nos non esse figulos aut fabros, sic enim similis similem odis- [p. 520] set. Iam Poëtarum nomine cum audiamus uterque, similis gaudet simili. est lepidum similium par apud Martialem:
        Cum sitis similes paresque vita,
        Uxor pessima, pessimus maritus,
        Miror non bene convenire vobis.
Et apud Catullum,
        Pulchrè sunt similis mali cinaedi.
Pythagoras amicitiam, mundi animam & vinculum dicebat, consistere en isótêti. [in aequalitate.] Poëtae puros jambos concinnant ex pedibus similibus. Anaxagoras corpora ex atomis, similibus constare docuit, Aristoteles ait: hómoion homoíou ephíetês. [simile gaudet simili.] lib. moral. 8. quod tamen verum, non est in magnetibus, qui similibus se polis fugiunt, dissimilibus amplexantur. Verum res similes eleganter conjunxit Plutarchus in commentario, cui titulus: Quomodo adulator ab amico distinguendus. Seni similis lingua jucundissima est,
    Pueroque puer, & femina apta feminae.     Aegrotus aegro, & misero quisquis est miser.
In convivalibus sermonibus, non vult semper in conviviis similes similibus accumbere, non Professorem Professori, non Advocatum Advocato, mororum moroso. Interdum vult; ut agricolam agricolae, aliptam aliptae, amatorem amatori. Causas illic expedit ingeniosissimas. Illud subtile, quod Empedocles ait, referente Aristolele 1. de Anima. Animam constare ex quatuor elementis, quia aliquid singulis habet simile. Inter [p. 521] sapientum apophtegmata hoc celebratur: gámeis ek tôn homoíôn. [ducito tibi similem.] & ut est apud Varronem: Cascus cascam ducit. Non probo improbum improbo similem, quique amat vulpinari cum vulpibus. Sed mittam illa literatorum commenta. Nos Batavi, quam amamus similes esse Gallis vestitu, Sybaritis luxu, Romanis gloria, Graecis pecuniarum cupiditate. Quam similia jure belli factitant, Marchio de Aytona, & Ordines, quoties aut salvi conductus literas alii aliis negant; aut praetores, concionatores, incolas sedibus controversis expellunt. Caesar alibi & Suecus simili furore vastant agros, urbes expugnant. Quam pergit sibi similis esse Hispania, cum Arschotanum Ducem ad se invitat, & venientem carceri includit, ut olim Legatos Belgas. Tu, vir maxime, perge similia prioribus Epigrammata scribere. Perge eorum me compotem facere, ut si coner simile, non reperiar tibi prorsus dissimilis. Vale Vir amplissime, &, similem Tui elegantioribus studiis Hugenium, & doctissimum Schottum à me saluta. Amstelod. 20 Iun. 1639.


247.
ADRIANO VANDER MYLE.

NObilissime Myli,
Audio uxorem habere Te, hoc est, in Sapientiae castra transiisse. Semper enim ab iis dissensi, qui amantes insanire contendunt, & Cupidini oculatissimo oculos fascia velant, qui- [p. 522] que puerum esse fingunt, ipso Hercule robustiorem Amorem. Tanto nos magis sapere arbitror, quanto ad honestas nuptias adspiramus ardentius; tanto esse ingeniosiores, quanto hanc rem conficimus felicius. Etenim sine conjuge nonne vagi sumus & errones? nullius, praeterquam universalis naturae, peculium, fortunae & incertae sortis pila ludibriumque? Uxorem nacti, possidemur propius, amamur, curamur, fovemur tenerius. Illam gaudii omnis, illam dolorum sociam habemus. Condolet, medetur, subvenit laborantibus; & cum maxime vult blandiri, sobolem nos suam appellat, etiam tunc, cum aut sobolem ipsi in spe habemus, aut in cunis rotamus magni patres. Epictetus Philosophiam omnem duplici praecepto absolvit; Sustine & Abstine. At haec à nullo hominum ordine rigidius observari, quam à conjugibus, mecum propediem disces. Graecorum Poëtarum princeps, è quo tanquam fonte perenni:
    Posteritas latices Sophiae deduxit in hortos,
cum Iovem describere vult Patrem vocat deorum & hominum. At talis sine conjuge esse non potuit. Sagacissima natura cum vite maritat ulmum, cum stipite fabam vel convolvolum, ne lenta haec arbusta destituta suo tibicine langueant. Nec minus sapienter ab eadem appositus uxori vir, & viro uxor, ne alter sine alterius fulcra flaccescat & collabatur. Viderunt hoc olim providi poëtae. ideoque ne ipsum coelum [p. 523] corrueret, Lunam Veneremque interposuerunt orbibus, hoc veriti, ne sine foeminae adspectu volvi nollet morosior Saturnus, imperiosior Iupiter, bellicosus Mars, vafer Mercurius, & fervidissimus Sol. Theognidis & Phocylidis quot numeras versus, tot prudentiae moralis audias praecepta. Et inter haec nonne de ducenda conjuge canunt? Theocritus, quanquam multa apposite pastores canentes inducat, nullibi est suavior, quam ubi scribit: kômásdô potì tàn Amarryllída, &c. abeo procatum ad Amaryllidem, &c. Et quis ille est, qui apud Maronem dicitur conjugis in gremium laetaa descendisse? Idem est, qui rubente dextera in arces & urbes fulmina jaculatur. Crates Thebanus, homo toto corpore deformis, gravissimus alioqui rerum divinarum & humanarum Professor, Hipparchiam nobilem foeminam uxorem duxit, ut hac quoque parte Sapiens videretur, quod contemptissimo corpori uxorias voluptates impetrasset. De Socrate hoc jam dicam: ilium Sapientiam non è coelo in domos familiasque, ut Cicero perhibet, sed è querelae Xantippes cubili in Scholas introduxisse, & Philosophiae practicae objectum, non virtutes, sed illam ipsam suam Xantippen credidisse. Poëtae quoque Graeci & Latini nullibi doctius & acutius loquuntur, quam cum ad conjugum officia alludunt. Quod si Sapientiae pars est non nimium sapere, nihil est, quod virilis ingenii gravitatem & duritiem magis condiat, quam muliebre ingenium, cui [p. 524] dulcedinis tantum & gratiae affudit Deus, ut ob hanc solam causam, Moeonio Vati Venus dicatur philomeidès [ridere gaudens,] Syracusio mátêr geláxasa, [mater ridens,] ****** Andino Olli subridens. Qui vero amores quam maxime oderunt, cum acerbissimis illos vocibus infectantur, oppositum apponunt opposito, ne rem optimam calumniando sibi constare videantur. Morbum vocant amorem, sed salubrem: dolorem, sed delectabilem: venenum, at sapidum: mortem, verum voluntariam: vulnus, sed gratum: supplicium, attamen jucundum. Cum amaritudinem illi exprobrant, glykypirkon, [suaviter amarum] vocant: cum labores spontaneos esse ajunt, & minus graves; cum curas & aerumnas, has ipsas suavissimas dicunt. Novi, qui uxorem fastidiunt, ne in malam incidant. At hi malam metuunt, quia de suis ipsi virtutibus desperant. Nullam ego tam malam arbitror, quam corrigere non possit vir bonus & sapiens. Malas esse dixit Menander Comicus, sed sine populi suffragio. Cautius apud Euripidem Medea loquitur:
    All’ esmèn hoîon esmèn, ouk erô kakòn,
    gynaîkes
.

    Simus quidem, quales sumus, nos foeminae,
    Malas sed esse non ego ausim dicere.

Si qua mala est, vitio mariti mala est, quia aut is intempestive severus est, aut intemperanter remissus. Ignes dicunt fugiendos esse. Sed non illos, quibus male arsuros ignes restinguas. Vo- [p. 525] luptates indignas clamitant viro Sapiente. Concedo, cum in porticu aut Stoa philosophandum est. Novit hoc Seneca & docuit non semel. nec minus in thalamo quaesivit, ubi Paulina esset. Urgent, coelibes sacris vacare liberius, pugnare animosius, navigare fidentius. Quasi profana esset res osculari conjugem sacra fide obstrictam: aut minus animose pugnasset Hector, memor Andromaches & Astyanactis: aut timuisset ex Aulide navigare Protesilaus, relicta domi Laodamia. Sed uxor, inquiunt, & liberi alendi sunt, quibus carere possis, ut partis fruaris uberius. Vah sordidas voces. Cur non potius gloriosum putant & regium imperare uxori & liberis? Qui paterfamilias est, rex est conjugis, liberorum & famulorum. Caelebs nulli imperat, praeterquam canibus aut felibus, si quos forte domi alit. Homerus Ulyssem regem vocat Itachae. Sed si regno isti eximantur Tres imbelles numero, sine viribus uxor, Laërtesque senex, Telemachusque puer, & pauculi subulci, valde accideris regni istius subditos. Sunt, qui in maritalem ordinem adscribi cuperent, sed metuunt, ne aut filium gignant, qualis fuit Commodus, aut filiam, qualis fuit Iulia & Messalina. At debebant hi homines adeo metuentes futuri, jejuni ire cubitum, & prandio coenaque abstinere, ne quem concoquent chylum, pituita fiat molestior, aut atra bilis. Cur non potius sperant futurum, ut ex Vespasiano nascatur Titus, ex Druso Germanicus, ex Annaeo Seneca nepos [p. 526] facundissimus Lucanus, ex Platone nepos Speusippus avitae philosophiae haeres, aut ex Ennio nepos Pacuvius?
    Fuit mihi nuper plurimus sermo super hac re cum Misogamo, qui cum magnam in Scholis didicisset esse Dilemmatum vim, ita disputabat: operosa res est conjux, laboriosa colonia, fons curarum. Foecunda cum est, oneri est: cum sterilis, dedecori. Si pulchra, koinê; [communis;] si deformis, poinê [poena.] si dives, superbit illa; si paupercula, ille. Logicorum, inquiebam ego, exempla audio & argutias dialecticorum, quibus adolescentulos in Scholis fatigare solent, & torquere bonas mentes. De messis probitate non est certus agricola, nec minus tamen serit. Et tu uxorem ducere non vis, quia times non foecundam? tu laboriosam coloniam voces uxorculam? nec horres Rempublicam capessere & multorum capitum belluae imperare? Tune oneri esse putas liberos, quos mater Gracchorum omnibus thesauris habuit chariores? Quod si sapis, nullam deformem puta, quam castitas modestiaque ornant. Formosam nactus, noli nimis sollicite custodire, ne te zelotypum animadvertat, & tua culpa peccare audeat. Si opulentior superbiet, tu tolera & mone; vel cave eam offendas, ne opum fiducia tibi maledicat: aut superbiam feminae contemptu diffla, aut prudens dissimula. Si pauperculam contemnes tu, cur contemnere sustines animi dotibus te locupletiorem? Illa, que te con- [p. 527] temnentem placide fert, quantivis est pretii. Te, qui ob inopiam minus aestimas honestam conjugem, ne teruncio emerim. Tralatitium illud est & lippis notum, quod à libertatis periculo sumitur adversus conjugii praestantiam argumentum. In libertatis se regno vivere jactitant, quamdiu sunt ágamoi; [coelibes;] servituti affines, cum conjugio illigantur. Nesciunt insani, licentiam esse, non libertatem, nulli amores debere: degeneres esse mundi incolas, quos posteritatis cura non tangit: frustra se viros esse, & tales factos: & ut allegorice loquar: errores esse maximas planetarum, ab una ecliptica aberrantium: Solis viam esse tutiorem certioremque, quia una est & simplex: Lunae viam difficilem, & litigiosam, quia cis ultraque eclipticam digreditur. Non gravatè subscribes huic meae sententiae. Nobilissime Myli, qui conjugii causam exemplo tuo asseris. Gratulor instituto tuo, gratulor conjugem tibi obtigisse, qualem optasti piis votis, qualem optavere parentes gravissimi optimique. Merebantur talem domus tua, virtus, dotrina, prudentia. Praecepta connubialia apud te non conquiram. quia non sum preceptor amandi. Illa, cum vacabit, legere potes apud Plutarchum in nuptiis Polliani & Eurydices. Hoc solum addam: non esse, quod tibi metuas à mala conjuge. Nescio enim, qua Dei Opt. Max. clementia incideris in tò agathòn. [bonum.] Agatham ducis, quae se tibi probabit non uno bonorum genere, sed triplici. [p. 528] non explicabo me. Meministi horum, ex quo Moralem aliquando tibi Philosophiam domi meae praelegi. Fruere, felicissime, Agatha tua, sive Bona Dea, cui nolo te offerre flores, fruges, serta, Romanorum more, sed unum hoc, quod praeceptori Socrati obtulisse fertur Aeschynes, hoc est, Teipsum. Vale Vir nobilissime & praestantissime, & me tui tuorumque amantissimum redama. Amstel. 28 Iunii, 1634.

PARTIS PRIMAE
FINIS.




<"BarlaeusEpistolae.html">Continue

[p. 529]

CASPARIS BARLAEI

EPISTOLARUM

LIBER.

PARS ALTERA.

[Vignet: Indefessus agendo].

AMSTELODAMI,
Apud JOANNEM BLAEU.
M. DC. LXVII.



[p. 530: blanco]
[p. 531]

CASPARIS BARLAEI
EPISTOLAE.

248.
IOANNI OXENSTERN, Legato.

PErgo, illustrissime Oxensterni, inter publicas curas nugamenta mea tibi obtrudere, & Poëtam agere. Ubi argumentum grandius nactus fuero, componam vultum & calamum ad gravitatem. Dum alii ad te de Regum Prinpicumque Europae bellis perscribunt, quis Germaniae status, quid Gallus, quid Britannus, quid Hispanus moliantur, ego epigrammata tibi mea impartior. Si Neptunus essem, mitterem tridentem, si Pallas hastam, si Mars gladium, si Iupiter fulmen. Iam pauperculus Poëta, mitto pauperculos, rancidos, & macilentos versiculos. Volo te ridere, & si fortè non omnia ex animi voto erunt, cantu meo te recrare absens. Refert Homerus, Achillem ex acie reducem citharam & fides curis suis interposuisse, & animum aegrum sollicitudine aut offensa recreasse. Idem facito. Haec ut ludicra accipe, sed ab animo profecta in cultum tui prorsus devoto. Nascuntur haec sub manu, citius fortè, quam scribuntur. Fructus praecoces sunt, ideoque fugaces, quales tamen & magnatum mensae non fastidiunt. Princeps noster militibus suis veter- [p. 532] num excutit. Et jam hybernis evocat ignavam Martis sobolem. Ubi belli signum dederit, redibit in praecordia prisca virtus, & Nassovius, uti spes est, aliquid tanta dabit indole dignum. Vale Vir summe, & me ama. 1 Iul. 1634.


249.
ARNOLDO BUCHELIO.

NOndum memoriam mei, & rerum mearum curam deposuisti, humanissime Bucheli. Inter senectutis incommoda, inter studiorum labores, de meis commodis cogitas, & ea, quae in spe habeo, pergis votis tuis officiisque urgere. Non dubito, quin fatalem casum fortissimi Regis Gustavi mecum doleas. Fortitudini, vigilantiae, & rei militaris peritiae addiderat summi Numinis reverentiam, quae hodie in Principum aulis inter postremas virtutes non uno loco habetur. Iam, ut opinor ego, animo praeconceperat adire Italiam, & Gothica signa inferre Tiberi. Verum non fuit hoc in fatis. Regum timendorum in proprios greges, Reges in ipsos imperium est Iovis. Germania secum luctari pergit, nec jam vasto corpori facilè quies erit. Distractis hic illic exercitibus, dividuntur miseris populis calamitates & mala. Haeret Suecus in Imperii Romani visceribus, nec, uti se res dant, cotigat de abitione. Atque ista quidem bella nostrorum bellorum refrigeria sunt & sufflamen. Mitius nobiscum agitur occupatis alibi Austriacis. Speraveram nobis hac aetate [p. 533] otia, sed videmur pertrahi in bellum. Non tamen magnos fore motus arbitror. Hispani tragici sunt actores, amant pulsare orchestram, ut terreant spectatores. Quam malè sibi consuluerunt Brabantini proceres. Serò discunt, nimium deliberando amitti Sagunthum. In Frisia tumultuatur plebes ob exactiones novas. Mirum est iis, quibus bella placent, displicere ad bellum requisita. Haec vulgi indoles, Reip. salutem verbis amant asserere, non loculis. Nasutiores dicunt, exactionum satis esse, sed malè rem administrari. Etiam hodie dari Verres, qui everrant provincias. Ego querulas istas voces non magni facio, & sto à partibus magnatum, quibus populi commissi & tanta negotia curae. Desidero te videre, amicissime Bucheli. utinam impetrare à te liceat, uti me invisas. Videbis urbem immensis spaciis diffusam, quae nondum est en akmêi. [in vigore.] Si non veneris propediem ad me, venar ad te. Iam enim in procinctu est ut cum Sole oriatur canicula. Vale Vir prudentissime & dilectissime. Uxorem meis verbis saluta & amicos. Amstel. 3. Iul 1634.


250.
HENNINGIO ARNISAEO.

FAcit, amplicissime Arnisaee, fiducia amicitiae, quam cum amplissimis viris D. Overbeequio & Vicofortio antehac coluisti, uti audeam ad te transmittere hunc chartarum fasci- [p. 534] culum. Videbar enim mihi per illorum latus tibi quoque jungi debere, quos ego amicissimos mihi indies experior. Cum nuperrime hic esset magnificus vir Fr. Guntherus Regi vestro à secretis, & sermo incidisset de nuptiis Principis Daniae, subiit animum epithalamio prosequendi augustos thalamos. Nec sine exemplo hoc feci Claudiani, Ausonii, Statii, qui magnorum Principum nuptiis fausta cecinere. In Romanorum triumphis non tam grata erant Imperatori gratulantium Quiritium voces, quam exterorum populorum applausus. Fort