David Lingelbach: Het boeren huwelyk sluiten. Zonder plaats, 1777.
Uitgegeven door dr. A.J.E. Harmsen, Universiteit Leiden.
Ceneton05509 - UBGent
In deze uitgave zijn evidente zetfouten gecorrigeerd en gemarkeerd met een asterisk.

Continue

[p. 1]

HET

BOEREN

HUWELYK SLUITEN,

MUZYK SPEL.

DOOR

D. LINGELBACH.

[Vignet: Perseveranter]

Voor de Liefdhebbers.

1774.


[p. 2]

VERTOONDERS.

FRANK, Vader
DIEWER, Moeder		}van Neeltje.
NEELTJE.
PIET JAAP GYZEN,
FLORIS,    .    .    . 		}Vryers van Neeltje.
GEURT, Knecht van Frank.
JAAPJE, Doop Zoon van Diewer.


[p. 3]

HET

BOEREN

HUWELYK SLUITEN,


EERSTE TOONEEL.

DIEWER, GEURT.

                        DIEWER.
Wel Koppelaer?
Hoe staan de zaaken?
Zoek jei met Piet, myn kynd te schaaken?
Had jei de toestel daar toe klaar?
                          GEURT.
(5) Altyd op my een kwaad vermoeden,
Wie drommel kan em daar van hoeden?
                        DIEWER.
Vernieuw je noch myn ongeluk?
                          GEURT.
Ik zweer ’t je zeeker, ’k heb geen schuld.
                        DIEWER.
Zoek je Neel niet te misleijen?
(10) Om ’er zo van Floor te scheijen?
                          GEURT.
Jei bent kwaelyk onderrecht?
                        DIEWER.
Foei jou! past dat voor een knecht?
[p. 4]
                          GEURT.
Frank heeft Piet zyn woord gegeeven.
Wyt hem wat ’er is misdreeven.
                        DIEWER.
(15) Frank die acht ik niet een boon.
En jou geef ik kost en loon
Moei jou daarom mit gien zaaken
Die jou in het minst niet raaken.
                          GEURT.
Neeltje heeft de Knecht bezint.
                        DIEWER.
(20) Neeltje die is steeke blind.
                          GEURT.
Had jei oogen
Floris had jou niet bedroogen.
Jey begaet wel groot abuis.
                        DIEWER.
Laet my zorgen veur men huis
(25) Wil Neeltje an de Man, ik zel ’er ien beschikken
Die kan roemen op zen brikken,
Die de tas van schyven swelt.
Wat’s een vryer zonder Geld?
                          GEURT.
Ik zou Piet veur Floris kiezen.
                        DIEWER.
(30) Loop jei heen, en pak jou biezen,
’k Heb jou raed hier niet van doen
Wel wat kwelt me dit fatsoen.
Laet jei Piet met Neel weer spreeken
’k Zel je hals en beenen breeken.


[p. 5]

TWEEDE TOONEEL.

DIEWER.

(35) Wat is ’er meenig onbedacht
Door ’t minnen in verdriet gebracht
Dolheid is ’t verliefd te weezen,
Op een kaerel zongder geld.
’t Geld word overal gepreezen
(40) Dat heeft liefde in zyn geweld.
Maer wie zie ik langs de boomen,
Herwaerts koomen?

DERDE TOONEEL.

DIEWER, FLORIS.

                        DIEWER.
Floris, kynd, men lieve Vaar
Ben je daar?
(45) ’k Heb zo straks van jou gesprooken
’k Heb ook lang gerooken
En waer ’t Neeltje scheelt,
Dat jou vryen heur verveelt.
                        FLORIS.
Diewer Buur in al myn lyden,
(50) Kan ik my verblyden,
Dat ik mag hopen op uw woord.
                        DIEWER.
Daer blyf ik by, vaer jei maer voort.
Kan je Neeltje niet beleezen,
’k Zel zien of ik ’er moer zel weezen.
                        FLORIS.
(55) Haer jonge zinnen zyn misleid,
[p. 6]
Ik weet zy heeft genegentheid,
Tot Piet Jaep Gyzen.
                        DIEWER.
                                Dat zyn leuren
Die eer zel Piet Jaep niet gebeuren,
Zy is veur jou en niemant aers,
(60) Wees maer niet in ’t belooven schaers,
’k Zel alles wel besteeken.
En is’t je meening, kom flus om ’t Huwlyk spreken,
De Meid zel jöu zyn, dat staat vast,
Daar is myn hangt, ik no van avondt jou te gast.
                        FLORIS.
(65) Dat brokje zel ik niet verpruilen.
                        DIEWER.
Ongze Frank die mag wat druilen,,
Daer geef ik niet na,
Ik doe zo als ik ’t versta.

VIERDE TOONEEL.

FLORIS.

Bloed! nou heb ik ’t na myn wensch,
(70) ’k Ben een heel gelukkig mensch,
Die in ’t minnen wil bedyen
Moet de Moer en Dochter vryen,
En met Geld straks zyn gereet,
Wil hy ’t end zien van zyn leet.

(75) Piet Jaep Gyzen heeft myn Bruidje,
    Zo ’t schynt meer als ik bekoord,
    Maer ik heb heur Moertjes woord.
O! jou eldermentsche guitje
    Die ons met jou pylen schiet,
    (80) Waarom raakje Neeltje niet?

[p. 7]
Maar wat is ’er aan geleegen?
    ’k Heb het Meisje in myn macht.
Want haar moer is my geneegen,
    O! wat heeft het geld al kracht.

(85) Laat de Buuren kwalyk spreeken,
    Dat ik op myn doen niet let,
Ider een heeft zyn gebreeken,
    ’t Geld stelt overal de wet.

    ’t Geld zal haar wel haast ontfonken,
(90) Eens op ’t goed succes gedronken
    Want ik kom flus weer om ’t woord,
    Daer mee gaet ons Huwlyk voort.

VYFDE TOONEEL.

PIET, JAAP GYZEN, NEELTJE,
GEURT, JAAPJE.

                          Gelyk.
De zoete Lente tyd
Maakt ider een verblyd,
(95) Ons wikkelt zy in lyen,
Wy moeten stryen.
                          PIET.
ïk moet je dan begeeven,
Myn hert! myn lieve leeven!
                        GEURT.
Dit heeft jou Moertje zo bestelt.
                        NEELTJE.
(100) O hartenleet! ô wreed geweld!
’k Zel van hartzeer noch sterven
[p. 8]
Als ik jou moet derven.
                        GEURT.
Kom pak jou biezen, het word tyd.
                          PIET.
O bitter lyden!
                        GEURT.
(105) Naa droefheid volgt verblyden.
                          Gelyk.
Na droefheid enz.
                          PIET.
Ach Geurt! ik raak het leeven kwyt,
Deur ’t missen van heur toovrende oogen.
                        GEURT.
Wat heeft de liefde een groot vermoogen.
                          Gelyk.
Wat heeft de liefde enz.
                          PIET.
Wat valt het scheiden hart!
(110) O smart! ô smart!
                        NEELTJE.
’k Zel het licht niet meer verbyen,
Als ik van jou af moet schyen,
O verdriet! ô hartenleet!
Hoe valt een Moertjes hart zo wreed?
                          PIET.
(115) Ach Neeltje! myn bekje, moet ik je begeeven,
Dan wensch ik geen oogenblik langer te leeven.
                          Gelyk.
O verdriet! ó hartenleet!
Valt een Moertjes hart zo wreed.
                        GEURT.
Veur jou vertrekken                   Geurt luistert Piet
(120) Moet ik iets ontdekken.       wat in 't oor.
[p. 9]
                        NEELTJE.
Och Jaapje! waer vind ik een eind in myn verdriet?
                        JAAPJE.
Dat weet ik niet.
                        GEURT.
Wat dunkje, ken dat wel mislukken?
                          PIET.
Die vongd is uit de kunst;
(125) Broer, kedaer, dat is een teeken van men gunst.
                        GEURT.
Loop heen dan.
                          PIET.
                        Pas wel op je stukken.

ZESDE TOONEEL.

GEURT, JAAPJE.

                        GEURT.
Jaapje zie de min zyn kracht,
Die gy doorgaans hebt veracht.
Weest vry koel, maer niet te stout,
Eer jou ’t afflaen ook berouwt.
                        JAAPJE.
Wel wat weet ik van dat goed,
Ik ben altyd stil en vroet.
Laet ze minnen die het lust,
Ik ben in myn staet gerust.
                    Hier word gedanst.
                        GEURT.
O Kupido! jou kleine guit,
[p. 10]
Hoe heb jei ’t zo verbruid?
OngsNeeltje brangt van min, als koeftrout inde
En heur Moertjen, 6 ramp! (lamp,
Mach Piet Jaap Gyzen niet lyen,
Die heur komtvryen.
                        JAAPJE.
’k Ben zeker met de Meid verleegen, En heur Moer het ongelyk.
                        GEURT.
Dat spreekt van zelfs en hoeft gien blyt,
Daerora ben ik ’er ook geneegen.
En Jaapje, dat je wout
Me hulpzaem zyn, je zoudt
De hoop daer na jou niet ontdanken;
Gants bloed, dan zel ’er zo wat wanken.
                        JAAPJE.
Hoe zou ik ongze Nee
Niet helpen? by men keel,
Je meugt me vryelyk gebruiken.
                        GEURT.
Hael dan ongs Vroedwyf naest de Kruiken,
En wacht me met heur in de Laen
Van Kees Piet Jonk, heb jei ’t verstaen?
                        JAAPJE.
Hiel wel?
                        GEURT.
’k Moet Biet heur iet besteeken,
Daerom moet ik er nodig fpreekeu.
                        JAAPJE.
Ik zel gaen loopen op een draf.
                        GEURT.
Zo doet, maer zeg ’er niemant af.


ZEVENDE TOONEEL.

Geurt.

JL Xoe zel ongze Diewer kyken,
Als ik Floor zo uit zel ftryken, Ha! ha! ha!
Want ik heb een list verzonnen,
Die de droes pas denken zou,
En warom die niet begonnen? ’t Strekt tot hulp van Neeltjes trouw.

ACHTSTE TOONEEL.

Frank, Geurt.

                        FRANK.
O Geurt! nou ben ik hiel verleegert, Geurt. Die tyding heb ik al gekreegen.
                        FRANK.
Ongze Diewer wil dat Floor
Mains buurs zeun met Neel zal trouwen.
Geurt. jei hebt heur Piet Jaap belooft.
                        FRANK.
Ja, dat springt me nu voor ’t hooft.
G è u R T.
Hou je woord of ’t zel je rouwen.
                        FRANK.
Vraeg ierst of ik kan.

Och! Arme Man!
                        FRANK.
Ken je iet tot myn voordeel denken,
’k Zel je ien zllvre ryer schenken.
Geurt.
Geef de Specie, bey men keel,
Het Geld doet veel.
                        FRANK.
Maar je mostl me niet bedriegen.
Geurt.
By men woord, ik zel niet liegen.
                        FRANK.
Loop dan voort
En help men Diewers kop verzachten.
Geurt.
Je zelt gien amery meer wachten
Of’k heb het na myn zin herstelt.
                        FRANK.
Wel loop dan ras, daar is het geld.

NEEGENDE Tooneel.
WFrank.
Wat geeft den Huwelyken Staat,
Al goed en kwaat,
Voor wat genoegelyke nachten,
Nae de trouw,
Van Kyers of van Vrouw.
                        DIEWER.
Wel Frank! had jei dat zo besteeken?
Zou Piet, van ’t Huwelyksluiten spreeken
Met Neeltje? had jei dat bestelt?
                        FRANK.
Ay Moer! ik bid maak gien gewelt.
                        DIEWER.
Wel wat of jei jou wel laat veurstaan?
Frank.
’k Dacht ’t zou met goet genoegen deurgaan.
                        DIEWER.
’k Wil dat Neel mit Floor zel trouwen,
Die het schyven, die het geld.
Die is ryk en welgeftelt,
Die zel ongze Dochter houwen,
In ien ftaat, gelyk heur past.
Wat zou Piet die kale gast.
                        FRANK.
Maer weet je wel dat Floor
Loopt dikwils buiten fpoor,
By volkje die ’s nachts famen rotten,
Laat zien, heur naem is Laberlotten.
DiEWER.
Wel Schendbrok! schaam je in jou hart.
Maak jei die fraaije knecht zo zwart?
                        FRANK.
Hoor de buuren eensjes fpreeken,
[p. 14]
Hoe hy daeglyks fineert en teert,
En by wie hy al verkeert.
Dan zel jeï van zyn gebreeken
Hooren, die ik nou verfmoor.
Die We R.
Tc Zegje fpreek gien kwaat van Floor.
Frank.
Keeltje mag hem toch niet lyen.
                        DIEWER.
Niet? laet jei my dan betyen.
Jaapje! Jaapje!
ELFDE TOONEEL.
Jaapje, Diêwêr, Frank.
                        JAAPJE.
at ia jou believen Peet!
                        DIEWER.
Waer ’s myn Neeltje?
                        JAAPJE.
óp ’t fekreet.
                        DIEWER.
Zeg dat zy voort hier moet komen.
                        FRANK.
Wilt je kwaedheid toch betoomen.
                        DIEWER.
’k Zweer ik zel ’er dat betaalen.
Dat zy Pieter an durft haalen.
                        FRANK.
Heeft het Geld dan zo veel kracht
Dat jei Pieters deugd veracht?
[p. ]
Denk vry ’t zel jou eeuwig rouwen,
Zo jei Neel mit Floor laat trouwen.
                        JAAPJE.
Daer komt ongze Neeltjen an.
TWAALFDE TOONEEL.
Dièwer, Neeltje, Frank, Jaapje.
Wdiewer.
el Dochter l wil jy an de man?
Spreek recht uit, hier niet te kryten.
Heeft Piet Gyzen jou bekoort.
                        NEELTJE.
Ach Moertje!
                        DIEWER.
Spreek.                         FRANK.
Och! ’t kynd word bleek.
                        DIEWER.
Wat zegje?
                        NEELTJE.
Niet een woord’
                        DIEWER.
Je zelt et me zeggen,
Ik wil het weeten hoe de zaaken leggen.
Min jei een kaerel zongder geld?
                        FRANK.
Hoe komt Geurt hier zo putfteit?


[p. 16]

DERTIENDE TOONEEL.

GEURT, FRANK, DIEWER, NEELTJE, JAAPJE.

                        GEURT.
ALs ’t ongluk ons wil onderdrukken,
Dan baert het duizent ongelukken.
                        FRANK.
Wat ongeluk is ongs gebeurd?
                        GEURT.
Iet daer ongs hiele Dorp om treurt.
Piet Jaep, die Neeltje kon in zuivre liefde ontfonken,
Die heeft uit wanhoop hem verdronken.
                        FRANK.
Wat zegje Geurt? Och! is het waer?
Neeltje. Och! is hy dood?
                        DIEWER.
Maek gien misbaer.
                        GEURT.
En Floor, die jei zo waert geneegen,
Die heeft twie Kyers t’huis gekreegen.
                        DIEWER.
Hy mocht de drommel en zyn moer.
’k Wou dat hy veur fint felten voer.
                        FRANK.
Is ’t waerheid Geurt, waer zyn de blyken?
Geurt,
Die zel ik jou zo laeten kyken.
VEER
VEERTIENDE TOONEEL,
Diewer, Frank, Neeltje, Jaapje.
TD I E w E R.
wie kyers, en van zulk een knecht?
Hy leek zo zeedig, zo oprecht.
                        FRANK.
Ja zeid ik jou niet van zen ranken?
Diewer.
Die koop zei hy em niet bedanken.
                        FRANK.
Jy hebt hem ongze Neel belooft.
Diewer.
Ik haalden hem veul eer zen oogett uit het hooft.
Zou ik heur aen een lichtmis geeven?
Och! was Piet Gyzen noch in ’t leeven.
VYFTIENDE TOONEEL.
Geurt, met twee gebaakerde Kinders,
Diewer, Frank, Keeltje,
Jaapje.
                        GEURT.
Mooi! fraai! kurieus! dat is raar!
Wat dunktje zongder jokken,
Van die twie blokken?
Diewer.
Is Floris de Vaar?
                        GEURT.
Ja Floris, Neeltjes Brnidegom.
DlEWER.
Spreek jei ’t woord?
                        GEURT.
Ik ben niet ftora. Dit is de Baaker die komt om kleeren,
Die hy zou an zen boeltjen vereeren.
DlEWER.
Spreek jei die woorden! ó die guit ï
Zocht die myn Dochter, men Neeltje tot Bruid?
                        FRANK.
Heb jem Neel niet toe-elyt.
DlEWER.
Dat’s niet ezyt.
Was Piet Jaap nou in leeveii,
Ach die deugdelyke knecht!
’k Heb hem te fmaelyk aferecht,
’k Zou hem voort aan Neeltje geeven.
Geurt. fa nou ’t kalf verdronken is.
Zoek je lui de put te dempen.
DlEWER.
Hier niet te schempen,
Men woord hou ik wis.
Geurt.
Ja maar ik mien kwam hy veur jou oogen,
Dat jei zen trouwen zo niet zoud gedoogen.
DlEWER.
Och ik zou zeeker! maar ’t is te laat, ’t Is nou gien praat.
Geurt. Geurt. ’t Ken noch wel lukken.
                        DIEWER.
Hoe kan dat weezen? Gelyk.
Is het zyn Giest, of is hy verreezen?

ZESTIENDE TOONEEL.

PIET JAAP GYZEN, FRANK, DIEWER,
NEELTJE, GEURT, JAAPJE.

                          PIET.
een ik leef noch gelyk je lui ziet.
                        DIEWER.
Jei hebt eloogen,
En ons bedroogen.
                        GEURT.
’t Is tot Neeltjes besten geschiedt.
                        DIEWER.
Jei hebt Floor ook licht uit eftreeken.
                        GEURT.
Daar van kunje de Baaker zelfs fpreeken.
Piet.
Och houje woord doch! geef ’er me weer,
Wangt Neeltje bemind me, en ik ’er zo teer.
                        DIEWER.
Wel ke daer ik zel men woord nou niet eeten.
                        FRANK.
Ja alles is nou vergeeven en vergeeten.
Diewer.
Ik wenschje te zamen veul geluk.
[p. 20]
                          Gelyk.
Ik wenschje te zamen veul geluk.
                        GEURT.
’k Wed Floorkykt nou als een uil op een kruk,                           PIET.
’k Zelje as Vaartje, en Moertje fteedshouwen,
                        DIEWER.
Wel dan meugje te zaamen trouwen.
                          Gelyk.
Standvaste Liefde triompheert,
En Lyen is in vreugd verkeert.
Des laat ongs te zaamen vrolyk zyn,
En ons verraaaken by de Wyn.
                        GEURT.
Maar wie kopt daer zo beschonken?
                        NEELTJE.
Het is Floris, hy is dronken.
ZEVENTIENDE TOONEEL,
Flori S, Die Wer, Frank, Nee.lt Je Geurt, Piet, Jaapje.
                        FLORIS.
Holla.,.. hy... ftae vast... nu voort,
Bruidje geef me nou je wootd,
                        DIEWER.
Lichtmis, smuiger, Bachus broer.
Loop na sté toe by jou hoer.
Zocht jei Neeltje te bedriegen,
En ongs zo in slaap te wiegen.
[p. 21]
                        FLORIS.
Maer wat zegje veur een woord?
                        FRANK.
Ja slampamper loop maar voort,
Hier is niet veur jou ten besten,
Zoek jei ’t Volkje by de Vesten.
                          PIET.
Neeltje is in myn geweld,
                        FRANK.
Deugd vermag hier meer als geld.
                          Gelyk.
Deugd vermag, enz.
                        FLORIS.
Wel hoe drommel zel ’t hier lukken!
’t Hiele werk lykt schier verbruid.
En het touwtjen is an stukken,
’t Is met myn krediet gantsch uit.
Maer al kom ik om bescheld,
’k Min de Wyn meer als de Meid.          Binnen.
                          Gelyk.
Standvaste Liefde triompheert.
En ’t lyen is in vreugd verkeert.
Des laat ons zaamen vrolyk zyn,
En ongs vermaken by de Wyn,

                        UIT.

Continue